LIGJ PR EKSPERTIZ I.

DISPOZITA T PRGJITHSHME Qllimi i ligjit Neni 1 Me kt ligj rregullohet kryerja e ekspertizs, sferat, kushtet dhe mnyra e kryerjes s ekspertizs, subjektet t cilt kryejn ekspertiz, kushtet dhe proceduara pr dhnien e provimit profesional pr lshimin, vazhdimin, ndrprerjen ose pr heqjen e licencs pr ekspertiz nga sfera prkatse, shprblim i dhe kompensimi i shpenzimeve pr ekspertizn e kryer, themelimi, kompetenca, organizimi dhe pun a e Ods s Ekspertve, si dhe shtje tjera t cilat kan t bjn me ekspertizn. Kuptimi i shprehjeve Neni 2 (1) Shprehje t veanta t prdorura n kt ligj e kan kuptimin, si vijojn: 1. Ekspertiz sht prgatitja e konstatimit dhe mendimit profesional, t prgatitur n baz t zbatimit t metodave shkencore dhe profesionale, arritjeve teknike, njohurive dhe prvojave profesionale n sferat q jan t definuara n t gjitha rastet e prcaktuara me ligj, ose me krkes t personit t interesuar-porosits; 2. Super ekspertiz ekspertiz t shkalls m t lart, prkatsisht ekspertiz profesionale-kritike t dy ekspertizave kundrthnse, mund t kryej ekipi i prbr prej m s paku tre ekspertve nga sfera prkatse nga organi i administrats shtetrore, institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor ose institucioni profesional dhe shoqria pr ekspertiz n t ciln ka t punsuar s paku tre ekspert nga sfera prkatse; 3. Shoqri pr ekspertiz sht shoqria tregtare e cila sht e regjistruar n pajtim me Ligjin pr shoqri tregtare dhe kryen ekspertiz n pajtim me kt ligj; 4. Tregtar individual-ekspert i cili sht i regjistruar n pajtim me Ligjin pr shoqri tregtare, dhe i cili i plotson kushtet pr kryerjen e ekspertizs t prcaktuara me kt ligj; 5. Ekspert sht person i cili ka licenc pr ekspertiz nga sfera prkatse dhe sht i regjistruar n regjistrin e ekspertve; 6. Provim profesional sht provimi i cili realizohet pr vlersimin e njohuris s nevojshme profesionale pr marrjen e certifikats pr provim t dhn profesional; 7. Licenc pr ekspertiz sht dokumenti i lshuar nga Ministria e Drejtsis, me t cilin vrtetohet se personi mund t kryej ekspertiz nga sfera prkatse; 8. Regjistr i ekspertve sht libri publik n t cilin evidentohen personat t cilve u lshohet, hiqet, vazhdohet ose u pushon licenca pr ekspertiz nga sfera prkatse, organi i administrats shtetrore, institucion i i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional, t cilt kryejn ekspertiz, tregtari individualekspert dhe shoqrit pr ekspertiz (n tekstin e mtejm: Regjistri) dhe 9 Oda e Ekspertve (n tekstin e mtejm: Oda) sht bashkim profesional n od i ekspertve, e themeluar me kt ligj.

Parimet themelore Neni 3 Gjat kryerjes s ekspertizs, ekspertt jan t obliguar q t'u prmbahen parimeve n vijim: - ligjshmris, - kompetencs, - ndershmris, - paansis; - profesionalizmit, - pavarsis, - ekonomizimit, - prgjegjsis, - ndrgjegjshmris dhe - efikasitetit. Eksperti Neni 4 (1) Eksperti sht i mvetsishm dhe i pavarur n kryerjen e ekspertizs n suaza t autorizimeve t prcaktuara me ligj. (2) Eksperti sht i obliguar q ekspertizn ta kryej n mnyr profesionale dhe t ndrgjegjshme n pajtim me rregullat e shkencs dhe profesionit, norma t etike dhe standardet profesionale dhe t'ia dorzoj porositsit t ekspertizs me koh, n pajtim me afatet e prcaktuara me ligj ose afatet e prcaktuara nga ana e porositsit. Kryerja e ekspertizs Neni 5 (1) Ekspertiz mund t kryej: - institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional n baz t autorizimeve t prcaktuara me ligj, nse kan t punsuar s paku dy persona me licenc pr ekspertiz, - tregtari individual-ekspert, i themeluar n pajtim me Ligjin pr shoqri tregtare i cili i plotson kushtet e ktij ligji dhe ka t punsuar s paku nj person me licenc pr ekspertiz dhe - shoqria tregtare e cila sht e regjistruar n pajtim me Ligjin pr shoqri tregtare dhe kryen ekspertiz n pajtim me kt ligj dhe ka t punsuar s paku dy persona me licenc pr ekspertiz. (2) Institucionet dhe shoqria nga paragrafi (1) alinet 1 dhe 3 ktij neni, mund t kryejn edhe superekspertiz, nse kan t punsuar s paku tre persona me licenc pr ekspertiz. (3) Pr pun t veanta t prcaktuara me ligj, ekspertiz mund t kryej organi i administrats shtetrore i cili ka t punsuar s paku dy persona me licenc pr ekspertiz, ndrsa superekspertiz mund t kryej nse ka t punsuar s paku tre persona me licenc pr ekspertiz. (4) Superekspertizn e prcakton kryetari i kshillit ose gjykatsi individual n mnyr elektronike me zbatimin e rregulls t zgjedhjes s rastsishme nga Regjistri i ekspertve, n prani t t dyja palve, prkatsisht t autorizuarve t tyre.

