Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

REPUBLIKA CRNA GORA MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE

DEVETOGODINJA OSNOVNA KOLA

ZAVOD ZA KOLSTVO

IZBORNI PREDMETI
predmetni program

RAUNARSKA OBRADA I DIZAJN TEKSTA

izborni predmet jednogodinji predmet koji nije vezan za razred

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

1. NAZIV NASTAVNOG PREDMETA IZBORNI PREDMET NAZIV PREDMETNOG PROGRAMA RAUNARSKA OBRADA I DIZAJN TEKSTA (izborni predmet)

2. ODREENJE PREDMETNOG PROGRAMA

Program raunarske obrade i dizajna teksta predstavlja izborni predmet koji nije vezan za razred. Ukupan broj asova: 31.

3. OPTI CILJEVI PREDMETNOG PROGRAMA

Cilj predmeta je da uenici/ce savladaju korienje aplikacije za obradu teksta na raunaru i steknu osnovne predstave o mogunostima obrade i dizajna teksta na raunaru.

4. SADRAJI I OPERATIVNI CILJEVI

Tema: Osnovni pojmovi i operacije, orijentaciono 6 asova

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - razumije osnovne pojmove aplikacija za obradu teksta; - zna ta ini radno okruenje; - razumije funkcije pojedinih elemenata u radnom okruenju;
2

Aktivnosti
Uenici/ce: - upoznaju osnovne pojmove tekst procesora i elemenata radnog okruenja; - otvaraju i zatvaraju aplikaciju za obradu teksta;

Sadraj
Tekst procesor; radno okruenje; dokument; ablon.

Korelacija i didaktika uputstva

Predmet tehnika i informatika slui kao osnova na ijim znanjima se vri nadogradnja i sistematizacija.

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi

Aktivnosti
Uenici/e: - otvaraju jedan ili vie dokumenata i kreiraju dokument (zasnovano na podrazumijevanim ili nekim drugim ablonima); - uvaju dokument na nekoj lokaciji na disku; - uvaju dokument pod drugim imenom; - uvaju dokument u raznim formatima (tekst fajl, Rich Text Format, HTML, ablon, specifine aplikacije, broj verzije); - rade prelazak izmeu otvorenih dokumenata; - koriste raspoloive funkcije za pomo (help); - rade zatvaranje dokumenta - rade promjenu naina prikaza dokumenta; - koriste alat za uveliavanje teksta; - rade prikazivanje i skrivanje ugraenih panela sa alatima (toolbar); - rade prikazivanje i skrivanje karaktera koji se ne tampaju (non-printing characters); - modifikuju osnovne opcije u aplikaciji (korisniko ime, podrazumijevani polazni direktorijum, uvanje dokumenata); - rade unos obinog teksta i umetanje specijalnih znakova i simbola; - selektuju karakter, rije, reenicu, pasus, proizvoljni dio teksta;

Sadraj

Korelacija i didaktika uputstva

Uenik/ca: - razumije upotrebu radnog okruenja i naine njegovog podeavanja

Radno okruenje.

- shvata i vlada glavnim operacijama tekst procesora.

Font; pasus; stil.

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi

Aktivnosti
Uenici/e: - rade izmjenu sadraja umetanjem novih karaktera i rijei unutar postojeeg teksta, kopiranje zbog zamjene postojeeg teksta; - ponitavaju i ponavljaju operacije; - rade dupliranje teksta unutar dokumenta, kao i izmeu razliitih dokumenata; - rade premjetanje teksta unutar dokumenta, kao i izmeu otvorenih dokumenata; - koriste komande za pretraivanje teksta na zadatu rije; - koriste komande za zamjenu; - rade pretraivanje i zamjenu.

Sadraj
.

Korelacija i didaktika uputstva

Tema: Formatiranje teksta, orijentaciono 6 asova

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - razumije pojam formatiranje teksta; - vlada osnovama formatiranja teksta.

Aktivnosti
Uenici/ce: - rade formatiranje teksta - promjena fonta, tip fonta, veliina fonta; - rade naglaavanje teksta - bold (podebljano), italic (zakrivljeno), underline (podvueno); - rade ispisivanje indeksa (subskripta) i eksponenta (superskripta) u tekstu; - mijenjaju veliinu i boju slova u tekstu; - prenose nain formatiranja s jednog dijela teksta na drugi; - primjenjuju postojei stil teksta na rije, red ili pasus;

Sadraj
Formatiranje fonta, pasus; nabrajanja; . margine i podeavanja papira; heder i futer.

