Professional Documents
Culture Documents
Ses Yalıtımının Temelleri
Ses Yalıtımının Temelleri
Hak sahibinin izni olmakszn, bu almann tamam veya bir ksm herhangi bir elektronik ortam veya mekanik proses aracl ile kopyalanamaz, oaltlamaz, zerinde deiiklik ya da datm yaplamaz
indekiler
Ynetici zeti I. Sesin temelleri
1 - Sesin doas ve fizii 2 - Ses lmleri 3 - Ses ve insan fizyolojisi
Ynetici zeti
Sesin temelleri
Ses yaammzda nemli bir rol stlenir. Biz insanlarn en nemli alglama yetilerinden biri de ses algsdr. Her gn binlerce farkl ses trne maruz kalrz. Bazlarn beeniriz, bazlarn ise - beenmeyiz. yleyse ses nedir? Nasl oluur? Havada mekanik bir titreim yarattnzda bu titreim, titreimi yaratan nesnenin denge pozisyonunun etrafndaki hava zerreciklerini hareket ettirir. te ses byle oluur. Ses dalgalar skma ve yaylma etkileri ile hareket eden hava zerrecikleri tarafndan oluturulur. Grlt nedir? Genel olarak, isteimiz dnda maruz kaldmz sesi grlt olarak adlandrrz.
Titreim
6 Ynetici zeti
Grltnn lm
Sz konusu grlt olunca evrensel bir l yaklam gerekmektedir. Bu amala bir desibel lei gelitirilmitir. Desibel, sesin neden olduu akustik basn deiiminin leklendirilmesi iin kullanlan bir yoldur. Bu lek saylarn daha rahat anlalabilmesini ve daha geni bir kitle tarafndan kullanlabilmesini salamtr. Desibel ses iddetinin logaritmik bir lekte llebilmesini salamaktadr. Ses iddetindeki 20 dB deerindeki bir art, ses iddetinde 10 kat bir ykselmeye karlk gelmektedir. Salkl bir insan kulann berrak bir ekilde duyabilecei, ses iddetindeki en kk deiim desibeldir.
Ses iddet lei
Ses basnc P (Pa) 200000000 dB 140 130 20000000 120 110 2000000 100 90 200000 80 70 20000 60 50 2000 200 20 40 30 20 10 0 Alg eii ok sessiz Ses stdyosu Normal Sessiz Ktphane Orman Rahatsz edici Grltl sokak Normal konuma ok rahatsz edici Kesinlikle dayanlamaz Ksa bir sre iin dayanlabilir Deler eki Youn trafik 200 m tede kalkan uak 50 m tede kalkan uak Kiisel alg Ses eidi
Ynetici zeti 7
8 Ynetici zeti
Emilim
Ses emilimi bir malzemenin sesi yutarak yanstmama zelliidir. Ses emiliminin etkileri ayn alan (oda) ierisinde st dzey bir konfor durumu olarak tecrbe edilebilir. Bu tr akustik dzenlemeler ounlukla duvarlara, tavana ve zemine ses emilimini salayacak yzeylerin (akustik tavan, hal vb.) kullanmyla salanr.
Yaltm
Ses yaltm iki ayr alan arasnda ( rnein iki oda) gerekleir. Yaltm etkisi ayrc malzemelerle (rnein duvarlarla) ve duvar, tavan ve zeminlerde kullanlan malzemelerle ( rnein ses yaltm rnleri) salanr.
Ynetici zeti 9
Ses emilimi
Ses emilimi bir malzemenin sesi yutarak yanstmama zelliidir. Bu zellik yoluyla bir malzeme ses enerjisini yksek oranda s enerjisine dntrr.
R1 T1 T2
R2
a = (I-R) / I
Ses emilimi ses yaltm ile kartrlmamaldr, nk emici bir kaplamann varl ses yaltm performansn etkilemez (T1 = T2). R1, R2 - T1. T2 - I yanstlan ses iletilen ses oluan ses
R1 > R2 T1 = T2
Ses emilimi, tiyatro, restoran ve snflar gibi mekanlarda yanklanma ve grltnn kontrol edilmesini salar.
10 Ynetici zeti
Basit duvar
Tavan kaplama
Ynetici zeti 11
12 Ynetici zeti
Farkl sistemlerin ses yaltm performanslar lm sonular tabloda gsterilmektedir. Ses yaltm performans potansiyel yaltm azaltm (RW deer ne kadar byk olursa, ses yaltm zellii o kadar yksektir) olarak ifade edilir. RA ise pembe grlt yaltm azaltm zelliidir.
0
10
12
16
20
25
31
40
50
63
Al levha duvar
Basit duvar
Rw(C;Ctr)=41(-3;-6) RA = 38
ift duvar
Rw(C;Ctr)=49 (-5;-10) RA = 44
Al levha duvar
Rw(C;Ctr)=61(-4;-12) RA = 57
Ynetici zeti 13
Aada akustik konforu salayan bir uygun tasarm ve mevki seimi rnei grlmektedir:
En az evresel etki
Ynetici zeti 15
10
Ses iletimi = yaltm yok
Performans anlamnda ek bir zellik sunmamakta, ancak ekonomik ve evresel adan zararl
16 Ynetici zeti
Bu balamda yangnla ilgili iki nemli kavram arasndaki fark doru tanmlamak gerekmektedir: yangn karsnda davran ve yangn dayanm Yangn karsnda davran malzemelerin zelliidir, yangn durumunda malzemelerin nasl etkileneceini tarif etmek iin kullanlr. Yap malzemeleri, s salnm, alev yayma, duman ve zehirli gazlar retme zelliklerine gre test edilir ve Avrupa yangn karsnda davran sisteminin yedi farkl snfna gre kategorize edilirler. Yangn dayanm yap eleman zelliidir ve bu yap elemannn yangna ne kadar sre ile dayanabileceini gsterir. REI faktr olarak tanmlanr ve dakika ile llr: 15, 30 , 45, 60, 90, 120, 180, 240. Bir yap elemannn yangn snf (rnein al levha ara blme duvar), ierisinde ne tr bir mineral yn kullanldna deil, uygulanmasnda kullanlan al levha says ve uygulamann ne kadar hassasiyetle yapldna baldr. URSA TERRA ve tayn arasnda yangn dayanm asnda belirgin bir fark bulunmamaktadr.
nemli karm: Yaltmnda mineral yn kullanlan yap elemanlarnn yksek REI snflandrmalarn salad kantlanmtr - rnein REI 120. URSA TERRA ve tayn de bu deerleri salayabilmektedir.
Ynetici zeti 17
nemli karm: Mineral yn kullanm dB birim bana en dk ses azaltm maliyetini salar.
URSA ses yaltm mineral yn uzunluk (mm) genilik (mm) kalnlk (mm) m2 fiyat / levha* EUR/m2 Rw 72/48 sistemi EUR/dB 10800 600 45 6,48 6,15 1,12 44 0,025
16%
16%
18 Ynetici zeti
Al levha eidi
Ara boluk kalnl ve dolgu 50 mm bo 50 mm mineral yn ile 50 mm bo 50 mm mineral yn ile 50 mm mineral yn ile 50 mm mineral yn ile 50 mm mineral yn ile
Ses yaltm potansiyeli 39(-2;-5) 45(-3;-9) 44(-2;-6) 51(-3;-9) 51(-3;-9) 52(-2;-7) 52(-2;-7)
12,5 mm standart 12,5 mm standart 2*12,5 mm standart 2*12,5 mm standart 2*12,5 mm yangn 2*12,5 mm standart 2*12,5 mm yangn
nemli karm: ift kat al levhal bo sistemlerden kanlmaldr. Yksek performansl ara blme duvarlar elde etmek iin yaltm malzemesi olarak mineral yn kullanmak, akustik konfor, yangn dayanm ve ekonomik avantajlar salar.
