HET DRIEKONINGEN SPEL

Personages, in volgorde van opkomst: - Engel - Herodes - Koning Melchior - Lakei - Koning Balthasar - Hoofd an - Koning Caspar - Kri!gsknecht - Page(s) - "chriftgeleerde Ka!afas - Viligratia - "chriftgeleerde Pilat#s - Maria - "chriftgeleerde Jonas$J#das - Jozef - %#i&el PROLOOG Engel' (k treed hier )innen zonder spot* Een goedena&ond ge&e # +od, een goedena&ond, een gezegende ti!d -aarin Hi! ons &an#it de he el leidt* +eachte aan-ezigen, da es en heren, !ongens en eis!es in de#gd en ere, .k Hoop dat -anneer # ons spel aanhoort, #- ge oed niet -ordt &erstoord* /at hier ten tonele -ordt ge)racht, is niet door 00n &an ons )edacht* Het is niet zo aar een &erhaal1 in de heilige schrift staat 2t alle aal, o&er de /i!zen #it de 3ri4nt, 5e zi!n een ieder -el )ekend* 6ls reizigers in kara&aan zi!n zi! een lange -eg gegaan* Bi! Jer#zale troffen zi! elkaar en &roegen naar het nie#-ge)oren kind aldaar* Herodes k-a het &erhaal zo ter ore* Hi! -ilde &an zi!n priesters horen, -at daar&an in de heilige schriften staat* Hi! raakte ontsteld, -ist zich geen raad* /anneer # dit in alle r#st horen -il, L#ister dan goed en -ees allen stil*

S ENE ! "el#$ior: Mi!n instr# enten, i!n k-adrant en ko pas* Page, )reng dit alles ras* +eef i! de he else glo)e )o&endien* /ant zo7n gesternte he) ik nog nooit gezien* Met 5on en Ven#s in dezelfde )aan is daarnaast iets anders ontstaan* %at glorie#s straalt aan 2t fir a ent8 /aaro -as i! dit on)ekend9 Je ziet dat ze dicht)i! ons staat1 ge-is dat het o iets zeldzaa s gaat* precies in het idden zie ik een !onge &ro#ze draagt een kind, naar ik )escho#hoe glanst haar reine aangezicht, de p#re l#ister &an haar aangezicht is nog fraaier dan het sterrenlicht en zie haar langs de he el gaan, nergens ko t ze stil te staan* Het kind!e dat op haar ar is gelegen zie ik, naar ik een, )e-egen* /aar is het -onder op ge)aseerd9 Vl#g page, haal de -isk#ndige, hi! is geleerd* Mogeli!k kent hi! de :sterie#ze )etekenis &an het kind dat op haar ar gelegen is* Page: +enadige koning, zoals # )e&eelt zal ik zonder dralen de geleerde Viligratia halen* i! iets o&er dat gesternte &ertellen9

"el#$ior: Viligratia, k#nt #

%iligratia: +enadige koning, ik kan daar zelf geen oordeel o&er &ellen, aar ik zal onderzoeken -at de profeten, ons iddels h#n geschriften laten -eten* ()ladert in het )oek) %e profeet Jesa!a spreekt naar ik zie, et deze -oorden een profetie' In Bethlehem wordt door een maagd een kind gebaard. Messias zal hij zijn, koning van hemel en aard. "el#$ior: /at de profeet daar &oorziet, is d#s reeds in Bethlehe geschied* ;# -il ik et zorg )edenken, -at ik aan dat kind zal schenken* Ja, ik -eet al -at ik doe' een so go#d1 dat ko t he toe, -ant hi! is een koning &an he el en aarde* (k hoop dat hi! i! zal aan&aarden* Ko page, zorg dat alles -ordt gedaan o )i!ti!ds op -eg te k#nnen gaan* Viligratia, (k -il dat # i!n regi ent )eheert totdat ik ter#g zal zi!n gekeerd* %iligratia: +enadige koning, zolang # er niet )ent, )eheer ik &oor # het regi ent*

&alt$asar: Mi!n dienaren he))en nie#-s ge)racht1 er is een -onder geschied &annacht* Een ster &erscheen, helder en rein, -aarin een aagd te zien zo# zi!n et een koning &an het ganse heelal &oor -ie en -ierook offeren zal* Het )etreft hier een kind!e, teer en fi!n dat als groot -onder ge)oren zo# zi!n* (k zal zelf de straat opgaan, zodat ik het -onder kan gadeslaan, et eigen ogen kan aanscho#-en, -at i! &erteld -erd door i!n getro#-en* 3h -onder, grootser dan ooit -erd &erno en, nog nooit in de geschiedenis &oorgeko en' een aagd en oeder tegeli!kerti!d, haar kind!e een koning, ar en toch ri!k* ;aar Bethlehe li!kt de ster ons te -i!zen, alsof -e daar allen heen oeten reizen o het raadsel te doorgronden dat )i! de profeten is ge&onden' Door een moeder, nog rein van aard, Wordt zonder man een kind gebaard. Een Koning der joden zal daar it ontstaan die alle &i!anden zal &erslaan*7 Morgen ga ik op pad )i! het krieken &an de dag en hoop dat ik het kind!e &inden ag*

