Cumes

Boletn informativo da FGM

Dous galegos no cumio de Norteamrica Adolfo Puch, presidente da FGM:

nmero 01 / poca 03 xuo 2011

Roberto Lpez e Abel Alonso ascenderon ao McKinley Sacar a licenza fai mis grande o noso deporte Amigos e compaeiros lembran a Chito Veiga 1

Home da montaa e seor na montaa

Unha canle de informacin aberta participacin. Con esta aspiracin, que pronto agardamos ver cumprida, inicia o boletn informativo da Federacin Galega de Montaismo, Cumes, a sa terceira etapa. Desde a publicacin do seu primeiro nmero no ano 1987, ata a edicin do ltimo (que non derradeiro!) en 2005, un total de 37 exemplares preceden a este nmero que agora te chega a travs de Internet. O noso compromiso co medio ambiente, ao que se engade unha firme aposta polas novas tecnoloxas, levounos a tomar a decisin de abandonar o papel e trasladarnos rede desde onde pretendemos dar conta das cuestins mis relevantes dos deportes que teen montaa como escenario. O camio que hoxe iniciamos e do que s temos certeza do seu inicio pero non do seu final, xa foi recorrido por outros antes que ns. Ricardo Echevarra, primeiro, e Adolfo Puch, despois, foron os encargados de abrir a va pola que durante anos discorreron as novas, reportaxes e imaxes que conformaron a case corentena de Cumes editados. Grazas a eles e a todas as persoas que de xeito desinteresado realizaron as sas achegas para facer do boletn da FGM un nexo de unin entre os centos de persoas que aman a montaa nas sas diferentes manifestacins deportivas! Unha desas persoas que colaborou en todos e cada un dos nmero de Cumes foi Chito Veiga. Un dos referentes do montaismo galego faleca hai uns meses e obrigado neste nmero do boletn facer referencia a sa persoa e aos seus logros deporEdita Federacin Galega de Montaismo. Edificio das Federacins Deportivas Galegas. R/ Fotgrafo Luis Ksado, 17. Of, 10. 36209. Vigo. E-mail: c.echevarria@fgmontanismo.com. Web: www.fgmontanismo.com. Directora M del Carmen Echevarra Figueroa Deseo Jess Nieto Colaboracins Fernando Cancelo Manuel Domnguez Evaristo Fandio Miguel Feijo Henrique Lpez Ral Lpez Felpe Martnez Antn Vzquez

tivos. Logros que continan, agora da man dunha nova xeracin de alpinistas que personalizan desta volta Roberto Lpez e Abel Alonso que veen de subir ao McKinley, o cumio de Norteamrica no que hai anos estivo outro dos protagonistas deste boletn: Ramn Blanco, o septuaxenario montaeiro que regresou a Viveiro esta primavera para participar na 1 proba da Copa Galega de Carreiras por Montaa. Co novo presidente da FGM, Adolfo Puch, analizaremos os seus retos ao fronte da entidade que recentemente celebraba a sa asemblea xeral na que aprobaba os orzamentos para este ano 2011. Pola sa banda Katya Sanz, a primeira muller de Espaa titulada como tcnico de montaismo, inaugurar a seccin Muller e montaa coa que pretendemos poer en valor a actividade desenvolvida polas nosas montaeiras. O Furafollas, unha seccin destinada a coecer os valores naturais que alberga Galicia, analizar o polmico proxecto de construcin dun parque elico na Serra do Galieiro. Coeceremos tamn o segredo que fixo de rtabros o club con maior nmero de licenzas de Galicia en 2010 e esquiaremos polos Dolomitas e escalaremos Bgoa Negra. E todo isto sen esquecer as actividades mis destacadas desenvolvidas pola Federacin e os clubs nestes ltimos meses e a axenda do que est por vir. Agardando contar coa ta complicidade, cando non coa ta colaboracin, comezamos! M del Carmen Echevarra Figueroa Directora de Cumes e vogal de prensa da FGM
Nota Cumes non comparte, necesariamente, as opinins que nela se recollen. Est permitida a reproducin total ou parcial dos artigos que aparecen no boletn sempre e cando se realice mencin da sa procedencia e autora.

4 11 14 18 21 24 27

Adolfo Puch, presidente da FGM: O feito de sacar a licenza cada ano fai mis grande o noso deporte.

30 34 36 40 43 47 49

Escalada Deportiva. Bgoa Negra. Caractersticas. (Por Miguel Feijo)

A Asemblea Xeral Ordinaria da FGM aproba os orzamentos para o 2011 e a asignacin de actividades.

Refuxios, un complemento imprescindible nas actividades de montaa.

Dobrete galego no cumio de Norteamrica. Roberto Lpez e Abel Alonso ascenderon ao McKinley.

Muller e montaa. Katya Sanz, instrutora da EGAM: Deberase potenciar a actividade fsica desde a infancia

Home da montaa e seor na montaa. Amigos e compaeiros lembran a Chito Veiga, referente do montaismo galego

O Furafollas. O parque elico da Serra do Galieiro. Razns para o rexeitamento. (Por Henrique Lpez)

Actividades: O que xa pasou e o que est por vir.

Esqu de montaa. Esqu y alpinismo en Dolomitas. Semana Santa de 2011. (Por Felipe Martnez)

Unha vida vivida desordenadamente e disfrutada intensamente. O septuaxenario Ramn Blanco participou na Copa Galega de Carreiras por Montaa.

Os nosos clubs. Dinamismo e amor pola natureza: Sociedad de Montaa rtabros. (Por Fernando Cancelo)

Portada Roberto Lpez e Abel Alonso no cumio do McKinley. (Foto: R. Lpez e A. Alonso)

rtabros reconfirma en 2010 o seu liderado en Galicia en nmero de licenzas.

Carreiras por montaa. rbitros homologados de carreiras por montaa. E agora que? (Por Manuel Domnguez) 3

ndice

Editorial

O presidente da FGM explica en Cumes os seus retos e aspiracins

Texto e fotos: M.C. Echevarra

Adolfo Puch

Aos seus 51 anos, Adolfo Puch exerce desde hai uns meses a presidencia da Federacin Galega de Montaismo onde xa desempeara diferentes cargos baixo a presidencia de Xos Lois Freixeiro. Da sa paixn e capacidade de traballo quedaron mostras mis que claras tamn fronte da Escola Galega de Alta Montaa e en varios clubs de montaa. Membro do cadro docente da Escuela Espaola de Alta Montaa da Federacin Espaola de Deportes de Montaa y Escalada (FEDME), tcnico deportivo en media montaa polo MEC, tcnico en sendeirismo e rbitro de carreiras por montaa pola FEDME, Puch ten organizado numerosas actividades de montaa tanto en Espaa como no estranxeiro. Ademais de traballar activamente para achegar o mundo da montaa aos mis novos, o novo presidente da FGM tamn desenvolveu unha intensa actividade destinada divulgacin dos deportes de montaa a travs da direccin do boletn Cumes, formando parte do consello asesor da revista Camiar de Prames de Zaragoza ou como coautor de coleccins de guas de montaa e sendeirismo de Galicia.
-Que valoracin fai destes primeiros meses fronte da Federacin Galega de Montaismo? Desde que comezou a nosa xestin o traballo intenso xa que os retos que nos temos formulado son importantes e como consecuencia diso temos que dedicarlle todos os nosos esforzos organizativos.
4

e albergues e difusin do montaismo infantil. Outro dos nosos obxectivos potenciar a didctica do ensino do noso deporte facndoo o mis acorde posible demanda dos clubs, federados e sociedade en xeral. Queremos potenciar a canteira; temos que apoiar o mantemento e creacin de novos rocdromos; mellorar os refuxios e potenciar a sa utilizacin; apoiar a escalada deportiva, coa que xa contribumos de xeito decisivo co lanzamento da Copa Galega de Escalada en Bloque este ano. As carreiras por montaa son hoxe un fenmeno social e estamos a potenciar esta faceta do noso deporte coa Copa Galega de Carreiras por Montaa. As mesmo non imos a abandonar o sendeirismo e froito da colaboracin con Turgalicia en poucos meses teremos o novo folleto con todas as rutas homologadas pola nosa federacin en Galicia, as antigas e unhas trinta novas. Nun plano mis operativo tamn tratamos de axilizar a nosa administracin con novos sistemas informticos e de xestin. - Que o levou a presentarse presidencia da FGM? Eu non podo dicir que cheguei enganado presidencia da nosa Federacin xa que levo moitos anos en maior ou menor medida desenvolvendo traballos para o noso deporte desde a FGM. Pode ser que esa inercia fose o principal impulso que motivou a mia candidatura. un deporte que non ten secretos para min xa que levo dende os 10 anos moi vinculado ao mesmo en diferentes facetas. -Vostede releva no cargo a Xos Lois Freixeiro que exerceu a presidencia

ENTREVISTA

Adolfo Puch nas dependencias do Edificio das Federacins Deportivas

-Cales son as prioridades de Adolfo Puch como presidente da FGM? As principais poden ser a promocin e divulgacin do noso deporte, temos que loitar por estar presentes nos medios informativos, deben saber na ra quen somos e que facemos. un reto xa que moitos medios non entenden mis que de ftbol. Potenciaremos a pxina web da

FGM como instrumento fundamental de informacin na nova etapa, ademais esta publicacin, Cumes, que volvemos editar, proba da nosa inquietude por mellorar os vieiros de comunicacin cos nosos federados e federadas. As mesmo editaremos trpticos e polidipticos centrados da promocin da licenza deportiva, publicidade dos nosos refuxios

da Federacin durante os ltimos 24 anos. Que destacara do traballo desenvolvido polo seu antecesor no cargo con quen ademais traballou cbado con cbado na xunta directiva durante varios anos? A sa capacidade de xestin, anlise e decisin inmediata, unida a pequenas doses de improvisacin que axudan s veces moito a sar de determinados problemas que xorden espontaneamente e tes que enfrontar case sen marxe para reaccionar. Todo isto unido a unha capacidade de traballo moi importante. Xos Lois cos seus acertos e erros, que todos temos, un currante nato. A sa capacidade de mando penso que en parte era unha mscara coa que ocultar intelixentemente un medo a que a xente se lle puidera subir as barbas. Comigo foi un gran amigo, compaeiro e xefe, e tivemos a nosas disputas e moitos momentos de camaradera, convivencia e traballo xuntos. Hoxe Vicepresidente

da FEDME e unha persoa moi considerada a nivel estatal, por algo ser. Sobre o seu labor na FGM hai que dicir que non se fan catro refuxios por arte de maxia, como fixeron as sas directivas, ou mis de vinte sadas federativas a alta montaa no estranxeiro. - Nunha poca de fonda crise econmica vostede recibiu unha federacin saneada economicamente. Sen embargo ten claro que cmpre incrementar os recursos econmicos o que en boa parte pasa polo aumento dos recursos propios da federacin, non? Para conseguir os nosos obxectivos se necesita traballo e cartos. Non estamos vivindo tempos propicios para facer aventuras econmicas e anda que a Federacin conta con dieiro e patrimonio temos que ser moi cautos hora de investir os cartos. A Federacin ten unhas fontes de financiamento propias que
5

De Xos Lois Freixeiro destacara a sa capacidade de xestin, anlise e decisin inmediata, unida a pequenas doses de improvisacin
temos que incrementar, como poden ser a expedicin de licenzas, ou a ocupacin dos refuxios que debe mellorar. Por outro lado, as axudas do goberno da Xunta de Galicia pola situacin actual da nosa economa decreceron nos anos 2010 e 2011, respectivamente, un 5% e un 9% e no 2012 non temos moi claro que pode ocorrer. Consecuencia de todo iso que teremos que axustar algunhas partidas para poder investir nos nosos novos obxectivos prioritarios, labor non exento de dificultades. - Onde se sita o listn para incrementar o nmero de licenzas e de que xeito aspira a facelo? Pensamos que podemos e temos que subir o nmero de federados e federadas na nosa comunidade mediante as campaas citadas anteriormente e emprendidas neste ano e fundamentalmente programadas para o ano 2012. Ir incrementando ano a ano as nosas licenzas deportivas de xeito moderado e anda que a situacin econmica pode influr, polo volume de poboacin penso que tocando nas portas axeitadas con prudencia temos que aumentar as tarxetas expedidas.
6

- A da de hoxe anda hai moitas persoas que practican deportes de montaa que non estn federadas. Por qu deberan ter a sa licenza? Teran informacin de primeira man sobre o noso deporte en toda as sas modalidades: sendeirismo, escalada en xeo, rocha ou deportiva, barranquismo, carreiras por montaa, alpinismo, esqu de montaa, etc. Un seguro deportivo; actividades a bos prezos; acceso a cursos de todo tipo impartidos polos nosos tcnicos deportivos e instrutores para iniciarse con seguridade no montaismo; descontos en tendas de deportes de montaa; fisioterapeutas e tarifas reducidas na nosa rede galega de refuxios e tamn nos de mbito estatal; dereito a subvencins en determinadas actividades federativas, etc. O feito de sacar a licenza cada ano fai mis grande o noso deporte e contribe a financiar moitas iniciativas para o goce do montaismo por parte dos montaeiros e montaeiras federadas. As licenzas e a partipacin nas actividades e cursos da FGM fan mis grandes os clubs que poden levar ou xa levan axudas pola sa participacin no deporte federado. - Ademais de incrementar os recursos propios a Federacin tamn aspirar, cando menos, a manter as subvencins que recibe das administracins. Teme que a crise afecte moi negativamente a ese respaldo econmico de carcter institucional?

Como xa expresei anteriormente nos anos 2010 e 2011 as axudas baixaron, o cal non significa que por suposto ns non vaimos a loitar por un incremento das mesmas a medio ou longo prazo. A da de hoxe e falando con sinceridade e polas noticias que temos os apoios institucionais estn conxelados ou con tendencia baixa e temo que isto vai durar algn tempo. - Cal considera que na actualidade a sade dos deportes de montaa en Galicia? Bota en falta mis practicantes de montaismo, sendeirismo, esqu de montaa, escalada ou cre poderan ser moitas mis as persoas que se poden engadir prctica destes deportes? Nun principio o noso deporte goza de boa sade, pero sen dbida se pode e debe mellorar. Temos moitos e moitas sendeiristas, pero anda hai moita xente que non se federa, penso que por descoecemento da nosa organizacin e iso que en moitos casos utilizan os sendeiros homologados pola nosa Federacin que un selo de calidade para estas rutas. A da de hoxe somos moderadamente optimistas coa tendencia de varias das nosas modalidades como poden ser a escalada ou as carreiras por montaa, pero queremos incrementar o nmero de practicantes en barranquismo ou esqu de montaa ramas nas que temos certo dficit de practicantes.

