berznik_087:berzNIK 15.08.

2009 13:25 Page 1

GODINA III - BROJ 87 - 17 АВГУСТ 2009 GODINA (PRILOG NA TENDERNIK)

www.berznik.com.mk
берзНИК -

Македонија знае како

да се определи за
својата иднина
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:25 Page 2
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:25 Page 3
Data 17. 08. 2009 broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
М
инатата недела во знакот на спортот и поли-
тиката...
Пријателски фудбалски натпревар со европскиот
шампион и тоа на домашен терен; Имаме и трет
македонски маратонец, кој го преплива Ламанш. И
одбележавме осум години од Рамковниот договор
–за соживот... А, колку мене ме држи помнењето, а и
она што сум го слушала од историја, не се сеќавам
дека претходно немавме дружење со Македонците
од албанско потекло. Но, претпоставувам дека про-
блем за соживот најверојатно се јави кај оние кои се
стекнаа со македонско државјанство во поново
Македонија знае
како да се определи
за својата иднина
време.... Ама политика си е политика... А, за еконо-
мијата прогнозите за дел од стариот континент не се
така надежни...
Пријателска Македонија против европскиот шампион
Шпанија по повод 100 години фудбал во земјава, е
само уште еден белег и на прославата и на
промоцијата на новата северна трибина
на градскиот стадион, Филип Втори со кој можат да
се гордеат и момчињата кои сега ги бранат боите на
нашата држава. Покажавме дека можеме да се
носиме и со најдобрите.
Уште еден историски подвиг за нашиот спорт.
Македонскиот пливач-маратонец Томи Стефановски
успеа да го препливува каналот Ламанш за време
од 7 часа, 42 минути и 32 секунди. Тој е третиот
Македонец што го преплива овој канал...
Претпоставката дека економскиот раст на Исток
ќе се врати откако големите држави на ЕУ ќе
заздрават, е нереално. Не смее да се смета на доток
на капиталот, бидејќи банките се реорганизираат, ги
намалуваат своите ризици и го зајакнуваат
сопствениот капитал, вели експертот на виенскиот
Институт за меѓународна економија, Владимир
Глигоров во интервју за австрискиот весник
Стандард, пренесе МИА.
Тој истакна дека меѓународните финансиски
програми во Источна Европа сега се насочени, пред
се, за спасување на банкарските организации од
колапс.
- Во моментот ММФ не е заинтересиран за
економски пораст на тие држави. До крајот на
годината сериозно ќе се постави прашањето на кој
начин да се поттикне економскиот раст во тие
држави.
Тој посочил дека ММФ има многу пари и нова
улога, бидејќи сега претставува некој вид на светска
централна банка која треба да ја поттикне
меѓународната побарувачка и помалите институции
да ги поттикне на реформи.
- ММФ од една страна ги охрабрува САД, Јапонија и
земјите-членки на ЕУ на поголем дефицит со цел да
Makedonka Baldazarska ја зајакне потрошувачката, а проблемот настанува
со другите земји, пред се од Источна Европа, кои се
Glaven i odgovoren
во финансиски потешкотии, бидејќи Фондот се уште
urednik na берзНИК бара прав пристап и делумно дејствува по стариот
e-mail: модел - нагласил Глигоров.
berzNIK@interNIK.com.mk Тој посочи дека ММФ е помалку конзервативна од
ЕУ за буџетскиот дефицит и прифаќа дефицит од
шест проценти.
Според нашиот премиер пак, иако годината е
тешка поради светската економска криза, нашата
земја во споредба со други држави во Европа има
берзНИК
3
најмалку последици и штети од светската економска
криза.
- Се надевам дека позитивните сигнали од
западно европските земји за забавување на
економската криза ќе придонесат за нејзино
заздравување, па и завршување и тоа да се
почуствува во нашата држава, изјави Груевски.
Тој истакна дека девизните резерви бележат раст и
се приближуваме до девизните резерви што ги
имавме пред да започне светската еконоска криза.
- Сите стравувања на одредени аналитичари дека
падот на девизните резерви ќе не однел во
девалавација на денарот со ова паѓаат во
вода. Ние бездруго знаевме дека тоа нема
да се случи, дел од нив како што знаеме се
од евробврзницата, но дел се од работењето
на компаниите, остварувањето на
екононмската активност, откупот од страна
на Централната банка, тоа е генерално еден
позитивен тренд и тоа е добро, рече
Груевски.
Меѓутоа, изминатата недела во фокусот на маке-
донскиот политички врв не беше економијата, туку
одбележувањето на осумгодишнина од
потпишувањето на Охридскиот рамковен договор.
Македонија покажа дека е држава која навистина
знае како да се определи за својата
иднина, рече претседателот Ѓорге Иванов по
посетата на Старата скопска чаршија.
- Без разлика какво е нашето лично мислење,
нашето убедување, се покажа дека во тој момент е
донесена одлука која се однесува на иднината на
земјата и таа делува позитивно и обединувачки.
Секој може да има свои претстави и сфаќања, но
она што е од интерес на сите е дека имаме
позитивен однос на луѓето кон тоа, имаме чувство
кое не исполнува и кажува дека оваа држава
навистина знаела како да се определи кон својата
иднина, рече Иванов.
Според него, токму старата чаршија во Скопје е
типичен пример и доказ дека соживотот во
Македонија одлично функционира. Тоа, нагласи
Иванов, треба да се негува и одржи понатаму, да се
пренесе на идните генерации.
- Она што постојано го зборуваат западните
теоретичари и политичари за цивилното општество,
ние практично го имаме тука. Ова е нашето реално
цивилно општество, тука луѓето се
запознаваат, комуницираат, другаруваат и создаваат
претстава за заедничкиот живот. Тоа мора да го
сочуваме, порача шефот на државата. А, јас би додала
дека колку ќе го зачуваме и не зависи само од извор-
ните Македонци, туку и од Македонците со албанско
потекло. Не можам да сфатам за каков соживот збору-
ваат нашите соседи ако прават етнички чисти албански
населби среде македонските градови....
- Со векови наназад овој простор пулсирал, имало
соживот. Така треба и да продолжи.
Чаршијата е практично Македонија во мало,
Македонија како модел што треба да го чуваме и
негуваме. А, по исполнување на условите од
конкурсот распишан од владиниот Секретаријат за
спроведување на Охридскиот договор, државната
администрациија беше збогатена со нови 290
државни службеници од етничките заедници....
Македонија покажа дека е држава која навистина
знае како да се определи за својата иднина....
До следниот
понеделник
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:12 Page 4

4 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

МИНИстерстВО За екОНОМИја гО субВеНцИОНИра ИстражуВањетО

За туристичката атракција Врело – 80 000 денари

По номинирањето на подводната пештера Врело, заедно со Охридското езеро, во изборот за седумте светски
чуда, ова место станува уште поатрактивно за туристите, имајќи ги предвид неговите специфики. Наскоро ќе
се извршат подготовки на теренот со поставување соодветни ознаки за туристите, ќе се изработуваат и
туристички мапи, а ќе се внимава и на нејзината заштита
Министерството за економија додели 80.000
денари субвенции на Спеленуркачкиот клуб
Врело како поддршка за нивните активности за
истражување на подводната пештера Врело
сместена во кањонот на Матка, а за идната
година ќе планира повеќе пари како за
промоција на пештерата, која ќе стане дел од
туристичките водичи, така и за поддршка на
новата експедиција најавена за идната година.
Тоа го најави министерот за економија
Фатмир Бесими по средбата со меѓународната
спелеонуркачка експедиција која во изминатите
две недели ја истражуваше длабочината на
пештерата. Италијанскиот спелеонуркач Луиџи
Касати при истражувањето достигна до 192
метри длабочина, со што Врело се вброи меѓу
најдлабоките пештери во Европа. Последните
сознанија од истражувањето за длабочината на
подводната пештера, како и за нејзините
убавини и уникатност, според Бесими, се добра
основа Врело да стане туристичка атракција.
- По номинирањето на подводната пештера
Врело, заедно со Охридското езеро, во изборот
за седумте светски чуда, сега, со новите
откритија на храбриот нуркачки тим, ова место
станува уште поатрактивно за туристите,
имајќи ги предвид неговите специфики, изјави
Бесими. Тој посочи дека наскоро ќе се извршат
подготовки на теренот со поставување
соодветни ознаки за туристите, ќе се
изработуваат и туристички мапи, а ќе се
внимава и на нејзината заштита.
- Кога има вакви природни реткости како што
е оваа, меѓу првите работи е неговото
одржување и заштитата, рече Бесими и додаде
дека Министерството за животна средина ќе
утврди согласно законите дали Врело ќе биде
прогласено како заштитена зона или со друго
значење.
Според спелеонуркачот Касати,
меѓународната експедиција веќе ја повлекла
опремата за истражувањето, кое го прекинале

Истражување - и наредната година предвреме поради лошите временски услови

По повод завршувањето на годинашното
истражување на подводната пештера Врело,
спелеонуркачкиот клуб Врело упати
благодарност до Министерството за
економија и до повеќе компании кои го
поддржаа двонеделното истражување на
пештерата. Претседателот на клубот Врело,
Киро Ангелевски, посочи дека оваа
истражување е почнато од 1995 година каде
што е влезено до 120 метри во внатрешноста,
а истото е продолжено 2000 година каде што
нуркачите дошле на 67 метри длабочина во
вертикала.
- Овие десетина дена е навлезено 190 метра
во вертикала. За наше задоволство, оваа
пештера се вбројува во светски рамки и по
длабочина и како многу интересна пештера
која e доста просторна за нуркање и е светла.
Уште поголемо задоволство за нас
спелеонуркачите е тоа што во пештерата се
отвара голем простор каде што може се уште
да се истражува. Со ова истражување сме
многу поблиску до потврдувањето на
теоријата дека оваа пештера треба да биде
длабока преку 300 метри, меѓутоа во овој
момент пештерата Врело по длабочина се
наоѓа на 14-то место во светот, а 5-то во
Eвропа, додаде Ангелевски.
Италијанскиот спелеонуркач Луиџи Касати
кој при истражувањето достигна до 129 метри
длабочина посочи дека во Македонија е прв
пат и дека пештерата Врело била голем
предизвик за него.
- Заради истражување во оваа пештера јас
имав четири нурнувања од кои првото беше
само разгледување и тогаш стигнав само 75
метри, второто нурнување беше многу брзо и
се симнав 140 метри длабочина. На третото
нурнување стигнавме до 160 метри
длабочина. Последното нурнување беше
многу интересно за мене затоа што успеав да
стигнам до 190 метри длабочина, додаде
Касати. Причината поради која нуркањето е
прекинато, се лошите временски услови, но
како што најавија странските спелеонуркачи,
ова истражување ќе биде продолжено и
наредната година. Инаку проектот го подржаа
Министерството за економија, Собраните на
Град Скопје, како и компаниите ЕЛЕМ, и
Космофон.
од обилните врнежи кои го зголемиле дотокот и
ја заматиле водата во подводната пештера.
Домашните спелеонуркачи Киро Ангелески и
Васил Соколов од спелеонуркачкиот
клуб Врело велат дека се задоволни од
истражувањето. Со опремата која им ја
позајмија странските колеги влегоа во
пештерата во должина од над 300 метри,
односно во длабочина до 36 метри. За
нуркање во поголема длабочина велат дека ќе
им треба пред се соодветна опрема и
дополнителна обука за таканареченото
техничко нуркање.
Со последниотзултат на Касати при
нурнувањето до длабочина од 192
метри Врело од 77. место кое го имаше
досега со 100-те метри до кои дојде
спелеонуркачот Марк Вандермулен во 2007
година, стана 18. најдлабока истражена
пештера во светот. На овој список се и
пештери кои се истражувани и сонарно,
односно со помош на техника. Од тие во кои е
нуркано од човек, Врело сега е на 14. место во
светот. Најголема длабочина до која стигнал
човек се 282,6 метри на Нуно Гомес во
Бушмановата дупка во Јужна Африка.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:26 Page 5
Data 17. 08. 2009 broj 87
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
S O D R @ I N A 1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
-Празниот буџет ги алармира сите државни инспек-
VOVED........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 ции, е ударниот наслов во Нова Македонија, кој денес е
еден од највпечатливите наслови во печатените медиу-
ми. Според овој текст од јануари до јули 2009 година
BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ....................................5-7 трудовите инспектори извршиле околу 27.000 инспекцис-
ки надзори. Оваа бројка е неверојатно висока ако се
знае дека во текот на цела 2007 година биле извршени
регионални БерЗи.................................8-9
околу 28.000 инспекциски надзори ... Очигледно е дека
дупката во македонскиот буџет која настана како после-
дица на економската криза ја принудија Владата да ги
Н А Д О М А Ш Е Н Т Е Р Е Н .....................10-13 алармира трудовите, даночните и сообра-ќајните инспек-
тори да вршат засилени контроли и со санкции за неза-
индУстриска политика конско работење да приберат што повеќе пари во буџе-
тот. Управата за јавни приходи, институција задолжена за
2009-2020........................................14-16 контрола на готовинското плаќање уште во мај, годинава
јавно предупреди дека ќе има засилен инспекциски над-
зор во делот на фискализацијата. Покрај редовните конт-
роли, на средината од јули во екот на летната сезона
СВЕТ ВЕСТИ.........................................................18-19 УЈП спроведе масовна акција во Охрид, Струга и Прилеп
во кои казни заработија 75 ресторани, кафулиња и попу-
ларни дискотеки кои не издавале фискални сметки....
БЕРЗНИК - ЧЕТВРТОК-САБОТА ............20-23
Во овој период, трудовите инспектори од областа на
работните односи и безбедноста и заштита на здравјето
НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА................................24 при работа постојано се на терен и вршат континуирана
контрола на работата на илјадници претпријатија.На
Македонија и е потребна нуклеарка- Во енер-гетскиот
БЕРЗА..................................................25-26 сектор немаме капацитет. Стратегијата за енерге-тиката
е многу лесна, бидејќи има само три-четири опции. И
покрај тоа, таа се донесе многу тешко, вели Димитар
Хаџимишев, прв човек на Топлификација во интервју за
I M P R E S S U M Утрински весник. Сакате да кажете дека технолошки
нема пречка за изградба на нуклеарка? Што е со економ-
ските аспекти?
Економските аспекти, по истите модели што ги прове-
рувавме јагленовите опции, покажуваат дури и подобри
карак-теристики, меѓу 50 и 52 евра за мегават-час, за
Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje инвестиции од три милијарди евра, што е скапо. Co пре-
Mediumska biblioteka i digitalna arhiva тпоставка дека трошокот за гориво е околу 12 отсто од
Redakcija na цената на струјата. Нуклеарката покажува и подобри
Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000, резултати, во зависност кое е времето на враќање со
R.Makedonija трошоци на деактивација. Освен водата, заблуда е и
Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839 складирањето на горивото... Од друга страна, кај нас се
Internet: www.interNIK.com.mk; вели дека не не бидува комунална хигиена да водиме, а
e-mail: info@interNIK.com.mk не пак нуклеарка. Јасно е дека не не бидува, но, исго
така, јасно е дека интересот е голем. Кој ќе направи прв
нуклеарка во регионот тој ќе биде добар. Според мое
Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski
лично мислење, „Белене” апсолутно не е во предност и
IKT Menaxer: Kiro Velkovski тоа се докажа. Дојде Бојко Борисов и го стопира.
Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i} Нуклеарка на Балканот ќе направи некоја моќна компа-
нија од моќна држава ако државата каде што се прави
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI даде услови да му биде партнер. Мојот предлог беше
MEDIUMI
e osnovan 2007 godina. 2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI
1. ПРАЗНИОТ БУЏЕТ ГИ АЛАРМИРА СИТЕ ДРЖАВНИ ИНСПЕКЦИИ (****)
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI
2. ПАТАРИНИТЕ И НАТАМУ ОДАТ ВО НЕПОЗНАТ ПРАВЕЦ (***)
MEDIUMI
Broj: 87 ДНЕВНИК
Data: 17.08.2009 с.2 ПАТАРИНИТЕ И НАТАМУ ОДАТ ВО НЕПОЗНАТ ПРА-
ВЕЦ
SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA
с.6 ГЛЕДАЧИТЕ ГИ БАРААТ „НОВА” И ОБН
FOTO NASLOVNA:
с.6 ДРЖАВАТА СТАНА ДОМИНАНТЕН СОПСТВЕНИК НА
македонија до 15
септември ќе ги ЕМО
исполни с.7 ЈАПОНСКИ ЕКСПЕРТИ ВО ПОСЕТА НА СТРУМИЧ-
одредниците од ек КИТЕ ФАРМЕРИ
Foto: с.16ЈСП САКА ДА ВОВЕДЕ ЛИНИЈА ДО „АЛЕКСАНДАР
Robert Spasovski ВЕЛИКИ“
Redakcija na
БИЗНИС
Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mk
Glaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska с.5 ЗГОЛЕМЕНИОТ ПЛАТЕН ПРОМЕТ HE ГО ВРАЌА
Novinari: Vaska Mickoska ОПТИМИЗМОТ ВО ЕКОНОМИЈАТА
Evoluator na vesti: Сашо Велагиќ с.5 ТЕНДЕРОТ КОН КРАЈОТ НА АВГУСТ, ИЛИ ПОЧЕТО-
operatori: Mare Lazarevska, Димитар Димитриески и Иван КОТ НА СЕПТЕМВРИ
Симоновски
Fotoreporter: Robert Spasovski с.8 СРАМЕЖЛИВ ПОРАСТ НА ЦЕНИТЕ НА АКЦИИТЕ
Marketing, distribucija i proda`ba: УТРИНСКИ ВЕСНИК
INTERNACIONAL NIK AD - Skopje
с.4 НА МАКЕДОНИЈА И Е ПОТРЕБНА НУКЛЕАРКА
берзНИК
5
10.08.2009 g. PONEDELNIK
државата да има учество 20 отсто, да најде моќен опера-
тор и тој да биде главен, a се знае кој е, тоа е Америка.
Нуклеарната електрана има многу повеќе политичка
димензија отколку техничка.-Државата стана доминантен
сопственик на ЕМО, пренесува Бизнис... Акционерите на
ЕМО од Охрид на Собранието одлучија да се претворат
побарувањата на Република Македонија од компанијата
во траен влог во акции во износ од 7,5 милиони евра. За
тој износ ЕМО ќе пушти во оптек втора емисија на хар-
тии од вредност, односно 247.285 обични акции по номи-
нална цена од 30,68 евра од акција и вкупниот број ќе
изнесува 614.926 акции. Co претворање на побарувања-
та на државата во траен влог се зголемува и вкупниот
запишан капитал на Друштвото за нови 7.586.723 евра и
заедно со моменталниот запишан капитал во
Централниот регистар ќе изнесува вкупно 18.865.949
евра, соопшти компаниjата. Тоа значи дека се менува
постојната сопственичка структура, со што директно ќе
се зголеми процентот на сопственост на капиталот на
државата, односно досегашниот процент на сопственост
од 41,71 отсто се зголемува на 65,15 отсто, односно
400.626 обични акции, од кои 153.341 акција во сопстве-
ност на Фондот на ПИОМ и 247.285 акции во сопственост
на Владата на Република Македонија.Во Бизнис ќе чита-
те и за тендерот за концесијата за седумте патни правци.
- Тендерот за давање под концесија на нови седум патни
правци, во вкупна должина од 550 километри, што конце-
сионерот претходно ќе мора да ги изгради, ќе биде
објавен кон крајот на август, или, на почетокот на септем-
ври.... Проектот за давање на патиштата под концесија,
како идеја на оваа Влада е во игра речиси три години,
при што лани беше распишан јавен повик со цел да се
види првичниот интерес на заинтересираност, а при што
се јавија дури 48 компании, финансиски институции и
конзорциуми од Европа (Германија, Франција, Шпанија,
Португалија, Турција и Грција), Северна Америка, Кина и
Индија. Меѓу заинтересираните беа и австриски „Шрабаг”
и „Рајфаизен инвестментс,” хрватска „Ингра,” американ-
ската „Бехтел” и грчката „Терна”.-Патарините и натаму
одат во непознат правец, анализира Дневник.- Нема
соодветна контрола за наплата на патарините и се доцни
со донесувањето на правилникот со кој треба да се вос-
постави ред во тоа, предупредија државните ревизори по
контролата спроведена во Аген-цијата за патишта.
Увидот покажал дека сегашниот начин на прибирање на
патарините не гарантира дека нема да се прават злоупо-
треби. Агенцијата прави интерни контроли преку “еџ-
пост” увид во базата на податоци од електрон-скиот
систем за следење на наплатата на патарина, кој го
користи ЈП Македонија пат. Но, со тоа не се гарантира
точноста на приходите.
ВРЕМЕ
с.4 НОВИТЕ ВОДОМЕРИ ИМ РАБОТАТ КАКО ТАКСИ-
МЕТРИ
с.6 ЕКОЛОГИЈАТА ЌЕ УДРИ ПО ПАРИЧНИКОТ
ВЕЧЕР
с.6 ТЕНДЕР ЌЕ ИМА КОН КРАЈОТ НА АВГУСТ ИЛИ ВО
СЕПТЕМВРИ!
с.6 ИСТРГУВАНИ СКРОМНИ 680.000 ЕВРА
ВЕСТ
с.14 TOЧНА ИНФОРМАЦИЈА ЗА ДОЦНЕЊЕТО НА 2-КА И
5-КА
НОВА МАКЕДОНИЈА
с.8 ПРАЗНИОТ БУЏЕТ ГИ АЛАРМИРА СИТЕ ДРЖАВНИ
ИНСПЕКЦИИ
ШПИЦ
с.8 ЗБОГАТУВАЊЕТО НА БРАШНОТО ЌЕ ПОЧЕКА
с.8 СЕЛСКИТЕ ИНТЕРНЕТ-ТРАФИКИ ДО НОВА ГОДИНА
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:11 Page 6

