PENCEMARAN AIR

DR MOHD HASNI HJ JAAFAR UNIT KESIHATAN PERSEKITARAN JKM, PPUKM MALAYSIA

KEPENTINGAN AIR

71% dari permukaan dunia.

97% air masin (laut) 3% air tawar

87% ais dan glaciers, air bawah tanah, udara. 13% air permukaan (0.4% jumlah air).

Kepentingan air

Domestik. Industri. Pertanian. Rekreasi. Keselamatan.

KEPENTINGAN AIR

70% daripada berat badan manusia. 30 40% jisim tulang. Untuk proses penting badan:

Penyerapan oksigen di alveoli. Mengatur suhu badan. Darah. Pencernaan ginjal dan usus.

Perubahan 10% kandungan air masalah kesihatan. Perubahan 20% kandungan air kematian.

PENGGUNAAN AIR
Peratus Penggunaan Air
90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Dunia Amerika Utara & Tengah Eropah Afrika Asia Amerika Selatan

Domestik Industri Pertanian

PENCEMARAN AIR

Bekalan air yang sempurna

Kualiti. Kuantiti.

Parameter kualiti air

Fizikal.

Kekeruhan (SS), warna, rasa, bau, suhu. Bahan terlarut, alkalinity, keliatan, fluoride, logam berat, bahan organik, nutrient (nitrogen & phosphorus), pH, biochemical oxygen demand (BOD), chemical oxygen demand (COD). Bakteria, virus, protozoa, helmin.

Kimia.

Biologi.

PUNCA PENCEMARAN AIR

Pembangunan tanah tidak terkawal semenjak zaman kolonial Inggeris (akhir kurun 19).

Pertanian (balak, estet, ternakan, jalan pengangkutan). Perlombongan (bijih timah, emas, kuprum). Perindustrian. Petempatan. Empangan (kuasa hidroelektrik).

PUNCA PENCEMARAN AIR

Pencemaran sumber air bersih akibat

Hakisan kawasan tadahan air hujan. Hakisan sungai. Effluen kilang getah/kelapa sawit. Effluen lombong. Effluen industri. Effluen kawasan ternakan. Effluen domestik.

PUNCA PENCEMARAN AIR

SUMBER TAHUN 1978 1979 1985 1990

Industri Kelapa Sawit Industri Getah Perlombongan Industri Ternakan

Mohamad Ismail Yaziz 1993

1 2 3 4 5

1 2 3 5 6

4 5 3 1 2

6 5 3 1 2

PUNCA PENCEMARAN AIR

Puncak Niaga, 2001

Kumbahan dari kilang dan ladang. Aktiviti pembersihan tanah dan hutan. Aktiviti melombong. Pembuangan sampah. Sisa air limbah.

PUNCA PENCEMARAN AIR

Jabatan Alam Sekitar, 1998

Kebersihan sungai

25% sungai bersih (68.2% - 1989) 65% sungai sederhana tercemar (29.3% - 1989) 10% sungai tercemar (2.5% - 1989) 43% dicemari oleh aktiviti ternakan dan domestik. 34% dicemari akibat aktiviti pembersihan hutan dan pembinaan. 21% dicemari akibat industri.

Punca pencemaran

PUNCA PENCEMARAN AIR

Jabatan Alam Sekitar, 1998

Pencemaran air laut

94.5% oleh minyak dan gris. 73.7% oleh pepejal terampai. 28.7% oleh E.coli 3% mengandungi raksa, kadmium dan plumbum. 23% mengandungi phenolic. 40% mengandungi arsenik.

Pencemaran air bawah tanah

JENIS PENCEMARAN AIR

pH. Kandungan organan (BOD). Pepejal terampai. Amonia-nitrogen. Mikrobakteria. Logam berat

Plumbum, Kuprum, Kadmium.

Racun perosak.

PENCEMARAN AIR

Menyebabkan pencemaran

Tanah. Udara. Rantaian makanan. Estetik.

Menyebabkan kurang bekalan air bersih

Domestik Industri. Pertanian.

PENCEMARAN AIR

Menyebabkan

Pembiakan vektor penyakit. Penularan agen penyakit bawaan air. Keracunan makanan. Penyakit kulit.

PENCEMARAN AIR

Pertubuhan Bangsa Bersatu

80% penyakit di negara membangun adalah disebabkan oleh kontaminasi bekalan air. 4 5 juta kematian kanak-kanak di seluruh dunia setiap tahun akibat kontaminasi bekalan air. Lebih 1 juta kematian tersebut disebabkan oleh cirit-birit.

KUALITI AIR

Kualiti air merangkumi aspek kimia, fizikal dan kandungan biologi. Menuruti had-had yang telah ditentukan. Ditentukan dengan pengukuran

Di lapangan (pH, warna, turbiditi, konduktiviti). Di makmal (logam berat, nutrien, pestisid, mikrob).

Kualiti air yang baik ialah ia bebas dari organisma penyakit, bahan kimia merbahaya, bahan radioaktif, rasa dan bau yang diterima.

KAWALAN KUALITI AIR

Semenjak Mac 1978. 443 stesen pensampelan oleh Jabatan Alam Sekitar. Agensi lain

Jabatan Kesihatan. Jabatan Pengairan dan Saliran.

