(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

TAJUK 2 KEMAHIRAN PROSES SAINS

2.0 SINOPSIS Kurikulum sains sek la! ren"a! mem#eri $enekanan ke$a"a

$en%uasaan kema!iran sain&i'ik (kema!iran $r ses sains "an kema!iran mani$ula&i') "an kema!iran #er'ikir "i sam$in% $ema!aman ke$a"a $rinsi$ asas sains ser&a $emu$ukan sika$ sain&i'ik "an nilai murni su$a(a mela!irkan rak(a& Mala(sia (an% $r %resi' "an seim#an% "ari se%i in&elek) r !ani) em si "an *asmani+ Di sam$in% i&u) ia *u%a #er&u*uan un&uk mem#erikan kese"aran ke$a"a muri" &en&an% ke$en&in%an $en%e&a!uan sains "an &ekn l %i "alam $r ses $em#an%unan "an $erin"us&rian+ Penera$an kema!iran $r ses sains "alam $en%a*aran $em#ela*aran ma&a $ela*aran sains # le! "ian%%a$ se#a%ai sua&u ,a#aran ke$a"a %uru sains sek la! ren"a!+ -n&uk men*a(akan $elaksanaan kurikulum sains ini) &ena%a $en%a*ar sains &ela! "ila&i! sama"a se,ara #er$usa& a&au$un se,ara la&i!an "alaman "i $erin%ka& sek la! un&uk meran,an% ak&i.i&i $en%a*aran "an $em#ela*aran sains (an% menera$kan kema!iran $r ses sains+ 2.1 HASIL PEMBELAJARAN

Pa"a ak!ir &a*uk ini) an"a akan "a$a&/ i+ men(a&akan ke$en&in%an sains "alam ke!i"u$an se!arian0 ii+ men(a&akan "e'inisi kema!iran $r ses sains0 iii+ men%a$likasikan kema!iran $r ses sains "alam ak&i.i&i sains (an% "i*alankan0

31

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) 2.2 KERANGKA KANDUNGAN

2.2.1 Kemahiran Pro e Sain

KEMAHIRAN PROSES SAINS

A a

Ber e$a%&

Memer!a&i Men%elas Men%ukur "an men%%unakan n m# r Mem#ua& in'erens Meramal

Men%%unakan $er!u#un%an ruan% "an masa Men&a'sir makluma& Men"e'inisi se,ara $erasi Men%a2al $em# le!u#a! Mem#ua& !i$ &esis

Berk munikasi Men%eks$erimen

Ra!ah 1 " Rin%kasan Ran%ka Kursus

2.# 1

KANDUNGAN Kemahiran Pro e Sain Kema!iran $r ses sains a"ala! sa&u ,ara #er'ikir se,ara sain&i'ik (an%

"ilakukan

le! sain&is "alam $el#a%ai ka*ian (an% mereka lakukan melalui $emer!a&ian) mem#ua& in'erens "an men%eks$erimen+

$en(iasa&an)

Pen%uasaan kema!iran1kema!iran $r ses sains &erse#u& akan mem#an&u ki&a 32

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) "alam $en%a*aran sains se#enar "an $erlu "isemai $a"a $erin%ka& a2al+ Pr ses1 $r ses sains meru$akan ,ara un&uk mem$er le! "an men(iasa& $en%e&a!uan sains+ Ke"ua1"ua as$ek $en"i"ikan sains ini #er#e3a) &e&a$i &i"ak "a$a& "i$isa!kan 4 bagaimana "an apa. Makluma& $en%e&a!uan sains a"ala! men%enai apa) manakala kema!iran $r ses a"ala! men%enai bagaimana &en&an% sains+ Kema!iran $r ses sains *u%a mem# le!kan $ela*ar mem#ina s alan "an men,ari *a2a$an se,ara sis&ema&ik+ Peneran%an kema!iran $r ses sains a"ala! se$er&i #eriku& / 1.1 Memerha'i

Proses mengumpul maklumat tentang objek dan fenomena menggunakan sebahagian atau semua deria. Boleh dilakukan secara kualitatif dan kuantitatif