aspar: /onder)aarli!k, -at een &erhe#genis n# opeens de ti!d geko en is dat de )egeerde Messias is ge)oren, zoals de profeten ons he))en )ez-oren* <it het gesternte k#nnen -i! leren, dat -i! h#n &erhaal oeten her-aarderen* Voor so igen leek het fantasie, aar n# )li!kt het de -are historie* (n i! ont)randt een he&ig )egeren dit kind te &inden, er&an te leren* Maar -elk geschenk zal he eer )e-i!zen9 /aar ee zal ik tot he reizen9 3 dat hi! een koning is &an het ganse heelal, is irre de ga&e die ik schenken zal* Met z#lk een offer -il ik tot he gaan in de hoop &oor he te ogen )estaan* Lied ! '#ompagnie(: Hoe s#$ittert daar de d)idende ster* Ge+is, o$ +onder, ,t is n) -over dat de koning is gekomen. O$ +i/-en, goede +i/-en, vertel de +aar$eid, /a vertel ons snel +aarom +i/ ondernomen een -o lange, -+are reis en +aarom -oeken +i/ 0e+i/-en in een land -onder konings+oning.

Page:

+enadige koning, er nadert een schare ensen* +een idee -ie het zi!n of -at ze -ensen* Het li!kt -el alsof h#n kara&aan ook door een koning -ordt &oorgegaan*

"el#$ior: Laten -e de reis hier dan e&en staken o een ont oeting ogeli!k te aken Mi!n goede heer, -ees gegroet* /aarheen -i!st #- hart, zin en ge oed9 &alt$asar: (k groet #, en allen die et < gaan* /aarheen gaat de reis et #- kara&aan9 "el#$ior: Mi!n dank goede heer, ik &ertel # graag dat -i! naar Jer#zale gaan &andaag* aspar: E=c#seert # i! heren, goedendag* /ie zoekt # daar, als ik &ragen ag9 "el#$ior: Bi! Jesa!a &indt en d#ideli!k )eschre&en, dat een ar aar ri!k kind het le&enslicht in Bethlehe aanscho#-en zal, en koning -ordt o&er aarde en heelal* Een ster legt alles aan de dag, hoe -onderli!k dat ook klinken ag* Ergens in het na)i!e &erleden, is het kind!e tot het -ereldse toegetreden* &alt$asar: (k zal # eerli!k zeggen, precies geli!k is het toegegaan in i!n koninkri!k* Een ster zag en langs de he el gaan, -aarin en een aagd et een kind zag staan* Met deze reis &er-erf ik i! zicht op -at in dit teken &er)orgen ligt* aspar: Hetzelfde heeft i! op de )een ge)racht, dat -at en alo een -onder acht* He -il ik &inden et al i!n )egeren en niets kan i! de -eg doen keren*

"el#$ior: ;# ik de ster zie &erd-i!nen die ons tot hier de -eg deed schi!nen, en -i! ons in deze on)ekende straten nergens eer op k#nnen &erlaten, onder)reken -e de reis heel e&en, z#llen ons naar Jer#zale )ege&en o daar te &ertellen -at -i! he))en &erno en en o -ellicht eer te -eten te ko en* Lied 1 '#ompagnie(: De +i/-en )it Herodes2 ti/d -i/n )it $et "orgenland geleid en komen in de stad 3er)-alem aan, +ant $rist)s -o) reeds e#$t 0estaan. 4e vragen er in elke straat +aar $et +ieg/e van de-e koning staat, door pro5eten allang ver+a#$t, -o d)ideli/k aan $et li#$t ge0ra#$t.

S ENE 1
(%e Lakei zet Herodes2 troon gereed) Herodes: /ek i!n -re&el et !e k#ren en !e z#lt het flink )ez#ren* (n i!n ri!k heeft de Joodse raad, -ereldli!k en geesteli!k agistraat, &erordonneerd, eens en &ooral, dat ik hier koning -ezen zal* Heden z#llen -i! rechtspraak ho#den, spreken et !ongen en et o#den die z#llen ko en alle aal tot i!, in i!n koningszaal, /aar het -achten is tot ik )eslis Er -ordt geklopt, lakei, ki!k -ie daar is* Lakei: +enadige koning, .t zi!n &ree de ensen* ik he) geen fla#- idee -at ze -ensen* Heren en koningen, een hele stoet, ik -eet niet -at ik er ee aan oet* 5e he))en -el prachtige kleren aan Vol trots zi!n ze hier naar )innen gegaan

