ASUHAN KEPERAWATAN PADA KLIEN Ny. M DENGAN DIAGNOSA PARTUS SPONTAN DI RUANG MERAH DELIMA RSUD H.

DAMANHURI BARABAI

DISUSUN OLEH :
Nama NIM Semester : M. Rizky Setiawan : 08040 : II

AKADEMI KEPERAWATAN MURAKATA BARABAI KABUPATEN HULU SUNGAI TENGAH TAHUN AKADEMIK 2008 / 2009

LAPORAN PENDAHULUAN
PARTUS SPONTAN I. KONS P !ASAR P N"AKIT A. Pen#ertian Persa$inan %art&s s%'ntan (a$am %r'ses $a)irnya *ayi %a(a $etak *e$akan# ke%a$a yan# (a%at )i(&% (en#an tena#a i*& sen(iri (an tan%a a$at+ serta ti(ak me$&kai i*& (an *ayi yan# &m&mnya *er$an#s&n# k&ran# $e*i) ,4 -am me$a$&i -a$an $a)ir. Persa$inan a(a$a) seran#kaian ke-a(ian yan# *erak)ir (en#an %en#e$&aran *ayi yan# .&k&% *&$an ata& )am%ir .&k&% *&$an+ (is&s&$ (en#an %en#e$&aran %$asenta (an se$a%&t -anin (ari t&*&) i*& /O*stetri (an #inek'$'#i+ 0K &n%a(+ 1&n(in#2. Persa$inan a(a$a) s&at& %r'ses %en#e$&aran )asi$ k'nse%si yan# (a%at )i(&% (a$am &ter&s me$a$&i 3a#ina ke(&nia $&ar /Ka%ita se$ekta ke('kteran+ 0KUI -i$i( I2. 1. Se*a*4se*a* yan# menim*&$kan %ersa$inan 52 Te'ri %en&r&nan )'rm'n estr'#en (an %r'#ester'n /54, min##& se*e$&m %art&s2 %r'#ester'n menim*&$kan tetaksasi 't't ra)im (an estr'#en menin##ikan kesentanan 't't ra)im+ %a(a a$at ke)ami$an ka(ar %r'#ester'n men&r&n se)in##a menim*&$kan )is ,2 Te'ri %$asenta men-a(i t&a akan menye*a*kan t&r&nnya ka(ar %r'#ester'n se)in##a tim*&$ )is 62 Te'ri (istensi ra)im men-a(i *esar (an mene#an# menye*a*kan+ se)emia 't't ra)im yan# men##an#& sirk&$asi &ter'%$asenta 42 Te'ri iritasi mekanis: #an##&an *er#eser (an tekanan %a(a *e$akan# ser3ik se)in##a tim*&$ k'ntraksi 72 In(&ksi %ersa$inan /in(&.ti'n '8 $a*'&r2 Persa$inan (a%at %&$a (itim*&$kan (en#an -a$an : 52 1a#an# $aminaria 9amin&ria (imas&kkan (a$am kana$is ser3iks &nt&k meran#san# 8$eks&s tranke)a&ses. ,2 Amni't'mi

62 O:yt&:in (ri% 42 Perasaan sakit %er&t (an %in##an# ; 8aise $a*'&r %ains 72 Ser3iks $em*ek+ $en(ir *er.am%&r (ara) /*$'&n(y s)'w2 Tan(a %ersa$inan se.ara &m&m : 52 A(anya )is %ersa$inan ,2 Men#e$&arkan $en(ir (an (ara) 62 Ke$&arnya air (ari -a$an $a)ir 42 A(anya %em*&kaan %a(a ser3iks &teri <. Ta)a% %ersa$inan 52 Ka$a I /ta)a% %ersa$inan2 Tan(anya : a. =is yan# -aran# (an *e$&m ke$&ar *. Pen#e$&aran $en(ir (an (ara) semakin *anyak .. Pem*&kaan ser3iks makin $e*ar (. 9amanya ka$a I Primi 5,454 -am ; (en#an %em*&kaan ser3iks 5 .m>-am M&$ti ?48 -am ; (en#an %em*&kaan ser3iks , .m>-am ,2 Ka$a II M&$ai %em*&kaan $en#ka% /50 .m2 sam%ai anak $a)ir Tan(anya : a. =is semakin k&at+ nyeri+ %an-an# @ 70 (etik ; 500 (etik Inter3a$ makin %en(ek A , menit A 6 menit sat& ka$i> 644:> 50 menit *. Ket&*an %e.a) /sewakt& %em*&kaan )am%ir>s&(a) $en#ka%2 ; ke$&ar air sek'ny'n#4k'ny'n# kant'n# ket&*an .. Tim*&$ re8$eks men#e(an (. An&s (an 3&$3a mem*&ka+ %erine&m men'n-'$ ; ke%a$a mem*&ka %int& (an ak)irnya ke$&ar %int& ; eks&$si e. 9ama ka$a II Primi 545 B -am+ m&$ti @ B -am