Ynetici zeti 19
Mineral yn
Mineral ynn sktrlabilir olmas lojistik zincir boyunca nemli oranlarda enerji tasarrufu salar.
Mineral yn retimi iin URSA %50 orannda geri dntrlebilir cam kullanmaktadr.
20 Ynetici zeti
uzunluk (mm) genilik (mm) kalnlk (mm) m2 m3 kg/m3 kg/m2 Rw 72/48 sistem kg/dB
URSA ses yaltm mineral yn 10800 600 45 6,48 0,292 15 0,68 44 0,015
78%
78%
* Kaynak: 2 Eyll 2010 tarihli Leroy Merlin internet sitesi. rn zellikleri retici kataloglarna gre verilmitir. http://www.leroymerlin.fr/mpng2-front/pre?zone=zonecatalogue&idLSPub=1244117943&renderall=on
nemli karm: Ayn ses yaltm performansn gstermek iin, tayn URSA TERRAya oranla %78 daha fazla doal kaynaa ihtiyac duymaktadr.
Ynetici zeti 21
I. Sesin temelleri
Amalar
Bu blmden sonra biliyor olmanz gerekenler...
.... Sesin balca temel unsurlar: Ses nedir ? Ses nasl oluur? Ses nasl llr? nsanlar sesi nasl alglar?
I. Sesin Temelleri
Ses dalgalar skma ve yaylma etkileri ile hareket eden hava zerrecikleri tarafndan oluturulur.
Titreim
26 Sesin Temelleri
P=
F A
veya P =
dFn dA
Yukardaki formlde: P basn, F normal g, A ise alandr. Basn iin Uluslararas Sistem (SI) birimi Paskal (Pa) olup, bu birim metrekare bana bir Newton (N/m2) deerine eittir. Birime bu zel isim 1971 ylnda verilmitir; ncesinde SI iinde basn sadece N/m2 olarak ifade edilmekteydi. Dk basnlar iin mikropaskal (Pa=10-6 Pa) birimi kullanlr. D aha yksek basnlar iin kilopaskal (kPa=103 Pa) birimi kullanlr ok yksek basnlar iin megapaskal (MPa=106 Pa) birimi kullanlr
Sesin Temelleri 27
28 Sesin Temelleri
Ses
BASIN
Ses Basnc
{
0 1 saniye.
Atmosfer basnc
P P0 P0 = 2.10-5 Pa
Duyduumuz ses, hava basncndaki hzl deiimlerden kaynaklanr. Ses, titreim ve enerjidir.
Sesin Temelleri 29
ZAMAN
f=
2 titreim
1/100 sec.
Dk frekansl ses
BASIN
ZAMAN
1/100 sec.
30 titreim
Ses ve frekans
Frekans ve ses balantldr:
20.000 Hz l leindeki bir ses dalgas = 340/20.000 veya 1.7 santimetre boyundadr. Yani yaklak bir fasulye tanesi byklndedir.
DUYULABLEN SESLER
Orta Frekanslar Dk Frekanslar Yksek Frekanslar
20
400
1600
16000
Hz
Bina ierisinde grlt lmnde kullanlan frekans aral 125 -4000 Hzdir. Yap elemanlar zerinde yaplacak her trl testler bu aralkta olacaktr.
Sesin Temelleri 31
Hz
100.000 10.000 1.000 100 10
Yarasa
Kedi
Kpek
Yunus
ekirge
nsan
Canl tr
32 Sesin Temelleri
Sesin hz, iinde hareket ettii ortamn esneklik katsaysnn* karekkne orantldr.
Hava
340 m/s
Su
1450 m/s
Beton elik
Esneklik katsays, bir nesne veya maddenin esneklik deformasyon eiliminin matematiksel ifadesidir. * Esneklik katsays Megapaskal (MPa) birimiyle llr.
Bir madde ne kadar sert ise, ses o madde ierisinde o kadar hzl yaylr.
Sesin Temelleri 33
I. Sesin temelleri
Lp = 10 Log (P/P0)2
Lp Ses iddeti P test edilen ses basnc P0 En dk duyulabilir ses basnc (2x10-5 Pa=0,00002 Pa)
36 Sesin Temelleri
Sesin Temelleri 37
dB deerlerinin toplamas
Desibeller aritmetik olarak toplanamaz, nk logaritmik lei kullanrlar.
3,5 3
L2 ye eklenecek deer
10
12
14
16
18
20
L2-L1 karmlar
10
2,6
2,1
1,8
1,5
1,2
0,8
0,6
0,5
0,4
38 Sesin Temelleri
rnek hesaplamalar
Eit sesler
ki ses eit iddette ise, toplam ses iddetinin lmne +3 dB eklenir.
40 db + 40 db = 43 db
Farkl sesler
ki ses iddeti ok farkl ise, daha yksek olan ses iddeti toplam dB lmnde baskn rol oynar ve daha dk iddetli sese ait ek dB deeri ihmal edilebilir dzeyde kalr.
50 db + 40 db = 50,4 db
Yksek ses yayan bir hoparlrn yannda duruyorsak baka bir kii ile konuamayz, nk hoparlrn ses dzeyi, sesimizi bastrarak duyulmaz hale getirir.
Sesin Temelleri 39
F1 yar arabas (bazlar iin korkun bir ses, bazlar iinse ilahi bir mzik).
40 Sesin Temelleri
Frekans
iddet
Sesin Temelleri 41
te-bir oktav
1 oktav
42 Sesin Temelleri
Akustik lmbilim
Analizlerin te-bir oktav deerleriyle yaplmas, belli bir kaynaktan yaylan ses veya belli bir yap elemannn salad ses yaltm derecesi hakknda daha ok bilgi salar.
Frekans (Hz)
Dk perde
Orta perde
125
Dk perde
250
500
Orta perde
Sesin Temelleri 43
I. Sesin temelleri
46 Sesin Temelleri
Sesteki en kk fark edilebilir deiiklik, sesin balang deeri ile orantldr (Fechner kanunu).
rnein, sessiz bir gecede (dk basn uyarc unsur) damlatan bir musluk gibi kk bir sesi sorunsuzca duyabiliriz. Bir rock mzik konserindeysek (yksek basn uyarc unsur) mziin arasnda duyulmas iin yksek iddete sahip bir sese ihtiya duyulacaktr.
Bar ls (bar) 100 kilopaskala denk bir basn birimidir ve yaklak olarak Yeryz zerinde, deniz * seviyesindeki atmosfer basncna eittir. Bardan tretilmi dier birimler desibar (dbar), santibar (cbar), milibar (mbar veya mb) ve mikrobardr (mbar). Bunlar SI birimleri deildir, ancak SI ile kullanmlar kabul grmtr. Bar genellikle basnc tanmlamak iin kullanlr nk yaklak olarak standart atmosfer basncna eittir ve Avrupa Birlii lkelerinde resmen tannmtr.
Sesin Temelleri 47
kulak
Kulak salyangozu
D kulak
Orta kulak
48 Sesin Temelleri
Amalar
Bu blmden sonra biliyor olmanz gerekenler...
.... Binalarda ses yaltm ve emiliminin anahatlar: Ses binalar nasl etkiler Binalarda eitli ses iletimi yollar, standart grltler Binalarda ses yaltm nedir? Temel akustik uygulamalarnda nasl iler? Binalarda ses emilimi nedir? Nasl iler? Ses yaltm ve emilimi standartlara gre nasl llr ve tahmin edilir?
darbe sesi
54 Binalarda akustik
Binalarda akustik 55
C A
56 Binalarda akustik
2. Trafik grlts sokak trafiinden kaynaklanan hava douumlu grltleri temsil eder. Pembe grltye kyasla daha ok dkperde ses ierir. Bu nedenle sokak grltsnn ses yaltm lmleri ayn iddetteki pembe grltye kyasla daha dktr, nk yap elemanlar dk frekanslar yaltmada daha az etkilidir. 3. Standart darbe kaynakl grlt yap elemanlarnn darbe grlts iletimi bakmndan performansn deerlendirmede referans olarak kullanlr. Belli bir odaya yerletirilmi standartlara uygun bir darbe makinesi ile retilir ve ayr bir alc odada llr. Darbe makinesi her biri 500 g arlnda, saniyede 10 kere 4 cm ykseklikten den 5 ekiten oluur.
