Professional Documents
Culture Documents
Chapter 5
Chapter 5
संासम ्
Sannyasam renunciation
संास की संासाची
कमणाम ्
KarmaNaam of actions
कम के कमाा
Krishna O Krishna!
कृ हे कृ ! हे कृ ा !
ु
PunaH again
पनः िफर ानंतर
योगम ्
Yogam Yoga
कमयोग की कमयोगाची
Cha and
च और तसेच
Shamsasi you praise
शंसिस ूशंसा करते हो ूशंसा करतोस
( इसिलये ) ( णून )
यत ्
Yat which
जो जे
ShreyaH better
ौेयः काणकारक काणकारक
EtayoH of these two
एतयोः इन दोन म से या दोीप ैकी
एकम ्
Ekam one
एक एक
तत ्
Tat that
उस को ते
Me of me
मे मेरे िलये मायासाठी
Bruhi tell
ॄूिह किहये सांग
ु
सिनितम ् Su- conclusively
भलीभाँित िनित िनितपणे
Nishchitam
अय :-
अजनु उवाच - हे कृ ! कमणाम ् संासम ् , पनः
ु योगम ् च शंसिस ,
English translation:-
Arjuna said, “O Krishna! You praise renunciation of action
(Sanyasa) and again path of action (Yoga). Please tell me
conclusively, which is better (for me) between these two.”
ु :-
िही अनवाद
अजनु ने कहा , “ हे कृ ! आप कम के संास की और िफर कमयोग की
ूशंसा करते ह । ( इसिलये ) इन दोन म से जो एक , मेरे िलये भलीभाँित
िनित काणकारक साधन हो , उसे किहये ।“
मराठी भाषार :-
अजनु णाला, “ हे कृ ा, कमस ु
ं ासाची व पा कमयोगाची तू ूशंसा
करतोस, तेा या दोीप ैकी जे अिधक काणकारक असेल ते मला
िनितपणे सांग .”
िवनोबांची गीताई :-
कृ ा संास कमाचा तसा योग िह सांगसी
दोहत ज़ बर एक सांग त मज़ िनित ॥ ५ - १॥
ौी भगवान ् उवाच ।
संासः कमयोगः च िनःौेयसकरौ उभौ ।
ं ासात ् कमयोगः िविशते ॥ ५ - २॥
तयोः त ु कमस
तु परंत ु परंत ु
Tu indeed
ं ासात ्
Karma- than
कमस कमसं ास से ं ासापेा
कमस
Sannyasaat renunciation
of action
KarmayogaH performance
कमयोगः कमयोग कमयोग ( हा
of action
(साधन म साधयास अिधक
ु होन े से)
सगम ु े)
सोपा असामळ
VishiShyate is superior
िविशते ौे है ौे आहे
अय :-
ौी भगवान ् उवाच - संासः कमयोगः च उभौ िनःौेयसकरौ ; तयोः त ु
ं ासात ् कमयोगः िविशते ॥ ५ - २॥
कमस
English translation:-
The Blessed Lord said, “Renunciation of action and
performance of action, both lead to the Supreme bliss.
However, of these two, performance of action is superior to
renunciation of action (as it is path of least resistance and
difficulties as well as easier to practise for you Arjuna).”
ु :-
िही अनवाद
भगवान ् ौीकृ न े कहा , “ कमस
ं ास और कमयोग ये दोन ही परम
काण करन ेवाले ह ; पर ु उन दोन म भी , कमस
ं ास से कमयोग , साधन
ु
म सगम होन े से ौे है ।“
मराठी भाषार :-
ं ास व कमयोग हे दोी काणकारक
भगवान ौीकृ णाले , “ कमस
ु
आहेत ; पण ा दोीप ैकी , तयासाठी ं ासापेा कमयोग हा िवशेष
कमस
ौे आहे .”
िवनोबांची गीताई :-
योग संास हे दोी मो साधक सारखे
िवषेश िच परी योग संासािन मािनला ॥ ५ - २ ॥
हे अजनु ! हे अजनु ा !
Mahaabaaho O mighty
महाबाहो
armed!
ु
सखम ् Sukham easily
ु वक
सखपू ु े
सखान
बात ्
Bandhaat from
संसारबन से संसारबंधनातून
bondage
ु ते ु हो जाता है ु होतो
Pramuchyate is set free
ूम म म
अय :-
यः न ेि , न ( च ) काित , सः िनसंासी ेयः ; हे महाबाहो !
िह िनः बात ् सखम
ु ् ूमते
ु ॥ ५ - ३॥
English translation:-
O mighty armed! He should be known as perpetual ascetic who
neither hates nor desires, who is free from the pair of
opposites; (and therefore) he is indeed easily liberated from
bondage (of cycle of life and death arising out of his own
actions).
ु :-
िही अनवाद
हे अजनु ! जो पष
ु न िकसी से ेष करता है और न िकसी की आकांा
करता है वह कमयोगी सदा संासी ही समझन े योय है िक राग - ेषािद
ु सखपू
से रिहत पष ु वक ु हो जाता है ।
संसारबन से म
मराठी भाषार :-
ु कोणाचाही ेष व कशााही ूाीची इा करीत नाही तो िन-
जो मन
ु , ( रागेषािद ) ंिवरिहत पष
संासी समजावा ; कारण हे पराबमी अजना ु
ु होतो .
संसारबंधनातून सहज म
िवनोबांची गीताई :-
तो जाण िन संासी राग - ेष नसे जया
ु बंधांतनी
ज़ो ंदावेगळा झाला सख ु सटेु ॥ ५ - ३॥
एकम ्
Ekam One
एक म एका
Api Even
अिप भी मेही
ु ) ु )
AasthitaH established
आितः ित ( पष ित ( पष
सक ्
Samyak truly
योय ूकार से योय ूकारान े
UbhayoH of both
उभयोः दोन के दोीचे
Vindate obtains
िवते परमाा को ूा होते
ूा होता है
फलम ्
Phalam fruit
फलप फळ
English translation:-
Children i.e. the ignorant and not the wise ones speak of
knowledge and performance of action as different paths. He,
who is truly established in one out of these two paths, obtains
the fruit of both.
ु :-
िही अनवाद
ु संासयोग ( सांयोग ) और कमयोग को मूख लोग , अलग - अलग
उपय
फल देन ेवाले कहते ह न िक पिडतजन ; िक दोन म से िकसी एक माग
ु
म भी योय ूकार से ित पष , एक ही फल को ूा होता है अथात ्
परमाा को ूा होता है ।
मराठी भाषार :-
अानी लोक सांयोग आिण कमयोग वेगळे आहेत असे णतात, पण
ानी लोक तसे मानीत नाहीत ; कारण कोणाही एका मागाच े उम ूकारे
पालन के ास दोी मागाच े फळ ूा होते .