6 берзНИК broj 87
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
-Над десет трилиони долари е вкупната
цена на светската финансиска криза за оние
што плаќаат данок во различни земји, потврди
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ). Како
што објави руското електронско издание -Рос
бизнис консалтинг, податоците на експертите
на Фондот покажуваат дека за помагање на
финансиските институции богатите земји
поделиле вкупно 9,2 трилиони долари, а -
новите економии за таа цел одвоиле 1,6 три-
лиони долари. Од сите средства, околу 1,9
трилиони долари се исплатени непосредно, а
останатите се во форма на гаранции и зајму-
вања, пренесе МИА.
Јавниот сектор го спасува приватниот,
анализира Утрински весник. Меѓународниот
монетарен фонд најве-ројатно нема дополни-
телно да ја продлабочува прогнозата за еко-
номскиот пад на македонската економија од
два отсто. Прашањето дали ММФ ќе направи
ревизија на предви-дувањата се наметна
откако НБМ излезе со прогнозата за пад на
македонската економија до 2,5 отсто, од кој
најсилен пад од 2,9 отсто се очекува во тре-
тиот квартал.
-Не верувам дека ММФ ќе има поголема
надолна ревизија на стапката на раст од
минус два отсто, што многу веројатно ќе се
достигне. Во креирањето на БДП со 30 отсто
учествува јавниот сектор, кој е во подем, што
значи дека тој ќе успее да ја одржи веќе
поставената рамка на економски пад. Со
оглед на тоа дека НБМ предвидува падот на
економијата да се движи од 1,8 до 2,5 отсто,
верувам дека падот ќе биде околу два отсто.
Оваа стапка ќе ја овозможи експанзијата на
јавниот сектор, иако очекувам падот на растот
во приватниот сектор да биде од -3,5 до чети-
ри отсто, вели ексминистерот за финансии,
Никола Поповски.
Драстично намалување на кредитирањето
во вто-рата половина од оваа година проекти-
ра НБМ во најновиот квартален извештај....
Според овие предвидувања, во сеп-тември
годишниот кредитен раст ќе биде само 7,1
процент, а до крајот на годината дополнително
ќе забавува. Крајот на годинава, поточно во
декември, стапката ќе достигне ниски 2,9
отсто, за разлика од априлската проекција
која, во тогашните прогнози на НБМ, предви-
дуваше годишен креди-тен раст од 8,5 отсто.
Кастрењето на кредитирањето ќе го почув-
ствуваат домаќинствата и претпријатијата. Ќе
се одложуваат инвес-тициите и потрошувачка-
та на трајни добра.
Денес ќе читате и едно интересно истра-
жување: Ветерници страшни џинови или енер-
гетски пријатели -Економската и климатската
криза уште повеќе ги алармираат државите од
ЕУ да работат активно на исполнување на
амбициозната енергетска стратегија, која
предвидува до 2020 година државите на ЕУ да
добиваат 20 отсто од енергијата преку обнов-
ливи извори. Во 2008 година, во ЕУ вкупно
64.949 мегавати-енергија доаѓаа од ветерни-
ците. На глобално ниво, градбата на овие
фарми со ветерници креирала 35.000 нови
работни места. Во Македонија за фарми со
ветерници се’ уште се преговара. Израелско-
британската фирма ЕИЏ во ноември 2008
потпиша договор со Општина Свети Николе за
изградба на 90 ветерници. Интерес за изград-
ба на фарма со ветерници во Овчеполието
лани пројавија и шпанската фирма Инвал и
австриската Нова енергија. Засега нема пре-
цизни рокови кога би стартувала изградбата
на фарми со ветерници во нашата држава.
Денешните весници пренесуваат
дека почна да се применува винската рефор-
ма. -Од 1 август стапија во сила новите насо-
ки на Европската унија кога станува збор за
етикетите што се лепат на шишињата со вино,
пренесува Вечер. Со нив се забранува белите
евтини вина да се нарекуваат трпезни, туку на
налепниците ќе мора да стои сортата на вино-
вата лоза од кое е произведено виното и годи-
ната на производство, како на пример - вино
ризлинг 2009. Со оваа мерка започна практич-
11.08.2009 g. VTORNIK
ната примена на винската реформа во рамки-
те на Унијата чија цел е да се заштити европс-
кото вино од напливот на вина од прекуокеан-
ските земји и од Јужна Африка, кои се многу
добри и имаат поповолни цени од оние про-
изведени во Европа.
Дневник, пак објави:Домашното
грозје во домашни винарници. -Само во 18
винарски визби може да се добијат 2,167
милиона хектолитри вино, што е 97 отсто од
вкупниот капацитет за преработка. Во мината-
та година некои од поголемите визби се насо-
чија кон зголемување на коли-чините вино во
шишиња на сметка на наливното. Годинава
државата обезбеди 140.000 денари поддршка
за секој хектар нови лозови насади, што е
16.000 денари повеќе отколку лани, и 2,5
денари за килограм грозје, предадено во
регис-трирани домашни винарски визби.
Македонска берза во црвена зона во јули-
Најавите од првите луѓе во владиниот економ-
ски тим дека и покрај заложбите, економијата
најверојатно ќе влезе во рецесија, внесоа
голема доза на претпазливост меѓу инвестито-
рите. Минатиот месец сите берзански показа-
тели беа во црвената зона. Месечниот промет
во јули без да се земат предвид блок-транс-
акциите, изнесуваше нешто над четири
милиони евра што е за речиси 50 проценти
помалку од претходниот месец. На официјал-
ниот пазар се свртеа вкупно 3,2 милиони
евра, а другиот дел од над 760.000 евра се
оствари во тргувањето со акциите што котира-
ат на редовниот пазар... Индексот на десетте
најликвидни компании месечното тргување го
заврши со минус од 3,8 проценти, индексот на
јавно поседуваните друштва загуби 0,2 отсто,
а на обврзниците 3,8 проценти.
Денес и две репортажи. Едната се однесу-
ва на новата пречистителна станица во
Илинден.-За големиот верски и државен праз-
ник Илинден, во општина Илинден профунк-
ционира новиот систем за пречистување на
отпад-ните води....

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. ДРЖАВАТА СТАНА ГАЗДА НА ТУТУНСКИ КОМБИНАТ ОД ПРИЛЕП (*****)
2. КРЕДИТИРАЊЕТО УШТЕ ПОВЕЌЕ ЌЕ СЕ НАМАЛУВА (***)

ДНЕВНИК с.7 ВО БУЏЕТОТ НОВА ДУПКА ОД 35 МИЛИОНИ ЕВРА

с.5 „ТОПЛИФИКАЦИЈА” ГИ ИСПОРАЧА УСЛОВИТЕ с.7 ЗАМРЗНАТИТЕ КРЕДИТИ ЌЕ ГО ДОТОЛЧАТ НАРОДОТ
с.6 ИСТА ЦЕНА ЗА ПОМАЛА ГРАМАЖА с.7 СУРОВИНИТЕ ЌЕ ПОСКАПАТ
с.6 ДРЖАВАТА СТАНА ГАЗДА НА ТУТУНСКИ КОМБИНАТ ОД ПРИЛЕП
с.6 ЗГОЛЕМЕН ИНТЕРЕСОТ ЗА АКЦИИТЕ НА „ТОПЛИФИКАЦИЈА” ВЕЧЕР
с.7 ЈАПОНСКИ НАУЧНИЦИ ВО ЗЕМЈАВА
с.7 ОТКУПУВА ПЧЕНИЦА И ОД ПЕЛАГОНИЈА
с.7 МАКЕДОНСКАТА БЕРЗА ВО ЦРВЕНА ЗОНА ВО ЈУЛИ
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.3 ЈАВНИОТ СЕКТОР ГО „СПАСУВА” ПРИВАТНИОТ
ВЕСТ
с.7 КРЕДИТИРАЊЕТО УШТЕ ПОВЕЌЕ ЌЕ СЕ НАМАЛУВА
с.3 ДРЖАВАТА НАЈГОЛЕМ АКЦИОНЕР ВO ПРИЛЕПСКИОТ ТУТУНСКИ КОМ-
с.7 ВЕТЕРНИЦИ - СТРАШНИ ЏИНОВИ ИЛИ ЕНЕРГЕТСКИ ПРИЈАТЕЛИ? БИНАТ
с.8 КРИЗАТА ЧИНИ НАД ДЕСЕТ ТРИЛИОНИ ДОЛАРИ

ВРЕМЕ НОВА МАКЕДОНИЈА

с.6 ДРЖАВАТА ДА ИМ ПОМАГА НА ФИРМИТЕ, А НЕ НА БАНКИТЕ с.8 ДРЖАВАТА СТАНА ГАЗДА НА ТУТУНСКИ КОМБИ-НАТ ПРИЛЕП
с.8 И ТЕТОВО ИМА СВОЈ „СВЕДМИЛК”
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:11 Page 7

Data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Буџетот покажува знаци на закрепнување, е
топ веста која што денес ја пренесуваат дневните
печатени медиуми.
-Буџетските приходи поголеми во јули,
соопшти вчера министерот за финансии Зоран
Ставрески. Тој информира дека вкупните приходи
во буџетот достигнале 7,3 милијарди денари, што е
за околу 1,8 милијарда денари повеќе од приходи-
те во мај и во јуни. Ставрески посочи дека прихо-
дите од даноците се приближиле до планираните
со ребалансот на буџетот и додаде дека приходи-
те од данокот на додадена вредност биле реализи-
рани со 97,5 отсто, а вкупните даночни приходи со
95,5 отсто. Во мај и во јуни даночните приходи
биле пониски за 15-20 проценти во однос на плани-
раното.
- Во јули успеавме да се вратиме во суфицит
од околу 266 милиони денари, што го намали вкуп-
ниот дефицит во првите седум месеци на 5,3
милијарди денари. За целата година е планирано
дефицитот да изнесува 8,7 милијарди денари
изјави Ставрески.
-Буџетот се полни,а државата се задолжува е
веста која следи по вчерашната продажба на запи-
сите со девизна клаузула во износ од 1,5 милијар-
ди денари.-Министерството за финансии на вче-
рашната аукција понуди шестмесечни државни
записи со девизна клаузула во износ од 1,5
милијарди денари со каматна стапка од 5,5 про-
центи. Побарувачката за шестмесечните државни
записи изнесуваше 1,6 милијарди денари.
Државните записи, кои имаат евро клаузула, ќе
достасаат за исплата за 182 дена, односно на 3
февруари 2010 година. Во сопственичката структу-
ра на шестмесечните државни записи со девизна
клаузула, банките учествуваат со 47,31%, додека
клиентите со 52,69%. Состојбата на досега емиту-
ваните државни хартии од вредност, заклучно со
04.08.2009 година изнесува 9.893.040.000 денари,
од кои 4.583.820.000 денари се однесуваат на
досега емитуваните државни хартии од вредност
со девизна клаузула.
-Македонски акционерски друштва се опоме-
нати од Комисијата за хартии од вредност поради
ненавремено исполнување на посебните обврски
за известување, пренесува Бизнис. КХВ ги опоме-
ни: Македонски телеком АД Скопје, Тајмиште АД
Кичево, Мактранс АД Скопје, Мода АД Свети
Николе, Стокопромет АД извоз-увоз Скопје.
Рударско индустрискиот комбинат, Силекс АД
Кратово е опоменат поради ненавремено доставу-
вање на годишен извештај и тримесечни финан-
сиски извештаи од првото и третото тримесечие од
2007 и 2008 година. Единствена прекршочна санк-
ција опомена, според податоците од Службен вес-
ник, изречена им е и на Друштвото за автотранс-
порт, логистика и складирање: Транскоп АД
Битола, Уготур АД Скопје, Металец АД увоз-извоз
Прилеп, Маврово АГД Скопје, рудниците Бањани
АД Скопје, свињарската фарма, Мак месо АД с.
Таринци, Карбинци и Млаз АД Богданци
-Дефлација од 1,3 проценти e забележана во
јули, пренесе Вечер. Според податоците што ги
објави Државниот завод за статистика, индексот на
трошоците на живот, кој е клучниот показател за
движењето на инфлацијата, минатиот месец е
намален за 1,3 отсто во споредба со истиот јули
2008 година.
-Врз база на податоците на Државниот завод
за статистика, анализира и Утрински весник....
Според економистите, дефлацијата е состојба
во економијата кога расположливите количини
пари се помали од понуденото количество стоки и
услуги. Поради тоа, доаѓа до намалување на
општото ниво на цените. Во тој случај, со истата
плата може да се купат поголем број исти произво-
ди во однос на претходно.
Во Нова Македонија ќе читате: Рововска битка
за акциите на Тетовска млекарница. -Судски
рочишта, забрани, поделба меѓу акционерите,
берзНИК
7
12.08.2009 g. SREDA
загрозен откуп на млеко... Повеќе од две години
трае битката за мнозинството акции во АД
Млекарница-Тетово, која се заканува да прерасне
во нов Сведмилк во Македонија. Од млекарницата
егзистенција обезбедуваат речиси 800 кооперанти,
кои се загрижени од најавите за прекин на откупот
на млекото.
Ако притисокот продолжи и понатаму, ќе биде-
ме принудени да го запреме производството, да ја
заштитиме нашата нова технологија и да го преки-
неме откупот на млекото од фармерите предупре-
дува Горан Николовски од Млекарница Тетово. Тој
тврди дека на компанијата и фрлила око локална
бизнис-фамилија, која со лажни ветувања и неза-
конски договори се обидува да ја преземе млекар-
ницата.
Правниот застапник на Млекарница Тетово,
Билјана Мијалова Штерјова, истакнува дека доми-
нантен сопственик на компанијата е Макмонтинг-М
ДОО Штип, која мнозинскиот пакет од 54 отсто од
акциите ги купила преку Македонската берза.
Комисијата за хартии од вредност по извршената
контрола не констатирала неправилности во
трансакцијата.
Управата за спречување на перење пари и
финансирање на тероризам санкционираше чети-
ри банки со глоба во вкупна вредност од 60.000
евра, поради непочитување на законските
обврски. Минатата недела, Управата за спречува-
ње на перење пари и финансирање на тероризам
изврши контрола на пет банки, од кои во четири се
констатирани вкупно 20 прекршоци во работењето.
Согласно законските одредби, банките можат да
платат 50% од изречената глоба веднаш, или про-
тив нив ќе биде покрената прекршочна постапка.
Јапонсите експерти порачуваат –сорти-
рањето е клу-чно за пласман. -Во Македонија се
произведуваат ква-литетни земјоделски произво-
ди, но не се сортираат што е клучно за успешен
пласман.

