i Ty Tn, Sa-mn Php C v Php Lp dch t Phn sang Hn. T-kheo Thch Minh Quang dch t Hn sang Vit.

Mi cng c ln ca vic in Kinh

1. Nhng ti li gy to trc y, nu nh s tiu tr, cn nng s thnh nh. 2. Thng c thin thn ng h, trnh khi cc nn n dch, thin tai, trm cp, gic gi, lao t. 3. Nh cng c Php bo khin oan gia tri ch i trc c gii thot, khng cn phi kh v nn on th. 4. Khng b d-xoa, c qu xm phm, rn c th d lm hi 5. Tm c an n, ngy khng him nn, m khng c mng, sc mt hng ho, sc khe di do, vic lm kit li. 6. Thnh tm phng tr gio php, tuy khng mong cu m cm n o mc t nhin y , gia nh ha thun, phc th lu di. 7. Ni ra v lm iu g u c tri ngi yu mn, phm i n u cng c nhiu ngi tht lng i m, cung knh. 8. Ngi ngu thnh tr, k bnh c lnh, lc khn kh s hanh thng. Cn nh ph n lc x bo thn, s c chuyn thnh thn nam. 9. Xa hn ng c, sinh vo ci lnh, tng mo oan chnh, t cht u vit, phc bo th diu. 10. C th gieo trng cn lnh cho tt c chng sinh, ly tm chng sinh lm rung phc, s c v lng qu bo th thng; sinh ra ch no cng thng gp Pht nghe Php, mi n khi khai m ba minh, thn chng su thng, sm thnh qu Pht. T n Quang i S Vn Sao quyn 4.
2

Duyn Khi Ti Bn Kinh Php C Th D

Khi cn theo hc Trng Cao Cp Pht Hc c s II (nay l Hc Vin Pht Gio Vit Nam ti Thnh ph H Ch Minh), bt gi c bit kinh Php C Th D qua bn bch thoi c hnh v trong tng th Pht Hc Thin Thuyt do Pht Gio i Loan gi tng th vin nh trng. Sau khi c kinh ny, bt gi rt tm c v pht tm dch ra Vit vn cng chia s php v vi mi ngi. Khi dch c mt phn ba, nhn T nh Gic Nguyn va nhn c i Chnh Tn Tu i Tng Kinh, bt gi mi tm bn c vn trong i Tng so snh. Nhn thy bn bch thoi c nhiu ch cha tha ng so vi bn c vn, nn nm l993 bt gi quyt nh da vo bn c vn trong i Tng dch li t u. Bt gi va dch va em ging cho Pht t Bt Quang Trai T nh Gic Nguyn, cng nh lm ti liu cho lp S Cp Pht Hc Qun 3, n gia nm 1994 th dch phm c hon thnh. Trong thi gian ny cng vic tht l b bn, no l lo ging dy ti cc trng H, o trng tu tp Bt Quang Trai, lp S Cp Pht Hc Qun 3, no l lo duyt li bn tho, sa ch bn in vic xut bn c sn sng trc khi bt gi xut cnh du hc. Nu khng nh Tam Bo gia h, ch thin tri thc gip , dch phm ny chc n nay vn cn trong dng bn tho ! Thy Dng Trnh Hi, C in, C Bnh l nhng v gip v vic ch bn vi tnh. Pht t Gic Tnh ph sa bn in. Thy Minh Ngha, Thy Thanh Ngc, Thy Hong Ch.cng qu Pht t T nh Gic Nguyn, cha Bu Lin gp phn kinh ph n hnh. Nhng o tnh o ngha v tr duyn qu bu ny, dch gi xin chn thnh ghi nhn v hi hng cng c.

c Pht dy: Trong tt c cng dng, Php cng dng th thng hn c. K vng mi phng Pht t thm hiu c ngha, tm quan trng ca vic Hong Php H Php cng pht tm h nim, h tr. Th s v thng, dng i xui chy, mi m nay hn bn nm. Nhng hc tr lp S Cp ngy xa phn ln nay theo lp C Bn, c v vt ln hc Hc Vin Pht Gio Vit Nam. Huynh mi ngi mt vic, Pht t k ngi i. Ring bt gi sut bn nm vn cha hon tt vic hc, cha gp thm tc phm no cho Pht Gio Vit Nam, xt li tht v cng h thn! Ma h nm nay, Ban n Tng T nh Gic Nguyn quyt nh ti bn Kinh Php C Th D cng dng cho Tng Ni v Pht T trong nc. Nhn dp ny, bt gi c li bn dch Kinh Php C Th D, sa cha ch sai lm, b tc phn thiu st ln ti bn ny c hon thin hn. y coi nh b p mt phn no cho s gii i ca mnh! Vic lm ph bin chnh Php, h tr Tam Bo ca Ban n Tng chnh l bn phn v trch nhim ca ngi con Pht. y l ngha c cao p ng c tn thn v hc tp. Xin chn thnh tri n tt c qu Tng Ni Pht T tham gia trong Ban n Tng. Xin hi hng cng c cho qu Pht t v gia nh c sng an lc kit tng trong nh sng t quang ca c Pht. Nhn dp ti bn Kinh Php C Th D, trong nim Php h v bin cng vi tm tri n v bo n su sc, bt gi xin knh ghi li vi dng duyn khi bn dch thay li ta. Nam-m Thng Bt Khinh B-tt Ma-ha-tt Ngy 10 thng 8 nm 1998 i Bc S Nghin cu Pht Hc Trung Hoa Thch Minh Quang cn ch
4

LI DN
Kinh Php C Th D (Dharmapadvadna stra) do hai Ngi Php C - Php Lp i Ty Tn (209-306) cng dch. Kinh ny cn c tn Php C Bn Mt Kinh, Php C Th D Kinh. Php C Th D Kinh c a vo quyn th t i Chnh Tn Tu i Tng Kinh (gm 100 quyn) T lu, Vit Nam chng ta Kinh Php C tr nn quen thuc trong gii Tng Ni v Pht t. Nhng cu Php C ngn gn, thm trm o v tht s tr thnh ngn uc soi ng trn tin trnh gii thot gic ng nhng ngi con Pht, nhng a hoa o c tr tu ca Pht gio vi sc v hng thm sch thm nhun trong i sng tm linh ca dn tc Vit Nam. Kinh Php C ting Vit c kh nhiu bn, chng ta cng cn c mt ci nhn khi qut.

KHI QUT KINH PHP C

Kinh Php C ting Vit hin ang lu hnh do cc dch gi dch t Ting Hn, ting Pali, ting Anh sang u c gc t truyn bn Tch Lan 26 phm 423 k (trong c mt s k trng). Theo ch chng ti bit hin nay c cc bn dch nh sau: 1. Kinh Php C do Ha Thng Thch Tr c dch t bn Hn vn ca Php s Liu Tham (Php s ngi Trung Hoa sang du hc Tch Lan nm 1944 v dch Kinh Php C t bn Pali sang Hn). Bn ny c xut bn ln u nm 1959, sau c ti bn nhiu ln. n nm 1993, c Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam n hnh li, c sa cha nhiu ch v in km bn Hn Vn sau. 2. Kinh Php C do Nam Trn Tun Khi dch t bn Php C Kinh Hn Anh i Chiu Ha Dch (Bn dch ting Nht Kinh Php C c Hn Anh i chiu), c son gi Thng Bn i nh. Dch gi ch yu da vo phn Hn vn dch ra Vit, c in ch Hn i chiu v li gii thch s lc ngha bi k. Bn ny c B Quc Gia Gio Dc xut bn vo nm 1962. 3. Kinh Php C do Phm Kim Khnh dch t bn Pali Anh ca i c Narada ngi Tch Lan. Bn ny c in Pali i chiu vi Vit v truyn tch s lc cng nh gii thch t ng, c xut bn nm 1971. 4. Kinh Php C do Ha thng Thch Minh Chu dch t bn Pali, c i chiu Vit Pali v ch thch mt s t Pali. Bn ny c trng Cao Cp Pht Hc Vit Nam n hnh nm 1989. 5. Kinh Php C do Thch Xn Nhin son dch, gio n trng C Bn Pht Hc TP.H Ch Minh, bn rono 1989 lu hnh ni b.
6

6.

Thi Ha Php C Kinh do Tnh Minh dch t bn ting Anh ca i c Narada, bn rono 1990 lu hnh ni b. Tht ra Kinh Php C ngoi truyn bn Tch Lan cn c kh nhiu d

bn. Nhng d bn ny so vi truyn bn Tch Lan c nhng ch bt ng v ng h (Pali Sanskrit), phm mc, s k v ngay c ch ngha. Hin nay chng ta c bit c 4 d bn. 1. Hn dch Php C Kinh (ng h Pali), 2 quyn, 39 phm, 752 k (nay tnh li c 758 k). Bn ny do Ngi Php Cu (Dharmahata) ngi n th k I trc Cng nguyn tuyn tp, nhm ngi Duy k Nan i Ng thi Tam Quc dch sang Hn (C thuyt ni do nhm ngi Chi Khim, Trc Tng Dim dch), c thu vo i Chnh Tng quyn th 4. 2. Phm bn u--na phm (Udna varga), cn gi l --nam phm (ng h Sanskrit), theo Cu-x Lun Quang K quyn 1 ni cng do Ngi Php Cu tuyn tp, c Phm bn lu hnh n . Nm 1892, ng F.Grenard pht hin mt phn Phn bn huyn Ha in tnh Tn Cng. V sau ngi ta cng ln lt pht hin nhng Phm bn khc (khng y ) cc ni nh Kh Xa, n Hong. n nm 1930, nhng Phm bn ny c N.P.Chakravarti tp thnh v cho san hnh 23 phm trc vi ta LUdnavarga Sanskrit. 3. Hn dch Php Tp Yu Tng Kinh (Theo Ph bn u--na phm) c Ngi Thin Tc Tai dch gm 4 quyn vo i Tng, c thu vo i Chnh Tng quyn th 4. 4. Tng dch bn (Theo Phm bn u--na phm) vi tn l Ched-dubrjod-pahi tshoms, nm trong i Tng Kinh Ty Tng. Php C l nhng li Pht dy cho cc hng t xut gia cng nh ti gia ty theo c duyn hon cnh, vn rt ngn gn m ngha l li thm trm.
7

Nhng li dy ny trc khi c tuyn tp nm ri rc trong cc kinh lut. Nu bit c xut x ca nhng cu Php C, c duyn gio ha ca c Pht, chng ta s th hi chnh xc, su sc hn li Pht dy, v cm nhn c c bi tr tuyt vi ca c Pht trn con ng hong php li sanh. V vy, t xa c nhng bn ch gii truyn tch v gii thch k Php C. Theo nh chng ti c bit c nhng bn sau y: Bn Php C Kinh Ch (Dhammapadatthakath) ca Ngi Pht m (Buddha-ghosa) th k th V vit bng vn Pali gii thch 423 k Php C (c mt k trng, nn tht ra ch c 422 k), v ni r nhn duyn truyn tch c 299 trng hp. Bn ch gii ny c E.M Burlinghame dch ra ting Anh cho tng thu Harward Oriental Series. Hn dch Xut Diu Kinh 30 quyn, do Ngi Tng-gi-bt-trng v Trc Pht Nim dch vo nm 398, chia lm 33 phm, gn 1000 chng. Tng dch u--na Phm Ch Gii (Ched-du-brjod-pahi tshomskyirnam-parhgrel-pa), thuc ng h Sanskrit. Hn dch Php C Th D Kinh (thuc ng h Pali) cng chnh gii thch ngha, nhn duyn truyn tch ca K Php C. Kinh c tt c 42 phm, 75 th d, 294 k. Theo nh bn Php C Th D Kinh trong i Tng ghi c 39 phm v Pht Quang i T in trang 3342 phn thng cng ghi Kinh Php C Th D c 39 phm, 68 th d. Vy ti sao c s ghi nhn thiu 3 phm v 7 th d nh vy ? Trong bn Hn vn Kinh Php C Th D, phm Gio Gii th 2, phm H Gii (c mt th d) tip theo phi l phm th 3, nhng kinh li ghi phm th 2. Nh vy, ghi nhn thiu i 1 phm v 1 th d. n u quyn 2, phm D Hng Hoa (c 2 th d) phi tnh l 1 phm m li b qua. Cho
8

nn ghi nhn thiu 1 phm v 2 th d na. n u quyn 4, phm D i Dc (c 4 th d) ng l phi l phm th 33 (tht ra nu k lun 2 phm tnh st trn phi l phm th 35), li tnh l phn 2 phm i Dc th 32. V vy li ghi nhn st thm 1 phm 4 th d. Tnh tng cng st 3 phm 7 th d.

