Kimika

HidrogenozkoPila

JoneJaramillo,JulenIrizaretaAsierGonzalez(PL1) 2013/11/27

Aurkibidea
Helburuak Sarrera Instalazioaetaprozeduraesperimentala Datuesperimentalak Kalkulkuak Emaitzeninterpretazioaetaeztabaida Konklusioak Eranskina 3 3 5 10 12 15 18 19

Bibliografia20

Helburuak:
Praktika honek hiru atal ditu. Lehenengoaren helburua, eraso angelua eta distantziak aldatuzeguzkimoduluarenkorronteaaztertzeada. Bigarren atalean eguzki moduluak sortutako korrontearen eraginez eta elektrolisiaren bitartez hidrogeno eta oxigeno bolumenak aztertu ditugu, hauen estekiometria kontuan izanda. Azkenik, hidrogenozko pila bat eraiki dugu eta honen oxigeno etahidrogenokontsumoa kalkulatudugu.

Sarrera
Elektrolisia prozesu bat da, non elektrolito baten disoluzioan zehar pasatzen den korronte elektrikoakoxidazioerredukziozko erreakzio ezespontaneoa eragiten duen, berezkoa ez den erreakziokimikoahainzuzenere. Erreakzioa ezespontaneoa dela esaten dugu, orekan erreakzioa ezkerretara desplazatuta dagoenean, hau da, erreakzioekosaturikopilarenindarelektroeragilearenbalioaedo potentzial estandarraren balioa negatiboa denean (G>0 edo Ezelda<0). Elektrolisiazeldaelektrokimikobateanematenda. Erregai pila, zelda elektrokimiko bat da eta zelda honek funtzionadezan,modujarraian elikatubeharradago.

Hauekdiraerregaipilabatenosagaiak: Elektrolitoa: Erregai pilaren parte zentrala da. Mintzak hiru parte nagusi ditu: eroale ionikoa,isolatzaileelektronikoaetaerreaktiboanionikoetakationikoenbanatzailea. Elektrodoak: Oxidazioerredukziozko erdierreakzioak gertatzen diren gainazalak dira. Anodoan, oxidazioa gertatuko da. Oxidazioa elektroiengaleraprozesua da, gure kasuan hidrogenoakjasatenduena. Katodoan berriz, erredukzioa gertatuko da, hau da, elektroien irabazteprozesua (oxigenoa). Fluxukanala,zeldarenmugamarkatzenduenelementuada. Plaka terminalak: pilaren muturretanjartzendiraetaterminalelektrikoenfuntzioabetetzeaz arduratzendira. Hidrogenozkopilanerreakziokimikohauematenda:

Ikusi dezakegu, H2 gaseosoaren bolumena O2aren bolumena baino bi aldiz handiagoa dela. Elektrodo bakoitzean oxidaturiko edo erreduzituriko elementuaren masa zirkuituan zehar igarotzen den elektrizitate kantitatearen proportzionala da, Faradayren legean adieraztendenbezala. Zelda elektrolitiko batetik pasatzen den elektrizitate kantitatea elektrodo bakoitzean lortu edogastatudugunproduktukantitatearekinerlazionatzendu. Q=It=nF

Instalazioaetaprozeduraesperimentala.

1.ATALA:FOTOKORRONTEADISTANTZIAETAERASOANGELUARENARABERA. Atalhonetanmaterialhauekerabiliditugu: Eguzkimodulua 100150Wattekolanpara Karganeurketakaxa Erregela Zirkuituetarakobikable

Prozeduraesperimentala

Hasteko, sistema eskemaren araberaeraikidugu.Neurketakokaxako giltzashortcircuit posizioanjarridugu,bertanlanparaksortutakokorronteintentsitateaneurtzeko. Eguzki modulua, angelu garrailagailuaren gainean jarri dugu, lanparatik 150mAko korrontealortzerainoko distantziara etagero,0koposiziotik hasita90raino,eskumaeta ezkerrera, mugitu dugueguzkimodulua,neurketakaxanmarkatutakokorrontearenbalioak jasoditugunbitartean. Ondoren, eraso angelua aldatu beharrean, lanpara eta eguzki moduluaren arteko distantziakaldatuditugu,50cmtik150cmraino.