Men%%unakan "eria $en%li!a&an) $en"en%aran) sen&u!an) rasa a&au #au un&uk men%um$ulkan makluma& &en&an% #*ek "an 'en mena+ Ala& a&au ins&rumen *u%a "i%unakan un&uk mem#an&u "eria+ Dalam memer!a&i ki&a $erlu men,a&a&kan a$a (an% ki&a ,era$ melalui sis&em "eria ki&a+ Pemer!a&ian # le! "i#a!a%ikan ke$a"a &i%a *enis/ i) ii) Pemerhatian Kualitatif meru$akan $en%um$ulan makluma&

men%%unakan "eria sa!a*a+ Pemerhatian Kuantitatif a"ala! $emer!a&ian un&uk mem$er le!i makluma& se,ara $er#an"in%an (an% le#i! &e$a& "i mana ukuran) an%%aran a&au ins&rumen "i%unakan+ iii) Pemerhatian Perubahan meru$akan $emer!a&ian #er"asarkan 'en mena (an% men%alami $eru#a!an 'i3ikal a&au kimia "an "a$a&

33

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) "i$er!a&ikan se,ara kuali&a&i' "an kuan&i&a&i'+ Peru#a!an (an% #erlaku $erlu "in(a&akan sama"a se#elum) semasa "an sele$as+ Memer!a&i a"ala! kema!iran $er&ama (an% $erlu "ikuasai le! muri" "an ama& "i$erlukan un&uk mem#en&uk kema!iran $r ses sains (an% lain5 se&erusn(a+ Pen%uasaan Kema!iran Memer!a&i "a$a& menim#ulkan rasa in%in &a!u) meransan%kan $emikiran) mem# le!kan &a'siran "i#ua& &en&an% $erseki&aran "an mem#a2a ke$a"a $en(iasa&an se&erusn(a+ 6 n& !/ i. ii. Pemerha'ian K&a(i'a'i) Daun #er2arna !i*au+ ($en%li!a&an) Ia #er#au 2an%i+ (#au) Ia #erasa masam+ (rasa) Daunn(a #erlilin "an li,in+ (sen&u!an) Semua $en n& n #er&e$uk &an%an+ ($en"en%aran) Pemerha'ian K&an'i'a'i) Se!elai "aun10 ,m $an*an% "an 7 ,m le#ar+ ($em#aris me&er) Jisim se!elai "aun iala! 8%+ (ala& &im#an%) Su!u air men"i"i! iala! 10096+ (&erm me&er) :um#u!an A a"ala! le#i! #esar "ari$a"a &um#u!an B+ Le#ar se&ia$ #un%a "ari !u*un% ke !u*un% a"ala! sama "en%an le#ar 3 kli$ ker&as+ iii. Pemerha'ian Per&*ahan

34

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) ;arna air #er&ukar men*a"i mera!+ Sai3 %ula1%ula semakin ke,il+

1.2

Men+e(a
Proses memerhati dan mengenal pasti perbezaan dan persamaan antara objek atau fenomena berdasarkan ciri atau sifat yang sepunya. Mengasingkan dan mengumpul objek atau fenomena kepada kumpulan masing-masing

Meru$akan kema!iran un&uk men%asin%kan "an men%um$ulkan

#*ek a&au

'en mena ke$a"a kum$ulan masin%1masin% #er"asarkan kri&eria &er&en&u se$er&i ,iri a&au si'a&+ Pen%um$ulan "ilakukan #er"asarkan ,iri a&au si'a& se$un(a (an% "imiliki le! #*ek a&au 'en mena (an% "ikelaskan+ Kema!iran ini meli#a&kan ,iri1 ,iri $ersamaan "an $er#e3aan "i an&ara #*ek+ Kema!iran #*ek (an% mem$un(ai ,iri (an% sama "ile&akkan ke "alam kum$ulan (an% sama+ Pemer!a&ian # le! "i#a!a%ikan ke$a"a &i%a *enis/ i+ ii+ Pengelasan bersiri "i mana #*ek "ile&akkan "alam sa&u uru&an #er$erin%ka& #er"asarkan ,iri1,irin(a+ Pengelasan perduaan "i mana semua #*ek "i#a!a%i ke$a"a "ua su#se& #er"asarkan sama a"a se&ia$ #*ek mem$un(ai a&au &i"ak mem$un(ai ,iri1,iri &er&en&u+ iii+ Pengelasan berbilang tahap "i mana #*ek "ikelaskan se,ara #inari #e#era$a kali un&uk men%!asilkan !irarki se& "an su#se& Kema!iran $r ses sains men%elas mem# le!kan muri"1muri" men(usun sesua&u men%iku& $era&uran umum ser&a memu"a!kan mereka #ela*ar sesua&u (an% #aru "en%an mem#an"in%kan ,iri1,irin(a "en%an $en%elasan (an% se"ia a"a+ :am#a!an "en%an men%elas) muri" "a$a& "i&un*ukkan $el#a%ai ,ara 35

