HI!

U V" QUAN NI#M CNG TC X H$I ThS Tr%n V&n Kham*

Cng tc x h!i l m!t ngnh khoa h"c, m!t ngh# m$i % Vi&t Nam m'c d n c ngu(n g)c v l*ch s+ pht tri,n h-n m!t th. k/ qua trn th. gi$i. V$i b0n ch1t l h2$ng 3.n s4 tr5 gip con ng26i trong cu!c s)ng, nh1t l nh7ng 3)i t25ng thu!c nhm b1t l5i ho'c d8 b* t9n th2-ng b:ng cc hnh th;c can thi&p d4a trn gc 3! tm l< hay cc m hnh can thi&p t= c nhn, 3.n nhm v c!ng 3(ng, cng tc x h!i th, hi&n 325c vai tr quan tr"ng trong 36i s)ng x h!i, nh1t l trong x h!i hi&n 3>i, x h!i cng nghi&p, c?ng nh2 trong x h!i l1y v1n 3# phc l5i, cng b:ng lm 3*nh h2$ng pht tri,n. Cho t$i ngy nay, quan ni&m v# cng tc x h!i 3 325c Hi&p h!i cc cn s4 x h!i th. gi$i (IFSW) 32a ra vo n@m 2000, 3 c h& th)ng cc chuAn m4c th4c hnh cng tc x h!i chuyn nghi&p c?ng nh2 nhi#u bi vi.t, nghin c;u trao 39i v# b0n ch1t, v* tr, vai tr cBa ho>t 3!ng ny, nh2ng thuCt ng7 cng tc x h!i vDn 3ang l chB 3# 325c trao 39i, bn luCn khng chE trong nh7ng ng26i lm nghin c;u cng tc x h!i m cn trong nh7ng ng26i tham gia cc ho>t 3!ng lin quan 3.n lFnh v4c ny. Bi vi.t ny h2$ng 3.n nhn nhCn thuCt ng7 cng tc x h!i trn m!t s) kha c>nh khc nhau qua vi&c xem xt v hi,u su h-n quan ni&m v# cng tc x h!i thng qua mGc 3ch v cc ch;c n@ng cBa ho>t 3!ng cng tc x h!i. Qua cch nhn nhCn n!i dung cBa cng tc x h!i nh2 vCy l s4 chuAn b* t)t h-n cho cc ho>t 3!ng ti.p theo cho cc cn s4 cng tc x h!i c?ng nh2 nh7ng ai c quan tm hay ho>t 3!ng lin quan 3.n cng tc x h!i. 1. 'u l xu(t pht )i*m cho nh+ng bn lu,n ny l: Bi vi.t ny l1y m!t s) quan ni&m sau lm n#n t0ng cho vi&c 3i tm hi,u su h-n v# cng tc x h!i: Th! nh"t, quan ni&m cBa Hi&p h!i qu)c gia nhn vin x h!i MH (NASW): "Cng tc x h!i l m!t chuyn ngnh 3, gip 3I c nhn, nhm ho'c c!ng 3(ng t@ng c26ng hay khi phGc vi&c th4c hi&n cc ch;c n@ng x h!i cBa h" v t>o nh7ng 3i#u ki&n thch h5p nh:m 3>t 325c cc mGc tiu 3[8, 3]. Th! hai, quan ni&m cBa hi&p h!i cn s4 cng tc x h!i Qu)c t. thng qua thng 7-2000 t>i Montreal - Canada (IFSW): "Ngh# Cng tc x h!i thc 3Ay s4 thay 39i x h!i, gi0i quy.t v1n 3# trong m)i quan h& cBa con ng26i, t@ng n@ng l4c v gi0i phng cho ng26i dn nh:m gip cho cu!c s)ng cBa h" ngy cng tho0i mi, d8 ch*u. VCn dGng cc l< thuy.t v# hnh vi con ng26i v h& th)ng x h!i, cng tc x h!i t2-ng tc vo nh7ng 3i,m gi7a con ng26i v$i mi tr26ng cBa h". Nhn quy#n v cng b:ng x h!i l cc nguyn tJc c@n b0n cBa ngh#"[7, 1]. Cc quan ni&m ny nhn nhCn cng tc x h!i xoay quanh trGc 3*nh h2$ng can thi&p 3.n c nhn, nhm v c!ng 3(ng nh:m gip cc 3)i t25ng ny t4 pht tri,n, t4 quy.t 3*nh nh7ng v1n 3# cBa b0n thn. C th, hi,u Cng tc x h!i nh2 m!t ngnh khoa h"c ;ng dGng vi&c
*

