Nasyonalismo sa pananaw ni Recto Taong 1953 nang mahalal bilang pangulo ng bansa si Ramon Magsaysay.

Naging pangunahing adhikain ng pangulo na ilapit sa tao ang Malakanyang kaya't bilang tugon, madalas siyang maglibot sa mga baryo at makisama sa buhay ng masa. Dahil dito, higit na naging malapit ang pangulo sa ordinaryong Pilipino. a kabila ng pagsang!ayon ng masa sa kanyang pamumuno, hindi nakaligtas mula sa kritisismo ng mga nasyonalista ang maka!"m#rikano niyang pamamalakad. $sa sa kanyang mga pangunahing kritiko ay si %laro M. R#&to. Tinagurian si R#&to bilang 'Th# (r#at Diss#nt#r), 'syst#mati& and p#rsist#nt oppositionist) and '&ommunist) dahil sa patuloy niyang pagpuna sa mga panukalang batas ng administrasyon ni Magsaysay. *asama sa mga panukalang batas na ito ay pagpayag ng pangulo sa mga kasunduang inilatag ng "m#rika. $to ay ang 'Military +as#s "grr#m#nt ,19-./, +#ll Trad# "&t ,19-0/, 1uirino!2ost#r "gr##m#nt ,1953/, an 2ran&is&o P#a&# Tr#aty ,1951/ at Mutual D#4#ns# Tr#aty ,1951/ ,R#&to, p. 390/.) a mga bagay na ito hindi lubos na magkasundo ang dala5a. Para kay R#&to, labis!labis ang hinihingi ng "m#rika. "ng pagsalungat na ito ni R#&to, ayon sa kanya, ay katuloy ng sinimulang laban ng mga R#bolusyonaryo noong ika!19 dantaon. +agaman nailipat lamang sa mundo ng politika, batas at usaping konstitusyunal, par#hos lamang ang dala5ang adhikaing ito6 Nasyonalismong Pilipino. Nasyonalismo na ang pinakamataas na hangarin ay ang pagkamit ng kalayaan ng Pilipinas. $sang bagay na mahirap makuha dahil sa pr#s#nsiya ng mga nasabing kasunduan na #kst#nsyon lamang ng implu5#nsya at kontrol ng mga banyaga. a kabila na panana5 na ito ni R#&to, 5alang aksyon na ginaga5a ang Pamahalaan upang mabigyang solusyon ito. 7inayaan ng Pangulo na magpatuloy ang kontrol ng "m#rika sa politika at #konomiya ng bansa. $to ay hindi nararapat kaya' t isinusulong ni R#&to ang isang 'nationalist

ind#p#nd#n&#) na 5alang ibang nilalayon kundi ang 'tuluyan at tunay na kasarinlan ng bansa at ng mga Pilipino sa kontrol at implu5#nsiya ng mga banyaga. "ng kasarinlan ng mga Pilipino napinagtitibay ng Proklamasyon ng ating *alayaan noong 19-0. apat na ang proklamayong iyon upang matigil ang panghihimasok ng mga banyaga sa ating sob#ranya. '8ur ind#p#nd#&# must b# unconditional and incomplete... 9:#ry 2ilipino nationalist 5ould 5ant an ind#p#nd#nt Philippin#s released from the Authority o4 an "&t o4 anoth#r nation's %ongr#ss, ayon nga kay R#&to ,1953, p. -33/. Malina5 ang adhikain ni R#&to, sampu ng kanyang mga kasamahan. (ayunpaman, hirap silang itaguyod ito sapagkat ang matataas na opisyal mismo ng pamahalaan ang sumsalungat dito6 '... Many &all th#ms#l:#s nationalists. "nd in th#ir o5n minds th#y ar# probably hon#st and sin&#r# about th#ir nationalism. +ut id o&&assionally th#ir &ondu&t and th#ir #44orts s##m to d#:iat# 4rom tru# nationalism, it must b# b#&aus# th#ir nationalism is pur#ly o4 th# #motional typ#.,p.-3-/.) "ng pagkakaroon ng 'nationalist ind#p#nd#n&#) ng bansa ang tanging hangarin ni R#&to. "t upang maganap ito, nasyonalismo ng mga mamamayan ang kailangan. 7indi kailangan ng bansa ang nasyonalismo na nakukulong lamang sa damdamin o sa isipan. "ng kailangan ng bansa ay ang nasyonalismong umaaksyon para sa kailangan ng bansa. Nasyonalismo na handang umaksyon upang pag!aralan at tugunan ang pangangailangan ng bansa ang kailangan. $big sabihin, ang di5a ng nasyonalismo ng mga Pilipino ang magiging pangunahing pagmumulan ng pagnanasa at pagkilos upang tuluyang makamtan ng bansa ang tunay nitong sob#ranya! malaya mula sa kontrol ng "m#rika. *augnay ng pagsasarili ng Pilipinas ay pagpapaigting ng r#lsyon nito sa mga bansang nakapaligid sa kanya. $minungkahi ni R#&to sa pamahalaan na makipag!ugnayan sa mga kapit!bahay na bansa, lalo na sa bansang Tsina. a pamamagitan ng pakikipag!ugnayan nito, higit na mabibigyan ng ibayong lakas ang bansa. *ung gayon, darating ang panahon na hindi na aasa pa