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) $en%elasan sesua&u #*ek "a$a& "ilakukan ser&a mem#eri kese"aran #a!a2a

$en%elasan men*a"ikan ke'a!aman &en&an% sesua&u le#i! &ersusun+ 6 n& !/ i. Pen+e(a an *er iri :in%%i Paling tinggi Ra!ah 1 ii. Pen+e(a an $er%&aan

Paling rendah

Ra*a! < ,iri-.iri /an+ %i$erha'i0an Ba"an #er#in&ik Ba"an #ula& :e$i #a"an #er#en&uk s,all $ Ba"an #er*alur A"a #ula&an "i a&as #a"an > "ari$a"a ek rn(a #er%elun% 1a 1)8)7 1)= 7 < 3 = Ti%a0 <)3)= <)3)8)7 1)<)3)=)8 1)3)=)8)7 1)<)=)8)7 1)<)3)8)7

Ber"asarkan ra*a! 1) semua #*ek "ikelaskan se,ara $er"uaan "i mana semua #*ek "i#a!a%i ke$a"a "ua su#se& #er"asarkan sama a"a se&ia$ #*ek mem$un(ai a&au &i"ak mem$un(ai ,iri1,iri &er&en&u+ iii+ Pen+e(a an *er*i(an+ 'aha$. 36

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

Ra!ah # 1.# Men+&0&r %an men++&na0an nom*or

Kebolehan membuat pemerhatian secara kuantitatif yang melibatkan penggunaan alat piawai

Dalam ka*ian sain&i'ik (an% meli#a&kan $en(uka&an muri" *u%a $erlu memiliki kema!iran men%am#il #a,aan (an% &e$a& "an men(elesaikan $en%iraan+ Ke&e$a&an "alam $en(uka&an #er%an&un% ke$a"a kesesuaian ala& "an uni& (an% "i%unakan+ Dalam $r ses sains men%ukur "an men%%unakan n m# r) muri" "a$a& "ia*ar men(uka& "en%an #e&ul "an mem# le!kan $en(uka&an "i#ua& "en%an men%%unakan ala& "an uni& $en(uka&an (an% #e&ul "an sesuai "en%an a$a (an% !en"ak "isuka&+

1.2

Mem*&a' in)eren

37

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

Proses membuat kesimpulan awal untuk menerangkan peristiwa atau objek berdasarkan pemerhatian. Pengalaman lepas digunakan sebagai asas untuk membuat kesimpulan awal tersebut. Kesimpulan yang dibuat ini mungkin benar atau tidak.

Mem#ua& in'erens a"ala! mem#ua& kesim$ulan a2al (an% l %ik) (an% mun%kin #enar a&au &i"ak #enar) un&uk meneran%kan $eris&i2a a&au $emer!a&ian &en&an% sesua&u $erkara a&au eks$erimen (an% "i*alankan+ Ia *u%a # le! "imaksu"kan "en%an men&a'sir) meneran%kan a$a (an% "i$er!a&ikan a&au men%a$a sesua&u $erkara i&u &er*a"i+ In'erens mem# le!kan $eneran%an a2al un&uk sesua&u $emer!a&ian "ilakukan ser&a mem# le!kan !i$ &esis "i#ua& su$a(a $en(iasa&an se&erusn(a "a$a& "i*alankan+ Melalui in'erens *u%a muri"1muri" "a$a& melalui $r ses $emikiran (an% kri&is semasa !en"ak men%!uraikan sesua&u $emer!a&ian+ 6 n& !/ Muri"1muri" "i#a2a keluar un&uk mem#ua& $emer!a&ian men%enai "aun (an% #erlu#an%1lu#an% "an #er& m$ k1& m$ k , kla&+ Ken(a&aan A 1+ Daun #e2arna !i*au "an mem$un(ai & m$ k1& m$ k , kla& <+ :er"a$a& #e#era$a lu#an% $a"a "aun Ken(a&aan B 1+ : m$ k 4& m$ k , kla& ini mun%kin "ise#a#kan le! ra,un+ <+ Lu#an%1lu#an% ini !asil %i%i&an seran%%a a&au ula&+

Ken/a'aan B meneran+0an 0en/a'aan A. Ken/a'aan B a%a(ah in)eren .