GII THCH PHP C TH D

Php (S.Dharma, P.Dhamma): c nhiu ngha, nhng ta c th tm tt 2 ngha chnh 1. Nhm tr t tnh 2. Qu sanh vt gii. Nhm tr t tnh l gn gi c t tnh ca mnh khng thay i. Theo ngha ny m ni, tt c s tn ti u gi l Php. Tt c tn ti u c tnh cht ring (nhm tr t tnh), nn ci ny khng phi l ci kia v ngc li, nu khng s c s hn lon. Nh vy, khi mt php no mt i t tnh ring ca mnh th n khng cn l n na m thnh mt php khc vi t tnh mi. Cho nn trong trit hc Pht gio c chia ra sc php, tm php, hu vi php, v vi php..Duy thc hc phn tch c 100 php, Cux Lun phn tch c 75 php. V vy ngha vn php trong o Pht ni su rng hn ch vn ca th gian. Qu sanh vt gii l c khun php, c tiu chun khin ngi ta c th da vo m nhn thc l gii c. Theo ngha ny m ni, php l ch nhng tiu chun ca nhn thc, nh php tc, o l, gio l, chn l, thin hnh.. Ch php y c hiu theo ngha th hai ny. chnh l gio php, chnh php hay chn l c c Pht khai th. C (pada): Cu-x Lun quyn 5 ni: C gi v chng, thuyn ngha cu cnh. Nh thuyt: Ch hnh v thng ng chng. (C l chng c, ni trn vn ngha l. Nh cc chng c: Cc hnh v thng..). Vy Php C (Dhammapada) l nhng cu php, nhng li dy chn l, din t trn vn ngha gio php ca Th Tn.
10

Pada cn c ngha l bn chn hay bc chn, nn c ngi gii thch Dhammapada l nhng bc chn dn n chn l, gii thot, gic ng. V hnh thc, Php C c trnh by vi th loi k tng. K c hai ngha gi- (gth) v k d (geya), u nm trong 12 th loi Pht gio. Gi- cn gi l c khi k. y l nhng bi k c c Pht ni ln mt cch trc tip v c lp trnh by gio ngha. K-d cn gi l trng tng k. y l nhng bi k tm tt li ngha gio php ni trc. Xt ra, Kinh Php C Th D c c hai th loi k ny. Th d (Avadna): l mt trong mi hai th loi vn hc Pht gio (mi hai phn gio, mi hai b kinh). Vi phng din thin xo gio ha chng sanh, c Pht dng nhiu nhn duyn th d, hoc chuyn tht, hoc ng ngn minh ha cho gio l su xa, vi diu ca Ngi. Th loi ny gm vn hc Pht truyn, vn hc tn Pht nhn duyn c s.. Th d trong Kinh Php C Th D l nhng chuyn c tch gio ha ca c Pht nhm gii thch nhng cu k Php C c ni ra trong trng hp no. Nh m k Php C tr nn sinh ng, minh bch d nh, d hiu hn. Nu ai c qua bn dch Kinh Php C ca Phm Kim Khnh s nhn thy nhng tch truyn tm tt trong khc vi trong bn dch ny. Ti sao cng mt cu Php C m tch truyn li gii thch khc nhau ? Chng ta hy nghe i S n Thun Mt Cao Tng Thc Hc hin nay i Loan gii thch: Nh tn dch, k th nht (Phm Song Yu): Nh bnh xe ln theo chn con th ko xe (Nh lun k th tc). Cn cu dch: Nh xe i theo vt bnh xe (xa lch trit). Pada c th dch l chn (tc). Nn tn dch Nh bnh xe ln theo chn con th ko xe. Pada cng c th dch l du.
11

Vt (trit) nn cu dch: Nh xe theo vt bnh xe. Nh vy l do gii thch ngha khc nhau. (Li ta Kinh Php C Hn dch ca Php s Liu Tham). y, chng ta cng c th l gii thm cch khc. Php C khng phi ch c ni ra trong mt trng hp. Mt cu Php C c th do c Pht ni ra trong nhiu hon cnh gio ha khc nhau, v sau ty ch nghe nhn ca mnh m cc t c s kt tp truyn thuyt bt ng. Hn na, vn hc Pht gio l mt trong nhng nn vn hc c xa. Phong ph v phc tp nht. Cho nn trong s truyn tha, sao lc l gii trnh sao khi nhng ch d ng ? V vy vic c nhiu d bn, sai bit l iu khng quan trng. iu quan trng l gio l c kh hp vi tinh thn gic ng, gii thot ca Pht hay khng ? Chng ta hc c nhng g t gio l xy dng mt np sng tm linh an lc, hnh phc trong hin ti, nh c Pht dy: Php Pht thit thc, hin ti, khng c thi gian, n m thy, c kh nng hng thng, c ngi tr chng bit.

12

NGUYN TC DCH
Bn dch Kinh Php C Th D ny l da vo Php C Th D Kinh Hn vn trong quyn th t tng i Chnh Tn Tu, vit tt l CTT. y l b i Tng Kinh do nhm Cao Nam Thun Th Lang (ngi Nht) san hnh t nm th 13 nin hiu i Chnh n nm th 7 nin hiu Chiu Ha (1932) th hon thnh. B TK ny c xem l tng i hon chnh v c uy tn nht trong gii Pht hc th gii hin nay. V phng din hiu khm, CTT ngoi bn tng bn Cao Ly, Tng, Nguyn, Minh ra, cn i chiu vi Nht Bn Thnh Ng Tng Bn, Cung Bn, bn vit tay n Hong, cc bn xa cn st v cc bn hin ang lu thng. V vy trong phn dch k Php C, dch gi gp ch no kh hiu cng xem qua phn hiu khm ny v ty thi ly dng ch ca nhng Tng kia. Vic thay ch dch gi c ch thch r rng v c th trong bn dch. V phng din ch thch, nhng ch Hn no kh hiu, d lm chng ti u da vo T Hi hay Khang Hy xc nh m ngha. Nhng danh t Pht hc, php s t gp, chng ti u da vo Pht Quang i T in gii thch. Hn dch k Php C ging nh th Trung Quc, song khng c vn lut. Thng th k Php C c bn hng, mi hng bn ch hay nm ch. Song i khi chuyn ch cho ht ni dung cn ni, k Php C c nm hng, su hng, v mi hng c th n su ch. Khi dch k Php C sang Ting Vit, k bn Hn c bao nhiu hng chng ti cng dch ng nh vy (Tr nhng bi k th d 19), nhng mi hng lun l nm ch. Chng ti khng ch trng dch theo kiu Ch u ngha , cng khng dch qu thot xa vi nguyn vn. Chng ti c t c ca ton bi v dch li sao cho tht minh bch, d hiu d nghe.
13

t c mc ch ny, nhiu ch chng ti khng cu n i th t cu dch so vi cu ch Hn, thay t ng hay gn ngha.

14

TM NGUYN
Mt b i Tng Kinh ting Vit ang l ni thao thc ca ton th gii Pht gio Vit Nam. y l cng trnh v i i hi s ng gp lu di ca tt c mi ngi, nht l th h Tng Ni tr. Vi bn dch kinh Php C Th D ny, dch gi mong rng s ng gp mt phn nh vo nn vn hc Pht gio hin nay v i Tng Kinh Ting Vit ngy mai. Ngy Chi Khim trong bi ta kinh Php C ni: Thin Trc, nhng ngi mi tu m khng hc Kinh Php C s b cho l vt th lp, v y l bc u quan trng ca ngi mi tu v cng l Tng thm o cho nhng ai thm nhp. Cho nn Kinh ny chnh l kim ch nam tu tp cho mi trnh , thch hp vi tt c hng Pht t xut gia, ti gia. Chng ti mong rng ri y Kinh Php C Th D s c chnh thc a vo dy trong chng trnh S cp hay Trung Cp Pht Hc. Chnh v tm nguyn ny, dch gi khng ngi kh nghin cu v ch thch r rng, cng nh in i chiu Hn Vit phn k Php C ngi hc tin tham kho. Mc du tm thnh v ht sc c gng, nhng do kh nng trnh c hn ch nn bn dch chc chn khng sao trnh khi nhng ch lm ln sai st. Knh mong ch Tn c, ch Thin tri thc hoan h ch bo, ln ti bn sau c hon chnh hn. Chng ti cng xin chn thnh tri n nhng Thin tri thc, Pht t khch l, gp cng gp ca cho bn dch ny c sm hon thnh v n hnh. Mong rng mi ngi: Hiu c mt Php C Hnh theo c c o. (Kinh Php C Th D phm Thut Thin) Nam-m Thng Tinh Tn B-tt Ma-ha-tt Gic nguyn ngy 19-9-1994 Thch Minh Quang cn bt.
15

PHM V THNG TH 1
Th d 1
Thu xa, tri -thch1 bng nhin mt i nm c tng2 nn t bit mnh sp mng chung ti sanh vo thai mt con la trong nh ngi th lm gm. Nm c tng mt i l g ? 1. 2. 3. 4. 5. Ho quang trn thn mt. Hoa trn u kh ho. Khng cn a thch ch ngi ca mnh. M hi nch chy hi d. Bi bm trn thn.

-thch nhn nm vic ny, bit phc mnh ht nn ht sc lo bun. ng ngh trong tam gii ch c Pht mi cu c kh ch cho chng sanh, nn vi tm n ch Pht. By gi c Th Tn ang ta thin nhp Ph Quang T tam-mui trong thch tht trn ni K-x-qut. Thin n ni gp Pht lin ci u nh l, ph phc st t, ch tm qui mng Pht Php Tng. Trong khong thi gian ci mnh lm l, Thin mng chung, thn thc lin nhp vo thai mt con la trong nh ngi th gm. Lc y, la m t bt t dy, chy lon vo ch gm cha nung, lm v rt nhiu. Ngi ch gin lm, bn xch cy rt nh, la m nhn b sy thai. Thn thc ca Thin lin thot khi thai la, nhp li thn c, y nm c tng nh xa. c Pht ra khi tam-mui xong, tn thn:
16

 Lnh thay, ny Thin ! ng c th n lc sp mng chung bit qui mng Tam bo, ti nghip tr xong, khng cn th kh bo na. By gi c Th Tn li ni k: Cc hnh u v thng l php thnh suy sinh th phi t Tch dit l an vui. V nh nh th gm Nn t lm dng Tt c u phi hoi Mng ngi cng vy thi !. -thch nghe k xong lin bit yu ngha v thng, thng l bin i ti phc, hiu r ci gc thnh suy, tun theo l o tch dit. ng hoan h phng tr chnh php, c qu Tu--hon

thch ni l Thch-ca -hon-nhn -la. Ni lc Thch -hon-

nhn. Thch-ca -b, cn gi l Thin -thch, Thin Ch, ng vn l mt v thn trong n Gio sau quy y vi Pht tr thnh mt trong nhng v thn h Php. ng tr v lm vua ci tri ao Li (cn gi l Tam thp tam thin) l ci tri th hai trong su ci tri Dc gii. Mt ngy mt m ci ny di bng mt trm nm th gian v th mng ca h l mt ngn tui.
2

Nm c tng mt i cn gi l ng suy tng, thin nhn ng suy, ng

17

suy.y l nm tng suy vong ca thin nhn hin ra khi ht phc sp

mng chung. N chia ra lm 2 loi: nm tng suy vong ln nh kinh vn ni v nm tng suy vong nh: l 1. m nhc khng cn, 2. nh sng trn thn mt, 3. Nc tm dnh thn, 4. m mc vo cnh khng dt, 5. Mt hay chp. Nu nm tng ny hin. Gp cn lnh th thng vn c th chuyn i c.

18

Th d 2
Thu xa, c Pht tr ti tnh x nc X-v thuyt php cho hng ngi tri long thn. Lc y m vua Ba-t-nc tui hn chn mi cht lm trng bnh, v khng tr ng thy ng thuc qua i. Vua v qun thn lm l tang theo php, ri a i an tng. Tang s xong, mi ngi tr v, gh ngang qua ch Pht. Lc y vua qun o xc xch, giy dp try trt bc n lm l bn chn Pht. c Pht mi vua ngi xung ri hi: Vua t u n m o qun th xu, v mt tiu ty, sao li ra nng ni ny ? Nh vua lm l ri p: Thi hu ca nc tui hn chn mi mc phi trng bnh va mi qua i. Con a linh cu ra m ri tr v gh qua y thm c Th Tn. c Pht bo vi vua: T xa n nay c bn vic ng s nht, l: 1. Sinh phi gi yu. 2. Bnh s tiu ty 3. Cht thn thc ra i 4. Xa la quyn thuc Vn vt v thng, khng th di lu, chng hn cng ngi. Mi ngy tri qua, mng sng ln gim. Nh nc nm sng1 chy mi khng ngng, mng ngi mau chng cng li nh vy. By gi, c Th Tn lin ni k:
19

Nh nc sng chy mau Theo dng tri i mi Mng ngi cng nh vy Qua ri khng tr li. Ri c Pht ni vi vua rng: Mi vt trn i u nh vy, khng c ci g trng tn. Mi ngi u phi cht, khng ai trnh c l ny. Cc v Pht, chn nhn, tin ng thng, quc vng thu xa nay c cn u ? Vua khng nn bun thng v ch c hi n thn mnh. Lm ngi con hiu thng yu cha m qu vng th phi lm phc, tu to cng c hi hng cho cha m, nh l chun b lng thc gi cho ngi thn lc i xa. Nghe c Pht dy xong, vua v qun thn ai ny u hoan h, khng cn lo bun. Nhng ngi n nghe php u thy c o.

Nm sng, nguyn vn ch Hn l ng h. y n ch mang tnh tng

trng, cn tm trong t in khng thy, ch c t h l bn con sng ln n m trong Kinh c Pht thng dng th d cho bn giai cp n thi . Bn con sng ln l: 1. Hng-gi H: nay gi l sng Ganges 2. Tn- H: nay gi l sng Indus 3. Phc-s H: nay l sng Oxus, cn gi l Amu-daria 4. T-a H: nay l sng Syr-Darya, cn gi Jaxartes.