ang bansa sa "m#rika at magkakatoo ang ninanais ni R#&to sa bansa sa tunay na kasarinlan. Nasyonalismo sa pananaw ni Romulo Nang maaksid#nt# at pumana5 si Pangulong Magsaysay, pumalit sa kanyang ang kanyang Pangala5ng Pangulo na si %arlos P. (ar&ia. Naging katangi!tangi ang pamumuno ni (ar&ia dahil sa kanyang pilosopiya sa pamumuno ng bansa! pagbibigay prot#ksyon sa lokal na produkto ng bansa at pagkontrol sa mga importasyon ng mga banyagang produkto. ;aynin nito na paunlarin pa mga lokal na industriya na siyang pagmumulan ng pag!unlad ng bansa. a kabila ng kanyang nasyonalismong pamumuno, bigong maipagpatuloy ito (ar&ia nang matalo siya sa #l#ksyon noong 1901 ni Diosdado Ma&apagal. "gad ni inalis ni Ma&apagal ang prot#ksyon sa mga lokal na produkto at mataas na taripa sa mga imprtasyon ng bansa. a madaling salita, ibinalik ni Ma&apagal ang dating pamamaraan ng mga pangulo bago si (ar&ia. Muling naging bukas ang Pilipinas sa pandaigdigang m#rkado. *asabay niyon ay ang muling pagpasok ng implu5#nsiyang bayaga sa politika ng bansa, partikular na ng mga "m#rikano. a pagtatapos ng t#rmino ni Ma&apagal, iniltahala ni %arlos P. Romulo ang kanyang aklat na '$d#ntity and %hang#6 To5ards " National D#4inition.) Dito isinaad ni Romulo na ang kailangan ng bansa ay pagbabago sa ating panana5 bilang Pilipino. *asama dito ay ang muling pagkilala sa ating id#ntidad bilang mamamayan ng bansa. 7indi dapat tanggapin ng mga Pilipino na ang ating kultura at id#ntidad ay pinagsama lamang ng mga kultura mula sa *anluran. "niya6 '...th# t#rm 2ilipino is a r#ality 4ar mor# &ompl#< than th# s##mingly 4i<#d imag# o4 %hristian and =#st#rn sugg#stions. $t subsm#s th# Mohamm#dan r#ality 5hi&h 5# s## #<pr#ss#d in our ar&hit#&tur# and art moti4s...8ur Mohamm#dan s##ds ar# d##ply #mb#dd#d in out mytho!po#ti& imagination and th# m#mori#s o4 our ra&#...Th# m#taphor o4 th# 2ilipino as an 'amalgam), 5ould not only r#4#r to th# impuritti#s o4 9ast and =#st, but, 4irst o4 all, a 4us#d pro>#&tion o4 a &ompl#<ity o4 myth and po#try 4rom :arious ilangan at

