L-M-N (ATASZLER) Lfla peynir gemisi yrmez.

Yalnz konuarak, yaparm ederim diyerek bir yere varlmaz ve hibir i gerekletirilemez. Atp tutmaktan ziyade harekete geip uygulamak ve almak lzmdr. Lf torbaya girmez. Azdan sz bir kez kt m artk onu gizlemek mmkn deildir. nk onu herkesin duymas kanlmazdr. Bu sebeple sz azdan kmadan nce iyice dnmeli, nereye varp varmayaca hesaplanmal ondan sonra sarf edilmelidir. Ltife ltif gerek. aka yaparken bile kaba, krc olmamak, incelikten ayrlmamak gerektir. Leylein mr laklakla geer. Aylak, isiz-gsz, bir i yapmak istemeyen kii zamann bo ve anlamsz konumalarla geirir. ene almaktan baka bir ie yaramayan bu kimselerle bir arada bulunarak zaman harcamaktan kanmak bir zorunluluktur. Lodosun gz yal olur. Gneyden veya gney batdan esen rzgr, ardndan ounlukla ya getirir. Lokma inenmeden yutulmaz. Her i bir emekle yaplr. Emek, aba ve dier yardmc gleri sarf etmeden bir ey elde edilemez. Aln teri dklmeden kazanlan eyden hayr gelmez. Nasl ki inemeden yuttuumuz ey midemize zarar veriyorsa, emek vermeden elde ettiimiz ey de bize zarar verir; nk hell deil, haramdr. O hlde bir ey elde etmek istiyorsak almak, aln teri dkmek ve emek vermek zorundayz. M Mahkeme kadya mlk deil. Hibir kimse, hizmet iin bulunduu kamuya ait bir makam ya da mevkide mrnn sonuna kadar kalamaz. Ayrca o yeri kendi mal ve mlkym gibi de kullanamaz. Gn gelir, onu o yere getirenler onu oradan alr, yerine bir bakasn getirebilirler. Bu sebeple geici de olsa devlete ait olan yerleri igal edenler, o yerlerde yetkilerini yanl yolda kullanmamaldrlar. Mal bulunur, can bulunmaz. Mal ve mlk kazanmakla elde edilir. Bugn kaybeden, yarn gayretli almas sonucu yine bulabilir. Ama can yle mi ya? Cann kaybeden onu bir daha elde edemez. Bu bakmdan insan cannn kymetini bilmeli, onu tehlikeye atmamal. Unutmamaldr ki, ancak sal yerinde olan insan mal kazanabilir. Mal cann yongasdr. nsan, malna gelen zarardan, canna gelmiesine ac duyar. nk onu kazanrken ok uram, cann diine takm, didinip durmu ve mal sanki onun bir organ gibi olmutur. Mart kapdan baktrr, kazma-krek yaktrr. Mart ay iddetli souklarn olduu bir aydr. Zaman zaman gne grnse ve havalar snyor gibi olsa da souklar iddetini azaltmaz. oklukla bugnlerde yakacak tkenir, insanlar zor

