KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

KAPITOLU 9 KODI~I KRIMINALI

Biex jemenda u jikkonsolida l-li[ijiet penali u l-li[ijiet ta pro`edura kriminali.

10 ta {unju, 1854
L-ORDNI FIL-KUNSILL tat-30 ta Jannar, 1854, u [ie emendat bl-Ordinanzi: IV ta l1856, VIII u IX ta l-1857, X ta l-1858, IX ta l-1859, V ta l-1868, VI ta l-1871, IV ta l1874, III ta l-1877, I ta l-1879, III u VII ta l-1880, IV ta l-1882, III ta l-1885, II ta l-1886, IV u XVI ta l-1888, XIV ta l-1889, II ta l-1892, VIII ta l-1893, IV ta l-1894, III u X ta l1896, IV ta l-1897; bl-Ordni fil-Kunsill ta l-1899 g]al Malta, dwar l-u\u ta l-ilsien Ingli\ fil-pro`edimenti legali; bl-Ordinanzi: III, VI, XI u XIII ta l-1899, XI, XII u XVI ta l-1900, VI u XVI ta l-1901, I ta l-1903, I u XII ta l-1904, XI ta l-1905, VIII ta l-1909, IV ta l-1910, IX ta l-1911, XII ta l-1913, II, VI u XII ta l-1914, IV ta l-1916, XIII u XIV ta l-1918; blIttri Patenti ta l-1921 dwar il-Kostituzzjoni ta Malta; bl-Ordinanza XVI ta l-1921; bl-Atti: XII ta l-1922, I ta l-1924, XXVI ta l-1927, XVI ta l-1929; bl-Ordinanzi: VI u VIII ta l1930, XIII u XXVI ta l-1931, XVI ta l-1932, VI ta l-1933; bl-Atti: XXVIII, XXXV u XLI ta l1933; bl-Ordinanzi: XXII, XXX u XXXVII ta l-1934, IX u XIII ta l-1935, XIV u XX ta l-1936, III u XV ta l-1937, I, XXIV, XXVII u XXXV ta l-1938, I u VI ta l-1939, XXIX ta l-1940; blAvvi\i tal-Gvern: Nri. 124 u 248 ta l-1941. Fdan il-Kodi`i [ew ukoll inkorporati l-Artikolu 3 ta l-Ordinanza II ta l-1867, l-Ordinanza IV ta l-1872, l-Artikolu 30 ta l-Ordinanza VI ta l1880, u l-Ordinanza XXXVII ta l-1934. Dan il-Kodi`i [ie sussegwentement emendat bl-Ordinanzi; VIII, XII u XXI ta l-1944, XXIV ta l-1946, VI ta l-1947; bl-Atti: X ta l-1949, IX ta l-1950, IV ta l-1951, V ta l-1956, XII ta l-1957; bl-Ordinanza ta Emer[enza XX ta l-1959; bl-Ordinanzi: XV ta l-1959, X ta l1960, XXV ta l-1962; bl-Avvi\ Legali 4 ta l-1963; bl-Atti: XVI u XXIII ta l-1963, XIII ta l1964, XIX u XXXII ta l-1965; bl-Avvi\ Legali 46 ta l-1965; bl-Atti: XXXI u XLIII ta l-1966, II, XXV u XXXI ta l-1967, XXVII ta l-1970, III u XXI ta l-1971, XXXIII ta l-1972, II, III, XI, XV, XXXVIII u XLVI ta l-1973, IV, VIII, XXXV u LVIII ta l-1974, XXIV, XXVII u XXXVII ta l1975, III, XIV, XVIII, XIX u XXII ta l-1976, XI ta' l-1977, XIII u XVIII ta l-1980, XLIX u LIII ta l-1981, IX ta' l-1982, XIII u XIV ta l-1983, I ta l-1984, XXXII ta l-1986, XIII ta l-1987, XXII ta l-1988, XXIX ta l-1989; VIII u XXIX ta l-1990, XII ta l-1991, XIX ta l-1992, XXI ta l-1993, IV u XXIV ta l-1994, XXIV ta l-1995, XVI u XVII ta l-1996; bl-Avvi\ Legali 162 ta l-1996; bl-Atti: XXXII ta l-1997, II u X ta l-1998, VII ta l-1999, X ta l-2000, III u VI ta l-2001, III, XIII, XXIV u XXXI ta l-2002, IX ta l-2003, III ta l-2004, I, V, VI, XIII, XX u XXII ta l-2005, XVI ta l-2006; bl-Avvi\ Legali 274 ta l-2007; bl-Atti VI, XXIV u XXXI ta l-2007; bl-Avvi\ Legali 407 ta l-2007; u bl-Atti VIII ta l-2008 u XI ta l-2009.

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI TAQSIM TAL-KODI~I

Artikoli Titolu fil-qosor Disposizzjonijiet Preliminari 1 2-6

L-EWWEL KTIEB LI{IJIET PENALI TAQSIMA I

FUQ IL-PIENI U R-REGOLI {ENERALI DWAR KIF IL-PIENI G}ANDHOM Jl{U MOG}TIJA, FUQ ILVOLONT U L-ET TAL-}ATI, FUQ ITTENTATTIV TA REAT, FUQ IL-KOMPLI~I U R-RE~IDIVI Titolu I. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Sub-titolu III. Titolu II. Titolu III. Titolu IV. Titolu V. Fuq il-Pieni u r-Regoli {enerali dwar kif il-Pieni g]andhom ji[u mog]tija Fuq il-Pieni li jistg]u jing]ataw g]ar-Reati Disposizzjonijiet {enerali dwar kif Jing]ataw u Ji[u Esegwiti l-Pieni Fuq it-Tlug] u l-In\ul minn Piena g]al o]ra Fuq il-Volont u l-Et tal-}ati Fuq it-Tentattiv ta Reat Fuq il-Kompli`i Fuq ir-Re`idivi 7-32 7-15 16-30 31-32 33-40 41 42-48 49-54

TAQSIMA II
FUQ ID-DELITTI U L-PIENI Titolu I. Titolu I Bis. Titolu II. Titolu III. Sub-titolu I. Fuq il-{eno`idju, Delitti kontra l-Umanit u Delitti tal-Gwerra Fuq id-Delitti kontra s-Sigurt tal-Gvern Fuq id-Delitti kontra l-Pa`i Pubblika Fuq id-Delitti kontra l-Amministrazzjoni tal-{ustizzja u Amministrazzjonijiet Pubbli`i o]ra Fuq min Jie]u fidejh Bla Jedd l-Awtorit Pubblika u s-Setg]at li bihom hija tinqeda Fuq min Je\er`ita Funzjonijiet Bla Jedd Fuq l-U\u Kontra l-Li[i mill-Privat tas-Setg]at ta lAwtorit Pubblika Sub-titolu II. Sub-titolu III. Sub-titolu IV. Fuq In[urji u Vjolenzi kontra Uffi`jali Pubbli`i Fuq il-Kalunnja, Sper[ur u {urament Falz Fuq l-Abbu\ ta l-Awtorit Pubblika 54A-546I 55-62 63-83 84-162 84-90 84 85-90 91-99 100-111 112-141

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.
Artikoli

Fuq Uffi`jali jew Impjegati Pubbli`i li Jesi[u Flus jew }wejje[ o]ra Kontra l-Li[i, fuq l-Estorsjoni u fuq il-Korruzzjoni Fuq Abbu\i ta Avukati u Prokuraturi Legali Fuq l-Abbu\i ta Uffi`jali u Impjegati Pubbli`i flAmministrazzjoni Pubblika Fuq Abbuzi li g]andhom xjaqsmu mal-}abs Rifjut ta Servizz li bli[i g]andu jing]ata Fuq Abbu\i ta Awtorit , u fuq Ksur ta Dmirijiet li g]andhom xjaqsmu ma Kariga Pubblika Disposizzjoni {enerali li tg]odd g]al dan is-Sub-titolu Sub-titolu V. Fu q il - V jo la z z j o n i t a A r k i vj i Pu b b l i` i, U ffi ` j i Pubbli`i, Postijiet ta Kustodja Pubblika u Monumenti Pubbli`i Fuq il-Ksur ta Si[illi u Serq ta Dokumenti jew Depo\iti mill-Arkivji Pubbli`i jew minn Uffi``ji Pubbli`i o]ra Fuq il-Vjolazzjoni ta Postijiet ta Kustodja Pubblika, fuq il-}arba ta Arrestati jew Suspetti jew Ikkundannati u fuq }abi ta }atjin Fuq il-}sarat fMonumenti Pubbli`i Titolu IV. Titolu V. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Fuq id-Delitti kontra s-Sentiment Reli[ju\ Fuq id-Delitti kontra l-Fidu`ja Pubblika Fuq il-Falsifikazzjoni ta Karti, ta Timbri u ta Si[illi Fuq il-Falsifikazzjoni ta Skritturi o]ra Pubbli`i jew Privati Disposizzjonijiet {enerali li jg]oddu g]al dan it-Titolu Titolu VI. Titolu VII. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Sub-titolu III. Titolu VIII. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Sub-titolu III. Sub-titolu IV. Sub-titotu V. Fuq id-Delitti kontra l-Kummer` Pubbliku Fuq id-Delitti fil-Falliment Fuq id-Delitti li jattakkaw il-Bon-Ordni tal-Familji Fuq id-Delitti 1i g]andhom xjaqsmu mad-Dmirijiet tal-Membri tal-Familji lejn Xulxin Fuq id-Delitti kontra l-Pa`i u l-Unur tal-Familji u kontra l-Morali Fuq id-Delitti mag]mulin bil-]sieb li Jimpedixxu jew Jeqirdu l-Prova ta l-Istat ta Tarbija Fuq id-Delitti kontra l-Persuna Fuq l-Omi`idju Volontarju Fuq l-Offi\i Volontarji fuq il-Persuna F u q l - O m i ` i d j i u l - O ff i \ i f u q i l - P e r s u n a M h u x Imputabbli Fuq l-Omi`idju u l-Offi\i Involontarji fuq il-Persuna Fuq l-Isku\i tad-Delitti msemmijin ta]t is-Sub-titoli ta qabel ta dan it-Titolu

112-121 122-123 124-127 128-130 131-132 133-140 141

142-162

142-150

151-160 161-162 163-165 166-190 166-178 179-188 189-190 191-195 191-195 196-210 196-197 198-209 210 211-260 211-213 214-222A 223-224 225-226A 227-238

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI
Artikoli

Sub-titolu VI. Sub-titolu VII.

Fuq il-}abi ta Omi`idju jew ta Offi\a fuq il-Persuna u fuq il-}abi ta Kadavri Fuq l-Abort u fuq min Jag]ti jew Ibieg] Sustanzi Velenu\i jew ta }sara g]as-Sa]]a

239-240 241-244 245-248 249-251 252-260 261-337 261-289 261-283 284-288 289 290-292 293-310 31l-328 329-337

Sub-titolu VIII. Fuq Infanti`idju u fuq l-Abbandun u l-Esposizzjoni ta Tifel Sub-titolu IX. Sub-titolu X. Titolu IX. Sub-titolu I. Fuq it-Theddid u fuq il-Vjolenza kontra l-Privati Fuq l-In[urji u l-Kxif ta Sigrieti Fuq id-Delitti kontra l-Proprjet u kontra s-Sigurt Pubblika Fuq is-Serq Fuq is-Serq Ikkwalifikat Fuq is-Serq Sempli`i Disposizzjoni {enerali li tg]odd g]al dan is-Sub-titolu Sub-titolu II. Sub-titolu III. Sub-titolu IV. Fuq Reati o]ra dwar }wejje[ Akkwistati jew Mi\mumin Kontra l-Li[i Fuq il-Frodi Fuq id-Delitti kontra s-Sigurt Pubblika u fuq }sarat fil-Proprjet Disposizzjonijiet {enerali li jg]oddu g]al dan it-Titolu

TAQSIMA III
FUQ IL-KONTRAVVENZJONIJIET U L-PIENI Titolu I. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Sub-titolu III. Titolu II. Fuq il-Kontravvenzjonijiet Fuq il-Kontravvenzjonijiet kontra l-Ordni Pubbliku Fuq il-Kontravvenzjonijiet kontra l-Persuna Fuq il-Kontravvenzjonijiet kontra l-Proprjet Fuq il-Pieni tal-Kontravvenzjonijiet Disposizzjoni {enerali 338-340 338 339 340 341-344 345

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.
Artikoli

IT-TIENI KTIEB LI{IJIET TA' PRO~EDURA KRIMINALI TAQSIMA I

FUQ L-AWTORITAJIET LI LILHOM HIJA FDATA L-AMMINISTRAZZJONI TAL-{USTIZZJA KRIMINALI Titolu I Titolu II. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Fuq is-Setg]at u d-Dmirijiet tal-Pulizija Esekuttiva filPro`edimenti Kriminali Fuq il-Qorti tal-Ma[istrati Fuq il-Qorti tal-Ma[istrati b]ala Qorti ta {udikatura Kriminali Fuq il-Qorti tal-Ma[istrati b]ala Qorti Istruttorja Disposizzjonijiet {enerali li jg]oddu g]all-Qorti talMa[istrati sew b]ala Qorti ta {udikatura Kriminali kemm b]ala Qorti Istruttorja Sub-titolu III. Titolu III. Titolu IV. Titolu V. Fuq l-Appelli mis-Sentenzi tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala Qorti ta {udikatura Kriminali Fuq l-Avukat {enerali Fuq il-Qorti Kriminali Fuq il-Qorti ta l-Appell Kriminali Disposizzjonijiet li jg]oddu g]all-Qrati tal-{ustizzja Kriminali 346-366 367-429 370-388 389-409

410-412 413-429 430-435 436-496 497-515 516-534

TAQSIMA II
FUQ }WEJJE{ LI G}AND}OM XJAQSMU MA XI PRO~EDURI U XI KAW|I Titolu I. Titolu II. Titolu III. Titolu IV. Titolu V. Titolu VI. Titolu VII. Rapporti, Denunzji u Kwereli Fuq l-"In genere", l-A``essi u r-"Reperti " Fuq id-Difensuri ta l-Akku\ati Fuq il-Garanziji Fuq l-Att ta l-Akku\a Fuq il-{urati Allegazzjoni ta {enn u Kwistjonijiet Kollaterali o]ra quddiem il-Qorti Kriminali 535-545 546-569 570-573 574-587 588-602 603-619 620-628

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI
Artikoli

TAQSIMA III
FUQ }WEJJE{ LI JG}ODDU G}ALL-KAW|I KRIMINALI KOLLHA Titolu I. Sub-titolu I. Sub-titolu II. Titolu II. Titolu III. Titolu IV. Fuq ix-Xhieda u l-Periti Fuq ix-Xhieda Fuq il-Periti Fuq il-Konfessjoni Fuq id-De`i\jonijiet u l-Esekuzzjoni tag]hom Fuq O[[etti ta Proprjet ta l-Imputat jew Akku\at jew ta Nies o]ra u li g]andhom xjaqsmu ma Pro`eduri Kriminali Fuq il-Qima li g]andha tin[ieb lill-Qorti Fuq il-Preskrizzjoni Fuq it-Tariffi Tifsir 629-657 629-649 650-657 658-66l 662-666

667-685 686 687-694 695 696

Titolu V. Titolu VI. Titolu VII. Titolu VIII.

SKEDI
Skeda A. Skeda B. Skeda ~. Drittijiet li jit]allsu lill-Pulizija Esekuttiva fil-Kaw\i mag]mulin bi Kwerela Privata. Drittijiet li jit]allsu fir-Re[istru fil-Kaw\i mag]mulin bi Kwerela Privata. Drittijiet li jit]allsu lid-Difensuri quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati kompetenza Kriminali.

KODII KRIMINALI 1. It-titolu ta dan il-Kodi`i hu Kodi`i Kriminali. DISPOSIZZJONIJIET PRELIMINARI 2. Ir-reati jitqassmu fdelitti u kontravvenzjonijiet.

[ K AP. 9.
Titolu.

Kif jitqassmu rreati. Emendat: XI. 1900.1. Azzjonijiet li jitnisslu minn reat. Emendat: VI. 1871.1.

3.

(1)

Kull reat inissel azzjoni kriminali u azzjoni `ivili. ta

(2) L-azzjoni kriminali titmexxa quddiem il-qrati [urisdizzjoni kriminali, u biha tintalab piena kontra l-]ati.

(3) L-azzjoni `ivili titmexxa quddiem il-qrati ta [urisdizzjoni `ivili, u biha jintalab il-]las tal-]sara li ssir bir-reat. 4. (1) L-azzjoni kriminali hija essenzjalment pubblika, u tmiss lill-Istat u titmexxa fl-isem tar-Repubblika ta Malta bil-mezz tal-Pulizija Esekuttiva jew ta l-Avukat {enerali, kif ikun il-ka\, skond il-li[i. (2) L-azzjoni kriminali titmexxa ex officio fil-ka\ijiet kollha meta biex i[[ibha l quddiem ma tkunx me]tie[a t-talba tal-parti privata jew meta l-li[i ma t]allix espressament it-tmexxija ta lazzjoni fidejn il-parti privata. 5. (1) Bla ]sara g]al kull disposizzjoni spe`jali o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra li tag]ti [urisdizzjoni lill-qrati f Malta biex ji[[udikaw reati, l-azzjoni kriminali tista titmexxa fMalta, skond il-li[ijiet tag]ha (a ) kontra kull min jag]mel reat fMalta, jew fuq il-ba]ar fkull lok sa fejn tasal il-[urisdizzjoni territorjali ta Malta; (b ) kontra kull min jag]mel reat fuq il-ba]ar il barra minn dawk il-limiti abbord ta xi bastiment jew bi``a o]ra tal-ba]ar li tag]mel ma Malta; (` ) kontra kull min jag]mel reat abbord ta xi in[enji ta lajru fil-waqt li jkunu fl-ispazju ta l-arja ta Malta jew abbord ta xi in[enji ta l-ajru li jag]mlu ma Malta ikunu fejn ikunu. G]all-finijiet ta dan il-paragrafu l-fra\i "spazju ta l-arja" tfisser l-ispazju ta l-arja fuq l-art u ta lib]ra territorjali ta Malta; (d ) bla ]sara tal-paragrafi ta qabel ta dan is-subartikolu, kontra kull `ittadin ta Malta jew resident permanenti fMalta, li fxi post jew abbord ta xi bastiment jew bi``a o]ra tal-ba]ar jew fuq xi in[enji ta l-ajru jkunu fejn ikunu, isir ]ati tar-reati msemmija fl-artikolu 54A jew ta reat kontra s-sigurt tal-Gvern jew tar-reati msemmija fl-artikolu 133, 139A, jew tar-reati msemmija fl-artikoli 311 sa 318 u fl-artikolu 320 meta dawn isiru jew ji[u diretti kontra jew fuq xi fa`ilit ta l-Istat jew tal-gvern, fa`ilit infrastrutturali, post
Natura ta l-azzjoni kriminali. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.2; III. 2002.2. Kif titmexxa lazzjoni kriminali.

Kontra min tista titmexxa l-azzjoni kriminali. Emendat: VI. 1899.1; XI. 1899.107; I. 1903.1; XXXI. 1966.2; XXXIII. 1972. 2; XI. 1973.377; XXIV. 1975.2; XXIX. 1990.2; XVII. 1996.19; III. 2002.3; XIII. 2002.10; XXIV. 2002.13.

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI pubbliku jew a``essibbli g]all-pubbliku jew sistema ta trasport pubbliku, jew ta falsifikazzjoni ta xi obbligazzjonijiet tal-Gvern imsemmija fl-artikolu 166 jew ta xi wie]ed mid-dokumenti msemmija fl-artikolu 167, jew tar-reat imsemmi fl-artikolu 196, jew ta xi reat ie]or kontra l-persuna ta `ittadin ta Malta jew ta xi resident permanenti fMalta. G]all-finijiet ta dan il-paragrafu: "resident permanenti" tfisser persuna li jkun ing]atalha permess ta residenza skond iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 7 ta l-Att dwar lImmigrazzjoni; "reat kontra l-persuna" tinkludi r-reati msemmija flartikoli 86 sa 90 u fl-artikoli 198 sa 205; l-espressjoniijiet "fa`ilit ta l-Istat jew tal-Gvern", "fa`ilit infrastrutturali", u "sistema ta trasport pubbliku" g]andhom l-istess tifsira li ng]atat lilhom rispettivament fl-artikolu 314A(4); (e ) kontra kull min fi\-\mien li jkun fMalta: ikun sar ]ati ta reat imsemmi fl-artikolu 87(2) jew fl-artikoli 198, 199, 211, 214 sa 218, 220, 249 sa 251, 311, 312, 314A, 314B, 316 jew 317 meta dan isir jew ji[i dirett fuq jew kontra lpersuna ta persuna protetta jew bi pre[udizzju jew feriment ta dik il-persuna jew li xaktarx jipperikola jew jikka[una ]sara gravi lillproprjet , lill-]ajja jew lis-sa]]a ta dik ilpersuna, jew li jkollu xjaqsam ma xi attakk fuq lok relevanti jew fuq xi vettura li soltu tintu\a minn persuna protetta jew meta persuna protetta tkun qieg]da fdak il-lok jew dik il-vettura; jew (ii) ikun g]amel xi g]emil li kieku dan ikun sar fMalta kien jikkostitwixxi reat u dak l-g]emil kien jinvolvi l-u\u ta bomba, bomba splussiva li tintafa bl-idejn, missila, arma tan-nar awtomatika, ittra bomba jew pakkett bomba li jipperikola lill-persuni, minkejja li r-reati msemmija fdan il-paragrafu jkunu saru barra minn Malta: I\da g]all-g]anijiet tas-sub-paragrafu (i) ta dan il-paragrafu ma jkollu ebda importanza jekk min jikkommetti r-reat kienx jaf jew le li l-persuna kienet persuna protetta; (f) kontra kull min: (i) jag]mel xi reat fxi lok jew bini barra minn Malta li jkun igawdi l-immunit diplomatika min]abba l-fatt illi jkun qed iservi b]ala ambaxxata, residenza jew skop ie]or simili in konnessjoni mas-servizz diplomatiku ta Malta; jew (i)

Kap. 217.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

(ii) jag]mel reat fxi post barra minn Malta meta dik il-persuna tkun tgawdi mill-immunit diplomatika min]abba dak is-servizz; (g ) kontra kull min fi\-\mien li jkun fMalta, isir awtur jew kompli`i fxi wie]ed mid-delitti msemmija flartikolu 87(2), jew fl-artikoli 139A, 198, 199, 211, 214 sa 218, 220, 249 sa 251, 298, jew fl-artikoli 311 sa 318 jew fl-artikolu 320 meta dawn isiru fi`-`irkostanzi msemmija fil-paragrafu (d ) jew (e ) ta dan issubartikolu, jew fdelitt li jsir bxi g]emil kif imsemmi fil-paragrafu (e )(ii) ta dan is-subartikolu, jew jasso`ja ru]u ma xi persuna jew persuni bil-g]an li jag]mel xi wie]ed mill-istess delitti, ng]ad li d-delitti jkunu saru barra minn Malta; (h ) kontra kull min ma tin]are[ ebda awtorit g]al pro`edimenti dwaru, jew ma ssir ebda ordni g]arritorn tieg]u, wara talba li ssir minn xi pajji\ g]allestradizzjoni tieg]u minn Malta, mill-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja min]abba fli jkun `ittadin ta Malta jew li r-reat li dwaru kien mitlub irritorn tieg]u jkun su[[ett g]all-piena kapitali fil-pajji\ li jkun g]amel it-talba, ukoll jekk ma jkun hemm ebda disposizzjoni skond il-li[ijiet ta Malta ]lief din iddisposizzjoni li bis-sa]]a tag]ha tkun tista tinbeda lazzjoni kriminali kontra dik il-persuna; (i) kontra kull min jag]mel reat li, bdisposizzjoni espressa tal-li[i, jkun jikkostitwixxi reat ukoll meta jsir barra minn Malta.
E``ezzjoni.

I\da l-azzjoni kriminali ma tistax titmexxa kontra lPresident ta Malta, dwar dak li jag]mel fil-qadi tal-funzjonijiet tal-kariga tieg]u. (2) G]all-finijiet tas-subartikolu (1)(b ) u (` ), bastiment jew bi``a o]ra tal-ba]ar jew in[enji ta l-ajru jitqiesu li jag]mlu ma Malta jekk ikunu re[istrati f Malta jew, jekk ma jkunu re[istrati mkien, jekk ikunu proprjet g]al kollox ta persuni li huma abitwalment residenti fMalta jew ta korpi [uridi`i mwaqqfa ta]t u skond il-li[ijiet ta Malta u g]andhom hemm il-post ewlieni tannegozju tag]hom. (3) G]all-g]anijiet tas-subartikolu (1)(e): "persuna protetta" tfisser, dwar reat allegat, persuna minn dawn li [ejjin: (a ) persuna li fil-waqt tar-reat allegat tkun Kap ta Stat, membru ta korp li jwettaq il-funzjonijiet ta Kap ta Stat skond il-kostituzzjoni ta dak l-Istat, Kap ta Gvern jew Ministru g]all-Affarijiet Barranin u li tkun barra mit-territorju ta l-Istat fejn ikollha dik il-kariga; (b ) persuna li fil-waqt tar-reat allegat tkun rappre\entant jew uffi`jal ta xi Stat jew uffi`jal jew a[ent ta xi organizzazzjoni internazzjonali ta xorta intergovernamentali, ikollha jedd skond id-dritt

10

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI internazzjonali g]al protezzjoni spe`jali minn kull attakk fuq il-persuna, il-libert jew id-dinjit tag]ha u li ma tkunx tinkwadra fil-paragrafu ta qabel; (`) persuna li fil-waqt tar-reat allegat tkun membru talfamilja ta persuna o]ra msemmija fxi wie]ed millparagrafi ta qabel u jekk il-persuna l-o]ra hija msemmija filparagrafu ( a ) hawn aktar qabel, tkun qeg]da takkumpanjaha, (ii) jekk il-persuna l-o]ra hija msemmija filparagrafu (b ) hawn aktar qabel, tkun membru tal-familja tag]ha; (i)

"lok relevanti" tfisser lok li fih tkun tabita jew toqg]od fih persuna protetta jew li persuna protetta tkun qeg]da tu\a bil-g]an li twettaq il-funzjonijiet tag]ha b]ala tali persuna; u "vettura" tinkludi kull mezz ta [arr; u jekk tqum il-kwistjoni matul xi pro`edimenti jekk persuna tkunx jew kinitx persuna protetta, `ertifikat mahru[ mill-Ministru responsabbli g]all-affarijiet barranin jew ta]t l-awtorit tieg]u u li jkun jiddikjara xi fatt li jkun u li jkollu xjaqsam mal-kwistjoni, g]andu jitqies b]ala prova konklu\iva ta dak il-fatt.
L-azzjoni kriminali u l-azzjoni `ivili huma indipendenti minn xulxin.

6. L-azzjoni kriminali u l-azzjoni indipendentement wa]da mill-o]ra.

`ivili

jitmexxew

KODII KRIMINALI L-EWWEL KTIEB LI{IJIET PENALI

[ K AP. 9.

11

TAQSIMA I
FUQ IL-PIENI U R-REGOLI {ENERALI DWAR KIF IL-PIENI G}AND}OM JI{U MOG}TIJA, FUQ IL-VOLONT U LET TAL-}ATI, FUQ IT-TENTATTIV TA REAT, FUQ IL-KOMPLI~I U R-RE~IDIVI

Titolu I
FUQ IL-PIENI U R-REGOLI {ENERALI DWAR KIF IL-PIENI G}ANDHOM JI{U MOG}TIJA

Sub-titolu I
FUQ IL-PIENI LI JISTG}U JING}ATAW G}AR-REATI

7. (1) Bla ]sara ta l-e``ezzjonijiet li tag]mel il-li[i, il-pieni li jistg]u ji[u mog]tija g]ad-delitti, huma (a ) il-pri[unerija; (b ) ir-reklu\joni; (` ) l-interdizzjoni; (d ) il-multa. (2) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 53 jew ta xi li[i spe`jali o]ra, il-pieni li jistg]u ji[u mog]tija g]allkontravvenzjonijiet huma (a ) id-detenzjoni; (b ) l-ammenda; (` ) i`-`anfira jew it-twiddiba. (3) Ta]t l-isem ta "pieni li jnaqqsu l-libert persunali" jid]lu lpieni tal-pri[unerija u tad-detenzjoni. 8. (1) L-ikkundannati g]all-piena ta pri[unerija g]andhom ji[u mi\mumin fil-]abs, jew fdik il-parti tal-]abs li qieg]da g]allikkundannati g]al din il-piena, u huma jkunu su[[etti g]arrestrizzjonijiet imsemmijin fir-regolamenti tal-]abs mag]mulin skond il-li[i. (2) I\-\mien tal-piena ta pri[unerija hu stabbilit mil-li[i fkull ka\ g]alih.

Pieni g]ad-delitti u g]allkontravvenzjonijiet Emendat: II. 1886.1; XVI. 1888.1; XI. 1900.2; IX. 1911.1; XXI. 1971.2; XLIX. 1981.4.

Pieni li jnaqqsu llibert persunali. Pri[unerija.

12

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Reklu\joni. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2002.4.

9. (1) L-esekuzzjoni tal-piena tar-reklu\joni ssir billi likkundannat g]all-piena ta pri[unerija, g]al perijodu wie]ed jew i\jed matul i\-\mien tal-piena ta pri[unerija, jin\amm mag]luq il]in kollu f lok li qieg]ed g]al hekk [ewwa l-]abs, ming]ajr ma jing]ata permess lil ]add li jid]ol ]dejh, ]lief bservizz jew bawtorizzazzjoni spe`jali tal-Ministru responsabbli g]all-]abs. (2) Ebda perijodu ta reklu\joni mg]andu jkun itwal minn g]axart ijiem wara xulxin. (3) Ma jistg]ux jing]ataw \ew[ perijodi jew i\jed ta reklu\joni, ming]ajr ma jkun hemm intervall ta xahrejn bejn perijodu u ie]or. (4) Madankollu, ir-reklu\joni tista ting]ata matul dawk lintervalli g]al ksur ta regolamenti tal-]abs, jew g]al xi reat ie]or mag]mul matul l-intervalli hawn fuq imsemmijin, i\da g]al perijodi qosra u illi flimkien ma jkunux jil]qu aktar minn ]mistaxil [urnata fxi intervall wie]ed. (5) Meta l-li[i trid li ting]ata r-reklu\joni bla ma ssemmi nnumru tal-perijodi, ma jistg]ux jing]ataw i\jed minn tnax-il perijodu ta reklu\joni. (6) li[i. Il-piena tar-reklu\joni ting]ata fil-ka\ijiet stabbiliti mil-

Tul ta kull perijodu ta reklu\joni. Regoli li g]andhom jit]arsu.

(7) Qabel tag]ti l-piena tar-reklu\joni l-qorti g]andha tissodisfa ru]ha, jekk hemm b\onn permezz ta provi medi`i, li jistg]u jinkludu e\ami mediku tal-persuna misjuba ]atja, illi lpersuna misjuba ]atja tkun tajba biex tiskonta l-imsemmija piena. (8) Jekk, matul l-esekuzzjoni tal-piena tar-reklu\joni, it-Tabib tal-}abs ji``ertifika bil-miktub illi l-pri[unier ma jkunx g]adu tajjeb biex jiskonta dik il-piena, l-esekuzzjoni ta dik il-piena g]andha tigi sospi\a sa dak i\-\mien li l-pri[unier jerga ji[i ``ertifikat li jkun medikament tajjeb biex jiskonta dik il-piena.
Interdizzjoni. Emendat: XI. 1900.3; VIII. 1909.1; VI. 1947.3. Interdizzjoni [enerali. Interdizzjoni spe`jali.

10. (1)

L-interdizzjoni hija [enerali jew spe`jali.

(2) L-interdizzjoni [enerali tiskwalifika lill-ikkundannat g]al kull kariga jew impieg pubbliku, in [enerali. (3) L-interdizzjoni spe`jali tiskwalifika lill-ikkundannat g]al kariga jew impieg pubbliku partikulari, jew g]all-e\er`izzju ta professjoni, arti, seng]a jew xi jedd partikulari, skond il-li[i fkull ka\ g]alih. (4) L-interdizzjoni l-wa]da u l-o]ra tista tkun perpetwa jew temporanja. (5) L-interdizzjoni temporanja ma tistax tkun g]al aktar minn ]ames snin, ]lief meta l-li[i bmod spe`jali tistabbilixxi \mien itwal. (6) L-interdizzjoni, sew jekk perpetwa jew temporanja, tista fuq ir-rikors tal-persuna ikkundannata g]al dik il-piena u meta

|mien ta linterdizzjoni.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

13

jidher li hemm ra[unijiet tajba g]as-sodisfazzjon tal-qorti li tkun tat is-sentenza, tieqaf fkull \mien li jkun bordni ta l-imsemmija qorti. (7) Il-qorti g]andha tordna illi s-sentenza tal-kundanna g]allinterdizzjoni [enerali jew spe`jali jew id-digriet li jordna t-temm tag]ha ji[u pubblikati fil-Gazzetta tal-Gvern, i\da, g]al dak li hu digriet li jordna t-temm kif imsemmi hawn qabel, il-pubblikazzjoni ssir bi spejje\ tal-persuna li jkollha xtaqsam. (8) Il-persuna ikkundannata g]all-interdizzjoni illi tonqos minn xi obbligu li [[ib mag]ha dik il-kundanna, te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn tliet xhur u multa. 11. (1) Fejn il-li[i ma tg]idx espressament xorto]ra, ilmaximum tal-multa huwa elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69) u l- minimum tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29). (2) Meta l-maximum ta multa stabbilit fdan il-Kodi`i jew fxi li[i o]ra jkun inqas minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), il-maximum ikun tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29) u l-minimum ]dax- il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65). (3) Il-multa, meta ma tit]allasx fi\-\mien stabbilit fl-artikolu 14, tinbidel fi pri[unerija bir-rata ta [urnata g]al kull ]dax - il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65): I\da febda ka\ (]lief fdak imsemmi fl-artikolu 17(g ) u flartikolu 29(1)) il-pri[unerija minflok il-multa mg]andha tiskorri \\mien ta sitt xhur jekk il-multa ma tkunx aktar minn erbat elef sitt mija u tmienja u ]amsin euro u ]amsa u sebg]in `ente\mu (4,658.75), sena jekk il-multa ma tkunx aktar minn tlieta u g]oxrin elf mitejn u tlieta u disg]in euro u tlieta u sebg]in `ente\mu (23,293.73), tmintax-il xahar jekk il-multa ma tkunx aktar minn disg]a u sittin elf tmien mija u wie]ed u tmenin euro u g]oxrin `ente\mu (69,881.20) u sentejn jekk ilmulta tkun aktar minn disg]a u sittin elf tmien mija u wie]ed u tmenin euro u g]oxrin `ente\mu (69,881.20). 12. (1) Il-persuni kkundannati g]ad-detenzjoni ji[u mi\muma fil-]abs jew f dik il-parti tal-]abs li qieg]da g]all-ikkundannati g]al dik il-piena. (2) Meta ma jkunx xorto]ra spe`ifikament provdut, ebda \mien ta detenzjoni mg]andu jkun i\jed minn xahrejn.
Detenzjoni. Emendat: IV. 1874.1; II. 1886.2; XVI. 1888.2; XXV. 1962.3; A.L. 4 ta l-1963; A.L. 46 ta l-1965; XXXI. 1966.2. Sostitwit: III. 2002.6. Pubblikazzjoni tassentenza ta interdizzjoni.

Piena g]al min jonqos millobbligi.

Multa. Emendat: XI. 1900.4; XII. 1914.1; XXII. 1934.2; XXVII. 1938.2; V. 1956.2; III. 1971.2; XXXIII. 1972.3; XXII. 1976.4. Sostitwit: XIII. 1980.2. Emendat: III. 2002.5; A.L. 407 ta l2007.

14

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Ammenda: Emendat: II. 1886.3; XVI. 1888.3; XI. 1900.5; IX. 1911.2; XII. 1914.2, 3; XXII. 1934.3; V. 1956.3; III. 1971.3; XIII. 1980.3; A.L. 407 ta l2007. Tibdil ta ammenda fdetenzjoni.

13. (1) Fejn il-li[i ma tg]idx espressament xorto]ra, il-maximum ta l-ammenda huwa tmienja u ]amsin euro u tlieta u g]oxrin `ente\mu (58.23) u l-minimum sitt euro u disg]a u disg]in `ente\mu (6.99).

(2) L-ammenda, meta ma tit]allasx fi\-\mien stabbilit fl-artikolu 14, tinbidel fdetenzjoni bir-rata ta [urnata g]al kull ]dax - il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65) jew frazzjon tag]ha: I\da, (]lief kif jing]ad fl-artikolu 29(1), fl-artikolu 17( g ) u fl-artikolu 53), f ebda ka\ i\-\mien tad-detenzjoni minflok lammenda mg]andu jkun i\jed minn xahar.

|mien g]all-]las tal-multa jew ammenda. Mi\jud: XXII. 1934.4. Emendat: XIV. 1936.2; VI. 1947.4; V. 1956.4; III. 2002.7; A.L. 407 ta l2007.

14. (1) Persuna ikkundannata g]all-ammenda jew g]all- multa g]andha t]allasha minnufih. Bdanakollu l-qorti tista, g]al ra[uni li g]andha ti[i irre[istrata, tordna lill-persuna ikkundannata li t]allas l-ammenda jew il-multa lir-re[istratur fdak i\-\mien li ji[i stabbilit mill-qorti fis-sentenza: I\da, fil-ka\ ta ammenda ta tmienja u ]amsin euro u tlieta u g]oxrin `ente\mu (58.23) jew anqas, i\-\mien hawn fuq imsemmi mg]andux ikun ta aktar minn g]axart ijiem, u, fil-ka\ ta ammenda ta i\jed minn tmienja u ]amsin euro u tlieta u g]oxrin `ente\mu (58.23), jew fil-ka\ ta multa, i\-\mien hawn fuq imsemmi mg]andux ikun ta aktar minn xahar: I\da fin-nuqqas ta ]las tal-multa jew ta l-ammenda fi\\mien stabbilit mill-qorti fis-sentenza tag]ha jew, fin-nuqqas li jkun hemm impost terminu fis-sentenza, fi \mien [img]a wa]da mid-data tas-sentenza, dik il-multa jew ammenda g]andha ti[i konvertita minnufih fi pri[unerija jew detenzjoni kif provdut flartikoli 11 u 13 skond il-ka\, u l-Pulizija g]andhom, bis-sa]]a ta lawtorit mog]tija lilhom bis-sentenza u bdan il-proviso, jarrestaw lill-persuna sentenzjata u je]duha bi skorta fil-post imsemmi skond il-li[i g]a\-\amma ta persuni li jkollhom sentenza ta multa jew ammenda konvertibbli fi pri[unerija jew detenzjoni skond il-li[i:

Setg]a tal-qorti li tistabbilixxi \mien ie]or ta detenzjoni jew pri[unerija.

I\da l-qorti tista wkoll, bdak kollu li jing]ad fl-artikoli 11 u 13, meta tikkundanna g]all-ammenda jew g]all-multa, tistabbilixxi xi \mien ie]or ta detenzjoni jew ta pri[unerija illi likkundannat ikollu jag]mel, kemm-il darba hu ma j]allasx lammenda jew il-multa minnufih jew fi\-\mien li jkun [ie stabbilit, skond il-ka\. I\da \-\mien ta detenzjoni jew ta pri[unerija hekk stabbilit mg]andu qatt ikun i\jed mi\-\mien imsemmi fl-artikoli 11 u 13 rispettivament. (2) Il-qorti tista wkoll, fid-diskrezzjoni tag]ha, meta tikkundanna jew f kull \mien ie]or wara, tordna illi kull piena pekunjarja (ammenda jew multa) li g]aliha persuna tkun ikkundannata, tista tit]allas brati ta dawk l-ammonti u bdawk lintervalli ta wara xulxin illi l-qorti jidhrilha xieraq, i\da hekk illi \-\mien kollu li tulu l-ammont s]i] g]andu jit]allas ma g]andu

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

15

qatt ikun i\jed minn tliet snin, u illi, jekk ma jsirx ]las ta xi wa]da mir-rati, l-ammont s]i] li jkun fadal g]andu jkun dovut u jit]allas minnufih, u d-disposizzjonijiet kollha ta dan il-Kodi`i li jg]oddu g ]all- kun dann a ta amm en da jew ta multa u g] all-arrest u detenzjoni jew pri[unerija, skond il-ka\, jekk ma jsirx il-]las ta lammenda jew multa, jkunu jg]oddu g]al hekk. 15. (1) I`-`anfira jew it-twiddiba ssir fil-qorti bil-miftu] millim]allef jew ma[istrat li jkun sema l-kaw\a. (2) Min jilqa `-`anfira jew it-twiddiba bim[ieba `ara ta disprezz jew ta nuqqas ta qima, ji[i ikkundannat g]all-piena taddetenzjoni jew ammenda.
~anfira jew twiddiba. Im]assar: II. 1886.4 u mda]]al mill-[did bl-Ord. XVI. 1888.4.

Sub-titolu II
DISPOSIZZJONIJIET {ENERALI DWAR KIF JING}ATAW U JI{U ESEGWITI L-PIENI

16. Fil-pieni ta [ranet, kull [urnata tal-piena titqies b]ala ta erbg]a u g]oxrin sieg]a; fil-pieni ta xhur li ma jiskorrux tliet xhur, kull xahar jitqies b]ala ta tletin [urnata; fil-pieni aktar twal, ixxhur u s-snin jing]addu skond il-kalendarju. 17. Fil-konkors ta reati u ta pieni, ig]oddu d-disposizzjonijiet li [ejjin: (a ) persuna ]atja ta \ew[ delitti jew i\jed, illi jaqg]u ta]t pieni li jnaqqsu l-libert persunali, li wa]da minnhom tkun g]al g]omor, ti[i ikkundannata g]al din il-piena bi\-\ieda tar-reklu\joni; (b ) persuna ]atja ta \ew[ delitti jew i\jed, li jaqg]u ta]t pieni li jnaqqsu g]al \mien il-libert persunali, ti[i ikkundannata g]all-piena tad-delitt l-aktar gravi bi\\ieda minn terz san-nofs ta\-\mien tal-pieni l-o]ra kollha me]udin flimkien, bdan li \-\mien li jing]ata ma jiskorrix ]amsa u tletin sena; (` ) persuna ]atja ta \ew[ kontravvenzjonijiet jew i\jed ti[i ikkundannata g]all-piena li hemm g]al kull kontravvenzjoni: I\da jekk il-]ati ji[i ikkundannat g]addetenzjoni, i\-\mien kollu me]ud flimkien tal-piena li ting]ata mg]andu qatt jiskorri tliet xhur; (d ) persuna ]atja ta delitt wie]ed jew aktar u ta kontravvenzjoni wa]da jew aktar, ti[i ikkundannata biss g]all-piena stabbilita g]ad-delitt jew g]all-piena li jkun imissha ting]ata lill-]ati min]abba l-konkors ta aktar minn delitt wie]ed skond ir-regoli stabbiliti fil-paragrafi ta qabel dan, jekk il-piena li jmissha ting]ata g]ad-delitti ma tkunx anqas minn tliet xhur pri[unerija. Jekk il-piena li jmissha ting]ata g]addelitti tkun anqas minn tliet xhur pri[unerija, g]andha

Kif jinqiesu lpieni.

Konkors ta reati u ta pieni. Emendat: IX. 1859.1; XI. 1900.6; IX. 1911.3, 4; XII. 1914.4; XXXIII. 1972.4; XXXVIII. 1973.2; XLIX. 1981.4, 6; XVI.1996.6.

16

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI ti[i mog]tija wkoll il-piena stabbilita g]allkontravvenzjoni jew il-piena li jmiss ting]ata fil-ka\ ta aktar minn kontravvenzjoni wa]da, skond ir-regoli mni\\la fil-paragrafu ta qabel dan; (e) meta skond il-li[i jmiss ting]ata l-piena ta linterdizzjoni temporanja, g]andha ting]ata dik li tkun ta l-itwal \mien, bi\-\ieda minn terz sa nofs i\\minijiet l-o]ra flimkien: I\da bdan li \-\mien li jing]ata ma jiskorri febda ka\ g]oxrin sena; (f) persuna misjuba ]atja ta aktar minn reat wie]ed li g]alih hemm pieni pekunjarji ting]ata l-piena talmulta jew ammenda og]la jew ta l-og]la multa jew ammenda, skond il-ka\, b\ieda ta nofs kull wa]da mill-multi jew ammendi l-o]ra;

(g ) meta \ew[ pieni pekunjarji jew aktar jinbidlu fpiena li tnaqqas il-libert persunali, i\-\mien ta din il-piena mg]andux jiskorri tliet snin fil-ka\ ta multa, jew sitt xhur fil-ka\ ta ammenda; u fil-ka\ ta multa u ammenda flimkien, il-piena tinbidel fdetenzjoni jew fi pri[unerija, kif tordna l-qorti; (h ) meta \ew[ reati jew i\jed, li flimkien ma jag]mlux delitt ikkwalifikat, iservu b]ala mezz biex isir reat ie]or, sew ikkwalifikat jew sempli`i, g]andha ting]ata l-piena g]ar-reat l-aktar gravi.
Reat kontinwat. Emendat: XI. 1900.6.

18. Meta d-diversi atti mag]mulin mill-]ati, ukoll jekk fi \minijiet differenti, ikunu jiksru l-istess disposizzjoni tal-li[i, u jkunu [ew mag]mula bri\oluzzjoni wa]da, dawn l-atti jitqiesu b]ala reat wie]ed, imsejja] reat kontinwat, i\da l-piena tista ti\died minn grad sa \ew[ gradi. 19. Kull piena stabbilita g]al reat titqies li hija hekk stabbilita bla ]sara ta pieni akbar ikkontemplati g]al dak ir-reat fli[i o]ra, meta fir-reat ikunu jinsabu `-`irkostanzi kollha msemmijin fdik illi[i l-o]ra. 20. Meta l-li[i tiddisponi espressament li piena mg]andhiex ting]ata fil-minimum , il-piena li g]andha ting]ata g]andu dejjem ikun fiha g]all-anqas terz tad-differenza bejn il- minimum u lmaximum.

Regoli fuq kif g]andhom jing]ataw il-pieni.

Piena li mg]andhiex ting]ata filminimum. Emendat: XI. 1900.7; IX. 1911.5; XLIX. 1981.6. Piena ta]t ilminimum stabbilit. Mi\jud: XII. 1944.2. Emendat: XXI. 1971.4.

21. Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 492, il-qorti t is ta , g ] al r a[ u n i ji et s p e `ja li u s tr a o r d in a r ji l i g ] an d h o m jissemmew bir-reqqa kollha fis-sentenza, tag]ti dik il-piena i\g]ar li, fid-diskrezzjoni tag]ha, tkun tixraq, g]ad illi jkun hemm stabbilit l-anqas piena fl-artikolu li jsemmi dak ir-reat jew ta]t iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 20, ming]ajr ]sara taddisposizzjonijiet ta l-artikolu 7.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.
Kalkolu ta kundanni ta pri[unerija. Mi\jud: VI. 1947.6. Sostitwit: III. 2002.8.

17

22. }lief fil-ka\ ta kundanna ta pri[unerija g]all-g]omor jew ta pri[unerija jew detenzjoni f nuqqas tal-]las ta multa jew ammenda, kull \mien qabel id-dikjarazzjoni ta ]tija u l-kundanna li tulu l-ikkundannat ikun in\amm fil-]abs g]ar-reat jew reati li tieg]u jew tag]hom huwa jkun [ie hekk misjub ]ati u kkundannat, li ma jkunx \mien mag]mul fil-]abs f esekuzzjoni ta kundanna, jitqies b]ala parti mi\-\mien ta pri[unerija jew detenzjoni ta]t ilkundanna tieg]u; i\da jekk l-ikkundannat qabel kien su[[ett g]al ordni ta probation , ordni g]al liberazzjoni ta]t kondizzjoni jew g]al sentenza sospi\a dwar dak ir-reat jew reati, kull \mien b]al dak qabel l-g]emil ta dak l-ordni jew l-g]oti tas-sentenza sospi\a mg]andux jitqies g]all-finijiet ta dan l-artikolu: I\da meta xi \mien qabel id-dikjarazzjoni ta ]tija kif imsemmi qabel ikun, bis-sa]]a ta dan l-artikolu, [ie meqjus b]ala parti mi\-\mien ta pri[unerija jew detenzjoni ta]t il-kundanna dwar dik id-dikjarazzjoni ta ]tija, dak i\-\mien ma g]andux jitqies b]ala parti mi\-\mien ta pri[unerija jew detenzjoni ta]t xi kundanna o]ra. 23. (1) Il-konfiska tal-corpus delicti, ta l-istrumenti li servew jew li kien ma]sub li jservu sabiex isir id-delitt, u ta kull ma jkun [ie miksub bid-delitt, hija konsegwenza tal-piena stabbilita mil-li[i g]ad-delitt, ukoll jekk dik il-konfiska ma tkunx espressament imsemmija fil-li[i, barra minn meta persuna, li ma tkunx ]adet sehem fid-delitt, ikollha jedd fuq dawk l-o[[etti. (2) Fil-ka\ ta kontravvenzjonijiet, din il-konfiska ssir filka\ijiet biss imsemmijin espressament fil-li[i. (3) Fil-ka\ ta o[[etti li l-manifattura, u\u, [arr, ti\mim jew bejg] tag]hom huwa reat, il-konfiska tag]hom tista tkun ordnata mill-qorti g]alkemm ma jkunx hemm kundanna u g]alkemm dawk l-o[[etti ma jkunux ta l-akku\at. (4) Minkejja d-disposizzjonijiet tas-subartikoli (1) sa (3), meta l-Avukat {en erali jwassal talba lil ma[istrat m in n awto rit barranija g]at-tre[[ig] lura ta xi o[[ett li jkun inkiseb bmod kriminali g]al finijiet ta restituzzjoni lis-sid le[ittimu tieg]u, ilqorti tista wara li tisma lill-partijiet u jekk tqis li jkun xieraq li hekk tag]mel wara li tikkunsidra `-`irkostanzi kollha tal-ka\, tordna li l-konfiska ta kull tali o[[ett mg]andhiex issir u li lo[[ett g]andu jitre[[a lura lill-awtorit barranija rikjedenti. 23A. (1) Fdan l-artikolu, kemm-il-darba r-rabta tal-kliem ma tkunx te]tie[ xorto]ra "l-Att" tfisser l-Att kontra Money Laundering ; "l-Ordinanzi" tfisser l-Ordinanza dwar il-Medi`ini Perikolu\i, u l-Ordinanza dwar il-Professjoni Medika u l-Professjonijiet li g]andhom xjaqsmu mag]ha; "reat rilevanti" tfisser kull reat li ma jkunx wie]ed ta natura involontarja ]lief g]al delitt ta]t l-Ordinanzi jew ta]t l-Att, li g]alih tista ting]ata l-piena ta pri[unerija jew ta detenzjoni g]al \mien iktar minn sena.

Konfiska talcorpus delicti. Emendat: VI. 1947.7 XXXI. 2003.3.

Imblukkar talproprjet ta min ikun akku\at. Mi\jud: III. 2002.9. Emendat: III. 2004.69. Kap. 373. Kap. 101. Kap. 31.

18

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(2) Meta persuna ti[i akku\ata breat rilevanti, g]andhom japplikaw mutatis mutandis id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5 ta l-Att u l-istess disposizzjonijiet g]andhom japplikaw g]al kull ordni li ssir mill-Qorti bis-sa]]a ta dan l-artikolu b]allikieku din kienet ordni mag]mula mill-Qorti ta]t l-imsemmi artikolu 5 ta lAtt.
Konfiska ta rikavat. Mi\jud: III. 2002.9. Emendat: XXXI. 2007.4.

23B. (1) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta lartikolu 23 il-qorti g]andha, b\ieda ma kull kastig li jista jing]ata bsentenza min jinsab ]ati ta reat rilevanti u b\ieda ma kull penali li jista je]el korp mag]qud ta]t id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 121D, tordna l-konfiska favur il-Gvern tar-rikavat li ji[i mir-r eat jew ta dik il-proprjet li l-valur tag]ha jkun jikkorrispondi g]all-valur ta dak ir-rikavat sew jekk dak ir-rikavat ikun [ie ri`evut minn min ikun insab ]ati sew jekk mill-korp mag]qud imsemmi fl-imsemmi artikolu 121D. (1A) Kull proprjet , li tkun tinsab sew fMalta sew barra minn Malta, li tkun tappartjeni lil, jew li tkun tinsab fil-pussess ta jew ta]t il-kontroll ta xi persuna li tinsab ]atja ta reat rilevanti jew li tkun fil-pussess jew ta]t il-kontroll ta xi korp mag]qud li jista jkun responsabbli ta]t id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 121D g]andha, kemm-il darba ma tin[iebx prova xorto]ra, titqies li tkun inkisbet mir-reat rilevanti u tkun tista ti[i konfiskata mill-qorti. (1B) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 7 ta l-Att g]andhom ikunu japplikaw mutatis mutandis bdak il-mod illi kull referenza f dak l-artikolu g]al "l-artikolu 3(3)" g]andha tiftiehem b]ala referenza g]as-subartikolu (1A) ta dan l-artikolu u kull referenza fl-imsemmi artikolu 7 g]al "ksur ta l-artikolu 3" g]andha tiftiehem b]ala referenza g]al reat rilevanti. (2) Meta r-rikavat li jkun [ej mir-reat ikun [ie mberbaq, jew g]al xi ra[uni o]ra li tkun ma jkunx possibbli li ji[i identifikat u konfiskat kull tali rikavat, jew li ti[i ordnata l-konfiska ta dik ilproprjet li jkollha l-valur tag]ha jikkorrispondi g]all-valur ta dak ir-rikavat, il-qorti g]andha tag]ti sentenza fejn min ikun insab ]ati jew tali korp mag]qud, jew kemm min ikun insab ]ati kemm ilkorp mag]qud solidalment, skond il-ka\, je]el multa li tkun tekwivali g]all-ammont tar-rikavat mir-reat. Dik il-multa tkun tista ti[i rkuprata b]ala dejn `ivili u s-sentenza tal-Qorti tkun tikkostitwixxi titolu e\ekuttiv g]all-finijiet u l-effetti kollha talKodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili. (3) G]all-finijiet ta dan l-artikolu: "proprjet " tfisser kull attiv ta liema xorta jkun, sew korporali sew inkorporali, mobbli jew immobbli, tan[ibbli jew intan[ibbli, u dokumenti jew strumenti legali li jkunu prova ta titolu g]al dak lattiv jew xi interess fih; "reat rilevanti" u "l-Att" g]andhom l-istess tifsir mog\ti lilhom bl-artikolu 23A(1); "rikavat" tfisser kull vanta[[ ekonomiku u kull proprjet [ejja jew miksuba, bmod dirett jew mhux dirett, mill-g]emil tar-reat u tinkludi kull qlieg] jew benefi``ju ie]or miksub minn dik ilproprjet .

Kap. 12.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

19

23~. (1) Meta ji[i stabbilit li l-valur tal-proprjet tal-persuna li tinsab ]atja ta reat rilevanti tkun sproporzjonata mal-qlig] tag]ha le[ittimu u l-qorti, wara li tinforma ru]ha minn fatti spe`ifi`i, tkun g]al kollox konvinta li l-proprjet in kwistjoni tkun inkisbet millattivit kriminali ta dik il-persuna, il-proprjet tkun tista ti[i konfiskata. (2) Meta persuna tkun instabet ]atja ta reat rilevanti u bkonsegwenza ta dan xi flejjes jew proprjet mobbli o]ra jew xi proprjet immobbli tkun tista ti[i konfiskata, id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 22(3A)( b ) u ( d ) ta l-Ordinanza dwar il-Medi`ini Perikolu\i, g]andhom ikunu japplikaw mutatis mutandis fi``irkostanzi msemmija fdawk il-paragrafi. 24. Fka\ ta kontravvenzjoni mag]mula minn persuna li tkun tinsab ta]t is-setg]a, it-tre[ija jew il-]sieb ta persuna o]ra, tkun su[[etta g]all-piena mhux biss il-persuna li tag]mel ilk o n t r av v e n z j o n i i\ d a w k o l l d i k i l - p e r s u n a l- o ] r a , j e k k i lkontravvenzjoni tkun kontra disposizzjoni tal-li[i li dik il-persuna l-o]ra kien imissha [[ieg]el li ti[i m]arsa, u jekk ilkontravvenzjoni setg]at ti[i evitata bid-dili[enza ta dik il-persuna l-o]ra. 25. It-telfa tal-jeddijiet, ta]t id-disposizzjonijiet ta xi li[i tkun li tkun, b]ala konsegwenza ta xi piena, hija abolita.

Konfiska ta proprjet miksuba minn xi attivit kriminali. Mi\jud: XXXI. 2007.5.

Kap. 101

Responsabbilt talpersuna li jkollha l]sieb ta o]ra, fka\ijiet ta kontravvenzjoni. Mi\jud: VIII. 1909.2.

Abolizzjoni tattelfa ta jeddijiet min]abba pieni. Emendat: VI. 1871.2; XXI. 1971.5. Il-jedd g]allazzjoni `ivili jibqa s]i]. Emendat: VIII. 1909.3. Differenza bejn ilpiena fi\-\mien tar-reat u dik fi\\mien tal-kaw\a. Regoli dwar kif g]andhom ji[u skuntati l-pieni. Emendat: XII. 1914.5.

26. (1) Il-kundanna g]all-pieni stabbiliti mil-li[i dejjem li [iet mog]tija bla ]sara ta l-azzjoni `ivili.

titqies

(2) Il-grazzja li tbiddel jew ta]fer piena mog]tija skond il-li[i, t]alli s]i] il-jedd g]all-azzjoni `ivili. 27. Jekk il-piena stabbilita mil-li[i li tkun isse]] fi\-\mien talkaw\a u dik li kienet isse]] fi\-\mien li sar ir-reat ma jkunux xorta wa]da, g]andha ting]ata l-piena l-anqas gravi. 28. (1) Meta \ew[ pieni jew i\jed ta l-istess xorta ji[u mog]tija fl-istess \mien lill-istess ]ati, huma g]andhom ji[u skuntati wa]da wara li tispi``a l-o]ra; jekk ma jkunux ta l-istess xorta, l-ewwel g]andha ti[i skuntata l-piena l-aktar gravi, u, minnufih li tispi``a din, tibda g]addejja l-piena l-anqas gravi. (2) Kull min, waqt li jkun jiskonta piena, ji[i kkundannat g]al piena o]ra, sew ta l-istess xorta jew ta xorta anqas gravi, huwa jkompli jiskonta l-ewwel piena, u, minnufih li tispi``a din, jibda jiskonta t-tieni piena. (3) Jekk it-tieni piena tkun aktar gravi minn ta l-ewwel, likkundannat ji[i minnufih imqieg]ed ta]t it-tieni piena, u meta tispi``a din, jer[a jitqieg]ed minnufih ta]t l-ewwel piena biex ikompli jiskonta l-bqija tag]ha. (4) Il-piena ta l-interdizzjoni tibda sse]] minn dak in-nhar tassentenza li tikkundanna g]al dik il-piena.

20

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Sentenza ta pri[unerija sospi\a. Mi\jud: XXIX. 1990.3. Emendat: III. 2002.10.

28A. (1) Bla ]sara g]as-subartikoli (2) sa (7) u l-artikoli 28B sa 28I, qorti li tag]ti sentenza ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i \je d m in n s en t ej n g ] a l r ea t ti s ta t o r d n a li s - s e nte n za m a g]andhiex tibda sse]] ]lief jekk, matul dak il-perijodu li ji[i spe`ifikat fl-ordni, li ma jkunx ta inqas minn sena jew ta i\jed minn erba snin mid-data ta l-ordni, il-]ati jikkommetti reat ie]or li g]alih hemm piena ta pri[unerija u wara dan qorti kompetenti tordna bis-sa]]a ta l-artikolu 28B li s-sentenza ori[inali g]andha tibda sse]]; u f dan l-artikolu u kull fejn tinstab fl-artikoli 28B sa 28G u fl-artikolu 28I "il-perijodu operattiv", dwar sentenza sospi\a, tfisser dak il-perijodu hekk spe`ifikat. (2) Qorti ma g]andhiex tittratta ma ]ati permezz ta sentenza sospi\a ]lief jekk il-qorti jkun jidhrilha li l-ka\ ikun wie]ed li fih sentenza ta pri[unerija kienet tkun xierqa fin-nuqqas ta xi setg]a li tissospendi dik is-sentenza bordni bis-sa]]a tas-subartikolu (1). (3) Qorti li tag]ti sentenza sospi\a lil xi persuna g]al reat ma g]andhiex fil-ka\ ta dik il-persuna tag]mel ordni ta probation , kif provdut fl-Att dwar il -Probation , dwar xi reat ie]or li dik ilpersuna tinstab ]atja tieg]u minn jew quddiem il-qorti jew li dwaru tkun qeg]da ti[i trattata mill-qorti. (4) Meta l-qorti tag]ti sentenza sospi\a hija g]andha tispjega lill-]ati bi kliem `ar ir-responsabbilit tieg]u ta]t l-artikolu 28B jekk huwa jikkommetti matul il-perijodu operattiv reat li g]alih hemm piena ta pri[unerija. (5) Sentenza sospi\a li tkun g]adha ma bdietx isse]] g]andha titqies g]all-finijiet u effetti kollha tal-li[i, ]lief kif provdut fissubartikolu (1), li hi sentenza li tinfli[[i piena u ebda ]a[a fdan lartikolu ma g]andha titqies li tolqot (a ) l-applikabilit ta xi piena o]ra li tista ting]ata, jew xi sospensjoni, ta]sir, skwalifika, konfiska, telf jew tne]]ija li jistg]u ji[u ordnati, flimkien mal-piena ta pri[unerija hekk sospi\a; u (b ) il-]dim ta l-artikoli 383, 384, 385, 386, 387 u 533. (5A) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 28F, il-piena mog]tija fsentenza sospi\a meta dik is-sentenza ma tkunx da]let fis-se]] g]andha, g]all-finijiet ta l-artikolu 50, titqies li tkun [iet skontata ma l-iskadenza tal-perjodu operattiv ori[inali msemmi fis-subartikolu (1) jew tal-perjodu operattiv mag]mul minfloku kif provdut fl-artikolu 28B(2)(b ). (6) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (l) ma g]andhomx japplikaw g]al xi piena ta pri[unerija li ti[i inflitta fin-nuqqas ta ]las ta xi multa jew ta spejje\. (7) Ordni bis-sa]]a tas-subartikolu (1) ma g]andux isir fxi wie]ed mil-ka\ijiet li [ejjin (a ) meta l-ikkundannat ikun sentenza ta pri[unerija; di[ qieg]ed jiskonta

Kap. 446.

(b ) meta l-ikkundannat ikun re`idiv fit-termini ta lartikolu 50;

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

21

(` ) meta r-reat ikun sar fil-perijodu ta probation jew ta liberazzjoni ta]t kondizzjoni skond l-Att dwar ilProbation . (8) Ir-re[istratur g]andu j\omm re[istru spe`jali ta ]atjin li tkun ing]atatilhom sentenza sospi\a. 28B. (1) Meta persuna tinstab ]atja ta reat li g]alih hemm piena ta pri[unerija, li jkun sar matul il-perijodu operattiv ta sentenza sospi\a, u jew tkun hekk instabet ]atja minn jew quddiem qorti kompetenti skond l-artikolu 28C li tittratta mag]ha g]arrigward tas-sentenza sospi\a, jew sussegwentement tidher jew tin[ieb quddiem dik il-qorti, f dak il-ka\, ]lief jekk is-sentenza tkun di[ bdiet isse]], dik il-qorti g]andha tordna li s-sentenza sospi\a g]andha tibda isse]]. (2) Jekk ir-reat l-ie]or li jsir matul il-perijodu operattiv ikun wie]ed ta natura involontarja jew jekk, fil-ka\ ta xi xorta o]ra ta reat, il-qorti jkun jidhrilha, min]abba fi`-`irkostanzi kollha mag]dudin il-fatti ta dak ir-reat ie]or, li ma tkunx ]a[a [usta li tag]mel ordni bis-sa]]a tas-subartikolu (1), hija tista tittratta mal]ati bxi wie]ed minn dawn il-metodi li [ejjin (a ) tista tastjeni milli tag]mel ordni bis-sa]]a tassubartikolu (1) u l-perijodu operattiv g]andu fdak ilka\ jibqa fis-se]]; jew (b ) tista bordni tibdel l-ordni ori[inali mag]mul bissa]]a ta l-artikolu 28A(1) billi minflok il-perijodu operattiv hemm spe`ifikat tag]mel perijodu li jkun jiskadi mhux iktar tard minn erba snin mid-data talbdil: I\da jekk il-qorti ma tag]milx ordni bis-sa]]a tassubartikolu (1) hija g]andha tiddikjara ir-ra[unijiet tag]ha g]aliex ma tkunx g]amlet dan. (3) Fi pro`edimenti li jsiru quddiem il-Qorti Kriminali sabiex ]ati ji[i trattat dwar sentenza sospi\a, kull kwistjoni dwar jekk hu instabx ]ati ta reat li g]alih hemm piena ta pri[unerija mag]mul fil-perijodu operattiv tas-sentenza sospi\a, g]andha, minkejja ddisposizzjonijiet ta l-artikolu 436(2) u ta l-artikolu 467, ti[i de`i\a mill-qorti u mhux bil-verdett tal-[urija. (4) Meta qorti bis-sa]]a ta dan l-artikolu tittratta ma ]ati dwar sentenza sospi\a mog]tija minn qorti o]ra, ir-re[istratur g]andu minnufih jav\a, permezz ta kopja, lill-qorti li tkun tat issentenza bil-metodu adottat. (5) Meta qorti tittratta ma ]ati bis-sa]]a ta dan l-artikolu, irre[istratur g]andu jag]mel dawk in-notamenti me]tie[a fir-re[istru spe`jali msemmi fl-artikolu 28A(8).

Kap. 446.

Kommissjoni ta reat matul ilperijodu operattiv. Mi\jud: XXIX. 1990.3.

22

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Il-qorti kompetenti biex tittratta dwar sentenza sospi\a. Mi\jud: XX1X. 1990.3. Emendat: VIII. 1990.3; III. 2002.11.

28~. (1) }ati jista ji[i trattat dwar sentenza sospi\a mill-Qorti ta l-Appell Kriminali, mill-Qorti Kriminali jew, meta s-sentenza tkun ing]atat mill-Qorti tal-Ma[istrati, minn dik il-qorti. (2) Meta wie]ed jinstab ]ati mill-Qorti tal-Ma[istrati ta reat li g]alih hemm piena ta pri[unerija u l-qorti tkun sodisfatta li r-reat sar matul il-perijodu operattiv ta sentenza sospi\a mog]tija millQorti Kriminali, dik il-qorti g]andha tibg]atu ta]t arrest jew bi ple[[ quddiem il-Qorti Kriminali sabiex ji[i trattat dwar dik issentenza sospi\a: I\da meta l-Qorti tal-Ma[istrati jkun jidhrilha li l-piena xier qa g]ar-r eat l-ie]or tkun dik ta pri[unerija, g]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 28E(3). (3) G]all-finijiet ta dan l-artikolu u ta l-artikoli 28D u 28E (a ) sentenza sospi\a li ting]ata lil ]ati fi grad ta appell g]andha titqies li tikun ing]atat mill-Qorti ta l-ewwel grad; (b ) il-Qorti tal-Minorenni g]andha titqies li tkun Qorti talMa[istrati (Malta) jew Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), skond il-ka\.

Sentenza sospi\a li ma tkunx [iet kunsidrata meta wie]ed jinstab ]ati ta reat ie]or. Mi\jud: XXIX. 1990.3. Emendat: VIII. 1990.3; III. 2002.12.

28D. (l) Jekk il-Qorti ta l-Appell Kriminali, il-Qorti Kriminali jew il-Qorti tal-Ma[istrati jkun jidhrilha li wie]ed ikun instab ]ati ta reat li g]alih hemm piena ta pri[unerija mag]mul matul il-perijodu operattiv ta sentenza sospi\a, u li ma [iex trattat dwar dik is-sentenza sospi\a, dik il-qorti g]andha, jew ex officio jew wara rikors mill-Avukat {enerali jew mill-Pulizija E\ekuttiva, skond il-ka\, to]ro[ `itazzjoni li biha tordna lill-]ati li jidher quddiemha f data u f ]in li jkunu spe`ifikati fiha, jew to]ro[ mandat g]all-arrest tieg]u. (2) I`-`itazzjoni jew il-mandat ma]ru[a bis-sa]]a ta dan lartikolu g]andhom jordnaw lill-]ati biex jidher, jew li l-]ati jin[ieb, quddiem il-qorti sabiex ji[i trattat dwar is-sentenza sospi\a.

Konkors ta reati u ta pieni dwar sentenza sospi\a. Mi\jud: XXIX. 1990.3. Emendat: VIII. 1990.3; III. 2002.13.

28E. (1) Meta ]ati ji[i kundannat g]al iktar minn delitt wie]ed skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 17( b ), jista jsir ordni bissa]]a ta l-artikolu 28A(1) jekk i\-\mien wie]ed ta pri[unerija li jitqies xieraq u li ji[i stabbilit mill-qorti fis-sentenza hekk sospi\a ma jkunx i\jed minn sentejn u jekk ikunu japplikaw ilkundizzjonijiet l-o]ra g]all-g]oti ta sentenza sospi\a. (2) M]assar bl-Att III. 2002.13. (3) Meta l-Qorti tal-Ma[istrati ssib persuna ]atja ta reat, li g]alih hemm piena ta pri[unerija, li jkun sar matul il-perijodu operattiv ta sentenza sospi\a mog]tija mill-Qorti Kriminali, hija g]andha, wara li tiddikjara lill-persuna ]atja ta dak ir-reat u tiddikjara l-konklu\joni tag]ha, meta tkun hekk sodisfatta, li lpiena xierqa g]al dak ir-reat tkun wa]da ta pri[unerija, tirreferi lka\ g]al de`i\joni dwar il-piena lill-Qorti Kriminali billi tibg]at lill-] ati quddiem dik il-qorti kif provdut fl-ar tikolu 28C(2) ming]ajr ma tistabbilixxi \-\mien ta pri[unerija g]ar-reat l-ie]or:

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

23

I\da jekk il-Qorti Kriminali ma tag]milx ordni bis-sa]]a ta l-artikolu 28B(1), hija g]andha tistabbilixxi \-\mien ta pri[unerija g]ar-reat l-ie]or biss. (4) M]assar bl-Att III. 2002.13. (5) Ebda qorti li tkun qeg]da tittratta ma ]ati kif provdut flartikolu 28~ u f dan l-artikolu ma tista tibdel i\-\mien ta pri[unerija mog]ti fis-sentenza sospi\a billi tnaqqas dak i\-\mien, ]lief safejn dan ikun me]tie[ g]all-finijiet ta konformit maddisposizzjonijiet ta l-artikolu 17(b ). 28F. Meta l-qorti tkun qeg]da tittratta ma ]ati dwar reat, li g]alih hemm piena ta pri[unerija, li jkun sar fil-perijodu operattiv ta sentenza sospi\a, hija g]andha tqisu b]ala re`idiv fit-tifsir ta lartikolu 49 sabiex tqis il-piena li jkun jist]oqq g]al dak ir-reat lie]or, i\da l-piena mog]tija fis-sentenza sospi\a ma g]andhiex titqies g]all-finijiet ta l-artikolu 50 ]lief jekk dik is-sentenza tkun bdiet isse]] u sakemm dik il-piena ma tkunx [iet skontata jew ma]fura. 28G. (1) Meta sentenza ta iktar minn sitt xhur pri[unerija tkun [iet sospi\a skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 28A(1), il-qorti tista b\ieda tag]mel ordni ta supervi\joni f sentenza sospi\a (hawnhekk i\jed il quddiem imsej]a "ordni ta supervi\joni") li jqieg]ed lill-]ati ta]t is-supervi\joni ta uffi`jal sorveljanti g]al perijodu li ji[i spe`ifikat fl-ordni, li jkun perijodu li ma jkunx iktar mill-perijodu operattiv. (2) Ordni ta supervi\joni g]andu jispe`ifika l-isem, l-indirizz u par tiko laritajiet o] r a li jid entif ikaw lill- ]ati, u l-u ffi`jal sorveljanti g]andu jkun uffi`jal tal-probation ma]tur bis-sa]]a ta l - A t t d w a r i l - P ro b a t i o n u l i i s m u j i s s e m m a f l - o r d n i t a supervi\joni; u l-ordni ta supervi\joni jista barra minn hekk jin]tie[ li l-]ati jikkonforma ru]u, matul il-perjodu kollu ta supervi\joni jew matul parti minnu, ma dawk il-]ti[iet li l-qorti tista timponi ta]t id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 7 ta l-imsemmi Att. (3) }ati li dwaru jkun qieg]ed ise]] ordni ta supervi\joni g]andu jibqa f kuntatt ma l-uffi`jal sorveljanti skond dawk listruzzjonijiet li jista minn \mien g]al \mien jing]ata minn dak luffi`jal u l-]ati g]andu jav\ah bkull tibdil fl-indirizz tieg]u. (4) Il-qorti li tag]mel ordni ta supervi\joni g]andha [[ieg]el li kopja ta l-ordni ti[i minnufih notifikata lill-uffi`jal sorveljanti. (5) Ordni ta supervi\joni ma jibqax fis-se]] jekk qabel ittmiem tal-perijodu spe`ifikat fih (a ) qorti tordna li s-sentenza sospi\a mog]tija filpro`edimenti li fihom l-ordni ta supervi\joni jkun sar g]andha tibda sse]]; jew (b ) l-ordni jitne]]a jew ji[i sostitwit skond disposizzjonijiet li [ejjin ta dan l-artikolu. idRe`idivi. Mi\jud: XXIX. 1990.3.

Ordni ta supervi\joni fsentenza sospi\a. Mi\jud: XXIX. 1990.3. Emendat: III. 2002.14 A.L. 407 ta l2007.

Kap. 446.

(6) Ordni ta supervi\joni jista jitne]]a mill-qorti li tkun g]amlitu wara rikors mill-uffi`jal sorveljanti jew mill-]ati. Jekk

24

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

dak l-ordni jkun sar fi grad ta appell, il-qorti ta l-ewwel grad g]andha titqies b]ala l-qorti li g]amlet l-ordni. (7) Il-qorti li tkun g]amlet l-ordni ta supervi\joni tista tissostitwih bordni li jestendi \-\mien tieg]u skond kull tibdil talperijodu operattiv tas-sentenza sospi\a mag]mul bis-sa]]a ta lartikolu 28B(2). (8) Meta l-qorti tag]mel jew tissostitwixxi ordni ta supervi\joni, hija g]andha tispjega bi kliem `ar lill-]ati l-effetti ta dak l-ordni. (9) Jekk fxi \mien meta jkun g]adu fis-se]] l-ordni ta supervi\joni il-qorti li tkun g]amlet l-ordni jkun jidhrilha, wara li jsirilha rapport bil-miktub mill-uffi`jal sorveljanti, li l-]ati jkun naqas li jikkonforma ru]u ma xi ]tie[a li hemm fis-subartikoli (2) u (3), il-qorti g]andha [[ieg]el li l-]ati jin[ieb quddiemha fjum stabbilit u f]in stabbilit, u jekk il-qorti, wara li tkun semg]et lill]ati, tkun sodisfatta li dak in-nuqqas ikun se]], hija tista jew fka\ijiet serji jew ripetuti tordna li s-sentenza sospi\a mog]tija filpro`edimenti li fihom ikun sar l-ordni tas-supervi\joni tibda sse]] jew, ming]ajr ]sara g]all-kontinwazzjoni ta l-ordni, twa]]lu ammenda ta mhux i\jed minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94).
Direttiva tal-qorti dwar restituzzjoni jew kumpens. Mi\jud: XXIX. 1990.3.

28H. (1) Meta l-qorti tag]mel ordni ta sentenza sospi\a bissa]]a ta l-artikolu 28A(1), hija tista tinkludi f dak l-ordni direttiva li tkun tobbliga lill-]ati li jirrestitwixxi lill-parti offi\a kull ]a[a minnu misruqa jew li hu jkun xjentement laqa g]andu bri`etazzjoni jew akkwista bi frodi jew bi qlieg] ie]or kontra lli[i, bi ]sara ta dik il-parti bi jew permezz tar-reat li dwaru tkun ing]atat is-sentenza sospi\a, jew li j]allas lil dik il-parti dak lammont ta flus li jista ji[i stabbilit mill-qorti f dik id-direttiva b]ala kumpens g]al dak it-telf kif imsemmi jew g]al xi danni jew offi\a jew ]sara o]ra ka[unati lil dik il-parti bi jew permezz tarreat; u kull ordni b]al dak jista jinkludi sew direttiva li ssir restituzzjoni u, fin-nuqqas, li jsir ]las kif imsemmi qabel. (2) Fkull ka\ li fih il-qorti tinkludi direttiva b]al dik fl-ordni tag]ha bis-sa]]a ta l-artikola 28A(1), hija g]andha, f dik iddirettiva, tistabbilixxi \-\mien, li ma jkunx ta aktar minn sitt xhur mid-data tad-direttiva, li fih ir-restituzzjoni jew il-]las tal-kumpens spe`ifikat fid-direttiva g]andu jsir mill-]ati. (3) Il-qorti g]andha tistabbilixxi l-ammont ta kull kumpens li g]andu jit]allas skond id-direttiva bis-sa]]a ta dan l-artikolu wara li tkun sommarjament semg]et lill-partijiet, jekk ikunu hekk jixtiequ, u kull xiehda o]ra, mag]duda dik ta l-esperti, li tista tqis relevanti, i\da l-ammont ta kumpens hekk stabbilit g]andu jkun ming]ajr pre[udizzju g]ad-drittijiet ta kull wa]da mill-partijiet, jew ta xi per su na o ]r a li jk ollh a in teress , li jo]o r[ u m illlikwidazzjoni finali ta l-ammont dovut, jekk ikun il-ka\, kif jista ji[i eventwalment miftiehem jew de`i\ f kaw\a `ivili jew bkull mod ie]or permess bil-li[i. (4) Jekk il-]ati jonqos li jikkonforma ru]u ma direttiva inklu\a bis-sa]]a ta dan l-artikolu fi\-\mien stabbilit mill-qorti

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

25

fdik id-direttiva, il-qorti g]andha, wara rikors ma]luf mill-parti li lilha jkunu dovuti dik ir-restituzzjoni jew dak il-kumpens, liema rikors g]andu ji[i notifikat lill-]ati, tistabilixxi jum u ]in mhux iktar tard minn sebat ijiem mid-data tan-notifika tar-rikors, sabiex jinstemg]u l-partijiet. (5) Jekk il-qorti, wara dak is-smieg], tkun sodisfatta li l-]ati jkun naqas li jikkonforma ru]u mad-direttiva tag]ha mog]tija bissa]]a ta dan l-artikolu, hija g]andha tordna li s-sentenza sospi\a g]andha tibda sse]]. Il-qorti tista, i\da, g]al kaw\a ra[onevoli, tikkon`edi lill-]ati \mien ie]or perentorju li ma jkunx ta iktar minn xahar, sabiex jikkonforma ru]u mad-direttiva. (6) Il-qorti g]andha tastjeni milli tie]u konjizzjoni ta rikors kif hemm imsemmi fis-subartikolu (4) jekk dak ir-rikors ikun [ie ppre\entat wara l-g]eluq ta tliet xhur mit-tmiem ta\-\mien stabbilit mill-qorti biex wie]ed jikkonforma ru]u ma dik iddirettiva. (7) Meta ti[i nklu\a direttiva bis-sa]]a ta dan l-artikolu, ilqorti g]andha tispjega lill-]ati bi kliem `ar ir-responsabbilt tieg]u ta]t dan l-artikolu jekk hu jonqos li jikkonforma ru]u ma dik iddirettiva. 28I. (1) G]all-finijiet ta xi dritt ta appell, ordni li jsir minn qorti bis-sa]]a ta l-artikolu 28B(1) jew ta l-artikolu 28H(5) li sentenza sospi\a g]andha tibda sse]] g]andu jitqies b]al sentenza mog]tija lill-]ati minn dik il-qorti g]ar-reat li dwaru tkun ing]atat is-sentenza sospi\a. (2) Ebda ]a[a fdan l-artikolu ma g]andha tolqot id-dritt ta appell ta xi persuna kontra d-dikjarazzjoni ta ]tija jew kontra ssentenza kif provdut f dan il-Kodi`i i\da ma jit]alla jsir ebda appell fuq xi wa]da minn dawn il-]wejje[ (a ) it-tul tal-perijodu operattiv stabbilit bis-sa]]a ta lartikolu 28A(1); (b ) kull tibdil fil-perijodu operattiv mag]mul bis-sa]]a ta l-artikolu 28B(2)(b ); (` ) kull direttiva nklu\a bis-sa]]a ta l-artikolu 28H sabiex issir restituzzjoni jew jit]allas kumpens, it-tul ta\-\mien stabbilit sabiex issir dik ir-restituzzjoni jew jit]allas dak il-kumpens bis-sa]]a tas-subartikolu (2), jew id-de`i\joni dwar l-ammont ta kumpens li g]andu jit]allas bis-sa]]a tas-subartikolu (3) ta dak lartikolu. 29. (1) (1) Il-persuna kkundannata g]all-]las ta ammenda jew multa li ting]ata l-benefi``ju ta\-\mien bordni mog]ti millqorti skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 14(2), u li ma t]allasx dik l-ammenda jew dik il-multa skond il-kondizzjonijiet ta l-istess ordni, tkun su[[etta li ti[i arrestata u li tin[ieb quddiem il-qorti; u l-qorti, wara li ti\gura ru]ha mill-identit tal-persuna kkundannata u li ma jkunx sar il-]las skond il-kundizzjonijiet ta l-ordni, g]andha tordna li dik il-persuna tiskonta l-piena tad-detenzjoni jew ta pri[unerija stabbilita minflok l-ammenda jew il-multa, jew
Pro`edura fil-ka\ li l-ammenda jew ilmulta ma tit]allasx. Emendat: IV. 1856.2; II. 1886.5; XVI. 1888.5; XII. 1974.6; XXII. 1934.5; I. 1939.2; III. 2002.15. Appelli. Mi\jud: XXIX. 1990.3.

26

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

minflok il-bilan` ta l-ammenda jew il-multa li jkun g]ad baqa xjit]allas, skond il-ka\. L-arrest isir bmandat ma]ru[ mill-qorti. (2) Il-mandat hawn fuq imsemmi g]andu jo]ro[ fi \mien erbat ijiem minn dak inhar li tinkiser xi wa]da mill-kundizzjonijiet stabbiliti mill-qorti fl-ordni tag]ha jew minn dakinhar li jag]laq i\\mien mog]ti g]all-]las ta]t l-artikolu 14: I\da ebda e``ezzjoni ma tista ting]ata favur il-persuna ikkundannata min]abba li l-]ru[ tal-mandat, g]al xi ra[uni tkun li tkun, ikun iddawwar aktar mi\-\mien ta erbat ijiem hawn fuq imsemmi. (3) Il-qorti, fuq talba tal-Pulizija u meta tin[ieb ra[uni tajba, wara li tisma lill-persuna ikkundannata, tista, fkull waqt matul dak i\-\mien, tiddikkjara mag]luq i\-\mien mog]ti ta]t l-artikolu 14, u tordna li l-persuna ikkundannata tiskonta l-piena stabbilita minflok l-ammenda jew il-multa. (4) Persuna ikkundannata tista fkull \mien te]les mill-piena mibdula billi t]allas il-multa jew l-ammenda, wara li titnaqqas minnha dik il-bi``a daqs kemm tkun skontat mill-piena bir-rati msemmija fl-artikoli 11 u 13 rispettivament, u tista wkoll, bl-istess rati, te]les mi\-\mien li jkun g]ad ma [iex skuntat ta pri[unerija jew ta detenzjon i li g ]alih tku n [ iet ik kun dann ata ta]t issubartikolu (1).
Skwalifika fka\ ta kundanni. Mi\jud: XXIV. 1938.2. Sostitwit: V. 1956.6. Emendat: III. 2002.16.

30. (1) Ming]ajr ]sara tad-disposizzjonijiet ta kull li[i o]ra li tordna jew tawtorizza s-sospensjoni jew it-ta]sir jew l-iskwalifika milli \\omm jew tikseb xi warrant , li`enza, permess jew awtorit o]ra ma]ru[a mill-Gvern jew xi awtorit pubblika o]ra, meta xi persuna, sew b]ala awtur jew kompli`i, ti[i dikjarata ]atja ta reat kriminali li jkun sar (a ) fl-e\er`izzju jew dwar l-e\er`izzju ta xi professjoni, arti, negozju, vokazzjoni jew xog]ol ie]or li g]alihom ikun in]are[ jew jista jin]are[ fisimha xi warrant, li`enza, permess jew awtorit mill-Gvern jew xi awtorit pubblika o]ra; jew (b ) bl-u\u jew permezz ta xi g]odda, vettura, o[[ett jew kull ]a[a o]ra tkun li tkun li biex tin[arr, tin\amm, jew tintu\a, tkun in]ar[et jew tista tin]are[ li`enza, permess jew awtorit fisimha, il-qorti tista, barra milli tikkundanna lill-persuna li tkun instabet ]atja kif intqal qabel g]al xi piena ma]suba mil-li[i g]ar-reat, tordna li din tkun skwalifikata milli jkollha jew tikseb, g]al dak i\\mien illi l-qorti jidhrilha xieraq, dak il-warrant , li`enza, permess jew awtorit . (2) Kull persuna li min]abba li tkun instabet ]atja ta]t dan ilKodi`i jew ta]t xi li[i o]ra, ikollha warrant , li`enza, permess jew awtorit mi\muma, jew tkun skwalifikata milli \\omm jew tikseb xi warrant , li`enza, permess jew awtorit , il-qorti tista, fuq talba ta dik il-persuna, skond ma jidhrilha xieraq, wara li tie]u kont talkondotta tag]ha, ta l-im[ieba tag]ha wara li tkun instabet ]atja, tax-xorta tar-reat u kull `irkostanza o]ra tal-ka\, u kull `irkostanza

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

27

o]ra tal-ka\, u wara li tisma lill-Pulizija fil-ka\ ta talba quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati jew lill-Avukat {enerali fil-ka\ ta talba quddiem xi qorti o]ra, jew tne]]i s-sospensjoni jew l-iskwalifika minn dik id-data li jog][obha tiffissa jew ti`]ad it-talba: I\da, meta talba ta]t dan is-subartikolu ti[i mi`]uda, ma tistax ti[i milqug]a talba o]ra fuq l-istess ]a[a jekk issir fi \mien tliet xhur mid-data ta`-`a]da.

Sub-titolu III
FUQ IT-TLUG} U L-IN|UL MINN PIENA G}AL O}RA

31. (1) It-tlug] jew l-in\ul minn grad ta piena g]al grad ie]or, isir kif sejjer jing]ad hawnhekk: (a ) bla ]sara ta xi disposizzjoni spe`jali li hemm fdan ilKodi`i, mill-piena ta pri[unerija g]all-g]omor l-in\ul isir skond l-iskala tal-pieni ta pri[unerija kif spe`ifikat fil-paragrafu (b ); (b ) bla ]sara ta xi disposizzjoni spe`jali li hemm fdan ilKodi`i, l-iskala tal-pieni ta pri[unerija hi din li [ejja: (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) (viii) (ix) (x) (xi) minn minn minn minn minn minn minn minn minn minn minn tmien snin sa tletin sena, seba snin sa g]oxrin sena, sitt snin sa tnax-il sena, ]ames snin sa disa snin, erba snin sa sitt snin, tliet snin sa ]ames snin, sentejn sa erba snin, tmintax-il xahar sa tliet snin, tlettax-il xahar sa sentejn, disa xhur sa tmintax-il xahar, seba xhur sa sena,

Skala tal-pieni. Emendat: IV 1856.3, 4, 5; V. 1868.2, 3; VI. 1871.3; II. 1886.6; XVI. 1888.6; XI. 1900.9; IX. 1911.6; XXI. 1971.6; XLIX. 1981.4; XVI.1996.6.

(xii) minn ]ames xhur sa disa xhur, (xiii) minn xa]rejn sa sitt xhur, (xiv) minn xahar sa tliet xhur; (` ) l-in\ul mill-erbatax-il grad isir g]all-pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn g]oxrin [urnata, jew g]addetenzjoni jew g]all-ammenda; (d ) fit-tlug] minn grad g]al ie]or, isir bil-maqlub, billi jinbeda mill-erbatax-il grad; (e ) meta l-li[i ma tg]idx espressament xorto]ra, it-tlug] mill-ewwel grad isir billi ti\died mal-piena ta pri[unerija, l-piena tar-reklu\joni g]al mhux aktar minn tnax-il perijodu, jew billi ji\diedu pieni o]ra stabbiliti fir-regolamenti tal-]abs; (f) it-tlug] mill-piena tal-multa jsir g]all-pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur, u l-in\ul isir g]all-

28

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet; (g ) it-tlug] mill-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet isir g]all-piena tal-multa jew ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn tliet xhur.

(2) Il-li[i li bmod [enerali tistabbilixxi l-in\ul minn piena g]al o]ra, ma titqiesx li tinkludi ka\ijiet ta kontravvenzjonijiet jew ta delitti li jaqg]u ta]t il-pieni tal-kontravvenzjonijiet.
Gradwazzjoni fliskala tal-pieni. Emendat: XI. 1900.9.

32. (1) Meta fil-piena jkunu jid]lu \ew[ gradi jew i\jed, ittlug] jew l-in\ul isir billi jittalla jew jitni\\el il- maximum u ilminimum g]all-grad l-aktar qrib rispettivament. (2) Meta l-piena tar-reklu\joni hija mi\juda ma piena o]ra, ittlug] jew l-in\ul isir fdik il-piena l-o]ra: I\da fil-ka\ ta n\ul, il-qorti tista tnaqqas il-piena tarreklu\joni g]al kull numru i`ken ta perijodi jew t]alliha barra g]al kollox.

Titolu II
FUQ IL-VOLONT U L-ET TAL-}ATI
Nuqqas ta volont. Emendat: XI. 1900.10; V. 1956.7; XVIII. 1976.52.

33. Kull persuna tkun e\enti minn responsabbilt kriminali jekk fil-waqt ta l-att jew tan-nuqqas (a ) kienet fi stat ta [enn; jew (b ) kienet im[ieg]la bforza barranija li ma setg]atx tirre\isti g]aliha. 33A. (1) Meta jsir xi reat minn persuna waqt li tkun pri[unier il-piena g]al dak ir-reat fil-ka\ ta sejbien ta ]tija g]andha ti\died bi grad jew tnejn u d-disposizzjonijiet ta l-artikoli 21 u 28A u ta lAtt dwar il-Probation ma g]andhomx japplikaw. (2) G]all-g]anijiet ta dan l-artikolu "pri[unier" g]andha listess tifsira li ng]atatilha fl-artikolu 2 ta l-Att dwar il-}abs u tinkludi pri[unier meqjus li hu mi\mum f ]abs skond iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 3(3) ta l-istess Att. 34. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu, issokor ma jistax jin[ieb b]ala e``ezzjoni kontra akku\a kriminali. (2) Is-sokor jista jin[ieb b]ala e``ezzjoni kontra akku\a kriminali kemm-il darba (a ) min]abba fhekk il-persuna akku\ata, fil-waqt ta l-att jew tan-nuqqas in kwistjoni, ma kenitx kapa`i li tifhem jew li jkollha volont u kienet tinsab fi stat ta sokor bla ma riedet hija, bl-eg]mil dolu\ jew negli[enti ta persuna o]ra; jew (b ) il-persuna akku\ata, min]abba s-sokor, kienet fi stat ta [enn, temporanjament jew xorto]ra, fil-waqt ta dak l-att jew ta dak in-nuqqas.

|ieda fil-piena g]al reati li jsiru minn pri[unieri. Mi\jud: XIII. 2005.3. Kap. 446. Kap. 260

Sokor. Mi\jud: XIII. 1935.2. Emendat: V. 1956.8.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

29

(3) Jekk l-e``ezzjoni ta]t is-subartikolu (2) ti[i ippruvata, ilpersuna akku\ata, meta l-ka\ ikun jaqa ta]t il-paragrafu ( a ), ti[i illiberata u, meta l-ka\ ikun jaqa ta]t il-paragrafu ( b ), ig]oddu ddisposizzjonijiet ta l-artikoli 620 sas-623 u 625 sas-628. (4) L-istat ta sokor g]andu jitqies sabiex ji[i stabbilit jekk ilpersuna akku\ata kenitx ifformat l-intenzjoni, spe`ifika jew xorto]ra, li ming]ajrha ma kenitx tkun ]atja tar-reat. (5) G]all-finijiet ta dan l-artikolu, "sokor" titqies li tinkludi wkoll dak l-istat li j[ibu n-narkoti`i jew id-drogi. 35. (l) Il-minuri ta ta]t id-disa snin ikunu e\enti minn responsabbilt kriminali g]al kull att jew nuqqas.
Minuri ta ta]t iddisa snin. Emendat: III. 1899.10; XI. 1900.11; XII. 1913.1. Sostitwit: V. 1956.9. Emendat: XVIII. 1980.15; XXIX. 1990.4; A.L. 407 ta l2007. Minuri ta ta]t lerbatax-il sena li jimxu bla ]a\en. Setg]at tal-qorti.

(2) Il-minuri ta ta]t l-erbatax-il sena jkunu wkoll e\enti minn responsabbilt kriminali g]al kull att jew nuqqas mag]mul bla ]a\en. (3) Bdana kollu, fkull wie]ed mill-ka\ijiet imsemmijin fissubartikoli (1) u (2), il-qorti tista, fuq talba tal-Pulizija, i[[ieg]el li jidhru quddiemha l-[enitur jew persuna o]ra li jkollha d-dmir tattrobbija tal-minuri, u, jekk il-fatt allegat b]ala mag]mul millminuri ji[i ippruvat u jkun ma]sub mil-li[i b]ala reat, il-qorti tista tobbliga lill-[enitur jew lil dik il-persuna l-o]ra li tie]u ]sieb ta lim[ieba tal-minuri, ta]t penali, jekk jonqos, ta somma ta mhux anqas minn ]dax- il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65) u mhux i\jed minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94), skond il-mezzi tal-persuna obbligata u l-gravit tal-fatt. (4) Jekk il-fatt mag]mul mill-minuri huwa ma]sub mil-li[i b]ala reat punibbli bammenda, il-qorti tista, minflok ma tag]ti lprovvediment imsemmi fis-subartikolu (3), tikkundanna g]al dik ilpiena lill-[enitur jew lill-persuna li jkollha d-dmir tat-trobbija talminuri, jekk il-fatt seta ji[i evitat bid-dili[enza tag]hom. (5) G]all-fini ta l-applikazzjoni tal-provvedimenti msemmijin fis-subartikoli ta qabel dan l-artikolu, il-[enitur jew il-persuna li jkollha d-dmir tat-trobbija tal-minuri kif jing]ad hawn qabel, ji[u msej]a biex jidhru, b`itazzjoni, bil-mod li jing]ad fit-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i.

30

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Minuri ta ta]t lerbatax-il sena i\da l fuq minn disa snin li jimxu bil]a\en. Emendat: IV. 1856.6, 7; VI. 1871.4; II. 1886.7; XVI 1888.7; XI. 1900.12. Sostitwit: V. 1956.10. Emendat: XVIII.1980.15. Sostitwit: III. 2002.17.

36. Bla ]sara g]as-setg]at tal-Ministru ta]t l-Att dwar Tfal u |g]a\ag] (Ordnijiet g]all-}arsien), il-minuri ta ta]t l-erbatax-il sena i\da l fuq minn disa snin, g]ar-reat li jag]mlu bil-]a\en, je]lu, meta jinsabu ]atjin, il-pieni stabbiliti g]allkontravvenzjonijiet: I\da l-qorti tkun tista, minflok ma tikkundanna lill-minuri g]al piena, tag]ti l-provvedimenti msemmija fis-subartikolu (3) jew (4) ta l-artikolu 35: I\da wkoll meta l-qorti tkun tal-fehma li, meta tqis l-et tal]ati, il-kondotta ta qabel tieg]u, il-gravit tal-fatt li tieg]u nstab ]ati u l-grad ta ]a\en muri mill-]ati kif jidher mill-g]emil tieg]u li bih sar ir-reat u mi`-`irkostanzi kollha tar-reat, il-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet ma jkunux dawk xierqa, il-qorti tista tikkundanna lill-persuna misjuba ]atja g]all-piena stabbilita g]arreat imnaqqsa bi tliet gradi bdan li febda ka\ il-piena ma g]andha tkun g]al aktar minn erba snin pri[unerija. 37. Jekk il-]ati jkun g]alaq l-erbatax-il sena i\da ma jkollux tmintax-il sena, il-piena applikabbli g]ar-reat g]andha titnaqqas bi grad jew tnejn.

Minuri ta]t ittmintax i\da l fuq minn erbatax-il sena. Mi\jud: XI. 1900.12. Emendat: XII. 1913.2. Sostitwit: V. 1956.11. Emendat: XVIII. 1980.15. Tifsir ta "Istitut Approvat". Emendat: XII. 1913.3. Sostitwit: V. 1956.12. Emendat: A.L. 4 ta l-1963; XXXI. 1966.2. Regoli dwar ittorox-muti. Mi\jud: III. 1899.13. Emendat: XI. 1900.13.

38.

Im]assar: XVIII. 1980.15.

* 39. (1) It-torox-muti, illi fi\-\mien tar-reat ma jkunux g]alqu l-et ta erbatax-il sena, huma me]lusin minn kull piena stabbilita mil-li[i:

I\da d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 35(3), (4) u (5) jistg]u ji[u applikati g]alihom ukoll. (2) It-torox-muti, illi fi\-\mien tar-reat ikunu g]alqu l-et ta erbatax-il sena u illi jkunu mxew bla ]a\en, huma wkoll me]lusa minn kull piena: I\da d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 35(3), (4) u (5) jistg]u ji[u applikati g]alihom.

*Ir-riferenzi, fdan l-artikolu, g]as-subartikolu (6) ta l-artikolu 35 u g]al "Skola Industrijali" u "Dar ta korrezzjoni" [ew im]ollija barra bri\ultat tat-t]assir ta limsemmi subartikolu (6) ta l-artikolu 35 u ta l-artikolu 38, bl-Att XVIII. 1980.15.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

31

40. Ir-regoli li [ejjin ig]oddu g]at-torox-muti li jkunu mxew bil-]a\en: (a ) jekk fi\-\mien tar-reat huma jkunu g]alqu erbatax imma mhux tmintax-il sena, ig]oddu ddisposizzjonijiet ta l-artikoli 36 u 37; (b ) jekk fi\-\mien tar-reat huma jkunu g]alqu tmintax-il sena fil-ka\ ta delitt li g]alih hemm il-piena ta pri[unerija g]all-g]omor, ti[i mog]tija l-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn g]oxrin sena; (ii) fil-ka\ ta kull delitt ie]or, ti[i mog]tija l-piena stabbilita mil-li[i mnaqqsa bterz; (iii) fil-ka\ ta kontravvenzjonijiet, ji[u mog]tija lpieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet. (i)

Regoli o]ra dwar it-torox-muti. Mi\jud: III. 1899.13. Emendat: XI. 1900.13; XXI. 1971.7; XLIX. 1981.4.