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

1. СТАВРЕСКИ: БУЏЕТОТ ПОКАЖУВА ЗНАЦИ НА ЗАКРЕПНУВАЊЕ (*****)
2. BO ЈУЛИ ДЕФЛАЦИЈА ОД 1,3 ОТСТО (****)
ДНЕВНИК с.6 ЗЕЛЕНЧУКОТ ПРЕДИЗВИКА ДЕФЛАЦИЈА

с.4 СИТЕ СЕ НА ШТРЕК ВО РЕК с.7 „АГРОКОР”ЈА ЗБУНИ МАКЕДОНИЈА

с.5 БУЏЕТОТ СЕ ПОЛНИ САМО СО БРОЈКИ с.7 ЕКОНОМИЈАТА ЗАЗДРАВУВА

с.5 BO ЈУЛИ ДЕФЛАЦИЈА ОД 1,3 ОТСТО с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОСКАПЕА, ТРАНСПОРТЕРИТЕ ВО ШОК

с.8 БЕНЗИНОТ И ДИЗЕЛОТ ПОСКАПУВААТ ЗА 2,5 ДЕНАРИ ВЕЧЕР

с.6 ЕКОНОМСКАТА КРИЗА ГИ ЈАДЕ ДУЌАНИТЕ
БИЗНИС
с.6 ДРЖАВНИ ДВА ДЕНАРА ЗА ПЧЕНИЦАТА
с.2 ГОРИВАТА ПОСКАПЕА ЗА 2,5 ДЕНАРИ
с.6 ВЛАДАТА ЌЕ РАСПРАВА ЗА ЕНЕРГЕТИКАТА
с.2 МАКЕДОНИЈА ВО ЈУЛИ ЗАБЕЛЕЖА ДЕФЛАЦИЈА ОД 1,3 ОТСТО
с.7 ПОЛЕСНО СЕ ЛЕТА БЕЗ MAT
с.4 ОПОМЕНАТИ АКЦИОНЕРСКИ ДРУШТВА ЗА НЕНАВРЕМЕНО ИЗВЕСТУВАЊЕ
ВЕСТ
с.5 САНКЦИОНИРАНИ ЧЕТИРИ БАНКИ СО ГЛОБА ОД 60.000 ЕВРА
с.5 ПАТАРИТЕ МИСЛАТ ДЕКА ЗА ИЛИНДЕН СОБРАЛЕ 340.000 ЕВРА
с.8 ЗК „ПЕЛАГОНИЈА” СО ЗАГУБИ ОД РАБОТЕЊЕТО
с.9 СТАВРЕСКИ НАЈАВИ УШТЕ ВЛАДИНИ РЕКЛАМИ
с.8 НАМАЛЕНА ДОБИВКАТА НА „ФЕРШПЕД”
с.8 НЕТРГОВСКИ ТРАНСФЕР НА АКЦИИ НА КОТИРАНИ ДРУШТВА НОВА МАКЕДОНИЈА
с.8 РОВОВСКА БИТКА ЗА АКЦИИ ВО ТЕТОВСКАТА МЛЕКАРНИЦА
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.8 СТАВРЕСКИ: БУЏЕТОТ ПОКАЖУВА ЗНАЦИ НА ЗАКРЕПНУВАЊЕ
с.7 БУЏЕТОТ СЕ ПОЛНИ, А ДРЖАВАТА СЕ ЗАДОЛЖУ-ВА
с.7 БЕНЗИНИТЕ И ДИЗЕЛОТ ПОСКАПИ ЗА 2,5ДЕНАРИ ШПИЦ
с.8 МАКЕДОНИЈА ВЕЌЕ ВТОР МЕСЕЦ ВО ДЕФЛАЦИЈА
с.9 ГОРИВАТА ПОСКАПЕА ЗА 2,5 ДЕНАРИ
ВРЕМЕ с.9 НАРОДНА БАНКА ДА ГИ НАМАЛИ КАМАТИТЕ
с.6 КАМАТИТЕ ДО НЕБО
с.9 BO ЈУЛИ НИ СТАСА ДЕФЛАЦИЈАТА
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:11 Page 8

8 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 6.08 - 13.08 2009

berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:11 Page 9

Data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
9
NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 6.08 - 13.08 2009
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:10 Page 10

10 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....
бесими Во посета на централниот регистар

бројот на новоотворени фирми

поголем од затворените
-Имплементацијата на едношалтерскиот систем, е еден од
најуспешните проекти во Република Македонија за подобрување
на бизнис климата, рече министерот за економија Фатмир
Бесими, минатата недела го посети Централниот регистар. -
Првата фаза е успешна, во втората фаза треба да се
овозможи електронско поднесување на документите. Сега сме во
фаза на обезбедување и на техничка поддршка за софтверска
апликација и за база за обезбедување на податоците во
Република Македонија, изјави министерот Бесими при посетата
на Централниот регистар.
Тој изрази задоволство од тоа што регистрацијата на бизнисот
преку овој едношалтерски систем може да се направи за четири
часа, што Македонија ја вбројува меѓу првите пет земји во светот,
заедно со Данска, Канада и други развиени економии.
- Регистрацијата на бизнис е една од главните компоненти за
поволна бизнис клима, истакна министерот за економија
додавајќи дека Македонија од 180 земји според Дуинг бизнис на институции што придонесуваат за подобрување на деловната
Светска банка е на 12-то место и во однос на лани претставува клима во Македонија.
подобрување за 11 места. Министерот за економија одговарајќи на новинарско прашање
Од почетокот на годината, и покрај економската криза и во врска со побараните измени на Законот за енергетика од
министерот Бесими и директорот на Централниот регистар Ванчо страна на Европската енергетска заедница рече дека во рамки на
Костадиновски истакнаа дека бројот на отворени фирми е дадениот рок соодветно ќе одговорат. - Како држава сме
поголем од бројот на фирмите што се затворени. - Бројот на определени за европски интеграции и тие процеси во сите
регистрирани бизниси е за 1.800 повќе во однос на оние што се полиња ги следиме. Така ќе биде и во енергетскиот сектор, рече
затворени од почетокот на годината, информира министерот за економија.
министерот Бесими додавајќи дека бројките секогаш не ја За барањето на Сојузот на синдикатите на Македонија
одразуваат целосната ситуација, но оти добро е што постои државата да додели по 50 евра на секое семејство каде има
позивен тренд од почетокот на 2009 година на повеќе отворени, отпуштен работник, министерот Бесими рече дека не е
отколку затворени фирми. информиран, но додаде дека за секој предлог треба да се види
И покрај економската криза, според директорот колку е финансиски и фискално издржан. - Кога зборувам за
Костадиновски, сепак, во корист е бројката на оние што се буџет, за државна помош треба да знаеме дека се пари на
отвораат, отколку оние кои се затвораат. граѓаните и оти тие не се неограничени и оти треба да се
Посетата на Централниот регистар се реализира во рамки на пласираат на најдобар можен начин, рече министерот за
работните средби што Владата ги прави со релевантните економија Фатмир Бесими.

Владината акциЈа за Владата го одржа зборот кон пензионерите

компЈутеризациЈа продолжуВа
нови 15 бесплатни
интернет клубови
- Нови 15 бесплатни интернет клубови ќе се
отвораат во повеќе градови низ Македонија,
Струга, Велес, Дебар, Делчево, Македонски Брод,
Демир Хисар, Валандово, Струмица, Крушево,
Штип, Пробиштип..., најави денеска заменик-
министерот за информатичко општество Мирјана
Секуловска.
- Досега отворените 15 клубови го постигнаа
саканиот ефект. Се покажа дека веќе две години
успешно ја исполнуваат предвидената намена,
посебно за граѓаните кои не можат да си дозволат
интернет конекција, рече Секуловска по посетата
на владиниот бесплатен интернет клуб во Охрид.
Според неа, најчести посетители на интернет
клубовите се деца на возраст од 6 до 18 години,
но не е мал бројот и на возрасни лица.
- Досега имаше ограничување во однос на
старосната група, но сега тоа не е случај. Секој
може да го посети клубот, од 6 до 78-годишна
возраст, истакна Секуловска.
Малолетните најголем интерес покажуваат за
игрите, а возрасните го користат пристапот до
интернет највеќе за барање стипендии, кредити,
информации околу сместувањето во студентските
домови, за он-лајн аплицирање..., за
контактирање со роднини во странство, пријатели
или колеги. Воедно имаат можност да користат и
стручна литература.
Јулските пензии поголеми
за околу два проценти
- Во услови кога во многу земји
владите донесоа одлуки за
намалување на пензиите, Владата
на Република Македонија и во оваа
година на светска економска криза
направи посебен напор за
зголемување на пензиите. Јулското
усогласување ќе изнесува околу 1,8-
1,9 проценти. Тоа е дополнителен
пораст на зголемувањето од јануари
за 3,5 проценти односно вкупно во
2009 година пензиите се зголемени
за околу 5,5 проценти. Со оглед на
движењето на цените, односно
регистрираната дефлација, реалниот
пораст на пензиите во 2009 година
ќе изнесува над шест проценти, се
вели во владиното соопштение.
Во него се потсетува дека во
претходните две години, 2007 и
2008, најниските пензии се
зголемиле за вкупно 33 проценти, а
највисоките за 29 проценти,
наспроти нивниот реален пад во
годините пред 2007.
Со овие зголемувања, просечната
пензија во Македонија во мај 2009
година достигна 9.875 денари, што е
за 2.200 денари или за 28,5
проценти повисока од просечната
пензија во 2006 година.
Во соопштението се додава дека
Владата и натаму останува
посветена на подобрувањето на
животниот стандард на пензионерите
преку натамошното зголемување на
пензиите во 2010 и следните години,
согласно економските можности.
- Премиерот Никола Груевски,
на свечено отварање на
Електротехничкиот факултет во
Радовиш потенцираше дека и во
услови на рецисија пензиите и
платите нема да се кратат, туку во
септември ќе има и мало
покачување на пензиите од два
проценти.
- Континуирано во овие три
години од доаѓањето на оваа
Влада, пензиите во просек се
зголемени за 28 проценти, рече
Груевски.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:10 Page 11

data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI
берзНИК
11
НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....
наЦионалниот КонзерваторсКи Центар ќе добие два нови инструменти

за обука на кадарот-200 000 евра

- Со донација од 200.000 евра на
Интернационалната агенција за атомска
енергија со седиште во Виена (IAEA),
Националниот конзерваторски центар на
Република Македонија-НКЦ во рамки на
проектот: Нуклеарни техники за заштита
на националното културно наследство
обезбедува обука на стручен кадар од
централната хемиска лабораторија и
набавка на инструмент за инфрацрвена
спектроскопија- FTIR и инструмент за
рендгенска флуоросцентна анализа - XRF.
Во рамки на проектот, од 2009 до 2011
година, се предвидуваат обука, курсеви и
работилници за стручниот кадар од
централната хемиска лабораторија при
НКЦ. За следната година предвидена е
инсталација на инструмент за рендгенска
флуоросцентна анализа - XRF во
хемиската лабораторија од експертски
стручен тим од Виена. Инсталација на
инструмент за инфрацрвена
спектроскопија- FTIR планирано е за 2011
година, информира директорот на НКЦ-
Бехиџудин Шехапи.
Тој соопшти дека од 21-ви до 24 јули
годинава го посетиле Хрватскиот
реставраторски завод и потпишале
Меморандум за соработка.
Заменик-министерот за култура Драган
Недељковиќ изјави дека е договорено
вработените од Националниот и од
локалните конзерваторски центри
да заминат на обуки во Русија, Франција и
Полска.
- Важно е дел од нашето големо
културно наследство да се сочува и да се
реставрира по европски и светски норми и
нашите конзерватори да добијат
соодветни обуки, рече Недељковиќ.
Тој додаде дека опремувањето на
хемиската лабораторија при
Националниот конзерваторски центар е
влезено во програмата на Владата за
доопремување на лаборатории.
Лидија Робева Чуковска, раководител на
Секторот за непосредна заштита при НКЦ,
изјави дека постојат повеќе нуклеарни
методи и оти тие се насочени кон набавка
на опрема која ќе послужи за
карактеризација на материјалите кои се
вградени во културните добра, како
пигменти и градежни материјали.
Таа додаде дека рендгенскиот
флуоросцентен инструмент дава
информации за елементната содржина на
супстанците, служи за лабораториски
цели и не е опасен. Апаратите може да се
користат и за движно и за недвижно
културно наследство, но НКЦ се залага за
носење на инструментот до споменикот и
без оштетување да се испитува неговата
содржина.

вториот Кваратал најнеповолен досега за градежништвото пооптимистичКи оЦенКи на

високоградбата и натаму најдоходовна трговЦите на мало

издадени се 152 одобренија, од кои 126 се за објекти од

високоградба, три за објекти од нискоградба и 23 за објекти за
реконструкција. проценетата вредност на објектите според
издадените одобренија изнесува 1.100.361 илјади денари
- Економската состојба во вториот
квартал од годинава, најнеповолна досе-
га за градежната индустрија, оцениле
раководителите на компаниите во оваа
бранша..
Податоците што ги објави Државниот
завод за статистика покажуваат дека во
вториот квартал од 2009 година
очекувањата на првите луѓе се песими-
стички и околу бројот на вработени во
овој сектор, а најнеповолна е и оценката
за тековната состојба со порачки,
споредено со кој било квартал од
претходните две години. Според стати-
стичките податоци бројната состојба и
квалитетот на механизацијата и опремата
и натаму е незадоволнителна и е под
нормалата.
Во наредниот период се очекува
паѓање на продажните цени, како и
намалување на вкупните порачки,
односно договори. Најголемо влијание на
ограничувањето на тековната градежна
активност (дури со 26,3 %) е немањето
побарувачка за оваа работа. Другите
фактори влијаат на намалувањето на
работата со 18,8 проценти, свој удел кон
негативните резултати дава и недостигот на
опрема со 10,9 проценти и секако
конкуренцијата во сопствениот сектор (со
8,7 проценти) исто така има негативно
влијание.
Податоците на Државниот завод за
статистика покажуваат дека во вториот
квартал од оваа година се издадени 152
одобренија, од кои 126 се за објекти од
високоградба, три за објекти од нискоградба
и 23 за објекти за реконструкција.
Проценетата вредност на објектите според
издадените одобренија изнесува 1.100.361
илјади денари.
Од вкупно 152 објекти, на 133 или 87,5
проценти како инвеститори се јавуваат
физички лица, а на 19 објекти или 12,5
проценти инвеститори се деловни субјекти.
Во извештајниот период издадена е
употреба на 200 станови, со вкупна
површина од 15.776 метри квадаратни.
потрошувачката
сепак опаѓа
- Трговците кои работат на мало го
оценуваат работењето на своите деловни
субјекти во вториот квартал од годинава
како поповолен во однос на првиот
квартал, но понеповолен во однос на
второто тримесечје од минатата година.
Нивните оценки, како што соопштува
Државниот завод за статистика, за
финансиската состојба се поволни во
однос на првиот квартал и имаат
оптимистички очекувања за наредниот
период. Раководителите на деловните
субјекти оценуваат дека тековната
количина на залихите во вториот квартал
од 2009 година е понеповолна во однос на
првиот квартал. Нивните оценки за
очекуваните порачки за наредниот период
се поволни, а очекувањата за бројот на
вработените се пооптимистички во однос
на претходниот квартал.
Најголемо влијание на ограничувањето
на економската состојба на деловните
субјекти во текот на вториот квартал од
2009 година имале слабата побарувачка
на купувачите со 42 отсто, зголемената
конкуренција со 11,6 отсто и зголемените
финансиски трошоци како каматите со
10,9 проценти.