1.3

Merama(
Membuat jangkaan tentang sesuatu peristiwa berdasarkan pemerhatian dan pengalaman yang lalu atau data yang boleh dipercayai

38

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

6 n& !/ i+ ii+ iii+ Hari !u*an "an ma&a!ari (an% keluar+ Kemun%kinan a"a $elan%i Ma%ne& lema! menarik lima kli$ ker&as) sa(a meramalkan ma%ne& (an% kua& akan menarik le#i! #an(ak kli$ ker&as+ Jika sa(a le$askan "ua #i*i # la $a"a masa (an% sama) mereka akan men(en&u! &ana! $a"a masa (an% sama+ 1.4 Ber0om&ni0a i
Proses untuk menentukan dan menjangka peristiwa yang akan berlaku. Berdasarkan kepada pemerhatian dan pengalaman yang lalu atau data yang boleh dipercayai.

Makluma& "an i"ea # le! "alam $el#a%ai #en&uk se$er&i lisan) &ulisan) %ra') %em#ara*a!) m "el a&au *a"ual+ A$a#ila meneran%kan sesua&u #*ek) an"a akan #erk munikasi se,ara #erkesan *ika an"a i+ ii+ iii+ i.+ .+ Han(a men%!uraikan a$a (an% "i$er!a&ikan #ukan a$a (an% "iin'erkan+ Mem#ua& ke&eran%an rin%kas men%%unakan #a!asa (an% &e$a&+ Men(am$aikan makluma& "en%an &e$a&+ Per&im#an%kan $an"n%an lain "an $en%alaman masa lalu+ Da$a&kan maklum #alas+

6 n& !/

39

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

D Ra!ah 2

Ra*a! = menun*ukkan ,ara1,ara #erlainan men(am$aikan makluma&+ 1.5 Men++&na0an $erh&*&n+an r&an+ %an ma a

Kebolehan memperihalkan atau menunjukkan lokasi, arah, bentuk dan saiz sesuatu objek dan perubahannya mengikut masa

Kema!iran men%%unakan $er!u#un%an ruan% "an masa ini meru$akan sa&u $r ses mem$eri!alkan a&au menun*ukkan l kasi) ara!) #en&uk "an sai3 sesua&u #*ek "an $eru#a!an men%iku& masa+ Semua $eris&i2a #erlaku $a"a masa "an &em$a& (an% &er&en&u+ Per!u#un%an ruan% "an masa un&uk sesua&u $eris&i2a &er&en&u a"ala! le#i! $en&in% #er#an"in% "en%an $eris&i2a1$eris&i2a (an% lain+ Se#a%ai , n& ! men(iasa& alam #a!an se$er&i semasa #ela*ar si'a&1si'a& 'i3ikal

40

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) #a!an &i"ak $en&in% #a%i kema!iran $r ses asas sains $er!u#un%an ruan% "an masa+ Men%%unakan $er!u#un%an ruan% "an masa men(e"arkan ki&a #a!a2a se&ia$ $eru#a!an i&u a"ala! men%iku& masa+ Per!u#un%an ruan% "an masa mem#an&u ki&a men(usun $eris&i2a1$eris&i2a men%iku& kr n l %i+ 6 n& !/ Pen(emaian #i*i ka,an%+ Muri" "iara!kan men%ukur ke&in%%ian anak #eni! ka,an% se&ia$ !ari selama 1 min%%u+

Ra!ah 3

1.6

Men'a) ir ma0(&ma'

41

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

Kebolehan memberi penerangan rasional tentang objek, fenomena, atau pola berdasarkan maklumat data yang dikumpul

Da&a (an% "ikum$ul mun%kin "alam $el#a%ai #en&uk se$er&i *a"ual) %am#ara*a!) %ra') %am#ar "an lain1lain la%i+ Kema!iran men&a'sir makluma& $en&in% kerana ia akan mem# le!kan ki&a/ i+ ii+ iii+ Men"a$a&kan se#an(ak mun%kin makluma& "ari$a"a *a"ual) %ra' "an %am#ara*a!+ meli!a& $er!u#un%an "i an&ara $em# le!u#a!1$em# le!u#a! (an% &erli#a&+ mem#ua& sesua&u rumusan+

Kema!iran $r ses men&a'sir makluma& meru$akan lan*u&an #a%i kema!iran $r ses #erk munikasi+ Se#aran% makluma& (an% "ikum$ul "a$a& "i&a'sir un&uk "ik munikasikan se,ara lisan a&au #er&ulis+ -n&uk men&a'sir makluma& "en%an ma!ir) $emer!a&ian (an% &eli&i $erlu "i#ua&+ Pen%alaman (an% se"ia a"a meru$akan asas un&uk mem#an&u sese ran% men&a'sir makluma& "en%an #i*ak+ Men&a'sir %ra' meru$akan sa&u kema!iran (an% $en&in% "alam sains kerana %ra' meru$akan ala& #er'ikir "an #erk munikasi+ Muri"1muri" sek la! ren"a! #erke# le!an #ela*ar men&a'sir %ra' sekiran(a la&i!an "i#eri "en%an se,uku$n(a+ 6 n& ! / 1+