Korelacija i didaktika uputstva

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi

Aktivnosti
Uenici/ce: - koriste automatsku "hifenaciju", tj. razlaganje rijei na slogove pri prelasku u novi red; - rade umetanje i brisanje oznaka pasusa; - rade umetanje, brisanje oznaka za prekid reda; - rade poravnavanje teksta - lijevo, centar, desno, u blok (justified); - rade uvlaenje pasusa lijevo, desno, prvi red, visei; - mijenjaju prored izmeu redova teksta; - mijenjaju prored iznad i ispod pasusa; - postavljju, uklanjaju i upotrebljavaju tabove - lijevo, centar, desno, decimalno; - rade dodavanje gornje i donje ivice, box ivice i sjenenje pasusa; - rade nabrajanja i uklanjanje nabrajanja u listama sa jednim nivoima; - mijenjaju stil nabrajanja - ugraeni stilovi, korisniki stilovi; - mijenjaju orijentaciju dokumenta (portret, pejza) i dimenzije papira; - rade sa marginama; - umeu i briu prekid stranice (page break); - dodaju i modifikuju tekst u gornjim i donjim zaglavljima ("heder" i "futer"); - rade dodavanje polja u zaglavljima datum, stranica, lokacija fajla...; - rade primjenu automatskog numerisanja stranica.

Sadraj
.

Korelacija i didaktika uputstva

Zavod za kolstvo Tema: Priprema za tampu, orijentaciono 2 asa

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - zna postupak pripreme dokumenta za tampu; - shvata vanost podeavanja; - razumije nain podeavanja dokumenta; - razumije znaaj provjere dokumenta pred tampu.

Aktivnosti
Uenici/ce: - provjeravaju postavku (layout), prezentaciju (margine, odgovarajue veliine fontova i formati); - provjeravaju gramatiku ispravnost dokumenta i briu rijei koje se ponavljaju; - rade korienje i dodavanje rijei u ugraeni rjenik; - pregledaju dokumenta prije tampe; - biraju nain tampanja: cio dokument, specifine stranice, broj kopija ...; - rade tampanje dokumenta na instaliranom printeru koristei definisane opcije, podrazumijevana podeavanja. tampa.

Sadraj

Korelacija i didaktika uputstva

Tema: Tabele i objekti u dokumentu, orijentaciono 7 asova

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - razumije pojam tabele i primjenu tabela u tekstu;

Aktivnosti
Uenici/ce: - rade kreiranje tabele i kretanje kroz tabelu - unoenje i mijenjanje teksta u tabeli, selektovanje vrsta, kolona, elija i itave tabele, umetanje i brisanje vrsta i kolona; - modifikuju irinu kolone, kao i visinu vrste; - modifikuju ivicu elije irina, stil i boja; - primjenjuju sjenenje na elije; Tabele.

Sadraj

Korelacija i didaktika uputstva

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - prepoznaje vrste objekata u tekstu; - zna primjenu objekata u tekstu.

Aktivnosti
Uenici/ce: - rade sa objektima koji se mogu umetati u dokument - naini umetanja slika i crtea u dokument, selektovanje slika i crtea u dokumentu; - rade dupliranje slike ili crtea unutar dokumenta ili grupe otvorenih dokumenata; - pomjeraju grafiki objekat iz jednog dokumenta u drugi ili unutar istog dokumenta; - mijenjaju veliinu grafikog objekta; - briu grafiki objekat; - podeavaju poloaj grafikog objekta u odnosu na tekst, modifikuju ram slike; - rade direktno crtanje u dokumentu kreiranje jednostavnog crtea upotrebom opcija za crtanje; - upotrebljavaju unaprijed definisane opcije za konture; - rade pozicioniranje grafikog elementa pri preklapanju sa elementom dokumenta; - rade grupisanje i razgrupisavanje grafikih elemenata; - rade sa drugim tipovima objekata umetanje radnih listova, grafikona, formula, i drugih objekata u dokument; - modifikuju umetnuti objekt pozicioniranje objekta u dokumentu. Objekti.

Sadraj

Korelacija i didaktika uputstva

Zavod za kolstvo Tema: Naprednije formatiranje teksta i tampanje, orijentaciono 4 asa

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - zna i moe da primijeni napredne tehnike formatiranja teksta;

Aktivnosti
Uenici/ce: - primjenjuju osnovne efekte na tekst primjena animacionih efekata na tekst, upotreba opcija za automatsko korigovanje teksta, primjena opcija za automatsko formatiranje, upotreba opcija za automatsko unoenje teksta; - rade sa opcijama za uklapanje teksta i umetnutih objekata; - upotrebljavaju opcije za orijentaciju teksta; - upotrebljavaju ugraene efekte iz galerije; - upotrebljavaju opcije za sjenenje pasusa, opcije za uramljivanje pasusa, primjenjuju kontrole za pravilan prelom stranice na pasuse - kreiranje novog stila karaktera ili pasusa, modifikovanje postojeih stilova karaktera ili pasusa; - rade sa ablonima - promjena osnovnih elemenata ablona, kreiranje novog ablona baziranog na postojeem dokumentu ili ablonu; - rade komentarisanje teksta - dodavanje ili uklanjanje komentara; mijenjanje komentara; - rade napredne tehnike tampanja tampanje samo neparnih ili parnih strana, tampanje neke odreene sekcije, tampanje odreenog broja strana na jednom listu; - rade biranje i podeavanje tampaa.

Sadraj
Naprednije tehnike.

Korelacija i didaktika uputstva

- shvata i moe da primijeni tehnike naprednog tampanja.