Кaj индустрисКите производители

Цените клизнаа за 11,5 отсто

- Индексот на цените на производителите на
индустриски производи во јули 2009, во однос на истиот
месец од 2008 е намален за 11,5 отсто
Намалувањето се должи на намалените цени во
групите енергија за 19,2 отсто, интермедијарни
производи, освен енергијата за 14,4 отсто, капитални
производи за 0,5 отсто и трајни производи за широка
потрошувачка за 0,8 отсто. Индексот на цени на
производителите на индустриски производи во секторот
вадење на руди и камен во јули 2009 година во однос на
јули 2008 година е зголемен за 0,9 отсто, во секторот
преработувачка индустрија е намален за 16,8 отсто, а во
секторот снабдување со електрична енергија, гас, пареа
и топла вода е зголемен за 22,6 отсто.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:10 Page 12

12 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

јавен конкуРс

Преспанското езеро оди под концесија

- Министерството за земјоделство, шумарство и
водостопанство на 10 август оваа година објави јавен оглас
за давање концесија за рекреативен риболов на рекреативната
зона на Преспанско Езеро. Рибите од рекреативната зона на
Преспанското Езеро се даваат на концесија за период од шест
години.
Право на поединечно учество на конкурсот имаат риболовни
здруженија и вршители на туристичка дејност регистрирани
согласно Законот за туристичка дејност ако имаат минимум
100 члена, ако преземаат мерки за порибување и заштита, ако
имаат најмалку еден вработен рибочувар и ако имаат договор за
порибување со репроцентар.
Доколку на конкурсот се јават вршители на туристичка
дејност, тие треба да достават и мислење за стопанисување
(организирање на рекреативен риболов) на односната
рекреативна зона од единицата на локалната самоуправа на чие
подрачје се наоѓаат. Концесионерите плаќаат надомест за
рекреативен риболов во висина од 10 отсто од цената на
издадените дозволи.Или во бројки надоместокот изнесува
најмалку 10,7 милиони денари или 1,7 милиони годишно, а се
плаќа ма шест еднакви работи. Првата се подмирува со
потпишување на договорот.

и дојранското езеро под концесија

- Паралелно со огласот за давање под
концесија на Прспанско, Министерството
за земјоделство, шумарство и
водостопанство објави јавен оглас за
давање концесија за рекреативен
риболов на рекреативната зона на
Дојранското Езеро.
Предмет на јавниот оглас е давање
концесија за организирање рекреативен
риболов на рекреативната зона на
целиот брег на Езерото со исклучок на
просторот околу мандрите наменети за
стопански риболов. Рибите од
рекреативната зона на Дојранското
Езеро се даваат на концесија за
период од шест години.
Правните лица кои ќе се јават за
концесија на рибите од риболовното
подрачје Дојранско Езеро на просторот
од Топлец, преку Цилево ловиште и
Стар Дојран од почеток на ноември до
крај на март, задолжително вршат
риболов на традиционален начин - лов
со употреба на мандри и корморани со
старите традиционални дојрански чамци
(кораби) и риболовен алат – мрежи,
согласно моделот на стопанисување
утврден во риболовната основа.
Надоместокот за концесија на
риболовното подрачје Дојранско Езеро
за стопански риболов за шест години е
минимум 7.980.000 денари или 1.333.000
денари годишно. Концесијата се плаќа
на шест еднакви рати од кои првата рата
се подмирува со потпишување на
договорот. Постапката за избор на
најповолен понудувач ќе се спроведе и
доколку на конкурсот конкурира само
едно правно лице. Понудите и
потребната документација се
доставуваат до Владата преку
Министерството за земјоделство, а
крајниот рок е 52 дена од денот на
објавување на јавниот конкурс
вклучувајќи го и денот на објавувањето.
Понудите кои нема да бидат
доставени во предвидениот рок нема да
бидат разгледувани.

Платежна агенција за земјоделство

Реализирани половина од земјоделските субвенции

- Вкупно 45,5 отсто од
годинашниот буџет за субвенционирање
на земјоделството е веќе реализиран. Од
14 август оваа година започна
префрлањето на средствата за млекото
предадено во периодот јануари-април, а
идната недела стартува и поддршката за
пролетните жита, рече директорот на
Платежната агенција Тони Димовски.
Димовски, во присуство на министерот
за земјоделство, шумарство и
водостопанство Љупчо Димовски, го
промовираше Информативниот центар на
Агенцијата чија основна функција е да
обезбеди податоци за бројот на
поднесените апликации, одобрените
барања и исплатените средства.
- Реализацијата од 45,5 отсто е многу
задоволителна и се одвива согласно
планот, оцени Димовски, додавајќи дека
заврши исплатата на средствата за
есенските посеви и за млекото предадено
во периодот септември-декември.
Според него, моментно во
Информативниот центар се обработуваат
најдоцна за 24 часа од префрлувањето. поднесени над 800 апликации што е
околу 35.000 апликации, за пролетните
- Годинава преку Платежната агенција повеќе од лани. Интерсот расте, нагласи
култури и за млекото предадено во
ќе се реализираат 70 милиони евра со кои директорот Димовски, но, сепак, е
периодот јануари-април 2009 година.
се стиумилира земјоделството. Во 2010 неопходно оваа владина
- Центарот ги обработува барањата за
оваа сума ќе се зголеми и ќе изнесува 100 поддршка поинтензивно да се промовира
субвенционирање до моментот на
милиони евра, рече министерот Димовски. на терен, меѓу земјоделците.
исплата. Сите што добиле поддршка
За житните култури поддршката е За органско производство пристигнале
наредниот ден се објавени на интернет
зголемена 33,3 отсто. Поизводителите 300 барања, слично како минатата
страницата на Агенцијата. На веб
сега, наместо 6.000, ќе добијат вкупно година. Од Агенцијата очекуваат
порталот има и календар со роковите за
8.000 денари. бројката да се зголеми со оглед дека
пријавување, објасни
Секој апликант што ќе пријави лажни рокот за пријавување се уште не е
директорот.Одобрените средства на
податоци при барањето субвенции се истечен, завршува на 30 овој
земјоделецот му се исплаќаат преку
елиминира од исплатата. месец. Бројот на CALL центарот во
трансакциска сметка, а достапни се
За осигурување на посевите досега се Агенцијата е 3 097 450.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:10 Page 13
data 17. 08. 2009
BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI
Количината и цената за откуп
- непознати?
- Бербата почна, а лозарите се уште не
знаат колку пари ќе добијат за килограм
грозје. Винарите се подготвени да го
прифатат годинашниот род вински сорти,
за што имаат поддршка од државата.
Најдоцна за десетина дена, најавија, ќе ги
соопштат планираните проекции за откуп.
Минатата недела двете страни имаа
средба во Министерството за
земјоделство, шумарство и
водостопанство. Производителите
побараа зголемување на откупната цена
до 30 отсто и исплата за максимум 90
дена, а преработувачите предупредија
дека откуп нема да има ако не се
обезбедат поволни, долгорочни кредити.
Во текот на разговорите како проблем беа
посочени огромните залихи поради
намалената побарувачка на вино што е
резултат на светската финансиска криза.
- Петнаесет години бараме зголемување
на цената за 15 до 20 проценти.
Разбирање нема, а трошоците постојано
растат. Според нашите пресметки,
зголемување треба да има за најмалку
30 отсто. Само така производството може
да биде исплатливо, вели Љупчо
Аризанов, претседател на здружението,
Агротиквешија од Кавадарци. Тој се
пожали дека секоја година
лозарите практично ги кредитираат
винарите зашто исплатата се пролонгира
300 дена.
- Визбите секогаш го
подмируваат долгот непосредно пред
следната берба, истакна
Аризанов.Лозарите побарале средба со
вицепремиерот и министер за финансии
Зоран Ставрески или со премиерот
broj 87
берзНИК
13
БерБата на грозјето почна
Федерацијата на Фармери ги поддржуВа лозарите:
Винарите да ја соопштат цената на
грозјето пред откупот
- Федерацијата на фармери ќе ги поддржи најавените протести на лозарите ако
винарските визби до почетокот на бербата не ги дефинираат откупните цени на
грозјето.
Според проценките на Федерацијата, годинашниот род ќе го надмине ланскиот, а
вишокот ќе
Никола Груевски. Ќе бараат, информира преработувачите и претствниците на
Аризанов, да се зголеми извозот на грозје. комерцијалните банки, уште еднаш
Винарите, во меѓувреме, одлучија да повтори дека Владата ќе стори се за да се
искористат дел од поволните кредити со откупи домашното грозје. Тој апелира
пет отсто камата што ги обезбедува винарските визби, пред откупот, на секој
државата преку Земјоделскиот кредитен пункт, јасно да ги истакнат цените за
дисконтен фонд. Средствата ќе ги секоја сорта поединечно и да се зголемат
добиваат по принципот: прв дојден - прв инспекциските контроли за да се спречат
услужен. какви било манипулации.
Фондот во овој момент располага - Сметам дека ќе успееме да најдеме
со седум милиони евра ликвидни средства начин во целост да биде откупена
и побарувања од околу 33 милиони евра. годинашната реколта. Наша препорака е да
Оваа сума може да ја користи целиот се зголеми контролата на терен, на
агроиндустриски комплекс, вклучувајќи ги откупните пунктови посебно околу
и винарите. баждарењето на вагите, поголемо да биде
- Ќе искористиме дел од средствата со присуството на пазарната инспекција, а
повластени каматни стапки што ги нуди визбите навреме и јасно да ги истакнат
Фондот, а колкава количина грозје ќе цените по сорта пред почетокот на откупот,
откупиме ќе знаеме за десетина дена, изјави Димовски по средбата.
вели Миле Костов од винарската визба Според Министерството, откупот на грозје
Сковин.Винарите не кажуваат ниту по годинава се очекува да биде 13 отсто
колку се подготвени да платат, сметаат помал од лани ако најголемите винарски
дека цената ќе се формира зависно од визби, согласно проценките, приберат
понудата и побарувачката на пазарот. 124.560 тони од вкупното производство.
Министерот за земјоделство Љупчо Заклучно со први овој месец тие имаат
Димовски вчера, на средба со залиха од околу 50 милиони литри вино.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:09 Page 14

