BANGHAY-ARALIN SA PAGTUTURO NG FILIPINO I GRAMATIKA AT PAGBASA UNANG MARKAHAN IKALAWANG LINGGO

I. ANG PAKSA/MGA KASANAYAN/MGA KAGAMITAN Paksa : Pamagat ng Texto : Uri ng Texto : Kagamitan : amit ng !ika : #struktura ng !ika : Kasanayang Pampag&iisip : 'alagang Pangkatau"an : II. Paglalakbay at Kultura Kaysarap Maging Pilipino Textong Narativ Tula, Teyp ng Awiting Ako ay Pilipino Pag"a"ambing at Pagkokontrast Mga Ponemang $upra%segmental Pagpapasya Paglala"a% ng sariling kaalaman o opinyon nang may paninin%igan sa sarili

MGA INAASAHANG BUNGA (SA BAWAT ARAW) A( Nalilinang ang kompre"ensyon at kasanayan sa pagpapaliwanag ng i%eya)kaisipang nais ipa"ati% ng paksa( *( Naipa"a"ayag nang buong "usay ang mga ma"a"alagang kaisipan at opinyong nakapaloob sa texto at ang sariling paniniwala tungkol %ito( +( Natutukoy ang layon ng texto( ,( Nakikilala ang tiyak na uri ng textong binasa( -( Nakapagbibigay&"alaga sa mga ponemang suprasegmental tula% ng tono, antala, "aba at %iin( .( Nakabubuo ng pag"u"usga batay sa kabisaan ng pagkakagamit ng mga ponemang suprasegmental sa pagkakasulat ng texto( ( Naipamamalas ang ka"an%aang umunawa ng katula% pang textong tinalakay(

II.

PROSESO NG PAGKATUTO UNANG ARAW 1. Mga Pani !"ang Ga#ain a( Paggan$a%( Pangkatang awain( Pagpapakita ng isang .A+$T/0M#N !-*( Pabubuuin ang bawat pangkat ng mga i%eya) kaisipang posibleng nakapaloob sa .A+$T/0M#N !-* sa tulong ng mga sumusuno% na tanong: Anu&anong mga kaalaman na maaari ninyong mabuo mula sa .A+$T/0M#N !-*1
1&

*akit ganoong kaisipan ang inyong nabuo1

Pista Pasyon

#ngles .ilipino !ika !aray #lo6ano Musika

Ma"al na Araw

Tra%isyon

Pasko

$a Pamaman"ikan $a Kasal

Kaugalian

KULTURANG PILIPINO

$a Panganganak Pagtanggap ng *isita

$ining $ayaw Paggu"it Panitikan Polo Pantalon $aya Kimona Kasuotan

0eli"iyon Katoliko #glesia ni Kristo Protestante

a(2 Pagbaba"aginan ng mga kasapi ng pangkat a(3 Pagbaba"agi ng li%er ng bawat pangkat sa klase ng nabuong kaisipan a(4 Pagbibigay ng 5ee%ba6k sa mga nakinig( Naniniwala ka ba o "in%i1 *akit1 b( Pag"a"a'a(( Pagbibigay&pansin sa paksa KAYSARAP MAGING PILIPINO( Muli, pagbibigayin ng reaksyon ang bawat pangkat sa tulong ng mga sumusuno% na tanong: Ano ang isinasaa% ng pamagat1 Tunay nga bang maipagmamalaki at masasabing KA7$A0AP MA #N P#8#P#N/ kapag pinag&uusapan ang kulturang Pilipino1 Magba"agi ng sariling karanswan kung paano mo ipinagmalaki ang sariling kultura

