Professional Documents
Culture Documents
01050000658
01050000658
ng b mt la
hi u
ng lin quan n ca
c nguyn t
b m t cu
trn b mt la
n
s
v tng s nguyn t l n th ta co
phng tri
nh lin h
gi
a chu
ng l n
s
= 4n
2/3
. T rt ra c t s gia s nguyn t trn b mt v tng s
nguyn t s l
f = n
s
/n = 4n
2/3
/n = 4/n
1/3
= 4r
0
/r, v
i r
0
l bn knh ca nguyn t v r l bn knh ca
ht nano. Nh vy, khi kch thc ca vt liu gim t
tn g ln
ng k. c th gim kch thc ca ht lm tng hiu ng b mt ngi ta nghin cu
nhiu phng php, trong c phng php s dng cc cht hot ha b mt nh l cc
cht polymer
C hai phng php thng thy khi bc ph cc ht nano bng cc cht hot ha b
mt (TGA, PVA, PVP) nh sau:
+ Phng php bc ph trc : Cc cht hot ha b mt c trn chung cng vi dung
dch tin cht v khuy u trong nhiu gi trc qu trnh to ht nano
+ Phng php bc ph sau : Sau khi c to thnh, cc ht nano c cho vo cc
dung dch c cha cht hot ha b mt v khuy u trong vng nhiu gi
T thc nghim cho thy vic bc ph trc t c hiu qu cao hn, cc ht c
bc ph u hn so vi vic bc ph sau. Bi vy cc nghin cu ca chng ti ch yu s
dng phng php bc ph trc.
Khi cc ht nano c bc ph cc cht hot ha b mt s trnh c vic cc ht kt
t tr li vi nhau to thnh mu khi khin cho din tch kch thc b mt tng ln. iu
ny dn ti cng pht quang v hiu sut pht quang ca ht nano cng tng. Chnh bi
vy, vic bc ph cc ht nano bng cc cht nh TGA, PVA, PVP, PVC thu ht c rt
nhiu s quan tm. Trong bi bo nghin cu s tng hp v pht quang ca cc ht nano
ZnS:Mn bc ph PVA G.Murugadoss, B. Rajamannan v V. Ramasamy[11] ch ra rng
cc ht nano c bc ph PVA nng cao tnh pht quang so vi cc ht m khng c bc
ph.Trong nghin cu ca Subhendu K. Panda v ng nghip[19], sau khi bc ph PVP th
kch thc trung bnh ca ht nano ZnS c 2.8 nm, PVP lm n nh cc ht nano v cng
cho thy nh hng khng gian ca PVP bc ph cc ht nano ZnS qua lin kt vt l v ha
hc hn ch mi lin h gia cc ht v ngn chn s kt t ca cc ht bn trong s kt t
hnh cu.
2.2 H ch to mu
2.2.1 My rung siu m
My rung siu m c s dng lm sch cc dng c th nghim. My c cc thang
iu chnh nhit ca dung dch bn trong v iu chnh thi gian lm sch ti a l 15
pht, s dng ngun in 220V.
9
2.2.2 My khuy t gia nhit
ha tan cc cht vo trong dung mi v trn u cc cht vi nhau chng ti tin
hnh pha trn chng trong cc thy tinh t trn my khuy t c gia nhit ca hng VELP
.
2.2.3 My quay ly tm
Qu trnh lc kt ta c thc hin nh my quay ly tm. Chng ti s dng my
Hettich EBA 8S.
2.2.4 H l sy v mu
a) Cu to:
- Ngun nui :L hot ng di in p 220V, dng cc i trn 9A, cng sut cc i
2000W. Nhit ti a cho php l 350
o
C.
- V l :Vt liu dng lm v l l thp dy 2 mm. V l c gia cng c dng hnh
tr ng knh trong 36 cm, ng knh ngoi 53 cm, di 50 cm, c t trn mt gi cao
10 cm. mt u l c thit k mt np y c th ng m d dng. Trong qu trnh sy,
np l c c nh bi 4 chic vt xoy t 4 gc ca np. Tc dng ca v l l to khung
gi c nh v bo v cc b phn bn trong thn l (dy in tr, bng cch nhit).