Podeavanje pri tampi

Zavod za kolstvo Tema: Struktura dokumenta, orijentaciono 4 asa

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - vlada strukturom dokumenta;

Aktivnosti
Uenici/ce: - rade kreiranje glavnog dokumenta kreiranje poddokumenta baziranog na vodeem (heading) stilu unutar glavnog dokumenta, dodavanje ili uklanjanje poddokumenta unutar glavnog dokumenta; - rade kreiranje sadraja, osvjeavanje i modifikovanje postojeeg sadraja, primjenjuju opcije za formatiranje sadraja; - rade kreiranje sekcija u dokumentu, brisanje sekcija iz dokumenta; - formatiraju tekst u vie stubaca, modifikuju stupce, modifikuju irinu stupca i razmake izmeu njih, umeu i briu linije izmeu stubaca; - dodaju i briu reference, kreiraju i mijenjaju indeks referenci, kreiraju i briu unakrsne reference; - kreiraju i briu fusnote na stranici i dokumentu, modifikuju postojee fusnote, modifikuju format i poziciju fusnota; - dodaju i uklanjaju lozinku za pristup dokumentu; - umeu ili briu "kutiju" sa tekstom, mijenjaju, premjetaju ili mijenjaju dimenzije, rade definisanje rama i zasjenenja, povezivanje kutija sa tekstom; - rade dodavanje ili osvjeavanje naziva slika, tabela i drugih objekata, primjena brojnih oznaka umetnutih objekata, upotreba opcija za automatsko imenovanje.

Sadraj
Struktura dokumenta; poddokument; sadraj; sekcija; fusnote; bezbjednost; tekst kutije; nazivi.

Korelacija i didaktika uputstva

Zavod za kolstvo Tema: Napredne teme, orijentaciono 2 asa

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Operativni ciljevi
Uenik/ca: - je upoznat/a sa naprednim svojstvima tabela;

Aktivnosti
Uenici/ce: - upotrebljavaju opcije za spajanje ili dijeljenje elija u tabeli; - konvertuju tekst u tabelu; - sortiraju podatke u tabeli; - rade izvoenje dodatnih prorauna u tabeli sa numerikim sadrajem; - rade automatsko popunjavanje, ureivanje izvora podataka ili fajla sa podacima, sortiranje zapisa u fajlu ili izvoru podataka, spajanje dokumenta sa izvorom podataka ili fajla sa podacima upotrebom odreenog kriterijuma; - rade sa makroima - snimanje jednostavnog makroa, kopiranje makroa, pokretanje makroa, dodavanje makrou odreenog dugmeta na tulbaru.

Sadraj
Napredniji rad sa tabelama.

Korelacija i didaktika uputstva

- shvata ulogu specijalnih alata i vlada njihovom primjenom.

Specijalni alati

5. STANDARDI ZNANJA
Uenik/ca treba da je u stanju da:
10

kreira dokumente; podeava glavna svojstva dokumenata; formatira i prepravlja tekst; podeava fontove i pasuse; pripremi dokument za distribuciju i tampanje; vlada tehnikama kopiranja sadraja unutar jednog dokumenta ili izmeu razliitih dokumenata; kreira tabele i manipulie njima; radi sa osnovnim grafikim elementima u dokumentu.

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

6. NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA I OCJENJIVANJE

Uenici/ce se mogu ocjenjivati kroz jedan ili vie testova koji se izvode u raunarskoj sali. Mogue je i uenicima/cama zadati esej na odreenu temu (u dogovoru sa nastavnicima/cama drugih predmeta) koji moraju pripremiti primjenom tekst procesora, uz precizno definisane naine formatiranja dokumenta.

7. RESURSI ZA REALIZACIJU
a. Materijalni uslovi za realizaciju
Za realizaciju ovog programa neophodno je postojanje jedne uionice opremljene odgovarajuim brojem raunara (najvie 2 uenika/ce po jednom raunaru), projektorom i mrenim tampaem. Na svakom od raunara mora biti instalirana odgovarajua aplikacija za obradu teksta.

b. Literatura
Solveig Haugland, Floyd Jones - OpenOffice.org: poslovne aplikacije (Mikro knjiga) Dan Gookin - Word 2002 za Windows za neupuene (Mikro knjiga) Brent Henslop i David Angell Word 2000 Biblija (Mikro knjiga)

8. PROFIL I STRUNA SPREMA NASTAVNIKA/CA I STRUNIH SARADNIKA/CA

Profesor matematike ili informatike (PMF, FON), profesori ostalih predmeta koji su tokom redovnih studija sluali dvosemestralni kurs iz informatike i raunarstva ili imaju odgovarajui sertifikat.

11

Zavod za kolstvo

predmetni programi za devetogodinju osnovnu kolu

Predmetni program RAUNARSKA OBRADA I DIZAJN TEKSTA, izborni predmet za devetogodinju osnovnu kolu izradila je Komisija u sljedeem sastavu: dr Predrag Stanii, predsjednik mr Goran ukovi, lan Radovan Rutei, lan

12