&. Pag)a)a*a ng +,-+.ng "!n*a/an. 0KAYSARAP MAGING PILIPINO1

12

KAYSARAP MAGING PILIPINO

ni Gng. E/"in(a 3. G. An+a/an # Ang %akilang kasaysayan ng ating #nang&*ayan Pilit mong iwaglit sa puso9t %iwa9y "in%i maiaalis ,angal ito ng ating la"i, mabu"ay, mainit Kaya9t "alina9t gunitain gan%a niya at taginting( ## Ang bansang Pilipinas na pinakatatangi $a silong ng araw ay nanana"imik !ala ni anumang pangamba sa %ib%ib Pagkat ang mamamayani9y bayani"an at pag&ibig( ### Ngunit isang araw ang bayan ay nag%ilim #ba9t ibang kamay ng %ayu"an "umampas sa atin *atas nila at patakaran pili9t nilang ipinaaangkin Ang karapatang pantao9y "ina%langan at pinigil( #: Ang bansang Pilipinas ay kanilang iginupo Kalayaan ng ating bayan pili9t nilang iginu"o *ibig ay may busal, mata ay may piring $inakatan ang %am%amin, pina"irapan ang isip at puso( :# Noon %in ang ating bayan, nagpumiglas at nag&isip #sinigaw ang katarungang kalayaan ay maibalik 8a"ig kayumanggi, buong tapang na lumaban at "umarap 8aban sa mga %ayu"ang mapagkamkam at mara"as( :# Mga bayani ng la"i isa&isang buman%ila $ina at( ;ose 0i<al, A( *oni5a6io, A( Mabini at iba pa Pagmama"al sa inang bayan kanilang ipinakita Nagbuwis ng bu"ay, makamit lamang ang kalayaan ng bayang sinisinta( :## Anupat ang kasarinlan sa wakas ay nakamtan ,a"ila na rin sa mga bayani at "enyo ng bayan Kinilala ang la"ing kayumanggi sa kagitingan at katapangan Ngayo9y may "i"igit pa ba sa kulay at gan%a ng ka"apong kinagisnan(

14

:### Ang maging Pilipino ay isang karanagalan $a ugat at laman ko9y nananalaytay ang kabayani"an 'in%i umuurong sa anubang labanan Taas&noo at nangunguna sa bawat larangan( #= Ang wika ko9y .ilipino sagisag ng kaisa"an Pwersang nagpapakilos sa pagsulong bayan .ilipino rin ang kasangkapan sa tunay na kasarinlan Tatak ito at simbolo ng ating kalayaan( = Ang kulturang minana ko9y katutubong talaga Natatangi, naiiba, ipinagmamalaki ng balana Ang mga paniniwala at tra%isyon, kaugalian at kultura Kayamanang maipagmamalaki sa bawat bumibisita( =# $a la"at ng larangan( Pilipino9y kinikilala Ambag nila sa ating sining, buong mun%o ay "umanga pa Ma&teatro, mapa&$ining, sa isport man ay nangunguna aling ng Pilipino ay angat lagi sa iba( =## Mga %ayu"an ay nabig"ani rin sa mga gawain at pag%iriwang Moriones, Ati&Ati"an, $anta +ru< %e Mayo at pangkat Kawayan Maging Pasko at *agong Taon ay kanilang kinagigiliwan 'ina"anap&"anap ang pagbisita sa ating inang&bayan( =### /> Kaysarap maging Pilipino, kaysarap talaga> #kinararangal ko ang aking la"i ka"it saan mapunta Taas noong ibaban%ila ang kalinangang nakilala Pagka9t ito9y sariling atin, simbolo ng %emokrasya( =#: /> Kaysarap maging Pilipino, kaysarap talaga> May kulturang marangal na ipinagmamalaki tuwina #sa para sala"at at la"at para sa isa Ang %akilang layuning Pilipino na angat salba( 2. Pag)!)!.( *a +,-+.ng )ina*a. Pag)!)!.( *a +!".ng 5ON5EPT MAPPING.

16

MA # #T#N NA KAU A8#AN P#8#P#N/) '-N7/ N 8A'#

KA7$A0AP MA #N P#8#P#N/

MA7 M A KU8TU0AN #PA MAMA8AK#

!#KAN .#8#P#N/N #P#NA MAMA8AK# AT#&AT#'AN)M/0#/N-$) $TA( +0U? ,- MA7/) PA$K/, *A /N TA/N

$#N#N )A!#T) T-AT0/N P#8#P#N/

IKALAWANG ARAW Pag+a+a"a%a$ *a A/a"in 1. Pani !"ang Ga#ain a( Pa%i%inig *a +,$7 ng a#i+ing 0AKO AY PILIPINO1 Ano ang mensa"e o nais ipa"iwatig ng awit1

