SHTETI I FRANKEVE ESHTE SHTET TIPIK I FEUDALIZMIT TE HERSHEM DHE I TAKON GRUPIT TE MBRETERIVE BARBARE.

. SHTRIHEJ NE TERRITORET E FRANCES VERIORE, TE BELGJIKES JUGORE DHE GJERMANIS JUGORE DERI NE ZVICER. NDAHET NE DY PERIUDHA: NE PERIUDHEN E MEROVINGEVE DHE KAROLINGEVE. BENEFICIUMI KA QENE NJE E MIRE TOKESORE E BANUAR ME PRODHUES TE DREJTPERDREJT TE CILEN SUNDIMTARET E ME VON EDHE PRONARET E MEDHENJE UA JEPNIN NJERZVE TE LIRE ME KUSHT QE KETA KUR TE THIRRESHIN TE VIHESHIN TE ARMATOSUR SI KALORES NE SHERBIN USHTARAK. AKTI JURIDIK ME TE CILIN BEHEJ NDRYSHIMI I STATUSIT JURIDIK TE FSHATARIT TE LIRE DHE I CILESIS JURIDIKE TE PRONES SE TIJ QUHEJ KOMENDACIO. SHTETI FRANKEVE KA QENE MONARKI PATRIMONIALE OSE BASHTINORE, ORGANI ME I RENDESISHEM KA QENE MONARKU, PUSHTETI I TE CILIT BAZOHEJ NE MUNDIUM OSE NE BANUESIN MRETEROR. MONARKU TE GJITHA FUNKSIONET E TIJ I KRYENTE NDERMJET APARATIT ADMINISTRATIV TE PALLATIT MBRETEROR. FUNKSIONARET E LARTE TE PALLATIT MBRETEROR ISHIN REFERENDARIUSI, KOMESET, KONTET SI DHE POZITEN ME TE MIRE E KISHTE MAJORDOMI. ORGANI TJETER I RENDESISHEM KA QENE KUVENDI POPULLOR. ORGANET TJERA TE RENDESISHME KANE QENE: KUVENDI I PALLATIT MBRETEROR, KUVENDI MAGNATEVE DHE KUVENDI KISHTAR. ORGANIZIMI I PUSHTETIT VENDORE KU U RUAJT ORGANIZIMI I ADMINISTRATES VENDORE ROMAKE QUHEJ CIVITATES NE KRYE ME KOMESIN, NDERSA NE ATO PJESE TE ADMINISTRATES FRENGE NJESIA THEMELORE ISHTE PAGUSI NE KRYE ME KONTIN. KETO NJESI ME VONE U QUAJTEN KONTEA. KONTET NDAHESHIN NE CENTENE NE KRYE ME TUNGININ OSE CENTENARIUSIN. DUKATAT ISHIN NJESI ME TE MEDHA SESA KONTET NE KRYE ME DUKEN. MARKAT OSE MARKONTET PERBEHESHIN NGA DISA PAGUSE DHE FORMOHESHIN NE VISET KUFITARE. E DREJTA NE SHTETIN E FRANKEVE NUK ISHTE UNIKE POR ISHTE NJE KONGLOMERAT I SISTEMEVE JURIDIKE. LIGJET E PARA TE PERSHKRUARA DHE TE KODIFIKUARA ME NORMA ZAKONORE ISHIN TE NJOHURA SI LEX BARBARORUM. NDER LIGJET E TJERA BARBARE ISHIN TE NJOHURA: LIGJI I SALIKEVE, I RIPUAREVE, I BURGUNDEVE. LIGJET ROMAKE TE BARBAREVE ISHIN: LEX ROMANA BARBARORUM DHE LEX ROMANA WISIGOTHORUM. E DREJTA SENDORE ISHTE E ZHVILLUAR DHE INSTITUTI ME I RENDESISHEM I SAJ KA QENE E DREJTA E PRONSISE MBI TOKEN. FORMA ME E RENDESISHME E PRONSISE ISHTE: PRONESIA E PJESTUESHME FEUDALE. E DREJTA FRENKE E DETYRIMEVE KA QENE E NGARKUAR ME SIMBOLIK DHE FORMALIZEM. E DREJTA PENALE NE SHTETIN E FRANKEVE KARAKTERIZOHEJ ME NJE VARGE RELIKTESH SIQ JANE: VETEGJYKIMI, HAKMARRJA, SISTEMI I KOMPOZICIONIT, PERGJEGJSIA KOLEKTIVE ETJ. KALIFATI ARAB: NE SHEK. V-VI ARABET JETONIN NE SHOQERI PRIMITIVE KU NJESIA ME E MADHE ISHE FISI I CILI NDAHEJ NE KLANE. KLANET NDAHESHIN NE VELLAZERI, NDERSA NJESIA ME E VOGEL ISHE FAMILJA. QYTETET ME TE