14 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

ИндустРИска полИтИка на РепуБлИка МакедонИја 2009-2020

Иновативноста- основа за зголемување

на конкурентноста и развој на
фирмите и индустријата
Во рамки на стратешките приоритети на Индустриската политика на Република Македонија 2009-2020 е
Владата на Република Македонија е определ-
бата за зголемување на економскиот раст и национален стратешки документ за зголемување на конкурент-
конкурентноста на трајна основа, а креирањето носта на македонската индустрија и економијата воопшто,
на проактивна интегрирана индустриска поли-
тика е една од клучните цели за зголемена кон-
преку координирање на политиките за конкурентност во
курентност на корпоративниот сектор. Република Македонија. Берзник во овој број пренесува поголем
Со имплементацијата на индустриската поли- дел од мерките кои се опфатени со оваа стратегија за инду-
тика ќе се обезбеди стабилен развој на земјата
врз основа на иверзификација и модерниза- стриски развој на земјата
ција на економијата со креирање на услови за
производство на конкурентни производи, зголе-
мување на вработеноста и пораст на извозот.
Процесот на приближување на Република
Македонија кон Европската унија влијаеше
за зголемување на свеста на релевантните
институции за потребата и значењето од
донесување на стратешки документ за
интегрирана проактивна индустриска политика
со координација на постојните и идни полити-
ки, кои се во функција на зголемување на кон-
курентноста на македонската индустрија.
Индустриска политика на Република
Македонија 2009-2020 е во согласност со инду-
стриската политика на ЕУ која се развива во
правец на имплементација на Лисабонската
стратегија - зајакнување на индустрискиот сек-
тор и создавање предуслови за раст и развој,
базирани на знаење и иновации.
Целта на европската индустриска политика е
забрзување на прилагодувањето на инду-
стријата кон структурните реформи, охрабрува-
ње на иницијативите, развој и соработка поме-
ѓу преземените активности и поттикнување на
потенцијалот на индустријата за иновации,
истражување и развој на технологии.
Обновената индустриска политика во ЕУ ги
промовира: истражувањата, креирањето на
знаење и дифузијата на технологии. Таа е
хоризонтална по природа и упатува на сора-
ботка со другите политики за забрзување на
пристапот кон пазараот, со охрабрување за
создавање на нови фирми и конкуренција, гра-
дејќи ја конкурентноста врз основа на инова-
тивност. дефинирани и имплементирани политики. 1. Меѓународна соработка и поттикнување
До 2020 Македонија ќе развие динамичен СДИ преку подобрување и поттикнување на
дИнаМИчен МИкс на одРжлИвИ И микс на одржливи и автентични индустрии меѓународната соработка на клучните учесни-
автентИчнИ ИндустРИИ како: органско вино и храна, еко-челик, ИКТ, ци во економскиот развој, зајакнување на про-
специјализирани електронски делови, про- фесионалната мрежа за соработка меѓу
Според рангирањата на СЕФ ГИК 2008-2009, изведство на обновлива енергија, креативни деловните партнери, размена на знаење и
конкурентноста на Македонија е на 82.1% од индустрии, медицинска опрема и услуги, автен- искуства, учење и развој на менаџмент, марке-
просекот на ЕУ27. Споредено со ЕУ27, РМ е тичен туризам и други индустрии. тинг и други деловни способности (имплемен-
најдобра во- основните барања (84.6%), Индустриската политика ќе интегрира напо- тација на методи за зголемување на продуктив-
помалку успешна во поглед на зголемувачите ри за зголемување на конкурентноста во след- ност ефикасност), привлекување на квалифи-
на ефикасност (76.2%) и факторите на инова- ните пет области на интервенција: (1) меѓуна- кувани кадри за создавање и промоција на
ција и софистицираност (73.1%). При тоа, родна соработка на клучните учесници во еко- иновативни бизниси и привлекување на стран-
колку се оди повисоко, од индикатори за номскиот развој и поттикнување на СДИ (2) ски инвестиции. На овој начин Република
основните барања кон индикатори за пософи- применливо истражување и развој и иновации, Македонија ќе го зголеми капацитетот на
стицирани фактори на конкурентност, земјата (3) еколошки технологии, производи и услуги за домашните фирми за апсорпција на нови знае-
заостанува се повеќе зад ЕУ27. одржлив развој, (4) развој на МСП и претпри- ња и искуства.
Заостанувањето е најизразено во поглед на емништво, (5) соработка во кластери, вмрежу-
инфраструктурата (61.3%), големината на паза- вање.
рот (61.7%), технолошката подготвеност 2. Применети истражувања, развој и иновации
(63.0%), иновациите (72.8%), бизнис софисти- стРатешкИ целИ со зголемени инвестиции во истражувањата и
цираност (73.0%), институции (75.5%) и високо развојот од страна на јавниот и приватниот
образование и обука (76.6%).Освен големина- Петте стратешки цели (области на делување) сектор, поттикнување и соработка помеѓу инду-
та на пазарот, каде не може многу да се за реализирање на визијата на македонската стијата, научните, истражувачките и владините
влијае, сите други области бараат многу инве- индустриска политика се: институции, развивање на технолошка инфра-
стирање, развој на човечки ресурси и добро структура и технолошко индустриски развојни
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:09 Page 15
Data 17. 08. 2009
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
зони, создавање нови производи и услуги, зго-
лемување на примената на нови технологии,
вработување на истражувачи со повисоко
образование и заштита на правата на интелек-
туалната и индустриската сопственост.
3. Еколошки производи и услуги за одржлив
развој со искористување на енергетските и
еколошките поволности како предуслов за
созадавње на одржливо производство на
органски производи. Ваквиот пристап ќе доведе
до преструктуирање на клучните индустрии
(прехрамбена, земјоделство, туризам и текс-
тил) и зголемување на конкурентноста во
однос на сегментираните пазари кои претста-
вуваат голема можност за македонската инду-
стрија. Мерките и активностите на индустриска
политика треба да воспостават основа за гло-
бално позиционирање на македонската инду-
стрија во еко-технологиите, производите и
услугите, преку: активности за јавната свест, -
зелена јавна набавка, обуки, заедничко истра-
жување и развој на нови еколошки производи и
услуги, одржлива инфраструктура на инду-
стриски ресурси и поддршка за еко-
сертификација, искористување на потенцијали-
те на обновливи извори на енергија.
4. Развој на МСП и претприемништво со зголе-
мување на нето растот на новите претпријатија
годишно и со промовирање на брзо-растечки
иновативни мали и средни претпријатија преку
подобро финансирање. Ова може да се напра-
ви со создавање на бизнис клима која го
поттикнува претприемничкиот дух и ги промо-
вира иновациите. Целиот процес ќе биде
поттикнат со воведување на нови финансиски
инструменти за мали и средни претпријатија.
5. Соработка во кластери и мрежи преку вза-
емна соработка во областа на: развојот,
broj 87
набавките, продажбата, проширување на знае-
њето и взаемни иновативни решенија,
заеднички настап на пазарот, заедничка про-
моција, заеднички обуки за создавање поефи-
касна работна сила и друго.Овие квалитети на
кластерингот РМ сеуште треба да се развиваат
со мерките на индустриската политика,
преку:зголемување на 30 свеста и обучување,
анализи за поддршка на кластери и вмрежува-
ње и активности за развивање на стратегии за
поттикнување на партнерствата во ланците за
снабдување и иницирање на вмрежување со
институции за истражување и развој, техно-
лошки центри и индустријата.
Мерки на индустриска политика
Ова поглавје покрива мерки на индустриска-
та политика во сите нејзини области на делува-
ње: меѓународна соработка на клучните учес-
ници во економскиот развој и поттикнување
СДИ, применети истражувања, развој и инова-
ции, еколошки технологии, производи и услуги
за одржлив развој, развој на МСП и претпри-
емништво, соработка во кластери и мрежи.
-Во образложението за Зголемување на
меѓународна соработка и поттикнување на
странски директни инвестиции стои:
Македонската економија е една од најмалите
во Европа. Интернационализацијата е неопход-
на потреба во функционирањето на македон-
ската економија. Стратешка определба на
Македонија е зголемување на конкурентноста
на регионално и меѓународно ниво со произво-
ди и услуги со повисока додадена вредност,
зголемена продуктивност, а не врз основа на
ниски трошоци. Во рамките на -Програмата за
подобрување на конкурентноста на македон-
ските производи и услуги веќе се реализираат
повеќе активности за поддршка на компании во
воведување стандарди за квалитет, промоција
берзНИК
15
на нивните производи и услуги, поддршка за
индустриски дизајн и пријава на патенти, уче-
ство на меѓународни саеми и други промотив-
ни настани низ светот.
Главниот фокус на оваа област на делување
е да им се помогне на македонските компании
во процесот на интернационализација преку
обезбедување обуки и едукација на менаџери-
те за приоритетните области, подобрување на
информираноста на фирмите и подобрување
на финансиската поддршка во поттикнување
на извозот. На овој начин ќе се придонесе кон
создавање активни односи со меѓународни
бизнис партнери. Големиот број на емпириски
докази покажуваат дека индустријата која е
способна да воспостави широки и различни
меѓународни односи е поуспешна во поглед на
раст и иновациии, отколку индустријата која
нема пристап до такви релации. За да се
забрзаат овие способности ќе бидат поддржа-
ни македонските компании во обука и надгра-
дување на вештините на менаџментот и персо-
налот. Имплементацијата на овие мерки во
суштина бара постојано надградување, учење,
креирање на нови знаења од аспект на менаџ-
мент, маркетинг, иновации организација и
нивна примена.
Интернационализацијата на фирмите е про-
цес на постојано учење, креирање ново знае-
ње, негово искористување. Меѓународно отво-
рена, активна и индустрија ориентирана на
учење ќе резултира со привлекување на СДИ и
развој на капацитетите за апсорбција на нови-
те знаења од СДИ. Емпириските студии пока-
жуваат дека СДИ се многу значаен фактор за
развој на економијата кои придонесуваат за
стекнување на нови знаења и know-how од
СДИ како долгорочен ефект врз конкурентно-
ста на економијата. Промоцијата и привлекува-
њето на СДИ се многу важни за понатамош-
ниот развој на Република Македонија, поради
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:09 Page 16
16 берзНИК
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
низата позитивни ефекти кои ги носат на еко-
номијата од аспект на прилив на нова техноло-
гија, нови менаџерски искуства, иновации, нови
вработувања, нови стандарди и spill over ефек-
тот.
Проценка на актуелната состојба
Обемот на меѓународната трговска разме-
на на Република Македонија во 2008 година е
зголемен за 26,2% во споредба со обемот во
2007. Македонските водечки сектори во извозот
се: производство на основни метали (феро-
никел, железни и челични производи – рамно-
валани производи),производство на облека и
производство на производи од храна и пијало-
ци. На меѓународните пазари на основни мета-
ли, храна и пијалоци цената е примарна во
одредувањето на конкурентноста. Глобалната
економска криза силно ги погоди металната
индустрија,а се очекува да има негативно
влијание и на другите.
Најважните трговски партнери во извозот
на Република Македонија се ЕУ 27 (59,5% во
2008) и земјите од Западен Балкан (35,5% во
2008), а во областа на увозот најважни партне-
ри се ЕУ 27 земјите (48,1%) и земјите во развој
(30,8%). Од аспект на вкупната трговска раз-
мена по земји најважени трговски партнери на
Република Македонија се Србија, Германија,
Грција, Русија и Италија (49,8% од вкупната
стокова размена).
Интернационализацијата на активностите
на компаниите е клучен фактор за успех на
секоја мала економија. Македонските компании
се свесни за оваа состојба. Во анкетата спро-
ведена во процесот на развивање на инду-
стриската политика, највисок просечен резул-
тат од анкетираните македонски фирми (5.31
на скалата од 1 до 6) имаа мерките за зголему-
вање на меѓународната соработка на клучните
учесници во економскиот развој.
Главниот пазар на анкетираните фирми е
домашниот македонски пазар. Во просек 55.2%
од нивната продажба е ориентирана на домаш-
ниот пазар, после што доаѓаат соседните земји
со 22.2%, ЕУ земјите 17.3% и останатиот дел
од светот 5.2%. Повеќето претпријатија во
странска сопственост во просек го извезуваат
поголемиот дел од нивните производи, т.е.
58.9% додека истиот дел за домашните пре-
тпријатија е 42,2%. И за двете категории на
претпријатија, соседните земји се поважен
пазар, отколку земјите од ЕУ. Во поглед на
broj 87
големината на компаниите, нивната ориентира-
ност кон извоз, како што се очекува, се зголе-
мува со големината, т.е. малите компании во
просек извезуваат 26.8% од нивната продажба,
средните 55,5% и големите компании 57.4%.
За понатамошно зголемување на извозот
и севкупната интернационализација на маке-
донската економија,која е неопходна потреба
за развојот на земјата, Македонија треба да ги
зајакне факторите за зголемување на ефикас-
носта и иновациите и факторите за софистици-
раност на конкурентноста.
Според анкетата спроведена на маке-
донскте компании, тие ја нагласуваат потреба-
та од обезбедување инфраструктура за под-
дршка на активности за И&Р и иновации,
достапност на специјализирани капацитети за
истражување, соработка меѓу индустријата и
науката, адекватност на деловната средина за
поттикнување на активностите за И&Р и ино-
вации, достапност на истражувачи кадар,
поттикнување на инвестиции во И&Р од стра-
на на Владата и поддршка за иновативните
активности и технолошки развој со законската
рамка.
Во овој контекс, не изненадува фактот дека
анкетираните фирми, особено фирмите кои се
претежно ориентирани кон извоз, високо ја
оценуваат потребата за воведување на мерки
кои ќе ги зголемат применетите И&Р и инова-
ции.
Владата на РМ потпиша договор за сора-
ботка и вклучување во ЦИП програмата со што
им се овозможува на македонските фирми да
се здобијат со значителни средства во областа
на претприемништво и иновативност. Првите
програми се веќе одобрени и имплементирани.
Мерки
Применети истражувања,развој и иновативност
на македонската индустрија ќе се поддржат со
следните мерки:
1. Активности за подигање на свеста за
поттикнување на применети истражувања,
развој и иновативност во индустријата.
Владата во соработка со индустријата, субјек-
тите за вршење научна – истражувачка дејност
и универзитетите, ќе иницира серии на семина-
ри, конференции и студиски посети на земјите
и регионите кои се признати за најдобри прак-
си во зголемувањето на применети истражува-
ња и развој и
Data 17. 08. 2009
поттикнување иновации..
2. Поттикнување на соработката помеѓу
субјектите за вршење научна – истражувачка
дејност и универзитетите со индустријата.
Претпријатијата ќе бидат поттикнати да
добијат нови решенија за нивните потреби од
субјектите за вршење научна – истражувачка
дејност и универзитетите.
3. Поттикнување на комерцијализација на
нови производи и услуги и поддршка во обла-
ста на дизајнирањето на производот.
Комерцијализацијата на нови производи, услу-
ги и технологии ќе биде поддржана со кофи-
нансирање на пазарни истражувања и марке-
тинг стратегии за нови производи и услуги.
Исто така, ќе бидат кофинансирани решенијата
за индустриски дизајн за новите производи.
4. Поддршка на индустријата за вработување
на истражувачи за зајакнување на нивната
компетентност за технологија и иновација.
Индустријата ќе биде стимулирана да врабо-
тува истражувачи за да ги зајакне способности-
те за истражување и иновации.
5. Поттикнување на трансфер на технологии..
6. Технолошките индустриски развојни зони
како јадро за развој на индустрии базирани на
иновации. Оваа мерка ќе ги поттикнува техно-
лошко индустриските развојни зони (ТИРЗ)
да станат центар на бизниси базирани на
иновации кои ќе соработуваат со универзи-
тетите и институциите за истражување и
развој. Главната цел на овие зони ќе биде
да се развијат партнерствата, стратешки
поврзувања и заеднички вложувања со
меѓународни корпорации, домашни пре-
тпријатија,
универзитети и центри за применето истра-
жување кои ќе формираат база и критична
маса на техничка и инвестициона способнос
во Македонија.
7. Заштита на правата на интелектуална и
индустриска сопственост.
8. Интегрирана политика за иновации и
спроведување на активности за вклучување
на Република Македонија во Innovation
Scoreboard - EIS. Министерството за образо-
вание и наука и Министерството за еконо-
мија треба заеднички да подготват интегри-
рана политика за поддршка на иновации,
каде заеднички ќе се координираат активно-
стите, програмите и институциите за под-
дршка на иновативноста, како основа за
зголемување на конкурентноста и развој на
фирмите и индустријата.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:09 Page 17

Data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
17
Балкан вести... Балкан вести...

турција Босна и Херцеговина

тат груп ќе Банките на суд поради

инвестира во албанија зголемување на каматите
Во општинскиот суд во
Претседателот на турската компанија ТАТ груп
Сараево почна доказна
девел, Мехмет Татлици, најави реализација на
постапка против банки кои
неколку проекти во Албанија, во областа на
зголемиле камати на потро-
обновливата енергија, во патниот сообраќај и
шувачки кредити во тек на
туризмот.
отплата.
На средба со албанскиот премиер Сали
Надлежната инспекција под-
Бериша, турските инвеститори нагласиле дека за
нела 192 прекршочни налози
проектите за обновлива енергија сакаат да инве-
против десет банки во БиХ
стираат во подрачјето Тепелена-Саранда. Тие
поради неосновано зголему-
бараат под концесија да ја земат изградбата на
вање на каматите.
автопатот Руга е Арбрит како и изградба на патот
Ако судот ги потврди наводи-
Тирана- Елбасан. Во областа на туризмот, турска-
те на инспекцијата, ќе следат
та компанија предвидуваат да се изгради тури-
и тужби против банките.
стички комплекс во Валона. Премиерот Бериша го
Првиот претрес беше одр-
поздрави интерест на турската компанија, нагла-
жан против Сан Паоло банка,
сувајќи дека инвестициите во овие области пре-
една од најзначајните банки
тставуваат главен приоритет, каде албанската
во државата. Како оправдува-
Влада има ангажирано значаен дел финансиски
ње за зголемување на кама-
извори.
тите банките наведуваат раст
Исто така, на средбата премиерот Бериша ги
на т.н. еурибор (Euro Interbank offered rate), што Федералната инспекција го
информирал претставниците на турската компа-
смета за неприфатливо.
нија за целосната поддршка што албанската
Ако судот донесе одлука врз основа на налогот на Управата за инспекција
Влада и легислативата им ја нудат на странските
на работењето, банките ќе бидат должни да им ги вратат парите што ги зеле
инвеститори.
по зголемувањето на каматните стапки.

Хрватска
Брионите одат на продажба
Во очајнички обид да дојде до готови
пари, Хрватска реши да ги стави на про-
дажба островите Бриони за цена од 2,5
милијарди евра, објави британскиот вес-
ник Индепендент.
Весникот наведува дека оваа јадранска
Полинезија била омиленото летувалиште
на Јосип Броз - Тито, каде тој бил домаќин
на голем број политичари и јавни лично-
сти - Насер, Нехру, Хеиле Селасие,
Френклин и Еленор Рузвелт, Софија
Лорен, Џејмс Џојс...
Хрватска, во која странските инвести-
ции последнава година опаднаа за 40
отсто, реши да ги стави Брионите на
продажба заедно со државната осигури-
телна компанија, железницата и делови
од енергетскиот сектор, наведува весни-
кот.
Купувачот на Бриони, покрај 14-те ост-
рови, ќе го добие и Националниот парк,
во кој има повеќе ретки животински видо-
ви, меѓу кои и 52 години стариот папагал
на Тито, Коки.
ММФ
романија е во
тешка рецесија
Романија е во тешка рецесија, а нејзи-
ната економија забележала огромен пад
во споредба со претходните прогнози,
изјави раководителот на мисијата на
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во
Букурешт, Џефри Франкс.
Тој истакна дека на Романија ќе и биде
дозволен поголем буџетски дефицит,
еднаков на 7,3 проценти од бруто домаш-
ниот производ, за да се справи со економ-
скиот пад. Првичниот договорен дефицит
со ММФ беше од 4,6 отсто.
Мисијата на ММФ е во посета на
Романија од 29 јули до денеска со цел да
направи прва оценка од применувањето
на стендбај договорот во вредност од
12,95 милијарди евра, склучен меѓу
Фондот и властите во Букурешт.
Претходно ММФ прогнозирал економски
пад од 4,1 отсто во 2009 година за
Романија, но прогнозите беа ревидирани
до 8,5 проценти.
- Тоа покажува дека Романија е испра-
вена пред многу тешка рецесија, објасни
Франкс.

словенија

Пораст на даночните долгови

Вкупните долгови за данок во
Словенија во првите пет месеци од
оваа година се зголемени за 3,5 отсто
во споредба со истиот период лани и
достигнале 869,9 милиони евра,
соопшти словенечката државна даноч-
на управа ДУРС.
Според ДУРС, се очекува од вкупниот
даночен долг да се наплатат само
околу 45 отсто, од причина што голем
дел од даночните обврзници веќе со
месеци се финансиски неликвидни. Од
вкупниот долг на име данок во периодот
јануари-мај 2009 година, дури 643,6
милиони евра отпаѓаат на ненаплатени
даночни обврски на словенечките ком-
пании. Над четири петини од вкупниот
даночен долг на трговските друштва
или поточно 87,5 отсто отпаѓа на
обврските за данок на градежните пре-
тпријатија, научните установи, транс-
портните фирми и компаниите од секто-
рот на услужни дејности.Најголемиот
одделен долг на една компанија изнесу-
ва 13,8 милиони евра, но согласно сло-
венечкото законодавство, ДУРС не смее
да го објави нејзиното име.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:09 Page 18

18 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

СВет вести ...СВет вести ...

СаД

расте бројот на банкротства

Бројот на банкротства во САД во
периодот од јули 2008 до крајот на јуни
2009 година е зголемен за 35 отсто.
Според Управата на американските судо-
ви, во посочениот период пред судовите
во САД биле водени 1,3 милиони проце-
си за банкрот, за разлика од 968-те
илјади една година претходно. Меѓу
55.000 фирми што прогласија банкрот,
беа и автомобилските гиганти Џенерал
Моторс и Крајслер. Останатите 1,25
милион банкротства биле во вонстопан-
скиот сектор.
Управата посочува дека е регистриран
раст на сите видови банкротства. Така,
бројот на банкротства со продажба на
имотот за надмирување на доверителите
е зголемен за 47 отсто, на 908.000, доде-
ка банкротите со барање на заштита од
доверителите со цел да се добие време
во отплатата на долговите, пораснале за
12 проценти на 384.000. Најголем раст,
од дури 91 отсто, на 14.000 има кај бан-
кротствата при кои се бара време за
реконструкција на компанијата. За 34
отсто на 422 пораснал и бројот на бан-
кротирани фармери и рибари.
Но, покрај компаниите и поединци кои
се занимаваат со производствена
дејност, зголемен е и бројот на
Американци кои прогласиле личен бан-
крот. Според официјалните статистички
податоци, во текот на актуелната глобал-
на финансиско-економска криза личен
банкрот прогласиле повеќе од милион
Американци. Согласно американското
законодавство, доколку едно лице про-
гласи банкрот, му се одзема целиот имот
што го поседува, освен најнеопходните
работи, и потоа тој се продава за да се
подмират долговите. Но, со прогласува-
њето банкрот преостанатиот долг што не
може да се наплати се отпишува и му се
овозможува на поединецот да застане на
свои нозе.Една од главните причини за
банкрот во САД се наталожените долго-
ви, но оние кои се решиле да прогласат
личен банкрот, како причина за таквиот
потег најчесто ги наведуваат лошата
здравствена состојба, разводот на брак
или загубата на работното место.