Herodes: Vraag -aar ze &andaan ko en en -at ze zich he))en &oorgeno en* Lakei: Heren, i!n koning -il graag &an # horen #it -elk geslacht # )ent ge)oren, -aar # &andaan ko t, #it -elk &ree d oord en et -elk doel # hier staat &oor onze poort*

"el#$ior: /i! zi!n alle drie &an koninkli!ke stand >-ee &an ons ko en #it sche)a en 00n ko t #it het orenland /i! -illen #- koning graag ont oeten o he persoonli!k te )egroeten*

Lakei:

5i! zi!n alle drie &an koninkli!ke stand >-ee &an hen ko en #it sche)a en 00n &an hen #it het orenland 5i! -illen #, koning, graag ont oeten o # persoonli!k te )egroeten*

Herodes: Laat ze )innen alle aal, tot i!, in i!n koningszaal* Lakei: Ko t # )innen alle aal, tot i!n koning in zi!n koningszaal*

Herodes: /ees -elko heren, -at is er op handen, dat # )i! i! ko t #it &ree de landen9 "el#$ior: Mi!n dank heer, ik zal # #it goed fatsoen de oorzaak )eknopt #it de doeken doen* (n "che)a na eli!k, &an-aar -i! ko en, is een -onderli!k gesternte -aargeno en, -aarin een !onk&ro#-, een reine aagd, op haar ar een kind!e draagt* %aar ee he))en -i! aangeno en, dat de Messias ter aarde is geko en, dat hi! daad-erkeli!k is ge)oren tot -ie -i! allen z#llen )ehoren* /i! zoeken he #it alle acht* %at heeft ons op deze reis ge)racht* Herodes: /at, is dat in i!n ri!k geschied9 5i! -eten het -el, en ik niet9 ?eis dan naar Bethlehe , ga snel op pad Het kind &indt # niet in deze stad* 5oek elders, en als # het daar dan &indt en aan)eden he)t dat kind, keer dan tot i! -eder, heren -ant het zo# e zeer &ereren net als # erheen te reizen o het eer te gaan )e-i!zen* %oe dat heren, te i!ner gerief1 het kind aan)idden is ook i! lief*

"el#$ior: +enadige Heer, zodra -e dit kind he))en ge&onden keren -i! ter#g o het < te &erkonden* aspar: /eln#, -i! &ertrekken -eer #it Jer#zale en -i!zigen zo ons eerdere plan* dan

&alt$asar' 5ie, de ster geeft -eer aan, -aar -i! heen oeten gaan, geli!k als in het Morgenland* 6ldaar -erden -i! &oor het eerst het kind ge-aar* Lied 6 'drie koningen(: Drie koningen rei-en, de ster d)idt $en de 0aan. Tot &et$le$em -al -e $en voor 0li/ven gaan. "aar dan $o)dt -e $alt, al 0oven een stal, /a daar 0li/5t de ster stilstaan. Herodes' (k )en geschokt door -at ik net hoorde, -ant ik )en geen koning &an ge)oorte* 5o# i!n ri!k e -orden afgeno en, zoals ik i!n &oorganger deed o&erko en9 Lakei, &an i!n schriftgeleerden -il ik horen -aar die nie#-e koning zal -orden ge)oren die de Joodse legers z#llen &ereren* Maak &oort1 -ie -eet is het ti! nog te keren* Lakei: +enadige koning, ik &ertrek gez-ind en -anneer ik de schriftgeleerden &ind, )reng ik de heren alle aal tot #, in #- koningszaal*

Ka/a5as 's#$ri5tgeleerde(: Heer, ik Ka!afas, ik ken i!n plichten* Heer, ik zal # de -aarheid )erichten* (k zal # &erkondigen -at ik -eet, ik zal # &erkondigen -at ik -eet en #itleggen -at het )etekent* 6ls # i! dat aar niet aanrekent8

Herodes' "preek heer, het is # al &erge&en* 6ls 2t i! niet )e&alt, kan ik daar ee le&en* (k doe #, heren, echt geen k-aad* (k &erlang &an # slechts goede raad* %aaro ook, liet ik # ko en* "preek ger#st* /at heeft # &erno en9 S#$ri5tgeleerden 'samen o5 0e)rtelings(: +enadige koning, het ligt &oor de hand* (n Bethlehe , in het !oodse land, ko t iets -onderli!ks tot le&en door de psal isten als &olgt )eschre&en' De zoon zal alle vijanden verslaan en ieder die tegen hem in zal gaan. het volk zal hem volgen, hele horden z llen in zijn naam gezegend worden. Men zal hem noemen! Imman el. 5o -ordt het ge&onden )i! Ezechi4l' boter en honing zal hij eten, het goede verkiezen, het kwade vergeten. Herodes: Hoe kan dat no#9 Hoe is te &erklaren dat een aagd een kind zo# k#nnen )aren9 Ka/a5as: Het zaad &an de &ro#- zal de slangenkop &erzengen en al het &erlorene zal hi! -eder )rengen* Herodes' Een &an de koningen &erhaalde i!, zonder een spoor &an ter#gho#dendheid dat de koning der Joden ge)oren is die alles ter#g)rengt -at &erloren is* (n Bethlehe , zo had hi! &erno en, zo# er tot troost een &erlosser zi!n geko en, een recht&aardige &orst, een herder &ooral die ons alle aal regeren zal* Hiero&er he) ik n# zekerheid, en -at is ge)leken tot i!n spi!t' Mi!n ri!k &erkeert in groot ge&aar* < he)t het n# )eaa d1 het is d#s -aar*