- Bng cch nhit :Vt liu c s dng lm b phn cch nhit l bng thy tinh,
c kh nng cch nhit v chu nhit vo loi tt nht. H s dn nhit bng thy tinh: 0.035
0.081 (W/mK).
- Dy in tr :Dy in tr c s dng y l Constantan chu c nhit ti a
l 1200 1300
o
C. Nhit tt nht c th chu c l 800
o
C.
- Bm chn khng :Bm chn khng c cu to gm 1 m t in 3 pha c ni
vi mt my quay li tm lch trc thng qua h thng dy curoa. hn ch ma st v
lm cho h bm c kn ngi ta du vo thn bm. Khi hot ng, bm s c hai
ca mt ca lm nhim v ht kh trong thn l v mt ca x kh ra bn ngoi.
B phn ht kh ca bm chn khng c ni vi b phn lc l mt bnh thy tinh
trnh hin tng du trn vo l sy. ng ht kh sau c ni vo mt sau ca l. Trn
ng c gn mt ng h o p sut v mt van chn khng ngn khng cho kh trn vo l.
b) Hot ng ca h l sy : Hot ng ca h l sy s dng b iu khin nhit , thi
gian c ch ra hnh 2.6
10
Hnh 2.6: Hot ng ca h l sy s dng b iu khin nhit , thi gian
in p a vo dng t nng dy in tr trong l sy. Cp nhit in trong thn l
sinh ra sut in ng nhit in (ph thuc vo nhit trong l). Sut in ng nhit in
c a vo b iu khin t l P, thng qua sut in ng nhit in b iu khin s xc
nh v hin th cho ta bit nhit chnh xc nhit trong l. ng thi, b iu khin P
cng iu chnh dng qua tr ti sao cho ph hp vi nhit v thi gian ngi s dng
t trc.
2.3 H xc nh cu trc, hnh thi b mt ca mu
2.3.1 H o ph nhiu x tia X (ph X-ray)
Nguyn tc chung ca phng php phn tch cu trc tinh th v thnh phn pha bng
nhiu x tia X (XRD) da trn hin tng nhiu x tia X ca mng tinh th khi tha mn iu
kin Bragg :
2dsinu = n
2.3.2 H o ph tn sc nng lng
2.4. H o ph pht quang, ph kch thch pht quang, ph hp th
2.4.1 H o ph pht quang MS-257 dng k thut CCD
S khi ca h thu ph pht quang bng my quang ph cch t a knh MS-257
dng k thut CCD c dn ra hnh 2.9. Cu to ca h gm ba b phn chnh: Ngun
kch thch, my quang ph cch t MS-257.
2.4.2 H o ph kch thch pht quang FL3 22
H thu ph kch thch v ph pht quang Fluorolog FL3-22 ca Trung tm Khoa hc
Vt liu Khoa Vt l Trng i hc Khoa hc T nhin.
11
2.4.3 H o ph hp th
Quan h gia cng ca chm sng truyn qua mt mi trng c b dy x tnh t
b mt, vi s hp th quang hc ca mi trng lan truyn nh sng, c cho t nh lut
Lambert.
CHNG 3
KT QU THC NGHIM V BIN LUN
3.1. Cc quy trnh ch to cc ht nano ZnS, ZnS:Mn
3.1.1. Quy trnh ch to cc ht nano ZnS, ZnS:Mn bc ph TGA bng phng
php thy nhit.
Bng phng php thy nhit cc ht nano ZnS, ZnS:Mn c ch to t cc tin cht
Zn(CH
3
COO)
2
.2H
2
O, C
2
H
4
O
2
S (TGA), Mn(CH
3
COO)
2
.4H
2
O. Quy trnh ch to bt nano
ZnS:Mn c thc hin qua 4 bc sau:
Bc 1: Pha dung dch
+ Tnh ton ha cht
Do Zn
2+
kt hp vi S
2-
theo t l 1:2 nn cc tin cht trn c to thnh cc dung
dch Zn(CH
3
COO)
2
.0.1M (A), Mn(CH
3
COO)
2
0.25 M (B) (vi dung mi nc ct hai ln) v
TGA 0.2M (C) (dung mi: nc ct hai ln).