&. Pag7a7a)a*ang !"i *a "!n*a/an. 0KAYSARAP MAGING PILIPINO1. Pag7a7a)ig%a* nang a$ nag%.7 na (a (a in *a i*ang 7i"ing agaa/a" 'a)ang na%i%inig ang %"a*,. 2. Pag7a7a%a'!"!gan *a ga *a"i+a8 7a/i/a"a . 7ang!ng!*a7 na 'in(i na!na#aan )a+a$ na /in *a 7ag%a%aga i+ ni+. *a +,-+.. 2( 3( 4( @( bibig ay may busal mata ay may piring nananalaytay ang kabayani"an iba9t ibang kamay ng %ayu"an "umampas sa atin

4. Pag7a7a"a"i ng %aa"a an. Pa7ang%a+in ang ga ag-aa/a" *a #a". (9). Mag%a%a/..n ng )a'aginan )a+a$ *a ga *! !*!n.(. Pangkat 2 at 3: Pagpili ng mga ma"a"alagang Kaisipan sa texto Pagbubuo ng pansariling Paniniwala sa texto
1:

Pangkat 4 at @:

Pangkat A at B:

Pagpili ng mga opinyon sa texto

Pangkat C at D:

Pagbubuo ng mga sariling opinyon

6. Pag)a)a'agi *a %"a*, ng %ina"a)a*an ng 7ang%a+ang +a"a%a$an :. Pag%!'a ng ;,,()a<% *a i)a 7ang ag-aa/a"

=. Pag)!)!. ng *in+,*i* ng na7ag-!*a7an. 0An.ng 7ang%a"a'a+ang %ai*i7ang ang aaa/i na+ing a)!. *a nagana7 na +a"a%a$an ,apat nating ipagmalaki ang la"ing Pilipino a la"at ng oras at pana"o( #karangal natin, ipagmalaki at patuloy na pa"alaga"an ang sariling atinE ang KU8TU0AN P#8#P#N/( IKATLONG ARAW 1. Pani !"ang Ga#ain a. An. ang in$.ng 7anana# *a *a"i+ang 0T/a(i*$.n1. (Pag7a7a%i+a ng g!/. ng ga "a/a#an 'inggi" *a +/a(i*$.n) &. Pag7a7a)a*a *a i*ang %a!gna$ na +,-+.. M!"a /i+. a$ in7!+ ang g!/. +!ng%." *a "a$.n ng +,-+.. ag)i)iga$ ng

TRA3ISYONG PILIPINO
ni Gng. E/"in(a G. An+a/an # Ang tra%isyong Pilipino kung pag&uusapan Ang pagpapa"alagang pantao9y bu"ay na larawan #sinapuspong palagi ang kagan%aang&asal Pagkala"i ng bayan, lubos na ginagalang(

##
1=

Tra%isyong Pilipino noon at magpasa"anggang ngayon #pinaglaban ng mga bayaning manatili sa bawat pana"on Mula sa katutubo, Kastila, Amerikano at 'apon Tra%isyon natin ay nagningning at kinikilala sa la"at ng pana"on( ### Kaya nga9t tra%isyong Pilipino ay maipagmamalaki Tulay ito sa pagbabago at simbolong natatangi Kaugalian at kilos, tunay na kawiliwili 'ag%an ito sa tagumpay at kapayapaang minimit"i( #sa&isa"in ang mga nais sabi"in ng texto sa mga mambabasa( 2. Pag)i)iga$ ng ;a$na" in7!+ ng g!/. +!ng%." *a "a$.n ng +,-+. a+ !/i ni+.( Ang layon ng texto ay tumutukoy sa mga kaisipang nais sabi"in ng may&ak%a sa mga mambabasa( Ang mga kaisipang ito ay may tiyakang kaugnayan sa sarili, sa isang tiyak na personali%a% at sa kala"atan( Narativ ang texto kung ito ay nagpapakita ng mga kaalaman tungkol sa mga tiyak na pangyayari, kilos at galaw sa mga tiyak na pana"on( Nagsasalaysay %in ito ng mga magkakaugnay na kaisipan(

