tegnologie vir die boer Nr 116

technology for the farmer September 2009

Case se
Patriot-spuit
stuit peste
Beefcor soek
jou speenkalwers!
Besproeiing:
Floppy verseker sukses
Maak reën met Rotrix

Fnuik veediewe
met Tramirloc
Boere wen met
geenbewerking
ISSN 1042–1558

en Monsanto
Sien binne vir puik aanbiedinge
ProAgri 116 September 2009 In hierdie uitgawe
LU-SA het vroeër die maand tydens ’n
T waterkonferensie weer gewaarsku teen
die agteruitgang van besproeiingswater se
Voorblad:
Skoffel met die spuit, is die goue
gehalte. Volgens mnr Louis Meintjies hou reël van bewaringsbewerking.
besoedelde water ernstige gevolge vir almal
in, omdat voedselsekerheid daardeur bedreig
Hierdie praktyk stel die boer in
word. Dr Paul Oberholster, senior navorser staat om sy ploeë en skoffels
by die WNNR, het op sy beurt gesê dat eenkant te trek, maar ’n doeltref-
navorsing daarop dui dat die vraag na water fende spuit en ’n spesiale
die beskikbaarheid daarvan teen 2025 gaan verbysteek, hoof- bewaringsbewerkingplanter is
saaklik as gevolg van bevolkingsgroei, ekonomiese aktiwiteite voorvereistes vir sukses. Lees op
en klimaatsverandering. Weens die erge waterbesoedeling kan bladsy 4 meer oor Monsanto se
ons egter lank voor 2025 ernstige watertekorte ervaar. stewige steun aan boere wat
Dit is egter die boere wat eerste die spit afbyt: Vee vrek
weens rioolstorting, filters verstop as gevolg van blou-groen
bewaringsbewerking toepas.
algbesoedeling, produkgehalte neem af as gevolg van
besproeiing met sout-, suur- en swaarmetaalbesoedelde water.
Dit lei tot laer pryse vir produkte en kan daartoe lei dat Gewasproduksie
produkte deur kopers van die hand gewys word weens die
6 Boere verseker ’n toekoms met
gesondheidsgevare wat dit mag inhou.
bewaringsbewerking
Boere erken hulle eie aandeel in waterbesoedeling. Op die
konferensie het hulle vir mekaar reguit gesê dat onkruiddoder
en kunsmis meer oordeelkundig aangewend moet word ter Meganisasie 6
wille van skoner water. Maar boere is verreweg nie die grootste 9 Floppy-besproeiing is die regte besluit,
besoedelaars nie. sê boere
Ek hoop dat die myne, munisipaliteite en nasionale regering 11 Volbloed perde verkies die volbloed-
die boere se voorbeeld sal volg deur ook verantwoordelikheid kruipspuit: Rotrix Rainmaker
vir skaars natuurlike hulpbronne soos water te aanvaar. 13 Case se Patriot 4420: Blitsige spuit stuit
Coenraad Rall <coenraad@proagri.co.za> peste in hulle spore

Copyright © 2009. All rights reserved. No material, text or photo graphs

may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the Lesersopname
written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily 17 ProAgri Lesersopname 2009:
those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and
logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be Neem deel en wen groot pryse!
liable for any errors or for any actions in reliance thereon.
9
Veeboerdery
15 Moenie jou speenkalwers verniet
weggee nie: Praat eers met Beefcor
19 Fnuik veediewe en behou jou bates met
Tramirloc
21 Tuli-beeste vra min en gee baie
23 Hugenote is pure vleis 23
25 Produksieveiling, Nico Botha
Boerbokstoet: “Dis onmoontlik om die
Boerbokmark te versadig”

AgriTrader
28 Veilings 25
33 GeneGids
34 AgriGids
38 Agri-Werktuie Die ProAgri-span
Redakteur
Coenraad Rall > 083-973-3297
coenraad@proagri.co.za
Uitvoerende redakteur
Suzanne Grobler > 083-742-6370
suzanne@smartpublishing.co.za
Business-to-Business Magazine
(January - March 2009)
Senior advertensieverteenwoordger
with a free circulation Stefan van Wyk > 082-381-7563
of 58 822 per month. stefan@agritrader.co.za
Bemarkers
Anelda Strauss > 083-748-3413
anelda@smartpublishing.co.za
Distributed by
Eurika Willcock > 082-327-2393
eurika@agritrader.co.za
smart distribution Hein Slabbert > 082-442-8607
hein@smartpublishing.co.za
André de Beer > 078-161-1967
Published by andre@smartpublishing.co.za
Uitleg & grafika
Esta van Niekerk
esta@proagri.co.za
Taalversorging
Mediadienste
Rekeninge & intekening
Paula MacMavis > 012-362-6390
SMARTPUBLISHING Sakebestuurder
George Grobler > 083-460-0402
MASS MEDIA SPECIALISTS
george@smartpublishing.co.za

www. p roagri .c o.z a P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9 5

Gewasproduksie Bewaringsbewerking
Boere verseker ’n toekoms met
bewaringsbewerking
Blink toekoms wag op boere wat
’n
bereid is om beskikbare geleent-
hede en tegnologie oordeelkun-
dig te benut.
Bewaringsbewerking, geenbewerking en
minimumbewerking is woorde wat
dekades lank al hoe wyer gehoor word.
Sommige saaiboere steek elke jaar
steeds die ploeg diep in, maar ander
verklaar opgewonde dat hulle al hoe
winsgewender boer met bewarings-
bewerking.
Die Suid-Afrikaanse boer is aan ’n
magdom ongunstige faktore uitgelewer,
wat beteken dat hy immer die hoogste
moontlike produksie teen die laagste
moontlike insetkoste moet lewer. Maar
elke nuwe praktyk moet op deeglike
navorsing berus, want die boer kan dit
nie bekostig om kanse te waag nie.
Baie navorsing is oor bewaringsbewer-
king gedoen en kenners is dit eens dat
dit werklik tot die boer se voordeel kan
strek – maar dan moet dit reg aangepak
word.
Monsanto staan bankvas agter die boer
en het onlangs as ’n diens aan die boer
’n bewaringsbewerkingskonferensie by
Middelburg en een by Bothaville gehou,
waar kenners hulle bevindinge oor dié
praktyk met boere kon deel. Daar was
ook ruim geleentheid waar boere self
kon terugvoer gee en vrae vra.
Die konferensies was ’n klinkende
sukses.
’n Ware bewaringsbewerkingplanter moet doel-
treffend deur oesreste kan sny om kunsmis en
saad presies te plaas.
6 P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
Soos almal reeds weet,
gaan bewaringsbewerking
daaroor om die grond so
min as moontlik met
bewerkings te versteur of
te kompakteer en om
oesreste op die land te
laat om vog te bewaar en
grondlewe te bevorder.
Die uiteindelike maatstaf
is dat enige boerdery-
metode volhoubaar en
winsgewend moet wees en
dit is bewaringsboerdery
beslis, is die bevinding van
Cobus Burger van Suid- ’n Sleutelvereiste vir suksesvolle bewarings-
wes Landbou, een van die bewerking is ’n doeltreffende spuit.
sprekers tydens die
konferensie. boere. ProAgri 115 (gaan na
www.proagri.co.za indien jy hom
Bewaringsbewerking bied volhou- misgeloop het) berig van R2,6-miljoen
baarheid, sê hy. Dit verlaag ook die wat Louma Boerdery naby Thabazimbi
prysrisiko, verminder koolsuurgasvry- in een seisoen bespaar het met
stelling, verlig die afhanklikheid van bewaringsbewerking – en alles dui
insette soos diesel en arbeid en kan vir daarop dat daar boonop ’n opbrengs-
die boer meer wins in die sak beteken. verbetering gaan wees.
Hy lê ’n veronderstelling voor waar Oom Dries Cronjé van Vaalpan naby
2 000 hektaar droëlandmielies geplant Ogies het sy dieselverbruik van 31,2
word teen ’n opbrengs van 4,5 ton/ha, ℓ/ha met minimumbewerking na net
’n dieselprys van R8,50/ℓ, ’n kilowatt- 15,5 ℓ/ha afgebring met geenbewerking
koste van R7 500/kW en ’n skuldlas- – en sy opbrengs terselfdertyd verhoog.
verhouding van 28 tot 35%.
Peet Steynberg van Mooiplaas naby
In so ’n situasie kan konvensionele Hendrina bespaar ’n volle 70 liter diesel
bewerking R2 193,67 kos, gedeeltelike per hektaar omdat hy nou geen ander
bewaringsbewerking R1 636,08 en bewerkings as plant en spuit doen nie –
bewaringsbewerking R1 349,43. en hy behaal groter oeste.
Konvensionele bewerking Naby Luckhoff plant Jaco van Niekerk
verg 0,68 kW per hektaar, mielies, koring en soja onder
gedeeltelike bewarings- spilpuntbesproeiing met geenbewerking
bewerking 0,60 en bewa- in grond met ’n klei-inhoud van net vier
ringsbewerking 0,38 kW. persent – teen ’n veel laer insetkoste en
met ’n veel hoër opbrengs as met
Vir konvensionele bewer- konvensionele bewerking.
king word 61,47 ℓ diesel
per hektaar gebruik, vir Maar bewaringsbewerking beteken nie
gedeeltelike bewarings- dat dit vir die boer ewe skielik gebraaide
bewerking 43,28 ℓ en vir speenvarke begin reën nie – dit vereis
bewaringsbewerking 35,93 ℓ. baie goeie beplanning, baie goeie
bestuur en spesialiskennis.
Konvensionele bewerking
vereis 3,19 uur per hek- Waar jy jou ploeë en skoffels onttrek,
taar, gedeeltelike bewa- vereis bewaringsbewerking die beste
ringsbewerking 2,17 uur planter en spuit wat jy kan kry.
en bewaringsbewerking
1,10 uur. ’n Bewaringsbewerkingsplanter moet sy
saad en kunsmis perfek deur oesreste
Hierdie veronderstellings kan plaas. Dis ’n spesiale planter, wat jy
word klinkend ondersteun nie sommer agter elke bossie uitskop
deur werklike ervaring van nie. .............. vervolg op bl 7
www. p ro a gr i.c o .za
Die spuit, wat die skoffel vervang, moet
perfek beheer kan word om deurlopend
presies die regte hoeveelheid op die
regte plek toe te dien. Grant Orsmond
van Teejets Technologies het boere
tydens die konferensie verduidelik hoe
oor- of ondertoediening R560 van die
boer se geldjies per hektaar kan
vermors.

