KAJIAN GEOGRAFI

TEMPATAN
NAMA

AMZAR B.ROSLI

TINGKATAN

1 DEDIKASI 2010

NO.KAD PENGENALAN :

970831-07-5407

TEMA

TUMBUHAN-TUMBUHAN

SEMULA JADI DAN HIDUPAN

LIAR
TAJUK

KAJIAN EKO-PELANCONGAN
DI HUTAN LIPUR BUKIT
MERTAJAM

GURU PENILAI

PN. ROSESAZALINA BINTI

ISMAIL

SKOR:

/50

1.0 TAJUK KAJIAN

KAJIAN EKO-PELANCONGAN
DI HUTAN LIPUR BUKIT
MERTAJAM

2.0

BIL

SENARAI KANDUNGAN

PERKARA

MUKA SURAT

1.

Tajuk Kerja Kursus

2.

Senarai Kandungan

ii

3.

Penghargaan

iii

4.

Pendahuluan

5.

Objektif Kajian

6.

Kawasan Kajian

7.

Kaedah Kajian

8.

Dapatan Kajian

9.

Rumusan

23

10.

Lampiran

11.

Rujukan

12.

Penilaian Umum

ii

3.0 PENGHARGAAN
Saya

AMZAR B. ROSLI ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan dan

ucapan ribuan terima kasih kepada Pengetua sekolah saya dan guru mata pelajaran Geografi
saya iaitu Puan ROSESSAZALINA BT. ISMAIL yang banyak membantu dan tidak jemu

memberi tunjuk ajar dan memberikan maklumat yang saya perlukan untuk menyiapkan
Kajian Geografi Tempatan (KGT) ini.
Selain itu, saya juga ingin mengucapkan terima kasih tidak terhingga kepada ibu
bapa serta ahli keluarga yang telah memberi sokongan dan galakan kepada saya sepanjang
menyiapkan kajian ini.
Akhir sekali, saya ingin mengucapkan terima kasih kepada semua pihak yang telah
membantu saya menyiapkan kajian ini secara langsung ataupun tidak langsung. Tidak lupa
juga kepada rakan-rakan saya,

yang

telah banyak berkongsi maklumat serta banyak

memberikan buah fikiran kepada saya untuk menyiapkan kajian ini.

iii

4.0

PENDAHULUAN
Saya AMZAR

B.

ROSLI

pelajar

Tingkatan Satu di Sekolah Menengah

Kebangsaan Tinggi Bukit Mertajam. Bagi memenuhi keperluan mata pelajaran Geografi,
saya diwajibkan menyiapkan satu kerja kursus iaitu Kajian Geografi Tempatan (KGT).
Saya memilih Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar sebagai tema
kajian dan Eko-Pelancongan di Hutan Lipur Ceruk Tok Kun sebagai tajuk kajian

saya.

Saya telah menjalankan kajian ini selama beberapa minggu. Saya memilih Hutan

Lipur Ceruk Tok Kun sebagai kawasan kajian saya.

Sebab utama saya memilih kawasan ini sebagai kawasan kajian kerana di kawasan
ini terdapat beberapa keistimewaan yang tidak terdapat di tempat lain serta ianya terletak
tidak jauh dari rumah saya. Jarak kawasan ini dari rumah saya hanya 7 km dan saya
hanya memerlukan 30 minit untuk sampai ke sana.
Selain itu, Hutan Lipur Ceruk Tok Kun ini juga tidak asing bagi saya dan keluarga.
Kami sering berkunjung ke sana pada hujung minggu untuk beriadah. Pengunjung yang
ingin menikmati keindahan semula jadi dan beriadah tidak akan dikenakan sebarang
bayaran masuk. Oleh itu, ramai pengunjung meluangkan masa untuk berehat bersama
keluarga di samping menikmati keindahan semula jadi tempat ini yang masih terjamin
keasliannya.
Kedudukannya yang strategik itu di kaki Bukit Mertajam memberikannya
suhu yang sederhana dan nyaman. Kawasan ini mempunyai infra yang lengkap dan
ianya mempunyai sebuah tempat tadahan air reservoir bagi membekal air kepada
Keretapi Tanah Melayu dan pengaliran air minuman ke Ampangan Mengkuang.

