Seminarski rad iz predmeta: Informatika

Tema:
Vrste informacionih sistema

Student: Amina Begovi

Mentor: Doc.dr Demal Kulain

Broj indexa: 356/12

1

SADRAJ
SADRAJ...................................................................................................................... 2
UVOD........................................................................................................................... 3
TIPOVI INFORMACIONIH SISTEMA ............................................................................... 5
VRSTE INFORMACIONIH SISTEMA ............................................................................... 6
LITERATURA.............................................................................................................. 22

UVOD
POJAM INFORMACIONOG SISTEMA
Internacionalna federacija za obradu podataka (International Federation for Information
Processing - IFIP) definie informacioni sistem na sljedei nain: "Informacioni sistem je sistem
koji prikuplja, pohranjuje, uva, obrauje i isporuuje informacije vane za organizaciju i
drutvo, tako da budu dostupne i upotrebljive za svakog ko se eli njima koristiti, ukljuujui
poslovodstvo, klijente, zaposlene i ostale. Informacioni sistem aktivni je drutveni sistem koji se
moe, ali i ne mora, koristiti informacionom tehnologijom."
Informacioni sistem organizacije se moe definisati i kao skup ljudi i tehnikih sredstava koji po
odreenoj organizaciji i metodologiji obavljaju prikupljanje, memorisanje, obradu i dostavljanje
na koritenje podataka i informacija. Takoe, informacioni sistem se moe definisati i na sljedee
naine:
"Informacioni sistem je odredjeni skup metoda, postupaka i resursa, oblikovanih tako da se
potpomogne postizanje nekih ciljeva." (Thierauf R.)
"Informacioni sistem je sveukupnost svih informacionih procesa u organizaciji." (Niederberger
A.)
Posmatrano sa aspekta sistematskog pristupa: "Informacioni sistem predstavlja sreeni skup
metoda, procesa i operacija za prikupljanje, uvanje, obradu, prenoenje i distribuciju podataka u
okviru jedne organizacije, ukljuujui i opremu koja se u te svrhe koristi i ljude koji se tim
aktivnostima bave."
Informacioni sistem djelujui u okviru neke organizacije, omoguava joj da komunicira unutar
sebe i sa svojim okruzenjem. Prema tome, uslov opstanka bilo koje ogranizacije je da raspolae
adekvatnim informacionim sistemom, u kojem su razraeni postupci informacionih aktivnosti. U
nekim ogranizacijama te postupke obavljaju ljudi, a u drugima se koristi moderna informaciona
tehnologija. Iz toga proizilazi da informacioni sistem moe biti manuelan ili podran
informacionom tehnologijom, odnosno kompjuterizovan.
"Informacioni sistem podran informacionom tehnologijom je informacioni sistem koji ukljuuje
koritenje raunarske tehnologije."
Na osnovu navedenog, bitno je uoiti sljedee:
3

Pojam informacionog sistema znatno je iri u odnosi na raunar i raunarsku obradu podataka.
To znai da informacioni sistem obuhvata i kompjuterizovane i nekompjuterizovani dio
informacione djelatnosti, to upuuje na zakljuak da informacioni sistem postoji i onda kada
nema raunarske podrke.
Informacioni sistem je kompleksan organizacioni sistem, a kompleksnost se odnosi i na
strukturu elemenata i na strukturu veza kako u okviru sistema tako i sa okruenjem i
Informacioni sistem obuhvata sve informacione djelatnosti to znai da se ne moe
poistovjetiti sa jednom, pojedinanom od tih djelatnosti.
Informacioni sistem treba da bude postavljen tako da:
Bude razumljiv svim korisnicima;
Jednostavan u prezentovanju informacija;
Pouzdan i
Da omoguava iskazivanje obraenih informacija u vrlo kratkim vremenskim intervalima