20

Th d 3
Thu xa, c Pht tr ti vn trc thnh La-duyt k. Mt hm, Ngi cng vi cc t nhn li thnh vo thnh th trai thuyt php. Th trai thuyt php xong, lc y vo khong x chiu, c Pht v cc t ra khi thnh tr v tnh x. Trn ng i, Ngi v i chng gp mt ngi ang la mt n b vo thnh, sau mt ngy th cho chng n bn ngoi. Lc y, c Th Tn ni ln k rng: V nh ngi cm gy Chn dt n b si Gi cht cng nh vy ang la mng sng i. Trm ngn khng c mt Trai gi dng h no Ti sn nhiu bit bao M trnh khi gi cht. S sng ngy ln m Sinh mng t ln gim Tui th lun tiu mn Nh nc ao rt cn. c Pht v n vn trc ra chn ri ngi xung. A-nan ra trc nh l tha hi: Bch c Th Tn, ban ny gia ng Ngi c ni ln ba bi k. Chng con vn cha hiu lm, xin Ngi t bi khai th cho. c Pht bo:
21

 Ny A-nan, ng c thy ngi ta la n b i khng ? Bch c Th Tn, con c thy A-nan p c Pht ging gii: Ny A-nan, n b l ca mt nh hng tht, vn c c ngn con. Mi ngy ng ch u cho ngi la ra ngoi thnh tm ni c c ti, nc trong cho chng n ung. H nui ln ri mi ngy chn ra mt con to bo nht git ly tht. S b b git n nay hn phn na, m nhng con cn li vn khng hay bit, c lo u hc ln nhau, nhy nht, ku rng. Ta v thng cho chng ngu si v tr nn mi ni ln ba bi k ny. Ny A-nan! u phi ch c n b v tr thi, m ngi i cng nh vy ! H chp trc bn ng, khng bit v thng, tham m nm dc, ch lo cung dng thn mnh. Tm tha thu tr li gy ra tai ha. V thng tc nghip khng hn cht n m h vn m mt khng bit, th c khc chi vi n b kia ? Lc y, trong hi chng c hai trm T-kheo tham m li dng nghe c bi php ny lin t sch tn ly mnh, do chng qu A-la-hn, y lc thng. Cn i chng u hoan h bc ra nh l Pht.

22

Th d 4
Thu xa, c Pht thuyt php cho cc hng t vn K Th Cp C c nc X-v. Lc y, c con gi ca mt v Phm ch, tui khong mi bn, mi lm, oan chnh, thng minh rt c cha yu mn, bng lm bnh nng t ngt cht i. ng thi rung ca v Phm Ch ang ma la chn cng b la chy ht sch. Trc tai nn dn dp, v Phm Ch v cng au bun, tm hong lon nh ngi pht cung, khng cch g gii ta ni. ng nghe ngi ta ni Pht l bc i thnh, thy ca c tri ngi, hay thuyt Php gip cho chng sinh ht phin no, khi kh au, nn tm n ch Pht nh gip . n ni, ng nh l ri qu xung tha rng: Bch c Th Tn, con vn him mun, ch c mt ngi con gi sm hm an i. Th m n bng lm trng bnh, b con ra i. Tnh cha con quyn luyn l l t nhin, nn con v cng kh no. Xin c Th Tn oai thn gio ha gip cho con gii ta ni au bun ny. c Pht bo Phm Ch: Trn i c bn vic khng th lu di. l nhng g ? 1. Trng tn phi hoi dit. 2. Giu sang phi ngho hn. 3. Hi hp phi chia ly. 4. Khe mnh ri phi cht.

23

By gi c Th Tn li ni k: Trng tn phi hoi dit Cao sang s sa c Gp g ri ly bit sinh t t vong. ng Phm Ch nghe xong, tm khai ng khng cn au bun, ri xin Pht xut gia lm T kheo. c Pht hoan h ha kh bo: Lnh thay, hy li y T-kheo. Phm Ch ru tc lin t rng, thnh tng Sa-mn. Sau nh n lc qun chiu l v thng, chng bao lu ng chng qu A-la-hn.

24

Th d 5
Thu xa, c Pht tr trn ni K-x-qut thnh La-duyt-k. Lc y, trong thnh c mt nng k n tn l Lin Hoa. Nng ny nhan sc xinh p, c nc khng ai snh bng. Thanh nin con em cc nh quyn qu ai cng hm m, tranh nhau tm n. Mt hm, nng Lin Hoa bng sinh tm lnh, mun b vic i xut gia lm T-kheo Ni. Nng t b tt c tm n ni Kx-qut ni c Pht ang c tr. Gia ng, gp mt sui nc mt, nng Lin Hoa lin gh li ung nc ra tay. Ln nc trong xanh, long lanh hin ln bng dng ca nng, v mt hng thm, mi tc mt xanh, thn hnh cn i n mc hon ho. T nhn thy nhan sc xinh p ca mnh, nng Lin Hoa hi tic ngh rng: Ta sinh ra c c nhan sc mn m nh vy, sao li n b i lm Sa-mn ? Ta nn nhn lc cn tr m hng th cho tha mn nhng khao kht ring mnh. Ngh nh vy xong, nng lin i v. c Pht bit Lin Hoa c th c, nn ha ra mt thiu n nhan sc tuyt trn hn xa Lin Hoa t pha khc i ngc chiu li. Lin Hoa trng thy v cng yu mn, lin hi thm: Nng t u n ? Chng con cha anh u m i mt mnh vy ? Thiu n p: Ti trong thnh c vic ra ngoi, nay nh tr v nh. Ch em mnh mi quen nhau cng v chung nh ? Gn y c b nc, chng ta trc hy n ngh ngi, tr chuyn. Lin Hoa vui v p: Vy th hay lm.
25

Hai ngi n bn b nc chuyn tr tm s. Mt lt sau, thiu n mt mi ta vo gi Lin Hoa ng. Khng ng, mi thiu n cht, thi th snh ln, gii b lc nhc, rng tc rng ri, t chi tan r, mi hi bc ra tht kh ngi. Lin Hoa trong thy ht sc kinh s, ngh rng: Nng y tr p nh vy mi m khng cn na. Hung chi thn ta, lm sao bo m di lu ? Ngh xong, nng lin khi tm tinh tn hc o tr li, tip tc tm n ch Pht. n ni nng nh l c Pht, ri thut li y nhng vic thy. c Pht ni vi Lin Hoa: Ngi ta c bn vic khng th nng cy. l nhng g ? 1. Tr trung phi gi yu. 2. Mnh khe phi t vong. 3. Thn thuc vui v phi xa la. 4. Ca ci tch tr phi phn tn. By gi, c Pht lin ni k: Gi th hnh sc suy Bnh khin thn ny hoi Khi mng ht ri Thn r tan, h hoi. Thn ny c g qu d tun chy hoi
26

B bnh tt ph vy Phi chu ha gi cht. Bung lung theo th dc Tng thm iu phi php u bit s i thay Mng ngi trong hi th!. Du cho l con rut Hay cha m anh em Khi ci cht n ni Khng nng cy ai c. Nng Lin Hoa nghe php xong hn hoan gii ng, qun thn nh huyn ha, mng sng chng di lu, ch c Nit-bn l an n vnh cu, nn n trc Pht xin xut gia lm T-kheo Ni. Pht ni: Lnh thay! Tc Lin Hoa lin t rng, thnh T-kheo Ni. Sau , nh cng phu t duy thin qun, T-kheo Ni Lin Hoa chng qu A-la-hn. Nhng v c nghe php trong php hi, ai ny u hoan h.

27

Th d 6
Thu xa, c Pht thuyt Php trong vn trc thnh Vng-x. Lc y, c bn anh em Phm Ch chng c ng thng, t bit sau by ngy na mnh s cht. Do , h cng bn vi nhau rng: Sc ca ng thng c th lm nghing lch tri t, nm gi mt tri mt trng, di ni cao, ngng sng chy.khng vic no l khng lm c, l no trnh khng khi ci cht ny sao ? Ngi th nht ni: Ti s ln xung bin, trn khng xut hin, di khng n y, gia lng chng bin th qu v thng lm sao bit ch m tm ? Ngi th hai ni: Ti chui vo gia ni Tu-di, khp ni li bao bc xung quanh th qu v thng bit u m kim ? Ngi th ba ni: Ti s n np gia h khng, qu v thng lm sao bit c. Ngi th t ni: Ti s ln vo trong ch, qu v thng n bt c mt ngi no th thi, cn g phi tm bt ti ? Bn ngi bn xong, bn n gp vua Ba-t-nc t gi: Th mng ca chng ti ch cn by ngy na. Nay chng ti mun chy trn v thng mong rng s thot c tr v thm vua.

28

Ni xong, bn v y ra i trn vo ch ca mnh. By ngy sau, bn ngi u cht c, nh tri chn t rng. Ngi qun l ch bo cho vua bit c mt v Phm ch bng dng cht gia ch. Vua cht tnh ng bo: Bn ngi cng trn nghip, mt ngi cht, ba ngi kia lm sao trnh khi ? Vua lin cho xa gi n ch Pht, nh l ngi qua mt bn ri bch vi Pht rng: Gn y, c bn anh em Phm Ch c ng thng, bit rng mnh sp cht nn cng nhau trn qu v thng. Khng r hin nay h c trnh thot c khng ? c Pht p: Ny i vng, ngi ta c bn vic khng th trnh khi. Bn vic y l g ? 1. Khi thn trung m khng th khng th sinh. 2. th sinh khng th khng c gi. 3. gi khng th khng mang bnh. 4. bnh khng th khng chu cht. By gi c Th Tn lin ni k: Du trn gia h khng Hay bin khi, ni rng Khng mt ni no c Trnh khi c t vong.
29

Vic ny do mnh to Lm sao m trnh c Ngi v n bt an a n kh gi cht. Bit v thng, t an Kin chp sinh1 lin ht T-kheo thng ma binh Thot khi vng sinh t. Vua nghe Pht ni xong, than rng: Lnh thay ! Tht ng nh li Th Tn dy, Bn ngi trn nghip, nhng trong mt ngi cht, ba ngi kia lm sao trnh c. Cc quan ty tng nghe Pht dy xong u tin nhn.

Kin chp sinh: nguyn vn l kin sinh theo PQT gii thch: y l

ch s mong cu vng sinh, hoc vng sinh li chp trc vo thn cnh th thng. Kin sinh trn c hiu theo gio ngha Tnh . Cn y kin sinh chnh l kin chp v sinh mng ca chng sinh. Phm phu v v minh che lp nn khng thu trit c bn cht v thng, v ng ca thn tm, li chp n l tht. V vy, khi c thn do chp ng nn sinh ra tt c phin no, kh au. Khi mt thn (cht) cng do chp ng nn theo nghip tm thn khc nng vo. Do vy dng lun hi tip ni v hn. Da vo ny chng ti dch l Kin chp sinh, cng tc l chp ng.

30

PHM GIO HC TH 2
Th d 7
Thu xa, c Pht tr tnh x K Th nc X-v. Ngi dy cc Tkheo hy tinh tn tu tp o nghip, dt tr cc m ci, tm trong sng, tinh thn nh tnh, mi c th trnh c cc kh. C mt T-kheo tm tr khng thng t, sut ngy n no xong li vo phng ng ca nm ng. ng y yu mn huyn thn, ch lo hng lc thch m khng bit ngh n v thng, khng ng by ngy sau mng mnh s ht. c Pht xt thng, s rng sau khi ng mt s a vo ng c nn bc n phng g ca cnh tnh ng: i hy dy, ng m Loi rn, c, trai, mt n mnh trong bt tnh M hoc chp lm thn. u c b chm thng M tm nh tr bnh i trc bao ch nn Li tham m ng ngh. Bit ngh, khng phng dt Lo hc o t bi Do khng u su Thng nh tr vng tng.
31

Chnh kin lun trau di L nh sng gia i Sinh ra, phc y Cht khng a c o. V T-kheo nghe k lin git mnh thc dy. ng trng thy Pht ch thn khuyn dy li cng kinh s, nn lin ng dy nh l c Th Tn. c Pht li hi: ng c t bit tc mng ca mnh khng ? V T-kheo p: V m ci1 che ngn nn khng bit c. c Pht bo: Thu qu kh, thi Pht Duy V2, ng tng xut gia song v tham m li dng cung phng cho huyn thn, khng lo nim kinh tr gii, n no, li ng khng nh n l v thng, nn khi mng chung thn thc a vo loi rn, tri qua nm vn nm, cht ri li a vo loi trai, s v su mt trong cy, mi loi li nm vn nm na. Bn loi ny sinh trng trong bng ti, tham yu thn mng, thch trong ch kn o ti tm, ly lm nh, khng thch nh sng. Chng ng mt gic di n trm nm, trin min trong li ti li m khng mong cu gii thot. Nay ng nh tr ht nghip ti mi c lm Sa-mn, sao li cn ham ng khng bit nhm chn ? By gi, v T-kheo nghe li tc duyn ca mnh, lin h thn s hi, n nn t trch, qut sch my m ng ci, chng c qu A-la-hn.

32

m ci: m l ng m gm: sc, th, tng, hnh, thc. Nm mn ny

chng ngi, che lp chn tnh khin tr tu khng pht sinh nn gi l ng m. Ci l ng ci, tc nm mn phin no: tham dc, sn hn, hn trm (thy min), iu c, nghi. V n che lp tm tnh khin thin php khng sinh nn gi l ci (che ngn)
2

Pht Duy V tc Pht T-B-Thi mt trong by v Pht qu kh.