- Ten insistido de xeito retirado no necesario protagonismo dos clubs que si ben en Galicia son moitos, non lle gustara a vostede un traballo mis en comn? En todos os novos proxectos postos en marcha hai unha colaboracin manifesta dos nosos clubs. Por poer dous exemplos, as copas galegas de escalada en bloque e de carreiras por montaa contan co patrocinio, asesoramento e titularidade da FGM por mediacin dos vogais federativos de ditas especialidades e os nosos rbitros de carreiras e sempre se fan as diferentes probas coa colaboracin de clubs como a Asociacin de Escaladores Ourensns, a Sociedade de Montaa rtabros de A Corua, o Clube de Montaa O Veral de Lugo, o Clube de Montaa San Roque de Viveiro, o Club Alpino Ourensan, o Clube Red 1 de Ourense ou o Clube de Montaa Ribeira Sacra de Parada do Sil-Ourense. No caso de Campionato de Escalada Base contouse co Club Montaeiros Celtas de Vigo e no resto das actividades participan moitos clubs das catro provincias. Outro exemplo de colaboracin entre os clubs e a Federacin pode ser esta publicacin na que esperamos participen en maior ou menor medida todos os clubs galegos. - Precisamente para reforzar a unidade e a relacin entre clubs e a FGM vostede reuniuse con representantes dos clubs das catro provincias galegas. Como valora eses encontros? Moi interesantes e positivos precisamente moitos dos novos proxectos emprendidos xestronse neses encontros cos clubs de toda Galicia. Fomos coa intencin de falar de proxectos e sobre todo de escoitar as inquedanzas das nosas entida-

des e penso que estamos no bo camio e incluso mellorando a nosa sintona. - Que importancia ten para vostede a canteira e que ten previsto facer para asegurar que as novas xeracins descubran e practiquen os deportes que teen a montaa como escenario? A pirmide de idade dos nosos federados e federadas est invertida, dicir que temos moita xente maior e menos infants e xuvens e, polo tanto, urxe fomentar o deporte federado para mozos e mozas nos colexios e nos clubs. Se facemos campaas de difusin en centros docentes e asociacins, os clubs teen que dar resposta a afluencia de novos e novas socias xa que non servira de nada captar nenos e nenas por parte da Federacin se non se fan actividades nalgns clubs orientadas a sa integracin no deporte federado. Polo tanto o labor fundamental da Federacin ser a promocin en centros escolares con posible correspondencia e algunhas charlas ou audiovisuais, as como facer cursos para os nenos e nenas que temos nos clubs co fin de que melloren a sa preparacin tcnica cara a enfrontar as sas actividades con seguridade, e que a medio prazo podan ir substitundo a directivos que traballan moito polos seus clubs e que nun prazo razoable pedirn o relevo das novas xeracins de montaeiros e montaeiras federadas.

Os apoios institucionais estn conxelados ou con tendencia baixa e temo que isto vai durar algn tempo

Urxe fomentar o deporte federado para mozos e mozas nos colexios e nos clubs
O presidente da FGM en ruta

Xunta Directiva

15 persoas integran nova Xunta Directiva da FGM que preside Adolfo Puch. Con procedencias distintas, afiliacins a diferentes clubs galegos e currculos de montaa moi diversos, todos e todas comparten un obxectivo comn: traballar pola difusin e consolidacin dos deportes de montaa en Galicia.

licia e nos ltimos anos forma parte do equipo de administracins e secretara da FGM. Pertence ao Clube de Montaa Xistra e ao Club Pea Trevinca Montaeiros de Galicia. Tesoureiro: Evaristo Fandio Prez (Cangas do Morrazo 1958) Realizou ascensins e escaldas nos principais macizos de Europa, Amrica e frica. Desempeou o cargo de tesoreiro no Club Montaeros Celtas e foi vogal de Medioambiente de la FGM. Dende hai anos exerce como tesoureiro e asesor fiscal da FGM. Practica montaismo e barranquismo e un infatigable viaxeiro e aventureiro con certa debilidade polas marchas de resistencia das que habitual, as como de todo tipo de actividades no seu club de orixe:Montaeiros Celtas. Director Tcnico: Jos Manuel Prez Prego (Vigo 1963) Leva toda a sa vida vinculado o montaismo no que se iniciou no Club Montaeiros Celtas. Director Tcnico da FGM e instrutor da EGAM e da EEAM, dirixiu a Escuela Espaola de Alta Montaa durante quince aos, primeiro en Benasque e logo en Barcelona.. tcnico deportivo superior en Alta Montaa MEC- gua de alta montaa e tcnico deportivo en escalada. Membro do Training Standard Working Grup da UIAA, tamn responsable da cooperacin internacional na rea de Montaismo da FEDME en colaboracin co CSD. un dos mellores especialistas espaois en didctica deportiva do noso deporte en todas as sas modalidades. socio de Club Montaeiros Celtas.

Vogal de Actividades Deportivas: Felipe Martnez Redondo (Vigo 1959) Realizou ascensins, escaladas e esqu de montaa nos principais macizos espaois, europeos e africanos. Directivo de Club Pea Trevinca, tamn desempeou a vogala de esqu de montaa na FGM e leva varios anos como vogal de Actividades Deportivas da FGM. Socio do Clube de Montaa Xistra un destacado xestor encargado da delegacin dunha empresa de Vigo. Vogal de Comunicacin e Prensa e Directora de Cumes: M del Carmen Echevarra Figueroa (Vigo 1970) Venlle de familia o seu cario polo deporte de montaa que a levou a realizar actividades pola xeografa espaola e europea. Xornalista de profesin, desenvolveu a sa actividade durante 13 anos na Redaccin de Informativos da Cadena SER en Vigo e na actualidade a xefa do Gabinete de Prensa da Universidade de Vigo. socia do Clube de Montaa Xistra. Vogal Asesora Xurdica: Ana Alonso Otero (Vigo 1969) Esta montaeira viguesa que realizou ascensins aos principais macizos europeos unha namorada dos Pirineos. Integrante do Comit Cientfico de las Montaas de la FEDME e do Comit de Accesos Natureza da FGM unha gran profesional do Dereito que nos ten axudado en non poucas ocasins a entender e arranxar algns problemas xurdidos na Federacin. socia do Clube Pea Trevinca.

Vogal de Carreiras por Montaa e Delegado do Equipo da FGM: Xos Antn Vzquez Prez (Parada do Sil 1956) Presidente do Clube de Montaa Ribeira Sacra de Parada do Sil (Ourense) e artfice da 1 Gran Carreira por Montaa xurdida en Galicia un traballador infatigable e gran colaborador de sempre en todas as actividades realizadas pola Federacin nos mbitos galego, espaol ou internacional. O seu traballo ten sido recoecido e galardoado en varias ocasins con premios ao seu club ou a sa persoa. Vogal Coordinador de rbitros e Asesor de Novas Tecnoloxas: Manuel Domnguez Iglesias (Vigo 1965) Leva toda a sa vida vinculada ao noso deporte en todas as sas facetas. rbitro de carreiras por montaa, desenvolveu actividades en montaas de toda Espaa, e hoxe por hoxe o mellor especialista en arbitraxe de Galicia e gran coordinador dos rbitros da nosa territorial. Especialista en procesos informticos pola sa actividade profesional socio do Club Montaeiros Celtas. Vogal de Montaeiros Veteranos e Delegado da FGM na provincia de A Corua: ngel Folgar Roca (Ferrol 1950) Falar de ngel falar de montaismo en Galicia. Coecedor de todos os macizos galegos, espaois, europeos e africanos leva toda a sa vida dedicado ao noso deporte, tanto como practicante como dirixente. Durante un longo perodo de tempo foi presidente do Club Montaa Ferrol e gran precursor do montaismo na rea de influenza da cidade departa9

Membros da actual Xunta Directiva nas dependencias da Casa do Deporte ao remate dunha reunin

Vicepresidente 1: Manuel Francisco Granada Otero (Vigo 1956) Montaeiro de longa traxectoria bo coecedor das principais serras galegas e espaolas. Realizou ascensins en Gredos, Picos de Europa, Pirineos, Atlas e Andes. Xestionou varios negocios en Espaa e Amrica, emprendedor, autodidacta, bo administrador con gran experiencia no mbito deportivo, o seu criterio e asesoramento sempre digno de ter en conta. socio do Clube de Montaa Xistra.
8

Vicepresidente 2: Jos Ral Leirs Gutirrez (Vigo 1959) Precoz practicante de ciclismo, montaismo, escalada, barranquismo e submarinismo, Leirs un bo coecedor dos macizos europeos, africanos e americanos, ademais dun gran especialista en refuxios e infraestruturas deportivas. Directivo de Montaeiros Celtas, desempeou na FGM os cargos de director tcnico, vogal de Actividades e vogal asesor de Infraestruturas e Refuxios. Tcni-

co de sendeiros e rbitro de carreiras por montaa pola FEDME socio do Club Montaeiro Celtas e do Clube de Montaa Xistra. Secretaria xeral: Mara Isabel Alonso Otero (Vigo 1959) Desenvolveu actividades de montaa nos principais macizos espaois e no estranxeiro. Na FGM ten desempeado a vicesecretara e tamn foi secretaria do Club Pea Trevinca Montaeiros de Ga-

mental. Asembleista da nosa Federacin durante moitos anos, un dos nosos grandes referentes, un dos grandes veteranos da FGM. Socio do Club Montaa Ferrol. Vogal de Esqu de Montaa: Isaac Daz Parga (Lugo 1966) Membro do cadro docente da EGAM durante un longo perodo, desempeou varios anos a presidencia do tristemente desaparecido Club de Escaladores Lucenses. un bo tcnico en montaa e especialista en esqu de montaa. socio do Club Montaa Ferrol. Vogal de Material de Montaa: Antonio Paredes Chapela (Vigo 1963)

Veterano na Xunta Directiva da Federacin, bo coecedor dos macizos galegos, espaois e europeos, tamn realizou ascensin en Atlas e Andes. Antonio Paredes destaca pola sa polivalencia e recursos para poer en marcha diferentes actividades e proxectos. socio do Clube de Montaa Xistra. Vogal de Escalada e Delegado da FGM na provincia de Ourense: Miguel Feijo Fernndez (Ourense 1981) Este ourensn agroma escalada e didctica deportiva polos catro costados. Feijo que destaca pola sa gran capacidade de traballo, realizou ascensins e escaladas nos principais macizos espaois e europeos. socio da Asociacin de Escaladores Ourensns.

Vogal asesor do presidente: Juan Bautista Alvarez Mnguez (Vigo 1952) Escalador e montaeiro de raza, ten realizado ascensins e escaldas por medio mundo. Directivo do Club Montaeiros Celtas, director tcnico, vogal de Actividades e vicepresidente 2 da Federacin Galega de Montaismo, outro dos veteranos da FGM. Socio do Club Montaeiros Celtas, polo seu amplo coecemento do noso deporte asesor do presidente.

A Asemblea Xeral Ordinaria da FGM aproba os orzamentos para o 2011 e a asignacin de actividades
Finalizada a asemblea procedeuse entrega de galardns da Federacin
Texto: Redaccin Cumes - Fotos: Evaristo Fandio rior que foi aprobada por unanimidade. Pola sa banda Felipe Martnez, coordinador de Actividades da FGM expuxo as actividades e cursos desenvolvidos no ano 2010, nos que tomaron parte un total de 15 clubs, 355 participantes, nove instrutores e 36 cursillistas. Mentres, o tesoureiro Evaristo Fandio realizou as aclaracins oportunas sobre as contas de 2010 que foron aprobadas por unanimidade, destacando o importante desembolso destinado compra e posta en marcha da cuarta e de momento derradeira construcin do plan de refuxios desenvolvidos estes anos pola FGM: o refuxio de Torrebarrio no Macizo de Pea Ubia. Tamn se comunicou asemblea a recuperacin do dieiro conxelado como aval, produto dun contencioso xurdido co Hospital Juan Canalejo pola atencin dun federado que sufriu graves lesins nun accidente de montaa hai uns anos.
Membros da Xunta Directiva durante a celebracin da asemblea

O presidente debullou as sas principais lias de actuacin

Case medio sculo de FGM

vindeiro mes de outubro a Federacin Galega de Montaismo cumprir 48 anos de vida. Corra o ano 1963 cando naca a FGM cunha xunta directiva que tia a Constancio, Chito, Veiga fronte e a Amador de Prado Fontn como vicepresidente. Secretario, tesoureiro, vogais e responsables de organismos tcnicos, completaban a primeira directiva do organismo federativo que prolongou o seu mandato ata 1970. Outras catro directivas sucederan primeira presidida por Chito Veiga, ata chegar que na actualidade encabeza Adolfo Puch. Tralo fugaz paso pola presidencia de Jos Mara Prez Berenguer, no ano 1972 tomaba o relevo ao fronte do organismo federativo Rogelio Pereira.
10

Acompaado por Benigno Varela, Manuel Conde e Abel Alonso nas vicepresidencias, Pereira rexera a FGM ao longo de nove anos. Entre 1982 e 1985 a presidencia da Federacin recaeu sobre Manuel Conde con Abel Alonso na vicepresidencia. Foi en 1986 cando comezou a presidencia que durante mis tempo se mantivo ao fronte da Federacin Galega de Montaismo: 24 anos nos que Xos Lois Freixeiro dirixiu o ente federativo. Daquela a FGM tia as sas dependencias na ra Celso Emilio Ferreiro que anos despois abandonara para ubicarse nas actuais do Edificio das Federacins Deportivas Galegas da ra Fotgrafo Luis Ksado. Sen embargo foi na ra Coln onde primeiro desenvolveu as sas actividades a Federacin que ao longo de case medio sculo de vida foi quen de organizar innumerables actividades, entre elas campamentos nacionais, e de poer en servizo catro refuxios en privilexiadas localizacins de montaa de Galicia e da sa contorna.

A aprobacin dos orzamentos do ano 2011, nos que destacan a partida prevista para actividade ordinaria dotada con 55.275; a explicacin por parte do presidente Adolfo Puch do seu proxecto federativo e a entrega de galardns centrou a Asemblea Xeral Ordinaria da FGM celebrada o 30 de abril. Tras dar a benvida aos asistentes de desexar que este sexa un ano cheo de grandes novas para os deportes de montaa, o presidente Adolfo Puch, cedeu a palabra secretaria xeral Isabel Alonso que procedeu lectura da acta da asemblea ante-

O presidente comparte os seus obxectivos Adolfo Puch trasladou aos e s asistentes asemblea o seu novo proxecto federativo no que destacan como principais lias mestras e prioridades a promocin e divulgacin do deporte; unha maior presenza nos medios de comunicacin tradicionais de prensa, radio e televisin; a promocin da canteira mediante campaa didcticas e de difusin orientadas mocidade e a posta en marcha de novas actividades e a consolidacin das xa existentes en colaboracin con clubs e concellos. Imos potenciar a rea didctica da nosa Federacin incre11

mentando o nmero de docentes da EGAM co obxectivo de dar cumprida resposta demanda de todo o noso colectivo, diversificando a natureza dos cursos, sinalou Puch que tamn avanzou a realizacin dalgunhas reparacins nos refuxios da Federacin para tratar de aumentar a sa utilizacin ao longo do ano. As mesmo o presidente da FGM tamn confirmou a existencia de contactos con varios concellos galegos coa finalidade de reparar e instalar novos rocdromos e salas de boulder. Ademais, segundo Puch, no ano 2012 xurdirn novas sorpresas para os escaladores, corredores e esquiadores nas que xa estamos a traballar. Na sa intervencin o presidente confirmou que a FGM volver a publicar a revista Cumes, desta volta en formato dixital e cunha periodicidade, en principio, semestral. Puch tamn adiantou que se estn a confeccionar trpticos e polpticos en formato telemtico e papel para promocionar a licenza deportiva, os refuxios e o montaismo infantil. As mesmo, o presidente da Federacin apostou pola potenciacin da pxina web como medio inmediato de comunicacin cos clubs e federados. No plano administrativo, Puch confirmou a ampliacin do horario de atencin a clubs e deportistas que ser de luns a venres de 11 a 13.30 e de 17.30 a 20.30 horas. A correspondencia e informacin cos clubs e federados, dependendo da natureza da mesma, ser por correo ordinario, e-mail ou va web, pretendndose axilizar a informacin. Por ltimo Puch adiantou que este ano estar na ra a nova Gua de Sendeiros de Galicia, na que Turgalicia d publicidade a todas as rutas aprobadas e homologadas pola FGM a travs dos seus tcnicos. Esta gua que se edita cada dous ou tres anos, nesta ocasin incorpora os 30 novos itinerarios aprobados pola Federacin desde a publicacin do ano 2008.