&ultur#, b#li#4s and &r##ds ,Romulo, 1905, p. 3/) Napakahalaga ng sinabi na ito ni Romulo sapagkat binigyang lina5 niya kung sino nga ba ang 2ilipino o kung anu!ano ang bumubuo sa kanyang pagkatao. a pag!alam na ito ng ating pagkatao, mahalagang #l#m#nto ang isyu ng pagkabansa sapagkat ito ang magtatakda ng ating pinagmulan. a isyu ng pagkabansa nakapaloob ang di5a ng nasyonalismo na siyang naglalaman ng mga katangian ng Pilipino na maaari nating gamitin sa kasalukuyang naisin natin na paunlarin ang bansa. +atay sa aklat ni Romulo, may mga natatanging katangian ang mga Pilipino na siyang tumulong sa kanya upang malagpasan ang apat na siglo ng pananakop $to ay ang mga sumusunod6 '...th# 4a&t that 5# had sur:i:#d t5o &olonial r#gim#s sp#aks o4 our flexibility of spirit,... =# &laim to ha:# a passionate sense of Fatherland and 5# r#gard th# imag# o4 &ountry almost as an #<t#nsion o4 #l4...Filipino is indeed a cosmopolitan... is an int#rnationalist... assertiveness of our people ,pp. -!5/.) a pamamagitan din ng pagtukoy sa mga katangian na ito at pagbibigay halimba5a na nagmula sa mga tala ng ating kasaysayan, pinatunayan ni Romulo na ang '2ilipino $d#ntity) ay hindi na5ala at patuloy na nasa ating kalooban. "ng tanging kailangan lamang ay kilalanin ang nagbabago nitong katangian sa paglipas ng panahon. *umplikado ang pros#so ngunit bakit nga ba kailangan pang matukoy kung ano ba ang '2ilipino $d#ntity'? abi ni Romulo, ang unay na pagkilala natin sa tunay na katangian ng '2ilipino $d#ntity' ay lubos na makaap#kto sa kung paano patatakbuhin ang mga institusyon na saligan ng ating bansa. *asama na dito ang pulitika ,politi&s/, organisasyong panlipunan ,so&ial organi@ation/, mga sining at int#ll#&tual na mga tradisyon ,int#ll#&tual and artisti& tradisyon/, sist#ma ng #dukasyon,syst#m o4 #du&ation/ at paglaban ng mga Pilipino ,ass#rti:#n#ss/ ,Romulo, p. 1/. $dinagdag na rin niya ang bahaging ginagamapanan ng m#dya. Mahalaga ang partisipasyon ng mga institusyong ito sapagkat sila ang tulay sa upang hig

nasabing institusyon sapagkat sila ang nagiging tulay upang higit na kritikal ang mga Pilipino sa mga implu5#nsiyang banyaga. $sang halimba5a na ibinigay ni Romulo ay ang m#dya. "niya, ang m#dya na may di5a ng nasyonalismo ay pinananatili ang kanyang katapatan at naglalayong imulat ang kaisipan ng madla hinggil sa mga kaganapan sa kanilang kapaligiran. a pagkamulat na iyon, hingit na madaragadagan ang kanilang kaalaman na siya nilang gagamitin upang maging kritikal sa mga bagay na may kaugnayan sa ating pagkabansa. "ng pros#so na ito ng pagsala sa mga implu5#nsiya ng mga banyaga sa ating pagkabansa at kultura nang sa gayon ay mapili kung alin!alin ang magdudulot ng kabutihan sa ating sibilisasyon ay '2ilipinism. a oras na malaman kung anu!ano ang nararapat sa bansa, saka ito isasakont#ksto sa kulturang Pilipino. $sang halimba5a na ibinigay ay ang gina5a ng mga $lustrado sa id#olohiyang lib#ralismo. "ng id#olohiyang ito ay lumakas at yumaman sa bansang 9spanya ngunit ginamit nina Ri@al ang mga prinsipyo nito upang palayain ang bansa sa kadilimang dulot ng kolonisasyon. +inigyang diin din ni Romulo ang kahalagan ng 5ika sa pros#so ng '2ilipinism'. "yon sa kanya, ang 5ika ang maaaring guma5a ng tulay sa ba5at Pilipino sa bansa. $sa pa, ang 5ika ay isang mahalagang gamit upang higit na magin #p#ktibo ang kritisismo ng mga Pilipino sa mga pumapasok na mga implu5#nsiya. Maii5asan din ang bast!bastang pagtanggap ng mga ito na maaaring magdulot ng paglimot sa sarili nating kultura *aya't iminungkahi ni R#&to na '...insist#d on th# possibility o4 d#:#loping Pilipino as a languag# &apabl# o4 #<pr#ssing th# int#ll#g#n&# and r#4in#d s#ntim#nts o4 our p#opl#... to dis&riminat# among :alu#s alr#ady a:aliabl#!! th#n to dir#&t its purpos# 4or th# a&hi#:#m#nt o4 5hat is #<&#ll#nt. 2or this, a languag# 4or our p#opl# is n##d#d so that th# mass#s may parti&ipat# 5holly in th# 4ormation o4 a national &ultur#...,p. 3-/.) 7indi lamang ito nakatuon sa mga implu5#nsiyang banyaga. a pamamagitan din ng