NCS t>i tr26ng Cng tc x h!i v Chnh sch x h!i, K>i h"c Nam c. Email: khamtv@vnu.edu.vn, ho'c Van.K.Tran@postgrads.unisa.edu.au

tr5 gip cc c nhn trong x h!i nh:m 3>t 325c m!t c1p 3! hi&u qu0 v# cc ch;c n@ng tm l< x h!i v tc 3!ng hi&u qu0 3.n nh7ng bi.n 39i x h!i nh:m nng cao s4 phc l5i cho m"i ng26i. Cng tc x h!i 3 th, hi&n cch ti.p cCn trn c0 bnh di&n vi m v vF m, l1y c nhn v mi tr26ng xung quanh lm 3)i t25ng 3*nh h2$ng v tc 3!ng. K(ng th6i, cng tc x h!i 325c xem l m!t ho>t 3!ng chuyn mn gip 3I cc c nhn, nhm, ho'c c0 c!ng 3(ng nh:m nng cao hay khi phG n@ng l4c th4c hi&n ch;c n@ng x h!i v ki.n t>o cc 3i#u ki&n x h!i ph h5p v$i vi&c th4c hi&n mGc tiu ny. Cc ho>t 3!ng th4c hnh cng tc x h!i 3#u bao g(m vi&c p dGng nh7ng ho>t 3!ng chuyn mn v# cc gi tr* cng tc x h!i, cc nguyn tJc, v cc kH n@ng 3)i v$i m!t ho'c m!t s) mGc 3ch: gip #$ cc c nhn c #%&c cc d'ch v( b)n v*ng, t+o d,ng #%&c cc d'ch v( tham v"n v tr' li-u tm l. v/i c nhn, gia #nh v nhm; gip #$ cc c0ng #1ng ho2c cc nhm cung c"p hay c3i thi-n cc d'ch v( x h0i v s!c kh4e; v tham gia vo cc ti5n trnh l6p php ph h&p. Th4c hnh cng tc x h!i 3i hLi c 325c h& th)ng tri th;c v# pht tri,n v hnh vi con ng26i; v# cc thi.t ch. v@n ha, kinh t., x h!i v v# t2-ng tc cBa nh7ng thnh t) khc. [1, 455] 2. Cng tc x h-i h./ng )0n cc )1i t.2ng no Thng qua l*ch s+ pht tri,n cng tc x h!i % MH, Anh, c v nhi#u qu)c gia pht tri,n khc, c?ng nh2 cc ho>t 3!ng mang tnh ch1t cng tc x h!i % Vi&t Nam, 3!i ng? nh7ng ng26i lm cng tc x h!i 3ang lm vi&c kh 3a d>ng % cc lFnh v4c khc nhau: T= cc cs% 3o t>o, y t., b! my qu0n l< nh n2$c, cc t9 ch;c gip 3I c nhn-gia 3nh-c!ng 3(ng, cc ho>t 3!ng kinh doanh c?ng nh2 cc lFnh v4c cng nghi&p. Cng tc x h!i h2$ng 3.n cc 3)i t25ng x h!i 3a d>ng v# l;a tu9i, dn t!c, trnh 3! h"c v1n, m;c s)ng, tn gio, 3*nh h2$ng gi$i tnh, c?ng nh2 c nh7ng n@ng l4c c nhn v x h!i khc nhau. Cn s4 cng tc x h!i t4 mnh m t0 cng vi&c cBa mnh l r1t b9 ch, c?ng c nh7ng 3i#u phi#n lng x0y ra trong cng vi&c, c?ng c lc hi lng hay 3i khi th1t v"ng, b* p l4c, nh2ng trn t1t c0 cc cng vi&c cBa h" 3#u 325c nhn nhCn l 3My nh7ng thch th;c nh2ng c?ng khng km phMn th v*. Theo Hepworth v c!ng s4, danh mGc 3)i t25ng x h!i m cng tc x h!i h2$ng 3.n c th, bao g(m: Cc c nhn v gia c%; Cc gia #nh c cc v"n #) v) b4 r7i con tr8 hay c nh*ng v"n #) v) l+m d(ng tnh d(c, th9 ch"t hay cu0c s:ng v& ch1ng; Cc c2p v& ch1ng th%;ng xuyn c nh*ng xung #0t trong hn nhn; Cc gia #nh bao g1m c3 gia #nh #7n thn c nh*ng kh kh<n v) cu0c s:ng c=a con tr8; Cc c nhn c HIV/AIDS v cu0c s:ng c=a cc thnh vin trong gia #nh; Cc c nhn v cc gia #nh c nh*ng hnh th!c vi ph+m php lu6t; V' thnh nin mang thai;

