Professional Documents
Culture Documents
Chuong I - Tong Quan Mang May Tinh
Chuong I - Tong Quan Mang May Tinh
VÀ
TRUYỀN THÔNG
Mạng ???
Chương 1: Giới thiệu chung
y 1.1. Mở đầu
y 1.1.1. Lịch sử phát triển
y 1.1.2. Ứng dụng và dịch vụ mạng
y 1.2. Khái niệm cơ bản
y 1.2.1. Mạng máy tính
y 1.2.2. Thiết bị mạng
y 1.2.3. Đường truyền vật lý
y 1.2.4. Topo
y 1.2.5. Giao thức
y 1.2.6. Phân loại mạng
y 1.2.7. Quản trị mạng và hệ điều hành mạng
y 1.2.8. Kiến trúc mạng và chuẩn hóa mạng
1.1.1. Lịch sử phát triển
y Giai đoạn I (60s): Mạng xử lý gồm một máy tính xử lý
trung tâm và các trạm đầu cuối.
y Giai đoạn II: Mạng giai đoạn I tích hợp thêm thiết bị tập
trung (lưu trữ tạm thời thông tin) và bộ dồn kênh (gộp và
chuyển song song các kênh thông tin).
y Giai đoạn III: Mạng giai đoan II tích hợp bộ tiền xử lý để
giảm tải cho máy tính trung tâm khi số lượng các trạm đầu
cuối tăng nhanh.
Lịch sử phát triển (t)
y Giai đoạn 4 (70s):
y Mạng gồm các máy tính được kết nối với nhau trực tiếp.
y Người dùng độc lập kết nối và chia sẻ với nhau thông qua
việc sử dụng modem quay số và các mạng truyền thông.
Modem Đường dây Modem
điện thoại
1988: Tên gọi INTERNET thay thế các tên gọi khác
9/26/2008 11
1.1.2. Ứng dụng và dịch vụ mạng
Mục tiêu mạng:
“Tăng cường tính hiệu quả và giảm chi phí”
y Chia sẻ tài nguyên thiết bị phần cứng (máy in), phần mềm
(chương trình ứng dụng)
y Chia sẻ thông tin: Tạo ra môi trường truyền thông mạnh
giữa nhiều người sử dụng trên phạm vi địa lý rộng
y Quản trị và hỗ trợ tập trung:
y Tăng độ tin cậy của hệ thống: Nếu một máy tính hay một
đơn vị dữ liệu nào đó trong mạng bị hỏng thì luôn có thể sử
dụng một máy tính khác hay một bản sao của đơn vị dữ liệu.
1.1.2. Ứng dụng và dịch vụ mạng
Việc phát triển mạng máy tính tạo ra các ứng dụng mới. Một số
ứng dụng có ảnh hưởng quan trọng đến toàn xã hội: khả năng
truy xuất các chương trình và dữ liệu từ xa (Telnet, truyền tập
tin), khả năng thông tin liên lạc dễ dàng và hiệu quả, tạo môi
trường giao tiếp thuận lợi giữa những người dùng khác nhau
(thư điện tử), khả năng tìm kiếm thông tin nhanh chóng trên
phạm vi toàn thế giới (dịch vụ tìm kiếm thông tin),...
1.1.2. Ứng dụng và dịch vụ mạng
y Phạm vi ứng dụng
y Trong các tổ chức: Dữ liệu được cập nhật kịp thời;
một ứng dụng ở nơi này có thể chia sẻ cho nơi khác
y Trong cộng đồng: Đưa con người tới gần nhau hơn
qua các dịch vụ như email, www, chat,...
y Trong kinh doanh: Mạng máy tính đã trở thành
một phần không thể thiếu của các doanh nghiệp,
ngân hàng, thương mại điện tử là một xu hướng tất
yếu trong kinh doanh
1.2. Những khái niệm cơ bản
y 1.2.1. Mạng máy tính
y 1.2.2. Thiết bị mạng
y 1.2.3. Đường truyền vật lý
y 1.2.4. Topo
y 1.2.5. Giao thức
y 1.2.6. Phân loại mạng
y 1.2.7. Quản trị mạng và hệ điều hành mạng
y 1.2.8. Kiến trúc mạng và chuẩn hóa mạng
1.2.1.Mạng máy tính
y Khái niệm:
y Mạng máy tính là một tập hợp các máy tính và các thiết bị
liên quan được kết nối bằng các thiết bị truyền thông để thực
hiện việc chia sẻ dữ liệu, và các thiết bị ngoại vi như ổ cứng
hay máy in,…
y Mạng máy tính là một tập hợp các máy tính và thiết bị được
nối với nhau bởi đường truyền vật lý theo một kiến trúc nào
đó.