RENDESISHME ISHIN: MEKA, JETRIBI, TAIFI, JEMENI. MUHAMEDI U PARAQIT NE FUND TE SHEKULLIT VI DHE NE FILLIM TE SHEK. VII. MUHAMEDI PERPILOJ KARTEN E MEDINES QE PARAQET JO VETEM KUSHTETUTEN E PARE TE SHTETIT ISLAM, POR NJEHERESH EDHE KUSHTETUTEN E PARE NE CILINDO SHTET TE BOTES. PAS VDEKJES SE MUHAMEDIT SI KALIFE TE PARE ERDHEN: EBU BEKRI (632-634) OMERI (634-644) OSMANI (644-656) ALIU (651-661). DERI NE VITIN 750 NE KRYE TE KALIFATIT ARAB QENDRONTE DINASTIA E OMAJADEVE, NDERSA PREJ KETIJ VITI E DERI ME 1258 SUNDOI DINASTIA E ABASIDEVE. NE SHEK. IX KALIFATI ARAB SHTRIHEJ NE 3 KONTINENTE: AZI, AFRIKE, EVROPE. POPULLSIA ISHTE E PERZIER DHE HETEROGJENE DHE NDAHEJ NE 4 KATEGORI: NE MUSLIMAN TE LIRE ME ORIGJINE, MAVALET, ZIMIJE DHE SKLLEVERIT. NE KRYE TE SHTETIT QENDRONTE KALIFI. ORGANET E TJERA QENDRORE ISHIN KUVENDI I TE GJITHE SHEIKEVE I QUAJTUR SHURA. GJATE ABASIDET U INSTITUCIONALIZUA INSTITUCIONI I MINISTRIT TE PARE (VEZIRIT). ADMINISTRATA ISHTE E NDARE NE RESORE-NE DIVANE (MINISTRI). NJESIA ME E MADHE ADMINISTRATIVE ISHIN EMIRATET.

BIZANTI DATON QYSH NGA GJYSMA E PARE E SHEK.IV PREJ VITIT 395 KUR PERANDORI TEODOSIJE E NDAU PERANDORIN NE DY PJESE: NE PJESEN PERENDIMORE DHE LINDORE. KA QENE MONARKI DESPOTIKE. NE SHEK. X EKZISTONIN MBI 60 KLASA TE NENPUNESVE SHTETROR DHE AFRO 20 TITUJ QE PERBENIN FISNIKERINE E OBORRIT MBRETEROR. KRAHAS PERANDORIT EKZISTONTE EDHE SENATI. SENATORET NDAHESHIN NE 3 SHTRESA. TERRITORI SHTETRORE NDAHEJ NE PREFEKTURA, DIOCEZE, DHE PROVINCA, NE PJESET PERIFERIKE KISHTE NJESI TE VECANTA SI EKZARHATE. NE SHEK. VII HERAKLIU REFORMOI ADMINISTRATEN LOKALE DUKE KRIJUAR THEMAT SI NJESI TE NDARJES TERRITORIALE, NE KRYE TE CILAVE QENDRONTE STRATEGU. E DREJTA BIZANTINE FUNDAMENTIN E KA NE TE DREJTEN ROMAKE. BURIME KRYESORE TE SE DREJTES KANE QENE LIGJET DHE KONSTITUCIONET E PERANDOREVE TE QUAJTURA NOVELA. NDERSA PREJ SHEK VII QUHEN NOMOI. PERVEQ KETYRE PARAQITEN EDHE NOMOKANONET DHE BULAT. E DREJTA ZAKONORE NE BIZANT KA QENE BURIM I DORES SE DYTEBURIM SUPSIDIAR. NDER LIGJET ME TE NJOHURA ISHIN: LIGJI AGRAR, USHTARAK, DETAR. VEPRAT ME TE RENDESISHME LEGJISLATIVE ISHIN: PROHIERONI, EPANAGOGA, BAZILIKA. E DREJTA SENDORE PARAQITEJ NE 3 FORMA THEMELORE: 1.PRONSIA PRIVATE E FSHATAREVE TE LIRE MBI NGASTRAT E IMTA DHE TE MESME 2. PRONSIA E MAGNATEVE MBI PRONAT E MEDHA TOKSORE DHE 3. PRONSIA PRIVATE E POPULLSIS SE QYTETIT. NE TE DREJTEN TRASHEGIMORE ISHTE MJAFT E PERHAPUR TRASHEGIMI TESTAMENTAR. E DREJTA PENALE NE BIZANT ISHTE NJE E DREJTE E PABARAZISE. VEPRAT ME TE RENDESISHME PENALE MUND TI NDAJME NE: 1.VEPRAT PENALE KUNDER SHTETIT, 2.KUNDER RELIGJIONIT, 3.KUNDER PASURISE 4. KUNDER PERSONIT DHE 5. KUNDER FAMILJES DHE MORALIT