33

Th d 8
Thu xa, c Pht tr ti tnh x K Hon nc X-v, v t chng tri ngi thuyt php. Lc y, c mt v T-kheo tui tr, tnh tnh kh di cht trc, cha hiu c yu ngha ca o. V y v tnh mnh m lun ngh n dc, khng t kim ch c, nn lun b la dc thiu t, phiu no nhiu lon khng gii thot c. V y ngi suy ngh: Nu ta cht t nam cn, sau ny s thanh tnh c o. Ngh sao lm vy, v y lin i n nh ngi n vit mn cy ba ri v phng ng ca, ci , ngi trn tm vn nh t cht c nam cn. ng cho rng: Chnh ci ny khin ta au kh. Tri qua sinh t bit bao s kip, tri ln trong tam lc o u do n sc. Nu khng cht n i lm sao c o. c Pht bit ng ny v ngu si nn mi suy ngh v hnh ng nh vy. Tht ra, o do ch phc tm, tm l ngun gc. Khng bit ci cht cn k m t hy hoi thn th ch gy thm ti a, mi chu au kh! By gi c Th Tn lin bc vo phng v y, hi rng: ng nh lm g y ? V T-kheo lin bung ba, mc li, ri tha: Con hc o lu m cha hiu c php mn tu tp. Mi khi ta thin, tm an nh sp c o li b dc nim che ngn, la lng lng ly, tm tr m m, khng cn phn bit g na. Con ht sc t trch, ngh rng vic ny u do nam cn i hi, nn mn ba nh cht t n i. c Pht nghe xong lin bo:
34

 ng sao ngu si khng hiu o l ? Ngi mun cu o trc phi dt tr si m ri sau mi ch phc tm. Tm l ngun gc ca thin c. Mun dt tr tn gc r i dc phi ch phc tm. Tm an nh, thng hiu mi c o c. By gi c Th Tn lin ni k: Hc o trc tr gc Bt vua, ly khai quan K ty tng tan r L o nhn bc thng. c Pht li ni: Trong mi hai nhn duyn, si ng u. Si l ngun ca cc ti, tr l gc ca cc hnh phc, v vy, trc phi dt tr si, sau tm mi an nh. Nghe c Pht dy xong, v T-kheo y h thn t trch: Ta v ngu si m hoc, trc gi khng hiu r kinh in nn mi c suy ngh v hnh ng si lm nh vy. Nay c nghe nhng li Pht dy, tht l vi diu lm thay! Nh , v y thin qun theo di hi th, kim sot ni tm, hng phc tnh , dt ht dc vng, c chnh nh chng qu A-la-hn ngay trc Pht.

35

Th d 9
Thu xa, c Pht tr ti ni Linh Thu thnh La-duyt-k v hng tri ngi, quc vng, i thn.thuyt php cam l. Lc y, c mt v Tkheo tnh nt cang cng, dng mnh. c Pht bit r tm , nn dy v y: ng hy ra khe ni Qu Thn pha sau ni, ngi di ci cy m tu tp s tc cu c chnh nh. Hy theo di hi th bit r di ngn, gi tm (An ban th ), dt vng tng, ht au kh s c Nit-bn. T-kheo vng li lin n ni ta thin. Ni rng vng v, ng vng ting qu thn tr chuyn khin cho T-kheo sinh lng s hi, khng sao an tm c. V y hi hn thm ngh: Mnh thuc dng di ln, giu sang sung sng m khng chu nh li i xut gia. Hc o ch thy c tch, chn ni su khng bn b, khng ngi qua li ch c qu thn e da thi V y suy ngh nh vy, nh b i th c Th Tn n bn cnh, ngi xung mt gc cy ri hi: ng y mt mnh c s hi khng ? V T-kheo p: y l ln u tin con vo ni tu tp nn tht rt bun lo. Giy lt, c mt con voi cha n gc cy cnh bn nm, trong lng hoan h khoan khoi v lnh xa c by n rn rng, n no. c Pht bit c ca voi nn hi v T kheo: ng c bit con voi ny v l do g n y chng ? V T-kheo p: Bch c Th Tn, con khng bit.
36

c Pht bo: Con voi ny c hn trm quyn thuc ln nh. N v chn ngn by n nn b i n y nm di gc cy v ngh rng: Xa c ngc t n i tht an vui bit bao ?. Voi l loi sc sinh m cn bit ngh n rnh rang yn tnh, hung chi ng l ngi t b ng dc gia nh, cu c gii thot m li mong mun c bn b. Nn bit bn b ngu m gy ra rt nhiu tai hi. Hy mt mnh khng tip xc bn lun. Th sng tu hc mt mnh hn l kt bn vi k ngu. By gi c Th Tn lin ni k: Hy hc hnh c c Nu khng c bn hin Th mt mnh tu thin Khng lm bn k ngu. Vui tu hc gii hnh Cn chi k bn ta Sng mt mnh an lc Nh voi gia rng gi. Nghe c Pht ni xong, T-kheo cht tnh ng, thin qun li Pht dy lin c qu A-la-hn. Cc qu thn ni khe ni cng c nghe hiu, pht tm quy y lm t Pht. T h phng tr gio php, khng cn lm hi nhn dn. c Pht v T-kheo mi c qu cng nhau tr li tnh x.

37

PHM H GII TH 3
Th d 10
Thu xa, c Pht tr ti tnh x K Hon nc X-v, v hng tri ngi thuyt php. Lc y, thnh La-duyt-k c hai v tn hc T-kheo xa xi ln ng sang nc X-v. Con ng gia hai nc hoang vng khng c c dn, li gp lc hn hn, cc sui nc u kh cn. Hai v T-kheo i xa mt mi, nng bc v nht l i kht. H bng gp mt vng nc cn ng li gia lng sui, nhng nc y li c cc loi cn trng nh khng th ung c. Hai v bn vi nhau rng: Chng ta t xa n, ct l gp c c Th Tn, khng ng hm nay li phi cht ni y. Mt ngi ngh: Chng ta hy ung nc gi mng sng ca mnh n ra mt Pht. Ai m bit c chuyn nh nht ny ? Ngi kia tr li: c Pht ch gii ly t bi bt st lm u. Nu chng ta git hi chng sinh gi s sng cho mnh th du gp Pht no c ch g ? Ti th gi gii m cht, quyt khng phm gii m sng. Do , mt v ung nc tha thch ri ln ng i tip. Cn v kia v khng ung nn cht kht, lin sinh ln cung tri ao Li th hai. V tri y quan st thy tc mng ca mnh, nn suy ngh: Ta nh tr gii khng phm nn nay mi c sinh ln ci ny, phc bo qu tht chng xa !. Ngh nh vy xong, v tri y bn mang hng hoa xung n ch Pht, nh l cng dng ri ng qua mt bn.
38

Cn v T-kheo ung nc sau nhiu ngy i ng kh nhc, cui cng cng n ni. V y thy c Th Tn thn c uy nghi bn ci u lm l ri khc lc tha rng: Bch c Th Tn, con cng i vi mt ngi bn, nhng chng may v y cht dc ng. Tht cm thng cho v y khng gp c c Th Tn. c Pht bo: Ta bit r. Ri Ngi ch v tri ng bn cnh ni: V tri ny chnh l bn ng ! V y nh gi trn php nn c sinh thin li n y trc. By gi c Th Tn vn y by ngc cho v y thy ri ni: ng thy thn ta m khng gn gi gii php, tuy ni thy ta m ta khng thy ng. Cn ngi cch ta xa ta ngn dm m gn gi kinh gii, th tht gn gi trc mt ta. By gi c Th Tn lin ni k: Ngi a vn hc rng Li nghim tr gii lut Hai i u c khen V thnh tu s nguyn. K t nghe, hc km Khng nghim gi gii iu Hai i u au kh S nguyn cng mt tiu.
39

Phm tu hc c hai: Thng thn cn nghe dy Hiu su chc ngha l Nguy khn chng i thay. T-kheo nghe k xong, suy xt li vic lm ca mnh cm thy h thn bn nh l c Th Tn cu xin sm hi. Cn v tri nghe k tm rt hoan h, chng c Php nhn. Chng hi tri ngi khng ai l khng y gio phng hnh.

40

PHM A VN TH 4
Th d 11
Thu xa, nc X-v c hai v chng nh ngho m li keo bn, khng tin o c. c Pht thng xt h ngu m, mun cu nn ha lm mt v Sa-mn tng mo tm thng, i rch n nh kht thc. Lc y, ngi chng i vng, ngi v thy Sa-mn lin nng li mng chi, bt k o l. V Sa-mn ni: Ti l tu s i xin sng qua ngy. C khng nn chi mng nh vy. Ti ch mong c mt ba cm thi. B v bo: D ng c ng cht ngay ti cng khng cho, hung chi l mnh khe nh vy m mong ti cho n ! ng ch tn thi gian v ch, nn sm ct i cho ri ! Nghe vy, v Sa-mn lin ng ngay trn mt tt hi, hin ra tng cht, thn th snh trng, ming mi gii b, bng nt rut r, bt tnh chy trn. B y trng thy s hi, hong hn b chy. By gi Sa-mn hin tng li nh c, b i n gc cy cch nh y vi dm ngi ngh. Ngi chng v gia ng bng thy v mnh chy ht h ht hi, ly lm l lin hi nguyn do. B v k li c mt ng Sa-mn lm mnh s hi nh vy. Chng nghe xong, ni gin, bn hi: ng y by gi u ? V p: b i ri, nhng chc cha xa lm.
41

ng chng vi mang cung, xch ao ln theo du vt tm n ch Samn, nh chm cht ng ta. V Sa-mn lin ha ra ta nh thnh pha l vy bc quanh mnh. Ngi chng i quanh my vng khng cch no vo c nn hi o nhn: Ny o s, sao ng khng m ca thnh ? Sa-mn p: Mun m ca thnh, ng hy qung b cung ao i Ngi chng suy ngh: Mnh nn nghe li ng y. Nu vo c thnh, mnh tay khng cng sc nh cht ng ta. Ngh vy xong, ng qung b cung ao, song ca thnh vn khng m. ng thy vy ni vi Sa-mn: Ti qung b cung ao i ri, sao ca thnh vn khng m. Sa-mn p: Ti mun ni ng hy nm b cung ao c trong tm, ch khng phi nm b cung ao trong tay ! By gi, ngi chng trong lng kinh s, khng ng Sa-mn l bc thn thnh bit c tm mnh. ng bn dp u sm hi ri bch rng: Con c v t hi khng bit bc chn nhn, khin con khi c nim. Xin Ngi t bi tha th li lm. Nay con xin dn v n sm hi, nghe li khuyn dy bit tu o. Ni xong, ngi y ng dy ra v. Ngi v n chng hi: ng Sa-mn y u ri ? Ngi chng bn thut li y oai c thn thng ca v Sa-mn ri khuyn:
42

 V Sa-mn y vn cn , b nn n sm hi dit tr ti li. Hai v chng n ch Sa-mn, nm vc ph phc t nh l xin sm hi, nguyn lm t, ri qu thng hi rng: Ngi l bc thn thng oai c, c th ha ra thnh pha l kin c kh th vt qua, tm nh sng, mi mi khng cn su lo l do thc hnh o c g m c nh vy ? Sa-mn p: Ta nh hc rng gio php khng bit nhm chn, phng hnh chnh o khng c gii i, tinh tn tr gii tu tu khng c phng dt, nn t n Nit-bn. By gi v Sa-mn lin ni k: a vn: sc kin c Phng php: b tng thnh Tinh tn: kh ph vt Nh gii tu sinh. a vn gip sng tm Tm sng, tr tu tng C tr hiu rng ngha R ngha tu khng lm. a vn ht u phin Lun vui trong thin nh Kho ni Php cam l n c ch v sinh.
43

Nh nghe, bit php lut Ht nghi, thy o chnh Do nghe ht phi php Tu n bt t thnh. Sa mn ni k xong, hin li thn Pht, ho quang rc r soi sng c t tri. Hai v chng va kinh ngc, va s hi, ht lng n nn ci hi, nh l c Th Tn. Nh , h tiu c hai mi c kip ti c, c qu Tu-hon.

44

Th d 12
Thu xa c Pht tr ti tnh x M m nc Cu-sim-ni v t chng t ging ni chnh Php. Lc y, c mt v Phm Ch thng minh hc rng, hiu bit rt nhiu kinh sch, khng vic g m khng thng. ng ta nhn cng cao ng mn cho l thin h khng ai bng mnh. ng i khp ni tm ngi tranh lun, nhng khng ai dm. Mt hm, gia ban ngy ng cm uc i vo trong thnh. Ngi ta ly lm l hi: ng v sao ban ngy cm uc i ng ? Phm Ch p: Trn i u l ngi ngu ti, mt khng trng thy g c, cho nn ti cm uc soi sng cho h. Ti tm khp ni m chng c ai dm cng ti bin lun. c Pht bit Phm Ch c phc duyn i trc, c th c. Song nu ng ta cng cao cu danh, khng ngh n v thng, cy mnh khinh ngi nh vy s a vo a ngc v s kip kh mong ra khi. Ngi lin ha ra mt nh hin trit ngi gia ch, gi v Phm Ch li hi: V sao ng li lm nh vy ? V Phm Ch p: V mi ngi ngu ti, ngy m khng thy nh sng nn ti cm uc soi ri cho h. Nh hin trit li hi: Trong kinh c ni n bn php sng sut, ng nghe qua cha ?
45

p rng: Ti cha nghe qua. Nh hin trit ni: 1. Hiu thng thin vn a l v s iu ha bn ma 2. Hiu thng tinh t v s chuyn vn ng hnh 3. Nm vng cch tr nc an dn. 4. Nm vng vic cm qun gi nc. ng l Phm Ch c thng tho bn php ny khng ? Phm Ch nghe ni trong lng rt h thn, nm b uc i, ri chp tay cung knh, thm bit rng mnh cn km ci. c Pht bit tm ng thun lin hin li thn Pht, ho quang rc r ta khp t tri, ri ni k: Nu hiu bit cht t T cao, khinh khi ngi Nh uc B tt, k m cm Ngi sng, mnh ti tm. c Pht ni k xong, bo vi Phm Ch rng: Khng c ai ngu ti nh ng, ban ngy li cm uc i vo nc ln. S hiu bit ca ng tht nh nhoi, nh ht ct trong sa mc. Phm Ch nghe xong t v h thn, ci u nh l xin lm t. c Pht nhn li cho ng lm Sa-mn. Nh tm tr khai sng, vng tng an nh nn ng lin chng qu A-la-hn.