62 Ka$a III !im&$ai se-ak *ayi $a)ir $en#ka% sam%ai $a)irnya %$asenta @ 7450 menit+ tan(a4tan(a : a. Uter&s men-a(i *&n(ar *. Per(ara)an sek'ny'n#4k'ny'n# .. Ta$i %&sat meman-an# (. 0&n(&s &teri naik+ m&(a) (i#erakkan 42 Ka$a IC !im&$ai se-ak 5 -am sete$a) %$asenta $a)ir (an se$a$& )ar&s (a%at %er)atian se%erti : a. K'ntraksi &ter&s *. Pen(ara)an .. P$asenta (an se$a%&t ket&*an $en#ka% (. Cesika &rinaria k's'n# e. 9&ka e%isi't'mi )ar&s (irawat /-ika a(a2 !. Mekanisme %ersa$inan 52 n#aye( a. T&r&n>mas&k ke%a$a ke PAP (a$am -&r&san me$intan# (an 8$eksi rin#an *. Ka(an# m&$ti ter-a(i .. Pa(a %rimi ter-a(i ke)ami$an %a(a ak)ir *&$an terak)ir /%a(a %erm&$aan %ersa$inan2 ,2 !es.ent a. Ma-&nya ke%a$a yan# mana %an-an# %a(a %rimi ter-a(i %a(a ka$a II se(an#kan m&$ti *ersamaan (en#an en#aye( sam*i$ (es.ent ter-a(i %&$a 8$eksi+ r'tasi interna (an (e8$eksi *. 0akt'r yan# mem%en#ar&)i : 5. Tekanan .airan ket&*an ,. Tekanan $an#s&n# (ari &ter&s %a(a saat k'ntraksi 6. k'ntraksi 't't (ia#8ra#ma (an 't't a*('men 4. Me$&r&snya t&*&) -anin karena a(anya k'ntraksi &ter&s

62 0$eksi a. 0$eksi>menek&r m&ka (a#& men(ekati (a#& (an *a#ian teren(a)>(e%an UUK *. 0$eksi ter-a(i karena anak (i('r'n# ke *awa)+ teta%i *a#ian teren(a) men(a%at tekanan (ari ser3iks (asar 42 R'tasi interna P&taran %ak' (imana *a#ian teren(a) -anin /UUK2 *er%&tar ke(e%an yan# *iasanya: %a(a )'(#e III se)in##a *era(a (i*awa) sym%)isis. 72 kstensi Sete$a) s&* '..i%&t $a)ir ke%a$a men#a(akan (e8$eksi+ ke%a$a *er%&tar ke atas se)in##a s&* '..i%&t )i%'m'k$i'n akan me$a)irkan UU1+ (a)i+ )i(&n#+ m&$&t (an (a#&+ se)in##a ke%a$a $a)ir se$&r&)nya. D2 R'tasi eksterna a. Ter-a(i sete$a) ke%a$a anak $a)ir se*e$&mnya *. 1er%&tar men#em*a$ikan %'sisi ke%a$a anak ke%'sisi interna+ *er%&tar ke ara) %&n##&n# men#)i$an#kan t'rsi ?2 ks%&$asi Sete$a) %aksi $&ar se$esai+ *a)& (e%an $a)ir (iik&ti '$e) *a)& *e$akan# kem&(ian tr'.)an.er may'r (e%an (an *e$akan# sam%ai kak& anak /anak $a)ir se$&r&)nya2 . K'nse% ni8as Masa ni8as (im&$ai sete$a) ke$a)iran %$asenta (an *erak)ir ketika a$at4a$at kan(&n#an kem*a$i se%erti kea(aan se*e$&m )ami$ *er$an#s&n# kira4kira D min##&. Masa ni8as a(a$a) masa se$ama %ersa$inan (an se#era sete$a) ke$a)iran yan# me$i%&ti min##&4min##& *erik&tnya. Pa(a wakt& sa$&ran re%r'(&ksi kem*a$i ke kea(aan ti(ak )ami$ yan# n'rma$. Masa ni8as a(a$a) masa sete$a) i*& me$a)irkan *ayi yan# (i%er#&nakan &nt&k mem&$i)kan kese)atannya kem*a$i yan# &m&mnya memer$&kan wakti D45, min##&.