4. Pa7ang%a+in !"i *a a7a+ ang %"a*,. I7a*!*!/i ang +,-+.ng "!n*a/an. 0KAYSARAP MAGING PILIPINO1 a$.n *a "a$.n a+ !/i ng +,-+.. abay na Tanong: #bigay ang mga nais sabi"in ng texto sa mga mambabasa( Patunayan sa tulong ng mga tiyak na ba"agi( *akit tinawag na textong narativ ang tula1 Magbigay ng patunay(

6. Pag)a)a'aginan ng gina#ang 7ag*!*!/i. :. Pag)!)!. ng *in+,*i*.

Ang layon ng texto ay tumutukoy sa kaisipang nais sabi"in ng may&ak%a sa mambabasa( Narativ ang texto19 kung ito ay nagpapakita ng mga in5ormasyong tungkol sa mga tiyak na pangyayari, kilos at galaw sa mga tiyak na pana"on(

TE?TONG NARATI@

LAYON NG TE?TO

IKAAPAT NA ARAW 1. Pani !"ang Ga#ain a( Pag%a%ayalogo ng %alawang mag&aaral( Pag&uusap "inggil sa isang %arating na okasyon( Pagbibigay&pansin sa kanilang pagsasalita Ftono, "aba, %iin, at antalaG( &. Pag)i)iga$ ng g!/. ng %ai"angang in7!+ !7ang a%i"a"a ang ga 'i/a 7.n, ang *!/7a*,g ,n+a" +!"a( ng +.n.8 an+a"a8 'a)a a+ (iin. Tono & ang taas-baba na iniuukol sa pagbigkas ng pantig ng isang salita upag higit na maging mabisa ang ating pakikipag-usap.

'aba ,iin Antala

& & &

tumutukoy sa haba ng bigkas na iniuukol sa nagsasalita sa patinig ng pantig ng salita. tumutukoy sa lakas ng bigkas sa pantig ng salita. saglit na pagtigil sa ating pagsasalita upang higit na 1> maging malinaw ang mensaheng ibig ipahatid sa kausap.

2. M!"ing Pag7a7a)a*a *a +,-+.ng "!n*a/an. KAYSARAP MAGING PILIPINO. 4. Pag*!*!/i *a +,-+. )a+a$ *a ga gina i+ *!7/a*,g ,n+a" +!"a( ng +.n.8 an+a"a8 'a)a a+ (iin. Pangkat 2: na 7.n, ang

Mga salitang)ba"aging nagpapakita ng tono H ang nagsasalita nag%u%u%a ang nagsasalita nagpapatunay ay nagtatanong o

4 'alimbawa: 3 2 ga la ta

ta

la

ga

ay

papatotoo

Pangkat 3: Mga salitang nag papa"iwatig ng antala 'alimbawa: $inaktan ang%am%amin)pina"irapan)ang puso at isip( Pangkat 4: Mga ponemang suprasegmental na ginamit sa paniniwala 'alimbawa: Anupa9t ang kasarinlan sa wakas ay nakamtan( ,a"ilan na rin sa mga bayani at "enyo ng bayan( HAng tono o pagtaas-baba ng bigkas sa taludtod na ito auy nangangahulugan ng isand matinding paniniwala at pagpapahalaga. 6. Pag)a)a'agi *a %"a*, ng gina#ang 7ag*!*!/i. :. Pag7a7a"a"i *a 7a%*a )a+a$ *a ga *! !*!n.( na +an.ng.

2( Makabulu"an ba ang pagkakagamit ng mga "alimbawang ponemang suprasegmental sa texto1 3( Ma"alaga ba ang kaalaman sa paggamit ng mga ponemang suprasegmental sa pagbubuo ng isang textong narativ1 Patunayan(

&A

=. Pag)!)!. ng *in+,*i* )a+a$ *a 7a%*ang 7inag-!*a7an. EFEKTI@ONG PAKIKIPAGKOMUNIKASYON PONEMANG SUPRASEGMENTAL TONO & HABA AT 3IIN ANTALA

$a e5ektivong komunikasyon, ma"alaga ang pagkakaroon ng kaalamang panggramatika patungkol sa mga ponemang suprasegmental( $a tulong ng nabanggit na kaalaman, magiging malinaw rin ang mensa"e, %am%amin o kaisipang nais ipa"ati% sa kausap(

I@.