िवनोबांची गीताई :-
णती सां योगांत िभ मूढ न जाणते
बाणो एक िह ती िना दोहच फळ देतसे ॥ ५ - ४ ॥
यत ्
Yat that
जो जे
SaankhyaiH by the
सां ैः ानयोिगय ारा ानयोयांना
Samkhyas
Praapyate is reached
ूाते ूा िकया जाता है ूा होते
ानम ्
Sthaanam place
परमधाम ान ( परमधाम )
तत ्
Tat that
वही तेच
YogaiH by Yogis
योग ैः कमयोिगय ारा कमयोयांना
ु
Api also
अिप भी सा
Gamyate is reached
गते ूा िकया जाता है ूा होते
एकम ्
Ekam one
एक एक
सांम ्
Saankhyam knowledge
ानयोग ानयोग
Cha and
च और आिण
योगम ्
Yogam performance
कमयोग को कमयोग
of action
( फलप म ) ( हे फळपान े )
Cha and
च और आिण
ु ु
YaH who
यः जो पष जो पष
Pashyati sees
पँयित देखता है पाहतो
SaH he
सः वही तोच
Pashyati sees (truely)
पँयित ( यथाथ ) देखता है ( यथाथ ) पाहतो
अय :-
यत ् ानम ् सां ैः ूाते , तत ् योग ैः अिप गते ; यः सांम ् च योगम ्
च एकम ् पँयित , सः ( एव ) पँयित ॥ ५ - ५ ॥
English translation:-
The (supreme) state reached by the knowledge seekers is also
reached by the action performers. He, who understands that
quest of knowledge and performance of action as one and the
same, he truly understands.
ु :-
िही अनवाद
ानयोिगय ारा जो परमधाम ूा िकया जाता है कमयोिगय ारा भी वही
ु ानयोग और कमयोग को फलप
ूा िकया जाता है । इसिलये जो पष
म एक ही देखता है वही यथाथ देखता है ।
मराठी भाषार :-
ं ासी
सव कमस ु ना
पषां जे मोपी फळ ूा होते तेच िनाम
ु
कमयोयांनाही ूा होते ; णून जो पष ानयोग आिण िनामकमयोग
फलपान े एकच पाहतो तोच दोीही मागाच े खरे प यथाथ पणे जाणतो .
िवनोबांची गीताई :-
सांांस ज़ िमळे ान त योयांस िह लाभत
एक प िच हे दोी ज़ो पाहे तो िच पाहतो ॥ ५ - ५ ॥
तु परंत ु परंत ु
Tu but
हे अजनु ! हे अजनु ा !
Mahabaho O mighty
महाबाहो
armed!
ःखम ्
DuHkham hard
किठन ( है ) कठीण ( आहे )
आमु ्
Aaptum to attain
ूा होना ूा होणे
AyogataH without
अयोगतः कमयोगके िबना कमयोगािशवाय
Yoga
ु ः
YogayuktaH established
योगय कमयोगी कमयोगी
in Yoga
मिु नः
MuniH sage
भगवपको भगवपाचे
मनन करन ेवाला िचंतन करणारा
Brahma Brahman
ॄ परॄ परॄ
परमााको परमााला
NachireNa quickly
निचरेण शीय ही लवकरच
Adhi- goes
अिधगित ूा हो जाता है ूा होतो
gachchhati
English translation:-
O mighty armed, but renunciation is hard to attain without
performance of action. A sage well harmonized in meditation
and purified by performance of action, quickly attains
Brahmapada i.e. the state of Brahman.
ु :-
िही अनवाद
पर ु हे अजनु ! कमयोग के िबना संास अथात ् मन , इिय और
शरीरारा होन ेवाले सूण कम म कतापन का ाग करना किठन है और
भगवप को मनन करन ेवाला कमयोगी परॄ परमाा को शीय ही ूा
हो जाता है ।
मराठी भाषार :-
हे पराबमी ु
अजना, कमयोगावाचून संास ूा कन घेण े फार कठीण
आहे . परंत ु िचनशील , िनाम कमयोगी माऽ लवकरच ॄाला ूा होतो
ु होतो .
णजेच म
िवनोबांची गीताई :-
ु
योगावांचिू न संास कध साधे िच ना सख
संयमी योग ज़ोडूिन ॄ शीय िच गांठतो ॥ ५ - ६॥
कुवन ्
Kurvan acting
करता आ कम करीत
असताना
Api even
अिप भी ही
Na not
न नह नाही
Lipyate tainted
िलते िल होता िल होतो
ु
अय :- योगयः ु
िवशदाा , िविजताा , िजतेियः , सवभतू ाभूताा ,
कुवन ् अिप न िलते ॥ ५ - ७ ॥
English translation:-
One who is fully devoted to (united with) the path of action, one
who has purified his mind, one who has conquered the self, one
who has subdued his senses, one who realises himself as the
Self in all other beings; even while performing action, he is
neither bound nor affected nor tainted.
ु :-
िही अनवाद
िजसका मन अपन े वश म है जो िजतेिय एवं िवशु अःकरणवाला है
और सूण ूािणय म िवराजमान परमाा ही िजसका आा है ऐसा
कमयोगी कम करता आ भी िल नह होता ।
मराठी भाषार :-
जो कमयोगाचे आचरण करतो, ाचे अंतःकरण शु आहे, ान े तःच
तःला िजंकले आहे व आपली इंििये िजंकली आहेत, सव ूािणमाऽांचा
आा हाच ाचा आा झाला आहे , ( सव ूािणमाऽांशी ाचे ूेमान े व
ु कम करीत असतानाही अिल असतो .
ानान े ऐ झाले आहे ) असा पष
िवनोबांची गीताई :-
ु
अंतर धतला योगी िज़ंकूिन मन इंििय
झाला जीव िच भूतांचा किन िह अिल तो ॥ ५ - ७॥
तिवत ्
Tattvavit knower of
तको जानन ेवाला त जाणणाढया
truth
पँयन ्
Pashyan seeing
देखता आ पाहताना
वन ् ु आ
Shrunvan hearing
सनता ऐकताना
ृशन ्
Sprushan touching
श करता आ श करताना
िजयन ्
Jighran smelling
सूघ
ँ ता आ वास घेताना /
ंगताना
अन ्
Ashnan eating
भोजन करता आ खाताना
गन ्
Gachchhan going
गमन करता आ चालताना
पन ्
Swapan sleeping
सोता आ झोपताना
सन ्
Shvasan breathing
ास लेता आ ासोास करताना
अय :-
ु
यः तिवत ् पँयन ् , वन ् , ृशन ् , िजयन ् , अन ् , गन ,् पन ् ,
सन ् ; ( अहम )् िकं िचत ् न एव करोिम इित मेत ॥ ५ - ८॥
English translation:-
The knower of truth, united with Self, thinks “I do nothing at all”
even while seeing, hearing, touching, smelling, eating, going,
sleeping, breathing.