Aprobacin de orzamentos e asignacin de actividades A asemblea procedeu aprobacin dos orzamentos deste ano nos que o presidente destacou a partida prevista para actividade ordinaria dotada con 55.275. Puch fixo fincap na necesidade de optimizar as inversins dadas as expectativas de reducin dos recursos pblicos que baixaron nun 5% no 2010 e un 9% no 2011, o que leva necesidade de incrementar os recursos propios, labor non exenta de dificultades, dixo. En canto asignacin das actividades tradicionais para ao ano 2012, o coordinador de Actividades, Felipe Martnez foi adxudicando as mesmas tras algunhas deliberacins entre os clubs, quedando como sigue: 4 e 5 de febreiro Percorrido de Esqu de montaa Club Montaeiros Celtas - FGM. 7 e 8 de abril Campamento e Marcha de maiores Clube de Montaa Xistra - FGM. 9 e 10 de xuo Marcha con Vivac Club Pea Trevinca Montaeiros de Galicia - FGM. 16 e 17 de xuo Campamento e Marcha infantil-xuvenil S. Montaa rtabros - FGM. 9 setembro Marcha Territorial de Montaeiros Veteranos Club de Montaa Xistra - FGM.

7 e 8 de xullo Descenso de Barrancos Clube de Montaa Xistra-FGM. No seguinte punto da orde do da o presidente citou en orden inverso a puntuacin dos clubs do 12 ao 1, segundo o baremo aprobado en asemblea e que valora a expedicin de licenzas, participacin en actividades galegas, actividades estatais, organizacin das mesmas e participacin nos cursos da Federacin. Finalmente acordouse que o Mellor Club de Galicia no ano 2010 foi o Club Pea Trevinca Montaeiros de Galicia. Clasificacin final: 1 Club Pea Trevinca Montaeiros de Galicia 2 Club Montaeiros Celtas 3 Clube de Montaa Xistra 4 Sociedad de Montaa rtabros 5 Clube de Montaa Ribeira Sacra 6 Seccin de Montaa do Club Deportivo Fontias 7 Club Pea Trevinca-Barco 8 Club Montaeiros de Pontevedra 9 Club Alpino Ourensan 10 Club de Montaa O Carroucho 11 Club Montaa Ferrol 12 Club de Montaa O Veral Na sesin o Director Tcnico, Jos Manuel Prez Prego, expuxo asemblea a maior parte das lias mestras da poltica didctica da Federacin cara potenciacin e diversificacin dos cursos para ano 2012. Na sesin aprobouse unha proposta de Xos Lois Freixeiro de modificacin das subvencin s licenzas

deportivas para as persoas maiores de 65 anos. Finalmente tras unha quenda de rogos e preguntas que foron contestados pola Xunta Directiva, procedeuse ao peche da asemblea. Entrega de galardns anuais da FGM Unha vez rematada a asemblea tivo lugar a entrega anual de galardns da FGM en dependencias do Hotel Coia (imaxes ao p). En dito acto o presidente de Federacin, acompaado dos dous vicepresidentes, entregaron as placas da Copa de Marchas de 50 quilmetros e a continuacin procedeuse entrega dos seguintes premios en recoecemento do apoio noso deporte de catro clubs galegos: - Club Montaeiros Celtas por ser a entidade que nos derradeiros anos aportou un maior numero de participantes a actividades e cursos federativos. - Clube de Montaa Xistra en recoecemento sa labor de organizacin de actividades federativas, e o club galego que se fixo cargo da organizacin dun maior nmero de actividades no computo dos ltimos anos. - Sociedad de Montaa rtabros que leva varios anos sendo o club galego que mis licenzas deportivas expide cada ano. Premio promocin da licenza federativa. - O Club Pea Trevinca Montaeiros de Galicia recibiu o Premio ao Mellor Club Galego na temporada 2010 por un compendio das cualidades destacadas nos galardns outorgados aos outros tres clubs.

12

13

Dobrete galego no cumio de Norteamrica

Texto: M.C.Echevarra - Fotos: R. Lpez e A. Alonso

Roberto Lpez e Abel Alonso ascenderon ao McKinley o 27 de maio

Os montaeiros galegos enfrontan o reto de subir os cumios mis altos dos continentes

Roberto Lpez e Abel Alonso, personalizan o ltimo fito do montaismo galego: a ascensin ao monte McKinley (6194 m.) en Alaska. Os alpinistas coroaban a montaa mis elevada de Norteamrica o 27 de maio aproveitando unha tregua do tempo, caracterizado por fro moi intenso, fortes nevaradas e rachas de vento de ata 90 quilmetros por hora. Con tan s nove das de aclimatacin, Roberto e Abel decidiron aproveitar unha previsin meteorolxica favorable e foron quen de facer cumio nunha montaa que segundo as sas propias palabras impresionante e moi dura, a mis dura que fixemos ata o de agora, pero fascinante. O McKinley forma parte do desafo 7 Summits para ascender os sete cumios mis elevados de todos os continentes, dos que Roberto Lpez xa acadou catro e Abel Alonso un.
Anda que se nos atemos estritamente aos feitos a aventura de Roberto Lpez (Clube de Montaa Xistra) e Abel Alonso (Club Pea Trevinca Montaeiros de Galicia) rumbo ao Crculo Polar rtico comeza o 13 de maio na estacin de tren de Vigo, a xestacin do proxecto hai que situalo moitos meses atrs . Tras verse obrigados a renunciar, por diversos motivos, o ano pasado a poelo en marcha, foi neste 2011 cando os dous montaeiro galegos puideron ver materializado o seu sono de chegar montaa mis elevada de Norteamrica, o McKinley de 6194 m. Un xito que ambos recoecen a Cumes achgalles un grao extra de satisfaccin ao ser conscientes de que s o 40% dos que o intentan chegan ao cumio. Duros adestramentos que incluan arrastrar unha roda de tractor pola praia; xestins e sadas montaa, marcaron a preparacin dos montaeiros galegos como traballo previo ao ascenso ao McKinley. Unha preparacin que ademais ambos tiveron que compatibilizar cos seus respectivos compromisos laborais e persoais e un financiamento que

REPORTAXE

14

15

Esquema detallado do ascenso ao McKinley

foi 100% propio. Como sempre neste deporte, o financiamento recoece Roberto un reto tan difcil como a propia expedicin ou mis. Por moitas portas s que chames, semella que os timbres non funcionan. En canto compatibilidade deste reto co traballo e as relacins persoais, ambos apelan ao sacrificio que supn gastar vacacins do ano ou restarlle tempo familia ou parella. Roberto e Abel aseguran ser conscientes de que esta montaa presentaba unha dureza extra mis al do que coeciamos, debido combinacin da altura e a latitude, ademais do fro extremo e dos fortes ventos que son causa de moitos accidentes e conxelacins. Das semanas cheas de emocins Afortunadamente e anda que as condi16

cins non foron especialmente benevolentes, Roberto e Abel foron quen de completar o seu reto nun tempo practicamente rcord. Tras sar de Vigo rumbo a Madrid e tomar na capital de Espaa un voo rumbo a Frankfurt, os montaeiros galegos viaxaron a Alaska, concretamente a Anchorage onde puideron proverse do material necesario, como comida ou gas. Despois dunha parada en Talkeetna, onde pagaron o permiso de ascensin e intercambiaron impresins cos Rangers encargados de velar pola sa seguridade e cunha expedicin rusa que acababa de chegar do cumio do McKinley, na ma do da 18 Abel e Roberto tomaron unha avioneta que os deixou co seu equipo, cargado nun pesado trineo, do que tiveron que tirar de campo en campo, no glaciar Kailtina na base da montaa.

Dous das de bo tempo no glaciar recibiron a Roberto e Abel que sen embargo pronto sufriran toda a dureza da meteoroloxa rtica. Dia de cans no campo 2. Todo o da paleando neve da tenda sen parar. As describan os alpinistas no seu blog Desafo Intil e a travs de conexins va satlite a situacin vivida o venres 20, un da antes de realizar o porteo ao campo 3, ao que volveran dous das despois en medio dun fortsimo vento o e onde atoparon a tenda enterrada pola neve. Al permaneceran nunhas condicins moi duras con fortes nevaradas e fro moi intenso que incluso facilitou a formacin de estalactitas no interior da tenda, ata o martes 24. Esa xornada segundo explicaban: subimos a portear ao campo 4 a 5250 m. pola gran pendente Head Wall e logo unha arista moi exposta ao vento, pero pasamos sen problemas. Hai moito vento e temos que levantar paredes de xeo diante da tenda. Este fro psanos factura. Non sentiamos a punta dos dedos que empezan a agretarse do fro. Paisaxes espectaculares. Nunca miramos nada parecido. Tras baixar e volver a subir ao campo 4 o xoves 26, Roberto e Abel acordan tras confirmar nas previsins meteorolxicas unha vent de bo tempo, atacar o cumio. A pesares de levar s nove das de aclimatacin, os montaeiros galegos saron o venres 27 s 05.00 horas e chegaron os primeiros ao cumio. impresionante esta montaa e moi dura, a mis dura que fixemos ata o de agora. Grazas a todos polo apoio. Cumio McKinley 6194m 63-04.151, 151-00.396 vi27 13h00, relataban Roberto e Abel na sa crnica enviada va satlite.

Roberto no teito de Norteamrica

De regreso a Talkeetna, duchados, despois de mis de dez das sen facelo, e anda algo cansos, Roberto e Abel recoecan como primeira gran dificultade da expedicin a travesa do glaciar Kahiltna ata o campo 2 xa que est plagado de fendas ocultas na sa maior parte. Hai que ir con moito coidado e vixiantes para non levar sustos. Logo est o Head Wall, un muro de 250 m. a aproximadamente, 55 con xeo azul, anda que hai unha lia de corda fixa que facilita un pouco o seu ascenso. Os montaeiros sinalan o Denali Pass como un dos puntos mis crticos con mal tempo, unha travesa en diagonal con moita inclinacin sobre a que ademais acostuma a haber placas de xeo o que dificulta mis a ascensin. Ademais o vento neste paso moi determinante, xa que sopra a velocidades elevadas, provocando moitos accidentes. Por se non fose bastante, a arista cimera est moi espida cunha forte cada por un lado e un abismo de mis de 2000 m. polo outro. Un escenario de pesadelo onde os ventos poden arrincar perfectamente unha persoa na ruta de ascenso. Beleza en estado puro Para estes dous montaeiros que tiveron un inicio na montaa ben distinto (mentres Abel empezou de pequeno cos seus pais, Roberto iniciouse mis

Abel e Roberto na estacin de tren de Vigo

Abel no cumio do McKinley

tarde con amigos), esta cordilleira representa unha das paisaxes glaciais mis espectaculares que vimos ata o de agora, todo grandioso, aseguran. Un mira a todos lados e non se mira mis que vales xeados e enormes montaas, relatan e lembran que desde Talkeetna, onde tomamos unha pequena avioneta, sobrevoamos parte desta cordilleira e realmente impresionante a transicin desde as extensas chairas de Alaska para ir gaando altura pouco a pouco e transformndose en paisaxe verde, con ros en glaciares extensos e montaas xeadas. todo un deserto branco.

Campo 2 con vista do Foraker

O reto dos sete cumios Co McKinley, o lucense Roberto Lpez acada o cuarto dos sete cumios mis altos dos continentes. As, a montaa mis elevada de Norteamrica smase ao Kilimanjaro (frica); Elbrus (Europa) e Aconcagua (Amrica do Sur) que xa figuran no currculo de Roberto Lpez ao que lle restan coroar o Everest (Asia); a Pirmide de Carstnez (Oceana) e o Monte Vinson (Antrtida) para completar o reto que o alpinista estadounidense Richard Bass acadara por primeira vez en 1985. No caso do pontevedrs Abel Alonso, o McKinley converteuse, despois do Aconcagua, no segundo cumio acadado dentro do proxecto 7 Summits. Coa inxeccin de moral que supn superar o reto do McKinley, Lpez e Gonzlez amsanse ilusionados coa posibilidade de continuar adiante co reto anda que sinalan que habera que preguntarse antes se hai financiamento para poder realizar outro deses mticos cumios. Este ano creo que non ser posible anda que ganas non faltan, din.

