Secme Hadisler

Seme Hadisler
1.Ahlk hakknda 2.Doruluk hakknda 3.Hay hakknda 4.Rfk (iyi huyluluk) ve hilm (uysallk) hakknda 5.Kibir ve tevzu hakknda 6.Riy (iki yzllk, gsteri, sahte davran) hakknda 7.Hased (kskanlk, ekememezlik) hakknda 8.Kanaat hakknda 9.Kezm'l-Gayz (fkeyi yenme) hakknda 10.Tevekkl hakknda 11.Hrs hakknda 12.Ana-baba haklar hakknda 13.ocuk haklar hakknda 14.Kar-koca haklar hakknda 15.Yaknlar gzetmek hakknda 16.Mslmanlarn birbirine kar grevleri hakknda 17.Gybet hakknda 18.Komuluk hakknda 19.Hayvan haklar hakknda 20.Yetimlere iyi muamele edilmesi hakknda 21.Arabuluculuk hakknda
KAYNAKA 1."Allh lminden Yansmalarla KUR'N-I KERM ZM" AHMED HULS http://www.ahmedhulusi.org/kuran/ 2.Beyhak, Ebu Bekir Ahmed b. Hseyin (v. 458 /1066), es-Snen'l-Kbr, I-XI, Beyrut-1994. 3.Buhr, Eb Abdullah Muhammed b. smail (v.256/870), el -Camiu's-Sahh, I-VIII, ar Yaynlar, stanbul-1981. 4.Eb Dvd, Sleyman b. el-E'as-es-Sicistn (v.275/889) es-Snen, I-V ar Yaynlar, stanbul-1981. 5.Eb Ya'l, Ahmed b. Ali b. el-Msenna et-Temimi (v. 307/919), Msned Dmek-1973. 6.Hkim, Eb Abdullah en-Neysabr (v.405/1014), el-Mstedrek al's-Sahhayn, I-II, Beyrut ts. 7.bn Hanbel, Ahmed b. Muhammed (v. 241/855), Ms -ned, I-VI, ar Yaynlar, stanbul-1982. 8.bn Hibban, Muhammed b. Ahmed Ebu Htim el-Bust (v.354/965), es-Sahh, I-XVIII, Beyrut-1993. 9.bn Mce, Muhammed b. Yezd el-Kazvin (v. 273/887), es-Snen, I-II, ar Yaynlar, stanbul-1981 10.Malik b. Enes (v.179/795), el-Muvatta', tah. M. Fuad Ab-dulbk, stanbul-1981. 11.Mslim, Eb'l-Hseyn Mslim _ b. Haccc (v. 261/875), el-Cmiu's-Sahh, I-VI, ar Yaynlar, stanbul-1981. 12.Nes, Ebu Abdurrahman _ Ahmed b. uayb (v.303/915), es -Snen, I-VIII, ar Yaynlar, stanbul-1981. 13.Elban, Muhammed Nasrddin, Silsilet'l- Ehadisi'a- Sahiha, I-VIII, Riyad-1995.
14.Tabern, Eb'l-Kasm Sleyman b. Ahmed (v. 360/971), el-Mu'cem's-Sar, Kahire ts. 15.el-Mu'cem'l-Evsat, I-XI, Riyad-1985. 16.el-Mu'cem'l-Kebr, I-XXVI, Beyrut-1993. 17.Tirmiz, Ebu s Muhammed b. s (v. 279/892), es-Snen, I-V, ar Yaynlar, stanbul-1981.
1.Ahlk hakknda
1. Mlik (r.a.)'den; Hz. Raslullhn yle buyurduunu duymu: "Ben mekarim-i ahlak tamamlamak iin bas olundum."
(Mlik, el-Muvatta, Hsn'l-Huluk, 8, II, 903)
2. Hz. ie (r.a)'den; Hz. Raslullh yle syleyerek, dua ederdi: Allahmme kema ahsente halky, fe ehsin huluky. "Allahm yaradlm gzel yaptn gibi ahlakm da gzel yap."
(Ahmed b. Hanbel, I, 403)
3. Ebu mme (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ben, hakl olduu hlde bile ekimeyi brakan kimse iin cennetin avlusunda bir kk, aka da olsa, yalan sylemekten kanan kimse iin cennetin ortasnda bir kk ve ahlk gzel olan kimse iin de cennetin en yksek yerinde bir kk verileceine kefilim."
(Eb Davd, Edeb, 7, V, 150)
4. Mlikten rivyet edildiine gre, Muaz b. Cebel (r.a.) yle demitir: Yemen'e vali olarak giderken ayam zengiye koyduum srada, Hz Reslullah 'n bana son d yle olmutur: "Ey Muz b. Cebel! nsanlara kar ahlkn gzelletir"
(Mlik, Hsn'l-Huluk, 1-2, II, 902)
5. Abdullah b. Amr (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"En hayrlnz, ahlka en gzel olanlarnzdr."

(Mslim, Fedail, 68, II/1810)
6. Buhr de u ekilde rivyet etmitir: "En hayrllarnzdan biri de ahlka en gzel olannzdr."
(Buhari, Edeb, 38, VII, 81)
7. Nevvs b. Sem'n (r.a.)'dan; Hz. Raslullh'a iyilik ve gnhtan sordum. Hz. Raslullh yle buyurdular: "yilik, gzel huydur. Gnah, vicdann rahatsz eden ve insanlarn duymasndan holanmadn eydir."
(Mslim, Birr, 45, III, 1980; Darim, Rikak, 73, II, 628)
8. bn-i Abbs (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Su, buzu erittii gibi gzel ahlk da gnhlar eritir (yok eder); sirke bal bozduu gibi kt ahlk da ameli bozar."
(Taberan, el- Mu'cemu'l-Evsat, No: 854, I, 470)
9. Hz. Ali (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Cennette d iinden, ii dndan grlen (effaf) kkler vardr." Bunun zerine bir bedev "Y Raslullh! Onlar kimler iindir?" diye sordu. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Yumuak ve tatl konuan, yemek yediren, oruca devam eden, insanlar uykuda iken namaz klanlar iindir."
(Tirmiz, Cennet, 3, IV/673)
10. Ebu Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Benim katmda en sevimliniz, ahlka en gzel olan ve etrafndakilerle ho geineninizdir ki, onlar herkesi sever ve herkes de onlar sever. Benim katmda en sevimsizleriniz kouculuk yapan, dostlarn arasn aan ve temiz kimselerde kusur arayanlarnzdr."
(Tabern, Evsat, 7693, VIII/341, 342)
11. Hz. ie (r.a)'den; Hz. Raslullh Efendimiz yle buyurdular: "manca m'minlerin en olgunu, ahlk en gzel olup, aile bireylerine kar en yumuak ve ltufkr davranandr."
(Trmizi man, 6, V, 9; Darimi, Rikak, 74, II, 629)
12. bn Abbas'tan; Hz. Raslullh yle buyurmulardr: "Hayrlnz, ailesine hayrl olanlarnzdr."
(bn Mce, Nikah, 50, I, 636)
13. Abdullah b. Amr'dan; Hz. Raslullh yle buyurdular: "Hayrlnz, kadnlar iin hayrl olannzdr."
(bn Mce, Nikah, 50, I, 636)
14. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kiinin keremi (cmertlii, ululuu ve btn iyilikleri) dinidir. Mrvveti (mertlik ve insanl) akl, hasebi (soyluluk ve asaleti) gzel ahlkdr."
(Beyhak, es-Snenl-Kbr, X, 328, Beyrut, 1984)
15. Eb Zerr (r.a.)'den; Hz. Raslullh, kendisine hitaben yle buyurmutur: "Y Eb Zer, ne tedbir gibi akl, ne haramdan kanmak gibi vera, ve ne de gzel ahlk gibi hase b olur."
(bn Hibban, bi Tertibi bn Belban, Birr, 2, 361, II, 79, Beyrut, 1993)
16. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle du ederdi: Allahmme inniy euz Bike minekak venNifak ve suilAhlak. "Allahm (hakikattan, hatrlatcnn hatrlattndan ve ilevinden) ayrlk (kopukluk), nifak (hakikata iki yzllk) ve kt (beeri, nefsani) ahlaktan "B"nin mns kapsamnca sana snrm"
(Nes, Snen, stiaze, 21, VIII, 263-264)
17. Cbir b. Abdullah (r.a.)'dan; Hz. Raslullh, Cebrail'den, Allhu Tel'nn yle buyurduunu haber vermitir: "Muhakkak u (slm Dni) benim raz olduum bir dindir. Ona ancak cmertlik ve gzel ahlk yarar. Sahibi bulunduunuz mddete bu dni, bu iki huy ile gzelletirip ereflendirin (takviye edin)."
(Tabern, Evsat, No: 8915, IX, 424, 425)
18. Hz. ie (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "errinden dolay insanlarn kendisinden saknd kimse, insanlarn en erlilerindendir."
(Mlik, Hsn'l-Huluk, 4, II/903, 904)
19. Ebu'd-Derd (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kymet gnnde (ameller tartlrken) m'minin miznnda gzel ahlktan daha ar (gelecek) bir ey yoktur. phesiz ki Allah Tel, kt huylu, irkin szl kimseleri sevmez."
(Tirmiz, Birr, 62, IV, 362)
20. Cbir (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Benim katmda en sevimliniz ve kyamet gnnde meclisime en yaknnz, ahlk en gzel olannzdr. Sizden en sevmediim ve kyamet gnnde meclisimden en uzakta kalacak olanlar: Kibirli kibirli az eerek gsteri iin lgat paralayan ve ok konuan kimselerdir."
(Tirmiz, Birr, 71, IV, 370, bn Hanbel, IV, 193)
21. Eb Zerr (r.a.)'den; Hz. Raslullh bana yle buyurdu: "Nerede olursanz olun, Allah'a kar gelmekten saknn ve ktln peinden hemen iyilii yetitirin ki, onu silip yok etsin. Ayrca insanlarla gzelce geinin."
(Tirmizi Birr, 55, IV, 355; Darim, Rikak, 74, I, 719)
22. bn Abbas (r.a.)'tan; Hz. Raslullh, Eecc Abdl-Kays'a yle buyurmutur: "Sende Allahu Tel'nn sevdii iki (gzel) meziyet vardr: Onlar da hilm (yumuak huyluluk) ve teenni (dnceli, temkinli hareket)dir."
(Tirmiz, Birr, 66, IV, 366, 367)
23. Eb Hreyre (r.a.), Hz. Raslullh'n yle buyurduunu rivayet etmitir: "M'min lfet eden (insanlarla iyi geinen) kiidir. nsanlarla iyi geinmeyen ve kendisi ile geinilmeyen kiide hayr yoktur."
(Ahmed b. Hanbel, II, 4, 5, 335, 9436)
24. Abdullah b. Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iittim: "Mslman, gzel ahlk sayesinde Allh'n emirlerini yerine getirip devaml oru tutanlar derecesine ykselir."
(Taberan, Evsat, No: 3150, IV, 102-103)
25. Hz. ie (r.a)'den; Hz. Raslullh 'n yle dediini iittim: "M'min, gzel ahlk ile (fazla) oru tutup (fazla) ibadet edenin derecesine eriir."
(Ebu Davud, Edep, 7, V/149)
26. Ali b. Eb Taib (r.a.)'den; Hz. Raslullh'n yle buyurduu rivayet edilmitir: "M'min, gzel ahlk sebebiyle gece ibdet eden ve gndz orulu bulunanlarn derecelerine eriir."
27. Yahya b. Said (r.a.)'den, yle dedii rivyet olunmutur: "Kii, gzel ahlk ile geceyi ibadetle geiren ve sava meydanlarnda iddetli susuzluktan cieri yanan kimsenin derecesine ular."
(Mlik, Hsn'l-Huluk, 6II/904)
28. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyuruyor: "Allhu Tela, kiiyi gzel ahlk ile (fazla) namaz klan ve (fazla) oru tutanlarn derecesine ykseltir."
29. Eb Ya'l'nn Enes'ten rivyetinde u ilave vardr: "M'minlerin imanca en olgunu, ahlka en gzel olandr."
(Taberan, Evsat, IV, 3892)
30. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Allhu Tel, brahim (a.s.)'a yle vahyetti: "Halilim (Dostum)! Kfirlere kar olsa da ahlkn gzelletir ki, iyilerin girdii yere giresin. Ahlkn gzelletiren kimseyi, Armn altnda glgelendirip cennet sularndan iireceimi ve onu civarma yaklatracam vdettim."
(Taberan, Evsat, No: 6502, VII, 261)
31. Ebu'd-Derd (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "(Kyamet gn) m'minin mizannda gzel ahlktan daha ar bir ey bulunmaz.nsan, gzel ahlk ile (fazla) namaz klp (fazla) oru tutanlar derecesine ykselir."
(Trmizi, Birr, 63, IV, 363)
32. Eb Dvd da muhtasar olarak: "Mizanda, gzel ahlktan daha ar gelecek hibir amel yoktur."
(Ebu Davud, Edeb, 7, V, 150)
33. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kul, gzel ahlkyla oru tutan ve namaz klanlarn derecesine ular."
(Taberan Evsat, 6279, VII, 154)
34. Eb Zerr (r.a.)'den: "Can ve gnlden iman eden, kalbini her trl fenalktan temizleyen, dili doruyu syleyen, gnln ho tutup hline rz olan, ahlkn dzelten (gzel) szleri dinleyip ibret nazar ile bakan kurtulmutur."
(bn Hanbel, V, 147)
35. Safvan b. Sleym'den; Hz. Raslullah buyuruyorlar ki: "Bedene kolay ve hafif gelen ibadeti size bildireyim mi? Susmak ve gzel ahlk sahibi olmaktr."
(bn-i Ebi'd-Dnya, Kitabu's-Samt, No: 27, 48, Beyrut, 1988)
36. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullah'a; nsanlarn, cennete girmelerine en ok vesile olan eylerden sorulunca, Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah'tan korkmak ve gzel ahlktr." nsanlarn cehenneme girmelerine en ok sebeb olan eyler sorulunca da, Hz. Raslullh yle buyurdu: "Az ve tensl uzvudur (reme organdr)."
37. Abdullah b. Amr (r.a)'dan; Hz. Raslullah 'n yle buyurduunu iittim: "Benim katmda en sevimliniz ve kyamet gnnde meclisime en yakn olannz size haber ver eyim mi?"
Bunu iki veya defa tekrar buyurdular. Ashab "Evet, y Reslullah", dediler. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Ahlka en gzel olannzdr."
(bn Hanbel, II, 185)
38. Ali b. Hseyin b. Eb Tlib (r.a.)'den; Hz. Raslullah yle buyurdu: "Kiinin slmi gzelliklerinden biri de (mnsz, faydasz) ve kendisini ilgilendirmeyen eyleri terk etmesidir."
(Mlik, Muvatta, Hsn'l-Huluk, 3, II, 903)
39. bni Mes'd (r.a.); Hz. Raslullah'n yle buyurduunu rivayet etmitir: "M'min; insanlar ktleyen, lnetleyen, kt sz ve irkin davran sergileyen kimse deildir."
(Trmizi Birr, IV, 350, 48; Ahmed b. Hanbel, Msned, I, 405, 416)
40. Abdullh b. Amr b. el-s (r.a)'dan yle demitir: Hz. Raslullh, sznde ve iinde irkin bir harekette ne bulunurdu, ne de bulunmak isterdi ve yle buyururdu: "Sizin en hayrlnzdan biri de ahlka en gzelinizdir."
(Buhari, Menkb, 23, IV, 166)
41. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "En hayrllarnz size bildireyim mi?" Onlar "Bildir y Reslullah" dediler. Hz. Raslullh yle buyurdu: "mr uzun ve ahlk gzel olannzdr."
(bn Hibban, Birr, 484, II, 234)
42. Abdullah b. Amr b. el-s (r.a)'dan: Muz b. Cebel (r.a.), (bir yere) yolculuk yapmak istedii bir srada Hz. Raslullh Efendimiz'e yle syledi:"Ey Allah'n Rasl! Bana t ver." Hz. Raslullh yle buyurdu: "Allah'a ibdet et, O'na hibir eyi erik (ortak) koma" Muz yine "Ey Allah'n Rasl! Bana dn arttr" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "(Bir) Fenlk yaptnda hemen iyilik yap" Muz (yine) "Ey Allah'n Rasl! Bana -dn- arttr" dedi. Hz. Raslullah yle buyurdular: "Dosdoru ol, ahlkn gzellesin."
(bn Hibban, Birr, 524, II, 283)
43. sme b. erik (r.a.)'ten; erik dedi ki: Hz. Raslullah'n huzurunda bulunuyorduk. deta bamzn stnde bir ku var, onu karmamak iin hi birimiz ses karmyordu. O srada bz kimselerin gelerek Hz. Raslullah'a "Allah katnda en sevgili kullar kimlerdir?" diye sordular. Hz. Raslullah yle buyurdular: "Ahlk en gzel olanlardr."
(Taberan, Evsat, No: 6376, VII, 196)
44. Umeyr b. Katde (r.a.)'den: Bir kii Hz. Raslullah'a "Ya Raslullah, hangi namazn derecesi daha yksektir?" diye sordu. Hz. Raslullah yle buyurdu: "Devaml srette tam bir huu (gnl huzuru) ile klnan namazdr" Adam "Hangi sadakann derecesi daha yksektir?" diye sordu. Hz. Raslullah yle buyurdu: "Darlkta, az eyden yaplan infak (hayr yapmak)" Adam "M'minlerin imanca en olgunu hangisidir?" diye sordu. Hz. Raslullah yle buyurdu:
"Ahlka en gzel olandr."

