DRUTVENI POLOAJ ROMA U SRBIJI

Drutveni poloa Roma u Sr!i i" #ao uo$talo% i u &ru'i% (e%l a%a re'iona" veo%a e nepovol an" a ra(lo(i ta#vo' $tan a $u !ro ni i $vo e pore#lo i%a u i(%e)u o$talo' i u &rutveno ne(aintere$ovano$ti i neo$etl ivo$ti (a n i*ove pro!le%e+ Pro!le%i o&ravan a pre&ra$u&a i na n i%a (a$novane &i$#ri%ina,i e pre%a Ro%i%a pri$utni $u u %no'i% $-era%a &rutveno' ivota" %a&a o*ra!ru e .in eni,a &a e" pre%a &o$a&an i% i$traivan i%a" $tepen etni.#e &i$tan,e pre%a Ro%i%a i Sr!i i i$po& pro$e#a u o&no$u na (e%l e u re'ionu+ Do #o e %ere e ivot Roma na %ar'ina%a i van %ar'ina &rutveno' ivota i !ri'e &ravni* or'ana $ve&o.i i .in eni,a &a $u $a(nan a o veli.ini ro%$#e popula,i e #ra n e nepou(&ana" &o# po&a,i o !ro u ro%$#i* na$el a pra#ti.no ne po$to e niti $e o to%e %o'u praviti !ilo #a#ve iole pou(&ane pro,ene+ Pre%a ne#i% pro,ena%a i( ro%$#i* #ru'ova" veru e $e &a u Sr!i i ivi i(%e)u /00+000 i 100+000 Roma" ali $u te ,i-re o.i'le&no nerealne" &o# $e pro,ene i$traiva.a i &e%o'ra-a #re2u i(%e)u 300+000 i 340+000 Roma+ (na.a na na,ionalna %an ina u Sr!i i+ Na po&ru. u optine 5i#in&e 6006+'o& na popi$u i%a%o 7483 $tanovni#a ro%$#e popula,i e"o&no$no oni .ine 6"9: $tanovnitva+ Opte e po(nato &a $u Ro%i vi$o#o &eprivirana $o,i alna 'rupa+ Siro%atvo veli#e ve2ine Roma e *en&i#ep i u -or%alno ; in$titu,ionalno i u ne-or%alno %rei privre)ivan a+ Para&o#$alno e ali ta.no< ne(apo$leni $u (ato to $u $iro%ani i !e( #vali-i#a,i a " a $iro%ani $u er $u ne(apo$leni ili o!avl a u na nie pla2ene po$love+ Nei(&i-eren,irana $o,io=pro-e$ionalna $tru#tura e in&i#ator ni$#o' &rutveno' poloa a+ Roma e na vie u oni% (ani%an i%a (a #o a ni e potre!na ni#a#va $tru.no$t+ Privre)u u u'lavno% u $-eri $ive e#ono%i e" !ave2i $e $itno% tr'ovino%" prepro&a o% na ,rno% tritu i otvoreni% pi a,a%a" ra&e2i -i(i.#e $la!o pla2ene po$love na na&ni,u i $li.no+ 5ru' n i*ove !e&e e potpun+ Ne#e ro%$#e poro&i,e ive $a%o o& *u%anitarne i $o,i alne po%o2i" i po#a(u u (a&ivl u u2u inventivno$t u ra(vi an u strategija preivljavanja+ Ve2ina ti* nai*" .e$to nevi&l ivi*" $u'ra)ana ivi u ne%o'u2i% ivotni% u$lovi%a+ Sa(nan a o n i*ovo $va#o&nevno !or!i $a ivoto% po#a(u u &a $u tu borbu za opstanak razvili kao stil ivota+ Opera,ionalni% i$traivan e% Romska naselja, uslovi ivota i mogunosti integracije roma u srbiji: zbog poduzimanja efikasnih mera za poboljanje uslova ivota i ispitivanja mogunosti integracije o!u*va2eni $u u$lovi" $tatu$ i #ara#teri$ti#e ivota ro%$#i* poro&i,a $ ,il e% &a $e utvr&e uslovi poboljanja kvaliteta ivota i mogunosti integracije Roma+ Re(ultati i$traivan a %o'u &a po$lue #ao o$nova (a u$va an e $i$te%a pra#ti.ni*" relativno ,eloviti* %era (a po!ol an e u$lova ivota Roma" #o e !i ra(%otrili i u$vo ili o&'ovara u2i &ravni or'ani i in$titu,i e+ Pore& pro!le%a $a #o i%a $e pre&$tavni,i ove