Không có mạng
Có mạng
y Loại mỏng (thinnet) với độ đường kính 0.64cm có thể truyền tín hiệu
khoảng 185m.
y Loại dầy (thicknet) với đường kính 1.27cm có thể truyền tín hiệu
khoảng 500m.
Cáp đồng(t)
y Cáp xoắn đôi
y Gồm một hay nhiều cặp đường dây đồng được xoắn vào nhau nhằm làm
giảm nhiễu điện từ gây ra bởi môi trường xung quanh và giữa chúng với
nhau.
y Cáp UTP không có lớp chống nhiễu (UTP-Unsheilding Twisted
Pair) có năm loại và có thể truyền dữ liệu với khoảng cách 100 m,
với tốc độ từ 4 Mbps tới 100 Mbps tùy vào loại UTP.
y Cáp STP chống nhiễu (STP- Sheilding Twisted Pair) là loại cáp có
lớp chống nhiễu giúp truyền dữ liệu đi xa hơn nhiều so với UTP.
y ScTP (Screened TP): Lai ghép giữa UTP và STP
Cáp đồng (t)
Ưu điểm Nhược điểm Ứng dụng
Đồng trục - Suy hao tín hiệu ít hơn -Đắt tiền và khó khăn -Nhiều dạng truyền dữ liệu
nên phạm vi truyền lớn trong lắp đặt do kích cỡ bao gồm cả vô tuyến
hơn (thicknet), -Sử dụng làm đường trục
trong một mạng cục bộ
(Ethernet)
-Chống nhiễu - Không chạy dây được
STP/ScTP xa như cáp đồng trục
-Chạy dây được xa hơn
so với cáp UTP - Đắt tiền và khó khăn
trong lắp đặt so với UTP
UTP -Rẻ tiền - Không chạy dây được -Truyền dữ liệu, giọng nói
-Kích thước nhỏ, dễ lắp xa như cáp đồng trục - Dùng trong hầu hết các
đặt (Đầu nối RJ45) kiến trúc mạng cục bộ
Đường truyền sử dụng cáp
y Cáp quang (Fiber Optic Cable)
y Vật liệu thủy tinh, chất dẻo truyền các xung ánh sáng
thể hiện cho các bit 0, 1.
y Phạm vi truyền rộng do ít suy hao (nhiều km), truyền
nhanh
y Chống tạp âm tốt, truyền nhiều dữ liệu hơn cáp đồng
y Lắp đặt khó khăn (so với cáp đồng)
Î Truyền điểm nối điểm cự ly xa, băng thông lớn
(trên các đường trục của mạng cục bộ hoặc các kết nối
với mạng diện rộng).
Cáp quang(t)
y Dây dẫn trung tâm là 1 hoặc
1 bó sợi thủy tinh có thể
truyền dẫn tín hiệu quang.
y Lớp vỏ bọc có tác dụng phản
xạ các tín hiệu trở lại để giảm
sự mất mát tín hiệu.
y Lớp vỏ bảo vệ plastic
31
Đường truyền không dây
y Sử dụng tia hồng ngoại (infared)
y Sử dụng tia Laser
y Sử dụng sóng radio (sóng ngắn, UHF, VHF )
y Sử dụng sóng điện thoại di động (vi sóng)
y Sử dụng vệ tinh
1.2.4. Topology (Topo)
y Định nghĩa:
y Topo mạng là cấu cấu trúc liên kết mạng
y Topo vật lý:là cách bố trí các thiết bị và dây nối trong mạng.
y Topo của mạng diện rộng (MAN, WAN) thông thường là nói đến
sự liên kết giữa các mạng cục bộ thông qua các bộ dẫn đường
(router) và kênh viễn thông.