(Taberan, Evsat, No: 8119, IX, 57)
45. Cbir b. Semre (r.a)'den: Hz. Raslullh, Semre ve Eb mme'nin de bulunduu bir mecliste idim. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Hayszln, kendisini hayszla altrmaya zorlamann slmiyette hibir yeri yoktur. Mslmanlk bakmndan insanlarn en gzeli, ahlka en gzel olandr."
(bn Hanbel, V, 89)
46. Eb Hreyre (r.a.)'den, Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Gerekten siz, mallarnzla insanlar (memnun etmee) g yetiremezsiniz. Ancak onlar sizin gler yz ve gzel huyunuz memnun edebilir."
(Eb Ya'l, el-Msned, No: 6550, XI, 428, Dmek, 1992)
47. Hz. ie (r.a)'den; Hz. Raslullah yle buyurmutur: "Hi bir (gnah) yoktur ki tevbesi (dn) olmasn. Ancak kt ahlk sahibi hari. Zira o, bir gnahtan tvbe eder, dner ondan daha ktsn iler."
(Tabern, el-Mu'cem's-Sar, I 200)
48. Enes (r.a) dedi ki: Hz. Raslullh, Eb Zerr ile karlat ve yle buyurdu: "Y Eb Zerr, sana, dierlerine nisbeten ykte hafif, mizanda ar gelen iki gzel stnl bildireyim mi?" . Eb Zerr "Evet Y Raslullah" dedi. Hz. Raslullh Efendimiz yle buyurdu: "Gzel huylu olmaa dikkat et ve daima susmay tercih eyle.Beni yaatma ve ldrme kudretine sahip olan Allhu Tel'ya yemin ederim ki, yaratlanlar (Allah katnda) bunlar gibi (deerli) bir amel ilememilerdir."
- Hadisi, Eb'-eyh b. Hibban da zayf bir isnd ile Eb Zerr'den u lafz ile zikretmitir: Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"Y Eb Zerr, dilde kolay, mzanda ar gelen ve ykte hafif olan en faziletli bir ibadeti sana bildireyim mi?" Eb Zerr "Evet Ya Raslullah, anam babam sana feda olsun" dedi. Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Sktu tercih et ve gzel ahlkl olmaa gayret eyle. Sen bunlar gibi (baka bir ibdet) yapamazsn."
- Eb'd-Derd'dan da u ekilde rivyet edilmitir: Hz. Raslullh Eb'd-Derd'ya hitben yle buyurmutur:
"Ey Eb'd-Derd, sana, benzerleriyle Allh'n rzsn kazanamayacan, zahmeti az, sevab byk iki ey reteyim mi? Devaml skt ve gzel ahlktr."
(Eb Ya'l, el-Msned, No: 543, VI, 53)
2.Doruluk hakknda
1. Muviye b. Eb Sfyn (r.a)'dan; Hz. Raslullh'n yle buyurduu rivyet edilmitir: "Dorulua yapn (ondan ayrlmayn), zir doruluk iyilie gtrr, doru ve iyilik (sahibleri) ise cennettedir. Yalandan kann, zira yalan ktle gtrr; yalan ve ktlk (edenler) de cehennemdedir."
(Tabern, el-Mu'cem'l-Kebr, No: 894, 19, 380-381, Beyrut, 1993)
2. Eb Sad-i Hudr (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Doru ve emniyetli tacir (kyamet gnnde) nebiler, dorular (sddklar) ve ehitlerle beraberdir."
(Tirmiz, Byu', 4, III, 515)
3. bn-i mer'den u lfzla rivyet edilmitir. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Gvenilir, doru Mslman tacir, kymet gnnde ehitlerle beraberdir."
(bn Mce, Ticarat, 12, II, 724)
4. Abdullh (r.a.)'tan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Dorulua yapn -ondan ayrlmayn- zira, doruluk iyilie gtrr, iyilik de Cennet'e iletir. Kii doru syledike, doruyu aratrdka Allah katnda doru yazlr. Yalandan kann, zira, yalan ktle gtrr. Ktlk de Cehennem'e iletir. Kii yalan syledike ve yalan peinde kotuka Allah katnda yalanc yazlr."
(Mslim, Birr, 105, III, 2013)
5. Mansur b. el-Mu'temer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Tehlikeyi dorulukta grseniz de doruluu aratrnz, zira kurtulu ancak ondadr."
(bn-i Ebi'd-Dnya, No: 449, 264)
6. Abdullah b. Amr (r.a.)'dan, diyor ki: Hz. Raslullh'n evimizde bulunduu bir gnde "Gel, sana bir ey vereceim" diye annem beni ard. Hz. Raslullh, anneme yle sordu: "ocua ne vermek istedin?" Annem "Hurma vereceim", diye cevap verdi. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Eer (aldatp) bir ey vermeseydin, sana bir yalan gnah yazlrd."
(Ebu Davut, Edep, 88, V, 265)
7. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Bir kimse bir ocua, gel sana unu vereceim der ve sonra da vermezse bu (sz) bir yalandr."
(Ahmed bn Hanbel, II, 452)
8. Sfyan b. Abdillah es-Sakaf (r.a.): Hz. Raslullh'a:"Ey Allah'n Reslu! Bana slm' ylesine tarif et ki, onu bir daha sizden bakasna sorma ihtiyac hissetmeyeyim" dedi. Hz. Raslullh da u cevab verdi: "Allah'a inandm de, sonra da dosdoru ol."
(Mslim, man, 62, 38)
9. Behz b. Hkim, babas vastasyla dedesi (r.a)'den; Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iittim: "Yazklar olsun o kimseye ki, insanlar gldrmek iin konuur ve yalan syler, yazk, yazk ona!"
(Tirmizi Zhd, 10, IV, 557)
10. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " kimse vardr ki, kyamet gn, Allah onlar ile konumaz, onlara bakmaz ve onlar temize kmaz. Bunlar iin elem verici azab vardr: 1.lde fazla suyu olup yolculara vermeyen 2.kindiden sonra mal satan bir adamdr ki, (mteri) kendisini tasdik ederek mal alsn diye, aslnda yle olmad hlde, bunu, una una aldm diye Allah'a yemin edendir 3.Yalnz dnya menfaati iin hkmdara biat eden kimsedir ki, hkmdar, arzu ettiini verirse biatnda devam eder, istediini vermezse biatndan dner."
Bir rivyette de yle buyurulmutur:

"Yalan syleyerek malna verilmi miktardan daha fazla verildiine yemin eden, ve mslmann maln elinden almak iin ikindiden sonra yemin eden ve suyunun fazlasn men'eden (vermeyen) kimsedir. Allahu Tel da ona, "Elinin emei olmayan eyin fazlasn men' ettiin gibi bugn de ben fazlm (ltuf ve keremimi) senden men' ediyorum" der."
(Buhar, Ahkm, 48, VIII, 124)
11. Abdullah b. mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Bize silah eken bizden deildir."
(Buhar, Fiten, 7, VIII, 90)
12. Cbir (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Her iyi olan ey sadakadr. Kardeini gler yzle karlaman ve kendi kovandan kardeinin kabna boaltman iyi olan eylerdendir."
13. Abdullah b. mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Drt ey sende olduktan sonra dnyadaki kaybndan sana bir zarar gelmez: 1.Emaneti korumak 2.Doru sylemek 3.Gzel ahlk 4.Hell lokma"
(bn Hanbel, II, 177)
14. Vle b. el- Eska' (r.a.)'dan: Biz tccar idik. Hz. Raslullh, bize gelir ve yle buyururdu: "Ey tccar topluluu! Yalandan son derece kann."
(Taberan, el-Mu'cem'l-Kebr, No: 132, XXII, 56)
15. Hz. Raslullhn torunu Hz. Hasan (r.a.), Hz. Raslullhtan u hadisi ezberlediini rivayet etmitir: "pheli eyleri brak, phe vermeyen eylere ynel. Zira doruluk, gnle huzur, yalan ise kuku verir."
(Tirmiz, Kymet, 60, IV, 668)
16. smail b. Ubeyd b. Rifa babas vastasyla dedesi (r.a.)'den rivyetine gre: Hz. Raslullh ile mescide giderken alveri yapan insanlar grd ve yle buyurdu: "Ey tccar zmresi!" (Onlar da) balarn kaldrd ve gzlerini Hz. Raslullh'a evirerek, onu dinlediler. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Tacirler, kyamet gnnde gnahkr olarak dirilecekler. (Bundan) ancak Allah'tan korkanlar, iyilik yapanlar ve doru olanlar mstesndr."
(bn Hibbn, Byu, 4910, XI, 277)
17. Hakm b. Hizm (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Alc ile satc meclisten ayrlncaya kadar muhayyerdirler. (Yani ayrlncaya kadar alverii bozabilirler.) Eer ikisi de doru konutu, mallarnn kusurlarn ve deerini olduu gibi akladlarsa, alverilerinde bereket olur. Maln aybn ve fiyatn gizlediler ve yalan syledilerse, alverilerinin bereketini giderirler."
(Buhar, Byu, 19, III, 10)
18. Hz. Eb Bekr es-Sddk (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Dorulua yapn (ondan ayrlmayn). Zir doruluk, iyilikle beraberdir. Doru ve iyi (olanlar) Cennet'tedirler. Yalandan kann. Zir yalan, ktlkle beraberdir. Yalan (syleyen) ve ktlk (edenler) Cehennem'dedir.
(bn Hibban, Kitabul-Hazer vel-baha, No: 5734, XIII, 43)
19. Enes b. Mlik (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: Benim iin alt eye tekeffl edin (sz verin), size cennet (sz vereyim) tekeffl edeyim: 1.Biriniz konutuu vakit yalan sylemesin 2.Bir va'dde bulunduunda sznden dnmesin 3.Kendisine bir ey emnet edildiinde hynet etmesin 4.Gznz (harama) yumun 5.Elinizi (haramdan) ekin 6.ffet ve namusunuzu koruyun."
(Eb Ya'l, 4257, VII, 249)
20. Abdurrahmn b. Hris b. Eb Kurd es-Slem (r.a.)den; yle demitir: Hz. Raslullh'n yannda idik, temiz su istedi, elini suya daldrarak abdest ald, biz de O'nu gzledik, hemen (artan sudan) birer yudum aldk.
Bunun zerine Reslullah yle buyurdu: "Yaptnz bu eye sizi ne sevketti?" "Allah ve Reslne olan sevgimiz" dedik. Hz. Raslullh da yle buyurdu: "Eer Allah ve Reslnn sizi sevmelerini isterseniz size (bir ey) emanet edildiinde emaneti (ehline) verin, konutuunuz vakitte doru syleyin ve etrafnzdakilerle gzel komuluk yapn."
(Tabern, el-Mu'cem'l-Evsat, No: 6513, VII, 267)
21. Ebu Hureyre (r.a.) anlatyor: Hz. Raslullh, arda bir buday ynna rastlaynca elini yna daldrp kard, parmaklar sland. Bunun zerine Hz. Raslullh'n satcya: "Nedir bu?" diye kt. Adam "Ey Allah'n Reslu, yamur slatt." deyince, Hz. Raslullh yle buyurdu: "Bu slakl ste getirip, herkesin grmesini salayamaz mydn? Kim bizi aldatrsa, o bizden deildir."
(Mslim, man, 164, I, 99; Tirmiz, Byu', 74, III, 606)
3.Hay hakknda
1. Kurre b. ys (r.a.)'dan; dedi ki: Hz. Raslullh ile beraberdik. Yannda haydan bahsedildi. Dediler ki "Y Reslullah, hay dinden midir?" Hz. Raslullh, buyurdu ki: "Evet, hatta o dinin tamamdr. Hay, haramdan saknmak, skt etmektir -dil sktu, yoksa kalb sktu deilve iffet imandandr. Bunlar ahirette (sevab) arttrr, dnyal ise azaltr. Ama ahiretten arttrdklar, dnyadan azalttklarndan daha fazladr. Cimrilik, beceriksizlik ve yaramaz sz ise nifaktandr. Bunlar da dnyadan olan eyleri arttrr ve ahiretten olan eyleri azaltrlar. Ahiretten azaltt eyler ise dnyadan arttrdndan daha oktur."
(Tabern, Kebr, 19, 63, 29-30)
2. Hz. mer (r.a.)'den, dedi ki: Hz. Raslullh, utangalktan dolay birisini azarlayan bir adama rastlad. Adam yle sylyordu: "Sen (ok) utanyorsun." Sanki adam: Bu sana mutlaka zarar verir, yollu konuuyordu. Hz. Raslullh buyurdu ki: "Onu brak. Zira hay imandandr."
(Buhar, Edep, 77, VII, 100)
3. mrn b. Husayn (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Hay yalnz iyilik getirir." Bunun zerine Beyr b. K'b: " 'Hikmette' vakar (ar ballk) haydandr, muhakkak arbal olmak da haydandr, diye yazldr," dedi. mrn da ona: "Ben sana Hz. Raslullh'dan konuuyorum, sen bana kitabndan bahsediyorsun", dedi.
(Buhr, Edep, 77, VII, 100)
4. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "man, yetmi ksr yahut altm ksr u'bedir. Bunlarn efdali L ilhe illa'llah "Taplacak TANRI yoktur sadece ALLH vardr", sz ve en aas da yoldan eza verecek eyleri kaldrmaktr. Hay da imandan bir bedir."
(Mslim, Iman, 58, I, 63)
5. Zeyd b. Taha b. Rkne (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Her dinin bir ahlk vardr. slm'n ahlk da haydr."
(Mlik, Hsn'l-Huluk, 2, II, 905)
6. b mme (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Hay ve skt imandan iki u'be (blm), hayszlk ve ok konuma ise nifaktan iki u'bedir (blmdr)."
(Trmiz, Birr, 80, IV, 375)
7. Tabern de aadaki ekilde rivyet etmitir: Hz. Raslullh buyurmulardr ki: "Hay ve skt imandandr. Bunlar Cennet'e yaklatrr ve Cehennem'den uzaklatrrlar. Hayszlk ve fuhu ise eytandandr. Bunlar da Cehennem'e yaklatrrlar ve Cennet'ten uzaklatrrlar."
(Taberan, Kebr, 22, 1024, 414)
8. Enes (r.a.)'ten, Hz. Raslullh buyurdular ki: "Fuhu (ktlk) bir eyde bulunursa, mutlaka onu irkinletirir; hay da bir eyde bulunursa, onu mutlaka gzelletirir."
9. bn-i mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel bir kulu helk etmek istediinde, ondan hayy alr. Hay ondan alnnca, onu e n fena, kt (bir insan) bulursun. Onu en fena bir insan bulunca, ondan emanet de alnr. Ondan emanet alnnca, onu en hain bulursun. Onu en hain bulunca, ondan rahmet ekilip alnr. Ondan rahmet alnnca, onu kovulmu ve lnetlenmi bulursun. Onu kovulmu ve lnetlenmi bulunca da, slm ba ondan alnr, slmla iliii kesilir."
(bn Mce, Fiten, 27, II, 1347)
10. Abdullh b. Mes'ud (r.a.)'dan, Hz. Raslullh buyurdu ki: "Allah'tan hakkyla hay ediniz." bn-i Mes'ud der ki: Biz de "Y Nebiyullah, Allah'a hamdolsun ki, biz hay ediyoruz." dedik. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdular: "yle deil, Allah'tan hakkyla hay etmen, ban ve onda bulunan azalarn muhafaza etmen, karnn ve onun ihtiva ettiklerini koruman, lm ve rmeyi hatrlamandr. Ve ahireti isteyen kimse de dnya znetini terk etsin. te bunlar yapan kimse, Allah'tan hakkyla hay etmi olur. "
(Tirmiz Kyamet, 24, IV, 637)
11. bn-i mer (r.a.)'den: Hz. Raslullh, Ensar'dan bir adama urad. Adam, hay hakknda kardeine nasihat ediyordu. Hz. Raslullh, buyurdu ki: "Onu brak. Zir hay imandandr."
(Buhr, man, 16, I, 11)
12. bn-i mer (r.a)'dan, Hz. Raslullh buyurmutur ki: "Hay ve iman (birbirinin) yaknlardr. Bir arada bulunurlar. Bunun iin biri kaldrld vakit, dieri de kaldrlm olur."
(Tabern, Evsat, 8309, IX, 144, Hakm, I, 22)
13. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Hay imandandr ve iman (sahipleri) de Cennet'tedir. Kt sz ise eziyettendir, eziyet edenler de atetedir."
4.Rfk (iyi huyluluk) ve hilm (uysallk) hakknda