na,ionalne (a e&ni,e $uo.ava u i u &ru'i% (e%l a%a u re'ionu ; $iro%atvo" ne(apo$leno$t" neo$po$o!l eno$t (a ra& i e#ono%$#u uta#%i,u" veli#i !ro nepi$%eni*" loi u$lovi $tanovan a" u nao (e%l i $%o $uo.eni i $a &o&atni% pro!le%o% ivota ra$el eni* Roma $a 5o$ova i $a pro$tora pret*o&ne Ju'o$lavi e76+ Pore& o! e#tivne $li#e o u$lovi%a ivota pre%a #o o Ro%i pre&$tavl a u vi$o#o &epriviranu $o,i alnu 'rupu >nepo&nol ivo loi $ta%!eni u$lovi" vi$o#a ne(apo$leno$t ra&no $po$o!no' $tanovnitva" ne&ovol na u#l u.eno$t &e,e u o!ra(ovni $i$te%" $la!e #o%uni#a,i e $a ve2in$#i% $tanovnitvo%" loa *i'i en$#a i (&rav$tvena $itua,i a?" vaan &eo ,eloviti e $li#e o n i*ovo% ivotu pre&$tavl a u i $u! e#tivna o$e2an a+ Sa tipi.no $li#o% ni$#i* a$pira,i a i i(u(etno !r(i* a&apta,ioni* $po$o!no$ti+ @!o' to'a" n i*ovi $u! e#tivni i$#a(i .e$to ni$u u $#la&u $a o! e#tivni% u$lovi%a ivota+ Ili pre,i(ni e< oni $e %an e ale na nepo&nol ive u$love ivota ne'o to $u to i$traiva.i %o'li &a pretpo$tave+ Ni(a# nivo o!ra(ovan a Roma o&raava $e nepovol no na n i*ovu $o,io=pro-e$ionalnu $tru#turu+ Veo%a %ali !ro Roma $e !avi ne#i% prepo(natl ivi% (ani%an e%+ Ve2ina pripa&a nei(&i-eren,irano 'rupi ra&ni#a ""!e( (ani%an aA+ Be)u oni%a #o i ""i%a u (ani%an eA preovla)u u (apravo vetine $te.ene ra&o% a ne (ani%an a #o a $u $te.ena -or%alni% o!ra(ovan e%+ Nei(&i-eren,irana $o,io=pro-e$ionalna $tru#tura e in&i#ator ni$#o' &rutveno' poloa a+ Cotovo $va i$traivan a o $o,i alno% poloa u Roma u#a(u u na &ra%ati.nu pove(ano$t loe' %ateri alno' $tatu$a i nivoa >ne?o!ra(ovano$ti ro%$#i* poro&i,a+ Dru'o e" naravno" pitan e #a#o Ro%i i( $vo e per$pe#tive vi&e ta pro!le%+ Ro%i $u ta#o)e $o,i alna 'rupa pre%a #o o $e (nano i(raava u ra(li.iti vi&ovi $tereotipa+ I(!e'avan e #onta#ata" %ani-e$tovana ili latentna $o,i alna &i$tan,a e e&an o& po#a(atel a nepri*vatan a ne#e etni.#e 'rupe+ Uopteno po$%atrano" $o,i alna &i$tan,a %oe &a prera$te i u otvoreno nepri atel $tvo+ Neop*o&no e ra(%otriti $i$te% pra#ti.ni* %era #o e i%a u (a ,il osposobljavanje i osamostaljenje romskih porodica za ivot bez socijalne i humanitarne pomoi. Bere #o e ne vo&e ra.una o ur'entni% potre!a%a" #ulturi i tra&i,i i Roma ne%a u i('le&a na u$pe*" ne'o $a%o one #o e $e %o'u $#la&no u#o%ponovati u ,elinu ro%$#o' ivota+ Po$e!no val a i$ta2i &a e *u%anitarna po%o2 neop*o&na i &ra'o,ena+ Potre!no e i%ati u vi&u &a *u%anitarna po%o2 $lui o&ravan u po$to e2e' $tan a" &a $pre.ava &a &o)e &o po'oran a $itua,i e" ali ne $lui o$tvaren u tra ni i* reen a+ O$novu $trate'i e novo' pri$tupa &rutveno% poloa u Roma #o i te# tre!a i('ra&iti .ini i&e a &a e neop*o&no paralelno uvo&iti pro'ra%e (apol avan a" #ulturne pro'ra%e" tra ne i &o&atne pro'ra%e o!ra(ovan a i unapre)en a ivota u ro%$#i% na$el i%a i n i*ovo% o#ruen u" a &a $u pruan e *u%anitarne po%o2i i eventualno po!ol an e u$lova ivota" %a #oli#o !ili &ra'o,eni" ne&o$tatni (a po$ti(an e tra no vre&ni* re(ultata+ Sa%o plan$#a #oor&ina,i a a#tivno$ti ro%$#i* i *u%anitarni* or'ani(a,i a" NVO i in$titu,i a lo#alni* vla$ti u na$to an u &a $e po!ol a u ivotni u$lovi i o$tvari &rutvena