Mbajtja e evidencs Neni 6 (1) Shoqria pr ekspertiz, tregtari individual-ekspert, organi i administrats shtetrore, institucion i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional jan t obliguar q t mbajn evidenc pr ekspertizat e kryera, prkatsisht superekspertizat. (2) Formn, prmbajtjen dhe mnyrn e mbajtjes s evidencs nga paragrafi (1) i ktij neni, i prcakton ministri i Drejtsis. Eksperti i huaj Neni 7 Nse n Republikn e Maqedonis nuk ka ekspert ose institucion nga sfera e caktuar dhe n raste tjera t prcaktuara me ligj, ekspertiz mund t kryej eksperti i huaj ose institucion i huaj profesional, sipas ligjeve t shtetit n t cilin jan t regjistruar dhe i plotsojn kushtet pr kryerjen e ekspertizs. Sferat e ekspertizs Neni 8 Ekspertiza kryhet n sferat si vijojn: - pun financiare, materiale dhe t kontabilitetit, - mjeksi (psikiatri, neuropsikiatri, kirurgji, gjinekologji, kardiologji, ortopedi etj.), - veterinari, - ndrtimtari dhe arkitektur, - elektroteknik, - teknologji informatike, - makineri dhe komunikacion, - bujqsi, pylltari dhe ekonomi t ujrave, - grafologji, - gjeodezi, - xehetari, - inxhinieri teknologjike, - kimike biologjike, - biologji molekulare dhe gjenetik, - toksikologji dhe droga, - balistik; - mbrojtje e mjedisit jetsor dhe ekologji, - mbrojtje e trashgimis kulturore, - mbrojtje e t drejts s autorit dhe t drejtave tjera t prafrta dhe t drejtave nga pronsia intelektuale dhe - sfera tjera. Kushtet pr dhnien e provimit profesional Neni 9 (1) Provim profesional mund t jap personi i cili i plotson kushtet, si vijojn: - t jet shtetas i Republiks s Maqedonis,

- t ket vendbanim n Republikn e Maqedonis, - t ket arsimim t lart nga sfera prkatse (diplom me arsimim katrvjear t kryer ose diplom me 300 kredi sipas sistemit evropian pr transferin e kredive (SETK)), - me vendim t plotfuqishm t mos i jet shqiptuar ndalim pr kryerje t profesionit, veprimtarit ose detyrs, derisa zgjasin pasojat nga ndalimi dhe - t ket s paku pes vite prvoj pune n sfern prkatse, pr t ciln sht parashtruar krkesa pr dhnien e provimit profesional. (2) Krkesn pr dhnien e provimit profesional, kandidati e parashtron n Ministrin e Drejtsis me dshmi t bashkngjitura pr plotsimin e kushteve nga paragrafi (1) i ktij neni. Neni 10 Kryetari i Komisionit pr dhnien e provimit profesional pr do sfer prkatse me aktvendim e njofton kandidatin, nse nuk i plotson kushtet pr dhnien e provimit profesional. Provimi profesional Neni 11 (1) Provimi profesional realizohet pr vlersimin e njohuris s nevojshme profesionale nga sfera prkatse. (2) Provimi profesional prbhet nga pjesa me shkrim-praktike dhe me goj dhe jepet sipas programit pr dhnien e provimit profesional, n t cilin jan t prmbajtura rregullat dhe literatura. (3) Programin pr dhnien e provimit profesional pr seciln sfer prkatse e prgatit komisioni pr dhnien e provimit profesional nga sfera prkatse, ndrsa e miraton ministri i Drejtsis. (4) Provimi profesional realizohet s paku nj her gjat nj viti kalendarik. (5) Mnyrn e dhnies s provimit profesional, e prcakton ministri i Drejtsis. Komisioni pr Dhnien e Provimit Profesional Neni 12 (1) Pr realizimin e provimit profesional, ministri i Drejtsis formon Komision pr Dhnien e Provimit Profesional pr seciln sfer prkatse (n tekstin e mtejm: Komisioni). (2) Gjat formimit t Komisionit nga paragrafi (1) i ktij neni, mbahet llogari pr parimin e prfaqsimit t drejt dhe adekuat t prfaqsuesve t bashksive. (3) Komisioni sht i prbr nga kryetari dhe dy antar, persona me licenc pr ekspertiz dhe zvendsit t tyre dhe sekretari i komisionit nga radht e t punsuarve n Ministrin e Drejtsis, me mandat n kohzgjatje prej katr vitesh. Provimi me shkrim Neni 13 (1) Kandidati njoftohet pr kohn dhe vendin pr dhnien e pjess me shkrim t provimit profesional, m s voni n afat prej tet ditsh para dhnies s provimit profesional, nga ana e Komisionit.

(2) Provimi profesional fillon me dhnien e pjess me shkrim t provimit. (3) Pjesa me shkrim e provimit profesional prbhet nga dy pjes: testi dhe prpilimin e shembullit praktik nga sfera prkatse. (4) Kandidati i cili nuk e ka dhn testin, nuk mund ta jap pjesn e dyt t pjess me shkrim t provimit profesional. (5) Kandidati i cili nuk e ka dhn pjesn me sh krim t provimit profesional nuk e fiton t drejtn q ta jap pjesn me goj t provimit profesional. (6) Gjat dhnies s pjess me shkrim t provimit profesional, kandidati mund t shrbehet vetm me ligje, rregulla tjera dhe vegla ndihms e teknike, n t cilat nuk jan t prmbajtura shpjegime, komente dhe t ngjashme. (7) Kandidatit i cili gjat dhnies s pjess me shkrim t provimit profesional, shfrytzon mjete t palejuara (ligje me koment dhe shpjegim, celular, lnd t prgatitura paraprakisht dhe t ngjashme) ose kontakton me persona tjer, nuk do ti lejohet dhnia e mtejme e provimit profesional n at sesion t provimeve. (8) Pjesa me shkrim e provimit profesional vlersohet me not kaloi dhe nuk kaloi. Provimi me goj Neni 14 (1) Pjesa me goj e provimit profesional jepet m s voni tet dit pas mbarimit t pjess me shkrim t provimit profesional. (2) Kandidati pjesn me goj t provimit profesional, e jep para t gjith antarve t Komisionit pr dhnien e provimit. (3) Pjesa me goj e provimit profesional prbhet nga mbrojtja dhe prezantimi i shembullit praktik t sfers prkatse. (4) Pjesa me goj e provimit profesional vlersohet me notn kaloi dhe nuk kaloi. (5) Nse kandidati nuk e ka dhn pjesn me goj t provimit profesional, konsiderohet se nuk e ka dhn provimin profesional. Shpallja e rezultateve Neni 15 (1) Pas mbarimit t provimit profesional, sipas rezultatit t cilin kandidati e ka treguar n pjesn me goj, Komisioni me shumic votash vendos nse kandidati e ka dhn ose nuk e ka dhn provimin profesional. (2) Kryetari i Komisionit pas mbarimit t provimit profesional , ia kumton rezultatin kandidatit. (3) Komisioni pas realizimit t provimit profesional n afat prej pes dit sh, publikisht i shpall rezultatet n ueb faqen e Ministris s Drejtsis. Certifikata pr provimin e dhn Neni 16 (1) Ministria e Drejtsis kandidatit i cili e ka dhn provimin, i lshon certifikat pr provimin e dhn, t ciln e nnshkruan kryetari i Komisionit. (2) Formn, prmbajtjen dhe formularin e certifikats pr provim t dhn profesional, i prcakton ministri i Drejtsis.