CESVA
Binalarda akustik 57
Trafik grlts: Yksek perdeden ok dkperdeli frekanslar ieren temsili sokak grlts.
90
80
Hz
58 Binalarda akustik
60 Binalarda akustik
Binalarda akustik 61
62 Binalarda akustik
Ses yaltm - Laboratuarda hava douumlu ses yaltm (TS EN ISO 140)
Bir yap elemannn (laboratuar ortamnda) hava iletimli ses yaltm endeksi standart laboratuar koullarnda kaynak oda ile alc odann grlt dzeyleri arasndaki fark olarak tanmlanr. Bu endeks hava douumlu ses yaltm ile ilgilidir. Temel nitelikleri: Boyutlar standartlatrlmtr. Yan iletim bulunmaz. dB (her te-bir oktav iin) ile veya genel bir ses azaltma deeriyle Rw (C, Ctr) ifade edilir.
*Rw- genel ses azaltma potansiyel deeri (TS EN ISO 717ye gore) * C Pembe ses dzeltme katsays Ctr Trafik grlts dzeltme katsays
Kaynak oda L1
Alc oda L2
Kaynak: Fibraver
Ses yaltm endeksi (R) odalar arasndaki duvar yzeyini (S) ve alc odann ses emilimini (A) hesaba katmak zere kaynak oda (L1) ve alc oda (L2) ses dzeyleri arasndaki fark olarak ifade edilir.
R = L1-L2+10Log(S/A)
Ses yaltm endeksi genellikle yap elemanlarnn objektif olarak deerlendirilmesi iin kullanlr. lmler iin TS EN ISO 140 esas alnmtr.
Binalarda akustik 63
Ses yaltm - Laboratuarda darbe kaynakl ses yaltm (TS EN ISO 140)
Bir yap elemannn (laboratuar ortamnda) darbe sesi iletim endeksi, tavan standart darbe makinesinin faaliyetine maruz brakldnda, alc odada oluan grlt seviyesi olarak tanmlanr. Temel zellikleri: Boyutlar standartlatrlmtr. Yan iletim bulunmaz. dB (her te-bir oktav iin) ile veya genel bir ses azaltma deeriyle - Lnw - ifade edilir
Darbe makinesi
Darbe kaynakl ses iletimi endeksi (Ln), alc odann ses yaltm deeri (A) ve bir referans ses emilim deeri (A0) dikkate alnarak hesaplanan, alc odadaki ses seviyesi (Ln) olarak ifade edilir.
Ln = Li + 10 log (A /A0)
Darbe kaynakl ses iletimi endeksi genellikle yap elemanlarnn objektif olarak deerlendirilmesi iin kullanlr.
64 Binalarda akustik
Ses yaltm - Yerinde hava douumlu ses yaltm (TS EN ISO 140)
Odalar arasnda standartlatrlm (yerinde) ses yaltm. Temel zellikleri: Boyutlar standartlatrlm deil gerektir. Yan iletimler hesaba katlr. dB (her te-bir oktav iin) ile veya genel bir ses azaltma deeri ile DnTw (C, Ctr) - ifade edilir.
Kaynak oda Alc oda
DnT = L1-L2+10Log
0,16V TrS
ki oda arasndaki ses yaltm (DnT) iki oda arasndaki duvarn yzeyi (S), alc odann hacmi (V) ve yanklanma sresi (Tr) de hesaba katlarak, kaynak oda (L1) ile alc oda (L2) arasndaki ses dzeyi farkdr. Bu nedenle, yerinde lmlerde laboratuar lmlerindeki gibi tek bir kaynak deil, kaynak oda ile alc oda arasndaki btn olas enerji iletim yollar dikkate alnr. lmler iin TS EN ISO 140 esas alnmtr.
Binalarda akustik 65
Ses yaltm - Yerinde darbe kaynakl ses iletimi (TS EN ISO 140)
ki oda arasnda (yerinde) darbe kaynakl ses iletimi. Temel zellikleri: Boyutlar standartlatrlm deil gerektir. Yan iletimler hesaba katlr. dB (her te-bir oktav iin) ile veya genel bir ses azaltma deeriyle - LnT ifade edilir.
ki oda arasnda darbe kaynakl ses iletimi (LnT) alc odann yanklanma sresi (T) ile bir referans yanklanma sresi (T0) arasndaki oran da hesaba katlarak hesaplanan, alc odadaki ses dzeyidir (Li).
LnT = Li-10Log
T T0
66 Binalarda akustik
Binalarda akustik 67
68 Binalarda akustik
Frec. Hz 100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000
44,5 45,8 48,6 49,9 49,0 50,4 51,4 48,9 43,4 46,5 52,3 55,7
R (dB)
Genel deer tayf sonucundan elde edilir. Ancak, genel deerden yola karak tayf deerlerine ulamak mmkn deildir.
10 0 16 0 25 0 40 0 63 0 10 00 16 00 25 00 40 00
Frekans (Hz)
Binalarda akustik 69
70 Binalarda akustik
Binalarda akustik 71
F Df Ff Fd D
(Kaynak: Standart TS EN 12354)
Dd
Dd e
F
s
f Df
Of
D
Of f
Dd Fd f Ff
D d
Of
f
F Ff f
Ff f
Giri verileri laboratuar testlerinden veya deneysel tahminlerden elde edilebilir. Hesaplamalar te-bir oktav bantlar ile (detayl) veya genel deerler ile (basitletirilmi) gerekletirilebilir.
72 Binalarda akustik
Binalarda akustik 73
Basit duvar
Tavan kaplama
74 Binalarda akustik
Ses yaltm
Basit duvarlar
Bu sistemin performans, ses yaltmnn yzey younluu ile doru orantl olduunu ileri sren Ktle kanunu ile aklanabilir. Ktle kanunu sadece aadakiler iin geerlidir: Yzey ktlesi (m) 150 Kg/m2 deerinden yksek olan rnler. Blok duvarlar. Gzeneklilik oran %15ten az olan duvarlar. Bir ses yaltm rn bu belirleyici koullara uygun deilse, nasl davranacan tahmin etmek mmkn deildir.
Basit duvar
Ktle Kanunu prensibi kullanlarak, yksek ses yaltm dzeylerine ulamak iin gereken ktle olduka yksek deerdedir ve elde edilen sonu son derece pahal ve kaln olacaktr.
Binalarda akustik 75
Ses yaltm
Basit duvar
Basit duvarlar
Aadaki grafik, ktle ile genel ses yaltm endeksi arasndaki ilikiyi gstermektedir. Aka grld zere daha yksek ses yaltm dzeylerine ulamann tek yolu ktleyi ok daha yksek oranlarda artrmaktr. Tipik yap elemanlar 300 kg/m2 deerinin altnda bir yzey ktlesine sahiptir. Bu nedenle yaltm potansiyelleri 50 dB altnda kalmaktadr.
65 60
55
50
45
40
35
30 100
150
200
250
300
350
400
2
450
500
550
600
76 Binalarda akustik
Ses yaltm
Mineral yn yaltml ift cidarl duvar
Bu sistemin performans Ktle Kanunu ile aklanabilir, ancak mineral ynn varl nedeniyle ayarlama yaplmas gerekir. Bu yap elemannn ses yaltm performans basit bir duvarnkine benzerdir (yzey ktlesinin toplam ktleye eit olmas koulu ile). 3 ile 10 cm arasnda bir kalnlkta mineral yn eklenerek ses yaltm performans 1 dBden 5 dBe karlabilir.