inte'ra,i a Roma %oe &ati tra ne re(ultate na &ui ro#+ Be( ta#o or'ani(ovano' (a e&ni.#o' volonter$#o' ra&a i a#,i a 'ra)ana $a Ro%i%a ne%a 'ovora o !ilo #o% o!li#u inte'ra,i e< privre%eno ili tra no " &elo%i.no ili potpuno + Tabela 2 ! Romske porodice prema broju "lanova Broj lanova Be( o&'ovora Do 4 .lanova Od 6 10 Pre#o 77 .lanova T#T$% 44 &'' /+1 ('' 700+0 ('' Broj porodica 7 99D 908 Procenat 0+7 3D+9 39+/ Zbirni procenat 0+7 3D+3 16+7

Tabela ) * +rojnost ispitivanih porodica Romske porodice +roj "lanova porodice,ukupno Bu#o' pola en$#o' pola 2kupno dece u porodici De,a &o / 'o&ina De,a o& / &o 78 'o&ina 7rosek "lanova porodice -. )&2)/(''01 7D43 >31"/1:? 7D81 >40+60:? -.(34' /56,)401 DD8 >69+/1:? D03 >67+41:? 6,)2

S#oro !i $e %o'lo re2i &a e !or!a &a preivi E$til ivotaF $avre%ene ro%$#e poro&i,e u Sr!i i+ Sve'a 7D+8 : &o%a2inaG,a e $talno (apo$leno+ A#o $e pri to%e i%a u vi&u i .in eni,a &a e re. o (ani%an i%a na nii% na le$tvi,i #vali-i#ovano$ti i na loi e pla2eni% $talni% ra&ni% %e$ti%a" on&a e o$novni uti$a# o %ateri alno !e&i u #o o ivi ro%$#a poro&i,a o $nani i+ Na &ru'o $trani !ro ne(apo$leni* &o%a2inaG,a e o'ro%an = 3/1 ili 8D"3 : $u van ra&no' o&no$a" a povre%eno ra&i" #ao $e(on$#i ra&ni,i" 4D ili D+9 :+ Bro oni* #o i $u na Epla2eno% ot$u$tvuF >i(ra( #o i e poro&ila e#ono%$#a #ata$tro-a Sr!i e? i pen(ionera e pra#ti.no (ane%arl iv+ Prvi* e $ve'a e&anae$t >7"8 :?" a