Onkruidbestryding is ’n belangrike faset in

bewaringsbewerking. Kobus
Steenekamp van Monsanto is ’n
onkruidkenner en hy wys daarop dat
verminderde bewerking onkruid en
onkruidbeheer op verskillende maniere
beïnvloed.

Die onkruidspektrum, die tyd waarop
onkruid ontkiem en mededinging tussen
gewasse en onkruid verander. Daarom
moet die regte soorte onkruiddoder
gebruik word en die tyd en metode van
toediening moet sekuur bepaal word.
Korrekte onkruidbestuur by bewarings-
bewerking moet ook voorsiening maak
vir weerstand teen onkruiddoders.
Bewaringsbewerking vereis ‘n spesiale planter soos hierdie. Hy is swaar om
diep met sy snykouters deur stoppels te sny en om sy skaar so diep as wat
jy wil in die grond in te dwing; hy is hoog om losweg oor plantmateriaal te
beweeg sommer om bondels stoppels saam te sleep; sy skaartjie breek ‘n
netjiese voortjie oop waarin die kunsmistoediener presies die regte hoe-
veelheid kunsmis op die regte diepte plaas; ‘n voetjie vee ‘n gelyk, ferm
saadbed waarop die saad presies geplaas word; en ’n drukwiel trap die
grond vas vir ferm grondkontak.

Monsanto bied die boer natuurlik ’n

Skoffel met die spuit
sinvolle reeks middels, gerugsteun met
suiwer navorsing en toegewyde diens, Roundup Turbo L7166, Wet 36/1947
wat hom toerus om doeltreffend terug Nie-selektiewe hoëlading glifosaatformulasie vir
te veg teen onkruid. voorplantbespuiting en oorlêlande.

Monsanto se rol in bewaringsbewerking

word nog verder aangevul deur sy
biotegnologie wat onkruidbeheer en
stronkboorderbeskerming vir die boer Roundup Ready Plus L7966, Wet 36/1947
nog makliker maak. Hoëlading glifosaatformulasie met vindingryke benattingstelsel
vir na-opkomgebruik op mielie-, katoen- en sojaboonkultivars
Monsanto se Roundup Ready-bioteg- wat die Roundup Ready-geen bevat.
nologie bied die boer doeltreffende
breëspektrum-onkruidbeheer, gewas-
veiligheid en toedieningsbuigsaamheid.
Bullet L5623, Wet 36/1947
Stronkboorders sidder voor Monsanto se
Samestelling van residuele asetochloor, atrasien en terbitulasien
YieldGard-tegnologie en stel boere soos
vir vooropkomsbeheer van 14 eenjarige grasse en 28
die Pretorius-broers van Ficksburg in
breëblaaronkruide in mielies.
staat om tot ’n miljoen rand meer wins
in een seisoen te behaal.

Monsanto se stapelgeenmielie wat sowel Guardian S L4862, Wet 36/1947

Roundup Ready- as stronkboorder-
bestand is, maak die boer nog sterker.
Die aanwending van biotegnologie en
Monsanto se onkruidbeheermiddels is
breedvoerig verduidelik en konferensie-
gangers het ook nuttige verwysings-
materiaal gekry om saam te vat plaas
toe.
Die konferensie het ook inligting
ingesluit oor grondbestuur, bemesting,
grondbiologie, spuittegnologie,
plantsiektebestuur, insektebestuur en
onkruidweerstandbestuur.
Vir meer inligting oor bewaringsbewer-
king en publikasies oor Monsanto se
produkte en diens, praat met
Magda du Toit by 011-790-8200 of
magda.du.toit@monsanto.co.za of
besoek www.monsanto.co.za.
Asetochloor met lae logingsindeks vir agt van die mees
algemene grasonkruide, 13 breëblaaronkruide, geeluintjies en in
‘n tenkmengsel met atrasien teen ‘n hoër aanbevole dosis vir 28
onkruidspesies.
Lasso L4728, Wet 36/1947
Kapsules met verskillende wanddiktes stel die aktiewe bestand-
deel, alachloor, geleidelik vry vir onkruidbeheer in mielies,
suikermielies, grondbone, sojabone, sonneblom, sorghum
(graan- en voer-), pynappels, suikerriet, lupine en uitgeplante
kool, broccoli, paprika en spruitkool.
Harness Extra EC L 7703, Wet 36/1947
Selektiewe, residuele asetochloor-onkruiddoder vir vooropkoms-
beheer van gras- en sekere breëblaaronkruide in grondbone,
suikerriet, eucalyptus- en denneplantasies en in nywerheids-
gebiede; en vir vooropkomsonkruidbeheer in plant- en opslag-
suikerriet, graansorghum, katoen en mielies na opkoms van die
gewas.

www. p roagri .c o.z a P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9 7

Meganisasie Besproeiing

Floppy-besproeiing
is die regte besluit, sê boere
wee vet oeste per jaar – dis wat
T Robbie du Preez van Heidelberg,
Kaap, onder Floppy-besproeiing losboer.
In die somer plant hy mielies en in die
winter hawer, wat alles vir kuilvoer vir
sy melkkoeie gebruik word.

Hy kan nie presies sê wat die

opbrengs per hektaar is en hoe dit met
produksie onder sy spilpunt vergelyk
nie, want hulle tel maar net die waens
materiaal wat uitgery word, maar hy is
baie tevrede met die hoeveelheid en die
gehalte kuilvoer wat onder Floppy-
sproeiers geproduseer word.

Die kuilvoerkontrakteur is ’n medeboer,

Chris Louw, en hy is baie opgewonde
oor die resultate wat onder Floppy
behaal word. Hy gee toe dat grondver-
skille ’n rol kan speel, maar verklaar
onomwonde dat die mielies wat onder
die Floppy geproduseer is, baie mooier
as dié onder spilpunte is.