Pilipinismo maaaring mapili ng kung alin!alin sa ating mga katutubong kultura at mga

pagpapahalaga ang maaari pang pag!ibahayuhin. Mula sa mga pagsala at pagsasama!sama ng mga katutubo at banyagang implu5#nsiya, lilita5 ang mga bagong pagpapahalagang Pilipino na nakabatay sa pangangailangan ng kasalukuyang panahon. amakat5id, ang '2ilipinism' ay ang

nasyonalismong itinataguyod ni Romulo ay 'pagbabago sa mga kaugalian! katutubo man o mula banyaga! nang sa gayon ay maging akma ang mga ito sa kasalukuyang pangangailangan ng mga Pilipino.' a kabila ng magkaibang panahon kung kailan isinulat ang mga panana5 na ito, nagkaisa sina R#&to at Romulo sa isang bagay ukol sa Nasyonalismo6 na ito ay isang bagay na patuloy na nagbabago hanggang sa kasalukuyan. Para kay R#&to, ang Nasyonalismong Pilipino ay nagsimula sa R#bolusyon noong 1A90 at nalipat sa usaping batas at konstitusyon samantalang para kay Romulo, ang nasyonalismong sinimulan ng mga $lustrado ay nagpapapatuloy, ginaga5ang batayan at binabago ng mga int#l#kt5al sa pagtakbo ng ating kasaysayan. *apu5a din sila nanini5ala na ang nasyonalismo ang magiging susi upang higit na kilalanin ng mga organisasyon sa mundo ang ating bansa. Ngunit, nagkaiba sila sa kung paano ito makakamtan. Bna, si R#&to ay nanini5ala na ang 'Nationalist $nd#p#nd#n&#) na kanyang

isinusulong ay makakamit lamang kung 'tuluyang' maaalis ang kontrol at implu5#nsiya n mga banyaga sa ating bansa. Nangagnahulugan lamang ito na dapat nang alisin o tanggalan ng bisa ang mga batas at kasunduang pumapabor sa int#r#s ng banyaga. a kabilang banda, tali5as naman ang panukala ni Romulo. a halip na alisin ay 'ampunin' at baguhin na lamang natin ang mga implu5#nsiyang iyon. "niya, hindi praktikal kung babaguhin natin ang mga implu5#nsiyang banyaga nang 5ala tayong inihahandang kapalit. 7igit iyong d#likado para sa bansa kaya't mas mainam na baguhin na lamang ang ito at iayon sa ating pangangailangan. $to ang sagot ni Romulo sa nais ni R#&to na tuluyang alisin ang mga

