Excellence in advice, precision in execution

STVARNO PRAVO
Obuka za polaganje strunog ispita za sticanje licence steajnog upravnika

Beograd, jun 2005. godine

www.cesmecon.com

Pravni izvori
Zakon o osnovama svojinskopravnih odnosa (Slubeni list SRJ, br. 29/96) Zakon o prometu nepokretnosti (Slubeni glasnik RS, br. 42/98) Zakon o dravnom premeru i katastru i upisima prava na nepokretnostima (Slubeni glasnik RS, br. 25/2002) Zakon o zemljinim knjigama (Slubene novine Kraljevine Jugoslavije, br. 281-XC) Zakon o zalonom pravu na pokretnim stvarima upisanim u registar (Slubeni glasnik RS, br. 57/2003) Zakon o poljoprivrednom zemljitu (Slubeni glasnik RS, br. 14/2000) Zakon o pretvaranju drutvene svojine na poljoprivrednom zemljitu u druge oblike svojine (Slubeni glasnik RS, br. 54/96)

Excellence in advice, precision in execution

Program

Pravo svojine Pojam, sadrina, pravno dejstvo, ogranienja i predmet Oblici prava svojine Sticanje, zatita i prestanak prava svojine Pravo dravine (pojam, sticanje, zatita, prestanak)

Druga stvarna prava Pravo slubenost Pravo retencije Zalono pravo Runa zaloga (pojam, sticanje, zatita, prestanak) Hipoteka (pojam, sticanje, zatita, prestanak) Zalono pravo na pokretnim stvarima upisanim u registar Katastar nepokretnosti, zemljine knjige i tapijski sistem Stvarna prava stranaca

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Pojam prava svojine

Subjektivno stvarno pravo iz koga proizilazi najvia pravna i faktika vlast na stvari Predmet prava svojine

Pokretne stvari Nepokretne stvari (stambene zgrade, stanovi, poslovne zgrade, poslovne prostorije, poljoprivredno zemljite i druge nepokretnosti, osim prirodnih bogatstava u dravnoj svojini, pojedina dobra u optoj upotrebi, graevinsko zemljite, ume i umsko zemljite)

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Obeleja prava svojine

Apsolutnost Jedinstvenost Jednovrsnost Rekadentnost Nezavisnost Nezastarivost

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Sadrina prava svojine

Ovlaenje dranja stvari Ovlaenje korienja Ovlaenje raspolaganja

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Ogranienja prava svojine

Zabrana zloupotrebe prava svojine Susedsko pravo Ogranienja u optem interesu

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Ogranienja prava svojine
Zabrana zloupotrebe prava svojine

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Ogranienje prava svojine Susedsko pravo

Imisije Odnosi izmeu vlasnika graninih nepokretnosti Pravo upotrebe susedne nepokretnosti Pravo nunog prolaza

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Ogranienja prava svojine Ogranienja u optem interesu

Zakonsko pravo pree kupovine Posebni sluajevi

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Pravo svojine moe se stei:

po zakonu na osnovu pravnog posla nasleivanjem odlukom dravnog organa Naini sticanja svojine:

derivativno sticanje, originarno sticanje, ostali sluajevi

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Derivativno sticanje prava svojine
a. b. a. b.

Nain sticanja nepokretnih stvari Punovaan pravni posao Upis u javnu knjigu Nain sticanja pokretnih stvari Punovaan pravni posao Predaja (fizika, simbolika, fiktivna, predaja stvari bez prenosa svojine)

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Originarno sticanje prava svojine

Stvaranje nove stvari (prerada, specifikacija) Spajanje i meanje Graenje na tuem zemljitu Odvajanje plodova Odraj (redovni i vanredni odraj) Sticanje svojine od nevlasnika Okupacija Nalaz izgubljene stvari

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Ostali naini sticanja prava svojine

Eksproprijacija Komasacija Prisvajanje ivotinja i riba

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Prestanak prava svojine

Kada drugo lice stekne pravo svojine na istoj stvari Naputanjem stvari (derelikcija) Propau stvari U drugim sluajevima odreenim zakonom

Excellence in advice, precision in execution

Pravo retencije zadravanje dunikove stvari

Pravo retencije pravo zadravanja Osnov sticanja zakon Trenutak sticanja - dan dospelosti nenamirenog potraivanja

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine
Zatita prava svojine

Reivindikaciona tuba Publicijanska tuba Negatorna tuba

Excellence in advice, precision in execution

Dravina
Dravina - faktika vlast na stvari Predmet dravine - stvar v. pravo Svojstva/kvaliteti dravine - zakonitost i savesnost Prestanak dravine Dravinska zatita