2.ATALA:FARADAYEN1.LEGEA

Erabilitakomateriala:
6

Eguzkimodulua Elektrolizatzailea Karganeurketakaxa Zirkuituetarakohirukable Prozeduraesperimentala

HodiarentzakotapoiaHodilaburbat 100150Wattekolanpara Kronometroa Urdistilatua

Elektrolizatzailearenbiltegiratzekoprobetabiakurdistilatuzbeteditugu(0mLmarkaraino). Sistema eskeman agertzen den moduan eraikita, neurketa kaxako giltza short circuit posizioanjarrita,hidrogenoabiltzenduenprobetarenhodiantapoiajarridugu. Eguzki modulua, 250mArainoko distantzian jarri dugu eta hidrogenoa probetan biltegiratzen hasi da. Beraz, denbora tarte desberdinetan (60s,90s,210s) zenbat hidrogenobolumenlortzendenjasodugu. Ondoren, korronte intentsitate desberdinetan (113mA, 200mA, 300mA, 400mA), 180 segundotan,zenbathidrogenobolumenlortzendenikusidugu. 3.ATALA:URA=2PARTEHIDROGENO+PARTE1OXIGENO Materiala Eguzkimodulua Elektrolizatzailea Erregaipila Zirkuituetarakolaukable Karganeurketakaxa Prozeduraesperimentala

Hodientzakotapoiak Bihodilabur 100150Wattekolanpara Urdistilatua Bihodiluze

Lehenengo, probeta biak ur distilatuz bete ditugu (0ml markaraino). Sistema eskemaren arabera eraiki eta gero, neurketa kaxako giltza Open posizioan jarri dugu eta eguzki modulualanparatik200300mAkokorrontealortuarterainokodistantzianjarridugu. Sistema 5 minutuz purgatzen utzi dugu, hau da garbitzen. Prozesu honetan, haizea ateratzenutzidugu (hodilaburretatik),horrela oxigenoa etahidrogenoasoilikbiltegiratzea lortzendugu. Ondoren, neurketa kaxako giltza 3 posizioan jarri dugu 3 minutuz. Giltzaren posizioa aldatzean, anperemetroak 276mAko intentsitatea adierazi du eta denbora pasa ahala honenbalioajaitsizjoanda. Berrizprugatudugusistema,giltzaOpenposizioanjarriz,hiruminutuz.

Amaitzeko, hidrogeno ekoizpena eta erabilera kalkulatzeko honako eskema hau jarraitu dugu:

Eguzki modulua elektrolizatzailetik deskonektatu dugu eta hodi laburrei tapoiak jarri dizkiegugasasistematikirtenezdadin. Hau egiterakoan, eguzki modulua elektrolizatzailera berriz konektatzerakoan, gasak elektrolizatzailearen biltegiratze probetetan kontzentratu dira. Hidrogenoaren aldea 10mLra iritsi denean, korronte elikadura gelditu egin dugu, O2aren bolumena kalkulatzeko. Hidrogenoaren erabilpena ikusteko, neurketa kaxaren giltza 1 posizioan jarri dugu. Sistemak, korronteak eraginda, hidrogenoa kontsumituko du. Hidrogenoa 0mLtara heltzerakoan(hidrogeno guztiakontsumitzerakoan),giltzaOpenposizioanjarrietazenbat oxigenokontsumitudenkalkulatudugu.

Datuesperimentalak.
1.Atala:Fotokorronteadistantziaetaerasoangeluarenarabera
Lortutakokorrontearenintentsitateaargiizpienerasoangeludesberdinetarako

() 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Korrontea(mA) (ezkerrekoa) 150 152 147 137 123 108 88 67 45 19

Korrontea(mA) (eskubikoa) 150 152 149 143 131 116 95 70 44 15

Korrontea(mA) (Batazbestekoa) 150,0 152,0 148,0 140,0 127,0 112,0 91,5 68,5 44,5 17,0

Lortutako korrontearen intentsitatea modulu solarraren eta lanpararen arteko distantzia desberdinetan
d(cm) 50 50 110 70 85 80 68 90 56 100 47 110 39 120 32 130 29 140 25 150 23

Korrontea 143 (mA)

2.Atala:Faradayen1.legea
Lortutako hidrogeno bolumena denbora tarte desberdinetan (Korrontea 250mA ingurukoa
izanik) t(s) 60 90 120 150 180 210

10

Bolumena (mL)

2,0

2,5

3,5

4,5

5,0

5,5

Lortutakohidrogenobolumenakorrontedesberdinekin(Denbora180segunduizanik)
Korrontea(mA) Bolumena(mL) 113 1,5 204 3,5 300 5,0 400 10 baino gehiago*

*Ariketan 400 mAko korrontearekin neurketa egiteko eskatzen zen, baina 10mL baino gehiagosortzenzirenetagureelektrolizatzaileaezzuengehiagoneurtzen.

3.Atala:Ura=2partehidrogeno+1parteoxigeno
Urerendeskonposaketaelektrolizatzailean Hidrogenobolumena=10mL Oxigenoarenbolumean=5mL ErregaipilarenKontsumoa Kontsumitutakohidrogenoa=10mL KontsumitutakoOxigenoa=5mL

Kalkuluak.
1.Atala:Fotokorronteadistantziaetaerasoangeluarenarabera

11

Grafika honetan ikus dezakegu korrontearen intentsitatearen eta erasoangeluaren arteko erlazioaezdelazuzena.

