Misir Darbe Süreci̇

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 16

EFEKT Msr'da Cumhurbakan Mursi kartlar Mays aynda seslerini ykseltmeye balad.

Temerrud hareketi, Mursi kart bir imza kampanyas balatt. Hareket Haziran ay sonunda 20 milyonu akn imza toplandn iddia etti. Bu say, eski Cumhurbakan Mbareke kar toplanan imza saysnn yaklak iki katyd. EFEKT 15 Hazirandaki mitingde Muhammed Mursi'nin Suriyeye d mdahale arsnda bulunmas ipleri iyice gerdi. nk muhafazakr Snni kanat birlik ars yapyordu. EFEKT Tarihler 23 Haziran' gsterdiinde General El-Sisi Msrn karanlk bir tnele, bir i savaa, devlet kurumlarnn yklmasna ya da bir mezhepler aras atmaya srklenemeyeceinin altn izdi. El Sisi, siyasi gruplara mesaj verircesine konumasnda "nmzde bir hafta var, Msr' ve halkn korumak iin gerek bir diyalog ve uzlama yolu bulmalsnz. Bu sevgi arsdr'' ifadesini kulland. Sisi, Cumhurbakan Mursi'nin grevi devralmasnn yldnm olan 30 Haziran'a iaret ediyordu. EFEKT 30 Haziran'da milyonlarca kii meydanlarda Mursi kart protestolar iin topland. Protestolarn amac Cumhurbakan Muhammed Mursiyi istifaya

zorlamak veya erken seim karar aldrmakt. lkenin pek ok yerinde gsteriler yapld. Kahiredeki gsterilerin adresi Tahrir Meydan, Cumhurbakanl Saray ve Msr Savunma Bakanl nyd. Temerrd Hareketi, kendi bana istifa kararn almas iin Msr Cumhurbakan Muhammed Mursiye 2 Temmuz sal akamna kadar sre tand. Aksi takdirde sivil itaatsizlik eylemlerinin yaplaca belirtildi. EFEKT Mursiye destek veren yzbinlerce gsterici ise Medinetun-Nasr mahallesinde bekliyordu. EFEKT 1 Temmuz'da ynetime ltimatom ekilerek krize zm bulmas istendi. General El-Sisi bu mesaj okumadan imzalad. Sisi'nin bu tavr Tahrir Meydannda toplanan muhalifleri desteklediinin de gstergesiydi. EFEKT Gstericiler halk ve ordu el ele diye barrken, be askeri helikopterin tad dev Msr bayraklar meydann zerinden geirildi. Kahire'de Mslman Kardeler hareketinin genel merkezi atee verildi. Ordu ise siyasilere krize zm bulmalar iin 48 saatlik sre verdi. EFEKT 2 Temmuz akam Mursi'ye verilen sre doldu.

Muhalifler ve Mursi'nin yesi olduu Mslman Kardeler taraftarlar hala sokaklardayd. ki grup arasndaki atmalarda can kayplar da yaanyordu. zellikle Mslman Kardelere ynelik iddetli saldrlar vard.. EFEKT Cumhurbakan Mursi zerindeki bask, kabinesinden aralarnda Dileri Bakan Kmil Amr'n da bulunduu 6 bakann istifasyla daha da artt. Msr'n en st dzey temyiz mahkemesi de, Mursi tarafndan atanan basavcnn grevden alnmasn onaylad. EFEKT 3 Temmuz'da ordunun verdii ultimatom sresi doldu. Saatler 19:51'i gsterdiinde Msrda darbe oldu. nce Cumhurbakan Mursi, karar verme srecinden ordu tarafndan dland. Arkasndan, 20:00de, kendisine artk Cumhurbakan olmad sylendi. EFEKT Bir saat sonra Msr Genelkurmay Bakan El Sisi aklama yapt. El Sisi Cumhurbakan Mursi uzlama taleplerini reddetmitir. Bu nedenle de, askeri gler grevini gerekletirmi ve yol haritasn izmitir dedi. EFEKT