Titolu III
FUQ IT-TENTATTIV TA REAT

41. (1) Kull min bil-]sieb li jag]mel delitt juri dan il-]sieb batti esterni u jag]ti bidu g]all-esekuzzjoni tad-delitt, je]el, meta jinsab ]ati, barra minn meta l-li[i tg]id espressament xorto]ra, (a ) jekk id-delitt ma jkunx [ie esegwit min]abba xi ]a[a a``identali u indipendenti mill-volont tal-]ati, ilpiena stabbilita g]ad-delitt ikkunsmat imnaqqsa grad jew \ew[ gradi; (b ) jekk id-delitt ma jkunx [ie esegwit min]abba li l-]ati jkun waqaf minn rajh milli jikkonsma d-delitt, il-piena g]all-atti li jkun la]aq g]amel, jekk dawk l-atti jkunu jikkostitwixxu delitt skond il-li[i. (2) It-tentattiv ta kontravvenzjoni ma jaqa ta]t ebda piena, ]lief fil-ka\ijiet imsemmijin espressament mil-li[i.

Tentattiv ta delitt.

Tentattiv ta kontravvenzjoni.

Titolu IV
FUQ IL-KOMPLII

42.

Persuna titqies kompli`i fdelitt jekk hija (a ) tkun tat ordni lil ]addie]or biex jag]mel id-delitt; jew (b ) tkun [ieg]let li d-delitt isir bmezz ta rigali, weg]diet, theddid, mani[[i, jew eg]mil qarrieqi, inkella babbu\ ta awtorit jew setg]a, inkella li tkun tat istruzzjonijiet biex isir id-delitt; jew (` ) tkun tat armi, g]odod jew mezzi o]ra li jkunu [ew u\ati fl-eg]mil tad-delitt, meta kienet taf li kellhom hekk ji[u u\ati; jew

Kompli`it fiddelitti. Emendat: VIII. 1909.4.

32

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (d ) g]ad li ma tkunx wa]da mill-persuni msemmija filparagrafi (a ), (b ) u (`), bxi mod li jkun, xjentement, tkun g]enet jew assistiet lill-awtur jew lill-awturi taddelitt fl-atti li bihom id-delitt ikun [ie ippreparat jew ikkunsmat; jew (e) tkun xewxet lil ]addie]or inkella sa]]et il-volont tieg]u sabiex jag]mel id-delitt, jew weg]det li wara lfatt tassistih, tieqaf mieg]u jew tikkompensah.

Piena g]allkompli`i. ~irkostanzi persunali mhumiex komunikabbli.

43. Barra minn meta l-li[i tg]id xorto]ra, il-kompli`i fdelitt je]el il-piena stabbilita g]all-awtur. 44. Meta \ew[ persuni jew aktar jie]du sehem fdelitt, i``irkostanzi li g]andhom xjaqsmu biss mal-persuna ta xi wa]da minnhom individwalment, sew jekk tkun awtur jew kompli`i, u li lilha jkunu jne]]ulha, ikabbrulha jew inaqqsulha l-piena, ma jiswew la ta [id u lanqas ta deni lill-o]rajn li jkunu mda]]lin flistess delitt. 45. Meta \ew[ persuni jew aktar jie]du sehem fdelitt, kull att mag]mul minn wa]da minnhom, sew jekk din tkun awtur jew kompli`i, u li jkun jag]mel i\jed gravi d-delitt, hu imputabbli biss (a ) lill-persuna li tag]mel l-att; (b ) lill-persuna li kienet taf bl-att minn qabel ma sar; u (`) lill-persuna li, g]ad li kienet taf bl-att fil-waqt li kien qieg]ed isir, u g]ad li kienet tista timpedih, ]allietu jsir.

Eg]mil ta wie]ed li g]alih iwie[bu o]rajn ukoll.

Il-kompli`i je]el ilpiena indipendentement mill-awtur. {eg]il g]alleg]mil ta reat, e``. Mi\jud: V. 1956.13.

46. Meta ji[i stabbilit li fil-fatt sar delitt, il-kompli`i je]el, apparti mill-awtur, allavolja dan ikun miet, jew ]arab, jew tkun [iet lilu mog]tija l-ma]fra, jew bxi mod ie]or ikun [ie me]lus qabel ilkundanna, jew ukoll jekk l-awtur ma jkunx mag]ruf. 47. Kull persuna li(a ) i[[ieg]el persuna o]ra bforza barranija li dina lpersuna l-o]ra ma setg]atx tirre\isti g]aliha, biex tag]mel reat; jew (b ) bxi eg]mil imsemmi fl-artikolu 42 tie]u parti freat mag]mul minn xi persuna o]ra li tkun skond il-li[i e\enti minn responsabbilt kriminali, tkun hija stess ]atja ta dak ir-reat b]ala awtur.

Kompli`it filkontravvenzjonijiet

48. Id-disposizzjonijiet ta]t dan it-Titolu jg]oddu wkoll g]allkontravvenzjonijiet.

Mi\jud: III. 2002.18. L-asso`jazzjoni. Mi\jud. III. 2002.18. Kap. 248.

Titolu IV BIS
FUQ L-ASSO~JAZZJONI

48A. (1) Kull min fMalta jasso`ja ru]u ma xi persuna jew persuni f Malta jew barra minn Malta bil-g]an li jag]mel delitt fMalta li g]alih hemm il-piena ta pri[unerija, u li ma jkunx delitt

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

33

ta]t l-Att dwar l-Istampa, ikun ]ati tar-reat ta asso`jazzjoni biex jag]mel dak ir-reat. (2) L-asso`jazzjoni msemmija fis-subartikolu (1) tibda te\isti mill-waqt li fih xi sura ta azzjoni tkun li tkun ti[i ppjanata jew miftiehma bejn dawk il-persuni. (3) Kull min jinsab ]ati ta asso`jazzjoni ta]t dan l-artikolu jista je]el il-piena g]al delitt ikkunsmat li jkun l-g]an ta lasso`jazzjoni, mnaqqsa b\ew[ gradi jew tlieta. (4) G]all-g]anijiet tas-subartikolu (3), sabiex ti[i stabbilita lpiena g]ar-reat s]i] li jkun l-g]an ta l-asso`jazzjoni, g]andhom jitqiesu `-`irkostanzi kollha li jaggravaw dak ir-reat.

Titolu V
FUQ IR-RE~IDIVI

49. Persuna titqies re`idiva jekk, wara li tkun [iet ikkundannata g]al reat bsentenza li tkun saret definittiva, tag]mel reat ie]or: I\da l-qorti tista, meta tkun qeg]da tistabbilixxi l-piena, tikkunsidra sentenza li tkun ing]atat minn qorti barranija u li tkun g]addiet f[udikat. 50. Meta persuna ikkundannata g]al delitt, tag]mel delitt ie]or fi \mien g]axar snin minn dak in-nhar li tkun skontat jew tkun [iet ma]fura l-piena, jekk i\-\mien ta dik il-piena kien i\jed minn ]ames snin, jew fi \mien ]ames snin, fil-ka\ijiet l-o]ra kollha, tista te]el piena akbar bi grad wie]ed mill-piena stabbilita g]al dak id-delitt ie]or. 51. I\da, meta persuna, waqt li tkun tiskonta piena g]al g]omorha u li tnaqqas il-libert persunali, tag]mel delitt ie]or li j[ib piena anqas, te]el perijodu wie]ed jew i\jed ta reklu\joni.

Min jitqies re`idiv. Emendat: IV. 1856.8; XI. 1900.14; XXXI. 2007.6.

Effett tar-re`idiva fdelitt. Emendat: XI. 1900.14.

Reklu\joni fil-ka\ ta re`idiva minn persuna li tkun tiskonta piena g]al g]omorha. Emendat: XI. 1900.14. E``ezzjonijiet. Emendat: XI. 1900.14.

52. G]all-finijiet tad-disposizzjonijiet ta l-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, fil-kundanni dwar delitti o]ra, ma jitqisux ilkundanni mog]tija g]al delitti mag]mulin bnuqqas ta ]sieb jew bi traskura[ni, jew bnuqqas ta ]ila f seng]a jew professjoni, jew min]abba nuqqas ta ]ars ta regolamenti, u vice versa. 53. Meta persuna ikkundannata g]al kontravvenzjoni tag]mel kontravvenzjoni o]ra fi \mien tliet xhur mill-jum li fih tiskonta jew ti[i ma]fura l-piena, tista te]el detenzjoni g]al \mien mhux i\jed minn xahrejn, jew multa, inkella l-pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn xahar. 54. Persuna ikkundannata tibqa titqies b]ala tali g]all-finijiet tad-disposizzjonijiet dwar ir-re`idivi, g]ad li jkun hemm il-grazzja li tbiddel il-piena mog]tija skond il-li[i.

Effetti tar-re`idiva filkontravvenzjonijiet Emendat: XI. 1900.14; IX. 1911.7; XLIX. 1981.4. Effett tal-grazzja fuq ir-re`idiva. Emendat: XI. 1900.14.

34

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI TAQSIMA II FUQ ID-DELITTI U L-PIENI

Titolu I
FUQ IL-{ENO~IDJU, DELITTI KONTRA L-UMANIT U DELITTI TAL-GWERRA
{enerali. Mi\jud: XXIV. 2002.13.

54A. (1) Huwa delitt li persuna tikkommetti [eno`idju, delitt kontra l-umanit jew delitt tal-gwerra. (2) Fdan it-Titolu " it- Tr at ta t I CC " tfi sse r l- I sta tu t ta l- Qor ti K rim in a li Internazzjonali mag]mul fRuma fis-17 ta Lulju, 1998; "l-ICC" tfisser il-Qorti Kriminali Internazzjonali mwaqqfa bitTrattat ICC; "[eno`idju" tfisser att ta [eno`idju kif imfisser fl-artikolu 54B; "delitt kontra l-umanit " tfisser delitt kontra l-umanit kif imfisser fl-artikolu 54~; "delitt tal-gwerra" tfisser delitt tal-gwerra kif imfisser fl-artikolu 54D; "Ministru" tfisser il-Ministru responsabbli g]all-{ustizzja. (3) Fl-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-disposizzjonijiet ta dan it-Titolu l-qorti g]andha tqis it-test ori[inali tat-Trattat ICC u ta kull trattat u konvenzjoni msemmija fit-Trattat ICC. (4) Fl-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-disposizzjonijiet ta l-artikoli 54B, 54~ u 54D hawn i\jed il quddiem fdan it-Titolu msejj]a "l-artikoli rilevanti" il-qorti g]andha tqis (a ) kull Element ta Delitt rilevanti adottat skond lartikolu 9 tat-Trattat ICC, u (b ) sa dak i\-\mien meta ji[u adottati l-Elementi ta Delitti ta]t dak l-artikolu l-Elementi ta Delitti rilevanti kollha li jinsabu fir-rapport tal-Kummissjoni Preparatorja dwar il-Qorti Kriminali Internazzjonali adottat fit-30 ta {unju, 2000. (5) Il-Ministru jista jistipula fregolamenti it-test ta lElementi ta Delitti msemmija fis-subartikolu (2) kif emendat minn \mien g]al \mien. (6) L-artikoli rilevanti g]andhom g]al kull fini ta dan it-Titolu jiftiehmu bla ]sara u skond kull riserva jew dikjarazzjoni rilevanti mag]mula minn Malta meta tkun qed tirratifika xi trattat jew ftehim rilevanti g]all-interpretazzjoni ta dawk l-artikoli. (7) Il-Ministru jista bregolamenti jistipula l-pattijiet ta kull riserva jew dikjarazzjoni msemmija f subartikolu (5) u meta xi riserva jew dikjarazzjoni b]al dik ti[i rtirata g]alkollox jew fparti minnha, huwa jista jirrevoka jew jemenda kull regolament kif

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

35

hawn qabel imsemmi li jkun fih il-pattijiet ta dik ir-riserva jew dikjarazzjoni. (8) Fl-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-disposizzjonijiet ta l-artikoli rilevanti l-qorti g]andha tqis kull sentenza jew de`i\joni rilevanti ta l-ICC u tista wkoll tqis kull [urisprudenza o]ra rilevanti internazzjonali. 54B. (1) Isir [eno`idju meta jitwettaq xi att minn dawn li [ejjin bil-]sieb li jinqered, g]alkollox jew f parti minnu, grupp nazzjonali, etniku, razzjali jew reli[ju\, b]ala tali (a ) il-qtil ta membri tal-grupp; (b ) l-ikka[unar ta ]sara gravi fil-[isem jew fil-mo]] talmembri tal-grupp; (` ) it-tqeg]id bmod deliberat fuq il-grupp ta kondizzjonijiet ta ]ajja bil-g]an li jikka[unaw ilqirda fi\ika tal-grupp g]alkollox jew fparti minnu; (d ) l-impo\izzjoni ta mi\uri ma]suba li jipprevjenu ttwelid ta l-ulied fi ]dan il-grupp; (e ) it-trasferiment bil-forza tat-tfal tal-grupp lejn xi grupp ie]or. (2) Kull min bmod dirett u pubblikament ixewwex lil ]addie]or sabiex jag]mel [eno`idju jkun ]ati ta delitt. 54~. (1) Isir delitt kontra l-umanit meta jitwettaq xi att minn dawn li [ejjin b]ala parti minn attakk, mifrux jew sistematiku, dirett kontra xi popolazzjoni `ivili, bg]arfien ta l-attakk: (a ) omi`idju; (b ) esterminazzjoni; (` ) tjassir; (d ) deportazzjoni jew trasferiment ta popolazzjoni bilforza; (e ) pri[unerija jew deprivazzjoni o]ra ]arxa tal-libert fi\ika bi ksur tar-regoli fondamentali tal-li[i internazzjonali; (f) tortura; (g ) stupru, jasar skond is-sess, prostituzzjoni kostretta, tqala kostretta, sterilizzazzjoni kostretta, jew kull forma o]ra ta vjolenza sesswali li tkun daqstant gravi; (h ) persekuzzjoni kontra xi grupp identifikabbli jew kollettivit g]al ra[unijiet politi`i, razzjali, nazzjonali, etni`i, kulturali, reli[ju\i, ta [eneru sesswali kif imfisser fis-subartikolu (3), jew g]al ra[unijiet o]ra li huma universalment rikonoxxuti b]ala mhux permissibbli ta]t il-li[i internazzjonali, fkonnessjoni ma xi att imsemmi fdan is-subartikolu jew xi delitt ta]t l-artikolu 54A; (i) g]ajbien m[ieg]el ta persuni;
Delitti kontra lumanit. Mi\jud: XXIV. 2002.13. {eno`idju. Mi\jud: XXIV. 2002.13.

36

KAP. 9.] (j)

KODII KRIMINALI id-delitt ta apartheid;

(k) atti o]ra kontra l-bniedem ta xorta simili li xjentement jikka[unaw tbatija kbira, jew ]sara gravi fil-[isem jew fil-mo]] jew fis-sa]]a fi\ika. (2) G]all-finijiet tas-subartikolu (1) (a ) "attakk dirett kontra xi popolazzjoni `ivili" tfisser dik ix-xorta ta m[ieba li tinvolvi l-g]emil g]al bosta drabi ta l-atti msemmija fis-subartikolu (1) kontra popolazzjoni `ivili, konformement jew bi tkomplija ta xi politka Statali jew organizzazzjonali li jitwettaq dak l-attakk; (b ) "esterminazzjoni" tinkludi l-impo\izzjoni bil-]sieb ta kondizzjonijiet ta ]ajja, fost l-o]rajn il-privazzjoni ta a``ess g]all-ikel u medi`ina, meqjusa biex i[ibu lqirda ta xi parti mill-popolazzjoni; (`) "tjassir" tfisser it-twettiq ta xi poter jew tal-poteri kollha relattivi g]all-jedd ta proprjet fuq persuna u tinkludi t-twettiq ta dik is-setg]a fil-kors tat-traffikar fil-persuni, bmod partikolari tan-nisa u t-tfal; (d ) "deportazzjoni jew trasferiment ta popolazzjoni bilforza" tfisser `-`aqlieq tal-persuni milquta batti ta espulsjoni jew atti o]ra ta [eg]il mill-area fejn dawn ikunu pre\enti skond il-li[i, bla ebda ra[uni li tkun permessa ta]t il-li[i internazzjonali; (e) "tortura" tfisser l-impo\izzjoni bil-]sieb ta u[ig] jew tbatija ]orox, kemm fi\i`i kemm mentali, fuq persuna fil-kustodja jew ta]t il-kontroll ta l-akku\at; ]lief li ttortura ma g]andhiex tinkludi u[ig] jew tbatija li jitnisslu biss minn, huma inerenti fi jew in`identali g]al, sanzjonijiet le[ittimi; (f) "tqala kostretta" tfisser id-detenzjoni m[ieg]la kontra l-li[i ta mara li tkun saret tqila bil-forza, bil-]sieb li tintlaqat il-kompo\izzjoni etnika ta xi popolazzjoni jew li jitwettqu vjolazzjonijiet o]ra serji tal-li[i internazzjonali. Din it-tifsira ma g]andha bebda mod tkun imfissra b]ala li tolqot il-li[ijiet nazzjonali konnessi mat-tqala;

(g ) "persekuzzjoni" tfisser id-deprivazzjoni ma]suba u ]arxa tad-drittijiet fondamentali kuntrarju g]al-li[i internazzjonali min]abba fl-identit tal-grupp jew kollettivit ; (h ) "id-delitt ta apartheid " tfisser atti kontra l-bniedem ta xorta simili g]al dawk imsemmija fis-subartikolu (1), li jitwettqu fil-kuntest ta xi re[im istituzzjonalizzat ta oppressjoni u dominazzjoni sistematika minn grupp razzjali wie]ed fuq xi grupp jew gruppi razzjali o]ra u li jsir bil-]sieb li jibqa jrie[i dak ir-re[im; (i) "g]ajbien m[ieg]el ta persuni" tfisser l-arrest, iddetenzjoni jew is-serq ta persuni minn, jew bl-

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

37

awtorizzazzjoni, l-appo[[ jew il-kunsens sieket ta xi Stat jew organizzazzjoni politika, segwit brifjut ta rikonoxximent ta dik il-privazzjoni ta libert jew li ting]ata informazzjoni dwar id-destin jew fejn ikunu jinsabu dawk il-persuni, bil-]sieb li dawn jitne]]ew minn ta]t il-protezzjoni tal-li[i g]al perjodu ta \mien twil. (3) G]al kull fini ta dan it-Titolu, hu miftiehem li l-fra\i "ta [eneru sesswali" tirreferixxi g]a\-\ew[ sessi, ra[el u mara, fi ]dan il-kuntest ta so`jet . Il-fra\i "ta [eneru sesswali" ma tindikax xi tifsira differenti minn dik hawn qabel mog]tija. 54D. Isir delitt tal-gwerra meta jitwettaq xi att minn dawn li [ejjin: (a ) il-ksur serju tal-Konvenzjonijiet ta {inevra tat-12 ta Awissu 1949, ji[ifieri, xi att minn dawn li [ejjin kontra persuni jew proprjet protetti ta]t id-disposizzjonijiet tal-Konvenzjoni ta {inevra rilevanti: (i) qtil volontarju; (ii) tortura jew trattament inuman, inklu\i esperimenti biolo[i`i; (iii) il-ka[unament volontarju ta tbatija ]arxa, jew feriment gravi fil-[isem jew fis-sa]]a; (iv) qirda estensiva u approprjazzjoni ta proprjet, li mhux [ustifikati bne`essit militari u li jsiru bmod mhux le[ittimu u bvandali\mu; (v) l-isfurzar ta pri[unier tal-gwerra jew persuna protetta o]ra biex iservu fil-forzi armati ta xi Setg]a ostili; (vi) id-deprivazzjoni volontarja ta pri[unier talgwerra jew ta persuna o]ra protetta middrittijiet ta pro`ess [ust u regolari; id-deportazzjoni jew trasferiment mhux le[ittimi jew id-detenzjoni mhux le[ittima; (viii) it-te]id ta osta[[i; (b ) vjolazzjonijiet o]ra serji tal-li[ijiet u d-drawwiet li japplikaw fil-konflitt armat internazzjonali, fi ]dan ilqafas stabbilit tal-li[i internazzjonali, ji[ifieri, xi att minn dawn l-atti li [ejjin: meta ji[u xjentement diretti attakki kontra lpopolazzjoni `ivili b]ala tali jew kontra persuni `ivili individwali li ma jkunux qeg]din jie]du sehem dirett fl-ostilitajiet; (ii) meta ji[u xjentement diretti attakki kontra ]wejje[ `ivili, ji[ifieri, ]wejje[ li ma jkunux objettivi militari; (iii) meta ji[u xjentement diretti attakki kontra persunal, stallazzjonijiet, materjal, unitajiet jew vetturi involuti fassistenza umanitarja jew (i) (vii)
Delitti tal-gwerra. Mi\jud: XXIV. 2002.13.

38

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI fmissjoni ta \amma ta pa`i skond i`-Charter tan-Nazzjonijiet Uniti, sakemm dawn ikunu intitolati g]all-protezzjoni mog]tija lil persuni `ivili jew ]wejje[ `ivili ta]t il-li[i internazzjonali dwar il-konflitt armat; meta ji[i xjentement sferrat attakk bl-g]arfien li dak l-attakk ikun se jikka[una telfien in`identali ta ]ajja jew feriment ta persuni `ivili jew ]sara fi ]wejje[ `ivili jew ]sara mifruxa, g]al \mien twil u ]arxa fl-ambjent naturali li tkun bmod `ar e``essiva g]ar-rigward tal-vanta[[ militari totali anti`ipat, konkret u dirett; l-attakk jew il-bumbardament, bliema mezz ikun, ta bliet, r]ula, dwejriet jew bini li ma jkollhom ebda difi\a u li ma jkunux objettivi militari; il-qtil jew il-feriment ta kumbattent li, g]ax ikun iddepona l-armi tieg]u jew g]ax ma jkunx g]ad fadallu aktar mezzi ta difi\a, jkun `eda g]ax ried hu;

(iv)

(v)

(vi)

l-u\u mhux kif imiss tal-bandiera ta armistizju, tal-bandiera jew ta l-insinji militari u l-uniformi ta l-g]adu jew tan-Nazzjonijiet Uniti, kif ukoll ta l-emblemi distintivi tal-Konvenzjonijiet ta {inevra, li jirri\ulta fil-mewt jew fil-feriment gravi fil-persuna; (viii) it-trasferiment, direttament jew indirettament, mis-Setg]a Okkupanti ta partijiet millpopolazzjoni `ivili tag]ha stess g]al [otterritorju li tkun tokkupa, jew id-deportazzjoni jew it-trasferiment ta xi parti jew partijiet talpopolazzjoni tat-territorju okkupat [ewwa jew barra minn dan territorju; (ix) meta ji[u xjentement diretti attakki kontra bini dedikat g]ar-reli[jon, l-edukazzjoni, l-arti, xxjenza jew g]anijiet karitattevoli, monumenti stori`i, sptarijiet u postazzjonijiet fejn jin[abru l-morda u l-feruti, sakemm dawn ma jkunux objettivi militari; (x) l-asso[[ettar ta persuni li jkunu fis-setg]a ta xi parti avversa g]al mutilazzjoni fi\ika jew g]al esperimenti medi`i jew xjentifi`i ta kull xorta li la jkunu [ustifikati mill-kura medika, dentali jew fl-isptar tal-persuna inkwistjoni u lanqas ma jsiru fl-interess tieg]u, u li jikka[unaw il-mewt jew jipperikolaw gravement is-sa]]a ta dik ilpersuna jew dawk il-persuni; (xi) il-qtil jew il-feriment bperfidja ta individwi li jkunu jappartjenu g]al xi nazzjon jew armata ostili; (xii) id-dikjarazzjoni li mhu se jing]ata ebda kenn;

(vii)

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

39

(xiii) il-qirda jew il-qbid ta proprjet ta l-g]adu kemm-il darba dik il-qirda jew dak il-qbid ma jkunux me]tie[a bmod imperattiv bil-]ti[iet tal-gwerra; (xiv) id-dikjarazzjoni b]ala abolit, sospi\ jew mhux ammissibbli fqorti tal-[ustizzja tad-drittijiet u l-azzjonijiet tal-persuni ta nazzjonalit tal-parti ostili; (xv) l-isfurzar ta persuni bnazzjonalit tal-parti ostili li jie]du sehem fl-operazzjonijiet talgwerra diretti kontra pajji\hom stess, ukoll jekk dawn kienu fis-servizz tal-belli[eranti qabel ma tkun bdiet il-gwerra; (xvi) ]tif ta belt jew post, ukoll meta dawn jittie]du bassalt; (xvii) l-u\u ta velenu jew armi vvelenati; (xviii) l-u\u ta gassijiet asfissjanti, velenu\i jew o]ra, u kull likwidu, materjal jew apparat b]al dawk; (xix) l-u\u ta balal li jespandu jew jitfattru fa`ilment f[isem il-bniedem, b]alma huma balal binvilopp iebes li ma jkunx ikopri g]alkollox ilqalba jew li jitniffed bin`i\jonijiet; ...... omissis ....... (xxi) l-g]emil ta oltra[[i fuq id-dinjit personali, bmod partikolari trattament umiljanti u degradanti; (xxii) l-g]emil ta stupru, jasar skond is-sess, prostituzzjoni kostretta, tqala kostretta, kif imfisser fl-artikolu 54~(2)(f ), sterilizzazzjoni kostretta, jew xi forma o]ra ta vjolenza sesswali li wkoll tikkostitwixxi ksur serju talKonvenzjonijiet ta {inevra; (xxiii) li jsir u\u mill-pre\enza ta xi persuna `ivili jew persuna o]ra protetta biex xi postijiet, arei jew forzi militari isiru immuni minn operazzjonijiet militari; (xxiv) l-ordni li ssir bg]arfien ta attakki kontra bini, materjal, unitajiet medi`i u ta trasport, u persunal li ju\a emblemi distintivi talKonvenzjonijiet ta {inevra bmod konformi mal-li[i internazzjonali; (xxv) l-u\u li jsir bg]arfien mit-t]ollija fi stat ta [u] ta persuni `ivili b]ala metodu ta gwerra billi ``a]]adhom minn o[[etti indispensabbli g]assopravivenza tag]hom, inklu\ it-tfixkil li jsir bg]arfien ta provvisti ta g]ajnuna kif hemm provdut dwar dan ta]t il-Konvenzjonijiet ta {inevra; (xxvi) il-qbid bil-leva jew l-inga[[ar ta tfal ta]t l-eta ta ]mistax-il sena fil-forzi armati nazzjonali

40

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI jew li dawn jintu\aw sabiex jie]du sehem attiv fl-ostilitajiet; (`) fil-ka\ ta xi konflitt armat li ma jkunx ta xorta internazzjonali, vjolazzjonijiet gravi ta l-artikolu 3 komuni g]all-erba Konvenzjonijiet ta {inevra tat-12 ta Awissu 1949, ji[ifieri, xi att minn dawn l-atti li [ejjin li jsiru kontra persuni li ma jie]du ebda sehem attiv fl-ostilitajiet, inklu\i membri tal-forzi armati li jkunu `edew l-armi tag]hom u dawk li jkunu jinsabu fi stat ta hors de combat min]abba fmard, feriti, detenzjoni jew g]al xi ra[uni o]ra: vjolenza fuq il-]ajja u l-persuna, bmod partikolari omi`idju ta kull xorta, mutilazzjoni, trattament krudil u tortura; (ii) l-g]emil ta oltra[[i fuq id-dinjit personali, bmod partikolari trattament umiljanti u degradanti; (iii) it-te]id ta osta[[i; (iv) l-g]oti ta sentenzi u t-twettiq ta e\ekuzzjonijiet ming]ajr sentenza li tkun ing]atat qabel minn qorti regolarment kostitwita, u li tkun tag]ti garanziji [udizzjarji li jkunu [eneralment rikonoxxuti b]ala indispensabbli; (d ) il-paragrafu (`) ta dan l-artikolu japplika g]al konflitti li ma jkunux ta xorta internazzjonali u g]aldaqstant ma japplikax g]al sitwazzjonijiet ta irvell intern u tensjonijiet, b]alma huma rewwixti, atti ta vjolenza i\olati u sporadi`i jew atti o]ra ta xorta simili; (e) vjolazzjonijiet o]ra gravi tal-li[ijiet u d-drawwiet li japplikaw fkonflitti armati li ma jkunux ta xorta internazzjonali, fi ]dan il-qafas stabbilit tal-li[i internazzjonali, ji[ifieri, xi att minn dawn l-atti li [ejjin: l-ordni li ssir bg]arfien ta attakki kontra lpopolazzjoni `ivili b]ala tali jew kontra persuni `ivili individwali li ma jkollhomx sehem dirett fl-ostilitajiet; (ii) l-ordni li ssir bg]arfien ta attakki kontra bini, materjal, unitajiet medi`i u ta trasport, u persunal li ju\a emblemi distintivi talKonvenzjonijiet ta {inevra bmod konformi mal-li[i internazzjonali; (iii) l-ordni li ssir bg]arfien ta attakki kontra persunal, stallazzjonijiet, materjal, unitajiet jew vetturi involuti fassistenza umanitarja jew fmissjoni ta \amma ta pa`i skond i`-Charter tan-Nazzjonijiet Uniti, sakemm dawn ikunu intitolati g]all-protezzjoni mog]tija lil persuni `ivili jew ]wejje[ `ivili ta]t il-li[i internazzjonali dwar il-konflitt armat; (i) (i)

KODII KRIMINALI (iv)

[ K AP. 9.

41

(v) (vi)

l-ordni li ssir bg]arfien ta attakki kontra bini dedikat g]ar-reli[jon, l-edukazzjoni, l-arti, xxjenza jew g]anijiet karitattevoli, monumenti stori`i, sptarijiet u postazzjonijiet fejn jin[abru l-morda u l-feruti, sakemm dawn ma jkunux objettivi militari; ]tif ta belt jew post, ukoll meta dawn jittie]du bassalt; l-g]emil ta stupru, jasar skond is-sess, prostituzzjoni kostretta, tqala kostretta, kif imfisser fl-artikolu 54~(2)(f ), sterilizzazzjoni kostretta, u xi forma o]ra ta vjolenza sesswali li wkoll tikkostitwixxi vjolazzjoni gravi ta lartikolu 3 komuni g]all-erba Konvenzjonijiet ta {inevra;

il-qbid bil-leva jew l-inga[[ar ta tfal ta]t l-eta ta ]mistax-il sena fil-forzi armati jew fi gruppi jew li dawn jintu\aw sabiex jie]du sehem attiv fl-ostilitajiet; (viii) l-ordnar ta`-`aqlieq tal-popolazzjoni `ivili g]al ra[unijiet li jkollhom xjaqsmu mal-konflitt, sakemm ma jkunux hekk je]tie[u s-sigurt talpersuni `ivili involuti jew ra[unijiet militari imperattivi; (ix) il-qtil jew il-feriment bperfidja ta avversarju kumbattent; (x) id-dikjarazzjoni li mhu se jing]ata ebda kenn; (xi) l-asso[[ettar ta persuni li jkunu fis-setg]a ta xi parti o]ra fil-konflitt g]al mutilazzjoni fi\ika jew g]al esperimenti medi`i jew xjentifi`i ta kull xorta li la jkunu [ustifikati mill-kura medika, dentali jew fl-isptar tal-persuna involuta u lanqas ma jsiru fl-interess tieg]u, u li jikka[unaw il-mewt jew jipperikolaw gravement is-sa]]a ta dik il-persuna jew ta dawk ilpersuni; (xii) il-qirda jew il-qbid ta proprjet ta xi avversarju kemm-il darba dik il-qirda jew qbid ma jkunux me]tie[a bmod imperattiv mill-esi[enzi talkonflitt;

(vii)

(f)

il-paragrafu (e) japplika g]al konflitti li ma jkunux ta xorta internazzjonali u g]aldaqstant ma japplikax g]al sitwazzjonijiet ta irvell intern u tensjonijiet, b]alma huma rewwixti, atti ta vjolenza i\olati u sporadi`i jew atti o]ra ta xorta simili. Dan japplika g]al konflitti armati li jse]]u fit-territorju ta xi Stat meta jkun hemm konflitt armat fit-tul bejn awtoritajiet tal-gvern u gruppi armati organizzati jew bejn dawk il-gruppi.

42

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Responsabbilt ta kmandanti u superjuri o]ra. Mi\jud: XXIV. 2002.13.

54E. (1) Dan l-artikolu japplika g]ar-rigward ta reati ta]t din it-Taqsima. (2) Kmandant militari jew persuna li effettivament ta[ixxi b]ala kmandant militari tkun responsabbli g]al reati li jsiru minn forzi li jkunu ta]t il-kmand u kontroll effettiv tieg]u jew skond ma jista jkun il-ka\ l-awtorit u l-kontroll effettivi tieg]u b]ala ri\ultat tan-nuqqas tig]u li je\er`ita kontroll kif imiss fuq dawk ilforzi meta (a ) jew kien jaf jew min]abba `-`irkostanzi tal-waqt kien imissu jaf li l-forzi kienu qeg]din jag]mlu jew se jag]mlu dawk ir-reati, u (b ) ikun naqas milli jie]u l-mi\uri me]tie[a u ra[onevoli fis-setg]a tieg]u biex jipevjeni jew jirreprimi l-g]emil tag]hom jew biex iqieg]ed il-kwistjoni quddiem lawtoritajiet kompetenti g]al kull azzjoni u prosekuzzjoni. (3) G]ar-rigward ta azzjonijiet superjuri u subordinati li mhumiex deskritti fis-subartikolu (2), superjur ikun responsabbli g]al reati li jsiru minn subordinati tieg]u ta]t l-awtorit u lkontroll effettivi tieg]u b]ala ri\ultat tan-nuqqas tieg]u li je\er`ita kontroll kif imiss fuq dawk is-subordinati meta (a ) ma kienx jaf jew xjentement naqas milli jag]ti ka\ ta informazzjoni li bmod `ar kienet tindika li ssubordinati kienu qed jag]mlu jew ser jag]mlu dawk ir-reati, (b ) ir-reati kienu jirigwardaw attivitajiet li kienu jaqg]u ta]t ir-responsabbilt u l-kontroll effettivi tieg]u, u (`) jkun naqas milli jie]u l-mi\uri me]tie[a u ra[onevoli fis-setg]a tieg]u biex jipprevjeni jew jirreprimi lg]emil tag]hom jew biex jissottometti l-kwistjoni lillawtoritajiet kompetenti g]al kull investigazzjoni u prosekuzzjoni. (4) Persuna responsabbli g]al reat ta]t dan l-artikolu g]andha titqies b]ala kompli`i fl-g]emil tar-reat. (5) Fl-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu (li jikkorrispondi g]all-artikolu 28 tat-Trattat ICC) il-qorti g]andha tqis kull sentenza jew de`i\joni rilevantita lICC u tista tqis ukoll kull [urisprudenza o]ra rilevanti internazzjonali. (6) Ebda ]a[a fdan l-artikolu ma g]andha tittie]ed b]ala li tirrestrin[i jew teskludi (a ) xi responsabbilt tal-kmandant jew superjur apparti minn dan l-artikolu jew (b ) ir-responsabbilt ta persuni minbarra l-kmandant jew superjur.

Element mentali. Mi\jud: XXIV. 2002.13.

54F. (1) Referenzi fdin it-Taqsima g]al persuna li tag]mel (a ) [eno`idju,

KODII KRIMINALI (b ) delitt kontra l-umanit, jew (c ) delitt tal-gwerra, g]andhom jiftehmu skond dan l-artikolu. (2) Kemm-il darba ma ji[ix provdut xorto]ra -

[ K AP. 9.

43

(a ) bl-artikoli msemmija fit-tifsira fl-artikolu 54A(1) taddelitti spe`ifikati fis-subartikolu (1)(a ) sa (` ) ta dan lartikolu jew fxi Elementi ta Delitti rilevanti msemmija fl-artikolu 54A(3), (b ) l-artikolu 54E, persuna titqies li tag]mel delitt msemmi fis-subartikolu (1) biss jekk l-elementi materjal tad-delitt isiru bil-]sieb u xjentement. (3) G]al dan l-g]an (a ) persuna jkollha ]sieb g]ar-rigward tam[ieba, meta tkun inti\a li twettaq dik l-im[ieba, u (ii) g]ar-rigward ta xi konsegwenza, meta tkun inti\a li tikka[una konsegwenza jew tkun konxja li din tkun se ti[ri fil-kors ordinarju tal-[rajjiet, u (b ) "xjentement" tfisser l-g]arfien li tkun te\isti `irkostanza jew li tkun se ti[ri konsegwenza fil-kors ordinarju tal-[rajjiet. (4) Fl-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu (li jikkorrispondi g]all-artikolu 30 tat-Trattat ICC) il-qorti g]andha tqis kull sentenza jew de`i\joni rilevanti ta l-ICC u tista wkoll tqis kull [urisprudenza internazzjonali rilevanti o]ra. 54G. Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5, azzjoni kriminali g]al reat ta]t dan it-Titolu tista wkoll tkun ippro`essata fMalta (a ) kontra kull persuna li tkun so[[etta g]al-li[i militari skond l-artikoli 178, 179 u 180 ta l-Att dwar il-Forzi Armati ta Malta, ukoll jekk ir-reat ikun sar barra minn Malta; jew (b ) kontra kull `ittadin ta Malta jew residenti permanenti fMalta li jasso`jaw barra minn Malta biex jag]mlu xi reat ta]t dan it-Titolu ukoll jekk ir-reat ikun se jsir barra minn Malta. 54H. Id-disposizzjonijiet ta xi li[i li jipprovdu g]allprotezzjoni tavittmi u ta xhieda fxi reati g]andha tkun tapplika g]al kull vittma jew xhud ta xi reat ta]t dan it-Titolu. 54I. (1) Id-disposizzjonijiet li [ejjin japplikaw g]ar-rigward ta reati ta]t dan it-Titolu. (2) Ma g]andhomx jinbdew pro`edimenti dwar xi reat ]lief mill-Avukat {enerali jew bil-kunsens tieg]u.
Protezzjoni ta vittmi u ta xhieda. Mi\jud: XXIV. 2002.13. Disposizzjo-nijiet supplimentari g]al reati ta]t dan itTitolu. Mi\jud: XXIV. 2002.13. {urisdizzjoni. Mi\jud: XXIV. 2002.13.

(i)

Kap. 220.

44

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(3) Persuna misjuba ]atja ta xi reat li jinvolvi omi`idju g]andha ti[i ttrattata b]allikieku g]al reat li jkun jikkonsisti fil-qtil ta persuna fdawk i`-`irkostanzi li jkunu, jekk dawn isiru fMalta, jikkostitwixxu omi`idju volontarju. (4) Fkull ka\ ie]or persuna misjuba ]atja ta xi reat tista te]el pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tletin sena. (5) Id-disposizzjonijiet tat-Titolu VI tat-Taqsima III tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodici ma japplikawx.''.

Titolu I Bis
FUQ ID-DELITTI KONTRA S-SIGURT TAL-GVERN
Attentati kontra ilPresident ta Malta. Emendat: XXI. 1971.8. Sostitwit: XXVII. 1975.3. Emendat: XLIX. 1981.4. Insurrezzjoni jew kolp ta stat. Sostitwit: XXI. 1971.9. Emendat: XXVII. 1975.4; XLIX. 1981.4.

55. Kull min ine]]i l-]ajja jew il-libert tal-President ta Malta, jew iqieg]ed ]ajtu f periklu boffi\a fuq il-persuna, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al g]omru.

56. (1) Kull min iwaqqa jew jittanta jwaqqa l-Gvern ta Malta billi jag]mel wie]ed mill-atti msemmija hawn ta]t, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al g]omru: (a ) billi jaqbad l-armi kontra l-Gvern ta Malta bil-]sieb li jwaqqg]u; (b ) billi jid]ol fil-forzi armati ta xi pajji\ barrani kontra r-Repubblika ta Malta; (`) billi jg]in lill-eg]dewwa tar-Repubblika ta Malta bkull mod ie]or kontra l-istess Repubblika; (d ) billi jie]u fidejh bla jedd jew kontra l-li[i xi setg]a esekuttiva tal-Gvern ta Malta, bil-]sieb li jwaqqg]u; (e) billi jaqbad l-armi bil-]sieb li j[ieg]el lill-Gvern ta Malta jbiddel il-li[ijiet jew id-de`i\jonijiet u l-mi\uri tieg]u, jew biex ma j]allihx je\er`ita s-setg]at tieg]u skond il-li[i.

~irkostanzi li jnaqqsu l-piena.

(2) I\da l-piena titnaqqas bi grad jew b\ew[ gradi, meta ddelitt ma jkunx sar min]abba li l-]ati jkun waqaf minn rajh milli jitkompla d-delitt. 57. (1) Kull min jie]u sehem fkon[ura li jkollha b]ala skop tag]ha wie]ed mid-delitti msemmijin fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet snin sa sitt snin. (2) I\da, jekk minbarra l-kon[ura sempli`i, ikunu saru wkoll mezzi li jippreparaw l-esekuzzjoni tad-delitt, il-piena tkun ta pri[unerija minn ]ames snin sa disa snin. 58. Il-kon[ura te\isti malli ji[u kkumbinati jew miftiehma bejn \ew[ persuni jew i\jed il-mezzi, ikunu li jkunu, li bihom g]andhom

Kon[ura kontra lIstat. Emendat: V. 1868.4; XLIX. 1981.4. ~irkostanza aggravanti.

Bidu tal-kon[ura.

KODII KRIMINALI jimxu.

[ K AP. 9.

45

59. (1) Kull min, bdiskorsi mag]mulin flok pubbliku jew f laqg]at pubbli`i, ixewwex direttament sabiex isir wie]ed middelitti msemmija f dan it-Titolu, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena tad-delitt li jkun xewwex, imnaqqsa bi grad. (2) Jekk it-tixwix ma jkollu ebda effett, il-piena titni\\el minn grad sa tliet gradi. 60. Fid-delitti msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, kull min fost il-]atjin, qabel ma jsir id-delitt jew qabel ma jsir lattentat tad-delitt, u qabel ebda pro`ediment, ig]arraf bhekk lillGvern jew lill-awtoritajiet tal-Gvern, ji[i me]lus mill-piena. 61. Kull min waqt li jkun jaf li sejjer isir wie]ed mid-delitti msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, u, fi \mien erbg]a u g]oxrin sieg]a, ma jg]arrafx lill-Gvern jew lill-awtoritajiet talGvern, i`-`irkostanzi li huwa jkun sar jaf bihom, je]el, meta jinsab ]ati, g]al dan in-nuqqas biss, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tmintax-il xahar. 62. Ma jid]lux ta]t l-a]]ar artikolu qabel dan, ir-ra[el jew ilmara, l-axxendenti jew id-dixxendenti, l-a]wa bniet jew subien, missier jew omm ir-ra[el jew il-mara, \ew[ it-tifla jew mart it-tifel, iz-zijiet, in-neputijiet, u l-kunjati ta l-awtur jew tal-kompli`i taddelitt li ma jkunux kixfu.

Tixwix sabiex isir delitt kontra ssigurt tal-Gvern.

}elsien mill-piena.

Min jonqos li jikxef id-delitt.

E\enzjonijiet.

Titolu II
FUQ ID-DELITTI KONTRA L-PAI PUBBLIKA

63. Kull reat li jsir minn numru ta tlieta minn nies jew i\jed mi[mug]in flimkien bil-]sieb li jag]mlu reat, u tnejn minnhom ikollhom fuqhom armi regulari, jitqies li sar bi vjolenza pubblika. 64. (1) Huma armi regulari l-armi kollha tan-nar, u l-armi, strum enti u l-g] odod l-o]r a kollh a li g]andhom b]ala sko p prin`ipali d-difi\a ta wie]ed innifsu jew l-offi\a ta ]addie]or. (2) L-armi, strumenti u g]odod o]ra kollha ma jitqisux b]ala armi, ]lief meta fil-fatt ji[u w\ati g]all-offi\a jew g]ad-difi\a, u fdan il-ka\ jissej]u armi irregulari. 65. (1) Il-piena g]al reat akkumpanjat bi vjolenza pubblika, ti\died bi grad fuq il-piena li hemm g]all-istess reat ming]ajr vjolenza pubblika. (2) Febda ka\ il-piena mg]andha tkun anqas mill-piena msemmija fl-artikolu 66. 66. Il-persuni mi[mug]in flimkien kif jing]ad fl-artikolu 63 je]lu, g]all-fatt biss li jkunu hekk in[emg]u flimkien, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur. 67. Kull delitt li jsir minn wa]da mill-persuni msemmijin flartikolu 63, jitqies, g]all-finijiet tal-piena, b]ala akkumpanjat bi

Meta reat jitqies akkumpanjat bi vjolenza pubblika. Emendat: IX. 1859.2. Xinhuma "armi regulari" u "armi irregulari". Emendat: XI. 1900.15.

Piena g]al reati akkumpanjati bi vjolenza pubblika. Emendat: IX. 1859.3.

{emg]a ta nies armati. Emendat: IX. 1859.4. Kospirazzjoni.

46

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

vjolenza pubblika, jekk fl-esekuzzjoni tad-delitt dawk il-persuni jkunu mxew wara ftehim li jkun sar bejniethom.
{emg]a ta nies kontra l-li[i. Emendat: IX. 1859.5; VIII. 1909.5.

68. (1) Kull min ixewwex [emg]a ta nies, illi hekk imxewxa jin[abru fnumru ta g]axra jew aktar, sabiex jag]mlu reat, je]el, meta jinsab ]ati, g]all-fatt biss tat-tixwix, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur jew il-multa. (2) Kull min jie]u parti attiva f[emg]a ta g]axra min-nies jew aktar, mi[burin bil-]sieb li jag]mlu reat, g]alkemm dik il[emg]a ta nies ma tkun [iet imxewxa minn ]add in partikulari, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlitt ijiem sa tliet xhur jew il-multa. (3) Jekk ir-reat li dik il-[emg]a ta nies kellha l-]sieb li tag] mel fil- fatt isir, g]an dhom ji[ u m og]tija, jekk il- piena stabbilita g]ar-reat tkun anqas mill-pieni hawn fuq imsemmija, dawn il-pieni bi\-\ieda ta grad; i\da, jekk il-piena li hemm g]arreat tkun akbar minn dawn il-pieni, jew daqshom, g]andha ti[i mog]tija dik il-piena bi\-\ieda ta grad.

Min ixewwex persuna o]ra biex tag]mel reat. Emendat: XLIX. 1981.4.

69. Kull min, pubblikament, ixewwex persuna o]ra sabiex tag]mel reat, g]all-fatt biss li jkun hekk xewwixha, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena (a ) ta pri[unerija minn sentejn sa ]ames snin, fil-ka\ ta delitt su[[ett g]al piena akbar minn dik ta pri[unerija g]al \mien tliet snin; (b ) ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn sentejn, fil-ka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn tliet snin; jew (`) tal-multa jew tad-detenzjoni, fil-ka\ ta kull reat ie]or. 70. Kull min, pubblikament, ixewwex lil persuna o]ra sabiex tikser il-li[i, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn tliet xhur jew il-multa, jew, fil-ka\ijiet ]fief, id-detenzjoni jew l-ammenda. 71. Kull min, bxi mezz kontra l-li[i li ma jkunx jikkostitwixxi d-delitt imsemmi fl-artikolu 56, jittanta li j[ieg]el lill-President ta Malta jew lill-Gvern ta Malta biex ibiddel il-li[ijiet jew idde`i\jonijiet tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa sentejn. 72. Kull min ju\a kliem, eg]mil jew [esti li jin[urjaw, jinsultaw jew imaqdru lill-persuna tal-President ta Malta, inkella ji``ensura jew bnuqqas ta qima jsemmi jew jirrappre\enta lillimsemmi President, bi kliem, sinjali, jew brappre\entazzjonijiet vi\ibbli, jew bxi mod ie]or mhux ikkontemplat fil-li[i ta lIstampa, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur jew il-multa.

Min ixewwex persuna o]ra biex tikser il-li[i.

Min jittanta kontra l-li[i li j[ieg]el ilGvern ibiddel illi[ijiet jew idde`i\jonijiet tieg]u. Emendat: XXI. 1971.10; XXVII. 1975.5. Disprezz lillPresident. Emendat: XXVII. 1975.6.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

47

73. Jekk tliet persuni jew aktar jin[emg]u flimkien kontra lli[i, jew, wara li jin[emg]u kontra l-li[i, jissoktaw hekk flimkien, bil-]sieb li, bdiskorsi fil-pubbliku, bwiri ta bandieri, biskrizzjonijiet, jew bmezzi o]ra jew bfiguri ta kull xorta li jkunu, ixewxu mibeg]da jew disprezz lejn il-persuna tal-President ta Malta jew lejn il-Gvern ta Malta, jew li jxewxu o]rajn biex jittantaw i[ibu tibdil f xi ]a[a stabbilita bli[i, xorto]ra milli bmezzi skond il-li[i, kull persuna li tinsab ]atja ta dan te]el ilpiena ta pri[unerija minn sitt xhur sa tmintax-il xahar. 74. Jekk \ew[ persuni jew aktar jikkon[uraw bejniethom biex ixewxu mibeg]da jew disprezz lejn il-persuna tal-President ta Malta jew lejn il-Gvern ta Malta, jew biex ixewxu o]rajn sabiex jittantaw i[ibu tibdil f xi ]a[a stabbilita bli[i, xorto]ra milli bmezzi skond il-li[i, kull persuna li tinsab ]atja ta dan te]el ilpiena ta pri[unerija minn sitt xhur sa tmintax-il xahar. 75. Kull min, bdiskorsi mag]mulin flok pubbliku jew f laqg]at fil-pubbliku, jakku\a falsament persuna impjegata jew imda]]la fl-amministrazzjoni tal-Gvern ta Malta bxi eg]mil ]a\in fl-amministrazzjoni ta dak il-Gvern, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur jew il-multa. 76. (1) Kull min jag]ti jew i[ieg]el li jing]ata xi [urament, inkella jag]ti jew i[ieg]el li jittie]ed xi obbligu sabiex min ikun ]a l-[urament jew l-obbligu jintrabat g]al xi ]a[a li jkollha bi ]sieb ammutinament jew sedizzjoni, jew biex jikser il-pa`i pubblika, jew biex jie]u sehem f xi asso`jazzjoni, xirka jew g]aqda iffurmata g]al xi ]sieb minn dawn, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn. (2) Il-piena msemmija fis-subartikolu (1) ti[i mog]tija wkoll meta l-[urament jew l-obbligu jkollhom bi ]sieb li jorbtu l-persuna li tie]u l-[urament jew l-obbligu f xi mod jew ie]or minn dawk hawn ta]t imsemmija: (a ) li tobdi l-ordnijiet ta xi kumitat jew korp ta nies mhux mag]mul skond il-li[i, inkella ta xi kapurjun jew ta xi ]addie]or li ma jkollux setg]a bli[i g]al daqshekk; (b ) li ma tag]tix tag]rif jew xiehda kontra xi wie]ed millis]ab jew persuna o]ra, inkella li \\omm is-sigriet jew ma tikxifx xi eg]mil kontra l-li[i, li jkun sar jew li jkun [ie ittantat jew li kien ma]sub li jsir minn dik ilpersuna jew minn xi ]addie]or. 77. Il-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan ti[i mog]tija lil kull persuna li tie]u dak il-[urament jew obbligu kif jing]ad fdak l-artikolu, barra minn meta tkun [iet im[ieg]la g]al hekk: I\da, il-fatt li persuna tkun [iet im[ieg]la ma ji[[ustifikax u lanqas jisku\a lil dik il-persuna li tie]u l-[urament jew l-obbligu, ]lief kemm-il darba, fi \mien erbat ijiem minn mindu ma tibqax hekk im[ieg]la, tg]arraf bil-fatt lill-awtorit pubblika.

{emg]a ta nies kontra l-li[i bi ]sieb ta sedizzjoni. Emendat: XXI. 1971.11; XXVII. 1975.7; XLIX. 1981.4.

Kon[ura sedizzju\a. Emendat: XXVII. 1975.8; XLIX. 1981.4.

Akku\a falza ta tag]wi[ flamministrazzjoni tal-Gvern. Emendat: XXVII. 1975.9. G]oti ta [uramenti kontra lli[i.

Persuna li tie]u [urament kontra lli[i. Emendat: IX. 1982.2.

48

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Min ixewwex sedizzjoni jew ammutinament. Emendat: XXVII. 1975.10; XLIX. 1981.4.

78. Kull min ifittex li jissedu`i lil xi persuna fis-servizz talForzi Armati ta Malta biex tonqos minn dmirha u mil-lealt lejn irRepubblika ta Malta, inkella jxewwex jew isa]]an lil dik ilpersuna biex tag]mel xi att ta ammutinament, jew biex ti[bor jew tfittex li ti[bor g]aqda ta nies sabiex jimmutinaw, jew biex tag]mel xi ]a[a, tkun li tkun, li jkollha bi ]sieb tradiment jew ammutinament, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin. 79. (1) Jekk tliet persuni jew aktar jin[emg]u jew jibqg]u flimkien, g]al kull ]sieb li jkun, bmod tali u ta]t `irkostanzi tali ta vjolenza, theddid, rewwixti, g]add ta nies, wiri ta armi jew xorto]ra, li jistg]u j[ibu twerwir u bi\a fost in-nies fMalta, kull [emg]a b]al dik titqies kontra l-li[i, u kull persuna li tkun ]adet sehem fiha, te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa tnax-il xahar. (2) Jekk dawk il-persuni mi[mug]a kontra l-li[i jg]addu, g]al kollox jew f parti, biex jesegwixxu l-]sieb tag]hom ta flimkien, inkella jittantaw li jesegwuh, kull persuna li tkun hekk in[emg]at te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa tmintax-il xahar. 80. Jekk tnax-il persuna jew aktar, mi[mug]in flimkien kontra l-li[i bi ksur tal-pa`i pubblika, wara li ji[u formalment imwissija jew mitluba minn awtorit kompetenti biex jixxerdu u bil-kwiet imorru lejn darhom jew fuq xog]olhom, jibqg]u jew jissoktaw flimkien kontra l-li[i, fnumru ta tnax jew aktar, g]al \mien sieg]a wara li tkun [iet mag]mula dik it-twissija pubblika, kull wie]ed li jinsab ]ati ta dan je]el il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin. 81. Ma jitqiesx li hemm [emg]a ta nies kontra l-li[i g]allfinijiet ta l-artikoli ta qabel dan, jekk tliet persuni jew aktar jin[emg]u flimkien bi ]sieb wie]ed li jg]inu fid-difi\a tal-pussess tad-dar fejn joqg]od xi ]add minnhom jew ta beni o]ra tieg]u, inkella fid-difi\a tal-persuna ta xi ]add minnhom, g]alkemm jesegwixxu jew ifittxu li jesegwixxu dan il-]sieb tag]hom, jew ja[ixxu xorto]ra bi vjolenza jew bi rvell, jew bmod tali u ta]t `irkostanzi tali li jistg]u j[ibu twerwir u bi\a fost in-nies fMalta. 82. Kull min dolo\ament ixerred a]barijiet foloz illi xaktarx jallarmaw lill-pubbliku jew jiksru l-bon-ordni pubbliku jew il-pa`i pubblika inkella illi j[ibu a[itazzjoni fost il-pubbliku jew fost xi k lass ijiet tal- pu b bli ku , je] el, m eta jin s ab ] ati, i l-p ien a ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur. 82A. (1) Kull min ju\a kliem jew im[ieba ta theddid, abbu\ivi jew insolenti, jew jesibixxi xi materjal miktub jew stampat li jkun ta theddid, abbu\iv jew insolenti, jew xorto]ra j[ib ru]u bdak ilmod, bil-]sieb li bhekk iqajjem vjolenza jew mibeg]da razzjali jew bhekk jo]loq il-probabbilt li, meta wie]ed iqis i`-`irkostanzi kollha, titqajjem vjolenza jew mibeg]da razzjali, je]el, meta jinsab ]ati, l-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa tmintax-il xahar. (2) G]all-finijiet tas-subartikolu qabel dan "vjolenza jew mibeg]da razzjali" tfisser vjolenza jew mibeg]da kontra grupp ta

Rewwixta. Emendat: XXVII. 1975.11; XLIX. 1981.4.

~irkostanzi aggravanti.

Meta ma ji[ix obdut l-ordni biex kul]add jixxerred.

Meta l-[emg]a ta nies mhix kontra lli[i. Emendat: XXVII. 1975.12.

Tixrid ta a]barijiet foloz. Mi\jud: VI. 1933.2.

Tixwix g]al mibeg]da razzjali, e``. Mi\jud: III. 2002.19. Emendat: XI. 2009.2.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

49

persuni f Malta definiti breferenza g]all-kulur, razza, reli[jon, dixxendenza, nazzjonalit (inklu\a `-`ittadinanza) jew ori[ni etnika jew nazzjonali jew kontra xi membru ta dak il-grupp. 82B. Kull min pubblikament jisku\a, ji`]ad jew itaffi bmod grossolan xi [eno`idju, delitt kontra l-umanit u delitt tal-gwerra dirett kontra grupp ta persuni jew xi membru ta dak il-grupp breferenza g]ar-razza, kulur, reli[jon, dixxendenza jew ori[ni nazzjonali jew etnika meta dik l-im[ieba titwettaq bmod li (a ) xaktarx ixxewwex g]all-vjolenza jew mibeg]da kontra dak il-grupp jew membru ta dak il-grupp; (b ) xaktarx jikser l-ordni pubblika jew li jkun ta theddid, abbu\ jew insult, jista, meta jinstab ]ati, je]el pri[unerija g]al \mien minn tmien xhur sa sentejn: I\da g]all-finijiet ta dan l-artikolu "[eno`idju", "delitti kontra l-umanit " u "delitti tal-gwerra" g]andu jkollhom l-istess tifsira b]al dik mog]tija lilhom fl-artikolu 54A. 82~. (1) Kull min pubblikament jisku\a, ji`]ad jew itaffi bmod grossolan delitti kontra l-pa`i diretti kontra grupp ta persuni breferenza g]ar-razza, kulur, reli[jon, dixxendenza jew ori[ni nazzjonali jew etnika jew kontra xi membru ta dak il-grupp meta dik l-im[ieba titwettaq bmod li (a ) xaktarx ixxewwex g]all-vjolenza jew mibeg]da kontra dak il-grupp jew membru ta dak il-grupp; jew (b ) xaktarx jikser l-ordni pubblika jew li jkun ta theddid, abbu\ jew insult, jista, meta jinstab ]ati, je]el pri[unerija g]al \mien minn tmien xhur sa sentejn. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu delitt kontra l-pa`i jfisser m[ieba li tkun tikkonsisti: (a ) fl-ippjanar, t]ejjija, bidu jew g]emil ta gwerra ta aggressjoni, jew gwerra bi ksur ta kull trattat, ftehim jew assikurazzjoni internazzjonali; (b ) fil-parte`ipazzjoni fi pjan komuni jew asso`jazzjoni g]all-g]emil ta xi wie]ed mill-atti msemmija filparagrafu (a ). 82D. Kull min jg]in, jassisti jew i[ieg]el li jsir xi reat ta]t lartikoli 82A sa 82~, it-tnejn inklu\i, ikun ]ati ta reat u jista je]el meta jinstab ]ati l-piena stabbilita g]al dak ir-reat li jkun g]en, assista jew [ieg]el. 82E. (1) Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 121D, 208B(5) u 248E(4) g]andhom japplikaw mutatis mutandis g]al kull reat ta]t l-artikoli 82A sa 82D, i\-\ew[ artikoli inklu\i. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 328K g]andhom japplikaw ukoll mutatis mutandis g]al kull reat ta]t l-artikoli 82A
Min jg]in, jassisti jew i[ieg[el li jsiru reati ta]t l-artikoli 82A sa 82~. Mi\jud: XI. 2009.3. Applikabilit ta lartikoli 121D, 208B(5), 248E(4) u 328K. Mi\jud: XI. 2009.3. Meta delitti kontra l-pa`i kontra grupp ji[u sku\ati, mi`]uda jew mtaffija. Mi\jud: XI. 2009.3. Meta [eno`idju, e``., kontra grupp ji[i sku\at, mi`]ud jew mtaffi. Mi\jud: XI. 2009.3.

50

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

sa 82D, i\-\ew[ artikoli inklu\i, daqs li kieku r-referenza g]allartikolu 328J fl-artikolu 328K kienet referenza g]all-artikolu 121D.
Tmexxija l quddiem ta skop politiku bl-u\u jew wiri ta forza fi\ika. Mi\jud: XV. 1959.2. Sostitwit: XV. 1973.2. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Promozzjoni, e``., ta g]aqda ta \ew[ persuni jew aktar bil-]sieb li jag]mlu reati kriminali. Mi\jud: III. 2002.20. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

83. Kull persuna li twaqqaf, i\\omm jew tag]mel parti minn xi asso`jazzjoni ta persuni li jkunu organizzati u m]arr[a jew organizzati u mg]ammra sabiex ikunu jistg]u ji[u w\ati g]all-u\u jew wiri ta forza fi\ika fit-tmexxija l quddiem ta xi skop politiku tkun ]atja ta reat u te]el, meta tinsab ]atja, multa ta mhux i\jed minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94) jew il-piena ta pri[unerija g]al mhux i\jed minn sitt xhur, jew g]allmulta u pri[unerija flimkien. 83A. (1) Kull min jippromwovi, jikkostitwixxi, jorganizza jew jiffinanzja g]aqda ta \ew[ persuni jew aktar bil-]sieb li jag]mlu reati kriminali li g]alihom jistg]u je]lu l-piena ta pri[unerija g]al \mien erba snin jew iktar, jistg]u je]lu l-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tlieta sa seba snin. (2) Kull min ikun jappartjeni g]al g]aqda msemmija fissub ar tikolu ( 1) jista g] al d ak il- fatt b iss je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn sena sa ]ames snin. (3) Meta l-g]add ta persuni fl-g]aqda jkun ta g]axra jew iktar il-piena fis-subartikoli ta qabel g]andha ti\died minn grad wie]ed sa tnejn. (4) Meta l-persuna li tkun insabet ]atja ta reat ta]t dan lartikolu tkun id-direttur, manager, segretarju jew xi uffi`jal prin`ipali ie]or ta korp mag]qud jew tkun persuna li jkollha lpoter li tirrappre\enta lil dak il-korp jew li jkollha awtorit li tie]u de`i\jonijiet f isem dak il-korp jew ikollha awtorit li teser`ita kontroll fi ]dan dak il-korp u r-reat li dwaru tkun insabet ]atja dik il-persuna jkun kollu jew fparti sar g]all-benefi``ju ta dak il-korp mag]qud, dik il-persuna g]andha g]all-g]anijiet ta dan it-titolu titqies b]ala li tkun vestita bir-rappre\entanza [uridika ta l-istess korp mag]qud li jista je]el kif [ej: (a ) meta r-reat li l-persuna tkun insabet ]atja dwaru jkun ir-reat li hemm fis-subartikolu (1), il-]las ta multa ta mhux inqas minn erbg]a u tletin elf disa mija u erbg]in euro u sittin `ente\mu (34,940.60) u mhux i\jed minn mija u sittax- il elf erba mija u tmienja u sittin euro u sebg]a u sittin `ente\mu (116,468.67); (b ) meta r-reat li l-persuna tkun insabet ]atja dwaru jkun ir-reat li hemm fis-subartikolu (2), il-]las ta multa ta mhux inqas minn tlieta u g]oxrin elf mitejn u tlieta u disg]in euro u tlieta u sebg]in `ente\mu (23,293.73) u mhux i\jed minn disg]a u sittin elf tmien mija u wie]ed u tmenin euro u g]oxrin `ente\mu (69,881.20); (`) meta r-reat li l-persuna tkun insabet ]atja dwaru jkun punibbli kif hemm provdut fis-subartikolu (3) (i) meta r-reat ikun dak li hemm dwaru fissubartikolu (1), piena ta multa ta mhux inqas minn sitta u erbg]in elf ]ames mija u sebg]a u

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

51

tmenin euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (46,587.47) u mhux i\jed minn miljun u mija u erbg]a u sittin elf u sitt mija u sitta u tmenin euro u sebg]in `ente\mu (1,164,686.70); (ii) meta r-reat ikun dak li hemm dwaru fissubartikolu (2), piena ta multa ta mhux inqas minn erbg]a u tletin elf disa mija u erbg]in euro u sittin `ente\mu (34,940.60) u mhux i\jed minn mija u sittax- il elf erba mija u tmienja u sittin euro u sebg]a u sittin `ente\mu (116,468.67). (5) L-azzjoni kriminali g]al reat kontra d-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu tista ssir f Malta minkejja li l-g]aqda ta persuni jkollha ba\i jew tkun tmexxi l-attivitajiet kriminali tag]ha barra minn Malta. DISPOSIZZJONI {ENERALI LI TKUN TAPPLIKA G}AL REATI LI JKUNU RAZZJALMENT AGGRAVATI JEW LI JKUNU MOTIVATI BI KSENOFOBIJA 83B. Il-piena stabbilita dwar xi reat g]andha ti\died minn grad s a \e w [ g r a d i m e ta r- r e a t i k u n ag g r a v a t g ] a l r a[ u n i j i et l i g]andhom xjaqsmu ma razza jew reli[jon fi ]dan it-tifsira mog]tija fis-subartikoli (3) sa (6), it-tnejn inklu\i, ta l-artikolu 222A jew ikun motivat, g]al kollox jew bmod parzjali, bilksenofobija.
Disposizzjoni [enerali. Mi\jud: XI. 2009.4.

Titolu III
FUQ ID-DEI.ITTI KONTRA L-AMMINISTRAZZJONI TAL-{USTIZZJA U AMMINISTRAZZJONIJIET PUBBLI~I O}RA

Sub-titolu I
FUQ MIN JIE}U FIDEJ} BLA JEDD L-AWTORIT PUBBLIKA U SSETG}AT LI BI}OM }IJA TINQEDA FUQ MIN JE|ER~ITA FUNZJONIJIET BLA JEDD

84. Kull min jie]u fidejh xi funzjoni pubblika, sew `ivili jew militari, ming]ajr ma jkollu jedd g]aliha, u je\er`ita xi att ta dik il-funzjoni, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sena.
FUQ L-U|U KONTRA L-LI{I MILL-PRIVAT TAS-SETG}AT TA L-AWTORIT PUBBLIKA

Min je\er`ita funzjonijiet pubbli`i bla jedd.

85. (1) Kull min, bla ]sieb li jisraq jew li jag]mel ]sara kontra l-li[i, i\da biss biex je\er`ita jedd li jippretendi li g]andu, i[ieg]el, bl-awtorit tieg]u nnifsu, lil xi ]add i]allas dejn, jew jesegwixxi obbligazzjoni, tkun li tkun, jew ifixkel lil xi ]add fil-pussess ta ]wej[u, jew i]ott bini, jew jikser il-mixi ta l-ilma jew jie]u l-ilma g]alih, jew bxi mod ie]or, kontra l-li[i, jinda]al fi ]wejje[

E\er`izzju arbitrarju ta pretensjonijiet. Emendat: XVI. 2006.2.

52

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur: I\da, il-qorti tista, fid-diskrezzjoni tag]ha, minflok ilpiena hawn fuq imsemmija, tag]ti l-piena tal-multa. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 377(5) japplikaw fkull ka\ ta sejbien ta ]tija ta]t is-subartikolu (1) u meta l-g]emil tal]ati jkun irri\ulta filli persuna o]ra tbati spoll il-qorti g]andha tapplika d-disposizzjonijiet ta dak is-subartikolu sabiex tassigura li l-persuna li batiet l-ispoll titqieg]ed g]al kollox fl-istat ta qabel ma batiet l-ispoll.
Arrest, detenzjoni jew sekwestru kontra l-li[i. Emendat: XLIX. 1981.4.

86. Kull min, bla ordni skond il-li[i ta l-awtorit kompetenti, u barra mill-ka\ijiet li fihom il-li[i tag]ti s-setg]a lill-privat li jarresta lill-]ati, jarresta, i\omm jew jissekwestra lil xi persuna kontra l-volont tag]ha, jew jag]ti l-post biex fih din il-persuna ti[i arrestata, mi\muma jew issekwestrata, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn: I\da, il-qorti tista, fil-ka\ijiet ]fief, tag]ti l-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur jew il-multa.

~irkostanzi aggravanti. Emendat: XLIX. 1981.4; IV. 1994.2; XVII. 1996.19; XX. 2005.10.

87. (1) Il-piena tad-delitt imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan, tkun ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa tliet snin f kull wie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk il-persuna tin\amm jew tibqa issekwestrata g]al aktar minn g]oxrin [urnata; (b ) jekk l-arrest ikun sar bl-u\u bla jedd ta uniformi, jew ta]t isem falz, jew bordni falz li jidher b]ala ma]ru[ minn awtorit pubblika; (`) jekk il-persuna arrestata, mi\muma jew issekwestrata, tkun [iet offi\a fuq il-persuna jew imhedda bil-mewt; (d ) jekk il-]ati jissokta j\omm jew jissekwestra lillpersuna g]ad li jkun jaf li [ie ma]ru[ mandat jew ordni mill-awtorit kompetenti g]all-]elsien jew kunsinna tal-persuna mi\muma jew issekwestrata; (e) jekk id-delitt ikun sar bil-]sieb ta estorsjoni ta flus jew ]wejje[ o]ra, jew biex persuna o]ra tkun im[ieg]la ta``etta li tag]mel xi trasferiment ta ]wejji[ha; (f) jekk id-delitt ikun sar sabiex persuna o]ra tkun im[ieg]la tag]mel jew tonqos li tag]mel att, li, jekk wie]ed jag]mlu jew jonqos li jag]mlu volontarjament, ikun delitt;

(g ) jekk id-delitt ikun sar b]ala mezz biex persuna ti[i m[ieg]la tag]mel xi ]a[a jew toqg]od g]al xi ]a[a li toffendi l-mist]ija tas-sess ta dik il-persuna; (h ) jekk id-delitt ikun sar fuq il-persuna tal-missier, lomm jew fuq xi persuna minn dawk imsemmija flartikolu 202(h ). (2) Fejn persuna jag]mel ir-reat imsemmi fl-artikolu li ji[i

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

53

minnufih qabel dan, jedded li joqtol, li jag]mel offi\a fuq ilpersuna jew li jkompli j\omm lil xi persuna o]ra sabiex i[ieg]el lil xi stat, organizzazzjoni governamentali internazzjonali jew persuna li tag]mel jew tonqos milli tag]mel xi g]emil, je]el, meta jinstab ]ati, pri[unerija g]al g]omru. 88. Jekk l-offi\a fuq il-persuna msemmija fil-paragrafu (` ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, tkun taqa ta]t piena akbar mill-piena ta pri[unerija g]al \mien sentejn, jew tkun [iet mag]mula jew saret flimkien ma xi xorta ta torturi, il-piena tkun ta pri[unerija g]al \mien minn erba snin sa sitt snin. 89. Il-piena talli wie]ed jarresta, i\omm jew jissekwestra lil persuna kontra l-li[i, ming]ajr ma jkun hemm ebda wa]da mi``irkostanzi msemmijin fl-artikolu 87(b ), (`), (d ), ( e), (f ) u (g ), u fla]]ar artikolu qabel dan, hija ta pri[unerija minn seba xhur sa sena, jekk il-]ati, qabel il-bidu ta kull pro`ediment legali, ikun ]eles lill-persuna arrestata, mi\muma jew issekwestrata, fi \mien erbg]a u g]oxrin sieg]a minn mindu jkun arrestaha, \ammha jew issekwestraha, kemm-il darba f dak i\-\mien il-]ati ma jkunx wasal fil-]sieb li g]alih dik il-persuna tkun [iet arrestata, mi\muma jew issekwestrata. 90. Kull min kontra l-li[i u bil-forza jie]u xi persuna fpajji\ ie]or, jew kontra s-sewwa j\omm, jarresta jew jissekwestra xi `ittadin ta Malta f pajji\ ie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fl-artikolu 87.
Piena g]all-arrest kontra l-li[i, e``., li jsir boffi\a fuq il-persuna. Emendat: XLIX. 1981.4. ~irkostanza li tnaqqas il-]tija.

Min jie]u kontra lli[i persuna fpajji\ barrani jew i\ommha issekwestrata hemm. Emendat: XXVII. 1975.13.

Sub-titolu II
FUQ IN{URJI U VJOLENZA KONTRA UFFI~JALI PUBBLI~I

91. Kull min bi vjolenza jew btheddid i[ieg]el uffi`jal pubbliku li jag]mel jew ma jag]milx xi ]a[a li g]andha xtaqsam mal-kariga tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa tliet snin. 92. Ta]t il-fra\i [enerali "uffi`jal pubbliku" jid]lu mhux biss lawtoritajiet kostitwiti, `ivili u militari, i\da wkoll dawk il-persuni kollha li huma ma]tura skond il-li[i sabiex jamministraw xi parti tas-setg]a esekuttiva tal-Gvern, jew biex jesegwixxu xi dmir ie]or pubbliku impost mil-li[i, sew [udizzjarju kemm amministrattiv kif ukoll tax-xorta l-wa]da u l-o]ra. 93. (1) Kull min jin[urja jew ihedded im]allef, jew l-Avukat {enerali, jew ma[istrat, jew [urat, waqt li jkun jag]mel jew min]abba li jkun g]amel id-dmirijiet tieg]u, jew bil-]sieb li jbe\\g]u inkella li jinfluwixxi fuqu kontra l-li[i fid-dmirijiet talkariga tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur u l-multa. (2) Jekk l-iskop ta l-in[urja jkun li jtellef jew inaqqas il-[ieh ta dak li kontra tieg]u tkun [iet mag]mula, il-piena hija lpri[unerija minn tliet xhur sa sena.

Vjolenza u theddid kontra uffi`jali pubbli`i.

Tifsir ta "uffi`jal pubbliku".

In[urji jew theddid lill-im]allfin, lillAvukat {enerali, lill-ma[istrati jew lill-[urati. Emendat: VI. 1871.6; XI. 1900.16; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. ~irkostanzi aggravanti.

54

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(3) Jekk it-theddid ikun ta delitt, il-piena hija ta pri[unerija minn seba xhur sa tmintax-il xahar, u meta t-theddid isir bilmiktub, sew anonimu kemm ta]t l-isem ta wie]ed innifsu jew ta]t isem falz, il-piena ti\died bi grad, u, fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, il]ati jista ji[i issu[[ettat g]all-obbligi msemmijin fl-artikoli 383, 384 u 385, bi ple[[erija jew ming]ajrha, skond i`-`irkostanzi.
Offi\a fuq ilpersuna ta m]allef, Avukat {enerali, ma[istrat jew [urat. Emendat: IX. 1859.6; XI. 1900.17; XLIX. 1981.4.

94. (1) Kull min jag]mel offi\a fuq il-persuna ta wie]ed milluffi`jali pubbli`i msemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, waqt li jkun jag]mel jew min]abba li jkun g]amel id-dmirijiet tieg]u, jew bil-]sieb li jbe\\g]u jew li jinfluwixxi fuqu kontra l-li[i fiddmirijiet tal-kariga tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa ]ames snin. (2) Meta l-offi\a fuq il-persuna tkun ta xorta tali li, kieku saret fuq persuna li ma tkunx wa]da minn dawk imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, kienet tissu[[etta lill-]ati g]al piena akbar, g]andha ti[i mog]tija dik il-piena akbar, mi\juda bi grad. 95. (1) Kull min, fkull ka\ ie]or mhux imsemmi fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan, jin[urja, jew ihedded, jew jag]mel offi\a fuq il-persuna ta wie]ed inkarigat skond il-li[i minn servizz pubbliku, waqt li jkun jag]mel jew min]abba li jkun g]amel dan isservizz, jew bil-]sieb li jbe\\g]u jew li jinfluwixxi fuqu kontra lli[i fl-esekuzzjoni ta dak is-servizz, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena stabbilita g]all-in[urja, g]at-theddid jew g]all-offi\a, meta jsiru ming]ajr i`-`irkostanzi msemmijin f dan l-artikolu, mi\juda bi grad. (2) I\da l-piena ma ti\diedx meta hija dik stabbilita g]allkontravvenzjonijiet. (3) Il-piena lanqas ma ti\died meta hija dik ta pri[unerija g]al mhux i\jed minn tliet xhur: i\da, f dan il-ka\, il-qorti tista, ma din il-piena, i\\id il-multa.

In[urji jew theddid kontra uffi`jali pubbli`i o]ra jew offi\i fuq ilpersuna tag]hom. Emendat: IV. 1856.10; XI. 1900.18, 19; XLIX. 1981.4.

Attakk jew re\istenza. Emendat: XLIX. 1981.4.

96. Kull min jattakka jew jag]mel re\istenza bi vjolenza jew b]ebb, ta xorta li ma titqiesx vjolenza pubblika, kontra persuna inkarigata skond il-li[i minn servizz pubbliku, fil-waqt li tkun ta[ixxi g]all-esekuzzjoni tal-li[i jew ta ordni mog]ti skond il-li[i mill-awtorit kompetenti, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk l-attakk jew ir-re\istenza jsiru minn wie]ed jew tnejn min-nies, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sena; (b ) jekk l-attakk jew ir-re\istenza jsiru minn tlieta minnies jew aktar, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn.

~irkostanza aggravanti. Emendat: IX. l859.7; V. 1956.14; XLIX. 1981.4.

97. Kull min fost il-]atjin imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, fil-waqt ta l-attakk jew tar-re\istenza, ju\a arma regulari jew ikun ]a fuqu minn qabel din l-arma bil-]sieb li jg]in dak l-attakk jew re\istenza u jinqabad bdik l-arma fuqu, je]el il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

55

98. Meta d-delitti msemmijin fl-artikolu 96 isiru bi vjolenza pubblika, il-piena hija ta pri[unerija minn sentejn sa ]ames snin. 99. Ma ti[i mog]tija l-ebda piena g]all-fatt biss ta l-attakk jew tar-re\istenza msemmijin fl-artikoli 96 u 98, kontra dawk li, g]alkemm ikunu ittantaw li jibdew ja[ixxu jew fil-fatt ikunu bdew ja[ixxu, ma l-ewwel twissija tal-persuna li g]aliha jkunu ]abtu jew irre\istew, jew ta awtorit pubblika, ma jibqg]ux jissoktaw flesekuzzjoni tad-delitt.

Attakk jew re\istenza bi vjolenza pubblika. Emendat: XLIX. 1981.4. }elsien mill-piena fil-ka\ ta dawk li ma jissoktawx flesekuzzjoni taddelitt.

Sub-titolu III
FUQ IL-KALUNNJA, SPER{UR U {URAMENT FALZ
Emendat: IV. 1856.11. Tifsir. Mi\jud: XXI. 1971.13. Sostitwit: III. 2002.21. Kap. 220. Kalunnja. Emendat: IX. 1859.8; V. 1956.15; XLIX. 1981.4.

100. Fdan is-sub-titolu "pro`eduri kriminali" tinkludi lkompilazzjoni msemmija fis-Sub-titolu II tat-Titolu II tat-Taqsima I tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i u kull pro`edura skond l-Att dwar il-Forzi Armati ta Malta. 101. (1) Kull min bil-]sieb li jag]mel ]sara lil xi persuna, jakku\a lil dik il-persuna quddiem awtorit kompetenti breat, filwaqt li jkun jaf li dik il-persuna hija inno`enti, g]all-fatt biss li jkun akku\aha, je]el, meta jinsab ]ati (a ) il-piena ta pri[unerija minn tlettax sa tmintax-il xahar, jekk l-akku\a falza tkun ta delitt su[[ett g]allpiena akbar mill-piena ta pri[unerija g]al \mien sentejn; (b ) il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa disa xhur, jekk l-akku\a falza tkun ta delitt su[[ett g]all-piena mhux akbar mill-piena ta pri[unerija g]al \mien sentejn, i\da li ma jaqax ta]t il-pieni talkontravvenzjonijiet; (` ) il-piena ta pri[unerija minn tlitt ijiem sa tliet xhur, jekk l-akku\a falza tkun ta kull reat ie]or. (2) Meta d-delitt isir bil-]sieb ta estorsjoni ta flus jew ]wejje[ o]ra, il-piena ti\died grad. 102. Kull min, fi pro`eduri `ivili jew kriminali, jikkorrompi xhud, perit jew xi interpretu, sabiex jag]ti xiehda falza, jew jag]mel perizja falza jew jag]ti tifsir falz, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk ix-xiehda jew il-perizja falza jew it-tifsir falz ikunu [ew mog]tija, il-piena li g]aliha hija su[[etta persuna li tag]ti xiehda falza; (b ) meta jkun hemm biss attentat ta korruzzjoni ta xhud, perit jew interpretu, l-istess piena mnaqqsa grad jew \ew[ gradi; (` ) meta l-korruzzjoni tkun saret bl-u\u ta forza, theddid, bi\a jew bit-tweg]id, offerta jew g]oti ta xi vanta[[

~irkostanzi aggravanti. Korruzzjoni jew attentat ta korruzzjoni ta xhud, perit jew interpretu. Emendat: XI. 1900.20; III. 2002.22; XXXI. 2007.7.

56

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI mhux dovut sabiex tin[ieg]el li ting]ata xiehda falza, il-piena msemmija fil-paragrafu (a ) mi\juda bi grad wie]ed jew tnejn.

Min jag]mel jew i[ib dokument falz.

103. Kull min, fi pro`eduri `ivili jew kriminali, i[ieg]el li jsir, jew xjentement i[ib, dokument falz, je]el l-istess piena b]all-awtur tad-dokument falz. 104. (1) Kull min jag]ti xiehda falza fi pro`eduri kriminali dwar delitt su[[ett g]all-piena akbar mill-piena ta pri[unerija g]al \mien sentejn, sew kontra kemm favur il-persuna imputata jew akku\ata, je]el, meta jinsab ]ati, minn sentejn sa ]ames snin pri[unerija. (2) I\da, jekk il-persuna akku\ata ti[i ikkundannata g]al piena akbar mill-piena ta pri[unerija g]al \mien ]ames snin, ix-xhud li jkun ta x-xiehda falza kontra dik il-persuna fil-kaw\a, jew, li mixxiehda tieg]u jkun sar u\u kontra il-persuna akku\ata f dik ilkaw\a, je]el dik il-piena akbar. 105. Kull min jag]ti xiehda falza fi pro`eduri kriminali dwar reat mhux imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan, sew kontra kemm favur il-persuna imputata jew akku\ata, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn disa xhur sa sentejn. 106. (1) Kull min jag]ti xiehda falza fmaterja `ivili, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn. (2) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1) jg]oddu g]al kull persuna li, b]ala parti fkaw\a `ivili, ta]lef il-falz. (3) Kull min jag]mel affidavit falz, kemm jekk fMalta kemm jekk barra minn Malta, waqt li jkun jaf li dak l-affidavit ikun me]tie[ jew ma]sub g]al pro`eduri `ivili f Malta, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fis-subartikolu (1).

Sper[ur fxi kaw\i kriminali. Emendat: VIII. 1909.6; XXI. 1971.12; XLIX. 1981.4: XIV. 1983.2; III. 2002.23; XVI. 2006.3.

Sper[ur fkaw\i kriminali o]ra. Emendat: IX. 1859.9; XLIX. 1981.4; III. 2002.24. Sper[ur fi pro`eduri `ivili. Emendat: XII. 1914.7; XLIX. 1981.4; III. 2002.25.

Sper[ur minn perit jew interpretu.

107. (1) Il-perit illi, fi pro`eduri `ivili jew kriminali, iwettaq fatti li jkun jaf li huma foloz, jew dolo\ament jag]ti fehma falza, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena li g]aliha hu su[[ett xhud falz skond l-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu. (2) L-istess piena ti[i mog]tija lil kull persuna li, meta tag]milha b]ala interpretu fi pro`eduri [udizzjarji u ta]t [urament, tag]ti xjentement tifsir falz.

{urament falz. Emendat: XI. 1900.21, 22; XLIX. 1981.4; III. 2002.26.

108. (1) Kull min, fkull ka\ ie]or mhux imsemmi fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, ja]lef il-falz quddiem im]allef, ma[istrat jew quddiem uffi`jal ie]or li jkollu s-setg]a bli[i li jag]ti l-[urament, je]el, meta jinsab ]ati (a ) il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sena, jekk il-[urament ikun me]tie[ mil-li[i, jew ordnat bsentenza jew bdigriet ta wa]da mill-qrati ta Malta; (b ) il-piena ta pri[unerija g]al mhux i\jed minn tliet xhur, jekk il-[urament ma jkunx hekk me]tie[ jew ordnat. (2) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu ma jg]oddux g]all[uramenti promissorji.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

57

109. (1) Il-qorti g]andha, meta tikkundanna lill-]ati g]addelitti msemmija fdan is-sub-titolu, tapplika espressament il-piena ta l-interdizzjoni [enerali, kif ukoll l-interdizzjoni milli l-]ati jservi b]ala xhud, ]lief quddiem il-qrati tal-[ustizzja, u b]ala perit, fkull ka\ li jkun. (2) Din l-interdizzjoni tkun g]a\-\mien minn ]ames snin sa g]axar snin fil-ka\ijiet imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, u g]a\-\mien minn g]axar snin sa g]oxrin sena f kull ka\ ie]or imsemmi fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu. 110. (1) Kull min bil-qerq jo]loq jew i[ieg]el jidher li donnu hemm fatt jew `irkostanza, sabiex dan il-fatt jew `irkostanza jkunu jistg]u l quddiem jiswew bi prova kontra persuna o]ra, bil-]sieb li bhekk din il-persuna tkun tista ti[i kontra s-sewwa akku\ata jew misjuba ]atja ta reat, je]el, meta jinsab ]ati, b]ala xhud falz, bilmod kif jing]ad fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu. (2) Kull min jiddenunzja lill-Pulizija Esekuttiva reat li jaf li ma sarx, inkella bil-qerq jo]loq it-tra``i ta reat bmod li jistg]u jinbdew pro`eduri kriminali sabiex ji\guraw li dak ir-reat kien sar, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn sena. 111. (1) Kull min ma j]allix lil persuna o]ra tag]ti t-tag]rif jew provi me]tie[a fkaw\a, `ivili jew kriminali, jew lil xi awtorit kompetenti jew quddiemha, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sena jew il-multa.

Interdizzjoni filkundanni g]al kalunnja, sper[ur u [urament falz.

}olqien qarrieqi ta provi foloz. Emendat: IX. 1911.9; XLIX. 1981.4.

}olqien ta reat.

Min ma j]allix li jing]ata tag]rif jew prova me]tie[a. Emendat: VIII. 1909.7; XLIX. 1981.4; A.L. 407 ta l2007. Fuq min jissoprimi, jeqred, jew ibiddel tra``i ta delitt.

(2) Kull min, fkull ka\ ie]or mhux imsemmi fdisposizzjonijiet o]ra ta dan il-Kodi`i, xjentement jissoprimi jew bxi mod ie]or jeqred jew ibiddel it-tra``i jew l-indizji ta reat, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk ir-reat ikun delitt su[[ett g]all-piena mhux anqas mill-piena ta pri[unerija g]al \mien ta sena, il-piena msemmija fis-subartikolu (1); (b ) fil-ka\ ta reati o]ra, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur, jew id-detenzjoni jew ammenda mhux anqas minn \ew[ euro u tlieta u tletin `ente\mu (2.33).

Sub-titolu IV
FUQ L-ABBU| TA L-AWTORIT PUBBLIKA _FUQ UFFI~JALI JEW IMPJEGATI PUBBLI~I LI JESI{U FLUS JEW }WEJJE{ O}RA KONTRA L-LI{I, FUQ L-ESTORSJONI, U FUQ ILKORRUZZJONI

112. Kull uffi`jal jew impjegat famministrazzjoni pubblika, jew kull impjegat tal-Gvern jew mal-Gvern, sew jekk ikollu kemm jekk ma jkollux jedd li jesi[i flus jew ]wejje[ o]ra b]ala salarju tad-dmirijiet tieg]u, jew akkont tal-Gvern jew ta stabbiliment

Uffi`jal pubbliku li jesi[i flus kontra lli[i. Emendat: XLIX. 1981.4.

58

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

pubbliku, illi, ta]t il-libsa tal-kariga tieg]u, jesi[i dak li l-li[i ma tippermettix, jew i\jed minn dak li tippermetti l-li[i, jew qabel i\\mien li jmiss skond il-li[i, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet xhur sa sena.
Estorsjoni. Emendat: XLIX. 1981.4.

113. Jekk l-e\azzjoni kontra l-li[i msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan, issir btheddid jew babbu\ ta awtorit , hija titqies estorsjoni, u l-uffi`jal jew impjegat pubbliku je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa tliet snin. 114. Kemm-il darba d-delitti msemmijin fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan ikunu akkumpanjati minn `irkostanzi li jwaqqg]uhom ta]t pieni o]ra wkoll, g]andha ti[i mog]tija l-piena aktar gravi mi\juda grad. 115. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li, in konnessjoni malkariga jew impieg tieg]u, jitlob, jir`ievi jew ja``etta g]alih jew g]al ]addie]or xi rigal jew weg]da jew offerta ta xi rigal fi flus jew f utli ie]or, jew ta xi vanta[[ ie]or, li g]alihom huwa ma jkollux jedd, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk l-iskop tal-]las, tal-weg]da jew ta l-offerta, ikun sabiex l-uffi`jal jew impjegat jag]mel dak li hu fiddmir tieg]u li jag]mel, il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa tliet snin; (b ) jekk l-iskop ikun sabiex l-uffi`jal jew impjegat jonqos li jag]mel dak li hu fid-dmir tieg]u li jag]mel, g]allfatt biss li jkun a``etta l-]las, il-weg]da jew l-offerta, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa ]ames snin; (`) jekk, barra milli jkun a``etta l-]las, il-weg]da jew lofferta, l-uffi`jal jew impjegat ikun fil-fatt naqas li jag]mel dak li hu fid-dmir tieg]u li jag]mel, il-piena ta pri[unerija minn sena sa tmien snin.

~irkostanzi aggravanti.

Korruzzjoni. Emendat: XII. 1914.8, 9; IV. 1974.2; XLIX. 1981.4; III. 2002.27; III. 2004.70.

Meta n-nuqqas ta dmir ikun jikkonsisti filli kwerelat jew akku\at ji[i ikkundannat. Emendat: XXI. 1971.14; IV. 1974.3; XLIX. 1981.4; X.2000.11; III. 2004.71.

116. (1) Kemm-il darba d-delitt imsemmi fil-paragrafu (`) ta l-a]]ar artikolu qabel dan ikun jikkonsisti filli kwerelat jew akku\at ji[i ikkundannat, il-piena tkun ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa g]axar snin: I\da fl-ebda ka\ ma g]andha il-piena tkun inqas minn dik li g]aliha jkun ikkundannat il-kwerelat jew l-akku\at. (2) Kemm-il darba l-piena li g]aliha l-kwerelat jew l-akku\at ji[i ikkundannat, tkun akbar mill-piena ta pri[unerija g]al g]axar snin, g]andha ti[i mog]tija din il-piena akbar. 117. Jekk id-delitt imsemmi fl-artikolu 115(` ) ikun jikkonsisti filli persuna imputata ti[i mitluqa, jew filli kwerelat jew persuna akku\ata ti[i illiberata, il-piena tkun kif sejjer jing]ad: (a ) jekk l-imputazzjoni, il-kwerela, jew l-akku\a tkun ta delitt su[[ett g]all-piena akbar minn dik ta pri[unerija g]al sentejn, il-piena tkun ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa ]ames snin; (b ) jekk tkun ta reat su[[ett g]all-piena mhux i\jed minn dik ta pri[unerija g]al sentejn, imma li ma jkunx jaqa fil-klassi tal-kontravvenzjonijiet, il-piena tkun

Meta n-nuqqas ta dmir ikun jikkonsisti filli wie]ed jer]i persuna imputata jew je]les kwerelat jew persuna akku\ata. Emendat: 1V. 1974.4; XLIX. 1981.4; III. 2004.72.

KODII KRIMINALI ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin;

[ K AP. 9.

59

(` ) jekk tkun ta kontravvenzjoni, il-piena tkun ta pri[unerija minn erba xhur sa tnax-il xahar. 118. Kull membru tal-Kamra tad-Deputati li jitlob, jir`ievi jew ja``etta, g]alih jew g]al xi persuna o]ra, xi rigal, jew weg]da jew offerta ta xi rigal, fi flus jew futli ie]or, jew ta xi vanta[[ ie]or, mog]ti jew mag]mula bil-g]an li ji[i influwenzat fl-im[ieba tieg]u b]ala membru tal-Kamra, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sena sa tmien snin. 119. Il-piena ta l-interdizzjoni [enerali perpetwa ti\died malpieni msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, meta lmaximum ta dawn il-pieni jkun i\jed minn sentejn pri[unerija; meta l-piena ma tkunx i\jed minn sentejn pri[unerija, ti\died ilpiena ta l-interdizzjoni [enerali temporanja. 120. (1) Fil-ka\ijiet imsemmija fl-artikoli 115, 116, 117 u 118, il-persuna li tikkorrompi uffi`jal jew impjegat pubbliku jew membru tal-Kamra tad-Deputati jew persuna li dwarha japplika xi artikolu minn dawk imsemmija skond kull disposizzjoni ta]t dan ilKodi`i jew ta]t kull li[i o]ra, skond il-ka\, titqies li hija kompli`i. (2) Jekk l-uffi`jal jew impjegat pubbliku jew persuna o]ra ma jag]milx id-delitt, il-persuna li tittanta li t]ajjar lil dan l-uffi`jal jew impjegat pubbliku jew persuna o]ra biex jag]mel id-delitt te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa tliet snin. (3) Meta l-membru tal-Kamra tad-Deputati ma jag]milx iddelitt, il-persuna li tittanta li t]ajjar lil dak il-membru biex jag]mel id-delitt te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa erba snin. 121. (1) Id-disposizzjonijiet ta dan is-sub-titolu jg]oddu g]al u dwar kull persuna li tkun mog]tija jew li jkollha funzjonijiet li jkollhom xjaqsmu ma l-amministrazzjoni ta korp imwaqqaf bli[i jew xi korp ie]or li jkollu personalit [uridika distinta, jew li tkun impjegata ma dak il-korp, kif ig]oddu g]al jew dwar uffi`jal jew persuna msemmija fl-artikolu 112 jew uffi`jal jew impjegat pubbliku msemmi fl-artikolu 115. (2) L-artikoli minn 115 sa 117, l-artikolu 119 u ta l-artikolu 120(1) u (2) jg]oddu g]al u dwar [urati kif ig]oddu g]al jew dwar uffi`jal jew impjegat pubbliku msemmi fl-artikolu 115. (3) Id-disposizzjonijiet ta dan is-sub-titolu dwar xi uffi`jal jew persuna msemmija fl-artikolu 112 jew xi uffi`jal jew impjegat p u b b lik u m s em m ij a f l- a rt ik o lu 11 5 g ] an d h om ik u n u wk o ll japplikaw g]al u dwar kull impjegat jew persuna o]ra meta dawn ikunu qed imexxu jew ja]dmu f xi kapa`it g]al jew f isem xi persuna naturali jew [uridika li tkun qed ta]dem fis-settur privat li xjentement, matul l-attivitajiet kummer`jali tag]ha, sew bmod dirett sew permezz ta xi intermedjarju u bi ksur ta dmirijiet tag]ha, [[ib ru]ha bxi mod minn dawk li hemm provdut dwarhom fdawk l-artikoli:
Korruzzjoni ta [urati u persuni o]ra. Emendat: VI. 1871.7. Sostitwit: IV. 1974.7. Emendat: III. 2002.28; XIII. 2002.10; III. 2004.75. Korruzzjoni ta membru tal-Kamra tad-Deputati. Mi\jud: IV. 1974.5. Emendat: XLIX. 1981.4; XIII. 2002.10; III. 2004.73. Ka\ijiet li g]alihom ting]ata l-piena ta linterdizzjoni [enerali. Emendat: XLIX. 1981.4. Piena g]al min jikkorrompi uffi`jal jew impjegat pubbliku. Mi\jud: I. 1903.3. Sostitwit: IV. 1974.6. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2004.74.

60

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

I\da g]all-finijiet ta dan is-subartikolu l-fra\i "ksur ta dmirijiet" tinkludi kull im[ieba mhux leali li tikkostitwixxi ksur ta xi dmir statutorju, jew, skond il-ka\, ksur tar-regolamenti jew struzzjonijiet professjonali, li jkunu japplikaw fi ]dan il-kummer` inkwistjoni. (4) Id-disposizzjonijiet ta dan is-sub-titolu g]andhom ukoll japplikaw g]al kull m[ieba li tinkwadra fid-deskrizzjonijiet murija fid-disposizzjonijiet ta dan is-sub-titolu u fejn ikun hemm involut: (a ) uffi`jal pubbliku jew impjegat ta xi Stat barrani inklu\ xi membru ta xi assemblea domestika ta xi Stat barrani li te\er`ita setg]at le[islattivi jew amministrattivi; jew (b ) xi uffi`jal jew impjegat, jew xi impjegat ie]or bkuntratt, ta xi organizzazzjoni jew korp internazzjonali jew sovranazzjonali jew ta xi istituzzjoni jew korp tieg]u, jew xi persuna o]ra li tkun qed taqdi funzjonijiet li jikkorrispondu g]al dawk li jitwettqu minn xi uffi`jal, impjegat jew impjegat bkuntratt b]al dawk; jew (`) xi membru ta assemblea parlamentari ta xi organizzazzjoni internazzjonali jew sovranazzjonali; jew (d ) xi detentur ta kariga [udizzjarja jew xi uffi`jal ta xi qorti internazzjonali; jew (e) xi membru, uffi`jal jew impjegat ta Kunsill Lokali; (f) xi persuna msemmija fil-paragrafi pre`edenti u r-reat ikun sar barra minn Malta minn `ittadin ta Malta jew minn resident permanenti fMalta; G]all-finijiet ta dan il-paragrafu, "resident permanenti" g]andha l-istess tifsira mog]tija lilha bilproviso ta l-artikolu 5(1)(d ); (g ) b]ala l-persuna li kkommettiet ir-reat, xi persuna msemmija fil-paragrafu (b ) u l-organizzazzjoni, istituzzjoni jew korp li jkun ikollu s-sede prin`ipali tieg]u fMalta: I\da: meta l-persuna involuta tkun persuna msemmija fil-paragrafi ( a ), (b ), (d ) jew (e ) g]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 115, 116, 117 u 120; u (ii) meta l-persuna involuta tkun persuna msemmija fil-paragrafu (` ) g]andhom japplikaw iddisposizzjonijiet ta l-artikoli 118 u 120.
Meta persuna tu\a l-influwenza li jkollha. Mi\jud: III. 2002.29. Emendat: VI. 2007.2; XXXI. 2007.8.