“Onder Floppy is daar ook veel minder

Sulke gesonde, geil hawer is genoeg om enige boer breed te laat glimlag –
variasie,” sê Chris. “Die stand is regdeur
en dit alles te danke aan die oorhoofse Floppy-besproeiingstelsel wat
dieselfde en dis ’n plesier om sulke
Robbie du Preez in staat stel om twee wen-oeste per jaar te behaal: hawer
welige, gesonde mielies te sny.”
in die winter en kuilvoermielies in die somer. Die tevrede boere van
Heidelberg, Kaap, is Chris Louw (kuilvoerkontrakteur en self ’n melkboer),
Heidelberg se boere werk saam. Die
Corné en oom Pierre du Toit (eienaars van die grond en die Floppy-stelsel)
grond met die Floppy-besproeiing-
en Robbie du Preez wat die grond vir ’n deel van die opbrengs huur. Hulle is
stelsel waarop Robbie sulke lekker
almal ingenome met die resultate wat met Floppy-besproeiing behaal word.
kuilvoer produseer, behoort aan oom
Pierre en Corné du Toit. Vir die
gebruik daarvan kry hulle ’n deel van besproei en die minimum aan verdamp- betroubaarheid, sy bedryfskoste is min-
die kuilvoer wat daar geproduseer word. ing afstaan, sê Corné. imaal en daar is geen onderhoud nodig
nie. Hy vereis ook geen arbeid meer as
Dit pas hulle goed, want met hulle Nogtans kompakteer Floppy se druppels om ’n pomp aan te skakel en ’n kraan
volstruise, melkery, skaapboerdery en nie die grond wanneer saailinge moet oop te draai nie.
saaiboerdery het die Du Toit’s nie nog deurbreek nie – en as dit sou gebeur,
tyd om self dié kan jy die Dit kos wel ’n klompie geld om ’n
stuk grond te kors sag hou oorhoofse Floppy-stelsel aan te bring,
bewerk nie. “As jy besproeiingsgrond deur elke maar as jy hom opgerig het, het jy
dag effens te klaar betaal – dan lag jy jare lank oes
Corné vertel dat honderd persent kan benut, besproei vir oorvloedige oes bank toe.
hulle deeglik totdat die
navorsing kan jy nie ’n waarde daaraan plantjies Dit is darem belangrik om ’n goeie
gedoen het opgekom filtreerstelsel aan te bring, sê Corné, en
voordat hulle op heg nie, want dit stel jou in het. dit beteken dat daar genoeg waterdruk
Floppy besluit
het. Floppy laat
staat om gewas op gewas te ’n Baie groot
moet wees.

hom nie deur ’n

land se vorm
produseer.”
beperk nie,
daarom kan
klein stukkies grond met eienaardige
fatsoene volledig benat en benut word.
Floppy se sproeiers maak ook net die
regte grootte druppels om hulle nie
maklik deur die wind van stryk te laat
bring nie en om so min as moontlik vog
aan verdamping te verloor. Jy kan op
die hitte van die dag met Floppy
voordeel van
Floppy is dat
dit, wanneer
dit eers aan-
gelê is, niks verder uit die boer se sak
jaag as pompkoste nie.
Daar is geen aandryfmotors, ratkaste,
mikroskakelaars, elektronika of ander
kontrepsies wat jou in die steek kan laat
en geld kos nie. Daar is ook geen kabels
wat gesteel kan word nie. Floppy is dus
die toonbeeld van voorbeeldige
Die Du Toit’s se eerste 12 hektaar
Floppy-stelsel het so goed gewerk dat
hulle nog 8 hektaar bygevoeg het en
nog meer sal oprig na gelang van die
beskikbare water uit die Duivenhoks-
rivier. Met Floppy kom ’n mens immers
verder met die beskikbare water.
Vir jare en jare se doeltreffende,
onderhoud- en kostevrye besproeiing,
praat met Christo Theron van Floppy
by 013-752-4252 of besoek
www.floppysprinkler.co.za.

