Mga Ibong Mandaragit Amado V.

Hernandez
Mga Miyembro: Barretto, Dana Bautista, Krizia Dumandan, Marielle Geraldino, Elizabeth Manaid, Jacqueline Vega, Isabelle

I. Layunin 1. Makapagplano at makagawa ng matalinhaga at malaman na pag-uulat ukol sa Ibong Mandaragit 2. Maipamalas ang leksiyon, silbi at kahalagahan ng kuwento sa kapwa mag-aaral II. Panimula Palabas (video) ukol sa diskriminasyon

III. Katawan/Nilalaman A. Balangkas ng Pangyayari

Pagsasa-ulat maikling dula (skit) base sa nagawang iskripto

Mga pangunahing tauhan Mando Plaridel, !teve, Pilipino

"agpuan #ashington, $.!. punong siyudad ng %demokrasya&

Balangkas i. a. b. %'ara& at %'ru(& ng salaping tanso at pilak dalawang mukha ang isang larawan

Makinis ang karayagan Magaspang ang kabaligtaran ii. !i Mando ay humanga sa $nited !tates ngunit nabigo rin dahil sa kanyang mga nakita Mga nakasalimuha niyang simbolo ng pagkapantay-pantay at kalayaan sa $nited !tates

iii.
a.

)alawang kapulungan ng *ongreso sa +apitol ,ill

b. '. d. e.

-e..erson Memorial at /in'oln Memorial /ibingan ng 0rlington )ating villa ni ,eneral 1obert /ee Mount 2ernon 3 sariling asyenda ni Presidente #ashington iv. 4apatunayan ni Mando na bihira ang isang bagay na walang %'ara& at %'ru(&

a.

*apulungan ng mga sundalong sibilyan na dinaluhan ni Mando Ipinapahayag ang paninindigan na maging patas ang pagpapalagay ng mga 0merikanong sundalo sa iba5t ibang dako ng bansa maging sila5y puti, itim, pula, dilaw, o kayumanggi Puti5y tangi sa ibabaw ng mga de-kolor

b.

0rmy, bahaykalakal, mga union, paaralan, sasakyan, liwaliwang pambayan 4akabukod ang itim at puti

'.

Maraming paaralan, otel, restaurant, sasakyan, panoorin, at iba pang institusyon %o.. limit& sa sinomang may kulay

d. e.

Itim hindi malayang nakakaboto *alakaran ng itim mabababa at mabibigat na trabaho

v.
a.

,abang nasa kapulungan "inapik siya ni !teve

!teve- 4egrong papatin na isa sa mga paunang iskaut na nakarating sa bundok ng /uson nang una sa hukbo ng liberasyon ng magkakaanib.

vi. a.
b.

*uwento ng pangdidiskrimina kay !teve sa #ashington

!i !teve ay nabigyan ng medalya sa kabayanihang nalingkod niya sa $.! 4agtungo siya sa otel upang kumain ng masarap na pananghalian ,inarang ng bantay-pinto sabay sabi establishment#$ !orry, Buddy, but your color is no "ass"ort to this

c.

d.

*ahit ay may medalya nang nakasabit sa kanya dahil sa kabayanihang nailingkod, ay 6di pa rin niya magawang kumain sa isang disenteng otel sa siyudad ng demokrasya

e. ..

Marahil sa pagkasawi, bumili siya ng wiski at naglasing sa parke )inakip siya ng pulis dahil sa paratang na paghahampaslupa at paglabag sa kaayusan at katahimikan !iya5y wala nang trabaho dahil ipinagkaloob niya na sa iba ang trabaho niya bago ang gera at kasalukuya5y mahina na7 ipinagkakasiya niya nalang ang maliit na pensiyon

g.

h.

Inanyayahan ni Mando na magtungo si !teve sa Pilipinas at doon magtrabaho ng gawaing agpang sa kanya vii. *uwento ng kapwa Pilipinong natagpuan ni Mando na matagal nang namamalagi sa $.!.

a. b. '.

8aling sa plantasyon ng tubo at pinya sa ,away /umipat sa pataniman ng asparagus sa +ali.orniya 4agtuloy sa pangisdaan ng salmon sa 9regon at 0laska 4asaksihan ang pang-aapi sa manggagawang dumarayo sa 0merika noong "eace time$7 0ng tawag ay bro%n mon&ey$ sa mga Pilipino, Mehikano, Instik, ,apones

d.

e.
.. g.