(i)

121A. (1) Kull min iwieg]ed, jag]ti jew joffri, sew bmod dirett sew indirett, xi vanta[[ mhux xieraq lil xi persuna o]ra li tasserixxi jew tikkonferma li huwa jew hija jkunu kapa`i li jag]mlu xi influwenza mhux xierqa fuq il-mod kif tidde`iedi xi persuna li hemm imsemmija fl-artikoli pre`edenti ta dan is-sub-titolu, sabiex i[ieg]el lil dik il-persuna o]ra teser`ita dik l-influwenza, sew jekk

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

61

dak il-vanta[[ mhux xieraq ikun g]al dik il-persuna o]ra jew g]al x i ] ad d i e ] o r, g ] an d u , m et a j in s a b ] a t i , j e ] e l i l- p i e n a t a pri[unerija g]al \mien minn tliet xhur sa tmintax-il xahar. (2) Kull min jitlob, jir`ievi jew ja``etta xi offerta jew weg]da ta xi vanta[[ mhux xieraq g]alih innifsu jew g]al xi ]add ie]or bil-g]an li jeser`ita xi influwenza mhux xierqa b]alma hemm imsemmi fis-subartikolu (1) je]el, meta jinsab ]ati, il-piena stabbilita fdak is-subartikolu. (3) Ir-reati msemmija fis-subartikoli (1) u (2) jkunu saru g]alkollox sew jekk il-kapa`it? allegata li ssir influwenza mhux xierqa kienet jew ma kienetx te\isti, sew jekk l-influwenza tkun jew ma tkunx saret u sew jekk l-influwenza preti\a twassal jew ma twassalx g]ar-ri\ultat inti\. 121B. Kull min, bil-]sieb li jag]mel, ja]bi jew juri ]a[a bo]ra dwar xi reat ta]t l-artikoli pre`edenti ta dan is-sub-titolu, jo]loq jew ju\a xi fattura jew xi dokument jew record ta kontabilit ie]or li jkun fih informazzjoni falza jew mhux kompleta jew jommetti bmod mhux le[ittimu milli jirre[istra xi ]las, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet xhur sa tmintax-il xahar ming]ajr pre[udizzju g]al kull piena o]ra li jista je]el ta]t xi disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra. 121~. Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5, il-qrati ta Malta g]andhom ukoll ikollhom [urisdizzjoni fuq irreati stabbiliti fdan is-sub-titolu meta: (a ) biss parti mill-azzjoni li tikkostitwixxi l-esekuzzjoni tar-reat tkun saret [ewwa Malta; jew (b ) min jag]mel ir-reat ikun `ittadin jew residenti permanenti fMalta, uffi`jal pubbliku jew impjegat ta Malta jew membru tal-Kamra tar-Rappre\entanti jew ta Kunsill Lokali; jew (` ) ir-reat ikun jinvolvi uffi`jal pubbliku jew impjegat ta Malta jew persuna li tkun membru tal-Kamra tarRappre\entanti jew ta Kunsill Lokali; jew (d ) ir-reat ikun jinvolvi xi persuna minn dawk li g]alihom hemm riferenza fl-artikolu 121(4)(b ), (` ) jew (d ) u dik il-persuna tkun fl-istess ]in `ittadin jew resident permanenti fMalta skond it-tifsira mog]tija flartikolu 5(1)(d ). 121D. Meta l-persuna li tinsab ]atja ta reat ta]t dan it-titolu tkun id-direttur, il-manager, is-segretarju jew xi uffi`jal prin`ipali ie]or ta korp mag]qud jew tkun persuna li jkollha setg]a ta rappre\entanza ta tali korp jew ikollha awtorit li tie]u de`i\jonijiet f isem dak il-korp jew ikollha awtorit li teser`ita kontroll fi ]dan dak il-korp u r-reat li dik il-persuna tkun instabet ]atja dwaru jkun sar g]all-benefi``ju, sew f parti sew g]alkollox, ta dak il-korp mag]qud, dik il-persuna g]andha g]all-finijiet ta dan it-titolu titqies b]ala li tkun vestita bir-rappre\entanza legali ta l-istess korp mag]qud li jista je]el il-]las ta multa ta mhux inqas minn elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu
Responsabbilt ta korp mag]qud g]al reati ta]t dan ittitolu. Mi\jud: III. 2002.29. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Reati li g]andhom xjaqsmu malkontabilit. Mi\jud: III. 2002.29. Emendat: VI. 2007.3.

{urisdizzjoni. Mi\jud: III. 2002.29. Emendat: XIII. 2002.10.

62

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(1,164.69) u mhux iktar minn miljun u mija u erbg]a u sittin elf u sitt mija u sitta u tmenin euro u sebg]in `ente\mu (1,164,686.70).
Applikabbilt ta lartikolu 248E(4) tal-Kodi`i. Mi\jud: XXXI. 2007.9.

121E. Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 248E(4) ta dan il-Kodi`i g]andhom japplikaw mutatis mutandis g]al persuna li tkun instabet ]atja tar-reati ta]t dan is-sub-titolu.

FUQ ABBU|I TA AVUKATI U PROKURATURI LEGALI

Eg]mil ]a\in fle\er`izzju talprofessjoni minn avukati jew minn prokuraturi legali.

122. L-avukat jew il-prokuratur legali illi, wara li jkun [a beda jiddefendi wa]da mill-partijiet, fl-istess kaw\a, jew fkaw\a o]ra li fiha tkun imda]]la l-istess kwistjoni u interess, ig]addi, kontra listess parti jew kontra l-persuni li jkollhom jeddijiet minnha, ming]ajr il-kunsens ta dik il-parti jew ta dawk il-persuni, g]addifi\a tal-parti l-o]ra, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena tal-multa, u linterdizzjoni temporanja mill-e\er`izzju tal-professjoni tieg]u g]al \mien minn erba xhur sa sena. 123. L-avukat jew il-prokuratur legali li jittradixxi l-interessi tal-klijent tieg]u, bmod illi, min]abba l-eg]mil jew nuqqas qarrieqi tieg]u, il-klijent jitlef il-kaw\a, jew jitlef xi jedd bilpreskrizzjoni, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa tmintax-il xahar, u l-interdizzjoni perpetwa mille\er`izzju tal-professjoni tieg]u.

Tradiment ta linteressi talklijent. Emendat: XLIX. 1981.4.

FUQ L-ABBU|I TA UFFI~JALI U IMPJEGATI PUBBLI~I FL-AMMINISTRAZZJONI PUBBLIKA

Interess privat fa[[udikazzjonijiet, e``.

124. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, bid-dieher jew bilm o ] bi je w b il - m ezz t a p er s un a o ]r a , ji e]u in ter es s p r iv at fa[[udikazzjoni, appalt, jew amministrazzjoni, sewwa jekk ikollu g]al kollox jew f parti t-tri[ija jew is-sorveljanza tag]hom, kif ukoll jekk kellu din it-tri[ija jew sorveljanza fi\-\mien li la[[udikazzjoni, l-appalt, jew l-amministrazzjoni nbdew, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur, u linterdizzjoni perpetwa tal-kariga jew impieg tieg]u pubbliku. 125. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi jie]u interess privat f aff a r i l i d w a r h a j k u n i n k ar i g a t j a g ] t i o r d n i j i e t, j a g ] m e l likwidazzjonijiet, ran[amenti jew ]lasijiet ta kull xorta li jkunu, je]el, meta jinsab ]ati, il-pieni msemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan. 126. Kemm-il darba, fil-ka\ijiet imsemmija fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan, tkun ukoll saret ]sara bqerq lillamministrazzjoni illi mag]ha l-affari jkollha xtaqsam, il-piena tku n ta p ri[u nerija m inn tm in tax -il x ah ar sa tliet sn in , blinterdizzjoni stabbilita fdawk l-artikoli. 127. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, g]al xi vanta[[ privat tieg]u jew g]all-benefi``ju ta xi persuna jew entit o]ra, jag]mel u\u ]a\in minn flejjes tal-Gvern jew tal-privat, karti ta kreditu jew dokumenti, titoli, atti jew ]wejje[ mobbli, illi jkunu

Interess privat fg]oti ta ordnijiet e``.

~irkostanza aggravanti. Emendat: XLIX. 1981.4.

Serq minn uffi`jal jew impjegat pubbliku. Emendat: XLIX. 1987.4; XXXI. 2007.10.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

63

[ew fdati lilu min]abba l-kariga jew impieg tieg]u, jew jisraqhom, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa sitt snin, u l-interdizzjoni [enerali perpetwa.
FUQ ABBU|I LI G}AND}OM XJAQSMU MAL-}ABS

128. Kull kustodju jew karzrier li jda]]al pri[unier il-]abs ming]ajr warrant jew ordni legali ta persuna li jkollha bli[i ssetg]a li to]ro[ dak il-warrant jew ordni, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur. 129. (1) Kull kustodju jew karzrier li jissu[[etta persuna ta]t il-kustodja tieg]u g]al atti arbitrarji jew restrizzjonijiet mhux permessi mir-regolamenti tal-]abs, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan. (2) Meta r-restrizzjonijiet jew l-atti arbitrarji hawn fuq imsemmija jkunu jikkostitwixxu minnhom infushom delitt li j[ib listess piena jew piena akbar, g]andha ting]ata dik il-piena bi\\ieda ta grad. 130. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, bla setg]a jew ming]ajr b\onn, i\omm, jew i[ieg]el li tin\amm persuna taht arrest, f post li mhux ma]tur b]ala ]abs pubbliku, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur jew ilmulta.
RIFJUT TA SERVIZZ LI BLI{I G}ANDU JING}ATA

Kustodju jew karzricr li jie]u pri[unier bkustodja ming]ajr warrant. Atti arbitrarji jew restrizzjonijiet minn kustodji jew karzriera. ~irkostanza aggravanti.

Nies ta]t arrest mi\mumin fpost li mhuwiex ]abs pubbliku.

131. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li jkollu ta]t l-ordnijiet tieg]u l-forza tal-Pulizija `ivili u illi, wara li jkun [ie msejja] skond il-li[i minn awtorit kompetenti, jonqos li jag]ti l-g]ajnuna ta dik il-forza, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sitt xhur. 132. Kull [urat, xhud jew perit illi, biex ma jag]tix g]ajnuna lill-awtorit kompetenti li titolbu din il-g]ajnuna, jew b]ala ra[uni talli jkun naqas li jidher quddiem dik l-awtorit , i[ib sku\a li ti[i ippruvata falza, je]el, meta jinsab ]ati, barra mill-piena talli jkun naqas li jidher, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur.
FUQ ABBU|I TA AWTORIT , U FUQ KSUR TA DMIRIJIET LI G}ANDHOM XJAQSMU MA KARIGA PUBBLIKA

Rifjut ta servizz li bli[i g]andu jing]ata.

Sku\a falza mi[juba minn [urat, xhud jew perit.

Emendat: VI. 1899.3. Kxif ta sigrieti uffi`jali. Mi\jud: VI. 1899.4. Emendat: I. 1903.4.

133. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li jikkomunika jew jippubblika dokument jew fatt li jkun [ie fdat lilu jew li jkun [ie mag]ruf minnu min]abba l-kariga jew impieg tieg]u, u illi g]andu jibqa sigriet, jew illi bxi mod ig]in biex ji[i mag]ruf, meta l-fatt ma jkunx jikkostitwixxi fih innifsu delitt aktar gravi, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn sena jew il-multa. 134. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi jkun [ie mke``i, interdett jew sospi\, u illi, wara li jkun [ie mg]arraf skond il-li[i bdaqshekk, ikompli fl-e\er`izzju tal-kariga jew impieg tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur.

Uffi`jal jew impjegat pubbliku li jkompli kontra lli[i fil-kariga jew impieg tieg]u.

64

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Uffi`jal pubbliku li ma j]allix li ti[i esegwita l- li[i. Emendat: XLIX. 1981.4. D]ul fdar kontra l-li[i minn uffi`jal pubbliku. Emendat: VI. 1871.8.

135. Kull depo\itarju ta l-awtorit pubblika illi, bmezzi kontra l-li[i miftehmin ma persuni o]ra, ma j]allix li l-li[i ti[i esegwita, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa tliet snin. 136. (1) Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, ta]t il-libsa tal-kariga jew im pieg tieg]u, jid]ol, barra minn fil-ka\ijiet permessi mil-li[i, jew ming]ajr ma j]ares il-formalitajiet me]tie[a mil-li[i, fid-dar, jew bini ie]or jew re`int ta ]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur jew il-multa jew l-ammenda. (2) Jekk ji[i ippruvat li dan id-d]ul sar g]al xi skop kontra lli[i jew g]al xi interess privat, il-]ati je]el il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tnax-il xahar. 137. Kull ma[istrat illi, fxi ]a[a li taqa ta]t is-setg]a tieg]u, jonqos jew jirrifjuta li jag]ti widen g]al ilment le[ittimu li jsir biex juri li xi ]add jinsab mi\mum kontra l-li[i, u kull uffi`jal talPulizija Esekuttiva illi, meta jsirlu ilment b]al dan, ma jurix li ta lill-awtorit superjuri rapport ta dak l-ilment fi\-\mien ta erbg]a u g]oxrin sieg]a, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur. 138. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li, dolo\ament, bi ksur tad-dmirijiet tieg]u, jag]mel jew jonqos li jag]mel xi att mhux imsemmi fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, btag]kis jew bi ]sara ta ]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn tliet xhur jew il-multa: I\da, il-qorti tista, fil-ka\ijiet ]fief, tag]ti l-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet.

~irkostanzi aggravanti.

Ma[istrat jew uffi`jal tal-Pulizija li jonqos jew jirrifjuta li jag]mel xi dmirijiet.

Ksur dolu\ ta dmirijiet uffi`jali. Emendat: V. 1868.5; VI. 1871.9; I. 1903.5.

~irkostanza aggravanti.

139. Jekk l-att ta ]sara jew ta tag]kis ikun wie]ed minn dawk imsemmijin fl-artikoli 86, 87, 88 u 89, il-]ati je]el il-pieni stabbiliti fdawk l-artikoli rispettivament, mi\juda bi grad. 139A. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku jew kull persuna o]ra li tkun qeg]da ta[ixxi fkapa`it uffi`jali li xjentement tinfli[[i fuq persuna u[ieg] jew tbatija gravi, sew fi\ika sew mentali (a ) sabiex tikseb ming]and dik il-persuna jew ming]and terza persuna xi tag]rif jew stqarrija; jew (b ) sabiex tikkastiga lil dik il-persuna g]al xi att li hi jew terza persuna tkun wettqet jew tkun suspettata li wettqet; jew (`) sabiex tbe\\a lil dik il-persuna jew terza persuna jew i[[ieg]el lil dik il-persuna jew terza persuna li tag]mel, jew li tonqos li tag]mel, xi att; jew (d ) g]al kull ra[uni li tkun ba\ata fuq diskriminazzjoni ta liema xorta tkun, te]el, meta tinstab ]atja, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn ]ames sa disa snin: I\da ma hemmx reat meta l-u[ig] jew it-tbatija tirri\ulta biss minn sanzjonijiet jew mi\uri le[ittimi, jew tkun inerenti fihom

Tortura u trattament jew piena o]ra krudila, inumana jew degradanti. Mi\jud: XXIX. 1990.5.

KODII KRIMINALI jew in`identali g]alihom:

[ K AP. 9.

65

I\da wkoll, ebda ]a[a fdan l-artikolu ma tolqot lapplikabilit ta disposizzjonijiet o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra li jipprovdu g]al piena og]la. 140. Fil-ka\ijiet ikkontemplati fl-artikoli 133 sal-139 inklu\ivament, il-qorti tista, mal-piena hemm fihom imsemmija, i\\id il-piena ta l-interdizzjoni [enerali, temporanja jew perpetwa.
|ieda tal-piena ta l-interdizzjoni.

DISPOSIZZJONI GENERALI LI TAPPLIKA G}ALL-UFFI~JALI PUBBLI~I

Sostitwita: III. 2002.30. Disposizzjoni [enerali. Emendat: IX. 1859.10.

141. Barra mill-ka\ijiet li fihom il-li[i tg]id espressament liema huma l-pieni li g]andhom jing]ataw g]ar-reati li jsiru minn uffi`jali jew impjegati pubbli`i, kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li jsir ]ati ta reat ie]or li huwa kellu jissorvelja biex ma jsirx jew li min]abba l-kariga tieg]u huwa kellu d-dmir li jimpedixxi, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena stabbilita g]al dak ir-reat, mi\juda bi grad.

Sub-titolu V
FUQ IL-VJOLAZZJONI TA ARKIVJI PUBBLI~I, UFFI~~JI PUBBLI~I, POSTIJET TA KUSTODJA PUBBLIKA U MONUMENTI PUBBLI~I FUQ IL-KSUR TA SI{ILLI, U SERQ TA DOKUMENTI JEW DEPO|ITI MILL-ARKIVJI PUBBLI~I JEW MINN UFFI~~JI PUBBLI~I O}RA

142. (1) Kull minn jikser si[ill imwa]]al bordni ta l-awtorit pubblika, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur. (2) Jekk fdan il-ksur tkun tinda]al it-traskura[ni tal-kustodju, dan, g]all-fatt biss tat-traskura[ni, je]el l-istess piena msemmija fis-subartikolu (1). (3) Fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, il-qorti tista minflok il-piena hawn fuq imsemmija, tag]ti l-piena tal-multa. 143. Kull serq li jsir bi ksur ta si[illi mwa]]lin bordni ta lawtorit pubblika, jitqies b]ala serq ikkwalifikat bil-mezz ta "ksur". 144. (1) Kull min jie]u bqerq, jiddistru[[i, ma j]allix s]a] jew jisraq dokumenti, pro`essi jew karti o]ra, re[istri, atti jew xi ]wejje[ o]ra, li jkunu qeg]din fl-arkivji pubbli`i, jew f uffi``ji o]ra pubbli`i, jew li jkunu mog]tija fidejn depo\itarju jew uffi`jal ie]or pubbliku min]abba l-kariga tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta multa ta mhux inqas minn erba mija u ]amsa u sittin euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (465.87) u mhux i\jed minn tlieta u g]oxrin elf mitejn u tlieta u disg]in euro u tlieta u sebg]in `ente\mu (23,293.73) jew il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa seba snin jew dik il-multa u pri[unerija flimkien.

Ksur ta si[illi.

Traskura[ni talkustodju.

Serq ikkwalifikat bi "ksur".

Serq, e``., ta dokumenti e``., minn postijiet ta depo\itu pubbliku. Emendat: XLIX. 1981.4; V. 2005.37; A.L. 407 ta l2007.

66

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Traskura[ni ta uffi`jali.

(2) Jekk fdan tkun tinda]al it-traskura[ni ta l-arkivisti, re[istraturi, kan`illieri, nutari jew uffi`jali o]ra, huma je]lu, g]allfatt biss tat-traskura[ni, meta jinsabu ]atja, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sitt xhur jew il-multa. (3) Meta l-qirda, mutilazzjoni, ]sara, jew bidla ta xi ]a[a minn dawk imsemmija fis-subartikolu (1) issir min]abba fnuqqas ta prudenza, negli[enza, nuqqas ta ]ila fseng]a jew professjoni jew min]abba fin-nuqqas ta osservanza ta xi regolament, il-]ati jista je]el multa ta mhux i\jed minn disat elef tliet mija u sbatax-il euro u disg]a u erbg]in `ente\mu (9,317.49) jew pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet snin jew dik il-multa u pri[unerija flimkien.

~irkostanza aggravanti ta "vjolenza". Emendat: XLIX. 1981.4. Min jirtira bqerq ittri u pakketti. Emendat: XLIX. 1981.4. Min bil-qerq i\omm, e``., pakketti jew pakki postali. Emendat: V. 1868.6; XVI. 1900.136; XLIX. 1981.4. Ftu] bla jedd ta ittri, e``., minn uffi`jali tal-posta. Emendat: XLIX. 1981.4. Qirda ta ittri, e``., minn uffi`jali talposta. Emendat: XLIX. 1981.4. Piena i\jed gravi fil-ka\ ta uffi`jali pubbli`i.

145. Meta xi wie]ed mid-delitti msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu jsir bi vjolenza fuq il-persuna, il-]ati je]el ilpiena ta pri[unerija minn sentejn sa sitt snin. 146. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

147. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

148. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

149. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

150. Barra minn fil-ka\ijiet ta traskura[ni msemmijin flartikoli 142 u 144, kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li, flesekuzzjoni tad-dmirijiet tieg]u, ikun awtur f wie]ed mid-delitti msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu jew konniventi fihom, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena stabbilita g]ad-delitt, mi\juda bi grad, u l-piena ta l-interdizzjoni [enerali perpetwa.

FUQ IL-VJOLAZZJONI TA POSTIJIET TA KUSTODJA PUBBLIKA, FUQ IL-}ARBA TA ARRESTATI JEW SUSPETTI JEW IKKUNDANNATI U FUQ }ABI TA }ATJIN
}arba sempli`i ta ikkundannat. Sostitwit: VII. 1999.6.

151. Kull ikkundannat u kull pri[unier ie]or li jinsab ]ati ta ]arba sempli`i mill-]abs jew mill-kustodja tal-persuna jew talpersuni nkarigati mill-kustodja tieg]u, je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux inqas minn sitt xhur i\da mhux i\jed minn sena. Fdan l-artikolu ''pri[unier'' tfisser kull persuna li tkun mi\muma f ]abs u tinkludi pri[unier filwaqt li jkun qed jin[arr

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

67

g]al jew minn ]abs g]al ie]or jew filwaqt li jkun qieg]ed ta]t kura jew osservazzjoni fxi sptar. 152. Kull pri[unier li jinsab ]ati li ]arab minn post ta kustodja jew ta piena jew minn xi sptar fejn ikun qieg]ed g]all-kura jew osservazzjoni, jew mill-kustodja tal-persuna jew persuni nkarigati mill-kustodja tieg]u, je]el, meta biex ja]rab issir vjolenza fuq xi persuna, jew bi ksur tal-postijiet imsemmija, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa erba snin, bla ]sara g]al kull piena o]ra li g]aliha jista jkun su[[ett ta]t xi disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra. Fdan l-artikolu ''pri[unier'' g]andha l-istess tifsira li ng]atat fl-artikolu 151. 153. Meta l-]arba ta arrestat jew ikkundannat issir bi traskura[ni jew bnuqqas ta ]sieb tal-persuna li lilha jkunu fdati lkustodja, il-g]assa jew it-trasport tieg]u, il-persuna li jkollha dan linkarigu te]el, meta tinsab ]atja (a ) jekk min ja]rab ikun imputat jew ikkundannat g]al delitt su[[ett g]all-piena mhux akbar minn sentejn pri[unerija, inkella jkun ta]t kustodja legali g]al kull ]a[o]ra li ma hix delitt, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur; (b ) jekk min ja]rab ikun imputat jew ikkundannat g]al delitt su[[ett g]all-piena akbar minn sentejn pri[unerija i\da mhux akbar minn ]ames snin, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sitt xhur; (` ) jekk min ja]rab ikun imputat jew ikkundannat g]al delitt su[[ett g]all-piena akbar minn ]ames snin pri[unerija, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sena. 154. Meta l-]arba ta l-arrestat jew ikkundannat issir bilkonnivenza jew bil-korruzzjoni ta dawk li lilhom ikunu fdati lkustodja, il-g]assa jew it-trasport tieg]u, il-persuna li jkollha dan linkarigu, fil-ka\ijiet imsemmijin fil-paragrafi ( a ), ( b ) u ( ` ) ta la]]ar artikolu qabel dan, te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija g]a\-\mien li, g]al kull ka\, hu stabbilit f dawk ilparagrafi, mi\juda grad u l-piena ta l-interdizzjoni [enerali perpetwa. 155. Il-pieni stabbiliti fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan ji\diedu bi grad, meta l-]arba ssir bwie]ed mill-mezzi msemmijin flartikolu 152, jew billi ji[u mda]]lin fil-post ta kustodja jew ta piena, g]odod jew armi sabiex jg]inu l-]arba. 156. Kull min, g]ad li ma jkunux lilu fdati l-kustodja, il-g]assa jew it-trasport ta arrestat jew ta ikkundannat, ig]in il-]arba tieg]u jew ikun kompli`i fiha, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena stabbilita g]al dawk li jkollhom dak l-inkar igu u li jkunu konniventi, imnaqqsa grad: I\da, fil-ka\ijiet imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, il]ati je]el l-istess piena stabbilita g]al dawk li jkollhom dak lKonnivenza, e``., ta persuna li jkollha l-kustodja, e``., tal-persuna li ta]rab. Emendat: XXI. 1971.16; XLIX. 1981.4. Traskura[ni jew nuqqas ta ]isieb ta min tkun lilu fdata l-kustodja, e``., tal-persuna li ta]rab. Emendat: XXI. 1971.15; XLIX. 1981.4. }arba bi ksur. Sostitwit: VII. 1999.6.

~irkostanzi aggravanti.

Kompli`it ta persuni li ma tkunx lilhom fdata lkustodja, e``., talpersuna li ta]rab. Emendat: IX. 1982.2.

68

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

inkarigu u li jkunu konniventi.

G]ajnuna lil delinkwenti biex ja]arbu minn Malta. Emendat: XXI. 1971.17; II. 1973.2; XLIX. 1981.4.

157. Kull min xjentement jag]ti l-mezz sabiex issir il-]arba minn Malta, ta persuna akku\ata bdelitt jew ta arrestat jew ta ikkundannat g]al delitt, inkella ta persuna li tkun ta]t mandat ta arrest g]al delitt, jew ta persuna li tkun g]amlet delitt, g]ad li din il-persuna tkun g]adha mhix ikkundannata, arrestata jew ta]t mandat ta arrest, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk dak id-delitt, rigward min ja]rab, ma jkunx su[[ett g]all-piena ta i\jed minn sentejn pri[unerija, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur; (b ) jekk dak id-delitt, rigward min ja]rab, ikun su[[ett g]all-piena ta i\jed minn sentejn imma mhux aktar minn ]ames snin pri[unerija, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sitt xhur; (`) jekk id-delitt, rigward minn ja]rab, ikun su[[ett g]allpiena ta i\jed minn ]ames snin pri[unerija, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sena.

Ri`ettazzjoni ta delinkwenti. Emendat: VIII. 1857.1; XXI. 1971.18; XLIX. 1981.4.

158. Kull min, xjentement, jilqa g]andu jew i[ieg]el lil ]addie]or li jilqa g]andu persuna li kontra tag]ha jkun hemm ordni ta arrest g]al reat su[[ett g]all-piena ta pri[unerija g]al aktar minn tliet xhur, inkella li l-Pulizija Esekuttiva tkun tfittex sabiex tarrestaha g]al dak ir-reat, jew li tkun ]arbet wara li tkun [iet arrestata g]al dak ir-reat, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlett ijiem sa tliet xhur. 159. I\da l-mara u r-ra[el, l-axxendenti u d-dixxendenti, l-a]wa subien u bniet, missier il-mara u misser ir-ra[el, omm il-mara u omm ir-ra[el, \ew[ il-bint u mart l-iben, iz-zijiet u n-neputijiet, u lkunjati tal-ma]rubin jew ta dawk li ji[u milqug]a, huma me]lusa mill-pieni stabbiliti fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan. 160. Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 151 sal-159 inklu\ivament ig]oddu fil-ka\ ta ]arba ta persuni, mi\muma skond il-li[i, minn lok ma]tur g]all-kustodja tag]hom.

}elsien mill-piena.

}arba minn postijiet ta kustodja. Mi\jud: I. 1903.6.

FUQ IL-}SARAT FMONUMENTI PUBBLI~I

}sara filmonumenti, e``. Emendat: III. 2002.31; A.L. 407 ta l2007.

161. Kull min ikisser, i[arraf, jisfigura jew bxi mod ie]or jag]mel ]sara lil monumenti, statwi jew o[[etti o]ra ta arti, li qeg]din g]all-vanta[[ tal-pubbliku jew g]a\-\ina pubblika, u li jkunu [ew imwaqqfin mill-awtorit pubblika, jew bis-setg]a tag]ha, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sena jew multa ta mhux i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37): I\da l-qorti tista, fil-ka\ijiet ]fief, tapplika wa]da jew o]ra mill-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

69

162. Kull min isir ]ati ta vjolazzjoni ta oqbra, jew ta postijiet ta dfin, mag]rufin b]ala hekk minn kul]add, je]el il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tmintax-il xahar jew multa ta mhux i\jed minn elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69).

Vjolazzjoni ta oqbra. Emendat: III. 2002.32; A.L. 407 ta l2007.

Titolu IV
FUQ ID-DELITTI KONTRA S-SENTIMENT RELI{JU|
Mi\jud: XXVIII. 1933.1. Tkasbir tarReli[jon Kattolika Apostolika Romana. Mi\jud: XXVIII. 1933.2.

163. Kull min bi kliem, b[esti, bkitba, stampata jew le, bi stampi jew bxi mezz ie]or vi\ibbli, ikasbar pubblikament irReli[jon Kattolika Apostolika Rumana, illi hija r-reli[jon ta Malta, inkella joffendi r-Reli[jon Kattolika Apostolika Rumana billi jkasbar lil dawk li huma ta din ir-reli[jon jew lill-ministri tag]ha, jew kull ]a[a li tkun o[[ett ta devozzjoni tar-reli[jon Kattolika Rumana jew li tkun ikkonsagrata jew iddestinata biss g]ad-devozzjoni ta din ir-reli[jon, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur. 164. Kull min jag]mel xi wie]ed mill-atti msemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan kontra reli[jon o]ra tollerata mil-li[i, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur. 165. (1) Kull min ma j]allix li ssir jew ifixkel funzjoni, `erimonja, jew servizz reli[ju\ tar-Reli[jon Kattolika Apostolika Rumana jew ta reli[jon o]ra tollerata mil-li[i, illi jsiru bilg]ajnuna ta ministru tar-reli[jon jew f lok ta qima jew f lok pubbliku jew miftu] g]all-pubbliku, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija mhux i\jed minn sena. (2) Jekk id-delitt isir bi vjolenza jew theddid kontra l-persuna, il-piena tkun ta pri[unerija minn sitt xhur sa sentejn.

Tkasbir ta reli[jonijiet o]ra tollerati mil-li[i. Mi\jud: XXVIII. 1933.2. Tfixkil ta servizzi reli[ju\i. Mi\jud: XXVIII. 1933.2.

Titolu V
FUQ ID-DELITTI KONTRA L-FIDU~JA PUBBLIKA

Sub-titolu I
FUQ IL-FALSIFIKAZZJONI TA KARTA, TA TIMBRI U TA SI{ILLI

166. (1) Kull min jiffalsifika obbligazzjoni tal-Gvern ta somom li jkunu ng]ataw bself lill-Gvern, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet snin sa ]ames snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) L-istess piena ti[i mog]tija jekk il-falsifikazzjoni tkun tikkonsisti fi f tu] ta kreditu dwar dan is-self fil-kotba tatTe\orerija tal-Gvern.

Falsifikazzjoni ta obbligazzjonljiet tal-Gvern. Emendat: XII. 1913.4; XLIX. 1981.4.

70

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(3) Jekk il-falsifikazzjoni tkun tikkonsisti f[ira ta obbligazzjoni vera tal-Gvern, l-akku\at je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa erba snin, birreklu\joni jew ming]ajrha.
Falsifikazzjoni ta dokumenti. Emendat: XII. 1913.5; XLIX. 1981.4.

167. (1) Kull min jiffalsifika `edula, polza, ordni, jew dokumenti o]ra, illi meta ji[u pre\entati wie]ed jista jir`ievi bihom ]las, jew jie]u l-kunsinna ta o[[etti, jew ji[bor depo\itu jew rahan minn uffi``ju pubbliku, jew minn bank jew stabbiliment pubbliku ie]or imwaqqaf jew mag]ruf bxi att pubbliku tal-Gvern, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa erba snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) L-istess piena ti[i mog]tija jekk id-delitt isir billi ti[i i f f a l s i f i k a t a p a r t i t a f i l - k o t b a t a d a k l - u ff i ` ` j u , b a n k j e w stabbiliment ie]or, li jkollha xtaqsam mal-]las, o[[etti, depo\iti, jew rahan hawn fuq imsemmijin. (3) Meta l-falsifikazzjoni tkun tikkonsisti fil-[ira biss ta `eduli, poloz, ordnijiet jew dokumenti li jkunu veri, l-akku\at je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha.

Falsifikazzjoni ta obbligazzjonljiet tal-Gvern u dokumenti minn uffi`jali pubbli`i. Emendat: IV. 1882.1.

168. (1) Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, babbu\ talkariga jew impieg tieg]u, isir ]ati ta wie]ed mid-delitti msemmijin fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena stabbilita f dawk l-artikoli g]al dak id-delitt, mi\juda bi grad. (2) L-istess piena ti[i mog]tija lil kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi xjentement jo]ro[ mill-[did ordni g]all-]las ta flus jew xi wie]ed mid-dokumenti msemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, wara li jkun sar il-]las jew il-kunsinna ta l-o[[etti li jistg]u jittie]du bil-pre\entata ta dak l-ordni jew dokument.

U\u ta obbligazzjonijiet tal-Gvern jew ta dokumenti foloz. Falsifikazzjoni ta atti tal-Gvern, [udizzjarji, jew uffi`jali. Emendat: XXVII. 1975.14; XLIX. 1981.4.

169. Kull min xjentement jag]mel u\u minn wa]da mill-karti msemmijin fl-artikoli 166, 167 u 168, je]el, meta jinsab ]ati, listess piena b]all-awtur. 170. (1) Kull min jiffalsifika xi att li jkun hemm fih ordni jew de`i\joni tal-Gvern ta Malta, u kull min jiffalsifika de`i\joni, digriet jew ordni ta xi qorti, im]allef, ma[istrat jew uffi`jal pubbliku, illi bihom ti[i ordnata jew mitmuma obbligazzjoni, inkella mog]ti jew mi`]ud xi jedd lil xi ]add, inkella li bihom xi persuna ti[i me]lusa jew ikkundannata fuq akku\a kriminali je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa erba snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) Kull min xjentement jag]mel u\u minn dawn l-atti, de`i\jonijiet, digrieti jew ordnijiet iffalsifikati, je]el, meta jinsab ]ati, l-istess piena b]all-awtur. (3) Jekk il-]ati tad-delitti msemmijin fdan l-artikolu jkun uffi`jal jew impjegat pubbliku li jkollu b]ala dmir tieg]u spe`jali li jikteb, jirre[istra jew li jarfa dawn l-atti, de`i\jonijiet, digrieti jew ordnijiet, il-piena ti\died bi grad.

U\u ta atti iffalsifikati.

Falsifikazzjoni ta atti jew u\u ta atti iffalsifikati minn uffi`jal jew impjegat pubbliku.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

71

171. Kull min jiffalsifika s-Si[ill Pubbliku ta Malta, jew xjentement jag]mel u\u minn dan is-si[ill iffalsifikat, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet snin sa ]ames snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. 172. (1) Kull min, barra mill-ka\ijiet imsemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan, jiffalsifika si[illi, timbri jew marki o]ra, li qeg]din sabiex jissi[illaw, jittimbraw, jimmarkaw, jawtentikaw jew ji``ertifikaw fl-isem tal-Gvern jew ta l-awtoritajiet tieg]u, dokumenti jew o[[etti, sew jekk ta proprjet pubblika jew privata, jew li jkunu qeg]din ta]t il-garanzija pubblika, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa tliet snin, birreklu\joni jew ming]ajrha. (2) Kull min xjentement jag]mel u\u minn dawn is-si[illi, timbri jew marki u kull min xjentement u ming]ajr awtorit le[ittima jkollu fil-pussess tieg]u l-imsemmija o[[etti, je]el listess piena. 173. Kull min jiffalsifika frankobolli, jew xjentement jag]mel u\u ta frankobolli iffalsifikati, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn sentejn, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. 174. (1) Kull min, ming]ajr permess spe`jali tal-Gvern, xjentement i\omm fil-pussess tieg]u frankobolli iffalsifikati, konnijiet, makni jew g]odod iddestinati g]all-fabbrikazzjoni ta frankobolli, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan. (2) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu u ta l-a]]ar artikolu qabel dan jg]oddu wkoll g]al kull frankoboll li j[ib fuqu dritt ta posta ta pajji\ stran[ier. 175. L-istess piena msemmija fl-artikolu 173 ti[i mog]tija lil kull persuna li, bla setg]a jew ra[uni skond il-li[i, (u ta din, ilprova tmiss lill-persuna akku\ata), xjentement, tixtri jew tir`ievi, jew tie]u jew ikollha fil-kustodja jew pussess tag]ha, karta li tin]adem jew tin]are[ mill-Gvern ta Malta biss, jew ta]t lordnijiet tieg]u, sabiex ti[i w\ata b]ala envelopes , faxex jew frankobolli tal-posta, u sabiex tie]u fuqha l-impressjoni ta konnijiet, pjan`i jew g]odod o]ra ipprovduti, mag]mulin jew u\ati ta]t it-tri[ija tal-Gvern g]al skopijiet postali, qabel ma din il-karta tkun [iet stampata bdik l-impressjoni u tkun [iet ma]ru[a g]allu\u tal-pubbliku. 176. Hemm il-falsifikazzjoni fis-sens ta l-artikoli 171 u 172, mhux biss meta ssir il-g]odda falza jew meta din ti[i applikata, i\da wkoll meta jsir u\u falz tal-g]odda vera. 177. Jekk il-]ati ta xi wie]ed mid-delitti msemmijin fl-artikoli 171, 172 u 176 ikun uffi`jal jew impjegat pubbliku li jkollu d-dmir tat-tri[ija, ta l-irfig], jew ta l-u\u sewwa tas-si[illi, timbri jew g]odod o]ra, il-piena ti\died bi grad.

Falsifikazzjoni tasSi[ill Pubbliku ta Malta. Emendat: XV. 1937.3; XXVII. 1975.15; XLIX. 1981.4. Falsifikazzjoni ta si[illi, timbri jew marki o]ra talGvern. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2002.33.

U\u ta si[ill, timbru jew marka iffalslfikati.

Falsifikazzjoni ta frankobolli u u\u tag]hom. Mi\jud: XVI. 1900. 137. Emendat: XLIX. 1981.4. Pussess ta frankobolli iffalsifikati, konnijiet, e``. Mi\jud: XVI. 1900.137. Emendat: XXVII. 1975.16.

Xiri jew pussess ta karta qabel ma ti[i stampata jew ma]ru[a regolarment. Mi\jud: XVI. 1900.137. Emendat: VIII. 1909.9.

Tifsir ta falsifikazzjoni tasSi[ill Pubbliku ta Malta, ta timbri, e``. Piena lill-uffi`jali pubbli`i li jiffalsifikaw isSi[ill Pubbliku ta Malta, timbri, e``.

72

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

}elsien mill-piena. Sostitwit: IX. 1982.2.

178. Kull persuna ]atja ta xi wie]ed mid-delitti msemmija flartikoli mill-166 sal-l77, it-tnejn inklu\i, tkun e\entata mill-piena jekk, qabel ma jkun [ie ikkunsmat dak id-delitt u qabel ma jinbdew xi pro`edimenti, tag]ti l-ewwel tag]rif dwaru u tikxef l-awturi ma l-awtoritajiet kompetenti.

Sub-titolu II
FUQ IL-FALSTFIKAZZJONI TA SKRITTURI O}RA PUBBLI~I JEW PRIVATI
Falsifikazzjoni ta atti minn uffi`jal pubbliku. Emendat: XLIX. 1981.4.

179. Bla ]sara tal-ka\ijiet imsemmijin fis-sub-titolu ta qabel dan, kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, fl-e\er`izzju taddmirijiet tieg]u, jag]mel falsifikazzjoni bfirem foloz, jew btibdil f atti, fi skritturi, jew f firem, jew billi jda]]al isem ta persuna mhux vera, jew bkitba mag]mula jew imni\\la fre[istri jew fatti pubbli`i o]ra, wara li jkunu [a iffurmati jew mag]luqa, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa erba snin, birreklu\joni jew ming]ajrha. 180. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, meta jikteb atti li jid]lu fid-dmirijiet tal-kariga tieg]u, ibiddel bil-qerq is-sustanza jew i`-`irkostanzi tag]hom, sew billi jni\\el pattijiet diversi minn dawk li jkunu [ew iddettati jew mag]mula mill-partijiet, kemm billi jiddikjara b]ala veri fatti foloz, jew b]ala fatti mag]rufa dawk li ma jkunux, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan jew il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa tliet snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. 181. Kull uffi`jal jew impjegat pubbliku li jo]ro[ minn ta]t idejh skrittura f forma legali, u jag]tiha b]ala kopja ta att pubbliku meta dan l-att ma jkunx je\isti, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa sentejn, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. 182. (l) Ting]ata l-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan meta l-falsifikazzjoni mill-uffi`jal jew impjegat pubbliku ssir fuq kopja legali u awtentika, billi jo]ro[ha minn ta]t idejh bissa]]a tal-kariga tieg]u, bmod kuntrarju jew xorto]ra millori[inal, ming]ajr ma l-ori[inal ikun [ie mbiddel jew meqrud. (2) Jekk il-kopja ti[i hekk ma]ru[a bi traskura[ni biss ta luffi`jal jew impjegat pubbliku, huwa je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena tal-multa. 183. Kull persuna o]ra li tag]mel falsifikazzjoni fatt awtentiku u pubbliku, jew fi skrittura kummer`jali jew ta bank privat, bfalsifikazzjoni jew btibdil fl-iskrittura jew fil-firem, billi to]loq pattijiet, disposizzjonijiet jew obbligi foloz jew ]elsien falz minn obbligi, jew billi dda]]al dawn il-pattijiet, disposizzjonijiet, obbligi jew ]elsien minn obbligi fdawk l-atti jew skritturi wara li jkunu [ew iffurmati, inkella billi \\id jew tbiddel klawsoli, dikjarazzjonijiet jew fatti, illi dawk l-atti jew skritturi kellhom ikollhom fihom jew kellhom jippruvaw, te]el, meta tinsab ]atja, il-

Tibdil bqerq fatti mag]mul minn uffi`jal pubbliku. Emendat: XLIX. 1981.4.

G]oti ta skritturi li falsament jidhru b]ala kopji ta atti pubbli`i li ma je\istux. Emendat: XLIX. 1981.4. G]oti ta kopja ta atti xorto]ra millori[inal.

Piena fka\ ta traskura[ni.

Falsifikazzjoni ta atti pubbli`i, kummer`jali jew ta bank privat minn persuna li ma tkunx uffi`jal pubbliku. Emendat: VI. 1871.10; XLIX. 1981.4.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

73

piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa erba snin, birreklu\joni jew ming]ajrha. 184. Kull persuna li xjentement tag]mel u\u minn att, kitba jew skrittura falza msemmija fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, te]el, m eta tinsab ]atja, il- pien a stabb ilita g] all-awtur talfalsifikazzjoni. 185. (l) Bla ]sara tal-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, jekk uffi`jal jew impjegat pubbliku illi, min]abba l-kariga jew l-impieg tieg]u, hu fid-dmir li jag]mel jew jag]ti dikjarazzjoni jew `ertifikat, jag]mel jew jag]ti dikjarazzjoni falza jew `ertifikat falz, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin. (2) Meta l-falsifikazzjoni ssir minn xi persuna li mhix uffi`jal jew impjegat pubbliku babbu\ ta awtorit , il-piena tkun ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn. 186. Kull min xjentement jag]mel u\u minn wie]ed middokumenti msemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, je]el, meta jinsab ]ati, l-istess piena stabbilita g]all-awtur. 187. (1) Kull min, bwie]ed mill-mezzi msemmijin fl-artikolu 179, jag]mel falsifikazzjoni fi skrittura privata li tkun tista tag]mel ]sara lil xi persuna jew i[[ib utli, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa tliet snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) Kull min xjentement jag]mel u\u minnha, je]el l-istess piena. 188. Kull min, sabiex jikseb xi vanta[[ jew benefi``ju g]alih innifsu jew g]al ]addie]or, fxi dokument ma]sub g]al xi awtorit pubblika, xjentement jag]mel dikjarazzjoni jew stqarrija falza, jew jag]ti tag]rif falz, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sentejn jew multa: I\da ebda ]a[a fdan l-artikolu ma tolqot l-applikabbilt ta xi li[i o]ra li tipprovdi g]al piena og]la.
Min xjentement jag]mel u\u minn dikjarazzjonijiet jew `ertifikati foloz. Falsifikazzjoni fi skritturi privati. Emendat: XLIX. 1981.4. Min xjentement jag]mel u\u minn dokumenti foloz.

G]oti ta dikjarazzjonijiet jew `ertifikati foloz. Emendat: VI. 1871.11; XXXVIII. 1973.3; XLIX. 1981.4.

Min xjentement jag]mel u\u minn skrittura privata falza. Dikjarazzjoni falza jew tag]rif falz lil awtorit pubblika. Mi\jud: XIII. 1980.4.

DISPOSIZZJONIJIET {ENERALI LI JG}ODDU G}AL DAN IT-TITOLU

189. Kull min jag]mel falsifikazzjoni o]ra jew xjentement jag]mel u\u minn xi dokument ie]or falsifikat, mhux imsemmija fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sitt xhur, u jekk ikun uffi`jal jew impjegat pubbliku babbu\ tal-kariga jew impieg tieg]u, il-piena tkun ta pri[unerija minn seba xhur sa sena. 189A. G]all-finijiet ta dan it-Titolu, "dokument", "g]odda", "skrittura" u "ktieb" jinkludu kull karton`ina, disc, tape, soundtrack jew mezz ie]or li fuqu jew fih tkun jew tista ti[i

Ka\ijiet o]ra ta falsifikazzjoni u u\u ta dokumenti foloz. Emendat: IX. 1911.10. Sostitwit: V. 1956.16. Tifsira ta dokument, e``. Mi\jud: III. 2002.34.

74

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

rregistrata u ma]\una informazzjoni bmezzi mekkani`i, elettroni`i jew mezzi o]ra.

|ieda tal-piena ta l-interdizzjoni [enerali perpetwa.

190. Fid-delitti kollha ta falsifikazzjoni mag]mulin minn uffi`jali jew impjegati pubbli`i, il-piena ta l-interdizzjoni [enerali perpetwa g]andha dejjem ti\died mal-piena stabbilita g]ad-delitt.

Titolu VI
Emendat: XI. 1900.23.

FUQ ID-DELITTI KONTRA L-KUMMER~ PUBBLIKU

FUQ ID-DELITTI FIL-FALLIMENTI

Falliment dolu\. Emendat: IX. 1859.12; VI. 1871.12; XI. 1900.23; XLIX. 1981.4.

191. Hu ]ati ta falliment dolu\ u je]el il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa tliet snin, il-kummer`jant fallut li jinsab fwie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk ja]bi jew jiffalsifika l-kotba tieg]u; (b ) jekk jag]mel u\u ]a\in, ja]bi jew, juri xorto]ra xi parti mill-attiv tieg]u; (`) jekk juri djun li ma je\istux; (d ) jekk fil-kotba tieg]u jew fi skritturi pubbli`i jew privati bqerq jistqarr ru]u debitur ta somom li ma jkollhomx jing]ataw.

Ka\ijiet li jag]tu lok g]al falliment sempli`i. Emendat: IX. 1859.13; VI. 1871.12; XI. 1900.23.

192. Hu ]ati ta falliment sempli`i u je]el il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sena, il-kummer`jant fallut li jinsab fwie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk l-ispejje\ persunali tieg]u jew dawk tal-familja tieg]u kienu i\jed milli jmisshom g]all-mezzi tieg]u; (b ) jekk ikun ]ela bi``a kbira minn ]wej[u foperazzjonijiet g]al kollox tal-fortuna jew bi`-`ar imprudenti; (`) jekk, sabiex ibieg]ed g]al xi \mien il-falliment tieg]u, jixtri merkanzija bil-]sieb li jer[a jbieg]ha ta]t ilprezz tas-suq, u fil-fatt ikun hekk bieg]ha, inkella jirrikorri g]al self ta flus, g]al [iri ta dokumenti kummer`jali inkella g]al xi mezzi o]ra li j[ibu rvina, biex jikseb kapitali; (d ) jekk, wara li jieqaf mill-]lasijiet, jibqa jikkummer`ja; (e) jekk, wara li jieqaf mill-]lasijiet, i]allas lil xi kreditur jew jag]tih preferenza bla ma tkun tmissu bi ]sara talmassa tal-kredituri: I\da, il-qorti tista, skond i`-`irkostanzi, tni\\el il-piena msemmija fdan l-artikolu minn wie]ed sa tliet gradi.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.
Falliment ta sensal. Emendat: X1. 1900.23.

75

193. Kull sensal illi, fil-kors tax-xog]ol tieg]u abitwali, ifalli, je]el il-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan. 194. Jista ji[i iddikjarat ]ati ta falliment sempli`i u je]el ilpieni msemmijin fl-artikolu 192, il-kummer`jant fallut li jinsab fwie]ed minn dawn il-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk ma jkunx \amm il-kotba me]tie[a mil-li[i, jew \ammhom ]a\in, jew jekk dawn il-kotba ma jkunux juru l-istat veru ta l-attiv u l-passiv tieg]u; (b ) jekk, meta jkun im]arrek legalment biex ji[i mistoqsi quddiem l-awtorit kompetenti, ma jidhirx, bla ma jkun impedut g]al ra[uni xierqa, fi\-\mien li ji[i lilu mog]ti g]aldaqshekk. 195. Huma kompli`i ffalliment dawk biss li jiftiehmu malfallut biex jiffrodaw il-kredituri tieg]u: I\da ma jistg]ux ikunu akku\ati b]ala kompli`i (a ) dawk illi, g]ad li jkunu wrew krediti li ma kellhomx kontra l-fallut, ma jkunux talbu dawn il-krediti filpro`eduri tal-falliment, la fisimhom u lanqas bil-mezz ta ]addie]or; (b ) dawk illi, g]ad li jkunu ftiehmu mal-fallut biex hu jag]mel u\u ]a\in minn parti mill-attiv tieg]u jew biex ja]bi jew juri xorto]ra parti mill-attiv tieg]u, ikunu l-ewwel nies li jg]arrfu bdan il-fatt lill-awtorit kompetenti, u jag]tu jew juru l-mezzi li bihom jistg]u jinsabu l-]wejje[ li minnhom ikun sar u\u ]a\in, jew li [ew mo]bija jew li l-fallut ikun wera xorto]ra.

~irkostanzi li jistg]u jag]tu lok g]al falliment sempli`i. Emendat: XI. 1900.23.

Kompli`it filfalliment. Emendat: XI. 1900.23.

TITOLU VII
FUQ ID-DELITTI LI JATTAKKAW IL-BON-ORDNI TAL-FAMILJI

Sub-titolu I
FUQ ID-DELITTI LI G}ANDHOM XJAQSMU MAD-DMIRIJIET TALMEMBRI TAL-FAMILJI LEJN XULXIN

196. Min mill-mi\\ew[in, fil-waqt li jkun ise]] \wie[ le[ittimu, jag]mel \wie[ ie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa erba snin.

Bigamija. Emendat: XLIX. 1981.4.

76

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Prostituzzjoni taddixxendent ta]t let minn axxendent, Emendat: VIII. 1900.10; XIV. 1918.2; XLVI. 1973.108; XLIX. 1981.4; IV. 1994.3. ta mara mi\\ew[a jew ta ra[el mi\\ewwe[ ta]t let, jew ta minuri, mir-ra[el jew millmara jew mit-tutur, ta dixxendent jew mara mi\\ew[a jew ra[el mi\\ewwe[, ta let, minn axxendent jew mirra[el jew millmara. Konsegwenzi talkundanna.

197. (1) L-axxendent mid-demm jew bi \wie[ illi, bi vjolenza jew btheddid i[ieg]el, jew bil-qerq, i]ajjar g]all-prostituzzjoni lid-dixxendent ta]t l-et , je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta p r i[ u n e r i j a m in n t li e t s n in s a s i tt s n i n , b i r- r e k l u\ jo n i je w ming]ajrha.

(2) L-istess piena ting]ata lir-ra[el jew lill-mara jew lit-tutur illi, bi vjolenza jew bthedida, i[ieg]el jew i[[ieg]el, jew, bil-qerq, i]ajjar jew t]ajjar g]all-prostituzzjoni lill-mara tieg]u jew lir-ra[el tag]ha, li jkunu ta]t l-et , jew lill-minuri li tieg]u jkollu jew ikollha t-tutela. (3) L-axxendent jew ir-ra[el jew il-mara illi, bi vjolenza jew btheddid, i[ieg]el jew i[[ieg]el, jew, bil-qerq i]ajjar jew t]ajjar g]all-prostituzzjoni lid-dixxendent jew lill-mara tieg]u jew lirra[el tag]ha, li jkunu ta l-et , je]el jew te]el, meta jinsabu ]atja, il-piena ta pri[unerija minn sena sa erba snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (4) Il-kundanna ta]t dan l-artikolu [[ib it-telfa ta kull awtorit u ta kull jedd mog]tija lill-]ati fuq il-persuna jew il-beni tar-ra[el jew tal-mara jew tad-dixxendent li bi ]sara tieg]u jew tag]ha jkun s a r i r- r e at , u , g ] a t - t u t u r, it - t n e] ] ij a ti e g ] u m i t- t u t el a u linterdizzjoni perpetwa mill-e\er`izzju ta kull kariga o]ra ta tutur.

Sub-titolu II
Emendat: XI. 1900.24. Stupru vjolent. Emendat: XI. 1900.26; XLIX. 1981.4. Serq ta persuna. Emendat: XLIX. 1981.4.

FUQ ID-DELITTI KONTRA L-PA~I U L-UNUR TAL-FAMILJI, U KONTRA L-MORALI

198. Kull min, bil-vjolenza, jikkommetti stupru fuq persuna tassess il-wie]ed jew l-ie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija m in n tliet snin sa disa snin, bir- reklu\jon i jew ming]ajrha. 199. (1) Kull min jisraq persuna bil-vjolenza, bil-]sieb li jabbu\a minnha jew li ji\\ewwi[ha, je]el, fl-ewwel ka\, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa tliet snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, u, fit-tieni ka\, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tmintax-il xahar. (2) Il-pieni msemmijin fis-subartikolu (1) jg]oddu g]al kull min jisraq, bqerq jew bseduzzjoni, persuna ta]t l-et ta tmintax-il sena, li tkun ta]t is-setg]a tal-[enituri jew ta tuturi, jew ta]t ]sieb ]addie]or, jew flok ta edukazzjoni.

Meta l-]ati jag]ti lura l-persuna misruqa. Emendat: VIII. 1909.15; IV. 1994.4.

200. (1) Jekk il-]ati ta]t l-a]]ar artikolu qabel dan, jitlaq minrajh, fi \mien ta erbg]a u g]oxrin sieg]a, lill-persuna misruqa ming]ajr ma jkun abbu\a minnha, u jag]tiha lura lill-familja tag]ha, jew fid-dar tal-kustodja tag]ha, inkella jqeg]edha f lok ie]or fi\-\gur, il-piena tkun ta pri[unerija minn xahar sa tliet xhur.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

77

(2) Fdan il-ka\, jekk il-]ati, wara li jisraq persuna, ji\\ewwe[ lil dik il-persuna, ma jittie]ed ebda pro`ediment kontra tieg]u jekk mhux bi kwerela tal-persuna li, il-kunsens tag]ha, skond il-li[ijiet `iv ili, h u m e] tie[ g ]a\-\wie[ ; u jek k i\- \wie[ isir war a lkundanna, l-effetti tal-kundanna jispi``aw, u l-ikkundannat, fuq talba tieg]u, ji[i me]lus minnufih bordni tal-qorti. 201. L-istupru u kull attentat ie]or g]all-pudur jitqies dejjem b]ala vjolent (a ) meta jsir fuq persuna ta]t l-et ta tnax-il sena; (b ) meta l-persuna li fuqha jsir l-abbu\ ma tkunx tista tirre\isti min]abba marda tal-[isem jew tal-mo]] jew g]al ra[uni o]ra indipendenti mill-eg]mil tal-]ati, inkella min]abba l-mezzi qarrieqa li l-]ati jkun inqeda bihom. 202. Il-piena stabbilita g]ad-delitti msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, ti\died bi grad f kull wie]ed millka\ijiet li [ejjin: (a ) meta l-]ati jkun inqeda bil-kwalit tieg]u ta uffi`jal pubbliku, jew meta jkun seftur tal-persuna offi\a, bsalarju jew ]las ie]or; (b ) meta d-delitt isir minn axxendent, tutur, jew istitur fuq persuni ta]t l-et ta tmintax-il sena; (` ) meta d-delitt isir fuq pri[unier mill-persuna li jkollha l-inkarigu tal-kustodja jew tat-trasport ta dak ilpri[unier; (d ) meta l-]ati, fl-esekuzzjoni tad-delitt, ji[i mg]ejjun minn persuna wa]da jew i\jed; (e ) meta l-]ati, fl-esekuzzjoni tad-delitt, jag]mel u\u minn armi regulari; (f) meta l-persuna li fuqha jkun sar id-delitt, jew persuna o]ra li tkun resqet biex tag]tiha g]ajjut, ti[i offi\a fuq il-persuna;

Jekk il-]ati ji\\ewwe[ lillpersuna misruqa.

Meta l-istupru u lattentat g]allpudur jitqiesu vjolenti. Emendat: XI. 1900.27.

~irkostanzi aggravanti. Emendat: XI. 1900.28; XX. 2005.11.

(g ) jekk il-persuna li fuqha jsir l-istupru ma tkunx g]alqet l-et ta disa snin; (h ) meta d-delitt isir fuq il-persuna ta: (i) (ii) (iii) (iv) (v) il-konju[i; jew l-]u jew l-o]t; jew axxendent jew dixxendent naturali; jew xi persuna o]ra li jkollha jew li kellha tarbija komuni mal-]ati; jew xi persuna o]ra li tkun qeg]da tg]ix fl-istess dar b]all-]ati jew li kienet qeg]da tg]ix mal-]ati matul perjodu ta sena qabel ir-reat; jew persuna o]ra li tkun jew kienet kemm formalment kemm informalment g]arusa bil]sieb li ti\\ewwe[; jew

(vi)

78

KAP. 9.] (vii)

KODII KRIMINALI persuni o]ra li ji[u minn xulxin mid-demm jew bi \wie[ sat-tielet grad inklu\ivament:

I\da li fdan il-paragrafu "konju[i" tinkludi lillpersuna li \-\wie[ tag]ha mal-]ati jkun [ie xolt jew dikjarat null; (i)
Korruzzjoni ta tfal ta ta]t l-et. Emendat: III. 1885.1; VIII. 1909.16; XIV. 1918.3; II. 1973.4; XLIX. 1981.4; IV. 1994.5. ~irkostanzi aggravanti.

meta d-delitt isir quddiem minuri jew dan ikun jista jisma xikun qed isir.

203. (1) Kull min, beg]mil \ieni, jikkorrompi persuna ta ta]t l-et , tas-sess il-wie]ed jew l-ie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha:

I\da, il-piena g]al dan id-delitt tkun ta pri[unerija minn tliet snin sa sitt snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, fkull wie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk id-delitt isir bi ]sara ta persuna li ma g]alqitx let ta tnax-il sena, inkella bi vjolenza; (b ) jekk id-delitt isir btheddid jew bqerq; (`) jekk id-delitt isir minn axxendent, mid-demm jew bi \wie[, jew mill-missier jew l-omm adottivi, jew mittutur tal-minuri, jew minn ]addie]or li lilu, imqar jekk g]al xi \mien, ikun [ie fdat il-minuri sabiex jie]u ]siebu, jedukah, jg]allmu, jindukrah jew i\ommu.

L-art. 197 (4) ig]odd g]al dan iddelitt. Kwerela tal-parti offi\a. Meta l-kwerela mhix ammissibbli.

(2) Id-disposizzjoni ta l-artikolu 197(4) tg]odd ukoll g]addelitt imsemmi f dan l-artikolu, meta d-delitt isir minn axxendent jew tutur. (3) G]ad-delitt ta]t dan l-artikolu ma jittie]ed pro`ediment jekk mhux bil-kwerela tal-parti offi\a: ebda

I\da, jekk id-delitt ma jkunx akkumpanjat minn wa]da mi``irkostanzi ta fatt jew ta persuna msemmijin fis-subartikolu (1)( a ), (b ) u ( ` ), il-kwerela ma tkunx i\jed ammissibbli wara sena minn dak in-nhar li jkun sar il-fatt jew li tkun saret taf bih ilpersuna li jkollha jedd tag]mel il-kwerela minflok il-parti offi\a: I\da, ukoll, jitmexxa ex officio (a ) fil-ka\ijiet imsemmijin fil-proviso ta l-artikolu 544; (b ) meta l-eg]mil isir babbu\ tas-setg]a ta [enitur jew ta tutur.

Pro`ediment ex officio.

Istigazzjoni, e``., ta korruzzjoni ta tfal ta ta]t l-et. Mi\jud: III. 2002.35.

203A. Kull min, bxi mezz barra minn dak imsemmi fl-artikolu 203(1), je``ita, jg]in jew jiffa`ilita l-korruzzjoni ta persuna ta ta]t l-et tas-sess il-wie]ed jew l-ie]or, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sentejn u ddisposizzjonijiet ta l-artikolu 203(2) u (3) jg]oddu, mutatis mutandis, g]al delitt ta]t dan l-artikolu: I\da l-piena g]al dan id-delitt tkun ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn erba snin f kull wie]ed mill-ka\ijiet

KODII KRIMINALI imsemmijin fil-proviso li hemm g]all-artikolu 203(1).

[ K AP. 9.

79

204. (l) Kull min, biex jissodisfa \-\ina ta ]addie]or, i]ajjar g]all-prostituzzjoni persuna ta ta]t l-et , jew je``ita l-korruzzjoni t a g ] h a , j e w i g ] i n j e w j i ff a ` i l i t a d i n i l - p r o s t i t u z z j o n i j e w korruzzjoni, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa erba snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha:

T]ajjir, e``., g]allprostituzzjoni ta persuni ta ta]t let. Mi\jud: XIV. 1918.4. Emendat: IX. 1935.2; XLIX. 1981.4; XXIX. 1990.6; IV. 1994.6. ~irkostanzi aggravanti.

I\da l-piena tkun ta pri[unerija minn sentejn sa sitt snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, fkull wie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk id-delitt isir bi ]sara ta persuna li ma tkunx g]alqet l-et ta tnax-il sena; (b ) jekk id-delitt isir bqerq; (` ) jekk id-delitt isir minn axxendent, mid-demm jew bi \wie[, mill-missier jew l-omm adottivi, mir-ra[el jew mill-mara jew mit-tutur tal-persuna minuri, inkella minn ]addie]or li lilu, imqar jekk g]al xi \mien, ikun [ie fdat il-minuri sabiex jie]u ]siebu, jedukah, jg]allmu, jindukrah jew i\ommu; (d ) jekk id-delitt isir b]ala drawwa jew bi ]sieb ta qlig]. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 197(4) jg]oddu wkoll g]ad-delitti msemmijin f dan l-artikolu, meta d-delitt isir mirra[el, jew mill-mara, minn axxendent jew mit-tutur. 204A. (1) Kull min (a ) bi vjolenza j[ieg]el persuna ta ta]t l-et g]allprostituzzjoni jew biex tipparte`ipa fwirja pornografika, jew (b ) xjentement jag]mel qlig] jew jikseb xi benefi``ju mill-im[iba msemmija fil-paragrafu (a ), jista, meta jinsab ]ati, je]el pri[unerija g]al \mien minn sentejn sa sitt snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) Il-piena g]ar-reat imsemmi fis-subartikolu (1)(b ) g]andha ti\died bi grad, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, fkull wie]ed minn dawn il-ka\ijiet li [ejjin: (a ) meta l-]ati xjentement jew bnuqqas ta ]sieb ikun ipperikola l-]ajja tal-persuna ta ta]t l-et ; (b ) meta r-reat ikun jinvolvi l-vjolenza jew offi\a gravi fuq dik il-persuna; (` ) meta r-reat isir bl-involviment ta g]aqda kriminali filkuntest ta l-artikolu 83A(1).

Istigazzjoni bi vjolenza ta persuni ta ta]t let g]allprostituzzjoni jew g]al parte`ipazzjoni fwirja pornografika. Mi\jud: XXXI. 2007.11.

80

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

T]ajjir ta persuni ta ta]t l-et g]allprostituzzjoni jew g]al parte`ipazzjoni fwirja pornografika. Mi\jud: XXXI. 2007.11.

204B. (1) Kull min biex jissodisfa \-\ina ta ]addie]or iqabbad persuna ta ta]t l-et fil-prostituzzjoni, jew g]al parte`ipazzjoni fwirjiet pornografi`i, jista, meta jinsab ]ati, je]el pri[unerija g]al \mien minn tmintax-il xahar sa erba snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) Ir-reat g]andu jkun punibbli bi pri[unerija g]al \mien minn sentejn sa sitt snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, f kull wie]ed minn dawn il-ka\ijiet li [ejjin: (a ) meta l-]ati xjentement jew bnuqqas ta ]sieb ikun ipperikola l-]ajja tal-persuna ta ta]t l-et ; (b ) meta r-reat ikun jinvolvi l-vjolenza jew offi\a gravi fuq dik il-persuna; (`) meta r-reat isir bl-involviment ta g]aqda kriminali filkuntest ta l-artikolu 83A(1).

Parte`ipazzjoni fattivitajiet sesswali ma persuni ta ta]t let. Mi\jud: XXXI. 2007.11.

204~. (1) Kull min jipparte`ipa fattivitajiet sesswali ma persuna ta ta]t l-et jista, meta jinsab ]ati, je]el pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sentejn, bir-reklu\joni jew ming]ajrha. (2) Ir-reat g]andu jkun punibbli bi pri[unerija g]al \mien minn sentejn sa sitt snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, f kull wie]ed minn dawn il-ka\ijiet li [ejjin: (a ) jekk ir-reat isir bi vjolenza; (b ) meta jing]ataw flus jew g]amliet o]ra ta rimunerazzjoni jew korrispettiv bkumpens g]allpersuna li tkun qeg]da tipparte`ipa fl-attivitajiet sesswali u ti[ri xi wa]da mi`-`irkostanzi msemmija fil-paragrafu (d ); (`) meta l-]ati jabbu\a minn xi po\izzjoni rikonoxxuta li jkollu ta fidu`ja, awtorit jew influwenza fuq tali persuna u ti[ri xi wa]da mi`-`irkostanzi msemmija filparagrafu (d ); (d ) i`-`irkostanzi msemmija fil-paragrafi (b ) u (`) huma dawn li [ejjin: il-]ati xjentement jew bnuqqas ta ]sieb ikun ipperikola l-]ajja tal-persuna ta ta]t l-et ; (ii) ir-reat ikun jinvolvi l-vjolenza jew offi\a gravi fuq dik il-persuna; (iii) ir-reat isir bl-involviment ta g]aqda kriminali fil-kuntest ta l-artikolu 83A(1). (i)

Min i[ieg]el jew i]ajjar g]allprostituzzjoni persuna ta l-et. Mi\jud: XIV. 1918.4. Emendat: XLIX. 1981.4. Sostitwit: IV. 1994.7.

205. Kull min, biex jissodisfa \-\ina ta ]addie]or, i[ieg]el bilvjolenza, jew i]ajjar bqerq, persuna ta l-et , g]all-prostituzzjoni, jekk il-fatt ma jkunx jikkostitwixxi delitt akbar, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sentejn, bir-reklu\joni jew ming]ajrha: I\da l-piena tkun ta pri[unerija minn sena sa erba snin, jekk id-delitt isir (a ) babbu\ ta awtorit , ta fidu`ja jew ta relazzjonijiet familjari; inkella

KODII KRIMINALI (b ) b]ala drawwa jew bi ]sieb ta qlieg].

[ K AP. 9.

81

206. Id-delitti msemmijin fdan it-Titolu li sabiex isiru je]tie[ li jkun hemm kon[un[iment karnali, g]andhom jitqiesu ikkunsmati bil-bidu tal-kon[un[iment, ming]ajr ma tkun me]tie[a l-prova ta atti o]ra. 207. Kull min jinsab ]ati ta attentat vjolent g]all-pudur li, fih innifsu, ma jkunx jikkostitwixxi wie]ed mid-delitti ikkunsmat jew attentat, imsemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, je]el il-piena ta pri[unerija minn tliet xhur sa sena: I\da fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 202, il-piena ti\died bi grad. 208. (1) Kull min, g]al qlig], jew g]at-tqassim, jew g]all-wiri f post pubbliku jew f post a``essibbli g]all-pubbliku, jimmanifattura, jistampa jew xorto]ra jag]mel, jew ida]]al fMalta, jew jakkwista, i\omm, ji``irkola jew jesporta xi stampat, tpin[ija, ritratt, film , ktieb, kartolina jew kitba pornografika jew oxxena jew xi o[[ett ie]or, ikun li jkun, pornografiku jew oxxen, kemm jekk jixba] lil dawn ta hawn fuq kemm jekk le, je]el, meta jinsab ]ati, pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sitt xhur jew multa ta mhux i\jed minn erba mija u ]amsa u sittin euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (465.87), jew dik il-pri[unerija u multa flimkien. (2) Kull min jinnegozja fxi o[[ett imsemmi fis-subartikolu (1), ukoll jekk dak in-negozju jsir bil-mo]bi, jew iqassam xi o[[ett b]al dak jew juri xi o[[ett b]al dak fil-pubbliku jew f post a``essibbli g] all-pu bbliku, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena preskritta fis-subartikolu (1). (3) G]all-finijiet ta dan l-artikolu o[[ett g]andu jitqies li hu pornografiku jew oxxen jekk ikun hekk deskritt jew imfisser bregolamenti mag]mula ta]t is-subartikolu (4) jew xorto]ra g]andu jkun hekk meqjus skond xi regolament mag]mul kif intqal qabel. (4) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja g]andu wara konsultazzjoni mal-kumitat imwaqqaf skond is-subartikolu (5), jag]mel regolamenti sabiex jiddeskrivi jew ifisser jew xorto]ra jistabbilixxi xg]andu jitqies b]ala pornografiku jew oxxen g]allfinijiet ta dan l-artikolu u jista bdawk ir-regolamenti jipprovdi dwar il-kriterji li g]andhom jit]arsu g]al hekk u jista jag]mel disposizzjoni differenti g]al `irkostanzi differenti u g]anijiet differenti. (5) G]andu jkun hemm kumitat li l-funzjonijiet tieg]u jkunu li jag]tu pariri lill-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja fl-eg]mil tar-regolamenti ta]t dan l-artikolu. Il-kumitat ikun mag]mul millimsemmi Ministru, li jkun i`- chairman , u minn erba membri talKamra tad-Deputati nominati mill-Prim Ministru wara konsultazzjoni mal-Kap ta l-Oppo\izzjoni. (6) Ming]ajr ]sara g]al kull dritt ie]or li g]andu, kull membru tal-kumitat jista jitlob li kull regolament mag]mul ta]t dan lartikolu li hu ma jaqbilx mieg]u ji[i diskuss fil-Kamra tadDeputati; u malli jir`ievi xi talba b]al din bil-miktub, il-Ministru

Prova ta kon[un[iment karnali. Sostitwit: II. 1973.6. Attentat g]allpudur bil-vjolenza. Emendat: VI. 1871.13; XI. 1900.30; VIII. 1909.17; XLIX. 1981.4.

Reati dwar o[[etti pornografi`i jew oxxeni. Mi\jud: XXVII. 1975.17. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

82

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

responsabbli g]all-[ustizzja g]andu ji\gura li l-kwistjoni ti[i diskussa fil-Kamra kemm jista jkun malajr.
Ritratti, films, e``., inde`enti ta persuni ta ta]t let. Mi\jud: III. 2002.36. Emendat: A.L. 407 ta l2007; XXXI. 2007.12.

208A. (1) Kull `ittadin jew resident permanenti ta Malta, sew f Malta sew barra minn Malta, kif ukoll kull persuna f Malta, li ti[bed jew tippermetti li jin[ibed xi ritratt, filmat, video recording jew xbieha elettronika inde`enti ta persuna ta ta]t l-et , jew li tipprodu`i, tqassam, ixxerred, timporta, tesporta, toffri, tbieg], tittrasmetti jew turi xi ritratt, filmat, video recording jew xbieha elettronika inde`enti b]al dawk, tista, meta tinsab ]atja, te]el pri[unerija g]al \mien minn tnax-il xahar sa ]ames snin. (1A) Ir-reat fis-subartikolu (1) g]andu jkun punibbli bi pri[unerija g]al \mien minn sentejn sa tmien snin, bir-reklu\joni jew ming]ajrha, fkull wie]ed minn dawn il-ka\ijiet li [ejjin: (a ) meta l-]ati xjentement jew bnuqqas ta ]sieb ikun ipperikola l-]ajja tal-persuna ta ta]t l-et ; (b ) meta r-reat ikun jinvolvi l-vjolenza jew offi\a gravi fuq dik il-persuna; (`) meta r-reat isir bl-involviment ta g]aqda kriminali filkuntest ta l-artikolu 83A(1). (1B) Kull persuna li tikseb jew ikollha fil-pussess tag]ha xi ritratt, filmat, video recording jew xbieha elettronika inde`enti ta persuna ta ta]t l-et , tista, meta tinsab ]atja, te]el pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sentejn. (1~) G]all-finijiet tas-subartikoli (1) u (1A), il-fra\i "resident permanenti" g]andu jkollha l-istess tifsir mog]ti lilha bl-artikolu 5(1)(d ). (2) Ritratt, film, video recording jew xbieha elettronika, jekk dawn ikunu juru persuna ta ta]t l-et u jkunu inde`enti, g]andhom, g]all-finijiet kollha ta dan l-artikolu, ji[u trattati b]ala ritratt, film , video recording jew xbieha elettronika inde`enti. (3) Meta r-reati msemmija fis-subartikoli (1) u (1B) jsiru minn axxendent min]abba fil-qrubija mid-demm jew bi \wie[, jew millmissier jew l-omm adottivi, jew mit-tutur, jew minn xi persuna o]ra li tkun fdata, ukoll jekk biss g]al xi \mien, bil-kura, l-edukazzjoni, l-istruzzjoni, il-kontroll jew il-kustodja tal-persuna ta ta]t l-et murija fir-ritratt, filmat, video recording jew xbieha elettronika, jew meta dik il-persuna ta ta]t l-et ma tkunx g]alqet l-et ta disa snin: (a ) fil-ka\ tar-reat imsemmi fis-subartikolu (1), il-piena g]andha tkun dik ta pri[unerija g]al \mien minn tmintax-il xahar sa seba snin, u (b ) fil-ka\ tar-reat imsemmi fis-subartikolu (1B), il-piena g]andha tkun dik ta pri[unerija g]al \mien minn tliet xhur sa tliet snin, u g]andhom japplikaw ukoll iddisposizzjonijiet ta artikolu 197(4). (4) Meta persuna tkun imputata ta tqassim jew wiri, jew ta p us ses s t a, x i rit rat t, fil m jew v ideo recordi ng jew xb ieh a elettronika inde`enti ta]t is-subartikolu (1), hija tista tiddefendi

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

83

ru]ha billi tipprova li kellha ra[uni le[ittima biex tqassam jew turi, jew biex kellha fil-pussess tag]ha, dak ir-ritratt, film , video recording , jew xbieha elettronika jew li hija nnifisha ma kenitx rat ir-ritratt, film , video recording , jew xbieha elettronika u la kienet taf u lanqas kellha xi ra[uni biex tissuspetta li kienu inde`enti. (5) G]all-finijiet ta l-artikolu 635(1)(a ), il-persuna ta ta]t let murija fxi ritratt, film, video recording jew xbieha elettronika b]al dawn titqies li tkun il-persuna li kontra tag]ha ikun sar ir-reat. (6) Fdan l-artikolu referenzi g]al ritratt jinkludu l-ver\joni negattiva kif ukoll il-ver\joni pozittiva. 208B. (1) Dawn id-disposizzjonijiet li [ejjin g]andhom ikunu japplikaw g]ar-reati ta]t l-artikoli 204, 204A sa 204~, it-tnejn inklu\i, u l-artikolu 208A(1) u (1A). (2) B\jieda mal-piena stabbilita g]ar-reati msemmija, il-Qorti tista tordna li l-]ati ji[i g]al xi \mien jew g]al kull \mien pr evenut milli je\er`ita l-attivitajiet professjonali tieg ]u li jkollhom xjaqsmu mas-supervi\joni tat-tfal. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 121D u 248E(4) g]andhom ikunu japplikaw mutatis mutandis. (4) Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 13 u 14 ta l-Ordinanza dwar il-Qirda tal-Kummer` fil-Prostituzzjoni g]andhom ikunu japplikaw mutatis mutandis . (5) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5, il-qrati ta Malta g]andhom ukoll ikollhom [urisdizzjoni fuq limsemmija reati meta: (a ) parti biss mill-azzjoni li tag]ti lok g]all-e\ekuzzjoni tar-reat tkun se]]et fMalta; jew (b ) il-]ati jkun `ittadin Malti jew resident permanenti fMalta jew ir-reat ikun sar g]all-benefi``ju ta korp mag]qud re[istrat fMalta; jew (` ) ir-reat ikun sar permezz ta sistema ta computer li tkun tista tinfeta] u tintu\a minn Malta minkejja li dik is-sistema ta computer tista tkun sitwata barra minn Malta. (6) Minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra, il-perjodu ta preskrizzjoni g]andu jibda g]addej mill-[urnata meta l-vittma tkun ta l-et . 209. Kull min, barra mill-ka\ijiet imsemmija fl-artikoli ta qabel dan is-sub-titolu jew fdisposizzjonijiet o]ra tal-li[i, joffendi l-pudur jew il-morali, beg]mil li jsir f lok pubbliku, jew f lok e sp o s t g ] a ll - p u b b li k u , j e] e l, m et a ji n s ab ] ati , il -p ie n a ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur u multa.
Offi\a g]all-pudur jew g]all-morali mag]mula filpubbliku. Kap. 63. Disposizzjonijiet li japplikaw g]allartikoli 204 sa 204~ u 208A talKodi`i. Mi\jud: XXXI. 2007.13.

84

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Sub-titolu III

FUQ ID-DELlTTI MAG}MULIN BIL-}SIEB LI JIMPEDIXXU JEW JEQIRDU L-PROVA TA L-ISTAT TA TARBIJA

Distruzzjoni, e``., tal-prova ta l-istat `ivili ta tarbija. Emendat: XLIX. 1981.4.

210. Kull persuna li tisraq jew ta]bi tarbija, jew ta]bi t-twelid tag]ha, jew tibdel tarbija ma o]ra, jew bingann tag]mel tidher tarbija b]ala mwielda minn mara li ma tkunx ]elset, te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa tliet snin.

Titolu VIII
FUQ ID-DELITTI KONTRA L-PERSUNA

Sub-titolu I
FUQ L-OMI~IDJU VOLONTARJU
Omi`idju volontarju. Emendat: V. 1868.7; XXI. 1971.19; XLIX. 1981.4. Min ]u ]ati ta omi`idju volontarju. Mewt barra mill[urisdizzjoni ta persuna feruta fillimiti tal[urisdizzjoni ta Malta. Meta l-]ati ma jkollux il-]sieb li jikka[una l-mewt ta persuna partikulari jew joqtol persuna o]ra diversa minn dik li kellu l-]sieb joqtol. Meta l-]ati j[ieg]el jew ig]in lil ]addie]or biex joqtol ru]u bidejh. Mi\jud: XI. 1900.31. Emendat: XLIX. 1981.4.

211. (1) Kull min jinsab ]ati ta omi`idju volontarju je]el ilpiena ta pri[unerija g]al g]omru.

(2) Hu ]ati ta omi`idju volontarju kull min, dolo\ament, bil]sieb li joqtol persuna jew li jqieg]ed il-]ajja tag]ha fperiklu `ar, jikka[unalha l-mewt. (3) Meta l-]ati jkun ta ka[un g]all-mewt ta persuna [ewwa llimiti tal-[urisdizzjoni territorjali ta Malta, l-omi`idju jitqies li [ie ikkunsmat g]al kollox [ewwa l-limiti ta dik il-[urisdizzjoni, g]ad illi l-mewt ta dik il-persuna tkun [rat barra minn dawk il-limiti. 212. Id-disposizzjonijiet ta l-a]]ar artikolu qabel dan ig]oddu wkoll, g]alkemm il-]ati ma jkollux il-]sieb li jikka[una l-mewt ta persuna partikulari, jew, bi \ball jew ba``ident, joqtol persuna o]ra diversa minn dik li jkollu l-]sieb joqtol.

213. Kull min i[ieg]el lil ]addie]or jidde`idi li joqtol ru]u bidejh jew jag]tih xi g]ajnuna, je]el, meta jinsab ]ati, fil-ka\ li ssuwi`idju jsir, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tnax-il sena.

Sub-titolu II
FUQ L-OFFI|I VOLONTARJI FUQ IL-PERSUNA
Offi\a fuq ilpersuna. Emendat: XI. 1900.32.

214. Kull min, ming]ajr il-]sieb li joqtol jew li jqieg]ed il-]ajja ta ]addie]or fperiklu `ar, jikka[una ]sara fil-[isem jew fis-sa]]a ta persuna o]ra, jew i[ibilha disordni f mo]]ha, ikun ]ati ta

KODII KRIMINALI offi\a fuq il-persuna. 215. L-offi\a fuq il-persuna tista tkun gravi jew ]afifa.

[ K AP. 9.

85

Taqsim ta l-offi\a. Offi\a gravi fuq ilpersuna. Emendat: V. 1868.8; VI. 1871.14; XI. 1900.32; XLIX. 1981.4.

216. (1) L-offi\a fuq il-persuna hija gravi, u g]aliha ting]ata lpiena ta pri[unerija minn tliet xhur sa tliet snin (a ) jekk tista [[ib periklu (i) tal-]ajja; jew (ii) ta debbulizza permanenti fis-sa]]a jew filfunzjoni ta xi parti tal-[isem; jew (iii) ta difett permanenti fparti tal-g]amla tal[isem; inkella (iv) ta marda permanenti tal-mo]]; (b ) jekk i[[ib mankament jew sfre[ju fil-wi``, fil-g]onq jew fwa]da mill-idejn ta l-offi\; (` ) jekk tkun mag]mula bferita li tid]ol fwa]da millkavitajiet tal-[isem, ming]ajr ma [[ib l-ebda wa]da mill-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218; (d ) jekk i[[ib marda tal-mo]] jew tal-[isem li ddum g]al tletin [urnata jew i\jed, inkella, g]al daqshekk \mien, i\\omm lill-offi\ milli jmur g]ax-xog]ol tieg]u; (e ) jekk, meta ssir fuq mara tqila, i[[ieg]elha te]les qabel i\-\mien. (2) Jekk il-persuna offi\a tfieq ming]ajr ma kienet qatt matul il-marda, f periklu attwali tal-]ajja jew tal-konsegwenzi msemmijin fis-subartikolu (1)( a ), jitqies li l-offi\a setg]at i[[ib dak il-periklu fil- ka\ b iss illi dan il-periklu kien prob abbli min]abba n-natura jew il-konsegwenzi naturali ta l-offi\a. 217. L-offi\a gravi hija punibbli bil-pri[unerija minn ]ames xhur sa erba snin jekk ti[i mag]mula barma regulari, inkella bi strument li jaqta jew inigge\, inkella bxi sustanza jew likwidu li jesplodi jew ja]raq jew li hu korro\iv: I\da meta r-reat ikun sar bxi sustanza jew likwidu li j esp l od i l- p i en a m i ni m a t k un p r i[ u ne r ija g ] al sen t ejn u ddisposizzjonijiet ta l-Att dwar il-Probation ma japplikawx. 218. (1) L-offi\a gravi hija punibbli bil-pri[unerija minn disa xhur sa disa snin (a ) jekk tikka[una debbulizza permanenti fis-sa]]a jew fil-funzjoni ta xi parti tal-[isem, jew i[[ib difett permanenti fparti tal-g]amla tal-[isem, jew, marda permanenti tal-mo]]; (b ) jekk i[[ib sfre[ju gravi u permanenti fil-wi``, filg]onq jew fwa]da mill-idejn ta l-offi\; (` ) jekk, meta ssir fuq mara tqila, i[[ibilha l-abort. (2) Id-debbulizza fis-sa]]a jew fil-funzjoni ta parti tal-[isem, u l - m a r d a t a l - m o ] ] , l - i s f r e [ j u g r a v i je w i d - d i f e t t j i t q i es u permanenti wkoll jekk xaktarx ikunu hekk.

Offi\a gravi fuq ilpersuna barma regulari, e``. Emendat: VIII.1857.2; VI. 1871..14; XI. 1900.32; XLIX. 1981.9; XIV. 1983.3. Kap. 446. Ka\ijiet o]ra ta offi\a gravi fuq ilpersuna. Emendat: IX. 1859.14; V. 1868.9; XI. 1900.32; XLIX. 1981.4; XIV. 1983.4.

86

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(3) Il-pieni g]ar-reati msemmija fis-subartikolu (1) g]andhom ikunu dawk stabbiliti fl-artikolu 312(2), kemm-il darba l-offi\a fuq il-persuna tkun saret bil-mezz ta likwidu jew sustanza li jesplodu.
Tnaqqis tal-piena fka\ ta kaw\a a``identali li tinqala wara. Emendat: V. 1868.10; XI. 1900.32. Offi\a gravi fuq ilpersuna li wara loffi\ imut biha. Emendat: V. 1868.11; XI. 1900.32; XLIX. 1981.4.

219. Il-pieni msemmija fl-artikoli 216 u 218 jitnaqqsu bi grad jew \ew[ gradi jekk, biex i[[ib il-konsegwenzi msemmijin fdawk l-artikoli, tkun ikkontribwiet kaw\a a``identali li tinqala wara.

220. (1) Il-]ati ta offi\a gravi fuq il-persuna li biha ti[ri lmewt min]abba biss in-natura jew il-konsegwenzi naturali ta loffi\a, u mhux g]al xi kaw\a a``identali li tinqala wara, je]el (a ) il-piena ta pri[unerija minn sitt snin sa g]oxrin sena, jekk il-mewt ti[ri fi \mien erbg]in [urnata li jibdew ig]oddu mill-a]]ar nofs il-lejl ta qabel id-delitt; (b ) il-piena ta pri[unerija minn erba snin sa tnax-il sena, jekk il-mewt ti[ri wara l-erbg]in [urnata hawn fuq imsemmija, imma qabel sena li tibda tg]odd b]al ma jing]ad hawn fuq. (2) Meta l-mewt ti[ri min]abba xi kaw\a a``identali li tinqala wara u mhux biss min]abba n-natura jew il-konsegwenzi naturali ta l-offi\a, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tliet snin sa disa snin. (3) Jekk l-offi\a ssir [ewwa l-limiti tal-[urisdizzjoni territorjali ta Malta, id-delitt jitqies li [ie ikkunsmat [ewwa dawn il-limiti, ukoll jekk il-mewt tal-persuna offi\a ti[ri barra minn dawk illimiti.

Offi\a ]afifa fuq ilpersuna. Emendat: VIII. 1857.3, 5; VI. 1871.15; II. 1886.8; XI. 1900.32; I. 1903.7; VIII. 1909.19; IX. 1911.11; XX. 2005.12. Meta l-effett ta loffi\a hu ta importanza \g]ira.

221. (1) L-offi\a fuq il-persuna li ma [[ib ebda wa]da millkonsegwenzi msemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, titqies li hija ]afifa, u g]aliha ting]ata l-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur jew il-multa. (2) Meta l-offi\a ssir bwie]ed mill-mezzi msemmijin flartikolu 217, il-piena tkun ta pri[unerija g]al \mien minn xahrejn sa sena. (3) Meta l-effett, ikkonsidrat sew g]al dak li hu l-[isem ta loffi\ kemm moralment, ikun ta importanza \g]ira, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el (a ) il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur jew il-multa, jekk l-offi\a ssir bwie]ed millmezzi msemmijin fl-artikoli 217, inkella fuq xi wa]da mill-persuni msemmijin fl-artikolu 222(1)(a ) u (b ); (b ) il-pieni tal-kontravvenzjonijiet, fkull ka\ ie]or.

Kwerela tal-parti offi\a.

(4) Fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikoli (1) u (3), ma jittie]ed ebda pro`ediment ]lief bil-kwerela tal-parti offi\a, minn barra minn meta l-offi\a ssir fuq wa]da mill-persuni msemmijin flartikolu 222(1)(a ) u (b ).

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

87

222. (1) Il-pieni msemmijin fl-artikoli 216, 217, 218 u 220, u fis-subartikoli (1) u (2) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, ji\diedu bi grad meta l-offi\a ssir (a ) fuq il-persuna tal-missier, ta l-omm jew ta axxendent ie]or le[ittimu u naturali, jew fuq il-persuna ta la]wa, bniet jew subien, le[ittimi u naturali, jew fuq ilpersuna tar-ra[el jew tal-mara, jew fuq il-persuna talmissier jew ta l-omm naturali, jew fuq xi persuna msemmija fl-artikolu 202(h ); (b ) fuq il-persuna ta xhieda jew periti illi jkunu xehdu jew taw il-fehma tag]hom fkaw\a, u min]abba dik ixxiehda jew perizja, jew fuq il-persuna ta tifel ta]t let ta disa snin; (` ) fuq il-persuna ta min kien uffi`jal pubbliku jew kien inkarigat skond il-li[i minn servizz pubbliku jew li hu jew kien uffi`jal jew impjegat ta korp kostitwit bli[i meta r-reat ikun sar min]abba li dik il-persuna kienet g]amlet id-dmirijiet tal-kariga tag]ha. (2) I\da l-piena ma ti\diedx meta l-]ati, ming]ajr ]sieb li jag]mel offi\a lil persuna partikulari, inkella bil-]sieb li jag]mel offi\a lil xi persuna o]ra, bi \ball jew ba``ident, jag]mel offi\a lil xi wa]da mill-persuni msemmijin fis-subartikolu (1)(a ) u (b ). 222A. (1) Il-pieni msemmijin fid-disposizzjonijiet ta qabel ta dan is-sub-titolu g]andhom ji\diedu bi grad jew \ew[ gradi meta loffi\a ssir fuq persuna li tkun g]alqet l-et ta sittin sena jew fuq persuna li tkun tbati minn marda tal-[isem jew tal-mo]] fi grad li min]abba fiha ma tkunx tista tiddefendi ru]ha sew. (2) Il-pieni stabbiliti fid-disposizzjonijiet ta qabel ta dan issub-titolu g]andhom ukoll ji\diedu minn grad sa \ew[ gradi meta r-reat ikun aggravat g]al ra[unijiet li g]andhom xjaqsmu ma razza jew reli[jon jew ikun motivat, g]al kollox jew bmod parzjali, bil-ksenofobija fi ]dan it-tifsira mog]tija f dawn issubartikoli li [ejjin. (3) Reat ikun aggravat g]al ra[unijiet li g]andhom xjaqsmu ma razza jew reli[jon jew ikun motivat, bil-ksenofobija meta: (a ) fil-waqt li fih isir ir-reat, jew minnufih qabel l-g]emil tar-reat, il-]ati juri lejn il-vittma tar-reat ostilit , stmerrija jew disprezz li tkun ibba\ata fuq il-fatt li lvittma tkun tappartjeni (jew pre\unta li tappartjeni) g]al grupp razzjali jew reli[ju\; jew (b ) ir-reat ikun motivat, g]alkollox jew bmod parzjali, minn ostilit , stmerrija jew disprezz lejn membri ta grupp razzjali bba\ata fuq il-fatt li dawn ikunu jappartjenu g]al dak il-grupp. (4) Fis-subartikolu (3)(a ): "jappartjeni g]al", g]ar-rigward ta grupp razzjali jew reli[ju\, tinkludi asso`jazzjoni ma membri ta dak ilgrupp;

~irkostanzi aggravanti. Emendat: VII1.1857.4; XXXII. 1986.2; III. 2002.37; XX. 2005.13.

Il-piena ma ti\diedx fka\ ta \ball jew a``ident.

|ieda fil-piena f`erti ka\i. Mi\jud: XXIX. 1990.7. Emendat: III. 2002.38; XVI. 2006.4; XI. 2009.5.

88

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI "pre\unta" tfisser pre\unta mill-]ati.

(5) G]all-finijiet tas-subregolament (3)( a ) jew ( b ) mg]andu ji[i tenut ebda kont dwar jekk l-ostilit tal-]ati tkun jew ma tkunx ibba\ata, f xi limitu jew ie]or, fuq xi fattur ie]or li mhuwiex imsemmi fdawk il-paragrafi. (6) Fdan l-artikolu: "grupp razzjali" tfisser grupp ta persuni definit briferenza g]al razza, dixxendenza, kulur, nazzjonalit (inklu\a `-`ittadinanza) jew l-ori[ini etnika jew nazzjonali; "grupp reli[ju\" tfisser grupp ta persuni definit briferenza g]al twemmin reli[ju\ jew nuqqas ta twemmin reli[ju\.

Sub-titolu III
FUQ L-OMI~IDJI U L-OFFI|I FUQ IL-PERSUNA MHUX IMPUTABBLI
Omi`idju jew offi\a fuq ilpersuna mhux imputabbli. Ka\ijiet ta difi\a le[ittima.

223. Ma hemmx reat meta l-omi`idju jew l-offi\a fuq il-persuna huma ordnati jew permessi mil-li[i jew mill-awtorit le[ittima, jew me]tie[a mill-b\onn attwali tad-difi\a le[ittima ta wie]ed innifsu jew ta ]addie]or. 224. Jid]lu ta]t il-ka\ijiet ta b\onn attwali tad-difi\a le[ittima, dawn li [ejjin: (a ) jekk l-omi`idju jew l-offi\i fuq il-persuna jsiru filwaqt li wie]ed, bil-lejl, ikun qieg]ed jirre\isti biex ma j]allix l-iskalata jew il-ksur ta re`inti, ta ]itan, jew ta bibien li minnhom tid]ol g]al dar jew appartament abitat, jew ta post li jag]mel mag]hom, illi jkun jinfed, direttament jew indirettament, ma dik id-dar jew ma dak l-appartament; (b ) jekk l-omi`idju jew l-offi\i fuq il-persuna jsiru filwaqt tad-difi\a kontra persuna li tkun tag]mel serq bi vjolenza jew sakke[[ bi vjolenza, jew li tittanta tag]mel dak is-serq jew sakke[[; (`) jekk l-omi`idju jew l-offi\i fuq il-persuna jkunu me]tie[a mill-b\onn attwali tad-difi\a tal-kastit ta persuna nnifisha, jew ta persuna o]ra.

KODII KRIMINALI Sub-titolu IV

FUQ L-OMI~IDJI U L-OFFI|I INVOLONTARJI FUQ IL-PERSUNA

[ K AP. 9.

89

225. Kull min, bnuqqas ta ]sieb, bi traskura[ni, jew bnuqqas ta ]ila fl-arti jew professjoni tieg]u, jew bnuqqas ta t]aris ta regolamenti, jikka[una l-mewt ta xi ]add, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn erba snin jew multa mhux i\jed minn ]dax-il elf sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87).

Omi`idju involontarju. Emendat: IX. 1859.15; VI. 1871.16; XI. 1900.33; III. 1971.4; XIII. 1980.5; III. 2002.39. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Offi\a invotontarja fuq il-persuna. Emendat: VI. 1871.17; XI. 1900.33; VIII. 1909.20; III. 1971.5; XIII. 1980.6; III. 2002.40; A.L. 407 ta l2007.

226. (1) Jekk min]abba l-fatti imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan issir offi\a fuq il-persuna, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el (a ) jekk l-offi\a tkun gravi u [[ib il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sena jew multa mhux i\jed minn erbat elef sitt mija u tmienja u ]amsin euro u ]amsa u sebg]in `ente\mu (4,658.75); (b ) jekk l-offi\a tkun gravi ming]ajr il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sitt xhur jew multa mhux i\jed minn elfejn u tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37); (` ) jekk l-offi\a tkun ]afifa, il-pieni stabbiliti g]allkontravvenzjonijiet. (2) Fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikolu (1)(`), pro`ediment jista jittie]ed biss fuq kwerela tal-parti offi\a. il-

226A. Meta persuna tkun tat ka[un g]al mewt jew offi\a fuq ilpersuna msemmija fid-disposizzjonijiet ta qabel ta dan issubtitolu filwaqt li tkun qeg]da tikkommetti serq jew filwaqt ta tentattiv ta serq, jew minnufih wara li tikkommetti dak is-serq jew dak it-tentattiv waqt li tkun qeg]da ta]rab mill-post fejn is-serq ikun sar jew [ie ttentat, hija g]andha, bla ]sara g]ar-responsabbilt tag]ha g]as-serq jew tentattiv ta serq u salvi d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 17, meta tinstab ]atja, te]el (a ) fil-ka\ ta mewt, il-piena ta pri[unerija minn erba sa disa snin; (b ) fil-ka\ ta offi\a fuq il-persuna, il-pieni msemmijin flartikolu 226 li g]andhom ji\diedu bi grad jew \ew[ gradi. 226B. Meta xi wie]ed mir-reati msemmija fl-artikoli 225, 226 u 2 2 6 A ji tw ett aq p er m ez z t a f lu wi d u es p lo \i v j ew s u st an za esplo\iva, il-piena stabbilita g]ar-reat g]andha ti\died b\ew[ gradi jew tlieta.

Omi`idju involontarju jew offi\a involontarja fuq il-persuna filwaqt ta serq jew tentattiv ta serq. Mi\jud: XXIX. 1990.8.

Fluwidu esplo\iv jew sustanza esplo\iva. Mi\jud: VIII. 2008.17.

90

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Sub-titolu V

FUQ L-ISKU|I TAD-DELITTI MSEMMIJIN TA}T IS-SUB-TITOLI TA QABEL TA DAN IT-TITOLU

Ka\ijiet ta omi`idju volontarju sku\abbli. Emendat: V. 1868.12; VIII. 1909.21; XLIX. 1981.4; III. 2002.41.

227. L-omi`idju volontarju hu sku\abbli (a ) jekk ikun ipprovokat boffi\a gravi fuq il-persuna jew bdelitt ie]or kontra l-persuna, meta dan id-delitt ikun su[[ett g]all-piena ta aktar minn sena pri[unerija; (b ) jekk ikun sar fil-waqt li wie]ed, bi nhar, ikun qieg]ed jirre\isti biex ma j]allix l-iskalata jew il-ksur ta re`inti, ta ]itan, jew tad-da]la ta dar jew ta appartament abitat, jew post li jag]mel mag]hom, illi jkun jinfed, direttament jew indirettament, ma dik iddar jew ma dak l-appartament; (`) meta jsir minn persuna fil-waqt li tkun ta]t linfluwenza immedjata ta passjoni istantanja jew a[itazzjoni tal-mo]] illi min]abba fiha, fil-waqt taddelitt, ma tkunx tista tqis l-eg]mil tag]ha; sabiex l-akku\at jitqies li ma kienx jista jqis leg]mil tieg]u, jin]tie[ illi fil-fatt l-omi`idju jkun sar min]abba sa]na ta demm u mhux g]aliex kien hemm il-]sieb mag]mul tal-qtil ta persuna jew ta ]sara gravi fuq il-persuna, u illi r-ra[uni kienet tali illi, fnies ta temperament ordinarju, komunement i[[ib leffett li ma jkunux kapa`i li jqisu l-konsegwenzi taddelitt. (d ) jekk isir minn persuna illi, fil-waqt li tkun ta[ixxi ta]t i`-`irkostanzi msemmijin fl-artikolu 223, to]ro[ barra mil-limiti imposti mil-li[i jew mill-awtorit, jew millb\onn: I\da, dan l-e``ess ma jkunx su[[ett g]al piena, jekk ikun sar min]abba li l-persuna tkun in]asdet, be\g]et jew twerwret.