www. p roagri .c o.z a P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9 9

Meganisasie Besproeing
Volbloed perde verkies die volbloed kruipspuit: Rotrix Rainmaker
p Joubertsdal, aan die voet van die
O Langeberg tussen Swellendam en
Ashton, runnik groeiende troppe resies-
perde van pure genot oor die
oorvloedige, voedsame voer wat Hanno
Joubert vir hulle uit die goeie aarde
losboer – natuurlik met die betroubare
en doeltreffende hulp van twee Rotrix-
kruipspuite.
Hanno is ’n man wat presies weet wat
hy wil hê. Hy laat hom nie met die
tweede-beste tevrede stel nie. Daarom
verkies hy Rotrix vir die besproeiing van
sy lusern en raaigras.
Dit werk vir hom goedkoper uit, want vir
die 20 hektaar wat hy daarmee
besproei, sou ’n groot klomp sleeppype
en arbeid nodig gewees het. Boonop het
perde die gewoonte om sleeppype se
spuite om te stamp sodat jy deurentyd
moet oppas en regmaak.
Dis ’n groot lekkerkry dat jy jou Rotrix
kan verstel om nat te maak presies soos
jy dit wil hê.
Hanno se Rotrix Rainmaker-kruipspuite
vat so ses tot agt uur om hulle baan van
200 meter lank en 50 meter wyd deeglik
Op Joubertsdal aan die voet van die Lange-
berg stap Hanno Joubert se Rotrix Rain-
maker-kruipspuite onstuitbaar bult-op en
bult-af om sy raaigras en lusern betroubaar,
egalig, deeglik en bekostigbaar te besproei.
En dis boonop veel interessanter om te staan
en kyk hoe ’n Rotrix werk as om voor die
televisie te sit.
www. p roagri .c o.z a
Hanno Joubert gebruik twee Rotrix Rainmakers om 20 hektaar weiding vir
volbloedperde te besproei. Hy is ingenome met Rotrix se werkverrigting en
diens.
en egalig te benat. Jy hoef hom nie op of bult-af loop, want as hy dwars teen
te pas nie en kan met ander werk voort- die skuinste loop, sal hy natuurlik die
gaan terwyl hy sy plig nakom. Daarna koers kwytraak soos hy homself aan sy
het jy net twee man nodig om hom- staalkabel na die oorkant van die land
binne ’n kwartier na die volgende baan inkatrol.
te verskuif. Naweke doen
Hanno dit alleen. Die skuinste het natuur-
Water is ’n waardevolle lik die voordeel dat al
Een van die Rotrix se gawe, en ’n gawe die water woerts-warts
voordele is dat jy hom uit die toevoerpyp loop
enige plek kan manier om die volle sodra jy hom ontkoppel,
gebruik waar daar waarde van water te sodat hy baie makliker
watervoorsiening verskuif kan word as ’n
is. Hy word deur
benut, is die vernuftige
pyp vol water is.
water aangedryf; Rainmaker-kruipspuit
nie elektrisiteit van Rotrix. Rotrix werk sonder
nie. probleme, sê Hanno,
maar daar is darem een
Twee spesiale uitdagings wat dingetjie wat jou sake vergemaklik as jy
Hanno-hulle se wêreld aan ’n dit onthou: As die masjien ’n week of so
besproeiingstelsel rig, is wind gestaan het, kan daar dalk ’n paddatjie
en skotige hellings. Die Rotrix of dingetjie in die pyp beland wat jou
Rainmaker slaag albei hierdie aandryfsproeier kan verstop. Hanno het
toetse met vlieënde vaandels. geleer om, wanneer ’n Rotrix vir ’n ruk
nie gebruik is nie, eers die kraan na die
Dis net ’n baie hewige wind wat aandryfsproeier toe te draai en die
Rotrix se werking benadeel en watertoevoer oop te draai sodat enige
waar wind ’n probleem is, vreemde voorwerpe deur die kanonspuit
maak ’n boer ’n plan. Hanno se uitgeblaas kan word.
plan is om sy besproeiingsbane
waarlangs die Rotrix moet loop Rotrix werk vir jou; nie jy vir hom nie,
nouer te maak sodat daar meer sê Hanno. Hy verg geen onderhoud nie,
oorvleueling is. Dit maak dan maar bloot uit waardering vir sy getroue
nie saak van watter kant af die diens olie Hanno hom darem nou en
wind kom nie, daar waar jou dan so hier en daar.
Rotrix loop, maak hy nat.
En die dikgesmulde volbloedperde stem
Rotrix se boereplan is natuurlik saam: Sit maar jou geldjies op
sy verskillende spuitstukke en Rotrix– jy kan net wen!
drukverstelling. As wind ’n
probleem is, gebruik Hanno ’n Runnik... e... praat met Jeremy Hewitt
spuitstuk en druk wat groter by 023-342-3438 of 082-442-1648
druppels vorm. of e-pos jeremy@bushwakka of
rotrix@intekom.co.za oor jou eie
En die skuinstes? Nee wat, Rotrix Rainmaker. Besoek ook
Rotrix laat hom nie stuit nie. www.rotrixirrigator.co.za vir meer
Hanno laat hom reguit bult-op inligting.
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9 11
Meganisasie Selfloopspuit
Ontmoet Case se gedugte Patriot 4420:
Blitsige spuit stuit peste in hulle spore!
Met sy middelgemonteerde tenk is die gewig altyd eweredig op die Case
Patriot se vier wiele versprei vir beter vastrap, makliker hantering en
minder verdigting. Elke wiel word deur sy eie hidrouliese motor aangedryf.
Johannes Schoonwinkel het breër wiele aan sy spuit gemonteer vir werk
teen uiterste skuinstes in die Overberg, maar normaalweg is die dunner
wiele heeltemal doeltreffend.
ohannes Schoonwinkel van
J Ruggens Boerdery boer wyd met
kleingraan en skaap. Hy moet gereeld
van Swellendam af ry om sy grond by
Napier en Caledon se kant toe te
bereik.
Spuittyd kan dit ’n groot beslommernis
wees as jy tot 80 km ver teen kruip-
spoed met ’n trekker en sleepspuit moet
voortstamp terwyl peste en plae besig is
om jou oes te verwoes.
Maar nie so met sy Case Patriot 4420
nie – hierdie bobaas-spuit blits in die
grootste gerief die pad af teen byna-
byna 50 km per uur en voordat onkruid,
swamme of ander peste nog behoorlik
kan vat kry, stuit die spuit hulle in hulle
spore.
Op die land draf die Patriot vinniger as
wat ’n trekker met sleepspuit op die pad
kan loop. Johannes handhaaf ’n gemid-
delde spuitspoed van 25 km per uur in
groot gemak op lande waar ’n trekker
jou rugstring uit lit skud.
Hierdie spoed, saam met ’n allemintige
spuitbalk van 30,5 meter, sorg dat jy die
beperkte spuittye wat die natuur jou
bied ten beste benut. Dit is vir Johannes
van die uiterste belang, aangesien hy
minstens 16 000 hektaar per jaar
bespuit.
Vir so ’n groot taak het hy ’n ratse,
betroubare spuit nodig wat daagliks
groot lappe aarde doeltreffend en deeg-
lik kan bespuit sonder om die operateur
onnodig uit te put. Die Patriot 4420 pas
perfek in hierdie rol, maar daar is
kleiner modelle ook vir boere wie se
behoefte nie so uitgebreid is nie. En as
jy nog wyer wil werk, kan jy die 4420
met ’n 36 meter-balk bestel.
www. p roagri .c o.z a
Johannes se spuit het ’n outomatiese
stuur en seksiebeheer wat met GPS
werk, sodat die las op die operateur nog
ligter is en om te verseker dat jy geen
plekkie oorslaan nie.
Die toppunt in ekonomiese, doeltref-
fende spuittegnologie. Dis hoe tevrede
boere Northmec se Case Patriot 4420-
selfloopspuit beskryf. En ook geen
wonder nie, want hierdie gedugte spuit
werk sag op die operateur terwyl hy
peste en plae onverbiddelik uitknikker.
Soos jy werk, teken die spuit ’n kaart op
die rekenaar-skerm sodat jy kan sien
presies waar jy al gewerk het en wat jy
nog moet doen.
Ry jy oor gedeeltes wat reeds bespuit is,
skakel die spuit vanself die oorvleue-
lende sproeiers af sodat geen druppel
spuitstof vermors word nie.
Boonop spuit die Case Patriot met net
een stel sproeiers presies die regte
Met ’n spuitbalk van 30,5 meter en teen ’n spuitspoed van 25 km/h is
Northmec se Case Patriot 4420 die antwoord vir die boer wat flink, vinnig,
betroubaar, tydig en doeltreffend wil spuit.
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
hoeveelheid spuitstof teen presies die
regte drukking met sy vindingryke Aim-
Command. Die stelsel het ’n elektries-
beheerde impulsklep op elke sproeier.
As jy stadig ry is die spuitpuls stadiger
en wanneer jy versnel word dit vanself
al hoe vinniger totdat daar byna ’n
aaneenlopende stroom gespuit word.
Makliker vir die boer kan dit nie.
Jy hoef jou ook nie te bekommer dat die
spuitbalk se punt dalk iewers in die
grond sal steek nie. Die Case Patriot
hou homself vanself regop, selfs al gee
jy vet om die draaie.
Die Case Patriot is uniek in die opsig dat
sy kragtige enjin agter sit. Dit beteken
dat die operateur in heerlike, heilsame
stilte na die strelende musiek oor die
spuit se radio-klankstelsel kan luister
sonder irriterende enjingeraas. Die
korter snoet beteken ook ’n veel beter
uitsig.
Die giftenk is in die middel van die spuit
gemonteer sodat die gewig deurgaans
presies eweredig op die vier wiele versprei
word of die tenk nou dolleeg of boordens-
vol is. Hierdie slim ontwerp sorg vir beter
vastrap en minder grondverdigting, maar
ook vir beter hantering en balans.
’n Goot voordeel van die Case
Patriot is dat dit verskaf en
gerugsteun word deur die
betroubare landboumaatskappy
wat die boer verstaan –
Northmec. Johannes gebruik al
20 jaar Northmec-produkte en
die ervaring het hom geleer dat
dit ’n maatskappy en produkte is
wat die boer kan vertrou.
’n Mens sukkel ook glad nie om kopers
vir tweedehandse Case-produkte te kry
nie, sê hy.
Vir meer inligting oor die onstuitbare
Case Patriot-spuit, maar ook oor
Northmec se ander produkte soos
trekkers, stropers, snyers, harke, balers
en voermengers, skakel Matthew
Mcgregor by 082-335-5118 of e-pos
matthew@northmec.co.za.
Daar is ’n Case-handelaar naby jou.
13
Veeboerdery Speenkalfproduksie
Moenie jou speenkalwers verniet weggee nie:
Praat eers met Beefcor
Beefcor se aankopers koop speenkalwers regoor die land en in Namibië. Die
voerkraal se direkteur, Robin Watson, nooi speenkalfprodusente om eers
met Beefcor-aankopers te praat voordat hulle ander transaksies beklink.
ie voerkraal lewer ’n belangrike
D diens in die vleisvoorsieningsketting
en Beefcor probeer om sy sake op so ’n
manier te doen dat hy langtermyn-
verbintenisse met verskaffers en kliënte
vestig, sê Robin Watson, direkteur van
die voerkraal.
Goeie begrip tussen boer en voerkraal
hou vir albei partye voordele in, daarom
is samewerking in ’n langtermynverbin-
tenis ’n verstandige belegging.
Beefcor hou volledig rekord van elke
speenkalf se prestasie en stel daarvol-
gens ’n presdeks (prestasie-indeks) vir
elke verskaffer saam.
Hierdie presdeks speel ’n belangrike rol
in die bepaling van pryse wat die vol-
gende jaar vir ’n betrokke boer se
speenkalwers betaal word. Die gemid-
delde prestasie is 100, maar daar is
boere wie se kalwers vir hulle ’n indeks
van 110 en selfs 120 lospresteer.
So ’n boer vind dat die aankoper die
volgende jaar ’n veel oper hand het
wanneer hulle begin prys praat.
Die presdeks is ’n deursigtige stelsel wat
die boer help om speenkalwers te pro-
duseer wat die beste moontlike pryse
behaal.
Beefcor koop alle soorte speenkalwers
behalwe suiwel- of suiwelkruiskalwers.
Voorkeur word gegee aan rasse en
kruisings met ’n gunstige groei en voer-
omset, met smaaklike vleis en wat nie
wild is nie.
www. proagri .c o.z a
Goeie pryse, blitsige betaling
en ’n bestendige mark is wat
die speenkalfboer by Beefcor
kan verwag. Veekopers koop
regoor die land speenkalwers
vir Beefcor se voerkraal so
skuins tussen Bronkhorstspruit
en Delmas.
Bonsmara en Simmentaler is gawe voer-
kraalbeeste en Beefcor betaal ook ’n
bo-markverwante prys vir Angus-
speenkalwers, want hulle lewer spesiale,
gesertifiseerde Angus-karkasse aan ’n
groot winkelgroep. Kruisings van vleis-
raskoeie en geregistreerde Angus-bulle
kwalifiseer ook hiervoor.
Beefcor verkies dat kalwers onthoring
moet wees, maar hulle hoef nie gekas-
treer te wees nie.
Hulle hou ook nie van brandmerke nie,
daarom koop hulle eerder hulle
speenkalwers uit die hand as op vei-
lings, waar elke bees volgens wet ’n
brandmerk moet hê. As jy jou beeste
moet brand, doen dit dan asseblief klein
en laag af op die been om so min vel-
skade as moontlik te veroorsaak, vra
Robin.
Daar is speenkalfprodusente wat hulle
kalwers op die vragmotor speen. Dit
veroorsaak onnodige ekstra spanning op
die kalwers, wat hulle baie gewig laat
verloor en hulle groei ernstig vertraag.
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
Dit alles kos die boer natuurlik punte op
die presdeks, sodat hy nie dieselfde
speenkalfpryse behaal as die een wat sy
kalwers twee weke voor die tyd speen –
en verkieslik ook die eerste rondte in-
entings toedien, nie.
Buitendien is dit darem mensliker
teenoor die kalf om hom vooraf te
speen.
Suid-Afrika het ’n mark vir nog baie
meer speenkalwers, sê Robin. Ons kalf-
persentasie en speenpersentasie is baie
laag en ons moet alle beskikbare
kundigheid en tegnologie benut om dit
op te skuif om beesboerdery lonender te
maak. Waar Beefcor langtermynver-
houdings met boere opbou, gee hulle
raad en terugvoering wat hulle help om
meer winsgewend te produseer.
Voor jy jou volgende speenkalftransak-
sie beklink, hoor net ’n slaggie wat
Beefcor se aankopers aanbied:
Gauteng en Noord-Wes:
Daan Kruger 082-803-2243
Noordkaap:
Johan Kruger 082-465-8879
Vrystaat: Willie Snyman 082-375-2524
Vrede en Oos-Vrystaat:
Paul Zietsman 083-393-8220
Kwazulu-Natal: Werner Potgieter
083-232-8395
Mpumalanga: Stefan van Zyl
082-778-6493
Limpopo: Lucas van der
Westhuizen 082-650-6722
Namibië: Louis van der Merwe
002-646-2562-456
As jy met Robin Watson self wil praat
vir meer inligting oor Beefcor en sy
sakebeleid, skakel 083-287-3606.
Vir gesonde, goed-geboude Angus-
speenkalwers soos hierdie betaal
Beefcor ’n bo-markverwante prys.
15
 SNY VEEDIEFSTAL
JOU BOERDERY KEELAF?

