SONETOS NORIEGA VARELA I E porque tan lugus, e porque o pide teu xeito agreste, porque ben lles prace

e s verdes do vilar de Lamanide e hostil acibro que onda a murta nace; teu panio encarnado me namora, linda serrana, moza churrusqueira, que nos montes de Arg n eres pastora e no !ondal da "raa tecedeira# $eu corazn, aquel que en noite triste se apartou destes ermos, que o sol viste, si cabo torna dun pa%s lexano, si, a%nda que sea inverno, a vir se atreve, mentres de vagarcio cai a neve chorar como un neno ver teu pano### II &ago xirn de brtema, atav%o soberbio de hirta xesta, reidora, 'ulgurante do%a de roc%o (pazo do sol e l grima da aurora); raiola de lunar que bica o r%o, 'lor marelia que entre espias chora, ou das redes da araa o tenue '%o, toda humilde beleza me namora# * un vermio de luz o amigo caro do meu nume saudoso### Antes reparo na nudez adorable dunha estrela que nas rosas dos vales, que sorr%en, que nos mantos dos pinos que se engr%en, que nas blondas do mar, que se rebela# III +rocouse en arborio ('oi noutrora), e aparece nos ermos orballada, porque gusta das l grimas da aurora, xo%as 'ulgurantes### A isolada ora unha abedoeira, mais xa 'ora

,in'a tal vez, ou -rincesia, !ada, ou a $eig m is linda e argalladora que inquietou s braegos de Labrada# +rocouse en arborio, e entre abrollo esmeraldas perdera. os claros ollos, dous astros milagrosos### $ais non perde sua esbelteza, prodixio de 'inura, sei vestido, milagre de brancura, e unha ondeante mantillia verde# I& !illo do corazn, que nas menias dos teus ollos levache os meus amores, descansa eternamente sobre 'rores, que eu non te hei de olvidar entre as espias# /i a b goas da t0a mai e as b goas mias non te resucitaron### 1a no acores, ste mundo o lieiro dos delores, e o ceio '%xoo 2ios pr s estrelias#### A &irxe te acobexe co seu manto, e xa que tan cativa a mia sorte que non me valeu nada achousar tanto, pide que a triste vida se me acorte. mellor quero ir parar campo santo, que vivir recordando a t0a morte# & Almia del /eor, xuzg rame ela pronto pr m is quimrica 'azaa, e, mostr ndome a crista da montaa 33ruballes, dixo, aos ceios unha estrela44# E eu son pai, 5on 1es0s### 6o a' n de vela ledia, acomet%n a empresa extraa, e a Estrela do -astor, &enus tamaa xoia dun nxel 'oi. logrei collela# ,aide vea a o'rendarme unha coroa, naide pense ora en darme a noraboa meu inaudito es'orzo 'estexando# -ara que a paisanaxe non me gabe sabe a mia humildeza, e 1es0s sabe,

que si a proeza 'ixen, 'oi soando### &I A brtema, 7tu sabes8, ceguia. os pieirales pouco a pouco explora, e anda sempre descalza, e si se espia, sangrar, non sangra; pero chorar, chora### 6hora copiosamente a probresia, como chorou 9es0s, cal chora a aurora, e en maus do sol cada lagrimia derramada, unha estrela brilladora### Lagrimias preciosas, recollelas mil veces se me ocurre, pra con elas 'acer### (si xa non soo, 7que eu 'ar%a) 7:nha sarta me pides8 Lograreina, coo un rei a quixera pra unha reina, como nunca se veu na xoier%a# &II 5endiga o 5on 1es0s (1es0s $enio) cada 'lor que pr ermo unha 'estia, cada doa que 'ulxe en cada espia, cda pluma que brando torne un nio# 5endiga aquel 'arol (compaeirio dunha imaxe), bendiga esta 'ontia, e a pomba dos carballos da igrexia, e a virazn que riza un remansio### A un seu xesto gracioso meiga salla tralos monte a lua que agasalla, idolatrada mai, tua sepultura, e un sorriso do ,eno logre a%nda que o teu nxel de luz, "alicia linda, sexa, a travs dos siglos, a ternura# &III +ernura &iste os cardos de 'lores, viste de edra as in'ormes paredes dos mu%os, e nos cruceiros de groseira pedra, suspirando, pendura 'arolios### /empre par da rudeza esta xo%a