Mais fotos en CumesTV

17

Home da montaa e seor na montaa

Amigos e compaeiros lembran a Chito Veiga, referente do montaismo galego

Chito, de novo, cunha ferida no nariz

Marrocos (1992)

No Himalaia (1982)

Chito nos ltimos tempos (2006)

Recn estreado 2011, Constancio Veiga, Chito, faleca aos 79 anos de idade. Quen moitos consideran responsable de facer do montaismo en Galicia un deporte moderno, deixou tras de si un impresionante currculo no que figuran ademais dos mis destacados macizos espaois, importantes cumios europeos, asiticos, africanos, americanos e tamn de Oceana. O home que subiu s mximas alturas dos 315 concellos galegos e levou o nome de Montaeiros Celtas por todo o mundo, sentou os alicerces da Escola Galega de Alta Montaa e desenvolveu un activo labor de divulgacin dos seus coecementos e amor pola montaa e a sa contorna.
Texto: M.C.Echevarra - Fotos: Arquivo Antonio Veiga Director Tcnico da FGM e instrutor da EGAM e da EEAM, de ampliar os horizontes do montaismo galego. El deu un paso mis al, sau das nosas montaas e achegouse s dos Alpes ou frica, nunha poca na que sar da Pennsula era unha grande aventura. Esprito aventureiro que ademais soubo transmitir e fusionar cos seus coecementos de natureza, historia, arqueoloxa, etnografa ou fotografa. O seu irmn, Antonio Veiga, apunta que soubo transmitir o seu inmenso bagaxe cultural sobre a historia e a sa experiencia en montaa. Xeografa, etnografa, arqueoloxa e astronoma coas que animaba as noites de campamento. Ademais era un experto en cine de montaa. Nese labor de transmisin dos seus coecementos e paixn pola montaa, Fernando Rey, presidente de Montaeiros Celtas entre os anos 2007 e 2011, recoece ao artfice dun xermolo do que sau unha gran xeracin de montaeiros e montaeiras galegos. Homes e mulleres que co tempo emularon os logros acadados por Chito que lembra Adolfo Puch, presidente da FGM, organizou as sas primeiras sadas ao estranxeiro cando non haba xente que fixera actividades

Marrocos (1964)

O tro de irmns Veiga (1947)

Para min e para todos os montaeiros a sa figura quedara resumida nestas palabras: Home da montaa e seor na montaa. Quen as fala Antonio Fernndez Pena, Cholo, compaeiro e pupilo de Chito Veiga desde xaneiro de 1962, data a partir da que asegura a mia vida montaeira quedou profundamente ligada e influda polas sas ideas deportivas, humanas e culturais. Moitos son os montaeiros e montaeiras galegos que recoecen en Chito Veiga unha referencia deportiva que foi quen, como asegura Jos Manuel Prez,
18

de montaa e aventura en macizos da entidade dos Andes, montaas de Nova Zelandia ou o Monte Kenya. Non en tan renomeados cumios, senn nas montaas de Galicia, centrou Chito a sa colaboracin co boletn Cumes nun tempo no que como lembra o que fora o seu director na primeira etapa, Ricardo Echevarra, as colaboracins eran escasas, pero Chito sempre participou dando sobrada mostra do seu profundo coecemento do noso pas. Foi un traballo polo que lle estaremos sempre moi agradecidos. Desde o Cepudo ao resto do mundo Nacido en Vigo en 1931, Chito rexistrou no seu diario de excursins a sa primeira sada o 22 de xullo de 1945 co seguinte percorrido e notas aclaratorias: Coia - Camio da Raposa - Torreiro - Estacin da Florida - Espedrigada -

Puente Romano - Pereir - As Carneiras - Valladares - Cepudo - Alba - Capilla con el escudo de los Valladares - Restos de murallas de la fortaleza - Iglesia de Valladares - Regreso por el mismo recorrido. Nesa sada Chito foi acompaado polo meu irmn Pepe e por min mesmo, sinalada Antonio Veiga que destaca que desde entn Chito rexistrou todas e cada unha das excursins que realizou, unha historia da sa vida na montaa incriblemente detallada, con esquemas de rutas, debuxos, fotografas. Antonio lembra que tanto el como Chito se iniciaron na montaa da man do seu irmn maior Pepe, un namorado da natureza, co que comezamos a nosa andaina de xeito continuado e intenso. En 1947 Chito ingresa xunto a Antonio e Pepe na seccin de montaa do Real

Club Celta. O chamado Tro Hermanos Veiga pronto destacou por fusionar o concepto deportivo coa natureza, a historia, a arqueoloxa e a etnografa. A sa participacin na organizacin de actividades foi contina durante dcadas sinala Fernando Rey, ex presidente de Montaeiros Celtas, que lembra que para Chito o importante era o club e non a persoa, un club que ademais, segundo Rey, animou a diversificar en canto a actividades introducindo outras ao marxe do montaismo como a espeleoloxa ou o mergullo. Mis de 4000 ascensins en Galicia, includas as mximas alturas dos 315 concellos que a compoen; cumios nos principais macizos espaois (Pirineos, Gredos, Picos de Europa, Serra Nevada), europeos (Alpes suzos, austracos, iu19

Antonio e Chito no Faro de Avin (1951)

senn tamn como smbolo, exemplo deportivo e de amor pola montaa. Para Jos Manuel Prez a caracterstica principal de Chito era o seu respecto polas persoas. Tia unha paciencia e capacidade de comprensin da diferenza que existe entre as persoas a admirar. Valores aos que engade tamn o instrutor da EGAM e da EEAM a sa capacidade de estar a gusto na montaa sen importar onde ou o tipo de montaa. Fernando Rey refrese a quen en vida recibiu a Medalla de Ouro de Montaeiros Celtas, club do que foi ademais Socio Distinguido, como unha persoa entregada e xenerosa, ademais de entraable e gran contador de historias. Unha faceta que tamn destaca Adolfo Puch que lembra que Chito foi o primeiro presidente da FGM entre 1963 e 1970 e que engade o seu fondo amor pola montaa en todas as sas facetas deportiva, social, cultural. Disfrutaba dunha va de escalada, unha charla cun vello dunha aldea ou sacando unha foto e unha mmoa en Galicia, unha edelweis nos Alpes ou Pirineos ou retratando a un rebeco nos Picos de Europa. molo botar moito en falta.
Na cova do Rei Centolo (1954)

ACTIVIDADES

Actividades
1 proba da Copa Galega de Carreiras por Montaa.

Entre os meses de febreiro e xuo celebrronse mis dunha vintena de actividades organizadas pola FGM e os clubs que podes consultar na web da Federacin (www.fgmontanismo.com). Delas destacamos as seguintes:

o que xa pasou

Case un cento de participantes, entre eles o septuaxenario montaeiro Ramn Blanco, tomaron a sada o 28 de maio en Viveiro na 1 proba da Copa Galega de Carreiras por Montaa. Os clasificados na primeira das tres probas das que se compn a Copa Galego foron: Categora absoluta: 1 Emilio Martnez Anta, Sociedad de Montaa rtabros. 2 Juan Carlos Rodrguez Queijas, Clube de Montaa Pico do Castro. 3 Jos Antonio Santalla Canedo, Clube de Montaa Red 1 Ourense. 3:58:30 4:05:12 4:07:57

goslavos, macizos de Laponia e Noruega), asiticos (cordilleiras de Tauro e Lbano, Himalaya), africanos (cordilleiras do Rif e Gran Atlas, Kilimanjaro), americanos (Andes peruanos, macizo costeiro de EEUU ou Groenlandia) e de Oceana (Macizo de Tongariro); exploracin de grutas en Espaa, Portugal, Marrocos ou Lbano e travesas polos desertos de frica, enchen o currculo deportivo de Chito Veiga. Nunha etapa na que practicamente ningun se aventuraba a facer expedicins fra do territorio espaol, sinalada Adolfo Puch, presidente da FGM, Chito visitou os cinco continentes ao tempo que co seu labor divulgativo sementou nas novas xeracins a inquietude de coecer mundo pisando os cumios mis importantes do planeta. Nesta dobre vertente incide tamn Jos Manuel Prez, Director Tcnico da FGM, para quen Chito foi un claro exemplo do que un montaeiro. Sempre existe un impulso persoal que tira de ns para facer actividades do noso interese e dedicar
20

unha parte do noso tempo a impulsar o montaismo e iso foi o que Chito fixo a travs da EGAM ou con actividades de divulgacin. Entre elas Fernando Rey destaca a Operacin Benjamn, destinada a introducir no mundo da montaa aos cativos, e na que Chito participou ao longo de 40 anos. Pero para o ex presidente de Montaeiros Celtas, a principal achega de Chito Veiga ao deporte galego foi a de ser quen de dar o paso e incorporar progresivamente os medios tcnicos para facer do montaismo un deporte, contando para iso coa colaboracin doutros pioneiros e copiando do que se faca mis al das nosas fronteiras. Entrega e xenerosidade Tan innegables como os seus logros deportivos son, no caso de Chito Veiga, os seus valores humanos. Entrega incondicional aos demais, xenerosidade sen condicins e amizade sen fisuras son segundo Antonio Fernndez Pena, Cholo, trazos da sa personalidade que fan que perviva para sempre, non s nos corazns de todos os que o coecemos,

Categora veteranos: 1 Emilio Martnez Anta, Sociedad de Montaa rtabros. 3:58:30 2 Jorge Diz Carrera, Seccin de Montaa do Club C.A.R Marisqueiro. 4:10:51 3 Eleuteiro Manuel Couceiro Eiris, Sociedad de Montaa rtabros. 4:16:18

VI Campionato Galego de Escalada de Base

Posto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Nome Alejandro de Frutos Martnez Rodrigo Alejano Garca Alejandro Cartelle Romeu Uxa Garca Torres Felipe de Frutos Martnez Antn Garca Iglesias Javier Alejano Garca Bruno Casal Gonzlez Sara Expsito Prez Diego Alonso Martnez Idade 15 14 13 12 12 14 11 11 11 11 Clube Xistra Celtas Club Ferrol Celtas Xistra Celtas Celtas Celtas Trevinca Trevinca

Organizado polo Club Montaeiros Celtas e a FGM o 4 de xuo no Pavilln de As Travesas en Vigo, na 6 edicin do Campionato Galego de Escalada Base participaron 26 escaladores e escaladoras de entre 4 e 15 anos. 1 va 2 va 125 125 125 125 125 125 125 125 125 45 120 120 120 120 120 120 85 80 55 Final 140 115 95 70 70 65

21

o que xa pasou

2-3 xullo
curso descenso de barrancos FGM-EGAM

de XVII descenso s co barran ra FGM-C.M. Xist

9-10 xullo

o que est por vir

4 setembro 11 setembro
XXIII Marcha Galega de Montaeiros Veteranos FGM- C.P. Trevinca M.G. 2 Proba da Copa Galega de Carreiras por Montaa + Copa de Espaa de Carreiras por MontaaFEDME

16-23 agosto
Campamento Anual da Federacin Espaola de Deportes de Montaa y Escalada Pirineo Cataln (Valle de Boi) FEDME

3 setembro
IX Andaina Popular Concello de Ribeira - Copa 50km FGM-As Mioteiras

1 e 2 probas da Copa Galega de Escalada en Bloque

Categora feminina: 1 Josefina Maestu Almeida 2 Dolores Domnguez Iglesias 2 Rosa Gonzlez Lpez 4 Katya Sanz Ochoa 5 Mari Flor Fernndez Alvarez 6 Teresa Fernndez Vzquez 6 Mari Carmen Fernndez Alvarez 8 Chiara Lazzaretto 9 Raquel Paradela Maci 9 Alba Nez Martnez Categora masculina: 1 Marco Gonzlez Gerpe 2 Alejandro Lpez Snchez 3 Xurxo Brea Martnez 4 Jos Yera Fachal 5 Carlos Marqus Carballo 5 Miguel Feijo Fernndez 7 Pablo Gonzlez Castro 8 Miguel Alonso Prez 9 Ignacio Lpez Lpez 10 Antonio Castieira Redondo

Celebradas das probas da Copa Galega de Escalada en Bloque en Ourense e A Corua a clasificacin xeral a seguinte: (Sdad.de Montaa rtabros) (Club de Montaa Serra do Suido) (Sdad. de Montaa rtabros) (Club de Montaa Serra do Suido) (Clube de Montaa OVeral) (Agrupacin Escaladores Ourensns) (Club de Montaa Serra do Suido) (Agrupacin Escaladores Ourensns) (Agrupacin Escaladores Ourensns) (Agrupacin Escaladores Ourensns) (Sdad. de Montaa rtabros) (Sdad. de Montaa rtabros) (Agrupacin Escaladores Ourensns) (Sdad. de Montaa rtabros) (Club de Montaa OVeral) (Agrupacin Escaladores Ourensns) (Club Pea Trevinca Montaeiros Galicia) (Club Montaeiros Celtas) (Sdad. de Montaa rtabros) (Club de Montaa OVeral) (145 puntos) (100 puntos) (100 puntos) (80 puntos) (65 puntos) (55 puntos) (55 puntos) (51 puntos) (47 puntos) (47 puntos) (145 puntos) (123 puntos) (120 puntos) (106 puntos) (100 puntos) (100 puntos) (94 puntos) (54 puntos) (47 puntos) (43 puntos)

2 outubro
3 Proba da Copa Galega de Carreiras por Montaa

15-16 ou tubro
Curso de Escalada arti ficial

22-23 outubro
Curso de Orientacin con GPS

29 outubro
3 Proba Copa Galega de Escalada en Bloque

FGM-EGA

FGM-EGAM

palmars
Fernando Arca, membro da Seleccin Galega de Carreiras por Montaa da Federacin Galega de Montaismo, conseguiu o posto 11 na Carreira de Zegama, un posto moi destacado dentro dunha das probas mis importantes e recoecidas a nivel estatal e internacional. Sara Aicart Ortiz obtivo o 3 posto na clasificacin final da Copa de Escalada da FEDME na categora feminina. Tino Lois obtivo o 4 posto na clasificacin final da Copa de Escalada de Dificultade da FEDME. 23

22

O septuaxenario Ramn Blanco participou na 10 proba

Chegado expresamente de Venuezuela, onde vive desde a dcada dos setenta, o montaeiro Ramn Blanco, participou o pasado 29 de maio no seu Viveiro natal na primeira das probas que conforman o calendario da Copa Galega de Carreiras por Montaa. Cumpridos os 78 anos, Blanco que se iniciou nesta disciplina hai pouco mis dun lustro, completou os 43 quilmetros en pouco mis de seis horas, confirmando o seu excepcional estado de forma que xa en 1993 o convertera, con 60 anos, no montaeiro de maior idade do mundo en subir ao Everest. Quen foi quen de ascender aos cumios mis elevados de todos os continentes, relata para Cumes algunhas das experiencias mis salientables de, como el mesmo a define, unha vida vivida desordenadamente e disfrutada intensamente.
Se sobes a vas armar. Se sobes a vas armar. Esta foi a frase que en 1993 un integrante dunha expedicin espaola espetoulle a Ramn Blanco no campo base do Everest antes de que o montaeiro lucense iniciase a ascensin ao cumio mis alto da terra. Blanco que asegura que uns anos antes nunca pensara en ir ao Himalaya, subiu e armeina, di. A razn? Ramn Blanco tia naquel momento 60 anos e foi precisamente a sa condicin de sexaxenario a que o converteu durante cinco anos no montaeiro de mis idade en coroar o teito do mundo. Antes do Everest, este deportista que desde o seu Viveiro natal marchara con 17 anos a Cuba, para recalar logo en Mxico e finalmente en Venezuela, onde
Blanco no Ayantepuy en Venezuela

PROTAGONISTAS

Ramn Blanco
Texto: M.C.Echevarra - Fotos: Ramn Blanco
24

da Copa Galega de Carreiras por Montaa

vive na actualidade, xa atesouraba un destacado currculo que tivo o seu inicio en Mxico, no volcn Popocatepetl de algo mis de 5000 metros de altura. Subn por casualidade cuns amigos que me animaron e sentinme xenial, lembra Blanco que tia entn 32 anos e xa non parou de acadar cumios, entre eles os mis elevados de todos os continentes: Aconcagua, McKinley, Elbrus, Vinson, Kilimanjaro. Un fito reservado a moi poucas persoas pero ao que o montaeiro lucense lle quita importancia asegurando que eu vou montaa por amor montaa, non por bater rcords. O que me importa a experiencia, as paisaxes, estar coa xente. Unha filosofa que recoece que non prolifera na actualidade. Agora hai moito egosmo nas expedicins,
25

Durante a sa participacin na carreira de Viveiro

cando era neno, tiven claro que quera participar. Dito e feito. Ramn voou deste Venezuela a Galicia e o 29 de maio tomou a sada nunha proba que define como moi forte e que foi quen de completar en pouco mis de seis horas a pesares dalgns problemas estomacais que sufriu ao final. Tres ou catro das semana, Blanco, sae a correr s catro da ma polas inmediacins da sa vivenda en Caracas por onde fai seis, 15 ou 21 quilmetros. Unha preparacin que completa os domingos cun adestramento nun Parque Nacional prximo capital venezolana e onde os desniveis son bastante acusados. Este, que a algun lle pode parecer un ritmo frentico e mis para un home de 78 anos, o montaeiro lucense asmeo con naturalidade apelando a sa xentica, confirmado ademais que como normal e algo que non me preocupa. Despois de dcadas de pagar custosas expedicins contando como nica fonte de financiamento o seu propio soldo como construtor de instrumentos musicais de corda, Blanco veuse obrigado nos ltimos anos a aparcar a sa actividade como montaeiro que retomara de inmediato se dispuxese dos cartos precisos para enfrontar unha expedicin incluso ao Everest, bromea, anda que preferira ir a outra montaa que non coeza. A vida empeza ahorita, di un gran lector S hai unha paixn que Blanco comparta coa montaa: a lectura. Son un fantico lector. Leo todo e teo unha biblioteca moi ampla. A cultura vital, sentencia o montaeiro que sita literatura na
Subindo Pirmide de Carstensz, teito de Oceana

orixe da experiencia vital que primeiro o levara a Cuba e posteriormente a Mxico e Venezuela. Eu estudei Comercio, pero non me gustaba. A travs da lectura puiden descubrir outros mundos, outras vidas e decidn marchar a Cuba onde un to meu tia un almacn de instrumentos musicais, lembra quen non foi un emigrante galego tpico como moitos dos seus coetneos. Asegura que a sa unha vida vivida desordenadamente e disfrutada intensamente e onde moitas persoas da sa idade ven un muro infranqueable, Blanco sentencia que fago o que me gusta con independencia dos anos. Unha filosofa que pretende trasladar nos seus relatorios nos que exhorta a aquelas persoas s que lle gustara facer cousas diferentes a que empecen xa, porque segundo Blanco a vida empeza ahorita ou como tamn di vive el momento que lo dems es cuento.