:awal mag-asawa o makipagkaibigan man lamang ang bro%n mon&ey ng puti 4agtiis, nag-ipon, nakapag-aral, at nagtapos sa isang unibersidad 4aging 'iudadanong 0merikano (0meri'an +iti(en) sa pag-iisip na ito ang lulunas ng kanyang pagkaapi

h.

Isang araw ay inanyayahan siya ng kaibigang mestisong *ubano sa klub sa #ashington. ,indi 'merican (itizen ang kanyang kaibigan ngunit maputi at mukhang kastila. ,indi pinapasok ang Pilipino sa 'lub dahil siya5y &ayumanggi, samantalang ang kaibigan ay pinapasok dahil siya5y mukhang puti. ,indi rin nakatulong ang pagiging 'merican (itizen ng Pilipino upang makamit ang respeto.

i.

4agwakas ng pagkukuwento sa konklusyon na hindi "ala ang do&umento o identi)ication tag$ ang may &abuluhan &undi ang &olor ng balat# viii. Inihalintulad ni Mando ang Pilipinong nakilala sa ibang mga Pilipinong namamalagi sa inang bayan

i;.

,umingi ng payo ang Pilipino dahil siya5y hirap sa <stados $nidos ngunit kapag bumalik naman sa sariling bayan ay sayang ang ginugol na oras para sa $.!.

;. ;i. ;ii.

4agsermon si Mando ukol sa pagiging tapat iyong pinanggalingan 4agpasalamat ang Pilipino at pinagisipan mabuti ang payo 4ang magkita muli ang dalawa ay may kasama nang iba pang Pilipino ang kababayan ni Mando

a.

4ais bumalik ng mga Pilipinong ito sa Pilipinas May mga naipon ang mga ito at binabalak nilang puhunanin sa isang industriya sa sariling bayan !ila5y pinuri ni Mando, aniya %Mabuhay &ayong lahat#$

b. c.

B. Halagang Pangkatau!an
Pagiging makabayan 4ais ni Mando na maglingkod ang mga Pilipino sa sarili nilang bansa. !inabi rin niya na dapat balikan ang bayang sinilangan at doon gamitin ang kaunlarang nakamit sa ibang bansa. )iskriminasyon 0ng mga tao sa 0merika ay hindi nabibigyan ng pantay na karapatan dahil binabase nila ito sa kulay ng balat puti o itim. ,indi pagtangkilik sa sariling katauhan 0ng Pilipinong nakilala ni Mando sa kuwento ay nagpabago pa ng citizenshi"$ para makakuha ng patas na karapatan sa iba7 ngunit hindi niya alam na ang kulay ang tinitignan, hindi ang identi)ication card$#