Kompensimi i komisioneve Neni 17 (1) Kryetarit, antarve dhe sekretarit t Komisionit u takon kompensim pr punn n Komision. (2) Pagesa e kompensimit t Komisionit nga paragrafi (1) i ktij neni, kryhet nga llogaria e t hyrave personale t Ministris s Drejtsis, nga pagesat e mjeteve nga kandidatt t cilt i nnshtrohen provimit profesional. (3) Ministri i Drejtsis e prcakton lartsin e shpenzimeve reale pr dhnien e provimit profesional, t nevojshme pr zbatimin e pjess praktike t provimit, t bra pr prpilimin dhe kopjimin e materialeve dhe ftesave dhe prpilimin e certifikatave dhe kompensimin pr punn e Komisionit, n baz t numrit t kandidatve t paraqitur dhe shpenzimeve t prcaktuara pr provimin profesional, si dhe kohn e nevojshme pr realizimin e tij. (4) Shpenzimet pr dhnien e provimit paguhen n llogari t t hyrave personale t Ministris s Drejtsis, m s voni 15 dit para dits s prcaktuar pr fillimin e dhnies s provimit profesional dhe nse nuk jan paguar n afatin e parapar, kandidatit nuk do ti lejohet dhnia e provimit profesional. (5) Nse kandidati n afat prej nj viti nga dita e pagess s mjeteve nuk e jep provimin profesional, mjetet e paguara i kthehen kandidatit n pajtim me ligj in. Neni 18 Nse gjat dhnies s provimit profesional krijohen shkaqe t arsyeshme, pr t cilat kandidati nuk mund ta vazhdoj dhnien e provimit (smundje dhe t ngjashme), mjetet e paguara barten n sesionin e ardhshm t provimeve, n suaza t vitit rrjedhs buxhetor. Lshimi dhe vazhdimi i licencs pr ekspertiz Neni 19 (1) Personi i cili e ka dhn provimin profesional, mund t parashtroj krkes pr lshim t licencs pr ekspertiz, te Ministria e Drejtsis. (2) Me krkesn nga paragrafi (1) i ktij neni, bashkngjitet: - dshmia pr provim t dhn profesional dhe - dshmia se me vendim t plotfuqishm nuk i sht shqiptuar ndalim i pr kryerje t profesionit, veprimtaris ose detyrs, deri sa zgjat ndalimi. (3) Ministria e Drejtsis personit i cili i plotson kushtet nga paragraft (1) dhe (2) t ktij neni, i lshon licenc pr ekspertiz. (4) Licenca pr ekspertiz lshohet me afat vlefshmrie prej pes vitesh. (5) Licenca pr ekspertiz vazhdohet n baz t krkess s parashtruar te Ministria e Drejtsis, pr vazhdimin e licencs pr ekspertiz m s voni dy muaj para skadimit t vlefshmris nga paragrafi (4) i ktij neni, nse n procedur para organit kompetent n t cilin e kryen ekspertizn, nuk sht i dnuar me para tre her gjat nj viti kalendarik dhe nse do vit e ka prmbushur obligimin pr ndjekjen e trajnimit pr prsosje t vazhdueshme t cilin e realizon Oda. (6) Formn, prmbajtjen dhe formularin e licencs pr ekspertiz, si dhe mnyrn e lshimit dhe vazhdimit t saj, i prcakton ministri i Drejtsis.

Neni 20 (1) Me licenc pr ekspertiz pa dhnien e provimit profesional, mund t pajiset: 1) doktori i shkencave nga sfera shkencore prkatse ose cikli i tret i studimeve universitare studime t doktoraturs nga sfera shkencore prkatse, pas krkess s parashtruar pr licenc pr ekspertiz dhe dorzimit t dokumentacionit t nevojshm nga neni 9 paragrafi 1 alinet 1, 2, 3 dhe 4 t ktij ligji, me 'rast i lshohet licenc pr ekspertiz dhe regjistrohet n Regjistr; 2) magjistri i shkencave nga sfera shkencore prkatse dhe personi me provimin e dhn specialistik t mjeksis ose cikli i dyt i studimeve universitare studime t magjistraturs nga sfera shkencore prkatse, pas krkess s parashtruar pr licenc pr ekspertiz dhe dorzimit t dokumentacionit t nevojshm nga neni 9 paragrafi (1) t ktij ligji, me 'rast i lshohet licenc pr ekspertiz dhe regjistrohet n Regjistr; 3) personi i cili ka arsimim t lart ose t mesm me zanat t regjistruar nga sfera prkatse (argjendar, gzofpunues, ortar, bravapunues, punues i mjeteve optike ose zeje tjetr), pas parashtrimit t krkess pr licenc pr ekspertiz dhe plotsimit t kushteve n vijim: - t jet shtetas i Republiks s Maqedonis, - t ket vendbanim n Republikn e Maqedonis, - t ket s paku pes vite prvoj pune n sfern prkatse , - t mos jet i gjykuar me vendim t plotfuqishm gjyqsor pr vepr penale dnim me burg pa kusht mbi gjasht muaj, pr kohn derisa zgjasin pasojat juridike nga gjykimi dhe - t ket vrtetim t lshuar nga institucioni prkats pr kryerjen e veprimtaris zejtare, me far i lshohet licenc pr ekspertiz dhe regjistrohet n Regjistr. (2) Personat nga paragrafi (1) i ktij neni do t marrin licenc pr ekspertiz pas krkes s parashtruar paraprakisht te Ministria e Drejtsis, nse i plotsojn kushtet nga paragrafi (1) i ktij neni. Betimi Neni 21 (1) Personat nga neni 19 paragrafi (3) dhe neni 20 t ktij ligj i, n ditn e marrjes s licencs pr ekspertiz para ministrit t Drejtsis dhe kryetarit t Gjykats Supreme t Republiks s Maqedonis dhe kryetarit t Ods, e japin betimin si vijon: Zotohem dhe premtoj me nderin tim se ekspertizn do ta kryej me ndrgjegje, n mnyr t paanshme, n pajtim me rregullat e shkencs dhe njohuris profesionale, normat etike dhe standardet profesionale dhe se do ti dorzoj konstatime t dhe mendimet e mia saktsisht, me koh dhe plotsisht. (2) Nse personat nga paragrafi (1) i ktij neni, nuk e japin betimin nuk do tu jepet licenc pr ekspertiz. Regjistri Neni 22 (1) Licencat e lshuara, t hequra, t vazhduara dhe licencat t cilat kan pushuar, organi i administrats shtetrore, institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor, institucioni profesional, t cilt kryejn ekspertiz, tregtari individual-eksperti