Tujuan perawatan masa nifas : !a$am masa ni8as ini %en(erita memer$&kan %erawatan (an %en#awasan yan# (i$ak&kan se$ama i*& tin##a$ (i r&ma) sakit ma&%&n sete$a) ke$&ar (ari r&ma) sakit. 52 Men-a#a kese)atan i*& (an *ayi *aik se.ara 8isik ma&%&n %sik'$'#i ,2 Men(eteksi masa$a)+ men#'*ati ata& mer&-&k a%a*i$a ter-a(i k'm%$ikasi %a(a i*& (an *ayi 62 Mem*erikan %en(i(ikan kese)atan tentan# %erawatan kese)atan (iri n&trisi K1+ meny&s&i+ %em*erian im&nisasi %a(a *ayi (an %erawatan *ayi se)at. Unt&k men(a%atkan kese)atan em'si Perawatan masa nifas : Se$ama men#a$ami ni8as+ i*& men#a$ami %er&*a)an 8isi'$'#i me$i%&ti %er&*a)an 8isik (an %sik'$'#is. 52 Per&*a)an 8isik In3'$&si Per&*a)an yan# mer&%akan %r'ses kem*a$inya &ter&s (an -a$an $a)ir *ayi sete$a) *ayi (i$a)irkan )in##a men.a%ai kea(aan se%erti se*e$&m )ami$ 9'.)ea A(a$a) .airan yan# (ike$&arkan (ari &ter&s me$a$&i 3a#ina (a$am masa ni8as+ $'.)ea *ersi8at a$ka$is -&m$a)nya $e*i) *anyak (ari (ara) menstr&asi+ *er*a& anyir (a$am kea(aan n'rma$+ teta%i ti(ak *er*& *&s&k. ,2 Per&*a)an %sik'$'#i Men&r&t ri3a ; r&*in ter*a#i (a$am 6 ta)a% Peri'(e takin# in Ter-a(i sete$a) 54, )ari (ari %ersa$inan+ masa ini ter-a(i interaksi k'ntrak yan# $ama antara aya)+ i*& (an anak. Peri'(e takin# )'$( 1er$an#s&n# %a(a )ari ke 644 %'st %art&m. I*& *er&sa)a *ertan##&n# -awa* ter)a(a% *ayinya (en#an *er&sa)a men#&asai keteram%i$an %erawatan *ayinya.

Peri'(e $ettin# #' Ter-a(i sete$a) i*& %&$an# ker&ma)+ i*& men#am*i$ tan##&n# -aw* %en&) ter)a(a% *ayinya.

Perawatan masa nifas Sete$a) me$a)irkan i*& mem*&t&)kan %erawatan intensi8 &nt&k %em&$i)an k'n(isinya+ sete$a) %r'ses %ersa$inan yan# me$a)irkan. !imana %erawatan %'st %art&m me$i%&ti : a. M'*i$isasi (ini Karena $e$a) se)a*is me$a)irkan+ i*& )ar&s istira)at (an ti(&r te$entan# se$ama 8 -am %ersa$inan kem&(ian *'$e) mirin# ke kiri (an ke kanan &nt&k men.e#a) tr'm*'sis (an tr'm*' im*'$i+ %a(a )ari ke(&a (i%er*'$e)kan (&(&k+ )ari keti#a -a$an4-a$an+ (an )ari keem%at (an $ima (i%er*'$e)kan mem%er$an.ar menin#katkan %&$an#. 8&n#si Ke&nt&n#an a$at (ari m'*i$isasi (an a$at (ini a(a$a) me$an.arkan %en#e$&aran $'.)ia+ mem%er.e%at im8&$&si a$at kan(&n#an+ #astr'intestina$ (ara)+ %erkemi)an+ sisa %ere(aran me$an.arkan %en#e$&aran

meta*'$isme (an mem%er.e%at 8&n#si ASI. *. Pemeriksaan &m&m "an# %er$& (i$ak&kan %a(a i*& ni8as antara $ain+ kesa(aran+ ke$&)an yan# ter-a(i saat %ersa$inan. .. Pemeriksaan k)&s&s Tan(a4tan(a 3ita$ : na(i+ s&)&+ T! 0&n(&s &teri Pay&(ara Part&m $'.)ia 9&ka -a)itan e%isi't'mi

(. Nase)at yan# %er$& (i*erikan saat %&$an# Pakaian !iet Perawatan 3&$3a

Miksi !e8ekasi Perawatan %ay&(ara Kem*a$inya (atan# *&$an ata& menstr&asi Mem%ersia%kan &nt&k met'(e K1