Nh*ng c nhn #1ng gi/i, #a gi/i tnh ho2c chuy9n gi/i v nh*ng ng%;i thn c=a h>; Nh*ng c nhn khuy5t t6t v) th9 ch"t hay tinh th?n v cc thnh vin trong gia #nh; Nh*ng c nhn nghi-n ma ty, nghi-n r%&u v gia #nh h>; Tr8 em v@a b' m"t cha mA; Cc #:i t%&ng tr8 em c hon c3nh kh kh<n; tr8 em c kh kh<n v) h>c t6p Ng%;i di c%; Ng%;i gi v c #7n khng n7i n%7ng t,a; Nh*ng c nhn v@a nghB h%u, nghB vi-c hay v@a tham gia vo l,c l%&ng lao #0ng; Cc c nhn c nh*ng kh=ng ho3ng lin quan #5n cc bi5n c: trong cu0c s:ng; Cc n+n nhn c=a b+o l,c gia #nh; Cc n+n nhn c=a thin tai, d'ch b-nh...

[6, 4] K)i t25ng tc 3!ng cBa cng tc x h!i th4c s4 r1t 3a d>ng. Theo cch nhn nhCn t= gc 3! b9 tr5 hay nng cao vi&c th4c hi&n ch;c n@ng x h!i cBa cc 3)i t25ng x h!i, cc 3)i t25ng 325c tc 3!ng cBa ngnh h"c ny c th, 325c phn nhm cG th, qua cc m hnh: Nh*ng thn ch= t, nguy-n l nh7ng ng26i 3ang s+ dGng cc d*ch vG x h!i m!t cch t4 nguy&n, n.u nh7ng m)i quan tm cBa h" 325c gi0i quy.t m!t cch r rng, cng khai. V dG, cc 3!i t25ng cMn t2 v1n ch@m sc cc v1n 3# lin quan 3.n s;c khLe tm thMn, cc 3)i t25ng khng cn ng26i thn ti.p cCn 3.n d*ch vG nui d2Ing; trN em cMn tr5 gip khi ha nhCp vo mi tr26ng h"c tCp m$i Nh*ng thn ch= #%&c =y thc bCi php lu6t l nh7ng ng26i 3ang s+ dGng cc d*ch vG x h!i d2$i s4 3i#u hnh cBa h& th)ng ta n hay php luCt [9, 15].. K l nh7ng ng26i ho'c l b* p bu!c s+ dGng cc d*ch vG 3 (nh2 b0o h!, gio d2Ing trN em vi ph>m php luCt; cc ch2-ng trnh th+ thch-c0i t>o). Nh*ng thn ch= khng t, nguy-n l nhm ng26i p dGng cc d*ch vG x h!i thng qua nh7ng p 3't b%i cc thnh vin cBa gia 3nh, b%i gio vin % tr26ng h"c hay cc quy 3*nh x h!i khc nh2ng khng b* p bu!c hay c2Ing ch. b%i h& th)ng php luCt [6, 4]. ChOng h>n, c nhi#u thn chB r)i lo>i thMn kinh 325c cc thnh vin gia 3nh yu cMu ti.p cCn 3.n cc ho>t 3!ng can thi&p trong cng tc x h!i.

Hi,u 325c nhm 3)i t25ng thn chB thng qua vi&c tm ra nh7ng m)i quan tm cBa h", tm hi,u cc hon c0nh cBa thn chB c?ng nh2 nh7ng v1n 3# khc pht sinh t= vi&c tm hi,u cc kha c>nh ny l cng vi&c 3Mu tin r1t cMn thi.t v c- b0n cho cc cng vi&c ti.p theo cBa ho>t 3!ng th4c hnh cng tc x h!i. Qu trnh ny cMn lm r nh7ng 3i,m m>nh, nh7ng kh0 n@ng hi&n c cBa chnh thn chB. V dG, m!t h"c sinh gMn 3y hay nghE h"c c 3