42

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

Ra!ah 4 Men&a'sir makluma& #er"asarkan Ra*a! 7+ 1+ Ra*a! "i a&as menun*ukkan &er"a$a& em$a& *enis $en,emaran iai&u $en,emaran air) u"ara) #un(i "an alam seki&ar+ <+ Pen,emaran air "ise#a#kan le! $em#uan%an sisa kilan% "an sam$a! sara$ ser&a $en%aliran air (an% men%an"un%i ra,un seran%%a "an #a*a kimia ke sun%ai) &asik "an lau& (an% #er!am$iran+ 3+ Pen,emaran u"ara $ula "ise#a#kan le! %as "an asa$ #era,un "ari kilan% "an eks s ken"eraan+ =+ Pen,emaran alam seki&ar "ise#a#kan le! $em#uan%an sam$a! sara$ "ari ruma!) ke"ai "an $asar) ser&a %as "an asa$ "ari kilan% ke mera&a1 ra&a &em$a&+ 8+ Pen,emaran #un(i $ula "ise#a#kan le! #un(i kua& "ari ken"eraan "an ala&1ala& elek&r nik se$er&i ra"i "an &ele.is(en+

43

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) 1.7 Men%e)ini i Se.ara O$era i

Proses memberi definisi tentang sesuatu konsep atau keadaan dengan menyatakan perkara yang perlu dilakukan dan diperhatikan.

-n&uk men"e'inisi sa&u $erka&aan se,ara &in"akan ( $erasi) "an #ukan !an(a "en%an men%%unakan $erka&aan1$erka&aan (an% lain+ Dalam sains) ki&a $erlu men"e'inisikan is&ila!1is&ila! i&u *elas "an &i"ak men%elirukan+ De'inisi se,ara $erasi akan "a$a& mem#an&u ki&a men(a&akan a$a (an% ki&a $er!a&ikan a&au a$a (an% ki&a #ua& i&u "en%an *elas su$a(a $i!ak lain "a$a& men%e&a!ui &an$a kekeliruan+ Semasa men*alankan eks$erimen) "e'inisi se,ara $erasi "i$erlukan

un&uk mrn%k munikasikan $em# le!u#a! "en%an &e$a&+ Se#a%ai , n& !) un&uk men%ka*i #a%aimana senaman mem$en%aru!i ka"ar "en(u&+ Jenis senaman mes&i "i"e'inisikan se,ara $erasi su$a(a semua $em#a,s men%e&a!ui "en%an *elas &en&an% *enis senaman "alam eks$erimen #erkenaan+ 6 n& !/ Beriku& a"ala! "ua ken(a&aan men%enai asid. i+ ii. Asid ialah bahan yang mengandungi hidrogen. Asid ialah bahan yang menukarkan kertas litmus biru menjadi merah A$aka! $er#e3aan an&ara ken(a&aan1ken(a&aan i&u? B le!kan an"a menen&ukan (an% manaka! "e'inisi se,ara $erasi?

44

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) Dalam ken(a&aan ke"ua) &in"akan asi" menukarkan 2arna ker&as li&mus # le! "ilakukan "an "i$er!a&ikan) manakala ken(a&aan $er&ama &i"ak # le! "i$er!a&ikan+ Ken(a&aan ke"ua a"ala! definisi secara operasi bagi asid+ Pen%uasaan kema!iran men"e'inisi se,ara $erasi a"ala! $en&in% kerana/ i+ ii+ iii+ Men%!uraikan k nse$ a&au $em# le!u#a! i&u "alam #en&uk (an% # le! "iken"alikan+ Mem# le!kan $emer!a&ian a&au $en%ukuran "ilakukan #a%i $em# le!u#a! "alam sesua&u $en(iasa&an+ Mem# le!kan $em#e3aan "i#ua& "i an&ara, n& ! "an #ukan , n& ! sesua&u k nse$+ 1.10 Men+a8a( Pem*o(eh&*ah