E@ALWASYON IKALIMANG ARAW 1. Pani !"ang Ga#ain a( Ano ang pagkakaalam mo sa Ati&Ati"an1 &. Pag7a7a)a*a ng i*a 7ang 'a"i )a#ang +,-+.ng na/a+iB. Pa%*aC 0ATI-ATIHAN SA AKLAN1.

ATI-ATIHAN SA AKLAN
Ati&Ati"anE isang pag%iriwang na "in%i mapapantayan anumang bansa at ito9y sa Pilipinas lamang ginagawa taun&taon( ng

$ubalit, ano nga ba ang Ati&Ati"an1 $aan at paano naganap ang unang Ati&Ati"an1 $a isang lugar sa Panay, ikalabintatlong %aan taon na ngayon ay ipinagpalit ni 'aring Mariku%o ng mga Ati ang kanilang lupain sa mga Malay ng gintong salakot, batya at isang kon%isyon na ang Malay ay "in%i na pupunta sa kabun%ukan na kanilang tinitir"an( $ubalit nilabag ito ng mga Malay kaya9t %ito nagsimula ang alitan ng %alawang la"i( Tumagal ang labanan "anggang pagpasya"an ng mga pinunong mag&usap para sa kapayapaan ng bawat la"i( Pumayag %in naman si 'aring Mariku%o at ang kanyang Amang si Polpulan subalit pumunta silang may kasamang mga man%irigma pagkat "in%i raw sila nakasisiguro sa kanilang kaligtasan( $a Kalibo, ginawang la"at ng mga Malay ang la"at ng maaaring ikasiya ng mga Ati upang ipakita ang kanilang layunin( $inimulan ang

&1

pea6e talk at pinakinggan ng pare"ong panig( Napagkasun%uan nilang ang mga Ati ay maaari nang mangis%a sa karagatan ng mga Malay( Natapos ang usapan at ito9y sinun%an ng napakasayang pag%iriwang( Nag&inuman sila ng tuba at sumayaw ang mga Ati upang ipakita ang kanilang kasiya"an( Umawit naman ang mga Malay na sinaliwan ng malalakas na tunog na ugong na nagsasaa5 ng kanilang %akilang layunin sa mga Ati( Nagsiuwian sa bun%ok ang mga Ati na may kasiya"an "abang ang mga Malay ay kumakaway pa sa knila( Ang kanilang pag"i"iwalay ay simula ng kanilang pagsasama"an( 'anggang sa ito9y maging kaugalian taun&taon, sa kabila ng pagbabago ng pana"on( At ito ay isa na rin sa mga tourists attra6tion( Minsan pang napatunayan na ang nag"a"anga% ng kabuti"an ay nag%u%ulot ng kaayusan at kapayapaan( 2. Pag*!*!/i ng )ina*ang +,-+. )a+a$ *a ga +i$a% na %a+angian.

b( Anu&ano ang ma"a"alagang kaisipan sa texto1 6( Anu&ano ang mga opinyong matatagpuan sa texto1 %( Ano ang panguna"ing punto na nais sabi"in ng texto sa mga mambabasa1 4. Pag*!*!/i *a )ina*ang +,-+. )a+a$ *a ga 'a"i )a#ang 7.n, ang *!7/a*,g ,n+a" na aaa/ing aga i+ *a +,-+.. 'alimbawa: IIIIIIIIIIII Ati: Massaya1 IIIIIIIIIIII Malay: Masaya( : 'in%i, maaring pumunta sa kabun%ukan( : 'in%i maaaring pumunta sa kabun%ukan(

IIIIIIIIIIII Malay IIIIIIIIIIII Ati

6. Pag7a7a*!"a+ ng i*ang a"a a+. abay : 2( $umulat ng isang textong narativ( 3( Pagtuunan ang layon ng texto( 4( #saalang&alang ang mga ponemang suprasegmental :. Pag7a7a'a"aga *a i"ang i*in!"a+ ng ga ag-aa/a".

=. Pag)i)iga$ ng g!/. ng ;a$na" in7!+ *a a/a"ing +ina"a%a$ 0P.n, ang S!7/a*,g ,n+a" *a i*ang +,-+.ng na/a+iB.1

&&