ु :-
िही अनवाद
ु
तको जानन ेवाला योगी देखता आ , सनता आ , श करता आ , सूघ
ँ ता
आ , भोजन करता आ , गमन करता आ , सोता आ , ास लेता आ ;
वह िनःसंदहे कुछ भी नह कर रहा है , ऐसा मानता है ।
मराठी भाषार :-
ु तवेा पष
योगय ु तः पाहताना , ऐकताना , श करताना , वास
घेताना , खाताना , चालताना , झोपताना , ासोास करताना मी काहीच
करीत नाही असे समजतो .
िवनोबांची गीताई :-
ु
न कांह मी कर ऐस योगी त ज़ाणनी
देख े ऐके िशवे ंग े खाय ज़ाय िनज़े से ॥ ५ - ८ ॥
ूलपन ्
Pralapan speaking
बोलता आ बोलताना
िवसृजन ्
Visrujan releasing
( मलमूऽ ) ( मलमूऽ )
ागता आ िवसजन करताना
गृन ्
GruhNan holding
महण करता आ घेताना
उिषन ्
UnmiShan opening
( आँख को ) ( डोळयांा
खोलता आ पापया )
उधडताना
िनिमषन ्
Nimishan closing
आँख को मूदँ ता ( डोळयांा
( the eyes )
आ पापया )
िमटताना
ु
Api also
अिप भी सा
IndriyaaNi senses
इियािण सब इियाँ सव इंििये
इियाथष ु
Indriya- amongst
अपन े अपन े अथ आपापा
artheshu sense
objects म िवषयांत
Vartante move
वत े बरत रही ह वहार करतात
Iti thus
इित इसूकार असे
धारयन ्
Dhaarayan being
समझकर समजून
convinced
अय :-
ूलपन ् , िवसृजन ् , गृन ् , उिषन ् , िनिमषन ् अिप इियािण इियाथष ु
वते इित धारयन ् ( अहम ् िकं िचत ् न एव करोिम इित मेत ) ॥ ५ - ९ ॥
English translation:-
…speaking, releasing, seizing, opening and closing (the eyes) –
he is convinced, “The senses move amongst the sense
objects”.
ु :-
िही अनवाद
बोलता आ , ागता आ , महण करता आ , तथा आँख को खोलता और
मूदँ ता आ भी सब इियाँ अपन े अपन े अथ म बरत रही ह ; इसूकार वह
िनःसेह ऐसा मान े िक , म कुछ भी नह करता ँ ।
मराठी भाषार :-
बोलताना , मलमूऽ िवसजन करताना , घेताना , डोळयांा पापया उघडताना
व िमटताना ( इािद िबया करीत असताना ) के वळ इंिियेच आपापा
िवषयांा ठायी वावरत आहेत ( आिण मी काहीच करीत नाही असे
समजतो ) .
िवनोबांची गीताई :-
बोले सोडी धरी िकं वा पापणी हालवी ज़री
ु
इंििय आपा अथ वागती ह िच पाहतो ॥ ५ - ९ ॥
सम ्
Sangam attachment
आसि को आसीचा
क-् ा
tyaktva having
ाग कर ाग कन
abandoned
Karoti acts
करोित करता है ( कम ) करतो
ु ) ु )
YaH who
यः जो ( पष जो ( पष
Lipyate tainted
िलते िल होता िल होतो
Na not
न नह नाही
ु ) ु )
SaH he
सः वह ( पष तो ( पष
Papen by sin
पापेन पाप से पापान े
पपऽम ्
Padma- lotus leaf
कमल के पे की कमळाचे पान
patram
Eva like
इव भाँित ( कमळाा पाना )
ूमाणे
Ambhasaa by water
असा जल से पायान े
अय :-
यः सम ् क-् ा कमािण , ॄिण आधाय करोित ; सः पपऽम ् इव ,
असा पापेन न िलते ॥ ५ - १० ॥
English translation:-
He, who dedicating his actions to Brahman acts abandoning
attachment, is not tainted by sin just like a lotus leaf is not
tainted by water.
ु :-
िही अनवाद
ु सब कम को परमाा म अप ण कर और आसि को ाग कर
जो पष
ु जल से कमल के पे की भाँित पाप से िल नह
कम करता है ; वह पष
होता ।
मराठी भाषार :-
जो फलासी सोडून कम ॄाप ण करतो तो , जसे कमळाचे पान पायात
रानही िभजत नाही , तसा पापान े िल होत नाही .
िवनोबांची गीताई :-
ॄ ठे विू नयां कम संग सोडुिन ज़ो करी
पाप न िल तो होय प पऽ ज़स जळ ॥ ५ - १० ॥
बदु ्-ा ु ु े
Bud-dhya by intellect
बि बीन
KevalaiH only
के वलैः के वल के वळ
IndriyaiH by senses
इिय ैः इिय इंिियांनी
Api also
अिप भी (यांाारा) ही
YoginaH Yogis
योिगनः कमयोगी िनाम कमयोगी
(ममबिु रिहत)
Karma action
कम कम सव कम
कुवि
Kurvanti perform
करते ह करतात
सम ्
Sangam attachment
आसि ( को ) आसी ( चा )
क-् ा
Tyaktva having
ागकर ाग कन
abandoned
आशु दये
Aatma- for self
अःकरण की अंतःकरणाा
shudhdaye purification
शिु के िलये शु ीसाठी
अय :-
ु
योिगनः आशदये कायेन , मनसा , बदु -् ा , के वलैः इिय ैः अिप
सम ् क-् ा कम कुवि ॥ ५ - ११॥
English translation:-
After having abandoned attachment (to the favourable outcome
i.e. fruit of action), the Yogis merely perform action by the
sense organs, physical body, mind and intellect only for self-
purification.
ु :-
िही अनवाद
ु
योगी ममबिरिहत ु और शरीर ारा आसि को
के वल इिय , मन , बि
ु के िलये कम करते ह ।
ागकर िच की शि
मराठी भाषार :-
ु
िनामकमयोगी आ ( िच ) शीकरता ु े आिण
शरीरान े , मनान े , बीन
इंिियांनी के वळ आसी सोडून कम करीत असतात .
