Medrese Atatrklnden Gerek Atatrkle (Yn, 13 Kasm

1964)Atatrk'n baz szlerini alp onu sosyalist ilan edebilirsiniz. Baka szlerine bakp, onun liberal
olduunu syleyebilirsiniz. Byk kurtarc, eitli artlarda eitli szler sylemitir. Bu sebeple onu
anlamak iin kelama dayal bir cins medrese edebiyatn brakp, Atatrkl tarihi gelimesi iinde
yakalamaya almak gereklidir.
Kurtulu savamz, d kapitalizme ve emperyalizme kar milli burjuvazinin en aydn tabakalarnn
nderliinde yrtlm bir mcadeledir. Milli Mcadele, emperyalizme kar olma nitelii ile 1917
htilaline benzer. Ama 1917 bir ii ihtilali, bizimki bir burjuva ihtilali olduu iin ondan esasta ayrlr.
htilalin ekonomik amac, yabanc burjuvazinin yerine yerli burjuvaziyi oturtmakt. Kapitalist Msy Dupont
gidecek, Kapitalist Ahmet Efendi gelecekti. Kapitlasyonlarn tasfiyesi, yabanc irketlerin milliletirilmesi
bu adan deerlendirilmelidir. Bir taraftan yabanc sermaye kovulmu, dier taraftan yerli kapitalist eliyle
bir sanayileme hareketine giriilmitir.
Daha zmir ktisat Kongresi'nde kapitalist gelime ilkesi kabul edilmi, Bankas 1924'te kapitalizmin
kalesi olarak kurulmutur. Sanayi Tevik Kanunu, snai teebbs kuracaklara muazzam imtiyazlar
getirmitir. Devlet harcamalar bir mteahhit snf yaratmakta kullanlmtr. Burjuvazinin iktidardaki
devrimci unsurlar, kapitalizm yolunda, ili'nin dmanla ibirlii yapan yksek burjuvazisini, ithalat,
bankac, ihracat ve komisyoncu gibi aznlklara mensup araclar, Babali'nin khnelemi memur
burjuvazisini bile ayrt etmeyecek kadar msamahakar davranmlardr. Ankara Palas ve Karpi, 1924'ten
itibaren ili burjuvazisiyle ve Babali kadrosuyla dolmutur. ili, ihtilalci kadroya salonlarn aarak ve
kzlarn vererek yaknlama ve durumunu salamlatrma frsatn karmamtr. Bu izdivalar, Bankas
etrafnda kmelenen baz ihtilalcilerin i hayatna atlmalaryla pekletirilmitir.
Daha sonraki devletilik denemesi, esas itibariyle clz zel teebbsn yapamadn yaparak kapitalizmi
glendirme abasn yanstr. zel teebbs Trkiye'de devlet harcamalar ve ihaleleriyle gelimitir.
Kapitalistlerimiz, daha fazla taviz kopartmak amac ile, brokrasinin beceriksizliklerini ileri srerek
devletilie kar olduklarn yaygarac bir slupla syleseler de, objektif olarak, kapitalist sermaye
birikiminin temel kaynan tekil eden bu tip bir devletilikten yanadrlar. kinci Dnya Sava yllarnda
sert ve hayli keyfi bir devletilik uyguland halde, kapitalizm byk bir gelime kaydetmitir! Bugn bile
devlet harcamalarnda ve yatrmlarnda bir azalma, piyasada ciddi bir durgunlua yol amaktadr.
Sermaye piyasas yaratma edebiyat, Yn'n ileriki saylarnda aklayacamz zere, devlet elindeki
yatrm kaynaklarn zel sektre transfer etme hikayesidir. Trkiye'de liberal kapitalizmin en amansz
dmanlar, hi phe edilmesin, sosyalistler deil, kapitalistlerdir.
Halktan Kopu
Kurtulu Savann daha ilk yllarndan itibaren, Ankara'da bakanlklar kadrolarn dolduran devrimci
burjuvazinin, Bat kapitalizminin devam olan araclara gsterdii ar msamaha ve yaknlama, burjuva
ihtilalinin, batdakinden farkl olarak, feodalizme kar ilerici bir nitelik kazanmasn da nlemitir. Toprak
reformu, 1924 Anayasas'na konan pein deme hkmyle engellenmitir. yi niyetlerle kurulan Ziraat
Bankas, eraf egemenliinden kurtulamam, %10 faizle alnan banka kredileri, %80 ila %100 faizle
alan tefecilere fon tekil etmitir. Hele buday fiyatlarnn birka kurua dmesine uzun yllar seyirci
kalnmas, devrimci kadroyla halk arasnda geni bir uurum dourmutur.
Kurtulu Savanda devrimci burjuvazinin evkle peinden giden halk ktleleri, bir defa daha aldatld
kansna kaplarak, devrimci kadrodan uzaklamtr.
Aa-Arac Koalisyonu
kinci Dnya Sava'n bu artlar iinde yaadk. Bu artlar iinde zenginleen burjuvazi, artk iktidarda
dorudan doruya sz sahibi olmak kararndayd. Geri Kurtulu Sava'nn bir memur burjuvazisine
inklap eden devrimci unsurlar, Cumhuriyetin ilk yllarndan itibaren kapitalist snf glendirmek
urunda aba gstermiti. Ama gene de egemenlik ihtilalci kadronun ve memur burjuvazisinin elindeydi.
Burjuvazi imdi tam egemenliini kurmak ve memur burjuvazisine boyun edirmek istiyordu. Burjuvazi,
toprak aalaryla da birleerek iktidar tam olarak ele geirme mcadelesine giriti. Burjuvazi bu
mcadelede, ihtilal kadrosunda aradn bulamayan halk ktleleri tarafndan desteklendi. Demokrat Parti
bir halk hareketi olarak deil, halk da peinden srkleyen bir muhafazakar burjuva hareketi olarak
geliti. Bu gelime CHP iinde de vuku buldu. CHP'de de ihtilal kadrosu, burjuva ve toprak aas lehine
gcn yitirdi. Ama CHP geni halk ktleleri arasnda brokratlarn partisi olma hviyetini hl
unutturamamtr.
Memur burjuvazisine, halk da peinden srkleyerek kar kan toprak aas ve arac faaliyetlere
ynelmi burjuvazi koalisyonunun, harekete geirilen halk ktlelerinin ihtiyalarna cevap verecek hzl
sanayileme ve kalknmann vazgeilmez artlar olan toprak reformu, d ticaretin ve bankalarn
devletletirilmesi, plan gibi kkl refomlara gitmesi mmkn deildi. Bu, koalisyonun kendi kendini inkar
etmesi demekti. Ama harekete geirilen ktlelere de bireyler vermek gerekti. Bu aczi gren aa-arac
koalisyonunun milletleraras kapitalizme snmaktan baka aresi yoktu. Askeri s ihtiyac, Trkiye'ye
Sam Amca iinde nem kazandrnca aa-arac koalisyonu, memleketi yabanc kapitalizme ardna kadar
at. Bylece yeni smrgecilik dnemine girerek 1919 ylnda baladmz noktaya gelmi olduk.