46

Th d 13
Thu xa, nc X-v c mt v i trng gi tn l Tu-t1 chng qu Tu--hon. Bn ng l trng gi Hiu Th li khng tin o Pht v cc y thut. Mt hm, trng gi Hiu Th lm trng bnh nm lit trn ging. Thn thuc v bn b nghe tin n thm, khuyn ng nn tr bnh, nhng ng khng khng du cht cng khng chu. ng tr li vi mi ngi: Ti th mt tri, mt trng, trung vi vua, hiu vi cha. Ti nguyn theo sut i, du cht cng khng i ch. Trng gi Tu-t ni: Thy ti chnh l c Pht, oai c khp ni, ai gp u c li ch. Anh hy th thnh Ngi n ging kinh, ch nguyn. Nghe c li Pht dy s ci thin ngn hnh, khng ging vi cc o khc u. Cn vic theo hay khng theo, l ty anh. Anh bnh lu ngy nh vy, bit u nh phc thnh Pht s c thuyn gim. Hiu Th p: Tt lm, xin anh hy thnh Pht v chng t gim ti. Trng gi Tu-t lin thnh Pht v Tng chng. c Pht n trc ca nh trng gi Hiu Th bn phng ho quang soi sng khp trong ngoi. Hiu Th thy c nh sng tm sinh hoan h, thn th nh nhm. c Pht n trc Hiu Th ngi xung, ri an i thm hi: ng bnh ra sao ? Trc gi tin th v thn no v tr liu g cha ?
47

Trng gi tha rng: Bch c Pht, con phng thi mt tri, mt trng, vua cha, t tin. Con tng knh gi trai gii n cu xin c mi iu may mn. Th nhng nay b bnh lu m vn cha c n cu gip. Cn vic y dc, chm cu l iu gia nh king k. n nh vic tu hc kinh gii, gy to phc c chng con vn khng bit g. T t tin truyn n nay, gia nh chng con u tun th nghim ngt nh th. c Pht ni vi trng gi: Ngi sng i c 3 trng hp b cht oan: 1. C bnh khng iu tr. 2. iu tr khng cn thn. 3. Khng bit hay d, t tin iu tr. Bnh ny khng th nh vo mt tri, mt trng, tri t, t tin, vua cha hay cha m m c th tr lnh. Phi sng sut hiu o, ty thi tr liu cho c an n. 1. 2. 3. T i bt ha nng lnh th cn y dc. B t ma nhiu lon th cn tu nim kinh gii. Phng th cc bc hin thnh, thng yu cu gip kh nn chng sinh, em oai thn phc c bo bc qun sinh, dng i tr tu dit tr m ci. ng nu lm c nh vy, th i ny s sng an lnh, khng b cht oan. Nh gii c tr tu thanh tnh nn i i thng c an n. By gi c Th Tn ni k rng:
48

Th mt tri v sng Th cha m v bit n Th vua v uy lc Th thy v nghe o. Cu y s v mng Da cng ho v hn Hiu php nh tr tu Tu phc i i vui. Xt bn: xem vic lm R bn: lc nn gp Hiu v: khi hoan lc Bit k tr: qua li. L thy gii thy o Gii nghi, gip tr hiu Dy cho php thanh tnh Gn gi c Php tng. Nh nghe hin i li C v con anh em i sau cng li ch Nghe nhiu thnh thnh tr. Thu nhip nh hiu ngha Hiu ngha gii trang nghim
49

Ngi th php hnh tr Nh bnh c an. c vy, ht gin su Cng khng c tai ng Mun an n kit tng Hy th ngi hc rng. By gi trng gi nghe Pht thuyt php, nhng nghi ng lin dt sch nh my m tan tc. ng cho mi lng y n tr bnh v chuyn tm tu hc o. Nh vy t i iu ha, bnh tt khng cn, nh ung nc cam l, trong ngoi khoan khoi, thn tm an nh, c qu Tu--hon. Thn thuc v ngi trong nc ai ny u knh n ng.

Tu-t l ngi thnh X-v. Tnh ng thng ngi, thng b th gip

cho nhng k bn cng c c nn c xng tng l trng gi Cp C c. Thu Pht cn ti th, ng l mt v Pht t h php rt c lc, cng Thi t K cng Pht ming vn ln xy tnh x K hon (K Th Cp C c Vin)

50

Th d 14
Thu xa, pha nam thnh La-duyt-k c mt ni ln cch thnh hai trm dm. Cc con ng ln pha nam u i ngang qua ni ny. Trong ni c nm trm tn cp da vo a th him tr cp bc. V sau chng li lng hnh gy hi ba bi, khin cc thng bun b cp khng dm i qua. Giao thng do b tc nghn. Quc Vng nhiu ln em binh truy bt bn chng nhng vn khng dp c. By gi c Pht ang gio ha trong nc. Ngi thng xt chng sinh, ngh rng bn cp kia khng bit ti phc. Nh Lai ra i m mt h khng thy, php c vang rn m tai h khng nghe. Ta nu khng n ha , h s mi mi sa a nh chm di khe su. V vy, c Pht lin ha ra mt ngi ci nga n mc p , vai mang kim bu, tay cm cung tn. Con nga c thng yn vng, dm nm bc, li c eo vin ngc Minh Nguyt trn mnh. Ngi y ci nga thc chy vo ni. Bn cp trng thy mng r v gp c mn hi. Chng ngh: Mnh nhiu nm n cp m cha gp mn hng no t gi nh vy. Vi sc mt ngi m chng li chng ta c khc chi ly trng chi ?. Suy ngh nh vy nn c bn u ko ra chn u nga li, ri bao vy rt ao ging cung nh st hi ngi kia. Lc y, ha nhn lin ging cung bn, ma kim chm khin mi tn cp u trng tn v mang thng. V mi tn su, vt thng nng nn c bn u t ln ln trn t. Nm trm tn cp ln lt dp u xin quy hng, tha rng: Ngi l thn tin phng no m oai lc nh vy. Xin Ngi hy tha cho chng con c sng. Chng con b thng, au nhc khng chu ng ni, xin hy mau nh tn, tr lnh vt thng cho chng con ngay.
51

Ha nhn p: Vt thng ny cha phi nng, mi tn ny cha phi su. Trong thin h, vt thng nng nht khng g hn u lo; tai hi ln nht khng g hn ngu mui. Cc ng mang mi u lo do lng tham cu, c tm ngu mui ca s git hi. ao thng c tin ny khng th cha khi. Gc r ca hai th ny rt su chc, du k lc s mnh m cng khng nh ni. Ch c gio php gii lut, a vn tr tu mi c th tr lnh tm bnh, nh sch bun, yu, ngu si, cng cao v ch phc tham dc mnh m. Hy gy to phc c, tu hc tr tu mi c th tr c cc tai ha trn, mi mi c an n. By gi, ha nhn lin hin li thn Pht sc vng th diu v ni k: Su lo vt thng nng Ngu mui mi tn su Du mnh khng nh ni a vn tr c thi. M nh nghe c mt Ti nh nghe c n Ai dy bo th gian Nh ngi sng dn la. Vy hy dt si m B sang giu kiu mn Sing hc bc a vn l tch t c. By gi nm trm tn cp thy ho quang c Pht, li c nghe k khai th nn nh l quy y, ht lng n nn sa i. Do , vt thng h cng t nhin lnh li. H v cng hoan h, tm tr khai thng, th tr ng gii. T trong nc tr li yn bnh, nhn dn ai cng hoan h.

52

PHM C TN TH 5
Th d 15
Thu xa, pha ng nam nc X-v c mt con sng ln va rng li va su. Bn t ngn c hn nm trm gia nh cha bit o c, khng tu gii thot. H quen thi ng ngnh, di tr, tham li, bung lung theo tnh . c Th Tn thng quan st ai cn tnh c th c th n ha . By gi Ngi thy cc gia nh ny c phc duyn ng , nn n bn b sng ngi di mt ci cy. Ngi lng thy ho quang c tng ca Pht, ai cng kinh ngc cung knh, ng n nh l v hi thm. c Pht bo mi ngi ngi xung ri thuyt php cho h nghe. Nhng tp kh gian di, gii i ca h qu dy, nn du h nghe m khng tin nhn li chn tht. c Pht bn ha ra mt ngi t bn kia sng i trn mt nc, nc ch ngp gt, hng n ch Pht. Ngi n ni lin u l Pht. Mi ngi trng thy kinh ngc, hi rng: T t tin chng ta n nay u sinh sng bn b sng ny m cha tng thy ai i trn mt nc, ng l ai m c php thut i trn nc khng chm. Xin hy cho chng ti bit ? Ha nhn p: Ti l ngi chn tht bn kia sng, nghe c Pht y nn v hm m o c m tm n. Ti n b sng gp lc khng c ghe thuyn, lin hi ngi dn bn kia nc nng hay su. H ni: Nc ch ngp gt, sao khng i b qua ? Ti tin li nn i b qua y, tht ra khng c php thut g l.
53

c Pht nghe xong khen ngi: Lnh thay ! Lnh thay ! Ngi c lng tn thnh c th qua c bn kia b vc sinh t. Con sng rng ch vi dm ny, qua c u c g l. By gi c Th Tn lin ni k: c tin qua c bin Thu nhip l thuyn s Tinh tn tr ht kh Tr tu n b kia. K s c tn hnh Bc Thnh thng ngi khen Ngi vui o tch tnh Mi tri buc gii tr. C tin mi c o Y php n Nit-bn Nh nghe thnh tr tu n c ch quang minh. C tn v gi gii Tu qun sing nng hnh Bc trng phu tr tu Qua c bin t sinh. By gi ngi trong lng nghe Pht ni k, khai th, li thy ngi c c tin qua c sng lm bng chng, nn sinh tn tm kin c, th tr Ng
54

gii lm Pht t ti gia. Nh ngi trong lng c lng tin hiu tu hnh, nn Pht php c ph bin khp ni.

55

Th d 16
Thu xa, lc c Pht cn ti th c mt v trng gi tn l Tu--la, giu c v s, tn ngng o c. ng c li th nguyn vo ngy mng tm thng chp hng nm thnh Pht v Tng chng v nh cng dng. ng nguyn trn i thc hnh v nu mt i, con chu cng phi tip tc khng b. V vy trc khi mt, ng n cn dn d con mnh l T--la phi thay mnh lo vic cng dng. T--la vng li cha dy, hng nm thit trai cng dng. Nhng v sau, gia cnh ln ln ngho kh. Thng chp n m trong nh khng c g nn T--la rt lo bun. c Pht sai tn gi Mc Lin n hi: Ngy cng dng hng nm ca cha ng sp n, ng chun b g cha ? T--la p: Li dn bo ca cha, con u dm tri. Mong c Th Tn t bi tng n, vo gi ng ngy mng tm quang lm nh con. Tn gi Mc Lin lin tr v tha li vi Pht nh vy. V phn T-la, ng cng vi v con i vay mn mt trm lng vng, sm sa y cng dng cho ngy mng tm. ng ngy y, c Pht cng vi mt ngn hai trm nm mi v T-kheo n th trai. L cng dng vin mn. T--la v cng hoan h, khng cht hi tic. Gia m hm y, trong cc kho c t nhin bo vt y nh xa. Sng sm hm sau hai v chng T--la trng thy va mng li va s. H s quan tra hi ca ci ny t u m c. Hai v chng bn nhau nn
56

n hi Pht. Ri c hai n ch Pht trnh by y s vic. c Pht ni vi T--la: ng hy an tm s dng, khng nn nghi s, ng khng tri li cha, du cht cng khng thay i, ng c tn tm, tr gii, tm, qu, a vn, b th, tr tu. Nh c y by mn bu ny nn phc c chiu cm nh th, khng phi l tai ha u. Ngi tr bit tu hnh th khng lun l nam hay n sinh ra ch no phc cng t nhin sn . By gi c Th Tn ni k: Nim tin v gii hnh H mnh, thn vi ngi a vn, th, tr hu y l by mn bu. Nh tin nn gi gii Thng tnh qun cc php Tr tu lun trau di Li Pht dy chng qun. Sng c nhng bu ny Khng lun nam hay n Trn i khng i ngho Ngi hin bit l chn. T--la nghe Pht ni, lng tin Tam bo cng kin c, nh l di chn Pht ri v nh. ng em nhng li Pht dy thut li y cho ngi nh nghe. Nh ai cng tin tng Pht php, c li ch ln.
57

PHM GII THN TH 6

Th d 17
Thu xa, nc Ba-la-ni c mt hn ni cch thnh bn nm mi dm. Trn ni c nm v Sa-mn tu hc. Mi ngy vo lc sng sm, nm v y xung ni vo thnh kht thc. Sau khi th thc xong, h tr v ni th tri ti, thn th mt mi, khng th ta thin tu tp ch qun. V vy, tri qua nhiu nm tu tp m h khng chng c o qu. c Pht bit chuyn, thng xt h nhc nhn m khng thu c kt qu, nn ha thnh mt v o nhn n ni thm hi cc Sa-mn: Cc v n tu y, c nhc mt lm khng ? Cc v Sa-mn p: Chng ti y cch thnh rt xa. V chuyn n ung m mi ngy chng ti phi vo thnh kht thc. Vic i v rt vt v. Nhiu nm cc kh, sm i ti v nh vy, chng ti khng cn thi gian tu tp, c l sut i phi chu nh th ! V o nhn ni: Ngi hnh o phi ly gii lm cn bn, ly nhip tm lm cng hnh, coi nh thn th, qu trng chn l, x thn cu o, n ung l duy tr mng sng tu tp thin nh. Phi hng n mc ch c o m tu hc ch qun, dt tr vng tng. Cn nu ch lo cung dng thn th, chiu theo i hi th lm sao thot c kh au ? Ngy mai cc v ng xung ni, ngh ngi mt ngy, ti s lo vic cng dng. Lc y nm v Sa-mn rt hoan h trc vic hy hu ny. Ai ny tm u an nh, khng cn lo chuyn i kht thc. Gi ng ngy hm sau, v o
58

nhn mang thc n n. Nm v Sa-mn th trai xong, tm th thi, an tnh. By gi o nhn ni k: T-kheo th tr gii Gn gi nhip cc cn Bit tit ung n lun lun tnh gic. Ly gii hng phc tm Gi lun chnh nh Trong tu tp ch qun Chnh tr thng hin tin. Sng sut gn gi gii Trong chnh tr t duy Hnh o nu tng ng T thanh tnh ht kh. V o nhn ni k xong, lin hin li thn Pht t quang rc r. Nm v Sa-mn phn chn tinh thn, thc lim thn tm, t duy chnh tr lin chng qu A-la-hn.