". #uliraning Panli$unan

,indi na talaga natin maiiwasan pa ang dis&riminasyon. Ito ay ipinahiwatag sa kabanatang => sa pamamagitan ng pagkwento ng isang 0merikanong itim o negro na si !teve ukol sa kanyang mga karanasan sa sariling bayan. 0ng kulay ng kanyang balat ang nagpapahiwalay sa kanya at napagtitingnan siya ng mababa ng mga 0merikanong puti. Ibinahagi ni !teve na ipinaglaban niya ang bayan sa giyera at muntikan na ngang malagot ang buhay at malubha pang nasugatan. 4gunit nang nakabalik na siya mula sa giyera sa kanyang bayang ipinagtanggol at ipinagsakripisyuhan ay ipinagbawal siyang pumasok sa isang desenteng kainan dahil sa kanyang kulay. "ila ay kaawa-awa talaga itong mga negro, dahil hindi sila malayang mabuhay ng maginhawa sa kanilang bansa. )apat ay tanggapin natin ang bawat isa sa ating mga kababayan kahit ano pa man ang kanilang itsura o kulay. Isa pang suliranin na nakuha sa kabanatang ito ay ang pagtalikod sa lupaing pinagmulan. May isang Pilipinong nagkwento kay Mando. Itong Pilipino ay sa wakas naging isang 60meri'an +iti(en5, kaya akala niya ay malaya na siyang mamumahay sa <stados $nidos at makakapag-asawa siya na rin siya ng isang 6blonde5. 4gunit may isang pangyayaring nagpagising sa kanya sa realidad ng buhay. 0ng Pilipino ay Pilipino at hindi pwedeng maging 0merikano kailan man. ,indi siya pinapasok sa isang 6'lub5 dahil siya ay kayumanggi. *ahit pagpilitan niya na siya ay ganap na 0merikano ay walang mangyayari dahil ang nakikita nila ang kulay ng balat at hindi ang %identi.i'ation 'ard&. ,indi masamang manirahan sa ibang bansa, ngunit kung tuluyang iiwanan ang pinagmulan, ito ay hindi makabayan. 0ng nararapat ay mangibang bansa upang mag-ipon para sa pamilya at kung sapat na para sa lahat ay bumalik sa sariling bansa, ang bansang nakakita sa iyong paglaki. %. Malalim/Makabulu!ang Pa!ayag %0no ang katatakutan mo sa pag-uwi sa Pilipinas? 4a, ikaw e maninibago sa maraming bagay? ,indi ba ibayong hirap at salabid ang sinagupa mo nang mandayuhan ka rito? "uusin ang 6yong mga unang taon, ang bigat ng mga trabahong ginagamitan ng kamay, at ang pag-alipusta ng mga puti. 4aranasan mo ba 6yan sa baying sarili nang bago ka mangibanglupa? ,indi masama ang dumayo sa banyagang lupalop upang paunlarin ang sarili. Pero kung ikaw e maunlad na5y dapat bumalik sa pinagmulan at du5n gamitin ang 6yong kaunlaran. *alang lu"ang dayuhan na maaari m ong i"alit sa +yong sinilangan#& - Mando

E. Pag&uugnay sa Kasalukuyan

Mauugay natin ang Mga Ibong Mandaragit sa nagpapatuloy na suliraning diskriminasyon. ,anggang ngayon ay talamak pa rin ang diskriminasyon maging sa sariling bansa, at lalo na sa 0merika. Patuloy na nangingibabaw ang puti kaysa sa mga itim at mga 0syano.

"ulad ng Pilipino sa Mga Ibong Mandaragit, ay mayroong ding mga Pilipino sa kasalukuyan na nagnanais talikuran ang pagka-Pilipino nila upang maging bahagi ng ibang nayon. 0ng mga ito5y nagpapalit ng %citizenshi"$, nag-aasawa ng dayuhan, nagiging ,-, para lamang manatili sa nangingibang bansa, at iba pa. 0t tulad din ng Pilipino, sila5y kailanman hindi magiging tulad ng mga dayuhan sa nangingibang bansa7 sila5y kailanmang nananatiling Pilipino.

F. Pag$a$aliwanag sa $amagat
May mga taong bukod sa hangad na tularan ang lalong walang habas na ibong mandaragit ang 0gila, ay may mga palatandaan pa rin ng buwitre, ng kuwago at ng malaking bayakang (vampira) sumisipsip ng dugo ng tao. !ila ang mga palatandaan na isa ring 0gilang nanunubok at lumalaklak, isang buwitreng nagpapakabundat sa mga patay at sirang karne, isang kuwagong nagpapanggap na taglay ang lahat ng dunong sa ulo na magagalitin at bayakang walang kalatis na sumisipsip ng dugo ng kanyang biktima hanggang sa ito@y iwan kung wala nang katas. 0ng mga ibong mandaragit na ito ang nagtatagumpay. 0ng kanilang paglipad at layunin a hindi mapipigil. 4gunit sino ang hahadlang sa kanila? 0ng ila@y nakikihati sa mga ninakaw at dinambong. 0ng iba@y hindi makatutol, sa kahinaan ng boses. 0t ang iba pa@y nangamamatay sa nakababaklang pagkasira ng kanilang mga sariling lakas at kapakanan. #ala na ang kasumpa-sumpang nilikha na gumamit ng mga balatkayo ng 0gila, ng :uwitre, ng *uwago at ng :ayakan, ngunit naiwan ang kanyang mga inapo, at ang inga inapo ng kanyang mga ahente at kasosyo. Matatagpuan sila hindi lamang sa bulubundukin, kundi sa mga kapatagan, kabukiran, lawa, dagatan, kabayanan, lungsod, sa malakaing gusali, sa matataas na katungkulan, sa mahahalagang kapakanan, na ang kanilang matatalim na tuka, ngipin at kuko@y ginagamit sa dati@t dati ring paglaklak ng buhay at pagsipsip ng dugo ng kanilang mga biktima.