II. KONS P !ASAR ASU=AN K P RAEATAN 52 Pen#ka-ian a. 1i'(ata *. Stat&s %en#ka-ian .. Anamnesa Tentan# )is: m&$ai nyeri+ $'kasi+ terat&r ti(ak (isertai in#in men#e-an# Pen#e$&aran (ari 3&$3a: $en(ir+ (ara)+ (ara) ke$&ar .airan Ke$&)an yan# menyertai 4 4 4 4 4 4 4 4 4 K&ran# ti(&r K&ran# na8s& makan Ti(ak (a%at ken.in#>%'$&si M&a$+ m&nta) P&sin#>sakit ke%a$a Pen#$i)atan ka*&r 1an#kak>'e(em Sesak na%as !$$

P'$a re%r'(&ksi 4 4 4 4 4 Riwayat ke)ami$an+ %ersa$inan (an ni8as yan# $a$& Riwayat ke)ami$an sekaran# Riwayat %enyakit yan# %erna) (ia$ami Riwayat %em*e(a)an Riwayat %enyakit ke$&ar#a

(. Pemeriksaan 8isik: tan(a 3ita$+ ins%eksi+ %a$%asi+ %erk&si+ a&sk&$tasi (an %eriksa (a$am e. Pen#ka-ian =IS: 8rek&ensi+ %an-an# )is (an ketatnya 8. !ata %sik'4s'sia$

,2 !ia#n'sa ke%erawatan yan# m&n#kin m&n.&$ a. M&$anya %r'ses %ersa$inan+ %enin#katan akti3itas en('metri&m %em*&kaan ser3iks *er)&*&n#an (en#an %er&*a)an )'rm'na$ (an 8isik *. Resik' %a(a a$at #enita (anm %erkemi)an *er)&*&n#an (en#an %r'se(&r in3asi3e>%emeriksaan 3a#ina$ (ari re.t&m (an %erine&m yan# k't'r %em*&kaan ser3iks %e.a)nya kant&n# ket&*an .. Fan##&an rasa nyaman *er)&*&n#an (en#an )i%':in &teri tekanan *awa) anak (. Per&*a)an .ar(ia. '&t%&t *er)&*&n#an (en#an k'ntraksi &ter&s e. Per&*a)an %'$a e$iminasi &rine *er)&*&n#an (en#an tekanan *awa) anak 8. P'tensia$ in-&ry %a(a -anin *er)&*&n#an (en#an %en&r&nan a$iran (ara) (ari &ter&s ke %$asenta aki*at k'ntraksi #. P'tensia$ in-&ry (an in8eksi %a(a i*& *er)&*&n#an (en#an 8ase eks%&$si %a(a -anin ). P'tensia$ %en(ara)an %a(a ka$a III (an IC *er)&*&n#an (en#an k'ntraksi &ter&s i. Ke.emasan *er)&*&n#an (en#an k&ran#nya %en#eta)&an tentan# %r'se(&r RS+ ti(ak a(a %ersia%an menerima ke$a)iran+ kematian

DAFTAR PUSTAKA
I*ra)im+ <)ristina. 5GGD. Pera a!a" Ke#$%a"a" &$'$% (. Pener*it K)arata Hakarta. Mary+ =ami$t'n. 5GG7. Da)ar Ke*era a!a" Ma!er"$!a) E%) G. F<: Hakarta. U$8a)+ Maria. ,005. Ba+a" K,'$a+ MK. ,54. PAM. K. 1an-ar*ar&. O:'rn+ =ary. 5GG0. I'-, Ke#$%a"a" Pa!.'./$ %a" F$)$.'./$ Per)a'$"a". "ayasan stentia Me(ika. Hakarta.

ASUHAN KEPERAWATAN PADA KLIEN Ny. M DENGAN DIAGNOSA PARTUS SPONTAN DI RUANG MERAH DELIMA RSUD H. DAMANHURI BARABAI Tan##a$ mas&k R&an# > ke$as Pen#ka-ian tan##a$ A. I! NTITAS K9I N 5. Nama %asien 6. S&k&>*an#sa 7. Pen(i(ikan D. Peker-aan : Ny. M : 1an-ar>In('nesia : 4 : IRT Nama s&ami : Tn. =.S Um&r : Is$am Pen(i(ikan Peker-aan : Pa(awan#an : Kawin : 4 : Swasta : 40 ta)&n S&k&>*an#sa : 1an-ar>In('nesia ,. Um&r : 60 ta)&n 4. A#ama : Is$am A#ama : ,G -&$i ,00G : M!>III : ,G -&$i ,00G Ham mas&k Kamar n'. Ham : 5?.00 wita : 4 : 4

?. A$amat: Na#araA$amat 8. Stat&s : Kawin Stat&s 1. STATUS K S =ATAN SAAT INI 5. A$asan k&n-&n#an ke r&ma) sakit