Bc 2: To kt ta
Hn hp cui cng c a vo ng thy tinh, bnh teflon v bnh inox cha teflon,
vn cht np bnh inox to p sut. Ton b bnh inox c a vo thy nhit 220
0
C
trong 20h. Trong qu trnh thy nhit mi mt loi phc cht c ln ln hnh thnh cc ht
nano ZnS:Mn, trong cc ht nano vn c bc ph bi axit TGA. V th kch thc cc
ht nano ZnS:Mn ch to bng phng php thy nhit vi s hin din ca axit TGA nh.
Cng qu trnh thy nhit mt phn gc hu c SCH
2
COOH
-
ca TGA c tch ra khi cc
ht nano ZnS:Mn.
Bc 3: Lc ra kt ta
Sau khi thy nhit ngui t nhin ta thu c kt ta. Lc ra kt ta t 4 n 5 ln
bng nc ct 2 ln loi cc tp bn v cc ion cn d trong kt ta. loi tr lng S
cn d bm trn b mt ca cc ht nano ZnS:Mn trong kt ta, chng ti dng dung mi
CS
2
ra kt ta khong 3 ln sau li lc ra bng nc ct hai ln.
Bc 4: Sy kt ta
12
Sau khi lc ra kt ta c sy kh 80
0
trong 12h ta thu c bt nano ZnS:Mn.
Cc bt pht quang ZnS v ZnS:Mn vi nng cht kch hot: 0 mol % C 20 mol
% cng vi nhit thy nhit v thi gian thy nhit khc nhau c kho st:
+ V cu trc v hnh thi b mt, thng qua: Ph nhiu x tia X (XRD) v nh TEM.
+ V tnh cht quang, thng qua: Ph pht quang, ph kch thch hunh quang v ph
hp th.
3.1.2. Quy trnh ch to cc ht nano ZnS:Mn (C
Mn
= 8 mol%) bc ph PVA bng
phng php ng kt ta
Bng phng php ng kt ta, bt nano ZnS:Mn bc ph PVA c ch to t cc
tin cht: Zn(CH
3
COO)
2
.2H
2
O, Na
2
S, Mn(CH
3
COO).4H
2
O, PVA. Quy trnh ch to cc bt
nano ZnS:Mn c thc hin qua nhng bc sau:
Bc 1: Pha dung dch
+Tnh ton ha cht:
Do Zn
2+
kt hp vi S
2-
theo t l 1:1 nn cc tin cht trn c to thnh cc dung
dch Zn(CH
3
COO)
2
.0.1M (A), Mn(CH
3
COO)
2
0.1 M (B) (vi dung mi nc ct hai ln) v
Na
2
S.0.1M (C) (dung mi: nc ct hai ln).
Bc 2: To kt ta
Ngay sau khi nh dung dch C vo dung dch F lp tc xut hin kt ta ng thi ca
ZnS v MnS theo phng trnh phn ng (3.14) v (3.15) Dung dch huyn ph to thnh
c khuy u trong 30 pht to s ng nht trong kt ta.
Bc 3: Lc ra kt ta
Kt ta c lc bng my quay li tm vi tc 2500 vng/ pht, trong 10 pht. Tip
tc lc ra kt ta ba ln bng nc ct hai ln loi cc ion Na
+
v cc tp bn trong kt
ta.
Bc 4: Sy kt ta
Sau khi lc ra, kt ta c sy kh 80
0
C trong 8h, ta c cc tinh th rn, kh.
Tip nghin nh kt ta kh bng ci m no ta c bt pht quang nano ZnS:Mn bc
ph PVA
3.2. Cu trc v hnh thi hc ca cc ht nano ZnS v ZnS:Mn
13
3.2.1. Cu trc v hnh thi hc ca cc ht nano ZnS
Hnh 3.1 l ph XRD ca cc ht nano ZnS c ch to bng phng php thy nhit
trong 20h vi cc nhit thy nhit khc nhau. Khi thy nhit 130
0
C, 150
0
C trong ph
XRD ca n ch xut hin cc m rng (hnh 3.1-a,b).