dhe shoqrit pr ekspertiz, evidentohen n Regjistrin t cilin e udhheq Ministra e Drejtsis. (2) Regjistri dorzohet do vit deri n fund t muajit mars , te gjykatat n Republikn e Maqedonis dhe te Oda e Ekspertve. (3) Regjistri nj her n vit botohet n Gazetn Zyrtare t Republiks s Maqedonis dhe n form elektronike n ueb faqen e Ministris s Drejtsis. (4) Formn dhe prmbajtjen e Regjistrit dhe mnyrn e mbajtjes s tij, i prcakton ministri i Drejtsis. Prmbajtja e Regjistrit Neni 23 (1) Regjistri nga neni 22 i ktij ligji, veanrisht i prmban t dhnat si vijojn: 1) emrin dhe mbiemrin, adresn, numrin e telefonit, kutin elektronike pr pranimin e letrkmbimit dhe numrin e regjistrit t ekspertit; 2) sfern e ekspertizs pr t ciln sht lshuar licenca dhe 3) emrin dhe selin e organit t administrats shtetrore, institucionit t arsimit t lart, institucionit shkencor, institucionit profesional, shoqris pr ekspertiz, prkatsisht tregtarit individual-ekspert, n t cilin sht i punsuar eksperti. (2) Personat, prkatsisht subjektet nga paragrafi (1) i ktij neni, jan t obliguar q menjher e m s voni n afat prej tet ditsh pune, ta njoftojn Ministrin e Drejtsis, Odn e Ekspertve dhe Regjistrin Qendror t Republiks s Maqedonis, pr t gjitha ndryshimet lidhur me t dhnat e prmbajtura n Regjistr. Sigurimi nga prgjegjsia Neni 24 (1) Tregtari individual-ekspert, shoqria pr ekspertiz, organi i administrats shtetrore, institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional, sht i obliguar q t sigurohet nga prgjegjsia e dmit t cilin mund ta shkaktojn gjat kryerjes s ekspertizs ndaj porositsit ose personit t tret. (2) Shuma m e ult e sigurimit nga prgjegjsia e dmit sht 20 000 euro n kundrvler me denar pr shoqri pr ekspertiz, organ t administrats dhe institucionit shtetror, 3 000 euro n kundrvler me denar pr tregtarin individualekspert dhe 500 euro n kundrvler me denar pr personat nga neni 20 paragrafi (1) pika 3 t ktij ligji. (3) Tregtari individual-eksperti, shoqria pr ekspertiz, organi i administrats shtetrore, institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional t cilt kryejn ekspertiz, jan t obliguar q rregullisht ta vazhdojn sigurimin nga prgjegjsia e dmit. (4) Tregtari individual-eksperti, shoqria pr ekspertiz, organi i administrats shtetrore, institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional dhe personat nga neni 20 paragrafi (1) pika 3 t ktij ligji, munden q krahas shums s parapar n paragrafin (2) t ktij neni, n mnyr plotsuese t sigurohen edhe n shum m t lart, me krkes t porositsit t ekspertizs. (5) Sigurimi nga prgjegjsia e rregulluar n pajtim me kt nen , nuk e liron ekspertin nga prgjegjsia e tij ndaj personave t dmtuar, pr dm in e shkaktuar n pajtim me ligj.

(6) Subjektet nga paragrafi (1) i ktij neni, jan t obliguara q do vit t dorzojn dshmi n Ministrin e Drejtsis dhe Od, se jan t siguruar n pajtim me kt nen. Trajnimi i vazhdueshm Neni 25 (1) Trajnimi i vazhdueshm paraqet prsosje profesionale t prhershme me qllim t zgjerimit t njohurive dhe shkathtsive teorike dhe praktike pr kryerje profesionale dhe efikase t ekspertizs. (2) Eksperti sht i obliguar q n vazhdimsi profesionalisht t prsoset, t jet n rrjedh me arritjet shkencore dhe metodat n profesion dhe t marr pjes n kshillime, trajnime dhe forma tjera t edukimit n vend. (3) Trajnimi i vazhdueshm sht i detyrueshm. (4) Eksperti do vit ka pr obligim q ta ndjek trajnimin pr prsosje t vazhdueshme t ciln e realizon Oda e Ekspertve n bashkpunim me Ministrin e Drejtsis. (5) Mosndjekja e trajnimit nga paragrafi (2) i ktij neni, konsiderohet pr kundrvajtje disiplinore, n pajtim me kt ligj. Heqja e licencs pr ekspertiz Neni 26 (1) Licencn pr ekspertiz e heq ministri i Drejtsis, nse: - eksperti e humb aftsin afariste, - licenca sht lshuar n baz t t dhnave t pasakta , - eksperti n procedur para organit kompetent n t cilin e kryen ekspertizn, sht i dnuar me para tri her gjat nj viti kalendarik; - me vendim t plotfuqishm sht shqiptuar ndalim pr kryerjen e profesionit, veprimtaris ose detyrs, pr kohn derisa zgjasin pasojat juridike nga ndalimi i shqiptuar dhe - sht i gjykuar me vendim t plotfuqishm gjyqsor pr vepr penale me dnim me burgim t pakusht mbi gjasht muaj, pr kohn derisa zgja sin pasojat juridike nga gjykimi. (2) Organi nga paragrafi (1) alineja 3 e ktij neni e njofton Ministrin e Drejtsis dhe Odn e Ekspertve, pr vendimin e miratuar me t cilin ekspertit i sht shqiptuar dnim me para. (3) Eksperti t cilit i sht hequr licenca pr ekspertiz n rastet nga paragrafi (1) alinet 1, 2 dhe 3 t ktij neni, nuk mund t pajiset me licenc t re pr ekspertiz tr i vite nga dita e heqjes s licencs pr ekspertiz. Shfuqizimi i licencs pr ekspertiz Neni 27 Licenca pr ekspertiz pushon t vlej: - nse eksperti e krkon vet; - me vdekjen e ekspertit dhe - pas skadimit t afatit t vlefshmris nga neni 19 paragrafi (4) i ktij ligji, nse nuk vazhdohet.