qu trnh h"c kh t)t % tr26ng, c kh0 n@ng giao ti.p t)t v sPn sng chE ra nh7ng 3i,m kh kh@n trong cu!c s)ng t>i gia 3nh 3 chnh l nh7ng 3i,m m>nh m cn s4 cMn khm ph tr2$c khi ti.n hnh cc b2$c can thi&p cG th,. Vi&c tm ra 325c 3i,m m>nh cBa thn chB chnh l c- s% b#n v7ng cho cc ho>t 3!ng th4c hnh can thi&p tr4c ti.p 3.n thn chB, sQ khuy.n khch s4 tham gia-by tL cch nhn nhCn cBa b0n thn v s4 t4 quy.t cBa thn chB. 3. S3 m4nh v cc m5c )ch c6a cng tc x h-i Theo Hi&p h!i cc cn s4 x h!i MH (NASW), s; m&nh cao c0 cBa ho>t 3!ng cng tc x h!i chuyn nghi&p l nng cao s;c khLe th, ch1t v tinh thMn cBa m"i ng26i, v gip h" 3p ;ng cc nhu cMu c- b0n cBa m"i ng26i v$i m)i quan tm cG th, h-n 3.n cc nhu cMu v nh7ng hnh th;c trao quy#n cho 3)i t25ng d8 b* t9n th2-ng, b* p b;c v s)ng trong ngho 3i [8, 1]. T2-ng t4, H!i 3(ng qu)c gia v# 3o t>o cng tc x h!i MH (CSWE), m!t t9 ch;c ki,m 3*nh cc ch2-ng trnh 3o t>o cng tc x h!i % bCc 3>i h"c v cao h"c c?ng m t0 mGc 3ch cBa cng tc x h!i chuyn nghi&p l nh:m nng cao s;c khLe th, ch1t v tinh thMn cBa m"i ng26i v xa bL 3i ngho, cc hnh th;c p b;c v cc hnh th;c b1t cng trong x h!i [4, 6]. Vi&c xc 3*nh s; m&nh cBa ho>t 3!ng chuyn mn ny c?ng 325c Hi&p h!i cc nh cn s4 Th. gi$i nhn nhCn, xem xt v tuyn b) trong trong t=ng kR K>i h!i cBa mnh. T9 ch;c ny xc 3*nh mGc 3ch cBa cng tc x h!i c?ng bao g(m c0 qu trnh thc 3Ay s4 bi.n 39i x h!i, s4 trao quy#n v gip con ng26i t4 do nng cao cu!c s)ng cBa b0n thn [7, 1]. Cc chB 3# m K>i h!i qu)c t. cBa IFSW t9 ch;c hai n@m m!t lMn 3#u lin quan 3.n cc v1n 3# cng b:ng x h!i, nhn quy#n, v pht tri,n x h!i thng qua vi&c tri,n khai cc ho>t 3!ng 3o t>o v th4c hnh cng tc x h!i. Nh7ng nghin c;u gMn 3y v# s; m&nh cBa cng tc x h!i c?ng h2$ng 3.n cc c nhn bn l# x h!i, cc c nhn c nguy c- cao trong x h!i v qu trnh trao quy#n c?ng nh2 b9 sung thm nh7ng v1n 3# hi&n th4c cBa qu trnh ton cMu v nh7ng v1n 3# lin quan 3.n b0n sJc v@n ha [5, 400-408]. Cc sch gio khoa v# cng tc x h!i 3#u nh1n m>nh: Cc cn s4 cng tc x h!i gip cc thn chB h2$ng 3.n cc mGc tiu cG th,. Cch th;c 3, th4c hi&n 3i#u ny c?ng r1t 3a d>ng d4a trn cc tnh hu)ng (mi tr26ng s)ng cBa thn chB), nh7ng 3i,m m>nh-y.u cBa t=ng thn chB - 3 l nh7ng 3i#u cng tc x h!i cMn khm ph. K, tr% thnh m!t ng26i th4c hnh hi&u qu0, cn s4 x h!i c?ng cMn sPn sng th=a nhCn nh7ng trch nhi&m v tham gia cc ho>t 3!ng d4a trn ch;c n@ng cBa c- s% x h!i v vai tr trch nhi&m x h!i cBa c nhn v$i t2 cch l thnh vin trong c- s% x h!i 3 cBa mnh. Cc mGc 3ch cBa cng tc x h!i nh2 CSWE c 32a ra, m hMu h.t cc gio trnh cng tc x h!i % MH 3#u th=a nhCn l: - Cng tc x h!i c th, nng cao s4 pht tri,n t)t 3Sp cBa con ng26i v xa bL 3i ngho, p b;c v cc hnh th;c b1t cng x h!i [4, 6]. - Cng tc x h!i c th, nng cao vi&c th4c hi&n ch;c n@ng x h!i cBa cc c nhn, gia 3nh, nhm, cc t9 ch;c v cc c!ng 3(ng b:ng cch 32a cc chB th, x h!i ny tham gia th4c hi&n cc mGc tiu, pht tri,n cc ngu(n l4c v phng ng=axa bL cc p l4c [4, 6].