Msrda yeni cumhurbakanl seimi yaplaca akland. Sisi, seimlere kadar, grevi geici olarak Anayasa Mahkemesi Bakan'nn yrteceini kaydetti. EFEKT Kahire'de, Tahrir Meydan'nda toplanan on binlerce gsterici, Mursi'nin askeri darbeyle grevden uzaklatrlmasn sevin gsterileri ile karlad. Mursi'yi destekleyenler de kar gsteri planlyordu. EFEKT Bu gelimelerin ardndan ev hapsinde tutulan Mursiye yurtdna kma yasa konuldu. TV kanallar kapatld. EFEKT 4 Temmuz'da Anayasa Mahkemesi Bakan Adli Mansur emin ederek Msr'n geici cumhurbakan oldu. Msr'n en st dzey Snni din adam, El Ezher eyhi, devlet televizyonunda yapt konumada, ordunun ve dierlerinin ehveni eri semek zorunda kaldklarn syledi. Msr Salk Bakanl, 2 gn iinde 11 kiinin ldn 512 kiinin yaralandn aklad. EFEKT Mslman Kardeler hareketinin st dzey liderlerinden Muhammed el Biltaci, Msr ordusunun Kahire sokaklarn kontrol altna almasna kar barl yolla direneceklerini syledi.

Mslman Kardeler mensubu birok kiinin gzaltna alnd belirtildi. EFEKT Darbe hkmetine Suudi Arabistan'dan destek geldi. Kral Abdullahn Adli Mansura bir tebrik mesaj iletti. Birleik Arap Emirlikleri'nin de Msrdaki dnm olumlu karlad duyuruldu. EFEKT Trkiye'den ise Msr ordusuna tepki geldi. AK Parti Genel Bakan Yardmcs ve Parti Szcs Hseyin elik ise Anadolu Ajans'na yapt aklamada "nce meydanlar hareketlendirdiler, sonra muhtra verdiler, imdi de darbeyi yaptlar.Kan dklmesini tasvip etmeyiz. Ancak Mursi ve Mursi yanllar, 'bu darbeyi iine sindirsin' demiyoruz. Mursi'yi iktidara getiren geni kitlelerin kendi oyuna, kendi namusuna sahip kmas gerekiyor" dedi. EFEKT 5 Temmuz'da Mslman Kardeler'in dzenledii gsterilere ordunun mdahale etmesiyle gerilim trmand. Mursi yanllarnn "Ret Cumas" adyla gsteriler dzenledii olaylarda 30 kii ld. Ynetime el koyan ordu ise slamc militanlarn saldrlar nedeniyle tansiyonun artt srail snrndaki Sinada olaanst hal ile meguld. EFEKT Salk Bakanl Szcs, skenderiye'de 4, Mursi Matruh'ta 4, Menya'da 2, bakent Kahire'deki Rabiat'l Adeviyye Meydan'nda 1 kiinin alan ate sonucu hayatn kaybettiini syledi.

EFEKT Mslman kardeler hareketi darbeye direnme karar ald. Mursi'yi destekleyenler Rabiatl Adeviyye Meydan'n doldurdu. EFEKT lke genelinde de Mursi'yi destekleyenler hem darbe destekilerinin, hem baltaclarn, hem de ordunun mdahalelerine maruz kald. EFEKT Msr Salk Bakanl'ndan yaplan aklamada, 6 Temmuz'da meydana gelen atmalarda 17'si skenderiye'de, 15'i bakent Kahire ve evresinde, 5'i Sina Yarmadas'nda, 4' smailiye'de, 3' arkiye, Asyut ve Svey'te olmak zere 44 kiinin ld kaydedildi. EFEKT te yandan, Mslman Kardeler Tekilat Rehberlik Konseyi Bakan Muhammed Bedii, "Darbeyi tanmyoruz. Mursi grevine dnene kadar milyonlar sokaklarda olacak. Bu talebimizden asla taviz vermeyiz " aklamasnda bulundu. Msr basavcl bu aklama zerine Bedii ve yardmcs ile hvan'dan 5 isim hakknda yeniden yakalama karar kard. Bedii'nin yardmcs Hayrat atr'n tutukland kaydedildi. EFEKT El Sisi'ye Arap kltrndeki en byk haraketlerden biri gerekletirildi ve Adeviyye Meydan'ndaki gstericilerden biri ayakkabsna El-Sisi'nin fotorafn yaptrd.