K$ien men#e$&) sakit %er&t+ %a(a )ari ra*& tan##a$ ,G -&$i ,00G k$ien me$a)irkan se'ran# *ayi yan# *er-enis ke$amin %erem%&an (en#an 11: 6+6 k#+ P1: 70 .m+ ska$a nyeri , /se(an#2+ a%#ar s.'re ?+ 8+ G Ke$&)an &tama saat ini : K$ien merasa nyeri %a(a %er&t (an kema$&annya sete$a) %art&s. ,. Tim*&$nya ke$&)an se.ara *erta)a% 6. 0akt'r yan# mem%er*erat K$ien ter$a$& *anyak *er#erak se)in##a sakitnya *ertam*a).

4. U%aya yan# (i$ak&kan &nt&k men#atasi K$ien men#&ran#i %er#erakan (an istira)at .&k&%. 7. !ia#n'sa me(ik : Part&s s%'ntan <. RIEA"AT K P RAEATAN 5. Riwayat '*stetri a. Riwayat menstr&asi a.Menar.)e *. #anti %em*a$&t %er)ari ..Ke$&)an FPA : F, P5 A0 Anak ke
N' T)n

: &m&r 54 ta)&n sik$&s terat&r 1anyaknya :4 : $ama ? )ari+ *anyaknya 54,:

*. Riwayat ke)ami$an+ %ersa$inan+ ni8as yan# $a$& Ke)ami$an

Um&r ke)ami$an Peny&$it Henis

Persa$inan
Pen'$'n# Peny&$it

K'm%$ikasi ni8as
9aserasi In8eksi Per(ara)an Henis

Anak
11 PH

Ket
=i(&% =i(&%

5. ,.

,005 ,00G

6D min##& 6D min##&

S%'ntan S%'ntan

1i(an 1i(an

4 4

A(a

I I

4 6+6 k#

4 70 .m

Riwayat ke)ami$an : Pa(a trimester I /045, min##&2 k$ien ti(ak men(a%atkan im&nisasi TT (an ke$&)an yan# m&n.&$ k$ien men#a$ami m&a$+ m&nta) (an %&sin#. <ara men#atasinya (en#an min&m s&s& &nt&k i*& )ami$ se%erti $a.tami$ Pa(a trimester II /5,4,4 min##&2 k$ien men(a%atkan im&nisasi TT5 %a(a &sia ke)ami$an ,0 min##& (an im&nisasi TT, %a(a &sia ke)ami$an ,4 min##&+ ti(ak a(a ke$&)an yan# m&n.&$ Pa(a trimester III /,446? min##&2 k$ien ti(ak $a#i men(a%atkan im&nisasi TT+ ke$&)an yan# m&n.&$ k$ien serin# 1AK it& (ise*a*kan karena %em*esaran &ter&s se)in##a menekan 3esika &rinaria Riwayat ni8as : K$ien ti(ak %erna) men#a$ami (emam J %er(ara)an+ kea(aan $'.)ea k$ien *erwarna mera) (an ter(a%at nyeri tekan %a(a %ay&(ara.

Fen'#ram :

Keteran#an : K 9aki4$aki K Perem%&an K K$ien K Tin##a$ ser&ma) K Menin##a$ ,. Riwayat ke$&ar#a *eren.ana K$ien men##&nakan %i$ K1 sete$a) ke$a)iran anak %ertama+ kem&(ian *er)enti karena k$ien in#in mem%&nyai anak. 6. Riwayat kese)atan a. Penyakit yan# %erna) (i(erita k$ien )anya 8$&+ *at&k+ (emam (an &nt&k men#'*ati %enyakit terse*&t k$ien serin# mem*e$i '*at (i war&n#. *. Riwayat ke$&ar#a: (a$am an##'ta ke$&ar#a k$ien ti(ak a(a yan# men(erita %enyakit ket&r&nan se%erti !M+ )i%ertensi+ -ant&n#+ ($$. 4. Riwayat $in#k&n#an K$ien tin##a$ (a$am $in#k&n#an yan# *ersi). 7. As%ek %sik's'sia$