59

PHM DUY NIM TH 7

Th d 18
Thu c Pht cn ti th, vua Pht-gia-sa v vua Bnh-sa l bn thn vi nhau. Vua Pht-gia-sa cha bit Pht php. ng lm mt bng hoa bng by bu ri tng vua Bnh-sa. Vua Bnh-sa nhn c, em dng ln Pht, tha rng: Bch c Th Tn, vua Pht-gia-sa l bn, tng con a hoa bu ny. Nay con em dng ln Pht, nguyn cho vua Pht-gia-sa tm m mang, gp Pht nghe Php, cung knh Thnh Tng. Nay con nn ly vt g tng li vua y ? c Pht p: Vua hy chp kinh Thp Nh Nhn Duyn em tng. Vua y nhn c kinh, xem xong s tin hiu li Pht. Vua Bnh-sa nghe li, vit kinh Thp Nh Nhn Duyn ri gi km theo mt l th, ni rng: Bn tng ti a hoa by bu, nay ti tng li a hoa chnh php. Xin hy suy ngh r rng nhng ngha l trong kinh s c li ch to ln, tt p. Ti mun bn tng c v tu tp cng ti chia s php v. Vua Pht-gia-sa nhn c kinh, lin c v suy xt ngha l cn thn, ri bng tin hiu chnh php. Vua ht li tn thn: Pht l tht vi diu, c th gip cho tm ngi an nh, nc nh phn vinh. Nm dc l ci ngun u no, ta nhiu i am m nay mi tnh ng. Ta cn tham luyn dc lc th gian na lm g ?

60

Vua bn triu tp qun thn nhng ngi cho thi t, ri t xung tc lm Sa-mn. Pht-gia-sa mc php phc, m bnh bt n ngoi thnh Laduyt-k t tc ti l nung ca nh mt ngi th gm, nh sng mai vo thnh kht thc, th trai xong s n ch Pht lnh th kinh gii. c Pht vi thn thng bit c ngy mai lc kht thc Pht-gia-sa s mng chung. ng ta t xa li m khng c gp Pht, khng c nghe kinh Pht tht ng xt thng ! V th c Th Tn ha thnh mt v Samn cng n nh ngi th gm xin ngh qua m. Ngi ch ni: C mt v Sa-mn trc trong l nung, ng c th chung qua m vi v y. V Sa-mn bn mang c vo l nung, tri ngi bn cnh Pht-gia-sa, ri thm hi: ng t u n ? Thy ng l ai ? V nhn duyn g m lm Sa-mn? gp Pht cha? Pht-gia-sa p: Ti cha gp Pht, ch nghe kinh Thp Nh Nhn Duyn m xut gia lm Sa-mn. Ti nh ngy mai vo thnh kht thc s n ra mt Pht. V Sa-mn kia ni: Mng ngi mong manh sm cn ti mt. V thng nghip bo khng hn cht n. Ch cn qun st thn t i do u m c, tm hp thnh ri s hoi dit. t nc gi la s tr v cho t nc gi la ! Hy t duy tnh gic, tm vng lng khng c vng tng, chuyn nim Tam bo, b th, gii c. Nu c th bit c l v thng th cng nh thy Pht ! Ngh n vic ngy mai ch l vng tng v ch.
61

 By gi v Sa-mn lin ni k: Phm ngi c thin li L t quy y Pht Cho nn ngy ln m Thng nim Pht Php Tng. Tnh gic bit r mnh l t Pht Ngy m thng nn nim Pht Php v chng Tng. Nim thn, nim v thng Nim gii, c, b th1 Khng, bt nguyn, v tng1 m ngy nim nh trn. Lc V Sa-mn li thuyt yu ngha v thng cho Pht-gia-sa. Phtgia-sa nht tm thin qun lin chng qu A-na-hm. c Pht bit Pht-giasa gic ng, lin hin li thn Pht c tng quang minh. Pht-gia-sa kinh ngc vui mng khn t, lin ci u nh l Pht. c Pht li dn ng ln na: Tng ti bo cng v thng, ng ng nn lo s. Pht-gia-sa p: Con xin vng li dy bo. Sau c Pht t gi ra i. Gi ng ngy hm sau, Pht-gia-sa vo thnh kht thc. Khi i ngang qua cng thnh, Pht-gia-sa b mt con b m mi sinh con hc thng bng cht. ng lin sinh ln ci tri A-na-hm.

62

c Pht sai cc t em di th ng tr t, xy thp th. c Pht nhn dy i chng: Hy cn thn i vi nhng nguyn nhn gy ra ti bo.
1

Nim Pht, nim Php, nim Tng, nim Thn, nim V thng, nim Gii,

nim c, nim B Th l Tm nim, thng c ni n trong i Tr Lun, quyn 21 ghi: t Pht ch vng v, ni rng, ng trng..kho tu cc php qun nh bt tnh qun.. khng cn tham chp thn ny, bng sinh tm s hi hoc b cc loi th d e da khin tm no lon, bun s gia tng. c Nh Lai thy vy mi ni Bt Nim Php. Nu ai tm gi c Tm nim ny s khng cn mi kinh s. 1. Nim Pht: Ngi tu thin qun lc gp s hi chng nn nn suy nim ch Pht t bi, cu chng sinh cng c v lng. 2. Nim Php: Php lc rng ln, thng t v ngi, dit tr c phin no. 3. Nim Tng: Tng l t Pht, tu theo Thnh o, c th chng c Thnh qu, lm phc in cho chng sanh. 4. Nim Gii: Gii l ci gc ca V thng B-, ngn c iu c, n c ch an n. 5. Nim X: X c hai: a. b. 6. Th x: C th sinh cng c ln. X phin no: Nh y c i tr tu.

Nim Thin: T Thin Vng cho n Tha Ha T Ti Thin..qu bo thanh tnh, an n, li lc trong tt c vic.

63

7.

Nim xut nhp tc (hi th ra vo): Hi th ra vo l lng dc tr bnh tn lon, ng tt dn n thin nh.

8.

Nim T: T c hai: a. b. T t: Nghip bo ht nn cht. Tha duyn t: Gp c duyn nn cht.

Hai loi cht ny t khi sinh ra n nay lun eo bn mnh khng sao trn c. Ai nht tm qun nim min mt tm nim trn, mi chng ngi kinh s s khng cn (PQT trang 286-287, mc Bt Nim). Xt ra y, nim v thng l nim t, nim b th l nim x, nim c l nim thin, nim thn l nim xut nhp tc. Danh t v th t c hi khc, song ngha vn ng.
1

Khng, v nguyn, v tng l tam gii thot mn (Trini Vimoksa-

mukhni). 1. Khng mn (snyat): Qun tt c php u khng t tnh, do nhn duyn ha hp m sinh. Nu thng t c nh vy th s c t ti i vi cc php. 2. V tng mn (nimitta), cn gi l v tng mn: bit tt c php u khng, nn qun cc tng nam n, ng d u bt kh c. Nu c th thng t cc php v tng nh vy s la sai bit tng m c t ti. 3. Bt nguyn mn (apranihita), cn gi l v tc mn, v dc mn: Nu bit tt c php v thng th khng mong cu iu g trong tam gii c. Nu khng mong cu s khng to tc nghip sinh t. Khng c nghip sinh t s khng c qu bo kh, c t
64

ti (PQT trang 644, mc Tam Gii Thot Mn). Xt ra, bt nguyn y chnh l v nguyn.

65

PHM T NHN TH 8
Th d 19
Thu xa, c Pht tr ti thnh La-duyt-k. Cch nc ny nm trm dm c mt hn ni l ni c tr ca mt gia tc gm mt trm hai mi hai hai ngi sinh trng ti . H sng bng ngh sn bn trong rng, mc o da, n tht th m khng bit lm rung ry. Tn ngng ca h l th cng qu thn, cha bit g v Tam bo. c Pht vi thnh tr thy h c th c nn n ngi di mt ci cy. Lc y, bn n ng u vo ni sn bn ch cn ph n nh. c Pht ta nh t quang chiu khp t tri, cy trong ni u bin thnh sc vng. Ln nh ai thy cng u kinh ngc hoan h, cho Pht l v thn linh nn ko n l bi, cng dng chiu ngi. c Pht nhn mi thuyt php v ti bo st sinh, phc c t bi, n i tm hp li tan cho cc ph n nghe. Nghe xong h u hoan h, ra trc bch Pht: Sn nhn chng con st sinh n tht sng. Nay mun dng cng Ngi mt t, xin hy nhn ly. c Pht bo vi cc ph n: Gio php ca ch Pht khng n tht chng sinh. Ta th trai ri mi n y, khng cn phi dn ra na. c Pht nhn y li dy: Ngi sng i mn n rt nhiu. Sao khng n nhng th c ch, m li git mng ca chng sinh nui sng cho mnh ? Khi cht s a c o, ch hi m khng li ch, lm ngi nn n ng cc, thng yu cc loi

66

chng sinh. Khng ai l khng tham sng s cht. Git chng sinh nui sng mnh ti li rt nng. Cn ai t bi bt st i i s c an vui. By gi c Th Tn lin ni k: Hnh t bi bt st Thng bit thu nhip thn y l ch bt t An lc khng tai ha. Bt st hnh t bi Thn trng v li y l ch bt t An lc khng tai ha. Tun theo o v vi Khng tn hi chng sinh Tm khng b phin no Tng xng tri Phm Thin. Thng dng c t bi Thanh tnh nh Pht dy Bit v bit dng S vt qua sinh t. c Pht ni k xong, nhng ngi n ng i sn cng va v n. Cc ph n nghe ging kinh nn khng kp n chng. Cc ng ny kinh ngc trc vic bt thng, b th sn xung chy v xem c bin c g khng. n ni ch thy cc b v mnh ang chp tay nghe Pht ging dy, h lin
67

ni gin ln ting mng nhic, nh hy nhc Pht. Cc b v vi ni vi chng mnh: y l thn nhn, cc ng ng sinh c . Mi ngi nghe ni n nn hi ci, qu xung nh l Pht. Pht v cc ng m ging ni li cng c ca vic khng st sinh v ti bo ca vic git hi. Ngi ng u gia tc tnh ng lin qu xung bch Pht: Chng con sinh trng ni ni su, ly vic sn bn lm k sinh nhai. Ti li v th chng cht rt nhiu. Xin Ngi dy cho cch no trnh khi tai ng. By gi c Th Tn lin ni k: Thc hnh lng nhn t Bc i cu chng sinh C mi mt li ch Phc thng theo bn thn. Mt, khi ng an n Hai, lc thc yn vui Ba, khng m c mng Bn, ch thin h tr. Nm, mi ngi knh mn Su, khng b gia hi By, khng gp ao binh Tm khng gp nn nc. Chn, khng gp nn la
68

Mi, sng c phc li Sau ht, cht sinh thin chnh l mi mt. Pht ni k xong, mt trm hai mi hai ngi nam n ln nh u hoan h tin nhn, vng gi nm gii. c Pht ni vi Vua Bnh-Sa cho h rung t v ht ging lm n sinh sng. T , o t bi ph bin, trong nc yn bnh.

69

Th d 20
Thu xa c mt nc ln vng bin cnh n . Vua nc y tn l Ha Mc. Nhn dn trong nc cha tng c php ha vi diu ca Tam bo, ch bit th ngoi o Phm Ch, nghe theo li d hoc ca h m thng lm nhng vic t c, st sinh t t qu thn. Lc y m Vua lm trng bnh nm lit trn ging. Vua cho vi rt nhiu danh y iu tr cho n cu ph ch ni cc ng ct, song tri qua nhiu thng nhiu nm m bnh tnh b vn khng thuyn gim. Do , vua li cho mi hai trm v B-la-mn trong nc vo cung cng dng, ri hi: Thi Hu bnh nng lu, khng bit v nguyn nhn g ? Cc v l nhng bc tr tu, thng hiu tng php v thin vn a l, vy c thy g bt n xin ni cho trm bit. Cc B-la-mn tr li: Bnh ca Thi Hu l do tinh t sai lon, m dng bt ha thi. Vua hi: Lm cch no gii tr c ? Cc B-la-mn tha: Nn by l cu o ni non, nht nguyt, tinh t ni khong t trng sch s ngoi thnh v git mt trm sc vt loi, vi mt a b cng t tri. Ri vua t mnh dn m n ch ly xin khi bnh sng lu, th sau bnh s lnh. Vua nghe ni bn chun b ng nh li dn. Vua cho la a b v trm loi voi nga b d t ca thnh pha ng i ra ch t t git t tri. Dc ng ting than khc, ku la vang ng t tri !
70

c Th Tn i t cu tt c chng sinh, thng cho vua Ha Mc ngu si qu ng. Sao li v mun cu mt ngi m lm c git mng chng sinh ? Cho nn c Pht v chng t i qua nc . c Pht gp vua v cc ng B-la-mn ni ca thnh pha ng ang la by sc vt v mt a tr than khc i n. Vua v mi ngi t xa trng thy Pht uy nghi rc r, ho quang ta sng, nh mt tri mi mc, nh trng sng m rm, u khi tm knh m. a b v sc vt cng khi tm mong c gii thot. Vua lin xung xe n trc Pht nh l ri qu thng chp tay cho hi c Th Tn. Pht mi vua ngi, ri hi: ng nh i u ? Vua vng tay p: Thi Hu ca nc lm bnh lu, con cho mi lng y khp ni iu tr, cho n mi ng ct ch thut cng khng thuyn gim. Nay con mang ngi v sc vt t cng ch thin, k o tinh t ni sng cu cho m con c ht bnh, sng khe mnh. c Pht bo: Xin i vng kho lng nghe li ny: Mun c la n phi lo cy cy, mun c giu c phi hnh b th, mun c sng th phi hnh t bi, mun c tr tu phi chuyn hc hi. Bn vic ny, ty mnh gieo nhn no th gt qu ny. K giu sang th khng tham ba n ca nh ngho hn. Ch thin kia trong cung in tht bo, mun n mun mc t nhin nh , l u li b v ngon cam l m dng mu tht tanh hi ? S t t ny l do lng dm lon cho t gio l chnh o. Git mng sng m cu sng, tht tri vi o l qu xa ! Git bao nhiu mng cu mt mng th lm sao c chuyn .
71

Du ngi sng trm nm Sing phng s qu thn Cng t bng voi nga Chng bng mt vic t. Lc c Pht ni k ho quang rc chiu khp t tri, chng sinh trong tam bt nn u hoan h, c an n li ch. Vua Ha Mc nghe c diu php thy o, li thy c ho quang nn v cng hoan h. Thi Hu nghe php xong, tinh thn phn chn vui v, bnh hon dt ht. Cn hai trm v B-la-mn thy ho quang, li nghe k dy nn v cng h thn, n nn cha li, xin lm t Pht. c Th Tn ha kh, cho h xut gia lm Sa-mn. Vua v i thn thnh Pht lu li nc mt thng cng dng, v em chnh php ra tr nc. Nh nc nh ngy cng hng thnh.