Pembolehubah boleh jadi satu faktor, keadaan atau hubungan yang boleh diubah dalam suatu kejadian atau sistem yang dikaji Pembolehubah dimanipulasikan untuk menghasilkan perubahan dalam pembolehubah kedua !pembolehubah bergerakbalas" Pembolehubah lain yang mungkin mempengaruhi keputusan perlu dimalarkan !pemboleh ubah dimalarkan"

Dalam

sesua&u

$en(iasa&an) &er&en&u) sala!

un&uk sa&u

memer!a&i "ari$a"an(a lain (an% (an%

!u#un%an

an&ara

"ua un&uk

$em# le!u#a! sama)

"imani$ulasikan mun%kin

men%!asilkan $eru#a!an "alam $em# le!u#a! (an% ke"ua+ Pa"a masa (an% $em# le!u#a!1$em# le!u#a! "imalarkan+ :in"akan mem$en%aru!i @mengawal ke$u&usan inila! "inamakan

pembolehubah. Mem$ela*ari kema!iran men%a2al $em# le!u#a! $en&in% kerana ia/ 45

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

i+ ii+ iii+

Mem#an&u Mene&a$kan

ki&a

menen&ukan

"en%an

&eli&i

$em# le!u#a! su$a(a

(an% &i"ak

men(e#a#kan sesua&u kesan ke$a"a ke$u&usn u*ika*i (an% "ilaksanakan+ $em# le!u#a!1$em# le!u#a! &er&en&u mem#eri kesan ke$a"a ke$u&usan u*ika*i+ Mem#an&u ki&a menen&ukan #a!a2a sesua&u kesan a"ala! "ise#a#kan le! pembolehubah dimanipulasi ke a&as pembolehubah gerakbalas+ 6 n& !/

Bekas ka,a "i&elan%ku$kan

Lilin #ern(ala

Ra!ah 3 Na"ia! &ela! melakukan eks$erimen / Se#a&an% lilin "in(alakan+ Se#ua! #ekas ka,a "i&elan%ku$kan un&uk menu&u$ lilin i&u+ Masa un&uk lilin &er$a"am "i,a&a&kan+ Eks$erimen "iulan%i "en%an men%%unakan #ekas1#ekas ka,a (an% #erlainan saiz

46

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) Apakah tujuan eksperimen Nadiah :u*uan eks$erimen "i a&as a"ala! men%ka*i kesan saiz bekas ke a&as masa untuk lilin terpadam se"an% "ika*i+ !aiz bekas kaca "an masa untuk lilin terpadam a"ala! $em# le!u#a!1 $em# le!u#a! "alam eks$erimen (an% "i*alankan+ Sai3 #ekas "iu#a! un&uk menen&ukan kesann(a ke a&as masa un&uk lilin &er$a"am+ Ale! i&u sai3 #ekas ka,a iala! pembolehubah yang dimanipulasi) manakala masa un&uk lilin &er$a"am a"ala! $em# le!u#a! (an% #eru#a!+ Pem# le!u#a! (an% #eru#a! ini "inamakan pembolehubah gerakbalas+ Mem$ela*ari kema!iran men%a2al $em# le!u#a! $en&in% keana ia/ i+ Mem#an&u ki&a menen&ukan sesua&u kesan "en%an ke$a"a &eli&i $em# le!u#a! u*ika*i su$a(a (an% (an% &i"ak

men(e#a#kan "ilaksanakan+ ii+ iii+ Mene&a$kan

ke$u&usan &er&en&u

$em# le!u#a!1$em# le!u#a!

mem#eri kesan ke$a"a ke$u&usan u*ika*i+ Mem#an&u ki&a menen&ukan #a!a2a sesua&u kesan a"ala! "ise#a#kan le! pembolehubah yang dimanipulasi ke a&as pembolehubah gerakbalas+

1.11

Mem*&a' Hi$o'e i

Proses menghasilkan satu kenyataan umum yang difikirkan benar berdasar inferens, untuk menerangkan suatu perkara atau peristiwa. Merupakan suatu ramalan mengenai hubungan antara dua atau lebih pembolehubah. Boleh diuji untuk membuktikan kesahihannya.