K$ien a#ak .emas ter)a(a% nyeri yan# ia rasakan sete$a) (i$ak&kan %ersa$inan (en#an .ara %asrt&s s%'ntan se)in##a menim*&$kan %er&*a)an (ike)i(&%an se)ari4)ari+ tak&t akan *anyak *er#erak (an *erakti3itas yan# akan menim*&$kan nyeri. =&*&n#an k$ien (en#an ke$&ar#a tam%ak )arm'nis (imana k$ien (itemani s&ami (an se*a#ian ke$&ar#a $ainnya+ k$ien -&#a *eker-a sama (en#an tim kese)atan (an k$ien tam%ak mem%er)atikan saat %erawat men#a-&kan %ertanyaan. D. Ke*&t&)an (asar k)&s&s a. P'$a n&trisi !i r&ma) : K$ien makan 6: se)ari (en#an na8s& makan *aik+ (en#an -enis makanan nasi+ say&r (an $a&k %a&k (an ti(ak a(a makanan %antan#an+ min&m @ 8 #e$as %er)ari !i RS : K$ien makan ,: se)ari (en#an -enis makanan nasi *iasa (an $a&k %a&k+ k$ien min&m 546 #e$as %er)ari *. P'$a e$iminasi !i r&ma) !i RS : K$ien 1A1 n'rma$ 54, :>)ari+ warna k&nin# ke.'k$atan+ *er*a& k)as+ k'nsistensi %a(at : K$ien *e$&m 1A1 %a(a saat %en#ka-ian

.. P'$a %ers'na$ )y#iene !i r&ma) !i RS : K$ien man(i ,: se)ari+ #'s('k #i#i ,: se)ari+ keramas ,: semin##&+ %'t'n# k&k& *i$a %an-an# : K$ien men#atakan ti(ak %erna) man(i+ )anya (iseka '$e) ke$&ar#anya (. P'$a istira)at (an ti(&r !i r&ma) !i RS : K$ien ti(&r sian# 54, -am (an ti(&r ma$am @ D4? -am>)ari : K$ien .&k&% istira)at+ )anya (iam (i tem%at ti(&r

e. P'$a akti3itas (an $ati)an !i r&ma) : Se$ama )ami$ akti3itas k$ien teta% (an (i*ant& '$e) s&ami

!i RS

: Akti3itas k$ien ter*atas (an k$ien serin# istira)at karena nyeri %a(a (aera) %erine&m aki*at $&ka e%isi't'mi

8. P'$a ke*iasaan yan# mem%en#ar&)i kese)atan K$ien ti(ak mem%&nyai ke*iasaan mer'k'k+ a%a$a#i men#k'ns&msi min&man keras serta ti(ak a(a keter#ant&n#an ter)a(a% '*at. ?. Pemeriksaan 8isik Kea(aan &m&m T! R N T a. Ke%a$a 1ent&k simetris+ k&$it ke%a$a *ersi)+ ti(ak a(a *en-'$an+ warna ram*&t )itam+ ke*ersi)an ram*&t *ersi)+ %en(en#aran *aik /men'$e) saat (i%an##i$2+ ti(ak a(a %era(an#an (an %er(ara)an. *. Mata Ke$'%ak mata (an #erakan mata n'rma$+ k'n-&n#ti3a ti(ak anemis+ s.$era ti(ak ikterik+ 8&n#si %en#$i)atan *aik+ k$ien ti(ak men##&nakan a$at 1ant&>ka.amata+ ke*ersi)an mata *aik. .. =i(&n# 1ent&k simetris+ ti(ak a(a %era(an#an (an %er(ara)an+ %en.i&man *aik /(a%at mem*e(akan *a& a$k')'$ (en#an minyak kay& %&ti)2+ ter(a%at sin&sitis ata&%&n %'$i%+ ke*ersi)an *aik. (. Te$in#a 1ent&k simetris+ 8&n#si %en(en#aran *aik+ ti(ak ter(a%at %era(an#an (an %er(ara)an. e. M&$&t (an ten##'r'kan : $ema) : 570>500 mm=# : ,8 :>menit : D, :>menit : 6D'<

M&k'sa *i*ir tam%ak kemera)an+ #i#i $en#ka% (an .&k&% *ersi)+ ti(ak a(a st'matitis>%era(an#an+ ti(ak a(a %em*esaran t'nsi$ (an ti(ak a(a #an##&an 8&n#si mene$an. 8. !a(a (an a:i$$a Mammae tam%ak mem*esar+ 're'$a mammae tam%ak men#a$ami )i%er%i#mentasi (an %a%i$$a men'n-'$ *e$&m men#e$&arkan air s&s&+ men&r&t k$ien .'$'str&msnya s&(a) m&$ai ke$&ar. #. Perna%asan Ins%eksi Pa$%asi Perk&si : 1ent&k simetris+ tam%ak *ersi)+ R: ,0 :>menit : Ti(ak ter(a%at nyeri tekan : !a$am *atas n'rma$ r'n.)i ). Sirk&$asi -ant&n# Ke.e%atan (eny&t a%i.a$ 80 :>menit+ irama terat&r+ ti(ak a(a ke$ainan *&nyi -ant&n#. i. A*('men A*('men tam%ak men#e.i$+ striae a$*i.ans masi) ter$i)at+ tin##i 8&n(&s &teri 6 -ari (i*awa) %&sat+ k'ntraksi &ter&s *aik+ (an ti(ak a(a $&ka *ekas '%erasi. -. Fenit'&rinary Pa(a %erine&m tam%ak a(a $&ka e%isi't'mi (en#an -&m$a) -a)itan se*anyak 7 *&a) (en#an %an-an# 7 .m+ $'.)ea n'rma$ (en#an warna kemera)an+ 3&$3a ti(ak a(a 3arises. k. kstrimitas /inte#&ment > m&sk&$'sketa2 kstrimitas atas (an *awa) str&kt&r simetris+ ti(ak a(a tra&ma+ ke$ainan t&$an# (an sen(i+ ti(ak a(a nyeri+ ter%asan# in8&se R9 %a(a ekstrimitas atas *a#ian sinistra (an ti(ak a(a k't'ran yan# menem%e$. !ata %en&n-an#