20 40 60
0
2000
4000
C
u
o
n
g
d
o
(
a
.
u
)
2u (deg)
f. 240
0
e. 220
0
d. 200
0
c. 180
0
b. 150
0
a. 130
0
a
b
c
d
e
f
(010)
(002)
(011)
(110)
(013)
(112)
iu ny chng t cc nhit ny ZnS cha c cu trc tinh th. Khi tng nhit
thy nhit n 180
0
C cc ht nano ZnS bt u kt tinh thnh dng tinh th. Trong ph XRD
ca n xut hin cc vch nhiu x ng vi cc mt phn x chnh (010), (002), (011), (110),
(013) v (112) trong vch (002) c cng ln nht, vch (013) c cng nh nht
(hnh 3-c). Khi tng nhit t 200
0
C n 240
0
C cc vch nhiu x c cng tng v cng
th hin r nt thnh nh nhng v tr ca n hu nh khng thay i. iu ny chng t s
tng nhit trong khong trn lm cho cu trc tinh th ca ZnS tr ln hon ho hn. T
ph XRD cho thy cc ZnS l n pha kt tinh dng a tinh th thuc nhm i xng khng
gian C
6v
4
P6
3
mc. T ph XRD chng ti xc nh c cc hng s mng a,b,c ca tinh
th ZnS. Khi tng nhit t 180
0
C n 240
0
C th hng s mng a = b hu nh khng thay
i trong khong 3.8360 A
0
, cn hng s mng c tng nh t 6.2285 A
0
n 6.2648 A
0
.
T gin XRD v cng thc Debye Scherrer:
u |
cos
9 . 0
= D
Hnh 3.1: Ph XRD ca cc ht nano ZnS ch to bng phng php thy nhit
trong 20h vi cc nhit thy nhit vi nhau
14
trong :
D (A
o
) l kch thc ht
= 1.54056 A
o
l bc sng tia X
(rad) l bn rng ca vch nhiu x
(rad) l gc nhiu x
Chng ti xc nh c kch thc trung bnh ca ht khong 10.4 13.4nm.
nh TEM ca cc ht nano ZnS ch to bng phng php thy nhit trong 20h cc
nhit thy nhit 130
0
C, 180
0
C, 220
0
C. Khi thy nhit 130
0
C cc ht nano kt t vi nhau
thnh cc m (hnh 3.2 - a,d). Khi tng nhit thy nhit n 180
0
C cc ht nano bt u
tch ri nhau. Khi tng nhit thy nhit n 220
0
C cc ht nano tch ri nhau hn na
vi kch thc ht trung bnh khong t 10-15 nm. Kt qu ny c th xem nh ph hp vi
kt qu thu c t ph XRD.
3.2.2. Cu trc hnh thi hc ca cc ht nano ZnS:Mn ch tao bng phng php
thy nhit
Gin XRD ca cc ht nano ZnS:Mn thy nhit trong 15h 220
0
C vi cc nng
Mn tng t 1mol% n 20mol%. Trong ph XRD ta thy xut hin cc vch nhiu c ng vi
mt phn x chnh (010), (002), (011), (110), (013), (112) trong vch (002) c cng
ln nht, vch (013) c cng nh nht. T ph XRD cho thy ZnS:Mn l n pha, kt
tinh dng a tinh th c cu trc lc gic thuc nhm khng gian C
6v
4
P6
3
mc.
3.2.3. Cu trc v hnh thi hc ca cc ht nano ZnS:Mn bc ph PVA
Gin XRD ca cc ht nano ZnS:Mn (C
Mn
= 8mol%) khng bc ph PVA v bc
ph PVA vi cc khi lng PVA khc nhau. Trong ph XRD ca ZnS:Mn khng bc ph
PVA xut hin cc vch nhiu x ng vi cc mt phn x chnh (111), (202), (113) trong
vch (111) c cng ln nht v vch (113) c cng nh nht. T gin XRD cho
thy cc ht nano ZnS:Mn kt tinh dng a tinh th c cu trc cubic thuc nhm i xng
khng gian Khi cc ht nano ZnS:Mn c bc ph PVA vi khi lng PVA tng t
vi hng s mng a = b = c = 5.318 A
0
. Khi cc ht ZnS:Mn c bc ph
PVA vi cc khi lng t 0.2g n 1.5g v tr cc vch nhiu x v cc hng s mng hu
nh khng thay i. iu ny chng t s bc ph PVA khng lm thay i tnh cht cu trc
ca ZnS:Mn.
15
T gin XRD v s dng cng thc Debye Scherrer chng ti xc nh c kch
thc trung bnh ca ht khong t 2.81 n 4.42nm.