Grafiko honetanikus dezakegu intentstatearen eta angeluarencosinuarenarteko erlazioazuzen proportzionaladela.

12

Grafiko honetan ikus dezakegu intentsitatearen eta lanpararen eta eguzkimoduluaren arteko distantziaezdirelazuzenproportzionalak.

Korrontearen intentsitatearen eta lanpararen eta eguzkimoduluaren arteko distantziaren berbidurarenalderantzizproportzionalakdira.

13

2.Atala:Faradayen1.legea

Hidrogenobolumenarenetadenborarenartekoerlazioazuzenproportzionalada.

Korrontearen intentsitatearen eta sortutako hidrogeno bolumenaren arteko erlazioa zuzen proportzionalada.

3.Atala:Ura=2partehidrogeno+1parteoxigeno
14

Urarenelektrolisianhidrogenoetaoxigenobolumenenartekoerlazioa
10mL(H2) 5mL(O2)

OxigenomLbakoitzeko2mLhidrogenoekoiztendira.

Urarenelektrolisianhidrogenoetaoxigenobolumenenartekoerlazioa
10mL(H2) 5mL(O2)

OxigenomLbakoitzeko2mLhidrogenokontsumitzendira.

Emaitzeninterpretazioaetaeztabaida.
Lehenago azaldu bezala praktika honekhiruatalzituen,lehenataleandistantziaeta eraso angeluaren araberafotokorronteaaztertuduguetabigarreneanFaradayen1.legea. Azkenik, hirugarren atalean, hidrogenozko pila bat eraiki dugu eta honen oxigeno eta hidrogenokontsumoakalkulatudugu. Esan bezala lehenengo atala bi zatitan banatu dugu, alde batetik eraso angeluen arabera eta bestetik lanpara edo fokuaren kokapen distantziaren arabera fotokorrontea aztertuz,beraz,jasotakodatuekinbitaulaeginetakonklusiohauekateraditugu: Eguzki moduluak bai ezker angeluetatik bai eskuin angeluetatik antzeko intentsitateak jasotzendituela, lanparadistantziabereanmantenduznoski.Orduanbialdeetakodatuekin intentsitateen bataz bestekoa atera eta azken datu hauekin grafiko bat osatzearekin batera ikusi dugu eraso angelua 10aldatzen badugu erelortzendugun intentsitatearekin sortzen duen erlazioa ez dela zuzenki proportzionala izango, hau da,ez dela intentsitate beragutxitzeneguzkimoduluakjasotzenduenargia10gutxitzendugunbakoitzean.

15

Korrontearen intentsitatearen eta eraso angeluaren arteko erlazio ez zuzena adierazten duen grafikoa.

Distantziarekin ere berdina gertatzen zaigu,lanpara20cmatzeratzendugunbakoitzekoez daintentsitate bera gutxitzen,orduan distantzia eta intentsitatearenarteko erlazioa ere ez da zuzenki proportzionala.

Korrontearen intentsitatearen eta lanpara dagoen distantziaren arteko erlazio ez zuzena adieraztenduengrafikoa. 16

Bigarren atalean jasotako datuekin ere bi grafiko egin ditugu, bietanaztertu dugu eguzki moduluak sortutako korrontearen eraginez eta elektrolisiaren bitartez hidrogeno bolumenak izan duen bilakaera, baina batean denboraren menpe eta bestean intentsitatearen menpe zuen joera ikusiz. Bolumenaren eta denboraren arteko erlazioa zuzenki proportzionala dela ikusi dugu, elektrolisia martxan jarri eta minutu bat pasa ondorenbolumenak30segundoroberdinegitenduelakogora.

Kontsumitutako hidrogeno bolumenaren eta denboraren arteko erlazio zuzena adierazten duen grafikoa.

Bolumenaren eta intentsitatearen arteko erlazioa zuzenki proportzionala da baita ere, datuek erakusten duten bezala intentsitatea 100 mA igotzearekin batera bolumenak ml kopuru bera egiten du gora, kasu honetan 1,5ml. Ariketa honetan arazo bat izan dugu, berez 400 mAko korrontearekin neurketa egiteko eskatzen zen, baina 10mL baino gehiagosortzenzirenetagureelektrolizatzaileakezzuengehiagoneurtzen.

17

Kontsumitutako hidrogeno bolumenaren eta korrontearenartekoerlaziozuzenaadieraztenduen grafikoa.

Azkenik, hirugarren atalean guk uste genuena bete da,hau da, uraren deskonposaketa elektrolizatzailean eta hidrogeno pilaren kontsumoan, kontsumitutako hidrogenoabetidelakontsumitutakooxigenoarenbikoitza,H2Okadieraztenduenbezala.