R = 37,5 log (m1+m2) - 42 + 0,05*d d mm cinsinden mineral yn kalnl. m1, m2 - kg/m2 cinsinden duvarlarn yzey ktleleri
m1
m2 Binalarda akustik 77
Ses yaltm
Mineral yn yaltml ift cidarl duvar
ift cidarl duvar sistemine mineral yn eklediimizde veya eklenmi bulunan mineral ynn kalnln artrdmzda ses yaltm endeksi de ykselmektedir, dier bir deyile tm yap eleman iin daha iyi bir ses yaltm performans elde edilmektedir.
Mineral yn yaltml ift cidarl duvar
70 65 60 55 50 45 40 35 30 100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
600
Yzeysel ktle
d=0mm d=30mm
(kg/m2)
d=100mm
d=50mm
78 Binalarda akustik
Ses yaltm
Basit duvar + mineral yn yaltml al levha giydirme
Bu yap elemannn performans ktle-yay-ktle prensibi (sonraki sayfaya baknz) ile aklanabilir. Byle bir sistemin performans admda hesaplanr: 1- Basit duvarn R1 deeri (al levha giydirme etkisi olmadan) hesaplanr (bkz. nceki sayfalar). 2- Al levha giydirmeyle elde edilen ses yaltm performans kazanm (R) hesaplanr (mineral ynden gelen yaylanma etkisine dayal olarak). 3 - Bu iki hesaplamann sonular toplanr. Hesaplama aadaki ekilde yaplr: Tek tarafl al levha giydirme iin: R = R1 +DR ift tarafl al levha giydirme iin: R = R1 + DR + 0,5 DR
R1 R1
R Binalarda akustik 79
F0 = 160 [ s (1/m1+1/m2)]0,5 For F0 < 100 Hz olmas iin m1 = m2 = 12 kg/m2, s ise < 2,3 MN/m3 olmaldr.
80 Binalarda akustik
15
10
-5
fo(80) fo(100) fo(125) fo(160) fo(200) fo(250)
Binalarda akustik 81
20
Ses yaltm
Toplam yaltm (Basit duvar + duvar giydirme)
R1 - kaplamasz duvar Fo(80), Fo(100) - mineral yn kullanldnda elde edilen zgn doal frekans Fo(125), Fo(160) - tayn kullanldnda elde edilen zgn doal frekans Fo(200), Fo(250) - kat plastik kpkler kullanldnda elde edilen tipik doal frekans Yzey ktlesi 250kg/m2 olan bir duvar kullandmzda yaklak 47 dB deerinde ses azaltm elde edilmektedir. Hafif mineral yn ile duvar giydirme yapldnda ise yaklam 58 dB deerinde ses azaltm elde edilebilmektedir. Bir kat mineral yn kullanldnda ise sistem sadece 53 dB civarnda azaltm salayabilmektedir.
70 65 60
55 50 45 40 35 30 150
Ses yaltm kazanm
200
250
300
350
400
450
500
550
600
82 Binalarda akustik
Ses yaltm
Al levha ve yaltm kullanarak bir duvar ina etmenin eitli yollar vardr. Farkl yap eitleri, birbirinden farkl ses yaltm performanslar salar.
ok katl al levha
40 ile 45 dB aras
45 ile 60 dB aras
ok katl al levha
55 ile 70 dB aras
R= 20 Log(m) + Log(d) + d + 10
m ktle. 70 kg/m2 nin altndadr. d yn kalnl ve cm cinsinden ifade edilir.
Binalarda akustik 83
Doldurulmayan duvar aras boluklar ile yksek ses yaltm yapmak mmkn deildir.
84 Binalarda akustik
Ses yaltm
Tavanlar ve zeminler
Tavan ve zemin kaplama sistemleri hava iletimli ses yaltm konusunda, duvar giydirme sistemleri ile ayn prensipleri izler ve ayn ekilde davranr (bkz. nceki sayfalar).
Tavan kaplama
Zemin kaplama
Darbe sesi iletimi konusunda sadece zemin kaplama sistemleri dikkate deer performansa sahiptir.
Binalarda akustik 85
aadaki deerleri salamaktadr ve toplam yaltm azaltma potansiyeli olarak (Rw deeri ne kadar yksek olursa, ses yaltm o kadar iyi olur) ifade edilir. Ra pembe grlt iin yaltm azaltma potansiyelini ifade etmektedir.
yaltm performans
0
10
12
16
20
25
31
40
50
63
Al levha duvar
Basit duvar
Rw(C;Ctr)=41(-3;-6) RA = 38
Al levha duvar
Rw(C;Ctr)=61(-4;-12) RA = 57
86 Binalarda akustik
Ses emilimi
Ses emilimi, bir malzemenin sesi emerek yanstmama yeteneidir. Bu zellik yoluyla bir malzeme akustik enerjiyi ounlukla s enerjisine dntrr.
a = yanstlmayan enerji / oluan enerji
R1 T1 T2
R2
a = (I-R) / I
Ses emilimi ses yaltm ile kartrlmamaldr, nk emici bir kaplamann varl yaltm performansn etkilemez (T1 = T2). R1, R2 - T1. T2 - I yanstlan ses iletilen ses oluan ses
R1 > R2 T1 = T2
Ses emilimi, tiyatrolar, restoranlar ve snflar gibi mekanlarda yansma ve grltnn kontrol edilmesini mmkn klar.
88 Binalarda akustik
a = (3 4) / 3
Bir ses dalgas bir yap elemanna arptnda (3) enerjisinin bir ksm kaynaa doru geri yansr (4), bir ksm emilir (2) ve kalan ksm da yap elemannn iinde iletilir (1).
URSA Mineral yn, elastik yaps ve gzenekli doasyla ses enerjiyi s enerjisine dntrerek mkemmel bir ses emilim katsays salar.
Binalarda akustik 89
Yanklanma sresi
Yanklanma sresi (veya RT60), kaynan sesi yaymay durdurmasndan sonra sesin 60 dB orannda azalmas iin gereken sredir. Yanklanma sresi odann byklne ve odann i yzeylerini kaplayan malzemelerin ses emilimine baldr.
60 dB
Tr = yanklanma sresi (s) V = odann hacmi (m3) S = toplam S = her bir yap elemannn yzeyi (m2) (zemin, duvarlar, tavan,) a = her bir yap elemannn emilim katsays (--)
90 Binalarda akustik
Yanklanma sresi
Yanklanma sresi ok yksekse, ok saydaki ses yansmalarndan dolay oda iinde yksek miktarda arka plan grlts oluacaktr. Bu etki rahatsz edici bir karklk hissine neden olur. te yandan, ok dk yanklanma sresine sahip odalar da rahatsz edici bir his verir, nk kulaklarmz belli bir dzeyde yansyan ses alglamaya alktr. ok uzun veya ok ksa bir yansma sresi bir mekan rahatsz hale getirir. Bu nedenle yansma sresi kontrol edilerek bir oda eitli akustik kullanmlara uyarlanabilir.
Binalarda akustik 91
17mden uzun odalarda yanklar oluur, nk kulaklarmz yansyan sesi dorudan gelen sese ekleyemez.
92 Binalarda akustik
Yaltm
Bu sistem iki ayr odadaki; kaynak, iletici ve alcdan oluur. Yaltm iki ayr alan arasnda gerekleir. Yaltm etkisi yap elemanlar ierisinde kullanlan yaltm rnleri tarafndan salanr (duvarlar, tavanlar ve zeminler).