que 1es0s nos deixou. sorrindo, a medo, 'ai relucir un astro en cada espia, e agasalla con musgo ermo penedo# Alma da nosa +erra, hirm da aurora, tu brindas (de bo grado, e en boa hora pra que hastra as nubes meu 'ervor de eleve), onda montuosa, airn de escumas, tosco berce de guicios, plumas, hostil ramaxe dos ac%bros, neve# I1 -rimavera /audo o rostro, rudas as maneiras### 7qu agoirar s, montaa8 +eu desv%o a sangre 'r%a o encaro; mais d 'r%o ver sol terqueando pra que o queiras# ,as 'ollas novas das abedoeiras tremelucen do%as de roc%o, 'loresceron as urces, e o brav%o cardo soa igualarse coas roseiras# ;<h amada= ;+riste amada, desarruga por 2ios, a alba 'rente= 5en madruga ora pra te encantar un pracenteiro merlo, que 2ios bendiga, e tu recollas, maga dos ollos verdes, entre as 'ollas sempre verdes do m is xentil loureiro# 1 +ua divisa 7:nha 'ouce8 ;$ais### non= +ua divisa, unha cruz sinxelia, prenda cara que a +radicin Ermo lle legara coas l grimas da aurora e a sorrisa# $imosa pasin da alma a pitonisa que singular "alicia ben'adara. doise do sol que morre, non repara na rudeza do dspota que a pisa# 2un natural piedoso, que eu admiro, en presencia da &irxen un suspiro, e a%nda esmagar un verme lle repuna# 6os nxeles das trevas non quer nada,

e mellor que asistindo a unha asonada se alcontra, amouchadia onda unha cuna# 1I Airios, airios aires -asan os aires que increpou a ousada musa que carpazona de por vida, pasan ulindo herbia sol curada, e 'rouma dos pieiros desprendida# /audade, oh, a +riste, que a espreitar se asoma, debull ndose en b goas, lles acena (e sua almia virxinal aroma, mulo dos per'umes da azucena)# Acnalles; mais### pasan# 2o >odeiro no m is ermo cantio, un sabugueiro mostra abelorios nas miudias 'rores### E nin reparan, son indi'erentes enlevo das do%as relucentes e pranto que amargura os reiseores# 1II Auguia 'resca /orrisos das do ermo tristes 'lores, sorrisos delas e a ternura mia, e os requebros dos meigos ruiseores pr auguia 'resca desta 'ontelia# 7?un me quer apracer8 2e gracia a brindo. bebe, roseira (vxote espirando)# ;5ebe, luar piedoso e vai sorrindo= 5ebe almia, que est s na cruz sangrando#### !er%n meu corazn, 'erino adrede, pra que saltase a lin'a, 7qun ten sede8 ;Aqu% tdalas vidas dolorosas= 7Es un vermio8 2eixa que eu che cante# E tu, que es un leproso, pasa adiante, e bebe, hirmao dos astros e das rosas### 1III $usa queiroguenta -ra arredala do seu hurao sino debalde 'oi qeu se xuntase o medo coa imponente mudez do ermo penedo, coa queixa vaga do harmonioso pino#

A musa queiroguenta que me asise da rixidez dos montes est cabo, e ama 'lor marelia, porque triste, e a presencia do toxo, porque bravo#### 7$ellor que a lus phebea8 ;6eio torvo= 7Antes que o pintasilgo8 ;,egro corvo= Etre seixos a auguia que ela bebe, son breosos os cimbros donde inverna, e unha moza, descalza de p e perna, tripando cardos, encarando a neve# 1I& 6omo chove miudio#### &agaroso chover### Este zarzallo que alx'ares espalla, de mansio, bendicin de 2ios, e un hirmaucio das l grimas da brtema, e do orballo# < ceio inda non ten outro agasallo mellor pra demostr @lo seu cario, s 'rolias da urce, e s do espio, e ramaxe pomposa do carballo# E "alicia, sin par, onde eu nacera, tralo rico presente, quiz espera do hirmau sol, rei da luz, unha raiola### ?uiz , pois xa notou a alma mia que si adoita de estar na cruz solia, sentirse 'eliz, non quer ser sola# 1& Exemplares 'rolias Eu che aceno, -ied , pra que repares na inxnita candura desas 'lores que orballadias topan os pastores despunt @la aurora nos pinares# E a%nad de ti me doio se cuidares que as arrogantes rosas son mellores para simbolizar castos amores e o'rendarlles &irxe nos altares# !rolias entre os pinos recollidas, exemplares 'rolias (como as vidas dos /antos Ermitaos)###, a !ertuna se lembre da $odestia, e en boa hora