y Topo vật lý mạng cục bộ (LAN) có dạng chuẩn: Hình tuyến (Bus),
y Hình vòng (Ring), Hình sao (Star), Dạng lưới (Mesh) Î Hình sao
mở rộng, Phân cấp
y Topo logic: Các dạng kết nối của topo logic dựa trên cách thức
truyền dữ liệu trong mạng.
y Dạng điểm nối điểm (point –to – point)
37
1.2.5. Giao thức
y Giao thức là một tập hợp các quy tắc và chuẩn được đặt ra
để giúp cho máy tính có thể kết nối với nhau và trao đổi
thông tin sao cho có ít lỗi nhất có thể.
y TCP/IP: truyền thông tin giữa các máy tính trên mạng
Internet
y HTTP: truyền các tài liệu siêu văn bản giữa máy chủ và máy
trạm
y SMTP giúp truyền tin các thư điện tử trên mạng v.v..
1.2.6. Phân loại mạng
y Theo khoảng cách địa lý:
y Theo kỹ thuật chuyển mạch:
y Phân loại theo kiến trúc mạng sử dụng
y Phân loại theo hệ điều hành mạng
y Phân loại theo môi trường truyền dẫn mạng
y …
1.2.6. Phân loại mạng(t)
y Theo khoảng cách địa lý:
y Mạng cục bộ LAN (Local Area Network)
y Mạng đô thị MAN (Metropolitan Area Network)
y Mạng diện rộng WAN (Wide Area Network)
y Mạng toàn cầu GAN (Global Area Network)
y Theo kỹ thuật chuyển mạch:
y Mạng chuyển mạch kênh
y Mạng chuyển mạch thông báo
y Mạng chuyển mạch gói
1.2.6. Phân loại mạng(t)
(theo phạm vi)
y Mạng LAN (mạng cục bộ) thường được sử dụng trong nội bộ một cơ quan
hay tổ chức. LAN có thể kết nối hai máy tính với nhau hoặc hàng trăm máy
tính sử dụng một đường truyền có tốc độ cao, băng thông rộng (thường
không hạn chế).
y Mạng MAN(mạng đô thị/mạng thành phố) là mạng được cài đặt trong phạm
vi một đô thị hoặc một trung tâm kinh tế - xã hội. Một MAN thường bao
gồm hai hay nhiều LAN trong cùng một vùng địa lý. Các LAN này được
kết nối bằng các đường dây truyền dẫn riêng. Đường truyền này cũng có thể
là đường truyền cáp quang hoặc sử dụng công nghệ không dây.
y Mạng WAN hay mạng diện rộng là mạng không có giới hạn về mặt địa lý,
mạng kết nối máy tính trong cùng một quốc gia hay giữa các quốc gia trong
cùng một châu lục. Mạng WAN được tạo thành thông qua việc kết nối rất
nhiều mạng LAN với nhau. Thông thường kết nối này được thực hiện thông
qua mạng viễn thông hoặc vệ tinh.
y INTERNET ? INTRANET?
WAN
y ISDN: Dịch vụ thoại kỹ thuật số sử dụng đường cáp đồng thoại có sẵn và
được sử dụng để truyền tín hiệu điện thoại và dữ liệu đồng thời (Router:
ISDN Router)
y T1: là một loại đường điện thoại thuê bao tốc độ cao được sử dụng để
truyền tiếng nói và dữ liệu (1.544 Mbps )
1.2.6. Phân loại mạng(t)
(theo kỹ thuật chuyển mạch)
y Mạng chuyển mạch kênh: Mạng thiết lập một kênh truyền cố định
(circuit) giữa 2 thực thể cần liên lạc với nhau. Kênh truyền này được
duy trì cho tới khi một trong hai bên ngắt liên lạc. Mạng này có hiệu
suất không cao vì có lúc kênh truyền bỏ không.
y Mạng chuyển mạch thông báo :Thông báo (message) hay bản tin là
một đơn vị thông tin của người sử dụng có khuôn dạng được quy
định trước. Mỗi thông báo đều chứa vùng thông tin điều khiển chỉ rõ
đích của thông báo. Mạng chuyển mạch thông báo chuyển một thông
báo từ máy gửi đến máy nhận giống như phương pháp gửi thư thông
thường. Các nút mạng căn cứ vào địa chỉ đích của thông báo để chọn
nút kế tiếp.