िवनोबांची गीताई :-
ु
देहा मनान बीन इंिियांनी िह के वळ
आ - शथ ु
ु िनःसंग योगी कम अनिती ॥ ५ - ११॥
न ैिकीम ्
NaiShthikeem final
भगवािप परमशांतीला
(मोाला)
ु ः ु ु
AyuktaH the non-
अय सकाम पष सकाम पष
united
Kaama- impelled by
कामकारेण कामना की े ा ूेरणेन े
कामन
kaareNa desire
ूेरणा से
Phale in fruit of
फले फल म फळामे
action
SaktaH attached
सः आस होकर आस होऊन
Nibadhyate is bound
िनबते बँधता है बंधनात पडतो
अय :-
ु
यः कमफलम ् क-् ा न ैिकीम ् शािम ् आोित । अयः
ु कामकारेण
फले सः िनबते ॥ ५ - १२ ॥
English translation:-
The Yukta (the well poised Yogi) having abandoned the fruit of
action attains eternal peace, the Ayukta (the non-united)
impelled by desire and attached to fruit of action is bound in the
cycle of life and death.
ु :-
िही अनवाद
योगी िनाम कम के फलका ाग कर भगवािप शाि को ूा होता
ु
है और सकाम कम करन े वाला पष कामना की ूेरणा से फल म आस
होकर बँधता है ।
मराठी भाषार :-
िनाम कमयोगी कमफळाचा ाग कन परमशांतीला ( मोाला ) ूा
होतात , पण जे कमयोगाचे आचरण करीत नाहीत ते कामनावश झाान े
फळात आस होऊन ( ज-मृ ु चबात ) ब होतात.
िवनोबांची गीताई :-
ु तो फळ सोडूनी शांित िनळ पावतो
य
ु ैर वृीन फळ आस बांिधला ॥ ५ - १२॥
अय
ु ् वशी ।
सवकमािण मनसा सं आे सखम
नवारे परेु देही न एव कुवन ् न कारयन ् ॥ ५ - १३ ॥
Manasaa by mind
मनसा मन से मनान े
Sannyasya having
सं ाग कर ाग कन
renounced
Aaste rests
आे ित रहता है राहतो
ु
सखम ् Sukham happily
आनपूवक ु े
सखान
(सिदानघन
परमाा के प म)
Vashee the self-
वशी अःकरण िजस के मन व इंिियांवर
controlled
वश म है ताबा असणारा ानी
ु
पष
Navadvaare in nine-
नवारे नवारवाले नऊ दारे असणाढया
gated
परेु
Pure in city
घर म घरात
Dehee embodied
देही शरीरप शरीरप
Na not
न न ( काहीही ) नाही
Eva even
एव और व
कुवन ्
Kurvan acting
करता आ करणारा
Na not
न नही ( काहीही ) नाही
कारयन ्
Kaarayan causing to
करवाता आ करिवणारा
act
English translation:-
Having mentally renounced all actions, the self-controlled, the
embodied one rests happily in the city of nine gates neither
even acting himself nor causing others to act.
ु :-
िही अनवाद
अःकरण िजस के वश म है ऐसा सांयोग का आचरण करन ेवाला
ु न करता आ और न करवाता आ ही नवारवाले शरीर पी िनवास
पष
/ माम / नगर म ; सब कम को
मन से ाग कर आनपूवक
सिदानघन परमाा के प म ित रहता है ।
मराठी भाषार :-
ु
िजतििय , ानी पष सव कमाचा मनान े संास कन ( ईराप ण
ु
कन ) , ( दोन डोळे , दोन कान , दोन नाकपा ु , मऽार
, मख ु ु
व गदार )
ु े
नऊ ारांा देहपी नगरात काहीही न करता व काहीही न करिवता सखान
राहातो .
िवनोबांची गीताई :-
ु
मनान सगळ कम सोडुनी संयमी सख
ु राहे करी ना करवी िह ना ॥ ५ - १३॥
नव – ार - पर
न कतृम ् न कमािण लोक सृजित ूभःु ।
ूभःु
PrabhuH Lord
परमेर परमेर
Na not
न न / नही न / नाही
Karmaphala- union with
कमफल- कमफलके कमफळाशी
Sanyogam fruit of
संयोगम ् action संयोगकी संयोग
SvabhaavaH nature
भावः भाव ( ही ) ूकृ ती ( च )
तु िक ु परंत ु
Tu but
Pravartate manifests
ूवतत े बत रहा है सव काही िनमाण
करते
अय :-
ूभःु लोक न कतृम
् न कमािण न कमफलसंयोगम ् सृजित । भावः
त ु ूवतते ॥ ५ - १४ ॥
English translation:-
The Lord creates neither agency (doer-ship) nor actions nor the
union with fruit of action for the world, but the nature manifests
itself.
ु :-
िही अनवाद
ु के न तो कतापन की , न कम की और न कमफल के संयोग
परमेर मन
की ही रचना करते ह ; िक ु भाव ही बरत रहा है , अथात ् ूकृ ती माँ ही
ु से सब कुछ करवाती है ।
अपन े गण
मराठी भाषार :-
, कमूवृि तसेच कमफळाशी संयोगही िनमाण
ईर ूािणमाऽांामे कतृ
करीत नाही . परंत ु भाव णजेच ूकृ तीच ा सव गोी िनमाण करते .
िवनोबांची गीताई :-
न कतपण लोकांच े न कम िनिमतो ूभ ु
न कम फल - संयोग भाव सव होतसे ॥ ५ - १४ ॥
किचत ् कुणाचे
Kasyachit of anyone
िकसी के
पापम ्
Paapam sin
पापकम को पापकम
Na not
न न / नही न / नाही
( िकसी के )
Cha and
च और आिण
ु
Eva even
एव ही सा
िवभःु
VibhuH Omnipresent
सवापी परमेर सवापी परमेर
(the Lord)
भी
Adnyaanen by ignorance
अानने अान के ारा अानान े
आवृतम ्
Aavrutam enveloped
ढका आ है आािदत
ानम ्
Dnyaanam knowledge
ान ान
ु े
Ten by this
तेन उसी से ामळ
ु ि
Muhyanti are deluded
म मोिहत हो रहे ह मोिहत होतात
JantavaH beings
जवः ( सब अानी ) ( सव अानी )
ु
मन माणसे
अय :-
िवभःु न किचत ् पापम ् , न च एव सकृु तम ् आदे । अान ेन ानम ्
आवृतम ् , तेन जवः मि
ु ॥ ५ - १५ ॥
English translation:-
The Lord accepts neither the sin nor even the virtue of anyone;
knowledge is veiled by ignorance, thereby beings are deluded.