Piena g]allomi`idju volontarju sku\abbli. Emendat: V. 1868.13; VIII. 1909.22; III. 2002.42.

228. (1) Fil-ka\ ta omi`idju volontarju sku\abbli skond ilparagrafi (a ) jew (b ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el il-pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn sentejn. (2) Fil-ka\ ta omi`idju volontarju sku\abbli skond ilparagrafu (` ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn ]amsa sa g]oxrin sena. (3) Fil-ka\ ta omi`idju volontarju sku\abbli skond ilparagrafu (d ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el il-pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tnax-il sena.

Meta l-isku\a mhux ammissibbli.

229. L-isku\a msemmija fl-artikolu 227(` ), mhix ammissibbli (a ) jekk il-passjoni tkun ipprovokata mill-korrezzjoni legali tal-persuna akku\ata; (b ) jekk il-passjoni tkun ipprovokata mill-esekuzzjoni

KODII KRIMINALI legali ta dmir minn uffi`jal pubbliku;

[ K AP. 9.

91

(` ) jekk il-]ati jfittex il-provokazzjoni b]ala pretest biex joqtol jew biex jag]mel ]sara gravi fuq il-persuna, inkella jfittex li joqtol jew li jag]mel ]sara gravi fuq il-persuna qabel ma kien hemm ebda provokazzjoni. 230. L-offi\a volontarja fuq il-persuna hija sku\abbli (a ) fil-ka\ijiet mag]dudin b]ala sku\a g]all-omi`idju volontarju fl-artikolu 227(a ) u (b ); (b ) fil-ka\ijiet mag]dudin b]ala sku\a g]all-omi`idju volontarju fl-artikolu 227(`); (` ) jekk tkun ipprovokata minn delitt, ta kull xorta li jkun, kontra l-persuna; (d ) fil-ka\ mag]dud b]ala sku\a g]all-omi`idju volontarju fl-artikolu 227(d ). 231. (1) Fil-ka\ijiet imsemmijin fil-paragrafu (a ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el (a ) jekk tkun [rat il-mewt min]abba biss in-natura jew il-konsegwenzi naturali ta l-offi\a u mhux g]al xi kaw\a a``identali li tinqala wara, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sena; (ii) min]abba xi kaw\a a``identali li tinqala wara u mhux min]abba biss in-natura jew ilkonsegwenzi naturali ta l-offi\a, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sitt xhur; (b ) jekk l-offi\a tkun gravi u [[ib il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 2l8, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sitt xhur; (` ) jekk l-offi\a tkun gravi ming]ajr il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur; (d ) jekk l-offi\a ssir gravi min]abba kaw\a a``identali li tinqala wara il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur, fil-ka\ imsemmi fil-paragrafu (b ); (ii) il-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet, filka\ imsemmi fil-paragrafu (` ). (2) Fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikolu (1), jekk l-offi\a tkun ]afifa, ma jittie]ed ebda pro`ediment. (i) (i)
Piena g]all-offi\a sku\abbli msemmija filparagrafu ( a) ta lartikolu 230, Emendat: V. 1868.15; XI. 1900.34; XIII. 1980.7. Offi\a sku\abbli. Emendat: V. 1868.14; VIII. 1909.23.

92

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

fil-paragrafi (b) u ( `) ta l-artikolu 230, Emendat: VIII. 1857.6, 7; V. 1868.15; XI. 1900.34; I. 1903.8; XXlX. 1990.9; A.L. 407 ta l2007.

232. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 230(b ) u (`), l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el (a ) jekk l-offi\a tkun gravi, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn \ew[ terzi tal-piena stabbilita g]ad-delitt ming]ajr sku\a; (b ) jekk l-offi\a tkun ]afifa u mag]mula bwie]ed millmezzi msemmijin fl-artikolu 217, inkella fuq wa]da mill-persuni msemmijin fl-artikolu 222(a ) u (b ), jew fuq wa]da mill-persuni msemmijin fl-artikolu 222A, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur; (`) jekk l-offi\a tkun ]afifa, ming]ajr i`-`irkostanzi aggravanti msemmijin fl-a]]ar paragrafu qabel dan, ilpiena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn xahar, jew il-multa jew il-pieni stabbiliti g]allkontravvenzjonijiet: I\da jekk il-piena stabbilita g]ad-delitt ming]ajr sku\a tkun dik tal-kontravvenzjonijiet, i\-\mien taddetenzjoni ma jistax ikun i\jed minn g]oxrin [urnata u l-ammenda ma tistax tkun aktar minn sitt euro u disg]a u disg]in `ente\mu (6.99).

fil-paragrafu ( d) ta l-artikolu 230. Mi\jud: VIII. 1909.24.

233. (1) Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 230(d ), l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el (a ) fil-ka\ ta offi\a gravi, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar mit-terz tal-piena stabbilita g]addelitt ming]ajr sku\a; (b ) fil-ka\ ta offi\a ]afifa mag]mula bwie]ed millmezzi msemmijin fl-artikolu 217, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn xahrejn. (2) Fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikolu (1), jekk l-offi\a tkun ]afifa u mhux mag]mula bwie]ed mill-mezzi msemmijin flartikolu 217, ma ting]ata ebda piena.

Sku\a li tg]odd g]all-omi`idju u g]all-offi\a fuq persuna diversa minn dik li l-]ati jkollu fi ]siebu. Emendat: XI. 1900.34. Meta lprovokazzjoni tiswa. Emendat: V. 1868.14. Omi`idju jew offi\a mir-ra[el fuq il-mara adultera u fuq l-adulteru.

234. Kull min, bi \ball jew ba``ident, jikka[una omi`idju jew offi\a bi ]sara ta persuna diversa minn dik li kellu fi ]siebu, g]andu jedd g]all-isku\a li kienet tnaqqaslu l-piena tad-delitt kieku g]amlu bi ]sara tal-persuna li kontra tag]ha l-eg]mil tieg]u kien ma]sub. 235. Ma jiswewx lill-]ati l-provokazzjonijiet imsemmijin flartikoli 227 u 230, meta ma jkunux saru fil-waqt ta l-azzjoni li tag]ha jin[iebu b]ala sku\a. 236. Im]assar: XXIX. 1990.10.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

93

237. Meta fi [lieda a``identali xi ]add jibqa maqtul jew offi\ fuq il-persuna, u ma jinsabx min kien l-awtur ta l-omi`idju jew ta l-offi\a, kull wie]ed li jkun ]a parti attiva kontra l-maqtul jew loffi\, je]el, meta jinsab ]ati (a ) fil-ka\ ta omi`idju, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet snin; (b ) fil-ka\ ta offi\a gravi li tkun [iebet il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sena; (` ) fil-ka\ ta offi\a gravi ming]ajr il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur; (d ) fil-ka\ ta offi\a ]afifa, il-pieni stabbiliti g]allkontravvenzjonijiet: I\da, fil-ka\ ta omi`idju, il-persuna jew il-persuni li jkunu g]amlu, fuq il-persuna li [iet maqtula, offi\a li setg]at tikka[una lmewt, je]lu, meta jinsabu ]atja, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn ]ames snin sa tnax-il sena. 238. Kull min iqajjem rewwixta jew [lieda bil-]sieb li jag]mel omi`idju jew offi\a fuq il-persuna, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk xi ]add ji[i maqtul, il-piena stabbilita g]allomi`idju volontarju; (b ) jekk xi ]add ji[i offi\ fuq il-persuna, il-piena stabbilita g]al dik l-offi\a mi\juda bi grad.

Omi`idju jew offi\a fuq ilpersuna fi [lieda a``identali. Emendat: VIII. 1857.8; VI. 1871.18; III. 1885.2; XI. 1900.35; XLIX. 1981.4.

Tixwix ta rewwixta jew [lieda bi ]sieb ta omi`idju jew ta offi\a fuq ilpersuna. Mi\jud: XI. 1900.35.

Sub-titolu VI
FUQ IL-}ABI TA OMI~IDJU JEW TA OFFI|A FUQ IL-PERSUNA U FUQ IL-}ABI TA KADAVRI

239. Kull min xjentement ja]bi l-kadavru ta persuna li mietet bdelitt, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn erba xhur sa sitt xhur. 240. Jekk persuna li minnufih wara t-twelid ta tarbija, billi tidfen bil-mo]bi l-kadavru tat-tarbija jew tag]mel minnu xorto]ra, tfittex li ta]bi t-twelid ta dik it-tarbija, te]el, meta tinsab ]atja, ilpiena ta pri[unerija g]al \mien minn erba xhur sa sena.

}abi ta persuna maqtula.

}abi ta twelid. Emendat: IV. 1994.8.

Sub-titolu VII
FUQ L-ABORT U FUQ MIN JAG}TI JEW IBIEG} SUSTANZI VELENU|I JEW TA }SARA G}AS-SA}}A, U FUQ IT-TXRID TAL-MARD
Sostitwit: III. 2002.43. Abort prokurat. Emendat: XLIX. 1981.4.

241. (1) Kull min bikel, bxorb, bmedi`ini, jew bi vjolenza, jew bkull mezz ie]or, jikka[una l-abort ta mara tqila, sew bilkunsens kemm ukoll ming]ajr il-kunsens tag]ha, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa tliet snin.

94

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(2) L-istess piena ting]ata kontra l-mara li tikka[una l-abort fuqha nfisha, jew li tkun qag]det g]all-u\u tal-mezzi li bihom labort [ie ikka[unat.
Abort li jikka[una mewt jew ]sara kbira fuq ilpersuna. Emendat: III. 2002.44. Tabib, e``., li juri jew jag]ti l-mezzi biex isir abort. Emendat: XLIX. 1981.4. Abort kolpevoli. Mi\jud: III. 2002.45. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

242. Kemm-il darba l-mezzi li jsir u\u minnhom jikka[unaw ilmewt tal-mara jew ]sara kbira fuq il-persuna tag]ha, sew jekk labort isir kemm jekk ma jsirx, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el ilp ie na s tab b i lit a g] a ll- o m i `id j u v o lo n t ar ju jew g ] all - o ff i \i volontarji fuq il-persuna, imnaqqsa minn grad sa tliet gradi. 243. Kull tabib, kirurgu, ostetriku jew spi\jar illi xjentement ikun wera jew ta l-mezzi li jkunu ikka[unaw l-abort, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tmintax-il xahar sa erba snin u l-piena ta l-interdizzjoni perpetwa mill-e\er`izzju talprofessjoni tieg]u. 243A. Kull min, bnuqqas ta ]sieb, bi traskura[ni, bnuqqas ta ]ila fl-arti jew professjoni tieg]u, jew bnuqqas ta t]aris ta regolamenti, jikka[una l-abort ta mara tqila je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sitt xhur jew multa ta mhux i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37). 244. Kull min, bkull mod li jkun, dolo\ament, jag]ti jew i[ieg]el lil ]addie]or jie]u sustanzi velenu\i jew li jag]mlu ]sara; li jistg]u jkunu ta deni jew ta ]sara g]as-sa]]a, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa sentejn, meta d-delitt fih innifsu ma jkunx id-delitt ta omi`idju ikkunsmat jew ittentat, jew ta ]sara gravi fuq il-persuna. 244A. (1) Kull min, meta jkun jaf li jkollu, jew li jkun afflitt bxi marda jew kondizzjoni li tista tigi spe`ifikata skond issubartikolu (3), bxi mod xjentement jittrasmetti, jikkomunika jew jg]addi dik il-marda jew kondizzjoni lil xi persuna o]ra li ma tkunx marida jew afflitta biha je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta minn erba snin sa disa snin: I\da jekk il-persuna l-o]ra tmut b]ala rizultat ta dik ilmarda jew kondizzjoni, il-]ati je]el il-piena stabbilita fl-artikolu 211(1). (2) Meta dik il-marda jew kondizzjoni kif imsemmija fissubartikolu (1) tigi trasmessa, ikkomunikata jew mg]oddija bnuqqas ta ]sieb, bi traskura[ni jew bnuqqas ta t]aris ta xi regolament mill-persuna li kienet li kien imissha tkun taf li tkun marida jew li tkun afflitta bdik il-marda jew kondizzjoni, dik ilpersuna te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sitt xhur jew multa ta mhux i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37): I\da jekk il-persuna l-o]ra tmut b]ala ri\ultat ta dik ilmarda jew kondizzjoni, il-]ati je]el il-pieni stabbiliti fl-artikolu 225. (3) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja g]andu, bavvi\ fil-Gazzetta, jispe`ifika l-mard jew kondizzjonijiet li g]alihom japplika dan l-artikolu.

G]oti ta sustanzi li huma ta ]sara g]as-sa]]a. Emendat: XLIX. 1981.4.

Trasmissjoni, komunikazzjoni e``., ta mard. Mi\jud: III. 2002.46. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

KODII KRIMINALI Sub-titolu VIII

FUQ L-INFANTI~IDJU U FUQ L-ABBANDUN, ESPOSIZZJONI U MOG}DRIJA TA TFAL

[ K AP. 9.

95

Emendat: VI. 1947.8. Sostitwit: III. 2002.47. Infanti`idju. Mi\jud: VI. 1947.9.

245. Jekk mara bxi g]emil jew nuqqas ta rieda tikka[una lmewt tat-tarbija tag]ha li tkun ta]t l-et ta tnax-il xahar, i\da filwaqt ta l-eg]mil jew nuqqas mo]]ha ma jkunx floku min]abba li hija tkun g]ad ma [ietx ftag]ha g]al kollox fuq il-]las ta dik ittarbija jew min]abba t-traddig] fuq it-twelid tat-tarbija, f dan ilka\, g]alkemm i`-`irkostanzi jkunu hekk illi, kieku ma kienx g]al dan l-artikolu, il-]tija kienet titqies omi`idju volontarju, hija tkun ]atja ta infanti`idju u te]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn g]oxrin sena. 246. Kull min ikun ]ati li abbanduna jew ]alla espost tifel ta et anqas minn seba snin, je]el il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sena. 247. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 245, jekk min]abba l-abbandun jew l-esposizzjoni, it-tifel imut jew ibati offi\a fuq il-persuna, il-]ati jitqies li g]amel, fl-ewwel ka\, omi`idju volontarju, u, fit-tieni ka\, offi\a fuq il-persuna u jkun su[[ett g]ad-disposizzjonijiet dwar l-omi`idju volontarju u l-offi\a volontarja fuq il-persuna, skond ma jkun il-ka\; i\da l-piena titni\\el grad. (2) Jekk l-abbandun jew l-esposizzjoni ta tifel, kif jing]ad fdan l-artikolu, ma jsirux ta]t `irkostanzi ta periklu `ar tal-]ajja jew ta offi\a fuq il-persuna tat-tifel hekk abbandunat jew espost, il-piena titni\\el \ew[ gradi: I\da, jekk il-piena msemmija fis-subartikoli (1) u (2) ma tkunx akbar minn dik stabbilita fl-a]]ar artikolu qabel dan, lakku\at, meta jinsab ]ati, je]el il-piena msemmija f dan l-a]]ar artikolu bi\-\ieda ta grad. 247A. (1) Kull min ikollu r-responsabbilt ta tifel ta ta]t ittnax-il sena u batti persistenti ta g]emil jew ta nuqqas ta g]emil ja]qar lit-tifel jew i[ieg]el jew jippermetti l-mo]qrija tat-tifel bmezzi simili, je]el, meta jinsab ]ati, kemm-il darba l-fatt ma jkunx jikkostitwixxi reat aktar gravi ta]t xi disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sentejn. (2) G]all-finijiet tas-subartikolu (1), mo]qrija tinkludi li wie]ed jittraskura lit-tifel fil-b\onnijiet tieg]u ta nutrizzjoni adegwata, ta lbies adegwat, ta kenn adegwat, u ta protezzjoni adegwata biex ma ti[rilux ]sara, li wie]ed persistentement joffendi d-dinjit u l-karattru tat-tifel bmod gravi u li wie]ed persistentement jimponi fuq it-tifel xog]ol mhux adattat g]all-et tieg]u jew xog]ol fi\iku iebes. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 197(4) jg]oddu wkoll filka\ ta reat ta]t dan l-artikolu, meta r-reat isir minn axxendent jew tutur.

Abbandun jew esposizzjoni ta tifel ta]t is-seba snin. Emendat: XLIX. 1981.4. Jekk tifel imut jew jibqa offi\ fuq ilpersuna. Emendat: IX. 1859.16; V.1868.16; VI. 1947.10; III. 2002.48. Abbandun jew esposizzjoni ta tifel bla periklu tal]ajja jew ta offi\a.

Mog]drija jew traskrua[ni ta tifel ta ta]t it-tnax-il sena. Mi\jud: III. 2002.49.

96

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Min jonqos li jie]u ]sieb ta tarbija misjuba jew li jg]arraf biha lillPulizija.

248. Kull min, meta jsib tarbija li tkun g]adha kif titwieled, jonqos li jag]mel minnufih dak kollu li jin]tie[ biex isalvaha, jew, jekk ikun ]a l-]sieb tag]ha, fi \mien erbg]a u g]oxrin sieg]a, ma jag]tihiex jew ma jg]arrafx biha lill-Pulizija Esekuttiva, je]el, meta jinsab ]ati, fl-ewwel ka\, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sitt xhur, u fit-tieni ka\, minn xahar sa tliet xhur: I\da fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, il-qorti, fid-diskrezzjoni tag]ha, tista tag]ti l-piena tal-multa jew ta l-ammenda minflok ilpiena ta pri[unerija.

Mi\jud: III. 2002.50. Traffikar ta persuna ta l-et bil-g]an li ti[i sfruttata filproduzzjoni ta o[[etti jew filg]oti ta servizzi. Mi\jud: III. 2002.50.

Sub-titolu VIII BIS

FUQ IT-TRAFFIKAR TA PERSUNI

248A. (1) Kull min, bxi wie]ed mill-mezzi msemmija fissubartikolu (2), jittraffika persuna ta l-et bil-g]an li dik ilpersuna ti[i sfruttata fil-produzzjoni ta o[[etti jew fil-g]oti ta servizzi je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn sentejn sa disa snin. G]all-finijiet tadan is-subartikolu sfruttament jinkludi li persuna ti[i me]tie[a tipprodu`i o[[etti u tipprovdi servizzi ta]t kundizzjonijiet u f`irkostanzi li jmorru kontra standards fil-kamp tax-xog]ol li jirregolaw il-kondizzjonijiet tax-xog]ol, pagi u ssa]]a u s-sigurt . (2) Il-mezzi li g]alihom hemm riferenza fis-subartikolu (1) huma dawk li [ejjin: (a ) vjolenza jew theddid, inklu\ is-serq ta persuna; (b ) qerq jew ingann; (`) u\u ]a\in ta l-awtorit , influenza jew pressjoni; (d ) li wie]ed jag]ti jew jir`ievi ]lasijiet jew benefi``ji sabiex jottjeni l-kunsens tal-persuna li jkollha lkontroll fuq persuna o]ra.

Traffikar ta persuna ta l-et bil-g]an li ti[i sfruttata g]allprostituzzjoni, e``. Mi\jud: III. 2002.50. Traffikar ta persuna ta l-et bil-g]an li ti[i sfruttata g]attne]]ija ta xi parti tal-[isem. Mi\jud: III. 2002.50.

248B. Kull min, bxi wie]ed mill-mezzi msemmija fl-artikolu 248A(2) jittraffika persuna ta l-et bil-g]an li dik il-persuna ti[i sfruttata g]all-prostituzzjoni jew fattivitajiet pornografi`i jew filproduzzjoni ta materjal pornografiku je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena li hemm fl-artikolu 248A(1). 248~. Kull min, bxi wie]ed mill-mezzi msemmija fl-artikolu 248A(2), jittraffika persuna ta l-et bil-g]an li dik il-persuna ti[i sfruttata g]at-tne]]ija ta xi parti tal-[isem je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn erbg]a sa tnax-il sena.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

97

248D. Kull min jittraffika minuri bxi wie]ed mill-g]anijiet imsemmija fl-artikoli 248A sa 248~, it-tnejn inku\i, je]el, meta jinsab ]ati, l-istess piena li hemm fdawk l-artikoli, skond kif ikun i l - k a \ , u k o l l j ek k m a jk u n i n t u \a e b d a w i e] e d m i l l -m ez z i msemmija fl-artikolu 248A(2): I\da fejn ikun intu\a xi wie]ed mill-mezzi msemmija flartikolu 248A(2) biex isir ir-reat ta]t dan l-artikolu l-piena g]arreat g]andha ti\died bi grad. 248E. (1) Fdan is-sub-titolu, l-espressjoni "jittraffika persuna" j e w " j i t t r a f f i k a m i n u r i " t f i s s e r i r- r e k l u t a [ [ , t r a s p o r t j e w trasferiment ta persuna, jew ta minuri, skond kif jista jkun il-ka\, inklu\ il-]abi ta dik il-persuna, jew tal-minuri, li wara ti[i ri`evuta u jkun hemm bdil ta kontroll fuq dik il-persuna, jew fuq il-minuri, u tinkludi kull g]emil li jiffa`ilita id-d]ul, transitu, residenza fi jew ]ru[ mit-territorju ta xi pajji\ g]al xi wie]ed mill-g]anijiet imsemmija fl-artikoli pre`edenti ta dan is-sub-titolu, skond kif jista jkun il-ka\. (2) Meta xi wie]ed mir-reati fl-artikoli 248A sa 248D, it-tnejn inklu\i (a ) isir flimkien ma offi\a gravi fuq il-persuna; jew (b ) ji[[enera rikavat li jkun ta aktar minn ]dax-il elf sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87); jew (` ) isir bl-involviment ta xi g]aqda kriminali skond ittifsira li hemm fl-artikolu 83A(1), il-piena li xorto]ra kienet tkun tg]odd g]andha ti\died bi grad. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 121D g]andhom jg]oddu mutatis mutandis g]ar-reati ta]t dan is-sub-titolu, hekk i\da li lpiena li l-korp mag]qud g]andu je]el ta]t dan is-subartikolu tkun il-]las ta multa ta mhux inqas minn ]dax-il elf sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87) i\da mhux i\jed minn miljun u tmien mija u tlieta u sittin elf u erba mija u tmienja u disg]in euro u tnejn u sebg]in `ente\mu (1,863,498.72). (4) Meta l-persuna misjuba ]atja ta wie]ed mir-reati ta]t dan is-sub-titolu (a ) kienet fi\-\mien li sar ir-reat impjegata jew xorto]ra fis-servizz ta korp mag]qud, u (b ) ir-reat sar g]all-benefi``ju, fparti jew g]al kollox, ta dak il-korp mag]qud, u (` ) ir-reat seta jsir min]abba n-nuqqas ta sorveljanza jew kontroll ta xi persuna li g]aliha hemm riferenza flartikolu 121D, il-persuna misjuba ]atja kif ing]ad g]andha titqies b]ala li tkun vestita bir-rappre\entanza legali ta l-istess korp mag]qud li jista je]el il-]las ta multa ta mhux inqas minn erbat elef sitt mija u tmienja u ]amsin euro u ]amsa u sebg]in `ente\mu (4,658.75) u mhux i\jed minn miljun u mija u erbg]a u sittin elf u sitt mija u sitta u tmenin euro u sebg]in `ente\mu (1,164,686.70).

Traffikar ta minuri g]al xi wie]ed mill-g]annijiet imsemmija flartikoli 248A sa 248~. Mi\jud: III. 2002.50.

Disposizzjonijiet [enerali li jg]oddu g]al dan is-Subtitolu. Mi\jud: III. 2002.50. Emendat: A.L. 407 ta l2007; XXXI. 2007.14.

98

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(5) Bla ]sara tad-disposizzjoni ta l-artikolu 5, il-qrati ta Malta g]andhom ukoll ikollhom [urisdizzjoni fuq ir-reati stabbiliti fdan is-sub-titolu meta: (a ) biss parti mill-azzjoni li tikkostitwixxi l-esekuzzjoni tar-reat tkun saret [ewwa Malta; jew (b ) min jag]mel ir-reat ikun `ittadin jew residenti permanenti fMalta.
E\enzjoni g]al atti li jsiru b[eg]il. Mi\jud: XXXI. 2007.14. Meta l-Att dwar lImmigrazzjoni ma japplikax. Mi\jud: XXXI. 2007.14. Kap. 217.

(6) Mg]andu jkun hemm ebda kastig g]al reati li jsiru ta]t dan is-sub-titolu jekk il-]ati kien im[ieg]el jag]milhom minn xi persuna o]ra fejn id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 33(b ) ma jkunux japplikaw. (7) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 14 ta l-Att dwar lImmigrazzjoni mg]andhomx ikunu japplikaw qabel ma jg]addu tletin [urnata minn meta l-Uffi`jal Prin`ipali ta l-Immigrazzjoni jkollu tassew g]aliex ja]seb li l-persuna in kwistjoni tkun vittma ta xi wie]ed mir-reati ta]t dan is-subtitolu.

Sub-titolu IX
Emendat: VIII. 1909.25. Sostitwit: XX. 2005.14. Theddid bil-mezz ta kitba. Emendat: IX. 1859.17; XIV. 1983.5; III. 2002.51.

FUQ IT-THEDDID, VJOLENZA PRIVATA U FASTIDJU

249. (1) Kull min bil-mezz ta karta miktuba, sew jekk anonima kemm jekk tkun iffirmata bl-isem tieg]u nnifsu jew bisem ma]luq, jhedded lil ]addie]or bxi delitt, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur: I\da jekk it-theddida tkun dwar l-u\u ta materjal nukleari sabiex ti[i kka[unata l-mewt ta jew offi\a gravi fuq xi persuna jew ]sara kbira fil-proprjet jew tkun dwar li jsir reat ta serq ta materjal nukleari sabiex xi persuna naturali jew legali, organizzazzjoni internazzjonali jew Stat ji[i m[ieg]el jag]mel jew jonqos milli jag]mel xi ]a[a, il-piena g]ar-reat g]andha ti\died bi tliet gradi; il-fra\i "materjal nukleari" g]andha jkollha l-istess tifsira li ng]atat fl-artikolu 314B(4). (2) Kemm-il darba flimkien mat-theddid, ukoll fil-ka\ ta theddid bil-fomm, ikun hemm ordni jew kondizzjoni, l-akku\at je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fis-subartikolu (1) bi\\ieda tal-multa. (3) Barra minn dan il-qorti tordna li l-]ati j[ib il-ple[[erija jew jag]ti l-obbligazzjoni msemmija fl-artikoli 383, 384 u 385.

Rikatt. Emendat: IX. 1859.18; VIII. 1909.26; XLIX. 1981.4; III. 2002.52.

250. (1) Kull min, bil-]sieb li jestor`i flus jew xi ]a[o]ra, jew li jag]mel xi qlig], jew bil-]sieb li j[ieg]el lil persuna o]ra te se g wix x i , t id d is tr u [ [ i , tq a lle b , j ew tb id d e l t es tm en t j ew obligazzjoni bil-miktub, titolu jew garanzija, jew tag]mel jew tonqos milli tag]mel xi ]a[a, ihedded li jag]mel denunzja jew kwerela kontra, jew li jag]ti malafama lil, dik il-persuna jew persuna o]ra, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn ]ames xhur sa tmintax-il xahar.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

99

(2) Kemm-il darba bdan it-theddid il-]ati jasal fil-]sieb tieg]u, huwa je]el il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa tliet snin. 251. (1) Kull min ju\a vjolenza sabiex i[ieg]el lil xi ]add jag]mel, i]alli ssir, jew jonqos milli jag]mel, xi ]a[a, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fis-subartikolu (1) ta l-a]]ar artikolu qabel dan. (2) Jekk il-]ati jasal fil-]sieb tieg]u, huwa je]el il-piena msemmija fis-subartikolu (2) ta l-a]]ar artikolu qabel dan. 251A. (1) Persuna li [[ib ru]ha: (a ) bmod li tag]ti fastidju lil persuna o]ra, u (b ) bmod li tkun taf jew ikun imissha tkun taf li dan ikun ta fastidju g]al dik il-persuna, tkun ]atja ta reat ta]t dan l-artikolu. (2) G]all-fini ta dan l-artikolu, persuna li tkun qeg]da [[ib ru]ha bmod dubju\ imissha tkun taf li dik l-im[ieba tammonta g]al fastidju ta persuna o]ra jekk fil-qjies ta persuna ra[onevoli jkollha l-istess informazzjoni din kienet kieku ta]seb li dik lim[ieba kienet tammonta g]al fastidju tal-persuna l-o]ra. (3) li: (a ) l-im[ieba tag]ha kienet dovuta bl-iskop li timpedixxi jew tikxef xi delitt; jew (b ) l-im[ieba tag]ha kienet dovuta ta]t xi li[i, regolament jew regola, jew biex tikkonforma ru]ha ma xi kondizzjoni jew ]tie[a imposta minn xi persuna ta]t xi li[i; jew (` ) fi`-`irkostanzi partikolari dik l-im[ieba kienet wa]da ra[onevoli. (4) Persuna misjuba ]atja ta reat ta]t dan l-artikolu tista te]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn xahar sa tliet xhur jew multa ta mhux inqas minn elfejn u tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37) u mhux i\jed minn erbat elef u s itt mija u tm ienja u ]am sin eu ro u ] am sa u sebg] in `ente\mu (4,658.75), jew dik il-multa u pri[unerija flimkien: I\da l-piena g]andha ti\died bi grad wie]ed meta r-reat isir kontra xi persuna msemmija fl-artikolu 222(1). 251B. (1) Persuna li l-im[ieba tag]ha tikka[una lil ]addie]or jib\a li se tintu\a vjolenza kontrih jew kontra l-proprjet tieg]u jew kontra l-persuna jew il-proprjet ta xi ]add mill-axxendenti, dixxendenti, a]wa subien jew bniet jew xi persuna msemmija flartikolu 222(1) tkun ]atja ta reat jekk hija tkun taf jew imissha tkun taf li l-im[ieba tag]ha se tikka[una lil xi ]add ie]or hekk jib\a kull darba minn dawk l-okka\jonijiet, u tista te]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tliet xhur sa sitt xhur jew multa ta mhux inqas minn erbat elef u sitt mija u tmienja u ]amsin euro u
Meta o]rajn jib\g]u li se tintu\a vjolenza kontrihom. Mi\jud: XX. 2005.15. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Il-fastidju. Mi\jud: XX. 2005.15. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Vjolenza kontra lprivat.

Persuna akku\ata breat ta]t dan l-artikolu tista [[ib prova

100

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

]amsa u sebg]in `ente\mu (4,658.75) u mhux i\jed minn ]dax-il elf u sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87), jew dik il-multa u pri[unerija flimkien. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu, il-persuna li l-im[ieba tag]ha tkun wa]da dubju\a jmissha tkun taf li tkun se tikka[una bi\a f]addie]or li ser tintu\a vjolenza kontrih fxi okka\joni jekk persuna ra[onevoli li jkollha l-istess informazzjoni kieku ta]seb li dik l-im[ieba tkun ser tikka[una bi\a fil-persuna l-o]ra f dik lokka\joni. (3) li: (a ) l-im[ieba tag]ha kienet adottata fi`-`irkostanzi msemmija fl-artikolu 251A(3)(a ) jew (b ); jew (b ) l-im[ieba adottata kienet wa]da ra[onevoli g]all]arsien tag]ha nnifisha jew ta ]addie]or jew g]all]arsien tal-proprjet tag]ha jew ta ]addie]or.
Tifsir fl-artikoli 251A u 251B. Mi\jud: XX. 2005.15. |jieda fil-piena f`erti ka\ijiet. Mi\jud: XVI. 2006.5.

Persuna akku\ata breat ta]t dan l-artikolu tista [[ib prova

251~. Fl-artikoli 251A u 251B riferenzi g]all-g]oti ta fastidju lil persuni jinkludu meta wie]ed jag]ti qata jew idejjaq lillpersuna. 251D. Il-pieni stabbiliti fid-disposizzjonijiet ta qabel ta dan issub-titolu g]andhom ji\diedu minn grad sa \ew[ gradi meta r-reat ikun aggravat g]al ra[unijiet li g]andhom xjaqsmu ma razza jew reli[jon fi ]dan it-tifsira mog]tija fis-subartikoli (3) sa (6), it-tnejn inklu\i, ta l-artikolu 222A.

Sub-titolu X
FUQ L-IN{URJI U L-KXIF TA SIGRIETI
In[urji. Emendat: XI. 1900.36; IV. 1916.2.

252. (1) Kull min, bil-]sieb li jtellef jew inaqqas il-[ieh ta xi ]add, iwe[[g]u bi kliem, b[esti, bkitba, bdisinji jew bxi mod ie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur jew il-multa. (2) Jekk l-in[urja ssir bi kliem mhux imfisser `ar jew b`anfir mhux spe`ifikat inkella bi kliem jew eg]mil li jkun biss mhux xieraq, il-]ati je]el il-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet. (3) Jekk l-in[urja ssir bkitba, bfiguri jew bdisinji mxandrin jew esposti fil-pubbliku, il-]ati je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sena. (4) Jekk l-in[urja ssir kontra axxendenti, u l-piena stabbilita g]al dan ir-reat tkun il-pri[unerija, ti\died ukoll il-piena tal-multa.

Meta mhix ammissibbli lprova tal-verit talfatt. Emendat: XI. 1900.36; IV. 1916.3.

253. (1) L-imputat tad-delitt imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan ma jistax, biex je]les mill-]tija, jipprova li l-fatt attribwit lillpersuna offi\a huwa veru jew mag]ruf minn kul]add.

KODII KRIMINALI (2) I\da l-prova tal-verit tista ssir -

[ K AP. 9.

101

E``ezzjonijiet.

(a ) jekk l-offi\ ikun uffi`jal jew impjegat pubbliku, u lfatt attribwit lilu jkollu xjaqsam ma l-e\er`izzju taddmirijiet tieg]u, u jekk l-imputat, fil-bidu tas-smig] tal-kaw\a, jie]u r-responsabbilt ta l-in[urja u jiddikjara illi bdifi\a tieg]u jrid jag]mel il-prova talverit tal-fatt attribwit minnu lill-offi\: I\da din id-disposizzjoni ma tg]oddx fil-ka\ tarreati ikkuntemplati fl-artikoli 93 u 95; (b ) jekk il-kwerelant jitlob formalment illi fis-smig] talkaw\a ji[i wkoll \gurat jekk hux veru jew falz il-fatt attribwit lilu. (3) Jekk il-verit tal-fatt ti[i ippruvata, l-imputat ji[i me]lus mill-piena, kemm-il darba l-qorti tkun sodisfatta illi l-prova talverit kienet ta [id pubbliku, u l-mod u\at, meta jittie]ed kont ta``irkostanzi ta \mien, ta lok u ta persuna, ma jkunx fih innifsu jikkostitwixxi in[urja jew reat ie]or, apparti milli tkun [iet ippruvata l-verit tal-fatt attribwit lill-kwerelant. (4) Kemm-il darba l-imputat, fil-ka\ijiet li fihom ikun [ie amm ess li jag ]m el il- pro va tal- verit tal- fatt attr ibwit lillkwerelant, ma jirnexxilux jipprova din il-verit , il-qorti tista, jekk l-in[urja tkun [iet ippruvata, i\\id il-piena bi grad jew tnejn wara li tqis i`-`irkostanzi kollha tal-ka\. 254. Meta jkun hemm ra[unijiet ta sku\a, il-qorti tista tag]ti piena anqas minn dawk hawn fuq imsemmijin jew tapplika ddisposizzjonijiet ta l-artikolu 378, skond i`-`irkostanzi tal-ka\. 255. G]all-in[urja ma jittie]ed ebda pro`ediment jekk mhux bil-kwerela tal-parti offi\a:
~irkostanzi li jnaqqsu l-piena. Setg]at tal-qorti. Emendat: XI. 1900.36. Ebda pro`ediment ma jittie]ed ming]ajr ilkwerela tal-parti offi\a. Jekk l-offi\ imut qabel il-kwerela jew jekk l-in[urja ssir kontra t-tifkira tal-mejjet. Emendat: XI. 1900.36. Libelli. Emendat: XIV. 1889.44; XI. 1900.36; XXII. 1976.4. Kap. 248.

I\da, jekk il-parti offi\a tmut qabel ma tkun g]amlet ilkwerela, jew jekk l-in[urja ssir kontra t-tifkira ta persuna mejta, jistg]u jag]mlu l-kwerela, il-mara jew ir-ra[el, l-axxendenti, iddixxendenti, l-a]wa, subien u bniet, u l-werrieta immedjati. 256. (1) Fil-ka\ijiet ta in[urja li ssir bil-mezz ta l-Istampa, ig]oddu d-disposizzjonijiet ta l-Att dwar l-Istampa. (2) Meta, skond l-Att hawn fuq imsemmi, il-pro`ediment jista jsir biss bi kwerela tal-parti offi\a, ig]oddu wkoll iddisposizzjonijiet tal-proviso ta l-a]]ar artikolu qabel dan. 257. Kull min, min]abba l-istat, professjoni jew kariga tieg]u, ikun sar id-depo\itarju ta sigriet li jkun [ie fdat lilu, jikxef dan issigriet, ]lief fil-ka\ijiet li fihom il-li[i tobbligah ig]arrafhom lil awtorit pubblika, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta multa ta mhux i\jed minn sitta u erbg]in elf ]ames mija u sebg]a u tmenin euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (46,587.47) jew ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sentejn jew g]al dik il-multa u

Kxif ta sigrieti professjonali. Sostitwit: XXIV. 1994.15; Emendat: II. 1998.7; A.L. 407 ta l2007.

102

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

pri[unerija flimkien: I\da, minkejja d-disposizzjonijiet ta kull li[i o]ra, tkun difi\a li turi li l-kxif ikun sar lil awtorit pubblika kompetenti f Malta jew barra minn Malta li tkun qed tinvestiga xi att jew ommissjoni li jkun sar Malta u jkun jikkostitwixxi, jew jekk ikun sar barra minn Malta f `irkostanzi korrispondenti kien jikkostitwixxi (a ) xi wie]ed mir-reati li g]alihom hemm riferenza flartikolu 22(2)(a )(i) ta l-Ordinanza dwar Medi`ini Perikolu\i; jew (b ) xi wie]ed mir-reati li g]alihom hemm riferenza flartikolu 120A(2)(a )(i) ta l-Ordinanza dwar ilProfessjoni Medika u l-Professjonijiet li g]andhom xjaqsmu mag]ha; jew (`) xi reat ta money laundering kif imfisser fl-Att kontra Money Laundering : I\da wkoll id-disposizzjonijiet ta l-ewwel proviso ta dan l-artikolu ma g]andhomx japplikaw g]al persuna li tkun membru tal-professjoni legali jew tal-professjoni medika.
Min jeqred korrispondenza bittra jew btelegramm. Mi\jud: VI. 1899.5. Emendat: I. 1903.9; XLIX. 1981.4; IX. 1982.2. Ftu] bla jedd ta ittri mag]luqa, e``. Pussess bla jedd ta korrispondenza mhux mag]luqa. Mi\jud: VI. 1899.5. Emendat: I. 1903.10; VIII. 1909.27. Kwerela tal-parti.

Kap. 101.

Kap. 31. Kap. 373.

258. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

259. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

260. Im]assar bl-Att XVII.1996.19.

KODII KRIMINALI Titolu IX

FUQ ID-DELITTI KONTRA L-PROPRJET U KONTRA S-SIGURT PUBBLIKA

[ K AP. 9.

103

Emendat: XVI. 1901.1; I. 1903.11.

Sub-titolu I
FUQ IS-SERQ FUQ IS-SERQ IKKWALIFIKAT

261. Is-serq huwa ikkwalifikat (a ) bil-"vjolenza"; (b ) bil-"mezz"; (` ) bil-"valur"; (d ) bil-"persuna"; (e ) bil-"lok"; (f) bil-"]in"; (g ) bix-"xorta tal-]a[a misruqa". 262. (1) Is-serq huwa ikkwalifikat bil-"vjolenza" (a ) meta jsir flimkien ma omi`idju, ma offi\a fuq ilpersuna, jew ma sekwestru tal-persuna, jew ma theddid, bil-miktub jew bil-fomm, ta omi`idju, jew ta offi\a fuq il-persuna jew ta ]sara fil-proprjet; (b ) meta l-]alliel jippre\enta ru]u armat, jew meta l]allelin, g]ad li ma jkunux armati, jippre\entaw ru]hom i\jed minn tnejn; (` ) meta wie]ed li jkun qieg]ed ji[[erra mal-kampanja, armat barmi regulari, jew li jkun jag]mel sehem minn [emg]a ta nies mi[bura flimkien fis-sens ta lartikolu 63, btalba bil-miktub jew bil-fomm, mag]mula minnu nnifsu jew permezz ta persuna o]ra, i[ieg]el li ji[u mog]tija lilu ]wejje[ ]addie]or, g]ad illi t-talba ssir ming]ajr ebda theddid. (2) Sabiex att ta vjolenza jitqies li jikkwalifika s-serq, huwa bi\\ejjed li dan l-att isir qabel jew fil-waqt tas-serq, jew minnufih wara, sabiex ig]in il-konsumazzjoni tad-delitt, jew il-]elsien tal]ati mill-piena jew mill-arrest jew mill-g]ag]a ta l-offi\ jew ta o]rajn, jew sabiex il-]ati ma j]allix ti[i lilu me]uda lura l-]a[a misruqa, jew biex jivvendika ru]u talli ma jkunux ]allewh jew fittxew li ma j]alluhx jisraq, jew talli jkunu ]adulu lura l-]a[a misruqa, jew talli jkun [ie mikxuf b]ala l-]alliel. 263. Is-serq huwa ikkwalifikat bil-"mezz" (a ) meta jsir bi ksur ta [ewwa jew ta barra, bimfieta] foloz, jew bi skalata; (b ) meta l-]alliel ji\bog] wi``u, jew jilbes maskra jew g]ata o]ra tal-wi``, jew jag]mel xi tibdil ie]or fl-

Serq. Kwalifiki.

Serq ikkwalifikat bil-"vjolenza".

Serq ikkwalifikat bil-"mez\ ".

104

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI ilbies jew fis-sura, jew meta, sabiex jag]mel is-serq, jie]u t-titolu jew il-libsa ta uffi`jal `ivili jew militari, jew jippretendi li g]andu ordni ma]ru[ minn awtorit pubblika li jkun falz, ukoll jekk dawn il-mezzi qarrieqa ma jkunux fil-fatt swew biex ig]inu s-serq, jew biex ma jikxfux il-]alliel.

Tifsir ta "ksur". Emendat: IX. 1859.19; XVI. 1921.3,4; XXXII. 1986.3; XXIX. 1990.11.

264. (1) Ta]t l-isem ta "ksur" jid]lu kull tbattija fl-art, ksur, ]att, ]ruq, qlig], tag]wi[ jew sgassar ta ]ajt, li ma jkunx ]ajt ta g]alqa mibni bis-sejjie], saqaf, qofol, katnazz, bieb jew ta mezzi o]ra b]al dawn li qeg]din sabiex ma j]allux id-d]ul fdar jew flok ie]or jew f re`int, jew biex isakkru jew jerfg]u fi\-\gur ]wejje[ jew o[[etti o]ra f kaxex, fi sniedaq, f armarjijiet jew re`ipjenti o]ra, u kull ksur ta kaxxa, senduq jew re`ipjent ie]or, sa]ansitra jekk dan il-ksur ma jsirx fil-lok fejn ikun sar is-serq. Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 326, kull ksur, tag]wi[, qlig] jew sgassar ta kanni tas-servizz pubbliku ta l-ilma jew tas-servizz tal-gass, jew tal-fili jew gumni tas-servizz elettriku, jew tal- meters ta dawn is-servizzi, jew ta xi si[ill ta xi meter, mag]mul sabiex isir tniffid ille[ittimu ma dawn il-kanni, fili, jew gumni, jew l-e\istenza ta xi mezz qarrieq kif imsemmi fissubartikolu (2), jitqies ukoll li huwa "ksur".

Pre\unzjoni fil-ka\ ta ksur ta kanni, e``.

(2) Fil-ka\ ta ksur ta kanni tas-servizz pubbliku ta l-ilma jew tas-servizz tal-gass, jew ta fili jew gumni tas-servizz elettriku, jew tal- meters tag]hom, jew ta xi si[ill ta xi meter, jew fil-ka\ ta le\istenza ta mezzi qarrieqa li bihom wie]ed jista jkollu l-u\u jew il-konsum ille[ittimu ta dan l-ilma, gass, jew kurrent elettriku, jew li bihom jista, jwaqqaf jew ibiddel il-kejl jew markar fil-meter talkwantit me]u da jew ikkun smata, jitq ies, sakemm ma ji[ix ippruvat il-kuntrarju, b]ala prova illi d-detentur tal-fond jew ilpersuna li jkollha f idejha l-fond fejn ikunu jinsabu dawk il-ksur jew il-mezzi qarrieqa, jaf jew taf bdan l-u\u jew konsum ta ilma, gass jew kurrent elettriku, skond ma jkun il-ka\. 265. Ta]t l-isem ta "imfieta] foloz" jid]lu l-gan`ijiet, il]dejjed g]all-ftu] ta bibien, l-imfieta] li jaqblu g]al kull xorta ta serraturi, l-imfieta] imxebbhin, l-iffalsifikati, l-imqabblin, u listess imfieta] veri miksubin bserq, bqerq, jew bmezz ie]or qarrieqi, u, in [enerali, kull bi``a g]odda o]ra tajba biex tifta] jew tne]]i qofol, ta kull xorta li jkun, sew ta [ewwa kemm ta barra. 266. (1) Id-d]ul fwie]ed mill-postijiet imsemmijin fl-artikolu 264 minn bando]ra barra milli mill-bibien li ordinarjament qeg]din g]aldaqshekk, sew jekk id-d]ul isir bil-mezz ta sellum jew ta ]abel, jew bxi mezz ie]or, kemm bil-g]ajnuna tal-[isem ta bniedem ie]or, inkella billi bxi mod wie]ed jixxabbat biex jitla jew jin\el, kif ukoll id-d]ul minn fet]a ta]t l-art barra milli minn dik li qieg]da g]ad-d]ul, jitqies "skalata". (2) G]all-finijiet tal-piena, jitqies ukoll li hemm "skalata" meta l-]ati, g]alkemm ikun da]al f wie]ed mill-postijiet hawn fuq imsemmija minn xi da]la li tkun qieg]da g]aldaqshekk, jo]ro[ minnha bxi wie]ed mill-mezzi hawn fuq imsemmija.

Tifsir ta "imfieta] foloz".

Tifsir ta "skalata".

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

105

267. Is-serq huwa ikkwalifikat bil-"valur", meta l-]a[a misruqa tkun tiswa aktar minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94).

Serq ikkwalifikat bil-"valur". Emendat: XI. 1900.37; III. 1971. 6; XIII. 1980.8; A.L. 407 ta l2007. Serq ikkwalifikat bil-"persuna".

268. Is-serq huwa ikkwalifikat bil-"persuna" (a ) meta jsir, fkull lok li jkun, mis-seftur bi ]sara tas-sid, jew bi ]sara ta barrani, jekk biex jag]mel is-serq tkun swietlu ta g]ajnuna l-kwalit vera jew falza ta seftur; ta]t l-isem ta "seftur" tid]ol kull persuna impjegata ma ]addie]or bsalarju jew bi ]las ie]or, sew jekk din il-persuna tkun toqg]od jew le fid-dar mas-sid tag]ha; (b ) meta jsir mill-mistieden jew minn xi ]add tal-familja tieg]u, fid-dar fejn ikun milqug] b]ala mistieden, jew, ta]t l-istess `irkostanzi, minn min jistieden jew minn xi ]add tal-familja tieg]u, bi ]sara tal-mistieden jew ta xi ]add tal-familja tieg]u; (` ) meta jsir minn lukandier, tvernar, driver ta vettura, barklor jew minn wie]ed li jag]mel flokhom, jew minn sefturi jew impjegati o]ra tag]hom, fil-lukanda, tverna, vettura, jew dg]ajsa, fejn dan il-lukandier, tvernar, driver jew barklor ikun ja]dem jew iqabbad lil min ja]dem is-snajja hawn fuq imsemmija inkella jag]mel jew iqabbad lil min jag]mel xi wie]ed minn dawk ix-xog]lijiet; u wkoll meta jsir fdawn l-istess postijiet, minn min ikun ]a allo[[ jew post, jew minn min ikun fada ]wej[u hemmhekk; (d ) meta jsir minn apprendist, kumpann fix-xog]ol, ]addiem, professur, artista, suldat, ba]ri jew impjegat ie]or, fid-dar, fil-]anut, fl-uffi``ju, fil-kwartier, fuq ilbastiment, jew fpost ie]or li fih ikun da]al min]abba s-seng]a, professjoni jew impieg tieg]u. 269. Huwa ikkwalifikat bil-"lok" is-serq li jsir (a ) flok pubbliku li qieg]ed g]all-qima tAlla; (b ) fl-awli li fihom il-qorti toqg]od u waqt is-seduta talqorti; (` ) fi triq pubblika fil-kampanja, il barra mill-abitat; (d ) fma]\en jew ftarznar tal-Gvern, jew flok ie]or ta depo\itu jew ta rahan li qieg]ed g]all-kumdit talpubbliku; (e ) fuq bastiment jew bi``a o]ra ta fuq il-ba]ar li jkunu rmi[[ati; (f) fil-]abs jew flok ie]or ta kustodja jew ta piena; (g ) fdar ta abitazzjoni jew fparti li tag]mel mag]ha.

Tifsir ta "seftur".

Serq ikkwalifikat bil-"lok".

106

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Serq ikkwalifikat bil-"]in". Serq ikkwalifikat bix-"xorta tal- ]a[a misruqa". Emendat: XXXII. 1986.4; III. 2002.53; V. 2005.37; A.L. 407 ta l2007.

270. Huwa ikkwalifikat bil-"]in" is-serq li jsir bil-lejl, ji[ifieri, bejn in\ul u t-tlug] ix-xemx. 271. Is-serq huwa ikkwalifikat bix-"xorta tal-]a[a misruqa" (a ) meta jsir fuq ]wejje[ imqeg]din fperiklu, sew jekk jinxe]tu jew jin[arru sabiex jitqieg]du fi\-\gur, kemm jekk jintelqu fil-g]a[la biex wie]ed isalva ]ajtu, min]abba ]ruq, ti[rif ta bini, g]arqa, ilma li jg]arraq l-art, inva\joni ta g]edewwa, jew xi hemm kbir ie]or; (b ) meta jsir fuq [arar tan-na]al; (`) meta jsir fuq kull xorta li tkun ta bhejjem, kbar jew \g]ar, fmerg]a, frazzet jew stalla, jekk il-valur ta dawn il-bhejjem ma jkunx anqas minn \ew[ euro u tlieta u tletin `ente\mu (2.33); (d ) meta jsir fuq ]bula jew ]wejje[ o]ra li huma essenzjali g]an-navigazzjoni jew g]as-sigurt ta vapuri jew bastimenti; (e) meta jsir fuq xibka jew armar ie]or kalati l-ba]ar g]assajd; (f) meta jsir fuq o[[ett ta ti\jin jew ta lbies, li fdak ilwaqt ikun fuq il-persuna ta tifel ta anqas minn disa snin;

(g ) meta jsir fuq xi vettura fpost pubbliku jew fpost a``essibbli g]all-pubbliku, jew fuq xi parti jew a``essorju ta, jew fuq xi ]a[a li tkun [o, dik ilvettura; (h ) meta jsir fuq materjal nukleari skond it-tifsira mog]tija fl-artikolu 314B(4);
Kap. 477.

(i)

meta jsir fuq records pubbli`i kif imfissra fl-artikolu 2 ta l-Att dwar Arkivji Nazzjonali.

Piena g]al serq bomi`idju volontarju. Emendat: XXI. 1971.20; XLIX. 1981.4. Piena g]al serq battentat ta omi`idju. Emendat: IV. 1856.13; VI. 1871.19; XI. 1900.38; XLIX. 1981.4. Piena g]al serq boffi\a fuq ilpersuna. Emendat: XI. 1900.38; XLIX. 1981.4.

272. Il-]ati ta serq li jsir flimkien ma omi`idju volontarju je]el il-piena ta pri[unerija g]al g]omru.

273. Il-]ati ta serq li jsir flimkien ma attentat ta omi`idju je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn sitt snin sa g]oxrin sena.

274. Il-]ati ta serq li jsir flimkien ma offi\a fuq il-persuna je]el (a ) jekk l-offi\a tkun gravi u [[ib il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn erba snin sa tnax-il sena; (b ) jekk l-offi\a tkun gravi ming]ajr il-konsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tliet snin sa disa snin;

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

107

(` ) jekk l-offi\a tkun ]afifa, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn sentejn sa ]ames snin; (d ) jekk l-offi\a tkun ]afifa u ta importanza \g]ira u mhux mag]mula bwie]ed mill-mezzi msemmijin flartikolu 217, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tmintax-il xahar sa tliet snin. 275. Il-]ati ta serq li jsir flimkien ma sekwestru tal-persuna je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn sena sa erba snin.
Piena g]as-serq bsekwestru talpersuna. Emendat: V. 1868.17; XLIX. 1981.4. Piena g]as-serq ikkwalifikat bil"vjolenza" i\da mhux bomi`idju ikkunsmat jew attentat jew boffi\a jew sekwestru talpersuna. Emendat: V. 1868.17; XLIX. 1981.4. Piena g]al meta l"vjolenza" tkun diretta kontra `erti persuni. Mi\jud: XXIX. 1990.12. Emendat: III. 2002.54. Piena g]as-serq ikkwalifikat bil"vjolenza" u bi kwalifiki o]ra. Emendat: XXIX. 1990.13.

276. Il-]ati ta serq ikkwalifikat bil-"vjolenza", i\da li ma jsirx flimkien ma xi wa]da mi`-`irkostanzi msemmijin fl-artikoli 272, 273, 274 u 275, je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn disa xhur sa tliet snin.

276A. Il-pieni msemmijin fl-artiko1i 273, 274, 275 u 276 g]andhom ji\diedu bi grad jew \ew[ gradi meta l-"vjolenza" hemm imsemmija tkun diretta kontra persuna ta]t l-et ta tnax-il sena jew li tkun g]alqet l-et ta sittin sena jew kontra persuna li tkun tbati minn marda tal-[isem jew tal-mo]] fi grad li min]abba fiha ma tkunx tista tag]mel re\istenza xierqa. 277. Meta s-serq ikkwalifikat bil-"vjolenza" skond l-artikoli 274, 275 jew 276, ikun akkumpanjat bwa]da jew izjed millkwalifiki l-o]ra msemmijin fl-artikolu 261, l-akku\at, meta jinsab ]ati, je]el (a ) jekk dan is-serq ikun akkumpanjat bwa]da jew i\jed minn dawk il-kwalifiki l-o]ra, i\da mhux dik tal-mezz, il-piena msemmija fl-artikoli 274, 275, 276 jew 276A, illi ma ting]atax fil-minimum tag]ha; (b ) jekk dan is-serq ikun "mezz", sew jekk ming]ajrhom, il-piena 276 jew 276A mi\juda akkumpanjat bil-kwalifika talma kwalifiki o]ra kemm msemmija fl-artikoli 274, 275, bi grad jew tnejn.

278. (1) Il-]ati ta serq ikkwalifikat bil-"mezz" biss, je]el ilpiena ta pri[unerija g]al \mien minn ]ames xhur sa tliet snin. (2) Jekk is-serq, barra milli bil-kwalifika tal-"mezz", ikun akkumpanjat ukoll bwa]da mill-kwalifiki l-o]ra, i\da mhux dik tal-"vjolenza", il-piena fuq imsemmija ma ting]atax fil- minimum tag]ha. (3) Jekk is-serq, barra milli bil-kwalifika tal-"mezz", ikun akkumpanjat ukoll bi tnejn jew i\jed mill-kwalifiki l-o]ra, i\da mhux bdik tal-"vjolenza", il-piena fuq imsemmija ti\died bi grad u ma ting]atax fil-minimum tag]ha.

Piena g]as-serq ikkwalifikat bil"mezz" biss jew bil-"mezz" u bi kwalifiki o]ra. Emendat: VI. 1871.20; XI. 1900.39; I. 1903.12; XII. 1913.6; III. 1971.7; XIII. 1980.9; XLIX. 1981.4; A.L. 407 ta l2007.

108

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Setg]a tal-qorti.

(4) I\da, jekk il-valur tal-]wejje[ misruqa ma jkunx i\jed minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), il-qorti tista, bla ]sara tad-disposizzjoni ta l-artikolu 371(2)( ` ), tag]ti f kull ka\ il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn ]ames xhur sa disa xhur. 279. Il-]ati ta serq ikkwalifikat bil-"valur" biss, je]el (a ) jekk il-valur tal-]a[a misruqa ma jkunx i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37), il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn ]ames xhur sa tliet snin; (b ) jekk il-valur tal-]a[a misruqa jkun i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37), il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tlettax-il xahar sa seba snin: I\da meta g]al xi ra[uni msemmija fl-artikolu 325(2) ma jkunx possibbli li ji[i stmat il-valur tal-]a[a misruqa, dak il-valur g]andu ji[i stmat li jkun je``edi l-elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37).

Piena g]as-serq ikkwalifikat bil"valur". Emendat: XI. 1900.39; XII. 1913.7; III. 1971.8; XIII. 1980.10; XLIX. 1981.4; V. 2005.37; A.L. 407 ta l2007.

Piena g]as-serq ikkwalifikat bil"valur" u bi kwalifiki o]ra. Emendat: XI. 1900.39; XII. 1913.8; XXIX. 1990.14.

280. (1) Meta s-serq ikkwalifikat bil-"valur" ikun akkumpanjat bwa]da jew i\jed mill-kwalifiki l-o]ra, i\da mhux bdik tal-"vjolenza" jew tal-"mezz", il-]ati je]el, skond il-ka\, ilpieni msemmijin f l-a]]ar artikolu qabel dan, i\da dawn ma jing]atawx fil-minimum tag]hom. (2) Jekk is-serq, barra milli bil-kwalifika tal-"valur", ikun akkumpanjat ukoll bil-kwalifika tal-"vjolenza" jew tal-"mezz", jew bit-tnejn, g]andha ting]ata l-piena li hemm g]as-serq akkumpanjat bdawk il-kwalifiki: I\da, jekk din il-piena tkun anqas mill-pieni msemmija fla]]ar artikolu qabel dan, g]andhom jing]ataw dawn l-a]]ar pieni mi\juda bi grad. (3) G]all-finijiet tas-subartikolu ta qabel dan, meta l"vjolenza" tkun diretta kontra xi wa]da mill-persuni msemmijin flartikolu 276A, il-piena applikabbli g]al serq meta akkumpanjat bilkwalifika tal-"vjolenza" g]andha tkun il-piena kif mi\juda bdak lartikolu.

Piena g]as-serq ikkwalifikat bil"persuna", "lok", "]in" jew bix"xorta tal-]a[a misruqa". Emendat: XLIX. 1981.4.

281. Il-]ati ta serq ikkwalifikat biss bil-"persuna", bil-"lok", bil-"]in" jew bix-"xorta tal-]a[a misruqa", je]el (a ) jekk is-serq ikun akkumpanjat bwa]da biss mill-erba kwalifiki hawn fuq imsemmija, il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn seba xhur sa sentejn; (b ) jekk is-serq ikun akkumpanjat bi tnejn minn dawk ilkwalifiki, l-istess piena, i\da qatt fil-minimum tag]ha; (`) jekk is-serq ikun akkumpanjat bi\jed minn tnejn minn dawk il-kwalifiki, il-piena fuq imsemmija, i\da din ilpiena tista ti\died g]al \mien mhux i\jed minn tliet snin.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

109

282. Meta fis-serq akkumpanjat bwa]da jew i\jed millkwalifiki msemmijin fl-artikolu 261, i\da mhux dik tal-"vjolenza" jew tal-"mezz", il-valur tal-]a[a misruqa ma jkunx i\jed minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), l-akku\at je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur.

Piena g]as-serq ikkwalifikat meta l-]a[a misruqa ma tiswiex aktar minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29). Emendat: IV. 1856.14; V. 1868.18; VI. 1871.21; XI. 1900.40; I. 1903.14; III. 1971.9; XLIX. 1981.4; A.L. 407 ta l2007. Serq ta ilma, gass jew kurrent elettriku. Mi\jud: XVI. 1921.5. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Meta jitqies ikkunsmat. Piena meta l-valur ta l-ilma, e``., ma jiskorrix tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29). Kwerela tal-parti offi\a. Mi\jud: XXII. 2005.3.

283. Fil-ka\ijiet imsemmijin fit-tieni paragrafu ta l-artikolu 264(1), is-serq ikkwalifikat bil-"mezz" jitqies ikkunsmat meta jsir l-infid hemm imsemmi, u l-]ati je]el il-piena msemmija fl-artikolu 278(4), kemm-il darba ma ji[ix ippruvat illi l-valur ta ilma, gass, jew kurrent elettriku misruq huwa i\jed minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29).

283A. G]ar-reat ta serq ta elettriku ma jittie]ed ebda pro`ediment jekk mhux bil-kwerela tal-parti offi\a wkoll meta rreat ikun ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati skond dak li jipprovdi l-artikolu 370(1) u l-offi\ ma jkunx irrinunzja espressament g]all-azzjoni fi \mien erbat ijiem minn dakinhar li jkun sar ir-reat. Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu g]andhom japplikaw minkejja kull ]a[a o]ra li jing]ad fil-proviso ta lartikolu 373.

FUQ IS-SERQ SEMPLI~I

284. Is-serq mhux akkumpanjat minn wa]da mill-kwalifiki msemmijin fl-artikolu 261 huwa serq sempli`i. 285. Il-]ati ta serq sempli`i je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn xahar sa sitt xhur: I\da jekk il-valur tal-]a[a misruqa ma jkunx i\jed minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), lakku\at je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur.

Serq sempli`i. Piena. Emendat: III. 1971.10; XLIX. 1981.4; XXIX. 1990.15; A.L. 407 ta l2007.

110

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Pussess ta ]wejje[ misruqa minn persuna [a ikkundannata fuq serq jew ri`ettazzjoni. Emendat: XIl. 1900.41; I. 1903.l5. Pussess mhux [ustifikat ta flus, o[[etti, e``., minn persuna [a ikkundannata g]al serq jew g]al ri`ettazzjoni. Mi\jud: XI. 1900.41.

286. Il-piena stabbilita g]as-serq sempli`i skond il-valur tal]a[a misruqa, ti[i mog]tija lil kull min, wara li jkun [ie ikkundannat f Malta g]al serq, jew g]al ri`ettazzjoni, jinsab filpussess ta ]wejje[ misruqa ming]ajr ma jag]ti kont sodisfa`enti ta kif ikunu [ew le[ittimament g]andu. 287. Kull min, wara li jkun [ie ikkundannat fMalta g]al serq, jew g]al ri`ettazzjoni, jinsab fil-pussess ta frottijiet, xtieli, jew prodotti o]ra tar-raba jew tal-[onna, jew ta flus, jew ta o[[etti o]ra, li ma jkunux tal-kondizzjoni tieg]u, ming]ajr ma jag]ti kont sodisfa`enti ta kif ikunu [ew le[ittimament g]andu; inkella jinsabu g]andu mfieta], imqabblin jew iffalsifikati, jew g]odod o]ra tajbin g]al ftu] jew sgassar ta serraturi, jew jinsabu g]andu forom ta serraturi, ming]ajr ma jag]ti kont sodisfa`enti g]al liema skop le[ittimu jinsabu g]andu f dak i\-\mien, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur. 288. Il-]ati je]el il-pieni stabbiliti g]all-kontravvenzjonijiet, meta, fil-ka\ ta serq sempli`i, l-utli li kellu fi ]siebu, kien dak ta l-u\u biss tal-]a[a, bil-]sieb li jroddha minnufih.

Serq ta l-u\u biss tal-]a[a misruqa. Emendat: IV. 1856.15; VI. 1871.22; XI. 1900.42.

DISPOSIZZJONI {ENERALI LI TG}ODD G}AL DAN IS-SUB-TITOLU

Piena fil-ka\ ta re`idiva fserq.

289. (1) Fil-ka\ijiet ta re`idiva fid-delitti msemmijin fdan issub-titolu, il-piena tista ti\died, fil-ka\ tat-tieni kundanna, bi grad jew tnejn, u fil-ka\ tat-tielet kundanna jew o]rajn warajha, minn grad sa tliet gradi. (2) Meta \-\ieda fil-piena ma tistax issir ]lief billi ti[i mog]tija l-piena tar-reklu\joni, din il-piena tista ting]ata sa tmintax-il perijodu.

Sub-titolu II
FUQ REATI O}RA DWAR }WEJJE{ AKKWISTATI JEW MI|MUMIN KONTRA L-LI{I
Pussess kontra lli[i ta ]wejje[ tarRepubblika ta Malta. Emendat: IV. 1856.16; XXVI. 1931.3; XXVII. 1975.19.

290. Kull min jixtri jew bxi mod ie]or jir`ievi ming]and persuna o]ra jew jinsab li g]andu fil-pusses tieg]u xi o[[ett li jkollu xi marka jew sinjal li juri li dak l-o[[ett huwa proprjet tarRepubblika ta Malta, jew o[[ett illi l-pussessur tieg]u jkun jaf li huwa proprjet tar-Repubblika ta Malta, li l-awtorit kompetenti ma tkunx tat permess bil-miktub sabiex wie]ed jista jiddisponi minnhom, u jonqos li jag]ti kont sodisfa`enti ta kif l-o[[ett jew il]a[a jkunu [ew g]andu, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena tal-multa jew ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn xahar.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

111

291. Kull min, bil-]sieb li ja]bi proprjet tar-Repubblika ta Malta, jiddistru[[i jew i]assar mill-o[[etti jew ]wejje[ imsemmijin fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan, li g]alihom ma jkunx [ie mog]ti permess sabiex wie]ed jista jiddisponi minnhom, xi marka jew sinjal li juru li dawk l-o[[etti jew ]wejje[ huma proprjet tar-Repubblika ta Malta, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur. 292. Kull min, ming]ajr li`enza tal-Gvern, i\omm g]andu g]all-bejg] jew jittraffika f o[[etti li huma mag]rufa ta]t l-isem ta o[[etti tal-ba]ar jew tal-bastimenti, u kull min, ming]ajr din illi`enza, jinsabu g]andu dawn l-o[[etti bla ma jkun jista jag]ti kont sodisfa`enti ta kif [ew g]andu, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena tal-multa u l-konfiska ta l-istess o[[etti.

Min jiddistru[[i jew i]assar marki li juru li l-o[[ett huwa tarRepubblika ta Malta. Emendat: XXVI. 1931.3; XXVII. 1975.20; XLIX. 1981.4. Min jittraffika jew i\omm g]andu bla li`enza o[[etti talba]ar jew talbastimenti.

Sub-titolu III
FUQ IL-FRODI

293. Kull min japproprja ru]u, billi jdawwar bi profitt g]alih jew g]al persuna o]ra, minn ]a[a ta ]addie]or li tkun [iet fdata jew ikkunsinnata lilu ta]t titolu illi j[ib mieg]u l-obbligu tar-radd tal-]a[a jew li jsir u\u minnha spe`ifikat, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn tliet xhur sa tmintax-il xahar: I\da ebda pro`ediment kriminali ma jista jinbeda g]al dan id-delitt, ]lief bi kwerela tal-parti. 294. Madankollu, meta d-delitt imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel d an ji[ i m ag ] mu l fu q ]a[a f d ata jew ik k un sinn ata lill- ]ati min]abba l-professjoni, industrja, kummer`, amministrazzjoni, kariga jew servizz tieg]u, jew min]abba depo\itu ne`essarju, lazzjoni kriminali titmexxa ex officio, u l-piena tkun ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn. 295. Kull min bil-]sieb li jikseb g]alih innifsu jew g]al ]addie]or il-]las ta flus ta sigurt kontra r-riskji, jew xi qlig] ie]or mhux mist]oqq, jiddistru[[i, ixerred l hawn u l hemm jew jg]arraq bxi mezz li jkun, ]wejje[ tieg]u, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn, u, jekk jasal fil]sieb tieg]u, minn disa xhur sa tliet snin. 296. (1) Kull kaptan tal-ba]ar, patrun, jew barklor jew kull min ikollu fidejh il-kmand, l-u\u jew il-]sieb ta puntun, dg]ajsa, skiff, kajjikk jew ta bi``a o]ra tal-ba]ar, ukoll jekk dawn ikunu iddestinati g]al vja[[ wie]ed biss [ewwa l-limiti ta Malta, illi, g]al ]sieb ta utli (a ) jabbanduna jew jag]mel ]sara lill-bastiment jew jikka[una l-g]arqa tieg]u; (b ) jisraq merkanzija jew ]wejje[ o]ra li jkunu jinsabu fuq il-bastiment, jew jag]mlilhom ]sara; (` ) juri bla ma jkun tassew it-telfa jew il-]sara talbastiment, tal-merkanzija jew ta ]wejje[ o]ra;

Approprjazzjoni bla jedd. Emendat: IV. 1874.3; VIII. 1909.28; XLIX. 1981.4; III. 2002.55.

~irkostanzi aggravanti. Emendat: VIII. 1909.29; XLIX. 1981.4; III. 2002.56.

Frodi dwar sigurt. Emendat: VIII. 1857.9; IV. 1874.4; VIII. 1909.30; XLIX. 1981.4; III. 2002.57. Baratterija. Emendat: IV. 1874.5; XLIX.1981.4; III. 2002.58.

112

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (d ) ibieg] jew bxi mod ie]or jiddisponi mill-bastiment kontra r-rieda u bi ]sara tas-sid,

je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn ]ames xhur sa sentejn. (2) Din il-piena ting]ata wkoll meta l-]ati jkollu sehem filbastiment, fil-merkanzija jew fi ]wejje[ o]ra.
Abbu\ ta karta in bjank jew xorto]ra. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2002.59. Qerq fil-kummer` u fl-industrji. Emendat: XI. 1899.106; XLIX. 1981.4; A.L. 407 ta l2007.

297. Kull min billi jag]mel u\u mhux sewwa minn xi karta fdata lilu in bjank bil-firma biss, bi ]sieb ta qlig], jikteb fuqha xi ]a[a li tkun ta ]sara g]al persuna o]ra, jew, bl-istess ]sieb, i\id fuq karta mhix in bjank, fdata lilu, xi kitba jew klawsola, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn disa xhur sa tliet snin. 298. (1) Kull min (a ) jiffalsifika jew ibiddel, ming]ajr il-kunsens tas-sid, lismijiet, il-marki jew is-sinjali distintivi tax-xog]ol tal-mo]], jew tal-prodott ta industrja, jew, xjentement, jag]mel u\u ta dawn l-ismijiet, marki jew sinjali iffalsifikati jew imbiddlin, ukoll jekk minn ]addie]or, ming]ajr il-kunsens tas-sid; (b ) jiffalsifika jew ibiddel, ming]ajr il-kunsens tas-sid, iddisinji jew mudelli ta manifattura, jew, xjentement, jag]mel u\u ta dawn id-disinji jew mudelli iffalsifikati jew imbiddla, ukoll jekk minn ]addie]or, ming]ajr il-kunsens tas-sid; (`) jag]mel u\u, xjentement, ta marka, sinjal, tabella jew emblema li jkun fihom indikazzjoni li tista tqarraq lix-xerrej dwar ix-xorta tal-merkanzija, jew ibieg] merkanzija, bdin il-marka, sinjal jew emblema; (d ) iqieg]ed fil-kummer` merkanzija li g]aliha tkun [iet irre[istrata trade-mark distintiva, wara li jne]]i dik ilmarka ming]ajr il-kunsens ta sidha; (e) iwa]]al fuq merkanzija deskrizzjoni kummer`jali falza, ji[ifieri, jwa]]al iffalsifikata jew imbiddla, `ifra, kelma jew marka illi skond l-u\u tal-kummer` tiswa biex turi in-numru, il-kwantit, il-kejl, il-qies jew il-pi\ tal-merkanzija, (ii) il-lok jew pajji\ li fih il-merkanzija [iet ma]duma jew prodotta, (iii) il-mod li bih il-merkanzija [iet ma]duma jew prodotta, (iv) il-fatt illi l-merkanzija jkollha privattiva, privile[[ jew jedd ta proprjet industrjali; (f) xjentement iqieg]ed fi`-`irkolazzjoni, ibieg] jew i\omm g]andu g]all-bejg] jew jimporta g]al ]sieb ta kummer`, merkanzija bmarka, sinjal, jew emblema imxebb]in bqerq; (i)

(g ) xjentement jag]mel, i\omm g]andu, jew jittrasferixxi lil ]addie]or konn, klix , makna jew g]odod o]ra

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

113

sabiex jiffalsifikaw, jew sabiex ji[u w\ati g]allfalsifikazzjoni ta trade-mark , je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn erba xhur sa sena. (2) G]all-finijiet tas-subartikolu (1)(e ), kull `ifra, kelma jew marka illi, skond l-u\u tal-kummer`, tkun tiswa biex turi wa]da mill-]wejje[ hawn fuq imsemmijin, titqies li hija deskrizzjoni kummer`jali tag]hom. 298A. Kull min jibni, jibdel, jag]mel, jippossjedi, ibieg] jew jixtri xi apparat li bih ikun jista jikkonnetti kontra l-li[i ma sistema ta telekomunikazzjoni, g]andu, meta jinsab ]ati, je]el(a ) meta r-reat isir g]al qlig] jew bi skop ta kummer`, pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sena jew multa ta mhux i\jed minn erbat elef sitt mija u tmienja u ]amsin euro u ]amsa u sebg]in `ente\mu (4,658.75) jew dik il-multa u pri[unerija flimkien; (b ) fil-ka\i l-o]ra kollha, multa ta mhux i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37). 298B. (1) Kull min, g]al qlig], jew bi skop ta kummer`, jistampa, jimmanifattura, jidduplika jew mod ie]or jirriprodu`i jew jikkopja, jew ibieg], iqassam, jew mod ie]or joffri g]all-bejg] jew biex jitqassam, xi artikolu jew xi ]a[a o]ra bi ksur tal-jeddijiet li jo]or[u mid-drittijiet ta l-awtur li jkollha persuna o]ra u protetti bil-li[i ta Malta jew ta]tha, je]el, meta jinsab ]ati, pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sena jew multa ta mhux i\jed minn ]dax- il elf sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87) jew dik il-multa u pri[unerija flimkien. (2) Pro`edimenti ta]t dan l-artikolu ma jistg]ux jittie]du ]lief bil-kwerela tal-parti offi\a. 298~. (1) Kull min jir`ievi ming]and xi ]add ie]or jew jikseb ming]and xi ]add ie]or xi weg]da li jing]ataw, lilu jew lil o]rajn, bkorrispettiv g]al xi self, mg]axijiet jew xi qlig] ie]or ta]t liema g]amla jkun be``ess minn dak li jkun permess bil-li[i, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pru[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tmintax-il xahar u g]all-]las ta multa minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37) sa erbg]a u tletin elf disa mija u erbg]in euro u sittin `ente\mu (34,940.60). (2) L-istess piena msemmija fis-subartikolu (1) tapplika g]al kull min jir`ievi ming]and xi ]add ie]or jew jikseb ming]and xi ]add ie]or xi weg]da li jing]ataw, lilu jew lil o]rajn, bkorrispettiv g]al xi servizz li jkun jikkonsisti f xi benefi``ju ie]or ta liema xorta jkun, mg]axijiet jew xi qlig] ie]or ta]t liema g]amla jkun be``ess minn dak li jkun permess bil-li[i jew li jkun xorto]ra sproporzjonat bmod grossolan mas-servizz mog]ti. (3) L-istess piena msemmija fis-subartikolu (1) tapplika wkoll g]al kull min, minkejja li ma jkunx kompli`i fir-reat imsemmi flU\urija. Mi\jud: III. 2002.60. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Ksur ta drittijiet ta l-awtur. Mi\jud: XII. 1991.41. Emendat: XIX. 1992.2; A.L. 407 ta l2007. D]ul bqerq fsistemi ta telekomunikazzjoni. Mi\jud: XII. 1991.41. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

114

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

istess subartikolu, jinda]al biex jipprokura g]al persuna o]ra ammont ta flus jew xi benefi``ju ie]or billi j[ieg]el persuna tag]ti jew twieg]ed li tag]ti, lilu stess jew lil o]rajn, min]abba fl-ind]il tieg]u, kumpens sproporzjonat bmod grossolan. (4) G]all-finijiet tas-subartikoli (1), (2) u (3), sabiex ji[i stabbilit jekk l-img]axijiet ikunux, jew jekk xi qlig] jew kumpens ikunx, sproporzjonat bmod grossolan g]andhom jitqiesu ``irkostanzi kollha tal-fatt u tar-rati medji li soltu jing]ataw g]al ]idmiet b]al dik inkwistjoni. (5) Meta, matul pro`eduri kriminali g]al reat ta]t dan l-artikolu ji[i ppruvat quddiem il-qorti li l-akku\at ir`ieva ming]and xi persuna o]ra ammont ta mg]ax, jew korrispettiv f ammont, be``ess minn dak li jkun permess bil-li[i jew li xorto]ra jkun sproporzjonat bmod grossolan mas-servizz mog]ti, il-qorti g]andha tordna lill-akku\at i]allas lill-persuna l-o]ra dak lammont li jista ji[i stabbilit mill-qorti b]ala li jkun l-e``ess li jkun ir`ieva l-akku\at kif ing]ad qabel. Dak l-ordni tal-qorti jkun bla ]sara g]al xi dritt ta dik il-persuna l-o]ra biex ti[bor bxi mod ie]or kull ammont akbar dovut lilha u l-ordni g]andu jikkostitwixxi titolu esekuttiv li jista ji[i esegwit b]allikieku kien sentenza finali mog]tija f azzjoni `ivili bejn il-]ati u l-persuna li lilha ji[i ordnat il-]las. (6) Il-piena g]al reat ta]t dan l-artikolu g]andha titnaqqas bi grad meta l-akku\at, qabel is-sentenza finali, jirrifondi l-ammont e``essiv li jkun ir`ieva lill-persuna li ming]andha kien ir`ieva lammont imsemmi.
Tbag]bis, tne]]ija, e``., ta numru ta chassuis jew makna. Mi\jud: III. 2002.61. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

298D. Kull min, ming]ajr l-approvazzjoni bil-miktub talKummissarju tal-Pulizija, bxi mod li jkun, ibag]bas, ine]]i, jbiddel jew jag]mel numru ta l-identifikazzjoni ta chassis jew makna ta, jew fuq, vettura bil-mutur je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sena jew g]allmulta ta mhux inqas minn sitt mija u tmienja u disg]in euro u wie]ed u tmenin `ente\mu (698.81) u mhux i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37) jew g]al dik il-pri[unerija u multa flimkien. 299. Fkull wie]ed mill-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 298(1)( a ), ( b ), ( ` ) u ( d ), jitqies li l-akku\at mexa dolo\ament, kemm-il darba huwa ma jippruvax li ma kellux ]sieb dolu\. 300. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-a]]ar bi``a ta l-artikolu 298(1)(a ) u (b ) u (d ), il-prova tal-kunsens tas-sid tmiss lill-akku\at. 301. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 298(1)(e ), il-fatt li deskrizzjoni kummer`jali tkun trade mark jew bi``a minn trade mark ma jne]]ix li din id-deskrizzjoni kummer`jali tista tkun deskrizzjoni kummer`jali falza fis-sens tal-paragrafu hawn fuq imsemmi.

Pre\unzjoni ta att dolu\. Mi\jud: XI. 1899.106. Emendat: XII. 1991.41. Il-pi\ tal-prova. Mi\jud: XI.1899.106. Deskrizzjoni kummer`jali falza. Mi\jud: XI. 1899.106.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

115

302. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 298(1)(f ), jitqies li lakku\at mexa dolo\ament, kemm-il darba ma jippruvax (a ) illi, wara li ]a l-prekawzjonijiet kollha me]tie[a sabiex ma jiksirx id-disposizzjoni tal-paragrafu hawn fuq imsemmi, hu ma kellux, fi\-\mien li g]amel iddelitt li fuqu jkun akku\at, ra[un ja]seb illi l-marka jew sinjal ma kinux veri; u (b ) illi, meta [ie mistoqsi minn membru tal-Pulizija, huwa ta t-tag]rif kollu li seta jag]ti dwar il-persuni li minn g]andhom [ieb dik il-merkanzija; u (` ) illi mill-bqija huwa mexa bla ]a\en. 303. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 298(1)(g ), ma ti[i mog]tija ebda piena kemm-il darba l-akku\at jipprova (a ) illi x-xog]ol tieg]u tas-soltu huwa li jag]mel g]al ]addie]or konnijiet, klixejiet, makni jew g]odod o]ra biex jag]mlu, jew sabiex bihom isiru trade-marks , inkella, skond il-ka\, biex iwa]]lu marki, sinjali, jew emblemi fuq merkanzija; u (b ) illi, fil-ka\ li dwaru tkun l-akku\a, hu kien [ie hekk imqabbad minn persuna li toqg]od fMalta, u li ma kellu bl-ebda mod jid]ol fil-qlig] mill-bejg] talmerkanzija li fuqha setg]u ji[u mwa]]la dawk ilmarki, sinjali, jew emblemi. 304. G]all-finijiet ta l-artikoli ta qabel dan, jitqies li wa]]al fuq merkanzija, trade-mark jew sinjal distintiv tal-kummer` jew deskrizzjoni kummer`jali, kull min (a ) fil-fatt iwa]]alhom fuq il-]a[a nfisha; jew (b ) iwa]]alhom fuq il-g]ata, tikketta, romblu jew ]a[o]ra li fihom jew li bihom din il-]a[a tinbieg], ti[i sponuta jew tin\amm g]all-bejg], g]all-kummer` jew biex tin]adem; jew (` ) iqieg]ed, ida]]al jew iwa]]al ]a[a mibjug]a jew sponuta jew mi\muma g]all-bejg], [ewwa, ma, jew fg]ata, tikketta, romblu jew ]a[o]ra, illi g]alihom tkun [iet irre[istrata trade-mark jew applikata deskrizzjoni kummer`jali; inkella (d ) jag]mel u\u minn trade mark , sinjal jew deskrizzjoni kummer`jali bmod li jista j[ieg]el lil ]addie]or jemmen li l-]a[a li g]aliha jkunu w\ati hija tassew il]a[a li jkollha fuqha dik it-trade-mark, sinjal jew deskrizzjoni kummer`jali. 305. G]al-finijiet ta l-artikoli ta qabel dan, il-kelma "g]ata" tfisser ukoll tapp, bittija, flixkun, re`ipjent, kaxxa, g]atu, kapsula, vetrina jew qartas; u l-kelma "tikketta" tfisser ukoll faxxa jew tikketta li turi xinhija l-]a[a li fuqha titwa]]al.

Kif fxi ka\ijiet tista ti[i attakkata l-pre\unzjoni ta att dolu\. Mi\jud: XI. 1899.106.

}elsien mill-piena. Mi\jud: XI. 1899.106.

Ka\ijiet li fihom jitqies li twa]]lu trade-mark, sinjal jew deskrizzjoni kummer`jali. Mi\jud: XI. 1899.106.

Tifsir ta "g]ata" u "tikketta". Mi\jud: XI. 1899.106.

116

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Kelmiet jew marka fuq kaxxa ta arlo[[. Mi\jud: XI. 1899.106.

306. G]all-finijiet ta l-artikolu 298(1)(d ), kemm-il darba filkaxxa ta arlo[[ ikun hemm kelmiet jew marki li huma, jew li [eneralment huma mag]rufa b]ala li huma indikazzjoni tal-pajji\ li fih l-arlo[[ in]adem u febda parti ta l-arlo[[ ma jkun hemm din l-indikazzjoni, dawk il-kelmiet jew marki, sakemm ma ji[ix ippruvat il-kuntrarju, jitqiesu li huma indikazzjoni ta dak il-pajji\. 307. Kull min, bu\in jew kejl falz, iqarraq lil ]addie]or fuq ilkwantit ta o[[etti mog]tijin btitolu oneru\, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn sena. 308. Kull min, bmezzi kontra l-li[i, jew billi jag]mel u\u ta ismijiet foloz, jew ta kwalifiki foloz, jew billi jinqeda bqerq ie]or, ingann, jew billi juri ]a[a bo]ra sabiex i[ieg]el titwemmen l-e\istenza ta intrapri\i foloz, jew ta ]ila, setg]a fuq ]addie]or, jew ta krediti imma[inarji, jew sabiex iqanqal tama jew bi\a dwar xi [rajja kimerika, jag]mel qlig] bi ]sara ta ]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn seba xhur sa sentejn. 309. Kull min, bi ]sara ta ]addie]or, jag]mel xi qlig] ie]or bqerq, mhux imsemmi fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn xahar sa sitt xhur jew il-multa. 310. (1) Fil-ka\ijiet imsemmijin fdan is-sub-titolu (a ) meta l-ammont tal-]sara mag]mula mill-]ati huwa aktar minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37), il-piena tkun ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa seba snin; (b ) meta l-ammont tal-]sara mag]mula mill-]ati huwa aktar minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94) i\da mhux aktar minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37), il-piena tkun ta pri[unerija minn ]ames xhur sa tliet snin: I\da jekk il-piena stabbilita g]ar-reat relevanti flartikoli pre`edenti ta dan is-sub-titolu tkun og]la mill-piena stabbilita fdan il-paragrafu g]andha tapplika l-piena l-ewwel imsemmija mi\juda bi grad u fil-ka\ tar-reat ta]t l-artikolu 294 il-piena hekk mi\juda ma ting]atax fil-minimum tag]ha.; (`) meta l-ammont tal-]sara mag]mula mill-]ati ma jkunx aktar minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), il-]ati je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur; (d ) meta l-ammont tal-]sara mag]mula mill-]ati ma jkunx aktar minn ]dax-il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65), il-]ati je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn g]oxrin [urnata, jew il-multa jew ilpieni tal-kontravvenzjonijiet. (2) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1)( `) u (d ) jg]oddux fil-ka\ tad-delitti msemmijin fl-artikoli 296 u 298. ma

U\u ta w\in jew kejl falz. Mi\jud: XI. 1900.43. Emendat: XLIX. 1981.4. Frodi beg]mil qarrieqi. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2002.62.

Ka\ijiet o]ra ta qlig] bqerq. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2002.63. Skala tal-piena skond l-ammont tal-]sara. Emendat: VI. 1871.23; IV. 1874.6; XI. 1900.44; I. 1903.16; III. 1971.11; XLIX. 1981.4; III. 2002.64; A.L. 407 ta l2007.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

117

310A. Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 121~, 121D u 248E(4) g]andhom japplikaw g]al reati ta]t dan is-subtitolu.

Responsabbilt ta korp maqg]ud g]al reati ta]t dan issubartikolu. Mi\jud: III. 2002.65. Emendat: XXXI. 2007.15. {urisdizzjoni. Mi\jud: III. 2002.65.

310B. Ir-reati ta]t dan is-subtitolu g]andhom jitqiesu reati wkoll m eta jku n u sar u b arr a m i nn Malt a u , m ing ] ajr ] sar a g ] addisposizzjonijiet ta l-artikolu 5, l-azzjoni kriminali dwarhom tista wkoll titmexxa fMalta skond il-li[ijiet tag]ha kontra kull min ikun g]amel jew ]a sehem fir-reat kif provdut fdan il-Kodi`i (a ) meta r-reat ikun sar, ukoll jekk biss in parti, fMalta jew fuq il-ba]ar fkull lok sa fejn tasal il-[urisdizzjoni territorjali ta Malta; jew (b ) meta l-qlig] bi ]sara ta ]addie]or ikun [ie ri`evut fMalta; jew (` ) meta xi persuna fMalta xjentement g]enet jew ]ajret lil ]addie]or sabiex jag]mel ir-reat; jew (d ) meta l-]ati jkun `ittadin Malti jew resident permanenti fMalta u l-fatt ikun jikkostitwixxi reat skond il-li[i wkoll tal-pajji\ fejn sar: Bdan illi g]all-g]anijiet ta dan il-paragrafu lespressjoni "resident permanenti" g]andu jkollha listess tifsira li ng]atat lilha bl-artikolu 5(1)(d ).

Sub-titolu IV
FUQ ID-DELITTI KONTRA S-SIGURT PUBBLIKA U FUQ }SARAT FIL-PROPRJET
Emendat: XVI. 1901.2. Esplo\joni bperiklu tal-]ajja jew tal-proprjet. Mi\jud: XVI. 1901.3. Emendat: XLIX. 1981.4; XIV. 1983.6. Jekk l-esplo\joni tikka[una l-mewt jew offi\a gravi fuq il-persuna. Mi\jud: XVI. 1901.3. Emendat: XXI. 1971.21; XLIX. 1981.4; XIV. 1983.7.

311. Kull min, dolo\ament, bsustanza esplo\iva, jag]mel esplo\joni li tista tqieg]ed f periklu l-]ajja ta ]addie]or jew tag]mel ]sara gravi lil ]wejje[ ]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet snin sa erbatax-il sena, g]alkemm fil-fatt ma ti[ri ebda ]sara fuq il-persuna jew lil ]wejje[ ]addie]or. 312. (1) Jekk bil-fatt imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan, persuna titlef ]ajjitha, il-]ati je]el il-piena ta pri[unerija g]al g]omru. (2) Jekk bil-fatt imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan, issir offi\a gravi fuq il-persuna, il-]ati je]el pri[unerija g]al \mien ta minn erba sa g]oxrin sena. (3) Jekk bil-fatt imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan, xi proprjet mobbli jew immobbli ta xi persuna ssirilha t]assir, ]sara jew tg]arriq serju, il-piena hemmhekk imsemmija ma ting]atax filminimu tag]ha.

118

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Min jag]mel jew i\omm esplo\ivi kontra l-li[i. Mi\jud: XVI. 1901.3. Emendat: XLIX. 1981.4. Sostitwit: XIV. 1983.8. Emendat: III. 2002.66. Kap. 446. Tifsir ta "sustanza esplo\iva". Mi\jud: XVI. 1901.3.

313. Kull min jag]mel jew xjentement i\omm jew ikollu g]andu jew ta]t il-kontroll tieg]u xi sustanza esplo\iva, ta]t dawk i``irkostanzi illi jag]tu g]aliex wie]ed g]andu bir-ra[un ja]seb illi hu g]amilha, \ammha jew kienet g]andu g]al ]sieb mhux le`itu, je]el, meta jinsab ]ati, pri[unerija g]al \mien ta minn tmintax-il xahar sa disa snin, u d-disposizzjonijiet ta l-Att dwar il-Probation u ta l-artikolu 21 ta dan il-Kodi`i ma japplikawx.

314. G]all-finijiet ta l-a]]ar tliet artikoli qabel dan, il-kelmiet "sustanza esplo\iva" ifissru wkoll kull ]a[a li biha tista ssir sustanza esplo\iva; kif ukoll kull apparat, makna, g]odda, inkella materjal u\at, jew qieg]ed biex ji[i w\at, jew tajjeb biex jikka[una j ew b ie x i g ] in l- e sp l o \j o n i ta s u s ta n za es p lo \ iv a , i n k el la esplo\joni bdik is-sustanza; kif ukoll kull parti ta dan l-apparat, makna jew g]odda. 314A. (1) Kull min, dolo\ament, jikkonsenja, jqieg]ed, jispara jew jisplodi xi mezz letali li jista jqieg]ed f periklu l-]ajja ta ]addie]or jew jag]mel ]sara gravi lil ]wejje[ ]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fl-artikolu 311 g]alkemm bilfatt ma ti[ri ebda ]sara fuq il-persuna jew lil ]wejje[ ]addie]or. (2) Jekk bil-fatt imsemmi fis-subartikolu (1) persuna titlef ]ajjitha, jew issir offi\a gravi fuq il-persuna, jew xi proprjet mobbli jew immobbli ta xi persuna ssirilha t]assir, ]sara jew tg]arriq serju, il-]ati je]el il-pieni msemmija fl-artikolu 312 skond il-ka\. (3) Meta r-reat imsemmi fis-subartikolu (1) isir fi, jew ikun dirett lejn, post pubbliku, fa`ilit ta l-istat jew tal-gvern, fa`ilit infrastrutturali jew sistema ta trasport pubbliku l-piena g]ar-reat g]andha ti\died bi grad. (4) Fdan l-artikolu: "mezz letali" tfisser kull ]a[a mfassla sabiex, jew li g]andha lkapa`it li, tikkaw\a l-mewt, ]sara gravi fuq il-persuna jew ]sara lill-proprjet billi t]alli jo]or[u jew jinfirxu, jew bl-impatt ta, kimi`i tossi`i jew a[enti biolo[ici jew toxins jew sustanzi simili jew radjazzjoni jew materjal radioattiv; "fa`ilit ta l-istat jew tal-gvern" tinkludi kull fa`ilit jew mezz ta [arr, kemm jekk permanenti kemm jekk temporanja, li tintu\a jew ti[i okkupata minn rappre\entanti ta xi Stat, membri talGvern, tal-le[islatura jew tal-[udikatura jew minn uffi`jali jew impjegati ta xi Stat jew ta xi awtorit jew entit pubblika o]ra minn impjegati jew uffi`jali ta g]aqda intergovernattiva f dak li jkollu xjaqsam mal-qadi tad-doveri uffi`jali tag]hom; "fa`ilit infrastrutturali" tfisser kull fa`ilit kemm jekk pubblika kemm jek privata li tipprovdi jew tqassam servizzi g]all-benefi``ju tal-pubbliku, b]al ilma, drena[[, ener[ija, fuel jew komunikazzjonijiet; "sistema ta trasport pubbliku" tfisser dawk il-fa`ilitajiet, mezzi u strumentalitajiet, kemm pubbli`i jew privati, li jintu\aw fi jew g]al servizz g]all-u\u mill-pubbliku g]all-[arr ta persuni jew

Sparar, e``., ta mezz letali. Mi\jud: III. 2002.67.

KODII KRIMINALI merkanzija.

[ K AP. 9.

119

314B. (1) Kull min, dolo\ament, ikollu g]andu jew jag]mel u\u minn, jikkonsenja, jbiddel, jiddisponi minn jew ixerred, materjal nukleari li jista jqieg]ed f periklu l-]ajja ta ]addie]or jew jag]mel ]sara gravi lil ]wejje[ ]addie]or, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fl-artikolu 311 g]alkemm bil-fatt ma ti[ri ebda ]sara fuq il-persuna jew lil ]wejje[ ]addie]or. (2) Jekk bil-fatt imsemmi fis-subartikolu (1) ti[ri xi konsegwenza msemmija fl-artikolu 314A(2) il-]ati je]el il-pieni msemmija fl-artikolu 312 skond il-ka\. (3) Id-dispo\izzjoni ta l-artikolu 313 g]andhom japplikaw g]al min i\omm jew ikollu g]andu jew ta]t il-kontroll tieg]u xi materjal nukleari ta]t dawk i`-`irkostanzi msemmija f dak lartikolu. (4) Fdan l-artikolu: "m a ter j al n uk l ear i " t f is se r il - p lu to n ju ] lie f d ak l i jk o ll u kon`entrazzjoni ta isotopi li ja``edu t-tmenin fil-mija fi plutonju238; l-uranju arrikkit bl-isotopi 234 jew 233; uranju li jkun fih ta]lita ta isotopi kif tinsab fin-natura ]lief ta]t il-forma ta minerali grezz jew ta residwi ta minerali grezz; kull materjal li jkun fih wa]da jew i\jed minn dawk imsemmija qabel; "uranju arrikkit bl-isotopi 234 jew 233" tfisser uranju li jkun fih l-isotopi 235 jew 233 jew it-tnejn fi kwantit tali li l-proporzjon ta abbondanza tas-somma ta dawn l-isotopi ma l-isotopu 238 ikun akbar mill-proporzjon ta l-isotopu 235 ma l-isotopu 238 kif jinsab fin-natura. 314~. (1) Kull min xjentement ikollu fil-pussess tieg]u jew ta]t il-kontroll tieg]u xi mezz letali jew materjal nukleari, f`irkostanzi tali li jag]tu lok g]al suspett ra[onevoli li dak il-materjal ikun filpussess tieg]u jew ta]t il-kontroll tieg]u bi skop ille[ittimu jew bil-g]an ta proliferazzjoni jista, meta jinsab ]ati, je]el il-piena stabbilita fl-artikolu 313. (2) G]all-fini ta dan l-artikolu: "mezz letali" g]andu jkollha l-istess tifsira mog]tija lilha blartikolu 314A(4) u "mezz letali" u "materjl nukleari" g]andhom jinkludu s-sistemi ta twassil, materjal, tag]mir jew teknolo[ija, ta kull xorta jew tip, tag]hom li jkollhom xjaqsmu u g]andhom lg]an li jintu\aw fl-i\vilupp, produzzjoni, utilizzazzjoni jew twassil ta dawk il-mezzi letali jew materjal nukleari; u "proliferazzjoni" tfisser it-trasport ta armi nukleari, kimi`i, bijolo[i`i jew radjolo[i`i, is-sistemi ta twassil tag]hom u materjal relatat lejn jew minn stati jew entitajiet impenjati fi sforzi biex ji\viluppaw, jakkwistaw, jew jittraffikaw f armi, sistemi jew materjal b]al dawk.

Pussess, u\u, e``., ta materjal nukleari. Mi\jud: III. 2002.67.

Pussess ta mezzi letali bi skop ille[ittimu jew blg]an ta proliferazzjoni. Mi\jud: XXIV. 2007.6.

120

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Kooperazzjoni fissoppressjoni ta reati rilevanti fuq il-ba]ar. Mi\jud: XXIV. 2007.6.