EFEKT

Msr ordusu darbe sonras ilk katliamn 8 Temmuz sabah yapt. Cumhuriyet Muhafzlar Karargah nnde sabah namaz klan darbe kartlarna gvenlik gleri tarafndan ate ald. 1 asker, 1 subay, 51 de sivil olmak zere 53 kii hayatn kaybetti, 322 kii yaraland. len 2 askerin halka ate amay reddettikleri iin Cumhuriyet Muhafzlar tarafndan ldrld iddia edildi. Mslman Kardeler Tekilat, Hrriyet ve Adalet Partisi ile hastane kaynaklar ise, sabah namaz klarken ldrlenlerin saysn 300, yaral saysn da bin 500 kii olarak aklad.

EFEKT Msr Babakan Hiam Kandil, ordunun ynetimi el koymasnn ardndan grevinden uzaklatrlan seilmi ilk sivil Cumhurbakan Muhammed Mursi'ye istifasn sunacan aklad. Babakan Hiam Kandil, darbeden bir gn sonra 1 yl hapse mahkum edilmi, hakknda yakalama emri karlmt. Kandil, Mursi'nin ordu tarafndan grevinden uzaklatrlmasn "ak bir darbe" olarak nitelendirerek, istifa mektubunda "akan kann ardndan bu grevime devam etmem imkanszlat." ifadesini kulland. EFEKT Msr Eitim Bakan brahim Ganim de sabah namaz klan halkn zerine ate almasn protesto ederek grevinden ayrld. EFEKT

Ertesi gn ise Msr'n geici Cumhurbakan Adli Mansur'dan itidal ars geldi. Mansur, olayla ilgili bir soruturma balatlmas emrini verdiini de syledi. EFEKT Bu arada, Mursi'nin grevden alnmasn destekleyen Selefi-slamc izgideki Nur Partisi, sabaha kar meydana gelen olay "katliam" diye nitelendirerek,tklayn Geici Babakanbelirlenmesi iin yrtlen grmelerden ekildiini duyurdu. EFEKT Msrda ordunun mdahalesiyle devrilen Mursi hkmetinin yerine kurulacak geici hkmetin babakanlna Hazm Biblavinin getirilmesi konusunda anlamaya varld. Eski Uluslararas Atom Enerjisi Bakan Muhammed el-Baradey de cumhurbakan yardmclna atand. EFEKT Msr'daki gerginlik Ramazan'da da devam etti. Ramazan aynn ilk cumasnda Mursi'yi destekleyenler milyonluk gsteri yapt. Gsteriler Rabiatul Adeviyye meydan, Nahda meydan, Msr Radyo ve Televizyon Kurumu binas nyle Cumhurbakanl Saray nnde gerekletirildi. te yandan askeri darbe ncesi Mursi aleyhine imza kampanyas balatan Temerrud Hareketi de lkede ulusal birliin vurgulanmas iin

Ramazan aynn ilk cumasnda Tahrir meydannda ve Cumhurbakanl Saray nnde toplu iftarlar yaplmas arsnda bulundu. Ancak bu ar karlk bulmal EFEKT Msr Basavcl, gzaltna alnmasndan nler sonra Mursi'ye ynelik ilk sulamalar aklad. Mursi'nin "Ajanlk, gstericilerin ldrlmesine tevik ve ekonomiyi tahrip" sularndan gzaltnda tutulduu belirtildi. EFEKT te yandan bata Trkiye olmak zere dnyann pek ok yerinde Msr'daki darbe kart gsteriler byyordu. EFEKT Msr Trkiyeye nota verdi. Trkiye Msrn iilerine karlmamas konusunda uyarld. Babakan Erdoan Msrn meru Cumhurbakan Mursidir aklamas Msrdaki geici hkmeti kzdrd. Dileri Bakanl szcs Badr Abdelatti'nin yapt aklamada "Trkiye'nin Msr'n iilerine aka mdahale ettiini gsteren bu yorumlar derin krgnlk yaratt" dedi. EFEKT Msr'da darbe kart gsteriler milyonluk yrylere dnt. Msr'da Kahire ile skenderiye bata olmak zere 22 kentte "milyonluk" ad altnda gsteri dzenlendi. Msr'n bakenti Kahire'de askeri darbeye kar yryen gstericilere, polisin mdahalesi ve 'Baltac' diye tabir edilen su gruplarnn saldrs zerine atmalar kt.