Binalarda akustik 93
94 Binalarda akustik
H 2 M 2 M 3 PFC
8.1 m
H 1 M 1 M 4 H 4
6.7 m
Binalarda akustik 95
Ses emilimi lm TS EN ISO 354 sonularnn TS EN ISO 11654 standardna gre deerlendirilmesi
Bo odann ve test rnei ieren odann yanklanma sreleri Frekanslar 1/3 oktav bandnda ses emilimi katsays llm bir zellik
Frekanslar [Hz] 100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000
T1
[s]
7,83 6,96 6,12 5,47 4,81 4,43 4,40 4,85 5,11 5,24 5,22 5,00 4,74 4,53 3,99 3,39 2,77 2,18
T2
[s]
4,43 3,35 2,73 2,14 1,79 1,56 1,62 1,71 1,76 1,94 1,86 1,79 1,84 1,72 1,66 1,55 1,43 1,25
s
0,28 0,44 0,58 0,82 1,01 1,19 1,12 1,09 1,07 0,93 0,99 1,03 0,95 1,04 1,01 1,01 0,97 0,98
p
Ses emilim katsays (s)
1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 125 250 500 1000 2000 4000 8000 Frekans, 1, Hz
= 1.00
Ses emilimi alan oran 1/3 oktav ses emilim katsaylarnn aritmetik ortalamasna denktir
Ses Azaltma Katsays, emilmi ses dalgalarnn bir yzdesi olarak ele alnabilir
TS EN ISO 354 sonular deerlendirilir ve TS EN ISO 11654 standard ile belirlenmi olan hesaplama kurallar uygulanarak genel deer elde edilir.
96 Binalarda akustik
Amalar
Bu blmden sonra biliyor olmanz gerekenler...
.... Akustik konfor iin ehir planlamann, mimari tasarmn ve inaat tekniklerinin nemi Bir binann konumu akustiini nasl etkiler? alanlarda boluklarn yerleimi ve bina tesisatlarnn konumlandrlmasnda en iyi yntemler nelerdir? zgn akustik uygulamalar ina etmenin uygun yolu nedir?
Giri
Bir binann akustik konforu, inaatnn en bandan tanmlanabilecek iki ana etken tarafndan belirlenir. Bunlar: 1 - D grlt ve i grlt kaynaklarnn uygun dalmn gz nne alarak binann uygun ekilde konumlandrlmas ve tasarlanmas. 2- Akustik ynden etkin inaat tekniklerinin kullanlmas al levha, giydirme duvar, yzer deme ve akustik tavanlar gibi.
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
st katlar korunmamaktadr
Bir binada en yksek ses yaltm performansna ulamak iin, grlt kaynaklarna dorudan maruz kalnmaktan kanlmas veya kullanlan yaltmn artrlmas gerekir.
102 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
DORU
alan korunuyor
YANLI
alan grltye ak
yi bir bina tasarmnn n koulu grlt kaynaklarn tanmlamak ve deiik tasarmlarn binadaki grlt seviyelerini nasl etkileyeceini gz nnde bulundurmaktr.
Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler 103
DORU
Ses kaynana yakn ses bariyerleri. Bariyer yksek derecede yaltc ve emici olmaldr.
YANLI
Ses bariyeri kaynaktan uzak ve sadece bitkilerden olumakta. 104 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
Daha az etkilenecek binalar ses bariyeri olarak kullanlabilir. Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler 105
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
Daha az etkilenecek mekanlar (banyolar, mutfaklar vb.) grltye maruz kalan cephelere konumlandrlabilir. 108 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
Akustik bakmdan etkilenecek olan alanlar arasna koruyucu elemanlar yerletirilmelidir (rnein iki yatak odas arasnda gmme dolaplar).
Grlt kayna alanlarda ses emici malzemeler kullanlmaldr. rnein tavanlar iin ses emici mineral yn levhalar veya zemin iin hal gibi.
Boluklar akustik emici malzeme ile doldurulmaldr. Btn sabitlemeler elastik kelepelerle yaplmaldr.
Tesisat
Tesisat akustik adan en az etkilenecek yerlere konumlandrlmaldr. rnein, banyolar, mutfaklar, vb.
Havalandrma sistemleri tasarlanrken ve kurulurken aadaki ilkeler gz nnde bulundurulmaldr. Sistem makinalar akustik adan etkilenmeyecek alanlara konulmaldr. Sistem makinalarnn titreimlerinin absorbe edilmesi salanmal, bu amala yksek derecede emici havalandrma kanallar kullanlmaldr; rnein yksek performansl URSA AIR mineral yn rnleri gibi.
112 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
Aklklar
zellikle panjur kutularnn montajna zen gsterilmelidir. Kutularn iine ses yaltm yaplmaldr. Doramalarn hava geirmezliine zellikle dikkat edilmelidir. Kayar pencere kullanm engellenmelidir.
Akustik konforu artrmak iin ift pencere kullanlmaldr. Bunlar iki ayr katman halinde monte edilmeli, her ikisi de mmkn olduunca hava geirmez olmaldr.
Panjur kutusunun yan kesiti Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler 113
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
Akustik verimlilik
Bu yap sistemleri ktle-yayktle ses yaltm ilkesine dayanmakta olup, bylelikle ok dk arlklar ve asgari kalnlk ile yksek yaltm seviyeleri salarlar.
Kullanm tavsiyeleri
Bu yntem en ok ses yaltmnn nemli olduu i alanlarda, ara blme elemanlar inas iin tavsiye edilir. Dk yapm maliyetleri ile birlikte, bu sistemin balca deeri hzla uygulanabilmesidir.
C profiller pim kullanlmadan U profillere 400mm veya 600mm aks aralklaryla veya merkezlere yerletirilir. Not: Baz durumlarda dikey C profilleri yatay U profillere sabitlemek iin vida kullanlabilir.
1
Yatay U profiller tabana ve tavana monte edilir tabana, duvara ve tavana monte edilen kanallar esnek bir dolgu malzemesi kullanlarak yaltlr. Al levha iskeletin bir yzne C profillere vidalanr. Bu aamada duvar iinden geecek tesisat sistemleri kurulabilir. 3
Bu aamada mineral yn C profillerin arasna yerletirilir. Esneklii sayesinde mineral yn kesilirken ok kesin ller gerektirmediinden zamandan da kazandrr. Btn duvar ara boluk alannn, hi boluk braklmadan doldurulmasna ve sarkma olmamasna dikkat edilmelidir
kinci al levha katman C profillerin dier tarafna vidalanr ve balant derzleri reticinin talimatna gre dolgu malzemesiyle kapatlr. Birden fazla al levha katman kullanlmas durumunda bunlarn ayr ayr vidalanmasna ve btn balant derzlerinin dzgn ekilde dolgu malzemesi ile kapatlmasna dikkat edilmelidir.
Duvar prizleri belli aralklarla konulmal, ses iletimini artrmamak iin prizleri duvarn iki yzeyinde birbirlerinin karsna konumlandrmaktan kanlmaldr.
Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler 119
Tek iskeletli - ift kat al levhal ara blme duvar sisteminin uygun montajnn detaylar.
lana mineral Mineral yn Al levha placa de yeso laminado canal inferior Zemin U profili Zemin sabitleme anclaje a suelo
Yaltmestanca derzi junta
Tek iskeletli - tek kat al levhal ara blme duvar sisteminin uygun montajnn detaylar.
forjado superior Yatay yapsal eleman Yaltmfieltro derzi o estanca junta Sabitleme anclaje a forjado canal superior Tavan U profili Al levha placa de yeso laminado lana mineral Mineral yn
lana mineral Mineral yn Al levha placa de yeso laminado canal inferior Zemin U profili anclaje a suelo Zemin sabitleme junta estanca Yaltm derzi suelo flotante Yzer deme
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
Akustik verimlilik
Bu yap sistemleri ktle-yayktle ses yaltm ilkesine dayanmakta olup, bylelikle ok dk arlklar ve asgari kalnlk ile yksek yaltm dzeyleri salarlar.
Kullanm tavsiyeleri
Bu yntem en ok ses yaltmnn nemli olduu i alanlarda, ara blme elemanlar inas iin tavsiye edilir. Bu sistemi semenin balca faydalarndan biri, grece olarak daha ksa ina sresi gerektirmesi ve ok yksek ses yaltm performans sunmasdr.