ШВеДСка Kia Motors

тешко наплатување Драстичен раст на продажбата

Додека ширум светот на големите
на побарувањата производители на автомобили им
паѓаат приходите и продажбата на
Како последица на економската криза,
компаниите во Шведска се соочуваат со се
поголеми тешкотии да ги наплатат своите
побарувања, пишува шведскиот дневен весник
Дагенс индустри. Според весникот, во текот на
јуни бројот на ненаплатени побарувања се
зголемил за 60 отсто.
- Во нормални услови, бројот на ненаплатени
побарувања вообичаено се намалува пред
летните месеци за потоа да се зголеми во текот
на есенскиот период. Но, ниската конјуктура
сега се повеќе се продлабочува и како што
моментно изгледа многу претпријатија ќе имаат
тешкотии со принудна наплата, вели Харалд
Стјерна од конјуктурниот барометар Синас.
Тоа практично значи дека голем број шведски
претпријатија со слаба ликвидност ќе се соочат
со големи проблеми мошне наскоро.
- Нашето истражување опфаќа и мали и
големи претпријатија и се однесува како на
мали ненаплатени побарувања од неколку
стотици круни, така и на мошне големи суми,
рече Стјерна.
возила, јужнокорејската компанија Kia
Motors, објави дека во вториот квартал
забелеѓала зголемување на приходите
за четири пати, благодарение на пора-
тот на продажбата, објави новинската
агенција Reuters.
Компанијата заработила 347,1
милијарди вони или 279 милиони
долари за вториот годинешен квартал,
додека во истиот период лани компа-
нијата прокнижила добивка од 86
милијарди вони.
Kia Motors соопшти дека големиот
скок на добивката се должи на растот
на продажбата во вториот квартал од
11,5 отсто, што ги зголеми приходите вкупната продажба на возила во први-
на 4.680 милијарди вони од 4.200 те шест месеци од годинава.
милијарди вони, колку што донесе Инаку, Kia Motors работи во рамките
продажбата во истиот период лани. на корпорацијата Hyundai, која кон
На одличните резултати влијаеше и крајот на јули ги објави податоците за
слабеењето на јужнокорејската валута работењето во второто тромесечје,
во однос на доларот, што доведе до кои исто така покажаа раст на нето
поевтинување на возилата Kia на добивката од 48 отсто, и тоа пред се
странските пазари, а продажбата на заради поголемата продажба на авто-
овие пазари претставува 74 отсто од мобили во Кина и Индија.

Велика Британија

Стапката на невработеност се искачи на 7,8 отсто

Бројот на лицата кои се без работа во
Велика Британија продолжува да расте и
во последните три месеци од оваа година,
па на крајот од јуни се искачи до 2,44
милиони невработени, соопшти државната
агенција за статистика. Само во послед-
ниот квартал без работа останаа усте
244.000 лица, па сега невработеноста во
земјата изнесува 7,8 отсто.
Во овој период расте и бројот на оние
кои побарале социјална помош што им
следува на невработените. Вкупно 1,58
милиони лица бараат и примаат ваква
помош. Просечната плата, пак, според
сознанијата на статистичарите, бележи
најзабавен раст во последните осум годи-
ни.
Посебно загрижува невработеноста кај
младите до 24 годишна возраст, од кои,
според лондонски Индепендент, дури 20
отсто немаат работа. Речиси еден милион
Британци што инаку се бројат како врабо-
тени, всушност се ангажирани само на
определено време или на определен број
работни часови, очекувајќи да бидат
целосно вработени, што според овој вес-
ник, е само показател дека официјалните
податоци не ја отсликуваат вистинската
ситуација во овој сектор.
Британската Влада во меѓувреме
настојува да утврди зашто постои разлика
меѓу бројот на невработените и оние кои
бараат помош. Според едно објаснување,
разликата настанува затоа што дел од
невработените во периодот додека
чекаат нова работа, живеат од приходи-
те на брачниот партнер, од својата
заштеда или од парите добиени од
отпремнината при отпуштањето од рабо-
та, па не аплицирале за социјална
помош.
Другото објаснување е дека во зголе-
мениот обем на работа, центрите за
невработени и за наоѓање работа, рабо-
тат побавно од обично, не можејќи да ја
задоволат потребата на сите во кус рок
да им обезбедат помош, што значи дека
невработеноста расте побрзо од можно-
ста сите што се без работа да побараат
и да добијат материјална помош, додека
чекаат ново вработување.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:08 Page 19

Data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
19
свЕТ вести ...свЕТ вести ...
рУсија ThyssenKrupp

ММФ - обврзници за 10 Загуба од 639

милиони евра
милијарди долари Најголемиот германски производител
Русија овој и следни- Светската финансиска на челик, ThyssenKrupp објави дека во
те месец ќе инвестира криза го нагласува своето трето фискално тромесечје има
десет милијарди дола- значењето на кредитни- нето загуба од 639 милиони евра, доде-
ри во злато и валута, во те средства на ММФ, а ка во истиот период лани компанијата
обврзниците на продажбата на обврзни- бележеше нето добивка од 573 милиони
Меѓународниот монета- ците на ММФ на нејзи- евра.
рен фонд. Датумот на ните членки е еден од Причините за падот на добивката
купување ќе биде најве- начините тие средства компанијата ги наоѓа во падот на нарач-
ројатно до крајот на да се зголемат, вели ките и цените на металите во време на
месецов или на почето- Вишковски. глобалната финансиска криза, бидејќи
кот на септември, Извршниот директор на кварталните приходи од продажбата се
изјави Константин ММФ, Доминик Штрос- паднати за 34 отсто и изнесуваат 9,3
Вишковски, од руското Кан ја поздрави намера- милијарди евра.
министерство за та на Русија и другите Веднаш по објавувањето на резулта-
финансии, во интервју земји да инвестираат во тите од работењето акциите на
за агенцијата Prime новите обврзници на ThyssenKrupp пораснаа за 2,9 отсто на
Tass. Вишковски преци- ММФ, кои тој ги опишува Франкфуртската берза, но во измината-
зираше дека, покрај Русија, и Кина и како сигурни инвестициски инструменти со та година изгубија вкупно 30 отсто од
Бразил покажале интерес за купување на разумен принос, додека за портпаролот на вредноста. Инаку, аналитичарите кои ги
обврзниците на ММФ и тоа Кина до 50 ММФ купувањето на обврзниците е мани- анкетирала новинската агенција
милијарди долари, а Бразил до 10 фестација на поддршка на напорите на Bloomberg очекуваа значително пониска
милијарди долари. Vishkovski je rekao da je Фондот во борбата против кризата. загуба во износ од 464 милиони евра.

исланД
протести поради новиот
закон за банкарство
Околу 3.000 Исланѓани протестираа
пред Парламентот во Рејкјавик против т.н.
Ајссејв закон, со кој Исланд се обврзува
да им плати милијарди долари отштета на
Велика Британија и Холандија.
Законот се однесува на штедачи кои
изгубија големи суми на своите штедни
сметки при колапсот на исландските
банки минатата есен.
Исланд мора да земе кредит во висина
од околу четири милијарди евра за да им
исплати надомест на 300.000 странски
банкарски клиенти, кои ги изгубија своите
пари поради стечајот на интернет-банката
Ајссејв.
За обичните исландски граѓани донесу-
вање на таков закон е неприфатливо.
Данска
Енергетски независната земја
го губи статусот?
Данска набрзо ќе го изгуби статусот на
единствената енергетски независна земја
во Европската унија, кој го има од деведе-
сеттите години на минатиот век, бидејќи,
како што укажува данската Национална
енергетска агенција (DEA), резервите на
нафта и гас што ги има во Северно море
ќе бидат исцрпени во следните десетина
години..
Експлоатацијата на гас во Данска ќе
продолжи да се намалува од 15 милијарди
кубни метри годинава на околу 3 милијар-
ди кубици во 2025, при приближно исти
годишни потреби на ниво од девет
милијарди кубни метри годишно.
DEA во најновиот извештај предупреду-
ва на сериозните економски последици од
исцрпувањето на енергетските резерви,
бидејќи земјата ќе биде принудена на се
поголем увоз на енергенти.
-За нашата индустрија 2018 година пре-
тставува утре, изјави извршниот директор
на најголемата данска енергетска компа-
нија DONG Energy, Anders Eldrup, дода-
вајќи дека е речиси убеден дека во
Северното море нема повеќе наоѓалиш-
та, бидејќи, ако ги има, веќе би биле
откриени.
Во данскиот дел на Северното море
работа околу 50 нафтени и гасни плат-
форми, а сопственик на повеќето е англо-
холандската компанија Shell.

Европска Унија Даноци

Германија и Франција
излегуваат од кризата
Германија и Франција во вториот квартал од годи-
ната остварија изненадувачки стопански раст, пока-
жаа објавените официјални податоци, со што овие
членки на Европската унија излегоа од рецесијата
порано отколку што очекуваше мнозинството поли-
тичари и економисти.
Бруто домашниот производ на Германија во трите
месеци, заклучно со јуни, порасна 0,3 отсто, што
водечката европска економија ја извлече од најдла-
боката рецесија уште од Втората светска војна и ги
разбуди надежите за заживување на целата 16-члена
еврозона, пренесоа агенциите. Францускиот БДП во
вториот квартал, исто така, порасна за 0,3 отсто.
Аналитичарите, меѓутоа, очекуваа дека овие две
најголеми европски економии во рамките на ЕУ ќе
забележат пад на БДП-то од 0,3 отсто.
-Податоците се многу изненадувачки. По четири
тромесечја со негативен раст, Франција конечно изле-
гува од минусот, изјави министерката за економија
Кристин Лагард, во интервју за радиото РТЛ.
крај за рајските места
за прикривање даноци
Владите на Велика Британија и кне-
жевството Лихтенштајн потпишаа
историски договор за размена на
информации, со што ќе може да се
откријат британските даночни бегалци.
Според податоците на британската
даночна управа, околу пет илјади
инвеститори и бизнисмени од Велика
Британија имаат тајни сметки во бан-
ките на алпскиот даночен рај, како
што популарно се нарекува оваа
малечка европска земја, во висина од
околу три милијарди фунти. На овие
луѓе британските власти ќе им пону-
дат доброволно да ги пријават своите
депозити во Лихтенштајн, а за воз-
врат ќе бидат казнети со 10 отсто од
неплатените даноци во изминатите
десет години. Оние британски даноч-
ни бегалци кои ќе се оглушат на оваа
понуда ризикуваат затворање на нив-
ните сметки во лихтенштајнските
банки и губење на целиот износ на
депозитите.
Заменик министерот за финансии,
Стивен Тим изјави дека овој договор
со Лихтенштајн до пред една, две
години беше незамислив и речиси
неостварлив. Отворањето на тајните
сметки во баките на така наречените
рајски места за одбегнување плаќа-
ње данок беше договорено на
последниот самит Г-20, како една од
мерките за реформирање на досе-
гашниот финансиски и банкарски
систем во светот, сериозно погоден
од глобалната криза по кредитниот
удар од минатата есен.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:08 Page 20

20 берзНИК broj 87
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Денешните весници на своите насловни
страници информираат дека Македонија влезе
во рецесија. Aнтикризните мерки на Владата не
успеаја да ја одржат на нозе домашната еконо-
мија. He помогна ниту емисијата на евро-
обврзници, ниту ребалансот на Буџетот што
владата го направи во мај. Иако министерот за
финансии Зоран Ставрески не сака официјал-
но да соопшти, сепак признава дека очекува
пад на економијата и во вториот квартал,
коментираат печатените медиуми. Тоа значи
дека државата влезе во циклус на долгорочен
пад на домашниот бруто-производ повеќе од
шест месеци. Притоа, најзагрижувачки е пода-
токот за падот на производството во најзна-
чајните сектори за македонската индустрија.
Секторот за преработка на руди и камен забе-
лежа пад од 3,7 отсто, додека кај енергетскиот
сектор производството е намалено за 21,4
отсто. Ако се земе предвид дека индустриското
производство во Македонија учествува со една
четвртина во бруто домашниот производ, а
економските експерти предвидуваат негатив-
ниот тренд да продолжи, земјава е на прагот
од рецесија.
За заживување на македонското стопанство
неопходна е распределбата на 100-те милиони
евра од Европската инвестициска банка (ЕИБ) и
репрограмирањето на кредитите. Според маке-
донските бизнисмени, чии ставови ги пренесу-
ваат печатените медиуми, владините мерки за
ублажување на последиците од светската еко-
номска криза не ги дадоа очекувањата, поради
што е потребата итна финансиска инјекција. За
Златко Калеников од Сојузот на стопански комо-
ри неоходна е владина помош за трговијата. Тој
напоменува дека бизнис секторот за рецесија
разговара веќе шест месеци, дава предлози и
мерки што ќе помогнат за подобро стопанисува-
ње во услови на криза, независно дали е таа
официјално прогласена или не. Според мисле-
њето на Џевдет Хајредини, ексминисгер за
финансии, во Утрински весник, Владата не
треба да седи со скрстени раце, зашто сите
последици од кризата најсилно ги чувствуваат
луѓето. -И крајно време е премиерот да излезе и
јавно да признае дека сето ова време го лажел
народот дека стопанството ни закрепнува, а
всушност сме во рецесија. Владата крајно
неодговорно се однесува кон даночните
обврзници, кои се генератор на нивните глупави
трошења, вели Хајредини.
Металургиските комбинати бараат од
Владата да обезбеди фер услови за конкурент-
на работа како што е предвидено со
Националната стратегија за преструктурирање
на челичната индустрија. -Државата не остана
доследна на преземените обврски за обезбеду-
вање нормални услови за развој на челичната
индустрија првенствено во цената на електрич-
ната енергија и на железничката возарина,
велат во челичарницата Макстил, која вчера ја
посети министерот за финансии, Фатмир
Бесими. Инаку, Макстил до крајот на годинава
ќе реализира загу6а во работењето од приближ-
но два милиони евра. Компанијата во првиот
квартал веќе забележа негативно салдо од 1,7
милиони евра, додека за првите шест месеци
загубата е нешто помала и достигнува 1,6
милиони евра. И покрај овие бројки, Минчо
Јорданов, претседател на УО на Макстил, е
оптимист и вели дека компанијата во вториот
квартал веќе работи позитивно, а производство-
то се придвижило кон позитива. Сепак, од мини-
13.08.2009 g. ЧЕТВРТОК
стерот Бесими побара да се намалат трошоци-
те за железнички транспорт на стоки, цената на
гасот и на цената на електричната енергија, која
двојно поскапи откако за големите потрошувачи
беше либерализиран пазарот пред две години,
како и да се одложи спроведувањето на еко-
лошките стандарди, кои бараат големи трошо-
ци.
Весниците ги пренесуваат и податоците од
државниот завод за статистика, според кои
бројот на работниците во индустријата во јуни
годинава, во однос на истиот месец од претход-
ната година, е намален за 6,3 отсто. Во според-
ба пак со просечниот број на работници во 2005
година, бројот на индустриските работници во
јуни годинава е намален за 10,4 проценти.
Најголемо намалување е регистрирано во сек-
торот вадење руди и камен, каде што бројот на
работници во однос на 2005 година е намален
за 23,5 отсто, по што следува секторот снабду-
вање со електрична енергија, гас и вода со
намалување за 10,8 отсто и преработувачката
индустрија за 8,8 отсто. Статистика објави дека
индустриското производство во јуни е намалено
за 16,2 отсто во однос на истиот месец лани.
Од статистиката е и информацијата за про-
сечната нето плата по вработен, која во мај
изнесува 20.112 денари или околу 327 евра.
Ова во споредба со истиот месец лани претста-
вува зголемување од 27,9 отсто, но треба да се
има предвид дека од почетокот на годината, со
примена на концептот за бруто-плати, настанаа
структурни промени во податоците за нето-пла-
тите со вклучување на надоместоците за храна
и превоз во платите. Во споредба со месец
април, просечната исплатена нето-плата во
Македонија е намалена за 55 отсто.