Beskerm jou
eiendom!

Stop veediefstal goedkoop en effektief!

Kontak ons vir ’n gratis kwotasie of
besoek ons webwerf.

Kontak ons
sel: 079 526 7232
www.tramirloc.co.za
16
ProAgri 2009-Lesersopname
Spring gou en wen waardevolle pryse!
Skitterende pryse wag op ‘n paar ProAgri-lesers wat die 2009-lesersopname invul en
aanstuur. Besoek www.proagri.co.za vir meer inligting oor die pryse en hul borge.
Dis maklik!
Al wat jy hoef te doen, is om die 2009-lesersopname in die vorige ProAgri in te vul en aan
ons te stuur, en jy kom in aanmerking vir ‘n prys. As jy dit nie doen nie, sal jy volstrek niks
wen nie, so moenie wag en ‘n verloorder wees nie.
As jy nie die vorige uitgawe in die hande kry nie, besoek www.proagri.co.za vir ‘n
weergawe wat jy aanlyn kan invul en elektronies kan aanstuur.
Jy kan ons ook by 012-362-6390/2732 skakel of by 086-675-0617 faks, dan pos, faks of
e-pos ons vir jou ‘n vorm om in te vul.

Kyk net wat jy kan wen:

’n Tramirloc-veebeveiligingstelsel ter waarde van R14 755.
Lees meer oor hierdie vernuftige skelmstuiter op bl 19 van hierdie ProAgri.

‘n LG R510-skootrekenaar ter waarde van R9 000

waarmee jy al jou boerdery se rekords kan hou.

5 Ergo-Tilt-skootrekenaarstaanders wat jou rekenaar teen ‘n gerieflike hoek staan-

maak en MyClip-kabelhouerpakkette wat jou rekenaarkabels netjies hou.

2 Nova AVR-ononderbrokekragtoevoereenhede
wat jou rekenaar teen elektrisiteittoevoerprobleme beskerm.

2 Bhubezi tweesitplek- 2 Serif PhotoPlus X2-

sagtewarepakette waarmee jy
dwarslêerbankies. jou digitale foto’s kan bewerk.

*Voorstellings mag van die finale pryse verskil.