314D. (1)Meta l-kmandant tal-Forzi Armati ta Malta jir`ievi jew ji[i mg]arraf bxi talba li ssir f isem xi awtorit [udizzjarja, ta prosekuzzjoni, ta infurzar ta li[i, amministrattiva jew xi awtorit kompetenti o]ra ta xi Stat jew post li ma jkunx Malta jew li jkun jinsab barra minn Malta (hawn i\jed il quddiem f dan l-artikolu imsej]a "awtorit rikjedenti") fejn tintalab awtorizzazzjoni biex lawtoritajiet kompetenti ta dak l-Istat jew post ikunu jistg]u jie]du mi\uri adatti dwar bi``a tal-ba]ar rilevanti li tkun ra[onevolment suspettata li tkun involuta fl-g]emil ta reat rilevanti, il-kmandant tal-Forzi Armati ta Malta jista, bi ftehim mal-Prim Ministru, jawtorizza t-te]id ta dawk il-mi\uri mill-awtoritajiet kompetenti hawn qabel imsemmija bla ]sara g]al dawk il-kondizzjonijiet li setg]u [ew maqbula bejn Malta u dak l-Istat jew skond ma jista ji[i maqbul bejn l-awtorit rikjedenti u l-kmandant tal-Forzi Armati ta Malta bi ftehim mal-Prim Ministru. (2) Meta l-awtorizzazzjoni tkun ing]atat mill-kmandant talForzi Armati ta Malta kif hawn qabel imsemmi l-awtoritajiet kompetenti msemmija fis-subartikolu (1), bla ]sara g]al dawk ilko ndizzjo nijiet li setg]u [ew m aq bula kif pr ovd ut fl-istess subartikolu, ikunu awtorizzati jie]du l-mi\uri adatti u je\er`itaw a b b o r d i l - b i ` ` a t a l - b a ] a r l i f i r- r i g w a r d t a g ] h a j k u n u [ e w awtorizzati mi\uri adatti ta]t dan l-artikolu, kull setg]a ta arrest, d ] u l , p e r k wi \ i zz j o n i u q b i d l i h u m a m o g ] t i ja l i ll - pu l i zi j a e\ekuttiva ta Malta. (3) G]all-fini ta dan l-artikolu: "reat rilevanti" tfisser reat li jkun jikkonsisti fatt jew ommisjoni l i , l i k i e k u k e l l u j s i r f d a w n i l - g \ e j j e r, j e w f ` i r k o s t a n z i korrispondenti, kien jikkostitwixxi xi wie]ed mir-reati msemmija fl-artikoli 313, 314B u 314~; "bi``a tal-ba]ar rilevanti" tfisser bi``a tal-ba]ar li tintu\a g]al finijiet kummer`jali jew privati li tkun ittajjar jew li jkollha jedd ittajjar il-bandiera Maltija jew li tkun re[istrata f Malta u li te\er`ita l-libert ta navigazzjoni skond id-dritt internazzjonali.

}ruq ta tarznar, e``. Emendat: XXI. 1971.22; XLIX. 1981.4. }ruq bperiklu tal]ajja. Emendat: XXI. 1971.23; XLIX. 1981.4.

315. Kull min volontarjament jag]ti n-nar jew bxi mod ie]or jiddistru[[i tarznar, bastiment tal-gwerra sew fil-ba]ar kemm jekk ikun jin]adem, ma]\en tal-porvli, ba`il pubbliku jew kamp ta artillerija, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al g]omru. 316. Kull min volontarjament jag]ti n-nar lil dar, ma]\en, ]anut, dar ta abitazzjoni, bastiment, ba`il jew bini ie]or, g]arix, jew xi lok ie]or, meta hemm [ew ikun hemm persuna fil-waqt tal]ruq, je]el meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al g]omru: I\da, jekk ebda persuna ma titlef ]ajjitha, il-]ati je]el (a ) jekk huwa seta jobsor li fdak il-waqt hemm [ew kien hemm xi persuna, il-piena ta pri[unerija minn disa snin sa tnax-il sena; (b ) xorto]ra, il-piena ta pri[unerija minn ]ames snin sa disa snin.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

121

317. Kull min volontarjament jag]ti n-nar lil bini, g]arix, jew lok ie]or imsemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan, i\da meta [ewwa ma jkun hemm ebda persuna fil-waqt tal-]ruq, jew, kull min volontarjament jag]ti n-nar lil materjal li jaqbad, u dan il-bini, g]arix, jew lok ie]or, jew dan il-materjal, ikun qieg]ed bmod li jista jqabbad il-]ruq lil bini ie]or, g]arix, jew lok ie]or, fejn fdak il-waqt hemm [ewwa jkun hemm xi persuna, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk il-]ruq iqabbad bando]ra, il-piena ta pri[unerija g]al g]omru: I\da jekk ebda persuna ma titlef ]ajjitha, il-]ati je]el jekk hu seta jobsor li fil-waqt kien hemm xi persuna [ewwa l-bini, g]arix, jew lok li ]a n-nar mill-]ruq, il-piena ta pri[unerija minn ]ames snin sa disa snin; (ii) xorto]ra, il-piena ta pri[unerija minn tliet snin sa sitt snin; (b ) jekk il-]ruq ma jqabbadx il-bini, g]arix, jew lok ie]or, il-piena ta pri[unerija minn tliet snin sa ]ames snin. 318. Kull min volontarjament jag]ti n-nar lil bini, g]arix, jew lok ie]or imsemmi fl-artikolu 316, i\da meta fil-waqt ma jkun hemm ebda persuna hemm [ewwa, u dan il-bini, g]arix, jew lok ie]or, jkun qieg]ed bmod li ma jistax iqabbad ]ruq f bini ie]or, g]arix, jew lok ie]or, fejn waqt il-]ruq ikun hemm xi persuna hemm [ewwa, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa erba snin. 319. Kull min volontarjament jag]ti n-nar lil g]alqa ta dwieli, qatg]a m]awla bsi[ar, munzelli jew [emg]a o]ra ta qmug], qoton jew prodott ie]or utili, jew materjal ie]or, ikun li jkun, sew jekk ikunu maqlug]a jew ma]suda kemm jekk ikunu g]adhom imqabbdin ma l-art, basta li ma jkunux qeg]din bmod li jistg]u jqabbdu n-nar lil bini, g]arix, jew lok ie]or imsemmi fl-artikolu 316, fejn fil-waqt hemm [ewwa jkun hemm xi persuna, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa erba snin. 320. G]all-finijiet tal-piena, id-distruzzjoni tal-materjal jew tal]a[a msemmijin fl-a]]ar ]ames artikoli qabel dan, besplo\joni ta mina, titqies li tikkostitwixxi r-reat imsemmi fdawk l-artikoli. 321. (1) Kull min juri dawl jew sinjal falz, jew ]a[o]ra mag]mula sabiex jissej]u vapuri, bastimenti jew dg]ajjes, jew sabiex tirregola n-navigazzjoni tag]hom, bil-]sieb li jikka[una li jeg]rqu jew jinkaljaw vapuri, bastimenti jew dg]ajjes jew bdan il]sieb jitfi jew ine]]i dawl, sinjal jew ]a[o]ra mag]mula millGvern biex turi t-triq lin-nies tal-ba]ar, je]el, meta jinsab ]ati, ilpiena ta pri[unerija minn tliet snin sa ]ames snin, g]alkemm ma tkun [rat l-ebda ]sara. (2) Jekk ti[ri ]sara, kull min jinsab ]ati, je]el (a ) jekk il-]sara tkun fvapur, bastiment jew dg]ajsa jew fl-armament jew fi ]wejje[ o]ra tag]hom inkella fit(i)

}ruq bperiklu komuni. Emendat: XXI. 1971.24; XLIX. 1981.4.

}ruq bla periklu g]all-]ajja tannies. Emendat: XLIX. 1981.4.

}ruq ta dwieli, e``. Emendat: XLIX. 1981.4.

Distruzzjoni besplo\joni ta mina. Wiri ta dwal foloz, e``., bperiklu g]an-navigazzjoni. Emendat: IV. 1874.7; XI. 1900.45; III. 1971.12; XXI. 1971.25; XLIX. 1981.4; A.L. 407 ta l2007.

122

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI tag]bija jew f]a[a o]ra li tkun tinsab abbord, il-piena ta pri[unerija minn ]ames snin sa disa snin, jekk lammont tal-]sara jkun i\jed minn mija u sittax-il euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (116.47), jew, il-piena ta pri[unerija minn erba snin sa sitt snin, jekk l-ammont tal-]sara ma jkunx jiskorri mija u sittax-il euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (116.47); (b ) jekk, minbarra jew ming]ajr il-]sara fuq imsemmija, xi ]add ibati offi\a gravi fuq il-persuna li [[ib ilkonsegwenzi msemmijin fl-artikolu 218, il-piena ta pri[unerija minn ]ames snin sa g]oxrin sena, jew, jekk l-offi\a tkun gravi i\da ming]ajr il-konsegwenzi msemmijin fdak l-artikolu, il-piena ta pri[unerija minn erba snin sa tnax-il sena, jew, jekk l-offi\a tkun ]afifa, il-piena ta pri[unerija minn sentejn sa sitt snin; (`) jekk xi persuna titlef ]ajjitha, il-piena ta pri[unerija g]al g]omru.

Qtig] ta ktajjen, e``. Emendat: IV. 1874.7.

322. (1) Kull min jaqta, i]oll jew bxi mod ie]or ine]]i millirbit katina, gumna jew ]abel ie]or illi bihom tkun marbuta baga pubblika li tkun qieg]da g]all-u\u tal-bastimenti, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet xhur sa disa xhur. (2) Kull min jaqta, i]oll jew bxi mod ie]or ine]]i mill-irbit katina, gumna jew ]abel ie]or illi bihom vapur jew bastiment ikun irmi[[at, ankrat jew bxi mod ie]or marbut, inkella ]abel illi bih ikun mi\mum il-kavitell ta l-ankra ta bastiment, je]el, meta jinsab ]ati, il-piena msemmija fis-subartikolu (1).

~irkostanzi aggravanti. Emendat: IV. 1874.7.

323. Jekk, min]abba xi wie]ed mid-delitti msemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, ti[ri ]sara lil bastiment, jew offi\a fuq ilpersuna, mal-piena msemmija f dak l-artikolu ti\died il-piena stabbilita f dan il-Kodi`i g]all-]sara volontarja jew g]all-offi\a volontarja fuq il-persuna, skond il-kobor tal-]sara jew ix-xorta ta l-offi\a; u jekk fl-istess ]in issir ]sara lil bastiment u offi\a fuq ilpersuna, g]andha ting]ata l-akbar piena, bejn il-pieni stabbiliti g]all-]sara volontarja u g]all-offi\a volontarja, flimkien mal-piena msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan. 324. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli 316, 317 u 318, il-]ati je]el il-pieni msemmijin f dawk l-artikoli, g]alkemm huwa jkun g]amel id-delitt fi ]wej[u stess. 325. (1) Kull min, bmezzi xorto]ra minn dawk imsemmijin fl-artikoli ta qabel ta dan is-sub-titolu, volontarjament i]assar, jag] m el ] sar a jew ig ]ar raq ]wejje[ ]add ie]o r, mo bb li jew immobbli, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk l-ammont tal-]sara ikun i\jed minn elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69), il-piena ta pri[unerija minn tlettax-il xahar sa erba snin; (b ) jekk l-ammont tal-]sara ma jkunx jiskorri elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69), imma jkun i\jed minn mija u sittax-il euro

}ruq fi ]wejje[ ta wie]ed innifsu. Emendat: IV. 1874.7. Min bmezzi o]ra j]assar, jag]mel ]sara jew ig]arraq. Emendat: IX.1859.20; V. 1868.19; VI. 1871.24; XI. 1900.47; V. 1956.17; III. 1971.13; XLIX. 1981.4; XIV. 1983.9; III. 2002.68; A.L. 407 ta l2007.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

123

u sebg]a u erbg]in `ente\mu (116.47), il-piena ta pri[unerija minn ]ames xhur sa sena; (` ) jekk l-ammont tal-]sara ma jkunx jiskorri mija u sittax-il euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (116.47), imma jkun i\jed minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sitt xhur; (d ) jekk l-ammont tal-]sara ma jkunx jiskorri tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29), ilpiena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur jew il-piena tal-kontravvenzjonijiet: I\da, meta d-delitt ikun sku\abbli min]abba provokazzjoni in[usta, il-]ati je]el, fil-ka\ijiet imsemmijin fil-paragrafi (a ), ( b ) u (` ), il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn \ew[ terzi tal-piena hemm imsemmija; u fil-ka\ imsemmi fil-paragrafu (d ), ilpiena tal-kontravvenzjonijiet. Meta ti[i biex titqies l-isku\a, g]andha tit]ares ir-regola mi[juba fl-artikolu 235: I\da wkoll fil-ka\ijiet imsemmijin fil-paragrafi (`) u ( d ), ]lief meta il-]sara tkun mag]mula fi proprjet pubblika, pro`edimenti jistg]u jittie]du biss bil-kwerela tal-parti offi\a: I\da wkoll fil-ka\ ta ]sara lill-proprjet pubblika, il-piena ti\died bi grad jew tnejn, u l-]ati g]andu ji[i ikkundannat i]allas multa ekwivalenti g]all-]sara li tkun saret. (2) Jekk min]abba n-natura jew importanza [eolo[ika, paleontolo[ika, arkeolo[ika, arkitettonika, artistika jew storika talproprjet m]assra, danne[[ata jew mg]arrqa ma jkunx possibbli li l-]sara titqies skond ir-regola stabbilita fl-artikolu 335, il-]sara g]andha titqies li tkun ta aktar minn elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69). 325A. (1) Il-pieni stabbiliti fid-disposizzjonijiet ta qabel ta dan is-sub-titolu g]ar-rigward ta reat rilevanti g]andhom ji\diedu minn grad sa \ew[ gradi meta r-reat ikun aggravat g]al ra[unijiet li g]andhom xjaqsmu ma razza jew reli[jon fi ]dan it-tifsira mog]tija fis-subartikoli (3) sa (6), it-tnejn inklu\i, ta l-artikolu 222A. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu "reat rilevanti" tfisser kull wie]ed mir-reati ta]t l-artikoli 311, 312, 314A, 316, 317 sa 320, ittnejn inklu\i, u 325. 326. (1) Kull min volontarjament (a ) ikisser jew isodd il-kanni jew katusi ta akwedott pubbliku, jew bxi mod ie]or i\omm jew jikser il-mixi ta l-ilma inkella jag]mel ]sara xorto]ra fxi parti ta dan l-akwedott; (b ) ikisser [ibjuni, bjar jew akwedotti pubbli`i, jew i]a\\en l-ilma tag]hom; (` ) jag]mel ]sara fil-makkinarju jew fil-gumni ta l}sara fil-kanali ta l-ilma, e``. Emendat: XVI. 1901.4; I. 1904.51; A.L. 4 ta l-1963; XXVII. 1975.21; XII. 1991.41; XXII. 2005.4. |jieda ta piena f`erti ka\ijiet. Mi\jud: XVI. 2006.6.

124

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI elettriku, jew jikka[una t-telf tal-kurrent elettriku; (d ) jag]mel ]sara fil-katusi jew fxi parti tad-drena[[ pubbliku; (e) jaqta, ikisser, iwaqqa, jiddistru[[i, jag]mel ]sara jew ine]]i batterija, makkinarju, fil, gumna, arblu jew materjal ie]or jew kull ]a[a o]ra li tag]mel parti minn telegrafu, elettriku jew manjetiku, bil-fili jew ming]ajr fili, jew li tkun u\ata jew li sservi fdan it-telegrafu, jew fit-t]addim tieg]u, jew jag]mel xi ]a[a li \\omm jew tfixkel bxi mod ie]or il-mog]dija minn banda g]al o]ra ta messa[[; (f) jag]mel ]sara jew ikisser xi parti minn xi meter ta lelettriku, jew is-si[illi tieg]u, jew xi parti minn xi apparat jew gumni w\ati fil-provvista ta l-elettriku, jew is-si[illi tag]hom;

(g ) jaqta, ikisser, iwaqqa, jiddistru[[i, jag]mel ]sara, ine]]i, ibag]bas jew jikkonnetti ma xi parti ta apparat, duct, arblu, cabinet, fil, cable jew o[[ett jew ]a[a li jkunu, li jag]mlu sehem minn, jew li jintu\aw jew iservu fin-network ta cable television jew fitt]addim tieg]u jew g]all-g]oti tas-servizz ta cable television, je]el, meta jinsab ]ati, bla ]sara ta kull piena akbar li g]aliha jista jkun su[[ett ta]t l-a]]ar artikolu qabel dan, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sentejn: I\da g]ar-reati ta]t il-paragrafi ( ` ), (e ) u (f) ma jittie]ed ebda pro`ediment jekk mhux bil-kwerela tal-parti offi\a. (2) Kull min, ukoll jekk bla ]sieb dolu\, (a ) imiss fil ta telegrafu jew iqieg]ed jew jix]et xi ]a[a fuq batterija, makkinarju, fil, gumna, jew materjal ie]or jew ]a[o]ra msemmija fs-subartikolu (l)(e), jew jag]mel xi ]a[a fil-qrib ta dan il-fil tat-telegrafu bmod li tista tag]millu ]sara, jew li tista \\omm jew tfixkel il-mog]dija minn banda g]al o]ra jew ittwassil ta messa[[; jew (b ) jistad flok li l-Ministru responsabbli g]all-elettriku, biex i]ares mill-]sara l-gumni ta telegrafu ta ta]t ilba]ar, ikun iddikjara li fih assolutament ma jista jsir ebda sajd, jew jistad bxibka jew g]odod illi, g]allistess finijiet, il-Ministru responsabbli g]all-elettriku ikun ipprojbixxa l-u\u tag]hom; jew (`) jag]mel xi ]a[a msemmija fis-subartikolu (1)(g ), je]el, meta jinsab ]ati, il-piena tal-kontravvenzjonijiet.
D]ul kontra l-li[i fil-mog]dijiet ta ta]t l-art u\ati g]as-servizz pubbliku. Emendat: XVI. 1901.4.

327. Kull min, ming]ajr ra[uni tajba, li l-prova tag]ha tmiss lill-akku\at, jid]ol fil-mog]dijiet ta ta]t l-art fejn ikun hemm ilgumni ta l-elettriku jew il-katusi prin`ipali tad-drena[[ pubbliku, je]el, meta jinsab ]ati (a ) il-piena ta pri[unerija g]al \mien minn xahar sa tliet

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

125

xhur, jekk mi`-`irkostanzi jkun jidher li l-]sieb tal-]ati kien li jag]mel ]sara lill-gumni jew katusi hawn fuq imsemmijin; (b ) il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn xahar fka\ijiet o]ra. 328. Kull min, bnuqqas ta ]sieb, bi traskura[ni jew bnuqqas ta ]ila fl-arti jew professjoni tieg]u, jew bnuqqas ta t]aris ta regolamenti, jikka[una ]ruq, jew jag]mel xi ]sara jew i]assar jew jg]arraq xi ]a[a, kif imsemmi fdan is-sub-titolu, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk min]abba fhekk ti[ri l-mewt ta persuna, il-piena stabbilita fl-artikolu 225; (b ) jekk min]abba fhekk xi ]add ibati offi\a gravi fuq ilpersuna, li tkun i[[ib il-konsegwenzi msemmijin flartikolu 218, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn sitt xhur jew multa mhux i\jed minn elfejn tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37); (` ) jekk min]abba fhekk xi ]add ibati offi\a gravi ming]ajr il-konsegwenzi hawn fuq imsemmija, ilpiena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur jew multa mhux i\jed minn elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69); (d ) fkull ka\ ie]or, il-piena ta pri[unerija g]al mhux i\jed minn tliet xhur jew il-multa jew il-pieni talkontravvenzjonijiet: I\da fil-ka\ijiet imsemmijin fil-paragrafu (d ), ]lief meta l]s ar a tkun ka[unata f i p rop rjet pub blika, jistg ]u jittie]d u pro`edimenti biss bil-kwerela tal-parti offi\a.
}ruq jew ]sara involontarja. Emendat: IV. 1856.17; XI. 1900.48; V. 1956.18; XIII. 1980.11; A.L. 407 ta l2007.

Sub-titolu IV A *
FUQ ATTI TA TERRORI|MU, FINANZJAR TA TERRORI|MU U REATI AN~ILLARI
Mi\jud: VI. 2005.2. Atti ta terrori\mu. Mi\jud: VI. 2005.2.

328A. (1) G]all-finijiet ta dan is-subtitolu, "att ta terrori\mu" tfisser kull att elenkat fis-subartikolu (2), li jsir xjentement, li jista gravement jag]mel ]sara lil pajji\ jew lil xi organizzazzjoni internazzjonali meta dan isir bil-g]an illi: (a ) gravement jintimida lil xi popolazzjoni, jew (b ) indebitament i[ieg]el lil xi Gvern jew organizzazzjoni internazzjonali li jwettqu jew jastjenu milli jwettqu xi att, jew (` ) gravement jiddestabilizza jew jiddistru[[i l-istrutturi fondamentali politi`i, kostituzzjonali, ekonomi`i jew
*kif mag]mul li[i bl-Att VI ta l-2005, dan is-Sub-titolu kien ori[inarjament enumerat b]ala Sub-titolu V.

126

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI so`jali tal-pajji\ jew organizzazzjoni internazzjonali. (2) L-atti msemmija fis-subartikolu (1) huma dawn li [ejjin: (a ) it-te]id tal-]ajja jew il-libert ta persuna; (b ) li ti[i perikolata l-]ajja ta persuna boffi\a fuq ilpersuna; (`) l-g]emil ta offi\a fuq il-persuna; (d ) li ti[i ka[unata distruzzjoni estensiva fxi fa`ilit statali jew tal-Gvern, sistema ta trasport pubbliku, fa`ilit ta infrastruttura, inklu\a sistema ta informazzjoni, pjattaforma fissa li tkun tinsab fuq lixkaffa kontinentali, post pubbliku jew proprjet privata li xaktarx tkun tipperikola l-]ajja jew tikka[una ]sara gravi fil-proprjet ta xi persuna o]ra jew tkun tirri\ulta ftelfien ekonomiku gravi; (e) il-]tif ta in[enji ta l-ajru, bastimenti jew mezzi o]ra tat-trasport kemm ta persuni kemm ta hwejje[ mobbli; (f) il-manifattura, pussess, akkwist, trasport, provvista jew u\u ta armi, esplo\ivi jew ta armi nukleari, biolo[i`i jew kimi`i;

(g ) ir-ri`erka fi jew l-i\vilupp ta armi biolo[i`i u kimi`i; (h ) it-tperri` ta sustanzi perikolu\i, jew li ji[u ka[unati nirien, g]arg]ar jew splu\jonijiet li bihom ti[i perikolata l-]ajja ta xi persuna; (i) it-tbag]bis jew it-tfixkil fil-provvista ta l-ilma, ener[ija jew kull ri\orsa naturali fondamentali o]ra li bhekk ti[i perikolata l-]ajja ta xi persuna; it-theddida ta l-g]emil ta xi wie]ed mill-atti filparagrafi (a ) sa ( i ):

(j)

I\da fdan is-subartikolu "fa`ilit statali jew tal-Gvern", "fa`ilit ta infrastruttura" u "sistema ta trasport pubbliku" g]andu jkollhom l-istess tifsira b]al dik mog]tija lilhom fl-artikolu 314A(4). (3) Min jag]mel att ta terrori\mu jkun ]ati ta reat u meta jinsab ]ati jista je]el il-piena ta pri[unerija minn ]ames snin sa g]omru l-]abs.
Gruppi terroristi`i. Mi\jud: VI. 2005.2.

328B. (1) G]all-fini ta dan is-subtitolu "grupp terroristiku" tfisser grupp strutturat ta i\jed minn \ew[ persuni, stabbiliti tul perjodu ta \mien u li ja[ixxu flimkien bl-iskop li jag]mlu reati terroristi`i. (2) Fis-subartikolu (1) "grupp strutturat" tfisser grupp li ma jkunx iffurmat kif [ie [ie sabiex jitwettaq xi reat ta malajr u fejn ma jkunx me]tie[ li l-membri jkollhom xi po\izzjonijiet formalment stabbiliti fi ]dan il-grupp, li dawk l-istess membri jibqg]u fil-grupp jew li jkun hemm xi struttura \viluppata. (3) Kull min i[ib il quddiem, jikkostitwixxi, jorganizza, imexxi, jiffinanzja, jipprovdi informazzjoni jew materjal lil xi

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

127

grupp terroristiku filwaqt li jkun jaf li dik il-parte`ipazzjoni jew involviment tieg]u jkunu se jikkontribwixxu g]all-g]emil ta lattivitajiet kriminali tal-grupp terroristiku, jista je]el (a ) meta dik il-parte`ipazzjoni jew involviment ikunu jikkonsistu fid-direzzjoni tal-grupp terroristiku, ilpiena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tletin sena: I\da meta l-attivit tal-grupp terroristiku tkun tikkonsisti biss fl-atti msemmija fl-artikolu 328A(2)(j ) il-piena tkun dik ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tmien snin; (b ) fkull ka\ ie]or, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tmien snin. 328~. (1) Kull min, bil-]sieb li jag]mel xi wie]ed mill-atti elenkati fl-artikolu 328A(2)(a ) sa ( i ) jew fl-artikolu 328B (a ) jag]mel reat ta serq aggravat skond mhemm provdut fl-artikolu 261; jew (b ) jag]mel ir-reat imsemmi fl-artikolu 113 jew 250; jew (` ) jag]mel ir-reat ta falsifikazzjoni jew ir-reat li hemm fl-artikolu 188, jista je]el l-istess piena li hemm stabbilita fl-artikolu 328A(3). (2) Kull min, xjentement (a ) pubblikament jipprovoka l-g]emil ta xi att ta terrori\mu; (b ) jirrekluta jew i]ajjar lil xi persuna o]ra biex tag]mel att ta terrori\mu; (` ) i]arre[ jew jg]allem lil xi persuna o]ra tag]mel jew tu\a splussivi, armi tan-nar jew armi o]ra jew sustanzi li jag]mlu l-]sara jew li huma perikolu\i, jew tu\a metodi o]ra spe`ifi`i jew tekni`i, bil-g]an li jsir xi att ta terrori\mu, jista je]el l-istess piena b]al ma hemm stabbilita fl-artikolu 328A(3). (3) Kull min jag]ti sehmu biex isir reat imsemmi fl-artikolu 328~(2) minn grupp ta persuni li jkunu qeg]din ja[ixxu bi ftehim li jkun sar bejniethom, filwaqt li jkun jaf li sehmu ikun ser i[ib il quddiem l-g]emil kriminali jew l-g]an kriminali tal-grupp li jsir reat b]al dak, jista je]el l-istess piena b]al dik stabbilita flartikolu 328B(3)(b ). (4) Biex isir reat ta]t dan l-artikolu mhux me]tie[ li att ta terrori\mu jkun fil-fatt sar. 328D. Kull min ixewwex, jg]in jew jassisti fxi reat ta]t lartikoli pre`edenti ta dan is-subtitolu, ikun ]ati ta reat u jista, meta jinsab ]ati, je]el il-piena stabbilita g]al dak ir-reat li jkun [ie mxewwex, mg]ejjun jew assistit.
Tixwix, g]ajnuna jew assistenza. Mi\jud: VI. 2005.2. Reati li g]andhom xjaqsmu ma atti terroristi`i. Mi\jud: VI. 2005.2. Emendat: XI. 2009.6.

128

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Proprjet [ejja mitterrori\mu. Mi\jud: VI. 2005.2.

328E. (1) Fdan is-subtitolu, "proprjet [ejja mit-terrori\mu" tfisser (a ) flus jew proprjet o]ra li xaktarx li jintu\aw g]allfinijiet ta terrori\mu, inklu\i r-ri\orsi ta grupp terroristiku, (b ) rikavat mill-g]emil ta atti ta terrori\mu, u (`) rikavat minn atti li jsiru g]al finijiet ta terrori\mu. (2) Fis-subartikolu (1) (a ) riferenza g]al rikavat minn xi att tinkludi riferenza g]al kull proprjet li g]al kollox jew biss fparti, u direttament jew indirettament, tkun tirrappre\enta rrikavat mill-att (inklu\ kull ]las jew kumpens ie]or li jkollu xjaqsam ma l-g]emil ta dak ir-reat), u (b ) riferenza g]ar-ri\orsi ta grupp jinkludu riferenza g]al kull flus jew proprjet o]ra li ti[i applikata jew issir disponibbli, jew tkun se ti[i applikata jew tkun se ssir disponibbli, biex tintu\a mill-grupp.

Finanzjament ta terrori\mu. Mi\jud: VI. 2005.2. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

328F. (1) Kull min jir`ievi, jipprovdi jew jistieden lil xi persuna o]ra biex tipprovdi, flus jew proprjet o]ra bil-]sieb li dawn jintu\aw, jew li huwa jkollu kaw\a ra[onevoli li jissuspetta li dawn jistg]u jintu\aw, g]all-finijiet ta terrori\mu jista, meta jinsab ]ati, u kemm-il darba l-fatt ma jkunx jikkostitwixxi reat aktar gravi ta]t xi disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra, je]el ilpiena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn erba snin jew multa ta mhux i\jed minn ]dax-il elf sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87) jew dik il-multa u pri[unerija flimkien. (2) Fdan l-artikolu, riferenza g]all-provdiment ta flus jew proprjet o]ra hija riferenza g]al li dawn jing]ataw, jinsilfu jew xorto]ra jintg]amlu disponibbli, kemm jekk b]ala korrispettiv kemm jekk le.

U\u u pussess. Mi\jud: VI. 2005.2.

328G. (1)Kull min ju\a flus jew proprjet o]ra g]all-finijiet ta terrori\mu jista, meta jinsab ]ati, je]el il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tnax-il sena. (2) Kull min ikollu fil-pussess tieg]u flus jew proprjet o]ra bil-]sieb li dawn jintu\aw, jew li huwa jkollu kaw\a ra[onevoli li jissuspetta li dawn jistg]u jintu\aw, g]all-finijiet ta terrori\mu jista, meta jinsab ]ati, je]el il-piena stabbilita fl-artikolu 328F(1).

Arran[amenti ta finanzjament. Mi\jud: VI. 2005.2.

328H. Kull min (a ) jipparte`ipa jew jinvolvi ru]u fxi arran[ament li jirri\ulta filli flus jew proprjet o]ra jsiru disponibbli jew ikunu sejrin isiru disponibbli lil xi ]add ie]or, u (b ) ikun jaf jew ikollu kaw\a ra[onevoli li jissuspetta li flus jew proprjet o]ra jkunu sejrin jintu\aw jew jistg]u jintu\aw g]all-finijiet ta terrori\mu, jista, meta jinsab ]ati, je]el il-piena stabbilita fl-artikolu 328F(1).

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

129

328I. (1) Kull min jipparte`ipa jew jinvolvi ru]u fxi arran[ament li jiffa`ilita \-\amma jew il-kontroll minn jew fisem xi persuna o]ra ta proprjet [ejja mit-terrori\mu (a ) bil-]abi, (b ) bi tne]]ija mill-[urisdizzjoni, (` ) bi trasferiment lil nominees , jew (d ) bkull mod ie]or, jista, meta jinsab ]ati, je]el il-piena stabbilita fl-artikolu 328F(1). (2) Jista min ji[i akku\at breat ta]t is-subartikolu (1) i[ib prova li ma kienx jaf u li ma kellu ebda kaw\a ra[onevoli g]ax jissuspetta li dak l-arran[ament bxi mod kellu xjaqsam ma proprjet [ejja mit-terrori\mu. 328J. (1) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 121D g]andhom japplikaw meta persuna tinsab ]atja ta reat ta]t dan is-subtitolu i\da bdan illi l-korp mag]qud jista je]el g]al reat b]al dak ilpiena ta multa ta mhux inqas minn ]dax-il elf sitt mija u sitta u erbg]in euro u sebg]a u tmenin `ente\mu (11,646.87) u mhux i\jed minn \ew[ miljuni u tliet mija u disg]a u g]oxrin elf u tliet mija u tlieta u sebg]in euro u erbg]in `ente\mu (2,329,373.40). (2) Il-korp mag]qud ikun ukoll responsabbli g]al reat ta]t dan is-subtitolu meta min]abba fin-nuqqas ta supervi\joni jew kontroll minn persuna msemmija fl-artikolu 121D ikun sar possibbli lg]emil tar-reat g]all-benefi``ju ta dak il-korp mag]qud, li meta jinsab ]ati jista je]el il-piena stabbilita fis-subartikolu (1). 328K. Ming]ajr pre[udizzju g]al kull piena o]ra li jista jkun hemm g]ar-reat ta]t dan il-Kodi`i jew ta]t kull li[i o]ra, meta l]ati jkun korp mag]duq li jista je]el piena ta]t id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 328J il-Qorti tista, fuq talba tal-prosekuzzjoni, tordna (a ) is-sospensjoni jew it-t]assir ta kull li`enza, permess jew awtorit o]ra biex je\er`ita xi kummer`, negozju jew attivit kummer`jali o]ra; (b ) l-g]eluq temporanju jew permanenti ta stabbiliment li seta [ie u\at g]all-g]emil tar-reat; (` ) l-istral` obbligatorju tal-korp mag]qud. 328L. (1) Il-qorti li ssib ]ati jew li quddiemha tinstab ]atja xi persuna ta reat ta]t l-artikoli 328F sa 328I tista tag]mel ordni ta konfiska skond id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu. (2) Meta persuna tinsab ]atja ta reat ta]t l-artikolu 328F jew 328G il-qorti tista tordna l-konfiska ta kull flus jew proprjet o]ra (a ) li, fi \mien ir-reat, kellha fil-pussess tag]ha jew ta]t ilkontroll tag]ha u, (b ) li, dak i\-\mien, kellha l-intenzjoni li ji[u u\ati, jew li kien jaf jew kellha g]alfejn ra[onevolment tissuspetta kienu sejrin jew setg]u ji[u u\ati, g]al g]anijiet ta xi

Meta ti[i fa`ilitata \-\amma jew ilkontroll ta proprjet [ejja mitterrori\mu. Mi\jud: VI. 2005.2.

Responsabbilt kriminali ta korp mag]qud. Mi\jud: VI. 2005.2. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

Pieni o]rajn. Mi\jud: VI. 2005.2.

Konfiska. Mi\jud: VI. 2005.2.

130

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI terrori\mu.

(3) Meta persuna tinsab ]atja ta reat ta]t l-artikolu 328H ilqorti tista tordna l-konfiska ta kull flus jew proprjet o]ra (a ) li mag]hom kwistjoni, u ikollu xjaqsam l-arran[ament in

(b ) li, fi \mien ir-reat, kienet taf jew kellha g]alfejn ra[onevolment tissuspetta kienu sejrin jew setg]u ji[u u\ati, g]al g]anijiet ta terrori\mu. (4) Meta persuna tinsab ]atja ta reat ta]t l-artikolu 328I ilqorti tista tordna l-konfiska ta kull flus jew proprjet o]ra li mag]hom ikollu xjaqsam l-arran[ament in kwistjoni. (5) Meta persuna tinsab ]atja ta reat ta]t xi wie]ed millartikoli 328F sa 328I, il-qorti tista tordna l-konfiska ta kull flus jew proprjet o]ra li fl-intier tag]hom jew in parti, u direttament jew indirettament, ji[i ri`evut minn xi persuna b]ala pagament jew rikompens ie]or in konnessjoni ma l-g]emil tar-reat. (6) Meta persuna li ma tkunx il-persuna misjuba ]atja tallega li tkun il-proprjetarju ta jew xorto]ra interessata fi kwalunkwe ]a[a li tista ti[i konfiskata bordni ta]t dan l-artikolu, il-qorti g]andha tag]tiha opportunit li tinstema qabel ma tag]mel xi ordni.
{urisdizzjoni. Mi\jud: VI. 2005.2.

328M. Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5, il-qrati fMalta jkollhom ukoll [urisdizzjoni fuq ir-reati stabbiliti fdan is-subtitolu meta (a ) ir-reat isir ukoll jekk biss fparti minnu fit-territorju ta Malta jew fuq il-ba]ar fxi post fil-[urisdizzjoni territorjali ta Malta; (b ) il-]ati ikun `ittadin ta Malta jew residenti permanenti fMalta; (`) il-]ati jkun persuna suspettata jew misjuba ]atja ta reat stabbilit fdan is-subtitolu u li jkollu l-konsenja jew l-estradizzjoni tieg]u lejn xi pajji\ ie]or g]al dak ir-reat mi`]ud minn Malta ukoll jekk ma jkun hemm ebda provvediment skond il-li[ijiet ta Malta ]lief dan il-provvediment pre\enti li bis-sa]]a tieg]u l-azzjoni kriminali tista tinbeda kontra dik il-persuna fMalta; (d ) ir-reat isir g]all-benefi``ju ta persuna [uridika stabbilita fMalta; (e) ir-reat ikun reat ta]t l-artikolu 328B jew reat ta]t lartikolu 328D li jinvolvi grupp terroristiku ukoll jekk il-grupp terroristiku ikun ibba\at jew iwettaq lattivitajiet kriminali tieg]u barra minn Malta; (f) ir-reat isir kontra l-istituzzjonijiet jew il-poplu ta Malta jew kontra xi istituzzjoni ta l-Unjoni Ewropea jew xi korp imwaqqaf skond it-Trattati u li jkun ibba\at fMalta: I\da g]all-finijiet ta dan il-paragrafu:

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

131

"l-Unjoni Ewropea" g]andu jkollha l-istess tifsira mog]tija lilha bl-artikolu 2(1) ta l-Att dwar l-Unjoni Ewropea; "it-Trattati" tfisser it-Trattat li jwaqqaf ilKomunit Ewropea mag]mul fRuma fil-25 ta Marzu,1957 u t-Trattat fuq l-Unjoni Ewropea mag]mul fMaastricht fis-7 ta Frar, 1992, u lProtokolli li jinsabu annessi mag]hom.

Kap. 460.

Sub-titolu IVB FUQ IL-PIRATERIJA 328N. (1) G]all-finijiet ta dan is-subtitolu "piraterija" tfisser xi wie]ed minn dawn l-attijiet li [ejjin: (a ) xi att illegali ta vjolenza jew detenzjoni, jew xi att ta sakke[[, li jkun sar bg]an privat mill-ekwipa[[ jew mill-passi[[ieri ta bastiment privat jew ta xi in[enju ta l-ajru privat, u li jkun: bejn sema u ilma, dirett kontra xi bastiment ie]or jew in[enju ta l-ajru ie]or, jew kontra persuni jew proprjet abbord dak il-bastiment jew dak l-in[enju ta l-ajru; (ii) dirett kontra bastiment, in[enju ta l-ajru, persuni jew proprjet ximkien il barra mill[urisdizzjoni ta xi Stat; (b ) kull att imsemmi fil-paragrafu (a ) li jkun sar millekwipa[[ jew mill-passi[[ieri ta xi bastiment talgwerra, ta bastiment tal-gvern jew ta in[enju ta lajru tal-gvern li l-ekwipa[[ tag]hom ikun g]amel att ta ammutinament u jkun ]a kontroll ta dak ilbastiment jew in[enju ta l-ajru; (` ) kull att ta parte`ipazzjoni volontarja waqt li jkun qed jit]addem xi bastiment jew in[enju ta l-ajru, bil-]sieb li dak il-bastiment jew in[enju jsiru bastiment jew in[enju tal-pirati; (d ) kull att ta [eg]il jew li ji[i xjentement fa`ilitat xi att kif hemm deskritt fil-paragrafu (a ) jew (b ) jew (`). (2) G]all-finijiet ta dan it-Titolu, bastiment jew in[enju ta lajru jitqiesu li jkunu bastiment jew in[enju ta l-ajru tal-pirati jekk il-persuni li jkollhom kontroll dominanti jkollhom il-]sieb li ju\awh bil-g]an li jag]mlu xi wie]ed mill-attijiet imsemmija fissubartikolu (1) jew jekk il-bastiment jew l-in[enju ta l-ajru jkunu intu\aw biex isir xi att b]al dak u l-bastiment jew l-in[enju ta lajru jkunu baqg]u ta]t il-kontroll tal-persuna li tkun ]atja ta dak latt. (3) Kull min ikun ]ati ta piraterija ta]t dan l-artikolu jista je]el: (a ) meta r-reat ikun jikkonsisti fxi wie]ed mill-attijiet (i)

Mi\jud: XI. 2009.7. Tifsir ta piraterija. Mi\jud: XI. 2009.7.

132

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI imsemmija fis-subartikolu (1)(a ) u (b ) u ti[ri wkoll ilmewt ta xi persuna, g]all-piena ta pri[unerija g]allg]omor; (b ) meta r-reat ikun jikkonsisti fxi wie]ed mill-attijiet imsemmija fis-subartikolu (1)(a ) u (b ) u ma ti[rix ukoll il-mewt ta xi persuna, g]all-piena ta pri[unerija g]al mhux i\jed minn tletin sena; (`) meta r-reat ikun jikkonsisti fxi att imsemmi fissubartikolu (1)(` ), g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux i\jed minn tmien snin; (d ) meta r-reat ikun jikkonsisti fxi att imsemmi fissubartikolu (1)(d ), g]all-piena stipulata g]all-att li jkun sar btixwix jew li jkun [ie fa`ilitat.

{urisdizzjoni. Mi\jud: XI. 2009.7.

328O. (1) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta lartikolu 5, il-qrati ta Malta g]andu jkollhom ukoll [urisdizzjoni fuq ir-reati stipulati fdan l-artikolu meta r-reat isir minn: (a ) xi `ittadin ta Malta jew resident permanenti fMalta; (b ) xi persuna waqt li tkun abbord xi bastiment, vapur jew in[enju tal-ba]ar li jkunu jappartjenu lil Malta; (`) xi persuna kontra xi bastiment, vapur jew in[enju ta lajru li jkunu jappartjenu lil Malta jew kontra l-persuna jew il-proprjet ta xi `ittadin ta Malta jew resident permanenti fMalta. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu bastiment, vapur jew in[enju ta l-ajru g]andu jitqies li jkun jappartjeni lil Malta skond l-istess `irkostanzi msemmija fl-artikolu 5(2).

DISPOSIZZJONIJIET {ENERALI LI JG}ODDU G}AL DAN IT-TITOLU

Piena g]al reati kontra l-proprjet boffi\i fuq ilpersuna.

329. Il-pieni stabbiliti fl-artikoli rispettivi ta dan it-Titolu g]al kull reat kontra l-proprjet li jsir flimkien ma omi`idju, offi\a fuq il-persuna, jew ma sekwestru tal-persuna, g]andhom jing]ataw dejjem jekk l-att tal-vjolenza jkun [ie ikkunsmat, g]alkemm iddelitt kontra l-proprjet jkun [ie biss ittentat. 330. Fil-ka\ ta d]ul fdar jew lok ie]or jew fre`int bwie]ed mill-mezzi msemmijin fl-artikoli 264, 265 u 266, g]alkemm ma jkun hemm ebda prova ta att li jikkostitwixxi attentat ta reat ie]or, l-akku\at, g]all-fatt biss tad-d]ul hawn fuq imsemmi, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk mi`-`irkostanzi jkun jidher li l-]sieb tal-]ati kien li jag]mel serq jew ]sara lil proprjet jew xi reat kontra l-persuna kif definit fl-artikolu 5(1)(d ), inkella jekk ji[i ippruvat li hu kien [a [ie kkundannat g]al xi reat minn dawn jew g]al wa]da millkontravvenzjonijiet imsemmijin fl-artikolu 338(i) u (w ), il-piena ta pri[unerija minn ]ames xhur sa

D]ul babbu\ fi djar, e``. Mi\jud: IX. 1859.21. Emendat: VI. 1871.25; XLIX. 1981.4; III. 2002.69.

KODII KRIMINALI tmintax-il xahar;

[ K AP. 9.

133

(b ) fka\ijiet o]ra, il-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn tliet xhur jew il-multa. 331. }lief fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli 3l6, 3l7 u 3l8, lazzjoni kriminali ma titmexxiex ming]ajr il-kwerela tal-parti offi\a g]al reati li jsiru kontra ]wejje[ tad-dixxendenti jew tal-qraba bi \wie[ fil-linja tad-dixxendenti, jew tar-ra[el jew tal-mara, meta dawn ir-reati ma jkunux saru flimkien ma omi`idju, offi\a fuq ilpersuna, jew sekwestru tal-persuna jew btheddida ta omi`idju jew ta offi\a fuq il-persuna. 332. }lief fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli 316, 317 u 318, lazzjoni kriminali ma titmexxiex ming]ajr il-kwerela tal-parti offi\a, g]al reati li jsiru kontra ]wejje[ ta l-axxendenti jew kontra ]wejje[ tal-qraba bi \wie[ fil-linja ta l-axxendenti, jew ta l-a]wa, bniet u subien, jew tal-qraba bi \wie[ fl-istess grad, meta dawn irreati ma jkunux saru flimkien ma omi`idju, offi\a fuq il-persuna, minbarra offi\a ]afifa u ta importanza \g]ira, jew ma sekwestru tal-persuna. 333. Il-benefi``ju mog]ti fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan ma jiswiex lill-barranin li jkunu ]adu parti fir-reat. 334. Kull min fMalta xjentement jilqa g]andu jew jixtri ]wejje[ misruqa, me]uda bqerq, jew akkwistati breat, sew jekk dan isir fMalta jew barra minn Malta, jew, xjentement, bkull mod li jkun, jinda]al biex ibieg]hom jew imexxihom, je]el, meta jinsab ]ati (a ) jekk il-]a[a tkun [ejja minn serq, bil-pieni tas-serq, skond il-valur tal-]a[a; (b ) jekk il-]a[a tkun [ejja minn wie]ed mir-reati dwar ]wejje[ akkwistati jew mi\muma kontra l-li[i, bilpiena li hemm g]al min hekk jakkwista jew i\omm; (` ) jekk tkun [ejja minn frodi, bil-pieni li hemm g]al dik ix-xorta ta frodi li minnha l-]a[a tkun [ejja: I\da il-]ati ta wie]ed mid-delitti msemmijin fdan lartikolu ji[i me]lus mill-piena, kemm-il darba, qabel xejn ma tibda titmexxa ebda pro`edura kriminali kontra tieg]u u fi \mien tlitt ijiem minn dak in-nhar li jkun laqa g]andu, xtara jew inda]al fixxiri, fil-bejg] jew fit-tmexxija tal-]a[a b]al ma jing]ad hawn fuq, jag]ti fidejn l-awtorit kompetenti l-]wejje[ milqug]a, mixtrija, mibjug]a, jew li jkun mexxa, u jikxef l-awturi tar-reat: I\da wkoll g]all-fini ta dan l-artikolu dik il-]a[a g]andha titqies biss li tkun insterqet, ittie]det bqerq, jew [iet akkwistata breat li jkun sar barra minn Malta jekk tkun inkisbet bxi att ta kommissjoni jew omissjoni li, kieku sar f Malta, kien jikkostitwixxi wie]ed mir-reati msemmijin fil-paragrafi ( a ), ( b ) u (` ).
}elsien mill-piena. Ma hemmx azzjoni kriminali g]al reati kontra l-]wejje[ ta dixxendenti, e``. Emendat: XI. 1900.49; XX. 2005.16. L-azzjoni g]al reati kontra ]wejje[ laxxendenti, e``., ma titmexxiex ming]ajr kwerela tal-parti. Emendat: XI. 1900.49.

E``ezzjoni fkaz ta barranin. Emendat: XI. 1900.49. Ri`ettazzjoni. Emendat: XI. 1900.50. XXIX. 1990.16.

134

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Meta wie]ed jonqos li jg]arraf il-Pulizija dwar ]wejje[ misruqa, e``. Mi\jud: III. 2002.70. Regoli kif g]andu jitqies il-valur tal]sara.

334A. Kull min, malli jsir jaf li xi ]a[a li tkun fil-pussess tieg]u tkun ]a[a misruqa jew ]a[a me]uda bqerq jew akkwistata breat, jonqos li jg]arraf lill-Pulizija bdak il-fatt fi \mien [img]a minn m eta jku n hek k sar jaf, je]el, m eta jins ab ]ati, il-p iena ta pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn tliet xhur jew multa. 335. Fir-reati li g]alihom il-piena ti[i mog]tija skond ma jkun il-valur tal-]sara, dan il-valur ma ji[ix meqjus mill-qlig] li jkun g]amel il-]ati, lanqas mill-img]axijiet li ji\diedu ma dak il-qlig], i\da jitqies biss fuq kemm tkun fil-fatt il-]sara b]al ma jkun batiha l-offi\ fi\-\mien tar-reat. 336. Meta l-istess reat ikun jolqot il-]wejje[ ta wa]da millpersuni msemmijin fl-artikolu 331 u fl-istess ]in il-]wejje[ ta barrani, u l-piena tkun tmiss ting]ata skond ma jkun il-valur tal]sara, dan il-valur jitqies biss fuq il-]sara li jkun bata l-barrani. 337. (1) Fil-ka\ ta frodi, il-piena stabbilita titnaqqas bi grad jew b\ew[ gradi, kemm-il darba l-]ati, qabel ma tibda titmexxa xi pro`edura kriminali kontra tieg]u, jrodd g]al kollox il-]sara kka[unata bir-reat. (2) Fil-ka\ ta serq, sew jekk sempli`i sew ikkwalifikat, kif ukoll reat ta ]sara volontarja lil proprjet li jsir filwaqt li jkun qed isir ir-reat ta serq, il-piena stabbilita titnaqqas b\ew[ gradi kemm-il darba, qabel ma jitressaq quddiem il-qorti f konnessjoni ma dak is-serq: (a ) il-]ati jikxef lill-awtorit kompetenti kull persuna li setg]et laqg]et g]andha jew xtrat ming]andu, jew li setg]et hadet sehem fil-bejg] jew tmexxija talproprjet misruqa; u (b ) (i) jew jikkonsenja lill-awtorit kompetenti lproprjet kollha misruqa minnu, u jrodd lill-offi\ kull ]sara li setg]et tkun [iet ikka[unata lillproprjet , jew fil-ka\ li l-proprjet ma tkunx in[abret lura, ihallas lill-offi\ il-valur s]i] tal-proprjet hekk misruqa; u

Tiqjis tal-]sara mag]mula sew fuq ]wejje[ ta qarib kemm ta barrani. Tnaqqis tal-piena. Sostitwit: III. 2002.71.

(ii)

(`) irodd g]al kollox lill-offi\ kull ]sara, lil proprjet mobbli jew immobbli o]ra, kka[unata bir-reat ta serq jew filwaqt li jkun qed isir ir-reat ta serq. (3) Il-piena stabbilita fil-ka\ tar-reati msemmija fis-subartikolu (2) tista titnaqqas bi grad jekk il-]ati jhares id-disposizzjonijiet ta dak is-subartikolu wara li jitressaq quddiem il-qorti kif hawn aktar qabel imsemmi. (4) Id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (2) u (3) ma jg]oddux (a ) fil-ka\ ta serq ikkwalifikat bi vjolenza li tkun tikkonsisti fomi`idju volontarju, attentat ta omi`idju, offi\a volontarja fuq il-persuna jew sekwestru talpersuna; (b ) fil-ka\ ta serq ikkwalifikat bi vjolenza diretta kontra xi wa]da mill-persuni msemmija fl-artikolu 276A;

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

135

(` ) fil-ka\ ta serq li filwaqt li dan ikun qed isir ti[i kka[unata mewt jew offi\a fuq il-persuna kif provdut fl-artikolu 226A. (5) I`-`irkostanzi msemmija fis-subartikoli (1) u (2) ma g]andhomx jitqiesu b]ala ra[unijiet spe`jali jew straordinarji g]all-finijiet ta l-artikolu 21. 337A. (1) Kull min bil-]sieb li jag]mel xi qlieg] li jkun, jg]in, jassisti, jag]ti parir jew i]abrek biex persuna o]ra tid]ol jew tag]mel tentattiv biex tid]ol jew to]ro[ jew tg]addi minn jew tag]mel tentattiv biex tg]addi minn jew tag]mel tentattiv biex to]ro[ minn Malta bi ksur tal-li[ijiet ta Malta, jew li, sew fMalta sew barra minn Malta, jikkon[ura fdak is-sens ma xi persuna o]ra jista, ming]ajr pre[udizzju g]al kull piena o]ra ta]t dan il-Kodi`i jew ta]t xi li[i o]ra, je]el il-piena ta pri[unerija minn sitt xhur sa ]ames snin jew multa ta tlieta u g]oxrin elf mitejn u tlieta u disg]in euro u tlieta u sebg]in `ente\mu (23,293.73) jew dik ilmulta u pri[unerija flimkien u d-disposizzjonijiet ta l-artikoli 21 u 28A u dawk ta l-Att dwar il-Probation ma jkunux japplikaw: I\da meta l-g]add ta persuni mg]ejjuna, assistiti, mog]tija parir, li jkun sar t]abrik dwarhom, jew il-mira tal-kon[ura kif imsemmi qabel ikun ta aktar minn tlieta, il-piena g]andha ti\died bi grad wie]ed sa tliet gradi: I\da wkoll meta r-reat isir (a ) b]ala attivit ta xi organizzazzjoni kriminali; jew (b ) waqt li ti[i perikolata l-]ajja tal-persuni mg]ejjuna, assistiti, mog]tijin parir, prokurati jew li jkunu l-mira tal-kon[ura hawn qabel imsemmija, il-piena g]andha dejjem ti\died b\ew[ gradi ukoll meta l-ewwel proviso ma jkunx japplika. (2) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5, il-qrati fMalta g]andu wkoll ikollhom [urisdizzjoni fuq ir-reat fdan l-artikolu meta (a ) ir-reat isir ukoll jekk biss fparti minnu fit-territorju ta Malta jew fuq il-ba]ar fxi post fil-[urisdizzjoni territorjali ta Malta; (b ) il-]ati jkun `ittadin ta Malta jew residenti permanenti fMalta; (` ) ir-reat isir g]all-benefi``ju ta persuna [uridika stabbilita fMalta. 337AA. * Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 328J u 328K g]andhom japplikaw mutatis mutandis g]al kull reat ta]t isSubtitolu IV ta dan it-titolu u g]ar-reat fl-artikolu 337A.
Responsabbilt kriminali ta korp mag]qud. Mi\jud: VI. 2005.4. Traffiku fil-persuni sabiex dawn jidda]]lu jew jin]ar[u minn Malta kontra l-li[i. Mi\jud: III. 2002.72. Emendat: VI. 2005.3; A.L. 407 ta l2007.

Kap. 446.

*kif mag]mul li[i bl-Att VI ta l-2005, dan l-artikolu kien ori[inarjament enumerat b]ala l-artikolu 377B.

136

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Sub-titolu V

Mi\jud: III. 2001.27. Tifsir. Mi\jud: III. 2001.27.

FUQ L-U|U MHUX KIF DOVUT TAL-COMPUTER

337B. (1) G]all-finijiet ta dan is-Sub-titolu, g]andhom japplikaw dawn it-tifsiriet li [ejjin, kemm-il darba r-rabta tal-kliem ma te]tie[x xorto]ra: " computer " tfisser apparat elettroniku li jwettaq funzjonijiet ta lo[ika, aritmetika u memorja billi jimmanipola impulsi elettroni`i jew manjeti`i, u tinkludi kull input, output, pro`essar, ]\in, software u fa`ilitajiet ta komunikazzjoni li huma konnessi jew relatati m a computer fsistema ta co mp uter jew computer network ; " computer network " tfisser l-interkonnessjoni ta linji ta komunikazzjoni u `irkwiti ma computer permezz ta tag]mir rem ot jew kum pless li jkun mag]mul m inn \ew[ computers interkonnessi jew iktar; " computer output " jew " output" tfisser il-pre\entazzjoni jew ixxbieha ta data sew fg]amla miktuba, stampata, bi stampi, ta wiri fuq skrin, fotografika jew filmata xorto]ra, grafika, bil-]oss, sew fkull g]amla o]ra li ti[i prodotta minn computer ; "computer software " jew " software " tfisser programm, pro`edura jew dokumentazzjoni relattiva ta computer li jintu\aw fit-t]addim ta sistema ta computer; "dokumentazzjoni ta appo[[" tfisser kull dokumentazzjoni li tintu\a fis- sistem a tal- co mp uter fil-k ostr uzzjo ni, k jar ifik a, implementazzjoni, u\u jew modifikazzjoni tas- software jew taddata ; "funzjoni" tinkludi lo[ika, kontroll, aritmetika, t]assir, ]\in, ksib lura u kom unikazzjoni ta da ta jew telekom unikazzjoni lil, ming]and jew [ewwa l-istess computer; "provvisti tal- computer " tfisser punched cards , strixxa karta, strixxa manjetika, pakki ta diski, disketti, CD-roms, computer output , inklu\a l-karta u l-mikroforma u kull medja ta ]\in, sew elettronika sew xorto]ra; "sistema tal- computer " tfisser sett ta tag]mir tal- computer relatat, sew hardware sew software. (2) Riferenza fdan is-Sub-titolu riferenza g]al parti mis-software. g]al software tinkludi

(3) Riferenza fdan is-Sub-titolu g]al computer tinkludi riferenza g]al computer network . (4) Riferenza fdan is-Sub-titolu g]al data , software jew dokumentazzjoni ta appo[[ li jin\ammu fxi computer jew sistema ta computer tinkludi riferenza g]al data, software jew dokumentazzjoni ta appo[[ li ji[u trasmessi permezz ta computer network. (5) G]all-iskopijiet ta dan is-Sub-titolu, persuna tu\a software jekk il-funzjoni li [[ieg]el lill-computer jag]mel:

KODII KRIMINALI (a ) tikka[una li s-software ji[i esegwit; jew (b ) tkun fiha nnifisha funzjoni tas-software.

[ K AP. 9.

137

(6) Riferenza fdan is-Sub-titolu g]al xi software jew data mi\muma fcomputer tinkludi riferenza g]al kull software jew data li jin\amm fxi medjum ta ]\in li jista jinqala u li g]al dak i\\mien ikun jinsab fil-computer. 337~. (1) Persuna li ming]ajr awtorizzazzjoni tag]mel xi wie]ed minn dawn l-attijiet li [ejjin tkun ]atja ta reat kontra dan lartikolu (a ) tu\a computer jew xi tag]mir jew apparat ie]or biex tid]ol fxi data , software jew dokumentazzjoni ta appo[[ li jin\ammu fdak il-computer jew fxi computer ie]or, jew tu\a, tikkopja jew timmodifika kull data , software jew dokumentazzjoni ta appo[[ b]al dawk; (b ) tag]mel output ta xi data , software jew dokumentazzjoni ta appo[[ mill-computer li jkunu qeg]din jin\ammu fih, sew billi dawn jittellg]u bi xbieha jew bkull mod ie]or li jkun; (` ) tikkopja kull data , software jew dokumentazzjoni ta appo[[ g]al kull medjum ta ]\in li ma jkunx dak li soltu jin\amm fih jew g]al mkien differenti filmedjum ta ]\in fejn soltu jin\amm; (d ) tipprevjeni jew tostakola d-d]ul g]al xi data, software jew dokumentazzjoni ta appo[[; (e ) tg]arraq it-t]addim ta xi sistema, software jew lintegrit jew affidabilit ta xi data ; (f) tie]u pussess ta dokumentazzjoni ta minnhom; xi data , software appo[[ jew tag]mel jew u\u
A``ess mhux le[ittimu g]allinformazzjoni jew u\u tag]ha. Mi\jud: III. 2001.27.

(g ) tinstalla, tne]]i, tbiddel, tikkan`ella, teqred, tvarja jew i\\id ma xi data, software jew dokumentazzjoni ta appo[[; (h ) ti\vela xi password jew kull mod ie]or ta d]ul, kodi`i ta d]ul jew xi tag]rif ie]or dwar kif isir id-d]ul lil xi persuna mhux awtorizzata; (i) tu\a l-kodi`i ta d]ul, password, isem l-utent, indirizz postali elettroniku jew xi mezz ie]or ta d]ul jew informazzjoni ta identifikazzjoni ta xi persuna o]ra fcomputer; tikxef xi data, software jew dokumentazzjoni ta appo[[ kemm-il darba dan ma jkunx me]tie[ fil-qadi ta dmirijietha jew bxi li[i o]ra.

(j)

(2)

G]all-g]anijiet ta dan is-Sub-titolu: (a ) persuna titqies li ta[ixxi ming]ajr awtorizzazzjoni jekk ma tkunx debitament awtorizzata minn persuna intitolata;

138

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (b ) persuna titqies b]ala persuna intitolata jekk il-persuna nnifisha jkollha jedd tikkontrolla l-attivitajiet imfissra fis-subartikolu (1)(a ) sa ( j ) jew fl-artikolu 4(a ) u ( b ) ta dan is-Sub-titolu. (3) G]all-g]anijiet tas-subartikolu (1): (a ) persuna titqies li tkun g]amlet reat irrispettivament jekk, fil-ka\ ta xi modifikazzjoni, dik ilmodifikazzjoni tkunx ma]suba li tkun wa]da permanenti jew temporanja; (b ) il-forma kif jin]are[ output ta xi software jew data u partikolarment jekk din tkunx forma jew le li fiha, filka\ ta software , tkun tista ti[i esegwita jew, fil-ka\ ta data , tkun tista ti[i ppro`essata minn computer, mhix importanti.

(4) G]all-g]anijiet tas-subartikolu (1)( f), persuna li min]abba li jkollha fil-kustodja tag]ha jew ta]t il-kontroll tag]ha xi data , computer software jew dokumentazzjoni ta appo[[ li ma tkunx awtorizzata li jkollha, g]andha titqies b]ala li tkun ]adithom filpussess tag]ha.
U\u mhux kif dovut ta hardware. Mi\jud: III. 2001.27.

337D. Kull persuna li ming]ajr awtorizzazzjoni tag]mel xi wie]ed minn dawn l-attijiet li [ejjin tkun ]atja ta reat kontra dan lartikolu (a ) timmodifika tag]mir jew provvisti tal-computer li jintu\aw jew li huma ma]subin li jintu\aw fxi computer, sistema ta computer jew computer network; (b ) tie]u pussess ta, tag]mel ]sara fi jew teqred xi computer, sistema ta computer, computer network, jew provvisti ta computer li jintu\aw jew huma ma]subin li jintu\aw fxi computer, sistema ta computer jew computer network jew t]assar it-t]addim ta xi wie]ed minnhom.

G]emil ta reat barra minn Malta. Mi\jud: III. 2001.27.

337E. Jekk reat isir barra minn Malta illi, li kieku sar fMalta kien jikkostitwixxi reat kontra d-disposizzjonijiet ta dan is-Subtitolu, dan g]andu, jekk dak l-g]emil ikun jolqot lil xi computer, software , data jew dokumentazzjoni ta appo[[ li jkunu jinsabu Malta jew li bxi mod ikollhom xjaqsmu jew ikunu konnessi ma computer fMalta, jitqies li jkun sar fMalta. 337F. (1) Ming]ajr pre[udizzju g]al xi piena o]ra stabbilita ta]t dan is-Sub-titolu, kull min jikser xi wa]da middisposizzjonijiet ta dan is-Sub-titolu ikun ]ati ta reat u jista je]el, meta jinsab ]ati, multa ta mhux i\jed minn tlieta u g]oxrin elf mitejn u tlieta u disg]in euro u tlieta u sebg]in `ente\mu (23,293.73) jew pri[unerija g]al \mien mhux iktar minn erba snin, jew g]al dik il-multa u pri[unerija flimkien. (2) Meta reat b]al dak ikun jikkostitwixxi att li bxi mod ikun ta ]sara g]al xi funzjoni jew attivit tal-Gvern, jew itellef, jg]arraq jew jinterrompi bxi mod li jkun l-g]oti ta xi servizz jew utilit pubbli`i, sew jekk dak is-servizz jew dik l-utilit jkunu provduti jew im]addma minn xi enti tal-Gvern, il-penali g]andha

Reati u pieni. Mi\jud: III. 2001.27. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

139

ti\died g]al multa ta mhux inqas minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94) u mhux iktar minn mija u sittax-il elf erba mija u tmienja u sittin euro u sebg]a u sittin `ente\mu (116,468.67) jew g]al pri[unerija g]al \mien minn tliet xhur sa g]axar snin, jew g]al dik il-multa u pri[unerija flimkien: I\da meta persuna tinsab ]atja ta reat kontra dan issubartikolu g]at-tieni darba jew iktar, l-inqas piena g]al dak ir-reat ma g]andhiex tkun ta]t l-elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69). (3) Il-pieni stabbiliti ta]t is-subartikolu (2) g]andhom ukoll japplikaw fil-ka\ ta reat kontra xi wa]da mid-disposizzjonijiet ta dan is-Sub-titolu: (a ) meta r-reat isir fxi post minn impjegat bi pre[udizzju tal-prin`ipal tieg]u jew bi pre[udizzju ta terzi, jekk il-po\izzjoni tieg]u ta impjegat, sew vera sew fittizja, tkun g]amlitha fa`li g]alih li jag]mel ir-reat; (b ) bl-e``ezzjoni tas-subartikolu (2), meta r-reat li persuna tag]mel ikun it-tieni reat jew reat sussegwenti kontra xi wa]da mid-disposizzjonijiet ta dan is-Sub-titolu. (4) Persuna li tipprodu`i xi materjal jew li tag]mel xi att ie]or preparatorju g]al jew bi tkomplija ta l-g]emil ta xi reat ta]t dan is-Sub-titolu tkun ]atja ta dak ir-reat u te]el, meta tinsab ]atja, listess piena li hemm g]ar-reat. (5) Persuna li tkun kompli`i fl-g]emil ta reat kontra dan isSub-titolu jew li bxi mod tg]in jew t]ajjar dak l-g]emil tista te]el dawk l-istess pieni b]alma hemm ma]suba g]al dak ir-reat. (6) Il-prosekuzzjoni ma tkunx me]tie[a li [[ib provi biex twaqqa l-effett ta xi awtorizzazzjoni me]tie[a ta]t dan is-Subtitolu u l-oneru li tin[ieb prova dwar awtorizzazzjoni b]al dik ikun jinkombi fuq il-persuna li tkun qed tallega li g]andha dik lawtorizzazzjoni: I\da dan l-oneru ma g]andux jitqies b]ala li jkun tne]]a biss bix-xiehda mhux korroborata tal-persuna akku\ata. 337G. Il-Ministru jista, g]all-finijiet ta dan is-Sub-titolu, bregolamenti jippreskrivi: (a ) il-mod kif il-Pulizija tista tag]mel tfittix fuq computers, sistemi tal- computer jew provvisti talcomputer u taqbad data jew software li jkunu ma]\una [o fih; (b ) il-pro`eduri u l-metodi g]al dak li g]andu jsir minn provi li jkollhom format elettroniku. 337H. (1) Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 121D, 208B(5) u 248E(4) g]andhom ikunu japplikaw mutatis mutandis g]al kull reat ta]t dan is-subtitolu. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 328K g]andhom ikunu japplikaw ukoll mutatis mutandis g]al kull reat ta]t dan issubtitolu daqs li kieku r-referenza li hemm fih g]all-artikolu 328J
Applikabilit ta lartikoli 121D, 208B(5), 248E(4) u 328K. Mi\jud: XI. 2009.8. Tfittix u qbid. Mi\jud: III. 2001.27.

140

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

kienet tirreferi g]all-artikolu 121D.

TAQSIMA III FUQ IL-KONTRAVVENZJONIJIET U L-PIENI

Titolu I
FUQ IL-KONTRAVVENZJONIJIET

Sub-titolu I
FUQ IL-KONTRAVVENZJONIJIET KONTRA L-ORDNI PUBBLIKU
Kontravvenzjonijiet kontra l-ordni pubbliku.

338. Huwa ]ati ta kontravvenzjoni kontra l-ordni pubbliku, kull min (a ) ming]ajr permess, jaqla ]axix mis-swar jew minn madwar is-swar; (b ) jix]et materjal fil-fossijiet jew qrib is-swar;

Emendat: IV. 1856.18; XII. 1904.48; XII. 1913.9.

(`) minn barra l-persuni msemmijin fl-artikolu 62, fka\ ta rvell jew hemm kbir, jew ta reat maqbud fil-fatt jew ta g]ag]a tan-nies, jirrifjuta, ming]ajr ra[uni tajba, jag]ti l-g]ajnuna tieg]u, jew jirrifjuta jag]ti tag]rif dwar dak li fuqu ji[i mistoqsi, jew jag]ti tag]rif jew partikularitajiet foloz, lil min ikun inkarigat minn servizz pubbliku waqt li jkun jag]mel id-dmirijiet tieg]u; (d ) i]alli ji[[errew barra im[ienen, furju\i jew le, li jkunu qeg]din ta]t il-kustodja tieg]u; (e) minn barra l-persuni msemmijin fl-artikolu 62, ikun pre\enti waqt attentat kontra l-]ajja jew kontra ]wejje[ ]addie]or, u ma jg]arrafx bih lill-Pulizija Esekuttiva; (f) i\omm skola pubblika ming]ajr permess;

Emendat: IV. 1856.19; XII. 1913.9.

(g ) jirrifjuta jag]ti, jew jag]ti falz, lil uffi`jal pubbliku jew lil wie]ed ie]or li jkun inkarigat minn servizz pubbliku waqt li jkun jag]mel id-dmirijiet tieg]u, ismu, kunjomu, fejn joqg]od u partikularitajiet o]ra; (h ) Im]assar bl-Att: X.1998.52. (i) meta ma jkollu ebda xorta ta beni, u ma jkollux mezzi o]ra biex jg]ix, ma jippruvax li hu fittex dejjem li ja]dem xi arti jew seng]a jew li jag]mel xi ]a[a;

Emendat: XII. 1914.10; XXXII. 1986.5. Emendat: VIII. 1909.3l.

KODII KRIMINALI (j)

[ K AP. 9.

141

ming]ajr li`enza, jifta] jew i\omm postijiet pubbli`i g]all-qima tAlla;

(k ) jirrifjuta jie]u bil-valur stabbilit, il-flus li jkollhom kors legali; (l) billi jipprofitta ru]u mill-bluha ta ]addie]or, bi ]sieb ta qlig], i[ieg]el min jemmen li huwa jista jindovna jew li jista jkun jaf xg]andu ji[ri jew li jista jfisser il-]olm;

(m ) bil-lejl, jikser il-mistrie] tan-nies bi ]sejjes jew g]ajjat, jew bmod ie]or; (n ) flok pubbliku, jilbes maskra jew ibiddel is-sura tieg]u, barra minn fi\-\mien u bil-mod li tippermetti lli[i; (o ) ming]ajr permess jew kontra l-projbizzjoni ta lawtorit kompetenti, jilbes uniformi `ivili, navali, militari jew tal-forzi ta l-ajru, inkella lbies ta qassisin jew abiti sagri; (p ) i]alli barra fit-toroq, fil-pjazez, fl-eg]lieqi jew fpost ie]or pubbliku, slielem, pali tal-]adid, armi, jew g]odod o]ra, li bihom jistg]u jinqdew il-]allelin jew nies o]ra ta kondotta ]a\ina, jew li bihom tista ti[ri xi ]sara; (q ) fil-portijiet, fi xtut il-ba]ar jew flok ie]or pubbliku, jin\a g]arwien jew ma jkunx liebes xieraq; (r ) fit-toroq jew fil-pjazez, ji[[ieled jew jirra[[a ma ]addie]or, g]alkemm blog]ob, bmod li jista jdejjaq jew jag]mel ]sara lil min ikun g]addej; (s ) isuq bhejjem (tat-tag]bija jew tar-rkib) fuq pontijiet li jintrefg]u, bil-vettura jew ming]ajrha, xorto]ra milli bil-pass; (t) jiftiehem ma persuni o]ra tal-professjoni jew seng]a tieg]u biex ig]ollu jew ibaxxu l-prezz ta o[[ett, jew il-pagi tax-xog]ol, jew biex jag]mlu kondizzjonijiet bi ]sara g]all-pubbliku, fdak li jid]ol fil-professjoni jew seng]a tag]hom;
Emendat: XXVI. 1927.1. Emendat: IV. 1856.20; XI. 1905.15. Emendat: XLI. 1933.1. Emendat: XV. 1937.5.

(u ) bla jedd i`arrat jew jaqla avvi\i pubbli`i mwa]]lin blordni ta l-awtoritajiet, inkella kartelluni jew avvi\i mwa]]lin fpost pubbliku jew ma bini privat bilkunsens, espress jew ta`itu tas-sid, fi \mien ta elezzjonijiet, minn partit politiku jew minn persuna, li jkun fihom l-ismijiet tal-kandidati u sej]a lin-nies talpajji\ biex jivvotaw g]al dawk il-kandidati, inkella jg]atti bo]rajn, g]al kollox jew parti minnhom, dawk il-kartelluni jew avvi\i, jew ja]bi bmod ie]or listampa ta dawk il-kartelluni jew avvi\i: I\da, fdawn il-postijiet pubbli`i ebda partit jew kandidat indipendenti ma jista jie]u wisa akbar minn dak li jkun ]a partit ie]or jew kandidat indipendenti, skond ma jkun jag]ti l-wisa li jkun

142

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI hemm fdawk il-postijiet u n-numru ta dawk il-partiti jew kandidati indipendenti, u g]aldaqshekk il-Pulizija g]andha, bregolamenti li jo]or[u fil-Gazzetta talGvern, tistabbilixxi l-wisa li kull partit jew kandidat indipendenti g]andu jie]u u taqla l-kartelluni jew lavvi\i li jkunu [ew imwa]]la kontra r-regolamenti hawn fuq imsemmija billi jkunu jie]du wisa li jmiss lil ]addie]or; (v) i[ieg]el tabib, kirurgu, ostetriku, jew sa`erdot imur biex jassisti jew i\ur persuna li huwa jg]id falsament li hija marida;

Emendat: XIII. 1899.1; XIII. 1918.1l. Mi\jud: XLIII. 1966.2. Sostitwit: XXI. 1993.86.

(w ) ig]ix ]ajja ta g]a\\ u ta vagabunda[[; (x) fxi post pubbliku jimmolesta n-nies biex jitlob ilkarit; (y) * b]ala [enitur i]alli lil uliedu fil-b\onn, jew b]ala parti fi\-\wie[ t]alli lill-parti l-o]ra fil-b\onn, min]abba ]ajja bla qies jew nuqqas ta kont g]ax-xog]ol; (z ) meta hekk ordnat minn xi qorti jew hekk marbut bkuntratt jonqos li jag]ti lil xi persuna, is-somma ffissata minn dik il-qorti jew stipulata fil-kuntratt b]ala manteniment g]al dik il-persuna fi \mien ]mistax-il jum minn dak il-jum li fih, skond dik lordni jew dak il-kuntratt, ikollha tit]allas dik issomma: I\da, minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan ilKodi`i, l-azzjoni kriminali g]al reat ta]t dan ilparagrafu taqa bi preskrizzjoni bl-g]eluq ta sitt xhur: I\da wkoll meta l-]ati jkun re`idiv fkontravvenzjoni ta]t dan il-paragrafu l-]ati jista je]el piena ta detenzjoni ta mhux i\jed minn tliet xhur jew multa ta mhux i\jed minn mitejn euro jew pri[unerija g]al \mien mhux i\jed minn xahrejn;

Mi\jud: XIV. 1983.10. Sostitwit: XXXII. 1986.5; III. 2002.73. Emendat: XVI. 2006.7; XI. 2009.9.

Mi\jud: IX. l859.22. Emendat: IX. 1911.13. Sostitwit: XXVII. 1975.22.

(aa ) i]alli fil-b\onn lil missieru u l ommu, min]abba ]ajja bla qies jew nuqqas ta kont g]ax-xog]ol; (bb ) g]ad illi jkun xurban, ig]id fil-pubbliku xi kliem oxxen jew inde`enti, jew jag]mel atti jew [esti oxxeni, jew bxi mod ie]or li mhux provdut fdan il-Kodi`i, joffendi l-morali, l-im[ieba xierqa jew id-de`enza pubblika; (``) ji[ri bil-qawwi fit-triqat jew fil-pjazez, bperiklu li ja]bat ma xi ]add u jwe[[g]u; (dd ) bxi mod ie]or mhux imsemmi bando]ra fdan ilKodi`i, jikser volontarjament il-bon-ordni jew il-kwiet tal-pubbliku;

*L-ittra y , li ma tinsabx fl-alfabet Malti, tid]ol hawnhekk biex taqbel fis-sekwenza ta l-ittri tat-test Ingli\.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.
Mi\jud: IV. 1856.2I. Emendat: XII. 1913.9.

143

(ee) ma jobdix l-ordnijiet le[ittimi ta l-awtorit jew ta wie]ed li jkun inkarigat minn servizz pubbliku, jew ma j]allihx jew ifixklu waqt li jkun jag]mel iddmirijiet tieg]u, jew bxi mod ie]or, bla jedd, jinda]al fi dmiru, billi ma j]allix lil ]addie]or jag]mel dak li bli[i jkun ordnat jew jista jag]mel, jew billi j[ib fixxejn jew i]assar dak li ]addie]or ikun g]amel skond il-li[i, jew bxi mod ie]or li jkun, kemm-il darba din id-disubbidjenza jew dan l-ind]il ma jkunux jaqg]u ta]t disposizzjonijiet o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta li[i o]ra; (ff) flok pubbliku jew miftu] g]all-pubbliku, jinsab fissakra bmod li ma jkunx jista jie]u ]sieb tieg]u innifsu; jew flok pubbliku jew miftu] g]all-pubbliku, ikun jidher bi`-`ar fis-sakra waqt li jkollu l-]sieb ta tfal ta ta]t is-seba snin, jew ta \wiemel, bg]ula jew barrin, jew ta makni bl-istim jew ta xi vettura, inkella, waqt li jkun fdak l-istat, idejjaq in-nies jew jag]mel storbju, jew ikollu fuqu armi tan-nar, jew ma jkunx irid jo]ro[ minn ]anut tax-xorb, ]anut ta l-ikel, tverna jew lukanda, jew ifittex li jirkeb fdg]ajsa jew fuq bastiment tal-passi[[ieri, jew fuq vettura o]ra, jew ma jkunx irid jin\el minn fuq id-dg]ajsa, bastiment jew vettura o]ra g]alkemm ji[i mwissi mill-persuna li jkollha l-]sieb tag]hom biex ma jirkibx fuq iddg]ajsa, bastiment jew vettura o]ra, jew biex jin\el minn fuqhom; (gg) minn barra mill-ka\ijiet imsemmijin espressament fdan il-Kodi`i jew fli[i o]ra, jag]mel xi ]a[a ming]ajr li`enza ta l-awtorit kompetenti, meta din illi`enza hija me]tie[a minn li[i jew minn regolamenti mag]mulin mill-awtorit kompetenti bis-sa]]a ta dik il-li[i; (hh) meta l-fatt ma jaqax ta]t disposizzjonijiet o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta li[i o]ra, biex iqarraq l-awtorit, i[ib quddiem din l-awtorit atti, dikjarazzjonijiet jew `ertifikati veri, u jg]addihom bqerq b]ala li jirriferixxu g]alih jew g]al ]addie]or; (ii) ]lief kif permess bil-li[i, u kemm-il darba xi li[i o]ra ma tipprovdix g]al piena og]la g]ar-reat, jag]mel jew jipprova jag]mel jew bxi mod ikollu xjaqsam ma lg]emil ta xi m]atra mag]duda m]atra li g]andha xtaqsam ma xi log]ba, sport jew [rajja fMalta jew ximkien ie]or; jew li jkun pre\enti fxi post fejn ikun qed issir xi m]atra b]al dik; (jj) fkull post idejjaq lil xi ]add biex jirreklama, jew biex i[ieg]el lil xi ]add jakkwista, xi servizz, prodott, proprjet jew drittijiet ikunu li jkunu fuq proprjet ; (kk) jekk ikollu aktar minn ]mistax-il sena, ju\a fxi playground tat-tfal miftu] g]all-pubbliku xi ]a[a provduta hemm g]all-log]ob jew xi fa`ilitajiet simili li

Mi\jud: III. 1885.5. Emendat: IV. 1888.1; XI. 1905.15; VIII. 1909.31.

Mi\jud: I. 1903.17. Emendat: VIII. 1909.31; A.L. 4 ta l-1963.

Mi\jud. XII. 1913.9.

Mi\jud: XXXII. 1986.5.

Mi\jud: XXXII. 1986.5.

Mi\jud: II. 1967.2.

144

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI jkun hemm fih;

Mi\jud: XXI. 1993.86. Emendat: III. 2002.73.

(ll) meta ordnat jew ordnata mill-qorti jew kif marbut jew marbuta bil-kuntratt biex jag]ti jew tag]ti a``ess lil wild ta]t il-kustodja tieg]u jew tag]ha, jirrifjuta jew tirrifjuta li jag]mel jew tag]mel hekk ming]ajr ra[uni xierqa. Sub-titolu II
FUQ IL-KONTRAVVENZJONIJIET KONTRA L-PERSUNA

Kontravvenzjonijiet kontra lpersuni.

339. (l) min-

Huwa ]ati ta kontravvenzjoni kontra l-persuna, kull

(a ) jistieden g]all-[lied bil-[ebel; (b ) ming]ajr ma jidrob jew isawwat, ihedded bil-[ebel jew bi ]wejje[ o]ra iebsin, jew iwaddabhom, jew jaqbad armi o]ra kontra n-nies; (`) iwaddab [ebel jew ]wejje[ o]ra iebsin g]all-ist]a, bjut, twieqi, bibien, btie]i, fanali, ]itan tad-djar ta ]addie]or, jew ta bini ie]or; jew i]abbat bibien, jew i`empel qniepen tad-djar jew ta bini ie]or ta ]addie]or; (d ) i]ebb kontra persuna sabiex jin[urja, idejjaq jew jag]mel ]sara lil din il-persuna jew lil ]addie]or, kemm-il darba l-fatt ma jkunx jaqa ta]t xi disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i; (e) jag]mel lil ]addie]or in[urji jew theddid mhux imsemmijin bando]ra fdan il-Kodi`i, jew jekk ikun ipprovokat, jin[urja bmod li jo]ro[ barra mil-limiti tal-provokazzjoni; (f) bi traskura[ni jew bnuqqas ta ]sieb jix]et ilma jew ]wejje[ o]ra ma]lula jew ]mi[ijiet fuq xi ]add;

(g ) isewwes lill-kelb tieg]u biex jag]mel g]al xi ]add, jew ma jfittixx li j\ommu meta jkun idejjaq lil xi ]add; (h ) g]ad li jkollu l-jedd li jwiddeb lil ]addie]or, jo]ro[ barra mill-qies; (i) (j) jag]ti qtajja jew ibe\\a lil ]addie]or, bmod li jista jag]millu ]sara, g]alkemm jag]mlu b`ajt; meta hu fid-dmir li jie]u l-]sieb ta tfal, jew ta persuni o]ra li ma jkunux kapa`i li jie]du ]sieb tag]hom infushom, jonqos li jie]u l-]sieb kif jin]tie[ ta dawn it-tfal jew persuni o]ra;

(k) meta jsib fit-triq tifel mitluq jew mitluf, ma ji]dux g]and il-Pulizija Esekuttiva jew ma jg]arrafhiex minnufih bih, jew xorto]ra ma ji]ux ]sieb biex iqieg]ed dan it-tifel fi\-\gur; (l) jimbotta lil ]addie]or fit-triq biex iwe[[g]u jew jinsultah;

(m ) jix]et ]mie[ jew porkeriji fil-bibien jew ta]t il-]itan tad-djar ta ]addie]or;

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

145

(n ) idejjaq, jag]ti fastidju, jew jiddie]ek bnies boloh, xju], mag]tubin, miflu[in, jew immankati; (o ) g]alkemm ming]ajr ]sieb li jag]mel reat ie]or, jid]ol fdar fejn joqg]od ]addie]or wara li jkun [ie mwissi minnu li mg]andux jid]ol, jew jid]ol bil-mo]bi tieg]u, jew bi sku\a falza jew bqerq ie]or. (2) Fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikolu (1)(d ), (e ), (l ) u (o ), ma tittie]ed ebda pro`edura jekk mhux bil-kwerela tal-parti.
Mi\jud: IV. 1856.22.

Mi\jud: XI. 1900.51. Emendat: I. 1903.18; VIII. 1909.32, 33.

Sub-titolu III
FUQ IL-KONTRAVVENZJONIJIET KONTRA L-PROPRJET

340. Huwa ]ati ta kontravvenzjoni kontra l-proprjet , kull min (a ) jispara fuq ]amiem jew b`ie`en, li ma jkunux tal-barr u li jkunu ta ]addie]or; (b ) jaqta jew jiekol, mir-raba ta ]addie]or, frott jew prodotti o]ra; (` ) meta jsib ]wejje[ li jkunu naqsu lil xi persuna jew li din tkun tilfet, ma jg]arrafx bihom, fi \mien tlitt ijiem, lill-Pulizija Esekuttiva; (d ) bi ]sara tas-sid jew tad-detentur, jag]mel vjolazzjoni o]ra kontra l-proprjet ta ]addie]or, mhux imsemmija fil-paragrafi ta qabel ta dan l-artikolu, u lanqas bando]ra fdan il-Kodi`i.

Kontravvenzjonijiet kontra lproprjet.

Titolu II
FUQ IL-PIENI TAL-KONTRAVVENZJONIJIET
Emendat: XI. 1900.52. Setg]a tal-qorti filg]oti tal-pieni g]allkontravvenzjonijiet Emendat: XI. 1900.58; IX. 1911.14. L-inqas piena fka\ ta dag]a. Mi\jud: X. 1949.2. Emendat: A.L. 407 ta l2007. Skwalifika fuq dikjarazzjoni ta ]tija skond lartikolu 340 ( a). Mi\jud: XVI. 1963.2.

341. Meta l-ka\ jaqa ta]t il-pieni stabbiliti g]allkontravvenzjonijiet, il-qorti tista, skond i`-`irkostanzi, tag]ti dawn il-pieni, sew separatament kemm img]aqqdin flimkien.

342. Fil-ka\ tal-kontravvenzjoni ta]t l-artikolu 338(bb ), meta tkun tikkonsisti fi kliem jew espressjonijiet ta dag]a, l-inqas piena li tista ting]ata ma g]andha tkun qatt inqas minn ammenda ta ]dax-il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65) u l-ikbar piena tista tkun pri[unerija g]al \mien tliet xhur - bla ]sara taddisposizzjonijiet tat-Titolu IV tat-Taqsima II ta l-Ewwel Ktieb. 343. Meta jinsab ]ati ta kontravvenzjoni skond l-artikolu 340( a ), il-qorti g]andha, barra milli tag]ti piena, tordna li l-]ati ji[i skwalifikat milli jkollu jew jikseb licenza biex i\omm arma tan-nar tal-klassi jew xorta u\ata fl-eg]mil tal-kontravvenzjoni (inklu\a kull air gun) g]al \mien ta tnax-il xahar.

146

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI 344. Jistg]u ji[u maqbuda u ikkonfiskati(a ) Im]assar bl-Att: X.1998.52. (b ) is-slielem, il-pali tal-]adid, imsemmijin fl-artikolu 338(p ); l-armi u l-g]odod

Konfiska ta o[[etti fxi kontravvenzjonljiet Emendat: VIII. 1857.10; III. 1885.6; IV. 1888.3; XXI.1944.2; IX. 1982.2; XXXII. 1986.6; X. 1998.52.

(`) kull flus li jinsabu fuq xi persuna li tag]mel reat ta]t lartikolu 338(ii).

DISPOSIZZJONI {ENERALI
Li[ijiet u regolamenti spe`jali.

345. Fil-ka\ijiet mhux ikkontemplati fdan il-Kodi`i, u li huma s-su[[ett ta li[ijiet jew regolamenti spe`jali, g]andhom jit]arsu dawn il-li[ijiet jew regolamenti spe`jali.

IT-TIENI KTIEB LI{IJIET TA PRO~EDURA KRIMINALI

TAQSIMA I FUQ L-AWTORITAJIET LI LILHOM HIJA FDATA L-AMMINISTRAZZJONI TAL-{USTIZZJA KRIMINALI

Titolu I
FUQ IS-SETG}AT U D-DMIRIJIET TAL-PULIZIJA ESEKUTTIVA FILPRO~EDIMENTI KRIMINALI {ENERALI
Dmirijiet talPulizija. Emendat: IV. 1856.23; VIII. 1990.3. Sostitwit: III. 2002.74.

346. (1) Huwa dmir tal-Pulizija li \\omm l-ordni u l-kwiet pubbliku, li ma t]allix isiru reati, li tikxef u tinvestiga r-reati li jsiru, li ti[bor il-provi, sew kontra sew favur il-persuna suspettata li tkun g]amlet dak ir-reat, u li [[ib il-]atjin, kemm l-awturi kemm il-kompli`i, quddiem l-awtorit [udizzjarja. (2) Minkejja l-[eneralit tas-subartikolu (1), meta tkun awtorizzata bil-li[i u bil-mod hekk provdut, il-Pulizija tista ddewwem l-intervent tag]ha immedjat g]all-prevenzjoni ta lg]emil ta reat.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

147

347. Il-Pulizija ma timxix ]lief btalba tal-parti privata filka\ijiet li fihom il-li[i ma tag]tix li l-azzjoni titmexxa ming]ajr dik it-talba.

Talba tal-parti privata. Emendat: XIV. 1889.45; XXX. 1934.2; XXI.1971.26; XXII.1976.4; XLIX. 1981.4. Sostitwit: III. 2002.74. G]ajnuna li ting]ata meta mitluba minn kap ta dar. Emendat: XXII. 1976.4. Sostitwit: III. 2002.74. Setg]a ta twaqqif u perkwi\izzjoni. Sostitwit: III. 2002.74. Ommissjoni talkawzjoni, formalit jew ]tie[a mhumiex ostakolu g]allammissibbilit talprovi. Tifsiriet. Emendat: XI. 1900.54. Sostitwit: III. 2002.74. Emendat: A.L. 274 ta l2007.

348. Jekk kap ta dar jitlob lil uffi`jal tal-Pulizija biex imur f dik id-dar, sabiex ji\gura ru]u minn reat li jkun sar jew biex jaqbad il-provi tieg]u, l-uffi`jal g]andu jfittex imur mill-aktar fis li jista jkun, u g]andu jie]u xhieda mieg]u, meta dan jista jsir.

349. (1) Uffi`jal tal-pulizija g]andu jkollu biss dawk issetg]at vestiti fih skond il-li[i u fil-limitu awtorizzat mil-li[i, u fdin id-disposizzjoni l-kelma li[i g]andha l-istess tifsira mog]tija lilha fl-artikolu 124 tal-Kostituzzjoni. (2) L-ommissjoni ta xi kawzjoni, formalit jew ]tie[a preskritti ta]t dan it-Titolu mg]andhom ikunu ta ebda ostaklu biex tin[ieb prova, waqt il-kaw\a, bmod permess bil-li[i, dwar ilfatti li g]alihom tkun tirrelata dik il-prekawzjoni, formalit jew ]tie[a. 350. (1) Fdan it-Titolu, u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tassubartikolu (2): "kampjun intimu" tfisser kampjun ta demm, sperma jew fluwidu tessutali ie]or, jew xag]ar pubiku, u tinkludi kampjun mi[bur bassorbenti minn fet]a fil-[isem ta persuna minbarra l-]alq; "kampjun mhux intimu" tfisser (a ) kampjun ta xag]ar minbarra xag]ar pubiku; (b ) kampjun me]ud minn difer jew minn ta]t difer; (` ) kampjun mi[bur bassorbenti me]ud minn xi parti tal[isem ta persuna inklu\ il-]alq i\da mhux minn xi fet]a o]ra fil-[isem; (d ) urina jew saliva; (e ) marka tas-sieq jew xi marka simili ta xi parti tal[isem ta persuna minbarra xi parti minn idu; "kunsens xieraq" tfisser (a ) dwar persuna li tkun g]alqet tmintax-il sena, l-kunsens ta dik il-persuna; (b ) dwar persuna li g]adha ma g]alqitx tmintax-il sena i\da li tkun g]alqet erbatax-il sena, l-kunsens ta dik il-persuna u l-kunsens tal-[enitur jew tutur tag]ha; (` ) dwar persuna li g]adha ma g]alqitx erbatax-il sena, lkunsens tal-[enitur jew tutur tag]ha; "materjal esklu\" tfisser:

148

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (a ) records personali akkwistati jew ori[inati minn persuna matul l-eser`izzju ta xi kummer`, negozju, professjoni jew okkupazzjoni o]ra, jew g]al finijiet ta xi kariga bi ]las jew bla ]las li dik il-persuna konfidenzjalment ikollha; (b ) tessut uman jew fluwidu tessutali me]ud g]al finijiet ta djanjosi jew kura medika u li dik il-persuna konfidenzjalment ikollha; (`) materjal [urnalistiku li persuna konfidenzjalment ikollha;

"materjal [urnalistiku" tfisser materjal li jkun g]and xi ]add li jkun kisbu jew ori[inah g]all-finijiet tal-[urnali\mu, u min jir`ievi materjal ming]and xi persuna li jkollha l-]sieb li min jir`evih se ju\ah g]all-fini tal-[urnali\mu g]andu jitqies li jkun kisbu g]al dawk l-g]anijiet; "o[[etti so[[etti g]al privile[[ legali" tfisser kull komunikazzjoni bejn konsulent legali professjonali u l-klijent tieg]u jew kull persuna li tirrappre\enta lill-klijent tieg]u u kull dokument jew record li jkunu annessi ma jew li ssir referenza g]alihom fl-istess komunikazzjoni u mag]mula g]all-finijiet ta lg]oti ta parir legali jew bkonnessjoni ma, jew bkontemplazzjoni ta xi pro`eduri legali u g]all-finijiet ta dawk il-pro`eduri, imma lfra\i ma tinkludix o[[etti mi\muma bil-g]an tat-tkomplija ta xi fini kriminali; "perkwi\izzjoni intima" tfisser tfittxija li tikkonsisti fl-e\ami fi\iku ta fet]iet fil-[isem ta persuna minbarra l-]alq; "g] assa tal-pulizija msem mija" tfisser g ]assa tal-pulizija msemmija mill-Ministru responsabbli g]all-Pulizija bavvi\ pubblikat fil-Gazzetta; "records personali" tfisser records dokumentati jew records o]ra li g]andhom xjaqsmu ma individwu (]aj jew mejjet) li jista ji[i identifikat permezz tag]hom u li jirreferu (a ) g]as-sa]]a fi\ika jew mentali tieg]u; jew (b ) g]al pariri jew g]ajnuna spiritwali lilu mog]tija jew li tkun se ting]atalu; (`) g]al pariri jew g]ajnuna lilu mog]tija jew li tkun se ting]atalu, g]all-finijiet tal-[id personali tieg]u, minn xi organizzazzjoni volontarja jew minn xi individwu li min]abba fil-kariga jew l-okkupazzjoni tieg]u jkun responsabbli g]all-[id personali tieg]u, jew li min]abba fxi ordni tal-qorti jkun responsabbli g]assupervi\joni tieg]u; "Sistema ta Informazzjoni ta Schengen" g]andha l-istess tifsir mog]ti lilha bil-Konvenzjoni tad-19 ta {unju, 1990 li timplimenta l-Ftehim ta Schengen ta l-14 ta{unju, 1985. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu (a ) persuna konfidenzjalment ikollha materjal [urnalistiku jekk -

KODII KRIMINALI (i)

[ K AP. 9.

149

dan ikun g]andha su[[ett g]al tali impenn, restrizzjoni jew obbligu; u (ii) dan ikun in\amm kontinwament (minn persuna wa]da jew iktar) su[[ett g]al tali impenn, restrizzjoni jew obbligazzjoni mindu jkun [ie lewwel miksub jew ori[inat g]all-finijiet tal[urnali\mu; (b ) persuna konfidenzjalment ikollha materjal li ma jkunx materjal [urnalistiku jekk dan ikun g]andha skond impenn espress jew ta`itu li \\ommu g]andha konfidenzjalment; jew (ii) restrizzjoni dwar l-i\velar jew obbligu ta segretezza li tinsab fdan il-Kodi`i jew fkull li[i o]ra. (i)

Sub-titolu I
SETG}A TA TWAQQIF U PERKWI|IZZJONI

351. (1) Uffi`jal tal-Pulizija jista, fpost pubbliku jew fpost a``essibbli g]all-pubbliku ukoll bi ]las, jipperkwi\ixxi kull persuna jew vettura, jekk ikollu suspett ra[onevoli li lperkwi\izzjoni tista tikxef il-pussess ta affarijiet li huma projbiti, misruqa jew akkwistati permezz ta reat ikun liema jkun, jew li jistg]u ji[u w\ati jew li setg]u [ew u\ati biex isir xi reat. (2) G]all-finijiet tas-subartikolu (1), il-Pulizija tista twaqqaf persuna jew vettura sakemm issir il-perkwi\izzjoni, u g]andha taqbad kull o[[ett misjub waqt il-perkwi\izzjoni u li l-pussess tieg]u jkun projbit jew li jista jkollu xjaqsam ma xi reat. (3) Konformement ma, u g]all-finijiet ta, il-Konvenzjoni tad19 ta {unju 1990 li timplimenta l-Ftehim ta Schengen ta l-14 ta {unju 1985, reat ta]t dan l-artikolu g]andu jitqies b]ala reat ukoll meta dan isir ximkien ie]or mhux fMalta. 352. Meta l-perkwi\izzjoni li g]andha ssir tkun me]tiega fuq vettura li ma jkun hemm ]add mag]ha u ma jkunx possibbli li jin[ieb is-sid re[istrat tag]ha, uffi`jal tal-Pulizija jista biss jag]mel il-perkwi\izzjoni jekk ikollu mandat ta uffi`jal superjuri ta grad mhux inqas minn dak ta spettur. 353. }lief fka\ijiet ur[enti u meta persuna tinqabad in flagrante delicto ebda ]a[a f dan l-artikolu ma tawtorizza lperkwi\izzjoni ta persuna minn uffi`jal tal-Pulizija tas-sess oppost, jew li l-perkwi\izzjoni tkun mag]mula minn uffi`jal talPulizija li ma jkunx liebes l-uniformi jekk dan ma jkunx identifikat bmod `ar bil-wiri ta karta ta l-identit tal-Pulizija. 354. Kull o[[ett maqbud permezz ta perkwi\izzjoni ta]t lartikoli ta qabel ta dan it-Titolu g]andu jkun konservat u lPulizija li jag]mlu l-perkwi\izzjoni g]andhom jag]mlu rapport li jag]ti d-dettalji kollha tal-perkwi\izzjoni u li jkun jinkludi elenku

Setg]a ta twaqqif u perkwi\izzjoni. Emendat: III. 1937.2; XX. 1959.4; XXVII. 1975.23. Sostitwit: III. 2002.74. Emendat: A.L. 274 ta l2007.

Mandat. Sostitwit: IV. 1994.9; III. 2002.74.

Limitazzjoni talperkwi\izzjoni, e``. Emendat: XI. 1900.55; A.L. 46 ta l-1965; VIII. 1990.3. Sostitwit: III. 2002.74. Rapport fuq ilperkwi\izzjoni. Sostitwit: III. 2002.74.

150

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

dettaljat ta l-o[[etti maqbudin.

Sub-titolu II
KONTROLLI FIT-TOROQ
Kondizzjonijiet g]al kontrolli fittoroq. Emendat: VIII. 1857.11; V. 1868.20. Sostitwit: III. 2002.74. Emendat: A.L. 274 ta l2007. Kap. 248.