Cc ch;c n@ng m cn s4 x h!i cMn th, hi&n ra l: Phng ng@a: bao g(m c0 vi&c cung c1p cc d*ch vG x h!i k*p th6i cho nh7ng c nhn d8 b* t9n th2-ng, thc 3Ay ch;c n@ng x h!i tr2$c khi cc v1n 3# n0y sinh; Ph(c h1i: h2$ng 3.n phGc h(i ch;c n@ng x h!i do khi.m khuy.t v# th, ch1t hay tinh thMn hay do mi tr26ng x h!i 3em l>i. Nhm thn chB th26ng xuyn 325c ti.p cCn ch;c n@ng ny bao g(m nh7ng c nhn khuy.t tCt % cc hnh th;c khc nhau; Ch*a tr': h2$ng 3.n vi&c xa bL hay lm m1t 3i nh7ng v1n 3# x h!i m thn chB 3ang g'p ph0i. Vi&c nng cao ch;c n@ng x h!i ko theo c0 vi&c gi0i quy.t nh7ng nhu cMu x h!i chung nh:m gip cc c nhn 3>t 325c m!t m;c 3! ph h5p cBa s4 t4 3p ;ng v th4c hi&n ch;c n@ng nh2 nh7ng c nhn bnh th26ng trong x h!i. Nhi#u cn s4 x h!i cn nhn nhCn ho>t 3!ng th4c hnh cng tc x h!i cn g(m c0 vi&c 3i tm hi,u s4 khng ph h5p hay s4 khc bi&t gi7a nh7ng nhu cMu c nhn v cc ngu(n l4c cung c1p cBa x h!i, 3y chnh l m!t phMn cBa kha c>nh th4c hi&n ch;c n@ng bi&n h! cBa cn s4 x h!i. Cc cn s4 x h!i c xu h2$ng lm ph h5p cc ngu(n l4c v$i cc nhu cMu nh:m th, hi&n t)t h-n ch;c n@ng ny. M)i quan h& gi7a c nhn v mi tr26ng l r1t quan tr"ng. Xem xt, 3nh gia 325c nh7ng kha c>nh ny 3i hLi cn s4 x h!i 3i vo nhn nhCn nh7ng nhu cMu cG th, v nh7ng ngu(n l4c no cBa mi tr26ng l ph h5p v$i cc nhu cMu x h!i cBa cc c nhn 3. Cc ngu(n l4c 325c 3# cCp % 3y khng chE thuMn ty cc ngu(n l4c v# c- s% vCt ch1t, cc d*ch vG 3p ;ng m cn v# nh7ng v1n 3# lin quan 3.n h& th)ng chnh sch, v@n b0n php l< v ngay c0 nhCn th;c cBa nhm v c!ng 3(ng v# cc v1n 3# x h!i cBa thn chB hay cBa nhm, c!ng 3(ng. - Cng tc x h!i nh1n m>nh 3.n qu trnh lCp k. ho>ch, hnh thnh v th4c hi&n cc chnh sch x h!i, cc d*ch vG, cc ngu(n l4c v cc ch2-ng trnh can thi&p cMn thi.t cho vi&c 3p ;ng nh7ng nhu cMu c- b0n cBa con ng26i v hT tr5 s4 pht tri,n n@ng l4c con ng26i [3, 135]. MGc 3ch ny cho r:ng m'c d m!t s) cn s4 x h!i c cung c1p cc d*ch vG tr4c ti.p 3.n thn chB, m!t s) khc c cc ho>t 3!ng gin ti.p nh:m t>o nh7ng 0nh h2%ng cBa mi tr26ng hT tr5 cc thn chB, do 3 yu cMu v# pht tri,n v duy tr cc c- s% h> tMng x h!i 3, gip 3I cc thn chB 3p ;ng cc nhu cMu x h!i cBa h" lun 325c 3't ra v l 3i#u ki&n thi.t y.u cho cc ho>t 3!ng can thi&p-th4c hnh cng tc x h!i thnh cng h-n. - Cng tc x h!i h2$ng 3.n vi&c hnh thnh v th4c hi&n cc chnh sch x h!i, cc d*ch vG v cc ch2-ng trnh 3p ;ng nh7ng nhu cMu c- b0n cBa con ng26i v hT tr5 vi&c pht tri,n n@ng l4c con ng26i [4, 6]. - Cc cn s4 x h!i theo 3u9i cc chnh sch, d*ch vG v cc ngu(n l4c thng qua qu trnh bi&n h! v t>o d4ng cc hnh 3!ng x h!i nh:m thc 3Ay v1n 3# cng b:ng x h!i v cng b:ng kinh t.. [4, 6] Cc mGc 3ch ny 3#u th, hi&n trch nhi&m cBa cn s4 x h!i trong vi&c th4c hi&n cc chnh sch hay cc d*ch vG nh:m th4c hi&n theo ba mGc tiu v# 3p ;ng nhu cMu x h!i, pht tri,n cc n@ng l4c v thc 3Ay s4 cng b:ng x h!i v kinh t.. Cc mGc tiu ny c?ng chnh l n!i dung th, hi&n m!t trong nh7ng gi tr* cBa cng tc x h!i: cn s, x h0i thay 5