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

1. „МАКСТИЛ” БАРА ФЕР-ПЛЕЈ ОД ВЛАСТА (*****)
2. „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ЌЕ ЛЕТА ЗА СКОПЈЕ (****)
ДНЕВНИК
с.7 РЕЦЕСИЈАТА БАРА ИТНИ МЕРКИ
с.7 „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ЌЕ ЛЕТА ЗА СКОПЈЕ
с.7 ПРОСЕЧНАТА ПЛАТА 20.112 ДЕНАРИ
с.8 КРИЗАТА ДОПРВА КЕ ГИ УДРИ СИРОМАШНИТЕ
БИЗНИС
.2 ПОНУДА ОД 1.500.000.000 ДЕНАРИ
с.3 BRITISH AIRWAYS СЕ ВРАЌА ВО МАКЕДОНИЈА
с.4 ВЛАДИНИТЕ АНТИКРИЗНИ МЕРКИ МУ ПОМОГНАЛЕ НА „МАКСТИЛ”
с.4 ОФИЦИЈАЛНО ИЛИ НЕ, РЕЦЕСИЈАТА СЕ ВГНЕЗДИ ВО МАКЕДОНИЈА
с.5 ОФИЦИЈАЛНО ИЛИ НЕ, РЕЦЕСИЈАТА СЕ ВГНЕЗДИ ВО МАКЕДОНИЈА
с.5 БИЗНИСМЕНИТЕ БАРААТ ИТНА РАСПРЕДЕЛБА НА 100 МИЛИОНИ ЕВРА
с.8 КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА СО ПОЗИТИВНО РАБОТЕЊЕ ВО УСЛОВИ НА
КРИЗА
с.9 АКЦИЈАТА НА „АГРО КУМАНОВО” ГО ЗГОЛЕМИ ПРОМЕТОТ
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.7 РАДИКАЛЕН РЕБАЛАНС ЗА ИЗЛЕЗ ОД РЕЦЕСИЈАТА
с.7 BO ЈУНИ ЗА 6,3 ОТСТО ПОМАЛКУ ВРАБОТЕНИ ВО ИНДУСТРИЈАТА
с.7 ВЛАДАТА ЌЕ СЕ ЗАДОЛЖИ СО НОВИ 24 МИЛИОНИ ЕВРА
с.8 „БРИТИШ ЕРВЕЈЗ” СЕ ВРАЌА ВО МАКЕДОНИЈА?
с.8 „КОСМОФОН” СО ХУМАН ТАРИФЕН МОДЕЛ
ВРЕМЕ
с.6 МАКСТИЛ ПОБАРА ПОМОШ ОД ВЛАДАТА
с.7 КРИЗАТА ЌЕ УДРИ ВО СЕЧИЈ ЏЕБ
с.7 ДЕБЕЛИ КАЗНИ ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА
с.7 ПАРНОТО ЌЕ НЕ ИЗГОРИ ОД СЕПТЕМВРИ
ВЕЧЕР
с.7 КРИЗАТА ГО ОЧЕЛИЧИ МАКСТИЛ!
с.7 НЕОПХОДНА ФИНАНСИСКА ИНЈЕКЦИЈА
с.7 BRITISH AIRWAYS СЕ ВРАЌА НА МАКЕДОНСКОТО НЕБО
ВЕСТ
с.6 ПАРНОТО ВО СКОПЈЕ-СЕВЕР И ВО ЖЕЛЕЗАРА ПОСКАПУВА ЗА 10 ТСТО
с.6 “МАКСТИЛ” БАРА ПОЕВТИН ГAC И СТРУЈА
с.7 „БРИТИШ ЕРВЕЈЗ“ СЕ СРЕТНА И СО КОНЦЕСИОНЕРОТ „ТАВ“
НОВА МАКЕДОНИЈА
с.6 ВИЗНАТА ЛИБЕРАЛИЗАЦИЈА ГО НОСИ „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ВО МАКЕДО-
НИЈА?
с.6 „КОСМОФОН” СО НОВА УСЛУГА ЗА ЛИЦАТА СО ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ
с.7 ЛИЦЕНЦИ ЗА НЕПОТРЕБЕН ТРОШОК ИЛИ МЕРКА ЗА ПОДОБАР РЕД
с.8 „МАКСТИЛ БАРА ФЕР-ПЛЕЈ ОД ВЛАСТА
ШПИЦ
с.9 СТОПАНСТПОТО БАРА ИТНА РЕАКЦИЈА
с.10 „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ПОВТОРНО ЌЕ ЛЕТА КОН СКО-ПЈЕ
с.10 ПАЃА И НЕТО-ПЛАТАТА
с.10 ЈАКУПИ: ОКТА И УСЈЕ НЕ ЗАГАДУВААТ
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:08 Page 21

Data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Македонската економија ќе падне за
скоро три отсто во јули, август и септември, а
бруто-домашниот производ за цела година ќе
падне од 1,8 до 2,5 отсто, предвидува НБРМ,
пренесуваат сите денешни весници...
-Македонија уште подлабоко ќе пото-
не во рецесија во следните неколку месеци.
Народната банка вчера предвиде најсилен пад
на македонската економија за скоро минус три
отсто во тековното тромесечије. Централната
банка предвидува вкупен пад на бруто-домаш-
ниот производ од 1,8 до 2,5 отсто за целата
година. Претходно НБМ предвидуваше вкупен
пад на економијата годинава од 0,4 отсто.
Од Министерството за финансии вчера
најавија дека до поднесувањето на вториот
ребаланс на буџетот, односно до крајот на
август, ќе ги анализираат податоците, па потоа
ќе излезат со свој став за ревидираните стапки
на раст. Ќе ги комплетираме почнатите анализи
и проекции за макроекономските индикатори,
вклучително и ревидираните макроекономски
проекции за БДП за 2009 до поднесувањето на
ребалансот на буџетот - изјавија кратко од
министерството. Ставрески, спротивно на пред-
видувањата на НБМ, пред неколку дена најави
дека во втората половина од годината очекува
работите да тргнат на подобро.
Според ексминистерот за финансии
Никола Поповски, основна причина за разлика-
та во предвидувањата на Владата и
Централната банка е тоа што -НБМ ја води еко-
номијата од стручен аспект, а Владата, за жал,
економијата ја третира само политички.
По прогнозите на НБРМ, вниманието
свртено и кон банките, тие се се уште ликвидни
но, со големо намалување на профитот. -
Кризата ги стигна и македонските банки.
Драматично им се намалени добивките за раз-
лика од лани, кога книжеа фантастични профи-
ти. Според податоците на Народна банка, про-
фитот на банките во првиот квартал од година-
ва паднал за 85,6 отсто или вкупната добивка
изнесува 2,2 милиона евра. Истовреме ризични-
те и спорни побарувања на банките во истиот
период се зголемиле за 14 отсто или за 26,2
милиони евра и тие со 5 отсто учествуваат во
вкупната кредитна изложеност на банките.За
експертите е очекуван падот на профитот на
банките и зголемувањето на ризичните кредити.
Но, најавуваат нов шок за граѓаните.
- Банките се се уште профитабилни,
но профитот е драстично намален. Тоа е резул-
тат на падот на кредитирањето за 50 отсто.
Очекувам овој тренд и натаму да продолжи,
бидејќи банките живеат од кредити, а во момен-
тов нив ги нема. Може да се очекува, НБРМ по
септември пак да ги зголеми каматните стапки
за да ја зачува ликвидноста на банките. Тоа ќе
доведе до социјален удар. Владата ќе мора да
донесе итно и пакет социјални мерки за да го
ублажи- изјави Никола Поповски, поранешен
министер за финансии.
Денешните весници пренесуваат и
дека Јанакиески е горд на сработеното.-
Изградбата на 102 социјални стана во Скопје и
29 стана во Македонска Каменица, реализа-
цијата на проектот за рехабилитација на регио-
налната и локалната патна мрежа, завршување-
то на обиколницата на Скопје, како и изградба-
берзНИК
21
14.08.2009 g. ПЕТОК
та на северната трибина на арената „Филип
Втори“, се дел од инвестициите на
Министерството за транспорт и врски во
последната година, со кои вчера се пофали
министерот Миле Јанакиески. Тој ги нагласи и
заложбите за враќање на британскиот авиопре-
возник Бритиш ервејз на македонското небо...
-Берзанското тргување и натаму во
надолна линија. Рекордно низок промет од само
1.942.839 денари или 31.500 евра беше оства-
рен вчера на Македонската берза за хартии од
вредност. Понизок промет од овој бил остварен
единствено на 2 и 5 јануари 2009 година, дено-
ви помеѓу новогодишните и божикните празни-
ци, кога вообичаено се намалени активностите.
На официјалниот пазар преку 33 транс-
акции се оствари промет од 1.521.350,97 денари.
Прометот на редовниот пазар остварен преку 13
трансакции изнесуваше 421.489,00 денари.
МБИ-10 загуби 0,12 отсто од својата
вредност и се спушти на ниво од 2.442,90 индекс-
ни поени. МБИД со пораст од 0,93 отсто ја зголеми
својата вредност на 2.213,92 индексни поени. ОМБ
со намалување од 0,26 отсто ја намали вредноста
на 101,52 индексни поени.
Парното поскапо-Цената на парното
греење за корисниците на топлинската енергија на
скопска Топлификација поскапува за 17,11 отсто.
Нова цена повисока за 8,11 отсто ќе плаќаат потро-
шувачите на Скопје Север, а за 9,15 отсто повеќе
ќе одвојат потрошувачите на ЕЛЕМ. - Подружница
Енергетика. Според одлуката на Регулаторната
комисија за енергетика новите цени за корисници-
те на овие услуги ќе важат од први август до
крајот на годинава.

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

1. НБМ: МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА ГО ТРПИ НАЈСИЛНИОТ УДАР (*****)
2. ПАРНОТО ПОСКАПУВА ОД АВГУСТ (****)

ДНЕВНИК
с.7 УШТЕ ТОНЕМЕ ВО РЕЦЕСИЈА ВРЕМЕ
с.7 ИМОТОТ НА БИТОЛСКАТА ПИВАРНИЦА НА ПРОДАЖБА Сс.7 ЗАПИСИТЕ СЕ ПРЕТУРАЊЕ ОД ШУПЛИВО ВО ПРАЗНО
с.7 ПАРНОТО ПОСКАПУВА ОД АВГУСТ с.7 ПАДОТ НА ДБП ОЧЕКУВАН
с.9 МАЛ ПЛУС ЗА БАНКИТЕ ГОЛЕМ МИНУС ЗА ГРАЃАНИТЕ с.7 ПАРНОТО ПОСКАПИ
с.9 НОВ РУДНИК ЗА ГРАНИТ ВО КОЧАНСКО с.7 ГУВЕРНЕРОТ ГОШЕВ ГЛЕДА ДЛАБОКА КРИЗА
с.10 „КАМ ФУД” ЌЕ ГРАДИ ЗАТВОРЕН ПАЗАР
БИЗНИС
.3 ЕСЕНТА НАЈКРИТИЧНА ЗА БДП ВЕСТ
с.4 ПАРНОТО ПОСКАПУВА ОД 8,11 ДО 17,11 НАСТО с.3 ПАД НА ДОБИВКАТА НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА
с.4 „КАМ ФУД„ СО НАЈПОВОЛНА ПОНУДА с.4 ПАД НА ЕКОНОМИЈАТА ДO -2,5%
с.7 КАРТИЧКИТЕ НА УНИБАНКА БЕЗБЕДНИ НАСЕКАДЕ НИЗ СВЕТОТ с.6 КАМИОНЏИИТЕ ЌЕ ОСТАНАТ БЕЗ КАМИОНИ
с.13 ПРОМЕТОТ ДОСТИГНА 1,9 МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.7 ПАРНОТО ПОСКАПЕ ОД 8 ДО 17 НАСТО

НОВА МАКЕДОНИЈА
УТРИНСКИ ВЕСНИК
.с.7 ПРВАТА ЕКОНОМСКА ЧЕТВОРКА УТНА НА НАМЕСТЕН НАТПРЕВАР
с.7 РЕКОРДНО НИЗОК ПРОМЕТ НА БЕРЗАТА
с.8 ПАРНОТО ПОСКАПУВА ДО 17,11 ОТСТО
с.8 СЕ ПРОДАВА ИМОТОТ НА БИТОЛСКАТА ПИВАР-НИЦА
с.8 НБМ: МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА ГО ТРПИ НАЈСИЛНИОТ УДАР
с.8 ОД АВГУСТ ПОСКАПУВА ПАРНОТО ОД 8 ДО 17 ПРОЦЕНТИ
ШПИЦ
ВЕЧЕР
с.7 ПАДОТ НА БДП НАМАЛЕН ОД -4 НА -1,8 ПРОЦЕНТИ! с.7 “КАМ ФУД” ЌЕ ГО ГРАДИ НОВИОТ ПАЗАР
с.7 ПАРНОТО ПОСКАПО ОД 8,11 ДО 17,11 ОТСТО с.7 РЕЦЕСИЈАТА ГАЛОПИРА
с.7 ПАТНИЦИТЕ БЕЗБЕДНО ДА ЛЕТААТ с.7 ПАД НА ДОБИВКАТА НА КОМЕРЦИЈАЛНА
с.8 КАМ ФУД ЌЕ ГРАДИ ЗЕЛЕН ПАЗАР НА ЦВЕТЕН ПАЗАР с.7 ПАРНОТО НЕИЗВЕСНО, АЛТЕРНАТИВИТЕ СКАПИ
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:08 Page 22

22 берзНИК broj 87
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 17. 08. 2009

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Фирмите и должат на државата околу 500 милио-
ни евра за даноци, а од тој долг околу 45,2
милиони евра се наталожени во првите шест
месеци од годинава само за данокот на додадена
вредност. Според податоците од Управата за
јавни приходи, кои се презентирани во денешен
Дневник, најголемиот дел од долгот за ДДВ, акци-
зи, данок на добивка и на вкупен приход и за
давачката за персонален доход е заостаната
обврска. Стариот долг покажува дека поради вло-
шената ликвидност компаниите слабо ја користат
можноста што им ја даде Владата да го платат
заостанатиот долг за да добијат бенефиции.
Само во првите шест месеци најголемиот полнач
на државната каса, данокот за додадена вред-
ност, потфрлил за 15 отсто, или се натрупал долг
во висина од 45,2 милиони евра. Овие месеци
бројот на фирми-должници само за овој данок се
зголемил за 16 отсто. Само во вториот квартал
годинава фирмите направиле долг од околу 15
милиони евра за ДДВ. Во првите шест месеци
годинава државата прибрала 291 милион евра од
данок на додадена вредност помалку споредено
со истиот период во 2008 година, што е потфрла-
ње од 11,2 отсто. Падот на приходите од данокот
на додадена вредност е најдобар показател за
тоа колку е падната стопанската активност и е
намалена ликвидноста на компаниите. Според
Управата за јавни приходи, вкупните даночни при-
ливи во првата половина од годината биле за 3,9
отсто помали од проекциите на Владата, a 12,5
отсто послаби од ланските резултати во истите
месеци.
Закрепнувањето на германското стопанство ќе
значи спас и за македонската економија, коменти-
ра Утрински весник. Излегувањето на Германија од
рецесија, со регистрирањето на раст од 0,3 отсто
во вториот квартал од годинава, за нас значи дека
ќе заживее трговската размена на оваа држава со
Македонија, со оглед на тоа дека токму таа
европска земја е наш втор трговски партнер. Само
во минатата година со Германија сме регастрира-
ле трговска размена од 1,2 милијарди долари, од
кои 563 милиони отааѓале на извозот, a 650 милио-
ни долари на увозот на стоки од Германија.
Покриеноста на увозот со извоз била 86,6 отсто.
Македонските стопанственици се задоволни од
случувањата во светската економија, кои покажу-
ваат тренд на излез од економските проблеми и
кризата, бидејќи ако партнерите на нашите компа-
нии излезат од кризата, тоа ќе значи дека за крат-
ко време тие позитивни случувања ќе се рефлек-
тираат и кај нас.
Според раководителите на градежните фирми во
земјава, последниве три месеци се оценети како
досега најтешки за водење бизнис. Драстично е
намален бројот на договорените работи и е влоше-
на тековната финансиска состојба на градежните
претпријатија во споредба со лани. Во наредниот
период се очекуваат паѓање на продажбените
цени и намалување на вкупните договори.
Најголемо влијание на ограничувањето за подо-
брување на тековната градежна активност имаат
следниве фактори: немањето побарувачка со 26,3
отсто, други фактори со 18,8 отсто, недостиг од
опрема со 10,9 отсто и конкуренцијата во сопстве-
ниот сектор со 8,7 отсто.
Од друга страна, трговците се оптимисти. Според
информациите во денешните весници, трговците
на мало го оценуваат работењето на своите
фирми во вториот квартал од годинава како попо-
волно во однос на првиот квартал, но понеповолен
во однос на второ то тримесечје од минатата годи-
на. Состојбата со количините на резерви во вто-
риот квартал од годинава е понеповолна од првиот
квартал, но трговците очекуваат зголемувања на
порачките во следниот период и подобри состојби
со бројот на вработени.
Денешните печатени медиуми ја пренесуваат
најавата на битолската млекарница ИМБ дека ќе
го зголеми откупот на млеко, а висината на цената
ќе се регулира според утврдениот и општо прифа-
тен правилник за квалитет. Тој ќе важи за сите коо-
перанти, независно дали се стари или преземени
кооперанти на Сведмилк. Квалитетот ќе биде
единствено мерило за висината на откупните цени.
Млекото ќе биде навремено исплатено, а на фар-
мерите ќе им се издадат белешки. ИМБ ги охраб-
рува фармерите да продолжат со својата основна
15.08.2009 g. САБОТА
дејност млекопроизводството и континуирано да
го подобруваат квалитетот на суровото млеко,
велат од ИМБ.
Вкупно 45,5 отсто од годинашниот буџет за субвен-
ционирање на земјоделството веќе е реализиран.
Вчера почна пренесувањето на средствата за мле-
кото предадено во периодот јануари-април, а
идната седмица стартува и поддршката за пролет-
ните жита. Ова го најави директорот на
Платежната агенција, Тони Димовски, на промо-
цијата на Информативниот центар на Агенцијата,
чија основна функција е да обезбеди податоци за
бројот на поднесените апликации, одобрените
барања и исплатените средства. Во моментов во
центарот се обработуваат околу 35.000 апликации,
за пролетните култури и за млекото предадено во
периодот јануари-април 2009 година.
Годинава лозарите ќе наберат повеќе грозје од
лани, а винарските визби ќе откупат помалку, со
што ќе се јави пазарен вишок од 50 милиони кило-
грами, кој ќе мора да се пласира на околните паза-
ри, предупредуваат од Федерацијата на фармери
во Македонија. -Неопходно ќе биде отворањето на
пазарите во Србија, Албанија и во Бугарија.
Остваривме контакти со амбасадите на овие
земји, од каде што беше изразена подготвеност да
им се помогне на лозарите. Но, во тоа треба да се
ангажираат од Министерството за земјоделство.
Co извозот на вишоците ќе им се помогне на лоза-
рите, кои се соочуваат со ниски откупни цени, кои
не се зголемени 15 години, вели Ѓоко Данаилов,
претседател на ФФРМ.
Државните обврзници значително го кренаа вче-
рашниот промет на Македонската берза за хартии
од вредност кој достигна 365.644 евра. Доминираа
државните хартии од вредност за денационализа-
ција чиј промет изнесуваше околу 285.00 евра и се
реализираше преку 11 трансакции. На официјал-
ниот пазар прометот изнесуваше 325.330 евра,
додека на редовниот пазар изнесуваше 40.300
евра. Од хартиите од вредност кои котираат на
официјалниот пазар, најмногу се тргуваше со
државната обврзница за денационализација од
осмата емисија при остварен промет од 157.000
евра.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1.ФЕДЕРАЦИЈАТА НА ФАРМЕРИТЕ ИМ ДАВА ПОДДРШКА НА ЛОЗАРИТЕ (*****)
2.ИМБ ЌЕ ГО ЗГОЛЕМИ ОТКУПОТ НА МЛЕКО (****)
ДНЕВНИК с.6 ОТКУПОТ НА МЛЕКО ЌЕ СЕ ЗГОЛЕМИ
с.6 ДРЖАВНИТЕ ОБВРЗНИЦИ ГО КРЕНАА ПРОМЕТОТ
с.7 ФИРМИТЕ ДОЛЖАТ 500 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ДАНОЦИ
с.6 СТОЧАРИТЕ ДОБИВААТ ПАРИ ЗА ПРЕДАДЕНОТО МЛЕКО
с.7 ТЕШКО ВРЕМЕ ЗА ГРАДЕЖНИЦИТЕ
ВРЕМЕ
с.7 „ПУБЛИЦИС” ЈА ПРЕЗЕМА „РЕЈЗОРФИШ“ ОД „МАЈКРОСОФТ”
с.6 НЕМА ЗИМА ЗА ТЕЛЕКОМУНИКАЦИИТЕ
с.9 ИМБ ЌЕ ГО ЗГОЛЕМИ ОТКУПОТ НА МЛЕКО
с.7 HA ТРГОВЦИТЕ ИМ ТРГНА
с.9 АМБАСАДОРСКА ПОМОШ ЗА ГРОЗЈЕТО