1. Cerir b. Abdullh (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Muhakkak Allhu Tel sertlik ve kabala vermedii eyleri (ecir ve mkfatlar) rfka ve gzel davranlara verir, ve Allah bir kulu sevdii vakit de ona rfk ihsan eder. Rfktan mahrum olan bir ev halk, (her eyden) mahrum olurlar."
(Tabern, Kebr, 2274, II, 306)
2. Cerr (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: yi huyluluk ve yumuaklktan mahrum olanlar, hayrdan da mahrum kalrlar.
3. Enes (r.a.)ten; dedi ki: Hz. Raslullh ile beraber yryordum. zerinde Necran kumandan sert yakal ve kaba bir cbbe vard. Bir A'rb O'na ulaarak cbbesinden kuvvetlice ekti. Hz. Raslullh'n ensesine baktm ki, kuvvetli ekiinden cbbenin sertlii oraya iz brakt. Sonra A'rb "Ya Muhammed! Sendeki Allah malndan bana verilmesi iin emret." dedi. Hz. Raslullh ona dnd ve gld, sonra da ona bir e y verilmesini emretti.
4. bn-i Mes'd (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Cehennem, her yumuak huylu, uysal, sakin ve kolaylk gsterenlere haram klnr."
(Ahmed bn Hanbel, I, 415)
5. Cerr (r.a)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Bir kimse yumuak davranmaktan mahrum ise hayrn tamamndan mahrum kalr."
6. Hz. ie (r.a)den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Allahu Tel, rfk sahibidir ve her ite rfk ve yumuakl sever. "
(Buhr, stitabe, 4, VII, 51)
7. Abdurrahman b. Avf (r.a)'den; Hz. Raslullh 'a bir kii geldi ve "Y Raslullh, bana birka kelime ret ki, onlarla mes'ut olaym, ok olmasn ki, unuturum" dedi. Reslullah da yle buyurdu: "Hiddetlenme"
(Mlik, Hsn'l-Huluk, 11, II, 905-906)
8. Atiyye es-Sa'diyy (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Hiddet eytandandr, eytan da ateten yaratlmtr. Ate ise ancak su ile sndrlr. Binaenaleyh, biriniz hiddetlendiinde abdest alsn."
(bn Hanbel, IV, 226)
9. Ebu Zerr (r.a.)'den; Hz. Raslullh, bize yle buyurdu: "Biriniz hiddetlendiinde ayakta ise hemen otursun, hiddeti giderse (iyi), ayet gitmezse o zaman da yaslansn."
(bn Hanbel, V, 152)
10. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kuvvetli kimse demek, grete bakalarn yenen deil, ancak hiddet nnda kendine hkim olandr."
11. Cabir (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu: " ey kimde bulunursa, Allah onu himayesine alr ve onu Cennetine kor. (Bunlar:) 1.Zayflara yumuak davranmak 2.Aana babaya efkatli olmak ve 3.Eli altnda bulunan (hizmetkr)lara iyilik etmektir."
(Trmiz, Kyame, 48, IV, 656)
12. Eb Hreyre (r.a.)'den: Bir adam, Hz. Raslullh'a gelerek: "Y Reslullah, bana bir tavsiyede bulun", dedi. Hz. Reslullah yle buyurdu:
"fkelenme" Adam bunu birka defa tekrarlad, her defasnda Hz. Reslullah yle devam etti: "fkelenme"
13. Enes (r.a.)'den, Hz. Raslullh yle buyurdu: "Yce Allh gzel davran sahibidir ve gzel davran sever. Gzel davrana, sert ve kabala vermedii bir etki gc vermitir."
(Tabern, Evsat, 2955, III, 444, 445)
14. Hz. Aie (r.a)'den; Hz. Raslullh ona buyurdu ki: "Y ie! Rfk sahibi ol."
Ebu Davud Edep, 11, V, 156)
15. Abdullh b. Mes'ud (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Rfk, bereket ve uurdur. Sertlik (ve cehalet, ahmaklk ve kabalk ise) uursuzluktur."
(Tabern, Evsat, 4099, V, 57)
16. Ebu'd-Derd (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Rfk'tan nasibi verilen bir kimseye hayrdan da nasibi verilmitir. Rfk'tan nasibi verilmeyen bir kimse ise, hayrdan da mahrumdur."
17. Eb Sad (r.a)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Srmesiz halm, tecrbesiz hakm olmaz."
18. Hz. Aie (r.a)'dan; Ona kra kmaktan soruldu da dedi ki: Hz. Raslullh, bu vadilere kard ve o bir kere kr gezisine kmak istedi ve bana da binekte kullanlmayan sad aka develerinden hrn bir deve gnderdi. Sonra bana buyurdu: "Y ie, sen yumuak davran! Zira yumuaklk bir eyde bulunursa mutlaka onu ssler ve bir eyden ekip alnrsa mutlaka onu irkinletirir."
(Eb Dvud, Edep, 11, V, 156, Cihad, 1, III, 6)
19. Sehl b. Sad (r.a.)dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Teenn Allahtan, acele ise eytandandr."
20. Mus'ab b. Sa'd, babas (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Her eyde teenni ile (yava, temkinli) olmak hayrldr. Ancak ahiret amelinde (byle deildir)."
(Eb Dvud, Edep, 11, V, 157)
21. Hz. Raslullh 'n zevcesi Hz. ie (r.a)'dan; dedi ki: Hz. Raslullh, iki ite muhayyer (serbest) brakld zaman, gnah olmadka onlarn kolayn alrd, (o ey) gnah olursa ondan insanlarn en uzak kalan o idi. Hz. Raslullh, nefsi iin asl intikam almazd. Ancak Allh'n yasaklarna riyet edilmediinde Allah iin intikam alrd.
(Mlik, Hsn'l-Huluk, 2, II, 902-903)
22. bn mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Bir ev halkna rfk nasib olursa, mutlaka onlara fayda salar."
(Tabern, Kebr, 13261, 12, 254)
23. Eb Hreyre (r.a.)'den; dedi ki: Bir A'rb mescidde bevletti (iedi), insanlar onu lin etmek iin kalkp bana tler. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Onu braknz. Oraya bir kova su dknz, zira siz kolaylatrc olarak gnderildiniz, gletirici olarak gnderilmediniz."
24. Eb Mus (r.a.) anlatyor; Hz. Raslullh, beni ve Muaz' Yemen'e gnderdi ve yle tenbih etti: "nsanlar dine (tatl szle) davet edin. Mjdeleyin, nefret ettirmeyin. Kolaylatrn, zorlatrmayn. Uyumlu olun, geimsiz olmayn."
(Buhr, Megz, 60, V, 108)
25. Enes bin Mlik (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Teenn Allah'tan, acele eytandandr. Mazeretleri Allah'tan ok kabul eden bir kimse yoktur. Ve Allah katnda hamd etmekten sevimli bir ey yoktur."
(Ebu Ya'l, 4257, VII, 248)
26. Hz. Aie (r.a.) anlatyor; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Rfk, bir eye girdi mi onu mutlaka ssler, bir eyden de karld m onu mutlaka kusurlu klar."
5.Kibir ve tevzu hakknda

1. Hrise b. Vehb (r.a.)'den; Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iittim: "Size Cehennemlik olanlar bildireyim mi? Onlar onursuz, saa sola yalpa yaparak kibir eden kimselerdir."
Buhr, Tefsr, 68, VI, 72)
2. Abdullah b. mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Kibir ve gururdan saknnz. Zir kibir, ssl elbise giyen adamd a bulunur."
(Tabern, Evsat, 547, I, 329)
3. Abdullah b. Selm (r.a.)'dan, dedi ki; Hz. Raslullh buyurdu: "Kalbinde hardal tanesi kadar kibir bulunan kimse Cennet'e giremez."
(Tabern, Kebr, 10001, X, 75)
4. Eb Sad el-Hudr (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Allah iin bir derece tevazu eden kimseyi Allhu Tel da bir derece ykseltir. Ta ki, onu Firdevs cennetinin en yksek yerine karr. Allh'a kar bir derece kibir gsteren kimseyi Allahu Tel alaltr. Ta ki, onu Cehennem'in en alak derecesine kadar indirir. Eer sizden biriniz, zerinde kaps ve penceresi olmayan sert (sar) bir kayann iinde bir ey yapsa, insanlardan gizledii o ey ne olursa olsun, meydana kar."
(bn-i Mce, Zhd, 16, II, 1398)
5. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Allah drt kiiye buz eder: (Bunlar), ok yemin eden satc, kibir eden fakir, zina eden ihtiyar ve zlim hkmdardr."
(Nes, Zekt, 77, V, 86)
6. Srka b. Mlik b. Ca'em (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Ey Srka! Sana, Cennetlik ve Cehennemlik olanlar haber vereyim mi?" Ben de "Evet Y Raslullh", dedim. Hz. Raslullh buyurdu ki:
"Cehennemlik olanlar, saa sola alm yaparak gururlu gururlu yryen huysuz kimselerdir. Cennetlikler de, zayf olduklarndan ezilenler ve haklarn koruyamayanlardr."
(Tabern, Kebr, 6589, VII, 129)
7. Abdullh (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse Cennete giremeyecektir." Bir adam dedi ki: "Y Raslullh, insan elbisesinin gzel ve ayakkabsnn gzel olmasn ister." Hz. Raslullh buyurdu ki: "Allhu Tel gzeldir ve gzellii sever. Kibir; hakk inkr etmek ve insanlar kk grmektir."
Mslim, man, 147,1, 93)
8. mer b. Hattb (r.a.)'den; minberde iken yle demitir: -Ey insanlar mtevazi olunuz. nk Hz. Raslullh'n yle dediini iittim: "Allah iin tevazu edenleri (alak gnll olanlar) Allah ykseltir." Yine buyurdu ki: "Sen kalkmaa davran ki, Allah da seni kaldrsn (yni sen doru yola ynel ki, Allah da sana yardm etsin). Byle olan kimse, insanlarn nazarnda byk ve kendi nefsinde ise kktr. Byklenen adamn Allah belini krar, kertir. Brak, o, insanlarn gznde kk, kendi nefsinde byktr."
(bn Hanbel, III, 76)
9. Eb Hreyre (r.a.)'den, dedi ki; Hz. Raslullh, buyurdu: " kimse vardr ki, kyamet gn Allah, onlarla tatl konumaz, onlar temize karmaz, onlarn yz lerine bakmaz ve onlar iin elem verici bir azap vardr. (Bunlar:) 1.Zina eden ihtiyar 2.Yalanc hkmdar 3.Kibirli fkirdir."
(Mslim, man, 173, I, 103)
10. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh, yle buyurdu: "Mslman kardeine kar alak gnll davranan kimseyi Allah yceltir. Ve ona kar stnlk gsteren kimseyi ise alaltr."
(Tabern, Evsat, 7707, 8, 247)
11. Fedle b. Ubeyd (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " kimse vardr ki, onlar sorulmazlar (kendilerine kymet verilmez ve hibir amelleri kabul edilmez): 1.Ululukta Allah ile yara kalkan; nk Allah'n rids byklk, izr da izzetidir. 2.Allah'n emirlerinden phe eden, 3.Allh'n, rahmetinden mit kesen kimselerdir."
(Tabern, Kebr, 789, 18, 307)
12. Abdullah (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Az eerek yapmack konuan kimseler helk oldu!" Bunu Hz. Raslullh, defa tekrar etti.
(Mslim, lim, 7, III, 2055)
13. Abdullah (r.a.)'dan: Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kalbinde hardal tnesi kadar iman bulunan bir kimse, atee girmez. Kalbinde hardal dnesi kadar kibir bulunan da Cennet'e giremez."
14. bn mer (r.a.)'den; Raslullh'n yle dediini iittim: "Kim, ameliyle gsteri yaparsa Allah da onun yapm olduu gsteriin cezasn verir."
(Tabern, Evsat, 5744, VI, 348)
15. Hrise b. Vehb (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki:
"Kibirli ve kendinde olmayan eylerle nen kimse Cennet'e giremez."

(Ebu Davud, Edep, 8, V, 151)
16. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu: "Bana, Cehennem'e ilk girecek olan kii bildirildi. (Bunlar:) 1.Zlim hkmdar 2.Allah'n hakkn yerine getirmeyen (zektn vermeyen) zengin 3.Kibirli fakirdir."
(bn Hibban, Kitabu'l-Menakb, 7481, 16, 525)
17. Sevbn (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Kibirden, hyanetten ve bortan temiz olarak len Cennet'e girer."
(Tirmiz, Siyer, 21, IV, 138)
18. bn-i Mes'd (r.a.)'dan; Hz. Raslullh sanki gzmn nnde imi gibi gryorum: (Resl-u Ekrem) kendisini kavmi dm ve kann aktm, o ise yznden kann silerek: "Allah'm benim kavmimi affet, nk onlar bilmiyorlar" diyen nebilerden birini anlatyordu.
(Buhr, Enbiya, 54, IV, 151)
19. Nashu'l-Ans Rekbu'l-Msri (r.a.)'den; Raslullh (s.a.s) buyurdu ki: "Onurunu koruyarak alak gnll olan, dilencilik (mevkiine) dmeksizin alak gnll olan, gnaha girmeden (meru yoldan) kazand mal doru yollarda sarf eden, dmlere ve yoksullara acyan, ilim ve hikmet sahipleri ile kaynaan kimselere mjdeler olsun. Kazanc temiz olan, ii d pk olan, ve errini insanlardan uzaklatran kimseye mjdeler olsun, ilmi ile amel eden, malnn fazlasn infak edip sznn fazlasn tutan kimseye de ne mutlu."
(Tabern, Kebr, 4615, V, 71)
20. bn-i Abbas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Her insann banda, (bir taraf) melein elinde bulunan bir halka vardr. nsan tevazu edince, melee: Halkay kaldr, denir. Kibir ettiinde de: Halkasn brak, denir."
(Tabern, Kebr, 4615, V, 71)
21. Huzeyfe (r.a.)'den; dedi ki; Hz. Raslullh ile berber bir cenzede bulunduk. Buyurdular ki: "Size Allh'n kullarnn en erli olann bildireyim mi? Kaba ve kibirli olandr. Size Allah'n kullarnn en hayrl olann bildireyim mi? O zayf ve alak gnll, eski iki gmlee ship, kendisine ehemmiyet verilmeyen kimsedir. Eer Allah'a (herhangi bir ey iin) yemin etse, Allah (onu) kendisine ihsn eder."
(bn Hanbel, V, 407)
22. Eb Hreyre (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: Biriniz malda, yaratlta ve evltta kendisinden stn olana (deil), kendisinden aa olana baksn.
(Buhr, Rikak, 30, 7, 187)
23. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Sadaka, maldan bir eyi azaltmaz. Allahu Tel, bir kulun erefini (bakalarn) aff sebebiyle mutlaka ykseltir. Allah iin tevzu eden kimseyi de mutlaka ykseltir."
24. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh'a bir adam geldi ve yle sordu: "Y Raslullh! Ben, gzellii seven bir adamm, grdn (kadar da) bana (gzellik) verildi, yle ki, bir kimsenin, ayakkablarnn ba ile (de olsa) benden stn olmasn sevmem. Kibirden midir bu?" Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"Hayr, kibir (byklenmek, kendini beenmek), hakk kabl etmemekten, azmaktan ve insanlar hakir grmekten (ibaret) dir."
(Eb Dvud, Libas, 29, IV, 352)
25. Iyaz b. Himar (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel bana, tevz etmenizi bildirdi! Sakn kimse kimseye vnmesin, ki mse kimseye zulmetmesin."
(Mslim, Cennet, 64, III, 2198, 2199)
26. Eb Hreyre ve Eb Said (r.a.)'den rivayet olundu: Hz. Raslullh buyurdular ki: "Allahu Azze ve Celle: 'zzet onun rts ve byklk de ridsdr. Kim bana (bunlarda) ortaklk etmee kalkrsa, ona azb ederim' buyurur."
(bn Hanbel, II, 248, Mslim, Birr, 136, III, 2023)
27. bn-i Mce ve bn-i Hibbn Sahihinde yalnz Eb Hreyre'den rivyetlerinde: Hz. Raslullh buyurdu ki: "Allahu Tel: 'Byklk ridm, azamet de rtmdr. Kim bunlardan birisinde bana ortakla kalkrsa, onu Cehennem'e atarm.' buyurmutur."
(bn Mce, Zhd, 16, II, 1397; bn Hibban, Birr, 328, II, 35)
28. Hrise b. Vehb (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu: "Size cennetlik olanlar haber vereyim mi? Her zayf, alak gnll kimsedir ki, eer Allah'a yemin etse, Allah ona ihsan eder. Size Cehennemlik olan kimseleri de haber vereyim mi? Cef (eziyet) eden (vefasz) ve kaba, kibirli olan (byklenen) kimsedir."
(Mslim, Cennet, 47, III, 2190)
29. Eb Sad el-Hudr (r.a.)'den; Hz. Raslullh ile bir arada bulunuyorduk. Raslullh buyurdu ki: "Cennet ile Cehennem, delil getirerek birbirine stnlk tasladlar. Cehennem: (Ben senden stnm, nk) cebbarlar (zor kullananlar, zorbalar), mtekebbirler (byklenenler) hep bendedir, dedi. Cennet: (Hayr ben daha stnm, nk) mtevz' (alak gnll) Mslmanlar ve yoksullar bendedir, dedi. Allhu Tel, aralarnda yle hkmetti: Ey cennet, sen benim rahmetimsin, dilediklerime seninle rahmet ederim. Ey Cehennem, sen de benim azbmsn, dilediime seninle azb ederim. Her ikinizi de doldurmak bana ittir."
(Mslim, Cennet, 36, III, 2187)
30. Seleme b. el-Ekva' (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdu: "nsan, nefsi (peinde) cebbarlar (zorbalar) arasnda yazlan a kadar srklenir."
31. Eb Seleme b. Abdurrahman b. Avf (r.a.)'den; dedi ki: Abdullah b. mer (r.a.) ve Abdullah b. Amr ibni'l-s (r.a.) Merve'de karlatlar, konutular. Sonra Abdullah b. Amr gitti. Abdullah b. mer ise alayarak orada kald. Bir adam ona dedi ki: "Seni alatan nedir y Eb Abdurrahman?" O da dedi ki: (Abdullah b. Amr' kastederek:) "te udur. Hz. Raslullh' yle sylerken iittiini sylyor: "Kalbinde hardal tnesi kadar kibirden (bir ey) bulu nan kimseyi Allhu Tel yzst srkleyerek Cehennem'e atar."
(Ahmed b. Hanbel, II, 215)
32. Safvan b. Muhriz (r.a.)'den: Bir adam bn-i mer'e: "Sen Hz. Raslullh'a necv (gizli konuma hakknda) nasl konutuunu iittin?" diye sordu. O da dedi ki: "Sizden biriniz Rabbna o derece yaklar ki, O'nun himyesi altna girer; (Allah ona): Sen unu unu yaptn der; o da: Evet, der. Yine: Sen unu unu yaptn, der; o da: Evet, der. Onu ikrar ettirdikten sonra (Allah) ona der ki: Ben senin dnyada sularn rttm. Bugn de onlar sana balayacam."
(Buhri, Edep, 60, VII, 89)
6.Riy (iki yzllk, gsteri, sahte davran) hakknda

1. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mnafn almeti vardr: 1.Konutuu zaman yalan syler 2.Sznde durmaz 3.kendisine bir ey emanet edildiinde emanete hynet eder."
(Buhr, man, 24, I, 14)
2. Abdullah ibn-i Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Drt ey var ki, (bunlar) kimde bulunursa hlis (gerek, noksansz) mnfktr. Kimde bunlardan bir tnesi varsa onu terk edinceye kadar, nifaktan (mnafklktan) bir hasleti (huy, zellik) vardr. (Bunlar:) 1.Konutuu zaman yalan syler 2.Antlat vakit antlamay bozar 3.Sz verdii zaman sznde durmaz 4.Dmanlk ettii zaman ar gider."
(Mslim, man, 106,1, 78)
3. bn-i mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdular: "Mnafk, iki sr arasnda dolaan (yabanc) bir koyun gibidir, bazen bu srye, bazen de teki srye gider."
(Mslim, Sfatu Mnafikin, 17, III, 2146)
4. Muhammed bin Zeyd'den: Bz kimseler, Muhammed'in dedesi Abdullah bin mer (r.a)'e dediler ki: "Biz, sultanmzn huzruna gireriz, yanndan ktmz vakit, iimizde olann aksini syleriz. (Bu nasl olur?)" Abdullah bin mer "Biz Hz. Raslullh zamannda bunu nifk almeti sayardk." demitir.
(Buhri, Ahkm, 27, VIII, 115)
5. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular: "nsanlarn en fenas, birine ayr, dierine de ayr grnen iki yzl insanlardr."
(Buhri, Ahkam, 27, VIII, 115)
6. Sa'd bin Ebi Vakkas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh'n yle dediini duydum: "Dnyada iki yzl olanlar, kymet gnnde, ateten iki yzl olduu hlde diriltilecektir."
(Buhri, Edep, 52, VII, 87)
7. Ammar b. Ysir (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Dnyada iki yzl olann, Kymet gnnde ateten iki dili olacaktr."
(Eb Dvud, Edep, 39, V. 191)
8. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu: "(Dnyda) iki dilli olan, yni birine ayr, dierine ayr konuan kimseye, kymet gnnde Allhu Tel, ateten iki dil verecektir."
(Tabern, Evsat, 8880, IX, 409)
9. Eb Sad (r.a.)'den: Biz Mesih Deccal'dan bahsederken Hz. Raslullh kageldi ve yle buyurdu: "Bana gre Deccal'dan daha korkuncunu size bildireyim mi?" Biz de "Evet, bildir y Raslullh" dedik. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Gizli irktir. O da, namaz klan adamn, bakas gryor diye namazn gsteri iin sslemesi (daha ar klmas)dr."
(bn Mce, Zhd, 21, II, 1406)
10. Ebu Said el-Hudri (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ameli ile sm'ay (bakasna duyurmay) kastedene, Allhu Tel sm'a cezsn, riya (bakasna gsteri) edene de riya cezsn verir."
(bn Mce, Zhd, 21, II, 1407)
11. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel, sizin iin (ey)den rz olur ve size (ey)den dolay kzar. Raz olduu eyler: 1.Ona ibdet edip irk (ortak) komamanz 2.Toplu olduunuz hlde Kur'an'a sarlp tefrikadan kamanz 3.Allhu Tel'nn banza mir kld kimselerin szn dinlemenizdir. Kzd eyler: 1.Dedikodu 2.Lzumsuz yerlerde mal israf 3.Fazla soru sormaktr."
12. eddd b. Evs (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "mmetim iin korktuum eylerin en korkuncu Allah'a irk (ortak) komaktr. Dikkat edin, ben, gnee taparlar, aya taparlar, puta taparlar demiyorum. Ancak Allah'tan bakas iin yaplan ameller ve gizli ehveti (kastediyorum)."
(bn Mce, Zhd, 21, II, 1406)
13. Hz. Ali (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Bana ancak m'min olan kimse muhabbet eder, ve bana ancak mnfk olan kimse buz (nefret, iten dmanlk) eder."
(Nes, man, 20, VIII, 117)
14. Eb Ms (r.a.)'dan: Hz. Raslullh bir adamn (dier) bir adam vdn ve vmede de ok ileri gittiini iitince yle buyurdu: "Siz (adam) helk ettiniz veyhut da adamn belini krdnz."
(Buhr, Edep, 54. VII, 87)
7.Hased (kskanlk, ekememezlik) hakknda

1. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah yolunda katland toz ile Cehennem alevi, bir kulun iinde birlemez. man ile hased de bir kulun iinde yerlemez."
(bn Hibban, X, 466)
2. Abdullah b. K'b babasndan (r.a.) rivyetine gre, Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Bir koyun alna giren iki a kurdun onlara zarar, hased ve mala dknln Mslmann dinine verdii zarardan daha ok deildir."
(Tirmiz, Zhd, 43, IV, 588)
3. Zbeyr b. Avvm (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Size, sizden evvelkilerin hased ve dmanlk hastal sirayet etti. te bu, tra edip kazyandr. Salar tra eder demiyorum fakat dini (meziyetleri) kazyp kknden yok eder. Beni yaatma ve ldrme kudretine sahip olan (Allah)'a yemin ederim ki, iman etmedike Cennet'e giremezsiniz, birbirinizi sevmedike de m'min(-i kmil) olamazsnz. Bunu size salayacak eyi size haber vereyim mi? Aranzda selam oaltn."
(Trmzi, Kyame, 56, IV, 664)
4. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"Ate odunu yedii (yakt) gibi, hased de iyilikleri yer (yok eder). Su, atei sndrd gibi sadaka da ktlkleri sndrr (yok eder). Namaz m'minin nurudur. Oru da Cehennem'den koruyan bir siperdir (kalkandr)."
(bn-i Mce, Zhd, 22, II, 1408)
5. Enes b. Mlik (r.a.)den; dedi ki: Hz. Raslullh ile beraber oturuyorduk. Buyurdular ki: imdi size cennetliklerden bir adam kagelecektir. Bir de (baktk ki,) Ensardan, abdest suyu sakalndan damlayan ve ayakkablarn sol eline asm bir adam kageldi. Ertesi gn olunca, Hz. Raslullh yine evvelki gibi syledi. Bu adam gene birincide olduu gibi kageldi. nc gn olunca, Raslullh Efendimiz gene (evvelki) syledii gibi buyurdu. Gene ayn adam ilk hli gibi kageldi. Hz. Raslullh kalknca, Abdullh b. Amr o adam tkib etti ve (ona) ded i ki: - Ben babamla mnakaa ettim, gn onun yanna girmeyeceime yemin ettim. Eer sen beni bu zaman geinceye kadar yannda alkoymay (uygun) grrsen yle yap. (Adam): - Evet, dedi. Abdullh szne devamla yle anlatt: "Onunla berber bu geceyi geirdim. Fakat gece kalktn grmedim. Ancak sabah namazna kadar her uyandka Allhu Tely zikretti ve tekbir getirdi. Onun hayrdan baka bir ey sylediini iitmedim. gn geince sanki onun amelini kk grr gibi dedim ki: Ey Allahn kulu, babam ile benim aramda bir ayrlk ve anlamazlk yoktur. Fakat Hz. Raslullhn senin iin kere, (imdi size cennetliklerden bir adam kagelecektir) dediini iittim. defasnda da sen kageldin. Senin yannda kalmay ve amelinin ne olduunu grmek istedim. Bylece sana uymak (arzu ediyordum). Fakat byk bir amel ilediini grmedim. Seni; Raslullh Efendimizin syledii mertebeye ykselten nedir? Adam dedi ki: u grdnden bakas deildir. Ben dnnce, bana seslendi ve yle devam etti: O senin grdn eyden bakas deildir. Ancak ben mslmanlardan hibir kimseye (kalbinde bir hle ve kin tutmam ve Allhn verdii herhangi bir hayrdan dolay hibir kimseye asla hased etmem.) Bunun zerine Abdullh yle dedi: te seni (o dereceye) ulatran budur.
(Ahmed b. Hanbel, III, 166)
6. Enes b. Mlik (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Birbirinize hiddetlenmeyin, dmanca davranmayn, birbirinize hased etmeyin, kskanmayn, birbirinize arka evirmeyin: Ey Allah'n kullar, karde olun. Bir mslmana, gnden fazla (din) kardei ile dargn durmas hell olmaz."
7. Abdullh (r.a.)'dan, Hz. Raslullh buyurdular ki: "Benden nceki mmetler iinde Allah'n ba'settii hibir Nebi yoktu r ki, mmetinden onun snnetini kabl eden ve emirlerine uyan havarileri ve sahabeleri olmasn. Bunlardan sonra yapmadklarn syleyen, emredilmedikleri eyleri ileyen kimseler gelir. Kim ki bunlarla eli ile mcahade ederse, o m'mindir, ve kim ki diliyle mcahade ederse m'mindir, ve kim ki onlarla kalbiyle mcahade ederse o da m'mindir. te, bunun tesinde imandan bir hardal tanesi kadar bir ey yoktur."
(Mslim, man, 80,1, 70)
8. Zamre b. Sa'lebe (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "nsanlar, hasedlik yapmadka hayr zeredirler."
(Tabern, Kebr, 8157, VIII, 309)
9. Abdullah bin Amr (r.a.)den; Hz. Raslullha: "Y Raslullh, insanlarn en stn kimdir?" diye soruldu. Hz. Raslullh yle buyurdu: Her temiz kalpli ve doru szl olanlardr. Ashab "(Doru szll) biliyoruz, (sprlp temizlenmi kalp) nedir?" diye sordular. Hz. Raslullh yle cevap verdi: O, tertemiz ve onda gnah, serkelik (ba kaldrmak), aldatma ve ekememezlik olmayan(kalb)dir.
(bn Mce, Zhd, 24, II, 1320)
10. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "S-i zandan (yersiz thmetten, kt zandan) saknnz, zira s -i zan, szlerin en yalandr, (aranzda) csusluk yapmayn, gizli hller ve kusurlar aratrmayn, dmanlk etmeyin, birbirinize hased etmeyin, birbirinize hiddetlenmeyin, birbirinize dmanlk etmeyin. Ey Allah'n kullar, Allah'n size emrettii gibi karde olun. Mslman, mslmann kardeidir; ona zulmetmez, ona yardm kesmez, onu hor grmez. -Gsne iaret ederek:- Takv ite buradadr, takv ite buradadr, takv ite buradadr. Mslman kardeini hor grmek, er (ktlk) bakmndan kiiye yeter. Her Mslmann, dierine kan, rz ve mal haramdr."
(Buhar, Edep, 57, 58, VII, 88, 89; Mslim, Birr, 32, III, 1986)
11. Enes b. Mlik (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: (Enes'e hitaben:) "Evldm, gcn yettii kadar kalbinde kimseye kar kt bir ey olmakszn sabahlamaya, akamlamaya al."
(Tirmiz, lim, 16, V, 46)
12. Slim, babasndan rivyet etti. Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ancak iki kiiye hased (gpta) edilebilir: Biri, Allhu Tel kendisine Kur'an (renmesini) nasib etmi, o da gece ve gndz bununla megul olur. Dieri, Allhu Tel kendisine mal vermi, o da bunu gece ve gndz (Allah yolunda) sarfeder."
(bn Mce, 22, II, 1408)
13. Abdullah bn-i Mes'd (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ancak iki kiiye hased edilebilir: Biri, Allhu Tela kendisine mal vermi ve onu, bu mal hak yoluna sarfa sevketmi, dieri Allhu Tel kendisine ilim vermi, o da bununla amel ediyor ve (bakalarna da) retiyor."
(bn Mce, Zhd, 22, II, 1407)
8.Kanaat hakknda
1. Mikdd b. Ma'd Kerb (r.a.)'den; Hz. Raslullh, yle buyurdu: "demolu, karnndan daha zararl bir kap doldurmamtr. Belini dorultacak kadar birka lokma kiiye yeter. Mutlak (ok) yemek gerekiyorsa, (karnn e blmeli) te birini yemee, te birini suya, dier te birini de nefesi iin ayrsn (bo tutsun)."
2. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "u kelimeleri, onlar ile amel etmek veya onlar ile amel edecek olana retmek iin benden kim almak (renmek) ister?" Bunun zerine; "Ben, Y Raslullh" dedim. Hz. Raslullh elimden tutarak be eyi sayd ve buyurdu ki: "1.Haramdan sakn! nsanlarn en ok ibdet edeni olursun. 2.Allhu Tel'nn sana ayrdna rz ol! nsanlarn en zengini olursun. 3.Komuna iyilik et! (Gerek) m'min olursun. 4.Kendin iin sevdiini, insanlar iin de sev! (Hakiki) Mslman olursun. 5.ok glme! nk fazla glmek, kalbi ldrr."
(Tirmiz, Kyamet, 58, IV, 666)
3. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu: "(Dnyalkta) sizden aa olana baknz! (Yoksa) sizden yksek olana bakmaynz! Zir size lyk olan, sizin zerinizdeki Allh'n nimetini hor grmemenizdir."
4. Osman (r.a.)'dan, Hz. Raslullh yle buyurmutur: "demolunun u nimetlerden bakasnda (ikyete) hakk yoktur. (onlar da) Oturaca ev, avre t yerlerini rten giyecek elbise, kuru ekmek ufa ve (iecei) sudur."
5. Abdullh b. ahhr (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu: "u insan olunun hli (yok mu) etrfn doksan dokuz musibet (evirmitir). Bunlardan kurtulursa (devs olmayan) ihtiyarlk (musibetine) der."
(Tirmiz Kyamet, 22, IV, 636)
6. Ubeydullah b. Muhsin, babas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Sizden biriniz, gnlk yiyeceini bulur ve vcudu shhatta olduu hlde (tehlikelerden) emin olur sa, (btn) dnya kendisine verilmi gibidir."
9.Kezm'l-Gayz (fkeyi yenme) hakknda

1. bn-i mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Bir kulun yalnz Allh'n rzsn gzeterek fkesini yenmesinden Allah katnda ecri daha byk bir amel yoktur."
(Ibn Mce, Zhd, 18, II, 1401)
2. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh, yle buyurmutur: "Zenginlik, mal okluu ile deildir. Asl zenginlik, gnl zenginliidir."
3. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah katnda hepsinde hayr olmakla berber, kuvvetli m'min zayf m'minden daha hayrl ve sevimlidir. Sana menfaat salayacak eye sarl, Allh'tan yardm dile, cizlik gsterme, bir felkete uradnda, "Keke ben, unu unu yapsaydm" deme, ancak: "Allah byle takdir etti; O, diledii gibi yapar" de (ve kendini teselli et, geveklie dme) zir, "Keke yle byle yapsaydm," demen eytan iine yol aar."
(bn Mce, Zhd, 14, II, 1395)
4. Abdullh (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Sizce (rekub) nedir?" "ocuu olmayandr", dedik. Hz. Raslullh yle buyurdu: "(Rekub) o deil. (Rekub), hayatnda ocuklarndan hibiri lmeyendir." Yine Hz. Raslullh yle sordu: "Sizce pehlivanlk nedir?" "Adamlarn grete yenemedikleri kimsedir" dedik. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Pehlivanlk o deil, (pehlivan) hiddet nnda kendine hkim olandr."
5. Abdullh (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle sordu: "(Sizce) pehlivanlk nedir?" Onlar da "Adamlarn yenemedii kimsedir" dediler. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Hayr, gerek pehlivan, kzgnlk annda nefsine hkim olandr."
(Ebu Davud, Edep, 3, V, 139
6. Abdurrahmn b. Eb Leyl, Muz b.Cebel (r.a.)'den rivyetine gre: Hz. Raslullh'n huzrunda iki kii birbirlerine hakaret ettiler. Biri ok hiddetlendi, hatt hiddetinden burnu paralanacak gibi geldi bana. Bunun zerine Hz. Raslullh Efendimiz yle buyurdu: "Gerekten ben bir kelime bilirim ki, onu sylese muhakkak hiddet ve fkesi giderdi." Muz sordu "Nedir o y Raslullh?" Muz, (devam ile) Raslullh'n "Euz Billahi mine eytanir racim" * (dusdr), dediini syledi.
(Bu duy okumas iin) Muz, o ahsa emretmeye balad ise de (o adam) imtin etti ve kand, hiddeti daha fazla oalmaya balad.
* nsandaki vehim kuvvesinin artlanmalarla "yok"u var, "var" yok olarak dnmesi sonucu; insana kendini Allh Esm`s dnda bamsz bir varlk ve beden kabul ettiren; bunun sonucu olarak da gkte bir tanr kabulne ynlendiren, talanm eytan vesveselerden, Hakikatim olan Allh Esm`snn koruyucu kuvvelerine snrm . Kaynak: www.ahmedhulusi.org/kuran/001_fatiha_a.htm
7. Hz. ie (r.a.)den; Hz. Raslullh, bir kimsenin (uygunsuz) sz sylediini duyduunda: "Filncaya ne oluyor da yle diyor" demez, ancak yle derdi: "u insanlara ne oluyor ki, yle yle diyorlar."
(Eb Dvud, 5/143, No: 4788, Edeb, 6)
8. Hz. ie (r.a)'dan; Hz. Raslullh, bir ey yapmt ve yaplmasna da msaade etmiti. Buna ramen baz kimseler bundan ekindiler. Bu hl, Hz. Raslullh'a ulanca (ayaa kalkarak) hutbe ird edip, Allh'a hamd ettikten sonra yle buyurd ular: "u insanlara, ne oluyor ki, benim yaptm bir eyi yapmaktan ekinirler. Allh'a yemin ederim ki, gerekten ben, onlardan daha iyi Allh' bilir ve onlardan daha ok O'ndan korkarm."
9. Sleymn b. Surad (r.a.)'dan: Hz. Raslullh'n huzurunda iki kii birbirlerine hakaret ettiler. Birisinin (hiddetten) gzleri kpkrmz oluyor ve ah damarlar iiyordu. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Gerekten ben bir kelime bilirim ki, onu sylese muhakkak hiddet ve fkesi giderdi. O da Euz Billahi mine eytanir racim * szdr." O kimse (bunu Hz. Raslullh'dan iiten ve okumas iin kendisine tavsiyede bulunan ahsa:) "Bende delilik mi grdn?" dedi.
* nsandaki vehim kuvvesinin artlanmalarla "yok"u var, "var" yok olarak dnmesi sonucu; insana kendini Allh Esm`s dnda bamsz bir varlk ve beden kabul ettiren; bunun sonucu olarak da gkte bir tanr kabulne ynlendiren, talanm eytan vesveselerden, Hakikatim olan Allh Esm`snn koruyucu kuvvelerine snrm. Kaynak: www.ahmedhulusi.org/kuran/001_fatiha_a.htm
10. Sehl b. Muz, babas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Yapmaya gc yettii hlde fkesini yenen kimseyi, Allhu Tel kymet gn mahlkatn banda arr ve hrilerden dilediini semekte muhayyer klar."
(Eb Dvud, Edep, 3, V, 137)
11. Eb Zer (r.a.)'den, Hz. Raslullh buyurdu: "Kardeinin yzne glmsemen senin iin sadakadr, iyilikler ile emretmen ve ktlklerden nehyetmen sadakadr, bir kimseye yolunu kaybettii yerde yol gstermen sadakadr, a'mya klavuzluk yapman senin iin sadakadr, yoldan ta, dikeni ve kemii gidermen senin iin sadakadr, kendi kovandan kardeinin kovasna boaltman sadakadr."
(Trmizi, Birr, 39, IV, 341)
10.Tevekkl hakknda
1. Cabir (r.a)'den, Hz. Raslullh' yle sylerken iittiini syledi: Sizden biriniz mutlaka Allaha hsn-i zan ederek lsn.
(bn Mce, Zhd, 14, II, 1395)
2. Enes (r.a)'den;
Bir adam Hz. Raslullh'a: "Ya Raslullh, onu (deveyi) balayp da m (Allah'a) tevekkl edeyim, yoksa salp da m tevekkl edeyim?" diye sordu. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Onu (deveni) bala da yle tevekkl et."
(Tirmizi, Kyamet, 60, IV, 668)
3. Eb Temim el-Ceyn, mer (r.a.)den, Hz. Raslullhn yle buyurduunu iitmiti: Sizler, Allha gerei gibi tevekkl etseydiniz, (sabahleyin) a olarak gidip (akamleyin) tok olarak dnen kuu rzklandrd gibi, elbette sizi de rzklandrrd.
(bn Mce, Zhd, 14, II, 1394)
11.Hrs hakknda
1. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel, ecelini te'hir edip altm yana ulatrd bir kimsenin: ( Msade etsen yle byle yapardm, gibi) mazeretlerini dinlemez."
(Buhr, Rikak, 5 VII, 171)
2. Abdullh (r.a.) dedi ki: Hz. Raslullh, yere bir drtgen izdi. Drtgenin ortasna, onu bir kenarndan keserek dar kan bir izgi ekti. Ortadaki bu izginin iki yanndan ona doru birtakm kk izgiler daha izdi. Sonra izgileri gstererek yle buyurdu: "u insan, u da onu kuatan (veya "kuatm olan") ecelidir. Drtgeni keserek dar kan, insann arzulardr. Ortadaki izgiye ynelik kk izgiler, dert ve straplardr. nsan, bu d ertlerin birinden kurtulsa, teki gelip arpar. undan kurtulsa, beriki gelip yakalar."
(Buhr, Rikak, 4 VII, 171; Tirmiz, Kyamet, 22, IV, 635)
3. Abdullah (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim, yoksul der de (Allah' unutarak) insanlara bavurur ve onlardan yardm istemeye kalkrsa, yoksulluktan kurtulamaz. Allah'a iltic edip (snp) O'ndan yardm dileyene, Allhu Tel sr'atle bir genilik verir. (Bu da:) Ya acele bir lmle veya acele bir zenginlikle olur."
(Eb Dvud, Zekt, 28, II, 296)
4. Ebu Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Yal olanlarn gnl (kalbi) iki eyde daima gentir. (Onlar da:) Dnya sevgisi, uzun emeldir."
(Buhr, Rikak, 5, VII, 171)
5. Ebu Bekre (r.a.)'den; Bir adam: "Y Raslullh, insanlarn en hayrls kimdir?" diye sordu. Hz. Raslullh yle buyurdu: "mr uzun ve ameli gzel olandr." Adam tekrar: "nsanlarn en kts kimdir?" diye sordu. Hz. Raslullh yle buyurdu: "mr uzun ve ameli kt olandr."
6. Enes (r.a.) anlatyor; Hz. Raslullh buyurdular ki: "demolu ihtiyarladka onda iki ey genleir: Mala kar hrs ve hayata kar hrs."
(Tirmiz, Zhd, 28, IV, 570; bni Mce, Zhd, 27. II, 1415)
7. Enes (r.a.) yle dedi; Hz. Raslullh, yere birtakm izgiler izdi. Sonra da izgileri gstererek yle buyurdu: "Bunlar insann istek ve arzular, u da onun ecelidir. nsan hayl iinde yaayp giderken bir de bakar ki, en yakn lm izgisi karsna gelivermi."
(Buhr, Rikak, 4, VII, 171)
8. sme (r.a.)'den; Hz. Raslullh, yle buyurdu: "Bir yerde veba olduunu duyduunuz vakit, o yere gitmeyin. Bu hastalk bir yerde kar, siz de orada bulunursanz, ondan kamak iin o yerden ayrlmaynz."
(Buhr, Tbb, 30, VII, 20, 21; Enbiy, 50, Hiyel, 13; Mslim, Selm 92, II, 1737)
9. mm Seleme (r.a.)'dan; Hz. Raslullh, evinden knca yle buyurdu: "Bismillahi tevekkelt alAllahi, Allahmme inna nez Bike min en nezille ev nadlle ev nuzleme ev nechele ev ychele aleyna." Hakikatm olan Allah ismiyle, Allah'a tevekkl ettim (hakikatmdaki elVekiyl ismi, ileviyle)." Allahm! Zelil olmaktan, dalalete dmekten, zulme uramaktan, (tanmayp) cahil olmaktan, (tannmayp) cahillie uramaktan sana snrz!"
(Tirmiz, Daavt, 35, V, 490, 3423; Eb Dvud, Edeb, 112, V, 328, 5094)
12.Ana-baba haklar hakknda