IV. Pagwawakas Mayroon tayong dalawang aral na mapupulot sa kabanatang ito.

1) !a mundo ngayon, taglay pa rin ang diskriminasyon. "ulad ng pinakita ng Pilipino, ay dapat maging
matatag tayo kapag tayo5y nabibiktima dito. Ipinakita natin ang natataglay na kakayahang balutan ng galing at sipag ang masasamang nasusumbat sa atin. ,uwag tayong magpa-api7 ipinakita natin na hindi nadaraan sa pisikal na kaanyuhan ang respeto, kung hindi sa tunay na dignidad ng tao at sa kabutihan ng kanyang loob.

2) *atulad ng sinabi ni Mando, hindi masamang paunlarin ang sarili sa banyagang lupalop, basta5y
bumalik lang sa pinaggalingan upang ipamahagi ang kaunlaran. !i Mando ay nagpakita sa atin ng kabayanihan sa kanyang isip na naging tulay ng insipirasyon sa kaibigan niya5t kapwa Pilipino. Maging Mando rin tayong lahat na tapat sa kanyang pinanggalingan at tapat sa kanyang sarili. Ipagmalaki natin ang ating mga tagumapay hindi sa ibang bayan, kung hindi sa inang bayan, upang maipagmalaki rin nating ang bayang sariling atin. V. %agdag na Im$ormasyon 'May&akda( !i 0mado 2era ,ernAnde( (!etyembre 1=, 1>B=CMarso 2D, 1>EB) ay isang makata at manunulat sa wikang "agalog. *ilala rin siya bilang FManunulat ng mga ManggagawaF, sapagkat isa siyang pinuno ng mga Pilipinong manggagawa at sa kaniyang mga pagpuna at pagsusuri sa mga kawalan ng katarungang naganap sa Pilipinas noong kaniyang kapanahunan. 4akulong siya dahil sa pakikipagugnayan niya sa mga kilusang makakomunista. !iya ang punong tauhan sa isang bukod-tanging kasong panghukuman na tumagal ng 1= taon bago nagwakas. Ipinanganak siya sa ,agonoy, :ula'an, ngunit lumaki sa "ondo, Maynila kung saan nakapag-aral siya sa Mataas na Paaralan ng Maynila at sa 0merikanong Paaralan ng Pakikipag-ugnayan (0meri'an +orresponden'e !'hool). 4oong 1>=2, napangasawa niya ang Pilipinong aktres na si 0tang de la 1ama. 0ng mag-asawa ay kapwa kinilala bilang mga Pambansang 0lagad ng !ining7 si ,ernande( para sa Panitikan, samantalang si de la 1ama para sa "anghalan, !ayaw at "ugtugin. 0ng Mga Ibong Mandaragit (Mga Ibong Mandaragit: -obelang !osyo./oliti&al) ay isang nobelang isinulat ng manunulat at aktibistang makalipunan na si 0mado 2. ,ernande( noong 1>G>. !a pamamagitan ng mahabang salaysaying ito, hinangad ng may-akda ang pagbabago at pagaangat ng kalagayan ng lipunan. 4aglalahad ito ng katayuan ng pamumuhay at kabuhayan ng mga mamamayang Pilipino. 4ang sumapit na ang kalagitnaan ng 1>DD sa Pilipinas, humihina na ang puwersang pansandatahan ng Imperyo ng mga ,apones. Malapit na ang pagkagapi ng mga ,apon sa 0sya noong Ikalawang )igmaang Pandaigdig. "inalakay din ng nobela ang kalagayan ng mga mamamayan sa pagdating ng industriyalisasyong dala ng mga 0merikano sa Pilipinas. 4aisalin din ang Mga Ibong Mandaragit sa mga wikang Ingles at 1uso.