Excellence in advice, precision in execution

Pravo svojine - Susvojina

Pojam i obeleja susvojine

Pravo svojine dva ili vie lica na istoj fiziki nepodeljenoj stvari iji su delovi idealno odreeni (u razlomcima, procentima ili promilima) Kod susvojine je podeljeno samo pravo a ne stvar Susvojina moe da postoji i na nepodeljenoj stvari iji su delovi u razliitim oblicima svojine Prava suvlasnika u suvlasnikoj zajednici na celu stvar na alikvotni deo stvari Prestanak suvlasnike zajednice deoba (fizika i civilna deoba)

Excellence in advice, precision in execution

Stvarna prava na tuoj stvari - slubenosti

Pojam slubenosti Pravo slubenosti je stvarno pravo na tuoj stvari koja ovlauje njenog titulara da tuu stvar koristi na odreeni nain Obeleja prava slubenosti:

Stvarna prava na tuoj stvari Obavezuje vlasnika stvari na neinjenje ili trpljenje Zabrana ustanovljavanja prava slubenosti na ve ustanovljenom pravu slubenosti Moe se ustanoviti samo ako je korisna za njenog titulara Vri se tako da to manje optereuje posluno dobro Ne moe se odvojiti od dobra na kome je ustanovljena Vrste slubenosti:

Stvarne slubenosti Line slubenosti

Excellence in advice, precision in execution

Stvarna prava na tuoj stvari - slubenosti

Stvarne slubenosti

Stvarna slubenost je pravo vlasnika jedne nepokretnosti (povlasno dobro) da za njene potrebe preduzima odreene pravne radnje na nepokretnosti drugog vlasnika Nain sticanja - pravni posao, odluka dravnog organa, odraj Zatita stvarne slubenosti konfesorna tuba i dravinska (posesorna) tuba

Excellence in advice, precision in execution

Stvarna prava na tuoj stvari - slubenosti

Line slubenosti

Lina slubenost je pravo ustanovljeno u korist odreenog lica koje ga ovlauje da na odreeni nain upotrebljava ili koristi posluno dobro Line slubenosti su pravo plodouivanja, pravo uivanja/upotrebe i pravo stanovanja

Excellence in advice, precision in execution

Status titulara stvarnih prava u steajnom postupku

Stvarno pravo daje njegovom titularu svojstvo izlunog poverioca u steajnom postupku Izluno pravo pravo da se stvar na kojoj postoji stvarno ili lino pravo izdvoji iz steajne mase Izluni poverilac nije steajni poverilac Izluni poverilac svoje potraivanje moe ostvariti u svim sudskim postupcima

Excellence in advice, precision in execution

Ostvarivanje prava izlunog poverioca u steajnom postupku

Zahtev za izluenje stvari na kojoj postoji stvarno ili lino pravo Prava izlunog poverioca za sluaj otuenja stvari na kojoj postoji pravo svojine ili lino pravo pre pokretanja steajnog postupka Ostvarivanje prava na izluenje u steajnom postupku v. Ostvarivanje izlunog prava u drugim postupcima

Excellence in advice, precision in execution

Zalono pravo

Zalono pravo se moe ustanoviti na osnovu: Pravnog posla Sudske odluke Zakona Vrste zalonog prava: Zalono pravo na nepokretnim stvarima (hipoteka) Zalono pravo na pokretnim stvarima (runa zaloga i zalono pravo na pokretnim stvarima upisanim u registar zaloge)

Excellence in advice, precision in execution

Zalono pravo
Hipoteka zalono pravo na nepokretnoj stvari (odnosi se na celu nepokretnost, njene plodove dok su neodvojeni i na njene sastavne delove i pripatke) Hipoteka na vie nepokretnosti (zajednika hipoteka) Nadhipoteka (hipoteka na hipoteci) Prava hipotekarnog poverioca

Prestanak hipoteke: Prestanak potraivanja obezbeenog hipotekom Odricanje hipotekarnog poverioca Konfuzija Konsolidacija Propast hipotekovane nepokretnosti Prodaja nepokretnosti u izvrnom postupku

Excellence in advice, precision in execution

Zalono pravo
Runa zaloga pravo zaloge na pokretnim stvarima

Nastanak rune zaloge na osnovu ugovora, zakona ili sudske odluke Predmet rune zaloge individualno odreena, nepotrona stvar ali i pravo Ugovor o zalozi lan 966. Zakona o obligacionim odnosima Prava i obaveze strana iz ugovora o zalozi

Prestanak zalonog prava (prestankom ugovora o zajmu, prodajom zaloene stvari, protekom roka u sluaju da je ugovor o zalozi zakljuen na odreeno vreme, odricanjem zalogoprimca od zaloge, konsolidacijom i konfuzijom)

