KIBRIS GAZETES E: BRAN MERTAN

21 Mart 2005

B. Mertan
19.01.07
1
KUZEY KIBRISTA 2. DNYA FRANKOFON HAFTASI ETKNLKLER

Kbrs Trk Fransz Kltr Dernei (KTFKD), 1985 ylnda kurulmutur. KTFKDnin amac,
Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyetinde (KKTC) Fransz dil ve kltrn tantp gelitirmek,
KTFKD yelerinin bu konudaki gereksinimlerini karlamak ve KKTC ile Fransa arasnda
kltr alveriini salamaktr. KTFKD tm bu almalar hi bir siyasi ama tamadan
gerekletirmektedir.

KTFKD, Fransann Kbrstaki Elilii ve Fransz Kltr Merkezi katklaryla 2005te, 2. kez
12-17 Mart arasnda 2. Dnya Frankofoni Haftas iin kltrel ve eitsel birok etkinlikler
dzenlemitir. Bu etkinlikler arasnda KKTC Milli Eitim Bakanl`na bal ortaretim
okullar arasnda Franszca sanatsal gsteri ve yarmalar, 2. Kbrs Avrupa Filmleri Festivali
erevesinde Fransz Filmleri Kua, Gen TV ve DA TVde Franszca film gsterileri
sralanabilir.

Fransz Dili Bayram dnya apnda 5 ktada, 68 lkede, anadili veya ikinci dili Franszca
olan 181 milyon kii ve Fransz dilini renme abas ierisinde olan 82.5 milyon tarafndan
kutlanmaktadr. Dnya Frankofoni Haftas, frankofon (Franszca konuan) ve frankofiller
(Fransz dilini sevenler) tarafndan eitli etkinliklerle 1970 ylndan beri her yl 20 Martta
kutlanmaktadr.

Franszca; Birlemi Milletler, Avrupa Birlii, NATO ve Avrupa Konseyi gibi uluslararas
topluluklarn resmi dilidir.

Franszca sesler anlamndaki frankofoni, Franszca konuan uluslar birlii olarak
tanmlanmaktadr. Frankofoni terimi ilk kez 1880 ylnda corafyac Onsisme Reclus
tarafndan Franszca konuan insan topluluklarn demokrasi, kltr, eitim ve ekonomik
gelimeler gibi konular almak zere deiik nedenlerle bu dili kullanan lkeleri
betimlemek amacyla kullanmtr. Gnmzde Franszcann kullanm alann daha da
yaygnlatrmak amacyla Franszca konuan toplumlar, Franszcann bir taraftan dil bilimi
ve kltrel alanda, dier taraftan ise ekonomik ve siyasi alanda ibirlii platformu konumuna
getirme abasn srdrmektedir. Uluslararas Franszca Konuanlar rgt (Organisation
Internationale de la Francophonie, OIF), Franszcann kullanmn geniletme etkinliklerine
paralel olarak ye devletler bnyesinde demokratikleme ve kalknma srecine destek vermek
amacyla da almalar yapmaktadr.

Bir sivil toplum rgt olan KTFKD, Kbrsl Trk genlerine Fransz dili renme
konusunda 1985 ylndan beri eitli hizmetler sunmaktadr. Fransa Milli Eitim
Bakanlnn yabanc rencilere Fransadaki niversitelere girme olanan salayan DELF
(Diplme dEtudes en Langue Franais) ve DALF (Diplme Approfondi de Langue Franais)
Fransz Dili Diplomalarna sahip olma olanan vermek amacyla KTFKD farkl
dzeylerde Fransz dili kurslar dzenlemektedir. Bu programlar yl iinde Ekim ile Mays
aylar arasnda veya yaz dnemlerinde hzlandrlm kurslar eklinde verilmektedir.

Her yl KTFKD, Fransz Elilii bnyesindeki Fransz Kltr Merkezi (CCF) ve KKTC Milli
Eitim Bakanl ibirliiyle yaklak 80 genci DELF ve DALF snavlarna hazrlamaktadr.
Bu snavlara katlan rencilerin ortalama % 75i farkl dzeylerde uluslarasras tannml
olan Fransz Dili Diplomasna sahip olmaya hak kazanmaktadr.