355. Il-Pulizija tista tag]mel kontroll fit-toroq meta jkun hemm ra[unijiet xierqa biex ta]seb li l-kontroll ta vetturi [o xi lokalit jew li jg]addu minnha jista jwassal g]al (a ) l-arrest ta persuna li tkun g]amlet, jew li hemm suspett ra[onevoli li g]amlet jew li ser tag]mel reat serju, minbarra delitt punibbli ta]t l-Att dwar lIstampa; jew (b ) il-kxif ta o[[etti li l-pussess tag]hom hu projbit jew limitat bil-li[i jew li bxi mod jew ie]or g]andhom konnessjoni ma l-g]emil ta reat serju jew li huma prova ta dan ir-reat; jew (`) l-arrest ta persuna li l-arrest tag]ha [ie ordnat minn qorti jew minn xi awtorit le[ittima o]ra jew li hi bxi mod ie]or illegalment libera; jew (d ) l-a``ertament li persuna ma tkunx qed t]ares xi kondizzjoni le[ittimament imposta fuqha minn xi qorti; jew (e) l-a``ertament ta vjolazzjonijiet ta xi li[i dwar vetturi bil-mutur jew ir-regolament tat-traffiku; (f) l-arrest ta persuna jew biex ji[i a``ertat fejn tkun tinsab persuna li dwarha jkun ing]ata allert ta]t isSistema ta Informazzjoni ta Schengen; jew

(g ) is-sejbien ta xi proprjet li dwarha jkun ing]ata allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen: I\da g]all-finijiet ta dan l-artikolu "reat serju" tfisser kull reat li g]alih hemm il-piena ta pri[unerija.
Kif isir il-kontroll fit-toroq. Mi\jud: III. 2002.74.

355A. (1) G]al kemm idum il-kontroll fit-toroq il-Pulizija tista twaqqaf kull jew xi vetturi g]addejin minn jew [o xi lokalit fejn ikun qed isir il-kontroll fit-toroq. (2) Meta xi vettura ttitwaqqaf skond id-disposizzjonijiet ta dan is-subtitolu dik il-vettura tista ti[i perkwi\ita mill-Pulizija.

Awtorizzazzjoni. Mi\jud: III. 2002.74.

355B. Il-kontroll fit-toroq ta]t dan is-subtitolu jista biss ji[i organizzat jekk ikun hemm l-awtorizzazzjoni bil-miktub ta uffi`jal tal-Pulizija mhux ta]t ir-grad ta spettur sakemm ma jistax ikun hemm dewmien fil-kwistjoni, f liema ka\ dik l-awtorizzazzjoni tista wkoll ting]ata bil-fomm minn uffi`jal tal-Pulizija mhux ta]t il-grad ta sur[ent u wara titni\\el bil-miktub kemm jista jkun malajr. 355~. Minkejja kull ]a[a li tinsab fl-artikoli ta qabel ta dan issubtitolu, meta matul kontroll fit-toroq jinsabu provi li jkun sar reat ie]or minbarra dak li dwaru jkun sar il-kontroll fit-toroq, il-Pulizija

Provi ta reati o]ra. Mi\jud: III. 2002.74.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

151

jkollha wkoll il-jedd li tinvestiga dak ir-reat u fejn xieraq jibdew pro`edimenti dwar dak ir-reat. 355D. Id-disposizzjonijiet ta dan is-subtitolu jkunu ming]ajr pre[udizzju g]al kull setg]a mog]tija lill-Pulizija bkull li[i o]ra biex iwaqqf u l- vettur i g] al finijiet o] ra li ma jkunux dawk imsemmija fdan is-subtitolu.
Riservi dwar li[ijiet o]ra. Mi\jud: III. 2002.74.

Sub-titolu III
SETG}AT TA D}UL, PERKWI|IZZJONI U QBID BMANDAT

355E. Salvi l-ka\ijiet fejn il-li[i tipprovdi xorto]ra, ebda uffi`jal tal-Pulizija ma g]andu, sakemm ma jkollux mandat minn Ma[istrat, jid]ol fxi lokal, dar, bini jew re`int g]all-fini li jag]mel xi perkwi\izzjoni hemm [ew jew li jarresta lil xi persuna li tkun g]amlet reat jew li tkun ra[onevolment suspettata li tkun g]amlet jew li tkun se tag]mel xi reat, ]lief jekk (a ) ir-reat ikun delitt, minbarra delitt punibbli ta]t l-Att dwar l-Istampa, u jkun hemm periklu imminenti li dik il-persuna tista ta]rab jew li l-corpus delicti jew ilprovi dwar ir-reat jistg]u ji[u mne]]ija; jew (b ) il-persuna tinkixef fl-att ta l-g]emil tar-reat innifsu, minbarra reat punibbli ta]t l-Att dwar l-Istampa; jew (` ) l-intervent tal-pulizija jkun me]tie[ sabiex jipprevjeni l-g]emil ta delitt, li ma jkunx delitt punibbli ta]t l-Att dwar l-Istampa; jew (d ) d-d]ul ikun me]tie[ g]all-esekuzzjoni ta xi mandat jew ordni ma]ru[in minn xi awtorit kompetenti o]ra fil-ka\ijiet preskritti bil-li[i; jew (e ) l-arrest ikun g]all-fini li persuna tinqabad li tkun g]adha ti[ri barra kontra l-li[i wara li tkun ]arbet minn arrest jew detenzjoni le[ittimi; jew (f) id-d]ul ikun me]tie[ g]all-finijiet li: ji[i e\egwit l-arrest ta xi persuna jew biex ji[i a``ertat fejn tkun tinsab persuna li dwarha jkun ing]ata allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen u jkun hemm periklu imminenti li dik il-persuna tista ta]rab; jew (ii) jsir is-sejbien ta xi proprjet li dwarha jkun ing]ata allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen u jkun hemm periklu imminenti li dik il-proprjet tista tin]eba, tintilef, titg]arraq, tinbidel jew tinqered. (2) Il-fra\i "re`int" ma tinkludix bi``a art mdawra b]itan tassejjie]. (3) Jista wkoll jin]are[ mandat minn Ma[istrat kif imsemmi fis-subartikolu (1) sabiex: (a ) isir l-arrest jew biex ji[i a``ertat fejn tkun tinsab (i)

Kondizzjonijiet g]al perkwi\izzjoni. Mi\jud: III. 2002.74. Emendat: A.L. 274 ta l2007. Kap. 248.

Kap. 248. Kap. 248.

152

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI persuna li dwarha jkun ing]ata allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen; jew (b ) jinkixef u ti[i elevata xi proprjet li dwarha jkun ing]ata allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen.

Setg]at sussidjarji tal-Pulizija flesekuzzjoni ta mandati. Mi\jud: III. 2002.74. Skop ta perkwi\izzjoni u mandat ta perkwi\izzjoni. Mi\jud: III. 2002.74.

355F. Fil-ka\iiet fejn uffi`jal tal-Pulizija jkollu setg]a jid]ol fxi postijiet imsemmija fl-artikolu li ji[i minufih qabel dan, dak luffi`jal jista bil-li[i jifta] jew jiskassa kull bieb jew tieqa, jekk, wara li jkun g]arraf bil-kariga u l-iskop tieg]u, huwa jibqa ma jistax jid]ol xorto]ra. 355G. (1) Kull mandat ta d]ul u perkwi\izzjoni ma]ru[ ta]t dan is-subtitolu u kull tfittxija jew qbid mag]mulin ta]t iddisposizzjonijiet ta dan is-subtitolu ma g]andhomx jestendu g]al xi privile[[ legali jew materjal esklu\. (2) Kull mandat ta d]ul u perkwi\izzjoni ma]ru[ ta]t dan issubtitolu g]andu jitqies li jkun ing]ata lill-uffi`jal jew uffi`jali talpulizija li jkunu qeg]din jesegwuh. (3) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-dritt li jinkiseb mandat [did g]all-istess skop, mandat ta d]ul u perkwi\izzjoni ma jistax ji[i esegwit wara li jiskadi xahar mid-data tal-]ru[ tieg]u.

}inijiet g]allesekuzzjoni ta mandat. Mi\jud: III. 2002.74.

355H. Ebda mandat ta d]ul u perkwi\izzjoni ma jista ji[i esegwit wara n\ul ix-xemx kemm-il darba l-Ma[istrat ma jkunx awtorizza li jsir xorto]ra fil-mandat, jew kemm-il darba l-uffi`jal tal-pulizija esekutur ikollu g]aliex ra[onevolment ja]seb li l-fini tad-d]ul u t-tfittxija kien se ji[i ffrustrat jekk l-esekuzzjoni talmandat tiddewwem. 355I. L-uffi`jal esekutur g]andu jag]ti kopja tal-mandat lillpersuna li tkun toqg]od u tkun pre\enti fil-post imfittex jew lil kull persuna o]ra li tkun tidher lil dak l-uffi`jal b]ala li tkun inkarigata mill-istess post u li tista tkun hemm pre\enti waqt it-tfittxija. Jekk ma jkunx hemm persuna pre\enti li l-uffi`jal esekutur ikun jidhirlu li tkun inkarigata mill-post, il-kopja tal-mandat g]andha tit]alla filpost btali mod li tkun fa`ilment tidher. 355J. Kull perkwi\izzjoni li ssir bmandat g]andha tkun perkwi\izzjoni limitata g]al dak li hu me]tie[ g]all-finijiet li g]alihom ikun in]are[ il-mandat: I\da jekk, matul il-perkwi\izzjoni, jinkixfu reati li ma jkunux dawk imsemmija fil-mandat, il-perkwi\izzjoni tista testendi kif me]tie[ g]all-finijiet ta dawk ir-reati l-o]ra.

Ting]ata kopja talmandat lillpersuna. Mi\jud: III. 2002.74.

Limitazzjoni. Mi\jud: III. 2002.74.

Sub-titolu IV
SETG}AT TA D}UL U PERKWI|IZZJONI MING}AJR MANDAT
Ka\ijiet fejn ma jista jkun hemm ebda dewmien. Mi\jud: III. 2002.74.

355K. Kull uffi`jal tal-Pulizija jista jid]ol u jfittex ming]ajr mandat kull post, dar, bini jew re`int fi`-`irkostanzi stabbiliti flartikolu 355E(1)(a ) sa (e ).

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

153

355L. (1) Il-Pulizija g]andha s-setg]a li tid]ol u tfittex fkull post, dar, bini jew re`int u\at, okkupat jew kontrollat, ukoll jekk biss g]al xi \mien, minn persuna li tkun ta]t arrest, jekk ikollhom g]aliex ragonevolment jissuspettaw li hemm provi, minbarra o[[etti li jaqg]u ta]t il-privile[[ legali, li g]andhom xjaqsmu mar-reat jew ma reat li g]andu xjaqsam mieg]u, u dik it-tfittxija g]andha tkun limitata g]al dak li hu ra[onevolment me]tie[ biex jinstabu dawk il-provi: I\da jekk ji[u mikxufa reati matul it-perkwi\izzjoni li ma jkunux ir-reat jew ir-reati li dwarhom il-persuna tkun [iet arrestata, dik il-perkwi\izzjoni tista testendi kif me]tie[ g]all-finijiet ta dawk ir-reati l-o]ra. (2) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet tas-Subtitolu V, il-Pulizija tista, matul xi perkwi\izzjoni li ssir skond iddisposizzjonijiet tas-subartikolu (1), taqbad u \\omm kull o[[ett li ma jkunx su[[ett g]al xi privile[[ legali u li jkun jikkostitwixxi provi relevanti g]all-fini ta xi reat imsemmi fl-istess subartikolu. 355M. (1) Is-setg]at imsemmija fl-artikolu 355L jistg]u ji[u eser`itati minn uffi`jal tal-Pulizija ta grad mhux anqas minn dak ta spettur jew minn uffi`jali ta grad inqas jekk dawn ikunu hekk awtorizzati bil-miktub minn uffi`jal mhux ta]t il-grad ta spettur. (2) Meta l-uffi`jali tal-Pulizija fuq il-post ikunu kollha ta]t ilgrad ta spettur u l-ka\ ma jkunx jisa jiddewwem, u l-persuna li tokkupa jew tikkontrolla l-post tkun pre\enti u l-pre\enza tag]ha tkun me]tie[a g]all-investigazzjoni effettiva tar-reat, dawk luffi`jali tal-Pulizija jistg]u jg]addu g]al biex jid]lu u jag]mlu perkwi\izzjoni tal-post ming]ajr l-awtorizzazzjoni bil-miktub imsemmija fis-subartikolu (1). 355N. Uffi`jal tal-Pulizija li jkun eser`ita xi setg]at minn dawk imsemmija fl-artikoli 355K u 355L g]andu, kemm jista jkun malajr, jag]mel rapport tad-d]ul u l-perkwi\izzjoni ming]ajr mandat, fejn jag]ti r-ra[unijiet g]aliex ikun sar dan, u jiddeskrivi rri\ultati tal-perkwi\izzjoni. 355O. G]all-finijiet ta dan is-subtitolu, reat ikollu xjaqsam ma l-ie]or meta: (a ) il-fatti tar-reati jkunu sostanzjalment l-istess; jew (b ) reat ikun serva b]ala mezz g]all-g]emil ta reat ie]or; jew (` ) il-prova ta reat jew ta `irkostanza tieg]u jkun jolqot il-provi ta reat ie]or jew ta xi `irkostanza tieg]u.

D]ul u perkwi\izzjoni wara arrest. Mi\jud: III. 2002.74.

Limitazzjoni. Mi\jud: III. 2002.74.

Rapport milluffi`jal. Mi\jud: III. 2002.74.

Reat li g]andu xjaqsam ma reat ie]or. Mi\jud: III. 2002.74.

154

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Sub-titolu V

QBID U |AMMA

Regoli [enerali dwar qbid. Mi\jud: III. 2002.74. Emendat: A.L. 274 ta l2007.

355P. Il-Pulizija, meta tkun bil-li[i [o xi lokal, tista taqbad kull o[[ett li jkun f dak il-lokal jekk ikollha g]aliex ra[onevolment ta]seb li dak l-o[[ett ikun [ie akkwistat bri\ultat ta l-g]emil ta reat jew li jkun prova dwar xi reat jew ikun so[[ett g]al allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen u l-qbid tieg]u jkun me]tie[ biex ji[i evitat li jin]eba, jintilef, jitg]arraq, jinbidel jew jinqered. 355Q. Il-Pulizija tista, flimkien mas-setg]a li taqbad magna ta computer, titlob li ting]atalha informazzjoni li tkun ma]\una fxi computer fg]amla li tista tin[arr u li tkun tidher u tinqara. 355R. Il-Pulizija g]andha dejjem to]ro[ ri`evuta lill-persuna filpost jew li jkollha l-kontroll ta l-o[[ett maqbud g]al kull o[[ett maqbud u fuq talba ta l-istess persuna, il-Pulizija g]andha, bi ]las u fi \mien ra[onevoli, tag]tih ritratti fotografi`i jew kopji ta lo[[ett maqbud, ]lief jekk l-uffi`jal investigatur ma jkollux tassew g]aliex ra[onevolment ja]seb li dan jista jkun ta pre[udizzju g]all-investigazzjoni jew g]al xi pro`edimenti kriminali li jistg]u jinbdew bri\ultat ta dan. 355S. (1) Kull o[[ett li jkun [ie maqbud bil-li[i mill-Pulizija jista jin\amm g]al kemm \mien ikun me]tie[ fi`-`irkostanzi kollha. (2) Ming]ajr pre[udizzju g]all-[eneralit ta dak hawn aktar qabel imsemmi, kull o[[ett maqbud bil-li[i skond dan il-Kodi`i jista jin\amm biex jin[ieb bi prova fil-kaw\a jew g]al e\amijiet forensi`i jew f kull aspett ie]or ta l-investigazzjoni, jew sabiex ji[i stabbilit min ikun sidu bil-ligi. (3) Il-Kummissarju g]andu jipprovdi g]all-kustodja kif dovuta ta kull o[[ett maqbud.

Computer data. Mi\jud: III. 2002.74. Ri`evuta g]allo[[etti maqbuda. Mi\jud: III. 2002.74.

|amma. Mi\jud: III. 2002.74.

G]oti lura lis-sid.

355T. Kull min ikun is-sid bi dritt ta o[[ett maqbud u mi\mum ji s ta, ] li ef je k k ik u n u g ] ad h o m p e n d en ti q u d d i em x i q o r t i pro`edimenti kriminali li matulhom l-o[[ett maqbud ikun [ie esibit jew ikun g]ad irid ji[i esibit, jag]mel rikors quddiem il-Ma[istrat biex dan jing]atalu lura, u l-Ma[istrat jista, wara li jisma lillPulizija, bdigriet jordna r-rilaxx ta l-o[[ett jew ming]ajr ebda kondizzjoni, jew ta]t dawk il-kondizzjonijiet li jistg]u jen]tie[u sabiex ji[i konservat il-valur probatorju tieg]u. 355U. Sakemm ma jkunx il-ka\ li o[[ett jista ji[i konfiskat, ebda o[[ett ma g]andu jin\amm jekk ritratt fotografiku, film, video recording jew xbieha elettronika jew kopja ta l-o[[ett tkun suffi`jenti: I\da qabel ma jitilqu l-o[[ett minn idejhom il-Pulizija jistg]u, fejn ikunu jqisu li jkun hekk me]tie[, jag]mlu rikors quddiem il-Ma[istrat sabiex isir repertus u g]andhom japplikaw iddisposizzjonijiet tat-Titolu II tat-Taqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i.

Ritratti fotografi`i. Mi\jud: III. 2002.74.

KODII KRIMINALI Sub-titolu VI

SETG}AT TA ARREST U DETENZJONI

[ K AP. 9.

155

355V. Meta jkun hemm ra[unijiet bil-ligi g]all-arrest ta persuna, il-Pulizija tista titlob il-]ru[ ta mandat ta arrest ming]and Ma[istrat, ]lief jekk skond xi disposizzjoni tal-li[i dak larrest jista jsir ming]ajr mandat. 355W. (1) Kul]add ukoll jekk ma jkunx uffi`jal pubbliku jista jag]mel arrest ming]ajr mandat lil xi ]add li jkun fl-att li jag]mel jew li jkun g]adu kemm g]amel delitt li jolqot il-pa`i u l-unur talfamilji u l-morali, xi delitt ta omi`idju volontarju jew offi\a kontra l-persuna, jew xi delitt ta serq jew d]ul volontarju illegali jew ]sara lill-proprjet. (2) Min ikun qed jag]mel l-arrest ta]t is-subartikolu (1) g]andu ming]ajr ebda dewmien jg]arraf lill-Pulizija li jkun g]amel dak l-arrest u g]andu jeser`ita dik is-setg]a biss sakemm din tkun g]alkollox me]tie[a biex il-Pulizija tie]u f idejha l-persuna arrestata. 355X. (1) Kull uffi`jal tal-Pulizija jista jarresta ming]ajr mandat lil persuna li tkun fl-att ta g]emil jew li tkun g]adha kemm g ]amlet delitt p unib bli b i p ri[u nerija, jew li jk ollu susp ett ra[onevoli fiha li qeg]da biex tag]mel jew li tkun g]adha kif g]amlet xi delitt. (2) Kull uffi`jal tal-pulizija jista wkoll jarresta lil xi persuna li dwarha jkun ing]ata allert g]all-arrest tag]ha ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen. (3) Kull uffi`jal tal-Pulizija jista wkoll jg]addi biex jarresta lil xi persuna li xjentement, jew wara twissija xierqa, tostakolah jew ittellfu fl-esekuzzjoni ta dmirijietu, jew ma tobdix l-ordnijiet le[ittimi tieg]u. (4) Is-setg]at imsemmija fis-subartikoli (1), (2) u (3) g]andhom ikunu biss eser`itati sakemm ikunu g]alkollox me]tie[a g]all-uffi`jal tal-Pulizija biex jie]u l-persuna arrestata f G]assa tal-Pulizija u jikkonsenjaha lil uffi`jal superjuri mhux anqas millgrad ta sur[ent. (5) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu ma g]andhomx japplikaw g]al xi delitt punibbli ta]t l-Att dwar l-Istampa. 355XX. Uffi`jal tal-pulizija jista j\omm ming]ajr ma jkollu mandat lil xi persuna li ti[i indikata f allert ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen b]ala persuna nieqsa jew b]ala persuna li, g]all-protezzjoni tag]ha jew sabiex ji[i prevenut xi theddid, tkun ten]tie[ li titqieg]ed temporanjament ta]t il-]arsien talpulizija. 355Y. (1) Fka\ ta kontravvenzjonijiet, jew ta delitti mhux su[[etti g]al piena ta pri[unerija, minbarra dejjem id-delitti punibbli ta]t l-Att dwar l-Istampa, il-Pulizija tista bil-li[i tg]addi g]all-arrest ta persuna ming]ajr mandat, sakemm (a ) il-persuna tinqabad fl-att li tag]mel ir-reat; jew

Arrest bmandat. Mi\jud: III. 2002.74.

Arrest minn persuni privati. Mi\jud: III. 2002.74.

Arrest mill-Pulizija ming]ajr mandat. Mi\jud: III. 2002.74. Emendat: A.L. 274 ta l2007.

Kap. 248. Detenzjoni ming]ajr mandat ta]t is-Sistema ta Informazzjoni ta Schengen. Mi\jud: A.L. 274 ta l2007. Arrest g]al reati \g]ar. Mi\jud: III. 2002.74. Kap. 248.

156

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (b ) l-arrest ikun me]tie[ biex iwaqqaf reat li g]alih ilPulizija tista tmexxi pro`edimenti kriminali ming]ajr il-kwerela tal-parti offi\a; u (`) fkull wie]ed mill-ka\ijiet imsemmija fil-paragrafu (a ) jew (b ), xi wa]da mill-kondizzjonijiet imsemmija flartikolu 355Z trid tkun te\isti wkoll.

(2) Persuna g]andha titqies li tinqabad fl-att li tag]mel ir-reat, jekk tinqabad jew fl-att li tkun qed tag]mel ir-reat, jew filwaqt li tkun qed ti[i segwita mill-parti offi\a jew minn g]ajta pubblika ta allarm.
Kondizzjonijiet [enerali g]allarrest. Mi\jud: III. 2002.74.

355Z. Il-kondizzjonijiet [enerali g]all-arrest huma li (a ) l-identit tal-persuna ma tkunx mag]rufa jew ma tistax ti[i a``ertata malajr mill-uffi`jal tal-Pulizija; jew (b ) ikun hemm dubju dwar jekk id-dettalji mog]tija millpersuna humiex veri; jew (`) il-persuna ma tkunx tat indirizz sodisfa`enti g]annotifika jew ikun hemm dubju dwar jekk l-indirizz mog]ti huwiex sodisfa`enti g]an-notifika, jew g]allinqas ikun hemm xi persuna o]ra li tista skond il-li[i ti[i notifikata g]an-nom tieg]u fl-indirizz mog]ti; jew (d ) l-arrest ikun me]tie[ biex iwaqqaf lil persuna milli tikka[una ]sara fi\ika lilha nnifisha jew lil xi persuna o]ra; jew (ii) ssofri ]sara fuq il-persuna tag]ha; jew (iii) tikka[una telf jew ]sara ta proprjet ; jew (iv) tikkaw\a ingombru kontra l-li[i fxi triq pubblika; jew (e) l-uffi`jal tal-Pulizija jkollu g]aliex ra[onevolment ja]seb li l-arrest ikun me]tie[ biex i]ares minuri jew xi persuna o]ra vulnerabbli. (i)

M[ieba lejn ilpersuna arrestata. Mi\jud: III. 2002.74.

355AB. Meta l-uffi`jal jew kull min hu iktar awtorizzat bil-li[i jkun qed jag]mel arrest, huwa ma g]andu ju\a ebda ]ruxija, rbit jew xi mezz ie]or ta tra\\in kemm-il darba dan ma jkunx me]tieg bmod indispensabbli biex iqieg]ed fi\-\gur, jew isir me]tie[ blinsubordinazzjoni tal-persuna arrestata. 355A~. (1) Meta persuna ti[i arrestata, l-arrest ma jkunx wie]ed le[ittimu kemm-il darba l-persuna arrestata ma tkunx mg]arrfa li qieg]da ta]t arrest, ukoll jekk l-arrest jista jidher li hu evidenti. (2) L-arrest ma jkunx wie]ed le[ittimu kemm-il darba lpersuna arrestata ma tkunx mg]arrfa fil-waqt ta l-arrest jew detenzjoni tag]ha, filsien li hija tifhem, bir-ra[unijiet ta l-arrest jew id-detenzjoni tag]ha: I\da jekk ikun me]tie[ interpretu u ma jkunx jista jinstab wie]ed malajr jew inkella jekk ma jkunx xorto]ra prattiku li jit]arsu d-disposizzjonijiet ta dan is-subartikolu fil-waqt ta larrest jew id-detenzjoni tal-persuna, dawk id-disposizzjonijiet g]andhom jit]arsu kemm jista jkun malajr:

Tag]rif li jing]ata ma l-arrest. Mi\jud: III. 2002.74.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

157

I\da wkoll, fkull ka\, meta l-arrest isir minn persuna privata ta]t id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 355V, l-g]oti ta dak it-tag]rif jista jiddewwem sakemm il-persuna arrestata tittie]ed fidejn il-Pulizija. 355AD. (1) Meta, waqt investigazzjoni, persuna tmur minn jeddha, jew tmur flimkien ma uffi`jal tal-Pulizija fxi G]assa jew uffi``ju tal-Pulizija, dik il-persuna tkun ]ielsa li titlaq minn hemm fi x]in trid, kemm-il darba u sakemm ma tkunx mg]arrfa li qieg]da ta]t arrest. (2) Meta spettur tal-Pulizija jkollu suspett ra[onevoli li lpersuna li marret minn jeddha fl-G]assa jew fl-uffi``ju tal-Pulizija setg]et g]amlet reat li g]ali] hemm pri[unerija, huwa jista jarresta lil dik il-persuna minnufih ming]ajr ebda mandat u jg]arrafha bdan kollu. G]andu ji[i minnufih re[istrat il-]in ta l-arrest filwaqt li jing]ata avvi\ immedjat dwar dan kollu lil Ma[istrat. (3) Il-Pulizija tista, bil-fomm jew bavvi\ bil-miktub, te]tie[ lil xi persuna li tattendi l-G]assa tal-Pulizija jew xi post ie]or li tindikalha sabiex hemm tag]ti dak it-tag]rif u [[ib mag]ha dawk id-dokumenti li l-Pulizija jistg]u jin]tie[u u jekk dik il-persuna hekk tattendi fl-G]assa tal-Pulizija jew post lilha indikat hija g]andha titqies b]ala li tkun attendiet dik l-G]assa tal-Pulizija jew post ie]or volontarjament. L-avvi\ bil-miktub imsemmi f dan issubartikolu g]andu jkun fih twissija dwar il-konsegwenzi li nnuqqas ta t]aris i[ib mieg]u, kif jinsabu msemmija fis-subartikolu (5). (4) Kull min il-Pulizija tqis li jkollu xi tag]rif jew dokument rilevanti g]al xi investigazzjoni, g]andu l-obbligu legali li jimxi mat-talba li ssirlu mill-Pulizija li jattendi f G]assa tal-Pulizija sabiex hemm jag]ti kif ikun me]tie[ dak it-tag]rif jew dokument: I\da ]add ma jkun marbut li jag]ti xi tag]rif jew dokument li jista jinkriminaha. (5) Persuna li tonqos milli t]ares xi avvi\ bil-miktub b]alma hemm imsemmi fis-subartikolu (3) jew li tonqos, meta tkun hekk [iet mitluba, ukoll jekk biss bil-fomm, li tmur minn jeddha ma uffi`jal tal-Pulizija f xi G]assa tal-Pulizija jew xi post ie]or li jin dik alha l- uff i`jal tal- Pulizija g ]al x i g] an im sem mi fissubartikolu (3) msemmi, tkun ]atja ta kontravvenzjoni punibbli bdetenzjoni u tkun tista ti[i arrestata minnufih ta]t mandat. (6) L-avvi\ imsemmi fis-subartikolu (3) jista ji[i notifikat bur[enza fka\ijiet fejn l-interessi tal-[ustizzja jistg]u jkunu hekk je]tie[u. (7) Persuna li tmur minn jeddha kif imsemmi fis-subartikolu (3) tista tin\amm mwarrba minn kull persuna o]ra, i\da ma g]andhiex tin\amm fxi post li normalment jintu\a g]ad-detenzjoni ta persuni arrestati. 355AE. (1) Meta uffi`jal tal-Pulizija jarrest lil xi persuna fpost li ma jkunx G]assa tal-Pulizija, il-persuna arrestata g]andha tittie]ed fl-eqreb G]assa u meta l-uffi`jal li jag]mel l-arrest ikun uffi`jal ta grad inqas minn dak ta spettur huwa g]andu minnufih
Arrest barra lG]assa jew uffi``ji tal-Pulizija. Mi\jud: III. 2002.74. Attendenza fxi G]assa jew uffi``ju talPulizija. Mi\jud: III. 2002.74.

158

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

jirrapporta l-arrest lil uffi`jal mhux inqas mill-grad ta spettur. Fkull ka\ l-ispettur jew l-uffi`jal inkarigat minn dik l-G]assa talPulizija g]andhom ukoll ji[u mg]arrfa. (2) Meta jkun hemm ra[unijiet g]aliex l-arrest g]andu jitkompla, l-persuna arrestata g]andha tittie]ed [ewwa G]assa talPulizija msemmija kemm jista jkun malajr u febda ka\ iktar tard minn sitt sieg]at mill-waqt ta dak l-arrest. (3) It-te]id ta persuna arrestata fG]assa tal-Pulizija skond iddisposizzjonijiet ta qabel ta dan l-artikolu jista jiddewwem jekk il-pre\enza ta dik il-persuna tkun ten]tie[ xi mkien ie]or g]all-fini ta xi investigazzjoni li tista tkun me]tie[a. (4) Meta persuna li tkun [iet arrestata wara ti[i me]lusa, luffi`jal tal-Pulizija li jkun ordna dak il-]elsien g]andu jirre[istra bil-miktub dak il-fatt filwaqt li jag]ti r-ra[unijiet.
Perkwi\izzjoni fuq persuna arrestata. Mi\jud: III. 2002.74.

355AF. (1) Uffi`jal tal-Pulizija jista jag]mel perkwi\izzjoni minnufih fuq il-persuna arrestata: (a ) jekk l-uffi`jal tal-Pulizija g]andu tassew g]ax ja]seb ra[onevolment li l-persuna arrestata tista tkun ta periklu g]aliha nnifisha jew g]all-o]rajn; jew (b ) g]al kull ]a[a li l-persuna arrestata tista tu\a bg]ajnuna biex ta]rab mill-kustodja; jew (`) g]al kull ]a[a li tista tkun ta prova li jkollha xtaqsam mar-reat. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 353 ta dan il-Kodi`i g]andhom japplikaw g]al kull perkwi\izzjoni ta]t dan l-artikolu.

Sub-titolu VII
MANDATI
Id-dmir ta lesekuzzjoni ta mandati ta arrest jew ta perkwi\izzjoni hu tal-Pulizija. Mi\jud: III. 2002.74.

355AG. (1) Salvi d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 666, huwa ddmir tal-Pulizija li jesegwixxu xi mandat jew ordni ta arrest jew ta perkwi\izzjoni li jistg]u, fil-ka\ijiet preskritti bil-li[i, jin]ar[u jew jing]ataw minn xi awtorit kompetenti o]ra. (2) Mandat jew ordni bhal dawk g]andu jkun fih ix-xorta tarreat, isem-il persuna, jekk ikun mag]ruf, li r-reat ikun qed ji[i allegat li sar minnha u, fil-ka\ ta mandat ta perkwi\izzjoni, dan g]andu jindika l-post fejn g]andha ssir it-tfittxija. (3) {aladarba jkun in]are[ mandat jew ordni, kull uffi`jal talpulizija jkun jista jesegwixxi dak il-mandat jew ordni.

Pro`edura g]all]ru[ ta mandati. Mi\jud: III. 2002.74.

355AH. (1) Kulmeta skond il-li[i l-g]emil ta xi att mill-Pulizija ikun je]tie[ il-]ru[ ta mandat minn Ma[istrat, uffi`jal tal-Pulizija jista jattendi personalment quddiem Ma[istrat u jitolbu jo]ro[ ilmandat dovut, filwaqt li jiddikjara xikunu r-ra[unijiet g]al dik ittalba u jag]ti lill-Ma[istrat dak it-tag]rif kollu li jista jwassal lillMa[istrat jidde`iedi dwar dik it-talba. Qabel ma jidde`iedi jekk g]andux jo]ro[ il-mandat il-Ma[istrat jista jitlob lill-uffi`jal tal-

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

159

Pulizija jikkonferma bil-[urament it-tag]rif li jkun wassallu u lmandat jin]are[ biss jekk il-Ma[istrat ikun sodisfatt li jkunu je\istu ra[unijiet bi\\ejjed g]all-]rug tal-mandat. (2) Fka\ijiet ur[enti, it-talba g]all-]ru[ tal-mandat jistg]u ji[u mibg]uta wkoll bil-facsimile: I\da l-mandat ori[inali g]andu ji[i kkunsinnat kemm jista jkun malajr g]all-iskop ta \amma ta inkartamenti. (3) Mandat ma]ru[ minn Ma[istrat g]andu jin]are[ fuq ilKummissarju tal-Pulizija u jista ji[i esegwit minn kull uffi`jal talpulizija. (4) Kull meta uffi`jal tal-pulizija jitlob il-]ru[ ta mandat ta arrest jew ta perkwi\izzjoni ming]and Ma[istrat skond iddisposizzjoni ta dan il-Kodi`i u l-Ma[istrat jirrifjuta li jo]ro[ dak il- mand at il-Pulizija tista titlob il- ]ru[ ta l- istess mand at ming]and Im]allef li ordinarjament jippresjedi fil-Qorti Kriminali. 355AI. }lief fil-ka\ ta mandat li ji[i trasmess bil-facsimile, mandat g]andu jsir bi tliet kopji ffirmati li wa]da minnhom g]andha tin\amm mill-Ma[istrat filwaqt li l-o]rajn g]andhom jing]ataw lill-uffi`jal tal-Pulizija li g]andu j\omm kopja wa]da flinkartamenti tieg]u u jara li l-kopja l-o]ra ti[i notifikata lillpersuna li lilha din g]andha ti[i notifikata: I\da meta uffi`jal tal-pulizija jiltaqa ma persuna li kontriha jkun in]are[ mandat ta arrest u, g]alkemm ma jkollux fuqu kopja tal-mandat, l-uffi`jal tal-pulizija jkun jaf li l-mandat ikun hekk in]are[, l-uffi`jal g]andu jarresta lil dik il-persuna u jinnotifikaha bil-kopja tal-mandat ma l-ewwel opportunit li jkollu. 355AJ. (1) Meta persuna tkun arrestata, sew bmandat jew ming]ajru, l-uffi`jal tal-pulizija li jkun qed jag]mel l-arrest jew issuperjur tieg]u g]andu, kemm jista jkun malajr u sakemm ilpersuna arrestata ma tkunx in]elset fi \mien sitt sieg]at mill-arrest tag]ha, jg]arraf lill-Ma[istrat, billi jag]tih id-dettalji kollha tal-]in u l-post fejn il-persuna tkun qed ti[i mi\muma. (2) Il-Ma[istrat jista jordna li l-persuna arrestata g]andha ti[i trasferita g]al xi mkien ie]or beffett immedjat. (3) Min ikun [ie arrestat in forza ta xi disposizzjoni ta dan ilKodi`i u ma jkunx in[ieb quddiem qorti fi \mien tmienja u erbg]in sieg]a mill-arrest tieg]u g]andu jin]eles. 355AK. Ordni ta awtorit kompetenti li tolqot id-drittijiet ta lindividwu li jo]or[u mid-disposizzjonijiet ta dan is-subtitolu g]andha ti[i esegwita ming]ajr dewmien, u g]al dak l-g]an tista ti[i mwassla ukoll bfacsimile jew bit-telefon, ta]t dawk ilkondizzjonijiet li ti[i \gurata l-awtenti`it ta dik l-ordni.
Ordnijiet immedjati. Mi\jud: III. 2002.74. Rapport dwar arrest. Mi\jud: III. 2002.74. Kopji ta mandati. Mi\jud: III. 2002.74.

160

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Sub-titolu VIII

DETENZJONI

Dritt g]all-]elsien mill-kustodja. Mi\jud: III. 2002.74.

355AL. (1) Ikun id-dmir ta l-uffi`jal tal-kustodja li jordna l]elsien immedjat mill-kustodja ta persuna li tkun qed tin\amm f detenzjoni mill-Pulizija fi`-`irkostanzi msemmija fl-artikolu 355AJ(3) jew meta l-uffi`jal tal-kustodja jsir jaf li r-ra[unijiet g]ad-detenzjoni ta dik il-persuna jkunu temmu japplikaw u li ma jk u n x he m m r a [ un i ji et o ] r a b i l- l i[ i li m i n] a b ba f i hom id detenzjoni mkomplija ta dik il-persuna tista tkun [ustifikata. (2) Qabel l-uffi`jal tal-kustodja jordna il-]elsien mill-kustodja ta persuna ta]t is-subartikolu (1) l-uffi`jal tal-kustodja g]andu jinforma lill-uffi`jal investigatur u lill-Ma[istrat u d-de`i\joni finali tkun tispetta lill-Ma[istrat. (3) Persuna li ji[i ordnat il-]elsien tag]ha ta]t iddisposizzjonijiet tas-subartikolu (1) g]andu jin]eles bla ebda kondizzjoni sakemm l-uffi`jal tal-kustodja ma jkunx jidhirlu (a ) li jkun hemm b\onn ta iktar investigazzjoni dwar xi kwistjoni li jkollha xtaqsam ma dak li dwaru tkun saret id-detenzjoni fxi waqt matul il-perjodu taddetenzjoni tieg]u; jew (b ) li jkunu jistg]u jinbdew pro`eduri kontrih dwar dik ilkwistjoni, u jekk ikun hekk jidhirlu, il-persuna g]andha tin]eles bla ]sara g]all-kondizzjonijiet, li g]andhom jitni\\lu bil-miktub u ji[u ffirmati mill-persuna li tkun se tin]eles, li ma tippruvax jew tag]mel xi ]a[a biex ta]rab minn Malta ming]ajr l-awtorit ta luffi`jal investigattiv li kienet [iet arrestata ta]t l-awtorit tieg]u, u li jkollha tattendi f xi G]assa tal-Pulizija u f xi ]in hekk kif luffi`jal tal-kustodja jista ja]tar u, jew li jkollha tattendi quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati fdak il-]in u f dak il-post hekk kif il-qorti tista tistabbilixxi. (4) Meta uffi`jal tal-kustodja jkun ta l-]elsien ta]t garanzija lil xi persuna bdan li hija mg]andhiex tipprova jew tag]mel xi ]a[a biex titlaq minn Malta ming]ajr l-awtorit ta l-uffi`jal investigattiv li kienet [iet arrestata ta]t l-awtorit tieg]u jew li g]andha tidher f G]assa tal-Pulizija, l-uffi`jal tal-kustodja jista jag]ti avvi\ bil-miktub lil dik il-persuna li l-kondizzjoni li hija mg]andhiex tipprova jew tag]mel xi ]a[a biex titlaq minn Malta ming]ajr l-awtorit ma kinetx g]adha tapplika jew li l-attendenza tag]ha fl-G]assa tal-Pulizija ma tkunx me]tie[a. (5) Kull min jonqos milli j]ares xi kondizzjoni imposta fuqu meta huwa jin]eles kif hemm provdut fis-subartikolu (3) jkun ]ati ta kontravvenzjoni. (6) Uffi`jal tal-Pulizija jista jarresta ming]ajr mandat lil persuna li, wara li tkun [iet me]lusa bla ebda kondizzjoni ta]t issubartikolu (3) bdan li hija mg]andhiex tipprova jew tag]mel xi ]a[a biex titlaq minn Malta ming]ajr l-awtorit jew li g]andha tattendi f xi G]assa tal-Pulizija jew li jkollha tidher quddiem ilQorti tal-Ma[istrati, tipprova jew tag]mel xi ]a[a biex titlaq minn

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

161

Malta ming]ajr awtorit jew tonqos milli tattendi f dik l-G]assa jew quddiem dik il-Qorti fil-]in li jkun [ie lilha mog]ti g]aldaqshekk. (7) G]all-finijiet ta dan is-sub-titolu, persuna li ter[a lura f G]assa tal-Pulizija biex twie[eb g]al xi kondizzjoni ta ]elsien ta]t garanzija jew li ti[i arrestata ta]t is-subartikolu (6) g]andha ti[i ttrattata b]allikieku arrestata g]ar-reat ta]t is-subartikolu (5) u g]ar-reat li dwaru jkun ing]ata l-]elsien ta]t garanzija u ddisposizzjonijiet ta dan l-artikolu g]andhom ikunu japplikaw g]al dik il-persuna. (8) Il-kondizzjonijiet mag]mula ta]t is-subartikolu (3) ma g]andhomx jibqg]u fis-se]] g]al aktar minn tliet xhur mid-data li fihom [ew imposti ]lief jekk ji[u m[edda minn Ma[istrat g]al perjodi ulterjuri ta mhux aktar minn tliet xhur kull perjodu fuq rikors tal-Pulizija li g]andu ji[i notifikat g]ar-risposta tieg]u lillpersuna li fuqha [ew imposti l-kondizzjonijiet imsemmija. (9) Fkull \mien li matulu jkunu jse]]u l-kondizzjonijiet mag]mula ta]t is-subartikolu (3) il-persuna li fuqu jkunu [ew imposti dawk il-kondizzjonijiet jista brikors li ji[i notifikat lillPulizija g]ar-risposta jitlob lil Ma[istrat sabiex jitne]]ew jew ji[u modifikati l-istess kondizzjonijiet. (10) Il-Ministru jista jo]ro[ linji ta gwida biex fuqhom jimxu l-uffi`jali ta kustodja meta ji[u biex je\er`itaw id-diskrezzjoni tag]hom biex jimponu kundizzjonijiet ta]t is-subartikolu (3). 355AM. Il-Kummissarju tal-Pulizija g]andu ja]tar fkull post ta detenzjoni stabbilit lil xi uffi`jal tal-kustodja wie]ed jew iktar mhux ta]t il-grad ta sur[ent li, fi kwistjonijiet ta detenzjoni, g]andu j]ares kull ordni ta Ma[istrat. (2) Jista uffi`jal ta kull grad iwettaq il-funzjonijiet ta uffi`jal tal-kustodja f post ta detenzjoni stabbilit jekk ma jkunx jista jinstab malajr uffi`jal tal-kustodja biex ikun hu li jwettaqhom. (3) Meta l-uffi`jal tal-kustodja li jissejja] biex iwettaq xi wa]da mill-funzjonijiet tieg]u dwar persuna li tkun qed tin\amm mill-Pulizija jkun, fil-]in li dik il-funzjoni g]andha titwettaq, involut fl-investigazzjoni ta xi reat li dwaru l-persuna tkun qeg]da tin\amm mill-Pulizija, dik il-funzjoni g]andha titwettaq minn xi uffi`jal tal-kustodja ie]or jew inkella jekk ma jkunx hemm uffi`jal tal-kustodja ie]or disponibbli, mill-uffi`jal tal-Pulizija l-aktar anzjan li jmiss li jista jkun disponibbli fdak il-]in. (4) Fdan l-artikolu u mkien ie]or fdan is-sub-titolu "post ta detenzjoni stabbilit" tfisser dak il-post li ji[i stabbilit mill-Ministru fejn persuna tista tin\amm g]al iktar minn sitt sig]at. 355AN. L-uffi`jal tal-kustodja g]andu jwettaq dawk ilfunzjonijiet li jistg]u jkunu lilu assenjati bdan il-Kodi`i jew bkull li[i o]ra.
Funzjonijiet ta uffi`jal talkustodja. Mi\jud: III. 2002.74. }tie[a ta uffi`jal tal-kustodja. Mi\jud: III. 2002.74.

162

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Funzjonijiet ta luffi`jal talkustodja fpost ie]or minbarra post ta detenzjoni msemmi. Mi\jud: III. 2002.74.

355AO. Meta persuna arrestata tittie]ed fG]assa tal-Pulizija li ma tkunx post ta detenzjoni msemmi, dawk il-funzjonijiet li jirrigwardawha li kieku kienu jitwettqu minn uffi`jal tal-kustodja g]andhom jitwettqu: (a ) minn uffi`jal mhux ta]t il-grad ta sur[ent li ma jkunx involut fl-investigazzjoni ta reat li g]alih il-persuna arrestata tkun qed ti[i mi\muma, jekk dak l-uffi`jal jkun jista jinstab malajr; u (b ) meta ma jkun hemm disponibbli ebda tali uffi`jal, mill-uffi`jal li jkun wassal lill-persuna arrestata flG]assa tal-Pulizija jew mill-iktar uffi`jal tal-Pulizija anzjan li jkun hemm fl-G]assa dak il-]in.

Perkwi\izzjoni intima tal-persuna arrestata. Mi\jud: III. 2002.74.

355AP. Meta l-uffi`jal li jag]mel l-arrest jew l-uffi`jal talkustodja jkollu suspett ra[onevoli li l-persuna arrestata setg]et ]biet fuq il-persuna tag]ha xi droga li l-pussess illegali tag]ha jikkostitwixxi reat kriminali jew xi o[[ett ie]or li uffi`jal talkustodja huwa awtorizzat bdan il-Kodi`i jew bxi li[i o]ra li jaqbad mill-pussess ta persuna arrestata, dak l-uffi`jal jista jitlob lil Ma[istrat biex jo rdn a per kwi\izzjon i in tim a tal-persu na arrestata. 355AQ. (1) Meta ssir talba g]al ordni ta]t l-artikolu 355AP ilMa[istrat g]andu ja]tar perit biex jag]mel il-perkwi\izzjoni bdawk il-garanziji li jista jqis b]ala li jkunu xierqa g]all-finijiet ta de`enza u biex jag]millu rapport dwar ir-ri\ultanzi tieg]u. Kopja ta dak ir-rapport g]andha tintbag]at ming]ajr dewmien lilluffi`jal li jag]mel l-arrest jew lill-uffi`jal tal-kustodja, skond ilka\. (2) }add ma jista jin]atar perit biex jag]mel perkwi\izzjoni intima fuq persuna tas-sess oppost kemm-il darba l-perit ma jkunx tabib u l-persuna li fuqha g]andha ssir it-tfittxija ma tag]tix ilkunsens tag]ha bil-miktub.

Periti li jin]atru. Mi\jud: III. 2002.74.

Qbid. Mi\jud: III. 2002.74.

355AR. Kull ]a[a li tinstab b]ala ri\ultat ta perkwi\izzjoni intima ta]t l-artikolu ta qabel tista tin\amm g]al xi \mien millperit u tista sussegwentement tinqabad bordni tal-Ma[istrat, u din g]andha ting]ata ri`evuta g]aliha lill-persuna mi\muma. IlMa[istrat jista jawtorizza l-kunsinna, bri`evuta, ta kull ]a[a hekk maqbuda lill-uffi`jal tal-Pulizija li jkun qed jinvestiga lillpersuna li tkun saritilha l-perkwi\izzjoni intima.

Sub-titolu IX
DRITTIJIET TAL-PERSUNA MI|MUMA
Tag]rif lil terzi u dritt g]al g]ajnuna medika. Mi\jud: III. 2002.74.

355AS. (1) Ikun id-dmir tal-Pulizija li tg]arraf bla ebda dewmien lill-persuna arrestata jew detenuta bid-dritt li g]andu li jitlob li xi qarib jew ]abib ji[u mg]arrfa li huwa jinsab arrestat u fejn huwa jkun jin sab kemm-il darb a dak il-qarib jew ]abib ma jkunx ra[onevolment suspettat li jkun involut fir-reat li jkun qed ji[i investigat. Jekk il-persuna arrestata tag]mel u\u minn dak id-dritt,

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

163

il-qarib jew il-]abib g]andhom ming]ajr ebda dewmien jkunu mg]arrfa bdan u g]andha tin\amm re[istrazzjoni kif provdut fissubartikoli (2) u (3) dwar il-mod kif il-Pulizija jkunu wettqu dmirijiethom ta]t dan is-subartikolu. (2) Fkull ka\ g]andu jidda]]al dan it-tag]rif fir-re[istrazzjoni tad-detenzjoni tal-persuna mi\muma: (a ) il-jum u l-]in meta l-persuna mi\muma [iet mg]arrfa bid-dritt li g]andha ta]t dan l-artikolu; (b ) jekk il-persuna mi\muma tkunx g]a\let li tag]mel u\u minn dak id-dritt jew le; (` ) jekk il-persuna mi\muma tkun g]a\let li tag]mel u\u minn dak id-dritt, id-dettalji tal-qarib jew tal-]abib mg]arrfa bl-arrest tal-persuna mi\muma u fejn din tkun tinsab, flimkien mal-jum u l-]in meta jkun ing]ata dak it-tag]rif[ jekk dak il-qarib jew ]abib ma jkunux [ew hekk mg]arrfa, ir-ra[uni g]al dan. (3) Il-persuna arrestata jew mi\muma g]andha tintalab tiffirma r-re[istrazzjoni imsemmija fis-subartikolu (2) u jekk din tirrifjuta li t a g ] m el d a n g ] a n d u j s i r n o t am e n t d w a r d a n f d i k l - i s t e s s re[istrazzjoni. (4) Minkejja d-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1), l-uffi`jal investigatur jista jitlob permezz ta rikors lil Ma[istrat li jkun awtorizzat li jdewwem i\-\mien meta jg]addi t-tag]rif lil xi qarib jew ]abib tal-persuna mi\muma jekk ikun hemm kaw\i ra[onevoli li ji[i suspettat li l-g]oti ta dik l-informazzjoni tista tkun wa]da ta pre[udizzju g]all-investigazzjoni jew g]all-ksib lura ta lo[[etti, jew li tista tnebba] lil xi per sun i o]ra li jkollhom xjaqsmu mar-reat u li jkunu g]adhom mhumiex ta]t il-kustodja tal-Pulizija. Dewmien b]al dak ma g]andux ikun ta aktar minn sitt sig]at mill-]in meta jkun sar l-arrest. (5) Persuna arrestata g]andha, fuq talba tag]ha, tit]alla tara tabib li tag]\el hi, sakemm dak it-tabib ikun jista jinsab malajr. (6) Ir-rikors imsemmi fis-subartikolu (4) jista ji[i kkumnikat lill-Ma[istrat permezz ta facsimile : I\da, kemm jista jkun malajr, ir-rikors ori[inali g]andu ji[i kkunsinnat bil-g]an li jin\amm fl-inkartament. 355AT. (1) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (3), persuna li tkun arrestata u qed tin\amm ta]t il-kustodja tal-Pulizija fxi G]assa jew fxi post ie]or ta detenzjoni awtorizzat g]andha, jekk hija hekk titlob, tit]alla kemm jista jkun malajr tikkonsulta privatament ma avukat jew prokuratur legali, wi`` imbwi`` jew bit-telefon, g]al mhux iktar minn sieg]a \mien. Kemm jista jkun malajr qabel ma tibda ti[i interrogata, l-persuna ta]t kustodja g]andha titg]arraf mill-Pulizija bid-drittijiet li g]andha ta]t dan issubartikolu. (2) Talba mag]mula ta]t is-subartikolu (1) g]andha titni\\el fir-re[istrazzjoni tal-kustodja flimkien mal-]in li tkun saret kemmil darba t-talba ma tkunx saret filwaqt li l-persuna li tag]milha tkun
Jedd g]al parir legali. Mi\jud: III. 2002.74.

164

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

tinsab il-qorti wara li tkun [iet akku\ata breat, fliema ka\ dik ittalba ma tkunx ten]tie[ li ti[i hekk re[istrata. (3) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (7), itt]aris ta talba ta]t is-subartikolu (1) jista jiddewwem jekk min ikun qed jag]mel it-talba jkun qieg]ed fid-detenzjoni tal-pulizija g]al xi delitt u jekk uffi`jal mhux ta]t il-grad ta suprintendent jawtorizza dak id-dewmien. (4) Awtorizzazzjoni ta]t is-subartikolu (3) tista ting]ata bilfomm jew bil-miktub imma jekk din ting]ata bil-fomm din g]andha ti[i kkonfermata bil-miktub kemm jista jkun malajr. (5) Uffi`jal jista biss jawtorizza li jkun hemm dewmien meta jkun tal-fehma msejsa fuq kaw\i ra[onevoli li l-eser`izzju tad-dritt mog]ti bis-subartikolu (1) fdak il-waqt li l-persuna mi\muma tkun tixtieq teser`itah (a ) se jwassal g]al ind]il jew t]assir fil-provi li g]andhom xjaqsmu mar-reat li jkun qed ji[i investigat jew ind]il jew ]sara fi\ika lil persuni o]ra; jew (b ) se jwassal g]at-tnebbi] ta persuni o]ra suspettati li jkunu g]amlu dak ir-reat i\da li jkunu g]adhom ma [ew arrestati dwaru; jew (`) se jfixkel il-ksib lura ta proprjet miksuba bri\ultat ta dak ir-reat; jew (d ) fil-ka\ ta persuna mi\muma g]al reat ta traffikar ta drogi, tix]im u korruzzjoni, jew money laundering, se jfixkel il-ksib lura tal-valur tar-rikavat li dik il-persuna tkun g]amlet minn dak ir-reat. (6) Meta d-dewmien ikun [ie awtorizzat kif provdut fissubartikolu (5) il-Pulizija tista minnufih tg]addi biex tinterroga lill-persuna mi\muma. (7) Id-dewmien imsemmi fis-subartikolu (3) ma g]andu febda ka\ ikun iktar minn sitta w tletin sieg]a mill-]in ta l-arrest. (8) Uffi`jal tal-Pulizija li jittanta jindika lil xi persuna mi\muma isem l-avukat jew il-prokuratur legali li g]andu jitqabbad waqt id-detenzjoni ta dik il-persuna, ikun ]ati ta reat punibbli bammenda u dan ming]ajr pre[udizzju g]al kull pro`edura dixxiplinari li tista tittie]ed kontrih. (9) Meta l-persuna mi\muma tag]\el li ma jkollhiex g]ajnuna legali, l-uffi`jal investigatur g]andu jag]mel notament bil-miktub dwar dan fil-pre\enza ta \ew[ xhieda u malli dan tista tinbeda linterrogazzjoni minnufih.
Inferenzi minnuqqas li jissemmew fatti. Mi\jud: III. 2002.74.

355AU. (1) Meta fi pro`eduri kontra persuna g]al xi reat, ting]ata xiehda li l-akku\at (a ) fkull waqt qabel ma jkun [ie akku\at bir-reat, meta jkun qed ji[i interrogat mill-Pulizija li jkunu qed jippruvaw jikxfu jekk ir-reat ikunx sar u min ikun g]amlu, jkun naqas milli jsemmi xi fatt li huwa jserra] fuqu fid-difi\a tieg]u fdawk il-pro`eduri; jew

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

165

(b ) meta jkun qed ji[i akku\at bir-reat jew ikun qed ji[i uffi`jalment mg]arraf li jista ji[i m]arrek dwaru, jkun naqas milli jsemmi dak il-fatt, li jkun fatt li fi`-`irkostanzi li jkunu je\istu fdak il-waqt l-imputat seta ra[onevolment jkun mistenni li jsemmi meta jkun [ie hekk interrogat, akku\at jew mg]arraf, skond il-ka\, g]andu japplika issubartikolu (2) jekk jintwera li l-imputat kien ir`ieva parir legali qabel ma jkun [ie interrogat, akku\at jew mg]arraf kif hawn aktar qabel imsemmi. (2) Meta dan is-subartikolu jkun japplika (a ) Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja li tkun qed tag]mel de`i\joni ta]t l-artikolu 401(2), (b ) il-qorti jew il-[uri, meta jkunu qed jidde`iedu jekk persuna akku\ata jew imputata tkunx ]atja tar-reat li bih tkun [iet akku\ata, tista tag]mel dawk l-inferenzi minn dan in-nuqqas b]alma jidhru xierqa, liema inferenzi ma jistg]ux wa]edhom jitqiesu b]ala prova ta ]tija i\da jistg]u jitqiesu b]ala li jammontaw g]al korroborazzjoni ta kull xiehda ta ]tija tal-persuna akku\ata jew imputata. (3) Fi pro`eduri kriminali kontra xi persuna g]al xi reat ilprosekuzzjoni ma g]andhiex, ]lief bil-permess tal-Qorti g]al ra[unijiet li jidhrilha xierqa, tikkummenta dwar il-fatt li dik ilpersuna ma kinetx talbet l-assistenza ta avukat jew prokuratur legali fil-kors ta l-investigazzjonijiet mill-pulizija qabel dawk ilpro`eduri.

Sub-titolu X
TE}ID TA KAMPJUNI, MARKI TAS-SWABA U PRO~EDURI O}RA INVESTIGATTIVI

355AV. L-uffi`jal investigatur jista personalment, permezz ta rikors jew facsimile , jitlob lil Ma[istrat jawtorizza l-pro`edura me]tie[a (a ) meta jkollu kaw\i ra[onevoli li je]tie[ it-te]id ta kampjunu intimi minn fuq il-persuna arrestata; jew (b ) li jie]u ritratti, film, video recording jew xbieha elettronika ta partijiet intimi ta [isem il-persuna arrestata; jew (` ) meta l-persuna arrestata ma tag]tix il-kunsens tag]ha g]al xi pro`edura li l-uffi`jal investigatur jista jag]mel skond il-li[i bil-kunsens tal-persuna arrestata: I\da meta t-talba ssir ta]t il-paragrafu (a ), iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 355AW g]andhom ikunu japplikaw u, jekk it-talba ssir ta]t il-paragrafu ( b ), g]andhom mutatis mutandis japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 355AP.

Kampjuni, e``., ta]t awtorizzazzjoni. Mi\jud: III. 2002.74.

166

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Kampjuni intimi bkunsens. Mi\jud: III. 2002.74. Meta l-kunsens g]al kampjun intimu ji[i rifjutat. Mi\jud: III. 2002.74.

355AW. Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikoli 355AV u 355AX, kampjun intimu jisa jittie]ed minn persuna arrestata biss jekk jing]ata l-kunsens tag]ha kif dovut. 355AX. (1) Meta ssir talba ta]t l-artikolu 355AV(a ), il-Ma[istrat g]andu jikseb kull tag]rif b]al dak ming]and l-uffi`jal investigatur biex ikun jista jidde`iedi dwar jekk it-talba tkunx [ustifikata jew le. (2) Meta l-Ma[istrat jidde`iedi li t-talba tkun wa]da [ustifikata huwa g]andu j\ur lill-persuna arrestata biex jitlob il-kunsens tag]ha u qabel ma jitlob il-kunsens tag]ha huwa g]andu jfissrilha: (a ) ix-xorta tat-talba u r-ra[unijiet g]aliha; (b ) il-konsegwenzi li jitnisslu mill-g]oti jew mir-rifjut ta l-g]oti tal-kunsens tieg]u kif provdut fl-artikolu 355AZ; u (`) li jkollha jedd tikkonsulta avukat jew prokuratur legali qabel ma tidde`iedi jekk g]andhiex tag]ti jew le lkunsens tag]ha. (3) Meta l-persuna arrestata tkun te]tie[ tikkonsulta avukat jew prokuratur legali ta]t is-subartikolu (2) il-Ma[istrat g]andu jirre[istra l-fatt, id-data u l-]in tat-talba u, bla ]sara g]addisposizzjonijiet tas-subartikolu (4) g]andha tippermetti lillpersuna arrestata tikkonsulta ma avukat jew prokuratur legali g]al dak il-]in li l-Ma[istrat jista jqis li jkun xieraq fi`-`irkostanzi talka\. (4) Il-Ma[istrat jista, meta ssir o[[ezzjoni [ustifikata millPulizija, idewwem kull komunikazzjoni ma avukat jew prokuratur legali jekk l-interessi tal-[ustizzja jkunu hekk je]tie[u jew meta xi wa]da mill-[rajjiet imsemmija fl-artikolu 355AT(5) xaktarx li sse]] jekk dik il-komunikazzjoni tkun permessa minnufih: I\da meta l-persuna arrestata tkun talbet li tikkonsulta avukat jew prokuratur legali l-kunsens tag]ha jista biss jintalab wara li tkun saret dik il-konsultazzjoni.

Pro`edura li tapplika g]al kampjuni. Mi\jud: III. 2002.74. Inferenzi minn rifjut. Mi\jud: III. 2002.74.

355AY. Meta jkollu jittie]ed kampjun intimu ta]t dawn l-artikoli g]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 355AP. 355AZ. Meta l-kunsens kif dovut g]at-te]id ta kampjun intimu minn fuq persuna jkun [ie rifjutat ming]ajr kaw\a [usta, fi pro`eduri kontra dik il-persuna g]al xi reat, kull min g]andu ji[[udika l-fatti jista ji[bed dawk l-inferenzi mir-rifjut b]alma jidhru li jkunu xierqa u r-rifjut jista, min]abba fdawk l-inferenzi, jitqies b]ala, jew b]ala li hu kapa`i jammonta g]al korroborazzjoni ta xiehda kontra l-persuna li dwarha r-rifjut ikun wie]ed materjali. 355BA. (1) L-uffi`jal investigattiv jista, bil-kunsens kif dovut bil-miktub tal-persuna arrestata, jara li jittie]du: (a ) marki tas-swaba, marki tal-pali ta l-idejn mill-persuna arrestata; (b ) ritratti fotografi`i tal-persuna arrestata jew ta partijiet

Kampjuni fuq talba tal-persuna arrestata. Mi\jud: III. 2002.74.

KODII KRIMINALI mhux intimi ta [isimha; (` ) kampjuni mhux intimi mill-persuna arrestata.

[ K AP. 9.

167

(2) Il-persuna arrestata tista titlob bil-miktub li g]andhom jittie]du: (a ) l-marki tas-swaba, marki tal-pala ta l-id jew marki o]ra tag]ha, (b ) ritratti fotografi`i tal-persuna tag]ha jew ta partijiet mhux intimi ta [isimha, (` ) kampjuni mhux intimi minn fuq il-persuna tag]ha, u kull talba b]al dik g]andha ti[i m]arsa mill-uffi`jal investigatur bl-g]ajnuna ta persuna kompetenti kif jista jkun me]tie[. (3) Il-persuna arrestata tista wkoll titlob bil-miktub li l-uffi`jal investigatur iwettaq xi pro`eduri minn dawk imsemmija fl-artikolu 355 AV(a ) u (b ), u kull talba b]al dik g]andha tintbag]at ming]ajr dewmien g]and Ma[istrat. Il-Ma[istrat g]andu jawtorizza lpro`edura me]tie[a wara li jivverifika t-talba mag]mula millpersuna arrestata u fejn jg]odd g]andhom japplikaw iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 355AP. 355BB. Kampjuni minn persuna li ma tkunx persuna arrestata jistg]u biss jittie]du bil-kunsens mog]ti bil-quddiem u bil-miktub ta dik il-persuna: I\da g]at-te]id ta kampjun intimu, g]andha tinkiseb ukoll l-awtorizzazzjoni ta Ma[istrat wara li jsirlu rikors. 355B~. Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 355BA g]andhom mutatis mutandis japplikaw g]al kull persuna li ma tkunx persuna arrestata li tag]mel talba g]all-g]emil fir-rigward tag]hu ta xi pro`edura msemmija f dak l-artikolu sakemm it-talba ssir bilmiktub u jkun fiha dikjarazzjoni li l-persuna li tag]mel it-talba jkollha g]aliex ra[onevolment ta]seb li hu probabbli li n-nuqqas li tintag]mel il-pro`edura mitluba xaktarx jirri\ulta f li hija ti[i arrestata jew mi\muma.
Kampjuni minn fuq persuni li mhumiex dawk arrestati. Mi\jud: III. 2002.74.

Kampjuni fuq talba ta persuni li mhumiex dawk arrestati. Mi\jud: III. 2002.74.

Sub-titolu XI
SETG}AT U DMIRIJIET TAL-PULIZIJA DWAR PRO~EDURI FIL-QRATI

Mi\jud: III. 2002.75.

356. (1) Huwa dmir tal-Pulizija Esekuttiva li [[ib quddiem ilqorti mill-aktar fis li tista, u, meta jista jkun, flimkien ma limputat, il-provi kollha li tkun [abret fuq ir-reat. (2) Ikun id-dmir ta l-uffi`jali tal-pulizija prosekuturi li ji\velaw lid-difi\a dawk il-provi li jistg]u jidhru li jiffavorixxu lillpersuna akku\ata u li l-Pulizija, g]al liema ra[uni tkun, jista ma jkollhomx il-]sieb li j[ibu quddiem il-qorti b]ala provi talprosekuzzjoni.

Dmir tal-Pulizija li [[ib il-provi quddiem il-qorti. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3; III. 2002.76.

168

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Dmir tal-Pulizija li tibqa ti[bor ilprovi u [[ibhom quddiem il-qorti.

(3) Il-Pulizija Esekuttiva g]andha, ukoll wara li l-imputat ji[i mressaq quddiem il-qorti, tibqa ti[bor u tag]ti lill-Qorti talMa[istrati jew, wara li l-imputat jinbag]at biex jitqieg]ed ta]t att ta akku\a, lill-Avukat {enerali, kull informazzjoni o]ra li jista jkollha dwar ir-reat. 357. Meta uffi`jal tal-Pulizija Esekuttiva jikxef armi, dokumenti, tra``i jew sinjali jew ]a[o]ra li jkollha xtaqsam marreat, hu g]andu jfittex li jistabbilixxi u ji\gura l-e\istenza tag]hom u li j\ommhom fl-istat li jkun sabhom, sakemm jag]mel ir-rapport tieg]u lill-Qorti tal-Ma[istrati, u, jekk ma jkunx jista jistabbilixxi u ji\gura din l-e\istenza jew jekk ma jkunx jista j\ommhom, g]andu josserva l-istess pro`edura li hemm g]ar-"reperti ". 358. (1) Ikun id-dmir tal-Pulizija li to]ro[ u tinnotifka `itazzjonijiet li j]arrku persuni biex jidhru quddiem il-Qorti talMa[istrati, fdawk il-]wejje[ li jaqg]u fil-[urisdizzjoni ta dik ilqorti. (2) Fil-ka\ ta pro`eduri sommarji dwar reati li jaqg]u ta]t il[urisdizzjoni tal-Qorti ta {udikatura Kriminali, ma jkunx id-dmir tal-Pulizija li tinnotifika lill-persuna akku\ata bavvi\ tad-data tassmig] minbarra dak g]all-ewwel seduta tal-pro`edimenti. 359. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 666, huwa dmir tal-Pulizija Esekuttiva li tesegwixxi mandati jew o r d n ij i e t t a a r r e s t , j ew t a p e r k w i \i z zj o n i , l i , f i l- k a \ i ji e t i m s em m i ja f il - l i[ i, ji n ] ar [ u j ew j in g ] a ta w m i n n a wt o r i t kompetenti o]ra. (2) Fdan il-mandat jew ordni g]andu jkun hemm imsemmija x-xorta tar-reat u l-isem tal-persuna, jekk ikun mag]ruf, li suppost tkun g]amlitu. 360. (1) Meta ma jkunx hemm ra[unijiet bi\\ejjed skond illi[i g]all-arrest ta persuna imputata ta reat, il-Pulizija Esekuttiva g]andha, bordni bil-miktub, t]arrek lil dik il-persuna biex tidher quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati. (2) I`-`itazzjoni g]andha ssemmi `ar il-persuna m]arrka, u g]andu jkun fiha, fil-qosor, il-fatti ta l-akku\a, bil-partikularitajiet ta \mien u ta lok li jkunu jin]tie[u jew li jkunu jistg]u jing]ataw. G]andu jkun fiha wkoll it-twissija li, jekk il-persuna m]arrka tonqos li tidher, hija ti[i arrestata bmandat tal-qorti u mressqa quddiem l-istess qorti fil-jum li jkun imsemmi fil-mandat. 360A. (1) Fi pro`eduri sommarji g]al reati li jaqg]u ta]t il[urisdizzjoni tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali ta]t l-artikolu 370(1) il-Pulizija tista, flimkien ma``itazzjoni jew fkull waqt li ji[i wara, tinnotifika lill-akku\at kopji ta kull affidavit mag]mul minn uffi`jal pubbliku jew minn impjegat jew uffi`jal ta korp mag]qud imwaqqaf bli[i u li g]andu jin[ieb b]ala xhud tal-prosekuzzjoni fdawk il-pro`eduri kif ukoll dokumenti li jkunu se jin[iebu b]ala provi fl-istess pro`eduri, u jekk l-akku\at ikun irid jag]mel kontro-e\ami lil xi persuna li

Konservazzjoni ta l-o[[etti li jkollhom xjaqsmu mar-reat. Emendat: VIII. 1990.3.

Dmirijiet talPulizija fi pro`eduri kriminali. Sostitwit: III. 2002.77.

Il-Pulizija Esekuttiva g]andha tesegwixxi mandati ta arrest jew ta perkwi\izzjoni. Emendat: IV. 1994.10. Xg]andu jkun fih il-mandat.

Ta]rika ta limputat mhux ta]t arrest. Emendat: IX. 1911.15; VII1. 1990.3. Xg]andu jkun fiha `-`itazzjoni.

Kull affidavit ji[i notifikat flimkien ma`-`itazzjoni. Mi\jud: III. 2002.78.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

169

kellha l-affidav it tag]ha n otifikat lilu kif hawn ak tar qab el imsemmi, huwa g]andu, mhux aktar tard minn ]mistax-il [urnata qabel l-ewwel seduta li ti[i minnufih wara n-notifika ta l-affidavit, jav\a bdan lill-Kummissarju tal-Pulizija bittra re[istrata u malli dan, il-persuna li jrid isirilha l-kontro-e\ami g]andha tit]arrek biex tixhed fil-pro`eduri: I\da g]all-finijiet ta dan is-subartikolu il-kelma "dokument" g]andu jkollha l-istess tifsira mog]tija lilha bl-artikolu 558(2): I\da wkoll meta jirri\ulta li ma kienx possibbli g]allimputat li jag]ti avvi\ lill-Kummissarju tal-Pulizija fi\-\mien provdut kif imsemmi qabel, dak l-avvi\ li huwa jkun jixtieq jag]mel il-kontro-e\ami jista jing]ata matul l-ewwel seduta li ti[i minnufih wara n-notifika ta l-affidavit, f liema ka\ il-persuna li g]andu jsirilha l-kontro-e\ami g]andha tit]arrek biex tixhed fisseduta li jkun imiss. (2) Il-persuna li kellha l-affidavit tag]ha notifikat lill-akku\at kif provdut fis-subartikolu (1) ma g]andhiex tit]arrek biex tixhed fil-pro`eduri jekk l-akku\at jonqos milli jag]ti avvi\ tal-]sieb tieg]u li jag]mel kontro-e\ami lil dik il-persuna kif provdut f dak is-subartikolu u dak l-affidavit g]andu jkun ammissibbli bhala prova bxiehda tal-kontenut tieg]u f dawk il-pro`eduri bl-istess mod b]allikieku kien xiehda mog]tija viva voce fil-pre\enza ta lakku\at. 361. }lief fka\ ta g]a[la, i`-`itazzjoni g]andha ti[i innotifikata lill-im]arrek, g]all-anqas jumejn tax-xog]ol qabel iljum li fih huwa g]andu jidher.
|mien li fih g]andha ssir innotifika ta``itazzjoni. Emendat: VI. 1871.26; II. 1886.9; IX. 1911.16. Kif g]andha ssir in-notifika. Emendat: III. 2002.79.

362. (1) I`-`itazzjoni g]andha ting]ata fidejn il-persuna li g]andha ti[i m]arrka, u jekk din il-persuna ma tkunx tista tinsab fa`ilment, i`-`itazzjoni g]andha tit]alla fid-dar fejn hija soltu tkun toqg]od. Fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, l-uffi`jal esekutur g]andu jag]mel rapport ta dan lill-qorti. (2) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja wara li jikkonsulta lill-Ministru responsabbli g]all-Pulizija jista jag]mel regolamenti li jkunu jipprovdu, fi pro`eduri sommarji b]al dawk imsemmija flartikolu 360A(1), g]an-notifika ta`-`itazzjoni u ta kull dokument mehmu\ mag]ha, u ta kull att ie]or tal-pro`edimenti, bil-posta jew bxi mod ie]or li jista ji[i pprovdut dwaru fir-regolamenti. (3) Meta l-persuna li lilha tkun indirizzata `-`itazzjoni jew kull att ie]or tal-pro`edimenti skond regolamenti mag]mulin ta]t issubartikolu (2) tirrifjuta li tir`eviha, il-qorti tista permezz ta digriet li jing]ata wara rikors li jsirilha mill-Pulizija u wara li te\amina r-riferta ta notifika, tiddikjara lil dik il-persuna b]ala li tkun [iet debitament notifikata bi`-`itazzjoni jew bdak l-att ie]or u tag]mel ordni g]all-arrest tag]ha. (4) Meta xi persuna, minbarra l-persuna li lilha tkun indirizzata `-`itazzjoni jew xi att ie]or tal-pro`ediment, tirrifjuta li tir`ievi `-

170

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

`itazzjoni jew dak l-att ie]or personalment, il-qorti tista, wara li jsirilha rikors mill-Pulizija u wara li tkun e\aminat ir-riferta ta notifika u tkun sodisfatta li dik il-persuna kienet wa]da li setg]et ti[i notifikata bi`-`itazzjoni jew bdak l-att ie]or skond il-li[i, tikkundanna lil dik il-persuna g]all-]las ta ammenda: I\da l-Qorti tista, fkull waqt li jkun, jekk jintwera li kien hemm kaw\a [usta, ta]fer l-ammenda.
|mien u lok tannotifika ta``itazzjoni. Emendat: XXX. 1934.3; XIX. 1965.18. Ka\ijiet li ma jridux dewmien.

363. I`-`itazzjoni ma tistax ti[i esegwita bejn is-sebg]a ta filg]axija u s-sebg]a ta filg]odu jew fil-}dud jew fil-vaganzi pubbli`i jew fil-knejjes waqt il-funzjoni reli[ju\a, ]lief meta l-ka\ ma jkunx irid dewmien. 364. Meta l-ka\ ma jkunx irid dewmien, il-persuna tista ti[i m]arrka biex tidher minnufih jew f]in fiss dak in-nhar stess. Jekk din il-persuna tonqos li tidher, hija tista ti[i, bmandat tal-qorti, arrestata u mressqa quddiemha. 365. (1) Il-Pulizija Esekuttiva g]andha t]arrek ix-xhieda, bilmiktub, biex jidhru quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati, sew g]allakku\a kemm ukoll g]all-imputat. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-a]]ar tliet artikoli qabel dan ig]oddu wkoll g]at-ta]rikiet tax-xhieda. (3) It-ta]rikiet imsemmijin fdan l-artikolu u `-`itazzjoni msemmija fl-artikolu 360 g]andhom ikunu iffirmati minn uffi`jal tal-Pulizija Esekuttiva ta grad mhux anqas minn dak ta sottospettur jew ittimbrati bfacsimile ta dik il-firma.

Ta]rik tax-xhieda. Emendat: IV. 1874.8; XI. 1900.56; XII. 1913.10; XXXII. 1986.7; VIII. 1990.3.

L-esekuzzjoni tassentenzi, e``., issir mill-Pulizija Esekuttiva. Il-[bir ta multi u ammendi jsir mirre[istratur. Emendat: VIII. 1990.3.

366. L-esekuzzjoni tas-sentenzi u ta l-ordnijiet tal-Qorti talMa[istrati, kif ukoll tal-mandati u ta l-ordnijiet imsemmijin flartikolu 359, hija dmir tal-Pulizija Esekuttiva: I\da l-multi u l-ammendi ji[borhom ir-re[istratur ta dik ilqorti.

Titolu II
Emendat: VIII. 1990.3. Kostituzzjoni talQorti talMa[istrati. Kompetenza. Emendat: XI. 1900.57; VIII. 1990.3; III. 2002.80. G]add ta Qrati talMa[istrati.

FUQ IL-QORTI TAL-MA{ISTRATI

367. (1) Kull Qorti tal-Ma[istrati hija mag]mula minn ma[istrat, u g]andha \ew[ attribuzzjonijiet, ji[ifieri, wa]da ta qorti ta [udikatura kriminali g]ar-reati ta kompetenza tag]ha, u lo]ra ta qorti istruttorja g]ar-reati ta kompetenza superjuri.

(2) G]andu jkun hemm \ew[ Qrati tal-Ma[istrati, qorti g]allG\ira ta Malta u qorti g]all-G\ejjer ta G]awdex u Kemmuna li jkunu mag]rufa b]ala l-Qorti tal-Ma[istrati (Malta) u l-Qorti talMa[istrati (G]awdex) rispettivament.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

171

368. (1) Ebda ma[istrat ma jista ji[i riku\at fkaw\a jew jastjeni ru]u milli joqg]od fiha, ]lief minnufih wara r-rapport jew il-kwerela, u g]al xi wa]da mir-ra[unijiet imsemmijin ta]t ilparagrafi (a ), (b ), (`) u (e ), u ta]t il-paragrafu (d ), sa fejn dan jista jg ]o dd , ta l- ar tiko lu 7 3 4 tal- Kod i`i ta Organ izzazzjo ni u Pro`edura ~ivili, jew min]abba li huwa jkun xehed jew ikollu jixhed f dik il-kaw\a, jew min]abba li l-kaw\a tkun dwar reat li jkun sar bi ]sara tieg]u jew ta martu jew \ew[ha jew ta xi ]add li ji[i minnu mid-demm jew im]allat mieg]u bi \wie[ fil-gradi msemmijin fil-paragrafi (a ) u (b ) ta l-artikolu fuq imsemmi. (2) Lanqas ma jista ma[istrat ji[i riku\at fkaw\a jew jastjeni ru]u milli joqg]od fiha, fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 403 u flartikolu 433(5), g]alkemm matul il-kompilazzjoni l-ma[istrat ikun t]addet mal-Pulizija jew ma xi membru tag]ha inkella ma lAvukat {enerali dwar il-[abra tal-provi. (3) Jekk wara li jisma r-rapport jew il-kwerela, il-ma[istrat jidhirlu li tinsab fih xi wa]da mir-ra[unijiet fuq imsemmija, hu g]andu jag]mel dikjarazzjoni fuq daqshekk qabel ma jg]addi g]al atti o]ra tal-kaw\a. (4) Ebda wa]da mir-ra[unijiet hawn fuq imsemmija ma timpedixxi ma[istrat li jo]ro[ mandati jew li jag]mel atti dwar l"in genere", a``essi jew "reperti" li jsiru skond id-disposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i. 369. Fil-Qorti tal-Ma[istrati, ix-xog]ol ta re[istratur jista jsir minn uffi`jal e\ekuttiv tal-qorti msemmi fl-artikolu 57(3) tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili.

Meta ma[istrat jista ji[i riku\at jew jastjeni ru]u. Emendat: VI. 1871.27; I. 1903.19; I. 1924.2; XXX. 1934.4; A.L 46 ta l-1965; XLVI. 1973.108; LVIII. 1974.68. Kap. 12.

Xog]ol ta re[istratur. Mi\jud: VI. 1871.28. Emendat: XI. 1900.58; VII. 1990.3. Sostitwit: XXIV. 1995.360; XXXI. 2002.199. Kap. 12.

172

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Sub-titolu I

Emendat: VIII. 1990.3. Reati li tag]mel minnhom il-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali. Emendat: IV. 1856.24; VI. 1871.29; XIV. 1889.46; XI. 1900.59; XXIX. 1940.2; XXIII. 1963.2; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XIII. 1980.12; XLIX. 1981.4; XIII. 1987.2; VIII. 1990.3; XXIX. 1990.17; III. 2002.81; IX. 2003.128.

FUQ IL-QORTI TAL-MA{ISTRATI B}ALA QORTI TA {UDIKATURA KRIMINALI

370. (1) Huma ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati (a ) il-kontravvenzjonijiet kollha msemmijin fdan ilKodi`i; (b ) id-delitti msemmijin fdan il-Kodi`i meta jaqg]u ta]t il-pieni tal-kontravvenzjonijiet, jew tal-multa, jew talpri[unerija g]al \mien mhux aktar minn sitt xhur bi\\ieda jew ming]ajrha tal-multa jew ta l-interdizzjoni; (`) ir-reati kollha ikkontemplati fli[ijiet o]ra meta jaqg]u ta]t il-pieni msemmijin fil-paragrafu ta qabel dan, jekk il-li[i ma tkunx tiddisponi xorto]ra. (2) Ir-reati msemmijin fis-subartikolu (1) jibqg]u ta kompetenza tal-qorti fuq imsemmija g]ad illi, min]abba l-konkors t a r e a ti u t a p i e n i , m i n ] ab b a r- r e `i d iv a j e w m i n ] ab b a l applikazzjoni tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 18, ikun hemm lok li ting]ata piena akbar minn dawk imsemmijin fdak is-subartikolu. (3) (a ) Bdak kollu li jiddisponi s-subartikolu (1)(b ), l-Avukat {enerali jista jibg]at, sabiex tkun i[[udikata millqorti fuq imsemmija, persuna akku\ata ta delitt li g]alih hemm il-piena ta pri[unerija g]al \mien i\jed minn sitt xhur i\da mhux i\jed minn g]axar snin, jekk ma jkunx hemm o[[ezzjoni minn dik il-persuna. (b ) Meta l-atti jinbag]tu lura lill-qorti sabiex ti[[udika dak id-delitt, il-qorti g]andha tistaqsi lill-akku\at jekk g]andux o[[ezzjoni illi l-ka\ tieg]u ji[i ittrattat bi pro`edura sommarja u tag]tih, fid-diskrezzjoni tag]ha, \mien xieraq biex iwie[eb g]al din il-mistoqsija. (`) Jekk, fi\-\mien hawn fuq imsemmi, l-akku\at iwie[eb illi huwa mg]andux o[[ezzjoni li l-ka\ ji[i ittrattat bi pro`edura sommarja, il-qorti g]andha tinnota ttwe[iba fil-pro`ess u malli tag]mel hekk il-qorti tkun kompetenti li tittratta l-ka\ ta l-akku\at u g]andha tag]ti s-sentenza minnufih, kif provdut fl-artikolu 377. (d ) Jekk l-akku\at isib o[[ezzjoni illi l-ka\ ji[i ittrattat bi pro`edara sommarja, il-qorti g]andha tordna li l-atti tal-ka\ jinbag]tu lill-Avukat {enerali, fi\-\mien stabbilit fl-artikolu 401(3), sabiex il-ka\ ikun i[[udikat skond il-li[i. Fdan il-ka\, i\-\mien imsemmi fl-artikolu 432 g]all-pre\entata ta l-att ta lakku\a jibda jg]odd minn dak in-nhar li l-Avukat {enerali jir`ievi l-atti tal-ka\. (e) Meta n-numru ta l-akku\ati mibg]uta biex ikunu i[[udikati mill-Qorti tal-Ma[istrati skond iddisposizzjonijiet tal-paragrafu (a ) jkun tnejn jew i\jed, id-disposizzjonijiet ta l-a]]ar paragrafu qabel dan g]andhom japplikaw biss dwar dak il-wie]ed jew i\jed mill-akku\ati li jag]mlu o[[ezzjoni illi l-ka\ ji[i

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

173

ittrattat bi pro`edura sommarja, u, fdan il-ka\ i\\mien stabbilit fl-artikolu 432 sabiex ji[i ippre\entat latt ta l-akku\a jibda jg]odd minn dak in-nhar li fih lAvukat {enerali jkun ir`ieva l-pro`ess wara li ssentenza fkull ka\ li jkun [ie ittrattat bi pro`edura sommarja jkun g]adda b[udikat. (f) Qabel ma l-qorti tistaqsi lill-akku\at jekk g]andux o[[ezzjoni li l-ka\ tieg]u ji[i ttrattat bi pro`edura sommarja, kif provdut fil-paragrafu (b ), il-qorti g]andha tisma dik ix-xhieda o]ra li tista ti[i ndikata mill-Avukat {enerali fl-istess nota li biha jibg]at lillpersuna akku\ata sabiex tkun i[[udikata mill-qorti fuq imsemmija skond il-paragrafu (a ).

(4)

(a ) Minkejja d-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1)(b ), jekk id-delitt li bih l-imputat ikun akku\at huwa wie]ed li g]alih hemm piena ta pri[unerija g]al \mien ta aktar minn sitt xhur i\da mhux aktar minn erba snin, il-qorti g]andha, waqt l-e\ami ta l-akku\at skond l-artikolu 392 i\da qabel ma ji[i e\aminat skond is-subartikolu (l)( b ) ta dak l-artikolu, tistaqsi lillakku\at jekk g]andux o[[ezzjoni illi l-ka\ tieg]u ji[i ittrattat bi pro`edura sommarja; u l-qorti g]andha tag]tih \mien xieraq biex iwie[eb g]al din ilmistoqsija. (b ) Jekk, matul l-imsemmi \mien, l-akku\at iwie[eb li huwa mg]andux o[[ezzjoni illi l-ka\ tieg]u ji[i ittrattat bi pro`edura sommarja, il-qorti g]andha tistaqsi lill-uffi`jal prosekutur jekk l-Avukat {enerali jkunx ta l-kunsens tieg]u bil-miktub sabiex il-ka\ ji[i ittrattat bi pro`edura sommarja, u jekk ma ssir ebda o[[ezzjoni, il-qorti g]andha tinnota dan il-fatt filpro`ess u malli tag]mel hekk il-qorti tkun kompetenti li titratta l-ka\ ta l-akku\at u g]andha tippro`edi skond hekk: I\da ebda ]a[a fdan is-subartikolu ma g]andha tiftiehem li \\omm lill-qorti milli tippro`edi bilkompilazzjoni me]tie[a jekk mill-provi jkun jidher li sar delitt li jaqbe\ il-kompetenza tag]ha.

(5) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (2) g]andhom, mutatis mutandis , japplikaw g]ad-delitti msemmijin fis-subartikoli (3) u (4). (6) Il-qorti hija wkoll kompetenti li tag]ti s-sentenza lillakku\at fi`-`irkostanzi u kif provdut fl-artikolu 392A.

174

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Kif ti[i stabbilita lkompetenza. Emendat: IV. 1856.25; XI. 1900.60; XII. 1913.11; XXIII. 1963.3; A.L. 46 ta l-1965; III. 1971.14; LVIII. 1974.68; XLIX. 1981.4; VIII. 1990.3; A.L. 407 ta l2007.

371. (1) Sabiex ti[i stabbilita l-kompetenza, g]andu jittie]ed qies tar-reat mi[jub fl-akku\a u mhux ta`-`irkostanzi li jnaqqsuh, ukoll jekk, min]abba dawn i`-`irkostanzi, l-imputat mg]andux je]el piena, jew jista jkun hemm lok g]all-mog]dija minn piena i\jed gravi g]al piena o]ra anqas gravi. Fdan il-ka\ ig]oddu ddisposizzjonijiet ta l-artikolu 389 u dawk ta warajh. (2) I\da jibqg]u ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati (a ) id-delitti mag]mulin minn persuni ta et ta]t tmintaxil sena jew minn torox-u-muti, meta l-piena, skond illi[i, ma tkunx taqbe\ il-kompetenza ta dik il-qorti; (b ) id-delitti sku\abbli skond il-li[i, meta, fil-fehma ta lAvukat {enerali, ir-ra[unijiet ta l-isku\a jkunu jirri\ultaw mill-atti tal-kompilazzjoni u l-piena, skond il-li[i, ma tkunx taqbe\ il-kompetenza ta dik il-qorti: I\da dan kemm-il darba, fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, id-delitt ma jkunx imputat fl-istess ]in lil persuni o]ra, b]ala awturi jew b]ala kompli`i, jew ma jkunx xorto]ra konness ma delitti o]ra li jkunu jo]or[u mill-kompetenza ta dik il-qorti; (`) is-serq ikkwalifikat bil-"mezz", i\da ming]ajr ilkwalifika tal-"vjolenza", tal-"persuna" jew tax-"xorta tal-]a[a misruqa", meta l-valur tal-]a[a misruqa ma jkunx aktar minn ]dax-il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65) u, fil-fehma ta l- Avukat {enerali, tkun bi\\ejjed g]ad-delitt il-piena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn sitt xhur, bi\-\ieda talmulta jew ming]ajrha.

Kif titnissel ilkompetenza bejn il-Qrati talMa[istrati. Mi\jud: XI. 1900.61. Emendat: XII. 1913.12; VII1. 1990.3.

372. (1) Il-kompetenza bejn il-Qrati tal-Ma[istrati titnissel(a ) mil-lok tar-reat; inkella (b ) jekk ikun hemm imputat wie]ed biss jew jekk, fil-ka\ li l-imputati jkunu tnejn jew i\jed, ikunu kollha joqog]du fMalta, jew ikunu kollha joqog]du fG]awdex jew Kemmuna, mil-lok ta fejn ikun joqg]od, jew ta fejn ikunu joqg]odu. (2) Jekk persuna tkun imputata ta \ew[ reati jew aktar mag]mulin mhux fi G\ira wa]da, din il-persuna g]andha ti[i i[[udikata quddiem il-qorti li fil-[urisdizzjoni territorjali tag]ha jkun sar ir-reat l-aktar gravi, inkella, jekk reat ma jkunx aktar gravi minn ie]or, fejn ikun sar l-akbar g]add ta reati. (3) Meta l-lok tar-reat ma jkunx mag]ruf u l-imputat ikun wie]ed biss, jew l-imputati jkunu tnejn jew i\jed imma jkunu joqog]du lkoll fil-[urisdizzjoni territorjali ta l-istess qorti, ilkompetenza titnissel biss mill-post ta fejn ikun joqg]od l-imputat jew ta fejn ikunu joqog]du l-imputati; jew jekk l-imputati ma jkunux joqog]du fl-istess G\ira, il-kompetenza titnissel mil-lok ta fejn tkun toqg]od il-bi``a l-kbira ta l-imputati; jew jekk il-g]add ta l-imputati li jkunu joqog]du Malta u l-g]add ta l-imputati li jkunu joqog]du G]awdex jew Kemmuna jkun indaqs, kull wa]da mill-qrati tkun kompetenti g]all-imputati kollha.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

175

(4) L-e``ezzjoni ta l-inkompetenza min]abba l-lok tar-reat jew il-lok ta fejn ikun joqg]od l-imputat tista ti[i irrinunzjata, u, meta ma ting]atax minnufih wara li ji[u sponuti l-fatti ta l-akku\a, titqies li [iet irrinunzjata. 373. Fir-reati msemmijin fl-artikolu 370(1), l-e\er`izzju ta lazzjoni kriminali jmiss lill-offi\ jew g]alih lill-persuni msemmijin fl-artikolu 542, meta l-azzjoni kriminali ma tistax titmexxa ]lief bi kwerela ta l-offi\:

Rinunzja ta le``ezzjoni ta linkompetenza.

E\er`izzju ta lazzjoni kriminali bi kwerela ta l-offi\. Emendat: XI. 1900.62; I. 1903.20, 21; VIII. 1909.35; VIII. 1990.3; III. 2002.82. E``ezzjonijiet.

I\da, meta r-reat li g]alih l-azzjoni kriminali ma tistax titmexxa ]lief bi kwerela ta l-offi\, ikun sar bi vjolenza pubblika jew flimkien ma reat ie]or li jmiss l-ordni pubbliku, jew meta, bla ma jkun hemm ebda wa]da minn dawn i`-`irkostanzi, l-offi\ ma jkunx mexxa l-azzjoni kriminali u ma jkunx irrinunzja espressament g]aliha fi \mien erbat ijiem minn dak in-nhar li jkun sar ir-reat, il-Pulizija Esekuttiva tista tmexxi l-azzjoni ex officio dwar dak ir-reat. 374. Fil-ka\ijiet li fihom it-tmexxija ta l-azzjoni kriminali tmiss lill-offi\, g]andhom jit]arsu d-disposizzjonijiet li [ejjin: (a ) il-kwerelant u l-kwerelat g]andhom jidhru persunalment fil-jum mog]ti g]as-smig] tal-kaw\a. I\da huma jistg]u jkunu assistiti minn avukati jew prokuraturi legali; (b ) fil-ka\ijiet ta kontravvenzjoni, il-qorti tista, g]al ra[uni tajba, te]les lil kull wa]da mill-partijiet milli tidher hija nfisha u tippermetti minflok li jidhru r-ra[el jew il-mara jew qarib, mid-demm jew bi \wie[, ta dik il-parti, inkella persuna o]ra li ta]t il-]sieb tag]ha tkun dik il-parti jew li tkun inkarigata minnha bilmiktub; (` ) jekk ma tidher ebda wa]da mill-partijiet, il-kaw\a ti[i m]assra mil-lista; (d ) jekk ma jidhirx il-kwerelant u jidher biss il-kwerelat, dan jista jitlob li ji[i illiberat; (e ) i\da, fuq rikors tal-kwerelant mag]mul fi \mien erbat ijiem minn dak in-nhar tat-t]assir tal-kaw\a jew talliberazzjoni tal-kwerelat, flimkien ma dikjarazzjoni ta l-istess kwerelant ma]lufa quddiem ir-re[istratur, li twettaq illi, min]abba mard jew xi ]a[o]ra indipendenti mill-volont tieg]u, fir-rikors imsemmija espressament, hu ma setax jidher, il-qorti tag]ti [urnata o]ra g]as-smig] tal-kaw\a fuq l-istess atti; (f) tal-[urnata li fiha g]andha tinsama l-kaw\a, g]andu jing]ata avvi\ bil-miktub lill-partijiet u lix-xhieda, fi\\mien imsemmi fl-artikolu 361 u fl-artikolu 441(1);

Il-kaw\a. Emendat: IV. 1856.26; XI. 1900.62. Il-partijiet g]andhom jidhru persunalment.

E``ezzjonijiet.

Nuqqas ta dehra tal-partijiet. Nuqqas ta dehra tal-kwerelant. Il-qorti tista tordna [urnata o]ra g]as-smig] talkaw\a.

Avvi\ lill-partijiet u lix-xhieda tal[urnata tas-smig] tal-kaw\a.

176

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (g ) fin-nuqqas tar-rikors hawn fuq imsemmi, il-jedd ta lazzjoni jispi``a; (h ) jekk il-kwerelat ma jidhirx, tg]odd it-tieni parti ta lartikolu 364; (i) meta jidhru \-\ew[ partijiet, it-tmexxija tal-kaw\a g]andha ssir fil-qosor u bil-fomm, fl-ordni li [ej: il-kwerelant jew l-avukat jew il-prokuratur legali tieg]u jesponi l-fatt tar-reat u j[ib il-provi tieg]u; (ii) il-kwerelat jew l-avukat jew il-prokuratur legali tieg]u jag]mel id-difi\a tieg]u u j[ib il-provi tieg]u; (iii) il-kwerelant jew l-avukat jew il-prokuratur legali tieg]u jista jirreplika, u l-kwerelat jew lavukat jew prokuratur legali tieg]u jista jag]mel kontra-replika: I\da l-qorti tista, g]al ra[uni tajba, tqassam xorta o]ra l-ordni tas-smig] tal-kaw\a; (i)

Telfien tal-jedd ta l-azzjoni. Nuqqas ta dehra tal-kwerelat. Is-smig] talkaw\a.

Il-qorti tista titlob li l-kwerela ti[i mwettqa bil[urament. Tmexxija millPulizija Esekuttiva ex officio. Emendat: VI. 1871.30; III. 1880.2; XI. 1900.62. L-imputat g]andu jidher huwa nnifsu. }elsien mid-dehra.

(j)

il-qorti tista tordna li l-kwerela ti[i mag]mula jew imwettqa bil-[urament.

375. Meta l-azzjoni hija mmexxija mill-Pulizija Esekuttiva, g]andhom jit]arsu d-disposizzjonijiet li [ejjin:

(a ) l-imputat g]andu jidher huwa nnifsu. I\da hu jista jkun assistit minn avukati jew prokuraturi legali; (b ) fil-ka\ ta kontravvenzjoni, tg]odd g]all-imputat iddisposizzjoni tal-paragrafu (b ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan; (`) l-uffi`jal tal-Pulizija Esekuttiva, li bih titmexxa lazzjoni, u l-imputat jew l-avukat jew il-prokuratur legali tieg]u, jinsemg]u fl-ordni msemmi fil-paragrafu (i ) ta l-a]]ar artikolu qabel dan; (d ) il-qorti tista titlob li r-rapport ta l-uffi`jal tal-Pulizija Esekuttiva ji[i mwettaq bil-[urament; (e) l-imputat jista jag]mel kontro-e\ami lill-uffi`jal hawn fuq imsemmi. 376. (1) Il-ma[istrat g]andu jni\\el jew i[ieg]el lir-re[istratur ini\\el(a ) kull e``ezzjoni ta inkompetenza tal-qorti, jew ta inammissibbilt jew estinzjoni ta azzjoni, jew ta inammissibbilt ta prova kif ukoll kull digriet li bih ti[i mi`]uda dik il-prova; u (b ) is-sustanza tax-xiehda tax-xhieda, billi titni\\el kull

Is-smig] talkaw\a.

Twettiq tar-rapport bil-[urament. Kontro-e\ami ta luffi`jal prosekutur mill-imputat. Tni\\il ta le``ezzjonijiet ta limputat u tassustanza taxxiehda. Mi\jud: XI. 1900.62. Emendat: XII. 1913.13.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

177

kelma li jkollha importanza diretta fuq il-mertu talkaw\a, meta l-qorti jidhrilha me]tie[ li g]andu jsir hekk, jew meta ssir talba g]aldaqshekk minn wa]da mill-partijiet u l-qorti jidhrilha sewwa li tilqa dik ittalba. (2) In-notamenti tax-xiehda, meta jkunu ttie]du kif jing]ad hawn fuq, g]andhom jinqraw lix-xhieda quddiem il-partijiet, u ta dan g]andha titni\\el tifkira fl-atti. (3) In-nuqqas ta t]aris tad-disposizzjonijiet tas-subartikoli (1) u (2) ma jag]milx null il-pro`ediment; dan in-nuqqas lanqas mhu ta xkiel illi, jekk ikun jin]tie[, f kull waqt jew grad tal-kaw\a, i ss ir i l- p r o v a, b i l- m o d li t ag ]t i l- li [ i, t al- f at ti li g ] ali h om jirriferixxu dawk id-disposizzjonijiet, jew illi jin[iebu mill-[did ixxhieda li jkunu [a nsemg]u.
Qari tax-xiehda lix-xhud.

In-nuqqas ta t]aris taddisposizzjonijiet tas-subartikoli (1) u (2) ma jannullax il-pro`ediment. Provi o]ra li jistg]u jin[iebu. E\ami mill-[did ta xhieda. Sentenza. Emendat: XI. 1900.62; I. 1903.22; VIII. 1909.36; XII. 1913.14; XXXIII. 1972.5; III. 2002.83; A.L. 407 ta l2007. Ig]odd issubartikolu (2) ta l-artikolu 403. Il-qorti tista tordna lil min jag]mel ir-reat biex ine]]i linkonvenjent.

377. (1) Meta jing]alaq is-smig] tal-kaw\a, il-qorti, dak innhar stess, jekk jista jkun, tag]ti s-sentenza, billi tillibera jew tikkundanna l-imputat.