1.2.6. Phân loại mạng(t)
(theo kỹ thuật chuyển mạch)
y Mạng chuyển mạch gói: Chia nhỏ thông báo thành từng
gói tin (packet) có kích thước cố định ( 512 bytes), phần
đầu là địa chỉ đích, mã để tập hợp các gói. Các gói của các
thông báo khác nhau có thể được truyền độc lập trên cùng
một đường truyền cũng như là các gói thuộc về cùng một
thông báo có thể gửi đi qua mạng để tới đích bằng nhiều
con đường khác nhau.
1.2.7.Quản trị mạng và hệ điều
hành mạng
y Quản trị mạng: là các tác vụ quản trị cho máy trạm và
máy chủ đảm bảo hệ thống mạng hoạt động ổn định,
gồm:
y Quản trị tài khoản người dùng và tài khoản nhóm
y Quản trị an ninh
y Quản trị máy in
y Giám sát tài nguyên và sự kiện trên mạng
y Lưu dự phòng và phục hồi dữ liệu
1.2.7.Quản trị mạng và hệ điều
hành mạng(t)
Hệ điều hành mạng: là hệ thống phần mềm có chức năng quản lý tài
nguyên, tính toán và xử lý truy nhập một cách thống nhất trên mạng như
tệp, đĩa, thiết bị ngoại vi .
y Với hệ điều hành mạng ngang hàng mỗi máy tính trên mạng có thể vừa đóng vai
trò chủ vừa khách tức là chúng vừa có thể sử dụng tài nguyên của mạng lẫn chia
sẻ tài nguyên của nó cho mạng, ví dụ: LANtastic của Artisoft, NetWare lite của
Novell, Windows (for Workgroup, 95, NT Client) của Microsoft.
y Với hệ điều hành mạng phân biệt các máy tính được phân biệt chủ và khách,
trong đó máy chủ mạng giữ vai trò chủ và các máy cho người sử dụng giữ vai
trò khách. Khi có nhu cầu truy nhập tài nguyên trên mạng các trạm tạo ra các
yêu cầu và gửi chúng tới máy chủ sau đó máy chủ thực hiện và gửi trả lời. Ví dụ
các hệ điều hành mạng phân biệt: Novell Netware, LAN Manager của
Microsoft, Windows NT Server của Microsoft, LAN Server của IBM, Vines của
Banyan System với server dùng hệ điều hành Unix.
1.2.8.Kiến trúc mạng và
chuẩn hoá mạng
a. Kiến trúc mạng
b. Chuẩn hoá mạng và các tổ chức chuẩn
hoá mạng
a.Kiến trúc mạng
y Kiến trúc mạng thể hiện cách nối các máy tính với nhau ra
sao và tập các quy tắc, quy ước mà tất cả các thực thể
tham gia truyền thông trên mạng phải tuân theo để đảm
bảo truyền thông tin một cách tin cậy
y Kiến trúc bao gồm Topo mạng và các giao thức sử dụng
trong hệ thống mạng đó.
Kiến trúc Ethernet
Đặc tính Mô tả
Kiểu topo truyền thống Linear bus
Kiểu topo khác Star bus
Kiểu truy nhập mạng CSMA/CD
Đặc tả IEEE 802.3
Tốc độ truyền dữ liệu 10 Mbps hoặc 100 Mbps
Kiểu cáp Cáp đồng trục (Thicknet), cáp
xoắn UTP
Kiến trúc Token Ring
Đặc tính Mô tả
Bước 1:
Cắt cáp
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 2: Lột lớp vỏ bảo vệ
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 3: Tách các cặp dây
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 4: Gỡ các dây theo đúng thứ tự
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 5: Làm phẳng các đầu dây
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 6: Loại bỏ phần cách điện (1.2cm)
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 7: Chuẩn bị đưa vào đầu RJ45
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 8: Đưa dây vào đầu RJ45
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 9: Ấn mạnh dây vào đầu cắm
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 10: Kiểm tra kỹ thứ tự màu
T-568 A phù hợp với chuẩn kết nối của công ty
điện thoại, chuẩn chính
T-568 B là chuẩn thay thế
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 11: Đưa đầu RJ45 vào kìm và ấn mạnh
Các bước để đấu nối đầu RJ45
Bước 12: Kiểm tra hai đầu dây