3.3 Tnh cht quang ca cc ht nano ZnS
3.3.1 Ph pht quang ca ht nano ZnS theo nhit thy nhit
Ph pht quang ca cc ht nano ZnS 300K c thy nhit trong 20h vi cc nhit
thy nhit khc nhau t 130
0
n 240
0
khi kch thch bng bc x bc sng 325nm ca
laser He-Cd. Trong ph pht quang ca cc ht nano ZnS thy nhit 130
0
C xut hin 1 m
xanh lam khong 433 nm c cng kh ln. m ny c trng cho cc nt khuyt ca
Zn (V
Zn
), S (V
S
) v cc nguyn t in k ca chng v cc trng thi b mt [12]. Khi nhit
tng t 150
0
C n 200
0
C th cng ca m ny gim v rng ph tng. Khi nhit
tng n 220
0
v 240
0
th m xanh lam ny (433 nm) hu nh b dp tt. iu ny chng
t rng m ny phi c trng cho cc nt khuyt ca Zn, S v cc nguyn t in k ca
chng. Khi nhit thy nhit tng th tinh th ca ZnS c cu trc hon ho hn nn cc nt
khuyt b gim i.
3.3.2 Ph hp th v ph kch thch pht quang ca cc ht nano ZnS theo nhit
thy nhit
lm sng t thm bn cht bc x ca m xanh lam, chng ti kho st ph hp
th v ph kch thch pht quang ca m ny.
Ph hp th ca cc ht ZnS 300K c thy nhit trong thi gian 20h vi cc nhit
tng t 130
0
n 240
0
trong vng bc sng t 200nm n 800nm ca n hydro halogen
3.4 Tnh cht quang ca cc ht nano ZnS:Mn
3.4 Tnh cht quang ca cc ht nano ZnS:Mn
3.4.1 Ph pht quang ca cc ht nano ZnS:Mn
Ph pht quang ca cc ht nano ZnS:Mn 300K thy nhit 220
0
trong thi gian 15h
vi nng C
Mn
khc nhau. Trong ph pht quang ca ZnS:Mn vi C
Mn
= 1mol% xut hin m
xanh lam c cng yu khong 440nm v m da cam vng c cng ln hn khong
586nm. m xanh lam c trng cho cc nt khuyt ca Zn, S v cc nguyn t ca chng nm
l lng gia cc nt mng [17,19]. m da cam vng c trng cho dch chuyn bc x ca cc
electron trong lp v cha lp y 3d
5
ca cc ion Mn
2+
[
4
T
1
(
4
G)
6
A
1
(
6
S)] trong tinh th ZnS
[17]. Khi tng nng Mn t 5mol% n 20mol%, cng ca m xanh lam gim cn cng
ca m da cam vng tng v t cc i C
Mn
= 20mol% nhng v tr ca chng hu nh
16
khng thay i, iu ny chng t m xanh l cy phi c trng cho cc nt khuyt Zn, S ... cn
m da cam vng phi c trng cho cc ion Mn
2+
. Khi tng nng Mn cc ion Mn
2+
(3d
5
) thay
th v tr ca cc ion Zn
2+
(3d
10
) v cc nt khuyt ca chng tng, v th cng m xanh lam
gim cn cng m da cam vng tng. Kt qu ny ph hp vi mt s ti liu tham kho
[16-19]
3.4.2. Ph hp th v ph kch thch pht quang ca cc ht ZnS:Mn
Hnh 3.18 l ph hp th ca cc ht nano ZnS, ZnS:Mn 300K thy nhit 220
0
C trong
15h vi nng Mn khc nhau. Trong ph hp th ca ZnS xut hin 2 m vi cc i khong
241nm (5.1452 eV) v 324nm (3.8272 eV), trong m 324nm c hp th ln hn. m
241nm c trng cho dch chuyn hp th vng vng ca tinh th ZnS v nng lng photon
ng vi dch chuyn ny ln hn nhiu so vi rng vng cm ca n. m 324nm c trng
cho dch chuyn hp th gn b vng ca tinh th ZnS v nng lng photon ng vi dch chuyn
ny rt gn vi rng vng cm [12]. Khi cc ht nano ZnS pha tp Mn vi nng Mn tng t
1mol% n 20mol% v tr ca cc m v cng ca chng hu nh khng thay i. iu ny
chng t rng khi pha tp Mn vo ZnS trong khong nng trn vn khng lm thay i ng k
n cu trc tinh th ZnS. Cc m c trng cho hp th ca cc ion Mn
2+
trong cc tinh th ZnS
vng bc sng di t 380nm n 575nm vn cha xut hin thnh nh.