vos queira pre'erir nosa /eora para lle engrinaldar ,eno a cuna# 1&I 2onde eremitas ven ceio aberto, donde, par da /audade, triste eu canto, donde a brtema 'urta, descuberto, as estrelias qeu lle can do manto, donde prospera a urce, donde o pranto da aurora centellea, donde certo que hai :nha 6ruz (minio do deserto), e o adro da erma igrexa campo santo na montaa brav%a, -ai do 6eio, do ermo silencioso no ermo seio embrearme procuro prontamente, al na terra virxen, terra esquiva, donde nunca apareza unha alma viva. tanto aborrezo tropezar coa xente# 1&II !estia dos breales, linda abrula, pois o ermo a'rixe, seu rigor quebranta, e alegra os soutos, donde arrola a rula, e as carballeiras, donde o malv%s canta# $ande 2ios que inda en'eites mia lira, e a &irxe mande que contigo sean a meiguice da 'onte qeu suspira, e a m goa das espigas que lourean# 5eira dun carreirio polvorento, sen m is amores que os dun triste 'ento, debull ndose en b goa, veute a alba, e con todo, 'eliz, ;oh, 'lor= te eu creio ao notar que pr s 'estas sobre o seio te levan carpazonas de +rasalba# 1&III A luz que tua +amn a luz da alba te hermoseia; mais a que te sublima, a luz que tua %ntima devotia, bruta aldeia, ven dos inhspitos da lua###

2ebalde a acolles, o sembrante serio, debalde a encaras, a mirada 'r%a, seu sorriso te atrai### :n cementerio non che inspira m is melancol%a### ,os brazos do luar esmaecida te ve meu nume, en 'in. da tua vida restan slo salaios dunha 'onte, e os queixumes de aquel pieiro grave que por ser torto non valeu pra trave dunha ermidia que coroa o monte# 1I1 Lembranzas ;<h, divina /audade, compaeiras che eu mostrara si certo que as precuras. son cal rosas cortadas das roseiras, estrelias ausentes das alturas= Lembranzas son de lindas pegureiras, de 'ascinantes meigas criaturas, que en noites de lunar das 6oruxeiras baixan 'iandeiro de 6esuras# A Lua 6heia br%ndalles raiolas mentres, solente, as ve camiar solas; pero entldase axia### 6oma bruxos aparecen arteiros rondadores### eles cantan, e os bravos aturuxos turban a paz dos pinos 'ungadores# 11 ;Adis s pieirales= $ is arriba urces, si acaso, brtemas de certo. no hai p%ncaro en "alicia m is deserto, no hai 'ragosa montaa tan esquiva### ;<utra terra non vin m is pobresia= E, con todo, entre todos leve a palma pra que moito a venere a mia alma ten tamaa aspereza unha ermidia# ,a isolada ermidia, al a desora, a &irxen canta si o !illio chora, mentres a neve cai o lobo ouvea### ?ue por estes traballos de $ar%a

nunca mimos vos 'alten e alegr%a, rapacios da m is remota aldea# 11I !astuoso carballo, sombra tua bailaron as braegas todo o d%a, mais o d%a expirou### asoma a lua### ?ueira o lunar 'acernos compa%a# ?ueira da noite arrebata@lo manto, e ora a lembranza con nosoutros sea das que a morte levou pr camposanto, das qeu a inmodestia separou da aldea, das que tendo unha almia per'umada lla o'recen a 1es0s###, das que a alborada ve, con tristeza, par dos segadores, ou das nais nos lembremos, polo menos, que en presencia das m goas dos seus nenos choran m is que a seora dos 2elores# 11II Estrelas E aquela noite, sea 2ios loado, triun'ou de si me numen; dera olvido en presencia do ceio constelado a urea pompa dun toxal 'rorido# ;<h a inquiet0 sideral##= ;< que nos dice un sol que tremeluce=### <llando estrelas vida que 2ios ben 'ada, a 2ios bendice, soberano /eor que irradia entre elas= E sobre a m is remota e medroia inda a prece do xusto, cal a mia terra, sobre os pinares, branca nube, e atr s as deixa todas tamn creio, grito de nai que se remonta ceio tras do 'illio que pr ceio sube# 11III -rimavera /audo o rostro### >udas as maneiras, 7que agoirar s, montaa8 +eu desv%o a sangre 'r%a o encaro### $ais ;da 'r%o ver o sol terqueando pra que o queiras=###

,as 'ollas novas das abedoeiras tremelucen do%as de roc%o### !loresceron as uces, e o brav%o cardo soa igoalarse coas roseiras### ;<h amada###= ;+riste amada= 2esarruga, por 2ios, a alba 'rente### 5en adruga ora pra te encantar un pracenteiro merlo, que 2ios bendiga, e tu recollas, ;maga dos ollos verdes, entre as 'ollas sempre verdes do m is xentil loureiro=