Shlyerja nga Regjistri Neni 28 (1) Ministri i Drejtsis pr heqjen e licencs pr ekspertiz n pajtim me nenin 26 t ktij ligji dhe shfuqizimin e licencs pr ekspertiz n pajtim me nenin 27 t ktij ligji, miraton aktvendim me t cilin ekspertin e shlyen nga Regjistri. (2) Nse eksperti nuk parashtron dshmi pr sigurim n pajtim me nenin 24 t ktij ligji, ministri i Drejtsis me aktvendim do ta shlyej ekspertin nga Regjistri. (3) Kundr aktvendimit nga paragraft (1) dhe (2) t ktij neni, mund t ngritt kontest administrativ para gjykats kompetente. (4) Aktvendimet nga paragraft (1) dhe (2) t ktij neni, ministri i Drejtsis me detyr zyrtare i dorzon n Regjistrin Qendror t Republiks s Maqedonis dhe n Odn e Ekspertve. Shprblimi dhe kompensimi Neni 29 (1) Eksperti pr ekspertizn ose superekspertiz e kryer ka t drejt n shprblim pr ekspertizn ose superekspertizn e kryer dhe t drejt n kompensim pr shpenzimet e nevojshme reale. (2) Lartsia e shprblimit pr ekspertizn ose superekspertizn e kryer prcaktohet sipas lartsis s vlers monetare t lnds s ekspertizs, ndrlikueshmris s ekspertizs, kohs s nevojshme pr grumbullimin e t dhnave dhe prpilimit t ekspertizs (konstatimit dhe mendimit). (3) Lartsia e shpenzimeve t nevojshme reale, prcaktohet n baz t shpenzimeve t nevojshme reale t udhtimit dhe shpenzimeve ditore dhe shpenzimeve materiale. (4) Mnyra pr llogaritjen e shprblimit dhe kompensimit nga ky nen, e prcakton ministri i Drejtsis pas mendimit paraprak t Ods s Ekspertve. Dorzimi i t dhnave Neni 30 (1) Personat prgjegjs n institute, institucionet dhe organet t cilt mbajn evidenca, regjistra, libra publike, prmbledhje t t dhnave personale dhe t dhna tjera, t cilat ekspertit i jan t nevojshme pr prpilimin e ekspertizs, n procedur t prcaktuar me ligj jan t obliguar q ekspertit pa prolongim, n procedur t prcaktuar me ligj dhe pa kompensim, tia japin t dhnat e nevojshme. (2) Eksperti sht i obliguar q t dhnat nga paragrafi (1) i ktij neni, ti shfrytzoj n pajtim me kt ligj dhe rregullat t cilat kan t bjn me mbrojtjen e t dhnave personale dhe informatave t klasifikuara. II. ODA E EKSPERTVE DHE ORGANET E ODS Oda e Ekspertve Neni 31 (1) Oda e Ekspertve sht institucion i pavarur dhe profesional i ekspertve t bashkuar pr mbrojtjen dhe prparimin e profesionalitetit, detyrave dhe t drejtave etike,