Con 792 licenzas, a provincia de A Corua situouse no ano 2010 cabeza de Galicia en nmero de federados e federadas que no global do pas acadou os 2012. Con preto de 300 afiliados o club rtabros da cidade herculina confirmouse como o primeiro de Galicia, seguido con algo mis de 200 socios e socias polo vigus Club Pea Trevinca, o primeiro da provincia de Pontevedra que sumou o pasado ano un total de 670 federados e federadas. Fronte aos 11 clubs que existen en cadansa provincia anteriormente mencionadas, a de Ourense suma seis que agrupan 347 federados e federadas. A provincia de Lugo, cun total de seis clubs, acadou 192 afiliados. O club corus rtabros e os vigueses Club Pea Trevinca e Club Montaeros Celtas, situronse no mis alto do podio das licenzas expedidas ao longo do ano 2010 polas 33 agrupacins de montaa de Galicia que sumaron un total de 2012 afiliacins. A Sociedad de Montaa rtabros da cidade de A Corua acadou o primeiro posto na relacin de licenzas do pasado ano cun total de 298, 75 mis que o vigus Club Pea Trevinca Montaeros de Galicia que foi o segundo con 223 licenzas. O Club Montaeros Celtas, tamn da cidade olvica, confirmouse como o terceiro de Galicia en nmero de licenzas cun total de 146. Os case 300 socios e socias de rtabros, xunto cos 138 da S.M. Clube Deportivo Fontias de Santiago, os 94 do Club de Montaa O Carroucho de O Burgo e os 63 do Club Montaa Ferrol, sitanse cabeza da provincia de A Corua na que os seus 11 clubs suman un total de 792 afiliados o 39,36% de Galicia.
27

moito individualismo e interese por ser o primeiro, sinala Blanco que eloxia o papel de dominio acadado por Espaa no panorama internacional do montaismo. Da alta montaa s carreiras cunha xentica privilexiada A primeira proba da Copa Galega de Carreiras por Montaa trouxo desde Venezuela ao seu Viveiro natal a Ramn Blanco a finais do mes de maio. Tras verse obrigado por razns econmicas a aparcar temporalmente a sa actividade como montaeiro, Blanco afeccionouse en Caracas a participar en carreiras non s en cidade senn tamn na montaa. En Caracas participo en maratns e carreiras e anda que boto en falta a montaa tamn me gusta o que fago, independentemente da mia idade, as que cando souben polo meu curmn que se a celebrar unha carreira en Viveiro, por cuxos montes eu andaba s carreiras
26

O club corus acadou 298 federados, 75 mis que Pea Trevinca que foi o segundo

rtabros reconfirma en 2010 o seu liderado en Galicia en nmero de licenzas

No global do pas rexistrronse un total de 2012 afiliacins das que mis de 500 corresponden cidade de Vigo
Texto: M.C.Echevarra - Grficos: Jess Nieto

do do Grupo de Montaa Pena Tallada de Ribadeo con 51, o Club de Montaa Mustallar da cidade das murallas con 25 e a Asociacin Deportiva Pasada das Cabras de Burela con 16. O segredo de rtabros Sobre o liderado do club que preside no nmero de licenzas da FGM o pasado ano, Fernando Cancelo, lembra que aos nosos asociados sempre lles recomendamos a importancia de tramitar a licenza a principios de ano, as como todas as sas vantaxes. Ademais para participar na maiora das nosas actividades unha obriga ter a licenza. Dos case 300 socios e socias de rtabros, 259 son adultos, catro mozos e 35 infants, un colectivo este ltimo sobre o que Cancelo destaca a sa actividade e o importante esforzo que o club fai subven-

cionndolles a licenza. O presidente do club corus que non agacha a sa satisfaccin polo liderado acadado por rtabros incide no efecto que neste feito est a ter o boom que nestes ltimos anos se ten producido con dous deportes de natureza como o boulder ou os trails, as como a oferta do club en especial os percorridos tanto dun da como de fin de semana que fan que moita xente se achegue ao club para asociarse e federarse. A cidade de Vigo e os homes cabeza dos federados en Galicia Cun total de 545 licenzas a cidade de Vigo sitase cabeza de Galicia, seguida de A Corua con 459, O Barco con 148, Santiago con 138 e Ourense con 136. No ranking das dez primeiras cidades en nmero de licenzas no ano 2010 a capital lucense rexistrou 103, Pontevedra 82, Ferrol 63, Oleiros 55 e Ribadeo 51. Da anlise dos datos de afiliacin rexistrados nos clubs galegos ao longo do ano 2010, conclese que son os homes adultos os que maior nmero de licenzas acumulan cun total de 451 na provincia de A Corua; 343 en Pontevedra; 218 en Ourense e 133 en Lugo. A continuacin sitanse as mulleres adultas cun total de 287 licenzas en A Corua; 191 en Pontevedra; 107 en Ourense e 53 en Lugo. As afiliacins infants son as que ocupan o segundo lugar en Galicia, sendo a de Pontevedra a provincia que mis nmero acumula cun total de 57 masculinas e 67 femininas. En A Corua o nmero de afiliacins de nenos e nenas acada o mesmo nmero: 23. Na provincia de Ourense rexistrronse 10 licenzas infants masculinas e sete femininas, mentres que en Lugo federronse dous nenos e catro nenas. A mocidade o grupo de idade que rexistra un menor nmero e licenzas. Neste caso tamn a provincia de Pontevedra se sita cabeza de Galicia con 12 afiliados, oito homes e catro mulleres. Na provincia de A Corua federronse cinco mozos e 3 mozas e na de Ourense catros mozos e unha moza. Na provincia de Lugo non se rexistraron altas de mozos e mozas.

Por que federarse?

1.- Pertencer Federacin Galega de Montaismo e Federacin Espaola de Deportes de Montaa y Escalada permite beneficiarse de servizos e actividades organizadas. 2.- A licenza federativa, ademais de idenficarte como practicante dun deporte, d acceso a unha serie de vantaxes. A fundamental que conleva un seguro que cubre os riscos normais da prctica dos deportes de montaa. Tamn te facilitar un acceso a prezos preferentes nas tas pernoctas. Grazas a ta licenza da FGM podes acceder cun desconto dun 70% rede de refuxios e albergues federativos ubicados en serras tan importantes como Trevinca, Caurel, Xurs ou Pea Ubia. 3.- A ta licenza permitirache acceder a todas as competicins federativas organizadas en colaboracin cos clubs como a Copa Galega de Escalada en Bloque, a Copa Galega de Carreiras o I Campionato de Esqu de Montaa ou o Campionato de Escalada Base de promocin infantil que desde hai anos se realiza en Vigo e pasar a ser Copa Galega de Escalada Base con competicins en A Corua e Vigo. 4.- As mesmo ters descontos en tendas de deportes de montaa como Terra ou Nortrek; fisioterapeutas; despachos de avogados e incluso en tendas de complementos para muller, con descontos que oscilan en o 10% e o 25% segundo os casos. 5.- Ter a tarxeta federativa permteche inscribite aos cursos de formacin ofertados pola FGM a travs da EGAM, e deste xeito progresar na formacin tcnica e deportiva dende os niveis de iniciacin ao perfeccionamento deportivo. 6.- Debes ser consciente de que federarte contribe a mellorar a tecnificacin deportiva dos e das deportistas. A ta achega axuda a que melloren todos os servizos ofertados e a que o deporte de montaa sexa cada da mis grande.

Pola sa banda a provincia de Pontevedra acumula o 33,84% das licenzas do ano 2010, 681, cos clubs Pea Trevinca (223 licenzas), Club Montaeros Celtas(146), Club Montaeros de Pontevedra(82) e o Club de Escalada Azimut de Vigo, cabeza da relacin de 10 clubs existentes na provincia. No caso de Ourense o nmero de licenzas dos seus seis clubs acadou as 347,

un 17,24%, co Club Pea Trevinca de O Barco cabeza con 133 e seguido co Club Alpino Ourensn co 116, o Clube de Montaa Ribeira Sacra de Parada do Sil con 41 e o Club de Montaismo Fonte de Trave de A Ra con 22. Pecha a relacin de afiliacins a provincia de Lugo co 9,54% de licenzas de Galicia, 192, e na que o Club de Montaa o Veral foi o primeiro con 78 afiliacins, segui-

28

Sector de Escalada Deportiva Bgoa Negra. Caractersticas

Texto e fotos: Miguel Feijo, vogal de Escalada e delegado na provincia de Ourense da FGM O sector de escalada Bgoa Negra atpase no Canon do Sil, nas proximidades da Presa de Santo Estevo. O punto exacto atpase da seguinte maneira: se vimos dende Os Peares, debemos tomar direccin ao interior do cann coma se foramos aos sectores de escalada que aparecen na gua de escalada Galicia Vertical, continuando cann cara dentro unha distancia aproximada de 4,4Km, ata que atopemos unhas vivendas e unha ponte. Nese momento continuaremos a carreteira, sen cruzar a ponte unha distancia de 350-400m onde hai un aparcamento. O camio de baixada ao sector arranca no lado esquerdo da carreteira, 30m mais adiante do aparcamento ao lado dun antigo poste de madeira da luz ( importante esta referencia xa que coa abundante vexetacin primaveral en ocasins difcil decatarse da baixada mesmo, hai un fito con pedras), dende onde po30

ESCALADA

Nome 1 Da Derga

Grao 6b

Exp. 7

Comentario Placa que tumba lixeiramente, con pasos tcnicos. Placa que tumba lixeiramente e diedro tcnico final. Placa que tumba lixeiramente e placa lixeiramente inclinada con seccin de regretas esixente. Placa lixeiramente despromada de canto pequeno. Fenda de bo canto Va atltica e tcnica, depromada con seccins intensas. Desprome con canto medio. Placa vertical e por seccins despromada, con seccin final intensa. Comentario Facelos 5 primeiros seguros de Doa Placa que tumba lixeiramente, con pasos Gomina e enlazar coas 3 ltimas delan tcnicos. Buxato Placa que tumba lixeiramente e diedro Placa vertical atltica con seccin final de tcnico final. resistencia pola arista da parede. Placa que tumba lixeiramente e placa Facelos 5 primeiros seguros de Clan Buxato lixeiramente inclinada con seccin de e finalizar cos 4 ltimos seguros de Clan regretas esixente. Buxato Placa lixeiramente despromada de canto Facelos 6 primeiros seguros de Clan Buxato pequeno. e sar por la placa tumbada da esquerda. Fenda de bo canto Va sen equipar. Va atltica e tcnica, depromada con Va rematada que se equipar en breve. seccins intensas. Limparase para que poida disfrutala todo o mundo Desprome con canto medio. Variante con entidade propia,despromada, brutal de Placa vertical e por seccins calidade. Difcil de encadear con seccin final intensa. Facelos 5 primeiros seguros de Doa Gomina e enlazar coas 3 ltimas delan

2 3

Emigrante Fracasado O fogar dos benditos

7a+ 7c

8 8

Vista do sector Bgoa Negra

deremos observar unha vivenda de cor amarela a unha distancia aproximada de 100m. Tras baixar a pendente chegaremos a unha estrutura de formign onde poderemos ver o sector man dereita. O acceso o sector pode resultar complicado para xente que non estea excesivamente acostumada a camiar polo monte pero nada complicado para calquera de ns os escaladores/as. Antigamente accedase por unas cordas colocadas, pero agora ao chegar primeira das mesmas abriuse un camio dereita que facilita o acceso. Se accedemos ao cann dende a entrada superior do cann, debemos estar atentos o desvo que indica a presa de Santo Estevo, e a 100 m de dito cruce atoparemos a casa amarela e a outros 100 metros ser o punto onde aparcaremos o vehculo.