47

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) Se,ara &er$erin,i) kema!iran mem#ua& !i$ &esis a"ala! ke# le!an/ Memberi cadangan penerangan berasaskan pemerhatian awal mereka. o 6 n& !/ Muri"1muri" memer!a&i ke&ul1ke&ul %aram melaru& "alam air "an mem#ua& !i$ &esis #eriku&/ o Hi$ &esis/ !aiz bahan larut mempengaruhi masa dikehendaki untuk bahan itu larut dalam air. Membuat deduksi logik berasaskan kefahaman atau pengetahuan sedia ada. o 6 n& !/ Ke'a!aman #a!a2a u"ara lem#a# men%an"un%i le#i! #an(ak 2a$ air akan mem# le!kan !i$ &esis #eriku& "i#ua&+ o Hi$ &esis/ Kain kerin% le#i! ,e$a& $a"a kea"aan kerin% "ari$a"a kea"aan lem#a#+ Membuat kenyataan dalam bentuk yang boleh diuji. o 6 n& ! !i$ &esis / Jika su!u #er&am#a!) le#i! #an(ak #a!an laru& melaru& "i "alam air+

Pen%uasaan kema!iran mem#ua& !i$ &esis a"ala! $en&in% kerana ia/ i+ ii+ Men%%alakkan kema!iran #er'ikir se,ara kri&is semasa memili! an&ara #e#era$a ,a"an%an $eneran%an+ Mem# le!kan $eneran%an$eris&i2a a&au ke*a"ian (an% #erlaku "i $erseki&aran+

48

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) iii+ i.+ Mem#eri kese"aran #a!a%2a &er"a$a& $el#a%ai $eneran%an #a%i $emer!a&ian+ Mem#eri kese"aran #a!a2a ken(a&aan "alam #en&uk (an% # le! "iu*i "i$erlukan a$a#ila men,ari *a2a$an ke$a"a sesua&u+ 1.12 Men+e0 $erimen

Menyiasat, memanipulasikan pembolehubah dan hipotesis untuk membuat keputusan

Men%eks$erimen men%ai&kan $r ses1$r ses se,ara sis&ema&ik+ Sa&u eks$erimen meli#a&kan $en%u*ian !i$ &esis "an $en%a2alan $em# le!u#a!+ Muri"1muri" sek la! ren"a! masi! #elum men,a$ai &a!a$ kema&an%an un&uk men*alankan eks$erimen se#enar+ ;alau #a%aimana $un) mereka #erke# le!an men%%unakan $r ses1$r ses sains #eriku& un&uk men*alankan $r *ek1$r *ek $ili!an (an% #ersesuaian "en%an &a!a$ kema&an%an mereka/ i+ ii+ Men(a&akan !i$ &esis+ Men(a&akan $em# le!u#a! (an% "imani$ulasi) $em# le!u#a! (an% #er%erak #alas "an $em# le!u#a!1$em# le!u#a! (an% "imalarkan "alam eks$erimen+ iii+ i.+ .+ .i+ Mereka #en&uk kae"a! men%um$ul "a&a) iai&u men(a&akan lan%ka!1 lan%ka! eks$erimen "en%an *elas+ Men%um$ul "a&a) iai&u men*alankan eks$erimen un&uk men%u*i !i$ &esis "en%an ,ara men%u#a! $em# le!u#a! (an% "imani$ulasikan+ Men&a'sir makluma&) iai&u mem$ersem#a!kan "a&a "alam #en&uk lukisan) *a"ual) ,ar&a) %ra' "s#+ Meneran%kan eks$erimen+ "a$a&an eks$erimen "an men(a&akan kesim$ulan

49

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS) Dalam sek la! ren"a!) $r ses sains le#i! "i$en&in%kan #er#an"in% "en%an "a&a (an% "i$er le!i "ari$a"a eks$erimen (an% "i*alankan+ 6 n& !/ Muri"1muri" se"an% men*alankan ak&i.i&i me(iasa& masala!/

#pakah yang mempengaruhi kadar gula melarut di dalam air$

Mereka &ela! memili! !i$ &esis #eriku& un&uk "isiasa&/

%ipotesis " !emakin banyak kuantiti gula# semakin lambat ia melarut Mereka men%%unakan kuan&i&i1kuan&i&i #erlainan (7) 1<) 1B "an 30 %) %ula "an <00 ml air+ Air "ika,au se!in%%a &ia"a !a#lur %ula keli!a&an+ Se#elum melakukan ak&i.i&i #e#era$a $em# le!u#a!1$em# le!u#a! (an% &erli#a& &ela! "ikenal $as&ikan) iai&u/ suhu air kuantiti air cara mengacau air dan jenis gula

Da&a (an% "ikum$ul &ela! "irek " "alam *a"ual 1+ Kuan&i&i %ula (%) 7 1< 1B 50 Masa un&uk %ula melaru& (saa&) 30 70 B0

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

30

C0

Ja%&a( 1 Ber"asarkan Ja"ual 1) muri"1muri" men(a&akan $er!u#un%an (an% "i$er le!i "i an&ara $em# le!u#a!1$em# le!u#a! (an% se"an% "iu*i+

La'ihan 1.