TIPOVI INFORMACIONIH SISTEMA

Podjela Informacionih sistema u literaturi izvrena je na vie razliitih naina.
Najednostavnija podjela Informacionih sistema je na dvije velike grupe:
1. Formalni Informacioni sistemi
2. Neformalni Informacioni sistemi
Formalni Informacioni sistemi zasnivaju se na opte prihvaenim i fiksnim
definicijama podataka i procedura za skupljanje, biljeenje, obradu i koritenje tih
podataka. Pod formalnim informacionim sistemom podrazumjeva se IS koji je
strukturiran tj. on radi na osnovu saglasnosti sa prethodno definisanim pravilima koja su
relativno fiksina, odnosno ve propisana i utvrdjena i ne mjenjaju se lako. Npr. u
evidenciji gradjana odnosno korisnika sistema zahtjevae korisnikovo ime,
identifikacioni broj kao i popis dozvoljenih usluga prema odgovarajuem
identifikacionom broju.
Neformalni Informacioni sistemi su oni IS koji se oslanjaju na neodredjena pravila
ponaanja. Kod neformalnih IS nema slaganja o tome ta je informacija ili kako bi
trebala biti zabiljeena ili obradjena. Ovaki sistemi su veoma bitni za ivot jedne
organizacije

VRSTE INFORMACIONIH SISTEMA

Podjela Informacionih sistema na razliite vrste vri se na osnovu vie razliitih
kriterijuma. Tako da Informacioni sistemi mogu biti podjeljeni:
Prema nivou organizacije koju podrava:
IS na nivou sektora
IS na nivou preduzea(firmi)
IS za vie preduzea (firmi)
Prema osnovnoj oblasti poslovanja:
IS za finansijsko poslovanje
IS za marketing (marketing is)
IS za proizvodnju
Ostali IS
Prema vrsti podrke koju prua:
Transakcioni IS
Menadment is (MIS)
IS za automatizaciju kancelarijskog poslovanja (OAS)
GSS/DSS/EIS
Prema arhitekturi:
6

 Centralizovani IS
Decentralizovani IS
Distribuirani IS

Informacioni sistemi obuhvataju razliite poslovne segmente. U skladu sa tim postoji

sljedea podjela:
Funkcijski IS (jedan poslovni sektor)
Organizacioni IS (kompletna organizacija)
Inter - organizacioni IS - IOS (vie organizacija)
Internacionalni informacioni sistemi

Funkcijski informacioni sistemi predstavljaju Informacione sisteme kod kojih svaki

podrava jednu osnovnu poslovnu funkciju organizacije. est naziv koji se koristi za njih
je i pod - sistemi. Funkcijski informacioni sistemi su meusobno odvojeni i u velikoj
mjeri nezavisni. Mane ovih IS obino se ogledaju u tome da komunikacija zajednikih
podataka obino nedostaje i mora biti posebno obezbijeena.

Organizacioni informacioni sistemi - su sistemi koji se koriste unutar itave poslovne

organizacije. Karakteristika organizacionih IS je da podravaju organizaciju kao cjelinu.
Npr, sistemi sljedeih vrsta:
Elektronska trgovina (E - commerce)
Planiranje resursa organizacije - enterprise resource planning (ERP)
7

 IS za obradu transakcija - transakcioni IS

Sistemi za upravljanje odnosom sa korisnicima customer relationship management
(CRM)
Inter organizacioni informacioni sistemi predstavljaju IS koju su zajedniki
Informacioni sistemi za vie organizacija. Oni obrauju podatke koji su od interesa za sve
organizacije uesnice u procesu. Po pravilu, oni rade on line jer su to poslovno - kritini
sistemi. Primjeri Inter organizacionih IS su:
Sistemi za elektronsko poslovanje,
Platni sistemi,
Dravni, internacionalni, lokalni i svjetski sistemi platnih kartica
Dva osnovna oblika Inter organizacionih informacionih sistema:
Electronic data interchange (EDI) - direktna razmjena standardizovanih
poslovnih dokumenata izmeu raunara, kao to su: narudbenice i fakture
izmeu poslovnih partnera, dobavljaa i potroaa. Koristi meunarodne
standarde za formatiranje podataka. Omoguava kompanijama razmjenu velike
koliine podataka u realnom vremenu.
Poslovna udruenja - udruivanje dvije ili vie kompanija sa komplementarnim
prizvodnim programima