A&sk&$tasi : Ti(ak ter(en#ar *&nyi na%as tam*a)an se%erti w)eezin# (an

5. 9a*'rat'ri&m ,. USF 6. R'nt#en 4 4 4 4

:4 :4 :4

4. Tera%i yan# (i(a%at %a(a tan##a$ ,G -&$i ,00G In8. R9 ,0 tetes>menit 1e.'m*i'n 6 : 5 ta* Am':i$in 6 : 5 ta* 9aktasit 6 : 5 ta*

!. Ana$isa !ata N' !ata s&*-ekti8 (an '*-ekti8 5 !S : K$ien men#atakan merasa nyeri %a(a $&ka *ekas -a)itan *ekas e%isi't'mi ka$a& ter$a$& *anyak *er#erak !O :4 Ter(a%at $&ka -a)itan %a(a (aera) %erine&m (en#an %an-an# 7 .m (an -&m$a) -a)itan 7 -a)itan 4 K$ien ter$i)at nyeri ka$a& ter$a$& *anyak *er#erak 4 Ska$a nyeri , /se(an#2 4 T! : 570>500 mm=# 4 N : D, :>menit 4 R : ,8 :>menit 4 T : 6D'< , !S : 4 !O :4 Ter(a%at $&ka -a)itan %a(a %erine&m (en#an %an-an# 7 .m (an -&m$a) -a)itan D -a)itan 4 Ska$a nyeri , /se(an#2 4 T! : 570>500 mm=# 4 N : D, :>menit 4 R : ,8 :>menit 9&ka -a)itan Resik' in8eksi ti'$'#i 9&ka e%isi't'mi Masa$a) Fan##&an rasa nyaman /nyeri ak&t2

4 T : 6D'<

. !a8tar masa$a) N' !ia#n'sa ke%erawatan 5 Fan##&an rasa nyaman *er)&*&n#an (en#an keter*atasan *er#erak (an akti3itas nyeri %a(a %erine&m sek&n(er ter)a(a% $&ka e%isi't'mi+ (itan(ai (en#an: !S : K$ien men#atakan merasa nyeri %a(a $&ka *ekas -a)itan *ekas e%isi't'mi ka$a& ter$a$& *anyak *er#erak !O :4 Ter(a%at $&ka -a)itan %a(a (aera) %erine&m (en#an %an-an# 7 .m (an -&m$a) -a)itan 7 -a)itan 4 K$ien ter$i)at nyeri ka$a& ter$a$& *anyak *er#erak 4 Ska$a nyeri , /se(an#2 4 T! : 570>500 mm=# 4 N : D, :>menit 4 R : ,8 :>menit 4 T : 6D'< , Resik' in8eksi *er)&*&n#an (en#an $&ka -a)itan+ (itan(ai (en#an : !S : K$ien men#atakan $&ka -a)itan %a(a %erine&m masi) *asa) !O :4 Ter(a%at $&ka -a)itan %a(a %erine&m (en#an %an-an# 7 .m (an -&m$a) -a)itan D -a)itan 4 Ska$a nyeri , /se(an#2 4 9&ka tam%ak masi) *asa) 4 Ter%asan# %em*a$&t 4 T! : 570>500 mm=# 4 N : D, :>menit 4 R : ,8 :>menit 4 T : 6D'< ,G H&$i ,00G Tan##a$ m&n.&$ ,G H&$i ,00G