ु :-
िही अनवाद
ु
सवापी परमेर न िकसी के पापकम को और न िकसी के शभकम को ही
महण करता है ; िक ु अान के ारा ान ढका आ है , उसी से सब
ु मोिहत हो रहे ह ।
अानी मन
मराठी भाषार :-
ु ीकार करीत नाही .
सवापी परमेर कोणाही ूािणमाऽाचे पाप वा पय
ु ते मोिहत होतात .
लोकांच े ान अानान े आािदत झाामळे
िवनोबांची गीताई :-
ु िह तो िवभ ु
न घे पाप िह कोणाच न वा पय
ु जीव मोिहत ॥ ५ - १५॥
अान झांिकल ान ामळ
तु पर ु परंत ु
Tu but
तत ्
Tat that
वह ते
अानम ्
Adnyaanam ignorance
अान अान
येषाम ्
Yeshaam of whom
िजस का ांच े
नािशतम ्
Naashitam is destroyed
न कर िदया नाहीसे झालेले
गया है असते
AatmanaH of self
आनः परमाा के परमाा
िवषयीचे
तेषाम ्
TheShaam of them
उनका ( वह ) ांच े
आिदवत ्
Aadityavat like the Sun
सूय के सश सूयाूमाणे
ानम ्
Dnyaanam knowledge
ान ान
Prakaashayati reveals
ूकाशयित ूकािशत कर ूकािशत करते
/shines
forth देता है
तत ्
Tat that
उस ा
परम ्
Param Supreme
सिदानघन सिदानंदघन
(the
highest) परमाा को परमााला
अय :-
येषाम ् त ु तत ् अानम ् आनः ान ेन नािशतम ् , तेषाम ् ानम ्
आिदवत ् तत ् परम ् ूकाशयित ॥ ५ - १६ ॥
English translation:-
But in whom ignorance is destroyed by Self knowledge, in them
knowledge reveals the Supreme like the Sun.
ु :-
िही अनवाद
पर ु िजसका वह अान परमााके तानारा न कर िदया गया है ,
उनका वह ान सूय के सश उस सिदानघन परमााको ूकािशत कर
देता है ।
मराठी भाषार :-
ांच े आािवषयीचे अान , आानान े नाहीसे झालेले असते , ांच े ते
आान सूयाूमाणे , ा परौे ताला ूकािशत करते .
िवनोबांची गीताई :-
गेले अान त ांच आ - ान तयां मग
पर ॄ िदसे ज़णूं सूय ूकािशल ॥ ५ - १६॥
ु
अय :- तद-् बदयः
, तदाानः , तिाः , तरायणाः ानिनधूतकषाः
ु िम ् गि ॥ ५ – १७ ॥
अपनरावृ
English translation:-
With mind and intellect established in That (realisation of the
Supreme Self) as the Supreme goal, they, whose sins have
been dispelled by knowledge, reach a state of no return (from
the cycle of life and death).
मराठी भाषार :-
ु रममाण झालेली असतात ,
ा परॄाा िठकाणी ांच े मन व बी
ावरच ांची िना िर झालेली असते , ातच ांच े िच एकाम झालेले
ु
असते व ांच े पाप ानान े पार धतले ु ज-मरणाा
े े आहे , ते पनः
गेलल
ु होतात ) .
भोवढयात सापडत नाहीत ( म
िवनोबांची गीताई :-
ु िनय जीवन
रंगले ांत ओतूिन बि
पां ु
ु येती न माघारे ान पाप धऊिनयां ॥ ५ - १७ ॥
ु
Cha and
च और सा
Eva even
एव ही होते ह तसेच
Shvapake in a pariah
पाके चाडाल म भी चांडाळाा ठायी
(dog-eater)
/ in an ु
सा
outcast
Cha and
च तथा आिण
PaNDitaaH sages (the
पिडताः ानीजन ानी माणसे
wise)
Sama- seeing
समदिशनः समदश सवाा िठकाणी
darshinaH equality
सारखी ी
असणारे
अय :-
ु च पाके च एव
पिडताः िवािवनयसंपे ॄाणे , गिव , हििन , शिन
समदिशनः ( सि ) ॥ ५ - १८ ॥
English translation:-
The sages view equally a brahmana endowed with learning and
humility, a cow, an elephant, a dog and even an outcast.
ु :-
िही अनवाद
ु ॄाण म तथा गौ , हाथी , कु े और
वे ानीजन िवा और िवनयय
चाडाल म भी समदश ही होते ह , अथात ् वे सब म परमाा के दशन
पाते ह ।
मराठी भाषार :-
ु ॄाण तसेच गाय , ही , कुऽा आिण
ानी लोक , िवा व िवनय यांनी य
चांडाळ या सवाकडे समभावान े पाहतात .
िवनोबांची गीताई :-
िवा िवनय संप िज गाय तसा गज
ान चांडाळ हे सारे त- सम पाहती ॥ ५ - १८॥
िनदषम ्
Nirdosham spotless
िनदष िनदष
Hi indeed
िह िक कारण
समम ्
Samam equal
सम ( है ) सम
Brahma Brahmana
ॄ सिदानन परमाा ॄ
तात ्
Tasmaat therefore
इस से णून
Brahmani in
ॄिण सिदानन परमाा सिदानन
Brahmana
म परमाामे
Te they
ते वे ते
SthitaaH established
िताः ित ( ह ) ित असतात
अय :-
येषाम ् मनः साे ितम ् , त ैः इह एव सगः िजतः , ॄ िह
समम ् िनदषम ् , तात ् ते ॄिण िताः ॥ ५ - १९ ॥
English translation:-
Even here birth is overcome by those whose mind rests in
evenness; Brahman is indeed spotless and equal, therefore
they are established in Brahman.
ु :-
िही अनवाद
िजनका मन समभाव म ित है उन के ारा इस जीिवत अवा म ही
सूण संसार जीत िलया गया है ; िक सिदानघन परमाा िनदष
और सम है , इससे वे सिदानन परमाा म ही ित ह ।
मराठी भाषार :-
ांा मनामे समभाव सतत असतो , ांनी येथ ेच ( िजवंतपणीच ) संसार
िजंकलेला आहे ; कारण ॄ हे िनदष व सम आहे णून ते ॄाा ठायी
ु ॄमय होतात .