Internacionalni informacioni sistemi su Informacioni sistemi koji podravaju

meunarodne poslovne aktivnosti. Meunarodno poslovno okruenje postavlja nekoliko
izazova:
Postoji viejezino i viekulturalano okruenje
Postoji vie vlada sa razliitim regulativama u odnosu na privatnost i zatitu
intelektualne svojine
8

 Postoje promenljivi standardi za telekomunikacione i druge tehnologije, kao i razliiti

geografski uslovi, vremenske zone i valute.
Svi ti faktori utiu na protok podataka izmeu zemalja, koji se naziva Transborder data
flow.
Svaka vea organizacija je podjeljena na strateki, upravljaki - rukovodei i operativni
nivo. Svaka organizacija se dijeli na funkcionalna podruija kao to su prodaja,
marketing, proizvodnja, finansije itd. Prema tome, potrebe zaposlenih u organizaciji za
nformacijama o poslovanju se razlikuju. Sve ovo dovodi do specijalizacije razliitih
informacionih sistema ili dijelova is organizacije. Nijedan od pojedinanih is ne moe
osigurati sve informacije koje su potrebne organizaciji. Izrada specijalizovanih IS da bi
sluili razliitim interesima zaposlenih u organizaciji (interesnim grupama organizacije).
Menadment umjetnost ostvarivanja i rijeavanja poslovnih situacija (problema) kroz
ljude i pomou ljudi u formalno organizovanim grupama. Osnovne funkcije
menadmenta:
Planiranje
Organizovanje
Kadrovanje
Upravljanje
Kontrola

DSS - SISTEMI ZA PODRKU ODLUIVANJU

DSS (decision support system) razvijeni od 1985.godine. DSS - sistemi za
podrku
odlucivanju se obicno definiu kao is koji se izgraduju da bi donosiocima
odluka (top
menadment) pomogli u rjeavanju slabo struktuiranih problema odlucivanja.
Njihov
osnovni cilj je da obezbjede kvalitetne informacije za proces odlucivanja radi
povecanja
10

efikasnosti odlucivanja. Glavne karakterisike DSS sistema su:

Orijentisanost prema odlucivanju
Orijentisanost prema rjeavanju slabo struktuiranih problema odlucivanja i
Orijentisanost na krajnjeg korisnika.
Osnovni elementi informacione tehnologije koji cine DSS:
Specificni sistemi za podrku odlucivanju, podrazumijevaju hardver i
softver koji
omogucava donosiocima odluka rjeavanje specificnih skupova medusobno
povezanih problema odlucivanja.
Generatori sistema za podrku odlucivanju, podrazumijevaju paket
povezanog
hardvera i softvera koji stvara tehnoloke pretpostavke za izgradnju
specificnog
sistema za podrku odlucivanju.
Alati sistema za podrku odlucivanju u koje spadaju hardverski i
sofverski
elementi koji omogucavaju izgradnju specificnih sistema za podrku
odlucivanju i
generatora sistema za podrku odlucivanju, a obuhvataju programske jezike
specijalne namjene, i druge aplikacije.