Ramses meydanndaki atmalarda 1 kii ld. EFEKT Msr'da, Hazim el-Biblavi'nin babakanlnda kurulan geici hkmet, geici Cumhurbakan Adli Mansur'un huzurunda yemin ederek greve balad. Genelkurmay Bakan ve Savunma Bakan General Abdulfettah es-Sisi, youn bask sonucunda hkmette bakanlk grevinin yan sra babakan yardmcln stlendi. Hkmette Nebil Fehmi Dileri, Muhammed Ahmed brahim ise ileri Bakanl'na getirildi. EFEKT Msr Ordusu, daha nce de Gazze snrndaki bir ok tnelin giriinin kontrol altna aldn aklad. Bu aklamann ardndan Msr Ordu'sunun Gazze snrndaki baz tnelleri ykt bildirildi. EFEKT Babakan Recep Tayyip Erdoana, Msr Cumhurbakan Yardmcs Muhammed El Baradey mektup gnderdi. Mektupta gerekirse telefonla grebilecekleri eklinde ifade yer aldn belirten Babakan Erdoan, Baradeye, Bir defa ben seninle nasl konuacam? Sen seilmi deilsin. Sen darbe hkmeti tarafndan veya darbe ynetimi tarafndan atanm birisisin yantn verdi. EFEKT Msr'n geici Cumhurbakan Adli Mansur, lkede ordunun ynetime el koymasndan sonraki gei dnemi iin 33 maddelik anayasa yaynlad. EFEKT 21 Temmuzda darbe ynetiminin atad geici Cumhurbakan Adli Mansur'un grevlendirdii 10 kiilik grup anayasa tasla zerinde almalarna balad.

EFEKT Bu arada rdn Kral Abdullah darbe sonrasnda Msr ziyaret eden ilk Arap lkesi lideri oldu EFEKT Gnler geiyor ancak Adeviyye Meydanndaki gstericiler azalmyor aksine oalyordu. EFEKT lkenin 22 kentinde de darbe kart gsteriler dzenlenirken Msr'n bakenti Kahire'de Ramses meydannda toplanarak gsteri yapan darbe kartlarna polis mdahale etti. EFEKT Msr'n nc byk kenti Nil Deltas'ndaki Mansura'da, 20 Temmuz'daki darbe kart gsteri dzenleyen protestocular hedef alan silahl saldrda biri ocuk, kadn 4 kii hayatn kaybetti. EFEKT Msr'da ordunun ynetime el koymasnn ardndan greve gelen geici hkmet, Suriyelilere cretsiz vize verileceini duyurdu. Msr Dileri Bakanl'ndan yapyan yazl aklamada, "Msr, Suriye halkna tam destek vermek, bu zor srete skntlarn hafifletmek ve yardmda bulunmak amacyla Suriyelilere cretsiz vize verme karar ald" denildi. EFEKT Msr geici Cumhurbakan Adli Mansur, 23 Haziran 1952 devriminin 61'inci yl mnasebetiyle Msr devlet televizyonunda yapt konumada uzla kltrnn iselletirilmesi gerektiini vurgulayarak, "25 Ocak ve 30 Haziran devrimlerinden sonra lke iin kin, nefret, blnmlkten uzak beyaz bir sayfa aacaz. Msr'n gelecei iin gemile barp, ulusal uzlann ina edilmesinin vakti gelmitir" dedi. EFEKT