िर झालेले असतात , णजेच असे समदश पष
िवनोबांची गीताई :-
इथ िच िजंकला ज सम मन रोवनु ी
िनदष सम ज ॄ झाले तेथ िच ते िर ॥ ५ - १९॥
ूेत ्
Prahrushyet should
हिषत हो आनंिदत होत
rejoice
िूयम ्
Priyam the pleasant
िूय को िूय गो
Praapya having
ूा ूा होकर ूा झाावर
obtained
Na nor
न नह नाही
उिजेत ्
Udvijet should
उि हो उि होत
grieve
Praapya having
ूा ूा होकर ूा झाावर
obtained
Cha and
च और आिण
अिूयम ्
Apriyam the
अिूय को अिूय गो
unpleasant
िरबिु ु
Sthir- one with
िर- िरबी
budhdiH steady
ु
बिदः intellect
A- undeluded
असंमढू ः संशयरिहत संशयरिहत
SammudhaH
ॄिवत ् ु ु
Brahmavit knower of
ॄवेा पष ॄवेा पष
Brahman
Brahmani in Brahman
ॄिण सिदानघन ॄपामे
परॄ परमाा
म ( एकीभावसे
िन )
SthitaH established
ितः ित ( है ) िन िर राहातो
अय :-
िूयम ् ूा न ूेत ् , अिूयम ् ूा च न उिजेत ् , ( एवम ् )
ु
िरबिदः , असंमढू ः ॄिवत ् ॄिण ितः ॥ ५ - २० ॥
English translation:-
With steady intellect, established in Brahman, the undeluded
knower of Brahman neither rejoices on obtaining what is
pleasant nor grieves on obtaining what is unpleasant.
ु :-
िही अनवाद
ु
जो पष िूय को ूा होकर हिष त नह हो और अिूय को ूा होकर
ु संशयरिहत ॄवेा पष
उि न हो ; वह िरबि ु सिदानघन परॄ
परमाा म एकीभाव से िन ित है ।
मराठी भाषार :-
ू ा ूाीन े आनंिदत होत नाही आिण अिूय व ू ूा झाली
जो िूय व
ु
असता उि होत नाही , तो िर बीचा आिण कधीही मोहात न गतं ु णारा
ु , ॄपामे िन िर असतो .
ॄानी पष
िवनोबांची गीताई :-
िूय लाभ नको हष नको उेग अिूय
ु िनळ िनमह ॄ ानी िरावला ॥ ५ - २०॥
बि
ु ्।
बाशष ु असाा िवित आिन यत ् सखम
ु
सः ॄयोगयाा ु ् अयम ् अतेु ॥ ५ - २१ ॥
सखम
बाशष ु
Baahya- in external
बाहरके िवषयम बाशािद
Sparsheshu contacts
िवषयभोगात
Asakta- whose
असाा आसि रिहत आसिरिहत
aatmaa mind is
unattached अःकरणवाला ( अःकरणाचा )
साधक साधक
Vindanti finds
िवित ूा होता है ूा कन घेतो
Aatmani in Self
आिन आा म ित आामे ित
यत ्
Yat which
जो ( ानजिनत जो
सािक )
ु
सखम ् Sukham happiness
आन है आन
SaH he
सः वह तो
ु पष
ु
Brahma- one who is
ॄयोग- सिदानघन ॄयोगय
Yoga- united to
ु ाा
य Yuktaatmaa Brahman परॄ परमाा
by Yoga
के ानप योग
म अिभभाव से
ु
ित पष
ु
सखम ् Sukham bliss
आन का आनंदाचा
अयम ्
Akshayam eternal
अय अय
अय :-
( यः ) बाशष ु असाा ( सः ) आिन यत ् सखम
ु ् िवित , ( तत )्
ु ् सः ॄयोगयाा
अयम ् सखम ु अतेु ॥ ५ - २१ ॥
English translation:-
Unattached to external contacts he finds the happiness that is
in the Self, uniting oneself to Brahman by Yoga, he attains
eternal bliss.
ु :-
िही अनवाद
बाहर के िवषय म आसिरिहत अःकरणवाला साधक आा म ित जो
ानजिनत सािक आन है , उस को ूा होता है , तदनर वह
ु
सिदानघन परॄ परमाा के ानप योग म अिभभाव से ित पष
ु करता है ।
अय आन का अनभव
मराठी भाषार :-
ु िमळते .
जो बाशािद िवषयभोगात आस होत नाही ालाच आसख
ु पष
तोच ॄयोगय ु िचरंतन , शात सखाला
ु ूा होतो .
िवनोबांची गीताई :-
ु काय त
िवटला िवषय ज़ाणे अंतर सख
ु अय ॥ ५ - २१॥
ॄी िमसळला तेां भोगी त सख
हे अजनु ! हे अजनु ा !
Kaunteya O Arjuna!
कौेय
Na not
न नह नाही
तेष ु
Teshu in them
उन म ात
Ramate rejoices
रमते रमता रममाण होतात
ु
बधः
BudhaH the wise one
ु
बिमान ् पष
ु ानी / िववेकी पष ु
English translation:-
O son of Kunti, for the enjoyments / delights that are born of
contacts are only generators (wombs) of sorrow; they have a
beginning and a definite end (and therefore being non-lasting /
impermanent), the wise one does not rejoice in them.
ु :-
िही अनवाद
जो ये इिय तथा िवषय के संयोग से उ होन ेवाले सब भोग ह , यिप
ु
िवषयी पष ु
को सखप भासते ह तो भी िनःसेह ःख के ही हेत ु ह और
आिद अवाले अथात ् अिन ह । इसिलये हे अजनु ! बिमान
ु ् िववेकी
ु उन म नह रमता है ।
पष
मराठी भाषार :-
हे कं ु तीपऽु अजना
ु , इंिियांा व िवषयांा शापासून िमळणारे जे सख
ु
ु ( ते
आहे ते ःखाचे कारण आहे ; ांना उी आिण नाश असामळे
ु ात रममाण होत नाही .
शात आनंद देणारे नाहीत ) णून ानी पष
िवनोबांची गीताई :-
िवषयांतील ज़े भोग ते ःखास िच कारण
येत ज़से तसे ज़ाती िववेकी न रमे ितथ ॥ ५ - २२॥
ु ् ूाक ् शरीरिवमोणात ् ।
शोित इह एव यः सोढम
कामबोधोवम ् वेगम ् सः यः
ु सः सखी
ु नरः ॥ ५ - २३ ॥
ु ्
Sodhum to withstand
सोढम सहन करन े म सहन करयास
ूाक ्
Praak before
पहले - पहले होयापूव
Shareer-Vi- liberation
शरीर- शरीर का नाश शरीराचा नाश
mokshaNaat from the
िवमोणात ् physical ( होन े से ) ( होयापूवच )
body
Kama- born of
काम- काम - बोध से काम-बोधांपासून
krodha- desire and
बोधोवम ् Udbhavam anger उ होन ेवाले उ झालेला
वेगम ्
Vegam force
वेग को आवेग
SaH he
सः वही तो ( च )
ु ः
YuktaH Yogi
य योगी ( है ) योगी
SaH he
सः वही तो ( च )
ु ु ( है ) ु
Sukhee happy
सखी सखी सखी
ु ु
NaraH man
नरः पष पष
अय :-
इह एव शरीरिवमोणात ् ूाक ् , यः कामबोधोवम ् वेगम ् सोढम
ु ् शोित , सः
ु सः सखी
नरः यः ु ( भवित ) ॥ ५ - २३ ॥
English translation:-
He who is able to resist the impulses of desire and anger even
here in this world before he finally quits / abandons the physical
body; he is a Yogi and a happy man.