Podjela DSS je ucinjena prema njihovoj namjeni i vrsti modela na kome su

izgradjeni:
DSS za pristup podacima - oni koji su koncipirani sa ciljem da omoguce
pristup
podacima su vrlo slicni dmbs sistemima, s tom razlikom sto pruzaju dodatne
mogucnosti za analizu podataka.
DSS za analizu podataka ovi modeli namjenjeni su analizi podataka
koji se odnose
na proslost i buducnost;
DSS za predikciju ovi modeli namjenjeni su za predvidjanje,sluze za
donosenje
planova proizvodnje, prodaje i odnose se na analizu buducih aktuelnosti
poslovnih
sistema;
DSS za simulaciju ovi modeli sluze da simuliraju uticaj promjene
vrednosti ulaznih
varijabili na izlaznu velicinu. Podjela se moze vrsiti i na modele zasnovane na
bazi
analitickih modela, organizacinoih modela i modela za davanje sugestija.
11

12

Osnovni podsistemi sistema za podrku odlucivanju su:

Podsistem za upravljanje podacima
Podsistem za upravljanje modelima
Podsistem za upravljanje komunikacijom
Upravljanje podacima i komunikacijom postoji i kod drugih vrsta uis
(upravljackih
informacionih sistema), pa se smatra da sistemi za podrku odlucivanju
nastaju
dogradnjom upravljackih is podsistemom upravljanja modelima.
Podsistem upravljanja modelima, zajedno sa primjenom racunara, racunarskih
mrea i
softvera za podrku komunikacije covjek - racunar, omogucio je donosiocima
odluka
modeliranje raznih problema odlucivanja.

13

GEOGRAFSKI INFORMACIONI SISTEMI (GIS)

Predstavljaju poseban oblik dss dizajniranog za rad sa mapama i drugim
geografskim
informacijama. Sadri softverske komponente za:
Izradu mapa i softver za analiticko modelovanje
Baze podataka koje sadre slike mapa, geografske i demografske podatke
Korisnicki interfejs koji treba da omoguci menaderu postavljanje
odgovarajuceg
upita i pregled rezultata na mapi
Posebne baze podataka koje sadre demografske podatke, podatke o broju
zaposlenih
i navike potroaca
One mogu biti ugradene u poslovno orijentisani GIS.
EIS INFORMACIONI SISTEM ZA IZVRNE RUKOVODIOCE
EIS (Executive Information System) razvijeni od 1990. godine. EIS je
Informacioni
sistem za izvrne rukovodioce podrazumijevaju se kompjuterizovani IS za
podrku
odlucivanju, koji su oblikovani tako da zadovolje potrebe izvrnih
rukovodilaca na viim,
stratekim nivoima menadmenta. Usmjereni su na nestruktuirane probleme
odlucivanja,
a odlikuju ih baza znanja i izvanredno komunikaciono okruenje.
Cilj EIS je da pomognu izvrnim rukovodiocima da prate, pregledaju i
analiziraju tekuce
podatke i informacije relevantne za donoenje odluka.
EIS imaju mogucnost prikupljanja informacija iz eksternih baza podataka
neophodnih za
pracenje konkurencije, optih trinih uslova i dr, a raspolae fleksibilnim
interaktivnim
funkcijama finansijske analize i izvetavanja.
Glavni razlozi koriscenja EIS - a su:
Brzo dobijanje informacija;
Brzi pristup informacijama;
Pristup operativnim podacima;
Pristup kooperativnoj bazi podataka;
Vise informacija o okruzenju i pristup eksternim bazama podataka.
14