0. Inter3ensi ke%erawatan N'. 5 =ari> tan##a$ Ra*& ,G H&$i ,00G !: T&-&an Sete$a) (i$ak&kan %erawatan (a$am 5 : ,4 -am nyeri k$ien (a%at teratasi (en#an kriteria )asi$ : 4 Tam%ak se#ar+ ri$eks 4 Nyeri )i$an# /ska$a nyeri 02 4 Ti(ak merasa sakit ka$a& *er#erak 6. A-arkan teknik re$aksasi (an (istraksi 4. K'$a*'rasi (en#an ('kter (a$am %em*erian '*at , Ra*& ,G H&$i ,00G Sete$a) (i$ak&kan tin(akan ke%erawatan (i)ara%kan ti(ak ter-a(i in8eksi se$ama $&ka *e$&m sem*&) (en#an .riteria )asi$ : 4 Ti(ak ter-a(i in8eksi %a(a i*& 4 9&ka tam%ak ,. Teran#kan ke%a(a k$ien tentan# 5. Ka-i (era-at nyeri (an TTC 5. Menin#kat nya na(i+ s&)&+ -&m$a) se$ (ara) %&ti)+ *a&+ warna r'*ek 3a#ina yan# )itam mer&%akan tan(a4tan(a in8eksi ,. In8eksi (a%at tim*&$ aki*at k&ran#nya ,. Ka-i ska$a nyeri (an $amanya nyeri Inter3ensi 5. M'nit'r TTC Rasi'na$ 5. Men#eta)&i kea(aan k$ien ,. Men#eta)&i -enis nyeri a#ar %erawatan *er-a$an *aik 6. A#ar k$ien ri$eks (an men#&ran#i rasa nyeri 4. Pen#'*atan ter)a(a% nyeri

kerin# 4 TTC (a$am *atas n'rma$ /T!: 5,0>80 mm=#+ N: D0 :>menit+ R: ,4:>menit+ T: 6D'<2

%entin#nya %erawatan 3&$3a se$ama $&ka 6. 9ak&kan %erawatan $&ka (an %en##antian %em*a$&t

ke*ersi)an #eneta$ia

6. Ink&*asi k&man %a(a (aera) #eneta$ia yan# re$ati8 .e%at (a%at menye*a*4 kan in8eksi

F. Im%$ementasi ke%erawatan N'. 5 =ari> tan##a$ Ra*& ,G H&$i ,00G !: Im%$ementasi Ham 0G.00 wita 5. Mem'nit'r TTC T! : 570>500 mm=# R : ,8 :>menit N : D, :>menit T : 6D'< ,. Men#ka-i ska$a nyeri+ (en#an ska$a nyeri , /se(an#2 6. Men#a-arkan teknik (istraksi /menarik na%as (a$am4(a$am $a$& )em*&skan $ewat m&$&t2 (an re$aksasi /men#a-ak k$ien *er*i.ara tentan# ses&at& yan# (isenan#inya2 4. 1erk'$a*'rasi (a$am %em*erian '*at 3a$&asi Ham 5,.00 wita S : K$ien men#atakan masi) nyeri O : Ska$a nyeri , /se(an#2 TTC : T! : 570>500 mm=# R N T : ,8 :>menit : D, :>menit : 6D'<

A : Masa$a) *e$&m teratasi P : 9an-&tkan inter3ensi

4 1e.'m*i'n 6 : 5 ta* 4 Am':i$in 6 : 5 ta* 4 9aktasit 6 : 5 ta* , Ra*& ,G H&$i ,00G 5. Men#ka-i tan(a (an #e-a$a in8eksi (an $&ka yan# masi) *asa) ,. Meneran#kan ke%a(a k$ien %entin#nya %erawatan 3&$3a se$ama $&ka 6. Me$ak&kan %erawatan $&ka (an %en##antian %em*a$&t S : K$ien men#atakan $&ka masi) *asa) (an *e$&m sem*&) O : 9&ka masi) *asa)+ %en##antian %em*a$&t ses&ai insr&ksi A : Masa$a) teratasi se*a#ian P : Inter3ensi (iter&skan

=. <atatan %erkem*an#an N' 5. =ari > tan##a$ Kamis 60 H&$i ,00G !: <atatan %erkem*an#an S : K$ien men#atakan masi) nyeri O : Ska$a nyeri 5 /rin#an2 T! : 5,0>80 mm=# R : ,8 :>menit N : 80 :>menit T : 6D+,'< A : Masa$a) teratasi se*a#ian P : Inter3ensi (i)entikan+ k$ien %&$an# APS ,. Kamis 60 H&$i ,00G S : K$ien men#atakan s&(a) m&$ai men#erin# O : 9&ka masi) *asa)+ %en##antian %em*a$&t ses&ai insr&ksi A : Masa$a) teratasi se*a#ian P : Inter3ensi (i)entikan+ k$ien %&$an# APS