5. Objektif Kajian

Mengenal pasti tumbuh-tumbuhan semula jadi dan hidupan liar yang terdapat di

kawasan kajian untuk mengelakkan kepupusan.

Mengenal pasti kegiatan yang dijalankan di kawasan Hutan Lipur Ceruk Tok Kun
untuk memajukan kawasan kajian.

Mengetahui tentang keistimewaan yang terdapat di Hutan Lipur Ceruk Tok

Kun

dan potensi eko-pelancongan terhadap penduduk sekitar kawasan kajian bagi meninggikan
taraf hidup masyarakat setempat.

Mengkaji kesan kegiatan manusia terhadap alam sekitar di kawasan kajian untuk
mengelakkan pembaziran sumber alam.

Mencadangkan langkah-langkah untuk mengurangkan kesan negatif terhadap alam

sekitar supaya tumbuh-tumbuhan dan hidupan liar terpelihara untuk generasi
akan datang.

6.0 KAWASAN KAJIAN

PEMANDANGAN PINTU MASUK KE KAWASAN HUTAN LIPUR

BUKIT MERTAJAM

6.1

3
KEDUDUKAN KAWASAN KAJIAN:
Hutan Lipur Ceruk Tok Kun yang berkeluasan 37 hektar ini terletak di
Jalan Kolam Air, Ceruk Tok Kun, Bukit Mertajam. Hutan ini terletak di

kaki Bukit Mertajam, Seberang Perai Tengah, lebih kurang 23 km dari Bandar
Butterworth. Hutan Lipur Bukit Mertajam terletak di Hutan Simpan Bukit
Mertajam yang mempunyai jenis Hutan Dipterokarp Bukit dan Pamah.
Kedudukan hutan lipur ini setinggi 457 meter dari aras laut. Hutan Lipur
Bukit Mertajam terletak kira-kira 6 kilometer di pinggir bandar Bukit
Mertajam (Cerok To'Kun) iaitu melalui jalan ke Kulim.

Peta I:

PETA DAERAH HUTAN LIPUR BUKIT MERTAJAM

Peta II:

PETA KAWASAN HUTAN LIPUR BUKIT MERTAJAM

5

6.2

LATAR BELAKANG KAWASAN KAJIAN:

Terdapat bermacam-macam tarikan yang terdapat di sini seperti chalet,
cafe, air yang mengalir turun dari bukit dan juga kawasan kolam

tadahan air untuk mandi manda di kaki bukit kawasan hutan rekreasi
ini. Pelbagai aktiviti dan kemudahan disediakan seperti:

Padang Bermain

Taman Keluarga

Teleskop

Taman Burung

Hutan Lipur Bukit Mertajam, ditadbir oleh Kementerian Perhutanan Negeri

Pulau Pinang.

Pengarah Perhutanan Negeri Pulau Pinang

Jabatan Perhutanan Negeri Pulau Pinang.
Tkt. 20, Menara KOMTAR,
10000 Pulau Pinang.
Tel. : 06-6505250

6.3

TUJUAN KAWASAN KAJIAN DIPILIH:

Sebahagian besar kawasan ini masih mempunyai flora asalnya terdiri dari
Meranti rambai daun, Meranti seraya dan Kedondong. Udara bukit yang
sejuk menggalakkan pertumbuhan paku-pakis, epifit, bunga-bunga
hutan serta rama-rama, burung dan serangga yang biasanya tidak
ditemui di kawasan tanah pamah. Daya penarik termasuklah sungai-sungai
yang mengalir jernih, air terjun kecil, kolam-kolam mandi, kawasan
perkelahan, taman permainan kanak-kanak, pelantar pemandangan, flora hutan
seperti paku-pakis, pokok bunga-bungaan hutan, serta rama-rama, burungburung dan serangga 'exotic'.