Aprendiz de Faquir

8a+

Fenda Sacrlega Bagoa Negra

6b 7b+

7 8

Caractersticas do sector:
N actual de vas: 10 Altura das vas: 15-20 metros. Orientacin: Norte. Tipo de roca: granito moi compacto de excelente calidade, formando en ocasins xeodas cristalizadas de cuarzo. Tipo de escalada: predomina principalmente a placa despromada, a pesar de que varias das vas transcorran na sa totalidade por un desprome bastante pronunciado.
1 Nome Da Derga Grao 6b Exp. 7 Comentario Placa que tumba lixeiramente, con pasos tcnicos. Placa que tumba lixeiramente e diedro tcnico final. Placa que tumba lixeiramente e placa lixeiramente inclinada con seccin de regretas esixente. Placa lixeiramente despromada de canto pequeno. Fenda de bo canto Va atltica e tcnica, depromada con seccins intensas. Desprome con canto medio. Placa vertical e por seccins despromada, con seccin final intensa. Facelos 5 primeiros seguros de Doa Gomina e enlazar coas 3 ltimas delan Buxato

7 8

Carlota Doa Godina Nome

8c/8c+? 7b+ Grao 7b+ 6b

8 7 Exp. 8 7

8a 1

Doa Buxato Da Derga

2 3

Emigrante Fracasado O fogar dos benditos

7a+ 7c

8 8

2 9 3 9a

Emigrante Fracasado Clan Buxato O fogar dos benditos Clan Godina

7a+ 7a+/7b 7c 7b+/c

8 9 8 9

Aprendiz de Faquir

8a+

4 10 5 11 6 12 7 13 8

Aprendiz de Faquir Clan Xeoda Fenda Sacrlega Bagoa Negra Noso amigo o Pauferro Carlota A Guerra do Fin do Doa Godina Mundo Doa Buxato

8a+ 6b+ 6b 7b+ 6a 8c/8c+? 8a 7b+

7 9 7 8

5 6

Fenda Sacrlega Bagoa Negra

6b 7b+

7 8

7 8

Carlota Doa Godina

8c/8c+? 7b+

8 7

8 7 7

8a

Doa Buxato

7b+

8a

7b+

31

Bgoa Negra. Extensin. Este sector ten orientacin Este polo que dlle o sol pola ma, sombra a partir das 14 aproximadamente. Nos meses de outubro mllanse a maiora das vas que volven
N 1 2 3 4 5 6 Nome La ciudad de las ideas La casa del terror Mr. Danger Buenas Compaas La otra realidad Los Castrati Exp. 5 5 4 4 6 6 Grao 7b+/c 7c? 8? 7a 7b 6b

a quedar practicables en abril- maio novamente. posible a principio de tempada sexa necesario cortar algunha silva que pode nacer nalgunha das vas.

N 6 7

Nome Los Castrati Protobolt Roque Tebra Maneras de vivir

Exp. 6 6 6 5 6

Grao 6b V+ V V+ 7?

Comentario Paso raro de entrada e aguantar Va continua Va continua Dificultade progresiva Seccin dura, engana

Comentario Fisura e seccin de regretas Resistencia sobre canto bo paso bloque Resistencia sobre canto pequeno Resistencia sobre canto bo Va de seccins con paso intermedio Paso raro de entrada e aguantar

8 9 10

Nota: A escalada un deporte potencialmente perigoso. A lectura e comprensin desta resea non capacita por si mesma para a sa prctica. Os autores se eximen da responsabilidade en calquera das accins que se desprendan desta resea e en concreto de calquera accin de escalada.

As mesmo declaran nulos os datos sobre aperturistas para o seu uso en calquera proceso xudicial de faltas ou penal. A propiedade destes croquis da Federacin Galega de Montaismo, para poder reproducilos nalgunha paxina web allea a mesma deber solicitar permiso a mesma.
33

32

A FGM dispn de instalacins propias en Xurs, Courel, Trevinca e Pea Ubia

Situados nalgns dos espazos naturais mis salientables da xeografa galega, os catro refuxios construdos pola Federacin Galega de Montaismo nas ltimas das dcadas, ofrecen aos seus federados e federadas espazos perfectamente acondicionados para albergar e servir de apoio as sas actividades. Con preto de 200 prazas para durmir en liteiras corridas, espazos para cociar, calefaccin, cheminea e sanitarios con ducha, os refuxios de A Ponte, A Seara, Albite e Torrebarrio abren as sas portas por un prezo simblico a todos e todas as federadas que queiran gozar das sas instalacins. Neste nmero de Cumes botaremos unha ollada de conxunto aos refuxios que en prximos boletns coeceremos en detalle.
Texto: M.C.Echevarra - Fotos: Antn Vzquez e M.C.Echevarra As contornas do Xurs, O Courel, Trevinca e Pea Ubia, acollen os catro refuxios propiedade da Federacin Galega de Montaismo que foi quen en tan s das dcadas de por en p esta rede de infraestruturas ao servizo dos seus federados e federadas, as como de calquera outra persoa que lle guste gozar da natureza, sempre que vai acompaado de persoas que dispoan da pertinente licenza da FGM.
34

Refuxios, un complemento imprescindible nas actividades de montaa

Solicitudes e coidado das instalacins Para facer uso das instalacin de calquera dos catro refuxios da FGM as persoas interesadas debern solicitalas telefonicamente Federacin (986 208 758) que dar prioridade s persoas federadas sobre os e as acompaantes que carezan de licenza. A reserva resulta imprescindible para coecer a disponibilidade de prazas e para que os gardas de cada un dos refuxios dean acceso aos mesmos entregando as correspondentes chaves s persoas que realizaron a solicitude. Unha vez no refuxio os e as solicitantes poden estar sos ou acompaados por outras persoas que ao igual que eles acordaron usar estas instalacins como complemento s sas actividades deportivas de montaa favoritas. Pero o goce destas infraestruturas depende en boa parte do seu mantemento e de a a importancia de respectalas e facer un uso racional de elementos como a auga, a electricidade ou a lea. As mesmo, os mobles como liteiras, mesas e bancos, as como as duchas ou sanitarios deben ser usados correctamente evitando ocasionar desperfectos. Aloxamento e servizos nunha contornas excepcionais A unhas instalacins de calidade destinadas a atender as necesidades dos e das sas ocupantes, os refuxios da FGM suman unha

Refuxio da Ponte na Veiga

localizacin privilexiada nas contornas dalgns dos espazos naturais mis destacados de Galicia e da vecia provincia de Len. As o refuxio A Ponte, situado na aldea ourens do mesmo nome na comarca da Veiga, confrmase como un excelente centro de operacins para as persoas que queiran dirixirse a Pea Trevinca, Pea Negra, Picn, Moncalvo, as como s lagoas de Ocelo e da Serpe e ao val do ro Xares. Pola sa banda, o refuxio de A Seara, localizado na aldea do mesmo nome na comarca lucense de Quiroga, servir de porta de acceso a numerosas rutas entre as que se atopan a da devesa da Rogueira ou do Cervo, as como aos cumios do Formigueiro, Pa Paxaro ou Montouto. Na aldea de Albite na ourens comarca da Limia, o refuxio Albite, achega aos e s sas ocupantes as rutas de Fontefra, Salgueiro ou Carrs, as como aos cumios do Gralleiras, o Nervosa ou Quinxo. Xa fra dos lmites de Galicia, na vecia provincia de Len e mis concretamente no val de San Emiliano, o refuxio de Torrebarrio, convrtese en lugar de referencia para os e as practicantes de deportes de montaa que desexan centrar a sa actividade no entorno a Pea Ubia que cos seus 2417 exerce de fronteira natural entre a comunidade de Castela e Len e o Principado de Asturias.
35

Torrebarrio foi inaugurado o pasado ano 2010

Desde o mis antigo, o de A Ponte, ubicado na comarca ourens de A Veiga e nas proximidades de Pea Trevinca e que foi inaugurado en 1992, ao de Torrebarrio, construdo no leons val de San Emiliano e que comezou a funcionar en 2010, nos catro refuxios da FGM poden pernoctar un total de 160 persoas. Ademais de liteiras corridas, os refuxios dispoen de espazos acondicionados para cociar, calefaccin, servizos, duchas,

luz elctrica e auga corrente. Dotacins e servizos que se distriben en distintos espazos en cada un dos refuxios nos que os e as usuarias debern respectar as normas de reserva e regras de uso, as como abonar 2,50 euros para as persoas posuidoras de licenza e os 8 correspondentes s non federadas que sempre debern ir acompaadas de persoas que dispoan da pertinente licenza.

Vista do refuxio de A Seara

 MULLER E MONTAA

A nica instrutora da EGAM inaugura a seccin Muller e montaa

Katya Sanz

Deberase potenciar a actividade fsica desde a infancia

No sculo XXI son moitas as mulleres, mozas e adultas, que practican deporte, o que non evita que persistan prexuzos e estereotipos. As mantense prohibicins que impiden s mulleres participar nalgunhas disciplinas deportivas, incluso nas Olimpadas como o caso da loita grecorromana, o bisbol ou o boxeo. As, nos derradeiros Xogos celebrados en 2008 en Pekn, mentres o nmero de probas masculinas foi de 165 o de femininas acadou as 127. As diferenzas salariais entre homes e mulleres que practican deporte profesional; o desigual trato que os medios de comunicacin outorgan ao deporte feminino ou prohibicins como a da Federacin Espaola de Ftbol que impide s xogadoras obter licenzas profesionais, son outros exemplos que confirman as discriminacins que enfrontan as mulleres deportistas. Por outra banda, numerosos estudos confirman que as mulleres, tanto en Espaa como en Galicia, practican menos deporte que os varns, tanto de xeito profesional como amateur. E os deportes de montaa non son unha excepcin. Anda as son moitas as mulleres que destacan no pas na sa prctica deportiva, nalgns casos polos grandes logros acadados, pero en todos polo esforzo desenvolvido. Na seccin Muller e montaa nos achegarmos a esas mulleres que dedican montaa unha parte da sa vida. Este o caso de Katya Sanz, unha das primeiras mulleres tituladas en Espaa como tcnico de montaismo pola FEDME.. Aos seus 37 anos esta profesora de Educacin Fsica; tcnica superior en Organizacin e Xestin de Recursos Naturais e Paisaxsticos e instrutora da EGAM, desenvolve ademais un importante labor como gua no Parque Nacional Martimo Terrestre das Illas Atlnticas de Galicia.
Texto: M.C.Echevarra - Fotos: Katya Sanz
36

Cmo y por qu razn te iniciaste en la prctica de deportes de montaa? Ms bien me iniciaron. Realmente llevo toda la vida realizando actividades en la naturaleza, con un aito andaba en una mochila de fabricacin casera en la espalda de mis sufridos pero contentos paps. As, fue fcil ir pasando de dar paseos a hacer travesas, despus a llegar hasta las cumbres y luego a escoger lneas diferentes para subir. Diversificar fue el siguiente paso: escalada deportiva, de pared, artificial, en hielo, barrancos, espeleo, esqu en pista, fondo, travesa... Qu es lo que ms y lo que menos te gusta de las actividades que tienen la montaa como escenario? Lo que ms me gusta es que te permiten conocer lugares y rincones alucinantes, que te ayudan a darte cuenta de que a pesar de lo insignificantes que somos tambin formamos parte del paisaje. Me permiten desconectar y superarme un poco cada da, enfrentarme a mis miedos y a mis limitaciones y tambin a valorarme un poco ms. Compartirlas con tu familia y amigos, adems, te llena y te hace crecer y madurar como persona. En fin...esta claro que es dnde mejor me siento. Lo que menos me gusta, en general, es la masificacin que se produce en ciertas zonas y en torno a algunas actividades que se ponen de moda, con los impactos que conllevan sobre el medio. Tampoco me gusta la frivolidad con la que la gente hace determinadas actividades sin saber el riesgo al que se exponen o exponen a otros, muchas veces alentadas por los medios o por intereses comerciales, que banalizan la actividad. En cualquier caso tu vnculo con el medio natural queda claro si tenemos en cuenta tu actividad profesional como gua de medio ambiente en el Parque Nacional das Illas Atlnticas que tambin has contribuido a dar a conocer a travs de la Gua de visita del Parque Nacional martimo terrestre das Illas Atlnticas de Galiza de la que eres una de las autoras, no? S, es cierto. Pero para llegar hasta aqu he tenido que dar unas cuantas vueltas...pas de ser deportista y practicante de actividades de montaa a dedicarme profesionalmente como gua
Katya practicando boulder en Oia

37

de montaa. Quera que los clientes que llevaba no solo se preocupasen de subir, si no de cmo llegar, qu encontraban en su camino y aprender a valorarlo y conservarlo. Complement mi formacin y comenc a buscar trabajo en algo que me permitiera hacer deporte, estar en el monte y transmitir a los dems no solo conocimientos o experiencia, sino una actitud hacia el medio natural, imprescindible para su conservacin. El resultado es mi trabajo actual como gua en el Parque Nacional; aunque llegar aqu me ha costado muchas dosis de trabajo, sudor y unas cuantas lgrimas... Cmo fue la transicin de pasar de una aficin a una actividad profesional al convertirte en instructora de la Escola Galega de Alta Montaa? Mi actividad profesional en la montaa

comenz bastante antes de entrar en la EGAM. De hecho, fui la primera mujer en Espaa titulada como tcnico de montaismo por la FEDME, en el 96, con la primera promocin de la formacin reglada en este mbito y que se llev a cabo en la Escuela de Benasque. All empec a trabajar como gua de montaa y segu formndome en cuanto fueron implantndose las nuevas titulaciones. Vivir en el corazn del Pirineo me permiti adquirir experiencia como deportista y como profesional, adems de darme cuenta de la presin y el impacto que el turismo puede ejercer en un medio tan frgil y espectacular como nuestras montaas. En la actualidad eres la nica mujer que desarrolla su actividad en la EGAM Por qu crees que no hay ms mujeres que se decidan a dar el

paso para entrar en el mundo de la formacin tcnica en montaa? En primer lugar porque en el deporte en general hay menos mujeres deportistas que hombres y las actividades de montaa no iban a ser una excepcin; y an hay menos que realicen actividades medianamente tcnicas. Por otro lado, adems de tener cierta experiencia tiene que gustarte ensear, lo que tambin exige preparacin y asumir una serie de responsabilidades si quieres ser profesional, independientemente de que seas hombre o mujer. Repasando los listados de federados y federadas de los distintos clubs de Galicia en el ao 2010 se confirma que el nmero de mujeres es sensiblemente inferior al de hombres. Esta situacin que tambin se da en otros muchos deportes qu sensacin te produce? No me sorprende. Est claro, como coment antes, que esta tendencia no iba a ser una excepcin en los deportes de montaa. La prctica de cualquiera de sus modalidades exige como mnimo una cierta preparacin fsica, tiempo libre y la necesidad de desplazarse al medio donde se realiza, requisitos a veces difciles de cumplir en una sociedad como la nuestra, en la que en general hay que hacer encaje de bolillos para poder encontrar tiempo para uno mismo y en la que las mujeres an tenemos que superar determinados clichs. Por qu recomendaras a las mujeres que practiquen deportes de montaa? No se lo recomendara solo a las mujeres, se lo recomendara a cualquiera. El

hecho de mantenerte en forma, intentar superarte, disfrutar de la naturaleza y compartir tu tiempo libre con tu gente de una forma tan saludable debera ser un aliciente para cualquier persona. Qu les diras a aquellas mujeres que no se animan a tomar parte en deportes de montaa porque piensan que son excesivamente duros o que requieren mucha preparacin o una gran condicin fsica? Hay que asumir que una mnima preparacin fsica es necesaria para la prctica de cualquier deporte, sobre todo si queremos disfrutar de la actividad y realizarla con seguridad; y ms en las actividades de montaa, teniendo en cuenta el lugar dnde se desarrollan. Lo que recomendara, a cualquier persona que quisiera acercarse a este mundillo, es que comenzaran con actividades sencillas y retos fcilmente alcanzables a corto plazo, que siguiendo una evolucin lgica irn aumentando tanto en el esfuerzo como en la dificultad. Eso s, no hay que olvidar que el objetivo debera ser disfrutar de lo que se realice, ya que es una actividad de ocio. Consideras que las administraciones y entidades deberan tomar algn tipo de medida para favorecer la incorporacin y la presencia de las mujeres en la prctica deportiva? S, pero esas medidas deberan ir encaminadas a incrementar el nmero de deportistas en general, no slo de las mujeres. Primero empezando por aumentar las horas de educacin fsica en los centros educativos, hoy por hoy totalmente insuficientes y que son un reflejo de la tendencia de una sociedad cada vez ms sedentaria. Creo que se debera tender a potenciar la actividad fsica desde la infancia, facilitando el acceso a las diversas modalidades y creando las infraestructuras necesarias para ello. Para terminar cules son los prximos retos que te planteas en tu carrera deportiva? Uff!, sera ms correcto decir: cual es el prximo reto despus de la carrera diaria? con el trabajo, la familia, las lesiones... la dificultad est en gestionar bien el tiempo libre que me queda. El reto es tener la suficiente continuidad para entrenar y salir al monte de tal forma que me permita seguir evolucionando. Pero eso s, el volver a disfrutar del mar de nubes desde la cumbre del Naranjo y hacer algn viaje a las lejanas y grandes montaas son algunas de mis cosillas pendientesya os contar!
Escalada en Redinha

Exercendo de nai e sen quitar os ps de gato

38

Escalada sobre xeo en Trevinca

39

 O FURAFOLLAS

O parque elico da Serra do Galieiro.