.4.3. Ph pht quang ca PVA v ZnS:Mn bc ph PVA
Ph pht quang ca PVA 300K khi kch thch bng bc x 325nm ca laser He-Cd.
Trong ph ny ch xut hin 1 m pht quang rng c cng ln khoang 395 nm. m
ny c trng cho s dch chuyn bc x ca cc electron t trng thi in t kch thch
LUMO xung trng thi in t c bn HOMO ca phn t PVA [8]. m ny c bc sng
rt gn vi bc sng 387nm trong ph kch thch pht quang ca cc ht nano ZnS:Mn v th
bc x ca phn t PVA c kh nng kch thch trc tip cc ion Mn
2+
trong tinh th ZnS.
3.4.4. Ph hp th v ph kch thch pht quang ca ZnS:Mn bc ph PVA
Ph hp th ca cc ht nano ZnS:Mn (C
M
= 8mol%) 300K bc ph PVA vi cc
khi lng PVA khc nhau ch to bng phng php ng kt ta. Trong ph hp th ca
ZnS:Mn xut hin 2 m vi cc i khong 245nm (5.0612 eV) v 306nm (4.052 eV),
trong m 306nm c hp th ln hn. m 245nm c trng cho dch chuyn hp th
vng vng ca tinh th ZnS v nng lng photon ng vi dch chuyn ny ln hn nhiu so
vi rng vng cm ca n. m 306nm c trng cho dch chuyn hp th gn b vng
ca tinh th ZnS v nng lng photon ng vi dch chuyn ny rt gn vi rng vng cm
17
[12]. Khi cc ht nano ZnS pha tp Mn vi nng Mn l 8mol% bc ph PVA vi khi
lng PVA tng ln t 0g n 1.5g th v tr ca cc m v cng ca chng hu nh
khng thay i. iu ny chng t rng khi thay i khi lng PVA th vn khng lm thay
i ng k n cu trc tinh th ZnS.
3.5 Tho lun kt qu
T cc kt qu thu c v gin XRD, nh TEM, ph pht quang, ph kch thch
pht quang, ph hp th ca cc ht nano ZnS, ZnS:Mn ch to bng phng php thy nhit
t axit TGA, axit nay va to nn ngun S
2-
va to l cht hot ha b mt cho cc ht nano
chng ti nhn thy:
+ i vi cc ht nano ZnS ch to bng phng php thy nhit trong 20h, khi tng
nhit thy nhit t 130
0
C n 240
0
C th:
- 130
0
C, 150
0
C cc mu vn cha c cu trc tinh th
- T 180
0
C cc ht nano bt u c cu trc tinh th, cc nhit 200
0
C, 220
0
C,
240
0
C th cu trc lc gic ca tinh th cng tr nn hon ho hn. S hon ho ny nh
hng nh hng ln n tnh cht quang ca n nh ph pht quang, ph kch thch pht
quang v ph hp th. m xanh lam khong 433nm c trng cho cc nt khuyt ca
Zn, S v cc nguyn t in k ca chng c cng gim dn khi tng nhit thy
nhit. iu ny chng t nhit thy nhit l mt thng s nh hng ln n qu trnh
hnh thnh cu trc ca cc ht nano.
+ i vi cc ht nano ZnS:Mn c ch to bng phng php thy nhit 220
0
C
trong 15h, khi tng nng Mn t 1 mol% n 20mol% th tnh cht cu trc ca n hu nh
khng thay i, t nh hng n ph hp th nhng li nh hng nhiu n ph pht quang:
cng m xanh lam gim cn cng m da cam vng tng v v tr ca n hu nh
khng thay i. iu ny chng t m xanh lam phi c trng cho cc nt khuyt ca Zn,
S, cc nguyn t in k ca chng, cn m da cam vng c trng cho cc ion Mn
2+
,
l s dch chuyn ca cc electron trong lp v in t cha lp y 3d
5
ca cc ion Mn
2+
[
4
T
1
(
4
G)
6
A
1
(
6
S)] trong tinh th ZnS [17].