pen(ionera e 7D ili 6+8 :" to 'ovori &a (apravo ve2ina ro%$#i* &o%a2inaG,a ni e ni !ila u prili,i &a i%a $talno (apo$len e na o$novu #o e' !i %o'la &a $te#ne pen(i e+ Po$e!no e &ra%ati.an !ro ne(apo$leni*" 8D"3:+ @!irna $topa povre%eno (apo$leni*" na pla2eno% o&$u$tvu i ne(apo$leni* e /D"9 :+ U (avo&i%a (a trite ra&a $talno e pri avl eno u evi&en,i i ne(apo$leni* 4/: &o%a2inaG,a+ To% pro,entu tre!a &o&ati i 8+1 : oni* #o i $e povre%eno pri avl u u (avo&i%a #ao ne(apo$leni+ 5o i $u ra(lo(i &a $e ova po&ata# $%atra i(u(etno &ra%ati.ni%H Je&no$tavno" ne(apo$leno$t $e o&no$i na &o%a2ineG,e #o i $u u pravilu u poro&i,a%a na vitalni i i na o&'ovorni i (a ivot o$tali* .lanova+ 5vali-i#a,iona $tru#tura Roma $e $poro i ne(natno popravl a" ali $e (apo$leno$t $%an u e+ I$pitivani Ro%i (apol avan e o$e2a u #ao #l u.ni pro!le% (a ivot poro&i,e+ Do$le&no $e i( an ava u i u prvi plan i$ti.u (apol avan e" u 47"8: $lu.a eva i na'laava u &a !i !ilo ta ra&ili u 9D"9 : $lu.a eva+ Stalno (apo$len e ne#o' o& .lanova poro&i,e $e vi&i #ao #l u.ni pro!le% ro%$#i* poro&i,a u $#oro 10 : $lu.a eva+ Stalno (apo$len e $e" &a#le" per,ipira i #ao el a ro%$#e poro&i,e &a popravi $vo $tatu$ i $tavl a $e na prvo %e$to+ O !avl en u ver,o% i(!e'ava u &a $e i( an ava u >77 :?" a pone#a& u%an u u (na.a *u%anitarne po%o2i >7"/ :?+ @apo$len e ve2ina i$pitivani* ro%$#i* poro&i,a vi&i #ao prvi u$lov inte'ra,i e+ Suo.ene $a i(a(ovi%a $va#o&nevno' ivota i u $va#o&nevno !or!i (a preivl avan e" ro%$#e poro&i,e u prvi plan" &a#le" i$ti.u pro!le% (apol avan a" (a ra(li#u o& Ee#$perataF i pre&$tavni#a &ravni* or'ana #o i u prvi plan i$ti.u ; o!ra(ovan e &e,e+ O.i'le&no e &ale#o la#e upi$ati ro%$#o &ete u #olu" ne'o o&ra$lo% 'ra)aninu Ro%u na2i pri$to no $talno ra&no %e$to+ A &etetu u #oli = #a#o !u&eI Niti %ora" niti 2e e u na ve2e% !ro u $lu.a eva (avriti+ Su$e&i nero%i $u ne(apo$leni u 74"/ :" a Ro%i u 8D"3 : $lu.a eva+ Pen(ionera e u poro&i,a%a $u$e&a nero%a 71"3 :" pre%a 6"8 : Roma" to potvr)u e pret*o&ni (a#l u.a# &a Ro%i ni$u ni !ili (apo$leni niti u prili,i &a $te#nu pen(i e+

Izvori prihoda Be( o&'ovora (apo$len e pol oprivre&a ra(ni (anati tr'ovinaGver, pron a pro&a a otpa&a#a

% 0.4 7D+3 7+/ 9+6 1+4 0+8 1+7

Zbirni % 0.4 7D+D 60+4 69+/ 99+6 99+D 36+1

$e(on$#i po$lovi $o,+ po%o,G&e. i &o&ata# pen(i a po%o2 ro)a#a i pri atel a *u%anitarna po%o2 ni $a%i ne (na%o ne$to &ru'o Ukupno