#Di b"t cng x h0i. Thng qua nh7ng ch;c n@ng ny, nhi#u tc gi0 cho r:ng cc cn s4 x h!i lun th, hi&n 3a vai tr trong cng vi&c cBa mnh: (a) l m0t cn s, lun #i tr%/c v"n #): L ng26i lun xc 3*nh v tm ra cc c nhn, nhm ho'c c!ng 3(ng 3ang g'p kh kh@n (r-i vo khBng ho0ng) ho'c 3ang c nguy c- tr% thnh cc nhm d8 b* t9n th2-ng (nguy h>i) 325c g"i l cn s4 lun 3i tr2$c v1n 3#. Vi&c xc 3*nh tr2$c v1n 3# cBa thn chB l m!t kha c>nh c truy#n th)ng lu di trong cng tc x h!i; (b) l ng%;i mi gi/i: Ng26i cn s4 cng tc x h!i 3*nh h2$ng cho cc c nhn ti.p cCn 3.n cc d*ch vG x h!i hi&n c ho'c h2$ng 3.n xy d4ng cc d*ch vG x h!i cho cc c nhn 325c g"i l ng26i mi gi$i theo cng nghFa vi&c ng26i mi gi$i c9 phMn, 3i#u ny 3*nh h2$ng cho cc thn chB cBa mnh v# cc d*ch vG h7u ch 3)i v$i h"; (c) l ng%;i bi-n h0: M!t cn s4 cng tc x h!i l ng26i 31u tranh v quy#n v nhn phAm cBa cc c nhn cMn tr5 gip, cc cn s4 3 l ng26i vCn 3!ng 31u tranh v mGc tiu 3. Ky l m!t vai tr cBa cn s4 x h!i, nh2ng khng ph0i lc no c?ng hi&n ra; (d) l ng%;i l%&ng gi v"n #): Cn s4 cng tc x h!i l ng26i t9ng h5p thng tin, 3nh gi v1n 3# v 32a ra cc quy.t 3*nh cho cc hnh 3!ng, 3 chnh l vai tr cBa ng26i l25ng gi; (e) l ng%;i v6n #0ng, huy #0ng ngu1n l,c: Cn s4 cng tc x h!i l ng26i k.t n)i, ti.p s;c v t9 ch;c cc nhm hi&n c ho'c xy d4ng cc nhm m$i th4c hi&n vai tr cBa ng26i vCn 3!ng ngu(n l4c. Vai tr ny th26ng gJn v$i vai tr r!ng l$n h-n cBa c0 t9 ch;c; (f) l ng%;i gio vin: Cn s4 cng tc x h!i c nhi&m vG chnh l truy#n 3>t v ph9 bi.n thng tin v tri th;c v pht tri,n cc kH n@ng 325c xem l c vai tr nh2 m!t gio vin; (g) l tc nhn thay #Di hnh vi: Cn s4 cng tc x h!i l ng26i ho>t 3!ng nh:m 3em l>i s4 thay 39i v# hnh vi, thi quen v nhCn th;c cBa cc c nhn, cc nhm; (h) l ng%;i t% v"n: M!t cn s4 cng tc x h!i l ng26i ho>t 3!ng cng cc cn s4 khc ho'c cc t9 ch;c x h!i khc 3, t4 gip mnh nng cao kH n@ng v gip 3I gi0i quy.t cc v1n 3# cBa than chB, nhi&m vG-vai tr 3 325c xem l ng26i t2 v1n; (i) l ng%;i l6p k5 ho+ch cho c0ng #1ng: Cn s4 cng tc x h!i l ng26i lm vi&c cng v$i c!ng 3(ng, ng26i dn xung quanh, cc t9 ch;c-nhm cBa 3*a ph2-ng v c!ng 3(ng v c0 cc t9 ch;c nh n2$c nh:m xy d4ng, pht tri,n cc ch2-ng trnh v c!ng 3(ng. Ho>t 3!ng 3 325c xem l vai tr cBa ng26i lCp k. ho>ch cho c!ng 3(ng; (k) l ng%;i qu3n l. c7 sC d* li-u: Cn s4 cng tc x h!i l ng26i t9ng h5p, phn lo>i v phn tch cc d7 li&u t= cc ho>t 3!ng v# phc l5i x h!i. Vai tr ny 325c th4c hi&n chB y.u b%i cc ki,m hu1n vin (supervisor) ho'c nh7ng ng26i qu0n tr* t9 ch;c, n c lQ c?ng 325c th4c hi&n qua c nhn gi7 nhi&m vG th2 k< cBa t9 ch;c. Lm 325c 3i#u ny cMn c nh7ng kH n@ng nghi&p vG cG th,; (l) l ng%;i qu3n l.: Cn s4 cng tc x h!i l ng26i qu0n l< m!t t9 ch;c, m!t ho>t 3!ng ho'c m!t nhi&m vG cG th, cBa t9 ch;c; (m) l ng%;i cung c"p ho+t #0ng ch<m sc: Cn s4 cng tc x h!i l ng26i 32a ra cc ho>t 3!ng ch@m sc v# th, ch1t, ti chnh ho'c trng nom-nh7ng nhi&m vG 3 325c xem nh2 l ng26i cung c1p cc ho>t 3!ng ch@m sc. [2, 5] 5. Nh+ng cch hi*u c5 th* v7 cng tc x h-i tr./c khi ti0n hnh cc ho8t )-ng th9c hnh. T= nh7ng cch th;c xem xt < nghFa v# quan ni&m, s; m&nh v cc mGc 3ch cBa cng tc x h!i, nhi#u nh nghin c;u v# cng tc x h!i 32a ra m!t cch ti.p cCn chung 3i hLi cn s4 cng tc x h!i ph0i cng v$i thn chB 3nh gi tnh hnh v quy.t 3*nh xem 3u l v1n 6