10

pr prmirsimin e kualitetit t ekspertizs, pr prcjelljen e marrdhnies s ekspertve ndaj shoqris dhe qytetarve si dhe pr mbrojtjen e ekspertve. (2) Ekspertt organizohen n Od t Ekspertve (n tekstin e mtejm: Oda). Selia e Ods sht n Shkup. (3) Oda ka cilsi t personit juridik dhe regjistrohet n Regjistrin Qendror t Republiks s Maqedonis. (4) Oda i ka aktet si vijojn: Statutin, Kodeksin etik t ekspertve, Rregulloren pr prgjegjsi disiplinore dhe akte tjera. (5) Me Statutin e Ods veanrisht rregullohen organizimi, menaxhimi, puna, trajnimi i vazhdueshm, financimi i Ods dhe kontrolli i brendshm. (6) Me Kodeksin etik t ekspertve (n tekstin e mtejm: Kodeksi), rregullohen t drejtat dhe obligimet e ekspertve, t drejtat dhe obligimet pr trajnim t vazhdueshm, sjellja profesionale dhe prgjegjsia, konflikti i interesave, sjellja profesionale ndaj porositsit t ekspertizs dhe shtje tjera n interes t ekspertve. (7) Organe t Ods jan: Kuvendi i Ods, Bordi Drejtues, Bordi Mbikqyrs, Kryetari i Ods dhe Komisioni Disiplinor. (8) Oda vendos dhe mban bashkpunim me institucione t prafrta t vendit dhe t jashtme, shoqri dhe oda t ekspertve. Kuvendi i Ods Neni 32 (1) Kuvendin e Ods e prbjn t gjith ekspertt n Republikn e Maqedonis. (2) Kuvendi i Ods e mbron autoritetin dhe nderin n kryerjen e punve t ekspertizs dhe kujdeset q ekspertt ti kryejn detyrat e veta me ndrgjegje dhe n pajtim me kt dhe ligj tjetr, Kodeksin dhe aktet tjera pr kryerjen e ekspertizs. (3) Kuvendi i Ods mblidhet s paku nj her n vit, vendos n mbledhje, nse jan t pranishm s paku gjysma nga numri i prgjithshm i ekspertve, ndrsa vendos me shumic votash nga ekspertt e pranishm. (4) Mbledhje t Kuvendit t Ods mund t konvokoj kryetari i Ods n baz t vendimit t Bordit Drejtues, ose me krkes me shkrim prej s paku 20 antarve t Ods. (5) Nse kryetari nuk e konvokon mbledhjen n afat prej 30 ditsh nga dita e miratimit t vendimit t Bordit Drejtues, prkatsisht nga krkesa e parashtruar e antarve t Ods, mbledhjen do ta konvokoj antari i Bordit Drejtues i caktuar nga ky organ, prkatsisht antart e Ods t cilt e kan parashtruar krkesn. (6) Nse mbledhjen e Kuvendit t Ods nuk e konvokon antari i Bordit Drejtues ose antart e Ods nga paragrafi (5) i ktij neni, mbledhje t Kuvendit t Ods mund t konvokoj edhe ministri i Drejtsis. (7) Me mbledhjen e Kuvendit t Ods udhheq kryesi a punuese prej tre antarsh, t zgjedhur nga antart e pranishm n mbledhjen e Kuvendit t Ods. (8) Antart e Bordit Drejtues, kryetari i Ods dhe t organeve tjer t Ods , zgjidhen me mandat prej dy vitesh, me t drejt edhe pr nj zgjedhje. (9) T gjitha shpenzimet e bra n lidhje me aktivitetin e ekspertit n organet e Ods, n komisionet dhe grupet punuese, jan n llogari t Ods.

11

Kompetenca e Kuvendit t Ods Neni 33 Kuvendi i Ods: 1) miraton Statut, Rregullore pr punn e Kuvendit dhe Kodeks, pas mendimit paraprak pozitiv nga ministri i Drejtsis; 2) miraton akte tjera t Ods dhe standarde t nevojshme pr kryerjen e ekspertizs; 3) zgjedh antar t Bordit Drejtues dhe Mbikqyrs, kryetar t Ods dhe antar t organeve tjera t Ods. Numrin e antarve t Bordit Drejtues e cakton Kuvendi n pajtim me statutin. Numri i antarve t Bordit Drejtues duke e prfshir edhe kryetarin doemos duhet t jet tek; 4) shqyrton propozime, krkesa dhe rekomandime pr kryerje t suksesshme t ekspertizs dhe puns s Ods; 5) vendos pr mnyrn e organizimit t trajnimit t vazhdueshm t ekspertve; 6) miraton program pr punn e Ods; 7) miraton llogari vjetore pr vitin paraprak me propozim -llogari pr vitin e ardhshm; 8) shqyrton dhe miraton raport pr aktivitetet e prgjithshme; 9) e prcakton lartsin e takss s antarsis e cila nuk mund t jet m e vogl nga rroga bruto mujore mesatare e paguar n Republikn e Maqedonis , n vitin paraprak dhe e prcakton mnyrn e pagess; 10) vendos pr prdorimin e mjeteve t realizuara nga dnimet n para n pajtim me dispozitat e ktij ligji; 11) vendos pr mnyrn e kontrollit mbi punn e ekspertve dhe 12) vendos pr t gjitha shtjet tjera t parapara me kt ligj dhe Statutin e Ods. Bordi Drejtues Neni 34 (1) Bordi Drejtues: 1) prcakton propozim t Statutit dhe t akteve tjera t Ods; 2) ndrmerr dhe realizon iniciativ pr shqyrtimin e shtjeve me interes t prbashkt t ekspertve; 3) miraton Rregullore pr punn e Bordit Drejtues; 4) i zbaton vendimet e plotfuqishme t komisionit disiplinor; 5) kryen mbikqyrje mbi trajnimin e vazhdueshm t ekspertve; 6) kujdeset pr statusin e ekspertve, raportin ndaj organeve tjera dhe personave t tret; 7) e organizon trajnimin e vazhdueshm me organizimin e seminareve dhe ligjratave pr far prpilon program vjetor dhe mban evidenc pr pranin n t njjtin; 8) prgatit mbledhje t Kuvendit t Ods; 9) i zbaton vendimet e Kuvendit t Ods; 10) prpilon propozim-program pr pun t Ods dhe trajnim t vazhdueshm; 11) prpilon propozim-llogari vjetore dhe propozim-llogari pr vitin e ardhshm;