EIS sistemi su okrenuti ka spoljnim dogadajima, i ako dobijaju informacije iz

unutranjih
IS. Imaju ogranicene analiticke sposobnosti. Sa druge strane, posjeduju
veoma napredan
graficki softver (GUI) tako da mogu na zahtjev top menadmenta veoma brzo
da prikau
traene podatke.
Zahtjevaju minimalno racunarsko predznanje i minimum vremena za obuku,
jer je
izuzetna panja posvecena njihovoj komunikacionoj prilagodenosti korisniku,
sa
naglaskom na graficima, bojama i privlacnim maskama uz minimum komandi.
Dobro dizajniran ess predstavlja mocan alat za strateko odlucivanje,
istraivanje
konkurencije, za finansijske analize, analize trendova, za interno izvetavanje
i ostalo.
MIS MENADMENT INFORMACIONI SISTEM
Menadment (upravljacki) informacioni sistemi predstavljaju prvu klasu is sa
ciljem
pomoci menaderima u upravljanju i odlucivanju. Oni obezbjedjuju informacije
za
menadzere srednjeg i viseg nivoa u vidu stampanih ili elektronskih izvestaja
o svim
aspektima poslovanja. To su informacioni sistemi koji izvjestavaju menadzere
o
sedmicnim, mjesecnim i godisnjim rezultatima a dijelom i dnevnim poslovnim
aktivnostima iz domena njihove nadleznosti. Njihovu osnovu cine sistemi
zasnovani na
znanju. Nastali su tek onda kada su stvorene pretpostavke u smislu mocnih
radnih stanica
sa grafickim i analitickim sposobnostima, sposobnostima upravljanja
dokumenata i
komunikacijama i pristupa distribuiranim bazama podataka u okviru i izvan
preduzeca.
Ekspertni sistemi su sistemi znanja zasnovani na racunaru, koje covjek ekspert
posjeduje, ukljucujuci metode logickog zakljucivanja u kojima se uvid u
podatke i znanje
odvija po programu,obezbjedjujuci ekspertsko misljenje. ES daje odgovor na
problemska
pitanja koja zahtevaju rezonovanje, prepoznavanje i poredjenje formi.
15

Ekspertsko znanje se moze podijeliti u dva nivoa:

1. Opce znanje koje se stice iz strucnih knjiga i publikacija i
2. Prakticno znanje ono znanje eksperta koje on stice tokom godina.
Ekspertni sistemi oponaaju rad eksperta a razvijeni su primjenom neke od
tehnika
vjetacke inteligencije. Ekspertni sistemi sadre velika znanja i veliko iskustvo
i pravila
zakljucivanja koja nude rijeenja na nivou eksperata.
Ekspertni sistemi mogu biti heuristicki kada se rasudjuje na osnovu
intuitivnog neformalnog znanja za razliku od onih kod kojih se rasudjivanje vri na
osnovu
formalnih teorijskih postavki.
Postoje i fleksibilni ES koji vre postepeno integrisanje novih znanja u
postojece
strukture znanja.

EIS se odlikuje sljedecim:

Da se slozeni zadaci rjesavaju na nivou eksperata;
Da se koriste takticka rjesenja problema;
Da se ekspertni sistemi koriste samo sa znanjem;
Da ovi sistemi rjesavaju probleme koji pripadaju sirokoj ljestvici
funkcionalnih
16

kategorija.
ES se mogu podijeliti u dvije grupe:
1. Ekspertni sistemi koji analiziraju neki problem.
2. Ekspertni sistemi koji vrse sinteticko zakljucivianje.
Gledano sa aspekta covjek - ekspertni sistem, ovi sistemi mogu se podijeliti
na:
Samostalne ES koi samostalno donose odluke;
Konsultanske ES koji sluze za konsultacije i davanje misljenja;
Savjetnicke ES koji daju savjete svojim korisnicima;
ES koji sluze za ispitivanje sta bi bilo ako.. koji omogucavaju
korisniku da
predvidi posljedice.

ES u osnovi cine:
Podsistem uzimanja i predstavljanja znanja;
Baze znanja;
Mehanizam zakljucivanja i objasnjenja zakljucaka;
Korisnicki interfejs.
Osnovne karakteristike MIS su:
Podrzavaju strukturne ili polustrukturne odluke,
Usmjerene su uglavnom na izvjestavanje i kontrolu,
Oslanjaju se na postojece tokove podataka,
Imaju ogranicene mogucnosti za analizu,
Odnose se na proslost i sadasnjost,
Odlikuju se fleksibilnoscu,
Usmjerene su na interne operacije i
Njihovo dizajniranje zahteva duzi vremenski period
Njihove slabosti su:
Imaju ogranicene analiticke mogucnosti,
Nemaju baze modela i slozenije analiticke alate,
Nedostaju im eksterni podaci,
Nemaju mogucnost uspostavljanja dijaloga u real - time vremenu.
Navedene slabosti otklanjaju se klasom DSS sistema. Na nivou srednjeg
menadmenta i
upravljacke kontrole, upravljacki snabdjevaju menadere izvetajima,
omogucuju im
on - line pristup podacima o tekucem i ranijem poslovanju preduzeca.
17