72

PHM NGN NG TH 9
Th d 21
Thu xa, vua Pht-gia-sa, sau khi xut gia vo thnh La-duyt-k kht thc, ngang qua cng b mt con b m mi sinh hc cht. Ngi ch b s qu lin bn n cho mt ngi khc. Ngi ch mi lc dn b i ung nc li cng b n t sau ht cht ! Con ng ta thy vy ni gin bt b lm tht, em ra ch bn. C mt bc nng dn mua ly u b gnh v. Cn cch nh hn dm ng, bc ta mi treo u b trn mt cnh cy ri ngi ngh di gc. Khng ng, mi dy t, u b ri xung, sng cm ng vo ngi khin bc ta cht ngay ti ch. Trong mt ngy m con b git cht ba mng ngi. Vua Bnh-sa nghe tin rt ly lm l, lin cng qun thn n ch Pht tha hi. n ni, vua lm l Pht xong ngi xung chp tay hi: Bch c Th Tn, tht l l lng ! C mt con b m git ba mng ngi. V c chuyn ny nn con n y hi kin Pht. c Pht bo vi vua Bnh-sa: Ti bo u c nguyn nhn, khng phi ngu nhin ngy nay mi c. Vua tha: Xin c Th Tn ni r nguyn nhn. c Pht k: Thu xa c ba ngi thng gia n nc khc bun bn, tr nh mt b lo n chic. n k tr tin thu nh, v thy b lo c c nn ba ngi nh n qut khng tr. Tha lc b lo i vng, c ba ln i. B lo tr v khng thy ai c, lin hi hng xm mi hay h b i. B lo ni gin tc tc ui theo. Mt hi lu sau, chy n nhc mt b ph b mi bt kp h. Song khi ba ng khch nghe b lo i tin li ng thanh ni ngang, bo
73

rng mnh tr ri, sao li i na. K h cn mng cho b lo mt trn. B lo thy mnh sc yu th c khng lm sao c, nn nh chu mt tin, ngm hn th trc ba thng khch rng: Ti ngho kh nh vy, sao cc ng li nhn tm lng gt ? Ti nguyn i sau sinh ra ch no h gp cc ng quyt git khng tha ! Chng no git c lng ti mi h, du cc ng c o cng khng b qua ! c Pht ni vi Vua Binh-sa: B lo thu nay chnh l con b m. Ba v thng khch chnh l Pht-gia-sangy nay b b hc cht. By gi c Th Tn li ni k: Li c hay mng chi Kiu mn, khinh mit ngi Ai lm hnh nghip ny Th on s theo y. Li n tn ha thun Tn knh chng khinh ai M tri buc, an nhn Th on t ht ngay. Phm ngi sng i Ming li chnh gm ao Chi ra mng nhic nhau L cm ao t hi.
74

Nghe Pht ni xong, vua Bnh-sa v qun thn u gi gn li ni nghim tc cn thn, nguyn lm vic lnh, ri l Pht ra v.

75

PHM SONG YU TH 10
Th d 22
Thu xa, vua nc X-v l Ba-t-nc n thm c Pht. Vua n ni lin xung xe, tho kim, ci giy ri chp tay i vo qu xung nh l, bch rng: Bch c Th Tn, ngy mai con xin nguyn cng dng Pht v Tng chng ni ng t ng cho mi ngi trong nc u bit Pht l ng ch tn, xa la t ma ngoi o, gn gi ng gii cho quc thi dn an. c Pht ni: Lnh thay! Phm ngi lm vua phi lnh o nhn dn mt cch sng sut, hng dn h phng hnh o c c hng phc i sau. Vua tha: Bch c Th Tn ! Con xin tr v lo vic cng dng. Vua tr v t tay lo sp t cm nc, ri ch thn n Pht v Tng chng n ng t c thit trai. Pht n ngi vo ch, vua li t mnh mc nc ra tay cho Pht. Pht th trai xong, thuyt php cho vua v mi ngi. Ngi n d ng v s, trong s c hai thng nhn, mt ngi ngh: Pht nh vng, t nh trung thn. Pht thuyt ging php, t tng c truyn b. Vua Ba-t-nc tht l sng sut. Nhn y v y bit Pht l bc ng tn knh, sinh lng knh ngng, phng tr gio php. Cn ngi kia li ngh: Vua Ba-t-nc ngu tht ! Mnh l vua cn cn g na ! Pht tht nh b, t nh xe. B ko xe chy ng ty nam bc. Pht c o hnh g m ta phi knh tin theo !. Sau hai ngi ra i. i c khong ba mi dm ng, h gh li mt nh ngh qua m. Hai ngi mua ru cng nhau ung v bn lun chuyn thy ban sng. Ngi c thin nim c T Thin Vng ng h.
76

Cn ngi c nim b qu thn a ngc khin cho ru ung vo bng nng nh thiu. V vy anh ta b ra ngoi hng mt. Khng ng v say long chong anh t nm hn m trn ng. Sng sm c on xe bun nm trm chic i ngang cn cht anh ta. Ngi bn sng ra i tm thy anh cht ri, rt bi ri suy ngh: Nu mnh v nc s b nghi l git bn ly ca. Do anh mi b i sang nc khc. Vua nc ny va bng h m khng c thi t ni ngi. Trong sm th ni: S c mt ngi thn phn thp km nc khc ln lm vua. Vua c c mt con thn m, nu gp ngi ny n s qu xung Cc quan theo li, thng yn cng, eo quc n trn mnh thn m ri dn i khp ni tm ngi k v. Ngi xem thn m rt ng, cng va gp lc anh ny i n. Quan thi s trng thy ni: Ngi ny c my vng che ph chnh l kh tng lm vua. Thn m trng thy lin n qu xung lim chn v thng khch. Qun thn mng r, lin rc anh v cung tn ln lm vua. By gi v vua mi ny coi sc tnh hnh trong nc v t suy ngh: Ta khng c lm mt vic lnh no c, sao li c hng phc ny ? Chc y l nh n c ca Pht. Do , vua bn cng qun thn hng v nc X-v, t xa nh l bch rng: Con l ngi h tin thiu c, nh t n Th Tn mi c lm vua. Ngy mai xin c Th Tn v cc v A-la-hn thun theo nguyn ca con n y th trai. c Pht xa lin bit, bo A-nan dn cc v T-kheo ngy mai vua nc kia c li cung thnh, tt c hy s dng thn thng n nc cho Vua v nhn dn hoan h.
77

Hm sau, Pht v t dng thn tc n nc , theo th lp m ngi trang nghim nh php. Th trai, ra tay xong, c Pht thuyt php cho vua v mi ngi nghe. Vua hi: Con vn l ngi tin dn, khng c phc c, v nhn duyn g c nh th ny ? c Pht p: Lc trc Vua Ba-t-nc cng dng Pht ni ng t ng. Vua trng thy trong lng suy ngh: Pht nh quc vng, t Pht nh trung thn. Nh vua gieo ht ging lnh ny m ngy nay gt ly qu bo tt p. Cn bn ca vua ngy trc v cho rng: Pht nh b, t nh xe. Gieo ht ging xu c nn gp tai nn xe cn v nay chu qu bo b xe la nghin nt trong chn a ngc. Ngi vua khng phi dng sc mnh m ot c. Lm thin c phc, lm c gt ha. Phc hay ha l do mnh gy to m chng phi tri rng, qu thn ban cho hay gy ra. By gi c Th Tn lin ni k: Tm l gc mun php Tm ng u sai s Trong tm khi nim c Ni c v lm c Th ti kh theo ta Nh xe ln theo vt. Tm l gc mun php Tm ng u sai s Trong tm khi nim thin Ni thin v lm thin Th phc lc theo ta Nh bng eo theo hnh.
78

Pht ni k xong, vua v v s thn dn u v cng hoan h, chng c Php nhn.

79

Th d 23
Thu xa, Trng gi Tu-t mua ming vn ca Thi t K- ri cng nhau xy tnh x K Hon cng dng c Th Tn. Mi ngi u thnh Pht v ch Tng cng dng trong mt thng. Nh nghe c Pht thuyt php nn hai v u thy c o. Thi t K- hoan h tr v ng cung, ht li tn thn c Pht v mi ngi. Em trai ca K- l Lu Ly thng bn vua lo vic triu chnh. Lc y, vua cng vi cn thn v cc phu nhn n ch Pht nh l nghe kinh. Lu Ly li lo vic bo v cung in. Cc nnh thn nh bn A-tt.c mu gian tha vi Lu Ly rng: Xin ngi hy eo th ai n ca i vng, ngi ln ngai vng xem c ging vua khng ? Lu Ly nghe li mc hong bo ln ngai vng ngi. Bn nnh thn ly mng tha: Ngi tht nh v i vng ngn nm mi gp c. Ngi nn thun theo nguyn vng ca l dn, h ng cung Thi t K- chim ch ny sao ? Ngai vng ny khng l ln ri m li xung ? Lu Ly nghe li lin mang gip binh, rt kim n bao vy tinh x K Hon ui vua khng cho v cung. Qun Lu Ly nh nhau vi cn thn ca vua tinh x K Hon git hn nm trm ngi. Vua v phu nhn chy lnh nn sut ngy m n nc X-di. Gia ng v i kht vua n rau rng trng c, bng trng ln ri cht. Lc y Lu Ly ln nm quyn, cm gm vo ng cung git thi t K-, anh mnh. K- v hiu l v thng nn khng cht lo s v mt an nhin chng i, an tm mm ci

80

chu cht. Khi lm chung, K- nghe c ting nhc t h khng n n rc thn thc. Lc y c Pht tinh x K Hon bit c lin ni k: To vui i sau vui Lm thin hai i vui Ngi y thun hoan h Thy phc tm an vui. Nay mng i sau mng Lm thin hai i mng y l t gip mnh Hng phc nn mng vui. Sau , vua Lu Ly ko qun sang nh nc X-di, st hi nhng ngi h Thch v nhng bc thy o, tn bo v nhn, to nm ti nghch. c Pht d k Lu Ly v bt hiu bt trung, ti nghip su nng, by ngy sau s b la a ngc thiu cht. Quan thi s cng bi qu ng nh vy. Lu Ly nghe tin ht sc lo s cho thuyn ra gia sng, ngh rng: Ta nay sng gia nc, la lm sao n c ? ng tra ngy th by, t nhin la t di nc bc ln, t chm thuyn, Lu Ly b cht chy, thi th chm di nc. Lc y, c Pht ni k rng: To lo i sau lo
81

Lm c hai i lo K y ton lo s Thy ti tm bt an. Nay hi i sau hi Lm c hai i hi y t chuc tai ng Chu ti y kh no. Pht ni k xong, lin bo cc T-kheo: Thi t K- khng tham vinh hoa a v cht vn gi o nn c sinh ln ci tri sng t ti an lc. Cn vua Lu Ly cung ngu bung lung tnh , cht a a ngc chu bit bao au kh. Tt c ngi i khng lun giu sang hay ngho hn u theo lut v thng khng th trng tn. Cho nn bc trng phu th hy sinh mng sng bo ton ca bu tinh thn, v ca bu hnh vi. Nghe Pht dy xong, ai ai cng tin nhn.