Gostarame ter comezado esta seccin de O Furafollas con algn tema sobre os ecosistemas que conforman a variada paisaxe (Historia Natural que dira Plinio) da nosa boa Nazn de Breogn que tan ben cantara Pondal. Mais nas circunstancias actuais, penso que dramticas para a flora, fauna e a paisaxe, en definitiva, para o noso medio natural galego, demandan unhas breves notas para describir a situacin da comunidade autnoma con menos porcentaxe de superficie protexida, apenas un irrisorio 12 % .
Texto: Henrique Lpez, bilogo / Fotos: Varios As ameazas son moitas e por doquier A saber: Urbanizacin da costa; piscifactoras xigantescas que supoen a privatizacin de facto da costa; autoestradas; AVE, etc. Pero o que mis grave que as ameazas desprzanse cara s montaas, que son os ltimos ecosistemas virxes que nos quedan: Estacins de montaa coas conseguintes urbanizacins; canteiras a mansalva; louseiras en Courel e Macizo de Trevinca. A estas e outras desfeitas engdese agora o plano elico da Xunta, que cunha ambicin sen precedentes na materia por parte das autoridades competentes, ven de levar a Galicia ao sexto posto mundial en producin de enerxa elica. A ameaza achgase agora a nosa comarca co parque elico do Galieiro, un mis dos moitos que existen ou existirn nos cumios das serras e montaas de Galicia que sen ningn tipo
40
O petroglifo de Auga da Laxe

Razns para o rexeitamento

cumio, a matogueira termfila, zonas de braas e turbeiras, e breixeiras hmidas sobre depsitos de turba coas mencionadas E. ciliaris e E. tetralix . Destaca a presenza de numerosas especies vexetais asociadas a estes ecosistemas como por exemplo como Ranunculus nigrescens, Saxifraga spatularia, Drosera rotundifolia, Arnica montana subesp. Atlantica e endemismos como: Erica umbellata, Ulex micranthus, Ulex minor, Viola lctea, Stipa gigantea, Linarea Saxatilis, Thymus caespititius, etc. Asociados a estes hbitats atopamos unha variada fauna tanto de invertebrados coma de vertebrados, ben sexan rptiles, anfibios, aves e mamferos. Non o obxecto deste artigo facer agora un inventario de toda esta fauna pero vela uns poucos exemplos desta extraordinaria variedade:

de proteccin, (recordemos que un espazo includo no listado da Rede Natura 2000, non implica que tea a proteccin dun parque natural senn simplemente unhas limitacins en canto a normas), enfrntanse a un futuro incerto. Non estamos en contra das enerxas alternativas, o que se pide, sentido comn hora de planificar a sa distribucin e producin, xa que falamos de actuacins

sen marcha atrs, irreversibles, e que alterarn para sempre a paisaxe e os ecosistemas de montaa de Galicia. A maneira de loitar contra as emisins de CO2 que xeran o chamado efecto invernadoiro reducindo o consumo de enerxas fsiles e aumentando o das alternativas, como se ven de explicar, pero tan importante coma isto ou mis, a reducin do consumo de enerxa. Coma dica un profesor meu: grano no hace granero, pero ayuda al compaero, entre todos, cun pouco da nosa parte podemos reducir o noso consumo e contribur loita contra o efecto invernadoiro e as protexer os nosos pulmns e mis o noso planeta, que non o esquezamos, o nico que temos, xa que pasarn moitos anos ata que podamos vivir en Marte. Que o que a serra ten? Aos ps desta serra conflen os conce-

llos de Vigo, Gondomar, Mos, O Porrio e Tui, ademais de ter continuidade no parque natural do Monte Aloia. Este espazo natural posuidor duns inmensos tesouros naturais, culturais, e paixassticos as como econmicos e sociais (actividades de lecer e esparcemento da poboacin destes concellos e demais visitantes), pero vaiamos por partes: - Paisaxisticamente falando, o perfil das formacins granticas desta serra conforman unha vista nica e facilmente recoecible por calquera habitante dos concellos antes citados, e ademais forma parte do patrimonio inmaterial que van herdar os nosos fillos e netos, xa que a paisaxe que dominou esta comarca dende tempos inmemoriais, e pode que no prazo dun ano alteremos para sempre e de xeito irreparable este espazo natural. - A nivel xeolxico moi salientable a

presenza de numerosas clases de minerais, sobre todo dos chamados Terras Raras (actnidos e lantnidos), as como un tipo de gneis chamado gneis de riebekita e numerosas cavidades e covas granticas como a Lapa da Moura en Vilas (Gondomar), etc. - A nivel ecolxico destaca a presenza de hbitats de interese comunitario segundo a directiva 92/43/CEE del Consejo, de 21 de maio de 1992, relativa conservacin dos hbitats naturais e da flora e fauna silvestres (Directiva Hbitats). No caso que nos ocupa atopamos entre outros, un ecosistema de matogueira moi interesante: Uceiras hmidas atlnticas termfilas conformadas por Erica ciliaris e Erica tetralix de cdigo ESP 302023 e 4020 cdigo UE. Ademais destes hbitats prioritarios, tamn destacable a existencia de distintos ecosistemas como os das zonas de

Erica ciliaris

41

Ranunculus nigrescens

Existencia constatada dun ncleo de invernada de azulenta papuda (Prunella collaris) e tamn dun ncleo de cra do merlo azul (Montcola solitarius). Tamn hai citas de abutre comn (Gyps fulvus) e durante os pasos migratorios de picanzo real (Lanius excubitor). Temos ademais a un dos vertebrados mis ameazados do planeta, un endemismo do noroeste peninsular como a pntega rabilonga (Chioglossa lusitanica), especie vulnerable protexida polo convenio de Berna e aparece no real decreto 439/1990, que regula o catlogo de especies ameazadas en Espaa. Tamn hai presenza de r patilonga (Rana ibrica), ademais doutros anfibios mis coecidos como sapos, pintafontes, ou rptiles coma a cobras de auga, cobra bastarda, etc.
Chioglossa lusitanica

importante a presenza de greas de cabalos salvaxes, de pura raza galega. Esta raza equina autctona est en perigo de extincin e figura no real decreto 1682/1977 do 7 de novembro polo que se actualiza o catlogo oficial de razas de gando en Espaa. Entroncamos aqu cunha das manifestacins culturais mis ancestrais vinculadas ao monte galego. Estamos a falar da rapa das bestas. A fin da primavera al polo mes de xuo cando comeza o vern ten lugar nesta serra os curros de Morgadns e do Galieiro que xunto cos que se celebran na Grova (continuacin da serra do Galieiro que vai dende Baiona ata A Garda e O Rosal, aprox.), constiten unha das maiores expresins culturais de Galicia, que se ven celebrando dende a idade do Bronce. E xa que falamos da historia diremos que esta serra alberga uns dos mellores conxuntos de petroglifos da pennsula ibrica como o coecido petroglifo de Auga da Laxe ademais doutros espallados por toda a zona, as como numerosas mmoas como as do campo dos Broms e as do monte das Moutas, e xacementos da Idade do Ferro, coma a do castro do galieiro. A prol da conservacin da serra Por todos estes motivos moitas organizacin de todo tipo veen de constitur a chamada Plataforma pola Defensa da Serra do Galieiro, co obxectivo de promover a sa conservacin e acadar para a zona un desenvolvemento sustentable que respecte estes valores naturais e culturais antes descritos, xa que as ameazas son moitas e veen de moi variados frontes, como a apertura de pistas, a invasin de especies alctonas (eucaliptus, acacias,

Lanius excubitor

pieiros), a apertura de canteiras, e para rematar, o proxecto de parque elico a instalar que significara un gravsimo e irreparable atentado para esta serra, xa que implicara un impacto paisaxstico (muos de aprox. 150 m de altura) movemento de terras pola apertura de pistas para os camins e escavadoras, coa conseguinte afeccin dos distintos ecosistemas, a sa flora e fauna; sobre a xeomorfoloxa da serra, a fragmentacin do territorio, as trincheiras para o cableado elctrico, etc. Esperemos que o sentido comn, anda que o menos comn dos sentidos, acbese impoendo e podamos seguir disfrutando desta magnfica serra onde comezaron moitos escaladores e montaeiros a amar a montaa, e moitos vecios e vecias disfrutamos cada fin de semana desta paraxe natural.
Rana iberica

ESQU

Esqu y alpinismo en Dolomitas

Semana Santa 2011
Texto e fotos: Felipe Martnez, vogal de Actividades Deportivas da FGM
43

42

La regin de los Dolomitas forma parte de los Alpes Orientales y se extiende sobre una vasta zona que va desde el Val Sugana a Val Pusteria y desde el valle del Adige al Valle del Piave, ocupando el territorio de tres provincias (Trento, Bolzano y Belluno). Los Dolomitas son muy diferentes del resto de los Alpes ya que su aspecto est caracterizado por amplsimos valles cubiertos de bosques y prados desde los que se alzan los picos siempre recortados verticalmente y de centenares de metros contando con numerosos y aislados macizos montaosos. Estos ltimos estn formados en su mayor parte por una roca caliza de origen marino llamada doloma (denominada as porque la estudi en el siglo XVIII el gelogo francs Dodat de Dolomieu). La montaa ms alta es la Marmolada con 3342 m, pero hay muchas mas montaas con una altitud superior a los 3000 m. Esta zona es conocida sobre todo en el mundo del esqu. El dominio de esqu es de 1200km as que ya podis imaginaros la amplitud de la zona, por sus vas ferratas que vienen desde la primera guerra mundial y se utilizaban por las topas para acceder a las montaas. En este enlace encontraris toda la informacin posible para organizaros la estancia en esta zona: http://www.dolomitisuperski.com/ Nuestro periplo El viaje lo comenzamos en Vigo en Semana Santa de 2011, Marcos Rodrguez, Fernando Fernndez Rey y yo, Felipe Martnez, los dos primeros de Montaeros Celtas y yo de Xistra. El destino era Miln. El aeropuerto que queda mas cerca es el de Venecia, pero el coste es
44

Marcos, Felipe e Fernando disfrutando do sol

normalmente mayor, desde Vigo viajas a Paris y despus a Miln: total unas 7 horas y de Miln a Fornesighe unos 300 Km, otras tres horas. Al llegar a Miln alquilamos un coche y camino a Val di Forno, a un pueblecito llamado Fornesighe, donde tenamos el alojamiento, un precioso apartamento en una casa rehabilitada del ao 1800 y con ms comodidades de lo que se pueda uno esperar. La chica que lo regentaba era encantadora y pasamos unos das con todas las comodidades posibles, adems de tener un cocinero muy bueno llamado Fernando que una noche nos preparo una ensalada de naranjas,:un placer! En este pueblo vive Santi Padros un gran profesional y conocedor de la zona que tiene una empresa dedicada a todo tipo de actividades de la que podis informaros en la direccin: http://www.dolomismo.com/ y que fue el que nos dio mapas de la zona y posibles ascensiones. - Primera actividad La primera actividad que nos proponemos es ascender al Forca Rossa, considerada como un clsico maravilloso del esqu alpinismo. Forca Rossa 2613m Ascenso:

Llegamos a el Passo Staulanza y bajando un par de kilmetros llegaremos a un aparcamiento a la derecha (norte Pelmo). La ruta de ascenso es clara, en lnea recta hacia el norte de Pelmo hasta llegar a una meseta que se cruza ligeramente a la izquierda en una pendiente muy pronunciada hasta un canal a la derecha que nos llevara directos al collado. Los ltimos 100 metros antes de la llegada son los ms difciles y nos requiri el uso de crampones. Es una clsica as que seguro que siempre tendris huella y alguien delante o detrs, lo que s os aconsejo es que si en la pala que hay antes de llegar a la meseta la nieve est dura, poneos los crampones. Yo lo pase mal, llegue a caer y si no llega a ser por mi bastn piolet (menudo invento!) aparezco abajo, as que no lo dudis. Ya sabis, ante la duda y antes de complicarse, fuera esqus y ponte crampones. Las cuchillas no llegan para agarrar el esqu haba una costra de unos centmetros que se rompa. Descenso: Para descender, con la nieve muy dura, seguimos prcticamente la ruta de ascenso tratando de aprovechar lo mximo, para alargar la bajada, eso s cmara de video (esperamos ver el video algn da) y cmara de fotos para inmortalizar nuestra primera actividad en Dolomitas. Terminamos la bajada por el bosquecillo de abetos que haba cerca del aparcamiento, disfrutando de los giros y rernos un poco. - Segunda actividad: Cinque Torre y Nuvolao Ascenso: Desde el paso de Falzrego, y en direc-

una buena excusa para comprarse un equipo nuevo, y menudo equipo que se compro! As que continuamos Marcos y yo, Fernando da la vuelta por el sendero y se dedica a sacar fotografas de todo que en algo tiene que pasar el tiempo hasta que nosotros lleguemos. Continuamos hasta el refugio Averau que se encuentra en un collado entre los dos picos: Averau y Nuvolao. Nos dirigimos hacia el Nuvolao, subimos por una amplia cresta, a la derecha la cada es de ms de 1000 metros. Donde est el refugio Nuvolao (nombre el monte) con 2575 m. cerrado en esta poca pero que abre en verano, es famoso por el panorama incomparable que ofrece: vista de la Marmolada . Su posicin estratgica hizo de l uno de los puntos ms importantes durante la Primera Guerra Mundial al estar situado entre dos pasos importantes: Passo Falzarego y Passo Giau. El refugio Nuvolau es uno de los ms antiguos de todos los Dolomitas, ya que fue fundado en 1883 y mantiene su aspecto original en todas sus partes. Este refugio solo se abre en verano y es posible ascender a el desde el Passo Giau que en su tramo final tiene una va ferrata para su ascensin. Descenso: Bajamos la loma hasta el refugio Averau. Espectacular la nieve, puedes ir por donde quieras: es cuestin de vrtigo y gusto, despus estn las pistas de esqu, pero las evitamos descendiendo paralelos a ellas, pero fuera de las pistas, hasta llegar al apocamiento.
45

cin cortina dAmpezzo se deja el vehculo en el parking de una estacin de esqu Col Gallina a pocos kilmetros de Falzrego. Seguimos el sendero 419 a travs de un bonito bosque. Al llegar a un lago que si hay mucha nieve estar tapado, continuamos ascendiendo y al llegar a un collado, enlazamos con el sendero 441 que pasar por el refugio Cinque To-

rre y por los picos del mismo nombre. Vista espectacular, para los amantes de la escalada imprescindible. Aqu a nuestro amigo Fernando se le rompe la fijacin, se le pierde un micro tornillo y es imposible calzar el esqu, menos mal que en la bajada de la Forca Rossa no se sali, porque si hubiera pasado no estaramos hoy disfrutando de este da, adems es

Marmolada, Punta Rocca 3309. Ascenso: Marmolada la ms alta montaa de los Dolomitas. Hacia el sur se rompe de repente en un gran acantilado. En el lado norte hay un glaciar, el nico gran glaciar en los Dolomitas La cresta est compuesto de varias cumbres, disminuyendo en altitud de oeste a este: Punta Penia (3.343 m), Punta Rocca (3.309 m), Punta Ombretta (3.230 m), Monte Serauta (3.069 m), y Pizzo Serauta (3.035 m). Un telefrico va a la parte superior de la Punta Rocca. Salimos del lago di Fedaia. Completamente helado, cogemos la cesta de ascensin algo parecido a un telesilla que nos lleva hasta el refugio de Pian dei Fiacconi a 2.626 m. Empezamos a subir la ruta es evidente y esta marcada por la gente que asciende tanto en esqus como con raquetas, durante unos 90 minutos y alcanzamos la cima donde esta la base del telefrico de Punta Rocca.