T cc kt qu thu c v gin XRD, nh TEM, ph pht quang ca cc ht nano
ZnS:Mn (C
Mn
= 8mol%) khng bc ph v c bc ph PVA ch to bng phng php ng
kt ta chng ti nhn thy:
18
+ S bc ph cc ht nano ZnS:Mn bi PVA hu nh khng lm thay i cu trc cubic
ca tinh th m ch lm gim kch thc ht, lm tng cng ca m da cam vng v
dch chuyn m ny v pha bc sng di khong 7nm so vi m pht quang da cam
vng ca cc ht nano ZnS:Mn ch to bng phng php thy nhit.
+ S tng cng ca m da cam vng ca cc ht nano ZnS:Mn bc ph PVA c
th c gii thch nh sau:
Di tc dng ca laser He-Cd hoc ca n Xe, ngoi vic to ra cc cp in t - l
trng tham gia vo qu trnh truyn nng lng kch thch cho cc ion Mn
2+
trong tinh th
ZnS, cn xy ra s kch thch cc phn t PVA bao quanh cc ht nano ZnS. Cc phn t
PVA hp th photon ca bc x kch thch chuyn t trng thi in t c bn (HOMO) ln
trng thi in t kch thch (LUMO), sau chuyn v trng thi in t c bn pht ra bc
x 603 nm. Bc x ny c th kch thch cc in t 3d
5
ca ion Mn
2+
v th cng m
da cam - vng tng ln khi tng khi lng bc ph PVA. Khi khi lng ca PVA ln c th
xy ra s dp tt pht quang do tng tc gia cc phn t PVA vi nhau v vi cc ht nano
ZnS:Mn. S cc mc nng lng, vng nng lng v s dch chuyn bc x trong PVA,
ZnS:Mn.
KT LUN
Thc hin ti Ch to cc ht nano ZnS:Mn bc ph cht hot ha b mt v kho
st ph pht quang ca chng chng ti thu c mt s kt qu ch yu sau:
+ Thu thp c cc ti liu tng quan v mt s tnh cht cu trc, tnh cht quang ca
cc ht nano ZnS, ZnS:Mn ch to bng phng php thy nhit v ZnS:Mn bc ph PVA
ch to bng phng php ng kt ta.
+ Nghin cu ch to c cc ht nano ZnS theo nhit thy nhit t 130
0
C n
240
0
C trong 20h v ZnS:Mn 220
0
C trong 15h t axit Thioglycolic (TGA), axit ny va to
nn ngun S
2-
va to nn cht hot ha b mt cho cc ht nano.
+ Nghin cu ch to c cc ht nano ZnS:Mn (C
Mn
= 8mol%) bc ph PVA vi
khi lng PVA t 0g n 1.5g bng phng php ng kt ta.
+ Kho st c tnh cht cu trc, hnh thi b mt v mt s tnh cht quang ca cc
ht nano ch to c. Kt qu cho thy:
- i vi cc ht nano ZnS ch to bng phng php thy nhit trong 20h, khi tng
nhit thy nhit t 130
0
C n 240
0
C th:
19
- 130
0
C, 150
0
C cc mu vn cha c cu trc tinh th
- T 180
0
C cc ht nano bt u c cu trc tinh th, cc nhit 200
0
C, 220
0
C,
240
0
C th cu trc lc gic ca tinh th cng tr nn hon ho hn. S hon ho ny nh
hng nh hng ln n tnh cht quang ca n nh ph pht quang, ph kch thch pht
quang v ph hp th. m xanh lam khong 433nm c trng cho cc nt khuyt ca
Zn, S v cc nguyn t in k ca chng c cng gim dn khi tng nhit thy nhit.
- i vi cc ht nano ZnS:Mn c ch to bng phng php thy nhit 220
0
C
trong 15h, khi tng nng Mn t 1 mol% n 20mol% th tnh cht cu trc ca n hu nh
khng thay i, t nh hng n ph hp th nhng li nh hng nhiu n ph pht quang:
cng m xanh lam gim cn cng m da cam vng tng v v tr ca n hu nh
khng thay i. m xanh lam phi c trng cho cc nt khuyt ca Zn, S, cc nguyn t in
k ca chng, cn m da cam vng c trng cho cc ion Mn
2+
, l s dch chuyn ca cc
electron trong lp v in t cha lp y 3d
5
ca cc ion Mn
2+
[
4
T
1
(
4
G)
6
A
1
(
6
S)] trong tinh
th ZnS.