(2) Jekk mill-provi jirri\ulta reat li g]alih it-tmexxija ta lazzjoni tmiss lill-offi\, tg]odd id-disposizzjoni ta l-artikolu 403(2). (3) Il-qorti tista, ukoll jekk tkun tat xi piena lil min jag]mel irreat, tordnalu t-tne]]ija ta kull disordni jew inkonvenjent li bih ikun sar ir-reat, jew, skond i`-`irkostanzi, li jikkonforma ru]u malli[i, fi \mien, bi\\ejjed g]al dak il-g]an i\da febda ka\ iktar minn tliet xhur mid-data tas-sentenza, li ji[i stabbilit mill-qorti; u, jekk min jag]mel ir-reat jonqos li j]ares xi ordni b]al dak fi\-\mien hekk stabbilit, hu jkun ]ati ta reat u je]el, meta jinsab ]ati, ammenda ta mhux inqas minn erba euro u sitta u sittin `ente\mu (4.66) u mhux i\jed minn tlieta u g]oxrin euro u disg]a u g]oxrin `ente\mu (23.29) g]al kull [urnata li matulha jkompli n-nuqqas wara li jg]addi l-imsemmi \mien. (4) Il-qorti ma tilqa ebda rikors g]all-proroga ta\-\mien stabbilit skond l-a]]ar subartikolu qabel dan jekk dak i\-\mien u \\mien tal-proroga jkunu iktar bkollox minn tliet xhur u l-Pulizija topponi dik il-proroga. (5) Il-qorti g]andha, fuq rikors fdak is-sens mill-Pulizija f kull \mien wara li persuna tkun instabet ]atja ta reat f ka\ ta ra[uni li tin]oloq wara jew, f kull ka\ ie]or, wara li jg]addi \\ m i en m o g ] t i m i l l - q o r t i s k o n d i s - s u b a r t i k o l u ( 3 ) j e w ( 4 ) , tawtorizza lill-Pulizija biex tne]]i kull disordni jew inkonvenjent li g]alih ikun jirriferixxi r-reat g]as-spejje\ tal-]ati, f liema ka\ il]ati jista ji[i m[ieg]el i]allas l-ispi\a bmandat ma]ru[ millistess qorti.

Proroga ta\-\mien.

Tne]]ija ta linkonvenjent millPulizija g]asspejje\ tal-]ati.

178

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Il-qorti tista tag]ti lill-]ati li jgiddeb ru]u jew li jitlob sku\a.

378. Fil-ka\ ta kontravvenzjoni g]al insulti, in[urji jew t h ed d i d , il - q o r ti t i s ta , f is - s e n te n za , ta g ] ti li ll - ] a ti , b ] al a kondizzjoni biex je]les mill-piena kollha jew minn bi``a minnha, li jgiddeb ru]u jew li jitlob sku\a lill-offi\ quddiem il-qorti bilmiftu], skond ma tkun ix-xorta tal-kontravvenzjoni. 379. (1) Fil-ka\ ta kontravvenzjoni ma]suba fl-artikolu 338(h), il-flus, l-o[[etti, il-g]odod u l-mezzi tal-log]ob imsemmijin fl-artikolu 344( a ), illi tkun sabet u qabdet il-Pulizija fit-tfittxija li tkun g]amlet f lok suspett li qieg]ed iservi g]allog]ob bkontravvenzjoni ta l-artikolu 338(h ), jistg]u, sakemm ma ji[ix ippruvat il-kuntrarju, jitqiesu b]ala prova bi\\ejjed li dak illok kien fil-fatt qieg]ed iservi g]al-log]ob ta azzard u ta interess u li n-nies misjubin hemm [ew fil-]in tat-tfittxija kienu qeg]din jilag]bu log]ob ta azzard u ta interess, g]alkemm l-ebda log]ob ma jkun qieg]ed isir fdak il-waqt quddiem l-uffi`jali tal-Pulizija li jkunu da]lu fdak il-lok. (2) Jekk uffi`jal tal-Pulizija mog]ti s-setg]a skond il-li[i li jid]ol f lok suspett li qieg]ed iservi g]all-eg]mil talkontravvenzjoni ma]suba fl-artikolu 338( h ), isib min, xjentement, i\ommu, jew ifixklu jew idewmu biex jid]ol f dak il-lok jew f xi banda tieg]u, jew kemm-il darba l-bibien jew il-mezzi tad-d]ul, ta [ewwa jew ta barra, ta dak il-lok, ikunu jinsabu li g]andhom jew li huma mg]ammra bqofol jew bi staneg jew bxi mezz jew ]a[a ma]suba biex i\\omm, iddewwem jew tfixkel id-d]ul fdak il-lok, jew fxi banda tieg]u, ta uffi`jali tal-Pulizija mog]tijin is-setg]a skond il-li[i kif jing]ad hawn fuq, jew biex jing]ata l-allarm filka\ li huma jid]lu hemm, jew kemm-il darba dak il-lok ikun jinsab im g]ammar jew ipprovdut b mezzi jew g]odda g]al-log]ob projbit, jew biex jin]bew, jitwarrbu jew jinqerdu l-g]odod tallog]ob, jitqies, sakemm ma ji[ix ippruvat il-kuntrarju, li dak il-lok qieg]ed fil-fatt iservi g]al-log]ob ta azzard u interess, u li lpersuni misjubin hemm [ew kienu jilag]bu log]ob ta azzard u ta interess.

Pre\unzjoni dwar log]ob ta azzard u ta interess. Mi\jud: XII. 1913.15. Emendat: XII. 1914.11; XI. 1977.2.

Qtig] ta l-ispejje\ fil-kaw\i bi kwerela ta l-offi\. Emendat: XI. 1900.63; VIII. 1909.37, 38; A.L. 407 ta l2007. Dritt ta avukati jew prokuraturi legali.

380. (1) Meta l-azzjoni titmexxa mill-persuna li batiet il-]sara jew l-offi\a, kif ukoll fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 374( ` ) u ( d ), il-qorti g]andha tidde`idi wkoll fuq l-ispejje\ u, meta likkundannati jkunu tnejn jew aktar, g]andha tidde`idi jekk huma g]andhomx iwie[bu g]all-ispejje\ in solidum inkella kull wie]ed g]alih. (2) Id-dritt ta l-avukat jew tal-prokuratur legali tal-parti lwa]da u l-o]ra tintaxxah il-qorti fis-sentenza stess, minn tmienja u ]amsin `ente\mu (0.58) sa euro u erbg]in `ente\mu (1.40) g]al kull seduta. (3) Id-disposizzjoni tas-subartikolu (2) tg]odd ukoll g]allka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 374(` ) u ( d ), kif ukoll fil-ka\ li lk w e r e l an t j i r r i n u n zj a g ] a l l - a zz j o n i , je k k l- av u k a t i je w il prokuraturi legali tal-partijiet ikunu dehru fil-kaw\a.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

179

(4) Jekk jidhru i\jed minn avukat jew prokuratur legali wie]ed g]al wa]da mill-partijiet, din il-parti ma tistax titlob ming]and ilparti telliefa ]lief id-dritt ta avukat jew prokuratur legali wie]ed biss. (5) Jekk il-kwerela tkun bi`-`ar fierg]a jew mag]mula biex tivvessa, il-qorti tista, fuq talba tal-kwerelat, tikkundanna lillkwerelant g]all-piena ta l-ammenda, u fin-nuqqas ta ]las ta din lammenda, ig]oddu d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 13(2). (6) Id-drittijiet tar-re[istru ji[u intaxxati u mi[bura skond ittariffi fl-Iskedi A u B li hawn ma dan il-Kodi`i. 381. G]all-]las ta l-ispejje\ u tad-drittijiet ta l-avukati jew talprokuraturi legali intaxxati b]al ma jing]ad fl-a]]ar artikolu qabel dan, il-kreditur jista ja[ixxi quddiem l-istess qorti bil-mod u bilmezzi li tg]id il-li[i g]all-esekuzzjoni tas-sentenzi mog]tijin millQrati ~ivili Inferjuri faffarijiet `ivili. 382. Il-qorti, meta tag]ti s-sentenza kontra l-imputat, g]andha tg]id il-fatti li tag]hom dan ikun [ie misjub ]ati, tag]ti l-piena u ssemmi l-artikolu ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra li tkun tikkontempla r-reat. 382A. (1) Ming]ajr pre[udizzju g]as-setg]at tag]ha ta]t iddisposizzjonijiet ta l-artikoli li [ejjin ta dan is-Sub-titolu, meta lq or ti tq is l i jku n esped jen ti li h ekk tag] m el g] al x i ra[ un i msemmija fl-artikolu 412~(1), il-qorti tista, meta tag]ti sentenza kontra l-akku\at, flimkien ma kull piena li tista tag]ti lill-]ati, tag]mel ordni (hawn aktar il quddiem imsej]a "ordni ta tra\\in") li tista tag]ti effett g]al kull ma hemm fis-subartikolu (3) ta lartikolu 412~ imsemmi. (2) Ordni ta tra\\in g]andha tibqa fis-se]] g]al dak ilperjodu, li ma jkunx i\jed minn tliet snin, kif spe`ifikat mill-qorti li tista tordna li dak il-perjodu jibda g]addej mid-data ta l-iskadenza jew ma]fra tal-piena. Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 412~(6) g]andhom mutatis mutandis ukoll japplikaw g]al ordni ta tra\\in. (3) Jekk ming]ajr sku\a ra[onevoli l-]ati jikser xi projbizzjoni jew restrizzjoni imposta fuqu minn ordni ta]t dan l-artikolu, huwa jkun ]ati ta reat u jista, meta jinstab ]ati je]el multa ta elfejn u tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2329.37) jew pri[unerija ta mhux i\jed minn sitt xhur jew dik ilmulta u pri[unerija flimkien. 383. (1) Il-qorti tista, meta jidhrilha xieraq, biex tipprovdi g]as-sigurt tal-persuna ta ]addie]or jew sabiex jin\amm il-bonordni pubbliku, flimkien mal-piena jew minflok il-piena appllikabbli g]ar-reat, torbot lill-]ati bobbligazzjoni tieg]u nnifsu ta]t penali ta somma ta flus li ti[i iffissata mill-qorti.

Ir-rebbie] g]andu jedd minn g]and ittellief g]ad-dritt ta avukat jew prokuratur legali wie]ed biss. Kwerela fierg]a jew mag]mula biex tivvessa.

Taxxa u [bir taddrittijiet ta re[istru. Tmexxija g]all]las ta l-ispejje\. Emendat: XI. 1900.63; VIII. 1909.39. Xg]andu jkun fi]a s-sentenza.

Ordnijiet ta Tra\\in. Mi\jud: XX. 2005.17. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

Setg]a tal-qorti li torbot il-]ati bobbligi. Emendat: XI. 1900.64; XII. 1913.16; XXII. 1976.4; XXIX. 1990.18; XX. 2005.18; A.L. 407 ta l2007. Ammont u \mien ta l-obbligi.

(2) Din is-somma ma tistax tkun anqas minn mija u sittax-il euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (116.47) jew aktar minn elfejn

180

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37), skond il-mezzi tal-persuna obbligata, u \-\mien ta lobbligi ma jistax ikun aktar minn tnax-il xahar.
Bidu ta\-\mien ta l-obbligi.

(3) Meta g]all-istess fatt li jag]ti lok g]all-obbligi fuq imsemmija, l-imputat ikun [ie ikkundannat g]al piena li tnaqqas illibert persunali, i\-\mien ta dawk l-obbligi jibda jg]odd minn dak in-nhar li fih dik il-piena ti[i skuntata jew ma]fura. 384. I\da, meta jkun hemm ra[uni g]aliex wie]ed ja]seb li, sabiex tit]ares il-persuna ta ]addie]or jew sabiex jin\amm il-bonordni pubbliku, l-obbligu msemmi fl-a]]ar artikolu qabel dan ma jkunx bi\\ejjed, il-qorti tista barra minn dan tordna lill-]ati li j[ib ple[[ tajjeb, u l-qorti tista tordna wkoll li dak l-obbligu, bilple[[erija, jew ming]ajrha, jibqa g]al \mien mhux stabbilit, ji[ifieri, sakemm il-qorti jidhrilha li jkun hemm ra[uni tajba lg]aliex dak l-obbligu mg]andux jibqa jse]]. 385. (1) Kull min, fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli 35, 36 u 383, ma jkunx irid jobbliga ru]u, jew, kull min, fil-ka\ imsemmi fla]]ar artikolu qabel dan, ma jkunx irid jew ma jkunx jista jag]mel dak li hu ordnat f dak l-artikolu, ji[i, bordni tal-qorti, mi\mum ta]t detenzjoni sakemm jesegwixxi l-obbligu li l-qorti tkun trid minnu, jew, jekk l-obbligu jkun ta ple[[erija, sa dak i\-\mien li lqorti, fuq talba brikors tal-persuna mi\muma ta]t detenzjoni, tiddikjara li mg]adhomx ise]]u r-ra[unijiet li g]alihom l-obbligu tal-ple[[erija kien [ie ordnat. (2) I\-\mien tad-detenzjoni ma jistax ikun i\jed minn tnax-il xahar. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 12(1) g]andhom, mutatis mutandis , japplikaw g]al persuna mi\muma ta]t detenzjoni ta]t dan l-artikolu. (4) Il-persuna ta]t detenzjoni, kif tesegwixxi l-obbligu, tista fkull \mien taqla l-liberazzjoni tag]ha. 386. Il-parti mqieg]da ta]t l-obbligi msemmijin fl-artikoli 35, 36 u 383, u l-garanti tag]ha, meta jkun hemm, g]andhom jobbligaw ru]hom bil-miktub, in solidum jew xorto]ra, kif tordna l-qorti. Ilgaranzija tista wkoll, meta hekk jidhrilha l-qorti, issir bi tqeg]id ta somma ta flus jew ta rahan li jkun jiswa daqs dik is-somma.

Obbligu msa]]a] bi ple[[erija. Emendat: IV.1856.27; V. 1868.21.

Detenzjoni fil-ka\ li l-]ati ma jintrabatx blobbligi. Emendat: VIII. 1857.12; V. 1868.21; IV. 1874.9; XII. 1913.17; XII. 1957.17; III. 2002.84. |mien taddetenzjoni. Manteniment talpersuna ta]t detenzjoni. }elsien tal-persuna detenuta. Forma ta lobbligazzjoni. Il-garanzija tista ssir bi tqeg]id ta flus jew bi ple[[erija. Emendat: VIII. 1857.13; III. 1899.11; XII. 1913.18; XII. 1957.17. Ksur talkondizzjonijiet ta l-obbligi. Emendat: VIII. 1857.13; XI. 1900.65; XXVII. 1975.24.

387. (1) Meta l-persuna mqieg]da ta]t l-obbligi msemmijin flartikoli ta qabel dan ti[i misjuba ]atja, quddiem qorti kompetenti, li kisret il-kondizzjonijiet ta l-obbligazzjoni tag]ha, is-somma li g]aliha tkun obbligat ru]ha tg]addi favur il-Gvern ta Malta. (2) G]all-]las ta din is-somma jitmexxa kontra l-persuna fuq imsemmija u l-garanti tag]ha skond id-disposizzjonijiet ta lartikolu 585. (3) (4) Ig]oddu wkoll id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 586. Il-[bir jew il-]las tas-somma hawn fuq imsemmija, inkella

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

181

id-detenzjoni msemmija fl-artikolu 586(1), ma je]ilsux lill-persuna li tkun kisret il-kondizzjonijiet ta l-obbligazzjoni tag]ha millpiena stabbilita g]ar-reat li, bi ksur ta dik l-obbligazzjoni, tkun g]amlet. 388. Jista jing]ata dejjem li wie]ed jara, fil-]inijiet permessi, lill-imputat li jkun detenut.
Hu mog]ti li wie]ed jara liddetenut.

Sub-titolu II
FUQ IL-QORTI TAL-MA{ISTRATI B}ALA QORTI ISTRUTTORJA
Emendat: VIII. 1990.3. Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja. Emendat: VIII. 1990.3. Mod ta pro`edura fil-kompilazzjoni. Emendat: VI. 1871.31; XIII. 1980.13. Tni\\il bil-miktub tal-provi li j[ib limputat. L-imputat jista jitlob li tin[ieb ilkwerela.

389. Fir-reati su[[etti g]al piena li taqbe\ il-kompetenza talQorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali, il-Qorti tal-Ma[istrati tmexxi l-kompilazzjoni li tin]tie[. 390. (1) Il-qorti tisma r-rapport bil-[urament ta l-uffi`jali tal-Pulizija, te\amina, bla [urament, lill-imputat, u tisma l-provi li jin[iebu biex isa]]u r-rapport. Kollox g]andu jitni\\el bil-miktub. (2) Il-qorti g]andha tisma u tni\\el bil-miktub ix-xiehda li j[ib l-imputat g]ad-difi\a tieg]u. (3) Meta ma jistg]ux jinfet]u pro`eduri kriminali ]lief bittalba tal-privat, l-imputat jista, ukoll qabel l-e\ami tieg]u, jitlob li tin[ieb il-kwerela, jekk din tkun saret bil-miktub, inkella li jin[iebu provi o]ra ta dik il-kwerela, jekk din tkun saret bil-fomm. (4) Mhux me]tie[ li jin[ieb il-kwerelant biex ti[i ippruvata lkwerela, jekk minn xiehda o]ra jinsab, bsodisfazzjon tal-qorti, li dik il-kwerela tkun saret. (5) Jekk, matul il-kompilazzjoni, l-imputat ma jitlobx u l-qorti ex officio ma tordnax il-prova tal-kwerela, din il-kwerela titqies li saret skond il-li[i. (6) Il-qorti tista, wara li tqis i`-`irkostanzi tal-ka\, ex officio, tordna li t-twe[ibiet mog]tija mix-xhud, jew is-sustanza tag]hom, jittie]du bl-istenografija minn stenografi ma]turin g]al hekk jew ji[u re[istrati bmezzi elettromanjeti`i. In-noti ta l-istenografat g]andhom jittie]du blinka li ma tit]assarx u jkunu iffirmati fuq kull pa[na mill-istenografi u flimkien mat-traskrizzjoni g]andhom, fl-ori[inal, jid]lu fl-atti tal-kaw\a. Ir-re[istrazzjoni elettromanjetika g]andha ti[i traskritta ta]t id-direzzjoni tarre[istratur u t-traskrizzjoni g]andha tid]ol fl-atti tal-kaw\a. Fkull ka\, it-traskrizzjoni tista tkun miktuba bl-idejn jew bit-typewriter u g] and ha tinqara lix- xhud , matu l is-seduta jew wara, mirre[istratur li g]andu jni\\el nota ta dak il-qari fit-tarf tattraskrizzjoni.

Meta jitqies li hemm kwerela.

182

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

E\ami tax- xhieda. Emendat: V. 1868.22; I. 1903.23; XXX. 1934.5; VIII. 1944.2; XXXII. 1965.8; IV. 1994.11; XVI. 2006.8. Kap. 258.

391. (1) Ix-xhieda ji[u e\aminati mill-qorti. L-isem u lkunjom tax-xhud, isem missieru u, meta x-xhud ikun persuna li g]aliha japplika l-artikolu 3 ta l-Att dwar il-Karti ta l-Identit, innumru, jekk ix-xhud ikun jafu, tal-karta ta l-identit tieg]u ma]ru[a ta]t l-imsemmi Att, kif ukoll il-lok tat-twelid u ta fejn joqg]od ix-xhud u l-ilsien li bih jag]ti x-xiehda tieg]u, g]andhom jitni\\lu fil-bidu nett ta kull xiehda: I\da l-qorti tista f`irkostanzi e``ezzjonali u sabiex tipprovdi g]as-sigurezza tax-xhud, t]alli barra l-partikolaritajiet ta hawn fuq, ]lief g]all-isem u l-kunjom tax-xhud u l-ilsien li bih jag]ti x-xhieda tieg]u, u tag]mel nota f dan is-sens fl-atti talkaw\a. (2) Meta l-ma[istrat ikun jaf bl-ilsien li bih jitkellem ix-xhud, huwa stess jista jfisser ix-xiehda fl-ilsien li bih il-pro`eduri bilmiktub ikunu qeg]din isiru; f kull ka\ ie]or, jew btalba ta limputat, ji[i mqabbad interpretu [uramentat. (3) Meta x-xhud ikun minuri ta ta]t is-sittax-il sena, ix-xhud g]andu ji[i e\aminat u kontro-e\aminat fseduta wa]da u x-xiehda ti eg]u g]andha ti [i re [istrat a bm ezzi aw djo-vi\ ivi. Irre[istrazzjoni awdjo-vi\iva g]andha tkun tag]mel parti millinkartament tal-pro`edimenti: I\da g]al ra[unijiet spe`jali u e``ezzjonali li jinqalg]u wara li x-xhud ikun ta x-xhieda tieg]u, il-Qorti tista tawtorizza ssmig] ta l-istess xhud fxi seduta o]ra wara.

Interpretu.

E\ami ta limputat. Emendat: IV. 1856.28; IV. 1874.10; XIII. 1980.14; IV. 1994.12.

392. (1) L-e\ami ta l-imputat, imsemmi fl-artikolu 390(1), isir, bla theddid jew tweg]id, u bla [urament, kif sejjer jing]ad hawn: (a ) il-qorti tistaqsih ismu u kunjomu, kemm-il sena g]andu, fejn twieled u fejn joqg]od, is-seng]a, professjoni jew stat ie]or tieg]u, l-isem u l-kunjom ta missieru, u jekk missieru hux ]aj jew mejjet; (b ) il-qorti g]andha tistaqsi lill-akku\at jekk iridx u xi jrid iwie[eb fuq l-akku\a.

Twissija lillimputat.

(2) Qabel ma tag]mel ebda wa]da mill-mistoqsijiet hawn fuq imsemmija, il-qorti g]andha tfisser lill-imputat ix-xorta ta lakku\a mi[juba kontra tieg]u u twissih li mhux obbligat iwie[eb g]al ebda mistoqsija lanqas li jitfa l-]tija fuqu nnifsu, li hu jista, jekk irid, ikun assistit minn avukati jew prokuraturi legali u li kull ]a[a li huwa jg]id tkun tista tin[ieb b]ala prova kontra tieg]u. (3) Il-qorti g]andha tni\\el fil-bidu nett ta l-e\ami li ddisposizzjonijiet ta l-a]]ar subartikolu qabel dan [ew im]arsa.

Tni\\il tat-twe[ib.

(4) It-twe[ib g]andu ji[i me]ud mill-ma[istrat bil-mod li jing]ad fl-artikolu 391, u g]andu ji[i iddikjarat l-ilsien li bih ittwe[ib ikun ing]ata. (5) Jekk l-imputat jibqa sieket, il-qorti g]andha tni\\el bilmiktub din i`-`irkostanza u tibda tisma l-kaw\a b]allikieku limputat kien stqarr li mhux ]ati.

Meta l-imputat jibqa sieket.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

183

392A. (1) Jekk l-akku\at, bi twe[iba g]all-mistoqsija fl-artikolu 392(1)( b ), jistqarr li hu ]ati tar-reat li bih ikun akku\at u limsemmi reat ikun su[[ett g]al piena ta mhux aktar minn g]axar s n i n p r i [ u n e r i j a, i d - d i s p o s i z zj o n ij i et t a l - a r t i k ol u 4 5 3 ( 1 ) g]andhom mutatis mutandis japplikaw bla ]sara g]addisposizzjonijiet li [ejjin ta dan l-artikolu. (2) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (3) u minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra, jekk l-akku\at jibqa jtenni fit-twe[iba tieg]u li hu ]ati tarreat li bih ikun akku\at il-Qorti b]ala qorti ta [udikatura kriminali g]andha tg]addi l quddiem biex tag]ti lill-akku\at dik is-sentenza li g]andha ting]ata skond il-li[i kontra akku\at li jinsab ]ati tarreat u tordna li l-atti, flimkien ma kopja tas-sentenza, ji[u mibg]uta lill-Avukat {enerali fi \mien sitt ijiem tax-xog]ol. (3) I\da, meta jkun hemm ra[uni tajba biex wie]ed jiddubita jekk ir-reat kienx [ie tassew mag]mul, jew jekk l-akku\at hux ]ati tar-reat, il-qorti g]andha, g]alkemm l-akku\at ikun stqarr, tordna li l-kompilazzjoni titmexxa l quddiem, b]allikieku l-akku\at ma we[ibx li hu ]ati. (4) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 370(2) u ta l-artikolu 371 g]andhom mutatis mutandis japplikaw g]al pro`eduri ta]t dan lartikolu dwar reat li g]alih japplika s-subartikolu (1) ta dan lartikolu. (5) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 453A g]andhom japplikaw mutatis mutandis qabel ma l-akku\at iwie[eb g]allmistoqsija fl-artikolu 392(1)( b ) i\da g]andu, g]al dak l-iskop, jidher l-Avukat {enerali g]all-prosekuzzjoni, u nota li ssir millAvukat {enerali u l-imputat flimkien, u li jkun fiha l-ftehim mil]uq kif provdut fl-artikolu 453A imsemmi, tkun bi\\ejjed g]al dan ilg]an. 393. L-imputat jista jag]mel kontro-e\ami lix-xhud u lmistoqsijiet tieg]u, flimkien mat-twe[ib, g]andhom jitni\\lu wara l-e\ami. 394. Kull `irkostanza ta fatt li l-imputat, wara l-e\ami ta xhud jew matul il-kompilazzjoni, i[ib il quddiem, g]andha titni\\el mill-qorti fil-lok li jmiss tal-kompilazzjoni. 395. L-e\ami tax-xhieda u ta l-imputat g]andu ji[i iffirmat mill-ma[istrat.

Meta l-akku\at jitqarr li hu ]ati waqt l-e\ami. Mi\jud: III. 2002.85. Emendat: IX. 2003.128.

Kontro-e\ami millimputat. Emendat: III. 1880.3. Tni\\il ta `irkostanzi ta fatt mi[jubin il quddiem millimputat. Il-ma[istrat g]andu jiffirma le\ami tax-xhieda u ta l-imputat. Emendat: Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 1. Il-ma[istrat g]andu jiffirma ddokumenti.

396. Kull dokument mi[jub matul il-kompilazzjoni g]andu ji[i kontro-firmat mill-ma[istrat, u notament ta din il-produzzjoni g]andu jitni\\el fuq id-dokument stess mir-re[istratur jew milluffi`jal li jag]mel floku.

184

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Setg]a talma[istrat matul ilkompilazjoni. Emendat: IX. 1859.23; V. 1868.23; XIII. 1931.2; A.L. 4 ta l-1963; XXX1. 1966.2. E\ami tal-[isem.

397. (1) Il-qorti tista tordna t-ta]rika ta xhieda u lproduzzjoni ta provi li jkun jidhrilha me]tie[a, kif ukoll il-]ru[ ta `itazzjonijiet jew mandati ta arrest kontra kull awtur ie]or jew ko m pli`i li hija tikx ef. Il- qo rti tis ta tor dn a wkoll a``essi, perkwi\izzjonijiet, esperimenti, u kull ]a[o]ra li tin]tie[ biex il[abra tal-provi tal-kaw\a tkun kompluta minn kollox. (2) Il-qorti tista wkoll, ta]t dawk il-kawtieli li jidhrilha me]tie[a sabiex tit]ares id-de`enza, te\amina jew tordna li ti[i e\aminata minn periti xi parti tal-[isem ta l-imputat jew talpersuna li fuqha jew li mag]ha jkun jing]ad li sar id-delitt, kemm-il darba l-qorti tkun tal-fehma li minn dak l-e\ami tista to]ro[ prova kontra jew favur l-imputat. (3) Il-qorti tista tordna wkoll, fuq talba tal-Pulizija, li limputat ji[i iffotografat, meqjus jew li jittie]du l-istampi ta subg]ajh: I\da, jekk imputat, li qabel ma jkun [ie qatt ikkundannat fuq delitt, ji[i illiberat, il-fotografiji kollha (negattivi u kopji), listampi kollha tas-subg]ajn, u n-notamenti kollha fuq il-qisien hekk me]uda, g]andhom ji[u meqruda jew mog]tija lill-persuna illiberata. (4) Il-fotografiji, l-istampi tas-swaba u l-qisien imsemmijin fla]]ar subartikolu qabel dan, ji[u me]uda skond ir-regolamenti li minn \mien g]al ie]or ji[u mag]mula mill-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja.

Fotografiji, qisien, u te]id ta l-istampi tas-subg]ajn.

Arrest ta imputat li ma jkunx ta]t arrest. Kif u fejn it-tibdil, il-korrezzjonijiet u \-\ieda jistg]u jsiru.

(5) Il-qorti tista wkoll tordna l-arrest ta l-imputat li ma jkunx [a ta]t arrest. 398. (1) Jekk, qabel ma ji[i iffirmat att, ikun jin]tie[ isir fih xi tibdil, korrezjoni jew \ieda, dawn g]andhom isiru bpostilla ta]t latt, u qabel ma dan ji[i iffirmat. It-tibdil, il-korrezzjoni jew i\\ieda li jin]tie[u jsiru wara li l-att ji[i iffirmat, g]andhom isiru bpostilla fil-[enb. (2) Ma jista jsir ebda brix febda att u lanqas ma jista jit]alla ebda vojt fih ming]ajr ma jkollu linja mg]oddija fuqu, u jekk ikun jin]tie[ li jsir xi ta]sir, dan g]andu jsir bmod li j]alli li l-kelma m]assra tkun tista tinqara sewwa. (3) Il-ma[istrat g]andu jiffirma wkoll dawk il-postilli jew ta]siriet. 399. (1) Meta l-qorti tidde`iedi li l-e\ami ta xi xhud jew li xi pro`ess ie]or fl-inkjesta minn xi awtorit barra minn Malta tkun me]tie[a bmod indispensabbli, l-ittra rogatorja li biha ssir it-talba u d-de`i\joni tal-qorti g]andhom ji[u no tifikati lill-Avuk at {enerali li mbag]ad jista, fi \mien ]amest ijiem tax-xog]ol, jag]mel kull sottomissjoni bil-miktub skond ma jqis li jkun me]tie[. G]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 618 u 619 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili. (2) L-imputat, fi \mien erbat ijiem tax-xog]ol li jg]oddu mill[urnata ta l-ordni hawn fuq imsemmi, jista ja]tar persuna li tidher

Ma jistax isir brix.

Il-ma[istrat g]andu jiffirma lpostilli, e``. Prova bmezz ta rogatorja. Mi\jud: XI. 1900.66. Emendat: XXXI. 2007.16.

Kap. 12. L-imputat jista ja]tar wie]ed li jidher g]alih.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

185

g]alih fl-e\ami tax-xhieda jew fatti o]ra. Dan i\-\mien jista, g]al ra[uni tajba, ji[i m[edded. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 622B tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili g]andhom ikunu japplikaw g]al talba g]all-e\ami ta xi xhud ta]t dan l-artikolu. 400. L-imputat, matul il-kompilazzjoni, jista jkun assistit minn avukat jew minn prokuratur legali. 401. (1) Il-kompilazzjoni g]andha ting]alaq fi \mien xahar, illi, g]al ra[uni tajba, jista ji[i m[edded mill-President ta Malta g]al perijodi o]ra kull wie]ed minnhom ta xahar, u kull ti[did b]al dan g]andu jsir fuq talba bil-miktub mag]mula mill-qorti: I\da \-\mien fuq imsemmi mg]andux bkollox ji[i hekk im[edded g]al aktar minn tliet xhur: I\da wkoll kemm-il darba ma jkunx ing]ata l-]elsien millarrest, l-akku\at g]andu jin[ieb quddiem il-qorti g]all-anqas darba kull ]mistax-il [urnata sabiex il-qorti tidde`idi jekk g]andux jibqa arrestat. (2) Meta ting]alaq il-kompilazzjoni, il-qorti tidde`idi jekk ikunx hemm jew ma jkunx hemm ra[unijiet bi\\ejjed biex limputat jitqieg]ed ta]t att ta akku\a. Fl-ewwel ka\, il-qorti, tibg]at l-imputat biex jitqieg]ed ta]t dak l-att ta akku\a quddiem il-Qorti Kriminali, u, fit-tieni ka\, tordna l-liberazzjoni tieg]u. (3) Fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, il-qorti tordna li l-atti talkompilazzjoni flimkien ma l-o[[etti li jkollhom xjaqsmu maddelitt ji[u mibg]uta, fi \mien tlitt ijiem tax-xog]ol, lill-Avukat {enerali. (3A) Meta l-qorti tqieg]ed lill-imputat ta]t att ta akku\a quddiem il-Qorti Kriminal, il-qorti g]andha, minbarra li tag]ti lordni msemmija fis-subartikolu (3), ta[[orna l-ka\ g]al data o]ra, li tkun data mhux aktar kmieni minn xahar i\da mhux aktar tard minn sitt [img]at mid-data ta l-a[[ornament. Il-qorti g]andha wkoll ta[[orna l-ka\ g]al data o]ra kif ing]ad wara li tkun ir`eviet lura ming]and l-Avukat {enerali l-atti tal-kumpilazzjoni u qabel ma tibg]at l-atti lura lill-Avukat {enerali skond xi disposizzjoni ta dan il-Kodi`i. (4) Meta tkun qed tidde`iedi jekk ikunx jew ma jkunx hemm ra[unijiet bi\\ejjed biex l-imputat jitqieg]ed ta]t att ta akku\a lQorti ma g]andha tikkonsidra ebda kwistjoni ta preskrizzjoni jew xi e``ezzjoni b]al dik imsemmija fl-artikolu 449(1)(d ). 402. (1) I\-\minijiet imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, fl-artikolu 407 u fl-artikolu 432(3) jitwaqqfu Twaqqif ta\-\mien tal-kompilazzjoni, Mi\jud: IV. 1856.29. Emendat: XI. 1900.67; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.2; LVIII. 1974.68; XXVIl. 1975.40; XXIX. 1990.19. Kap. 12.

L-imputat jista jkun assistit minn avukat jew prokuratur legali. |mien g]alleg]luq talkompilazzjoni. Emendat: VIII. l857.14; XI. 1900.67; A.L. 46 ta l-1965; III. 1973.2; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; XIII. 1980.15; III. 2001.86; XVI. 2006.9.

Meta l-akku\at jinbag]at biex jitqieg]ed ta]t att ta akku\a jew ji[i illiberat. L-atti g]andhom jinbag]tu lillAvukat {enerali.

186

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI (a ) jekk ji[i allegat jew jekk ikun hemm suspett ra[onevoli li l-imputat kien mi[nun fi\-\mien tar-reat jew li hu mi[nun fi\-\mien tal-kompilazzjoni; (b ) jekk l-imputat min]abba mard jew ]ago]ra, ma jkunx jista jidher; (`) jekk ji[i ordnat l-e\ami ta xhieda jew att ie]or ta kompilazzjoni ta]t l-artikolu 399. (2) I\-\minijiet fuq imsemmija jistg]u jitwaqqfu wkoll (a ) meta xhud ikun hekk marid li ma jkunx jista jag]ti xxiehda tieg]u lanqas fdaru; (b ) meta l-imputat ma jkunx jista jinstab u wie]ed g]andu g]aliex ja]seb li hu jkun in]eba jew telaq minn Malta.

fka\ ta [enn ta limputat,

fka\ ta mard ta limputat, fka\ ta rogatorja,

fka\ ta mard ta xhieda, fka\ meta imputat ma jinstabx. }atra ta periti.

(3) Fil-ka\ imsemmi fis-subartikolu (l)( a ), il-qorti ta]tar perit wie]ed jew aktar biex je\aminaw l-imputat u l-fatti li jippruvaw il[enn ta l-imputat. (4) Jekk mir-rapport tal-periti jinsab li l-imputat kien mi[nun fi\-\mien tar-reat, il- qor ti tordna li l-atti tal-kompilazzjoni jinbag]tu lill-Avukat {enerali fi\-\mien imsemmi fis-subartikolu (3) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, u tag]ti l-provvediment imsemmi fl-artikolu 623. (5) Jekk l-Avukat {enerali, meta jir`ievi l-atti, ma jkunx irid joqg]od g]all-fehma tal-periti dwar il-[enn ta l-imputat, huwa jista, fi\-\mien imsemmi fl-artikolu 432(1), jew jibg]at lura l-atti lill-qorti istruttorja u jitlob bil-miktub li tissokta l-kompilazzjoni fuq il-mertu ta l-akku\a, inkella jista, brikors ippre\entat quddiem il-Qorti Kriminali, i[ib il-kwistjoni quddiem dik il-qorti, u jitlob li titmexxa skond l-artikoli 620, 627 u 628: I\da l-Avukat {enerali g]andu jippre\enta dak ir-rikors jekk l-akku\at brikors quddiem il-qorti istruttorja jag]mel talba f dak is-sens qabel ma l-atti ji[u mibg]uta lill-Avukat {enerali skond l-a]]ar subartikolu ta qabel dan.

{enn ta l-imputat fi \mien ir-reat.

Meta l-Avukat {enerali ma joqg]odx g]arrapport tal-periti dwar il-[enn ta limputat.

{enn ta l-imputat fi \mien ilkompilazzjoni. Il-kompilazzjoni tista tibqa miexja ming]ajr l-imputat.

(6) Jekk mir-rapport tal-periti jirri\ulta l-[enn ta l-imputat fi\\mien tal-kompilazzjoni, il-qorti g]andha tissokta l-kompilazzjoni fuq il-mertu ta l-akku\a. (7) Fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikoli (5) u (6), ilkompilazzjoni tista tibqa titmexxa wkoll ming]ajr l-imputat, u jekk dan ma jkunx assistit minn avukat jew prokuratur legali, ig]oddu d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 519. 402A. Meta fir-rigward ta persuna li ti[i akku\ata quddiem ilQorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta inkjesta kriminali, qorti tkun g]amlet ordni g]all-konsenja tag]ha temporanja lejn Stat barrani li jkun qieg]ed jitlob l-estradizzjoni tag]ha jew lil xi awtorit kompetenti barranija o]ra li tkun qeg]da titlob il-konsenja tag]ha, it-termini ta \mien imsemmija fl-artikolu 402(1) g]andhom, middata tat-tre[[ig] lura tag]ha f Malta, jer[g]u jibdew g]addejjin mill-[did.

It-termini ta]t lartikolu 402(1) g]andhom jibdew g]addejjin mill[did. Mi\jud: XXXI. 2007.17.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

187

403. (1) Jekk, meta ting]alaq il-kompilazzjoni, il-qorti jkun jidhrilha li r-reat mhux ta kompetenza tal-Qorti Kriminali, i\da ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali u li dwaru ma hemmx ]tie[a ta kwerela tal-parti offi\a, il-qorti li mexxiet il-kompilazzjoni g]andha tag]ti s-sentenza fuq ir-reat skond l-artikolu 377, u tordna li l-atti flimkien ma kopja tas-sentenza ji[u mibg]uta lill-Avukat {enerali skond l-artikolu 401(3). (2) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1) tg]odd ukoll kemmil darba r-reat ikun wie]ed li g]alih it-tmexxija ta l-azzjoni tmiss lill-parti offi\a, u din ma tidhirx biex tirrinunzja g]all-azzjoni. 404. Kull meta il-Qorti tal-Ma[istrati te]les imputat min]abba nuqqas ta provi, hu dmir tal-Pulizija Esekuttiva li tissokta tfittex li tg]arbel a]jar dwar il-fatt.

Meta l-qorti hija ta fehma li r-reat hu ta kompetenza talQorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali. Mi\jud: XI. 1900.76. Emendat: I. 1903.24; VIII. 1909.40; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3. Dmir tal-Pulizija Esekuttiva li tissokta linvestigazzjoni fuq il-ka\ meta limputat ji[i ililberat min]abba nuqqas ta provi. Emendat: VIII. 1990.3. E\ami mili-[did ta xhieda jew e\ami ta xhieda [odda fuq talba ta lAvukat {enerali. Emendat: IV. 1856.30; III. 1880.4; VIII. 1909.41; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. L-Avukat {enerali g]andu jibg]at lura l-atti talkompilazzjoni flimkien mat-talba. E\ami tax-xhieda quddiem l-imputat.

405. (1) Il-qorti, wara li tibg]at l-atti biex l-imputat jitqieg]ed ta]t att ta akku\a u qabel ma ji[i ippre\entat l-att ta l-akku\a, b tal ba bil -m ik tu b ta l- Av u kat {en eral i, g ]an d ha tag] m el mistoqsijiet o]ra lix-xhieda li jkunu [a nsemg]u jew tisma xhieda [odda.

(2) L-Avukat {enerali g]andu, g]al dan l-iskop, jibg]at lillqorti l-atti tal-kompilazzjoni flimkien mat-talba tieg]u bil-miktub, u fiha g]andu jfisser fuqhiex g]andu jsir l-e\ami jew l-e\ami mill[did tax-xhieda. (3) L-e\ami jew l-e\ami mill-[did tax-xhieda g]andu jsir quddiem l-imputat, sabiex hu jkun jista jag]mel il-kontro-e\ami, u, g]al dan il-]sieb, il-qorti tordna li l-akku\at, jekk ikun arrestat, jin[ieb quddiem il-qorti, u jekk ma jkunx arrestat, illi ji[i m]arrek biex jidher quddiemha. (4) Jekk l-imputat im]arrek ma jidhirx, ix-xhud jinsama, u xxiehda tieg]u titqies b]allikieku [iet mismug]a quddiem l-imputat stess. (5) Id-disposizzjonijiet tas-subartikoli ta qabel ta dan lartikolu jg]oddu wkoll meta l-imputat ikun irid jisma jew jerga jisma xi xhieda. Fdan il-ka\, it-talba g]andha ti[i ikkomunikata lill-Avukat {enerali illi, mhux aktar tard mill-jum ta wara, g]andu jibg]at lill-qorti l-atti tal-kompilazzjoni. Imbag]ad il-qorti g]andha tordna li l-Kummissarju tal-Pulizija ji[i innotifikat bil-[urnata li fiha g]andhom jinsemg]u x-xhieda, sabiex hu jew uffi`jal ie]or tal-Pulizija jkun jista, jekk irid, jidher u jag]mel kontro-e\ami lixxhieda. (6) Ix-xiehda tax-xhieda me]udin ta]t dan l-artikolu g]andhom, bla ebda dewmien, jinbag]tu lura lill-Avukat {enerali.

Jekk l-imputat im]arrek ma jidhirx. E\ami mill-[did ta xhieda jew e\ami ta xhieda [odda fuq talba ta limputat. L-Avukat {enerali g]andu jibg]at lillqorti l-atti talkompilazzjoni. Il-Kummissarju tal-Pulizija g]andu ji[i innotifikat. L-atti g]andhom jinbag]tu lura lillAvukat {enerali.

188

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

|mien g]all-att ta l-akku\a meta ttalba g]all-e\ami mill-[did ta xhieda jew l-e\ami ta xhieda [odda ssir mill-imputat. Talba g]as-smig] mill-[did ta xhieda jew g]assmig] ta xhieda [odda wara li jkun ippre\entat l-att ta l-akku\a. Emendat: III. 1880.5; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; IX. 1982.2; VIII. 1990.3.

(7) Meta t-talba g]as-smig] tax-xhieda ssir mill-imputat, i\\mien li fih g]andu ji[i ippre\entat l-att ta l-akku\a jibda jg]odd mill-jum li fih l-atti tal-kompilazzjoni, flimkien max-xiehda taxxhieda hekk mismug]a, ikunu ntbag]tu lura lill-Avukat {enerali. 406. (1) Jekk l-att ta l-akku\a jkun [a [ie ippre\entat, it-talba ta l-Avukat {enerali jew ta l-imputat, imsemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan, g]andha ssir brikors lill-Qorti Kriminali. Dan ir-rikors g]andu jkun fih lista tax-xhieda li jintalab li jin[iebu u fih g]andu jing]ad `ar fuqhiex dawk ix-xhieda g]andhom jinsemg]u. Il-qorti, jekk tilqa t-talba, g]andha tordna li jinsemg]u x-xhieda u li, g]al dan il-]sieb, ir-rikors ji[i mibg]ut lill-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja, u din il-qorti msemmija l-a]]ar g]andha timxi skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu hawn fuq imsemmi. (2) Kemm-il darba l-atti tal-kompilazzjoni jkunu [a [ew imqeg]din fir-re[istru tal-Qorti Kriminali, huma g]andhom ji[u mir-re[istratur mibg]uta lill-Qorti tal-Ma[istrati flimkien marrikors fuq imsemmi; u jekk l-atti jkunu g]adhom g]and l-Avukat {enerali, dan g]andu jibg]athom lill-Qorti tal-Ma[istrati mhux aktar tard mill-jum ta wara dak li fih din l-istess qorti tkun ikkomunikatlu l-ordni tal-Qorti Kriminali, sabiex jinsemg]u xxhieda kif huwa jew l-akku\at ikun talab. (3) Il-Qorti tal-Ma[istrati g]andha tibg]at lura l-atti, flimkien max-xiehda, lill-Qorti Kriminali, meta tkun ir`eviethom ming]and din il-qorti, u, fka\ijiet o]ra, lill-Avukat {enerali.

It-talba ti[i milqug]a biss fxi ka\ijiet. Xiehda me]uda wara li jag]laq i\\mien stabbilit g]all-pre\entata tan-nota taxxhieda, tista biss tin[ieb fil-kaw\a bil-permess talqorti.

(4) It-talba g]as-smig] tax-xhieda fil-ka\ijiet imsemmijin fdan l-artikolu ma ti[ix milqug]a ]lief meta l-qorti tkun sodisfatta li x-xhieda jkunu sejrin isiefru jew ikunu fil-periklu tal-mewt jew fi stat li aktarx ma jkunux jistg]u jidhru l-qorti dak in-nhar tal-kaw\a; u jekk ix-xhieda jinsemg]u wara li jkun g]alaq i\-\mien li hemm mog]ti fl-artikolu 438 g]all-pre\entata tan-nota tax-xhieda li g]andhom jin[iebu fil-kaw\a, ix-xiehda tag]hom ma tistax tin[ieb ]lief bil-permess tal-Qorti Kriminali, li jing]ata biss meta din ilqorti, wara li tqis i`-`irkostanzi tal-ka\, tkun tal-fehma li l-prova li tista ssir bdik ix-xiehda tkun rilevanti g]all-kaw\a. 407. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-ewwel bi``a ta l-artikolu 402(5) u fl-a]]ar \ew[ artik oli qabel dan, il-kompilazzjoni g]andha ting]alaq fi\-\mien li jing]ad fl-artikolu 401(1), li jibda jg]odd minn dak in-nhar li l-qorti tkun ir`eviet l-atti.

|mien li fih g]andha ting]alaq il-kompilazzjoni fil-ka\ li l-Avukat {enerali jikkontesta l-[enn ta l-imputat u filka\ ta smig] ta xiehda [odda. Emendat: XI. 1900.68. |jara lill-imputat matul ilkompilazzjoni. Emendat: XI. 1900.68; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

408. (1) Matul il-kompilazzjoni u sakemm l-atti jinbag]tu lillAvukat {enerali, ]add ma jista jara lill-imputat, meta hu ta]t arrest, jekk mhux bil-permess tal-ma[istrat li jkun imexxi lkompilazzjoni. (2) Dan il-permess ma jing]atax jekk il-ma[istrat ikun jidhirlu li jista jkun ta ]sara g]all-finijiet tal-[ustizzja.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

189

409. (1) Il-qorti tista tordna li l-kompilazzjoni titmexxa bilmag]luq, meta hija jidhrilha li l-kompilazzjoni bil-miftu] tista tkun ta ]sara g]all-finijiet tal-[ustizzja. (2) Fdan il-ka\, l-uffi`jali tal-qorti li jie]du parti fl-atti talkompilazzjoni ma jistg]ux ig]idu xi jkun fihom dawk l-atti, ta]t ilpiena stabbilita fl-artikolu 257. 409A. (1) Kull min jallega li jkun qieg]ed ji[i detenut kontra lli[i ta]t l-awtorit tal-Pulizija jew ta xi awtorit pubblika o]ra mhux f dak li g]andu xjaqsam ma xi reat li dwaru qieg]ed ji[i imputat jew akku\at f xi qorti, jista f kull waqt jag]mel rikors quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati, li g]andu jkollha l-istess setg]at li g]andha l-istess qorti b]ala qorti istruttorja, fejn jitlob il-]elsien tieg]u mill-kustodja. Rikors bhal dak g]andu ji[i appuntat g]assmig] bl-urgenza u r-rikors flimkien mad-data tas-smig] g]andhom ji[u notifikati fl-istess jum li jsir ir-rikors sew lir-rikorrent sew lillKummissarju tal-Pulizija jew lill-awtorit pubblika li ta]t lawtorit tag]ha r-rikorrent ikun qieg]ed jallega li qieg]ed ji[i detenut kontra l-li[i. Il-Kummissarju tal-Pulizija jew l-awtorit pubblika, skond il-ka\, jistg]u jippre\entaw risposta sa mhux aktar tard mill-jum tas-smig]. (2) Fil-jum appuntat g]as-smig] tar-rikors, il-qorti g]andha tisma fil-qosor lir-rikorrent u lill-intimat u kull prova relevanti li tin[ieb minnhom biex isostnu s-sottomissjonijiet tag]hom, kif ukoll ir-ra[unijiet u `-`irkostanzi li jmorru favur jew kontra llegalit tad-detenzjoni kontinwata tar-rikorrent. (3) Jekk il-qorti, wara li tkun semg]et il-provi mi[juba u ssottomissjonijiet mag]mula mir-rikorrent u mill-intimat, jirri\ultalha li l-kontinwazzjoni ta l-arrest tar-rikorrent ma tkun imsejsa fuq ebda disposizzjoni ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra li tkun tawtorizza l-arrest u d-detenzjoni tar-rikorrent, din g]andha tilqa r-rikors. Jekk ikun xorto]ra l-qorti g]andha ti`had ir-rikors. (4) Meta l-qorti tidde`iedi li tilqa r-rikors, l-inkartament talp ro `ed ur i, in klu \a k opja tad- de`i\jon i tal- qo rti, g] andh om jintbag]tu lill-Avukat {enerali sa mhux aktar tard mill-jum taxxog]ol li ji[i minnufih wara, u l-Avukat {enerali jista, fi \mien jumejn tax-xog]ol minn meta jir`ievi l-inkartament u jekk ikun talfehma li l-arrest u l-kontinwazzjoni tad-detenzjoni tal-persuna me]lusa mill-arrest kienu imsejsa fuq xi provvediment ta dan ilKodi`i jew ta xi li[i o]ra, jag]mel rikors quddiem il-Qorti Kriminali sabiex jikseb l-arrest mill-[did u l-kontinwazzjoni taddetenzjoni tal-persuna hekk me]lusa mill-arrest. L-inkartament talpro`eduri u d-de`i\joni tal-qorti li jkunu ntbag]tu lill-Avukat {enerali ta]t id-disposizzjonijiet ta dan is-subartikolu g]andhom jigu ppre\entati flimkien mar-rikors ta l-Avukat {enerali quddiem il-Qorti Kriminali.

Meta lkompilazzjoni tista ssir bilmag]luq. Mi\jud: XI. 1900.69.

Rikors minn persuna mi\muma ta]t arrest li tallega li qed tin\amm detenuta kontra lli[i. Mi\jud: III. 2002.87.

190
Emendat: VIII. 1990.3.

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

DISPOSIZZJONIJIET {ENERALI LI JG}ODDU G}ALL-QORTI TALMA{ISTRATI SEW B}ALA QORTI TA {UDIKATURA KRIMINALI KEMM B}ALA QORTI ISTRUTTORJA

Jedd tal-kwerelant jew tad-difensur tieg]u li jkun pre\enti fil-kaw\a. Mi\jud: VIII. 1909.42. Emendat: VI. 1930.2; III. 2002.88. E\ami b[urament tal-kwerelant.

410. (1) Fil-ka\ijiet li fihom il-Pulizija Esekuttiva ta[ixxi fuq kwerela tal-parti offi\a, il-kwerelant jista jkun pre\enti waqt issmig] tal-kaw\a, jista jkun assistit minn avukat jew prokuratur legali, jista jag]mel e\ami jew kontro-e\ami lix-xhieda u j[ib, biex isa]]a] l-akku\a kull prova o]ra li l-qorti jkun jidhrilha li tista tin[ieb skond il-li[i. (2) Meta l-kwerelant g]andu jinsama ta]t [urament, ix-xiehda tieg]u g]andha tittie]ed qabel dik tax-xhieda l-o]ra talprosekuzzjoni, barra minn meta, fil-fehma tal-qorti, jin]ass ilb\onn wara, fxi waqt ie]or tal-kaw\a jew meta dik ix-xiehda ti[i mitluba mill-imputat fkull waqt li jkun tal-kaw\a, jew meta l-qorti jidhrilha li hu sewwa li tbiddel l-ordni tal-provi. (3) Fil-ka\ijiet ta pro`eduri mag]mulin mill-Pulizija ex officio, il-Pulizija u l-parti offi\a jistg]u jkunu assistiti minn avukat jew prokuratur legali, illi jista jag]mel e\ami u kontro-e\ami lixxhieda, i[ib pr ovi u jag ]mel, sabiex isa]]a] l-akku\a, kull osservazzjoni o]ra li l-qorti jidhrilha li tista ssir skond il-li[i. (4) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet tassubartikolu (3) u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (6), parti offi\a li jkollha interess li tkun pre\enti matul pro`eduri mag]mulin mill-Pulizija jkollha l-jedd li tikkomunika dak linteress lill-pulizija billi tag]ti l-partikolaritajiet tag]ha flimkien ma l-indirizz fejn tkun toqg]od u malli jsir dan dik il-parti offi\a g]andha ti[i notifikata bavvi\ li jkun fih id-data, il-post u l-]in ta l-ewwel smig] fdawk il-pro`eduri u jkollha l-jedd li tkun pre\enti fil-qorti matul dak is-smig] u matul kull smig] ie]or li ji[i wara wkoll jekk tkun xhud. (5) Ming]ajr pre[udizzju g]ad-disposizzjonijiet tassubartikolu (3) u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (6), persuna li ma ti[ix notifikata bl-avvi\ imsemmi fis-subartikolu (4) u li tkun qed tippretendi li hi parti offi\a tista titlob lill-Qorti li tidda]]al fil-pro`eduri b]ala parti offi\a u jekk il-pretensjoni tag]ha li hija parti offi\a tintlaqa mill-qorti, minn dak il-waqt il quddiem dik il-persuna jkollha l-jedd li tkun pre\enti matul kull smig] li ji[i wara wkoll jekk tkun xhud. (6) Jekk l-avvi\ tad-data ta l-ewwel smig] ma ji[ix notifikat lill-parti offi\a wara li jkun sar tentattiv g]aldaqshekk, jew jekk g]al xi ra[uni li tkun parti offi\a tonqos milli tidher waqt xi seduta, dan ma g]andux jipprekludi lill-qorti milli tippro`edi bis-smig] talka\ jew tal-kumpilazzjoni sakemm dawn ji[u konklu\i.

Il-Pulizija u l-parti offi\a jistg]u jkunu assistiti minn avukat jew prokuratur legali. Il-parti offi\a tista tkun pre\enti filqorti waqt isseduti.

Taxxar tad-drittijiet tad-difensuri filkaw\i tal-Pulizija. Mi\jud: XVI. 1921.6. Kap. 12.

411. (1) Meta l-kaw\a ssir mill-Pulizija Esekuttiva, iddrittijiet ta l-avukat jew prokuratur legali ji[u intaxxati fuq ittariffa fl-Iskeda ~ li hawn ma dan il-Kodi`i. It-taxxi ta dawn iddrittijiet jistg]u ji[u attakkati u jista jintalab il-]las tag]hom listess b]at-taxxi ta l-ispejje\ imsemmijin fl-artikolu 253( ` ) talKodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili.

KODII KRIMINALI (2)

[ K AP. 9.

191

Ir-re[istratur, fl-intaxxar ta drittijiet, jista jitlob il-fehma tal-ma[istrat li jkun sama lkaw\a, dwar l-importanza ta l-akku\a, i\-\mien li tkun ]adet il-kaw\a u `irkostanzi o]ra. Lavukat jew prokuratur legali jista jitlob ukoll lill-istess ma[istrat biex jordna t-taxxa mill-[did tad-drittijiet fuq it-tariffa fl-Iskeda ~ li hawn ma dan il-Kodi`i.
{ranet li fihom ilQrati tal-Ma[istrati tista \\omm isseduti. Emendat: XII. 1922.2; XXX. 1934.6; A.L 4 ta l-1963; XXXI. 1966.2; XXVII. 1975.25; VIII. 1990.3; III. 2002.89. Kap. 252. E``ezzjonijiet.

412. (1) Il-Qorti tal-Ma[istrati g]andha \\omm is-seduti ordinarji tag]ha kuljum, minbarra s-Sibt, btajjel pubbli`i skond lAtt dwar il-Jum Nazzjonali u Btajjel Pubbli`i o]ra, u l-Erbg]a u l}amis tal-Gimg]a l-Kbira.

(2) I\da, meta l-ka\ ikun sabiex il-]ati ji[i m[ieg]el g]allobbligi msemmijin fl-artikoli 383 u 384, jew sabiex isiru atti li g]andhom xjaqsmu ma a``essi jew atti o]ra ta kompilazzjoni msemmijin f dan il-Kodi`i, jew fka\ ta talba g]all-]elsien millarrest ta]t garanzija, jew f ka\ ta ]ru[ ta ta]rikiet li ma jridux dewmien jew ta smig] ta xhieda li jkunu sejrin isiefru jew li jkunu fil-periklu tal-mewt, il-ma[istrat jista joqg]od, biex imexxi l-pro`eduri, fil-[ranet imsemmijin fis-subartikolu (1) u f kull lok fejn ikun jin]tie[. (3) Il-Qorti tal-Ma[istrati (Malta) i\\omm is-seduti tag]ha lBelt Valletta, u l-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex) \zomm is-seduti tag]ha l-Belt Vittorja: I\da, l-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista, bnotifikazzjoni, ja]tar postijiet o]ra li fihom il-qrati hawn fuq imsemmija, b]ala qrati ta [udikatura kriminali, jistg]u j\ommu sseduti tag]hom: I\da, minbarra dan, il-Qorti tal-Ma[istrati, wkoll b]ala qorti ta [udikatura kriminali, tista \\omm is-seduti tag]ha filLazzarett jew f kull post ie]or li jidhrilha xieraq, meta l-akku\at jew xi xhud ikun kwarantina, u l-qorti ma jkunx jidhrilha xieraq li t]alli l-kaw\a g]al wara li tispi``a l-kwarantina. 412A. (1) Meta l-imputat jew l-akku\at li jitressaq quddiem ilQorti tal-Ma[istrati, sew b]ala qorti ta [udikatura kriminali sew b]ala qorti istruttorja, ma jkunx ta]t arrest, il-Pulizija tista f dak il-waqt stess jew fkull stadju tal-pro`eduri li ji[i wara titlob lillQorti li timponi xi kondizzjonijiet fuq l-akku\at jew l-imputat sabiex ti[i \gurata d-dehra fil-pro`eduri ta dik il-persuna fil-]in u l-post stabbiliti jew sabiex ji[i xorto]ra \gurat li dik il-persuna ma tkun sejra bebda mod mhux le[ittimu tinda]al fl-amministrazzjoni korretta tal-[ustizzja fdawk il-pro`eduri. (2) Il-qorti tista te]tie[ li ting]ata garanzija bi\\ejjed millakku\at jew mill-imputat bl-obbligazzjoni biss ta l-istess akku\at jew imputat sabiex ji[i \gurat li huwa jkun se j]ares il-

Lok tas-seduti.

L-art. 3 ta lOrdinanza II ta l1867, ikkonsolidat.

Kondizzjonijiet imposti fuq lakku\at jew limputat li ma jkunx ta]t arrest. Mi\jud: III. 2002.90.

192

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

kondizzjonijiet imposti fuqu minnha u d-disposizzjonijiet ta lartikoli 576 u 584 g]andhom japplikaw g]all-garanzija mog]tija ta]t dan is-subartikolu. (3) Is-somma li ting]ata bgaranzija tg]addi favur il-Gvern ta Malta u ji[i ma]ru[ mandat ta arrest kontra l-imputat jew lakku\at meta dik il-persuna tonqos milli t]ares xi wa]da millkondizzjonijiet imposti mill-qorti skond id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu u fxi wa]da mi`-`irkostanzi l-o]ra msemmija fl-artikolu 579, i\da d-disposizzjonijiet ta dan is-subartikolu mg]andhomx japplikaw meta l-qorti tikkunsidra li l-ksur tal-kondizzjoni imposta mill-qorti ma hiex ta konsegwenza serja.
Rikors minn persuna arrestata, pendenti pro`edimenti kriminali, li tallega arrest mhux le[ittimu. Mi\jud: III. 2002.90.

412B. (1) Kull min ikun jinsab ta]t arrest g]al reat li dwaru jkun qed ji[i imputat jew akku\at quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati u li, f kull stadju ie]or minbarra dak li jirreferi g]alih l-artikolu 574A, jallega li l-kontinwazzjoni tad-detenzjoni tieg]u ma tkunx skond il-li[i, jista f kull waqt jag]mel rikors lill-qorti fejn jitlob il-]elsien tieg]u mill-arrest. Rikors bhal dak g]andu ji[i appuntat g]as-smig] bur[enza u flimkien mad-data tas-smig] g]andu ji[i notifikat fl-istess jum li jsir lill-Kummissarju tal-Pulizija jew, skond il-ka\, lill-Kummissarju tal-Pulizija u lill-Avukat {enerali, li jistg]u jippre\entaw risposta g]alih sa mhux aktar tard mill-jum tas-smig]. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 574A(2) u (3) g]andhom mutatis mutandis japplikaw g]al rikors li jsir ta]t dan l-artikolu. (3) Meta r-rikors isir g]ar-rigward ta pro`eduri li jkunu g]adhom pendenti quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja qabel ma jkun [ie ppre\entat att ta l-akku\a u linkartament ta l-inkjesta jkun g]and l-Avukat {enerali g]arrigward ta xi att tal-pro`eduri, r-rikors isir quddiem il-Qorti Kriminali u g]andhom mutatis mutandis japplikaw iddisposizzjonijiet ta qabel ta dan l-artikolu dwar dak ir-rikors. (4) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 409A(4) g]andhom japplikaw g]al de`i\joni tal-Qorti tal-Ma[istrati ta]t dan l-artikolu.

Ordnijiet ta Protezzjoni. Mi\jud: XX. 2005.19. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

412~. (1)Meta persuna (hawn aktar il quddiem fdan l-artikolu u fl-artikolu 412D msej]a "l-akku\at") tkun [iet mixlija jew akku\ata breat quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati kemm b]ala qorti ta inkjesta kemm b]ala qorti ta [udikatura kriminali, il-qorti tista, min]abba f ra[unijiet motivati, bl-iskop li tipprovdi g]assigurt tal-persuna offi\a jew individwi o]ra jew g]a\-\amma ta lordni pubblika, jew g]all-iskop ta protezzjoni tal-persuna le\a jew ta individwi o]ra minn fastidju jew im[ieba o]ra li tikka[una bi\a ta vjolenza, to]ro[ ordni ta protezzjoni kontra l-akku\at. (2) Ordni ta protezzjoni tista timponi kull restrizzjoni jew projbizzjoni fuq l-akku\at li jistg]u jidhru lill-qorti b]ala me]tie[a jew mixtieqa fi`-`irkostanzi sabiex jing]ata effett lil kull skop minn dawk imsemmija fis-subartikolu (1). (3) Bla ma ti[i limitata x-xorta ta l-ordnijiet li jistg]u jin]ar[u ta]t is-subartikolu (1), ordni ta protezzjoni tista tag]mel dan li [ej kollu jew xi ]a[a biss minnu:

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

193

(a ) tipprojbixxi jew tirrestrin[i akku\at milli javvi`ina jew bxi mod isegwi l-movimenti tal-persuna offi\a jew ta xi individwu ie]or spe`ifikat fl-ordni; jew (b ) tipprojbixxi jew tirrestrin[i l-a``ess mill-akku\at, g]al perjodu ta mhux i\jed minn sitt xhur jew sas-sentenza finali, [ewwa fond fejn il-persuna offi\a jew xi individwu ie]or spe`ifikat fl-ordni, tkun qeg]da tg]ix, ta]dem jew tiffrekwenta wkoll jekk l-akku\at ikollu xi interess legali fdak il-fond; jew (` ) tipprojbixxi lill-akku\at milli jikkuntattja jew jimmolesta lill-persuna offi\a jew lil xi individwu ie]or spe`ifikat fl-ordni. (4) Qabel ma to]ro[ l-ordni, il-qorti g]andha tqis: (a ) il-]tie[a li ti\gura li l-persuna offi\a jew xi individwu ie]or spe`ifikat fl-ordni jkunu protetti minn kull dannu jew molestja; u (b ) il-benesseri ta tfal jew dipendenti o]ra li jistg]u jintlaqtu mill-ordni; u (` ) il-]ti[iet ta akkommodazzjoni tal-persuni kollha li jistg]u jintlaqtu mill-ordni, bmod partikolari talpersuna offi\a, it-tfal tag]ha jew id-dipendenti l-o]ra tag]ha; u (d ) kull tbatija li tista tkun ka[unata lill-akku\at jew lil xi persuna o]ra min]abba li tkun saret l-ordni; u (e ) jekk l-akku\at ikunx irid jew le li jing]ata dak ittrattament li l-qorti jista jidhrilha li jkun xieraq; u (f) kull materja o]ra li, fi`-`irkostanzi tal-ka\, il-qorti jidhrilha li tkun rilevanti:

I\da g]andha ting]ata attenzjoni partikolari lill-materji li jinsabu fil-paragrafi (a ), (b ) u (e ). (5) Ordni ta protezzjoni g]andha tibqa fis-se]] g]al perjodu, ta mhux aktar minn tliet snin, spe`ifikat mill-qorti, i\da li jista ji[i revokat jew esti\ g]al perjodi ulterjuri. (6) Kull parti fi pro`edimenti li fihom tkun in]ar[et ordni ta]t dan l-artikolu jew kull individwu ie]or imsemmi fl-ordni, jista jag]mel rikors quddiem il-qorti f kull waqt g]all-estensjoni, varjazzjoni jew revoka ta l-ordni u wara li l-partijiet kollha jkunu ng]ataw l-opportunit li jinstemg]u, il-qorti g]andha, meta ti[i biex tiddetermina jekk testendix, tvarjax jew tirrevokax l-ordni, tqis il-materji spe`ifikati fis-subartikolu (4). (7) Jekk ming]ajr sku\a ra[onevoli l-akku\at jikser xi projbizzjoni jew restrizzjoni imposta fuqu bordni ta]t dan lartikolu, huwa jkun ]ati ta reat u jista, meta jinstab ]ati je]el multa ta multa ta elfejn u tliet mija u disg]a u g]oxrin euro u sebg]a u tletin `ente\mu (2,329.37) jew pri[unerija ta mhux i\jed minn sitt xhur jew dik il-multa u pri[unerija flimkien. (8) Il-qorti tista wkoll tordna li kull arma regolari jew arma irregolari, kif imfissra fl-artikolu 64, ji[u depo\itati g]and ir-

194

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

re[istratur tal-Qorti.
Ordnijiet ta Trattament. Mi\jud: XX. 2005.19. Emendat: A.L. 407 ta l2007.

412D. (1) Flimkien ma ordni ta protezzjoni, jew separatament minnha, ta]t l-artikolu 412~ u sakemm il-qorti tkun sodisfatta li jkunu saru jew li jistg]u jsiru arran[amenti adatti g]al trattament, il-qorti tista to]ro[ ordni (hawn aktar il quddiem imsej]a "ordni ta trattament") li tkun te]tie[ li persuna ta``etta li jsirilha trattament bla ]sara g]al dawk il-kondizzjonijiet li l-qorti jista jidhrilha adatti li tni\\el fl-ordni: I\da meta persuna tinstab ]atja ta reat, tista ssir l-ordni ta trattament mill-qorti bil-kunsens tal-]ati jew ming]ajru u fil-ka\ ta persuna akku\ata breat, ordni ta trattament tista ssir biss bilkunsens ta l-akku\at.

Kap. 446.

(2) It-trattament jista jkun ta kull xorta minn dawk spe`ifikati fl-artikolu 7(5) ta l-Att dwar il-Probation . (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 412~(5) u (6) g]andhom japplikaw g]al ordni li ssir ta]t dan l-artikolu. (4) Jekk fxi \mien matul il-perjodu li fih l-ordni tkun fis-se]] tin[ieb prova g]as-sodisfazzjon tal-qorti li l-persuna tkun naqset milli tikkonforma ru]ha ma xi rekwi\it jew kondizzjoni ta lordni, il-qorti tista twa]]al ammenda ta mhux i\jed minn elf u mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69).

Sub-titolu III
Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: VIII. 1990.3. Appelli missentenza tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: I. 1903.25; VIII. 1909.43; IV. 1916.4; XVI. 1921.7; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXXII. 1986.8; VIII. 1990.3; III. 2002.91; IX. 2003.127; XXII. 2005.5.

FUQ L-APPELLI MIS-SENTENZI TAL-QORTI TAL-MA{ISTRATI B}ALA QORTI TA {UDlKATURA KRIMINALI

413. (1) Jistg]u Ma[istrati -

jappellaw

mis-sentenzi

tal-Qorti

tal-

(a ) il-persuna misjuba ]atja; (b ) fka\ijiet li g]andhom xjaqsmu ma pro`eduri sommarji g]al reati li jaqg]u ta]t il-[urisdizzjoni talQorti tal-Ma[istrati b]ala Qorti ta {udikatura Kriminali ta]t l-artikolu 370(1), l-Avukat {enerali, u, fil-ka\ijiet imsemmija fl-artikolu 373, il-kwerelant meta: l-qorti inferjuri taqta li ma jkollha ebda [urisdizzjoni li tittratta r-reat; (ii) il-fatt li dwaru jkun instab ]ati l-imputat jista jinkorri piena li tkun te``edi l-[urisdizzjoni ta dik il-qorti b]ala qorti ta [udikatura kriminali; (iii) il-piena mog]tija mill-qorti inferjuri tkun, min]abba fix-xorta jew kwantit tag]ha, differenti minn dik preskritta bil-li[i g]ar-reat li dwaru l-parti misjuba ]atja tkun ing]atat sentenza; (iv) l-imputat jew l-intimat ji[i liberat min]abba (i)

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

195

(v)

(vi)

fli ( i) l-fatt ma jkunx fih l-ingredjenti ta reat, ( ii) l-azzjoni ti[i estinta, ( iii ) ikun hemm sejbien ta ]tija jew liberazzjoni pre`edenti; l-intimat, fka\ li fih ikun [ie permess li jipprova l-verit tal-fatt attribwit lill-kwerelant skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 253, ji[i dikjarat b]ala e\enti mill-piena; il-Pulizija, jew, skond il-ka\, il-kwerelant ma jkunx [ie permess waqt il-kaw\a li jipprodu`i, bappo[[ g]all-akku\a, xi prova indispensabbli li kienet ammissibbli skond il-li[i; il-parti akku\ata kienet in]elset minn xi wa]da mill-obbligazzjonijiet imsemmija fl-artikolu 321 tal-Kodi`i tal-Li[ijiet tal-Pulizija jew fl-artikolu 377 ta dan il-Kodi`i, jew mill-osservanza ta xi projbizzjoni mag]mula, jew mill-osservanza jew mill-esekuzzjoni ta xi projbizzjoni jew ordnijiet mag]mula jew mog]tija, mill-pulizija jew minn kull uffi`jal pubbliku ie]or, ta]t il-Kodi`i talLi[ijiet tal-Pulizija jew ta]t kull li[i o]ra;

(vii)

Kap. 10.

(` ) fil-ka\ijiet l-o]ra kollha, l-Avukat {enerali. (2) Meta sentenza ting]ata dwar diversi reati u appell ta]t ilparagrafu ( ` ) tas-subartikolu ta qabel dan, jew ta]t xi li[i o]ra, ikun jista jsir dwar xi wie]ed minn dawk ir-reati, appell ikun jista jsir dwar kull wie]ed minn dawk ir-reati l-o]ra li jkunu fil[urisdizzjoni tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura ta]t l-artikolu 370(1) u li jkollu xjaqsam ma dak ir-reat. Reati jkollhom xjaqsmu ma xulxin meta (i) il-fatti tar-reati jkunu sostanzjalment l-istess; jew (ii) reat ikun serva b]ala mezz g]all-g]emil ta reat ie]or; jew (iii) il-prova ta reat jew `irkostanza tieg]u jkun jolqot mal-prova ta reat ie]or jew ta `irkostanza tieg]u. (3) Meta l-imputat jew il-kwerelat ji[i illiberat g]al xi wa]da mir-ra[unijiet imsemmijin fis-subartikolu (1)(b ) (iv), (v) u (vi), ilqorti fis-sentenza g]andha ssemmi bi`-`ar din ir-ra[uni; fin-nuqqas ta dan, is-sentenza tkun nulla, u din in-nullit tkun tag]ti jedd ta appell lill-Avukat {enerali, u, fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 373, lill-kwerelant.

196

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Talba mill-Pulizija biex jintbag]tu latti tal-kaw\a lillAvukat {enerali. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: VIII. 1909.44; XII. 1913.19; VI. 1947.11; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 2002.92.

414. (1) Meta l-kaw\a titmexxa mill-Pulizija, il-qorti li tag]ti s-sentenza g]andha, fuq talba bil-miktub mag]mula lilha millPulizija, jew mill-parti offi\a notifikata bl-avvi\ ta l-ewwel smig] jew imda]]la fil-pro`eduri kif provdut fl-artikolu 410(4) u (5), mhux aktar tard minn erbat ijiem tax-xog]ol mill-g]oti tassentenza, tibg]at lill-Avukat {enerali, bil-mezz tar-re[istratur, fi \mien tlitt ijiem tax-xog]ol minn dak in-nhar tat-talba, kopja tassentenza flimkien ma l-atti tal-kaw\a u max-xiehda, jekk din tkun tni\\let bil-miktub. (2) Fil-ka\ ta sentenzi mill-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), ilkopja tas-sentenza flimkien ma l-atti tal-kaw\a, u max-xiehda, jekk din tkun tni\\let bil-miktub, jistg]u jinbag]tu bil-posta. 415. (1) L-appell minn digriet interlokutorju li ma j\ommx ilkaw\a milli titmexxa l quddiem, jista jsir biss wara s-sentenza definittiva, u flimkien ma l-appell minn din is-sentenza. (2) Jekk is-sentenza definittiva ma tkunx appellabbli, ma jing]atax lanqas appell mid-digriet interlokutorju. (3) L-esekuzzjoni volontarja ta digriet interlokutorju ma [[ibx li dan id-digriet ma jistax ikun appellat. (4) L-appell mill-mertu tal-kaw\a j[ib mieg]u l-appell middigrieti interlokutorji, g]alkemm dawn id-digrieti ma jkunux [ew imsemmijin spe`ifikatament.

Appell mid-digrieti interlokutorji. Mi\jud: XI. 1900.70.

Twaqqif ta lesekuzzjoni tassentenza min]abba l-appell tal-]ati li ma jkunx ta]t arrest. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: XII. 1914.12; XXX. 1934.7; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 2002.93; XVI. 2006.10.

416. (1) Il-persuna misjuba ]atja li ma tkunx ta]t arrest g]arreat li tieg]u tkun [iet misjuba ]atja tista, meta tiddikjara, imqar bil-fomm, li trid tappella mis-sentenza, taqla mill-qorti inferjuri ttwaqqif ta l-esekuzzjoni tas-sentenza, kemm-i1 darba tag]ti garanzija tajba, skond l-artikolu 577(1), li tidher g]al kull att talkaw\a quddiem il-qorti superjuri kull darba li ti[i msej]a minn dik il-qorti; u fdan il-ka\ ig]oddu d-disposizzjonijiet ta l-artikoli 579, 581, 583, 585, 586 u 587. (1A) Meta l-parti misjuba ]atja li ma tkunx ta]t arrest g]ar-reat li tieg]u tkun [iet misjuba ]atja ti[i kkundannata g]al pri[unerija jew detenzjoni u minnufih qabel is-sejbien ta ]tija dik il-persuna kienet qed tgawdi l-]elsien mill-arrest kif provdut fit-Titolu IV tatTaqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i, il-kondizzjonijiet relattivi g]al dak il-]elsien mill-arrest, inklu\ il-mod ta garanzija u s-somma jew ple[[ ekwivalenti, jekk ikun il-ka\, spe`ifikati fil]elsien mill-arrest ta]t garanzija, g]andhom jibqg]u japplikaw b\ieda mal-garanzija me]tie[a ta]t is-subartikolu (1) malli jinkiseb waqfien fl-esekuzzjoni tas-sentenza kif provdut f dak issubartikolu sew sakemm jiskadi \-\mien biex ikun jista ji[i ppre\entat l-appell jekk ma ji[i ppre\entat ebda appell, sew jekk xorto]ra sa meta ji[i de`i\ l-appell. (2) Is-somma tal-garanzija ti[i stabbilita mill-qorti inferjuri skond ir-regoli mi[jubin fl-artikoli 576 u 584: I\da meta l-kundanna tkun g]al piena ta flus biss, issomma tal-garanzija g]andha tkun daqs is-somma tal-piena, u fdak il-ka\ il-qorti tista titlob li l-garanzija g]andha jew tkun fl-g]amla ta depo\itu ta somma daqs l-ammont imsemmi jew fl-g]amla ta

Garanzija.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

197

garanzija bankarja, mag]mula g]as-sodisfazzjon tag]ha, g]allammont imsemmi; imma l-garanzija ma tkunx me]tie[a ]lief btalb a tal-p rosekuzzjoni u meta jkun hemm ra[ uni tajba li tissodisfa l-qorti. Fdan il-ka\, il-garanzija ti[i ordnata mill-qorti inf er ju ri, f i\-\m ien li fih jis ta jsir l-appell, jew mill-q orti superjuri, wara l-pre\entata ta l-appell. (3) Id-dikjarazzjoni ta l-appell twaqqaf l-esekuzzjoni tassentenza g]all-persuna misjuba ]atja li tkun ta]t arrest u din ilpersuna tista taqla, fi\-\mien li hemm g]all-appell u matul issmig] ta l-appell, il-]elsien mill-arrest, fil-ka\ijiet li l-]elsien mill-arrest jista jing]ata ta]t id-disposizzjonijiet tat-Titolu IV tatTaqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i. (3A) In-nuqqas li ssir dikjarazzjoni ta l-appell kif ma]sub fissubartikolu (3) ma jkunx ta ostakolu li l-parti misjuba ]atja tappella mis-sentenza sakemm l-appell isir fi\-\mien mog]ti biex isir l-appell. (4) Febda ka\ l-appell mag]mul mill-Avukat {enerali jew mill-kwerelant ma jwaqqaf l-esekuzzjoni tas-sentenza.
L-appell ta lAvukat {enerali jew tal-kwerelant ma jwaqqafx lesekuzzjoni tassentenza. Meta l-appellant jonqos li jag]ti garanzija. Appell tal-persuna misjuba ]atja meta hi ta]t arrest.

(5) Meta l-persuna misjuba ]atja, wara li tiddikjara li trid tappella, tonqos li tag]ti l-garanzija msemmija fis-subartikoli ta qabel ta dan l-artikolu, hija tin\amm arrestata sakemm tag]ti dik il-garanzija, jew jekk le, sakemm jinqata l-appell. 417. (1) L-appell jin[ieb quddiem il-Qorti ta l-Appell Kriminali brikors li g]andu ji[i ippre\entat fi \mien tmint ijiem tax-xog]ol, u, fil-ka\ ta appell minn kaw\i maqtug]a mill-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), fi \mien tnax-il jum tax-xog]ol, li jibdew ig]addu, g]all-persuna misjuba ]atja u g]all-kwerelant, mill-[urnata tas-sentenza definittiva, u, g]all-Avukat {enerali, minn dak in-nhar li jir`ievi l-atti: I\da fil-ka\ ta appell minn kaw\i maqtug]a mill-Qorti talMa[istrati (G]awdex) ir-rikors ta l-appell jista ji[i ppre\entat firre[istru ta dik il-qorti u jintbag]at permezz tar-re[istratur lirre[istratur tal-Qorti ta l-Appell Kriminali flimkien ma kopja tassentenza, l-inkartament tal-pro`edimenti u n-noti tax-xiehda mog]tija, jekk ikun hemm, kemm-il darba dawn ma jkunux di[ [ew hekk mibg]utin skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 414(2); i\da wkoll fkull ka\ ta appell minn tali sentenza kif hawn aktar qabel imsemmi, l-atti kollha li ji[u wara r-rikors ta l-appell, sew jekk dak ir-rikors ikun [ie ppre\entat kif hawn aktar qabel imsemmi sew jekk fir-re[istru tal-Qorti ta l-Appell Kriminali, jistg]u wkoll ji[u ppre\entati fil-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex) u jintbag]tu fir-re[istru tal-Qorti ta l-Appell Kriminali kif hawn aktar qabel imsemmi. (2) Kull min ikun [ie illiberat sew g]al kollox sew ta]t kondizzjoni jew li fil-ka\ tieg]u jkun [ie mag]mul ordni ta probation mill-Qorti tal-Ma[istrati jista jappella mid-dikjarazzjoni tal-]tija tieg]u, fi\-\mien stabbilit fis-subartikolu (1), li jibda jg]addi mill-[urnata li fiha l-ordni g]all-liberazzjoni jew l-ordni

Forma u \mien ta l-appell. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: I. 1903.26; VIII. 1909.45; VI. 1947.12; XII. 1957.17; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.3; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3; VI. 2001.2.

198

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

ta probation ji[i mag]mul. Fuq xi appell b]al dan, il-Qorti ta lAppell Kriminali jkollha, b\ieda tas-setg]at skond dan is-subtitolu, is-setg]a li temenda, tbiddel jew t]assar kull wa]da millkondizzjonijiet jew ]tie[iet ta l-ordni g]al-liberazzjoni jew l-ordni ta probation.
Kostituzzjoni talQorti ta l-Appell Kriminali g]allappelli minn sentenzi tal-Qorti tal-Ma[istrati. Mi\jud: XI. 1900.70. Sostitwit: XXV. 1967.4. Emendat: XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3; XXXII. 1997.3. Xg]andu jkun fih ir-rikors ta lappell. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: XII. 1913.20; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; I. 1984.2; XXIV. 1995.362; III. 2002.94.

418. (1) Wie]ed mill-im]allfin li ordinarjament joqg]od filQorti ta l-Appell Kriminali jew li ordinarjament joqg]od fil-Qorti Kriminali g]andu joqg]od ming]ajr [uri fil-Qorti ta l-Appell Kriminali g]as-smig] u de`i\joni ta appelli minn sentenzi talQorti tal-Ma[istrati. (2) G]as-smig] ta appelli minn de`i\jonijiet tal-Qorti talMa[istrati (G]awdex) b]ala qorti ta [udikatura kriminali l-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha \\omm is-seduti tag]ha fG]awdex. 419. (1) Ir-rikors, barra mill-indikazzjoni komuni g]all-atti [udizzjarji, g]andu jkun fih, ta]t piena ta nullit (a ) il-fatti fil-qosor; (b ) ir-ra[unijiet ta l-appell; (`) it-talba g]at-ta]sir jew g]at-tibdil tas-sentenza talqorti inferjuri. (2) Jekk l-appell isir mill-Avukat {enerali, ir-rikors, ta]t ilpiena ta nullit , g]andu jkun iffirmat minnu, u g]andu ji[i, flimkien ma l-atti tal-pro`ess, ippre\entat mill-ewwel fil-qorti superjuri: I\da ma jkunx hemm il-]tie[a li r-re[istratur jinnota bilmiktub il-pre\entata ta l-atti tal-pro`ess. (3) Jekk l-appellant ma jkunx l-Avukat {enerali, ir-rikors, ta]t piena ta nullit , g]andu jkun iffirmat minn avukat, u g]andu ji[i ppre\entat fir-re[istru tal-qorti li tkun tat is-sentenza li minnha jsir l-appell. Ir-re[istratur g]andu, fi \mien jumejn tax-xog]ol minn dak in-nhar li jir`ievi r-rikors, jibg]at dan ir-rikors lill-qorti superjuri, flimkien ma kopja tas-sentenza, max-xiehda, meta jkunu tni\\lu bil-miktub, u ma l-atti kollha tal-pro`ess. (4) Fil-ka\ ta appelli minn sentenzi tal-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), ir-rikors, il-kopja tas-sentenza, ix-xiehda, jekk ikunu tni\\lu bil-miktub, u l-atti tal-kaw\a jistg]u jintbag]tu bil-posta.

Difi\a bl-Avukat g]al G]ajnuna Legali. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: XXI. 1971.27; XXIV. 1995.362. Sostitwit: III. 2002.95.

420. L-appellant kif ukoll l-appellat jista jkun assistit millAv u k a t g ] a l l - G ] a j n u n a L e g a l i u g ] a n d h o m j a p p l i k a w d disposizzjonijiet ta l-artikolu 570 ta dan il-Kodi`i.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

199

421. (1) Avvi\ tal-[urnata ma]tura mill-qorti superjuri g]assmig] ta l-appell, g]andu ji[i mog]ti lill-partijiet u lill-parti offi\a li tkun [iet notifikata bl-avvi\ ta l-ewwel smig] jew idda]]let filpro`eduri kif provdut fl-artikolu 410(4) u (5) bordni bil-miktub iffirmat mir-Re[istratur tal-Qrati: I\da l-fatt li l-avvi\ tad-data ta l-ewwel smig] ma ji[ix notifikat lill-parti offi\a wara li jkun sar tentattiv g]aldaqshekk, jew il-fatt li l-parti offi\a tonqos g]al xi ra[uni milli tkun pre\enti waqt xi seduta, mg]andux izomm lill-qorti milli tibqa g]addejja bl-appell sakemm ting]ata s-sentenza finali. (2) Meta l-appellant ma jkunx l-Avukat {enerali, u l-kaw\a quddiem il-qorti inferjuri tkun [ibitha l-Pulizija, l-avvi\ fuq imsemmi, g]all-appellat, g]andu jing]ata lill-Avukat {enerali. (3) Il-parti offi\a li tkun [iet notifikata bl-avvi\ ta l-ewwel smig] jew idda]]let fil-pro`eduri kif provdut fl-artikolu 410(4) u (5), tista tkun pre\enti waqt kull seduta ta l-appell u tista tqabbad avukat sabiex jassistiha g]alkemm jista jkun li ma tkunx [iet notifikata bl-avvi\ imsemmi fis-subartikolu (1) u g]alkemm hija tista tkun xhud fil-pro`eduri; avukat imqabbad mill-parti offi\a jista jag]mel e\ami jew kontro-e\ami tax-xhieda u jag]mel kull sottomissjoni o]ra li l-qorti tista tqis li tkun ammissibbli. (4) G]andu wkoll jing]ata avvi\ bil-miktub, kif provdut fissubartikolu (1), lill-parti li fl-assenza tag]ha l-appell ikun [ie differit. 422. (1) Jekk, fjum tas-smig] ta l-appell, l-appellant ma jidhirx, l-appell tieg]u jing]add de\ert u s-sentenza appellata ti[i esegwita; imma fuq rikors ta l-appellant, ippre\entat fi \mien erbat ijiem mill-[urnata fuq imsemmija, flimkien ma dikjarazzjoni ma]lufa mill-istess appellant quddiem ir-re[istratur li, min]abba mard jew g]al ra[uni o]ra indipendenti mill-volont tieg]u, firrikors imsemmija espressament, hu ma setax jidher fil-[urnata fuq imsemmija, il-qorti tag]ti [urnata o]ra g]as-smig] ta l-appell, u, fdan il-ka\, ig]oddu d-disposizzjonijiet tas-subartikoli (1) u (2) ta l-a]]ar artikolu qabel dan. (2) Meta ma jidhirx l-appellat, il-qorti tisma l-appellant, u tag]ti s-sentenza skond il-li[i. (3) Fka\ meta l-appellant kien ]ieles mill-arrest kif provdut flartikolu 416(1A) u (3) qabel id-de\erzjoni ta l-appell, it-talba tieg]u g]al ]elsien mill-arrest tista ssir fl-istess rikors imsemmi fis-subartikolu (1). 423. Jekk, fil-jum tas-smig] ta l-appell, l-appellant ikun ta]t arrest, tg]odd id-disposizzjoni ta l-artikolu 443(1). 424. Quddiem il-qorti superjuri ma jistg]ux jin[iebu xhieda [odda, ]lief (a ) jekk ji[i ippruvat bil-[urament jew bmezzi o]ra li lparti li toffri x-xhieda [odda ma kinitx taf bihom, jew ma setg]atx, bil-mezzi li tag]ti l-li[i, i[[ibhom

Avvi\ tal-[urnata g]as-smie] ta lappell. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXIV. 1995.362; III. 2002.96.

Nuqqas ta dehra ta l-appellant. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: III. 2002.97; XIII. 2002.9.

Nuqqas ta dehra ta l-appellat.

Dehra ta lappellant ta]t arrest. Mi\jud: XI. 1900.70. Meta jistg]u jin[iebu xhieda [odda. Mi\jud: Xl. 1900.70.

200

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI quddiem il-qorti inferjuri; (b ) jekk il-prova tkun [iet offerta quddiem il-qorti inferjuri, u din il-qorti, bla ma kien imissha, `a]det din il-prova.

T]ollija tal-kaw\a g]al [urnata o]ra min]abba xhieda li ma jidhrux. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: VIII. 1909.46; III. 2002.98. Spejje\ g]at-ta]rik ta xhieda me]tie[a mlll-parti assistita millAvukat g]al G]ajnuna Legali. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: XXI. 1971.27. Ordni li fih isir issmig] tal-kaw\a. Mi\jud: XI. 1900.70. Setg]a tal-qorti ta l-appell. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: XII. 1913.2l; I. 1938.2; VIII. 1990.3; XXIV 1995.362; III. 2002.99.

425. Jekk xhud im]arrek jonqos li jidher, u l-qorti jidhrilha li hu me]tie[ li tisma dak ix-xhud, il-qorti tista t]alli s-smig] ta lappell g]al [urnata o]ra, u jg]oddu, sa fejn jistg]u jg]oddu, iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 441. Kemm-il darba l-qorti ma tordnax xorto]ra, ix-xhieda g]andhom ji[u mharrka mill-Pulizija Esekuttiva bdak il-mod li hemm provdut fl-artikolu 365. 426. Meta, fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikolu 420, il-parti tkun assistita mill-Avukat g]al G]ajnuna Legali jew minn avukat ie]or ma]tur floku mill-qorti, l-ispejje\ g]at-ta]rik tax-xhieda jsiru g]all-mument mill-Pulizija.

427. Bla ]sara tad-disposizzjoni ta l-artikolu 422(2), il-qorti tisma lill-appellant u lill-appellat, fl-ordni li jidhrilha li hu l-a]jar, skond i`-`irkostanzi tal-ka\. 428. (1) Jekk il-qorti superjuri ssib li l-fatt mi[jub fl-akku\a j[ib reat su[[ett g]al piena li taqbe\ il-kompetenza tal-Qorti talMa[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali, g]andha t]assar issentenza, u tibg]at l-atti lill-Qorti tal-Ma[istrati biex tippro`edi skond il-li[i. (2) Jekk il-qorti ssib li l-fatt mi[jub fl-akku\a ma kienx ta kompetenza tal-qorti inferjuri li minnha [ie de`i\, imma hu ta kompetenza ta qorti inferjuri o]ra, il-qorti superjuri g]andha t]assar is-sentenza u tibg]at il-kaw\a lill-qorti kompetenti. I\da f dan il-ka\ l-e``ezzjoni ta l-inkompetenza tal-qorti ma ti[ix milqug]a (a ) jekk ma tkunx ing]atat quddiem il-qorti inferjuri; (b ) jekk, wara li tkun ing]atat, tkun [iet irrinunzjata espressament jew ta`itament. (3) Jekk il-qorti superjuri ssib li l-qorti inferjuri, g]ad li k o m p et en t i b ie x ti s m a l - k a \, i d d i k j ar a t l i m a k in it x h ek k kompetenti, g]andha t]assar is-sentenza, u tidde`idi l-kaw\a fuq ilmertu. L-istess isir meta l-qorti superjuri ssib li nkisret jew li ma saritx xi formalit li trid il-li[i ta]t piena ta nullit , jew li tkun xorto]ra sostanzjali. (4) Jekk il-qorti superjuri ssib li l-appell, li jkun sar biss min]abba l-inkompetenza tal-qorti jew min]abba li tkun inkisret jew tkun naqset li ssir xi formalit , huwa ming]ajr ba\i, g]andha tiddikjara dan u ter[a tibg]at il-kaw\a quddiem il-qorti inferjuri. (5) Meta l-appell isir min]abba l-inkompetenza tal-qorti jew min]abba li tkun inkisret jew tkun naqset li ssir xi formalit , u flistess ]in min]abba de`i\joni ]a\ina tal-mertu tal-kaw\a, il-qorti

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

201

s u pe r ju r i, he kk is si b li l- ap p el l, g ] al d ik l i h i ja ra [ un i ta inkompetenza jew ta ksur jew ta nuqqas ta formalit , huwa ming]ajr ba\i, g]andha tiddikjara dan u tidde`idi l-mertu tal-kaw\a kif sejjer jing]ad fis-subartikolu li [ej. (6) Jekk l-appell ikun biss fuq il-mertu tal-kaw\a, il-qorti superjuri g]andha tidde`idi l-kaw\a billi twettaq, tbiddel jew t]assar is-sentenza li minnha jkun sar appell. (7) Jekk l-appell isir biss mill-persuna misjuba ]atja, il-piena ma tistax ti\died. (8) Ir-Re[istratur tal-Qrati g]andu, \mien tnax-il [urnata taxxog]ol, jibg]at lill-qorti inferjuri, kopja tas-sentenza li tkun wettqet, biddlet jew ]assret is-sentenza appellata. (9) Meta l-qorti inferjuri tkun il-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), il-kopja tas-sentenza tista tintbag]at bil-posta. 429. (1) Meta, skond l-artikolu 380, g]andhom jinqatg]u lispejje\, il-qorti superjuri tidde`idi wkoll min g]andu jbati lispejje\ li jkunu saru fil-qorti inferjuri u fl-appell, u tiffissa ddrittijiet ta l-avukat tal-parti l-wa]da u l-o]ra fl-appell bil-mod li jing]ad fis-subartikolu (2) ta l-artikolu hawn fuq imsemmi fsomma minn tmienja u ]amsin `ente\mu (0.58) sa euro u erbg]in `ente\mu (1.40) g]al kull seduta. G]all-]las ta l-ispejje\ hawn fuq imsemmija jitmexxa fil-qorti inferjuri bl-istess mod kif jing]ad flartikolu 381. (2) Fil-ka\ijiet kollha l-qorti superjuri tista, jekk ikun jidhrilha li l-appell huwa fierag], tikkundanna l-appellant, barra milli g]allispejje\, fejn applikabbli, g]all-]las ta ammenda ta mhux i\jed minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94). (3) Jekk l-ammenda msemmija fis-subartikolu tit]allasx, tg]odd id-disposizzjoni ta l-artikolu 13(2). (2) ma
Dmir tarre[istratur li jibg]at lill-qorti inferjuri kopja tassentenza tal-qorti ta l-appell.

De`i\joni ta lispejje\ mill-qorti ta l-appell. Mi\jud: XI. 1900.70. Emendat: VIII. 1909.47; XXIV. 1995.362; III. 2002.100; A.L. 407 ta l2007. Appell fierag].

(4) Id-drittijiet li jmiss jit]allsu fl-appelli fil-kaw\i meta le\er`izzju ta l-azzjoni kriminali jmiss lill-offi\ jew lill-persuni msemmijin fl-artikolu 542, kif provdut fl-artikolu 373, ji[u intaxxati skond it-tariffi fl-Iskedi A u B li hawn ma dan il-Kodi`i, u fkull ka\ jin[abru mir-Re[istratur tal-Qrati.

Titolu III
FUQ L-AVUKAT {ENERALI

430. (1) L-Avukat {enerali huwa l-prosekutur quddiem ilQorti Kriminali. (2) L-Avukat {enerali jakku\a fl-isem tar-Repubblika ta Malta, u jippro`edi ex officio indipendentement mill-kwerela ta lo ff i\, b arr a m inn m eta, sko n d il- li[ i, ma jis tg] u x jitti e] d u pro`eduri ]lief bi kwerela tal-parti offi\a.

Dmirijiet ta lAvukat {enerali. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.26, 40.

202

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Bidu talfunzjonijiet ta lAvukat {enerali. Emendat: XII. 1913.22; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3; III. 2002.101. |jara lill-imputat.

431. (1) Kemm-il darba mhux provdut xorto]ra fdan ilKodi`i jew f xi li[i o]ra, il-funzjonijiet ta l-Avukat {enerali jibd ew m inn dak in -nh ar li jir`ievi l-atti tal-k om pilazzjon i mag]mula mill-Qorti tal-Ma[istrati.

(2) Mill-jum imsemmi fis-subartikolu (1) u sakemm l-att ta lakku\a ma ji[ix ippre\entat, ]add ma jista jara l-imputat, jekk ikun ta]t arrest, ]lief bil-permess ta l-Avukat {enerali. G]al dan il-permess tg]odd id-disposizzjoni ta l-artikolu 408(2). 432. (1) L-Avukat {enerali g]andu \-\mien ta xahar biex jippre\enta l-att ta akku\a, illi jibda jg]odd minn dak inhar li jir`ievi l-atti imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan. Dan i\-\mien g]andu, fuq talba ta l-Avukat {enerali, ji[i m[edded mill-qorti g]al ]mistax-il jum ie]or, u, eg]luq dan i\-\mien, mill-President ta Malta g]al ]mistax-il jum ie]or, u, meta l-fatt ikun tali illi biex tinstab ix-xorta sewwa tar-reat ikun me]tie[ bil-fors li jg]addi \mien aktar twil, g]al dan i\-\mien itwal: I\da, jekk dan i\-\mien itwal jaqbe\ erbg]in jum, l-imputat g]andu l-jedd li ji[i me]lus mill-arrest ta]t garanzija. (2) Meta l-atti tal-kompilazzjoni jkunu difettu\i billi ma jkunux t]arsu xi disposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra dwar dawn l-atti, l-Avukat {enerali jista jibg]at l-atti lura lillqorti li minn g]andha jkun ir`evihom, flimkien ma talba bilmiktub biex il-qorti ter[a tibda mill-[did il-kompilazzjoni jew biex l-atti ji[u ikkorre[uti, skond i`-`irkostanzi, billi jsemmi ddifett u d-disposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i jew ta dik il-li[i o]ra li jkunu jg]oddu g]all-ka\. (3) Il-qorti g]andha, fi \mien ta ]amest ijiem tax-xog]ol illi jibdew ig]oddu minn dak in-nhar li l-atti jintbag]tu lura lilha b]al ma jing]ad hawn fuq, (liema \mien fuq talba bil-miktub tal-qorti u g]al ra[uni tajba, il-President ta Malta jista j[edded g]al ]amest ijiem o]r a tax-x og] ol), tag ]laq il- kom pilazzjoni [dida jew tikkorre[i l-atti, u tibg]athom lill-Avukat {enerali; u fdan il-ka\, i\-\mien g]all-pre\entata ta l-att ta l-akku\a jibda miexi minn dak in-nhar li l-Avukat {enerali jir`ievi l-atti il-[odda jew l-atti kif ikunu [ew ikkorre[uti. 433.* (1) Jekk l-Avukat {enerali jidhirlu li ma jkunx hemm ra[unijiet bi\\ejjed biex iqieg]ed lill-imputat ta]t att ta akku\a, jista, fi\-\minijiet imsemmijin fl-a]]ar artikolu qabel dan, bmandat ma]ru[ ta]t il-firma tieg]u, jordna l-liberazzjoni ta limputat, u jippre\enta dikjarazzjoni fuq hekk fil-Qorti Kriminali.

|mien g]allpre\entata ta l-att ta l-akku\a. Emendat: IV. 1856.31; XI. 1900.71; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XIII. 1980.16; XXIX. 1990.20. Ti[did ta\-\mien. Setg]a ta l-Avukat {enerali li jibg]at lura l-atti talkompilazzjoni.

|mien g]alleg]luq talkompilazzjoni [dida jew g]allkorrezzjoni ta atti tal-kompilazzjoni.