KIBRIS GAZETES E: BRAN MERTAN
21 Mart 2005

B. Mertan
19.01.07
2
Kuzey Kbrsta Fransz dilini renme olanaklar gzlemlendiinde ikinci dil retimi
konumundaki Franszca renimi iin seeneklerin kstl olduu grlmektedir. KKTC Milli
Eitim Bakanlna bal toplam 26 devlet ortaokulu ve lisesinden sadece 12si rencilerine
Franszca dersleri sunmaktadr. zel ve devlete ait 9 kolejde de Franszca ikinci dil retimi
olarak ders programlarnda yerini almaktadr. Aadaki tabloda Franszca dersi veren okullar
ve renci saylar blgelere gre verilmitir. Varolan 14 Meslek Lisesinin hibirinde
Franszca okutulmamaktadr. Klasik lise ve kolejlerde de durum pek farkl deildir; 23 okul
arasndan sadece 7si Franszcay ders programlarna koymaktadr. Son dnemlerde ders
programlarnda Fransz dili iin ayrlan haftada 3 saatlik ders ykleri iki saate drlmtr!
Fransz dilini reten retmen saysna bakldnda Kuzey Kbrs genelinde sadece 29
Franszca retmeninin olduu grlmektedir. Kuzey Kbrsta bulunan ortaokul ve lise
dzeyindeki toplam 63 okulda okuyan 18751 rencinin yalnzca 1864, dolaysyla
%10.0u Franszca renme olanana sahiptir.


Aadaki tabloda Franszca dersi veren okullar ve renci saylar blgelere gre verilmitir.


Tablo: Blgelere gre Franszca dersi veren okullar ve renci says izelgesi

BLGE

OKULLAR

renci Says
LEFKOA BLGES Bayraktar Trk Maarif Koleji 300
Trk Maarif Koleji ?
Blent Ecevit Anadolu Lisesi 90
Bayraktar Ortaokulu 24
ehit Hseyin Ruso Ortaokulu 44
Atleks Sanverler Ortaokulu 39
zel Yakn Dou Koleji 158
zel Levent Koleji 76
Toplam 731
GAZMAUSA BLGES Gazimausa Trk Maarif Koleji 115
Canbulat zgrlk Ortaokulu 65
anakkale Ortaokulu 271
Polatpaa Lisesi 43
zel Dou Akdeniz Koleji 98
Toplam 592
GRNE BLGES Anafartalar Lisesi 69
19 Mays Trk Maarif Koleji 32
zel Girne Amerikan Koleji 40
Toplam 141
GZELYURT BLGES Kurtulu Lisesi 21
ehit Turgut Ortaokulu 157
Lefke Gazi Lisesi 37
Gzelyurt Trk Maarif Koleji 80
Toplam 295
SKELE BLGES Bekirpaa Lisesi 105
Toplam 105
GENEL TOPLAM 1864

KIBRIS GAZETES E: BRAN MERTAN
21 Mart 2005

B. Mertan
19.01.07
3
Franszcann 2. dil olarak nemi ve haftalk ders saatlerinin artrlmas konular IV. Milli
Eitim urasnda tartlp iyiletirilmelidir.

KKTCde uluslararas niteliklere sahip yksekrenim kurumlarnda Franszca retimi
konusu ortaretimden daha iyi bir konumda deildir. Kuzey Kbrsta varolan 5
niversiteden sadece 2sinde Fransz dili retimi verilmektedir. Bu renciler, Kuzey
Kbrsl genler yannda Trkiye ve dnyann eitli blgelerinden gelen genlerden
olumaktadr. Avrupa Birlii, birlie ye lkelerin kendi ilerinde asgari standartlarda
edeerlilii salamak bylelikle lkeler arasnda serbest almaya olanak ve dolam
salayabilmek iin 2006dan itibaren Avrupa Diplomas verecektir. Kuzey Kbrstaki
genlerin niversitede renim grdkleri srada deiim programlarna katlma diplomalarn
aldktan sonra da deneyim kazanmak iin farkl lkelerde alma gibi projeleri ancak bilgi
daarcklarn ve yabanc dillerini zenginletirmekle gerekleebilecektir.

Franszca sanatsal gsteri yarmasna; Bayraktar Trk Maarif Koleji (10), Dou Akdeniz
Koleji (5), Levent Koleji (1), Yakn Dou Koleji (1)nden toplam 17 grup katlmtr. Bu yl,
sevgi, fke, korku gibi farkl duygularn ifade edildii glge oyunu ark syleme veya tiyatro
gsterisi ile renciler yarmaya katlmlardr. Yaran gruplarn deerlendirilmesi Fransz
uzmanlardan oluan bir jri tarafndan 12 Mart 2005te Arabahmet Kltr Merkezinde,
kalabalk bir izleyici kitlesi nnde yaplmtr.

Bu yl ikinci kez Kuzey Kbrsta kutlanacak olan La journe internationale de la
Francophonie, tm Dnyada olduu gibi lkemizde de kltrel ve lengistik farkllklar ve
demokrasiyi glendirmesini temenni ederim.

Do. Dr. Biran Mertan
KTFKD Bakan