- i vi cc ht nano ZnS:Mn (C
Mn
= 8mol%) bc ph PVA ch to bng phng
php ng kt ta th: s bc ph cc ht nano ZnS:Mn bi PVA hu nh khng lm thay i
cu trc cubic ca tinh th m ch lm gim kch thc ht, lm tng cng ca m da
cam - vng v dch chuyn m ny v pha bc sng di khong 7nm so vi m pht
quang da cam - vng ca cc ht nano ZnS:Mn ch to bng phng php thy nhit.
+ Bc u a ra c ch bc ph v truyn nng lng t PVA sang cc tm Mn
2+
dn
n lm gim kch thc ht v tng cng pht quang ca m da cam vng.
References
Ting Vit:
[1]. Phm Vn Bn (2008), Quang ph phn t nghiu nguyn t, NXB HQGHN, H ni.
[2]. Nguyn Quang Lim (1995), Chuyn di in t trong cc tm pht t hp ca bn dn
A
II
B
VI
, LA.PTS.
[3]. Nguyn Ngc Long (2007), Vt l cht rn, NXB HQGHN, H ni
[4]. Trng Th Luyn (2011), Nghin cu, ch to ZnS:Mn t axit thioglycolic, axetat Zn,
Mn bng phng php thy nhit v kho st ph pht quang ca chng, lun vn thc
s khoa hc vt l, HKHTN HQGHN, H Ni.
20
[5]. Nguyn c Ngha (2007), Ha hc Nano, Cng ngh nn v vt liu ngunNXB Vin
Khoa hc Vit nam, H ni.
[6]. Phan Trng Tu, 2007, Ch to v nghin cu mt s tnh cht quang ca vt liu hunh
quang ZnS:Mn:Ba, lun vn thc s khoa hc vt l, HKHTN - HQGHN, H Ni
Ting Anh
[7]. Ageeth A. Bol, et. Al.( 2002), Journal of Luminescence 99, p 325- 334
[8]. A. Fazzio, M. J. Caldas and Alex Zunger (1984), Phys. Rev. B, 30, p 3430-3453
[9]. B. Martiner, F. Sandiamege, J.M.M., No 290 -291(2005), pp 102
[10]. B. G. Yacobi, (2004), Semiconductor Materials, Kluwer Academic Publishers, New York
[11] G.Murugadoss (2010), Synthesis and optical charaterization op PVP and SHMP
encapsulate, department of physics, Annamalai University, Tamiladu, Indian.
[12]. H.C. Warad, SC. Gosh, B. Hemtanon, C. Thanachayanont, J.Dutta, (2005), Science and
Technology of Advanced Materials, 6, p 296- 301
[13]. He Hu, Weihua Zhang. Optical Materials 28, (2006) , pp 536-550
No. 10, 2007, pp 976-982 DOI 10.1002/crat.2007109950.
[14] Harish Chander and Santa Chawla, Bull. Mater. Sci., Vol. 31, No. 3, June (2008), p 401-
407.
[15]. H. Y. Lu, S. Y. Chu, S .S. Tan, 2004, J. Cryst. Growth, 269, p 38
[16]. Jeong-mi Hwang, Mi-Ok Oh, Il Kim, Jin-Kook Lee, Chang-Sik Ha, Current Applied
Physics. 5, (2005), pp 31-34
[17]. K. Jayanthi, S.Chawla, H. Chander, and D.Haranath,. Cryst. Red. Technol. 42,
[18]. Mingwen Wang, Lingdong Sun, Xuefeng Fu, Chunsheng Liao, Chunhua Yan, Solid
State Communication 115 , (2000) 493-496
[19] W.Q.Peng, S.C.Qu, G.W.Cong, X.Q.Zhang, Z.H.Wang, Journal of Crystal Growth 282,
(2005), pp 179-185
[20]. W.Q. Peng *, G.W. Cong, S.C. Qu, Z.G. Wang, (2006), Optical Materials 29, p 313317