ELEKTROTEHNIKI FAKULTET UNIVERZITETA U SARAJEVU

Prva parcijalna provjera znanja iz predmeta Teorija informacija i izvornog kodiranja kolska godina 2006/2007 Ime i prezime....................................................................... Broj indeksa........................................................................ Nastavna grupa broj............................................................ Uputstva za rad Zadatak broj 1 se boduje sa pet bodova. Taan odgovor na svako pitanje vrednuje se sa po jednim bodom. Netaan odgovor ne donosi negativne bodove. Zadatak broj 2 se boduje sa najvie deset bodova. Boduju se i tani dijelovi zadatka. Najmanja jedinica mjere, pri bodovanju je 0.5 bodova. Zadatak broj 3 se boduje sa pet bodova. Od ponuenih odgovora student treba zaokruiti samo jedan. Zaokruivanje vie od jednog odgovora vrednuje se kao i netaan odgovor. Svaki taan odgovor se boduje sa po jednim bodom. Netaan odgovor se kanjava sa ( 0,5) bodova. Ukoliko se ne ponudi nikakav odgovor, za to pitanje studentu pripada 0 bodova Rezultati druge parcijalne provjere znanja Osvojeni broj bodova-poena Zadatak broj 1 Zadatak broj 2 Zadatak broj 3 Ukupan broj osvojenih bodova-poena

Sarajevo, 09.11.2006. godine

-----------------------------------Vlastoruni potpis studenta

Zadatak broj 1. 1.1. Klasificirati sluajne varijable prema skupu vrijednosti koje one primaju, odnosno prema njihovom rangu. Sluajne varijable moemo klasificirati prema skupu vrijednosti koje one primaju, odnosno njihovom rangu. Diskretna sluajna varijabla ima konaan ili najvie prebrojiv skup raznih vrijednosti, s tim to je bitno da ih moemo poredati po veliini, x1 < x2 < x3 < ... Kontinualna (ili neprekidna) sluajna varijabla ima kao skup vrijednosti neki interval na realnoj osi, ili uniju konanog broja takvih intervala. Specijalno, imamo sluajne varijable kod kojih je skup vrijednosti itav skup realnih brojeva R. U matematici se doputaju i egzotinije situacije, gdje skup vrijednosti sluajne varijable moe imati i sloeniju strukturu, ali nama to nee trebati. Sluajna varijabla mijeanog tipa je kombinacija diskretne i neprekidne sluajne varijable. 1.2. Navesti osobine kumulativne funkcije raspodjele za bilo koji tip sluajne varijable . Kakva god bila sluajna varijabla , njena kumulativna funkcija raspodjele ima slijedee osobine: F (x) je monotona funkcija, tj. F (x1 ) F (x 2 ), za x1 x 2 Granine vrijednosti funkcije F (x) su:

lim x F (x) = 0 lim x F (x) = 1

Iz F (x) se mogu dobiti vjerovatnosti:

P(x1 < x 2 ) = F (x 2 ) F (x1 )

U svakoj taki x, F (x) ima konane limese

F (x + 0) = lim +0 F (x + ) F (x 0) = lim +0 F (x )
i vrijedi: F (x 0) F (x + 0) Funkcija F (x) je neprekidna s desne strane za svako x:

F (x + 0) = lim +0 F (x + ) = F (x)
1.3. Napisati opte formule za izraunavanje momenata i centralnih momenata kontinualne sluajne varijable . ta predstavlja moment prvog reda, a ta centralni moment drugog reda? Momenti sluajne varijable definiu se kao srednje vrijednosti potencija:

m n ( ) = =
n

x p (x)dx, n = 0,1, 2,3...

n

Moment prvog reda predstavlja srednju vrijednost sluajne varijable Centralni momenti sluajne varijable definiu se kao srednje vrijednosti potencija odstupanja od srednje vrijednosti.

n ( ) = ( ) =
n

Moment drugog reda predstavlja varijansu sluajne varijable .