implu5#nsiyang banyaga sa ating bansa. $sa pa, pinuna ni Romulo ang pagkontra ni R#&to sa patuloy na pakikipag!ugnayan at pakikipagkasundo ng mga Pilipino sa mga "m#rikano kung saan laging mabuting kapalaran ang nakukuha ng huli. a isang bahagi ng kanyang aklat, sinabi niya ito6 '$n any &as#, th# logi& is no di44#r#nt 4rom th# M&%arthyist m#thod o4 tra&ing #:#rything to %ommunism. Th# irony in M&%arthy's ta&ti& 5as that #:#rything progr#ssi:#, b#&aus# it propos#d &hang#, 5as tagg#d as %ommunist sub:#rsion... b#&aus# th# Bnit#d tat#s is progr#ssi:#, 5# susp#&t any progr#ssi:# id#a as n#o!&olonialist stogg#ry. Th# irony is that this is b#ing don# in th# nam# o4 nationalism... $t is immaturity. ,p. A3/) a pamamagitan ng pahayag na ito, napagtibay ni Romulo na ang pagpigil sa pagpasok ng mga implu5#nsiyang banyaga, lalo ng iyong mga 'progr#sibo) ay hindi lohikal. $to ang sinasabi ni Romulo na buksan ang Pilipinas sa ga progr#sibong id#ya, ampunin ang mga ito at palakihin para sa sarili nating kapakanan. $to ang 2ilipinism. "nu!ano nga ba ang naging bas#han nina R#&to at Romulo sa kanilang mga panana5 ukol sa nasyonalismo sa bansa? May naging #p#ktibo ba ang kanilang mga id#ya na ito ng nasyonalismo sa paraan ng pamamalakad sa Pilipinas? Tulad nga ng sinabi sa mga unang bahagi ng pap#l na ito, at sa tono na rin ng pagkakasulat ni R#&to sa kanyang talumpati, bakas na bakas ang kanyang pagtutol sa patuloy na pakikipag!ugnayan ni Magsaysay sa mga "m#rikano. =ika nga ni R#&to, '8n th# sub>#&t o4 so:#r#ignty and nationalism, 5hi&h, $ b#li#:#, is on# o4 th# issu#s in:ol:#d in this #l#&tion, th# Pr#sid#nt's point o4 :i#5 and min# ar# mil#s and mil#s apart... "nypn# 5ho stops to pond#r a littl# upon th#m 5ill at on&# r#ali@# that th# r#ason 4or our disagr##m#nt li#s in our antagonisti& int#rpr#tations o4 thos# 4undam#ntal &on&#pts ,R#&to, p. 390/.) a kabila ng mga kritisismo na natanggap ni R#&to tila, nakinig sa kanyang mga ninanasa si %arlos P. (ar&ia. *apansin!pansin na ang paraan ng pamumuno ni (ar&ia ay tila tugon sa nais ni R#&to na magkaroon ang Pilipinas ng tunay na kasarinlan mula sa kontrol ng mga "m#rikano.

inimulan ito ni (ar&ia sa #konomiya ng bansa sa programa nitong Austerity. Tugon ito ni (ar&ia sa pana5agan ni R#&to para sa isang 'dynami& nationalism) o aktibong pagkilos upang makamit ang kalayaan katulad ng pag!aaral ni R#&to ukol sa mga politika, #konomiya ng ibang bansa. (aya ni R#&to, nagd#sisyon si (ar&ia na simulan ang pagbabago ngunit natigil lamang dahil sa anino ng korapsyon. Marami ang hindi tumanggap sa mga id#yang inilatag ni R#&to dahil tali5as ito sa umiiral na '&olonial m#ntality' noon. C3 taon ang lumipas ay nabigyan ng pagpapahalaga ang pag!aaral ni R#&to. Nakita ng dating Pangulong Mar&os ang tulong na magaga5a ng mungkahi ni R#&to hinggil sa pakikipag!ugnayan sa mga karatig nasyon. Naging bukas din si Pangulong Mar&os na makipagn#gosasyon sa "m#rika hinggil sa mga bas# militar nila sa bansa. Ninais ng pamahalaan na magbayad ng r#nta ang "m#rika sa paggamit ng %lark sa halip na tulong pinansyal. Matapos ang ilang taon, naging #p#ktibo pa rin ang mga opinyon ni R#&to na nakabatay sa adhikain niyang makapagsarili ang bansa. 7umigi'tkumulang sa sampung taon ang pagitan ng mga panana5 nina R#&to at Romulo na kapu5a naghahangad na umunlad ang bansa. (ayunpaman, maraming pagkakaiba sa kanilang panana5 na inilahad na kanina. "ng nakakat5ang isipin ay ang umiiral na id#olohiyang politikal sa mga panahon ng kanilang pagsulat. Nagtalumpati si R#&to noong 19536 panahon ng r#him#n ni Magsaysay. amanatala, ang kay Romulo naman ay inilathala noong 19056 panahon ni Ma&apagal. *apu5a pr#sid#nt# ay nagpatupad ng #konomikong programa na kung saan ay may malaking ginagamapanan ang "m#rika. a kabila ng pagkakatulad ng pangulong kanilang pinupuna,