Yatay U profiller tabana ve tavana monte edilir tabana, duvara ve tavana monte edilen U profiller esnek bir dolgu malzemesi kullanlarak yaltlr.
C profiller pim kullanlmadan U profiller 400mm veya 600mm aks aralklaryla veya merkezlere yerletirilir.
Al levha iskeletin bir yzne C profillere vidalanarak duvarn bir taraf oluturulur.
Mineral yn yaltm malzemesi, C profillerin arasna eklenir. Bu malzemenin esneklii tesisatlarn yaratt dzensizliklere uyum salamasn kolaylatrr.
kinci iskelet iin taban ve tavan U profilleri (U profiller ile taban ve tavan arasna bir dolgu eridi konularak) monte edilir.
kinci duvarn dikey C profilleri 400 veya 600 mm aks aralklaryla yerletirilir. kinci iskelet iinden geecek ve ikinci al levha yzey zerinde yer alacak tesisatlar kurulur.
Profiller arasna mineral yn yerletirilir. Bu malzemenin esneklii tesisatlardan kaynaklanan dzensizliklere uyum salamasn kolaylatrr.
Al levhalar ikinci iskelete vidalanr (her iki yzey zerindeki balant derzleri dolgu malzemesi ile kapatlr) ve her iki tarafa da ikinci al levha katman vidalanr ve balant derzleri dolgu malzemesi ile kapatlr.
Yatay yapsal eleman forjado superior junta fieltro Yaltm derzi o estanca anclaje a forjado Sabitleme canal superior Tavan U profili placa de yeso laminado Al levha Mineral yn lana mineral
Mineral yn lana mineral placa de yeso laminado Al levha Zemin inferior U profili canal anclaje a suelo Zemin sabitleme Yaltm derzi junta estanca Yzer flotante deme suelo
Yzer flotante deme suelo Mineral yn CP3 oo CP5 (15/20 mm) lana mineral CP3 CP5 (15/20 mm) Yatay yapsal eleman forjado Yaltm eridi junta de desolidarizacin Yaltm derzi junta estanca
Al levhalar ile yzer demeler arasndaki birleme noktalar dikey bir mineral yn yaltm eridi ile ayrlmaldr. Bylelikle kat yzey iletiminden kanlarak daha iyi bir ses yaltm salanm olacaktr.
Al levha placa de yeso laminado Mineral yn lana mineral Al levha placa de yeso laminado Ara boluk cmara Sprgelik levhas rodapie Yaltm estanca derzi junta Taban Uinferior profili canal Su Geirmez elastik dolgu sellado elstico impermeable (opcional) Yzer deme suelo flotante Yatay yapsal eleman forjado
ift iskeletli al levha ara blme duvar sistemi ile yzer deme arasnda kat birleme noktalarn engellemenin bir dier yolu da duvar yzer deme zerine ina etmektir.
D duvar / Cephe Sva Ara boluk Mineral yn Al levha ereve C profili Ses yaltm band
Buhar bariyeri
Al levha
ift iskeletli al levha ara blme duvarn tayc duvarla temas noktasnda, al levha duvarn tayc duvarla birlemesi ve yukardaki gsterildii ekilde, i mekandaki al levha duvarn, giydirme duvarn iine gemesi salanmaldr.
Yatay yapsal eleman Ses yaltm band Tavan U profili Mineral yn Dili vida (pim) Al levha Ara boluk Ask Mineral yn Al levha Tavan C profili Al levha
Al levha sistemi, tavan sisteminin iinden geerek kat deme katmanna kadar ulamaldr.
128 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
Akustik verimlilik
Bu yap sistemleri basit ktle ve ktle-yay-ktle ilkelerine dayanr. Bu sistem ar ktle duvarlarn ses yaltm ile yksek akustik verimlilik salayan mineral yn ile doldurulmu giydirme duvar sistemini birletirir.
Kullanm tavsiyeleri
Bu yntem, ara blme elemanlarndan daha yksek bir akustik performans elde etmek amacyla, mevcut dikey yap elemanlarnn ses yaltm bakmndan glendirilmesi iin tavsiye edilir.
U profiller tabana, duvara ve tavana vidalanr (balant blmlerine esnek bir dolgu malzemesi uygulanr); U profiller tayc duvar ile dorudan temas etmemelidir.
1
Yapsal tayc duvarnn grlt iletimi yapabilecek boluklara sahip olmamasna dikkat ediniz. Gerekli durumlarda bu boluklar kapatmak iin sva yaplmas nerilir. Dikey C profiller 600 veya 400 mm aks aralklaryla U profillere yerletirilir. Bu aamada tesisatlar duvar iine denebilir.
Al levha C profillere vidalanr ve balant derzlerine reticinin talimatlarna gre dolgu yaplr.
4
Mineral yn C profiller arasna yerletirilir. Mineral yn esneklii sayesinde kesilirken kesin lmler gerektirmez. Tm duvar alannn herhangi bir boluk veya sarkma olmadan doldurulmasna dikkat edilmelidir. Ana duvar ve iskelet duvar sistemi arasndaki iskeletin veya balantlarn arkasna yaltm yapmaktan kannz.
Boru ve kablo tesisat sistemlerine zel dikkat gsterilmeli, ses kprlerinin olumasn engellemek iin dolgu malzemeleri kullanlmaldr.
Duvar prizleri belli aralklarla konulmal, ses iletimini artrmamak iin prizleri duvarn iki yzeyinde birbirlerinin karsna konumlandrmaktan kanlmaldr.
Metal iskeletli al levha giydirme duvar sistemleri tercih edilmelidir Boru ve kablo tesisat sistemleri mineral yn yaltmla sarlmaldr. Priz kutularn duvara dorudan monte etmeyiniz, bunlar mineral yn yaltmla sararak monte ediniz.
Bitiik sistemler daha verimsizdir Ses yaltm amal al levha giydirme duvar sistemelerinde plastik kpkleri yaltm malzemesi olarak kullanmaynz.
Yatay deme forjado superior Yaltm veyaoses yaltm eridi junta fieltro estanca Mineral yn lana mineral Sva ya da al levha kaplama enfoscado o enlucido Duvar / (de tula fbrica ladrillo) tornillos Vidalar M arriostramiento (opcin altura) Destek ( Ykseklii gre segn opsiyonel) Al levha placa de yeso laminado Al levha placa de yeso laminado Duvar / (de tula fbrica ladrillo) Destek ( Ykseklii gre segn opsiyonel) arriostramiento (opcin altura) Vidalar M tornillos Sva ya da al levha kaplama enfoscado o enlucido Taban inferior U profili canal Yaltm derzi junta estanca Yzer flotante deme suelo
fbrica/ (de ladrillo) Duvar tula enlucido Sva kaplama lana mineral Mineral yn placa de yeso laminado Al levha rodapie levhas Sprgelik canal inferior Taban U profili sellado elstico impermeable (opcional) Su Geirmez elastik dolgu (opsiyonel) junta estanca Yaltm eridi suelo flotante Yzer deme junta de desolidarizacin Yaltm eridi
Yatay yapsal eleman forjado
Yzer deme sistemi yma duvarla uygulandnda, duvarn yzeyine ulamaldr. Sonrasnda yzer deme zerine, tabandan yaltm eritleri ile ayrlm olarak, al levha giydirme duvar sistemi uygulanmaldr.
Al levha kaplama
Boluk Mineral yn Al levha Ara profil Balant profili
ki apartman dairesi arasndaki blme duvara yaplacak al levha giydirme, d cephe duvarnn i tarafna kadar uzanmaldr. yzeyden cephe duvarna yaplm al levha giydirmenin iinden devam etmelidir.
Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler 137
Tavan U profili canal superior Mineral lana yn mineral Al placa levhade yeso laminado Dilivarilla vida (pim) roscada (cuelgue) suspensin Ask lana yn mineral Mineral Alplaca levhade yeso laminado Tavan U profili perfil techo continuo cmara Boluk Alenlucido levha kaplama fbrica de ladrillo Duvar / tula
Al levha giydirme duvar sistemi, tavan sistemi iinden geerek demenin altna kadar ulamaldr.
ereve montante profili de arranque (opcional segn longitud pao) Mineral yn lana mineral Kolon pilar ereve montante profili de arranque juntayaltm de fieltro Ses band tabique placalevha de yeso laminado Al Mineral yn lana mineral ereve montante profili de arranque juntayaltm de fieltro Ses band placalevha de yeso laminado Al
Al levha giydirme duvar sistemi, tayc duvarlarn yzeyini (kolonlar, vb.) takip etmelidir.
Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler 139
Yatay yapsal forjado eleman junta fieltro band Ses yaltm canal U profil Kiri viga lana mineral Mineral yn Profil montante placa de yeso laminado Al levha U profil canal U profil canal Profil U profil Ses yaltm band
Tayc duvarlarn yzeyini takip eden al levha giydirme duvar sisteminin bir yap elemann kaplama detay
Al levha giydirme duvar sistemi, tayc duvarlarn yzeyini (kolonlar, vb.) takip etmelidir.
140 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
Tavanlar
Tanm
Akustik tavan sistemi, ses yaltm performansn artrmak iin tasarlanmtr. Bu sistemin inas giydirme duvar sistemine benzer olup, deme ve demeye asl al levhalar tayan metal ereve sisteminden oluur. Hava iletimli grltnn yaltmn artrmak iin deme ile al levha arasnda kalan st boluk ksmna mineral yn uygulanr.
Akustik verimlilik
Bu yap sistemleri ktle-yay-ktle ilkesine dayanmakta olup, bylece bina demelerinin mevcut olduu uygulamalarda yksek ses yaltm elde etmek kolaylamaktadr
Kullanm tavsiyeleri
Bu ses yaltm eleman, binadaki katlarn arasndaki hava iletimli ses yaltmn artrmak iin tercih edilen bir zmdr.
Tavanlar
Sistemin adm adm inas
Tavan U profilleri, dz bir yzey oluturmaya dikkat edilerek, ubuk asklar ile tavana aslr.
2
Mineral yn yaltm yatay U profiller zerine yerletirilir.
Tavanlar
Tavan sistemlerinin doru uygulanmas
Yzer deme suelo flotante (PYL) Mineral yn lana mineral CP3 o CP5 (15/20 m 15/20 mm) ap beton base niveladora
forjado eleman
Yatay yapsal
Tavanlar
Sistemin uygulanmas hakknda genel tavsiyeler
Tesisatlar (klandrma, vb) ses yaltm tavan sistemlerinin iinden geerek yatay yap elemanna ulamaldr.
1 - Tek iskeletli al levha ara blme duvarlar 2 - ift iskeletli al levha ara blme duvarlar 3 - Al levha giydirme duvar 4 - Tavanlar 5 - Yzer demeler
Yzer demeler
Tanm
Yzer demeler, darbe sesi iletimini azaltmak iin tasarlanm bir yap tekniidir. Bu sistem darbelerden kaynaklanan titreimleri azaltan elastik bir katmandan oluur. Mineral yn zellikle bu uygulama iin uygundur. Bunun sistem zerine, yk dalmn salamas iin, slak (beton deme) veya kuru (ahap parke veya al levha) bir katman yerletirilir.
Akustik verimlilik
Bu yap sistemleri akustik ktle-yay-ktle ilkesine dayaldr ve tabanlardan darbe sesi iletiminin azaltlmas amacyla kullanlrlar.
Kullanm tavsiyeleri
Tabanlardan darbe sesi iletiminin azaltlmas iin en ok tavsiye edilen yntemdir
Yzer demeler
Sistemin adm adm inas
Zemin dzln salamak ve przsz bir alt katman oluturmak iin ince bir kum katman zemine serilebilir.
1
Zemin beton yzeyi temizlenerek hazrlanr.
3 5
Bir beton deme veya ap tayc rol oynar. Son deme kat olarak parke, hal, vs. beton zerine yerletirilir.
Yzer demeyi duvardan yaltmak amacyla, duvar evresindeki kenarlara dikey bir mineral yn eridi uygulanr. Bir polietilen bant, yaptrc ve ayrc katman olarak ilev grr.
Yzer demeler
Yzer deme sistemlerinin doru uygulanmas
Zemin kaplamas Elastik dolgu Yzer deme Yzer deme destei Polietilen ayrc bant Mineral yn
Yzer deme sistemlerinin dier sistemlerle birleme noktalar ilgili blmlerde aklanmtr.
150 Tasarm ve uygulama iin en iyi yntemler
Amalar
Bu blmden sonra biliyor olmanz gerekenler...
...mineral yn akustik yap uygulamalar iin ideal bir yaltm malzemesidir.
En az evresel etki
1 - Yksek akustik performans 2 - stn yangn performans 3 - En iyi tasarruf olana 4 - En kolay uygulama deneyimi 5 - En az evresel etki
IV. 2 - S es yaltm uygulamalarnda URSA Mineral yn kullanmnn faydalar
En az 5 kPa s/m hava ak direnci deeri, ideal bir ses yaltm malzemesi iin bir n koul olduu kadar, ayn malzeme iin ekonomik ve evresel etkiler dikkate alndnda, st snr da temsil eder.
*TS EN ISO 140-11 standardna gore ** J. Royar. Ses yaltml yaplarda mineral ynn rol
10
Ses iletimi = yaltm yok
Performans anlamnda ek bir zellik sunmamakta, ancak ekonomik ve evresel adan zararl
100
10
URSA TERRA TY
1 10
Kaynak: Tor Erik Vigran, Bina akustii, say. 197
Younluk kg/m3
100
Grafikte de grld gibi, URSA TERRA 15 kg/m3 ve alt younluklarda ideal Rs deerlerine ularken, taynnn minimum fonksiyonel younluu 25 kg/m3 deerinin zerinde, dier bir deyile ekonomik ve evresel adan optimum deerin olduka zerinde kalmaktadr.
URSA Mineral yn deer nermesi 159
Taynnn yksek younluu hibir sistemde daha iyi akustik performans salamamaktadr.
160 URSA Mineral yn deer nermesi
1 - Yksek akustik performans 2 - stn yangn performans 3 - En iyi tasarruf olana 4 - En kolay uygulama deneyimi 5 - En az evresel etki
IV. 2 - S es yaltm uygulamalarnda URSA Mineral yn kullanmnn faydalar
Ses yaltm uygulamalarnda ergime noktas kavram ilgisiz kalmaktadr, nk yangn karsnda llen deer malzemenin ergime noktas deil, yap elemannn yangn dayanmdr.
URSA Mineral yn deer nermesi 163
Yaltmnda mineral yn kullanlan yap elemanlarnn yksek REI snflandrmalarn salad kantlanmtr. rnein REI 120. URSA TERRA ve tayn de bu deerleri salayabilmektedir.
1 - Yksek akustik performans 2 - stn yangn performans 3 - En iyi tasarruf olana 4 - En kolay uygulama deneyimi 5 - En az evresel etki
IV. 2 - S es yaltm uygulamalarnda URSA Mineral yn kullanmnn faydalar
URSA TERRA kullanmak taynne oranla %40 oranndan fazla bir montaj sresi tasarrufu salayabilir.
168 URSA Mineral yn deer nermesi
Seilen malzemeler unlardr: URSA 34R Tayn, Rockwool Alpharock Her iki rn Fransadaki Leroy Merlin web sitesinden seilmitir. Btn teknik zellikleri ve fiyatlar bu siteden alnmtr.