ु :-
िही अनवाद
ु
जो साधक इस मनशरीर म शरीर का नाश होन े से पहले ही काम और
ु
बोध से उ होन ेवाले वेग को सहन करन े म समथ हो जाता है ; वही पष
ु है ।
योगी है और वही सखी
मराठी भाषार :-
जो या जगात िजवंत असताना काम-बोधांपासून उ झालेला आवेग सहन
ु पष
क शकतो तोच योगी आिण सखी ु होय .
िवनोबांची गीताई :-
ूय मरणापूव ा देह िजरवूं शके
ु ॥ ५ - २३॥
काम - बोधांतले वेग तो योगी तो खरा सखी
ॄिनवाणम ्
Braha- bliss of Brahman /
शा ॄ को ॄपाला
Nirvanam absolute freedom
Brahma- becoming
ॄभूतः सिदानघन ॄपाशी एकप
BhootaH Brahman
परॄ परमाा के होऊन
साथ एकीभावको
ूा
Adhi- attains
अिधगित ूा होता है ूा करतो
gachchhati
अय :-
ु , अरारामः , तथा यः अितः एव , सः योगी
यः अःसखः
ॄभूतः ॄिनवाणम ् अिधगित ॥ ५ - २४ ॥
English translation:-
He whose happiness is within (himself), whose delight is within,
whose illumination is within; only that Yogi becomes Brahman
and gains the bliss of Brahman.
ु :-
िही अनवाद
ु
जो पष ु
िनःय कर अराा म ही सखवाला है , आा म ही रमण
करन ेवाला है तथा जो आा म ही ानवाला है ; वह सिदानघन परॄ
परमाा के साथ एकीभाव को ूा योगी , शा ॄ को ूा होता है ।
मराठी भाषार :-
ु
जो पष ु ूा करतो , पामे
आपा तःाच अंतरंगामे सख
रममाण होतो तसेच ाामे आप हाच ूकाश आहे , तो योगी
ु ॄपाशी एकप होऊन ॄपाला ूा करतो .
पष
िवनोबांची गीताई :-
ूकाश िरता सौ अंतरी लाभल जया
ॄ होऊिन तो योगी ॄ िनवाण मेळवी ॥ ५ - २४॥
ॄिनवाणम ्
Brahma- bliss of
शा ॄको ॄिनवाणप मो
NirvaNam Brahman
ु
Rhusha- sages
ऋषयः ॄवेा पष ( ते ) तवे े ऋषी
yaH
KsheeNa- those whose
ीणकषाः िजनके सब पाप ांची सव पापे
Kalma- sins are
ShaaH destroyed न हो गये ह नाहीशी झालेली
आहेत
Chhinna- those whose
िछैधाः िजनके सब ांची िधा
Dvai- dualities are
dhaaH destroyed संशय ानके मनोवृी नाहीशी
ारा िनवृ हो झालेली आहे
गये ह
Yat- those who
यताानः और िजनका ांनी आसंयमन
Aatmaa- are self
naH controlled जीता आ मन के लेले आहे
िनलभावसे
परमााम ित
है
Sarva- in welfare of
सवभतू िहते सूण ूािणयके सव ूािणमाऽांा
Bhoota- all beings
Hite िहतम िहतासाठी
RataaH revel
रताः रत ह ( जे ) रममाण
झालेले आहेत
English translation:-
Sages whose sins have been destroyed, whose dualities are
destroyed, who are self-controlled and who revel in the welfare
of all beings attain the Bliss of Brahman.
ु :-
िही अनवाद
िजनके सब पाप न हो गये ह , िजनके सब संशय ान के ारा िनवृ हो
गये ह ,जो सूण ूािणय के िहत म रत ह और िजनका जीता आ मन
ु
िनलभाव से परमाा म ित है , वे ॄवेा पष शा ॄ को ूा
होते ह ।
मराठी भाषार :-
ांची सव पापे नाहीशी झालेली आहेत , ांची िधा मनोवृी नाहीशी
झालेली आहे , ांनी आसंयमन के लेले आहे व सव ूािणमाऽांा िहतात
जे रममाण झालेले आहेत , ते तवे े ऋषी ॄिनवाणप मो िमळिवतात.
िवनोबांची गीताई :-
ु
िफटले दोष शंका िह मठत धिरल मन
पावले ॄ - िनवाण ानी िव - िहत रत ॥ ५ - २५ ॥
यत - चेतसाम ्
Yat-Chetsaam who have
जीते ए ांनी आसंयम
controlled
their mind िचवाले के लेला आहे
AbhitaH completely
अिभतः सब ओर से चोहोकडे
ॄिनवाणम ्
Brahma- bliss of
शा परॄ ॄाची शांती
NirvaaNam Brahman
परमाा ही
Vartate exists
वतत े पिरपूण ह ूा होते
Vidit- who have
िविदत - परॄ ांनी तःला
Aatmanaam known the
आनाम ् Self परमाा का ओळखले आहे
सााार िकये
ए
अय :-
ु
काम - बोध - िवयानाम ् , यत - चेतसाम ्, िविदत – आनाम ्; यतीनाम ्
अिभतः ॄिनवाणम ् वतते ॥ ५ - २६ ॥
English translation:-
In the case of those who are freed from desire and anger, who
are self-controlled, who have subdued their mind completely,
who have realised the Self, the bliss of Brahman resides in
them.
ु :-
िही अनवाद
काम - बोध से रिहत जीते ए िचवाले , परॄ परमाा का सााार िकये
ु
ए ानी पष के िलये सब ओर से शा परॄ परमाा ही पिरपूण ह ।
मराठी भाषार :-
ांनी कामबोधांचा ाग के लेला आहे , ांनी तःचा संयम के लेला आहे ,
ु ना चोहोकडे सदैव ॄाची
ांनी तःला ओळखले आहे , ा संयमी पषां
शांती ूा होते .