Yirminci yzylda, burjuva nderliindeki milli kurtulu hareketlerinin birounun akbeti budur. Bu
lkeler, smrgelikten, ya da yar smrgelikten kurtulmak iin atklar mcadeleyi, grnteki siyasal
bamszla ramen, ekonomik bamszlklarn burjuvazinin ehliyetsizlii yznden yitirerek
kaybetmilerdir. Bu kmazdan kurtulmasn bilen milli kurtulu hareketleri de olmutur. Yalnz bu
lkelerde, burjuvazinin devrimci unsurlar, emperyalizm ile olan savalarnda halk bir yn tutmular ve
halk ktlelerine dayanarak, emperyalizmin tabii mttefiki olan arac burjuvazi ve toprak aasn kkl
reformlarla etkisiz hale getirmiler ve kapitalist olmayan bir kalknma yoluna girimilerdir. Baka bir
deyile, amzda burjuva kalknma safhasnn imkanszln anlayan burjuvazinin ileri unsurlar,
snflarn inkar etme pahasna memleketlerini henz sosyalist olmayan fakat kapitalist hi olmayan bir
kalknma ve ilerleme yoluna sokmutur.
Kurtulu Sava'ndan sonra, Trkiyemiz, bu yolda ilk rnei verebildi. Temel amac 'Trkiyemizi hzla
ada uygarlk dzeyine ulatrmak' olduu herkese kabul edilen Atatrk, byk insanlara has seziiyle,
bu hedefe gtrecek metodu da bulmutur: Laik bir toplumda, gcn milliyetilikten alan, halk,
devleti ve devrimci bir politika. Ne var ki, kapitalist kalknma metodundan baka yollar da olabileceini
tasavvur dahi edemeyen ihtilalci kadro, daha Kurtulu Savann ilk yllarnda, ekonomik ve sosyal
alanda, ne halk, ne devleti ne de devrimci olan bir kapitalizm kmazna srklenmitir. Byk dnya
buhran, bir uyann hareket noktasn tekil etmise de giriilen devletilik hareketi, temel yap
reformlarna gitmedii iin devlet eliyle baz fabrikalar kurmaktan ibaret kalm ve ikinci bir frsat bylece
karlmtr.
ki tarihi frsat karan ve halkn da desteini yitiren devrimci burjuvazinin, kendi politikasyla
glendirdii aa ve arac koalisyonu karsnda yenik dmesi kanlmaz bir sonutu. Yine kanlmaz
olan bir sonu, d kapitalizme bal, yani kk darda bir aa-arac koalisyonunun, emperyalizmle sava
demek olan milli kurtulu hareketine ihanet ederek memleketi yabanc kapitalizme peke ekmesidir.
Halka ekmek veremeyen ve halkn bilinlenmesinden de korkan aa-arac koalisyonu dneminde baka
bir kanlmaz sonu, gerici akmlarn hzla genilemesi ve komnizmle mcadele gerekesiyle btn
vatanseverlerin ktlenmesidir. Fakat oynanan oyun artk anlalmaya balanmtr. Olaylar, aa-arac
koalisyonunun memleketi kalkndramayacann her geen gn yeni ve kesin delillerini vermektedir.
Olaylarn zoruyla bilinlenen halk ktlelerini, yeni yeni aldatmacalarla daha uzun zaman avutmak ok
glemitir. %3 nfus art bile, bal bana kkl deiikliklerin mjdecisidir. Ve pahal bir demeden
sonra artk, Trkiyemizin ada uygarlk dzeyine nasl ulaaca, deien dnya artlarnn da
yardmyla renilmitir. Kurtulu yolumuzun, Atatrk'n halk, devrimci ve devleti politikasn tavizsiz
uygulamak olduu bilinmektedir.
Trk milliyetileri birincisinin devam olan ikinci milli kurtulu savan mutlaka kazanacaklardr.

DOAN AVCIOLU