magkaiba ang kanilang panana5 ukol sa r#lasyon ng bansa saa "m#rika6 i R#&to ay hindi pabor samantalang si Romulo naman ay sang!ayon. Dala5ang tanyag at mga r#sp#tadong int#l#kt5al ng bansa, nagkakaiba sa iisang mahalagang isyu.

"ng mga panana5 naman ni Romulo ay madalas niyang sinisimulan sa kilusang Propaganda, lalo na sa mga a5a ni Ri@al. $to ang pinanini5alaan niyang pinagmula ng nasyonalismo. 7indi rin nakaligtas sa kanyang pansin ang pamumuno ni (ar&ia na madalas niyang pinupuna dahil sa kons#rbatibo nitong katangian. a kabilang banda, madalas niyang sang!ayunan ang mga programa ni Ma&apagal. Bmabot na rin sa puntong inihambing niya iyon sa panahon at ilang adhikain ni Ri@al6 'Th# pr#s#nt #&onomi& program o4 th# Pr#sid#nt in&lud#s th# diagnosis o4 th# so&ial &an&#r in Ri@al's tim#6 th# agrarian probl#m. Ri@al rais#d th# issu# o4 >usti&# and #Duity 5ith r#4#r#n&# to th# agrarian situation. igni4i&antly a part o4 Pr#sid#nt Ma&apagal's so&io!#&onomi& program is th# abolition o4 landlordism..."noth#r r#sult #n:isag#d by th# program is th# introdu&tin o4 mod#rn s&i#nti4i& m#thods in agri&ultur#... $t is path#ti& to not# that 5# ha:# pr#!o&&upi#d ours#l:#s 5ith a 4als# &ons#r:atism 5hi&h dulls our b#tt#r aspirations ,Romulo, p. 15/.) "ng pagkakaiba ng panana5 sa pagitan nina R#&to at Romulo ukol sa paraan ng pamumuno ni (ar&ia ang isang matibay na patunay ng malaking pagkakaiba ng panana5 nilang dala5a. Maaaring sabihin na isa itong dahilan kung bakit katangi!tangi ang pamumuno ni (ar&ia. +agong uri ng pamumuno ang lakas!loob na sinubukan ni (ar&ia, kaiba sa nakasanayan ng mga Pilipino. *ung paano ito tatanngapin o kung ano ang magiging r#aksyon ng mga Pilipino sa tulad nito na bagong id#ya ay important#ng batayan ng mga susunod na hakbang ng pamahalaan. +ilang pagtatapos, napagtanto natin na ang pagtataguyod na kasarinlang tinatamasa natin sa kasalukuyan ay dumaan sa isang masalimuot na pros#so. $ba't ibang papamaraan ng paglaban ang ginamit ng ating mga ninuno upang makamatan ang inaaasahang kalayaan at kasarinlan.

Mayroong gumamit ng pluma at pap#l gaya nina Ri@al, d#l Pilar at Ea#naF m#dya gaya ni NGM (on@al#s at ilan pa sa ating mga pambansang alagad ng sining at r#bolusyon ang pag!aaklas sa pangunguna nina +oni4a&io, Ea&into at akay. Magkakaiba man, may isang bagay na labis

nagtutulak sa kanila upang lumaban H ang di5a ng nasyonalismo.