7D+6 7D+9 4+8 7+0 3+/ 7+1 /+3 100.0

87+7 /1+3 D4+0 D8+0 10+/ 16+8 700+0 100.0

Ve2 e #on$tatovano &a e %e)u Ro%i%a na %an e pen(ionera" a na vie ne(apo$leni*" &a e te# $va#i e$ti &o%a2inG,a poro&i,e (apo$len Ro%$#e poro&i,e upi$u u &e,u u #olu" ali to ne (na.i &a &e,a po*a)a u #olu re&ovno" a o %an e &a (avrava u ra(re&e ili #olu u ,elini+ #olovan e &e,e na .e2e $e (avrava u o#viri%a nepotpune o$novne #ole+ So,i alna (atita e iri po a% o& $o,i alne po%o2i+ Pre#o 30 : i$pitivani* ro%$#i* poro&i,a e #ori$ni# ra(li.iti* o!li#a $o,i alne (atite i po%o2i+ Prueni% %era%a (atite i po%o2i Ro%i $u (a&ovol ni i &elo%i.no (a&ovol ni u 73"D : $lu.a eva" a ne(a&ovol ni $u u 99"D : $lu.a eva+ O(!il ni i e pro!le%" %e)uti%" &a $u traili a ni$u &o!ili po%o2 u 61"1 : $lu.a eva+ @ani%l ivo e &a $e $a%o e&na e$tina" 7D+8 : ro%$#i* poro&i,a i( a$nila &a i% uopte ne tre!a po%o2+ Na .e2a i na o!i%ni a po%o2 ro%$#i% poro&i,a%a !ila e u *rani+ Re&ovno ili povre%eno e tu po%o2 &o!i alo 34+7 : ro%$#i* poro&i,a+ Po%o2 u $re&$tvi%a (a *i'i enu &o!i alo e re&ovno ili povre%eno 9D+0 :" u o'revu 71+0:" a u o&e2i i o!u2i 76 :+ Dru'i o!li,i po%o2i $u !ili &ale#o %an e (a$tupl eni+ Upr#o$ te#o2a%a ivota u $iro%atvu Ro%i ne%a u -atali$ti.#i o&no$ pre%a !u&u2no$ti+ Na vie i* (ani%a #a#o 2e u!u&u2e &a o&re i pre*rane $vo e poro&i,e+ U !ri(i (a !u&u2no$t poro&i,e Ro%i $e #on$e#ventno i( an ava u i u prvi plan i$ti.u $vo e na%ere &a $e (apo$le = u 47"8 : $lu.a eva ; ili &a na)u !ilo #a#av po$ao (a pre*ran ivan e poro&i,e = &a ra&e !ilo ta ; u 9D"9 : $lu.a eva+ @ane%arl ivi* 9"8 : E#ro eF $vo u !u&u2no$t ra.una u2i i o$lan a u2i $e na pri%an e po%o2i $a $trane" a 4"1 : ne%a ni#a#ve planove" to 'ovori o re(i'na,i i i -ru$tra,i i+ Po&a,i o planovi%a (a !u&u2no$t i $pre%no$ti &a Ro%i li.ni% ra&o% o!e(!e&e $vo e poro&i,e" o pro,eni %ateri alno' poloa a" u$lovi%a $tanovan a i %o'u2no$ti%a &a !u&u2no$t poro&i,e !u&e !ol a a#o !i i% ne#o po%o'ao" &a u $le&e2e $li#e< S#up &ravni* %era %ora !iti u$%eren #a o$%il avan u i $provo)en u $i$te%a %era #o e i$#l u.ivo (a ,il i%a u unapre)ivan e $o,i alno=e#ono%$#o' poloa a Roma+ Ove

%ere $e o&no$e na $tanovan e" o!ra(ovan e" e#ono%$#o o$naivan e" $o,i alnu i (&rav$tvenu (atitu" (a!ranu &i$#ri%ina,i e Na.ela inte'ra,i e

8olidarnost ; inte'ra,i a %ora !iti pri*va2ena o& &ru'i* etni.#i* (a e&ni,a #o i ive u Sr!i i u Jrno Cori+ 7articipativnost ; u $vi% -a(a%a inte'ra,i e %ora u u.e$tvovati Ro%i" #a#o n i*ovi li&eri i pre&$tavni,i ta#o i oni #o i%a $u %ere na%en ene+ #tvorenost ; u $vi% -a(a%a reali(a,i e pro'ra%a %ora po$to ati otvoren pri$tup (a u#l u.ivan e novi* a#tera+ 7odela odgovornosti ; o&'ovorno$t (a o$tvarivane pro'ra%a e po&el ena i(%e)u &ravni* or'ana i ro%$#e (a e&ni,e+ 9elovitost ; inte'ra,i a po&ra(u%eva ,elovit pro'ra% %era $o,i alne" e#ono%$#e" o!ra(ovne" ur!ani$ti.#e i &ru'i* politi#a #o e (a ,il i%a u tra no reavan e pro!le%a ro%$#i* poro&i,a+ Transparentnost ; ,eo pro,e$ o& $a%o' po.et#a %ora !iti &o$tupan avno$ti ; o #ara#teri$ti#a%a i $%i$lu plana inte'ra,i e" n e'ovo i%ple%enta,i i" $re&$tvi%a" ni*ovo na%eni i ra$po&eli avno$t %ora !iti o!avetena+ -ediskriminacija ; pro,e$ inte'ra,i e e e&na#o &o$tipan $vi% pripa&ni,i%a ro%$#e (a e&ni,e :obrovoljnost ; pro'ra% inte'ra,i e $e $provo&i $a%o #o& pripa&ni#a ro%$#e (a e&ni,e #o i !e( i#a#ve prinu&e pri$tanu &a u.e$tvu u u n e'ovo o reali(a,i i So,i alna politi#a po&ra(u%eva<
o o o o o