Para esquiar o hacer turismo en la Marmolada se accede desde Malga Ciapela (1446 m) en telefrico, donde te toma el primer telefrico que nos llevar hasta Banc, all se toma un segundo telefrico que nos dejar en Serauta (2950 m) y Desde Serauta tomamos un tercer y ltimo telefrico que nos llevar hasta la Punta Rocca (3309 m). En la Punta Rocca comienza una de las pistas de esqu ms famosas del mundo, la Pista Bellunese, con 12 km. de longitud es para muchos la pista ms hermosa de los Alpes. Dedicamos dos das a esquiar, haba mucho mono de esqu de pista y solo estaba abierta en la zona la estacin de Vall di Fassa y en Cortina dAmpezzo. Pero nos inclinamos por Val di Fassa que se encuentra en el suroeste de la zona de los Dolomitas. Tiene 135 Km. de pistas, 57

remontes y es una de las mayores zonas de esqu de Dolomitas Superski y parte de la Sella Ronda. Era toda para nosotros, increble no habra ni diez personas en toda la estacin as que a disfrutar sin parar, sin colas y sin mirar atrs. Una gozada!, eso si a partir de las 14h la nieve intratable. Y como siempre aparece un gallego. Bueno dos, un chico y una chica de Vigo . S, siempre hay gallegos en todos los sitios, 10 personas esquiando y dos gallegos y de Vigo. Nos comentaron que llevaba ms de 45 das sin caer un copo de nieve, no es normal, pero cada ao es una sorpresa. Y para tener un viaje completo yo me empee en ir a Venecia, por fin!, siete veces en Dolomitas y no conoca Venecia. Mereci la pena y os lo recomiendo a todos. Bueno esto es un pequeo relato de nuestro viaje y si necesitis alguna informacin para ir a esta maravillosa zona no dudis en pedrmela, os dejo mi correo: felipemartinez@fgmontanismo,com

OS NOSOS CLUBS

- Tercera actividad

Descenso: Dada la amplitud de esta zona y que el glaciar esta bajo nuestros esqus, la calidad y cantidad de nieve es muy buena hasta Pian dei Fiacconi 2.626 m, as que aprovechamos las magnificas pendientes realizando largos giros para aprovechar al mximo la bajada. En el refugio una paradita viendo la cantidad de esquiadores que ascienden y nosotros una cervecita y un bocadillo, continuamos bajando hacia Lago de Fedai (2050 m.) En esta zona nos salimos de las pistas de esqu desvindonos hacia la derecha y as aprovechar el fuera de pista, llegando al mismo coche con los esqus puestos. Eso s la calidad de la nieve muy mala en esta zona por lo que os recomiendo tomar unos capuchinos en cualquiera de los refugios, estn muy buenos y algunos hasta decorados.

Sociedad de Montaa rtabros

Texto e fotos: Fernando Cancelo, presidente de rtabros Dende a nosa fundacin no ano 1974 rtabros sempre foi un club vivo e dinmico, no que ten cabida todo tipo de xente co vnculo comn do amor pola Natureza e polas actividades que nela se poden desenrolar. As dificultades da orografa e da situacin xeogrfica da nosa cidade para a prctica do montaismo, compnsase por un entusiasmo notable dos case 700 socios que conforman actualmente o club, e nin a lonxana dos macizos montaosos nin as malas comunicacins que ata hai ben pouco haba foron un obstculo para os desexos de exploracin. Manter un club na actualidade cun local social como o noso non unha tarefa sinxela cos tempos que corren, xa que, tanto as limitacins econmicas como os cambios xeracionais fan que o contacto entre a xente sexa moi limitado, facndose a maiora das cousas por medio das novas tecnoloxas. Dispor no local dun espazo dedicado ao adestramento da escalada e boulder de case 100 m2 fai que a xente xoven se rena e lle aporte un pouco de vida e dinamismo s instalacins. Anda que moitos se orientan cara ao alto, outros moitos van no resto de direccins, dende a seccin de Espeleoloxa cara a profundidade das simas, como a seccin de Excursionismo/Sendeirismo percorrendo rutas e camios ao longo e ancho da nosa xeografa, pasando pola seccin de Orientacin, Tiro con Arco, Esqu e a seccin Infantil (Pais e Fillos) seccin esta que coidamos con moito celo xa que os mais pequenos son o futuro de rtabros e deste deporte. Desde hai mis de 20 anos rtabros mantn viva a campaa Coece e Camia, que xordeu froito da colaboracin co concello da Corua, e que unha vez ao mes (ags xullo e agosto) faise unha excursin dun da por rutas de toda a nosa

Mais fotos en CumesTV

46

Dependencias da sede de rtabros

Sede de rtabros na ra Santa Teresa

47

xeografa e que est aberta tanto a socios coma non socios, e que contina tendo moi boa aceptacin e sendo unha das principais vas de entrada de novos socios. Desde o comezo preocupounos a difusin das actividades, e por ende realizamos moito traballo e sacrificios dedicados a fomentar a participacin nelas, sobre todo nos mis novos. Estamos a reformar a nosa pxina web www.artabros.org xa que non hai que deixar de lado as novas tecnoloxas, sendo esta unha ferramenta moi til de divulgacin e contacto. Anualmente celebramos a Semana da Montaa na que, durante este perodo de tempo, diversos poentes fan proxeccins de todo os deportes relacionados coa montaa, tendo tamn moi boa aceptacin e enchendo o local case sempre. Cabe destacar nun papel primordial aos ORGANIZADORES de actividades dentro do club, xa que sen eles e sen a sa disposicin voluntaria e desinteresada sera imposible levar a cabo ningunha actividade. Neste eido o club sempre pon a sa disposicin todo os recursos dispoibles e a axuda e colaboracin dos mis veteranos. Datos da Sociedad de Montaa rtabros: Ano de fundacin: 1974 Socios: 700 (aprox.) Enderezo: C/ Santa Teresa, 14 baixo. 15002 - A Corua Telfono: 981213115 E-mail: artabros@artabros.org Web: www.artabros.org Xunta Directiva: Presidente: Vicepresidente: Secretaria: Tesoureira: Vogal Sendeirismo: Vogal Montaa: Vogal Escalada: Vogal Orientacin: Vogal Espeleologa: Vogal Tiro con Arco: Vogal de Infantil: Fernando Cancelo Barbeito Alfonso Louro Fuentes Tania Pin Amboage Marta Trueba Gayol Jose Ramn Huesa Rodriguez Fernando Pedreira Romero Juan Carlos Baa Hermida Alfonso Mancera Bello Marcos Daz Losada Senen Pedreira Perez Juan Carlos Echavarri Gremaud

Fernando Cancelo, o Presi:

Desde comezos do 2010 estou a dirixir este gran club, coecido e respectado na cidade da Corua pola sa traxectoria na procura de dar a coecer unha serie de deportes relacionados coa Natureza, que conforman unha alternativa axitada vida. Atrs quedou o discurso polo nomeamento, no que fixamos uns obxectivos nos que estamos a traballar e, anda que son complicados de acadar, coa axuda de todos seguro que chegaremos lonxe. Manter a columna vertebral da anterior xunta directiva presidida por Marta Trueba axuda a encauzalas cousas, pero necesario manter motivada xente para que a roda non deixe de xirar. Un dos principais obxectivos manter e incrementar a oferta de actividades en toda as seccins e para todo os niveis e fomentar a trasversalidade entre elas, coa celebracin de eventos sociais, xornadas de iniciacin, etc. Como deportista levo ligado a rtabros e a este mundo dende 1993 e contino sendo un dos socios mais activos e polifacticos, organizando actividades, sando asiduamente a montaa, escalando, facendo boulder, correndo raids de aventura e carreiras por montaa, as como colaborando coa seccin infantil como pai dunha nena de sete anos. Buscar tempo para todo, aparte de traballar e facerse cargo do club, non doado e desexara que o da tivese mis horas, pero con ilusin todo posible. A decisin de me presentar ao cargo foi un pouco precipitada, non entraba nos meus plans actuais. Algo que sempre pensas que xa hai xente veterana no club dabondo que podera coller as rendas, pero logo de tres convocatorias quedando deserto o posto decidinme e, dende logo, non estou para nada arrepentido, creo que a mia xuventude e ambicin algo positivo e anda que me queda moito por aprender, conto con moi bos colaboradores. Sados dun Montaeiro.

CARREIRAS POR MONTAA

rbitros homologados de carreiras por montaa. E agora que?

Texto e fotos: Manuel Domnguez, vogal coordinador de rbitros e asesor de Novas Tecnoloxas da FGM

Coecer o regulamento polo que se rexe a carreira. Saber de antidopaxe. Como actuar ante un accidente. Ter coecementos do que a estrutura federativa ou do protocolo de proteccin do medio, e un longo etctera, son temas que os e as rbitros de carreiras por montaa deben coecer perfectamente para intervir axeitadamente nas competicins. Esta preparacin est garantida polo ttulo concedido pola Escola Espaola de Alta Montaa, organismo pertencente FEDME, e dirixida a cubrir a crecente demanda deste tipo de carreiras e as necesidades creadas en canto a xuces e rbitros da especialidade que teen o obxectivo de colaborar coa organizacin

no momento da carreira garantindo que a proba saia ben, en beneficio sobre todo dos e das participantes. como un certificado de calidade. En Galicia contamos cun equipo de dez rbitros para cubrir esta actividade deportiva en plena expansin que oferta s competicins autonmicas ou probas oficiais da FEDME unha arbitraxe oficial. Os rbitros teen a sa actuacin no apartado mis significativo do deporte que a competencia deportiva e a parte competitiva, mentres que os e as participantes prepranse para gaar e realizan grandes esforzos para conseguilo. O Regulamento de carreiras por montaa outrgalle un tremendo poder ao e rbitro e unha gran responsabilidade hora de tomar decisins. As consecuencias das sas decisins, sobre todo se son equivocadas, te-

en un grande impacto non s para os corredores afectados, senn para a organizacin da carreira no seu conxunto,as como para outros rbitros e para a propia federacin que representan. Un ou unha xuz-rbitro de carreiras por montaa debe poer niso toda a sa vontade e intelixencia e como tal debe ser recoecido polos outros compoentes desta actividade deportiva. Se os demais non o recoecen como rbitro idneo non realmente un rbitro ideal, xa que non abonda crerse rbitro ou ter o recoecemento formal, mediante un titulo concedido pola Federacin, senn que se necesita a aprobacin, a aceptacin e o recoecemento de todos os e as compoentes deste deporte (corredores, organizadores, outros rbitros e Federacin). A expresin de xogo limpo sintetizouna moi ben Pierre de Coubertin, o pai das olimpadas modernas, para todos os atletas duns xogos olmpicos coa famosa frase: O mis importante dos Xogos Olmpicos non gaar senn competir limpamente. O colectivo da arbitraxe coa sa actuacin debe tratar de conseguir con todas as sas forzas que esta mxima de competir limpamente se acade en todas as carreiras por montaa que arbitre.
49

Equipo de rbitros de la FGM y formadores de la FEDME

 CARREIRAS POR MONTAA

Novidades nas carreiras por montaa para o 2011

Texto e fotos: Redaccin Cumes

A partir de agora, para gaar en seriedade e evitar problemas a nivel poltico ou cos patrocinadores, ao podio s se poder subir coas bandeiras oficiais da comunidade autnoma ou do equipo. Nestes termos explicaba o responsable da rea de Carreiras por Montaa da FEDME, Goio Larraaga, a novidade que este ano 2011 entra en vigor nas probas que se celebrarn no territorio nacional. Na sede do Centro Superior de Deportes (CSD), en Madrid, tia lugar a mediados do mes de febreiro o primeiro acto da nova tempada 2011 de carreiras por montaa. Na reunin presidida por Goio Larraaga e Albert Balcells, responsable de Ocisport, participaron os
50

organizadores de todas as probas que conforman o calendario oficial do Gran Premio Buff Salomon 2011 Campionato e Copa de Espaa de Carreiras por Montaa FEDME .

Na sa primeira tempada como mximo responsable das carreiras por montaa da FEDME, Goio Larraaga, revisou o regulamento vixente, marcando interese nos dereitos e obrigacins de cada organizacin ao tempo que avanzou a nica novidade que rexer este ano e que consistir en que ao podio s se poder subir coas bandeiras oficiais da comunidade autnoma ou do equipo. Co nesta medida, segundo Larraaga, trtase de gaar en seriedade e evitar problemas a nivel poltico ou cos patrocinadores. Pola sa banda o responsable de Ocisport, Albert Balcells, explicou as funcins da sa empresa como provedora de servizos e infraestruturas s organizacins.

Os participantes na reunin do CSD

Pza. Amrica, (C. Cial. Camelias, Loc. B-19) 36211. Vigo

Porta da Vila, 1, 15300 .Betanzos A Corua

Valle Inclan 18, 32004. Ourense. Paseo de Calvo Sotelo, 31. 36700. Tui

Ins de Castro, 7. A Corua

Pi y Margall, 53. 36202. Vigo

unha montaa de vantaxes fedrate xa!

e coece tamn o que te ofrece a fedme
fai click aqui