durumda kalrlar, evde bulunan kazma-krek saplarn bile yakmak zorunda kalrlar. Mart`ta yamaz, Nisan`da dinmezse sabanlar altn olur. Mart ay olduka souk bir aydr. Bu ayda yamurun yamas rn iin iyi deildir. Nisan ise havalarn snmaya balad bir aydr. Bu ayda yaacak yamur, hem de ok yaacak yamur rn iin olduka faydaldr, verimi artrr ve iftiyi son derece memnun eder. Maa varken elini atee sokma. 1. Bir iten gelebilecek zarardan kendini koruyacak bir yol vardr, o yolu tut. Kendini zarardan koruduun gibi rahat da edersin. 2. Yaptrabilecein biri varken tehlikeli bir ie kendin girme. Mayasz yourt alnmaz (tutmaz). Bir iin baaryla yrtlebilmesi, bir iten verim alnabilmesi iin uygun bir ortama, gerekli ara-gerece, az da olsa bir sermayeye ihtiya vardr. Mazlumun h, indirir ah (yerde kalmaz). Bk. Kimsenin h kimsede kalmaz. Merhametten maraz doar. Bir kimsenin karlat kt durum karsnda znt duyar ve o kiiye yardmda bulunur, iyilik ederiz. Ne var ki, kimileri kendisine gsterilen bu yakn ilgiyi ktye kullanr ve bamz derde sokar. Mermer iyi tatan, iyilik iki batan. Bk. yilik iki batan olur. Mescide gerek olan meyhaneye haramdr. Her zellikli eyin gerekli olduu bir yer vardr. Onun dnda baka bir yerde kullanlamaz. Kullanlrsa son derece zararl olur. ki Mslman`a haramdr, dolaysyla iemez ve bulunduramaz. Domuz eti Hristiyanlarn sofrasna konabilir ama Mslmanlarn sofrasna sokulamaz. Aksi takdirde Mslmanln zne zarar verilmi olur. Meyveli aac talarlar. yle sradan kimselerle pek uraan olmaz. Ama toplumda bir konum edinmi, bilgili, becerikli ve baarl kimse kolayca hedef olur; hcumlara maruz kalr. nk onun toplumdaki konumu kimilerinin kskanlk duygularnn kabarmasna yol aar. Mzrak uvala smaz (girmez). Herkesin gz nnde duran, apak bilinen gereklerin gizli tutulmas, rtbas edilerek yokmu gibi gsterilmesi imknszdr. Minareyi alan klfn hazrlar. Kolay kolay saklanamayacak kadar byk bir yolsuzluk yapan kimse, sorumluluktan kurtulma yollarn iyiden iyiye dnr ve ortaya kmasn nleyecek tedbirleri nceden alr. Mir mal balk kldr, yutulmaz. Devletin maln mlkn kendisine mal etmek son derece zor ve tehlikelidir. Byle bir teebbste bulunsa da rahata kullanamaz, gnn birinde er veya ge bunun hesab kendisinden sorulur.

Misafir ksmeti ile gelir. Geleneklerimiz ve dinimiz olan slm, yoldan gelene, yolcuya, konua gerekli ilgiyi gstermeyi ve ikramda bulunmay emreder. Bu bakmdan evimizi konua amal, onu bamza gelmi bir klfet gibi grmemeliyiz. Eer dinimizin buyurduu gibi davranrsak misafiri arlamakta glk ekmeyiz, evimize bereket dolar. nk ikram edene, saknmadan verene, Yce Allah misliyle verir. Dolaysyla misafir ksmetini de getirmi olur. Misafir on ksmetle gelir; birini yer dokuzunu brakr. Bk. Misafir ksmeti ile gelir. Misafir umduunu deil, bulduunu yer. Bir yere konuk olan, ev sahibinin kendisine zel olarak yaplm ok gzel eyler ikram edeceini dnebilir. Ancak umduuna kavuamaz; nk ev sahibi, evde ne varsa onu ikram eder. Bu bakmdan zel yiyeceklerle arlanacan dnmemelidir. Misafir gn misafirdir. Geleneimiz bir yerde haddinden fazla kalnmasn ve ev sahibine fazla sknt verilmesini ho grmez. Konuun bir evde kalmasn gnle snrlar. gnden fazlas ev sahibini skntya soktuu gibi, misafiri de zor durumda brakr. Bu bakmdan, konuk, ev sahibinin durumunu anlamak ve gnden sonra o yerden ayrlp ev sahibini rahatlatmaldr. Unutulmamal ki suratlarnn aslmasna sebep olduumuz insanlarn yanna bir daha zor gideriz. Muhabbet iki batan. Bk. yilik iki batan olur. Mum dibine k vermez. Konumu ve yaps gerei etrafna k saan mum, kendi dibini aydnlatamaz. Gl kiiler de uzaktakileri kollayp kayrdklar ve oka yardm yaptklar gibi kendi yaknlarna o kadar fayda salayamazlar. nk onlar her eyden nce karlarn dnen insanlar olmaktan uzaktrlar. Mhr kimde ise Sleyman odur. Hz. Sleyman`n peygamber ve hkmdar olduunu belirten bir mhr vard. Bu yetki gcnn iareti olarak grlm, burdan hareketle sze u anlam verilmitir: Bir ite yetki kimde ise kuvvet ondadr, onun buyruklar geer. Mrvvete endaze olmaz. Yiit, mert, iyiliksever, cmert olmann ne ls, ne de snr vardr. Kii bu hasletlerini olabildiince geni ve snrsz tutabilir; tuttuu oranda da kendini deerli, esiz bir insan yapar. N Namaza meyli olmayann kula ezanda olmaz. Mslmanlarn gnde be kez yapmalar dince buyurulan ve dua okuyarak kyam, rk, scut, kuut denilen beden durumlarn, kuralnca tekrarlayarak Yce Allah`a edilen bir ibadettir namaz. Buna salt da denir. Namaza ar iareti de ezandr. Namaz gerekten kendine bir grev bilmi olanlar, onun vaktini drt gzle beklerler ve onun ar iareti olan ezana da kulak verirler. Namaz ve ezan arasndaki bu ilikiden hareketle, atasz u anlam vermek