Msrda Muhammed Mursi destekileri ve kartlar arasnda kan atmalarda en az alt kii ld. Yaamn yitirenlerin Kahire niversitesi yaknlarnda 3 Temmuzdaki darbeden bu yana oturma eylemi dzenleyen Mslman Kardeler destekileri olduu duyuruldu. EFEKT 24 Temmuzda Kahire'deki Nahda Meydan'nda darbeyi protesto eden Mursi taraftarlarna Baltaclar ismiye anlan silahl ete ate at. Saldrda 6 kii hayatn yitirirken yzlerce yaral hastanelere kaldrld. EFEKT Savunma Bakan ve Genelkurmay Bakan Abdlfetah Sisi Msrllara Cuma gn "terrizm ve iddete kar" meydanlara inmeleri arsnda bulundu. EFEKT Darbe kart gsterilerin en by Adeviyye Meydannda gerekleirken Raba el Adviye camiinin nndeki oturma eylemi de devam ediyordu. EFEKT Msr ordusu, lkedeki siyasi krizi sonlandrmak amal balattklar milli uzlama grmelerine katlmalar iin Mslman Kardelere 48 saat sre verdi. Ordu ynetimi aksi halde Mslman Kardeler tarafndan balatlan her trl iddet ieren protestoya ok daha sert yollarla mdahale edeceklerini aklad. EFEKT Hukukulardan oluan Msr Anayasa Deitirme Komisyonu'nun hazrlad anayasa taslan, toplumun tm kesimlerini kapsayan 50 kiilik komiteye sunulmak zere dn gece Msr geici Cumhurbakan Adli Mansur'a teslim etmesinin ardndan Nur Partisi, komiteye katlp katlmama konusundaki tutumunu aklad.

Partiden yaplan yazl aklamada, 25 Ocak devriminin kazanmlarn korumak ve halk temsil etmek iin partinin anayasa almalarn yrtecek komiteye katlaca belirtildi. EFEKT Ordunun hvana verdii sre doldu ve korkulan oldu. 27 Temmuzda Msr ordusu ikinci byk katliam yapt. Msr ordusu, Rabiatul Adeviyye meydanndaki darbe kartlarn kuatma altna ald. Msr'da gvenlik glerinin darbe kart protestolarn yapld Rabiatul Adeviyye meydanndaki gstericilere mdahalesi sonucu 200 kii ld,4 bin 500 kii yaraland. Mslman Kardeler, katliama ramen Adeviyye meydanndan ayrlmayacaklarn aklad. Saldrlardan dolay Kahire'nin dousu ile batsn birbirine balayan 6 Ekim Kprs trafie kapatld. EFEKT Rabiatul Adeviyye Meydan'nda dzenledii basn toplantsnda Mslman Kardeler szcs Ahmed Arif, "Bu katliam ileyenler ne kadar aresiz olduklarn gstermilerdir. stediklerimizi alana kadar yolumuza devam edeceiz" dedi. EFEKT AB D likiler ve Gvenlik Politikas Yksek Temsilcisi Catherine Ashton ise, ikinici ziyaretinde Msrn devrik Cumhurbakan Mursi ile bir araya geldi. Gece yars gerekleen grme 2 saat srd. EFEKT lki 1 Austosta, dieri 3 Austosta olmak zere Msr ileri Bakanl, bakent Kahire'deki Rabiatul Adeviyye ve En-Nahda meydanndaki darbe kart gstericilerden, iki kez "meydanlar derhal boaltmalar"n istedi. EFEKT

Tarihler 14 Temmuzu gsterdiinde Msr ordusu baka bir katliama imza att. Kahire'de gvenlik kuvvetleri sabah saatlerinde, kadn ve ocuklarn da bulunduu Nahda ve Adeviyye meydanlarna kar zrhl aralar, i makineleri ve helikopterlerle saldrya geti. Baltac ad verilen gruplar da gvenlik gleriyle birlikte darbe kartlarna saldrd. EFEKT Meydanlarda kurulan sahra hastaneleri ksa srede cesetlerle doldu Mslman Kardeler, meydanlardaki demokrasi yanllarna ynelik saldrlarda 2 binin zerinde kiinin ldn 10 bin yaral olduunu bildirdi. Saldrlar sonrasnda olaanst hal ve sokaa kma yasa ilan edildi. EFEKT Bu arada yaplan katliam darbe ynetiminde atlaa yol at. Darberciler tarafndan greve getirilen Cumhurbakan Yardmcs Muhammed El Baradey istifa etti. EFEKT Hrriyet ve Adalet Partisi Basn Szcs , gvenlik glerinin Adeviyye Meydan'ndaki sahra hastanesine girdiini ve l saysnn ortaya kmamas iin cenazelere mdahale ettiini syledi. EFEKT Bu katliamda alnan Mursi'nin basn danmannn kz ile, hvan'n st dzey yetkililerinden Muhammed Biltacinin 17 yandaki kz Esma da vard. EFEKT Sky TV'nin ngiliz kameraman ile Birleik Arap Emirlikleri'nden bir gazeteci de katliam grntlerken hayatn kaybetti.