12

12) jep mendim pr mnyrn pr llogaritjen e shprblimit dhe kompensimit t ekspertve; 13) propozon antar t Bordit Mbikqyrs; 14) kujdeset pr pagesn e rregullt t takss s antarsis dhe propozon masa pr grumbullimin e saj t rregullt dhe 15) vendos pr shtje tjera t prcaktuara me kt ligj dhe vendos pr t gjitha shtjet t cilat nuk jan n kompetenc t organeve tjera t Ods. (2) Mbledhjen e Bordit Drejtues t Ods e konvokon kryetari i Bordit Drejtues, ndrsa mund t konvokohet edhe me krkes nga nj e treta nga numri i prgjithshm i antarve t Bordit Drejtues. (3) Bordi Drejtues mund t mbaj mbledhje t Bordit Drejtues , nse n t njjtn jan t pranishm m shum se gjysma e antarve t Bordit Drejtues. Vendimet e Bordit Drejtues miratohen me shumic votash t antarve t pranishm t Bordit Drejtues. Me Statutin e Ods veanrisht prcaktohen rastet kur sht e nevojshme shumic e kualifikuar e antarve t Bordit Drejtues pr miratim t vendimi t. (4) Kryetari dhe antart e Bordit Drejtues t cilt e kryejn punn e tyre n organet e Ods, nuk marrin shprblim pr t njjtn, ndrsa kan t drejt n kompensim t shpenzimeve t cilat i kan pasur n lidhje me kryerjen e funksionit. (5) Bordi Drejtues me akt e prcakton lartsin e kompensimit pr shpenzimet e udhtimit t antarve t Bordit Drejtues. Bordi Mbikqyrs Neni 35 (1) Bordi Mbikqyrs sht i prbr nga tre antar prej t cilve nj sht kryetar i bordit me mandat prej dy vitesh. (2) Bordi Mbikqyrs: - kujdeset pr punn ligjore t Ods nga sfera e puns materiale, financiare dhe kontabiliste, - kryen kontrolle periodike mbi punn e puns financiare-kontabiliste t Ods, - i jep mendim Bordit Drejtues pr prpilimin e llogaris prfundimtare t Ods, - jep mendim pr raportin e Ods pr periudhn e kaluar, te Bordi Drejtues, - propozon plan pr punn financiare t Ods pr vitin e ardhshm, te Bordi Drejtues, - kujdeset pr dorzim t rregullt dhe me koh t puns materiale-financiare te organet kompetente dhe institucionet dhe - kryen pun tjera nga kompetenca e tij n pajtim me kt ligj. (3) Puna e Bordit Mbikqyrs m afrsisht rregullohet me Rregulloren pr pun. Kryetari i Ods Neni 36 (1) Kryetari i Ods njkohsisht sht edhe kryetar i Bordit Drejtues. Bordi Drejtues nga radht e antarve t tij, zgjedh nnkryetar t Ods. (2) Kryetari e prezanton dhe prfaqson Odn. N rast t pengess obligimet e tij i kryen nnkryetari, ndrsa n rast t pengess s nnkryetarit, antari m i moshuar i Bordit Drejtues. (3) Kryetari i Ods:

13

1) 2) 3) 4) 5)

kujdeset q Oda t punoj n pajtim me ligjin; i zbaton vendimet e Kuvendit dhe t Bordit Drejtues t Ods; ndrmjetson n zgjidhjen e kontesteve ndrmjet ekspertve; nnshkruan urdhrpages nga llogaria e Ods dhe kryen pun tjera t parapara me Statutin e Ods.

Financimi i Ods Neni 37 (1) Ekspertt detyrimisht do vit paguajn taks antarsie vjetore. Lartsia e takss s antarsis prcaktohet n mbledhjen e Kuvendit dhe e njjta nuk mund t jet m e ult se nj rrog bruto mujore mesatare, e paguar n Republikn e Maqedonis n vitin paraprak. (2) Oda realizon t hyra edhe nga donacione dhe nga burime tjera me t cilat nuk prishet pavarsia dhe ndershmria e kryerjes s punve nga ekspertiza dhe etika profesionale. (3) Pranimin e donacioneve e lejon Bordi Drejtues. III. PROCEDURA DISIPLINORE Organet disiplinore Neni 38 (1) Organ disiplinor i Ods sht Komisioni Disiplinor. (2) Komisionin Disiplinor e zgjedh Kuvendi i Ods. (3) N Kuvendin e Ods zgjidhet lista e ekspertve pr antar t mundshm pr komisione disiplinore. (4) Bordi Drejtues nga lista nga paragrafi (3) i ktij neni, formon komision disiplinor pas paraqitjes nga personi i interesuar. Komisioni sht i prbr nga pes antar dhe zvends s tyre prej t cilve dy antar jan nga lista nga paragrafi (3) i ktij neni, prej t cilve nj antar sht ekspert dhe zvendsi i tij nga sfera prkatse, nj antar dhe zvendsi i tij nga Shoqata e Gjykatsve t Republiks s Maqedonis, nj antar dhe zvendsi i tij nga Shoqata e Prokurorve Publik t Republiks s Maqedonis dhe nj antar dhe zvendsi i tij me propozim t ministrit t Drejtsis. (5) Bordi Drejtues gjat zgjedhjes s komisionit e emron kryetarin, nga radht e dy antarve t Ods. (6) Mnyra dhe kushtet m t prafrta t puns s komisionit disiplinor, rregullohen me rregulloren pr procedur disiplinore t ciln e miraton Kuvendi i Ods me propozim t Bordit Drejtues t Ods. Llojet e masave disiplinore Neni 39 Pr kryerjen e shkeljes disiplinore, ekspertit mund t'i kumtohen masat disiplinore si vijojn: 1) vrejtje publike; 2) dnim me para dhe 3) heqje e licencs pr ekspertiz.

14

Masat pr cenime disiplinore Neni 40 (1) Masa disiplinore vrejtje publike, do t'i kumtohet ekspertit, nse: - shkresat dhe t dhnat zyrtare i ruan n kundrshtim me dispozitat pr pun arkivore dhe t zyrave, - e cenon respektin e detyrueshm ndaj palve dhe organeve t mbikqyrjes dhe - i cenon dispozitat e Statutit, Kodeksit, standardeve dhe akteve profesionale me t cilat jan prcaktuar obligimet e ekspertit. (2) Masa disiplinore dnim me para, do t'i kumtohet ekspertit, nse: - e cenon obligimin pr ruajtjen e fshehtsis, - nuk e ndjek trajnimin pr prsosje profesionale t vazhdueshme dhe - n mnyr t njanshme e kryen ekspertizn. (3) Masa disiplinore heqje e licencs pr ekspertiz kumtohet, nse: - n mnyr joprofesionale ose t pandrgjegjshme e kryen ekspertizn n kundrshtim me rregullat e shkencs dhe profesionit, normat etike, standardet profesionale dhe konfliktin e interesave, - e cenon detyrn e prcaktuar me kt ligj dhe me kt seriozisht e rrezikon besimin n paanshmrin e tij dhe nse ndrmerr veprim pr t cilin sipas ktij ligji apo ligjit tjetr nuk ka guxuar q ta ndrmarr, - n koh jo t duhur e kryen ekspertizn, - nuk vepron sipas vendimeve, urdhrave dhe konkluzioneve t gjykats ose organit kompetent dhe - tregtari individual-eksperti, shoqria pr ekspertiz, organi i administrats shtetrore, institucioni i arsimit t lart, institucioni shkencor dhe institucioni profesional nuk sigurohet ose nuk e vazhdon sigurimin n pajtim me nenin 24 t ktij ligji. (4) Masa disiplinore vrejtje publike, vendoset n tabeln e shpalljeve n selin e Ods 60 dit nga dita e kumtimit. (5) Masa disiplinore dnim me para kumtohet n lartsi prej dy rrogave bruto mujore mesatare, t paguara n Republikn e Maqedonis n tre muajt e fundit , pagesa e t cilave mund t prcaktohet n m s shumti gjasht kste t barabarta mujore. (6) Gjat kumtimit t masave disiplinore merren parasysh pesha e cenimit, pasojat nga ai cenim, shkalla e prgjegjsis s ekspertit, rrethanat n t cilat sht kryer cenimi, sjellja e tij e mparshme si dhe rrethana tjera lehtsuese dhe rnduese. (7) N rast t prsritjes s kryer n periudhn prej nj deri n pes vite, do t zbatohet masa m e rnd disiplinore derisa nuk arrihet te masa disiplinore heqje e licencs pr ekspertiz. (8) Nse me cenimin e kryer disiplinor eksperti ka fituar dobi pronsore, dnimi me para mund t'i kumtohet deri n shumn e dyfisht t lartsis s asaj dobie, pavarsisht nga kufizimi nga paragrafi (5) i ktij neni. (9) Kundr vendimit t Komisionit Disiplinor eksperti, prkatsisht parashtruesi i fletparaqitjes ka t drejt ankese te ministri i Drejtsis n afat prej tet ditsh nga marrja e vendimit pr masn e shqiptuar. Ministri i Drejtsis sht i obliguar q vendimin pr ankesn ta miratoj n afat prej 15 ditsh nga dita e parashtrimit t saj.