Ka/a5as: Heer, # oet het niet zo &erstaan, alsof #- ri!k ten gronde zo# gaan1 als koning zal en he -el eren, aar hi! zal niet als &orst regeren* <iteindeli!k -ordt hi! ter dood ge)racht en door zi!n &olk )espot en &eracht* Herodes' Het zo# toch )eter zi!n als en dat &oork-a , en he al !ong het le&en )ena * En als het &olk dan niet z-ichten -il, Kri!g ik ze et een schrik)e-ind -el stil* Moeiteloos &oltrek ik zo een gr#-eldaad /ant die koningen zi!n tot alles in staat Pilat)s 's#$ri5tgeleerde(: Koninkli!ke a!esteit, laat # niet zo gaan en ki!k de zaak nog een ti!d!e aan, totdat die koninkli!ke heren et )erichten -ederkeren* Herodes' (k &rees dat het nie#-s zich in de t#ssenti!d, o&er het Joodse land zal he))en &erspreid* (k he) na eli!k gisteren al &erno en, dat er een engel tot herders in het &eld is geko en en die )racht de )oodschap naar &oren dat er een Joodse koning is ge)oren* 5eg het, heer Ka!afas, # -eet ge-is, -aar die nie#-e koning ge)oren is* 3&er de grootste legers kri!gt hi! leiding89 /at zeggen de profeten o&er deze ti!ding9 3onas: 'S#$ri5tgeleerde(: "hrist s de koning is itverkoren, In Bethlehem zal hij worden geboren, de stad die in # dea ligt. %aar&an doen alle profeten )ericht*

Herodes: Het is al goed* (k -eet n# -at ik -eten oet* < k#nt gaan, aar z-i!g )eslist o&er alles -at hier )esproken is* @0n gedachte ho#dt e in de greep hoe help ik dat kind!e o zeep9 D)ivel 'on-i#$t0aar(: Ha Hi Ha Herodes: 5o lacht de d#i&el in de hel8 /il hi! et i! een d#el9 Moet ik in z#lke isere geraken9 %an kan ik e eteen -el af laten aken /at oet ik doen, -at oet ik zeggen9 Er &alt toch niets eer #it te leggen Mi!n einde nadert, dat is een feit +eniet ik dan eerst nog deze narigheid9 Mi!n koningskroon -ordt i! ontno en en ik -eet niet hoe ik het oet &oorko en* Kan nie and i! dan h#lp )ieden, of het no# geesten zi!n, of ge-one lieden* Je ti!d is niet aan i! &erspild1 ik )eloof !e alles te doen -at !e -ilt* Help, -aar is toch iedereen9 Help dan toch, laat e niet alleen8 /ie -il i! terzi!de staan9 D)ivel: Pssst8 /at scheelt er aan9 (k )en )i! !e, &oor alti!d* Vertel, door -elke narigheid klaag !i! !e nood tot in i!n ri!k9

Herodes: .k Ben )ang dat ik &an angst )ez-i!k o dat een nie#-e koning is ge)oren, die o&er het Joodse land is #it&erkoren* 6r e d#i&el die ik )en, -aar oet (k heen9

D)ivel:

"til aar* Je )ent niet eer alleen* /i! zi!n &an hetzelfde soort* /i! helpen elkaar, zoals het hoort* (k ho# net zo &eel &an he , als !i!, l#ister daaro goed naar i!' die nie#-e koning zal ons niet ontgaan* (k he) een plan, zo pak !e het aan' +eef !e o&er aan !e toorn, ontzie zelfs niet de onge)oor2nen* >oon geen &ro#- of kind er)ar en, net zo in de ri!ke als ar e* 6lle !onget!es, tot t-ee !aar o#d oet !e o )rengen, aak !e ko#d* %an zal ik lachen in i!n &#ist, zoals de &os die een gans!e #ist* Voor#it, schiet op, -acht niet te lang8 Ka eraad, &oor 00n ding )en ik nog )ang* 6ls ik ze zo aar neer laat steken, is het et i! toch ook )ekeken9 Men zal zi!n leed op i! &erhalen, i! et geli!ke #nt ter#g)etalen &an-ege deze gr#-eldaad* 3p i!n )e#rt geef ik !e deze raad' als !e een d#i&el -ilt zi!n, er&aar.t, er&aart8 Kra t nd $ abn ass i gern %ra mi nit vor meinen &errn, Bi' ba' kr m(en ) ass, *aner is der a ssi m ass.