Excellence in advice, precision in execution

Zalono pravo
Zalaganje potraivanja Zalaganje drugih prava

Excellence in advice, precision in execution

Registarsko zalono pravo

Pravni osnov ugovor o zalozi

Nain sticanja prava upis u registar zaloge Predmet zaloge postojee i budue pokretne stvari i prava. Da bi bila upisana stvar mora biti individualno odreena Intelektualna svojina moe biti predmet zaloge s tim to se upisuje u registar nadlenog zavoda za intelektualnu svojinu Novano potraivanje u domaoj ili stranoj valuti moe biti predmet zaloge Dejstvo ugovora o zalozi i upisa u registar Nain i redosled namirenja Prestanak registarske zaloge (isplata potraivanja, propast stvari, prodaja, konfuzija, pristanak poverioca, sudska odluka)

Excellence in advice, precision in execution

Registarsko zalono pravo

Excellence in advice, precision in execution

Status titulara zalonih prava u steajnom postupku

Zalono pravo daje njegovom titularu svojstvo razlunog poverioca u steajnom postupku Razluno pravo daje njegovom titularu pravo namirenja na stvari ili pravu koje je predmet njihovog prava i to iz sredstava ostvarenih prodajom imovine na kojoj su stekli razluno pravo Razluni poverilac nije steajni poverilac Sluajevi u kojima razluni poverilac namiruje svoje potraivanje kao / i kao steajni poverilac Pokretanjem steajnog postupka razluni poverilac moe ostvariti svoje pravo samo u steajnom postupku

Excellence in advice, precision in execution

Prava razlunog poverioca u prethodnom steajnom postupku

Pravo na podnoenje pismenog zahteva za ukidanje ili uslovljavanje dejstva moratorijuma

Excellence in advice, precision in execution

Zemljini registri
Vrste zemljinih registara

Katastar nepokretnosti Zemljine knjige Naela zemljinih registara:

Opta naela (i katastar i zemljine knjige): naelo stvarnosti, naelo upisa, naelo knjinog prethodnika, naelo javnosti, naelo poverenja u zemljine registre, naelo prioriteta i naelo legaliteta upisa Posebna naela (katastar nepokretnosti): objedinjene evidencije, obaveznost upisa, voenje registra od strane organa uprave Vrste upisa:

Uknjiba konano se stiu, prenose ili prestaju prava na nepokretnostima Predbeleba uslovno se stiu, prenose ili prestaju prava na nepokretnosti Zebeleba upis pravnih injenica koje se tiu vlasnika ili nepokretnosti

Excellence in advice, precision in execution

Katastar nepokretnosti
Osnovna evidencija o nepokretnostima Osnova za izradu svake druge evidencije na nepokretnostima Pretpostavka tanosti podataka upisanih u katastar nepokretnosti

Excellence in advice, precision in execution

Zemljine knjige
Javna knjiga - za osnov ima katastar nepokretnosti Upisi u zemljinu knjigu utiu na stvarna prava na nepokretnostima

Excellence in advice, precision in execution

Tapija
Tapijski sistem tapija i intabulacija Tapija je javna isprava koja sadri podatke da je lice koje je u njoj oznaeno vlasnik nepokretnosti za koju je izdata Izdavanje tapije sastavljanje tapije (organ optine nadlean za imovinsko-pravne odnose) i overa tapije (sud koji vodi knjigu tapija) Intabulacija nain sticanja stvarnih prava na tuim nepokretnostima (hipoteke i stvarnih slubenosti) u tapijskom sistemu

Excellence in advice, precision in execution

Stvarna prava stranaca

Sticanje prava svojine na pokretnim stvarima bez ogranienja Sticanje prava svojine na nepokretnim stvarima 2 uslova: postojanje reciprociteta, i da su nepokretnosti neophodne za obavljanje delatnosti na teritoriji Srbije i Crne Gore U sluaju da stranac ne obavlja delatnost u SCG doputeno je sticanje prava svojine na stanu i/ili stambenoj zgradi , pod uslovom reciprociteta, pod istim uslovima koji vae i za domaeg dravljanina

Excellence in advice, precision in execution

Prilozi
Model reivindikacione tube Model publicijanske tube Model negatorne tube Model konfesorne tube Model dravinske tube Model sporazuma o deobi stvari Model ugovora kojim se ustanovljava stvarna slubenost Model odluke dravnog organa o ustanovljavanju stvarne slubenosti Model ugovora o ustanovljavanju line slubenosti Model ugovora o ustanovljavanju zalonog prava na nepokretnosti Model zapisnika o popisu pokretnih stvari Model ugovora o zalozi Posedovni list/List nepokretnosti Izvod iz zemljinih knjiga Tapija

Excellence in advice, precision in execution