(x ) p (x)dx, n = 0,1, 2,3...

n

1.4. Napisati formulu za izraunavanje gustoe vjerovatnosti kontinualne sluajne varijable , koja se dobija transformacijom sluajne varijable ( = f () ), pri emu je: 1. f monotona funkcija. p (x) =

p (x) f '(x)
x = g( y)

2. f nemonotona funkcija. p (x) =

f '(x )
i i

p (x i )
x i = g( yi )

1.5. Definii korelacioni koeficijent sluajnih varijabli i . Koje vrijednosti ovaj koeficijent moe imati? Ukoliko su i nezavisne sluajne varijable, koju vrijednost uzima korelacioni koeficijent?

cov(, )

Korelacioni koeficijent uzima vrijednosti 1 1 Nezavisna sluajna varijabla ima vrijednost korelacionog koeficijenta 0. Zadatak broj 2.

2.1 Odrediti: a) vrijednost parametra k; (dva poena) b) srednju vrijednost sluajne promjenjive ; (dva poena) ija je funkcija gustine vjerovatnosti prikazana na Slici 1.

Slika1.
+

p ( x)dx = 1
za (x < -1) i (x > 3)

p ( x) = 0,
p ( x) =

k k x+ , za 1 x 3 4 4 k k k 8 ( x + )dx = ( + 4) = 2k = 1 4 4 4 2

k=

1 2

1 1 p ( x) = x + , 8 8

za 1 x 3

 = xp ( x)dx = x( x + )dx = 1,67

1

1 8

1 8

2.2 Ako je sluajna varijabla uniformna na intervalu [-2,2], a definisana sa = 2 , izraunati kovarijansu C . Na osnovu rezultata, zakljuiti da li su sluajne varijable i

nekorelirane! (est bodova). 1 , x [ 2, 2] p (x) = 4 0, inae

y = x2 C = = x p (x)dx =
2

x 4dx = 0

yp

(y)dy =>

1 p (x) p (x) 1 p (y) = + = 4 2 = dy dy 2 y 4 y dx x =f11 ( y) dx x =f21 ( y) 1 1 2 3 1 4 dy = ydy = y 2 = 64 = = y 4 4 3 0 6 3 4 y 0 0 1

xyp (x, y)dxdy =

x dxp
3

(x, y)dy =

p (x) = =

p
3

(x, y)dy =>

1 dx = 0 4

C = = 0
Sluajne varijable i su nekorelirane.

Zadatak broj 3. 1.1 Raspodjela vjerovatnosti za normalnu sluajnu varijablu odreena je sa: a) samo jednim parametrom : m; b) dva parametra : m, 2 ; c) samo jednim parametrom : 2 ; d) samo momentom treeg reda; 1.2 Za nezavisne sluajne varijable i uslovna gustoa vjerovatnosti p (x = y) je jednaka: a) p (y) ; b) p (x) p (y) ; c) p (x) ; d) p (y = x) ; 1.3 Medijana sluajne varijable je ona vrijednost m za koju je: a) P( < m )=P( > m ); b) F (m) = 0 ; c) F (m) = 1 ; d) p ' (m) = 0 ; 1.4 Za sluajne varijable i , za koje je ispunjen uslov da je = , kaemo da su: a) nezavisne sluajne varijable; b) uslovne sluajne varijable; c) nekorelirane sluajne varijable; d) korelirane sluajne varijable; 1.5 U eksperimentu bacanja dvije kocke, sluajna varijabla odgovara broju koji se poslije bacanja pojavi na prvoj kocki, a - na drugoj. Ako su kocke pravilne i bacamo ih nezavisno jednu od druge, tada je: a) pik =

1 , za i,k=1,2...6; 6 b) pik = 1 , za i,k=1,2...6;

1 , za i,k=1,2...6; 36 1 d) pik = , za i,k=1,2...6; 2

c) pik =