$ba!iba rin ang naging bunga ng nasyonalismo sa ibang nasyon, lalo na sa kung anong uri ng pamamahala ang paiiralin. Ngunit ano ba ba talaga ang nasyonalismo? $to nga ba ay isang arbitraryong bagay kaya't iba!iba rin ang pag!una5a ng mga int#l#kt5al dito? *ung hindi naman, saan ba ito nagmumula o ano ang mga katangian nito? "t ang mahalagang tanong, may halaga pa ba ito sa kasalukuyang panahon? +atay sa palitan ng mga kuro!kuro ng mga #ksp#rto at muling pagbalik sa ating kasaysayan, masasabing ang nasyonalismo ay naglalayong mapanatili ang kapayapaan, kasaganaan at kasarinlan ng isang grupo ng mga tao na may iisang pinagmulan at kasaysayan. 7indi na kailangan pa ng mga int#l#kt5al na katulad ng mga propagandista. $to ay natural na nabubuo sa tao kapag naging bahagi na siya ng isang pamayanan. Maaaring masabi na ito ang isa sa mga p5#rsang nagtutulak sa tao na tanggapin ang organisasyong panlipunan bilang tugon sa layuning mapanatili ang kapayapaan at kasarinlan ng lipunan. (ayunpaman, ang malakas na pu5#rsang ito na nagtatali sa lahat ng tao sa isang lipunan ay maaari pang lumakas nang dahil sa pagpasok ng mga dayuhan. Bpang mapanatili pa rin ang kanilang mga karapatan sa kasarinlan at kapayapaan, ang nasyonalismo ang siyang pinaghuhugutan ng lakas ng loob ng mga mamamayan upang lumaban. a mga panahon naman

ng kapayapaan, ang di5a pa rin ng nasyonalismo ang isa sa mga pangunahing pinagmumulan ng mga id#ya para sa pag!unlad ng bansa. a madaling salita, ang nasyonalismo ay sagot sa pangangailangan ng taong mamuhay ng payapa at nagsasarili sa loob at bilang bahagi ng pamayanan. $to ang nagbibigay sa tao ng dahilan upang makiisa para sa kapayapaan, lakas upang labanan ang banta sa pagsasarili at ugat ng id#ya para sa kaunlaran. amakt5id, hangga't ang tao ay bahagi ng isang pamayanan, ang di5a ng

nasyonalismo ay mananatili at mahalagang p5#rsa pagharap sa takbo ng kasaysayan.

MGA SANGGUNIAN Recto, Claro ( ). Soverei nty an! Nationalism." The Complete Works of Claro M. Recto:Political and Legal Works. Taglay ng mga aklat ang kumpletong kopya ng mga talumpati at likha ni Claro M. ecto. Madaling intidihan ang kanyang mga ga!a sapagkat napakagaan ng kanyang istilo sa pagulat. Madalas ay direkta sa kanyang punto at binigyan ng lamang ng halimba!a upang mapagtibay pa ito. Mababakas sa tono pa lamang ng kanyang mga isinulat ang la!ak ng kanyang karanasan at ng kanyang pagnanasa na palayain ang "ilipinas mula sa mga galamay ng Amerika. #akaeengayong basahin pa ang iba sa sandaan niyang mga akda. Romulo, C. (#$%&). Identity and Change: Towards A ational !efinition. Manila, '(ilippines) Soli!ari!a! 'u*lis(in +ouse. Tinatalakay ng aklat ang panana! ni omulo nhinggil sa king paano makakamit ng "ilipinas ang kasarinlan sa pamamagitan ng pagkilala sa kanyang pagkatao. $akas na bakas sa akda na ang sumulat ay isang prominenteng manunulat. %to ay sa kadahilanang nangangailangan ito ng ibayong atensyon sa kanyang ba!at mensahe nang sa gayon ay lubos mong maintidihan. &apagkat hindi direkta ang kanyang istilo, madalas ay gumagamit siya ng metapora ng mga pangyayari o mga tao kaya't nararapat na alamin muna ang konteksto noong panaho na isinulat ang akda. Mula doon ay higit na mauuna!aan ang kanyang tinutukoy sa ilang bahagi ng aklat. #gunit kung iyo nang mabasa at mauna!aan, lubhang epektibo ito sa pagpapamulat ng isipan ng mambabasa hinggil sa partisipasyon ng ordinaryong mamamayan sa pagpapaunlad ng bayan.