Herodes:

D)ivel:

Lied 7 ' ompagnie(: O$ laten +i/ n) voor God on-e stemmen doen klinken n) Herodes die raad laat 0e-inken8.. 4e rei-en alle drie en -ie de ster $en voorgaan In &et$le$em 0li/5t n) de ster stilstaan. 'T)ssenspel( Lied 9 'drie koningen(: Ge0oren is in &et$le$em, al in een stal een kind dat ee)+ig regeren -al. :i/ /)i#$en en -i/n 0li/ dit /aar. De $eilige maagd, +i/ pri/-en $aar, al met $aar kind/e teer, loven +i/ $aar -eer $rist)s de Heer, +i/ eren $em "et on-e vre)gde-ang, "et on-e vre)gde-ang, %er$e)gd is $eel /er)-alem N) ligt on-e $eer In &et$le$em in een kri00e neer :i/ /)i#$en en -i/n 0li/ dit /aar. De $eilige maagd, +i/ pri/-en $aar, al met $aar kind/e teer, loven +i/ $aar -eer $rist)s de Heer, +i/ eren $em "et on-e vre)gde-ang, "et on-e vre)gde-ang,

S ENE 6 aspar: (k )id tot # o Heer, &erlaat ons ni er eer* Verlicht onze ogen in de nood, opdat -i! niet ontslapen in de dood* Leid ons Heer, op !#iste )aan opdat -i! hier niet d-alen gaan en leer ons tro#- aan #- -oord te zi!n* "el#$ior: Hier zi!n t-ee -egen, -elke zo# de !#iste zi!n9 &alt$asar: Ki!k, de ster ko t stil te staan* laten -e hier naar )innen gaan* +egroet i!nheer, lie&e &ro#- )o&endien, Ligt het Kind dat -i! zoeken hier isschien9 Lied 9 '"aria(: Hier ligt $et kind/e dat ) -oekt, eenvo)dig ge+ikkeld in doeken. "el#$ior: /eln#, zorg dat # de offers en geschenken gereed ho#dt1 -ierook, irre en het rode go#d* Lied ; '"el#$ior(: Psalitte )nigenito $risto dei 5ilio psallite redemptori, domino p)er)lo, /a#enti in praesepio. '<lle koningen:( :ie van ons -al de eerste -i/n=

aspar 'tegen &(: <, de o#dste, past die eer &olgens i!* +aat # aar &oor, het eerst naar het kind* %an &olgen -i! daarna gez-ind* &alt$asar 'tegen "(: 6an # de eer, de hoogste in rang* "el#$ior: %aaraan hecht ik geen enkel )elang* (n +ods naa )reng ik dit ge)aar en -ens het kind een goed nie#-!aar* +eloofd zi! #, oh lief klein kind, geloofd zi! +od dat ik < &ind* 3nze lange reis heeft de oeite geloond n# # hier aan aan ons -ordt getoond* (k offer # het rode go#d en )id dat # i!n ziel )eho#dt* 5i!n eer r#st op #- )eider scho#ders* Breng het kind groot als getro#-e o#ders* < ag zich -erkeli!k niet )eklagen* ;ee het &oor lief, zoals i!n ga&en* aspar: O$ edele koning, o$ edele $eld, -at is het ar oedig et # gesteld* /ie zo# # no# zoeken in een stal9 (s dit #- edele koningszaal9 Een ster heeft i! tot # geleid oh koning, grootse a!esteit, # -il ik &oor ee#-ig roe en, pri!zen, tot het hoogste )enoe en en #- lof &erkondigen op aarde* Edeler koning, -il i!n offer aan&aarden1 de irre, &r#cht &an i!n eigen land* (k )id dat # i! leidt et #- hand door Bethlehe en andere straten, dat # i! ni er z#lt &erlaten*

&altasar: 3ok ik ko tot #, koning teer, oh edele held, ik )e-i!s # eer et heel i!n ziel en zaligheid* Een ster heeft i! tot # geleid* (k geef # -ierook als geschenk, dat past een koning naar ik denk* (k ko graag &aker tot # heer en hoop op #- genade, telkens -eer* 3o-e5: Mi!n goede heren, ik hoop dat +od # )elonen zal &oor #- )ezoek aan deze ar zalige stal en &oor #- -aarde&olle geschenken* /i! z#llen dank)aar aan # denken* 3ok na ens ons kind, &erri!kt et #- goed, -ensen -i! dat +od # )ehoedt*