3# tr"ng tm. Cc v1n 3# 3 c th, l % m;c 3! c nhn, gia 3nh, m!t nhm nhL, m!t cquan, m!t t9 ch;c hay m!t c!ng 3(ng. T= cch nhn cng tc x h!i l m!t ti.n trnh h2$ng 3.n gip thn chB phGc h(i-nng cao vi&c th4c hi&n ch;c n@ng x h!i, c nh7ng cch hi,u cG th, sau v# cng tc x h!i: 1. Cch hi9u th! nh"t: Cng tc x h!i l ho>t 3!ng 3p ;ng nh7ng nhu cMu, gi0i quy.t nh7ng m)i lo lJng cBa thn chB. Cch hi,u ny h2$ng 3.n bn luCn v# l< do c- b0n nh1t v# nh7ng nT l4c ho>t 3!ng cBa cn s4 x h!i. Vi&c ny tCp trung vo nh7ng k.t qu0 mong mu)n c 325c sau nh7ng nT l4c hnh 3!ng cBa cn s4 cng tc x h!i v thn chB cBa h", pht tri,n nh7ng quan ni&m, cch hi,u v# nhu cMu cBa m!t c nhn hay nhu cMu chung cBa nhi#u ng26i, v# s4 3a d>ng cBa 36i s)ng x h!i, c?ng nh2 nh7ng nhu cMu cBa h& th)ng x h!i v ch;c n@ng x h!i. 2. Cch hi9u th! hai: Cng tc x h!i l ho>t 3!ng chuyn mn pht tri,n lin tGc. Cch hi,u ny 3# cCp 3.n nh7ng hnh th;c th4c hnh cng tc x h!i 325c th4c hi&n tr2$c 3y v gi0i thch t>i sao th4c hnh cng tc x h!i l>i c nh7ng m hnh nh2 ngy nay. Qu trnh th4c hnh cng tc x h!i c tnh k. th=a v pht tri,n t= cc m hnh 3 c. Do 3, vi&c nJm 325c m!t s) v1n 3# lin quan 3.n s4 pht tri,n cBa l< thuy.t th4c hnh l r1t quan tr"ng. 3. Cch hi9u th! ba: Cng tc x h!i nh2 l m!t hnh th;c t9ng h5p sng t>o trong vi&c s+ dGng nh7ng ki.n th;c, gi tr* v cc kH n@ng. Cch hi,u ny ni v# vi&c nh7ng ki.n th;c, gi tr* v cc kH n@ng 325c s+ dGng nh2 th. no trong vi&c hi,u v hnh 3!ng 3)i v$i nh7ng nhu cMu v# ch;c n@ng x h!i. Nh7ng quan ni&m 325c pht tri,n l nh7ng ki.n th;c, gi tr*, kH n@ng v nh7ng hnh th;c t9ng h5p sng t>o. 4. Cch hi9u th! t%: Cng tc x h!i nh2 l m!t ti.n trnh gi0i quy.t v1n 3#. Ti.n trnh ny th, hi&n cch th;c t2 duy trong ti.n trnh cng tc x h!i v nh7ng b2$c s+ dGng trong vi&c 3p ;ng cc nhu cMu cBa thn chB, nh7ng cch th;c trong vi&c huy 3!ng ngu(n l4c x h!i v thc 3Ay kh0 n@ng t4 quy.t cBa thn chB. 5. Cch hi9u th! n<m: Cng tc x h!i nh2 l m!t s4 can thi&p vo qu trnh t2-ng tc cBa con ng26i. Ki#u ny th, hi&n 325c nh7ng cch th;c m cc cn s4 cng tc x h!i p dGng 3, thay 39i tnh hnh, 3i#u ki&n cBa thn chB. Thng qua cc cng vi&c nh2 vCy, nh7ng quan 3i,m v# s4 can thi&p, trao 39i v xy d4ng nh7ng 0nh h2%ng hay nh7ng tc 3!ng 3.n c nhn hay mi tr26ng s)ng sQ 325c pht tri,n su h-n. Hai cch hi,u 3Mu tin lin quan 3.n cu hLi v sao, ba cch sau lin quan 3.n cu hLi nh2 th. no trong vi&c th4c hnh cng tc x h!i. Nh7ng cu hLi 3-n gi0n nh2 vCy nh2ng th4c t. cho th1y l cMn thi.t 3)i v$i ng26i lm cng tc x h!i (cn s4 cng tc x h!i), chng lun cMn 325c hi&n h7u trong suy nghF tr2$c khi ti.n hnh nh7ng cng vi&c th4c hnh cG th,. K(ng th6i, 3, hi,u h-n v# cng tc x h!i, cn s4 cng tc x h!i cMn thm c nh7ng ki.n th;c v# x h!i h"c v tm l< h"c. Nh7ng ki.n th;c n#n t0ng ny sQ lm cMu n)i gip cho vi&c hi,u cng tc x h!i m!t cch ton di&n h-n cc v1n 3# x h!i cBa c nhn 3.n nh7ng v1n 3# cBa nhm v ti.n trnh c nhn gia nhCp, ha nhCp v x