Aralarnda Mslman Kardeler'in st dzey ynetiminin de bulunduu yzlerce kii gzaltna alnd. EFEKT Msr'da bakent Kahire'ye giden tm tren seferleri iptal oldu. skenderiye'de Mursi destekileri sokaklara dkld, yollar trafie kapatt. Kahire'de gvenlik glerinin darbe kart gstericilere mdahalesinin ardndan Suvey Kanal ve Kzldeniz limanlar 4 gnlne kapatld. EFEKT Trkiye katliama byk tepki gsterdi. Trkiye'nin Kahire Bykelisi Hseyin Avni Botsal, istiare iin Ankara'ya arld. Trkiye'nin Bykelisi'ni Ankara'ya armasnn ardndan, Msr'daki darbe rejimi de, Ankara Bykelisi Abdrahman Selahaldin'i geri ardn bildirdi. Darbe ynetimi, karara gereke olarak, Babakan Recep Tayyip Erdoan'n, Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi'ne toplanma ars yapmasn gsterdi. EFEKT Darbe kartlarna ynelik gerekletirilen katliamlara tepki amacyla lke genelinde 16 Austosta "fke Cumas" ad altnda gsteri dzenlendi. Gvenlik glerince yaplan silahl mdahale yine katliama dnt. Msr genelinde 27 kentte dzenlenen gsteriler srasnda alan ate sonucu lenlerin says 213', yaral says da bini buldu. Olaylarda bin 4 kii de gzaltna alnd. EFEKT 16 Austosu 17 Austosa balayan gece hareketliliin adresi Ramses Meydanyd Darbe kart gsteride gvenlik glerinin saldrsndan kaan ve aralarnda yarallarn da bulunduu bin kadar gsterici Fatih

Camii'nde mahsur kald. Mahsur kalanlar arasnda TRT muhabiri Metin Turan da vard. Cami uzun bir sre kuatma altnda kaldktan sonra gaz ve ses bombalaryla mdahale balad. Sonra ise gvenlik gleri ate aarak camiye girdi. Camiden kanlar hem Baltac grubun saldrsna urad, hem de gzaltna alnd. Anadolu Ajans muhabiri Hibe Zekeriya ve TRT Kahire Muhabiri Metin Turan da gvenlik gleri tarafndan gzaltna alnarak Tora Cezaevi'ne gtrld. AA muhabiri daha sonra serbest braklrken Metin Turann gzalt sresinin 15 gn uzatld akland. Birka gn sonra ise Msr'da gvenlik gleri hlas Haber Ajans'nn Kahire brosunu basarak bro efi Tahir Osman Hamde'yi gzaltna ald. EFEKT Msrdaki direniin sembol olarak Rabia iareti dnya literatrne girdi. Drt anlamna gelen Rabia hem drdnc cumhurbakan Mursiyi, hem de meydana ismini veren Rabiatl Adeviyyenin drdnc ocuk olmasn temsil ediyor. EFEKT Msr direniinde akllara Mslman kardeler yneticisi Muhammed El Biltacinin kz Esma iin yazd mektuptu. Adeviyye Meydannda ehit olan 17 yandaki kzna yazd mektup Babakan Erdoan da gz yalarna bodu. EFEKT Darbe sonras dnemde Mslman Kardeler'in nemli isimlerinden Seyyid Kutub'un "EHI ENTE HURRUN-Kardeim sen zgrsn" iiri de ne kt. iir eliinde eliinde Mursi iin videolar hazrland. EFEKT

You might also like