AIR TERJUN KECIL YANG MENAMBAT HATI PENGUNJUNG

SUASANA DAMAI DI HUTAN LIPUR

BUKIT MERTAJAM
7

7.0 KAEDAH KAJIAN

7.1

KAEDAH PEMERHATIAN:
Saya membuat pemerhatian pelbagai jenis tumbuhan dan hidupan liar yang
terdapat di kawasan kajian.

Saya juga melihat petempatan di sekitar kawasan

kajian saya.

7.2

KAEDAH TEMU BUAL:

Saya telah menemubual seorang responden iaitu Kakak Mar. Beliau tinggal
di Kampong Kolam. Beliau berusia 19 tahun. Beliau berniaga goreng pisang,
kuih muih dan juga minuman ringan pada waktu petang. Menurut beliau
waktu pagi ramai pengunjung datang untuk berjoging, waktu petang ramai
orang datang beriadah.

7.3

MELAYARI INTERNET:
Saya meminta bapa membantu untuk melayari internet untuk mendapatkan
isi-isi penting bagi menyiapkan kerja kursus ini. Saya juga membuat rujukan
daripada buku teks Geografi dan suratkhabar.

8.0 DAPATAN KAJIAN:

JENIS-JENIS TUMBUHAN DAN HIDUPAN LIAR YANG TERDAPAT DI
KAWASAN KAJIAN DAN KEGIATAN MASYARAKAT SEKITAR TERHADAP
ALAM SEKITAR:

8.1

Semasa saya dan keluarga melawat dan melihat kawasan sekitar, kami dapat
melihat pelbagai jenis tumbuhan yang biasa dan belum saya lihat di sekitar
rumah saya. Terdapat kira-kira 30 spesies pokok utama dijumpai di sini.
Setiap pokok di sini mempunyai kegunaannya yang tersendiri. Saya
merasa bangga dengan keunikan alam dan berharap ia dapat dikekalkan
untuk dilihat oleh generasi akan datang.
tumbuh-tumbuhan yang terdapat di sini.

Berikut adalah beberapa contoh

10

11

12

TUMBUHAN-TUMBUHAN SEMULA JADI DI KAWASAN KAJIAN

13

8.2

Selain itu, saya dan keluarga berpeluang melihat pelbagai jenis hidupan liar
di kawasan sekitar. Kami merasa gembira melihat ramai pengunjung yang
melayan kerenah beberapa ekor kera.
membahayakan pengunjung.

Saya pasti hidupan liar ini tidak

Saya berharap hidupan liar ini akan

dipelihara untuk tarikan pelancong ke kawasan ini.

14

GELAGAT MONYET-MONYET DI KAWASAN KAJIAN

15

SEBAHAGIAN SPESIS HIDUPAN LIAR DI KAWASAN KAJIAN

16
8.3

Selain itu, saya membuat pemerhatian di kawasan kajian dan mendapati

bahawa taburan pengunjung di hutan lipur adalah tidak sekata . Pada hari
bekerja, kebanyakan pengunjung datang untuk berjoging iaitu pada waktu
pagi.

Kebanyakan

pengunjung

tertumpu

di

kawasan

taman

permainan kanak-kanak dan kolam mandi di bawah paras Hutan

Lipur Bukit Mertajam pada hari Ahad ataupun cuti umum.