1. Abdullh b. Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah'n rzas, (anne) ve babann rzsndadr. Allah'n gazab da (anne ve) babann gazabndandr."
2. Abdullh b. Mes'ud (r.a.)'dan; Hz. Raslullh'a "Allah katnda en iyi amel nedir?" diye sordum. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Vaktinde klnan namaz." "Sonra hangisi?" dedim. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Anneye, babaya iyilik ve itat etmektir." "Sonra hangisi?" dedim. Hz. Raslullh yle devam etti: "Allah yolunda savatr"
3. Eb mme (r.a.)'den; Bir adam, Hz. Raslullh'a: "Anne babann, ocuklar zerindeki hakk nedir?" diye sordu. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Onlar (senin) ya Cennetin, ya da Cehennemindir."
(bn Mce, Edep, I, II, 1208)
4. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh'a bir adam geldi ve "Ben savamak istiyorum, fakat buna da gcm yetmiyor" dedi. Hz. Raslullh yle sordu: "Anne ve babandan kimse kald m?" Adam "Annem var" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Ona hizmet etmekle Allah'n huzuruna k. Bunu yaparsan hem Hac, hem Umre yapm, hem de mchid olmu olursun."
(Eb Ya'l, Msned, V,175 No: 2760; Tabern, Mu'cem'l-Evsat, III, No: 2936, 434-435)
5. Eb Said (r.a.)'den: Yemen ahlisinden bir adam, yurdunu brakarak Hz. Raslullh'a geldi. Hz. Raslullh yle sordu: "Yemen'de kimsen var m?" Adam "Annem, babam var" dedi." Hz. Raslullh yle devam etti: "Sana msade ettiler mi?" Adam "Hayr!" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "yle ise onlara dn de onlardan msade iste, msade ederlerse sava, etmezlerse onlara hizmet et!"
(Eb Dvud, Cihad, 32, III, 39)
6. Talha b. Muviye Es-Slem (r.a.)'den: Hz. Raslullh'a geldim ve "Y Raslullh! Ben Allah yolunda savamak istiyorum" dedim. Hz. Raslullh yle sordu: "Annen sa mdr?"
"Evet" dedim. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Ayana sarl, Cennet oradadr."
(Tabern, Kebr, VIII, 311, Hadis No:8162)
7. Abdullh b. Amr (r.a.)'dan: Hz. Raslullh'a bir adam geldi ve yle sordu: "Y Raslullh! Yurdumu terk ederek sizin emrinize girmeye geldim. Annemi ve babam da alayarak braktm." Hz. Raslullh yle buyurdu: "yle ise, onlara dn de, alattn gibi onlar gldr."
(Eb Dvud, Cihad, 32, III, 39)
8. Abdullah b. Amr bni'l-s (r.a.)'dan: Hz. Raslullh'a bir adam geldi ve Allah yolunda cihd iin izin istedi. Hz. Raslullh da yle sordu: "Annen, baban sa m?" Adam: "Evet" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Onlara hizmet et, ikramda bulun!"
(Buhr, Cihad, 138, IV, 18)
Abdullh b. Amr bni'l-s (r.a.)'dan;

Hz. Raslullh'a bir adam kageldi ve dedi ki "Y Raslullh, mkfatn Allah'tan dilemek zere hicret ve cihd iin emrinize girmek istiyorum." Hz. Raslullh yle sordu: "Anan babandan sa olan var m?" Adam "Evet, hatta ikisi de sadr" dedi. Hz. Raslullh yle devam etti: "Sen Allah'tan ecir mi istiyorsun?" Adam "Evet" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "yle ise, anne ve babana (ebeveynine) dn de onlarn gnllerini al, (kendilerine gzel hizmet et!)"
9. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur; "Bakalarnn kadnlarna kar nmuslu ve iffetli olun ki, sizin kadnlarnz da nmuslu ve iffetli olsunlar. Anne ve babanza iyilik edin ve ihsanda bulunun ki, ocuklarnz da size kar itaatl ve hrmetkr olsunlar. Bir kimseye, kardei, hakl olsun haksz olsun, zr dileyerek gelirse, onu kabl etsin; yet kabl etmezse , (hirette) Havz- Kevser'e yanaamaz."
(Hakm, IV, 154)
10. bn-i mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur; "Anne, babanza iyilik edin ve ihsanda bulunun ki, ocuklarnz da size itaat etsin ve sayg gstersinler. ffetli ve namuslu olun ki, kadnlarnz da iffetli ve namuslu olsunlar."
(Tabern, 1006, II, 8)
11. Kleyb b. Menfaa, dedesinden rivyetine gre; O, Hz. Raslullh Efendimize geldi de "Y Raslullh, kime iyilik ve ihsanda bulunaym?" dedi. Hz. Raslullh, yle buyurdu: "Annene, babana, kz kardeine, erkek kardeine ve bunlardan sonra gelen yaknlarna ve (sende) hakk bulunan ve ziyreti art olan (kimse)lere."
12. bn-i mer (r.a)'dan; Hz. Raslullh'a bir adam geldi de; "Ben byk bir gnah iledim, benim iin bir tevbe (imkn) var m?" dedi. Hz. Raslullh yle sordu: "Annen var m?" Adam "Hayr" dedi. Hz. Raslullh yle devam etti: "Teyzen var m?" Adam "Evet" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Ona iyilik et."
13. Ber' b. zib (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Teyze, anne makmndadr."
(Buhr, Megaz, 43, V, 87)
14. bn-i mer (r.a)dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "yiliklerin en iyisi, kii, (babasnn) yerini aldktan sonra, baba dostlarnn ilesini ziyret(le ilginin devam) etmesidir."
15. bn-i mer (r.a.)den; Hz. Raslullh'n yle buyurduklarn iittim: "yiliklerin en iyisi, evldn, baba dostlarnn ile efrdna ilgi gstermesid ir."
(Tirmiz, Birr, 5, IV, s. 313; Mslim, Birr, 11-13, III, 1979)
16. Eb Brde (r.a.)'den: Medine'ye vardnda, Abdullah b. mer bana geldi ve: "Sana ne iin geldim biliyor musun?" dedi. Ben de: "Hayr" dedim. (O:) "Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iittim." dedi: "Kabrinde babasn ziyret etmek isteyen, babasndan sonra onun arkadalarn ziyret etsin." Abdullah b. mer bana "Babam mer ile senin baban arasnda kardelik ve sevgi vard da onun iin ziyaret etmek istedim." dedi.
(bn Hibban, II, Hadis no: 432, 175)
17. Esm (r.a.)'dan: Annem mrike olduu hlde (benden bir ey istemek iin) geldi. Ben de Hz. Raslullh'a: "Annem geldi, grmek istiyor, onunla greyim mi?" diye sordum. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Evet, annen ile gr!"
(Buhr, Hibe, 29, III, 142)
18. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh'a bir kii geldi de: "Y Raslullh, iyi mumele ve ihsnma en ok lyk olan kimdir? (En ok kime iyilik ve ihsan etmeliyim?)" dedi. Hz. Raslullh "Annene" buyurdu. Adam "Sonra kime?" dedi. Hz. Raslullh "Annene" buyurdu. Adam "Sonra kime?" dedi. Hz. Raslullh "Annene" buyurdu. Adam "Sonra kime?" dedi. Hz. Raslullh (bu defa da) "Sonra babana" buyurdu.
19. Behz b. Hakm, babas vastasyla dedesinden (r.a.) rivyetine gre yle demitir: "Y Raslullh, kime iyilik ve ihsanda bulunaym?" Hz. Raslullh yle buyurdu: "Annene, sonra annene, sonra annene, sonra babana, sonra (da) sras ile yaknlarna. Bir kimse, yaknndan, ondaki maln fazlasndan bir ey istese, o da ona vermese, kymet gn, -vermedii o fazla mal- onun iin yavuz bir ylan olur (ve ona azb eder)"
(Ebu Davud, Edep, 129, V, 351; Tirmiz, Birr, 1, IV, 309)
20. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Burnu srtlsn, yine burnu srtlsn, yine burnu srtlsn." "Kimin, y Raslullh?" denildi. Hz. Raslullh yle devam etti: "Ana, babasndan birinin veya ikisinin ihtiyarlk ana yetiip de sonra cennete giremeyenin."
21. Mlik b. Amr el-Kuseyr (r.a.), Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iittim:
"Kim ki mslman bir kleyi azd eder, bir mslman esiri hrriyetine kavuturursa bu, onun cehennemden kurtulmasna sebep olur."
(Ebu Davud, tk, 14, IV, 275)
22. At b. Yesr'dan; Hz. Raslullh'a bir kii yle sordu: "Y Raslullh, annemin yanna girmek iin kendisinden msade isteyeyim mi?" Hz. Raslullh yle dedi: "Evet (izin al, yle gir)." Adam "Fakat bir evde oturuyoruz" Hz. Raslullh yle devam etti: "Olsun, yine msade iste." Adam "Ama hizmetini ben gryorum" dedi. Hz. Raslullh yle sordu: "Olsun, yine izin almadan yanna girme, onu plak grmek ister misin?" Adam "Asl" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "O hlde izin alarak gir."
(Muvatta, stizan, 1, II, 963)
23. Ebu't-Tufeyl (r.a.)'den: Hz. Raslullh', Ci'rne'de (Mekke ile Taif arasnda bir yer) et taksim ediyorken grdm. O vakit ben ocuktum, deve kemiklerini tardm. (Baktm ki;) bir kadn kageldi, doru Hz. Raslullh'a yaklat. Hz. Raslullh da onu karlad ve onun oturmas iin abasn yere serdi, o da zerinde oturdu. Bunun zerine: "Bu kimdir?" diye sordum. Oradakiler: "Bu, Onu (Resl-i Ekrem'i) emzirendir. (Yani Hz. Raslullh'n st annesidir.)" dediler.
24. Ebu seyd Mlik b. Reba es-Sid'den: Ben Seleme kabilesinden bir adam geldi de: "Y Raslullh, anne ve babamn lmlerinden sonra, onlara yapabileceim bir iyilik var m?" diye sordu. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Evet, onlar iin mafiret dilemek, vasiyetlerini ve taahhdlerini yerine getirmek, yaknl onlar vastas ile olan (amca, hala, day, teyze gibi) kimseleri ziyret etmek ve onlarn dostlarna ikramda bulunmaktr."
(bn Mce, Edep, 2, II, 1209)
25. Enes b. Mlik (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Rzknn oalmasn ve mrnn uzamasn isteyen, anne ve babasna ihsan ve ikramda bulunsun ve akrablarn ziyret etsin."
(Ahmed b. Hanbel, 3, 156)
26. Muaz b. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ebeveynine itat eden, ikram ve ihsanda bulunana ne mutlu! Allah, onun mrn artrsn."
(Tabern, Kebr, XX, Hadis no: 447, s. 199)
27. Sevbn (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kii, iledii gnahtan tr rzktan mahrm olur (geim darlna urar). Kaderi (mukadder olan musibeti) ancak dua durdurur. mr, ancak (ebeveyne) itat ve gzel ahlk arttrr (uzatr)."
(bn Mce, Fiten, 22, II, 1334)
28. Abdullah b. Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "En byk gnahlardan birisi de kiinin anne ve babasna lanet etmesidir (kiinin onlara svmesidir)." Denildi ki: "Y Raslullh, kii, ebeveynini nasl lnetler? (sver)" Hz. Raslullh yle buyurdu: "Adam (bakasnn) babasna lanet eder (sver), o da onun babasna lnet eder (sver); bakasnn annesine lnet eder (sver), o da onun annesine lnet eder (sver)."
29. Mure (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel, anaya-babaya asi olmanz, vermeniz icab eden eyi vermemenizi, hakknz olmayan eyi istemenizi, kz ocuklarn canl canl gmmenizi haram kld ve sizin iin dedikoduyu, ok soru sormay ve (lzumsuz yere) mal sarfetmeyi (israf da ) ho grmez."
30. Abdurrahman (r.a.) b. Eb Bekr'e babasndan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Size en byk gnahlar haber vereyim mi?" Biz de "Evet Y Raslullh (bildir)" dedik. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Allah'a irk komak, anne ve babaya si olmaktr." Raslullh buraya kadar anlattklarn yaslanm vaziyette anlatrken, burda dorularak oturdu ve devamla; "Dikkat! Bilhassa yalan konumak, yalan ahitlii; dikkat! Yalan konumak; dikkat! Yalan ahitlii yapmaktan korununuz" diyerek durmadan (o derece) tekrar ediyordu ki, szn kesmeyeceini sandk.
31. Sevbn (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " ey vardr ki, bunlar ile yaplan amelin faydas olmaz: 1.Allaha irk komak, 2.Anne ve babaya asi olmak, 3.Muharebe meydanndan kamak".
(Tabern, Hadis no: 1420, II, 95)
32. Abdullh b. Amr bni'l-s (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " kii vardr ki, kyamet gn Allhu Tel, onlara (rahmet nazar ile) bakmaz: 1.(Anne ve babasna) asi olan, 2.Devaml iki ien, 3.Verdiini baa kakan."
33. Eb Bekr (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel, btn gnahlardan dilediklerinin (cezasn) kymet gnne kadar erteler. Yalnz ana ve babaya yaplan isynn cezsn Allhu Tel shibine, lmeden nce de dnyda verecektir."
(Hakm, IV, 156)
34. Amr b. Mrre el-Chen (r.a.)'den: Bir kii Hz. Raslullh'a gelerek "Y Raslullh! Allah'tan baka ibdete lyk kimse olmadna, Allhu Tel'nn birliine, senin de Allah'n Resl olduuna ehadet ettim, be vakit namaz kldm, malmn zektn verdim ve Ramazan- erif orucunu da tuttum" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Anne ve babasna si olmamak artyla, bu durumda lenler kymet gnnde, Nebiler, sddklar ve ehitl er ile -yanyana iki parman kaldrp (gstererek)- bylece yanyana berber bulunurlar."
(bn Hibban, VIII, Hadis no: 3438, 223-224)
35. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Drt kii vardr ki, Allhu Tel onlar Cennet'e koymayacak ve onlara Cennet'in ni'metlerini tattrmayacaktr. Bunlar: 1.Devaml iki kullanan, 2.Rib yiyen, 3.Haksz yere yetim mal yiyen, 4.Anne ve babasna s olanlardr."
(Hakm, II, 37)
36. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kiinin Cennette derecesi ykselir." Adamcaz: "Bu nereden geldi?" diye sorar. Kendisine: "ocuunun senin iin istifr etmesinden (balama dilemesinden)dir" denir.
37. Mikdm b. Mad Kerb (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allahu Tel; size annelerinize iyilik etmenizi ve hizmette bulunmanz tavsiye eder."
Hz. Raslullh bunu defa tekrarlad. "Allahu Tel, size, babalarnza iyilik etmenizi ve hizmette bulunmanz tavsiye eder. Allahu Tela size, derecesine gre yaknlarnza ikramda bulunmay emir ve tavsiye eder."
13.ocuk haklar hakknda