h!i, nhm, c!ng 3(ng. Cng tc x h!i chnh l qu trnh can thi&p gip 3I thn chB phGc h(i v t@ng c26ng ch;c n@ng x h!i cBa mnh trong qu trnh ha nhCp vo x h!i.

TI LIUU THAM KHVO 1. Barker, R.L 2003, Social Work Dictionary, NASW Press, 5th Edition, New York. 2. Betty J Piccard 1988, Introduction to Social Work: A Primer, 4th Edition, The Dorsey Press, Chicago. 3. Council on Social Work Education (CSWE), 1995, Accrediation standards and self-study guides. Alexandria, VA: Council on Social Work Education. 4. Council on Social Work Education (CSWE), 2002, Educational policy and accrediation standards (5th ed). Alexandria, VA: Council on Social Work Education. 5. Holosko, M., & Taylor, L., 2003, A new working definition of social work practice: A turtles review, Research on social work practice, 13 (3), 400-408. 6. Hepworth D.H., Rooney R.H, Rooney G.D., Strom-Gottfried K v Larsen J.A, 2006, Direct Social Work Practice: Theory and Skills, Belmont, Thompson Brooks. 7. International Federation of Social Worker (IFSW), Definition of Social Work, http://www.ifsw.org/en/f38000138.html, xem ngy 26/11/2008. 8. National Association of Social Work (NASW), 1999, Code of Ethics, Washington D.C, National Association of Social Work. 9. Trotter C., 1999 Working with involuntary clients, Sage, London.

Understanding the definition of social work MA Tran Van Kham PhD Candidate, School of Social Work and Social Policy University of South Australia Email: khamtv@vnu.edu.vn Van.K.Tran@postgrads.unisa.edu.au

Social work is new professional area in Vietnam, inspite of its long-term development history in the world and its activities related to social work in Vietnam. To understanding social work, based on the definitions by the International Federation of Social Workers (IFSW) and National Association of Social Work (NASW), is actually important for more implications applying in social work practice suitable in Vietnam contexts. This paper explains the core mission of social work as aiming at promote the social functioning and self-determination of clients. It also brings five understanding of social work in Vietam contexts. These understading are grounds for social work practice such as social work as meeting clients demands; social work as continuous professional developments; social work as comprehensive and creative applications of its values, knowledge and skills; social work as problem solving process and social work as interventions on social interactions.