KAWALAN KUALITI AIR

ASPEK ALAM SEKITAR AGENSI KERAJAAN YANG MEMPUNYAI KUASA UNDANG-UNDANG

AIR

Jabatan Alam Sekitar, Jabatan Peraliran dan Saliran, Jabatan Lombong dan Galian, Pejabat Tanah, Pejabat Daerah (Pihak Berkuasa Tempatan), Jabatan Perikanan, Jabatan Kesihatan.

KAWALAN KUALITI AIR

Parameter yang dipantau

Permintaan oksigen biokimia (BOD) Permintaan oksigen kimia (COD) Oksigen terlarut (DO) Konduktiviti Nitrogen ammonia (NH3-N) Pepejal terampai (SS) pH. Suhu.

KAWALAN KUALITI AIR

Parameter yang dipantau

Nutrient Fosfat , Nitrogen Nitrogen nitrate Biologi E. coli Minyak, gris Detergen Radioaktif Klorin bebas

Logam berat Ferrum Plumbum Kadmium Arsenium Kromium Raksa Sianid Tembaga Mangganam Nikel Timah Zing Boron

KATEGORI KUALITI AIR

Menggunakan indek kebersihan.

Indeks Kualiti Air.

Menggunakan kelas penggunaan.

Air sungai.
Effluen perindustrian.

Menggunakan piawai kualiti.

INDEKS KEBERSIHAN AIR

Parameter

Indeks Kualiti Air BOD

Nitrogen Ammonia SS

Julat Indeks (%) Bersih Tercemar Amat tercemar > 80 60 80 < 60

> 90 > 35 80 90 20 35 < 80 < 20

> 75

70 75

< 70

KELAS KEGUNAAN AIR

Kelas I Kegunaan Air Sumber bekalan air minum (hampir tiada perlu rawatan). Perikanan (spesis yang sangat sensitif). Sumber bekalan air minum (rawatan biasa diperlukan). Perikanan (spesis yang sensitif). Kegunaan rekreasi (ada sentuhan badan). Sumber bekalan air minum (rawatan rumit diperlukan). Perikanan (spesis tidak sensitif) dan minuman ternakan. Saliran (pertanian) Kegunaan selain di atas.

IIA IIB III IV V

PIAWAI KUALITI AIR

Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 (Akta 127) Peraturan-peraturan Kualiti Alam Sekeliling (Kumbahan dan Effluen-effluen Perindustrian), 1979

Had-had parameter bagi effluen Piawai A dan Piawai B Piawai A bagi kilang/industri yang mempunyai effluen point di atas (hulu) sungai berbanding intake point loji rawatan air. Piawai B bagi kilang/industri yang mempunyai effluen point di bawah (hilir) sungai berbanding intake point loji rawatan air.

PIAWAI KUALITI AIR

Parameter Piawai

A
Suhu (0C) pH 40 6.0 9.0

B
40 5.5 9.0

C
45 5.0 9.0

BOD5 pada 200C (mg/L)*

COD

20
50

50
100

400
1000

Pepejal terampai (mg/L)

Klorin bebas (mg/L)*

50
1.0

100
2.0

400

* kompoun

STANDARD KUALITI AIR MINUM EPA

Parameter*
A Raksa (mg/L) Kadmium (mg/L) Arsenik (mg/L) Sianid (mg/L) Tembaga (mg/L) 0.005 0.01 0.05 0.05 0.20

Piawai
B 0.05 0.02 0.10 0.10 1.0 C 0.1 1.0 2.0 2.0 10 MCL 0.002 0.005 0.05 0.2 1.3

EPA
Health Ginjal Ginjal Kulit, CNS, kanser CNS, thyroid GIT, ginjal, Wilsons dz.

Plumbum (mg/L)
Kromium (mg/L)

0.10
0.05

0.5
0.05

2.0
2.0

0.015
0.1

CNS, ginjal, HPT

Dermatitis

PERANCANGAN KAWALAN

Menjamin bekalan air yang bersih dan mencukupi.

Kesihatan dan kesejahteraan Aktiviti sosial Aktiviti ekonomi Aktiviti perkhidmatan

Usaha pemuliharaan sumber air. Pengawalan bencana alam. Pembangunan mampan.

PERANCANGAN KAWALAN

Rancangan Struktur. Rancangan Tempatan. Penilaian Kesan-kesan Alam Sekitar (EIA). Penilaian Kesan-Kesan Kesihatan Alam Sekitar (EHIA).

PERUNDANGAN

Sebelum merdeka, lebih tertumpu kepada

Penggunaan air (Enakmen Air, 1920). Gunatanah (Enakmen Kelodak, 1922). Perlombongan (Enakmen Perlombongan, 1929). Pembalakan (Enakmen Hutan, 1935).

PERUNDANGAN

Selepas Merdeka

Pencemaran air Akta Pemuliharaan Tanah, 1960. Akta Perlombongan Petroleum, 1972. Akta Kualiti Alam Sekeliling, 1974. Akta Jalan, Parit dan Bangunan, 1974. Akta Kerajaan Tempatan, 1976. Akta Perhutanan Negara, 1984. Akta Perikanan, 1985.