UNIDADE 16 OS EPGONOS TROBADORESCOS.

OS SCULOS ESCUROS Desde o sculo XV ata o sculo XVIII Galicia queda marxinada e sen peso sociopoltico, no mesmo momento que Castela e o casteln atinxen o protagonismo en Espaa e Europa. Neste momento prodcese a desgaleguizacin da nobreza a revolucin dos Irmandios e a centralizacin do poder cos Reis Catolicos. Galicia conservar o ttulo de Reino ata o s.XIX, carece de monarca e de institucins propias. As a situacin poltica queda e semellante no galego que atravesar unha etapa de escuridade e decadencia simultneo ao proceso de castelanizacin que comezou no mbito xurdico-poltico. OS EPGONOS TROBADORESCOS Se considera o punto final do lirismo galego-portugus o perodo entre os ss.1350-1354 e a sa substitucin polas novidades renacentistas. Considranse os epgonos en dous conxuntos que reflicten a presenza de modos tradicionais trobadorescos: 1. Os epgonos de Castela: textos transmitidos a travs de cancioneiros castelns dos s.XV e XVI, especialmente o Cancioneiro de Baena 2. Os epgonos de Portugal: textos que forman parte do Cancioneiro Geral de Garca Rosende (1511) OS SCULOS ESCUROS Ao longo dos s. XV e XVI Galicia viviu unha progresiva perda de poder que se traduce en: Sometemento da nobreza diante da monarqua Reforma do clero, que supuxo a desaparicin dos vnculos tradicionais entre a nobreza laica e a eclesistica; coa chegada de bispos e abades chegados de fra que introducen o casteln como lingua de uso Centralizacin do proceso de colonizacin de Amrica en Sevilla e Castela Ausencia de institucins propias: a decadencia poltica trouxo consigo a decadencia lingstica e cultural do galego ata a sa desaparicin no mbito pblico, substitudo polo casteln e no mbito privado nas clases dominantes (pola escolarizacin en casteln) No sculo XVI, Felipe II acada a coroa de Portugal, neste breve perodo en Galicia revalorzase o seu papel estratxico-militar, cobrando protagonismo a nobreza galega: Diego Sarmiento de Acua , Conde de Gondomarque reunir unha pequena corte na que se redactaron textos en galego Durante este perodo o galego mantense como lingua oral A castelanizacin masiva limitouse as clases dirixentes; a conciencia do casteln como idioma das clases poderosas e lingua escrita fronte ao galego das clases populares e lingua que non se escribe da lugar a unha situacin social e lingstica que comezou durante os Sculos Escuros e contina ata hoxe. O escaso legado literario dos Sculos Escuros: o Exequias da raa Margarida (1612) pola morte da raa de Austria e esposa de Felipe III; rene textos cultos e populares ou popularizantes

 Literatura culta : arredor da corte do Conde de Gondomar producronse o textos lricos Cancin galega de loor de Don Diego das marias Parragus o textos teatrais: Dilogo de Alberte e Bieito no sculo XVII o textos lricos dous documentos recollidos en Exequias da raa Margarida (1612) Dcimas ao Apstolo Santiago de Frei Martn Torrado falan sobre si Santiago deba ser o nico patrn de Espaa o Teatro: o documento teatral mis importante de Os Sculos scuros a peza de Gabriel Feix de Araxo: A contenda dos labradores (1671), mis coecida como Entrems famoso sobre a pesca no ro Mio. Trata sobre enfrontamento dos pescadores das das beiras do Mio. Sculo XVIII : Entrems do portugus (teatro) Literatura popularizante. Poesa: Nos sculos XVII, XVIII e 1 metade do XIX desenvolveuse a moda do vilancico galego: composicins en verso musicadas de aire popular que seguen a tradicin de panxolias de nadal; tiveron grande popularidade nas catedrais de Mondoedo e Santiago de Compostela, e tamn fra de Galicia (Toledo, Sevilla ou Lisboa) Teatro: o nico texto conservado procede dun suposto ciclo de romances e cancins referidos figura do Mariscal Pedro Pardo de Cela compostos no sculo XVII: Pranto da Frouseira (autor annimo) A ILUSTRACIN: o sculo XVIII supuxo para Galicia (e Espaa) a chegada das ideas ilustradas, por iso esta etapa est a medio camio entre os Sculos Escuros e o Rexurdimento decimonnico. Entre os autores que empregan o galego nesta etapa, cabe destacar a Diego Antonio Cernadas e Castro coecido como o cura de Frume; ao Padre Feixoo, figura fundamental da ilustracin espaola; Xos Andrs Cornide, e sobre todo FREI MARTN SARMIENTO precedente dos estudos filolxicos en Galicia polos seus traballos sobre as orixes do galego e defensa do ensino en galego.