Wees ‘n wenner!
Selfs al slaan jy nie een van die pryse los nie, wen jy nog steeds as jy die vorm invul en
aanstuur, want daardie inligting word gebruik om ProAgri nog meer na jou smaak te
maak.
Veeboerdery Beveiliging
Fnuik veediewe en behou
jou bates met Tramirloc
So lyk die merker wat jou dier om
sy nek dra om elke paar sekondes ’n
sein uit te stuur waarvolgens jy sy
bewegings kan waarneem. Gewoon-
lik word sowat 10% van die diere
elektronies gemerk, wat ’n behoor-
like verteenwoordiging van die
kudde is. Die res van die kudde
word met fopmerkers gemerk, wat
die stelsel selfs nog meer koste-
doeltreffend maak.
iljoene rande skade word jaarliks
M gely deur boere wie se vee deur
boosdoeners gesteel word. Dit kom voor
asof die regering, die polisie en
veiligheidsdienste nie antwoorde vir dié
probleem het nie.
Baie boere, soos Stephan du Plessis
van Standerton, begin glo dat die polisie
nie eers probeer om diefstal te bestry
nie.
Dit beteken dat die boer na ’n dag se
harde werk nou nog snags ook self moet
wakker bly om sy vee uit diewe se kloue
te hou.
Gelukkig staan die boer nie alleen nie –
Tramirloc Systems se mense verstaan
die boer se situasie en hulle haat mis-
daad. Daarom het hulle ’n bekostigbare,
doeltreffende stelsel ontwikkel wat die
boer se vee 24/7 oppas.
So maak Stephan du Plessis se
skape met Tramirloc-merkers om
die nek seker dat die trop nie deur
diefstal van eienaar verander nie.
www. p roagri .c o.z a
Tramirloc se ProTAGtor-stelsel werk só:
• Merkers word met nekbande om
skape, beeste, volstruise, bokke of
selfs wild se nekke gehang. Die
merkers het sendertjies wat seine na
veldstasies stuur. Die sendertjies se
batterye hou minstens drie jaar. Dit is
nie nodig om ’n lewende merker aan
elke dier te sit nie. Net so tien persent
van die diere in die trop hoef merkers
te kry en die res kan fopmerkers
wees, wat steeds diewe afskrik, want
hulle lyk nes werkende merkers.
• Basis-veldstasies word op pale op
strategiese plekke in die veld geplaas.
Die basis-veldstasie is selfonder-
houdend deur middel van sonkrag. Dit
dien as ontvanger/verwerker/sender.
Die basis-veldstasie ontvang elke paar
sekondes ’n sein van die merkers in
sy gebied en bepaal dan watter
bewegingspatroon die betrokke dier
volg.
Moenie die vrug op jou arbeid
met misdadigers deel nie –
beskerm jou vee met Tramirloc:
Bekostigbaar, betroubaar,
doeltreffend.
• So ’n basis-veldstasie kan in ideale
omstandighede tot 10 000 hektaar
dek, maar as ’n reël word aanvaar dat
dit ’n minimum ontvangsgebied van
300 hektaar sal hê.
• As al die diere rustig rondwei, bly die
stelsel tevrede. Sodra hulle begin
skarrel of doelgerig koers kies iewers
heen; selfs ook as ’n dier vir ’n sekere
tyd glad nie beweeg nie, stuur hy ’n
selfoonteksboodskap (“SMS”) of ’n
kortlui-oproep (“missed call”) na jou
selfoon. Jy kan hom ook programmeer
om die alarm na meer selfone te
stuur.
• Die selfoonboodskap verskaf spesi-
fieke inligting oor die alarm, soos in
watter kamp of trop die diere is wat
versteur is.
• Hierdie vroeë waarskuwing stel jou in
staat om die diewe te stuit.
Selfs terwyl jy nie op jou plaas is nie,
sorg ProTAGtor dat jy steeds in beheer
is. Dit is presies van met Jurie Blom
van Harrismith gebeur het. Hy het ’n
stelsel aangebring nadat hy swaar onder
skaapdiewe gely het. Terwyl hy ’n
naweek weg was, het ProTAGtor hom
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
Stephan du Plessis van
Standerton by ’n
Tramirloc-veldstasie
wat seine van merkers
opvang, verwerk en na
sy rekenaar by die
hoofstasie stuur. Al
Tramirloc se toerusting
waarsku jou as iemand
daaraan probeer peuter.
per selfoon gewaarsku. Hy het dadelik
sy voorman gebel en twee skaapdiewe
sit nou agter tralies waar hulle hoort.
ProTAGtor waarsku jou nie net wanneer
diewe bedrywig is nie, maar ook
wanneer roofdiere jou vee bedreig. Jy
kan die sensitiwiteit van die stelsel
verstel sodat dit jou nie onnodig op loop
jaag nie.
Jy kan natuurlik ’n Tramirloc-merker in
jou gereedskapkis, vragmotor of trekker
ook sit en sy beweging op die plaas
dophou. ’n Boer maak mos ’n plan.
Die stelsel is bekostigbaar en
betroubaar, sê Stephan. Hy, sy pa, oom
Andries, en sy broers, Ebert en Riaan,
se grond lê grootliks teen mekaar en
hulle boer saam, sodat hulle gou kan
optree wanneer die Tramirloc-stelsel
hulle waarsku.
Die Du Plessis’s boer met mielies,
sorghum, soja, beeste en skape en dis
veral skape wat in dié omgewing skurke
ten prooi val. Veediefstal word soos ’n
bedryf beoefen, sê Stephan, en troppe
skape word op bakkies weggery. ’n Paar
weke gelede is meer as die helfte van
een boer se skape een nag gesteel en
weggery.
Maar met Tramirloc se ProTAGtor is dit
so goed asof die boer self by sy diere
waak. Dit verseker ’n toekoms vir vee-
boerdery in gebiede waar diefstal dié
boere voorheen na ander soorte
boerdery of selfs uit die landbou
gedwing het.
Dit was maklik en vinnig om die stelsel
te installeer, sê Stephan, en Tramirloc se
slimkoppe het die paar goedjies wat half
moeilik geklink het sommer per internet
reggestel.
“Dis lekker om ’n verskaffer te hê wat
die boer se situasie verstaan en so sterk
teen misdaad gekant is.”
As jy nie die vrug op jou arbeid met
misdadigers wil deel nie, praat met
Stephan Britz van Tramirloc by
079-526-7232. Besoek ook
www.tramirloc.co.za.
19
Veeboerdery Tuli
Tuli-beeste vra min
en gee baie
yd en insetkoste is dié twee faktore
T waarop 'n boer kan en wil bespaar en
al hoe meer kommersiële boere begin
besef dat Tuli-beeste dit moontlik maak.
Die aanpasbaarheid van dié beesras wat
in 1976 uit die opgeteelde moederkudde
van die destydse Rhodesië af na Suid-
Afrika gebring is, het gou gesorg dat
plaaslike telers en kommersiële boere
begin belangstel het.
Tuli’s floreer in alle toestande, van die
duineveld in Namibië, deur die warm
bosveldstreke tot op die sneeubedekte
Drakensberge; van Australië tot Kanada
en in die warm tropiese dele van
Zambië.
Die aanpasbaarheid vind neerslag in
eienskappe soos vrugbaarheid en
gehardheid. Martiens Nel van die
plaas, Rietfontein, naby Lydenburg, het
Tuli-bulle op Drakensberger-tipe koeie
gebruik. Hy was baie verbaas met die
resultaat en veral beïndruk toe die
voerkraaleienaar wat sy speenkalwers
gekoop het, hom ’n premie aanbied op
die volgende geslag speenkalwers.
Hy het besluit om sy hele kudde op te
teel na Tuli’s en het agtergekom dat die
kalwers wat al driekwart Tuli is, dalk nie
so swaar soos die eerste kruise is nie,
maar dat die vroulike diere wel vrug-
baarder en meer gehard word.
Hy sê: “Die koeie hou ook baie goed
kondisie en gedy veral in koue winters.”
Martiens meen die Tuli voldoen aan die
leuse “Die vrugbare veldbees”.
In die omgewing van Oranjeville het
Emile de Klerk ook verstommende
resultate met Tuli-bulle op sy Charolais-
Tipiese voorbeeld van ’n Tuli-stoetbul.
www. p roagri .c o.z a
deur Annemarie Joubert
koeie behaal. Hy sê: “Ek het nou
’n kudde op-en-wakker diere wat
makliker loop, minder wollerig is,
met vroegryp verse en maklike
geboortes.”
Vir Willie Wabeke van die plaas,
Destination, 20 km noord van
Onderstepoort, is maklike kalwing
ook ’n groot pluspunt. Hy het
paar jaar gelede begin met Brah-
man-/Simmentaler-kruiskoeie. Hy
het verskillende bulle gebruik in
’n verdere kruisteelprogram.
Willie sê hy het in die begin baie
probleme ondervind met kalftyd
en tot 30% kalfvrektes gehad.
Aangesien hy ook ’n saak in
Pretoria het, kan hy nie gedurig
koeie oppas wat moet kalf nie. Hy
het toe Tuli-bulle begin gebruik en
nou hoef hy geen kalwers te trek
nie. Die kalwers se vermoë om te
oorleef is ook baie beter.
Hy sê die bulle se temperament is
vir hom ook ’n pluspunt. “Hulle is nie
draadspringers nie. Hulle pas die koeie
op en hou hulle bymekaar, wat help dat
hulle nie koeie mis wat op hitte kom
nie.”
Hy voer en laat slag ook van die kalwers
self, en op so 372 dae slag hulle
gemiddeld 225 kg uit.
Nog ’n deeltydse boer wat veral begaan
is oor die Tuli’s se gehardheid, is Sagrys
van der Merwe wat elke dag 120
kilometer ver van sy plaas af ry om in
Nelspruit te gaan werk. “As ek in die
middae by die huis kom, wil ek tussen
my beeste gaan ontspan. Hulle is my
terapie en nie ’n werklas nie.”
Hy gaan so ver om te sê dat
die Tuli’s eintlik immuun is
teen wanbestuur. Hy doseer
glad nie, dip so een maal
elke twee maande en hou
net dop om te kyk of sy
beeste gesond is. “’n Bees sê
mos gou vir jou as hy siek
is.”
Eugene Ehlers van die
plaas, Doornkloof, naby
Loskopdam, boer met 300
Tuli-koeie wat hy met Tuli-
bulle dek en in die Hoëveld
naby Machadodorp met 300
Bonsmaratipe-koeie wat hy
met Bonsmara-bulle dek, en
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
’n Tuli/Simmentaller kruis. Kyk hoe
dominant dra die Tuli sy stempel oor,
veral in die fyn beenstruktuur.
’n Tuli/Nguni kruis. Die horings verdwyn
en kyk na die mooi karkas en vleiseien-
skappe.
hy gebruik Tuli-bulle om die verse mee
oop te maak.
Wat vir hom belangrik is, is die feit dat
Tuli-bulle die poenskopfaktor sterk
oordra. Hy het op ’n keer net 12
verskal-wers uit 140 se horings gebrand
waar hy Tuli-bulle op Bonsmaratipe-
koeie gebruik het.
Hy het al vantevore met verskeie
Afrikarasse geboer omdat hulle so
gehard en aanpasbaar is, minder
vatbaar is vir bosluise en goed kan
bergklim. Hy verkies egter die Tuli
aangesien die voerkrale in sy omgewing
graag Tuli’s koop omdat hulle swaarder