Carta I: MENUNJUKKAN WAKTU PETANG RAMAI PENGUNJUNG KE

KAWASAN KAJIAN

17

18
Sebuah kolam mandi, yang merupakan salah satu tarikan utama hutan lipur ini,
mengalu-alukan kedatangan para pengunjung yang meminati kegiatan sukan air.
Kawasan berkelah yang selesa dengan pondok-pondok rehat, meja dan bangku telah
disediakan untuk kemudahan pengunjung.
Sebuah tapak serta kemudahan asas seperti tempat memasak, kawasan unggun api, bilik
air serta bekalan air dan elektrik memenuhi keperluan riadah yang sangai popular ini.

8.4

Selain itu, terdapat gerai-gerai makan dan cenderamata di kaki bukit Hutan
Lipur

Bukit Mertajam.

Pengunjung yang ingin melihat pemandangan

seluruh bandar Bukit Mertajam boleh mendaki hingga ke puncak bukit.

Pendaki boleh memilih trek jalan berturap ataupun melalui hutan untuk sampai
ke kemuncak bukit.

AKTIVITI MERENTAS DENAI

19

PENGUNJUNG YANG KEPENATAN DAN DAHAGA BOLEH MENDAPATKAN

MAKANAN DI SINI

8.5

Pihak pengurusan hutan, Jabatan Hutan Negeri Pulau Pinang ada

menyediakan kemudahan chalet yang selesa kepada sesiapa yang
berminat. Selain itu Pihak Jabatan Hutan juga menjalankan kajian ke
atas tanaman pokok-pokok herba. Pengunjung juga tidak dibenarkan
memusnahkan tumbuhan ataupun hidupan liar. Pihak Jabatan Hutan
sentiasa memantau untuk memastikan kawasan kajian ini akan
berkembang sebagai salah satu tempat pelancongan yang menarik
kepada semua.

21

Untuk kemudahan para pengunjung dari jauh mahupun tempatan yang ingin
merasakan suasana malam dalam persekitaran hutan, sebanyak enam buah 'chalet'
yang setiap satu dilengkapi dengan bilik mandi, siap untuk kegunaan anda
22

RUMUSAN:
Hutan Lipur Bukit Mertajam bertaraf hutan dara dan penting dalam perkembangan ekopelancongan. Pelbagai kemudahan rekreasi telah disediakan di hutan lipur ini.
Keindahan alam semula jadi dengan pelbagai spesies pokok hutan ini telah dijaga
dengan baik.

Kawasan Hutan Lipur Bukit Mertajam adalah di bawah pengurusan

Jabatan Perhutanan Negeri Pulau Pinang. Pengurusan hutan yang baik, saya yakin
bahawa hutan lipur ini akan berkembang pesat. Generasi hari ini hanya meminjam
ALAM dari generasi akan datang.
CINTA KEPADA ALAM.

Oleh itu semua pihak mestilah mempunyai rasa

Sekiranya manusia membuat kerosakan dan memusnahkan

alam, manusia juga akan menanggung kesannya yang sukar diramal.

CADANGAN:
Saya ingin mencadangkan beberapa perkara untuk membantu alam terpelihara dan udara
bersih dapat dibekalkan kepada manusia:
1. Setiap rumah kediaman menanam pokok-pokok untuk membantu menghasilkan
oksigen yang bersih kepada manusia.
2. Haiwan yang hampir pupus perlu dibuat pemuliharaan. Sekiranya sesiapa yang
membunuh haiwan ini, perlu dikenakan tindakan yang berat.
23

Lampiran I
Senarai nama pokok yang terdapat di Hutan
Lipur :1. Meranti Seraya
2. Kedondong
3. Sesenduk
4. Tampoi
5. Balau Tembaga

6. Pulai
7. Cengal
8. Keranji
9. Antoi
10. Terap
11. Kapur
12. Medang
13. Kempas
14. Bungur

Lampiran II
Forestry Peninsular Malaysia
http://www.forestry.gov.my/homepage/chat96.html[
2010

Lampiran III:
Keratan surat khabar The Star

Rujukan
Forestry Peninsular Malaysia
http://www.forestry.gov.my/homepage/chat96.html[
2010

The Star