Menadment (upravljacki) IS prvenstveno slue funkcijama planiranja,

kontrole i
donoenja odluka. Ovi sistemi imaju ogranicene analiticke mogucnosti, jer
modele
upotrebljavaju samo za predstavljanje podataka, a preteno su orijentisani na
interne
dogadaje organizacije. Razlozi ogranicenih analitickih mogucnosti MIS su:
Nepostojanje baze modela i skupa sloenih analitickih alata
Nedostatak eksternih podataka
Nemogucnost uspostavljanja dijaloga u real-time vremenu

OAS OFFICE AUTOMATION SYSTEM

OAS predstavljaju sisteme koji koriste savremene informacione tehnike i
tehnologije u
realizaciji kancelarijskih poslova. Osnovni cilje je da se obezbjedi njihova veca
produktivnost,a time doprinese visi nivo efikasnosti. Opti ciljevi koji se
postiu
automatizacijom kancelarijskog poslovanja su:

Povecanje produktivnosti u obavljanju kancelarijskih poslova

Bra i kvalitetnija komunikacija
Smanjenje broja izvrilaca
Efikasna priprema i vodenje poslovnih sastanaka
Smanjenje greaka i neaurnosti podataka
Kvalitetniji oblici memorisanja i bri pristup arhivama
OAS pomaze da se ostvari:
Veca efektivnost, efikasnost i produktivnost kancelarijskih poslova;
Brza, blagovremena i na cinjenicama zasnovana komunikacija;
Visi nivo uredjenosti arhive i krace vreme pristupa i raspolaganje
dokumentima;
Bolja iskoriscenost radnog vremena;
Isti obim posla sa manjim brojem izvrsilaca tih poslova;
Kvalitetnija primjena informacija;
Efikasnija organizacija i vodjenje poslovnih sastanaka;
Manji troskovi realizacije poslova;
Visi stepen efikasnosti funkcionisanja poslovnog sistema.
Softver za automatizaciju kancelarijsko poslovanja obuhvata prvenstveno sve
programske
pakete ms office - a i druge bitne programske pakete medu kojima su:
18

Document imaging system je programski paket koji i obezbjedjuje

memorisanje i pristup
dokumentima.
Elektronski kalendar - planer je programski paket koji omogucava cuvanje
podsjetnika
za vane dogadaje i dogovorene sastanke, zatitu tajnosti vanih zapisa.
Upravljanje projektima se zasniva na programskim paketima ms project,
primavera itd.
Video konferencija obezbjeduje medusobno audio i vizuelno komuniciranje
korisnika
koji se fizicki nalaze na razlicitim mjestima.
Hardverske komponente i oprema OAS a dijeli se prema odredjenoj
namjeni,tj. Grupi
zadataka koje izvrsava i to na:
Sredstva za unos podataka tu spadaju opticki citaci,skeneri, kalkulatori i
dr.
Sredstva za obradu podataka tu spadaju racunari sa razlicitim
performansama;
Sredstva za prenos podataka tu spadaju skeneri , ekrani,stampaci ,
mikrofilmeri i dr.
Sredstva za preuzimanje podataka tu spadaju telefon,videotekst,
teletekst,racunarske
mreze i dr.
Sve ove hardverske komponente zajedno sa softverskim
komponentama
predstavljaju podlogu za formiranje inteligentne kancelarije, u kojoj
se svi radni
procesi obavljaju automatizovano, efikasno i produktivno.