Utvr)ivan e potre!a i (!rin avan e na u'roeni i* Ra(vi an e po$e!ni* pro'ra%a #o i $e $provo&e prili#o% ra$el avan a ro%$#i* na$el a A#tivan pri$tup $lu!i $o,i alno' $taran a i n i*ovo K$putan eAIII #a #ori$ni,i%a u na$el i%a Re&ovno i$pun avan e o!ave(a pre%a #ori$ni,i%a U $ra&n i $a &ru'i% in$titu,i a%a i NVO i('ra&n u %o&ela #o i #ori$ni#e upu2u e na po$tepeno o$a%o$tal ivan e" o&no$o na ivot !e( $o,i alne po%o2i U#l u.ivan e &e,e u re&ovne pre&#ol$#e u$tanove U#l u.ivan e o$novno#ol$#e &e,e u re&ovne o!ra(ovne u$tanove Lor%iran e #a&rova >-inan$i $#e ola#i,e prili#o% upi$a" o&re)ene #vote (a upi$ na $tu&i e Roma #o i% 2e $te2i (van e va$pita.a" na$tavni#a i pro-e$ora ra(re&ne na$tave" $tipen&iran eM? Sti%uli$an e po$to e2i* #a&rova &ru'i* na,ionalno$ti &a u.e ro%$#i i na$tavu i(vo&e na to% e(i#u Otvaran e #ola ili or'ani(a,i u na$tave u ro%$#i% na$el i%a Otvaran e o&el en a $a na$tavo% na ro%$#o% e(i#u u po$to e2i% #ola%a

o o o

o o o

o o o o o o o o

Jelovit plan i pro'ra% (a na$tavu na ro%$#o% e(i#u $a i(ra&o% o&'ovara u2i* u&!eni#a i u.ila Pro'ra% $u(!i an a pre&ra$u&a Pro-e$ionalno u$%eravan e o%la&ine Opi$%en avan e i pro$ve2ivan e o&ra$li* U #a$ni o -a(i i otvaran e po$e!ni* o&el en a ili #ola $a na$tavo% na ro%$#o% e(i#u Su(!i an e epi&e%i a Preventivnu (&rav$tvenu (atitu i zdravstveno pro$ve2ivan e Pri%arnu i $e#una&arnu (&rav$tvenu (atitu

Neop*o&no e &a &ravni i lo#alni or'ana vla$ti reavan u pro!le%a Roma pri$tupe inte'ralno o&no$no &a $e &u'oro.no" i$tovre%eno i #oor&inirano $provo&e $o,i alne" e#ono%$#e" pro$vetno=o!ra(ovne" (&rav$tvene" ur!ani$ti.#e %ere i pro'ra%e .i i e ,il unapre)ivan e ivota u o&rivi% i pro$peritetni% ro%$#i% na$el i%a+ U $lu.a evi%a #a&a e (!o' ne%o'u2i* u$lova ivota neop*o&no ra$el avati o&re)eno na$el e nuno $e %ora vo&iti ra.una o potre!a%a n e'ovi* $tanovni#a" na.inu ivota i privre)ivan u+ i $va#a#o" &a $e o!u*vat Pre&u(ete $o,i alno e#ono%$#e %ere i a#tivno$ti %ora u $e po& e&na#o o&no$iti na $ve $tanovni#e na$el a+ Neop*o&no e #oor&inirati #rat#oro.ne" $re&n ero.ne i &u'oro.ne pro'ra%e unapre)en a u$lova ivota ro%$#e (a e&ni,e+ Ta#o)e e neop*o&no &a o&'ovorno$t (a $provo)en e $vi* pro'ra%a i %era u a&e#vatno $ra(%eri po&ele ,entralna vla$t" lo#alne vla$ti" pripa&ni,i ro%$#e (a e&ni,e i o$tali 'ra)ani Sr!i e