:eran%kan $er#e3aan "i an&ara $emer!a&ian) in'erens "an ramalan+ Ilus&rasikan $er#e3aan ini+

2.

Ran,an%kan sa&u ak&i.i&i (an% sesuai #a%i se&ia$ kema!iran $r ses sains &erse#u& "an laksanakan "i "alam makmal+

Memi0ir

Ber"asarkan $en%alaman men%a*ar "i sek la!) &eran%kan men%a$a kema!iran $r ses sains $erlu "i&era$kan "alam $en%a*aran "an $em#ela*aran+

Bahan Ba.aan Pem*e(a!aran Ken%iri Ga&!er in' rma&i n 'r m / !&&$/55222+uni n+k1<+s,+us5ems5S,ien,e11Pr ,essD<0Skills+!&m !&&$/55222+s,ri#"+, m5" ,5=178E35Kema!iran1Pr ses1Sains !&&$/55222+sli"es!are+ne&5s(a3a(asmin5kema!iran1$r ses1sains Men+&m$&( Ma0(&ma'

51

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

Kum$ulkan makluma& "ari sum#er1sum#er (an% sesuai men%enai $e&un*uk #a%i se&ia$ kema!iran $r ses sains

2.

Perin+0a'-$erin+0a' $en+a!aran 0emahiran $ro e m&ri% *erma a(ah $em*e(a!aran.

ain

0e$a%a

Men%enal$as&i k nse$ "an &ermin l %i Men%analsis #a!an Men%analisis $en%e&a!uan asas Hu#un%an "en%an ke!i"u$an se!arian A$likasi "alam ke!i"u$an In&eraksi s sial Men+ena($a 'i 0on e$ %an 'ermino(o+i

2.1

6 n& ! / Manusia K nse$ / Manusia :ermin l %i / (a) (#) (,) (") 2.2 Jan&ina 1 lelaki) $erem$uan Ba!a%ian &u#u! 1 ke$ala) &elin%a) kaki "an se#a%ain(a 8 "eria 1 #au) $en"en%aran) $en%li!a&an) sen&u!an "a n rasa Penam$ilan 'i3ikal 1 ,iri1,iri luaran

Men+ana(i i *ahan Guru $erlu men%%unakan #a!an1#a!an5ala& #an&u men%a*ar un&uk

men%a*ar k nse$ sains+ 6 n& ! / Ba!a%ian1#a!a%ian &u#u! manusia) %unakan muri" se#a%ai m "el+ Ba!an1#a!an (an% "i%unakan $erlula! &i"ak #er#a!a(a) mu"a! "iken"ali) mu"a! "i$er le!i "an se#a%ain(a+ 52

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

2.#

Men+ana(i i $en+e'ah&an a a

Guru $erlu men,un%kil $en%e&a!uan se"ia a"a muri" men%enai k nse$ (an% "ia*ar+ 6 n& ! / Ba!a%ian1#a!a%ian &u#u! manusia) min&a muri"1muri" analisis "iri mereka &erle#i! "a!ulu "an namakan #a!a%ian1#a!a%ian &erse#u&+
2.2

H&*&n+an %en+an 0ehi%&$an eharian

Melalui kema!iran $r ses sains muri"1muri" # le! meneran%kan 'en mena (an% #erlaku "i sekelilin% mereka+ 6 n& ! / Mem#ua& r &i+ Be#era$a kema!iran $r ses sains se$er&i memer!a&i) meramalkan) men%ukur "an men%%unakan n m# r "an men%a2al $em# le!u#a! &erli#a&+
2.3

A$(i0a i %a(am 0ehi%&$an

Men%%unakan kema!iran $r ses sains un&uk men,ari *a2a$an ke$a"a s alan1 s alan #erkai&an alam semula *a"i+ 2.4 In'era0 i o ia(

Men%%unakan kema!iran $r ses sains un&uk men"a$a&kan "an men(am$aikan makluma& (an% #erkai&an alam semula *a"i+

La'ihan

An"a "ike!en"aki meran,an% sa&u ak&i.i&i #erkai&an kema!iran $r ses sains "alam $ela*aran sains #a%i muri" #ermasala! $em#ela*aran+

Reha'

;ell " ne) &ake a #reak n 2F :ime ' r a ,u$ ' , ''ee #e' re ( u % & &!e neG& & $i,

53

(PKB3110 KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS)

54