Lied > '"aria(: "i/n $eren, ik s#$enk ) mi/n dank0aar$eid voor mooie ges#$enken en )+ ti/d. ,k &id dat ) dit ervaart als een -egen en ) nie)+e kra#$t gee5t op )+ +egen. aspar: /eln#, goede Jozef, ontho#d' dit kind is aan # toe&ertro#-d* Kosten noch oeite ag # he sparen* %an zal +od # zeker )e-aren* &alt$asar: Laat de al achtige +od # )ehoeden &oor angst, &erdriet en ar oede* /ees )escher d door de &ader -aar # #it ontstond, -aar&an # oest scheiden toen hi! # zond* (ze gaan #it de stal) "el#$ior: ;# )rengen -e Herodes )ericht, &ertellen he -aar het kind!e ligt* Maar .t -ordt al donker, d#s .t zal oeten -achten* /e )li!&en hier o te o&ernachten* Lied ? 'drie koningen(: Ik droomde vanna#$t toen ik sliep

Engel:

Heilige drie koningen #it het Morgenland, &an +od de 6l achtige )en ik de gezant* Hi! -enst dat ik aan # open)aar, -at # oet doen, -ant er dreigt ge&aar* ?eis niet ter#g zoals # k-a langs koning Herodes, de tiran* /ant Herodes &er)ergt een grenzeloos haten* +od leidt # h#is-aarts &ia andere straten

"el#$ior: /onderli!ke klanken he) ik -aargeno en, alsof een engel tot i! sprak in i!n dro en en zei dat -i! het h#is &an Herodes oeten i!den, dat +od ons langs andere straten -il leiden, o dat Herodes zich op een plan )ezint hoe hi! het )loed kan &ergieten &an .t kind* &alt$asar: (k he) -aarachtig hetzelfde &erno en, &an de engel die in ons &ertrek is geko en* %at Herodes op een plannet!e )roedt o te &ergieten het kind!e zi!n )loed* Herodes, laat # zich door z#lke toorn leiden9 %an z#llen -i! # zeker i!den* Lied @ 'drie koningen)' &alt$asar de koning komt van de 0erg naar 0eneden n) $i/ dat kind/e daar $ee5t aan0eden $et kind/e $ee5t aan0eden aan0eden aan0eden Engel: Jozef, Jozef, &ro e an, l#ister naar -at ik # zeggen kan na ens +od, die i! heeft gezonden* 5org dat het kind!e niet -ordt ge&onden* ;ee he ee, en Maria )o&endien naar Eg:pte, &l#cht ongezien* Keer niet eerder naar J#dea -eero totdat ik het # zeggen ko *

3o-e5:

/ie zo# dat no# he))en gedacht9 %at -i! op pad oeten in het holst &an de nacht* Hoe k#nnen -e in Eg:pte geraken zonder dat -e de -eg k-i!traken, of -orden )elaagd door -ilde dieren of door ro&ers die daar -elig tieren* En denk !e eens in hoe &er het zal zi!n*

Lied !A '"aria(: God -al 0eslist on-e leidsman -i/n, en ons voeren op re#$te straten. -al de -i/nen nooit verlaten. God -al -i/n engel met ons -enden, die ons leidt door ,t on0ekende. :ees maar ger)st, doe als ver-o#$t en maak de e-el klaar voor de to#$t. 3o-e5: Vaar-el dier)aar h#is, ik &erlaat # et spi!t, aar er is geen andere ogeli!kheid* /e he))en te handelen naar 5i!n -oord, zoals dit &olgens het eerste ge)od )ehoort*

Lied !! '"aria(: <de, <de, +e trekken $ier vandaan en -)llen n) EgBpte 0innengaan.

S ENE 7
Herodes: 3fschoon ik i! had &oorgeno en, dat ik die -i!zen, een aal ter#ggeko en, &l#g en doortrapt zo# gaan )edriegen, geslepen tegen ze zo# liegen, net als die nie#-e koning doet, zo &oor&oel ik tot diep in i!n )loed dat ik door die lieden )en )edrogen, dat ze i! he))en &oorgelogen* (k &ind het idee afgri!seli!k klinken dat i!n koninkri!k zo# slinken, in korte ti!d &erd-i!nt, hele aal8 Het is d#s zaak dat ik )epaal hoe ik er nog naar kan stre&en, dit op den d##r te o&erle&en* Eerst denk ik z#s en dan -eer zo Hoe ik et een cadea# En een geslepen plan Een &alstrik spannen kan (k doe het listig en geraffineerd, zoals de &os geani eerd zi!n spel speelt et een &ette hoen, dan is hi! ook in goeden doen* (k zal et he spelen tot hi! het )egeeft, als een kat die plezier aan een #is )eleeft* Plotseling &alt i! toch in, hoe ik &an dat kleint!e -in* Mi!n kri!gslieden -erp ik in de stri!d* en zal hen zeggen, zonder spi!t, een eind te aken aan i!n nood* 6lle !onget!es oeten dood8 /at k#nnen i! die oeders schelen, h#n d-aas geschrei #it schorre kelen* 6ls ik de heerschappi! aar )eho#d o&er i!n ri!k* %e rest laat i! ko#d*