Konklusioak.
Praktika honen hasieran guk markatutako helburuetara jo eta berriz irakurri ostean esan dezakegu bete ditugula. Lehenengoaren helburua, eraso angelua eta distantziak aldatuz eguzki moduluaren korrontea aztertzea zen, bigarrena eguzki moduluak sortutako korrontearen eraginez eta elektrolisiaren bitartez hidrogeno eta oxigeno bolumenak aztertzea, eta hirugarrena, hidrogenozko pila bat eraikitzea eta honen oxigeno eta hidrogeno kontsumoa kalkulatzea. Hauek aztertzearekin batera hidrogenoak egoera hauetan daukan jokabidea ikusi eta ikasi dugu, egoera batzuetan pasatuko zena ez baitzekigun, 3.ataleko ariketan aldiz guk uste genueana berretsida,beraz,berrizesango dugu,praktikahonetarakozeuzkagunhelburuakbeteditugu.

18

Eranskina.
Praktika honetan erabilitako erreaktibo nagusia ura izan da. Elektrolisia egin eta gero hidrogenopilaegitekohidrogenoaetaoxigenoaerabilidituguerregaimoduan.

Hidrogenoarensegurtasunfitxak
Hidrogenoaososukoiada.Suteaksaihestekotxinpartaketagarrakekiditubehardira,eta noski ezin da erre hidrogenotik hurbil. Sutea gertatuko balitz hornikuntza eten beharko litzateke. Ingururako arriskutsua ez bada, zutea bere kabuz amatatzen ustea komeniko litzateke,bestelaurpulberizatuaz,karbonodioxidozedohautsezamatatu. Hidrogeno gasa airearekin nahasten bada leherkorra da. Leherketakekiditzekosistema itxiak erabili behar dira, bentilazioegokiaegonbeahrdaetaekipoelektrikoetailuminazio ekipamendua leherketak jasateko prestatuak egon beahr dira. Tximpartak sortzen ez dituzte tresnak erabiltzea komenigarria da.Hidogenoa duenontzia es manipulatueskuak koipez zikinduta badituzu. Ontzia sutan hasten bada, leherketaez gertatzeko,ontzia hotz mantenduurezbustizetasuteatokibabestubatetikamatatu. Hidrogenoaarnastenbadaasfixiaarriskuadago.Horisaihestekosistemaitxiakerabilieta ongi aireztatuak. Arnastekotan aire garbia etaerreposoakomenigarriak izango litzateke. Behar bada arnasketa artifiziala onuragarria litzateke eta mediku baten asistentziabaita ere. Azalean hidrogenoak kongelazio larriak sor ditzakenez, hotzaren isolatzaileak diren eskunarruak erabili behar dira. Kongelazioak gertatzekotan mediku baten asistentzia beharrezkoa izango litzateke. Gainera, begiaka babesteko protelziobetaurrekoak komenigarriakdira. Hidrogenoarenisurketaedofugagertatukobalitzignizioiturriakeliminatuetageroingurua ebakuatubeahrda.Ondoren,aditubatenganajobeahrdaetabentilazioabeharrezkoada. Lurrunaegotekotan,urpulberizatuazeliminatubeharkolitzateke.

19

Oxigenoarensegurtasunfitxak
Oxigenoa berez, ez da erregaia baina oxidatzaile gisa jokatzen duenez , erreduktoreak diren beste substantzia batzuen erregai gisajoka dezakebaita oxigenoaren etengabeko berotzeak,presioarenhanditzeaekardezake,suteedoeztandakeraginez. Nahiz eta berez erregaia ez izan, hidrogenoarekin bezala, ez da gomendagarria oxigenoaren ondoan txinpartak eragitea ezta erretzea ere. Inguruan suterik egotekotan, horiekiditekoaproposadenbaliabidebaterabilibeharradago. Iraupen laburreko eztanda gertatzekotan, oxigenoaren kontzentrazio altuaren eraginez, arnasa hartzeko arazoak eragin ditzake. Eztanda iraupen luzekoa edo errepikakorra izanezgero,gashonenkontzentrazioaltuenisurketakarazoaksorditzakebiriketan. Egoera honetan, botila hotz mantendu beharra dago eta sutea, segurtasuna duen leku batetikekiditeaaholkatzenda. Oxigenoaren isurketagertatzekotan, ingurunea aireztatubehar da.Egoera honetan,gasa inhalatzekotan,eztula,zorabioa,zamakominabaitaikusmenarenalterazioaegondaiteke. Hau gertatzekotan,medikuarenera jotzea gomendatzen da. Begietanezergertaezdadin, segurtasunarauetanazaltzendenmoduan,segurtasunbetaurrekoakerabilibehardira.

Bibliografia.
ZientziaketaTeknologia,batxilergokobigarrenmaila(giltzaedeb) Wikipedia Laborategianjasotakodatuak

20