1. Hris b. Nu'mn (r.a.)'n Enes b. Mlik (r.a.)'den rivyetine gre; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "ocuklarnza ho mumelede (davranta) bulunun ve onlar gzel terbiye edin."
2. Eyyb b. Mus vstas ile dedesi (r.a)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Hibir baba, ocua, gzel terbiyeden daha stn bir hediye vermi olamaz."
3. Cbir b. Semre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Adamn, ocuunu gzel terbiye etmesi, bir lek (buday) sadaka vermesinden daha hayrldr."
4. Eb Said el Hudri (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim ki, tne kz ocuu yetitirir, gzel terbiye eder, everir ve onlara iyilikte bulunursa, onun iin cennet vardr."
(Eb Dvud, Edep, 120, 121, V, 355)
5. bn-i Abbs (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kimin kz ocuu olup da, onu canl canl (mezara) gmmez, ona hakret etmez ve erkek ocuunu ona tercih etmezse, Allhu Tel o kimseyi Cennet'e koyar."
(Eb Dvud, Edep, 120, 121, V, 354)
6. mer b. Abdi'l-Aziz (r.a.)'den; Sliha bir kadn olan Hakm kz Havle dedi ki: Hz. Raslullh, kznn oullarndan biri kucanda (olduu hlde) dar karken yle buyurdu: "Siz Allh'n kokularndan (nimetlerinden) olduunuz hlde ne yazk ki, anne ve babanz sizin iin cimrilie, korkakla ve cehlete derler (hakszlk ederler)."
7. sme b. Zeyd (r.a.)'dan: Hz. Raslullh, beni alp (bir) dizine, (torunu) Hasan' da teki dizine alp oturturdu. Sonra onlar barna basard ve yle diye du ederdi: "Allh'm! sen bunlara rahmet et (ac). Zira ben onlara merhamet ediyorum"
8. Hz. ie (r.a)'dan: Hz. Raslullh'a bir bedev Arap gelerek dedi ki "Siz ocuklar per misiniz? Biz ise onlar pmeyiz." Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah, senin kalbinden merhameti kard(na gre) ben ne yapaym? (Ben senin kalbine merhamet verecek deilim)"
9. Eb Sad-i Hudr (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kimin kz, veya kz kardei veyahut da iki kz veya iki kz kardei olup da geimlerini gzel salar, onlar hakknda Allah'tan korkarsa, onun iin Cennet vardr."
10. Ahnef'in amcas Sa'saa (r.a.)'dan; yle diyor: Hz. ie (r.a)'nn evine, yannda iki kz ocuu bulunan bir kadn geldi. Hz. ie, ona hurma verdi. (Kendisi yemeyerek) kadn ocuklarna birer hurma verdikten sonra nc hurmay da yine ocuklarna bld. Hz. ie, diyor ki "Sonra Hz. Raslullh geldi, durumu ona arz ettim." Hz. Raslullh buyurdu ki: "Niin ayorsun? Bu sayede o kadn da Cennet'e girer."
11. Hz. ie (r.a)'dan; yle buyuruyor: Yannda iki kz ocuu bulunan bir kadn evime geldi ve benden (yiyecek) bir ey istedi. (Ne yazk ki) bende tek bir hurmadan baka bir ey yoktu. Kadn ald bu hurmay iki kz ocuuna bltrd ve kendi azna bir ey koymad. Sonra da kalkt gitti. Hz. Raslullh gelince, bunu kendisine anlattm. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Kimin kz ocuklar olur (ve onlar geindirmekte sabr ve tahamml gsterir)se, onlar, onun iin Cehennem'e siper olurlar"
(Buhr, Zekt, 10, II, 114, 115)
12. Zerb (r.a.)'den; Enes b. Malik'in yle dediini iittim: Yal bir zt, Hz. Raslullh' grmek iin geldi. Oradakiler ar alp da ihtiyara yer vermekte geciktiler. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Kne acmayan, byne sayg gstermeyen bizden deildir."
13. Eb Hreyre (r.a.)'den: Bir gn Hz. Raslullh, Hz. Ali (r.a.)'in olu Hz. Hasan (r.a.)' pt. Akra' b. Hbiset-Teym de huzrunda bulunuyordu. (Bunu grnce:) "Benim on tane olum olduu hlde hi birini pmedim" dedi. Bunun zerine Hz. Raslullh, ona bakt, sonra da yle buyurdu: "Merhamet etmeyene, merhamet olunmaz."
(Buhr, Edeb, 18, VII, 75)
14. Muttalib b. Abdullh el-Mahzm'den; Hz. Raslullh'n zevcesi mm Seleme (r.a.)'nn huzruna girdim. (Bana:) "Olum, Hz. Raslullh'dan iittiimi sana syleyeyim mi? " (dedi.) "Evet (buyur), anneciim." (dedim). Hz. Raslullh' yle sylerken iittim: "Bir kimse, iki kz ocuuna, yhud iki kz kardeine, yhut da akrabasndan iki kza, sevbn Allah'tan dileyerek, Allh'n ltfu ile ihtiyalar kalmayncaya kadar veya onlara yetecek miktarda infakta bulunursa, ona Cehennem'den perde olurlar."
(Ahmed b. Hanbel, VI, 293)
15. Eb Sadi'l-Hudri (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim, kz ocuu bakp, bytr ve onlar gzel terbiye eder, onlar evlendirir ve onlara ihsanda bulunursa, onun iin Cennet vardr."
(Eb Dvud, Edeb, 130, Hadis no: 5147, V, 355)
14.Kar-koca haklar hakknda

1. Amr b. el-Ahvas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Dikkat ediniz, sizin karlarnz zerinde, kadnlarnzn da sizin zerinizde haklar vardr. Sizin karlarnz zerindeki hakknz, holanmadnz kimseleri minderinize oturtmamalar ve holanmadnz kimselerin evinize girmesine izin vermemeleridir. Dikkat ediniz, onlarn da sizin zerinizdeki haklar, giyim ve yiyeceklerini iyi bir ekilde salamaktr."
(Tirmiz, Rada, 11, III, 467)
2. Eb Eyyb (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdular ki:
"Drt ey Reslullerin snnetlerindendir: 1.Kna yaknmak 2.Koku srnmek 3.Misvk kullanmak (di temizlemek) 4.Evlenmek."
(Tirmiz, Nikh, 1, III, 391)
3. Abdullah b. Amr b. el-s (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Dnya varlk dnyasdr. En hayrls da sliha kadndr."
(Nesei, Nikh, 15, VI, 69; Mslim, Rada, 64, 1467)
4. Abdullh b Mes'ud (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Genler! inizden evlenmeye gc yeten evlensin. Zira evlenmek, gzleri (haramdan) daha ok korur, zinadan daha ok muhfaza eder. Gc yetmeyen kimse ise oru tutsun. nk orucun ehveti kran bir zellii vardr."
(Buhr, Nikh, 2, VI, 117)
5. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Allhu Tel bir kimseye sliha bir kadn nasib ederse, ona dininin yarsnda yardm etmi olur. Arta kalan yarsnda da Allah'tan korksun ve kendini korusun."
(Tabern, Evsat, I, Hadis no: 976, 522)
6. Enes tarafndan Beyhak rivyetinde ise, Hz. Raslullh yle buyurmutur: Kul evlendii vakit dininin yarsn tamamlam olur. Artk geri kalan yarsnda da Allha kar gelmekten kansn.
(Tabern, Evsat, I, Hadis no: 976, 522)
7. Eb Nceyh (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Evlenmeye muktedir olup da evlenmeyen benden deildir."
(Tabern, el-Mu'cemu'l-Evsat, I, Hadis no: 993, 524)
8. bn-i Abbas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Drt (haslet vardr ki, bunlar) kimde bulunursa, dny ve hiretin hayr kendisine verilmi olur: 1.kreden kalp 2.Zikreden dil 3.Belya sabreden beden 4.Kocasna ve malna hyanet etmeyen kadn."
(Tabern, Evsat, 8, Hadis no: 7208, 103)
9. Sevbn (r.a.)'den: "Altn ve gm yan..." mealindeki ayet nzil olduunda, Hz. Raslullh ile bir yolculukta idik. Sahbeden birisi: "(Ayet) Altn ve gm hakknda nzil oldu, Maln hangisinin daha hayrl olduunu bilsem de onu edinsem" dedi. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Onun en iyisi, zikreden dil, kreden kalb, imnn kuvvetlendirmekte kendisine yardm eden m'mine kadn."
(Tirmiz, Tefsr u Kur'an, 9, V, 277)
10. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " kimse (vardr ki), onlar, Allh'n yardmn hak etmilerdir: 1.Allah yolunda mchede eden 2.zd olmas iin deruhte ettii (stlendii) paray demek isteyen kle 3.ffetini korumak iin evlenen kimse."
(Tirmiz, Fedailul Cihad, 20, IV, 184)
11.Enes b. Mlik (r.a.)den; yle anlatyor: kii Hz. Raslullhn zevcelerinin evlerine giderek Hz. Raslullhn ibadetinden sordular, vakt ki Hz. Raslullhn ibdeti onlara haber verildi, bunu (kendileri iin) azmsadlar ve: "Biz, Hz. Raslullh gibi nerede olabiliriz? Allhu Tel, gemi ve gelecek gnahlarn balamtr" dediler. Bunun zerine birisi: "Ben devaml olarak geceleri sabaha kadar namaz klacam", dieri: "Ben hi fasla vermemek zere btn sene oru tutacam", bir dieri: "Ben de asla evlenmeyecek ve kadnlar ile mnsebette bulunmayacam dedi. Hz. Raslullh, onlarn yanna gelince yle buyurdu: "yle, yle diyen kimseler siz misiniz? Dikkat edin, vallahi ben sizden daha fazla Allahtan korkar ve (fenalktan) korunurum! Fakat buna ramen hem oru tutarm, hem yerim, hem namaz klarm, hem yatarm ve hem de kadnlarla evlenirim. Binenaleyh snnetimden yz eviren benden deildir."
12. Eb Hreyre (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kadn (genellikle) drt (haslet) iin nikah edilir: Mal iin, soyu iin, gzellii iin ve dini iin. Sen dindar olan tercih et ki, ellerin topraklansn (hayr bulasn)."
13. Eb Said el-Hudri (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Muhakkak ki kadn, dini, mal ve gzellii iin nikahlanr. Sen dindar olan se ki, elin bereket bulsun."
(Tirmiz, Nikh, 4, III, 396)
14. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "M'minlerin imanca en mkemmeli, ahlka en gzel olandr. En hayrlnz, kadnlarna kar en iyi davrananzdr."
(Tirmiz, Rada, 11, III, 466)
15. Eb mame (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle sylerdi: "M'min kii iin, Allhu Tel'nn emirlerine sarlp nehyettii eylerden kanmadan sonra en faydal ey iyi bir zevcedir ki sylediini tutar. Yzne bakarsa gnl alr, kendisine yemin verdirecek olursa sznden caymaz. Kocasnn bulunmad zamanda iffetine (kocasna) ve malna hynet etmez."
(bn Mce, Nikh, 5, I, 596)
16. bn-i mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iittim: "Hepiniz obansnz ve hepiniz obanlnzdan (elinizin altndakinden) sorumlusunuz: mir, oban (koruyucu) dur ve obanlndan (maiyyetinden) sorumludur. Kii ailesinin koruyucusu ve eli altnda olanlardan sorumludur. Kadn, einin evinin koruyucusudur, eli altnda bulunanlardan sorumludur. Hizmeti, efendisinin malnn koruyucusudur ve eli altnda bulunanlardan sorumludur. Hepiniz obansnz ve (her biriniz) obanlndan (emri altnda bulunanlardan) sorumlusunuz."
(Buhr, Itk, 18, III, 125)
17. Breyde (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel'dan bakasna yemin eden, bizden deildir. Kar ile kocasnn veya efendi ile klesinin arasn aan, bizden deildir."
(Ahmed b. Hanbel, V, 352)
18. bn-i mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah katnda, hell olan eylerin en sevimsizi eini boamak (talk) tr."
(bn Mce, Talak, 1, I, 656; Ebu Davut, Talak, 3, II, 631 -632)
19. bn Sad (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kyamet gn Allah katnda (zayi edildiinde gnahnn arl bakmndan) en byk emanetlerden biri, kiinin eiyle birlikte -ili dl- olduktan sonra onun srrn (bakasna) yaymasdr."
(Ahmed b. Hanbel, III, 69)
20. Hz. Ali (r.a.), Hz. Raslullh'tan yle rivayet etmitir: Hz. Raslullh, kz Hz. Fatma'y evlendirdiinde, eyiz olarak ona kadife bir rt, iine hurma lifi doldurulmu deri bir yastk, iki el deirmeni, bir su krbas ve iki testi verdi. Hz. Ali, bir gn Hz. Fatma'ya: "Allah'a yemin olsun ki, bitkin dtm, gslerim ard. Allah, babana esirler verdi. Gitsen de ondan bir hizmeti istesen!" deyince Hz. Fatma: "Yemin olsun ki, deirmenle un tmekten benim de ellerim kabard", dedi ve Hz. Raslullh'n yanna geldi. Hz.Raslullh: "Niin geldin yavrucuum?", deyince Hz. Fatma: "Sadece hlinizi sormak iin geldim", diyerek isteini sylemeye utand ve geri dnd. Hz. Ali, "Ne yaptn?" deyince Hz. Fatma: "stemeye utandm", dedi. Bu defa beraberce Hz. Raslullh'n huzuruna geldiler. Hz. Ali, Allah Reslne, "Bitkin dtm, gslerim ard", dedi. Hz. Fatma da: "Deirmenle un tmekten benim de ellerim kabard. Cenab- Hak, sana esirler ve bolluk ihsan etti. Bize hizmeti verir misin?" dedi. Bunun zerine Hz. Raslullh yle dedi: "Ehl-i Suffe (evleri olmad iin Hz. Raslullh 'in mescidinde yatp kalkan sahabiler) alktan kvranrken onlar brakp da size veremem. Onlara verecek bir ey bulamyorum. Yalnz u esirleri satp parasn onlara harcayacam." Onlar da geri dndler. Daha sonra Hz. Raslullh, Hz. Ali ile Hz. Fatma'nn evlerine gitti. Onlar yatyorlard. rtleri ile balarn rtseler ayaklar alyor, ayaklarn rtseler balar alyordu. Hemen doruldular, Hz. Raslullh, "Kalkmayn" dedi ve sonra yle dedi; "Benden istediiniz eyin daha hayrlsn size syleyeyeyim mi?" Onlar da "Buyur" dediler. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Her namazn arkasndan 10 defa Sbhanallah, 10 defa Elhamdlillah, 10 defa Allah Ekber; yatarken de 33 defa Sbhanallah, 33 defa Elhamdlillah ve 34 defa Allah Ekber, deyiniz. Bunlar bana Cebrail (a.s.) retmitir."
(Ahmed b. Hanbel, I, 106, 850)
21. Aie (r.a.)'dan; yle anlatyor: Sevde bint-i Zem'a (r.a.) (Hz. Raslullh ei) bir gece (bz ihtiyc iin) sokaa kmt. (iman bir kadn olduu iin kolayca tannabiliyordu). mer (r.a.) de kendisini grd, tand ve: "Vallhi gzmzden kamadn (tandk seni)" dedi. (Buna can sklan) Sevde (ikyet etmek zere) Hz. Raslullh'a mracaat etti. Hz. Raslullh da benim evimde akam yemei yiyordu ve elinde bir kemikli et vard. Sevde durumu anlatnca, bu srada vahiy nzil oldu. Hemen Raslullh Efendimiz ban kaldrarak yle buyurdu: "htiyacnz iin dar kmanza msade edilmitir."
(Buhr, Nikh, 115, VI, 159-160)
22. Muviyet'l-Kueyr (r.a.)'den; Hz. Raslullh'a: "Ey Allah'n Resl! Kadnn erkek zerindeki hakk nedir?" diye sordum. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Yediinden onu yedir, giydiinden de onu giydir. Yzne vurma, kt sz de syleme. Kstnzde de ancak evinizin iinde yataklarnz ayrn."
(Eb Dvud, Nikh, 42, II, 606)
23. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "man eden bir erkek iman etmi bir kadna (ondaki houna gitmeyecek bir ahlktan dolay) buz etmesin (kzmasn). (nk) onun bir huyundan holanmyorsa, dierinden holanabilir."
(Mslim, Rada, 61, II, 1091)
24. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah'a ve Ahiret gnne inanan, komusuna eziyet etmesin. Kadnlara, tleri iyi bir ekilde yapn, onlara kar iyi davrann..."
25. Cbir (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Sizden biriniz uzun zaman harite (evinden uzakta) kalrsa, dnnde gece vakti habersiz eve girmesin."
nk, Hz. Raslullh, (uzun zaman uzakta kalan) kimsenin habersiz ilesi yanna gece gelmesini ho grmezdi. Yine Hz. Raslullh yle buyurmutur: "(Evinizden uzun zaman uzak kaldnzda) evinize dnerken gece anszn eve girmeyiniz. (Aileniz) salarn tarasn, dzeltsin, yaplmas gereken temizlikleri yapsn."
(Mslim, Rada, 57, II, 1088)
26. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Bana dnyadan; kadn, gzel koku sevdirilmi, namaz gzmn nuru klnmtr."
(Nes, Iret'n-Nis, 36, VII, 61)
15.Yaknlar gzetmek hakknda

1. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Rzknn geni, mrnn uzun olmasn arzu eden (akrabalarn ziyaret etsin) onlarla olan balantsn devam ettirsin."
2. Abdurrahman b. Avf (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel buyuruyor ki: "Allah" Ben'im, "Rhman" Ben'im, 'rahim'i yarattm, onu kendi ismimden trettim. Bundan dolay akrablk haklarn gzetenlere Ben de rahmet ederim. Bunu gzetmeyenlerden de rahmetimi keserim. "
(Tirmiz, Birr, 9, Hadis no: 1908, IV, 315)
3. Eb Eyyb (r.a.)'den: Bir kii, Hz. Raslullh'a: "Beni Cennet'e koyacak bir ameli bana haber ver" dedi. Orada bulunanlar: "Buna ne oluyor, buna ne oluyor?" diye taaccblerini ifde ettiler. Hz. Raslullh yle buyurdu: "htiyc var ki soruyor, aracak ne var (dedikten sonra:) Allh'a ibadet eder, O'na hibir ey ortak komaz, namaz doru klar, zekt verir, yaknlarn ziyret edersin. Sanki devenin stnde imi gibi - Brak onu*."
(Buhr, Kitabu'z-Zekt, 1, II, 109)
* Sanki Raslullh Efendimiz deve zerinde imi, adam da devesinin yularndan tutup bu suli sormu gibi Resl -i Ekrem bu cevb verdikten sonra: Artk brak deveyi (yoluna devam etsin), buyurmutur.
4. Hz. Aie (r.a.)'dan; Hz. Raslullh Efendimiz yle buyurmutur: "Rahim, (sanki) ara asl (imi gibi) Allah'n rahmetine snmtr. O (yle) syler: "Beni (sla-i rahim) gzeten kimseye Allah rahmet etsin. Beni (sla-i rahimi) terk edenden de Allah, rahmetini kessin."
(Mslim, Birr, 6, Hadis no: 17, III, 1981)
5. Cbeyr b. Mut'im (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Sla-i rahim etmeyen kimse Cennet'e giremez."
(Mslim, Birr, Hadis no: 19, III, 1989)
6. Eb Hreyre (r.a.)'den: Bir kii, Hz. Raslullh'a: "Y Raslullh! Benim yaknlarm var. Ben onlar ziyret ederim, onlar bana gelmez. Ben onlara iyilik ederim, onlar bana ktlk eder. Ben onlara yumuak davranrm, onlar bana chillik eder (kaba davranrlar)" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Eer dediin gibi isen, onlara kzgn kl yediriyor gibisin, (yni senin yaptn iyilie kar) onlarn ktl kendi aleyhlerinedir. Sen byle davrandn mddete, Allhu Tel sana yardmc olur ve seni onlardan korur."
(Mslim, Birr, 6, Hadis no: 22, III, 1982)
7. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"Sla-i rahmi ne ile (ve nasl) yapacanz byklerinizden reniniz. nk sla-i rahm, akraba arasnda sevgi, malda okluk, mrde ise berekettir."
8. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: Allhu Tel, mahlkt yaratp yaratma iini bitirdiinde; rahim (yaknlk, lisn - hl ile) dedi ki: "Bu (huzurunda duruum), ayrlk firkatndan sana snanlarn duruudur" (Allahu Tel:) "Evet, seni ziyaret edene rahmet etmeme, seninle ilgisini kesenden rahmetimi kesmeme rz olmaz msn?" buyurdu. (Rahim): "Evet rzym y Rab" dedi. (Allhu Tel:) "te bu senin (hakkn)dr", buyurdu. Hz. Raslullh yle buyurdu: sterseniz, "Geri dnerseniz, arzda bozgunculuk yapmak ve akrabalklar da paralamak beklenmez mi sizden? te bunlar, Allh'n kendilerine lnet ettii, kendilerini sarlatrd ve gzlerini kr ettii kimselerdir." (Muhammed, 47/22-23) yetini okuyunuz.
(Buhr, Edeb, 13, III, 72)
9. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim Allah'a ve hiret gnne iman etmi ise misafirine ikram etsin (arlasn). Kim Allah'a ve ahiret gnne iman etmi ise sla-i rahim etsin (yaknlar ile ilgilensin). Kim Allah'a ve hiret gnne iman etmi ise, (ya) hayrl sz sylesin veya sussun."
(Mslim, man, 19, IV, 68)
10. Eb Zer (r.a.)'den: Hallim ve en ok sevdiim Hz. Raslullh, bana iyilikten bz hasletler tavsiye etti: "1.(Dnylkta) kendinden stn olana bakmayp benden daha aada olana bakmay 2.Yoksullar sevip onlara yaklamay 3.Arka evirseler bile yaknlarma sla-i rahm (ziyaret) yapmay 4.Allah rzs urunda yericilerin yermesine aldrmamay 5.Ac olsa da doruyu ve hakikat sylemeyi 6.Cennet hazinelerinden bir hazine olduu iin, "L havle ve l kuvvete ill bi'llh" demeyi."
(bn-i Hibbn, Sahih, Hadis no: 449, II, 194)
11. Hz. ie (r.a.)'den; Hz. Raslullh, kendisine yle buyurmutur: "Kime yumuak huyluluktan nasibi verilmise, dny ve hiret iyiliinden de verilmi demektir. Akrabalk balarn gzetmek, iyi komuluk ve gzel ahlk, lkeyi imar eder ve mr bereketlendirir."
(Ahmed b. Hanbel, Msned, VI, 159)
12. Drre bint-i Ebu Leheb (r.a.)'dan rivayete gre yle dedi: Adamn biri Hz. Raslullh'a geldi. (Bu esnada) Hz. Raslullh minberde idi. Adam dedi ki "Ya Raslullh! nsanlarn en hayrls kimdir?" Hz. Raslullh yle buyurdular: "nsanlarn hayrls; (Kur'an') ok okuyan, en takval olan, iyilii emreden ve ktlkten sakndran ve sla -i rahimde bulunan kiidir."
(Ahmed b. Hanbel, Msned, VI, 432)
13. mm Glsm bint-i Ukbe (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Sadakann en kymetlisi, iinde dmanlk hisleri tayan fakat bunu aa karamayan akrabaya verilen sadakadr."
(Tabern, Mu'cemu'l-Kebr, XXV, Hadis no: 204, 171)
14. Ebu Hreyre (r.a.) den: Hz. Raslullh'tan iittim; buyurdular ki: "Kim, rzknn geniletilmesini, ecelinin uzatlmasn isterse sla-i rahim yapsn."
15. Rabbab, amcas Selman bni mir (r.a.) den: Hz. Raslullh buyurdu ki: "Sizden biriniz iftar ettiinde hurma ile iftar etsin. nk o berekettir. Eer hurma bulamazsa s u ile (iftar etsin) nk o temizdir. Yoksula bir ey vermek sadakadr. Akrabaya bir ey vermenin ise iki sevab vardr. Birisi sadaka sevab, dieri de akrabay grp gzetme sevabdr."
(Tirmiz, Zekt, 26, III, 46)
16. Ebu Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Rahim (akrabalk), Allah'n rahmetinin eserlerindendir. Allah buyurdu: Kim bu ba korursa, Allah ona merhamet eder. Kim onu koparrsa, Allah da ondan ihsan ve rahmetini keser. "
17. A'me (r.a.)'den; yle anlatyor: bn-i Mes'ud (r.a.), sabah namazn mteakip bir (ilim) halkasnda oturmutu ve yle dedi: "Allah iin and verdiririm ki, yaknlar ile ilgilerini kesenler aramzda bulunmasnlar (gitsinler). nk Rabbimize du etmek istiyoruz. Akrabs ile ilgisini kesenlere gk (rahmet) kaplar kapaldr."
(Tabern, Mu'cemu'l-Kebr, IX, Hadis no: 8793, 158)
18. Cbeyr b. Mutim (r.a.)den; Hz. Raslullh'n yle buyurduunu iitmitir: Akrabalar ile ilgisini kesenler Cennete giremez.
(Buhr, Edeb, 11, III, 72)
19. Eb Ms (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " kii Cennet'e giremez: 1.kiye mptel olan 2.Akrabalar ile alakasn kesen 3.Shir (byc)leri tasdik edip onlara inanan."
(bn-i Hibbn, Sahih, Hadis no: 5346, XII, 165)
20. Hz. ie (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mkfatna en abuk eriilecek hayrlar, iyilik ve sla-i rahm (akrabay ziyaret)dir. Cezs en sr'atli grlen fenalklar da zulm ve akrab ile alkay kesmektir."
(bn-i Mce, Snen, Zhd, 23, Hadis no: 4212, 2, 1408)
21. Abdullah bin Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Akrabadan gelen iyilie misliyle karlk veren kimse, tam manasyla akrabasyla ilgi kurmu deildir. Gerek sla (ilgilenme), kendisiyle ilgiyi kesenleri grp gzetmektir."
22. Ukbe b. Amir (r.a.)den; yle anlatyor: .... Sonra Hz. Raslullh ile karlatm, (mbrek) elinden tuttum da kendisine: "Y Raslullh, bana amellerin faziletlilerinden haber ver" dedim. Hz. Raslullh bana yle buyurdu: "Ey Ukbe! Seni ziyret etmeyeni sen ziyret et, sana vermeyene sen ver, sana zulmedenden uzakla." Dier bir rivyette yle buyurdu: "Sana zulmedeni affet."
(Ahmed b. Hanbel, Msned, II, 82)
23. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: " (haslet) kimde bulunursa, Allah Tel onun hesbn kolayca yapar ve rahmeti ile onu Cennetine kor." Ashab "Anamz, babamz sana fed olsun, onlar nedir y Raslullh?" diye sordular. Hz. Raslullh yle buyurmulardr: "1.Seni mahrum edene senin vermen. 2.Sana gelmeyene senin gitmen. 3.Sana zulmedeni de affetmendir. Bunlar yaptn vakit Allah seni Cennet'e kor."
(Hakm, 2/518)
24. Said b. Zeyd (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"Haksz olarak mslmann rzna, nmus ve erefine dil uzatmak en byk gnahlardandr. Ve u rahm (akraba ile ilgilenmek kelimesi), Aziz ve Celil olan Rahmn'dan tremitir. Kim ki, akrabasyla ilgisini keserse (sla-i rahim yapmazsa) Aziz ve Celil olan Allah, Cennet'i ona haram eder."
(Ahmed b. Hanbel, Msned, 1, 190)
25. Eb Bekre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ahiretteki cezasndan baka, dnyada da gnah sahibine acele olarak cezsn Allhu Tel'nn verecei gnahlardan, zulm ve sla-i rahmi kesmekten (akraba ile ilgilenmemekten) daha by yoktur."
(Tirmiz, Kymet, 57, Hadis no: 2511, IV, 664)
16.Mslmanlarn birbirine kar grevleri hakknda

1. bn-i mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mslman mslmann kardeidir. Ona ne zulmeder, ne de onu yalnz brakr. Kim, kardeinin ihtiyacn giderirse, Allah da o kimsenin ihtiyacn giderir. Kim, bir mslmann skntsn giderirse, Allhu Tel da o kimsenin kymet skntlarndan birini giderir. Kim, bir mslmann (aybn) rterse, kymet gnnde Allhu Tel da onun ayplarn rter."
(Buhr, Mezalim, 3, IV, 159)
2. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim, bir mslmann dnya skntlarndan birisini giderirse, Allhu Tel da onun kymet skntlarndan bir skntsn giderir. Kim, dnyada darda (glkte) kalma kolaylk gsterirse, Allahu Tel da ona dnya ve hirette kolaylk gsterir. Kim, bir mslmann dnyada bir aybn rterse, Allahu Tel da dnya ve ahirette onun kusurlarn rter. Kul, m'min kardeinin yardmnda bulunduka, Allah da onun yardmcsdr."
(Mslim, Zikr, 11, III, 2074)
3. Nu'man bn-i Ber (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "M'minler, birbirlerini sevmekte, birbirlerine acmakta ve birbirlerini korumakta bir vcuda benzerler. Vcudun bir uzvu hasta olduunda, dier uzuvlar da bu sebeple uykusuzlua ve ateli hastala tutulurlar."
(Mslim, Birr, 18, VI, 1999)
4. Eb Ms (r.a.)'dan; Hz. Raslullh Efendimiz, parmaklarn birbirine geir erek: "M'min, m'min iin bir bin gibidir. Biri dierini destekler (kuvvetlendirir)." buyurdular ve parmaklarn birbirine geirdiler (ellerini kenetlediler).
5. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh' yle sylerken iittim: "Allhu Tel, rahmeti yz paraya bld de doksan dokuzunu kendisinde brakt, bir parasn yere indirdi. te o bir para ile, yaratklar birbirlerine kar merhametli olurlar. Hatta ksrak at da yavrusuna deer (de eziyet verir) korkusu ile trnan kaldrarak (onu ezmemeye) dikkat eder."
(Mslim, Tevbe, 4, 6, 2108)
6. Abdullh b. Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Merhamet edenlere Allah da merhamet eder. Yerdekilere merhamet ediniz ki, gktekiler de size merhamet etsinler."
7. Cerir b. Abdullh (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Merhamet etmeyene merhamet olunmaz."
8. bn-i Abbas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur:
"Kklerimize merhamet etmeyen, byklerimize ta'zimde (saygda) bulunmayan ve iyilikle emredip, ktlkten men'etmeyen (alkoymayan) bizden deildir."
9. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Gen bir kimse bir ihtiyara -yallndan dolay- ikrm ederse, Allah da ihtiyarlnda (mkfat olarak) ona ikrm edecek bir kimse ihsn eder."
10. Zeyd b. Sbit (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kul, m'min kardeinin ihtiyacn gidermeye devam ettike, Allhu Tel da onun ihtiycn giderir."
(Tabern, el-Mu'cemu'l-Kebr, V, Hadis no: 4801, 118)
11. bn-i mer, (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allahu Tel'nn (insanlar arasnda) bir ksm yaratklar vardr ki, onlar insanlarn ihtiyalar(n gidermek) iin yaratmtr. nsanlar ihtiyalarnda onlara mracaat ederler. te Allh'n azbndan emin olanlar onlardr."
(Tabern, el-Mu'cemu'l-Kebr, XII, Hadis no: 13334, 274)
12. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Pazartesi ve perembe gnleri Cennet kaplar alr. Allh'a irk komayan her kulun gnh balanr. Ancak kendisiyle (m'min) kardei arasnda dmanlk bulunan kii (nin gnh) balanmaz ve yle denir: "Onlar, barncaya kadar balanmalarn bekletiniz, onlar barncaya kadar balanmalarn bekletiniz, onlar barncaya kadar balanmalarn bekletiniz."
13. Hz. Aie (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Bir kulun zerinde Allah'n nimeti oaldka, o kimseye kar insanlarn klfeti de artar. nsanlarn o klfetlerine katlanmayan kimse, o nimeti yok olmaya sunmu olur."
(Tergib, 3/391, No: 6; Kenz, 6/347, No: 15994)
14. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "nsann her bir eklemi iin her Allah'n gn bir sadaka vermek gerekir: ki kiinin arasn bulman, (haklarnda adaletle hkmetmen) bir sadakadr. Bir kimseye bineine binerken yardmc olman veya ykn hayvan na yklemesine yardm etmen bir sadakadr. Gzel bir sz sylemek sadakadr. Namaza giderken attn her adma bir sadaka sevab vardr. Gelip geenleri rahatsz eden bir eyi yoldan alp atman bir sadakadr."
(Mslim, Zekt, 16,1, 699)
15. Eb Hreyre (r.a.)'den: Doru olan ve doruluu kabl edilen (Ravza-i erife'ye iret ederek): u odann shibi Eb'l-Ksm (Hz. Raslullh') yle sylerken iittim: "Rahmet, ancak (her trl fenl yapan) akiden ekip alnr."
(Tirmiz, Edeb, 58, IV, 136)
16. Abdullah b. mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allhu Tel'nn, kullarnn faydalanmalar iin zel nimetler verdii birtakm kullar vardr. Onlar bu nimetleri gerei gibi sarfettikleri mddete, Allah bu nimeti onlarda devam ettirir. Onlar, bu nimetleri (gerekli yerlerde sarftan) uzaklatklarnda Allhu Tel da bu nimetleri onlardan alarak bakalarna verir."
(Silsile-' Ahadis, Sahiha, No: 1692, IV, 264)
17. Ashab- Kiram, Hz. Raslullh ile birlikte bir seferde idiler. Onlardan birisi uyuyan bir kardeinin ipini (aka iin) ekip alrken o uyanverdi. Korku ve heyecna dt. Bunun zerine Hz. Raslullh yle buyurdu: "Bir mslmann, bir mslman korkutmas ve heyecana drmesi hell olmaz."
(Tirmiz, Fiten, 3, IV, 462)
18. bn-i mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim, bir kula ihtiyc annda yardm ederse, ayaklarn kayd (kymet) gn(n) de Allhu Tel onun makmn sbit klar."
(Tergib, 3/392, No: 10)
19. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mslman kardeinin ihtiycn gidermek maksad ile giden bir kimse iin, Allhu Tel, onun ayrld yere dnnceye kadar, her bir admna yetmi sevab yazar ve yetmi (kk) gnhn yok eder. Onun vstasyla i grlrse, anasndan doduu gn gibi gnahndan km olur. (ayet) o esnada lecek olursa, hesab grmeden Cennet'e girer."
(Ebu Ya'l, Msned, 5/175, No: 2789)
20. Hz. ie (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mslman kardeinin, hayrl bir ie muvaffak olabilmesi veya zor bir iini kolaylatrmak iin selhiyetli kimselere araclkta bulunan kiiye, Allhu Tel, ayaklarn kayd kymet gnnde srt gemek iin yardm eder."
(bn-i Hibbn, Sahih, II, Hadis no: 530, 287)
21. Ebu ureyh (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Vallahi iman etmi olamaz, vallahi iman etmi olamaz, vallahi iman etmi olamaz." Sahabilerden biri de; "Kim iman etmi olmaz ey Allah'n Resl?" diye sorunca, Hz. Raslullh yle cevap verdi: "Ktlnden, komusunun emin olmad kimse."
22. Eb Mus (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Her mslman, sadaka vermelidir." Denildi ki: "Ya bulamazsa? (Ne yapar Y Raslullh?)" Hz. Raslullh: "Elleriyle alr; hem kendine bakar hem de tasadduk eder." (O ahs): "Ya (almaya) muktedir deil ise? (Ne yapar?)" dedi. Hz. Raslullh: "Yardma muht olan mazlma yardm eder." "Ya (buna da) muktedir deil ise? (Ne yapar?)" diye sorulduunda, Hz. Raslullh: "yilikle yhud hayr ile emreder." (O ahs): "Ya (buna da) gc yetmezse?" diye sorduunda Hz. Raslullh yle buyurdu: "Kendisini ktlkten alkor, zir o da sadakadr."
(Mslim, Kitabu'z-Zekt, 16,1, 699)
23. Ebu Hureyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyuruyordu: "Ey mslman hanmlar! Trnak ucu kadar da olsa, sakn ha, komu komuyu hakir grmesin!"
24. Iyaz b. Hmru'l- Mci (r.a.)'n rivayetine gre; Hz. Raslullh buyurdu ki: "Cennet ehli, kimsedir: 1.dil olup, sadaka veren ve muvaffak olan kudret ve sulta shibi insan 2.Her mslmana ve yaknlarna kar yumuak kalpli olan kimse 3.Kalabalk aile sahibi olduu hlde durumundan ikyet etmeyen fakir Cehennem'e girecekler de be snftr: 1.unun bunun peinden taklp giden, dnya ve ahirete yarayacak ilerde bulunmayan zayf ve hafif akll kimseler 2.Az da olsa, grd her eye gz diken hinler 3.Akam, sabah (gece-gndz) bakasnn mal ve canna hile dnenler 4.Cimrilik edip yalan konuanlar 5.irkin ve kaba sz ve hareketlerde bulunanlardr."
(Mslim, Cennet, 116, Hadis no: 63, III, 2197)
25. Cabir b. Abdullah ve Eb Talha b. Sehl el-Ensri'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Bir kimse, Mslman bir kardeine, iffetinin noksanlaaca ve hrmetinin yok olaca bir yerde (ekilde ve mevzuda) yardmn keserse, Allhu Tel ona, kendi yardmn arzu ettii bir yerde yardm elini uzatmaz. Bir
kimse mslman bir insana namusunun zedelenecei, iffet ve erefinin yok olaca bir yerde yardm ederse, Allhu Tel da ona, yardmn arzu ettii bir yer (ve zaman) da muhakkak yardm eder."
(Ahmed b. Hanbel, Msned, IV, 30; Ebu Davud, Edeb, 41, Hadis no: 9884, V, 197)
26. Muz b. Esed el-Chen'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: Bir kimse, bir m'mini bir mnafktan korursa, Onu [Hz. Raslullh'] bizzat grdm. Buyurdular ki: "Allhu Tel, kymet gnnde Cehennem ateinden onun etlerini korumak iin bir melek gnderir. Ve bir kimse bir mslmana herhangi bir eyle atar (sz syler) ve o ey ile ayplanmasn isterse, Allhu Te l onu dedii eylerden kp (temizleninceye) kadar Cehennem kprs zerinde brakr (hapseder)."
(Eb Dvud, Edeb, 41, Had.no: 4883, V, 196)
27. Vsile b. el-Eska' (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Kardein iin (ktlk gnlerinde) sevin gsterme, yoksa Allhu Tel ona rahmet eder, seni de (ondaki belya) uratr."
(Tirmiz, 54, IV, Hadis no: 2506, 662)
28. Muz bn-i Cebel (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Bir kimse kardeini bir kusur ile ayplarsa, o kusuru ilemeden, o kims e lmez."
(Tirmiz, 53, IV, Hadis no: 2505, 661)
29. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Her mslmann dier mslmana mal, rz ve kan haramdr. te takva buradadr (diyerek kalbini gsterdi). nsana, ktlk bakmndan, mslman kardeini kk grmesi yeter."
(Mslim, Birr, 18, Hadis no: 1927, IV, 325)
17.Gybet hakknda
1. Eb Msa (r.a.)'dan; Hz. Raslullh'dan yle soruldu: "Mslmanlarn en faziletlisi kimdir?" Hz. Raslullh buyurdular ki: "Elinden ve dilinden mslmanlarn emin olduu kimsedir."
(Mslim, man, 14, Hadis no: 66, I, 66)
2. Hz. ie (r.a.)den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Ben herhangi bir insana benim de uyum, buyum vardr, demeyi sevmem."
(Ebu Davud, Edeb, Bab 40, Hadis no: 4875, V, 192)
3. Cndb (r.a.)'den; dedi ki: Bir A'rbi (kyl) geldi, devesini kertti, sonra balad, mescide girdi ve Hz. Raslullh'n arkasnda namaz kld. Hz. Raslullh selm verince, devesine geldi ve onu zd, sonra bindi ve sonra da yle nid etti: "Y Rab, bana ve Muhammed'e rahmet eyle ve bizim rahmetimize (baka) bir kimseyi ortak etme." Bunun zerine Hz. Raslullh buyurdular ki: "O mu, yoksa, devesi mi daha ok dallettedir (yolunu armtr), syler misiniz? Onun dediklerini duymadnz m?" "Evet, duyduk" dediler.
(Mslim, Kihac, 47, I, 935)
4. Eb Berze el-Eslem (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Ey dili ile iman edip, hakiki iman kalbine girmemi olan kiilerin topluluu! Sakn mslmanlar gybet etmeyiniz ve onlarn ayplarnn peine dmeyiniz. Zira bir kimse onlarn ayplar peine derse, Allhu Tel da onun aybn ortaya kor. Allhu Tel bir kimsenin aybn ortaya koymak isterse, onu evinde de rezil, (perian) eder."
5. bn-i Abbas (r.a.)'dan; dedi ki: Hz. Raslullh, iki mezara urad. Buyurdular ki: "Bu iki kabir (iinde olanlar) gerekten azb ediliyorlar. Bu, byk bir gnah iinde olduklar iin deil; u (kabirdeki) idrardan saknmazd. u (kabirdeki) ise kouculuk yapp ge zerdi." Sonra ya bir hurma dal istedi. Onu ikiye bld. Birini bir kabre, dierini teki kabre dikti ve yle buyurdu: "Bunlar kuruyuncaya kadar azablar hafifleyecei umulur."
(Buhr, Vudu, 1055,1, 61)
6. Enes b. Mlik (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Ben Mi'rca karlnca birtakm insanlara uradm. Onlarn bakrdan trnaklar vard. (Onunla) yzlerini ve gslerini trmalyorlard. Dedim ki: "Ey Cibril, kimdir bu insanlar!" (Cebrail) dedi ki: "Bunlar insanlarn etlerini yiyen ve rzlar (namuslar) peine den kimselerdir."
7. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Muhakkak kebirin (byk gnahlarn) en byklerinden birisi de, kiinin, mslman bir adamn rzna haksz yere dil uzatmasdr. Bir svmeye karlk iki kere (ard arda) svmek de byk gnahlardandr. "
8. Sad b. Zeyd (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Azab en ok arttran gnahlardan birisi de mslmann rzna (namus, onur ve haysiyetine) haksz yere dil uzatmaktr."
9. Hz. ie (r.a.)den; yle anlatyor; Hz. Raslullh'a: "Safiyye'nin u u kusurlar (ve hele) boyunun ksa olmas sana yeter" dedim. Hz. Raslullh buyurdular ki: "yle bir sz konutun ki, (onun gnah cisimlenip) denize atlsa, denizi bulandrr ve kokuturdu."
Hz. ie (r.a.)den;
Yine Hz. Raslullh'a bir insandan bahsetmitim. Hz. Raslullh (r.a.) yle buyurdular: "Bana dnyalktan birok ey verilse de kimseyi ktlkle anmay sevmem."
10. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: Hz. Raslullh: "Gybet nedir, biliyor musunuz?" diye sordular. Ashb "Allah ve Resl bilir." dediler. Hz. Raslullh: "Kardeini houna gitmeyen eylerle anmandr" buyurdu. Birisi "Dediim eyler kardeimde varsa ne buyurursunuz?" dedi. Hz. Raslullh yle buyurdular: "Sylediin eer onda varsa, onu gybet etmi olursun; ve eer yoksa iftira etmi olursun."
11. Eb Hreyre (r.a.)'den; Raslullh yle buyurmutur: "Bir adam, insanlar helk oldu, dedii vakit, o, onlarn en ok helk olandr."
(Mslim, Birr, Bab 41, VI, 2024)
12. Hz. ie (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Arkadanz ld zaman onu brakn, gybetini yapmayn."
(Eb Dvud, 50, Hadis no: 4899, V, 206)
13. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "ki kii arasn bozmaktan son derece saknn, nk byle hareket eden, dini yok eder."
(Tirmiz, Kyamet, 56, Hadis no: 2508, IV, 663)
14. Abdullah (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Ashbmdan bir kimse, herhangi bir kimseden aleyhimde sylenmi sz bana getirmesin; zir ben sizin karnza slim kalbli olarak kmay severim."
15. Muz bn Cebel (r.a.) yle dedi: Ya Raslullh! Bana, beni cennete girdirecek, cehennemden uzaklatracak bir i (amel) syle, dedim. Hz. Raslullh yle buyurdu: "ok byk bir ey istiyorsun. Ancak bu, Allah'n kolay kld kii iin pek kolaydr: Hibir eyi ortak komadan yalnzca Allah'a kulluk edersin. Namaz dosdoru klarsn. Zekt verirsin. Ramazan orucunu tutarsn. Gcn yeter, imkn bulabilirsen haccedersin." Sonra szne yle devam etti: "imdi sana hayr kaplarn haber vereyim mi?: Oru kalkandr. Sadaka, suyun atei sndrmesi gibi gnahn azbn sndrr. Kiinin gece yars kld namaz da gnah sndrr." Bundan sonra Hz. Raslullh u yetleri okudu: "(Gece) yataklarndan kalkp; korkarak ve umarak Rablerine dua ederler... Kendilerini beslediimiz yaam gdalarndan Allh iin karlksz bata bulunurlar! Hibir nefs, yaptklarna ceza (karlk) olarak, gzn sevinle parldatacak nimetler iine gizlenmi olanlar bilemez!" [32-Secde sresi, 16, 17]. Daha sonra Hz. Raslullh yle buyurdu: "Sana btn ilerin ban, ana direini ve doruk noktasn bildireyim mi?" Ben: "Evet, bildiriniz Ya Raslullh!" dedim. Ya Raslullh: "in ba slm, direi namaz, doruu cihaddr" buyurdu. Sonra: "Sana btn bunlarn kvamnn kendisine bal olduu eyi (can damarn) bildireyim mi?" dedi. Ben: "Evet, bildir Ya Raslullh!" dedim. Bunun zerine Hz. Raslullh dilini tuttu ve: "unu koru!" buyurdu. Ben: "Ya Raslullh! Biz konutuklarmzdan da sorgulanacak myz?" dedim. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Annen yokluuna yansn ey Muaz! nsanlar yzst cehenneme s rkleyen, ancak dillerinin rettikleridir!"
(Tirmiz, man, 8; bni Mce, Fitten, 12, II, 1314, 3973)
16. Eb'd-Derd (r.a.), Hz. Raslullhn yle buyurduunu rivayet etmitir: "Kim, kardeinin rz ve namusunu savunursa, Allah da kyamet gn onu c ehennemden muhafaza eder."
18.Komuluk hakknda
1. Ebu Hureyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Kim Allah'a ve ahiret gnne inanyorsa komusuna eziyet etmesin; Kim Allah'a ve ahiret gnne inanyorsa komusuna iyilik etsin; Kim Allah'a ve ahiret gnne inanyorsa ya hayr sylesin, yahut sussun!"
2. Ebu Hureyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdular ki: "Ktlnden komusunun emin olmad kimse cennete giremez."
(Mslim, man, 73, I, 68)
19.Hayvan haklar hakknda

1. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: Bir adam, bir yolda giderken ok susamt. Bir kuyu buldu. Oraya indi ve suyunu iti, sonra kt. Bir de (dilini karm) soluyan ve susuzluktan amur yalayan bir kpek grd. Adam (kendi kendine), "u kpek de benim gibi son derece susamtr" dedi ve kuyuya indi. Mestini doldurdu. Ve azna tutarak kpee iirdi. Allhu Tel, onun bu iini kbul etti. Bundan dolay da o adam affetti. Dediler ki: "Y Raslullh, hayvanlarda da bizim iin ecir var mdr?" Hz. Raslullh yle buyurdular: "Evet, her ya cier shibi olanda (diri olanda bizim iin) ecir vardr."
(Mslim, Selam, 41, II, 1761)
2. Abdullh (r.a.)'dan; yle anlatyor: Hz. Raslullh ile bir seferde bulunuyorduk. Bir ihtiycm iin ayrlmtm. (Orada) iki yavrusu olan bir sere kuu grdm ve yavrularn aldm. Sere, gelerek, yana yakla yavrular iin rpnmaya (barmaya) balad. Bunun zerine Hz. Raslullh gelerek yle buyurdu: "Bu kuu yavru acs ile szlandran kimdir? Yavrusunu kendisine ide edin." Yine Hz. Raslullh, yaktmz bir karnca yuvasn grnce: "Bunu kim yakt?" diye sordu. Biz: "Biz yaktk" dedik. Hz. Raslullh yle buyurdu: "Ate ile azap, ancak atein Rabbi olan Allah'a mahsustur (byle yapmayn)."
(Eb Dvud, Cihad, 122, Hadis no: 2675, III, 126)
3. bni mer (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Bir kadn lnceye kadar hapsettii bir kedi yznden azb edildi ve bu sebeple cehenneme girdi. Hayvan hapsettiinde ona bir ey yedirmemi, iirmemi, yerdeki haereleri yemesine bile izin ve imkn vermemiti."
(Buhr, Enbiy, II, 54; Mslim, Selm, 151, 152, Birr, 133, 134)
4. Abdullah bn Amr (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Cenb- Hakk, haksz olarak bir sereyi ldrenden kyamet gnnde hesap soracaktr." Hz. Raslullh'a: "Ya Raslullh hakk nedir?" diye sorulunca; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Hakk, ban koparp atmak deil, kesip yemendir."
(Nes, Dahaya, 42, VII, 239)
20.Yetimlere iyi muamele edilmesi hakknda

1. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kendi yetimini veya bakasna ait bir yetimi himye eden kimseyle ben, cennette yle yanyana bulunacaz." Hadisin rvisi Mlik bni Enes; -Hz. Raslullh'in yapt gibi- iaret parmayla orta parman gsterdi.
(Mslim, Zhd, 42, III, 2287)
2. Eb Hureyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "nsan mahveden yedi gnahtan kann" "Ya Raslullh, bu yedi gnah nedir?" diye sorduklarnda. Hz. Raslullh yle buyurdu: "1.Allah'a ortak komak 2.Efsun (sihir, by) yapmak 3.Allah'n ldrlmesini haram kld bir kimseyi haksz yere ldrmek 4.Yetim mal yemek 5.Riba (faiz) yemek 6.Dmana hcum annda savatan kamak 7.Namuslu, kendi hlinde m'min kadnlara zina iftiras yapmaktr."
(Buhr, Vesya, 23, III, 195, Tb 48; Mslim, man, 38)
3. Ebu Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mslman toplum iinde en hayrl aile yuvas, iinde bir yetimin barndrld ve ona iyi davranld yuvadr. Mslman toplum iinde en kt aile yuvas, bir yetimin barndrld esnada ona kt davranld yuvadr."
(bn-i Mce, Edeb, 6, Hadis no: 3679, II, 1213)
4. bn-i mer (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Allah katnda en sevimli ev, iinde yetime ikrm olunan evdir."
(Tabern, Mu'cemu'l-Kebr, XII, Hadis no: 13434, 296)
5. Eb Hreyre (r.a.)'den; Bir adam, Hz. Raslullh'a, kalbinin katlndan ikyet etti. Hz. Raslullh da yle buyurdu: "Yetimin ban oka, zavall fakirleri yedir."
(Ahmet b. Hanbel, Msned, II, 263)
6. Safvn b. Sleym (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Dul ve yetimlere yardm eden kimse, Allah yolunda cihd eden veya gndzleri oru, geceleri ibdetle geiren kimse gibidir."
(Mslim, Kitabu'z-Zhd, 2, VI, 2286)
7. bn-i Abbas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Yetimlerden kiiye yardmda bulunan kimse, gndzn orulu, gecesini ibdetle geiren, sabah erkenden klcn ekerek Allah yolunda (savaa) giden kimse gi bidir." Hz. Raslullh orta ve iret parmaklarn bititirerek yle buyurmutur: "u ikisi (bir arada) karde olduklar gibi, ben ve o, Cennet'te (ayn ekilde bir arada bulunan) iki karde gibiyiz.".
(bn-i Mce, Edeb, 6, Hadis no: 3680, II, 1213)
8. Eb mme (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Kim ki, yalnz Allah rzs iin bir yetimin ban okarsa, kendisine elinin dedii salar saysnca sevab verilir. Kim yannda bulunan yetime iyi davranrsa, onunla ben Cennette yle yanyana bulunacaz", diyerek parmaklar arasndan ahdet parma ile orta parman iret ederek gstermitir.
(Ahmed b. Hanbel, V, 250)
9. Eb reyh Huveylid bni Amr el-Huz' (r.a.)den; Hz. Raslullh yle buyurdu: "Allahm! ki zayf kimsenin, yetimle kadnn hakkn yemekten herkesi iddetle sakndryorum."
(Nes, es-Snen'l-Kbr, 'ret'n-Nis, 64, V, 363; bni Mce, Edeb, 6)
10. bn-i Abbas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Mslmanlar arasndan bir yetimi alp da yemeine ve imesine itirak ettireni Allah muhakkak Cennet'e kor. Ancak afv mmkn olmayan gnah ilemi olmasn."
21.Arabuluculuk hakknda
1. mm Glsm bint-i Ukbe b. Ebu Muayt (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "ki kii arasn bulmak (dzeltmek) iin sz gtren, yalanc deildir (yni yalanc saylmaz)." Dier bir rivyette: "nsanlar arasn bulan, yalanc deildir. (Zir o) ya hayr syledi veyhut da hayr ulatrd."
(Eb Dvud, Kitabu'l-Edeb, 58, V, 218, Hadis no: 4920)
2. Ebu'd-Derd (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur: "Size oru ve sadakadan sevap bakmndan daha stn bir eyi haber vereyim mi?" "Evet (buyur y Raslullh!)" dediler. Hz. Raslullh yle buyurdu: "ki kii arasn dzeltmek(tir). Zir, iki kii arasnn bozulmas, (din meziyetleri) kknden kazr. (Yni dini meziyetleri kaybettirir.)"
(Eb Dvud, Edeb, 58, V, 218, Hadis no: 4919)
3. Hz. Raslullh'a ilk biat edenlerden mm Glsm bint-i Ukbe (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyuruyordu: "Hayra niyet ederek ve hayr syleyerek insanlarn arasn dzelten (ve bunun iin icbnda yalan da syleyen) kimse yalanc deildir." (mm Glsm:) nsanlarn, eyden baka hibir eyde yalan sylemelerine Hz. Raslullh'n msad e ettiini iitmedim. (Bunlar:) "1.Harp, insanlarn arasn bulmak 2.Kiinin karsyla konumas 3.Kadnn kocasyla konumasdr"

Secme Hadisler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Secme Hadisler

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Secme Hadisler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Seme Hadisler

5. Abdullah b. Amr (r.a)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur:

"En hayrlnz, ahlka en gzel olanlarnzdr."

"Ahlka en gzel olandr."

Bir rivyette de yle buyurulmutur:

(Trmiz, Birr, 80, IV, 375)

4.Rfk (iyi huyluluk) ve hilm (uysallk) hakknda

(Mslim, Birr, 74, III, 2003)

5.Kibir ve tevzu hakknda

15. Hrise b. Vehb (r.a.)'den; Hz. Raslullh buyurdu ki:

"Kibirli ve kendinde olmayan eylerle nen kimse Cennet'e giremez."

6.Riy (iki yzllk, gsteri, sahte davran) hakknda

7.Hased (kskanlk, ekememezlik) hakknda

4. Enes (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur:

9.Kezm'l-Gayz (fkeyi yenme) hakknda

12.Ana-baba haklar hakknda

Abdullh b. Amr bni'l-s (r.a.)'dan;

13.ocuk haklar hakknda

14.Kar-koca haklar hakknda

2. Eb Eyyb (r.a.)'dan; Hz. Raslullh buyurdular ki:

15.Yaknlar gzetmek hakknda

7. Eb Hreyre (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur:

(Tirmiz, Zekt, 26, III, 46)

24. Said b. Zeyd (r.a.)'den; Hz. Raslullh yle buyurmutur:

16.Mslmanlarn birbirine kar grevleri hakknda

8. bn-i Abbas (r.a.)'dan; Hz. Raslullh yle buyurmutur:

19.Hayvan haklar hakknda

20.Yetimlere iyi muamele edilmesi hakknda

(Ahmet b. Hanbel, Msned, II, 263)

You might also like