Lied !1 '"aria(: "a#$tige koning, -aar is )+ 0arm$artig$eid= Het gee5t -oveel verdriet, $arde stri/d, als ) ,t vergiet, dat ons#$)ldige 0loed. :eet, ma#$tige koning, +at ) doet. Herodes: "cheer !e -eg, d-aze &ro#-, -at oet !e hier8 Van -at er gaande is snap !i! geen zier8 Mi!n heerschappi! -ordt i! ontno en, als ik dit onheil niet kan &oorko en* "chri!f !i! i!, de koning, de -et n# &oor98 %aaraan geef ik geen gehoor8 Mi!n knechten, !#llie he))en &erstaan, -at er n# oet -orden gedaan* Hier is het koninkli!k andaat, -aarin alles )eschre&en staat* (n alle #ithoeken hang !e dit op* En -ie zich &erzet, die kost het zi!n kop* Hoo5dman: <- koning, hoofd &an deze staat, )e&eelt ons et dit scherp andaat' aak alle kleine !onget!es ko#d, allen tot en et t-ee !aar o#d* 5org dat !e geen &an hen ontziet, ook als en geld of goederen )iedt* /ie dit ge)od niet na zal stre&en, kost het z7n fort#in en le&en* 3)das 's#$ri5tgeleerde, d)00elrol 3onas(: (k he) )ez-aar tegen dit andaat8 Konings acht die n# zelfs o&er ons le&en gaat89 3nze kinderen laten )ero&en &an het le&en98 /at zal dat een pi!n en een doodsstri!d ge&en88 Herodes: +ri!p he en gooi he in het cachot8 (e and als hi! &erdient het scha&ot8

Hoo5dman (&oert J#das af)' >racht !i! dit ge)od te -eerstre&en9 Ji! on&erlaat, dat kost !e het le&en8 .t (s )eter die kinderen dood te slaan dan dat -i! allen ten onder gaan* Herodes: Hoofd an, nee dit z-aard &an i! aan* Vierd#izend )e-apende annen staan klaar o o&er de )ergen te ri!den, en alle kinderen de hals door te sni!den* Laat # niet o kopen et go#d of geld, dat kost # het le&en, zo is gesteld8 %ood de kinderen, allen geli!k, of ze n# ar zi!n ge)oren, of ri!k* <i rood go#d )estaat #- soldi! En # kri!gt er nog eens het d#))ele )i! Hoo5dman: /at #-e Koninkli!ke a!esteit, i! ald#s )e&olen heeft, he) ik et &re#gde aangehoord, en ook )egrepen, -oord &oor -oord* (k zal 2t &ol)rengen naar hoogste eer, dat z-eer ik #, i!n &orst en Heer8 Met hart en ziel stort ik i! op dit heerli!ke kar-ei (k -ilde -el, dat ze hier reeds -aren, ik zo# i!n krachten niet langer sparen, zeker8, alle kinderen -orden &er oord, et dit z-aard, naar 2s konings -oord8 Mi!n hart zal pas &an &re#gde dansen zls ik het rode )loed zie glanzen zoals en op een )r#iloft ook &er-acht, -aar en koeien en kal&eren slacht8 /eln#, ik &erlaat d#s deze stad Ma!esteit, ik ga op pad* Lakei, sta daar niet te staren Help e deze kl#s te klaren* Lakei: Ja heer, als 2t oet -il ik ook -el steken en ho#-en* 5olang ze geen es in i!n r#g do#-en8

Hoo5dman: (k zoek een )ende tra-anten en knechten et zin o dit kar-ei te slechten daaro , heer koning, ho#d goede oed1 -i! &ergieten &ast en zeker zi!n )loed* Hoo5dman vervolgt: Ma!esteit, honderd#izend&ieren&eertig en acht8 he) ik er eigenhandig o ge)racht* /eln# heer koning, # k#nt er&an op aan %at kind is zeker de das o gedaan8 Kri/gskne#$t: >achtigdd#izend, -elgeteld, he) ik er o&eral ge&eld* %eze he) ik tot slot gepakt en h#p8, zi!n kop eraf gehakt* Lakei: 5ie hier, koninkli!ke a!esteit, ook ik he) e aan i!n taak ge-i!d* >-eed#izend he) ik er o ge)racht, st#k &oor st#k en deze &an zi!n oeders )orst ger#kt*

Herodes: Mi!n dank aan !#llie drie is groot, knechten* Van i!n hal&e koninkri!k kri!gt # de rechten, D)ivel: +enadige koning, ik )en ook -eer ter#ggeko en, he) ook i!n kindert!es eegeno en* %eze heeft zich in i! &ergist, #it i!n zak een )raad-orst ge&ist en &oor 2ie toe -as aan een st#k!e )rood, He) ik neergelegd en sloeg . orsdood