Her iki malzeme standart bir Rw 72/48 blme duvar sistemi iin deerlendirilmitir. Tek iskelet Tek kat al levha
URSA Ses yaltm rulosu uzunluk (mm) genilik (mm) kalnlk (mm) m2 rulo/ levha bana fiyat* EUR/m2 Rw 72/48 sistemi EUR/dB 16200 1200 45 19,44 40,82 1,10 44 0,5
72%
74%
Yntem:1 Ref:URSA DB n 102 Rw(C;Ctr)= 39(-2;-5) Maliyet (CYPE 2010.m) =28,51 /m2
Yntem:2 Ref:URSA DB n 340 Rw(C;Ctr)= 45(-3;-9) Maliyet (CYPE 2010.m) =34,95 /m2
Al levha tipi
Ara Boluk ve dolgusu 50 mm bo 50 mm mineral yn dolgu 50 mm bo 50 mm mineral yn dolgu 50 mm mineral yn dolgu 50 mm mineral yn dolgu 50 mm mineral yn dolgu
Ses yaltm potansiyeli 39(-2;-5) 45(-3;-9) 44(-2;-6) 51(-3;-9) 51(-3;-9) 52(-2;-7) 52(-2;-7)
Maliyet (EUR/ m2) 28,51 34,95 41,06 47,49 55,57 51,11 63,55
15 mm standart 15 mm standart 2*13 mm standart 2*13 mm standart 2*13 mm fire 2*15 mm standart 2*15 mm fire
Yaltmsz tek iskeletli-ift katl al levha ara blme duvar sistemlerinden kanlmaldr. Yksek performansl ara blme duvarlar iin boluklar mineral yn ile doldurmak ses yaltm, yangn dayanm ve ekonomik alardan avantajlar salar.
1 - Yksek akustik performans 2 - stn yangn performans 3 - En iyi tasarruf olana 4 - En kolay uygulama deneyimi 5 - En az evresel etki
IV. 2 - S es yaltm uygulamalarnda URSA Mineral yn kullanmnn faydalar
Mineral yn, uygulama srecinin daha kolay ve etkin olarak yaplmasna imkan tanr
174 URSA Mineral yn deer nermesi
1 - Yksek akustik performans 2 - stn yangn performans 3 - En iyi tasarruf olana 4 - En kolay uygulama deneyimi 5 - En az evresel etki
IV. 2 - S es yaltm uygulamalarnda URSA Mineral yn kullanmnn faydalar
Mineral yn
Mineral ynn sktrlabilir olmas lojistik zincir boyunca nemli oranlarda enerji tasarrufu salar.
Mineral yn retimi iin URSA %50 orannda geri dntrlebilir cam kullanmaktadr.
Hammadde
retim
Lojistik
Kurulum
uzunluk (mm) genilik (mm) kalnlk (mm) m2 m3 kg/m3 kg/m2 Rw 72/48 sistem kg/dB
URSA Ses yaltm rulosu 10800 600 45 6,48 0,292 15 0,68 44 0,015
%78
%78
Kaynak: 2 Eyll 2010 tarihli Leroy Merlin internet sitesi. rn zellikleri retici kataloglarna gre verilmitir. http://www.leroymerlin.fr/mpng2-front/pre?zone=zonecatalogue&idLSPub=1244117943&renderall=on
Ayn ses yaltm performansn salamak iin, tayn URSA TERRAya oranla %78 daha fazla doal kaynaa ihtiya duymaktadr.
178 URSA Mineral yn deer nermesi
1 - Yksek akustik performans 2 - stn yangn performans 3 - En iyi tasarruf olana 4 - En kolay uygulama deneyimi 5 - En az evresel etki
IV. 2 - S es yaltm uygulamalarnda URSA Mineral yn kullanmnn faydalar
50
30
URSA TERRA TY
10
10 0
16 0
25 0
40 0
63 0
10 00
16 00
25 00
URSA TERRA
Kaynak: URSA testleri
Tayn
Tayn, URSA TERRAya oranla daha dk deerlere ulaabilmek iin, ok daha yksek younluklara ihtiya duymaktadr.
URSA Mineral yn deer nermesi 181
40 00
60
50
40
30
20
URSA TERRA TY
10
URSA TERRA
Kaynak: URSA testleri
URSA TERRA, tayn ile karlatrldnda, ok daha az younluk gerektirmekte ve daha yksek ses yaltm performans salamaktadr.
182 URSA Mineral yn deer nermesi
10 0 12 5 16 0 20 0 25 0 31 5 40 0 50 0 63 0 80 0 10 0 12 0 50 16 00 20 00 25 0 31 0 5 40 0 00 50 00
Tayn
10 0
URSA TERRA
Kaynak: URSA testleri
Yukardaki grafikte de grld gibi URSA TERRA daha dk younluk ile daha yksek ses yaltm performansna ular.
URSA Mineral yn deer nermesi 183
10 0 12 5 16 0 20 0 25 0 31 5 40 0 50 0 63 0 80 0 10 0 12 0 50 16 00 20 00 25 0 31 0 5 40 0 00 50 00
Tayn
70
60
50
40
30
20
URSA TERRA TY
10
0
10 0 12 5 16 0 20 0 25 0 31 5 40 0 50 0 63 0 80 0 10 0 12 0 50 16 00 20 00 25 0 31 0 5 40 0 00 50 00
URSA TERRA
Tayn
URSA TERRA yksek ses yaltm performans salar ve daha az younluk gerektirir.
184 URSA Mineral yn deer nermesi
15
10
URSA TERRA TY
-5
10 0 12 5 16 0 20 0 25 0 31 5 40 0 50 0 63 0 80 0 10 0 12 0 50 16 00 20 00 25 0 31 0 5 40 0 00 50 00
URSA TERRA
Tayn
URSA TERRA RA = 61,6 dBA Test Audiotec CTA 245/09/AER URSA TERRA 22 Kg/m3
Kaynak: URSA testleri
1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0
100
75
60
45
1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0
34 kg/m3
16 kg/m3
Younluun, rnn emilim deeri zerinde dikkate deer bir etkisi yoktur.
125 250 500 1000 2000 4000
Hz
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Yukardaki grafikte de grld zere aradaki bir arka boluk mineral ynnn emilim kapasitesini artrmaktadr (zellikle dk frekanslarda). Boluk ne kadar bykse o kadar ok akustik enerji s enerjisine dntrlmektedir.
1,2
0,8
0,6
0,4
0,2
0 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000 100 125 160 200 250 315 400 500 630 800
URSA TERRA+Camtl
Mineral yn yzeyine yaplacak kaplamalar ses emilimi zerinde gl bir etkiye sahiptir. Geirgen kaplamalar performans zerinde pozitif bir etkiye sahipken, geirmez kaplamalar (zellikle yksek frekanslarda) negatif bir etkiye sahiptir.
Amalar
Bu blmden sonra biliyor olmanz gerekenler
...URSA olarak ses yaltm ve ses emilim alanlarnda bir dizi tescilli yazlm aralar gelitirdik Akustik veritaban URSA binalarda ses yaltm dzeyleri tahmin yazlm Akustik szl
Bu ara sistemlerin ve sistem elemanlarnn seilmesine olanak tanmaktadr. Btn sonular nc taraflarca tasdik edilmi testlere dayanmaktadr.
Bu ara sistemlerin ve sistem elemanlarnn seilmesine olanak tanmaktadr. Btn sonular nc taraflarca tasdik edilmi testlere dayanmaktadr.
URSA yazlm
Akustik emilim performans deerleri salar
Bu ara URSA tarafndan daha fazla yap elemann hesaba katarak ses yaltm performans deerlendirmesi yapmak iin gelitirilmitir
Akustik szl
URSA akustik ile ilgili terim ve kavramlara kolayca ulalmasn ve hzl bir ekilde anlalmasn salamak amacyla bir akustik szl gelitirdi.