SEKSUAL. DALLOJME KETO LLOJE TE DENIMEVE: DENIMET ME VDEKJE, GJYMTIMI DHE DENIMET TRUPORE, GJOBAT, KONFISKIMI I PASURISE DHE DEBIMI NGA VENDI. FRANCA EKZISTONIN KETO KATEGORI SHOQERORE: 1.SHTRESA KLERIAKALE 2. FISNIKERIA LAIKE 3. NJERZIT E LIRE DHE 4. BUJKEROBERIT. PREJ SHEK. X DERI NE XV FRANCA KA QENE MONARKI PERFAQSUESE SHTRESORE. ORGANET KRYESORE ISHIN: 1) MBRETI DHE 2) KUVENDI PERFAQSUES SHTRESOR. PREJ SHEK XV XVIII NE FRANCE ZHVILLOHET MONARKIA ABSOLUTE. ADMINISTRATA KA QENE E CENTRALIZUAR. ORGANI ME I LARTE ADMINISTRATIV ISHTE KESHILLI SHTETROR PAS TIJ VININ KESHILLI I DEPESHAVE, I FINANCAVE, DHE KESHILLI I FSHEHTE. PAS KETYRE VININ DREJTORIA E FINANCAVE, E TATIMEVE, E ARSENALEVE SI DHE SEKRETARET SHTETRORE. BURIMET FORMALE TE SE DREJTES MUND TE NDAHEN NE BURIME E TE DREJTES SE PERGJITHSHME DHE BURIMET E SE DREJTES PARTIKULARE. BURIMET E DREJTES SE PERGJITHSHME KANE QENE: E DREJTA ZAKONORE, MBRETERORE E RECIPUNUAR ROMAKE, KANONIKE, NDERKOMBETARE. BURIMET E SE DREJTES PARTIKULARE KANE QENE: E DREJTA ZAKONORE PARTIKULARE, E DREJTA E QYTETEVE DHE PRIVILEGJET. DERI NE SHEK XIV NE FRANCE ISHTE E PERHAPUR E DREJTA ZAKONORE PARTIKULARE. E DREJTA KANONIKE ESHTE E DREJT KISHTARE DHE BIEN NE TE DREJTEN E PERGJITHSHME. E DREJTA NDERKOMBETARE NE FRANCE KISHTE KARAKTER ZAKONOR, NDONSE NIHESHIN EDHE TRAKTATET BILATERALE. PRAKTIKA GJYQESORE PARAQITET SI BURIM SUPSIDIAR I SE DREJTES. E DREJTA SENDORE NE FRANCE RREGULLONTE PRONESIN MBI TOKEN, KETU HASIM DY FORMA TE VECANTA TE PRONESIS: PRONESIA ALODIALE DHE FEUDALE. NE TE DREJTEN TRASHIGIMORE U ZHVILLUA TRASHIGIMIA LIGJORE DHE TESTAMENTARE. VEPRAT PENALE NDAHEN NE: VEPRA PENALE PRIVATE DHE PUBLIKE NDERSA KLASIFIKOHESHIN NE VEPRA PENALE TE RENDA TE MESME DHE TE LEHTA. ORGANIZIMI I GJYQESISE NE FRANCE MBESHTETEJ NE PARIMIN E GJYQIT TE BARABARTEVE. EKZISTONIN GJYKATA MBRETERORE QE QUHEJ CURIA REGIS, GJYKATA KISHTARE, NDERSA NE KUADER TE KURISE MBRETRORE EKZISTONTE DIKASTERI I VECANT GJYQESOR I QUAJTUR PARLAMENT QE NE KUADER TE KETYRE VEPRONIN PREKURORET. SI ORGANE KRYESORE SHTETRORE NE PERIUDHEN E ARISTOKRACISE ISHIN KSHILLI I QYTETIT DHE KRYETARI. BURIMET

KRYESORE TE SE DREJTES ISHIN: E DREJTA ZAKONORE, STATUTET, LIBRAT E QYTETIT,STATUET E KOORPORACIONEVE DHE PRAKTIKA GJYQESORE. E DREJTA KANONIKE ESHTE E DREJTE KISHTARE. BURIMET KANONIKE NDAHEN NE: BURIME TE PERGJITHSHME DHE TE VECANTA. BURIMET THEMELORE JANE: 1.SHKRIMI I SHENJET 2.TRADITA APOSTOLIKE DHE KISHTARE 3. LEGJISLACIONI KISHTAR 4. E DREJTA ZAKONORE. PERANDORIA OSMANE U KRIJUA NE FUND TE SHEKULLIT XIII OSE NE FILLIM XIV(1299-1301). NDAHET NE DY PERIUDHA: 1.SHEKULLI XIII DERI NE GJYMEN E SHEK.XIX 2. PREJ GJYSES SE SHEK.XIX DERI NE FUND XIX.