Hoo5dman: Koninkli!ke Ma!esteit, -e deden -at -e konden, aar de nie#-ge)oren koning he))en -e niet ge&onden8 "tad en land he))en -e afgezocht, -aar of die koning -ezen ocht* %och alle knaap!es klein, &an t-ee !aar en die daar onder zi!n, he))en -e, naar #- -oord o ge)racht* (k een #- opdracht is &ol)racht*

Herodes: ;# de nie#-ge)oren koning on&ind)aar )li!kt, )e&ind hi! zich )#iten i!n koninkri!k "inds die nie#-e +od is ge)oren &oel ik e zo &olko en &erloren* (k ga zelf aar op zoek naar dat kind /ellicht dat ik he in Bethlehe &ind 6ch, ik &oel e zo z-ak, ik &oel e een -rak* Breng i! iets &erk-ikkends, snel8 Een appel en en es1 ik &oel e niet -el*

S ENE 9
Lied !6 'engel(: Herodes. Herodes, /i/ grove tiran, +at deden d2ons#$)ldige kind2ren /o) aan dat /i/ -e gr)+2li/k deed li/den= :a#$t, /i/ mag met de dood gaan stri/den. Herodes: Een helder licht heeft i! o ge&en* Het is ge)e#rd et i!n le&en* +a lakei, haal zo snel !e kan i!n tro#-hartige hoofd an* Hoofd an, nee dit geschenk &an i! aan* < erft het &an i!, nog &oor ik zal gaan* (k he) e te &eel aan het aardse ge-i!d* %e d#i&el heeft i! daartoe &erleid* ;# &aar ik heen naar 6)raha s hof* Engel: %#i&el, laat he )i!ten in het stof* Voer he af, naar de hellepoort* Hi!, die !o# reeds toe)ehoort* Breng deze koning #- eer)etoon en tooi he et de helse kroon8

Lakei, $oo5dman en kri/gskne#$t: /elk &oordeel heeft de hoge troon, de scepter en de koningskroon9 Koningsstaf en regi ent, aan dat alles ko t een end*

D)ivel:

Kr#ip aar, onderkri#ipsel, kr#ip8 Ji! -ilde de )oter alleen op !o#- koek en n# de koek op is, ko ik op )ezoek8

Herodes: 3 d#i&el, laat e langer le&en, een span z-arte ossen zal ik # ge&en* D)ivel: ;iks daar&an, ik -il alleen !o#8

Herodes: 3 d#i&el laat e langer le&en, een span z-arte rossen zal ik # ge&en8 D)ivel: ;iks daar&an, ik -il alleen !o#8

Herodes: 3 d#i&el laat e langer le&en, i!n hal&e ri!k zal ik # ge&en* D)ivel: 6ch, -at een zinloos ge)akkeli!* Je )ent ee#-ig &an ons, !e ti!d is &oor)i!* Er oeten er nog eer doorheen, door .t helle&##r, niet # alleen8 /acht, ik zal eens testen hoe z-aar !e )ent* (k span een paar ratten aan* (k span een paar katten aan* En tot slot een #izenstel* Verh#is, !i! d#i&el, naar de Hel8 Hoo5dman: 6ch -at heeft i!n heer koning ertoe gedre&en, dat hi! die kinderen )eroofde &an h#n le&en8 6ch, had ik dit aar &ante&oren )edacht, dan zo# ik ze zeker niet he))en o ge)racht* 3h, kon ik aar &an ie and &erlangen, i! aan de hoogste )oo op te hangen* 3h, kon ik aar naar de zee toe lopen, dan zo# ik e daarin he))en &erzopen* Maar ik -il e op i!n heer koning -reken en zal ezelf et dit z-aard doorsteken* Lied !7 '#ompagnie(:

:e -ingen en /)0ileren $rist)s de "essias, die de +ereld -al regeren, -oon is van "aria. Hi/ ligt in een kri00e 0i/ de os en de e-el neer. S)/a, s)/a, s)/a, lie5 klein kind/e teer, ik verlaat /o) niet meer. 3)i#$ n), spring n), klink en -ing n)* Hodie, $odie, $odie is ge0oren, $rist)s, -oon van "aria, "aria. Hi/ $ee5t van ons +eggenomen al $et leed, al $et leed, al $et leed. Help ons spoedig tot C te komen Help ons spoedig tot C te komen, o$ $rist)s, o$ $rist)s. Engel: +eachte aan-ezigen, da es en heren, !ongens en eis!es in de#gd en ere, hopeli!k is #- ge oed niet &erstoord n# # ons spel heeft gezien en gehoord* ;at##rli!k schoten -i! &eel te kort, aar ik hoop dat het ons niet aangerekend -ordt* < dient alles -at -i! # sch#ldig )li!&en, aan onze on-etendheid toe te schri!&en1 -i! he))en .t naar )este k#nnen )etracht* /i! -ensen # na ens +od de al achtige, een goedenacht* <llen $er$alen: Een goedenacht* EINDE