weeg by speen en beter groei. Hulle het
ook baie laer vrektes in voerkrale as
Europese rasse. Hy sê al wat hom
bekommer, is dat bulle nie so geredelik
bekombaar is nie. “Hier is beslis ’n
geleentheid vir voornemende telers.”
Een van die geheime van die Tuli se
sukses is dat die kernkudde van Rhode-
sië in redelike isolasie ontwikkel is en
dat die beeste dus oor unieke genetiese
eienskappe beskik, wat uitstekende
basterkrag lewer.
Om uit te vind waar u Tuli’s kan bekom,
skakel vir:
Alwyn Marx 083-448-7870,
Stefan van Wyk 082-381-7563,
Russell Clark 082-925-5860 of
Stefan Welz 082-330-0798.
21
Veeboerdery Hugenote
Hugenote is pure vleis
“Goue Prins” van die Pan Lochner-stoet het by die Pretoria-skou uitgetroon
as Raskampioen sowel as die Reserwe Interras Junior Bul.
ugenote sorg vir “pure vleis”. Hierdie
H ontdekking het Pan en Mary
Lochner se boerdery in ’n heel ander
koers gestuur.
Die Lochners boer op die plaas,
Stinkkraal, tussen Marken en Baltimore.
Hulle het die plaas met ongeveer
100 kommersiële koeie en kalwers in
2005 gekoop. Twee Limousinbulle het by
die koeie geloop. Later dieselfde jaar
het hulle op ’n staakboerderyveiling van
Hanzar-Hugenotestoet hulle eerste 58
stoetkoeie en kalwers, en ’n paar stoet-
Hugenootbulle, gekoop.
Hulle het die Limousinbulle met die
Hugenote vervang. Mary Lochner sê:
“Ons was verbaas om die verskil by ons
kommersiële diere te sien. Later het ons
’n paar Bonsmarakoeie gekoop en ons
kon ons oë nie glo toe die kalwers begin
aankom nie.”
Die Lochners was so beïndruk met die
Hugenote dat hulle besluit het om van
hulle kommersiële kudde ontslae te raak
en net met die Hugenotestoet voort te
gaan om die ras te bevorder.
Aangesien hulle vanuit die kommersiële
kant met die beeste kennis gemaak het,
kan hulle gesaghebbend praat oor die
invloed wat Hugenote op vleisproduksie
kan hê.
Mary vertel dat Hugenoot-kruiskalwers
baie gewild op speenkalfveilings is en
dikwels tot een rand per kilogram
meer behaal as ander rasse van
dieselfde ouderdom.
Die rede vir die goeie vleisproduksie lê
in die bouvorm van die Hugenoot en sy
uiters gunstige voeromset. Volgens die
www. p roagri .c o.z a
deur Annemarie Joubert
rasdirekteur, Janna Botha, het ’n
Hugenoot-karkas geen onnodige vet nie
en baie min weggooibare vleis. Hy sê
Hugenote bevat die maksimum smaaklike,
eetbare rooivleis wat jy in ’n bees kan kry.
Met die Charolais se vleiseienskappe en
die Afrikaner se geharde aanpas-
baarheid as grondslag, is ’n beesras
geteel wat unieke produksie in Afrika-
omstandighede lewer. Die ras is in 1998
by SA Stamboek geregistreer en het in
die paar jaar sedertdien merkwaardige
opgang getoon.
Vir Buks van der Walt is die gehard-
heid van die Hugenoot veral belangrik.
Hy boer naby Marken op die Vaalwater-
pad en een van die plase waar sy beeste
loop is baie bergagtig en klipperig.
Hy sê: “Met die Hugenote-kruisings is
daar nooit pootprobleme soos met baie
ander rasse nie.”
Die beeste benut ook die suurveld goed
en kan in
moeilike DIE ALLES-IN-EEN BEES
omstandighede EKONOMIES : FUNKSIONEEL : DOELTREFFEND
gewig aansit. As
gevolg van die
onvoorspelbare omstandighede moet hy
ook voer maak, maar die gunstige
voeromset wat die Hugenote ingebring
het, maak dit steeds ekonomies.
’n Probleem met luiperds in Buks se
omgewing veroorsaak dat ’n koei en
haar kalf so gou as moontlik na
geboorte opgelaai word en ’n veiliger
plek naby die huis geneem word.
Die gemoedelike aard van die beeste
sorg dat die oplaaiery gladweg geskied.
Hugenote se inskiklikheid en hanteer-
baarheid maak ook die dipproses
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
makliker aangesien daar elke 14 tot 21
dae gedip moet word as gevolg van erge
hartwater in die omgewing.
Buks lewer sy speenkalwers direk aan ’n
voerkraal en sê hulle kom kyk nie eers
meer vooraf na die kalwers nie, want
hulle weet hulle kry elke keer gehalte.
“Hulle stuur maar net die trok,” sê hy.
Hy kry tans so R14/kg vir sy kleiner
speenkalwers.
Vir Johan van der Linde, wat sowat 40
km noord van Ellisras boer, bied die
Hugenoot-bloed ook ’n wenresep. Hy
gebruik Hugenoot-bulle op sy Brahman-
verse en sê die kalfies is klein by
geboorte, maar hulle het 'n uitstekende
groeivermoë. In hierdie stadium is hy
besig om sy kudde uit te brei, maar toe
hy vroeër vanjaar kalwers beskikbaar
gestel het, het “ek die ander manne by
die veiling goed geklop”!
Hy sê die bulle is beslis nie lui nie en
doen hulle deel om die kudde uit te brei.
Hy het tans ses Hugenoot-bulle wat hy
elkeen by sowat 25 tot 30 verse laat
loop. Een van die bulle het nou al ’n
paar tweelinge verwek. Volgens Johan
verkies voerkrale die Hugenoot-
kruisings omdat hulle werklik vleis kan
aansit. “Hulle maak boude,” sê hy.
Vir Mary Lochner is dit belangrik dat
mense vooraf seker maak hulle koop
gehalte diere vir hulle kruisteelpro-
gramme. Sy sê daar is topbulle wat
werklik ’n verskil aan ’n kommersiële
kudde kan maak, maar boere moet
slegs geregistreerde bulle koop wat
onder die beskerming van die Genoot-
skap verkoop word. Dit is die enigste
manier om seker te maak jy kry al die
goeie eienskappe van dié
“alles-in-een-bees”.
Om uit te vind waar jy bulle vir jou
kommersiële kudde kan kry, skakel die
Hugenoot-beestelersgenootskap by
083-449-3227 of 082-969-5236.
Jy kan ook ’n e-pos stuur na
info@hugenootsa.co.za of besoek
www.hugenootsa.co.za
Franci-Mari van Heerden van
Witrots Hugenote is in 2005 met
Hugenote-kruiskalwers soos
hierdie as provinsiale speenkalf-
produsent van die jaar aangewys.
23
Veeboerdery Boerbokke
Produksie op die veld is Nico Botha Boerbokstoet se belangrikste teeldoel-
wit. Daarom maak die stoet se genetika Boerbokboerdery, wat lonendste
van al die veebedrywe in die land is, nog betalender.
Produksieveiling, Nico Botha Boerbokstoet, 8 Oktober:
“Dis onmoontlik om die Boerbokmark te versadig”
root groei lê nog voor vir die Boer-
G bokbedryf, sê Nico Botha, eienaar
van die grootste Boerbokstoet in die
wêreld en prominente wolboer.
Hy behoort te weet waarvan hy praat,
want hy het al Boerbokke na meer as
twintig lande regoor die wêreld uit-
gevoer om die beste Boerbokgene inter-
nasionaal te help vestig.
In Suid-Afrika, waar daar tans maar
minder as 2-miljoen Boerbokke teenoor
sowat 20-miljoen skape is, word die
totale Boerbokproduksie deur geloofs-
groepe opgeneem. Die mark vir Boer-
bokvleis lê nog heeltemal braak.
Met so ’n gretige mark sou die versoe-
king groot wees om sommer enige
bokke te versmous, maar gelukkig stel
die Boerboktelersgenootskap, waarvan
Nico ’n raadslid is, streng vereistes om
genetiese gehalte te verseker. In die
nabye toekoms sal geen teler sonder
rekordhouding ‘n produksieveiling kan
hou nie.
Die kampioengroep van drie ooie by die Wêreldkampioenskap 2008.
www. p roagri .c o.z a
“Met hulle vrugbaarheid, gunstige pryse en onversadigbare mark
is Boerbokke die betalendste veebedryf in die land.” – Nico Botha
In sy stoet op Kareehoek naby Britstown
handhaaf Nico streng rekordhouding en
prestasietoetsing by die LNR en SA
Stamboek, sodat elke koper elke keer
presies kan weet waarvoor hy betaal.
Die strewe om groot, funksionele, vrug-
bare diere met ’n gunstige gemiddelde
daaglikse gewigstoename op die veld te
teel, verseker deurlopende vooruitgang
van die ras. Vier jaar gelede se wenner
sal vandag nie ’n kans staan om die
eerste ry te haal nie, sê Nico, wat ook ’n
internasionale Boerbokbeoordelaar is.
Sy eie diere het oor die laaste twintig
jaar vyftig kampioene opgelewer. Sedert
1992 het sy ooie nog elke jaar met die
seniorkampioentitel weggetrippel en sy
groepklas van drie ooie het nog net een
keer tweede gekom – al die ander kere
het hulle gewen.
P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9
Nico skou min met groot ramme, want
die meeste van sy ramme word op twee
jaar verkoop om die algehele genetiese
vordering van die ras aan te help. Hy
hou ooie ook nie langer as ses jaar
voordat hulle op die produksieveiling
verkoop word nie.
Nico se diere word nie opgepiep nie.
Hulle leef 95% vry op die veld sonder
enige aanvulling en word net vir skoue
en veilings afgerond met gewone
afrondkorrels. Na die skou gaan hulle
terug veld toe.
Net ooie met drielinge word gehelp – die
ma’s van een- en tweelinge moet self
sorg.
Dis hierdie gehalte Boerbokke met
uitstekende rekords wat kopers by die
vei-ling op 8 Oktober kan verwag. Etlike
kampioene word op die veiling aange-
bied.
Een van die skitter-ramme op
die veiling is vanjaar se ses-
tandkampioen, Pointer.
Daar sal 200 ooie (meestal stoet-ooie),
50 ramme (stoet en kudde) en 10
Saanen-ooie uit die kleinkinders se stoet
onder die hamer kom.
’n Volledige veilingskatalogus sal sewe
dae voor die veiling op die webwerf,
www.nicobotha.com, wees.
Daar sal iets vir elke teler en kuddeboer
op die veiling wees en alles is nie so
duur soos Braveheart, wat ‘n jaar gelede
vir R100 000 verkoop is nie. Dat die
pryse wat betaal word gunstig is, word
bewys deur die feit dat elke enkele bok
wat aangebied is die afgelope twee jaar
op Nico Botha se produksieveilings
verkoop is.
Vir meer inligting, praat met Nico
Botha by 053-672-0700 of
082-808-1660 of e-pos
nicobotha@worldonline.co.za.
Besoek ook www.nicobotha.com.
25
 Belê in Diamante
Belê in Liefde
0861-GEMSTONE
0861-436786
Koop ’n gesertifiseerde geslypte Praus
diamant voor 30 Oktober 2009 en kry
10% afslag. Vermeld net “ProAgri” by
die aankoop van die diamant.