iin sylenir: Kii bir iin esasyla ilgileniyor ve ona kar istek duyuyorsa, o eyin ayrntlaryla da ilgilenir; istemiyor ve ilgilenmiyorsa ayrntlaryla da uramaz. Ne dorarsan ana, o kar kana. Kii, alma miktarna ve biimine gre karlk grr. ok ve iyi alan iyi, az ve kt alan da kt sonula karlar. Elde edilen verimin iyi veya kt olmasnda niyetin rol de byktr. Ne ekersen onu biersin. Nasl davranrsan yle karlk grrsn. Birine ktlk yapan ondan ktlk, iyilik yapan da iyilik grr. Ne karanlkta yat, ne kara d gr. leride zarara urayp zlmek istemiyorsan, karna kabilecek tehlikelere kar imdiden tedbir al. Bk. Korkulu rya grmekten... Ne oldum dememeli, ne olacam demeli. Kii ummad bir duruma ulaabilir, varlkl ve baarl olabilir. Bu duruma ulaan kimse ok marmamal, sanda solunda bulunan kimseleri kk grmemeli, bu durumun srp gideceini dnmemelidir. Yarn elinde olan, bulunduu konumu kaybedeceini ve kt duruma deceini de hesaba katmaldr. Nerde birlik, orda dirlik. Hangi yerde, toplumda duygu, dnce ve inan birlii varsa dirlik ve dzenlik de oradadr. Orada insanlar mutlu, huzurlu, baarl ve uyumlu bir hayat srerler. Nerde hareket, orda bereket. Hareket olan yerde bolluk olur. nk orada devaml i, alma ve retim vardr. retimin olduu yerde de yokluktan deil, bolluktan sz edilir ancak. Ne verirsen elinle, o gider seninle. Yaad srece yoksula, yetime, yolda kalma yardm eden, onlar doyurup giydiren ve gzeten kimse, bunlarn karln br dnyada alacaktr. Hatta Yce Allah, ona kat kat fazlasyla verecektir. Ne yavuz (azgn) ol asl, ne yava (akn, miskin) ol basl. Sertlikten kan, ona buna saldrp kimseyi ezme, yoksa seni kt biimde cezalandrrlar. ok sessiz, uyuuk, psrk, korkak ve yumuak da olma; yoksa seni hrpalayp ezerler. kisinin ortas bir yol izle. Nikhta keramet vardr. Nikh evlenenleri sevgi bayla balar. Daha nce tanmadan evlenenler, evlendikten sonra anlar ve birbirlerini severler. Bekr durmaktansa evlenmek yedir. Nisan yamuru altn araba, gm tekerlek. Bk. Mart`ta yamaz, Nisan`da dinmezse... Niyet hayr, akbet hayr (selmet). Bir eyin yaplmas nceden iyi niyetle istenip dnlmse, o eyin sonu hayrl olur. Kt

niyetle yaplan iten hayr gelmez.