15

(10) Kur nuk sht miratuar vendimi pr ankesn n afatin e parapar me paragrafin (8) t ktij neni, ose eksperti prkatsisht parashtruesi i fletparaqitjes nuk sht i knaqur nga vendimi i miratuar pr ankesn, eksperti prkatsisht parashtruesi i fletparaqitjes mund t ngrit kontest administrativ para gjykats kompetente. Parashkrimi Neni 41 (1) Afati i parashkrimit pr ngritjen e procedurs disiplinor e sht nj vit nga t kuptuarit e cenimit, por jo m shum se tri vite nga dita e kryerjes s cenimit. (2) Parashkrimi pr ndjekje fillon t rrjedh nga dita kur sht kuptuar se sht kryer cenim disiplinor. (3) Parashkrimi ndrpritet me do veprim t procesit q ndrmerret pr ngritjen e procedurs disiplinore. Zbatimi i vendimeve disiplinore Neni 42 (1) Vendimet e plotfuqishme disiplinore t miratuara n procedur , i zbaton Bordi Drejtues. (2) Vendimet e plotfuqishme disiplinore pr dnim t shqiptuar me para dhe pr shpenzimet e procedurs, kan fuqi t dokumentit prmbarues. (3) Nse me vendim t plotfuqishm sht shqiptuar masa heqje e licencs, eksperti t cilit ajo mas i sht shqiptuar, shlyhet nga regjistri. (4) Vendimi i plotfuqishm disiplinor me t cilin sht shqiptuar ndonj mas tjetr regjistrohet n Regjistr. Masa vrejtje publike shlyhet nga Regjistri pas kalimit t gjasht muajve, ndrsa masat tjera pas kalimit t nj viti. (5) Nse me vendim t plotfuqishm disiplinor sht shqiptuar masa heqje e licencs s ekspertit, ministri i Drejtsis e publikon masn e shqiptuar n ueb faqen e ministris. Mbikqyrja Neni 43 Mbikqyrje mbi zbatimin e dispozitave t ktij ligji, kryen Ministria e Drejtsis. DISPOZITAT KALIMTARE DHE PRFUNDIMTARE Neni 44 (1) Ministri i Drejtsis do t miratoj program pr dhnien e par t provimit profesional dhe do ti formoj komisionet e para pr dhnien e provimit profesional , t cilt zgjidhen nga radht e profesorve universitar dhe personave t cilt me prvojn e tyre t puns s deritanishme me titull magjistr i shkencave dhe doktor i shkencave, kan dhn kontribut n zhvillimin e ekspertizs dhe kryerje n e ekspertizs, n afat prej gjasht muajsh nga dita e hyrjes n fuqi t ktij ligji. (2) Ministria e Drejtsis do ta realizoj dhnien e provimit profesional nga paragrafi (1) i ktij neni, n afat prej tet muajsh nga dita e hyrjes n fuqi t programit pr dhnien e provimit t par profesional dhe formimin e komisioneve t para pr dhnien e provimit profesional nga paragrafi (1) i ktij neni.

16

Miratimi i rregullave m t prafrta t parapara me kt ligj Neni 45 Aktet nnligjore t parapara me kt ligj do t miratohen n afa t prej katr muajsh nga dita e hyrjes n fuqi t ktij ligji. Themelimi i Ods s Ekspertve Neni 46 (1) Kuvendi themelues i Ods do t konvokohet, kur do t pajisen me licenc pr ekspertiz m s paku 20 ekspert nga cilado sfer e ekspertizs. (2) Kuvendin themelues e konvokon ministri i Drejtsis m hert 15 dit para mbajtjes s mbledhjes s kuvendit themelues. (3) N kuvendin themelues miratohet Rregullorja pr pun n e Kuvendit t Ods, Statuti dhe rregullorja pr prgjegjsi disiplinore. Neni 47 Procedurat pr ekspertiz t filluara para dits s vendosjes s Regjistrit nga neni 22 t ktij ligji, do t kryhen sipas dispozitave t Rregullores gjyqsore t cilat kan t bjn me ekspertt (Gazeta Zyrtare e Republiks s Maqedonis numr 71/2007 dhe 157/2009). Neni 48 Si dit e vendosjes s Regjistrit nga neni 22 i ktij ligji, konsiderohet dita e shpalljes s Regjistrit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Maqedonis dhe n form elektronike n ueb faqen e Ministris s Drejtsis. Neni 49 Ky ligj hyn n fuqi n ditn e tet nga dita e botimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Maqedonis. .

17