ВЕСТ
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.6 ОТКУПОТ НА ГРОЗЈЕ ДА СЕ ГАРАНТИРА СО ДОГОВОРИ
с.7 МАКЕДОНИЈА ГЛЕДА СПАС ВО ЗАКРЕПНУВАЊЕТО НА ГЕРМАНИЈА
с.7 ДИМОВСКИ ВЕТУВА ДЕКА „АГРОКОР” БРЗО ЌЕ ДОЈДЕ
НОВА МАКЕДОНИЈА
с.7 БИТОЛСКАТА МЛЕКАРНИЦА ЌЕ ГО ЗГОЛЕМИ ОТКУПОТ НА МЛЕКО
с.9 „АГРОКОР” НАСКОРО ЌЕ ГРАДИ
с.7 ОБВРЗНИЦИТЕ ГО КРЕНАА ПРОМЕТОТ НА БЕРЗАТА
с.9 ЌЕ ПАЃААТ ЦЕНИТЕ НА СТАНБЕНИТЕ ОБЈЕКТИ
с.8 ФЕДЕРАЦИЈАТА НА ФАРМЕРИТЕ ИМ ДАВА ПОДДРШКА НА ЛОЗАРИТЕ
с.9 ЛОЗАРИТЕ ГО ПРИТИСНАА ГРУЕВСКИ
с.10 ИБМ ЌЕ ГО ЗГОЛЕМИ ОТКУПОТ НА МЛЕКО
ВЕЧЕР с.10 ТРГОВЦИТЕ ОПТИМИСТИ
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:08 Page 23
Data 10. 08.2009 broj 86
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE
ГЛОБУС
С.24 ВИП ЛИЧНОСТИ ЌЕ ОДГОВАРААТ ЗА ПЕРЕЊЕ НА ПАРИ
Експертите на Советот на Европа констатираат дека од 1996 година,
кога перењето пари кај нас стана кривично дело, до март 2007 година,
кога тие ја посетиле земјата, во Македонија за перење капитал било осу-
дено само едно лице. Наскоро во јавноста може да се зборува за поведу-
вање кривични постапки за перење пари против многу познати личности,
наја-вуваат во Управата за перење пари. Според изјави за печатот кои
доаѓаат од официјални лица во Управата, се работи за т.н. елитни бизнис-
мени кои направиле сомнителни трансакции во претходните 2, 3 или 5
години. По отворањето на „банкарската конзерва”, односно совладување-
то на првичната несоработка на деловните банки, од Управата велат дека
сега имаат полни раце работа.
КАПИТАЛ
С.9 “ПАРЕ СУ СКУПЕ. ОСКУДАЦИЈА”
Пад нa производството во индустријата и економ-ската активност,
покачување на каматите, пад на бројот на вработените, намалување на
платите и пад на приходите, разнишан денар, големи дефицити во буџе-
тот и платната сметка, понатамошен пад на извозот се само дел од од
проблемите кои Македонија ќе ги почувствува уште посилно оваа есен.
Иако Владата во однос на кризата се уште глуми дека е ни риба, ни
девојка, реалноста станува сурова. Можеби кризата навистина подоцна
се почувствува во Македо-нија, но таа и подолго ќе трае.
С.12 НАЕСЕН ЕКОНОМИЈАТА КЕ ПАДНЕ ЗА 3%
Петар Гошев Гувернер на Народната Банка на Македонија
Каков развој на работите може да очекуваме на економски план
наесен? Co изминувањето на првата половина на годината веќе е јасно
дека сите сегменти на македонската економија ги чувавуваат последици-
те од глобалната криза. Економската контракција започна побрзо споре-
дено со нашите очекувања, инфлацијата исто така забавува со поинтен-
зивно темпо, а од нашите априлски прогнози досега беше извршена
повторна надолна ревизија на очекуваниот пад на глобалната економија
во 2009 година. Од ова јасно може да се заклучи дека нашите оцени за
2009 година во доменот на економскиот раст се полоши од претходните и
во основа значат очекувања за пад на економијата од близу 2%, наспроти
априлските очекувања за пад од околу 0,4%.
С.20 КОМПАНИИТЕ СЕ ВОЗДРЖУВААТ ОД ОГЛАСУВАЧКИ КАМПАЊИ,
ЧЕКААТ ПОДОБРИ ВРЕМИЊА
Mакедонските медиуми и огласувачкиот пазар, под влијание нa еко-
номската криза, до крајот на годината се очекува да остварат загуба до
30%. За нив оваа година ќе се книжи како пропадната. Слични се состојби-
те и во целиот регион, нo кај нас поради расцепканоста на медиумскиот
простор и посебно големиот број на телевизии, кратењето на огласувач-
ките буџети многу повеќе ќе се почувствува. Опоравување вo овој сектор
се очекува веќе следната година
С.28 МАКСТИЛ БАРА НОРМАЛНИ УСЛОВИ ЗА БИЗНИС!
Макстил побара од владата да најде начини да ја намали цената на
гасот и на електричната енергија, a загубите кои железницата ги прави во
патничкиот превоз да нe одат на нивна сметка, односно да нe им го поска-
пуваат транспортот на стоки кој се одвива преку железничките линии.
Само поевтина стpyja и поевтин гас, како и поволен железнички транс-
порт, може да им помогне на извозните компании од челичната индустрија
да ја пребродат глобалната рецесија. Ова од Владата директно го побара
и првиот човек на Макстил, Минчо Јорданов, образложувајќи му ги про-
блемите со кои се соочуваат на министерот за економија Фатмир Бесими,
за време на неговата посета во оваа македонска челичарница.
берзНИК
23
OD 10.08 DO 15.08.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA
ФОРУМ
С.37 АВГУСТ НА БЕРЗАТА
Македонска берза - минатата недела
Беше реализиран вкупен промет од нешто повеќе од 41 милион
денари, а МБИ порасна за 2,5%, но се уште е далеку од врвот досттнат на
почетокот на јули. Зголемениот промет во однос на претходната недела
најмногу се должи на неколку договорени трансакции кои претставуваа
40-ина проценти од неделниот промет
С.38 КУПУВАТЕ ЛИ НА ПОПУСТ?
Светски берзи - минатата недела
Слободата на изборот е една од најголемите придобивки на жители-
те во пазарните економии, тема одамна обработена од нобеловецот за
економија Милтон Фридман во неговото истоимено дело. Изборот на
облека, автомобили, техника, храна, маркети, ресторани, телевизии,
книги, списанија, работни места... е она што ги фасцинираше и нашите
сограѓани при нивните патувања во западните земји.
С.39 МИКРОЕКОНОМСКИ АСПЕКТИ НА ПАЗАРОТ НА ЕЛЕКТРИЧНА
ЕНЕРГИЈА
Веќе подолго време војавноста се пласираат размислувања од обла-
ста ш пазарот на електринна енергија во кои се искажуваат тези кои се
конфузни, неточни и нестручни во најмала раш. ЦЕА во својата анализа
ќе се обиде да ги даде вистинските одговори
Bо суштина целата дебата концептуално се однесува на организа-
ција на пазарот на електрична енергија кој поради своите специфики
(неможност на складирање на електричната енергија пред се, капитално
интензивниот карактер и карактеристики на природен монопол) бара ком-
плексна правна и регулаторна рамка.
ФОКУС
С.28 ОД КАЈ ДА СИ, БАНКАР ДА СИ!
Доколку и натаму основните - принципи на пазариата економија се
применуваат по национал-социјалистички методи, воопшто нема да има
потреба од берза, затоа што сите ќе работиме во државна во јавна адми-
нистрација, па нема да има потреба од домашни приватни фирми, освен
банките, нели. Единствено ќе треба да се воведе нова категорија данок на
живот, па сите што живеат на територијата на државава ќе плакаат месеч-
но по 10 отсто од тоа што имаат за да може нели да се полни буџетот. Кој
нема во пари, ќе мора да плати данок со компензација или со кокошки,
кози, млеко, сирење... или пак, со услуги, нормално согласно талентот!
С.29 ИНВЕСТИТОРИТЕ ТЕШКО СЕ БУДАТ ОД ЛЕТАРГИЧНОСТА
Македонската економија ќе се стабилизира и ќе почне да прикажува
повторно добри резултати односно пораст на БДП. Но овој тренд во
Македонија и во земјите од региоиот ќе се рефлектира со задоциување од
два квартала од закрепнувањето на европската економија.
Hа македонската берза изминатата недела помина во знакот на
низок промет, без значајни флуктуации на цените. Оној оптимизам што
провејува низ американската и европските берзи се уште се нема прене-
сено на домашната берза, иако очекуваме во периодот септември октом-
ври благо раздвижување.
С.30 ФАРМАЦИЈАТА И ЕНЕРГЕТИКАТА НАЈИНТЕРЕСНИ ЗА ВЛОЖУ-
ВАЊЕ
Факт е дека сентиментот на македонските инвеститори многу брзо се
менува, и во такви услови многу е тешко да се предвиди кое ќе биде ниво-
то иа МБИ 10. Главниот проблем останува да биде (не)ликвидноста на
македонскиот пазар иа капитал, како и неприсуството на странските инве-
ститори.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:07 Page 24
24 берзНИК
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...
Прометот на Берза сврти нагоре
Минатата недела прометот на Македонската
берза изнесуваше 52.464.555,17 денари што
значеше пораст од околу 10 милиони денари
во однос на тргувањето на неделата пред неа.
Во изминатите пет работни дена повторно
најликвидна беше обврзницата од осмата еми-
сија од денационализација, која оствари про-
мет од 14,3 милиони денари, додека од акции-
те најмногу се тргуваше со акциите на
Алкалоид Скопје.
Со овие акции беше направен промет од 4,5
милиони денари. На второ место по висина на
промет се најде акцијата на Стопанска банка
Скопје со промет од 2,5 милиони денари.
Додека како трета најтргувана акција се најде
акцијата на Комерцијална банка АД Скопје со
вкупен неделен промет од 2,3 милиони денари.
На Официјалниот пазар се оствари промет
од 45.518.593,17 денари, додека прометот на
РЕГИОНАЛНИ ИНДЕКСИ
broj 87
Редовниот пазар изнесуваше 6.945.962,00
денари. Индексот на десетте најликвидни ком-
пании неделата ја започна со благ раст од
0,58%, кон средината на неделата падна во
црвената зона, а ја заврши неделава повторно
со скок од 1,14%, односно 2.540,94 индексни
поени. Индексот на јавно поседуваните друшт-
ва константно се движеше во нагорна линија
се до петокот кога заврши во негатива со
незначителен пад од 0,01%. Индексот на
обврзниците имаше променливо движење, а
заврши со мал пад од 0,01%.
На неделно ниво најголем пораст оствари
акцијата на Бетон Штип чие зголемување изне-
суваше 31,25% при цена од 1.050,00 денари.
Најголемиот ценовен пад во оваа недела го
имаше Стопанска банка Скопје-приоритетни и
тој изнесуваше 19,50%. Последната истргувана
цена кај оваа акција беше 322,00 денари.
Data 17.08.2009
Во текот на оваа недела, беа објавени повеќе
финансиски извештаи на друштвата за измина-
тиве 6 месеци. Меѓу позначајните беше оној на
Тетекс Тетово во кој е прикажана добивка од 5,6
милиони денари. Во неревидираниот финансис-
ки извештај на Топлификација АД Скопје се
гледа остварена добивка од 53 милиони денари,
за разлика од овој период минатата година кога
друштвото прикажа загуба од 121 милиони
денари. Нето добивката пак на градежното пре-
тпријатие Бетон АД Скопје за првото полугодие
од годината изнесува 19,3 милиони денари што
претставува зголемување во однос на истиот
период од претходната година кога добивката на
друштвото изнесуваше 16,4 милиони денари.
Билансите на успех на Друштвата Охридска
банка АД и Скопски Пазар АД покажаа намале-
на добивка изминативе шест месеци во според-
ба со истиот период 2008 година.
ПРЕКРшОчНИ ПОСтАПКИ
зА НЕПОДНЕСувАњЕ
фИНАНСИСКИ ИзвЕштАИ
На тапет, девет
политички
партии и 110
организатори на
изборни кампањи
- Поради ненавремено поднесува-
ње финансиски извештај,
Државната изборна комисија во
изминатите два месеца, пред над-
лежните судови поднела барања
за поведуање прекршочна постап-
ка против девет политички партии
и против 110 организатори на
изборната кампања - група изби-
рачи кои учествувале на парла-
ментарните и локалните избори во
март, годинава.
Како што се наведува во
соопштението од ДИК, тоа го кон-
статирала Комисијата на својата
последна седница одржана вчера.
Во наредниот период, се додава,
треба да се комплетира докумен-
тацијата уште за една политичка
партија и шест подносители на
листи од група избирачи против
кои ќе бидат покренати прекршоч-
ни постапки.
Според член 85 од Изборниот
законик, веднаш, а најдоцна во рок
од 15 дена по денот на завршу-
вањто на изборната кампања,
организаторот треба да поднесе
вкупен финансиски извештај за
изборната кампања.
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:07 Page 25

Data 17. 08. 2009 broj 87

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
25
NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA BERZA
za period od 10.07. - 15.07. 2009 godina

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA

BERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI
SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST

NA OFICIJALEN PAZAR
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:07 Page 26

26 берзНИК broj 87
OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 10.08. D0 14.08. 2009
Data 17. 08. 2009
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:06 Page 27
berznik_087:berzNIK 15.08.2009 13:06 Page 28