िवनोबांची गीताई :-
काम बोधांस िजंकूिन य िचास बांिधती
देखती ॄ िनवाण आ - ानी चंकडे ॥ ५ - २६॥
शान ्
Sparshaan contacts
िवषय भोग को न शािद िवषयास
िचन करता
आ
Krutvaa having
कृ ा िनकालकर सोडून देऊन
done
BahiH outside
बिहः बाहर बाहेर
बाान ्
Bahyaan external
बाहर के बा
चःु
ChakshuH eyes
न ेऽ की ि को न ेऽांची ी
Cha and
च और और
Eva as though
एव ही के वळ
Antare in middle
अरे बीच म ित कर मे
( तथा )
ु भृकुटी के ु ा
BhruvoH of two
ॅवोः दोी भवयां
eyebrows
PraNaa incoming
ूाणापानौ ूाण और ूाण आिण अपान
paanau and
outgoing अपानवाय ु को या वायूनं ा
breaths
Samou equal
समौ सम समान
Krutvaa
having
कृ ा कर कन
done
Nasaabhya- moving
नासार- नािसका म नाकामे संचार
antara- inside
चािरणौ chaariNau nostrils िवचरन ेवाले करणाढया
अय :-
ु ) बाान ् शान ् बिहः कृ ा , चःु च एव ॅवोः
( यः मिनः ु अरे
कृ ा , ूाणापानौ ( च ) नासारचािरणौ समौ ( कृ ा )॥ ५ - २७ ॥
English translation:-
Shutting out external contacts and fixing the gaze as though
between the two eyebrows, equalizing the flow of incoming and
outgoing breaths in the nostrils.
ु :-
िही अनवाद
ु है वह ) बाहर के िवषय भोग को न िचन करता आ बाहर ही
( जो मिन
िनकालकर और न ेऽ की ि को दोन भृकुटी के बीच म ित कर तथा
नािसका म िवचरन ेवाले ूाण और अपानवाय ु को सम कर लेता है ।
मराठी भाषार :-
ु ामे िर कन , ूाण व
ू , ी दोी भवयां
बािवषय बाहेर ठे वन
अपान हे दोी नाकाा आत समगतीन े चा कन …
िवनोबांची गीताई :-
िवषयांचा बिहार डोळा ॅू - संगम िर
किन नािसका - ान ूाणापान िह सारखे ॥ ५ - २७॥
Moksha- with
मोपरायणः मोपरायण ( जो )
parayaNaH liberation
as goal मोपरायण
झाला आहे असा
Vigatechchha- freed from
िवगतेाभयबोधः इा , भय इा , भय व
Bhaya- desire ,
KrodhaH anger and और बोध से बोध रिहत
fear
रिहत
YaH who
यः जो जो
Sadaa forever
सदा सदा न ेहमी
ु ः ु ु
MuktaH liberated
म म म
Eva verily
एव ही है च
SaH he
सः वह तो
अय :-
यः ु
मिनः ु
यतेियमनोबिः , िवगतेाभयबोधः , मोपरायणः ( ात )्
ु
सः सदा मः एव ॥ ५ - २८ ॥
English translation:-
Having the senses, mind and intellect controlled, with liberation
as the goal, the sage, freed from desire, anger and fear, is
verily liberated forever.
ु :-
िही अनवाद
ु जीती ई ह , ऐसा जो मोपरायण मिन
िजस की इियाँ , मन और बि ु
ु ही है ।
कामना , भय और बोध से रिहत हो गया है वह सदा म
मराठी भाषार :-
ु ांच े िनयमन कन ; इा , भय व बोध ही टाकू न
…. इंििये , मन व बी
ु सदा मच
जो मोपरायण होतो , तो मनी ु असतो .
िवनोबांची गीताई :-
ु ज़ो
ु मोाथ इंििय मन बि
आवरी मिन
ु
सोडी इा भय बोध सवदा सटला िच तो ॥ ५ - २८ ॥
भोारम ्
Bhoktaaram enjoyer
भोगन ेवाला भोा
( मी आहे )
यतपसाम ्
Yadnya- of sacrifices
सब य और सव य आिण
Tapasaamand
austerities तप का तप यांचा
Sarva-Loka- supreme
सव- सूण लोक के सव लोकातील
Maheshvaram Lord of all
लोकमहेरम ् worlds ईर का भी ु
ईरांचासा
ईर ईर ( मी आहे )
ु
सदम ् Suhrudam friend
ु ्
िमऽ / सद ु ्
िमऽ / सद
( अथात ् ( ाथ रिहत
ाथर िहत दया दयाळू व ूेम
और ूेमी ) करणारा )
सवभतू ानाम ्
Sarva- of all beings
सूण भूत - सव ूािणमाऽांचा
Bhootanam
ूािणयका
Dnyaatvaa having
ाा त से जानकर ततः जाणून
known
माम ् ु को
Maam Me
मझ मला
शािम ्
Shaantim peace
शाि को सव संसाराा
शांतीस
Rhuchchhati attains
ऋित ूा होता है ूा होतो
अय :-
यतपसाम ् भोारम ् सवभतू ानाम ् सदम
ु ् सवलोकमहेरम ् माम ् ाा
शािम ् ऋित ॥ ५ - २९ ॥
English translation:-
Having known Me as the enjoyer of sacrifices and austerities,
the Supreme Lord of all worlds, the friend of all beings, he
attains peace.
ु :-
िही अनवाद
ु को सब य और तप का भोगन ेवाला , सूण लोक के
मेरा भ मझ
ु ् अथात ् ाथ रिहत
ईर का भी ईर तथा सूण भूत - ूािणय का सद
दया और ूेमी यह त से जानकर , शाि को ूा होता है ।
मराठी भाषार :-
सव य व तपे ांचा भोा , सव लोकांचा महान ईर , सव ूायांचा सखा
मीच आहे असे जो मला जाणतो , ा साधकालाच शांती ूा होते .
िवनोबांची गीताई :-
भोा य तपांचा मी सोयरा िव चालक
ज़ाणूिन ापरी मात शांतीस विरला िच तो ॥ ५ - २९ ॥
ु
गीता सगीता कता िकम ् अ ैः शािवरैः ।
या यम ् पनाभ मखपाद
ु ् िविनःसृता ॥
ु
गीता सगीता करयाजोगी आहे णजेच गीता उम ूकारे वाचून ितचा अथ आिण भाव
अःकरणात साठवणे हे कत आहे . तः पनाभ भगवान ् ौीिव ु
ूं ा मखकमलातू
न
गीता ूगट झाली आहे . मग इतर शाांा फाफटपसाढयाची जरच काय ?
- ौी महष ास
िवनोबांची गीताई :-
गीताई माउली माझी ितचा मी बाळ न ेणता ।
पडतां रडतां घेई उचिन कडेवरी ॥