TPS TRANSAKCIONI IS
Transakcioni IS (TPS) predstavljaju osnovnu klasu is i predstavljaju
kompjuterizovane
sisteme kojima se obuhvataju i obraduju sve dnevne rutinske transakcije
potrebne za
vodenje poslovanja unutar jednog poslovnog sistema. Ovakav IS je i zakonska
obaveza
svakog preduzeca. Sa stanovita upravljanja, tps je prvenstveno orijentisan
ka
operativnom osoblju preduzeca i najniem nivou nadzora i kontrole. Zadaci,
resursi i
19

ciljevi na operativnom nivou organizacije unapred su definisani i visoko

struktuirani.
Npr. Odluku o dodjeli kredita donosi nii slubenik prema unapred
definisanim
kriterijumima.
Obuhvataju i obradjuju poslovne transakcije i time podrzavaju osnovnu i
ostale
djelatnosti u okviru poslovnog sistema. Oni registruju svaku aktivnost i na
osnovu nje
oblikuju odgovarajuce dokumente. Za opis funkcionisanja koriste sistemske
dijagrame.
Njime se graficki prikazuju izvori podataka na ulazu tps, glavne faze obrade i
memorisanja podataka kao i izlazi iz sistema. Ovaj tip is odnosi se na
strukturne procese
odlucivanja u upravljanju poslovnim aktivnostima. Vazna funkcija tps jeste
sacinjavanje
dokumenata koja teku kroz sistem, i izvjestaja za menadzere i eksperte.
TPS generise sledece izlaze:
Transakcione dokumente;
Odgovore na zahtjevne upite;
Izvestaje u razicitoj formi;
Jedan broj transakcionih IS, generise transakcione dokumente kao sto su :
Profaktura,
Faktura,
Narudzbenice,
Cekovi idr.
Svi dokumenti koje generise TPS mogu se grupisati u dvije grupe:
1. Akcioni dokumenti odnose se na ona dokumenta kojima se pokrecu
neke
akcije,najcesce nove transakcije. Npr: izrada porudzbine pokrece isporuku
robe itd.
2. Informacioni dokumenti potvrdjuju da je neka akcija
realizovana.povratna
dokumenta se formiraju da bi bila vracena posiljaocu.
Npr. Fakture izradjene racunarom sadrze i dio koji kupac vraca posiljaocu,
zajedno sa
izvestajem o uplati. Tipicne forme izvjestaja koje moze generisati TPS jesu:
Kontrolni listinzi sa izvrsenim transakcijama u nekom vremenskom periodu;
Izvjestaji o otkrivenim greskama ucinjenim za vrijeme obrade transakcije;
Izvjestaji o proizvodima sa greskom koji su vraceni od kupca;
Detaljni listinzi koji sadrze sve zahtjevane zapise o nabavljenom materijalu;
Zbirni izvjestaji koji daju sazete informacije (npr. Godisnji popis zaliha
gotove robe).
Dvije vane osobine TSP a:
20

1. Smanjuju razdvojenost izmedu organizacije i njenog okruenja, jer

povezuju
kupce sa skladitima, pogonima i menadmentom preduzeca.
2. Oni su glavni proizvodaci informacija za druge sisteme u organizaciji,
jer prate
tekuce poslovanje i odnose sa okruenjem pa su pravo mjesto gdje
menaderi mogu
dobiti podatke o trenutnom stanju poslovanja firme.
TPS se koriste da bi se efikasno obavili administrativni poslovi i na taj nacin
povecala
konkurentnost. Efikasnost se ogleda u smanjenju potronje pisanih obrazaca,
povecanju
produktivnosti, i brzini cijelokupne obrade podatka (unosa, obrade i
dostavljanja disperzije).

21

LITERATURA
1. Skripta sa predavanja Proizvodni i informacioni sistemi , 2001/2002
2. " Informacioni sistemi " , Zora Arsovski , 2000 god.
3. Informacioni sistem firme '' Fabrika Reznog Alata " Cacak

22