82

Th d 24
Thu xa, sau ni K-x-qut c hn by mi gia nh B-la-mn phc duyn ng . c Pht n lng hin thn thng gio ha. Dn lng trng thy ho quang rc r ca Pht ai cng sinh lng knh phc. c Pht ngi di mt ci cy, hi cc Phm Ch: Cc ng trong ni ny c bao nhiu i ri ? Lm ngh nghip g sng ? p rng: Chng ti y hn ba mi i, ly vic canh tc, chn nui lm ngh sinh sng. Li hi: Cc ng tu hnh g cu thot ly sinh t ? p rng: Th mt tri, mt trng, la, nc, ty thi t t. Nu c ngi cht th ngi trong lng ln nh t hp li cu nguyn cho thn hn c sinh ln ci tri Phm Thin, thot ly sinh t. c Pht ni vi cc B-la-mn: Lm rung, chn nui, t t mt tri, mt trng, la, nc, cu nguyn sinh thin khng phi l php trng tn xa la sinh t. Phc ln nht khng ni no hn ci tri th hai mi tm m nu khng c tr tu tu o vn b a vo ba c o. Ch c xut gia tu hnh thanh tnh, thn t tch dit mi c Nit-bn. By gi c Th Tn lin ni k rng:
83

Chn tht cho l ngy Ngoa ngy ngh l chn chnh l t kin Khng c li chn tht. Chn tht bit l chn Ngoa ngy r l ngy y gi l chnh kin Quyt c li chn tht. Th gian ai cng cht Ba ci vn khng an Ch thin tuy vui sng Phc ht, mng khng cn. Hy qun st th gian sinh th phi t Mun thot ly sanh t Nn thc hnh o chn. By mi v B-la-mn nghe Pht ging xong hoan h t ng, xin lm Sa-mn. c Pht bo: Lnh thay ! Hy li y cc T-kheo. Cc v y ru tc lin t rng, thnh tng T-kheo, Pht cng vi cc v y tr v tnh x. i c na ng, cc v tn T-kheo bng nh v con,
84

mun tr v nh. Li na, lc tri tr cn ma, cng thm bun thm. c Pht bit , lin ha ra vi mi cn nh bn ng, ri cng chng Tkheo vo tr ma. Lc y mi nh b dt, nc ma theo chy vo. Nhn y c Pht ni k: Nh nh lp khng kn Nc ma ri lt vo li lng khng tu Tham dc lin xen khi. Nh nh lp kn o Nc ma khng lt vo min mt sing tu Tham dc khng xen khi. By mi v T-kheo nghe Pht ni k xong, c gng t sch tn, song lng vn cn m thm lu luyn. Ma dt, mi ngi li ln ng. i mt on, c Pht gp mt t giy c bn bo cc T-kheo lm ln, ri hi: y l giy g ? Tha l giy gi hng, nay tuy qung b song mi thm vn cn Cc T-kheo p. i thm on na, gp mt si dy, Pht cng bo cc T-kheo nht ly, Pht li hi rng: y l dy g ? Cc T-kheo p: Si dy ny tanh hi, chnh l dy xu c.
85

c Pht bn dy: Mi vt bn cht vn thanh tnh, song do nhn duyn m c ti phc khc nhau. Thn cn ngi hin minh th o c cao c, kt giao k ngu m th ti nghip n bn. V nh t giy v si dy kia, gn hng th thm, gn c th tanh, gn gi dn dn hun tp tr thnh bn tnh m khng t bit. By gi c Th Tn lin ni k: K xu nhim ngi Nh gn vt hi d M dn, quen nt xu Thnh c m chng hay. Hin nhn nh hng ngi Nh gn vt xng hng Tr tng, quen tnh thin Thnh hnh lnh sch thm. By mi v T-kheo mt ln na c nghe Pht ni k khai th, bit r dc l rng nh bn, v con no khc gng xing, u pht khi lng tin kin c. V n tnh x, mi ngi nhip tu hnh, chng bao lu chng qu Ala-hn.

86

PHM PHNG DT TH 11
Th d 25
Thu Pht cn ti th, c nm trm v thng khch t bin mang v nc rt nhiu tht bo. Chng may khi i ngang mt khu ni rng b qu thn lm m hoc lc mt li ra, sc cng lc kit li thm i kht nn tt c u mt mng. Chu bu ca ci v th b li ri rc gia ni rng. Lc y, c mt v Sa-mn ang tu trong ni, thy chuyn nh vy lin khi nim: Ta cc kh tu hnh by nm m khng c o, li chu ngho kh khng c cht g t nui sng. Nay gp nhng vt bu v ch ny, ta hy ly em v gy dng nh ca c nghip. Ngh vy xong, Sa-mn bn xung ni gom ly ca bu vo mt ch ri ra khi ni nh tm gi anh em ph mang v nh. c Pht bit v T-kheo ny c th c, bn ha ra mt v T-kheo Ni, co u p y m li trang im phn son, v mt k my, eo vng ngc y ngi. V Ni ny i vo ni, gia ng gp v Sa-mn t ni i ra lin ci u lm l hi thm. V Sa-mn thy c Ni m trang sc lin la ry: Php tc c Ni lm nh vy c c chng ? co u p y sao li cn trang im, eo trang sc ? T-kheo Ni tr li: Php tc Sa-mn lm nh vy c c khng ? ct i t thn, hc o ni chn rng su sao li cn ly ca phi php ? Tham dc qun o, lung lng phng dt, khng xt l v thng. Cuc sng trn i vn tm b, cn ti bo li eo ng ko di. By gi, v T-kheo Ni ni k: T-kheo cn thn gii
87

Phng dt li lm nhiu i thay nh n ln c thnh b la thiu. Gi gii phc an vui Phm gii tm lo s Dt c lu ba ci Ngi ny gn Nit-bn. T-kheo Ni ni k xong, lin hin li thn Pht tng ho quang minh. Sa-mn trng thy kinh s, vi ci u nh l, pht l sm hi: Con v ngu si lm lc m vi phm chnh gio. Nu khng c c Th Tn t bi khai th, c dn su mi vo ti li, khng bit s ra sao. By gi c Th Tn lin ni k: Nu trc m phng dt Sau bit t cm ngn nh sc nim nh Ta sng khp th gian. Trc lm gy nn c Sau ci i lm lnh nh sc nim nh Ta sng khp th gian. Tui tr bit xut gia Sing tu php Pht
88

Nh trng khi my m Chiu sng khp th gian. Ngi lc trc lm c Sau ngng khng ti phm Nh trng khi my m Chiu sng khp th gian. By gi T-kheo nghe xong, dt b mi kt s, khng cn nim tham, nh l di chn Pht. Ri v y tr vo ni, ngi di mt gc cy n lc tu qun nim hi th, khng bao lu chng qu A-la-hn.

89

PHM TM TH 12
Th d 26
Thu c Pht cn ti th, c mt v o nhn tu di mt ci cy bn b sng, sut mi hai nm trng m tham tng vn khng dt c. Tm ng lun vng tng nh ngh lc dc: Mt i sc, tai nghe ting, mi ngi mi, li nm v, thn xc chm, duyn php. Thn tuy yn m tm lang thang cha tng tnh lng. V th, du dng cng sut mi hai nm m v y vn khng c o. c Pht bit ng c th c nn ha ra mt v Sa-mn i n ch , ngi di ci cy. Mt lt sau trng mc, c mt con quy b t di sng ln. Li c con ri c ang i i kim n, bng gp con quy lin nh n tht. Con quy vi rt u ui v bn chn vo mai, v vy ri c khng lm g c, nh b i. Sau quy li th u ui t chi ra i tip. V o nhn trng thy ni vi ha Sa-mn: Con quy c o gip bo v thn mng nn ri c khng lm g c. Ha Sa-mn p: Ti ngh rng ngi i khng bng con quy ny. H khng bit l v thng bung lung lc tnh, ngoi ma do c c hi xm nhp. Thn hoi thn i, sinh t mnh mang, lun chuyn trong nm no, chu kh no v lng u do m ra. V vy nn t sch tn cu ch an n dit . By gi v ha Sa-mn lin ni k: Thn ny chng bn lu Ri phi v t su Hnh r, thn i khi
90

Sng tm, ch tham cu. Ch tm suy lng Rc ri kh t tng Ngh tng iu t c L t chuc tai ng. mnh t gy to Chng phi m hay cha Nn gng theo no chnh Ch quay li ng t. Su cn nhip nh quy gi t thnh tr Tr tu dp ma chng Khi thng ht him nguy. V T-kheo nghe k xong, tham tm dt sch, vng tng lng trong, lin c qu A-la-hn. V tn A-la-hn ny lin bit ha Sa-mn chnh l Pht nn sa y, cung knh nh l. Tri rng qu thn ai cng hoan h.

91

PHM HOA HNG TH 13

Th d 27
Thu xa, c Pht tr ti nc X-v. Gia vng bin pha ng nam nc ny c mt hn o, trn o c mt cy n hoa thm ngt, trong sch. Lc y, c nm trm c gi dng B-la-mn theo ngoi o tu hnh rt tinh tn, song khng bit g n Pht php. H bn vi nhau: Chng ta sinh ra mang thn ph n, t tr n gi b ba iu rng buc1 khng th t do. Li na mng sng ngn ngi, thn nh huyn ha ri s t vong. Chi bng chng ta hy cng nhau n o hoa thm, hi hoa th cng, tinh tn tr trai, quy y Phm Thin, nguyn c sinh ln ci tri sng lu bt t, li c t ti khng c rng buc, la cc ti nghip khng cn u hon. Bn xong, cc c lin sa son hnh trang n hn o , hi hoa thm th cng Phm Thin, nht tm tr trai nguyn quy y vi thn minh. By gi, c Th Tn qun st thy cc c tuy gi trai gii theo th tc m tm li tinh tn c th c. Cho nn Ngi cng vi i chng t, B-tt, tri, rng, qu thn dng thn thng bay n o ngi di ci cy. Cc c thy vy v cng hoan h, cho l Phm Thin cm c lng thnh cu nguyn ca mnh m ging h. Lc y c mt thn nhn ni vi cc c: y khng phi l Phm Thin m l ng Tam gii tn hiu l Pht, cu chng sinh v s. Cc c nghe vy lin n trc Pht nh l, ri bch rng: Chng con nhiu phin no nay phi mang thn n, v mong thot khi s rng buc km thc, nn nguyn sinh ln ci tri Phm Thin.
92

c Pht ni: Cc c v mun c thin li nn pht nguyn nh vy. Trn i c hai vic m qu bo r rng l lm thin c phc, lm c chu ha. Th gian au kh, ch thin vui sng. Hu vi phin no, v vi tch tnh. Ai c th chn la ly iu li ch chn tht l sng sut. Lnh thay, cc c li c tm sng sut ! By gi c Th Tn lin ni k: Ai bit r ci t Khi a ngc, sinh thin Ai ging ni Php C Nh chn hoa ti p. Hu hc1 r ci t Khi a ngc, sinh thin V kho ni Php C Hi c hoa cng c. Bit th gian mong manh Php huyn ha tm c B gy by ma d Khng cn c t sinh. Thy thn nh bt nc Php tnh vn huyn h B gy by ma d Khng cn c t sinh.
93

Cc c y nghe Pht ni k xong, nguyn tu hc theo chnh o, lm T-kheo Ni. c Pht ha kh, tc cc c t rng, y php phc, t duy l tch tnh chng qu A-la-hn. A-nan bch vi Pht rng: Bch c Th Tn, cc v ny c phc c g m c Th Tn n , va nghe Pht thuyt php lin xut gia c o ? Pht bo A-nan: Thi c Pht Ca-dip c mt ng trng gi giu c v s. V v hu thip ca ng n s nm trm. Nhng tnh ng li hay ghen, cm on v v hu thip nh khng cho ra ngoi. Cc b mun n l Pht, nhng ng ta khng cho php. Mt hm, quc vng cho mi cc i thn vo cung d tic sut mt ngy. Cc b nhn dp mi cng nhau n ch Pht nh l ri ngi nghe kinh. Cc b ng pht nguyn: Xin cho chng con i i khng gp ngi c, sinh ra ch no thng gp thnh nhn o c. Chng con nghe rng i v lai c c Pht hiu l Thich-Ca Vn, xin cho chng con c gp, xut gia hc o, phng tr gio hun. c Pht ni vi A-nan: Nm trm phu nhn lc y l nm trm v T-kheo Ni hin nay. Do bn nguyn khn thit nn nay c v cng v l ta n gio ha h. c Pht ni xong, khng ai l khng hoan h.

94

MC LC
PHM V THNG TH 1 ..................................................................... 16
Th d 1 ..................................................................................................................... 16 Th d 2 ..................................................................................................................... 19 Th d 3 ..................................................................................................................... 21 Th d 4 ..................................................................................................................... 23 Th d 5 ..................................................................................................................... 25 Th d 6 ..................................................................................................................... 28

PHM GIO HC TH 2 ......................................................................... 31

Th d 7 ..................................................................................................................... 31 Th d 8 ..................................................................................................................... 34 Th d 9 ..................................................................................................................... 36

PHM H GII TH 3 ............................................................................. 38

Th d 10 ................................................................................................................... 38

PHM A VN TH 4............................................................................... 41
Th d 11 ................................................................................................................... 41 Th d 12 ................................................................................................................... 45 Th d 13 ................................................................................................................... 47 Th d 14 ................................................................................................................... 51

PHM C TN TH 5 ............................................................................. 53
Th d 15 ................................................................................................................... 53 Th d 16 ................................................................................................................... 56

PHM GII THN TH 6 ........................................................................ 58

Th d 17 ................................................................................................................... 58

PHM DUY NIM TH 7 ......................................................................... 60

Th d 18 ................................................................................................................... 60

PHM T NHN TH 8 ........................................................................... 66

Th d 19 ................................................................................................................... 66 95

Th d 20 ................................................................................................................... 70

PHM NGN NG TH 9 ........................................................................ 73

Th d 21 ................................................................................................................... 73

PHM SONG YU TH 10 ....................................................................... 76

Th d 22 ................................................................................................................... 76 Th d 23 ................................................................................................................... 80 Th d 24 ................................................................................................................... 83

PHM PHNG DT TH 11 .................................................................... 87

Th d 25 ................................................................................................................... 87

PHM TM TH 12 ............................................................................... 90
Th d 26 ................................................................................................................... 90

PHM HOA HNG TH 13 .................................................................. 92

Th d 27 ................................................................................................................... 92

96