Wen ’n diamant van R5 000!

Stuur ‘n teksboodskap (SMS) en staan ’n kans om ’n
diamant van R5 000, geskenk deur Praus, te wen!
In watter gewigseenheid word diamante geweeg?
Stuur jou antwoord, voor 30 Oktober 2009 per
teksboodskap aan 34634. Teksboodskappe kos R2.
Terme en voorwaardes beskikbaar by www.praus.co.za

Navrae: Danie van Niekerk

078-695-0087, e-pos: danie@praus.co.za
www.praus.co.za

www. p roagri .c o.z a P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9 27

 AgriTrader Advertensiediens vir die boer
Advertising service for the farmer
60 00 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd

AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landbou-
toerusng by mekaar uit te bring. Veeveilingsadvertensies in AgriTrader lok wye reaksie uit, veral as dit aangevul word met promosie-arkels wat die
betrokke stoeterye bekendstel. Vir die mees bekos
gbaarste advertensie-tariewe in Suid-Afrika, skakel ons nou:

Stefan van Wyk (Bloemfontein) Eurika Willcock (Bloemfontein) Anelda Strauss (Pretoria) Hein Slabbert (Pretoria) André de Beer (Pretoria)
051-446-0789 | 082-381-7563 051-446-0846 | 082-327-2393 012-362-2732 | 083-748-3413 012-362-2732 | 082-442-8607 078-161-1967
stefan@agritrader.co.za eurika@agritrader.co.za anelda@smartpublishing.co.za hein@smartpublishing.co.za andre@smartpublishing.co.za
braford

sussex
tuli
Veilings

28 ProAgri 116 September 2009 www.pro a gr i.c o .za

 bonsmara

Veilings
braford

holsteins / friese / jersey

w w w. p roag r i .c o.z a ProAgri 116 September 2009 29

 Veilings
dorper simmentalers simmentalers / sa vleismerino

30
boerbok / witdorper sussex / afrex / sa vleismerino

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za
 Veilings
dorper

w w w. p roag r i .c o.z a ProAgri 116 September 2009 31

 Veilings
wild perde sa vleismerino

32
charolais kinko

vleismerino dormer

ProAgri 116 September 2009

pinzgauer

www.pro a gr i.c o .za

 Genegids
dorper
dorper
dorper

dorper

bonsmara
brahman
boerbok

beefmaster
hugenote

hereford

nguni
sa braford

tuli

dexter
landskaap

limousin

Tuli Cattle Breeders’s Society

PO Box 270, Bloemfontein, 9300
Tel 051-448-0772 Fax 051-446-4220
www.studbook.co.za/Society/tuli/

w w w. p roag r i .c o.z a ProAgri 116 September 2009 33

AgriGids

34 ProAgri 116 September 2009 www.pro a gr i.c o .za

 AgriGids

w w w. p roag r i .c o.z a ProAgri 116 September 2009 35

AgriGids

36 ProAgri 116 September 2009 www.pro a gr i.c o .za

 AgriGids

w w w. p roag r i .c o.z a ProAgri 116 September 2009 37

 Anelda Strauss
AgriGids
Agri-werktuie

38 ProAgri 116 September 2009 www.pro a gr i.c o .za

 Agri-werktuie

w w w. p roag r i .c o.z a ProAgri 116 September 2009 39

Kasteel maak sy skatkis oop:
Produksieveiling op
24 September 2009
te Kasteel, Loxton
Dries Wiese van Kasteel Witdorpers bied aan:
80 Witdorperramme (ware, bewese veldramme –
gereed om te werk)
150 Witdorperooie (sorg vir hulleself op die veld)
5 Boerbokramme
Die bewys lê in die vleis:
30 Boerbokooie Op 3 April 2008 is 419 Witdorper/
Merino-kruislammers op Carnarvon
15 Saanen-ooie geslag. Hulle gemiddelde gewig was
16,8 kg. 407 van die lammers was A2
Dries Wiese 082-809-2949 en A3 en die gemiddelde uitslag-
persentasie was 46,7.
of drieswiese@mweb.co.za
Gasverkoper
Jan Wiese van
Biesiespoort Dorpers
bied aan:

20 ware, geharde
Dorper-veldramme
50 ware, geharde,
vrugbare Dorper-ooie
Jan Wiese
082-804-8952
Ware veldskape is gasverkoper Jan Wiese van Biesiespoort Dorpers se teelstrewe.
’n Ooi wat nie ’n lam van die veld af bring nie, word summier geprul, al lyk sy hoe mooi.

www.kasteelwhitedorpers.com
Kasteel Witdorpers se ramlammers werk al van vier maande af en teen die tyd dat hulle verkoop word,
kan ’n mens al sien hoe hulle nageslag lyk. Kopers is ingenome met hulle lammers en kom koop weer en
weer van Kasteel se ramme. Moenie hierdie veiling misloop nie.