IZAKI BIZIDUNAK ZELULA: Izaki bizidunek guztien oinarrizko unitatea da.

ZELULAREN BIZI FUNTZIOAK:

NUTRIZIOA -Ura eta elikagaiak lortu. -Hondakinak kanporatu.

ERLAZIOA -Inguruan gertatzen direnaldeketei antzeman eta erantzun.

UGAKKETA -zatitu, zelula amen ezaugarriak dituzten umeak sortu.

ZELULAREN ATALAK:

MINTZA -Inguratzen duen geruza: babestu, elikagaiak sartu, hondakinak irten.

NUKLEOA -garuna da, funtzionamendua zuzendu.

ORGANULUAK -era askotakoak funtzionaren arabera.

ZITOPLASMA -Mintzaren eta nukleoaren dagoen subtantzia.Orga-

nuluak daude

ORGANISMO ZELULABAKARRAK: -Izakirik bakunenak dira. -Modu independientean bizitzeko gai dira. -Zelula bakarrez osatuta. -Forma desberdinetakoak: luzangak, biribilak . -!izi: uretan edo lehorretan "mugitzen dira flagelo izeneko luzanga batekin#. -!akterioak, onddoak, alga batzuk. ORGANISMO ZELULANIZTUAK: -Zelula batez baino gehiagoz osatuta. -Milioika zelula dituzte bizi funtzioak betetzeko. -Modu koordinatuan lan egiten dute: -MU$%U&U Z'&U&'% -('*!IO Z'&U&)% -Z'&U&) '/I+'&I)&)% -H'ZU* Z'&U&)% -'HU('% MU$%U&U 'HU()% '*)+U "MU,IM'(-U)%# ('*!IO 'HU()% '*)+U "'$+IMU&U)% .)$O..'*)(+ZU(# 'HU( '/I+'&I)&) ",)I()Z)&) '$+)&I# H'ZU* 'HU() "'$%'&'+O'( $'(-O+)$U()# O*,)(O)% '*)+U $I$+'M)% "FU(+ZIO !'*) BETETZEKO)

I Z A K I -ANIMALIAK: Ornodunak:-barne eskeletoa eta bizkarrezurra dute: -forma emateko. -barne organoak babesteko. -Arrainak, anfibioak, narra !iak, "#$a%!iak, #!a u$a%!unak Orno$ab#ak:-'z dute barne eskeletorik ez bizkarrezurrik. -!atzuk oskolez edo maskorrez gorputza B babestuta.

I -Ar!ro&odoak, 'o(u kuak, #kinod#r'a!uak, Z IFan#ro$a'oak: &oreak dituzten landareak. * U N E N S A I L-A($ak:-elikagaia sortzeko ahalmena K A E N A -MONEROAK: -+ROTISTOAK -gehienak uretan bizi) +ro!o%ooak:-beste izaki bizidun batzuez elikatu.(parasito) -beste organismo barruen bizi edo itsasita eta haren elikagaiz elikatu. -&urreko inguru guztietan bizi. -ON**OAK -Z#(u(ani%!uak: perretxikoa. -Z#(u(abarrak: legamia. -Kri&!o$a'oak: &orerik ez duten landareak. -LAN*AREAK: an#(idoak, knidarioak #!a &orif#roak)

-Bak!#rioak: planetan ugarienak.

GAI,OTASUNAK: -BAKTERIO: gehienak onuragarriak dira, baina batzuek gai0otasunak eragiten dute "bronkitisa#. -BIRUSEK: gai0otasunak eragiten dute" gripea, errubeola # -ON**OEK:gai0otasunak "atleta oina # --ARRAK:heste zizareak, digestio aparatuei erasoten diote.

GAI,OTASUN INFEKZIOSOAK KUTSATZEA: -KONTAKTUAN egonez gero "gripea# -INTSEKTUEN ETA BESTE ANIMALIA batzuen bidez "elt0oen ziztakadaz# -URA #!a ELIKAGAIEN:egoera t0arrean dauden elikagaiak.

GAI,OTASUNEN +REBENTZIOA: -T,ERTOEN BI*EZ: in1ektatzerakoan, haren organismoak mikroorganismo horiek antzematen ditu eta babesten ikasten du. -O-ITURA OSASUNGARRIAK erabili: dieta orekatua, higienea.

GAI,OTASUN INFEKZIOSOEN TRATAMEN*UA: -ANTIBIOTIKOAK: ,ai0otasuna kutsatzen denean, erabiltzen dira, bakterioei haztea eragozten diete.