Setg]a ta l-Avukat {enerali li jillibera imputat, Emendat: IV. 1856.32; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.5; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; XIII. 1980.17; VIII. 1990.3; VI. 2007.4.

*Ara d-disposizzjoni transitorja fl-artikolu 5 ta l-Att VI ta l-2007 rigward lemendi g]al dan l-artikolu.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

203

(2) L-Avukat {enerali jista wkoll i`edi att ta akku\a [a ippre\entat, billi jag]mel dikjarazzjoni fuq hekk fil-qorti. (3) Fl-a]]arnett, l-Avukat {enerali jista, fi \mien xahar minn dak in-nhar li jkunu [ew lilu mibg]uta l-atti tal-kompilazzjoni, jag]mel rikors quddiem il-Qorti Kriminali g]all-]ru[ ta mandat ta arrest ta persuna illiberata mill-Qorti tal-Ma[istrati. Iddisposizzjonijiet tas-subartikoli (3A) u (3B) g]andhom japplikaw g]al rikors mag]mul ta]t dan is-subartikolu. (3A) Ir-rikors g]andu ji[i appuntat g]as-smieg] u g]andu ji[i notifikat lill-persuna illiberata flimkien ma avvi\ tad-data tassmieg]. (3B) Meta l-Qorti Kriminali tkun tal-fehema illi hemm ra[unijiet bi\\ejjed biex il-persuna illiberata ti[i mqieg]da ta]t att ta akku\a hija g]andha minnufih to]ro[ mandat g]all-arrest ta dik il-persuna; u f dan il-ka\, i\-\mien g]all-pre\entata ta l-att ta akku\a jibda jg]odd minn dak in-nhar ta l-arrest. (3~) Jekk il-persuna illiberata tonqos milli tidher g]as-smieg] ming]ajr ra[uni tajba l-Qorti g]andha tordna l-arrest tag]ha sabiex tidher g]as-smieg] tar-rikors. (4) Fil-ka\ijiet kollha msemmijin fis-subartikoli ta qabel ta dan l-artikolu, l-Avukat {enerali g]andu jibg]at rapport lillPresident ta Malta u fih jag]ti r-ra[unijiet li fuqhom ikun mexa. (5) I\da, jekk, min]abba n-nuqqas ta `irkostanzi li j[ibu reat ta kompetenza tal-Qorti Kriminali, l-Avukat {enerali jidde`idi li ma jqeg]idtx l-imputat ta]t att ta akku\a, i\da jkun jidhirlu li millkompilazzjoni jista jo]ro[ reat ta kompetenza tal-Qorti talMa[istrati, hu ma jordnax il-liberazzjoni ta l-imputat, i\da jibg]at lura l-atti lil din il-qorti, u din il-qorti tidde`idi fuq l-akku\a ta dan ir-reat, indipendentement minn kull `irkostanza o]ra. (6) Qabel ma ssib ]ati jew tillibera l-imputat jew qabel ma tag]ti provvedimenti o]ra ta kompetenza tag]ha b]ala qorti ta [udikatura kriminali, il-qorti tista, fuq l-akku\a ta dan ir-reat, tisma provi o]ra sew kontra kemm favur l-imputat. 434. L-imputat, illi kontra tieg]u l-Avukat {enerali ma jkunx ordna l-arrest ta]t is-subartikolu (3) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, jew li jkun [ie illiberat min]abba li ma jkunx [ie ippre\entat l-att ta akku\a, jibqa dejjem su[[ett g]al pro`edura mill-[did, li tinbeda regolarment quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati, kull meta jinqalg]u provi [odda. Jissej]u "provi [odda" dawk li fi\-\mien tal-liberazzjoni ta l-imputat ma kinux je\istu, jew ma kienx jaf bihom min kellu le\er`izzju ta l-azzjoni kriminali. 435. (1) L-Avukat {enerali jista ji[bor u j[ib provi o]ra ma dawk li jkunu n[iebu fil-kompilazzjoni: I\da ma jista jda]]al fl-att ta l-akku\a ebda reat li lakku\a tieg]u ma tkunx tista to]ro[ mill-kompilazzjoni li tkun saret. (2) Kemm-il darba minn dawn il-provi [odda mi[bura minnu

li j`edi att ta akku\a, li jarresta persuna illiberata millQorti talMa[istrati.

Rapport lillPresident ta Malta. Setg]a ta l-Avukat {enerali meta hu ta fehma li r-reat hu ta kompetenza tal-Qorti talMa[istrati.

Setg]a tal-qorti li tisma provi o]ra.

Kompilazzjoni mill-[did fuq provi [odda. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3. Tifsir ta "provi [odda".

Setg]a ta l-Avukat {enerali wara l[abra ta provi o]ra. Emendat: IV. 1856.33; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3.

204

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

kif jing]ad hawn fuq, l-Avukat {enerali jsir jaf breat ie]or li ma jkunx hekk imda]]al fil-kompilazzjoni, hu g]andu jibg]at lura latti kollha lill-Qorti tal-Ma[istrati, u din il-qorti g]andha tissokta lkompilazzjoni u tippro`edi fuq dan ir-reat l-ie]or. Fdawn ilka\ijiet i\-\mien biex ting]alaq il-kompilazzjoni, biex jintbag]tu latti u biex ji[i ippre\entat l-att ta l-akku\a jer[a jibda mill-[did, u l-ewwel \mien jibda jg]odd minn dak in-nhar li l-atti jintbag]tu lura lill-Qorti tal-Ma[istrati. (3) Jekk ir-reat l-ie]or li, kif jing]ad hawn fuq, ma jkunx imda]]al fil-kompilazzjoni, ikun reat separat u iddivrenzjat g]al kollox mir-reat jew mir-reati mda]]lin fil-kompilazzjoni, g]andha tinbeda, fuq talba ta l-Avukat {enerali, kompilazzjoni [dida u separata rigward dan ir-reat l-ie]or. (4) Kull talba li jag]mel l-Avukat {enerali ta]t dan l-artikolu g]andha ssir bil-miktub.
Poteri ta investigazzjoni spe`jali. Mi\jud: III. 2002.102. Emendat: XXXI. 2007.18.

435A. (1) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 4 ta l-Att g]andhom japplikaw mutatis mutandis meta l-Avukat {enerali jkollu ra[uni g]aliex jissuspetta li persuna tkun ]atja ta reat rilevanti u d-disposizzjonijiet ta l-imsemmi artikolu 4 g]andhom jap p lik aw g ] al k u ll o r d ni ta in v est ig azzjo ni jew or d n i ta sekwestru li ssir applikazzjoni dwaru jew li jin]are[ bis-sa]]a ta dan is-subartikolu b]allikieku kien ordni ta investigazzjoni jew ordni ta sekwestru li ssir applikazzjoni dwaru jew li jin]are[ ta]t l-istess artikolu 4 ta l-Att u bmod partikolari, id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (12) u (13) ta l-imsemmi artikolu 4 g]andhom ukoll japplikaw g]al kull investigazzjoni g]al reat rilevanti bis-sa]]a ta dan is-subartikolu. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 5 ta l-Att g]andhom japplikaw mutatis mutandis meta persuna tkun akku\ata breat rilevanti u d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 6 ta l-Att g]andhom j ap p li k a w g ] al k u l l o r d n i l i j i n ] a r e [ b is - s a] ] a ta d a n is subartikolu b]allikieku kien ordni ma]ru[ ta]t l-imsemmi artikolu 5. (3) Fdan l-artikolu l-fra\ijiet "l-Att" u "reat rilevanti" g]andhom l-istess tifsir b]alma hu mog]ti lilhom rispettivament blartikolu 23A(1).

}ru[ ta ordni ta sorveljanza ta operazzjonijiet bankarji. Mi\jud: XXXI. 2007.19.

435AA. Meta l-Avukat {enerali jkollu tassew g]aliex jissuspetta li persuna tkun ]atja ta reat rilevanti (hawn i\jed il quddiem imsejja] "persuna suspettata"), huwa jista jag]mel rikors fil-Qorti Kriminali g]al ordni (hawn i\jed il quddiem imsejja] "ordni ta sorveljanza") li biha bank ji[i mitlub jissorvelja g]al perjodu spe`ifiku l-operazzjonijiet bankarji li jkunu qeg]din isiru permezz ta xi kont wie]ed jew aktar tal-persuna suspettata. Il-bank g]andu, fuq talba ta l-Avukat {enerali, jikkomunika lill-persuna jew lillawtorit li ti[i indikata mill-Avukat {enerali, l-informazzjoni li tirri\ulta minn dik is-sorveljanza.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

205

435AB. (1)Bmod konformi ma u skond kull trattat, konvenzjoni, patt jew ftehim li Malta tkun parti fih jew li jkun xorto]ra japplika g]al Malta, l-Avukat {enerali jista, bi ftehim mal-Ministru responsabbli g]all-{ustizzja, jag]ti l-kunsens tieg]u g]all-konsenja temporanja ta persuna li tkun qeg]da tin\amm fkustodja g]all-fini ta investigazzjoni li tkun ser issir jew li tkun q eg ] d a ss ir m in n xi aw to r i t [ ud i zzj ar ja , p r o se k u tr i` i j ew amministrattiva ta pajji\ barra minn Malta wara talba li ssir minn awtorit [udizzjarja, prosekutri`i jew amministrattiva fMalta. (2) Il-persuna konsenjata g]andha tin\amm fkustodja fil-post barra minn Malta lejn fejn hija tkun [iet konsenjata. (3) Kull \mien li jing]adda fkustodja barra minn Malta g]andu jitqies li jkun \mien mg]oddi fkustodja fMalta. 435B. (1) Meta l-Avukat {enerali jir`ievi talba li ssir minn awtorit [udizzjarja, prosekutri`i jew amministrattiva ta pajji\ b arr a min n Malt a jew m in n q or ti in tern azzjo n ali biex isir u investigazzjonijiet f Malta dwar xi persuna (hawnhekk i\jed il quddiem f dan l-artikolu u fl-artikolu 435BA imsemmija "issuspettat") li tkun suspettata minn dik l-awtorit jew qorti breat rilevanti, l-Avukat {enerali jista jag]mel rikors quddiem il-Qorti Kriminali g]al ordni ta investigazzjoni jew ordni ta sekwestru jew g]at-tnejn li huma u d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 24A ta lOrdinanza dwar Medi`ini Perikolu\i, hawnhekk i\jed il quddiem f dan it-tito lu m semm ija "l- Ord inan za", g] an dh om muta tis mutandis japplikaw g]al dak ir-rikors u g]as-suspettat u g]al kull ordni ta investigazzjoni jew ordni ta sekwestru mag]mulin millqorti b]ala ri\ultat ta dak ir-rikors. (2) Il-fra\i "ordni ta investigazzjoni" fis-subartikoli (2) u (5) ta l-istess artikolu 24A ta l-Ordinanza g]andhom jinqraw u jiftiehmu b]ala li jinkludu ordni ta investigazzjoni mag]mula ta]t id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu. (3) Il-fra\i "ordni ta sekwestru" fl-artikolu 24A(6A) ta lOrdinanza g]andha tinqara u tiftiehem b]ala li tinkludi ordni ta sekwestru ta]t id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu. 435BA. Meta t-talba msemmija fl-artikolu ta qabel issir bil-g]an li jkun hemm sorveljanza ta operazzjonijiet bankarji li jkunu qeg]din isiru permezz ta xi kont wie]ed jew aktar kontijiet ta persuna suspettata, l-Avukat {enerali jista jag]mel rikors fil-Qorti Kriminali g]all-]ru[ ta ordni ta sorveljanza u g]andhom mutatis mutandis japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 435AA. 435BB. (1)Bmod konformi ma, u skond kull trattat, konvenzjoni, patt jew ftehim li Malta tkun parti fih jew li jkun xorto]ra japplika g]al Malta, l-Avukat {enerali jista, bi ftehim mal-Ministru responsabbli g]all-{ustizzja, jag]ti l-kunsens tieg]u g]all-konsenja temporanja ta persuna li tkun qeg]da tin\amm f kustodja fi Stat barrani g]all-fini ta investigazzjonijiet li jkollhom isiru jew li jkunu qeg]din isiru f Malta wara talba ta awtorit [udizzjarja, prosekutri`i jew amministrattiva ta dak lIstat.

Konsenja temporanja ta persuna li tkun qeg]da tin\amm fkustodja lejn pajji\ barrani. Mi\jud: XXXI. 2007.19.

Poteri ta investigazzjoni li g]andhom xjaqsmu ma reati li jsiru pro`edimenti dwarhom fi qrati barra minn Malta. Mi\jud: III. 2002.102. Emendat: XXXI. 2007.20. Kap. 101.

}ru[ ta ordni ta sorveljanza ta operazzjonijiet bankarji. Mi\jud: XXXI. 2007.21.

Konsenja temporanja ta persuna li tkun qeg]da tin\amm fkustodja fMalta. Mi\jud: XXXI. 2007.21.

206
Kap. 101.

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 30~ ta l-Ordinanza dwar i l- Me d i `i n i P e r i k o l u \ i, g ] an d h o m i k u n u m u t a t is m u ta n d i s japplikaw g]al persuna li tkun temporanjament konsenjata lejn Malta ta]t is-subartikolu (1). 435~. (1) Meta l-Avukat {enerali jir`ievi talba li ssir minn xi awtorit [udizzjarja, prosekutri`i jew amministrattiva ta pajji\ bar ra minn Malta jew minn q orti internazzjonali g]all-qbid temporanju ta kull jew parti mill-flus jew proprjet , mobbli jew immobbli, ta persuna (hawnhekk i\jed il quddiem fdan l-artikolu msemmija bhala "l-imputat") li ti[i akku\ata jew imputata fi pro`edimenti quddiem il-qrati ta dak il-pajji\ jew quddiem qorti internazzjonali dwar xi reat rilevanti, l-Avukat {enerali jista jag]mel rikors quddiem il-Qorti Kriminali g]al ordni (hawnhekk i\jed il quddiem fdan it-titolu msemmija "ordni ta mblukkar") li jkollha l-istess effett b]alma g]andha ordni b]al dik imsemmija flar tikolu 22A(1) ta l-Ordinanza, u d-disp osizzjonijiet ta limsemmi artikolu 22A g]andhom, bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (2) ta dan l-artikolu, japplikaw mutatis mutandis g]al dik l-ordni. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 24~(2) sa (5) ta lOrdinanza g]andhom japplikaw g]al ordni li jsir ta]t dan l-artikolu b]allikieku kien ordni mag]mul ta]t l-imsemmi artikolu 24~. (3) L-artikolu 22B ta l-Ordinanza g]andu wkoll japplika g]al kull persuna li ta[ixxi bi ksur ta ordni ta mblukkar ta]t dan lartikolu.

Imblukkar ta proprjet ta persuna imputata breati li jsiru pro`edimenti dwarhom minn qrati barra minn Malta. Mi\jud: III. 2002.102. Emendat: XXXI. 2007.22.

Infurzar ta ordnijiet ta konfiska li jsiru minn qrati barra minn Malta wara sejbien ta ]tija g]al reati li jsiru pro`edimenti dwarhom fdawk il-qrati. Mi\jud: III. 2002.102. Emendat: III. 2004.76.

435D. (1) Ordni ta konfiska li ssir minn qorti barra minn Malta li tkun tipprovdi jew ikollha l-iskop li tkun qed tipprovdi g]allkonfiska jew it-te]id ta xi proprjet ta xi persuna misjuba ]atja ta reat rilevanti, jew li tkun fil-pussess jew fil-kontroll tag]ha, g]andha tkun esegwibbli f Malta skond id-disposizzjonijiet ta lartikolu 24D(2) sa (11) ta l-Ordinanza. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu "ordni ta konfiska" tinkludi sentenza, de`i\joni, dikjarazzjoni, jew ordni o]ra mag]mula minn qorti ta [urisdizzjoni sew kriminali sew `ivili li tkun tipprovdi jew li jkollha l-iskop li tipprovdi g]all-konfiska jew it-te]id ta proprjet kif hemm deskritt fis-subartikolu (1). (3) G]all-finijiet ta dan l-artikolu u ta l-artikoli 435B u 435~: "l-Att" u "l-Ordinanzi" g]andhom l-istess tifsir b]alma hu mog]ti lilhom rispettivament bl-artikolu 23A(1); "reat rilevanti" tf isser reat li jkun jikkonsisti f xi att jew ommissjoni illi, li kieku jsiru f dawn il-G\ejjer, jew f`irkostanzi ko rrisp ond en ti, jik kostitwix xu r eat, ]lief g] al delitt ta]t lOrdinanzi jew ta]t l-Att, li g]alih tista ting]ata l-piena ta pri[unerija jew ta detenzjoni g]al \mien iktar minn sena.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

207

435E. (1) Minkejja kull ]a[a o]ra li tinsab fkull li[i o]ra lAv u k a t {e n er al i j k o l l u s - s et g ] a li j a w t o r iz z a l i l l - P u l i zi j a E\ekuttiva u, fejn ikun xieraq, lill-awtoritajiet tad-Dwana sabiex i]allu li ssir konsenja kontrollata bil-g]an li ji[u identifikati lpersuni involuti fl-g]emil ta xi reat kriminali ta]t il-li[ijiet ta Malta jew ta]t il-li[ijiet ta pajji\ ie]or. G]all-g]anijiet ta dan is-subartikolu ''konsenja kontrollata'' g]andu jkollha l-istess tifsira mutatis mutandis li ng]atat lilha bl-artikolu 30B(2) ta l-Ordinanza dwar il-Medi`ini Perikolu\i bdan illi l-konsenja ille`ita jew suspettata li g]aliha hemm riferenza fdak is-subartikolu tista g]all-g]anijiet ta dan issubartikolu tkun tikkonsisti minn ]a[a ta kull xorta tkun li tkun u li l-konsenja tista ti[i inter`ettata u m]ollija tkompli ssir bilkontenut ori[inali tag]ha bla mittiefes jew imne]]i jew mibdul g]al kollox jew in parti. (2) Bl-istess g]an li ji[u identifikati l-persuni involuti flg]emil ta reat kriminali ta]t il-li[ijiet ta Malta jew ta]t il-li[ijiet ta pajji\ ie]or, l-Avu kat {en er ali jko llu wko ll is-setg ]a li jawtorizza lill-Pulizija E\ekuttiva jew lil xi persuna ta]t issorveljanza jew direzzjoni tal-Pulizija E\ekuttiva biex takkwista jew tipprokura konsenja ille`ita jew sospettata ta kull ]a[a tkun li tkun ming]and kull persuna jew post ikun li jkun. (3) Skond dak li jipprovdi xi arran[ament, inklu\ kull trattat, konvenzjoni, ftehim jew qbil, li tieg]u Malta tkun parti jew li jkun x o r t o ] r a ap p l i k ab b l i g ] a l Ma lt a, l - Av u k at { en er a li j i st a jawtorizza lill-awtoritajiet kompetenti ta pajji\ ie]or sabiex f Malta, flimkien ma jew ta]t is-sorveljanza jew direzzjoni talPu lizija E \ek utt iva, jag ]m lu in ves tigazzjo ni jiet d war r eati kriminali bil-mezz ta uffi`jali li ja[ixxu bidentit mo]bija jew falza, bdan li l-Avukat {enerali jkun sodisfatt mill-identit vera u mill-kariga uffi`jali ta l-uffi`jali li jkunu u jkun informat g]al kollox dwar in-natura ta kull dokumenti li jidhru li jiggarantixxu, ji``ertifikaw jew jawtentikaw l-identit falza li jkunu ]adu dawk luffi`jali. Minkejja d-disposizzjonijiet ta kull li[i o]ra l-g]emil jew u\u ta dokumenti b]al dawk mill-awtoritajiet kompetenti jew minn dawk l-uffi`jali g]all-g]an ta jew matul dawk l-investigazzjonijiet awtorizzati kif ing]ad g]andu jitqies li jkun skond il-li[i u ma g]andux i[ib mieg ]u x i respo nsabilit `ivili, kriminali jew xorto]ra, ta dawk l-awtoritajiet jew uffi`jali. (4) Kull uffi`jal minn pajji\ ie]or li jkun jie]u sehem fxi wa]da mill-operazzjonijiet li g]alihom hemm riferenza fissubartikoli (1) sa (3), it-tnejn inklu\i, g]andu, g]all-g]an ta kull responsabilit kriminali ta]t dan il-Kodi`i jew ta]t kull li[i o]ra ta dak l-uffi`jal jew ta ]addie]or g]al g]emil kontra dak l-uffi`jal, jitqies li jkun uffi`jal pubbliku. (5) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (4) g]andhom japplikaw mutatis mutandis g]al kull uffi`jal minn xi pajji\ ie]or li jkun qieg]ed jie]u sehem f xi operazzjoni f Malta tax-xorta msemmija fis-subartikolu (3) ukoll jekk ebda wie]ed mill-uffi`jali li jkunu qeg]din jie]du sehem fl-operazzjoni ma jkun qieg]ed jopera ta]t identit mo]bija jew falza.

Konsenji kontrollati u investigazzjonijiet flimkien ma awtoritajiet kompetenti ta pajji\i o]ra. Mi\jud: IX. 2003.128. Emendat: III. 2004.77; XXXI. 2007.23. Kap. 101.

208

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Kap. 460.

(6) G]all-g]anijiet ta dan l-artikolu ''awtoritajiet kompetenti ta pajji\ ie]or'' u ''uffi`jal minn pajji\ ie]or'' g]andha tiftiehem li tinkludi uffi`jali ta korpi mwaqqfa bmod konformi mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea kif imfisser fl-artikolu 2 ta l-Att dwar lUnjoni Ewropea. (7) Meta l-Avukat {enerali jkun awtorizza t-twaqqif ta grupp investigattiv kon[unt skond mhemm provdut fis-subartikolu (3), luffi`jali barranin li jkunu qeg]din jipparte`ipaw f dik linvestigazzjoni jkollhom jedd li jkunu pre\enti meta jkunu qeg]din j it t i e] d u x i m i\ u r i i n v e s ti g a t ti v i u , j ek k d aw n i k un u h ek k awtorizzati jag]mlu mill-uffi`jal kompetenti tal-Pulizija E\ekuttiva, li jadottaw mi\uri e\ekuttivi.

Titolu IV
Emendat: XXVII. 1975.40. Kif hija ikkostitwita l-Qorti Kriminali. Emendat: IX. 1857.1; V. 1868.24; Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 3; XI. 1900.72, 73; I. 1903.27; II. 1914.3; XVI. 1929.3; XVI. 1932.2; XV. 1937.6; XXV. 1967.6; XXVII. 1975.40; XIII. 1987.4. Setg]a tal-[uri u tal-qorti.

FUQ IL-QORTI KRIMINALI

436. (1) Il-Qorti Kriminali tkun ikkostitwita minn wie]ed mill-im]allfin li joqg]od flimkien ma [uri sabiex ti[[udika kull reat li dwaru tista titmexxa azzjoni kriminali skond il-li[i fMalta salvi d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 370.

(2) Imiss lill-[uri li jidde`idi fuq dak kollu li g]andu xjaqsam d w ar j ek k l- a k k u \at h u x ] at i je w le, u f u q i l- k w is t jo n i ji et kollaterali msemmijin ta]t it-Titolu VII tat-Taqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Ko di`i; u jmiss lill-qorti li tid de`idi fuq lapplikazzjoni tal-li[i g]all-fatt kif ji[i iddikjarat mill-[uri, kemm ukoll fuq kull punt ie]or ta li[i jew tal-fatt dwar il-pro`ediment. (3) Imiss ukoll lill-qorti (a ) li \\omm il-bon-ordni tas-seduta; (b ) li trie[i s-smig] tal-kaw\a; (`) li tag]mel, fdak kollu li mhux projbit jew mhux ordnat mil-li[i ta]t piena ta nullit , kull ma jidhrilha, fid-diskrezzjoni tag]ha, li hu me]tie[ g]at-tikxif talverit. (4) Il-qorti hija kompetenti wkoll biex tisma u tidde`idi kaw\i fuq reati li, g]alkemm ta kompetenza inferjuri, jin[iebu quddiemha sew g]ax ikunu konnessi mar-reat aktar gravi mi[jub flatt ta l-akku\a kemm g]ax ikunu mag]mulin mill-istess persuna akku\ata ta dak ir-reat aktar gravi. (5) Il-qorti hija wkoll in [enerali kompetenti biex tisma u

Setg]at o]ra talqorti.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

209

tidde`idi kaw\i fuq reati ta kompetenza inferjuri, u biex tapplika lprovvedimenti msemmijin fl-artikoli 377, 378, 383, 384 u 385 meta, wara s-smig] tal-kaw\a, l-akku\at jinsab ]ati ta reat i\g]ar, sew jekk ikun mi[jub kemm jekk ikun kompri\ jew involut fl-att ta l-akku\a, inkella meta dawn il-provvedimenti jsiru me]tie[a. (6) Minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikoli li [ejjin ta dan lartikolu, l-akku\at jista, mhux iktar tard minn g]axart ijiem wara d-data tan-notifika ta l-avvi\ imsemmi fl-artikolu 438(6) jew ta lordni msemmi fl-artikolu 620(4), jippre\enta nota fir-re[istru talqorti li biha jag]\el li [uri ma ji[ix mag]\ul g]all-kaw\a jew g]adde`i\joni dwar kull kwistjoni kollaterali ta]t it-Titolu VII tatTaqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i, u kopja uffi`jali ta dik in-nota g]andha ti[i notifikata lill-Avukat {enerali: I\da dan is-subartikolu ma japplikax g]all-kaw\a dwar irreat meta t-talba fl-att ta l-akku\a tkun g]al piena ta pri[unerija g]all-g]omor. (7) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (6) mg]andhomx japplikaw g]all-akku\at li jkun sab o[[ezzjoni kif imsemmi flartikolu 370(3)(d ). (8) Meta akku\i kontra \ew[ persuni jew aktar ikunu n[iebu fatt ta akku\a wie]ed u mhux l-akku\ati kollha jkunu ippre\entaw in-nota msemmija fis-subartikolu (6), il-kaw\a ta l-akku\at li jkun g]a\el li [uri ma ji[ix mag]\ul g]all-kaw\a tieg]u g]andha tinstema wara li l-kaw\a ta l-akku\at li ma jkunx ippre\enta nnota msemmija tkun g]addiet b[udikat. (9) Meta ssir l-g]a\la kif provdut fis-subartikolu (6) l-qorti g]andha tkun kostitwita minn wie]ed mill-im]allfin li joqg]od ming]ajr [uri, u d-disposizzjonijiet ta dan it-Titolu u tas-Subtitolu I tat-Titolu II u tat-Titolu V tat-Taqsima I tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i g]andhom japplikaw mutatis mutandis. 437. (1) Wara l-pre\entata ta l-att ta l-akku\a, ]add ma jista j\ur l-imputat ]lief bil-permess tal-qorti, jew bil-kunsens ta lAvukat {enerali. (2) Il-qorti, qabel ma tag]ti l-permess mitlub lilha, g]andha tisma lill-Avukat {enerali, fl-assenza ta l-imputat u bil-mag]luq. Il-qorti ma tag]tix il-permess ]lief meta hija sodisfatta li din i\\jara ma tistax tkun ta ]sara g]all-finijiet tal-[ustizzja. 438. (1) Kopja uffi`jali ta l-att ta l-akku\a u tan-nota msemmija fl-artikolu 590(2) g]andhom ji[u notifikati lill-akku\at. (2) L-akku\at g]andu, permezz ta nota ppre\entata fir-re[istru tal-qorti mhux iktar tard minn ]mistax-il jum tax-xog]ol mid-data ta dik in-notifika jag]ti avvi\ dwar l-e``ezzjonijiet imsemmija flartikolu 449 u kull e``ezzjoni dwar lammissibbilit tal-provi li jkollu l-]sieb li jag]ti, u (ii) jindika x-xhieda u jipprodu`i d-dokumenti u (i)
|jara lili-imputat. Emendat: V. 1868.25; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; IX. 1982.2.

Notifika ta l-att ta l-akku\a lillakku\at. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 1976.2. Sostitwit: LIII. 1981.2. Emendat: IX. 1982.2; XIII. 1987.5; III. 2002.103.

210

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI o[[etti o]ra li jkollu l-]sieb li ju\a fil-kaw\a,

u kopja uffi`jali ta dik in-nota g]andha ti[i notifikata lill-Avukat {enerali. (3) L-Avukat {enerali g]andu, permezz ta nota ippre\entata fir-re[istru tal-qorti mhux iktar tard minn ]amest ijiem mid-data tan-notifika lilu tan-nota ta l-akku\at, jag]ti avvi\ ta kull e``ezzjoni dwar l-ammissibbilit ta provi li jkollu l-]sieb li jag]ti. (4) Malli jg]addi \-\mien imsemmi fis-subartikolu ta qabel d a n , i l - q o r t i g ] an d h a ti s ta b b il i x x i l- ju m g ] a s- sm ig] t a le``ezzjonijiet kollha u g]andha f dak il-jum tordna lir-re[istratur biex jaqra l-att ta l-akku\a, u wara tg]addi biex tidde`idi fuq dawk l-e``ezzjonijiet qabel ma l-akku\at iwie[eb jekk hux ]ati jew le: I\da l-qorti tista ex officio jew fuq rikors ta l-Avukat {enerali jew ta l-akku\at titlob li dak li jrid ji[i ippruvat bixxhieda, dokumenti jew o[[etti ji[i iddikjarat. (5) Jekk l-ebda e``ezzjonijiet ma jkunu [ew mog]tija kif provdut fis-subartikoli (2) u (3), jew wara li ji[u de`i\i dawn le``ezzjonijiet, il-qorti g]andha tistabbilixxi jum g]as-smig] talkaw\a. (6) L-akku\at g]andu ji[i notifikat bavvi\ ta din id-data u jing]ata lilu mill-inqas g]oxrin jum \mien biex jipprepara d-difi\a. Il-qorti tista, jekk ti[i murija ra[uni xierqa, u wara li tisma lillAvukat {enerali, testendi dan i\-\mien g]al kull \mien ie]or li jidhrilha xieraq. (7) Jekk, fil-jum stabbilit g]as-smig] tal-kaw\a skond issubartikolu (5), jew f kull jum ie]or wara stabbilit g]all-istess g]an, il-kaw\a ti[i m]ollija g]al [urnata o]ra min]abba l-fatt li lakku\at, ming]ajr ra[uni tajba, u g]alkemm av\at skond il-li[i biljum stabbilit, jonqos milli jidher, jew min]abba l-fatt li g]alkemm jidher, il-kaw\a ma tkunx tista ssir g]al xi ra[uni imputabbli lillakku\at u li l-Qorti tidde`iedi li ma tkunx ra[uni tajba, l-ispejje\ kollha li jkunu saru je]ilhom l-akku\at u l-qorti tista, fuq talba ta l-Avukat {enerali, i[[ieg]el lill-akku\at li j]allashom. (8)
Ordni tas-smig] tal-kaw\i.

L-akku\at jista jirrinunzja g]all-jedd ta dan i\-\mien.

439. Il-kaw\i jinstemg]u kull wa]da meta jmissha, skond iddata li fiha ji[u ippre\entati l-atti ta l-akku\a: I\da l-qorti tista, meta tara li hemm ra[uni tajba g]al dan, t]alli g]al darbo]ra, s-smig] tal-kaw\a li lilha jkun imiss, u tg]addi g]as-smig] ta kaw\a o]ra.

Min jista jara l-atti tal-kompilazzjoni, e``. Emendat: IX. 1857.2; III. 1880.6; XI. 1900.74; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; LIII. 1981.3.

440. (1) L-atti tal-kompilazzjoni, dokumenti u o[[etti ippre\entati fir-re[istru tal-qorti mill-Avukat {enerali jew millakku\at jistg]u jarawhom l-Avukat {enerali u l-akku\at jew lavukat jew il-prokuratur legali tieg]u.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

211

(2) Ir-re[istratur g]andu jqis li jag]mel kull ma jkun me]tie[ biex id-dokumenti, l-o[[etti u l-atti kollha jin\ammu fl-istat li jkunu fil-]in li ji[u ippre\entati. (3) Ebda xhud, dokument jew o[[ett li ma jkunx ing]ata finnoti jew li ma jkunux [ew ippre\entati kif provdut fl-artikolu 438, ma jista jin[ieb fil-kaw\a ming]ajr permess spe`jali tal-qorti. (4) Dan il-permess jing]ata biss meta jinstab li l-prova hija rilevanti, u l-Avukat {enerali jew l-akku\at ma jkunx bata ]sara billi l-prova ma tkunx [iet mog]tija fin-nota fuq imsemmija jew billi l-pre\entata ma tkunx saret fi\-\mien spe`ifikat fl-artikolu 438. (5) I\da, jekk matul il-kaw\a jintsab li hu me]tie[ jew utili li jinstema xi xhud, jew li wie]ed ikollu ta]t g]ajnejh dokument jew o[[ett li ma jkunx ing]ata fin-nota minn ebda wa]da mill-partijiet, il-qorti tista ex officio tordna li jissejja] ix-xhud u li tittie]ed ixxiehda tieg]u, jew li jin[ieb id-dokument jew l-o[[ett mhux imsemmi fin-nota. 441. (1) Ix-xhieda g]andhom ji[u msej]in bta]rika, li g]andha tkun innotifikata lil kull xhud mhux aktar tard mill-jum ta qabel il-kaw\a: I\da fil-ka\ imsemmi fis-subartikolu (5) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, ix-xhud jista jkun im]arrek biex jidher minnufih jew f]in fiss matul dak in-nhar stess. (2) It-ta]rika ti[i innotifikata billi ting]ata kopja tag]ha lixxhud, jew meta x-xhud ma jkunx fa`li li jinstab, billi tit]alla dik ilkopja fid-dar fejn soltu jkun joqg]od. (3) Jekk ix-xhud ikun joqg]od fil-G\ira ta G]awdex jew ta Kemmuna, ir-Re[istratur tal-Qrati jista jibg]at, ukoll bil-posta, ilkopja tat-ta]rika lill-uffi`jal inkarigat mill-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), biex tkun innotifikata lix-xhud; u l-uffi`jal li jag]mel in-notifika, g]andu jag]ti r-riferta ta din in-notifika, imwettqa bil[urament, fidejn ir-re[istratur tal-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), u dan g]andu jibg]atha, ukoll bil-posta, lir-Re[istratur tal-Qrati. (4) Kull min, meta hekk im]arrek biex jixhed, jew biex jag]ti l-fehma tieg]u b]ala perit, ma jidhirx il-qorti fil-]in imsemmi fitta]rika, jew, g]alkemm ikun deher, jitbieg]ed qabel ma l-qorti tibag]tu, ji[i ikkundannat mill-qorti g]all-ammenda u jista jkun im[ieg]el jidher biex jixhed bmandat ta akkumpanjament jew ta arrest. (5) Jekk, min]abba li xhud ma jidhirx, il-kaw\a ti[i m]ollija g]al [urnata o]ra, l-ispejje\ kollha li jkunu saru je]ilhom ix-xhud, u l-qorti tista, fuq talba ta l-Avukat {enerali jew ta l-akku\at, i[[ieg]el lil dan ix-xhud li j]allashom: I\da l-qorti tista, fkull \mien, meta tin[ieb quddiemha ra[uni tajba, ta]fer l-ammenda u l-ispejje\ ukoll. (6) Il-qorti tista, jekk jidhrilha li x-xiehda tax-xhud li jkun telaq qabel ma jkun [ie mibg]ut, hija me]tie[a g]all-finijiet tal[ustizzja, t]oll il-[uri u t]alli l-kaw\a g]al [urnata o]ra.

Irfig] taddokumenti, e``., mir-re[istratur. Xhieda, e``., li ma jistg]ux jin[iebu ]lief bil-permess tal-qorti. Meta jing]ata lpermess.

Setg]a tal-qorti.

Ta]rik tax-x]ieda. Emendat: IX. 1859.24; V. 1868.26; XI. 1900.75; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3; XXIV. 1995.362; III. 2002.104. Notifika tatta]rika.

Nuqqas, e``., ta dehra ta xhieda.

Setg]a tal-qorti li t]oll il-[uri.

212

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

}las lix-xhieda ta l-akku\at li jidher bl-Avukat g]al G]ajnuna Legali. Emendat: XXI. 1971.27.

442. Meta d-difi\a ta l-akku\at issir mill-Avukat g]al G]ajnuna Legali, id-drittijiet li jmissu lix-xhieda li fil-fatt jin[iebu favur lakku\at jit]allsu mill-Gvern bl-istess rata li hemm g]ax-xhieda ta l-akku\a, i\da dan kemm-il darba l-Avukat g]al G]ajnuna Legali ikun wettaq bil-[urament li, fil-fehma tieg]u, ix-xiehda ta dawk ix-xhieda kienet me]tie[a g]ad-difi\a u kemm-il darba wkoll lakku\at ma jkollux mnejn i]allas dawk id-drittijiet min]abba lfaqar tieg]u. 443. (1) Fil-[urnata u fil-]in stabbiliti g]as-smig] tal-kaw\a, jew g]al xi kwistjoni li jkollha xtaqsam mal-kaw\a, l-akku\at jitqieg]ed, ming]ajr irbit, fil-post iddestinat g]aldaqshekk.

Smig] tal-kaw\a. Il-post ta lakku\at fil-qorti. Emendat: IV. 1856.34; IV. 1894.1, 2; XXX. 1934.8; XV. 1937.7. ~itazzjoni ta lakku\at meta mhux ta]t arrest.

(2) Jekk l-akku\at ma jkunx ta]t arrest, hu g]andu ji[i msejja] biex jidher b`itazzjoni, u, jekk jonqos li jidher, ji[i ordnat l-arrest tieg]u; jekk ikun ta]t arrest, huwa jin[ieb fil-post fuq imsemmi bilmod li jkun me]tie[ sabiex ma jkunx jista ja]rab. (3) Jekk l-akku\at jittanta jag]mel vjolenza, jittie]du l-passi me]tie[a biex dan ma jsirx. g]andhom

Im[ieba ]a\ina ta l-akku\at. Post fejn jin\ammu x-xhieda matul ilkaw\a. Emendat: V. 1868.27; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 2002.105. Setg]at tal-qorti.

444. Matul il-kaw\a x-xhieda g]andhom jin\ammu flok g]alih mnejn ma jistax jinstema dak li jkun jing]ad fil-qorti. Mhux permess li x-xhieda jer[g]u lura fdak il-lok wara li jixhdu; imma meta aktarx ikun me]tie[ li huma jkollhom ji[u mismug]a mill[did fuq xi `irkostanza partikulari, g]andhom jin\ammu g]alihom mifrudin mix-xhieda l-o]ra li jkunu g]adhom ma xehdux: I\da, il-qorti tista, bil-kunsens ta l-Avukat {enerali u ta l-akku\at, t]alli li xhud joqg]od fl-awla waqt is-smig] tal-kaw\a: I\da wkoll, il-qorti tista, g]ad li jkun hemm l-oppo\izzjoni tal-parti l-wa]da jew l-o]ra, tag]ti dan il-permess lil xhieda li jixhdu fuq ]wejje[ tal-professjoni tag]hom jew b]ala periti, meta listess qorti jkun jidhrilha li hu me]tie[ g]all-finijiet tal-[ustizzja li dawk ix-xhieda jisimg]u x-xiehda ta xhieda o]ra.

Jekk l-akku\at jidher bla difensur. E``ezzjoni kontra m]allef. L-e``ezzjoni g]andha ting]ata u tinqata qabel ilqari ta l-att ta lakku\a. Emendat: IV. 1856.35; IX. 1857.3; Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 4; XVI. 1929.4; XVI. 1932.3; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.7; LVIII. 1974.68; LIII. 1981.4; IX. 1982.2; III. 2002.106.

445. Jekk l-akku\at jidher bla difensur, il-qorti g]andha tg]arrfu li huwa g]andu l-jedd li jkun assistit minn avukat. 446. (1) Kull e``ezzjoni kontra l-im]allef g]andha ting]ata, u mill-qorti tinqata, qabel il-qari ta l-att ta l-akku\a meta l-akku\at jitqieg]ed fl-isbarra, fil-jum stabbilit g]as-smig] ta le``ezzjonijiet preliminari, jew, jekk l-ebda e``ezzjoni ma tkun ing]atat, fil-jum stabbilit g]as-smig] tal-kaw\a.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

213

(2) L-im]allef ma jistax ji[i riku\at mill-Avukat {enerali jew mill-akku\at, lanqas jista jastjeni ru]u, febda kaw\a, ]lief g]al xi wa]da mir-ra[unijiet imsemmijin fl-artikolu 734 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili jew min]abba li r-reat ikun sar bi ]sara tieg]u, ta \ew[ jew mart l-im]allef, jew ta xi ]add li ji[i minnu mid-demm jew im]allat mieg]u bi \wie[ fil-gradi msemmijin fil-paragrafi (a ) u (b ) ta dak l-artikolu. (3) L-im]allef li, qabel il-qari ta l-att ta l-akku\a, ikun jaf li hemm xi wa]da mir-ra[unijiet li g]aliha jista ji[i riku\at, jew li g]aliha jista jastjeni ru]u, g]andu jiddikjara l-astensjoni tieg]u u jag]ti r-ra[uni tag]ha. (4) Din id-dikjarazzjoni tista ssir bil-miktub qabel il-[urnata tas-smig] tal-kaw\a, u, f dan il-ka\, g]andhom ji[u innotifikati biha l-Avukat {enerali u l-akku\at, u jitqies li l-astensjoni [iet minnhom a``ettata, jekk, \mien jumejn minn dak in-nhar li ji[u innotifikati, ebda wie]ed minnhom ma jiddikjara, bil-mezz ta nota, li hu bi ]siebu jopponiha. (5) Din id-dikjarazzjoni tista ssir ukoll bil-fomm dak in-nhar tas-smig] tal-kaw\a; f dan il-ka\ kull oppo\izzjoni g]andha ssir minnufih wara d-dikjarazzjoni hawn fuq imsemmija. (6) Meta ting]ata l-e``ezzjoni tar-riku\a jew issir loppo\izzjoni g]all-astensjoni, il-qorti tidde`idi fuq il-kwistjoni qabel il-qari ta l-att ta l-akku\a. (7) Wara li jinqara l-att ta l-akku\a, l-im]allef ma jistax ji[i riku\at, u lanqas ma jista jastjeni ru]u, ]lief meta r-ra[uni ta le``ezzjoni ta riku\a jew astensjoni ssir mag]rufa wara li jinqara limsemmi att ta l-akku\a. (8) L-im]allef, g]alkemm ikunu jinsabu fih ra[unijiet li g]alihom jista ji[i riku\at, jew g]alkemm ikun astjena ru]u, huwa bdan kollu kompetenti, b]all-im]allef li jkun [ie surrogat floku, biex jo]ro[ u jiffirma `itazzjonijiet jew mandati, u biex jag]ti digriet jew provvedimenti li jkunu me]tie[a, sew qabel il-qari ta latt ta l-akku\a kemm wara li ting]ata s-sentenza. 447. (1) Meta l-im]allef ji[i riku\at jew jastjeni ru]u milli joqg]od fil-kaw\a, ji[i ma]tur im]allef ie]or floku mill-President ta Malta. (2) Jekk ebda wie]ed mill-im]allfin g]al xi wa]da mirra[unijiet imsemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan, ma jkun jista joqg]od fil-kaw\a, il-President ta Malta jista jissurroga a[enti m]allfin. (3) A[ent im]allef g]andu, meta ji[i ssurrogat, jie]u l[uramenti preskritti fl-artikolu 10 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili. (4) L-imhallef surrogat jista ji[i wkoll riku\at g]ar-ra[unijiet imsemmija.

Ra[uni li g]aliha m]allef jista ji[i riku\at jew jista jastieni ru]u. Kap. 12.

Dikjarazzjoni ta astensjoni.

Id-dikjarazzjoni tista ssir bilmiktub qabel il[urnata tas-smig] tal-kaw\a,

jew bil-fomm dak in-nhar tas-smig] tal-kaw\a. Il-kwistjoni g]andha tinqata qabel il-qari ta latt ta l-akku\a. L-astensjoni jew irriku\a ma jistg]ux isiru wara l-qari ta l-att ta l-akku\a. Setg]a ta lim]allef g]ad li jkun hemm irriku\a jew lastensjoni.

Surroga bim]allef ie]or. Emendat: IV. 1856.36; XIII. 1964.26; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40.

{urament ta kariga millim]allef surrogat. Kap. 12. Ir-ra[unijiet tarriku\a jg]oddu g]all-im]allef surrogat.

214

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Qari ta l-att ta lakku\a lillakku\at. Sostitwit: LIII. 1981.5. E``ezzjonijiet li g]andhom jing]ataw u jinqatg]u wara lqari ta l-att ta lakku\a. Emendat: IV. 1856.37; IX. 1857.4; V. 1868.28; VI. 1871.32, 33; XI. 1900.76; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.8; XXVII. 1975.40. III. 1976.3; XIV. 1976.2; LIII. 1981.6; III. 2002.107.

448. Meta l-ebda e``ezzjonijiet ma jkunu ng]ataw kif provdut fl-artikolu 438, il-qorti g]andha tordna lir-re[istratur biex jaqra latt ta l-akku\a. 449. (1) L-e``ezzjonijiet li [ejjin, ji[ifieri: (a ) e``ezzjoni ta inkompetenza tal-qorti; (b ) e``ezzjoni ta nullit jew ta \ball fl-att ta l-akku\a; (`) e``ezzjoni ta l-estinzjoni ta l-azzjoni; (d ) e``ezzjoni ta [udikat li bih l-akku\at kien [a [ie misjub ]ati jew illiberat; (e) e``ezzjoni tal-[enn ta l-akku\at fi\-\mien tal-kaw\a; (f) e``ezzjoni tal-[enn fi\-\mien tar-reat jew kull e``ezzjoni ta kull punt ie]or ta fatt li jne]]i limputabilt ta l-akku\at jew illi min]abba fih ilkaw\a mg]andhiex titmexxa g]al mument, jew febda \mien ie]or il quddiem; u

(g ) bla ]sara tad-disposizzjoni ta l-artikolu 446(1), kull e``ezzjoni preliminari o]ra, jistg]u jing]ataw biss jekk ikun ing]ata dwarhom avvi\ bil-miktub kif provdut fl-artikolu 438(2): I\da l-qorti tista tawtorizza li jing]ataw dawk le``ezzjonijiet g]al ra[uni li tkun inqalg]et wara \-\mien li fih innota msemmija fl-artikolu 438(2) g]andha ti[i ippre\entata firre[istru tal-qorti. (2) M]assar bl-Att III. 2002.107 . (3) I\da, l-e``ezzjonijiet imsemmijin fis-subartikolu (1), minbarra l-e``ezzjoni tar-riku\a ta im]allef jew l-e``ezzjoni ta \ball fl-att ta l-akku\a, jistg]u jing]ataw, wara l-verdett tal-[uri u qabel is-sentenza, meta l-]tie[a tag]hom titnissel minn fatt jew `irkostanza ta fatt li ti[i iddikjarata espressament mill-[uri. (4) Kull punt ta fatt illi, ming]ajr ma jne]]i l-imputabbilt ta l-akku\at jew il-kapa`it tieg]u li joqg]od fil-kaw\a, ikun tali li min]abba fih l-akku\at mg]andux ikun su[[ett g]al piena, jista jin[ieb il quddiem ukoll wara l-verdett tal-[uri.
In-nuqqas ta kompetenza u nnullit ta l-att ta lakku\a jistg]u jin[iebu l quddiem mill-qorti ex officio.

(5) L-inkompetenza tal-qorti u n-nullit ta l-att ta l-akku\a jistg]u jin[iebu wkoll il quddiem mill-qorti ex officio, sew qabel ma l-akku\at iwie[eb g]all-akku\a kemm wara l-verdett tal-[uri: I\da, wara l-verdett tal-[uri, l-att ta l-akku\a ma jistax ji[i annullat ]lief fwie]ed jew ie]or mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) meta r-reat fl-att ta akku\a ma jkunx mi[jub jew deskritt, fis-sustanza, b]al ma hu mi[jub jew deskritt fil-li[i; (b ) meta l-fatt mi[jub fl-att ta l-akku\a ma jkunx jikkostitwixxi, fis-sustanza, ir-reat mi[jub jew deskritt fdak l-att. (6) Meta ti[i iddikjarata l-inkompetenza tal-qorti jew in-nullit

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

215

ta l-att ta l-akku\a, l-akku\at jar[a ji[i mqieg]ed fl-istess stat li kien qabel ma [ie ippre\entat l-att ta l-akku\a. I\da meta ti[i milqug]a l-e``ezzjoni ta l-estinzjoni ta l-azzjoni jew l-e``ezzjoni tal-[udikat ta qabel, l-akku\at ji[i illiberat. 450. Wara li jinqatg]u l-e``ezzjonijiet preliminari jew jekk ebda e``ezzjoni ta din ix-xorta ma ti[i mog]tija, l-akku\at ji[i mistoqsi jekk hux ]ati ta l-akku\a mi[juba kontra tieg]u fl-att ta l-akku\a. 451. (1) Meta l-akku\at ikun trux-u-mutu u jkun jaf jikteb, dak kollu li hu mi[jub fl-att ta l-akku\a g]andu ji[i mfisser, u lmistoqsija msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan g]andha ssir, lillakku\at, bil-miktub, u huwa g]andu jwie[eb bil-miktub; u fdan ilka\, it-tifsir, il-mistoqsija u t-twe[iba g]andhom jinqraw filpubbliku mir-re[istratur, u g]andhom ji[u mqieg]da quddiem ilqorti u quddiem il-[uri, u mbag]ad g]andhom jintrefg]u ma l-atti tal-qorti. (2) Jekk l-akku\at ikun trux-u-mutu u ma jkunx jaf jikteb, ilqorti g]andha, ex officio , ta]tar, bhala interpretu, persuna li tkun imdorrija mieg]u, jew persuna o]ra li jkollha l-]ila tifhmu. (3) Meta l-akku\at ikun mutu, i\da mhux trux, it-tifsir u lmistoqsija g]andhom isirulu b]al ma jsiru lil kull akku\at ie]or. Jekk ikun jaf jikteb, iwie[eb bil-miktub; jekk ma jkunx jaf jikteb, ji[i mog]ti lilu interpretu. (4) Il-qorti tista, meta jidhrilha li hu me]tie[, tag]mel ig]oddu id-disposizzjonijiet dwar it-torox-u-muti, g]all-akku\at li jkun trux biss. 452. (1) }lief fejn il-li[i tiddisponi espressament xorto]ra, linterpretu ma jistax ji[i ma]tur minn fost il-[urati, id-difensuri, ixxhieda, il-periti, jew il-persuni l-o]ra li jkunu fis-servizz tal-qorti jew ta l-Avukat {enerali, e``ettwat l-interpretu uffi`jali. I\da, ilpartijiet jistg]u jag]mlu oppo\izzjoni g]all-interpretu uffi`jali, kif ukoll g]al kull persuna o]ra li tkun ma]tura biex tag]milha ta interpretu, qabel xejn ma huwa jibda d-dmirijiet tieg]u, u din loppo\izzjoni ti[i de`i\a mill-qorti. (2) I\da, il-qorti tista ssejja] b]ala interpretu kull persuna li tkun fis-servizz tal-qorti, meta tkun sodisfatta li saret tfittxija bi\\ejjed u li ebda persuna o]ra tajba biex taqdi d-dmirijiet ta interpretu ma setg]at tinsab. (3) Il-persuna ma]tura b]ala interpretu, meta ma tkunx tinsab [ewwa l-edifizzju fejn toqg]od il-qorti, ti[i msej]a bta]rika. (4) Kull persuna li tkun toqg]od fMalta illi, meta tkun ma]tura b]ala interpretu, ming]ajr ra[uni tajba, tonqos li tidher fil]in u fil-lok mog]tijin mill-qorti, jew tirrifjuta li tag]milha ta interpretu, inkella titbieg]ed mill-qorti qabel ma ti[i mibg]uta, tista titqies b]ala xhud li jonqos li jidher biex jixhed, jew li, meta jidher, jirrifjuta jag]ti x-xiehda tieg]u, jew li jitbieg]ed mill-qorti qabel ma ji[i mibg]ut. (5) Id-disposizzjoni ta l-artikolu 633(2) tg]odd g]allinterpretu jekk dan ikun \ew[ jew mart l-akku\at, jew ji[i minnu
}atra ta interpretu. Emendat: V. 1868.29; XVI. 1932.5; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. Mistoqsija lillakku\at jekk hux ]ati skond l-att ta l-akku\a. Regoli li g]andhom jit]arsu meta l-akku\at hu trux-u-mutu, e``. Emendat: VIII. 1857.15; XXX. 1934.9.

216

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

mid-demm fil-gradi msemmijin fdak l-artikolu, inkella jekk ikun hemm xi `irkostanza partikulari o]ra. (6) L-interpretu ma]tur mill-qorti, meta ma jkunx persuna fisservizz tal-Gvern, g]andu jedd g]al hlas li l-istess qorti tiffissalu skond i`-`irkostanzi.
Meta l-akku\at jistqarr li hu ]ati. Emendat: VIII. 1909.48.

453. (1) Jekk l-akku\at, b]ala twe[iba g]all-mistoqsija li g]andha ssir skond l-artiko1u 450, jistqarr li hu ]ati tar-reat, ilqorti twissih bmod l-aktar solenni fuq il-konsegwenzi legali ta dik it-twe[iba, u tag]tih ftit ta\-\mien biex jar[a lura minnha. I\da jekk l-akku\at jibqa jtenni dik it-twe[iba, din it-twe[iba ti[i irre[istrata u l-qorti tg]addi l quddiem biex tag]ti lill-akku\at dik is-sentenza li g]andha ting]ata skond il-li[i kontra akku\at li jinsab ]ati tar-reat. (2) I\da, meta jkun hemm ra[uni tajba biex wie]ed jiddubita jekk ir-reat in genere kienx [ie tassew mag]mul, jew jekk l-akku\at hux ]ati tar-reat, il-qorti g]andha, g]alkemm l-akku\at ikun stqarr, tordna li l-kaw\a titmexxa l quddiem, b]allikieku l-akku\at ma we[ibx li hu ]ati. 453A. (1) Qabel ma l-imputat iwie[eb dwar il-ka\ bmod [enerali kif hemm provdut fl-artikolu 453, l-imputat u l-Avukat {enerali jistg]u jitolbu lill-qorti, fil-ka\ li jkun hemm ammissjoni ta ]tija, li tapplika sanzjoni jew mi\ura jew, meta jkun hekk provdut bil-li[i, kombinazzjoni ta sanzjonijiet jew mi\uri, taxxorta u l-kwantit miftehma bejniethom u li dwarhom l-imputat ikun jista jing]ata sentenza meta jinsab ]ati g]ar-reat jew ir-reati li ji[i akku\at bihom. (2) Jekk il-qorti tkun sodisfatta li s-sanzjoni jew il-mi\ura, jew il-kombinazzjoni ta sanzjonijiet u mi\uri, mitluba kif provdut fissubartikolu (1) ikunu tali li kien ikun le[ittimu illi hija timponi mas-sejbien ta ]tija g]ar-reat li dwaru l-imputat ikun ammetta l]tija u ma jkollhiex g]aliex tordna li jitkompla li jsir il-[uri tal-ka\ g]al xi ra[uni msemmija fl-artikolu 453(2) jew g]al xi ra[uni o]ra li ti`]ad it-talba, u wara li tispjega lill-imputat bi kliem `ar xikunu l-konsegwenzi tat-talba tieg]u, il-qorti g]andha, meta ssir lammissjoni ta ]tija ta l-imputat, tg]addi biex tag]ti s-sentenza lilha indikata mill-partijiet fejn tiddikjara fid-de`i\joni tag]ha li ssentenza li tkun qeg]da ting]ata tkun qeg]da hekk ti[i mog]tija fuq talba tal-partijiet. (3) Meta l-Avukat {enerali u l-imputat jaqblu li s-sentenza li g]andha ting]ata tkun tikkonsisti f perjodu ta pri[unerija li g]andu jkun sospi\ skond id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 28A u l-ftehim ma jin`a]adx mill-qorti kif provdut fis-subartikolu (2), dak il-ftehim mg]andu bebda mod jolqot il-poter li g]andha l-qorti li tag]mel ordni ta]t l-artikolu 28G jew 28H jew it-tnejn.

Dmir tal-qorti.

Sentenza fuq talba tal-partijiet. Mi\jud: III. 2002.108. Emendat: XIII. 2002.9.

Kap. 446.

(4) Meta l-Avukat {enerali u l-imputat jaqblu li g]andha ti[i applikata mi\ura li jkun hemm provdut dwarha ta]t l-Att dwar ilProbation , u l-ftehim ma jkunx mi`]ud mill-qorti kif provdut fissubartikolu (2) dak il-ftehim mg]andu bebda mod jolqot il-poter li g]andha l-qorti li tag]mel ordni ta]t l-artikolu 11 ta l-imsemmi Att.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

217

(5) Sentenza li ting]ata fuq talba tal-partijiet kif provdut fdan l-artikolu mg]andhiex tolqot xi kwistjoni msemmija fl-artikolu 25(3)(a ) sa (b ) ta l-Att dwar il-Probation . 454. (1) Jekk l-akku\at iwie[eb li mhux ]ati, din it-twe[iba g]andha ti[i re[istrata.

Kap. 446. Re[istrazzjoni tattwe[iba talakku\at li mhux ]ati. Emendat: IX. 1857.5; III. 1880.7; Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 7; XVI. 1932.6; XXX. 1934.10; XX. 1936.2; XXXII. 1965.8; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.9; LVIII. 1974.68; LIII. 1981.7; IX. 1982.2. Meta l-pro`eduri g]andhom isiru bilsien Ingli\. Kap. 189.

(2) Meta, skond l-Att dwar Pro`eduri {udizzjarji (U\u ta lIlsien Ingli\), il-pro`eduri g]andhom isiru bl-ilsien Ingli\, il-qorti g]andha, jekk l-ebda e``ezzjonijiet ma jkunu ing]ataw kif provdut fl-artikolu 438, jew wara li ji[u de`i\i dawk l-e``ezzjonijiet, ta]tar il-[urnata g]as-smig] tal-kaw\a quddiem [uri spe`jali mag]\ul mill-persuni mda]]lin fil-lista tal-[urati spe`jali g]all-kaw\i kontra persuni li jitkellmu bl-Ingli\, skond id-disposizzjoni ta lartikolu 605. (3) Fil-jum stabbilit g]as-smig] tal-kaw\a l-qorti tg]addi l quddiem g]all-]atra tal-[uri u g]as-smig] tal-kaw\a. (4) Jekk l-akku\at ma jwe[ibx biss li hu ]ati, kull twe[iba o]ra, jew is-skiet tieg]u, jittie]ed b]allikieku huwa wie[eb li mhux ]ati. (5) Il-qorti, l-Avukat {enerali u l-[uri, matul il-kaw\a, ma jistg]u jag]mlu ebda mistoqsija o]ra lill-akku\at fuq il-fatti li fuqhom huwa jkun akku\at. 455. (1) Hekk kif jing]ata l-[urament lill-[uri, ir-re[istratur jaqra l-att ta l-akku\a, li tieg]u ting]ata kopja lill-[uri; u jaqra wkoll lill-[uri kull ma jkun tni\\el fuq il-mistoqsija msemmija flartikolu 450. (2) Meta l-qorti jidhrilha li jistg]u ji[u mismug]a, wa]da wara l-o]ra, \ew[ kaw\i jew aktar, fl-istess [urnata, mill-istess [uri, il[uri jie]u l-[urament quddiem l-akku\ati kollha li l-kaw\i tag]hom ikunu sejrin ji[u hekk maqtug]a, qabel ma tibda l-kaw\a li jkollha tinsama l-ewwel wa]da. 456. Imbag]ad l-Avukat {enerali ifisser lill-[uri l-fatti li jkunu jikkostitwixxu r-reat mi[jub fl-att ta l-akku\a; isemmi l-provi li bi ]siebu j[ib biex jipprova dawk il-fatti; u wara li jag]mel losservazzjonijiet li jidhirlu me]tie[a biex il-ka\ ikun jiftiehem `ar, fl-a]]ar jitlob li l-[uri jiddikjara ]ati l-akku\at.

}atra tal-[uri. Jekk l-akku\at ma jwe[ibx biss li hu ]ati jew jekk jibqa sieket. L-akku\at mg]andux ji[i mistoqsi fuq il-fatti li fuqhom ikun akku\at. Qari ta l-att ta lakku\a lill-[uri. Emendat: V. 1868.30. Smig] ta aktar minn kaw\a wa]da fl-istess [urnata.

Rekwi\itorja. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

218

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

L-Avukat {enerali i[ib il-provi tieg]u. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. Difi\a ta lakku\at. Emendat: IX. 1859.25.

457. Wara r-rekwi\itorja msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan, l-Avukat {enerali isejja] ix-xhieda tieg]u, je\aminahom bil-fomm, u j[ib kull prova o]ra li jkollu. 458. (1) Meta l-akku\a tag]laq il-parti tag]ha, l-akku\at ji[i mistoqsi xg]andu xi jg]id bdifi\a tieg]u. Hu g]andu l-jedd li jag]mel id-difi\a tieg]u, sew huwa nnifsu, kemm bavukat, u li jsejja] u je\amina x-xhieda tieg]u bil-mod li jing]ad fl-a]]ar artikolu qabel dan, u li j[ib kull prova o]ra li jkollu. (2) Jekk l-akku\at ikun difi\ minn aktar minn avukat wie]ed, dawn l-avukati jistg]u jaqsmu bejniethom id-dmirijiet tag]hom bmod li wie]ed jag]mel id-difi\a u l-ie]or il-kontro-replika meta jkun hemm lok g]aliha, jew, li wie]ed jag]mel id-difi\a u l-kontroreplika, u l-ie]or l-e\ami tax-xiehda; i\da ]add minnhom ma jista jindirizza ru]u lill-qorti jew lill-[uri wara d-difi\a jew il-kontror ep lik a ma g] m u la mi ll- i e]o r ; u d- d is p o sizz jo ni ta dan i ssubartikolu tg]odd g]al kull parti o]ra tal-kaw\a li fiha l-akku\at ikun assistit minn aktar minn avukat wie]ed. (3) L-akku\at jista wkoll jag]mel id-difi\a huwa nnifsu u j]alli g]all-avukat tieg]u l-kontro-replika, meta jkun hemm lok g]aliha, inkella jag]mel il-kontro-replika, g]alkemm id-difi\a tkun saret mill-avukat tieg]u. 458A. Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 458(2) japplikaw mutatis mutandis meta t-tmexxija tal-prosekuzzjoni ti[i ddelegata millAvukat {enerali lil aktar minn avukat wie]ed.

Meta l-akku\at hu difi\ minn aktar minn avukat wie]ed.

L-akku\at jista jag]mel id-difi\a huwa nnifsu.

Meta lprosekuzzjoni titmexxa minn aktar minn avukat wie]ed. Mi\jud: III. 2002.109. L-ordni li g]andu jit]ares fis-smig] tax-xhieda.

459. L-ordni li g]andu jit]ares fis-smig] tax-xhieda hu dan li [ej: Il-parti li [[ib ix-xhud tibda biex tag]mel l-e\ami tieg]u; imbag]ad il-parti l-o]ra, jekk tkun trid, tag]millu l-kontro-e\ami; wara, kull wie]ed mill-[urati jista jag]mel il-mistoqsijiet li jidhirlu me]tie[a; u l-qorti, barra mill-mistoqsijiet li jkun jidhrilha f waqthom matul l-e\ami jew il-kontro-e\ami, tista fl-a]]ar tag]mel kull mistoqsija o]ra li jidhrilha me]tie[a.

Kontro-e\ami dwar karattru ]a\in jew xi sejbien ta ]tija ta qabel. Mi\jud: III. 2002.110. Emendat: XIII. 2002.10.

459A. (1) L-imputat li jitla jixhed mg]andux ji[i mistoqsi, u jekk ji[i mistoqsi ma jkunx me]tie[ li jwie[eb, xi mistoqsija li xaktarx turi li huwa jkun ikkommetta, jew instab ]ati, jew ikun [ie akku\at bxi reat ]lief dak ir-reat li jkun qed ji[i akku\at dwaru, jew li jkollu karattru ]a\in, g]ajr meta (a ) l-prova li jkun ikkommetta jew insab ]ati ta reat ie]or b]al dak tkun prova ammissibbli biex turi li jkun ]ati ta reat li jkun qed ji[i akku\at bih; jew (b ) huwa jkun personalment jew permezz ta l-avukat tieg]u staqsa mistoqsijiet lix-xhieda tal-prosekuzzjoni bil-g]an li jistabbilixxi l-karattru tajjeb tieg]u, jew ikun ta xiehda tal-karattru tajjeb tieg]u, jew ix-xorta jew l-andament tad-difi\a jkunu tali li jinvolvu akku\i

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

219

dwar il-karattru tal-prosekutur jew ix-xhieda talprosekuzzjoni, jew il-vittma l-mejta tad-delitt allegat; jew (` ) ikun ta xiehda li tinvolvi fl-g]emil ta xi reat li bih ikun qieg]ed ji[i akku\at, lil xi persuna o]ra akku\ata fl-istess pro`edimenti. (2) Fkull `irkostanza msemmija fil-paragrafi (a ) sa ( ` ) hawn aktar qabel kull record li jkun jindika li kien hemm xi sejbien ta ]tija pre`edenti tal-persuna akku\ata jew imputata jista jin[ieb bi prova. 460. Wara l-kontro-e\ami tax-xhud, il-partijiet ma jistg]ux direttament jag]mlu mistoqsijiet lix-xhud. I\da, huma jistg]u jitolbu lill-qorti li ssir kull mistoqsija o]ra li jkunu jridu jag]mlu lix-xhud, u kemm-il darba l-qorti jkun jidhrilha li din il-mistoqsija hija sostanzjali g]all-kaw\a, g]andha tag]milha lix-xhud hija stess. 461. (1) Jekk l-Avukat {enerali jew l-akku\at ikun irid jipprova fatti illi milli jekk je\istux jew le tkun tiddependi lammissibbilt ta provi, li biex jin[iebu, ikun ing]ata l-permess mill-qorti ta]t l-artikolu 440, hu jista jag]mel il-prova ta dawk ilfatti fil-waqt tal-kaw\a li fih ikun [ie mog]ti dak il-permess. (2) Dan ig]odd ukoll g]all-prova li turi li hemm i`-`irkostanzi me]tie[a mill-ar tikolu 646 g]all-ammissjoni tax-xiehda fih imsemmija, meta t-talba g]all-qari ta din ix-xiehda issir matul ilkaw\a. 462. Il-qorti g]andha tie]u notamenti fil-qosor tax-xiehda taxxhieda.
* 463. (1) G]andhom jittie]du noti bl-istenografija talpro`edimenti fil-kaw\a fuq att ta akku\a ta kull persuna quddiem il-Qo rti Krim in ali. Traskrizzjon i tan- noti, jew ta xi sehem minnhom, g]andha ssir kull meta l-Qorti Kriminali jew il-Qorti ta l-Appell Kriminali hekk tordna: Tni\\il fil-qosor tax-xiehda millqorti. Emendat: IX. 1857.7. Noti blistenografija talpro`edimenti filkaw\a. Mi\jud: VI. 1947.13. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.10; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40. Ma jistg]ux isiru mistoqsijiet o]ra lix-xhieda wara lkontro-e\ami ]lief permezz tal-qorti. Regoli dwar lammisibbilt talprovi. Emendat: IX. 1857.6; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

I\da, bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 518, traskrizzjoni g]andha ting]ata lil kull parti li jkollha nteress filpro`edimenti meta din tit]allas dak li jista jkun iffissat btariffa. (2) L-Avukat {enerali jista wkoll, jekk jidhirlu xieraq, fkull ka\ li jkun, jordna li ssir traskrizzjoni tan-noti bl-istenografija u li ting]atalu g]all-u\u tieg]u. (3) In-nefqa li ssir g]at-te]id ta dawk in-noti bl-istenografija, u g]at-traskrizzjoni meta l-qorti jew l-Avukat {enerali jordnaw li ssir traskrizzjoni, g]andha tittie]ed, fuq mieta ta ]las li tkun iffissata minn \mien g]al \mien, minn flejjes li ja]seb g]alihom ilGvern. Il-Bord ma]tur bis-sa]]a ta l-artikolu 516(3) jista jag]mel regoli sabiex ji\gura r-reqqa tan-noti li jittie]du u g]all-verifika tat-traskrizzjoni.
*L-artikolu 463 g]adu ma bediex ise]]. Vide l-artikolu 13(2) ta l-Ordinanza Nru. VI ta l-1947.

220

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Replika u kontroreplika. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

464. Meta d-difi\a tag]laq il-parti tag]ha, l-Avukat {enerali, jekk ikun irid, jista jirreplika; imma, f dan il-ka\, l-akku\at g]andu jedd g]al kontro-replika: I\da, ma jistg]ux jin[iebu provi [odda, ming]ajr permess spe`jali tal-qorti, la fir-replika u lanqas fil-kontro-replika. 465. Meta l-akku\a u d-difi\a jag]lqu l-parti tag]hom, lim]allef jag]mel indirizz lill-[uri, li bih ifissirlu x-xorta u lelementi tar-reat mi[jub fl-att ta l-akku\a, kif ukoll kull punt ie]or tal-li[i li fdak il-ka\ partikulari jkollu xjaqsam mad-dmirijiet tal[uri, u ji[bor fil-qosor, bil-mod li jidhirlu me]tie[, ix-xiehda taxxhieda u l-provi li jkunu marbutin mag]hom, ifisser lill-[uri ssetg]at li g]andu fil-ka\ partikulari, u jag]mel kull osservazzjoni o]ra li tiswa biex trie[i u turi lill-[uri kif g]andu jaqdi sewwa ddmirijiet tieg]u. 466. Wara l-indirizz tal-qorti, il-[uri g]andu jikkonsidra lverdett tieg]u. 467. (1) Il-[uri, meta ji[i biex jiddelibera, g]andu jara, lewwelnett, jekk l-akku\at hux ]ati tar-reat mi[jub kontra tieg]u flatt ta l-akku\a, bi`-`irkostanzi aggravanti kollha, jekk ikun hemm, u li jkunu msemmijin f dak l-att; u, jekk il-[uri jkun ta fehma li din il-]tija [iet ippruvata, g]andu, bil-mod li jing]ad fl-artikoli 468 u 469, isib l-akku\at "]ati ". (2) Meta ma ji[ix ippruvat li l-akku\at, jew xi wie]ed millakku\ati, kien l-awtur jew wie]ed mill-awturi tar-reat mi[jub fl-att ta l-akku\a, i\da ji[i ippruvat li kien kompli`i jew li jkun ]ati ta kospirazzjoni g]all-g]emil ta dak ir-reat, il-[uri jista jiddikjara lakku\at ]ati b]ala kompli`i fdak ir-reat jew ]ati ta kospirazzjoni g]all-g]emil ta dak ir-reat; re`iprokament, meta persuna tkun akku\ata, fl-att ta l-akku\a, bkompli`it f reat il-[uri jista jiddikjara lil dik il-persuna ]atja ta kospirazzjoni g]all-g]emil ta dak ir-reat jew ]atja b]ala l-awtur, jew wie]ed mill-awturi, ta dak ir-reat u jekk hija tkun akku\ata bkospirazzjoni g]all-g]emil ta reat hija tista tigi ddikjarata ]atja b]ala kompli`i fdak ir-reat jew b]ala awtur, jew wie]ed mill-awturi, ta dak ir-reat, ikkunsmat jew ittentat, jekk ikun hemm provi ta dan: I\da meta persuna akku\ata, fl-att ta l-akku\a, bkospirazzjoni g]all-g]emil ta reat ti[i ddikjarata ]atja kif imsemmi qabel b]ala awtur, jew wie]ed mill-awturi, tar-reat, ikkunsmat jew ittentat, il-piena ma g]andhiex tkun aktar gravi millpiena mitluba fl-att ta l-akku\a. (3) Meta tnejn min-nies jew aktar ikunu akku\ati b]ala awturi ta reat u ji[i ippruvat li dan ir-reat sar minn wie]ed minnhom jew ak t ar, i\ d a m a j i [ ix ip p r u v a t m in n li em a w ie ] ed j ew u ] u d minnhom, il-[uri jista jiddikjara lill-akku\ati kollha ]atjin b]ala kompli`i fir-reat, jekk ikun [ie ippruvat li lkoll ]adu fir-reat parti bi\\ejjed biex tag]milhom kompli`i. (4) Meta ma ji[ix ippruvat ir-reat kif mi[jub fl-att ta l-akku\a, i\da mis-smig] tal-kaw\a jinsab jew li sar l-istess reat imma ta xorta anqas aggravanti jew reat i\g]ar inkella attentat biss, basta li dawn ikunu kompri\i jew involuti fxi parti ta l-att ta l-akku\a, il-

Indirizz ta lim]allef. Emendat: IX. 1857.8; IX. 1859.26; V. 1868.31; XXV. 1967.11.

Deliberazzjoni tal[uri. Attribuzzjonijiet tal-[uri u regoli dwarhom. Emendat: IV. 1856.38; III. 2002.111.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

221

[uri jista jew jeskludi `-`irkostanzi aggravanti jew i\id dawk i``irkostanzi li jag]mlu r-reat ta xorta anqas aggravanti, jew isib lakku\at ]ati ta reat i\g]ar jew ta attentat, inkella tal-fatti li jag]mlu dak ir-reat i\g]ar jew l-attentat, skond ma jkun il-ka\. Il[uri jista jag]ti l-verdett tieg]u billi jg]id " ]ati ming]ajr i``irkostanza jew i`-`irkostanzi ta............", u jsemmi `-`irkostanza j ew i` - ` ir k o s ta n zi li jk u n ir i d j es k l u d i ; i n k e ll a, " ] a t i b i `` i r k o s t a n z a j e w b i ` - `i r k o s ta n z i t a .. . .. .. .. . .. ", u j s e m m i ``irkostanza jew i`-`irkostanzi li jag]mlu r-reat ta xorta anqas aggravanti; inkella, " ]ati, i\da biss ta .......... ...", u jsemmi r-reat jew l-attentat (jew il-fatti li jag]mlu dan ir-reat jew attentat) li fuqu, kif jing]ad hawn fuq, il-[uri jista jsib ]ati lill-akku\at. (5) Jekk il-[uri jkun ta fehma li l-akku\at mhu ]ati febda mod kif jing]ad hawn fuq, g]andu jsib l-akku\at "mhux ]ati" . 468. G]al kull verdett tal-[uri, sew favur kemm kontra lakku\at, jin]tie[u g]all-anqas sitt voti ta fehma wa]da. 469. Il-prim [urat g]andu ji[bor il-voti tal-[urati l-o]ra fuq kull verdett, u g]andu jni\\el ]dejn l-isem ta kull [urat rispettivament il-vot ta dak il-[urat, u fl-a]]ar i\id il-vot tieg]u nnifsu; u wara li jg]odd il-voti, u jsib li hemm g]all-anqas sitt voti ta fehma wa]da huwa jikteb il-verdett li g]andu jing]ata, u jqieg]du quddiem il[urati l-o]ra. 470. (1) Il-[uri jista jitlob lill-qorti t-tag]rif jew it-tifsir li jkun je]tie[ biex jista jaqdi d-dmirijiet tieg]u. U dan it-tag]rif jew tifsir g]andu jing]ata fil-qorti bil-miftu]. (2) Il-[uri jista, sabiex jikkonsidra l-verdett tieg]u, jid]ol filpost iddestinat g]aldaqshekk. (3) Meta l-[uri jid]ol biex jiddelibera, ir-re[istratur ikun ilmezz ta komunikazzjoni bejn il-[uri u l-qorti. 471. (1) Minn x]in [urat ji[i ma]tur sakemm ji[i irre[istrat il-verdett tal-[uri, hu ma jistax jitbieg]ed u lanqas jikkomunika ]lief mal-qorti, mal-[urati l-o]ra u ma l-uffi`jal ma]tur biex jikkomunika mal-[urati, barra minn f xi ka\ partikulari, bilpermess tal-qorti. (2) Meta [uri ma jispi``ax fl-istess jum li fih jittellg]u lismijiet tal-persuni biex iservu ta [urati, il-qorti tista, kemm-il darba ma tqisx li jkun ta pre[udizzju fl-interessi tal-[ustizzja, t]alli li l-[u rati jmo rru lura fid- dar rispettiva tag] hom bilkondizzjoni li jippre\entaw irwie]hom fil-qorti fil-[urnata u fil-]in li g]alihom ikun a[[ornat il-[uri, u bdawk il-kondizzjonijiet lo]ra li l-im]allef jidhirlu xierqa li jimponi fl-interessi tal-[ustizzja. 472. Wara li l-[uri jid]ol biex jiddelibera, u sakemm il-verdett tieg]u ji[i irre[istrat, il-[urati ma jistg]ux jie]du ikel jew xorb ming]ajr il-permess tal-qorti.
Numru ta voti me]tie[a g]al verdett legali. Dmirijiet tal-prim [urat.

Tifsir mitlub mill[uri lill-qorti.

Post taddeliberazzjonijiet. Kif il-[uri u l-qorti jikkomunikaw bejniethom. Il-[urati ma jistg]ux jitbieg]du mill-post tag]hom jew jikkomunikaw ma persuni mhux awtorizzati. Emendat: XXVII. 1975.27.

Ma jing]atax ikel jew xorb lill-[uri wara li jid]ol biex jiddelibera u sakemm il-verdett ji[i irre[istrat ming]ajr permess tal-qorti.

222

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Dmir tal-[uri li jg]arraf lill-qorti malli jkun lest biex jag]ti l-verdett. Qari tal-verdett mill-[uri.

473. Hekk kif il-[uri jkun lest biex jag]ti l-verdett tieg]u, g]andu jg]arraf lill-qorti, sabiex hija tisma dan il-verdett fil-qorti bil-miftu]. 474. Il-qorti tistaqsi lill-[uri, bil-mezz tar-re[istratur, " jekk lakku\at hux ]ati ta dak li hu mi[jub kontra tieg]u fl-att ta lakku\a ", u l-prim [urat, quddiem il-[urati l-o]ra kollha, jaqra filqorti bil-miftu] il-verdett li g]alih ikun wasal il-[uri, u jag]ti lverdett fidejn ir-re[istratur sabiex dan jirre[istrah. 475. Jekk, meta l-akku\at ji[i bxi mod iddikjarat ]ati, il-qorti jkun jidhrilha illi, g]ar-ra[unijiet li tkun [iebet id-difi\a, jew b]ala konsegwenza tal-fatti li jkunu [ew ippruvati matul is-smig] talkaw\a, g]andha ssir dikjarazzjoni o]ra mill-[uri dwar jekk fil-ka\ [iex ippruvat jew le xi fatt li l-li[i espressament tg]odd b]ala sku\a u li ma jkunx [ie msemmi fl-att ta l-akku\a, il-qorti tg]addi din ilkwistjoni g]ad-de`i\joni tal-[uri, illi g]andu jwie[eb iva jew le, skond il-fehma tieg]u: I\da, xejn fdan l-artikolu ma j\omm lill-[uri, meta jsib lakku\at ]ati bxi mod milli jsemmi l-artikolu 467, illi minrajh, u ming]ajr ma jistenna li ji[i mistoqsi g]aldaqshekk mill-qorti, jiddikjara li xi fatt partikulari li l-li[i espressament tg]odd b]ala sku\a [ie ippruvat, jekk fil-fehma tieg]u jkun [ie hekk ippruvat; fdan il-ka\ il-[uri g]andu, mad-dikjarazzjoni ta "]ati", i\id ukoll id-dikjarazzjoni li [ew ippruvati l-fatti li j[ibu l-isku\a msemmija fil-li[i.

Dikjarazzjoni barranija mill-[uri fuq fatti li jg]oddu b]ala sku\a.

Verdett tal-[uri fka\ ta infanti`idju. Emendat: VI. 1947.14; III. 2002.112.

476. (1) Jekk mara, fuq akku\a ta qtil ta tarbija tag]ha, jew ta infanti`idju, ti[i misjuba mhix ]atja ta dak ir-reat, il-[uri, li bil-verdett tieg]u dik il-mara tkun [iet misjuba mhix ]atja, jista, kemm-il darba fil-fehma tieg]u jkun [ie hekk ippruvat, isib ]atja dik il-mara, li wildet tarbija, u li, billi difnet bil-mo]bi l-kadavru jew billi g]amlet minnu xorto]ra, fittxet li ta]bi t-twelid ta dik ittarbija. (2) Jekk persuna, fuq akku\a tas-serq, sew jekk sempli`i jew ikkwalifikat, ta xi o[[ett ti[i misjuba mhux ]atja ta dik l-akku\a, il-[uri jista jiddikjaraha ]atja ta misapproprjazzjoni ta dak lo[[ett jew tar-reat ikkontemplat fl-artikolu 334 rigward dak lo[[ett, jekk ikun hemm provi ta dan; u, re`iprokament, persuna fuq akku\a ta misapproprjazzjoni jew tar-reat ikkontemplat flartikolu 334 tista tigi ddikjarata ]atja ta serq, sew jekk sempli`i jew ikkwalifikat, ta l-o[[ett involut jekk ikun hemm provi ta dan: I\da l-piena ma g]andha febda ka\ tkun aktar gravi minn dik mitluba fl-att ta l-akku\a.

Verdett fil-ka\ ta serq, misapproprjazzjoni jew ri`ettazzjoni.

Setg]a tal-qorti meta l-verdett ma jkunx komplut jew ikun mhux `ar.

477. Il-qorti tista tag]ti l-inkarigu lill-[uri li jiddelibera dwar kull kwistjoni li fuqha g]andu setg]a jag]ti verdett skond iddisposizzjoni ta l-artikolu 467, kif ukoll li jiddelibera jekk [ietx ippruvata jew le xi `irkostanza sostanzjali, li tkun me]tie[a biex tag]mel komplut jew tfisser a]jar l-ewwel verdett. 478. Kull mistoqsija o]ra illi l-qorti jidhrilha me]tie[ li tag]mel lill-[uri wara l-ewwel verdett, g]andha ti[i mag]mula u t-twe[iba tag]ha g]andha tittie]ed bil-mod li jing]ad fl-artikolu 474.

Mistoqsijiet lill[uri fuq kwistjonijiet o]ra.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

223

479. Fil-ka\ijiet kollha li fihom il-[uri jkun me]tie[ jie]u xi deliberazzjoni o]ra sabiex din tag]mel komplut il-verdett, il-qorti tordna li l-verdett ma ji[ix irre[istrat sakemm ma jkunx komplut. 480. (1) Il-qorti tista, sabiex tg]in lill-[uri fil-qadi taddm irijiet tieg] u, tag]m el lill-[ uri, b il- mezz tar-re[ istr atur, mistoqsija wa]da jew i\jed bil-miktub, li g]andhom ji[u iffirmati u moqrija fil-qorti bil-miftu] mir-re[istratur, dwar kwistjonijiet li fuqhom, fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli 467, 475, 477 u 488, il[uri jista jew g]andu jag]ti l-verdett tieg]u. (2) Il-qorti tista, meta hu me]tie[, tag]mel il-mistoqsijiet hawn fuq imsemmija, bil-fomm jew bil-miktub, ukoll wara li l-[uri, fuq il-mistoqsija jekk l-akku\at hux ]ati tar-reat mi[jub fl-att ta lakku\a, ikun iddikjara l-akku\at mhux ]ati ta dak ir-reat jew ikun iddikjarah ]ati i\da mhux skond l-att ta l-akku\a. (3) Meta jinqala dubju fuq punt ta li[i li minn kif ji[i maqtug] tkun tiddependi d-de`i\joni tal-[uri dwar jekk l-akku\at ikunx ]ati tar-reat mi[jub fl-att ta l-akku\a, jew ta reat ie]or kif jing]ad fl-artikolu 467, inkella jekk il-fatti mi[jubin mid-difi\a j[ibux sku\a skond il-li[i, il-[uri jista, jekk irid, flok ma jiddikjara l-akku\at ]ati jew mhux ]ati, inkella li hemm jew li ma hemmx sku\a, jiddikjara biss, fuq mistoqsijiet bil-miktub mag]mulin millqorti g]al dan il-]sieb, li l-fatti jew xi bi``a mill-fatti li n[iebu kontra jew favur l-akku\at, [ew jew ma [ewx ippruvati, u j]alli g]all-qorti li tidde`idi jekk il-fatti misjuba mill-[uri jag]mlux irreat mi[jub fl-att ta l-akku\a jew reat ie]or ta]t id-disposizzjoni ta l-artikolu 467 jew sku\a skond il-li[i. (4) Il-qorti g]andha tag]ti de`i\joni fuq kull kwistjoni hekk mibg]uta lilha mill-[uri fl-istess [urnata jew f xi [urnata o]ra, wara li tisma lill-Avukat {enerali u l-akku\at jew l-avukat tieg]u bil-mod provdut fl-artikolu 490. 481. Jekk fl-istess att ta akku\a jkun mi[jub aktar minn reat wie]ed, jew jekk l-akku\ati fil-kaw\a jkunu tnejn jew i\jed, il-[uri g]andu jag]ti verdett separat fuq kull reat u g]al kull akku\at. 482. Kull verdett tal-[uri g]andu jsemmi n-numru tal-voti li qablu fdak il-verdett. 483. Jekk, meta jinqara l-verdett fil-qorti, numru ta [urati, bi\\ejjed biex juru li g]al dak il-verdett ma n[abrux mill-anqas sitt voti, ig]arrfu lill-qorti bdan id-difett, il-qorti tordna lill-[uri li jid]ol [ewwa biex jer[a jiddelibera ta]t it-tri[ija tal-prim [urat jew ta wie]ed mill-[ urati l-o] ra li ji[i mag ]\ul mill-qo rti g]aldaqshekk sabiex jista ji[i mog]ti verdett validu; u ebda verdett ma ji[i irre[istrat sakemm ma jin[abarx in-numru ta voti me]tie[ mil-li[i g]al verdett validu. 484. Kull wie]ed mill-[urati jista, billi jag]ti r-ra[uni, jirrakkomanda lill-akku\at misjub ]ati, g]all-]niena tal-qorti; u din ir- rakkomandazzjo ni tista ti[i milq ug]a m ill-qor ti, jew flapplikazzjoni tal-li[i, jew billi tikkomunikaha lill-President ta Malta f rapport li tag]mel g]aldaqshekk, jew f xi wie]ed mirrapporti msemmijin fl-artikoli 493 u 494.

Il-verdett ma jitni\\ilx sakemm ma jing]atax komplut. Mistoqsijiet lill[uri. Emendat: IV. 1856.39; IX. 1857.9; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.12; LVIII. 1974.68.

Il-[uri jista j]alli g]all-qorti dde`i\joni fuq punt ta li[i.

Verdett separat fuq kull reat u g]al kull akku\at. In-numru tal-voti g]andu jing]ad fkull verdett. Deliberazzjoni mlll-[did finnuqqas ta numru legali ta voti.

Rakkomandazzjoni favur l-akku\at g]all-]niena talqorti. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

224

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Il-kaw\a g]andha tibqa sejra sa la]]ar bla ma titwaqqaf. Emendat: XXX. 1934.11; III. 1976.4.

485. Is-smig] tal-kaw\a, la darba jin]atar il-[uri, g]andu jibqa sejjer bla ma jin\amm sar-re[istrazzjoni tal-verdett tal-[uri inklu\ivament; u mg]andux jitwaqqaf ]lief g]al dak il-ftit ta\\mien li l-qorti jidhrilha me]tie[ g]all-mistrie] tag]ha, tal-[urati, tax-xhieda, jew ta l-akku\ati, jew fil-ka\ li jid]ol is-Sibt, il-}add jew btala pubblika o]ra: I\da l-qorti tista, jekk jidhrilha li jkun spedjenti li hekk tag]mel, tkompli s-smig] tal-kaw\a fxi Sibt, }add jew btala o]ra.

Mewt jew xi impediment ie]or ta [urat. Emendat: X. 1896.1.

486. Jekk, qabel il-verdett tal-[uri, wie]ed mill-[urati jmut, jew ma jkunx kapa`i jkompli d-dmirijiet tieg]u, il-qorti, meta ma jkunux [ew ma]tura [urati supplenti skond l-artikolu 610(2), tg]addi g]all-]atra ta [urat ie]or, jekk dan ikun jista jsir bla tfixkil dak in-nhar stess; inkella t]alli l-kaw\a g]al [urnata o]ra sabiex tin[ieb quddiem [uri ie]or; u fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, kull pro`edura li tkun saret sa dak il-]in quddiem il-[uri g]andha ssir mill-[did. 487. Jekk il-[uri jiddikjara l-akku\at mhux ]ati skond l-artikolu 467(5), il-qorti tiddikjarah me]lus, u, jekk ma jkunx detenut g]al ra[unijiet o]ra, tordna li ji[i illiberat.

}elsien u liberazzjoni ta lakku\at jekk iddikjarat mhux ]ati. Emendat: XI. 1900.77. Il-[enn jew innuqqas ta ]a\en b]ala ra[uni ta ]elsien mill-]tija g]andhom ji[u iddikjarati filverdett. Emendat: XI. 1900.78; I. 1903.28, 29.

488. (1) Jekk l-akku\at jinsab mhux ]ati min]abba li kien mi[nun fi\-\mien tar-reat, jew jekk l-akku\at li jkun ta]t l-et ta erbatax-il sena, jew ikun trux-u-mutu, jinsab mhux ]ati min]abba nuqqas ta ]a\en, kull ra[uni b]al din g]andha ting]ad fil-verdett tal-[uri. (2) Jekk din ir-ra[uni ma ti[ix mog]tija fil-verdett, il-qorti tag]mel mistoqsija spe`ifika fuqha lill-[urati, u dawn g]andhom iwie[bu iva jew le skond ma jkunu iddeliberaw. (3) Jekk il-ma[[oranza tal-[urati jwie[bu iva, tg]odd, skond il-ka\, id-disposizzjoni ta l-artikolu 35(3) u (4), jew ta l-artikolu 39(2), inkella ta l-artikolu 623(1).

Ir-re`idiva mg]andhiex ti[i mg]arrfa lill-[uri. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

489. Meta l-li[i, min]abba r-re`idiva, tkabbar il-piena g]ar-reat li jsir wara, il-kaw\a g]andha titmexxa b]allikieku fl-att ta lakku\a ma kienx hemm mi[jub li, qabel, l-akku\at kien [ie misjub ]ati u ikkundannat; u mg]andux jing]ad lill-[uri li l-akku\at kien [ie qabel misjub ]ati u ikkundannat, ]lief wara u jekk il-[uri jkun iddikjara l-akku\at ]ati ta dan l-a]]ar reat: I\da, kemm-il darba fil-kaw\a kontra akku\at g]al dan la]]ar reat jew re`idiva, jin[iebu provi tal-kondotta tajba ta lakku\at, l-Avukat {enerali, b]ala twe[iba g]al dan, jista jg]addi g]all-qari ta l-att ta l-akku\a u g]all-prova li l-akku\at kien [ie misjub ]ati u ikkundannat g]al reat ie]or qabel, ukoll qabel ma l[uri jkun iddikjara ]ati l-akku\at.

E``ezzjoni.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

225

490. (l) Wara li ji[i stabbilit il-fatt tal-]tija ta l-akku\at, ilqorti tistaqsih xg]andu xi jg]id dwar l-applikazzjoni tal-piena m i t l u b a m i l l - Av u k a t { e n e r a l i . J e k k m a j k u n h e m m e b d a oppo\izzjoni, il-qorti, meta hija sodisfatta li l-piena mitluba hi dik li g]andha ting]ata skond il-li[i, tag]ti s-sentenza; i\da fil-ka\ ta oppo\izzjoni, jew jekk il-qorti stess tqanqal xi dubju, hija tisma lill-Avukat {enerali u, bi twe[iba, lill-akku\at jew lill-avukat tieg]u. Wara t-twe[iba, l-Avukat {enerali jista jirreplika, u wara rreplika, l-akku\at jew l-avukat tieg]u jista jag]mel kontro-replika. (2) Wara s-sottomissjonijiet ta l-Avukat {enerali u ta lakku\at jew ta l-avukat tieg]u, il-qorti g]andha tidde`idi jekk ilpiena mitluba hijiex dik li jmissha ti[i applikata skond il-li[i u, jekk tidde`idi li mhijiex, g]andha tidde`idi l-piena applikabbli g]all-ka\, u tag]ti r-ra[unijiet tad-de`i\joni tag]ha. (3) Parti offi\a tista, brikors, titlob lill-Qorti Kriminali li tkun ammessa, sew personalment sew bavukat, li tag]mel sottomissjonijiet dwar is-sentenza idonea li g]andha ting]ata lillakku\at u jekk il-qorti tilqa dak ir-rikors, il-parti offi\a jew lav u k at ta g] h a ji ng ] ataw l- o p po r tu n it li j ag ]m l u daw k issottomissjonijiet fl-istadju msemmi fis-subartikolu (1) u qabel ma l-qorti ssaqsi lill-akku\at jekk ikunx irid jag]mel xi sottomissjoni dwar l-applikabilit tal-piena mitluba mill-Avukat {enerali: I\da jekk g]al xi ra[uni tkun li tkun il-parti offi\a tonqos milli tag]mel is-sottomissjonijiet tag]ha dwar is-sentenza kif imsemmi hawn aktar qabel, dan in-nuqqas ma g]andux i\omm lillqorti milli tkompli bis-smig] jew milli tag]ti s-sentenza kif provdut fl-artikolu 491. 491. Il-qorti g]andha tag]ti sentenza mill-aktar fis.

Mistoqsija millqorti lill-akku\at fuq l-applikazzjoni tal-piena. Emendat: IX. 1857.11; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.14; LVIII. 1974.68; III. 2002.113.

Kwistjoni g]adde`i\joni tal-qorti.

Sottomissjonijiet mill-parti offi\a dwar is-sentenza.

Sentenza. Emendat: IX. 1857.12. Sostitwit: XXV. 1967.15. Il-qorti tista tag]ti piena anqas meta l[urati ma jkunux unanimi. Sostitwit: XXI. 1971.28. Emendat: XLIX. 1981.4; III. 2002.114.

492. (1) Meta fxi stadju qabel ji[i fformat il-[uri l-akku\at jammetti l-]tija tieg]u u g]all-fatt li ji[i ammess mill-akku\at ikun hemm stabbilita l-piena ta pri[unerija g]all-g]omor, il-qorti tista, minflok il-piena msemmija, tag]ti l-piena ta pri[unerija g]al \mien minn tmintax-il sena sa tletin sena. (2) Il-qorti tista tag]ti piena ta pri[unerija g]al \mien li ma jkunx anqas minn tnax-il sena minflok il-piena ta pri[unerija g]all-g]omor jekk, fid-dikjarazzjoni ta fatt li g]alih hemm stabbilita l-piena ta pri[unerija g]all-g]omor, il-voti tal-[urati ma jkunux unanimi. 493. Wara li tikkundanna persuna g]all-piena ta pri[unerija g]all-g]omor, il-qorti tista tirrakkomanda bil-miktub lill-Prim Ministru fi \mien erbg]a u g]oxrin sieg]a l-inqas \mien li filfehma tag]ha g]andu jg]addi qabel ma l-pri[unier ji[i me]lus mill]abs. Din ir-rakkomandazzjoni tkun tista taraha l-persuna li tkun [iet ikkundannata, u kopja tag]ha tin\amm mir-re[istratur.

Rakkomandazzjoni tal-qorti meta tag]ti l-piena ta pri[unerija g]allg]omor. Mi\jud: XXI. 1971.29. Emendat: XLIX. 1981.4.

226

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Rakkomandazzjoni ta l-im]allef g]allma]fra jew tnaqqis ta piena. Emendat: IX. 1857.14; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. Mewt jew mard ta m]allef, Avukat {enerali, akku\at jew avukat tieg]u. Emendat: IV. 1856.40; IX. 1857.15, l6; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.17; LVIII. 1974.68; III. 2002.115.

494. Kull im]allef li jkun qag]ad fkaw\a jista jirrakkomanda lill-President ta Malta il-persuna ikkundannata g]all-ma]fra jew g]at-tnaqqis tal-piena, billi jag]mel g]aldaqshekk rapport bilmiktub imsa]]a] bir-ra[uni ta dik ir-rakkomandazzjoni.

495. (1) Jekk, matul il-kaw\a jew wara l-verdett li bih il-[uri jiddikjara ]ati lill-akku\at, l-im]allef li jkun qag]ad fil-kaw\a, imut jew jimrad, ji[i surrogat im]allef ie]or skond il-li[i, u kull ma jkun sar wara li tkun [iet irre[istrata t-twe[iba ta l-akku\at, g]andu jsir mill-[did, kemm-il darba l-qorti jkun jidhrilha li g]andu jsir hekk. (2) I\da jkun xi jkun il-verdett tal-[uri wara li l-pro`eduri jer[g]u jsiru mill-[did, ma tistax ting]ata piena akbar minn dik li g]aliha jkun su[[ett ir-reat imsemmi fil-verdett ta qabel. (3) Il-pro`eduri li jkunu [a saru ma jer[g]ux isiru mill-[did jekk l-akku\at ikun [ie iddikjarat mhux ]ati. (4) Il-pro`eduri jer[g]u jsiru mill-[did, jekk imut jew jimrad lAvukat {enerali jew l-avukat prosekutur qabel ma jkun g]amel iddmirijiet tieg]u msemmijin fl-artikoli 456, 457 u 464, jew imut jew jimrad l-avukat ta l-akku\at, jew jimrad l-akku\at innifsu qabel ma tispi``a d-difi\a skond l-artikolu 458.

Xog]ol irre[istratur fil-Qorti Kriminali. It-tieni taqsima ta l-artikolu 30 ta lOrd. VI ta l-1880, inkorporata. Emendat: XXVII. 1975.40. Sostitwit: XXIV. 1995.360; XXXI. 2002.200. Kap. 12. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXVII. 1975.40. Tifsir. Mi\jud: XXV. 1967.18.

496. Ix-xog]ol ta re[istratur fil-Qorti Kriminali jista jsir minn uffi`jal e\ekuttiv tal-qorti msemmi fl-artikolu 57(3) tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili.

Titolu V
FUQ IL-QORTI TA L-APPELL KRIMINALI

497. Fdan it-Titolu, kemm-il darba r-rabta tal-kliem ma te]tie[x xorto]ra, il-kelma "appellant" tinkludi persuna li tkun [iet misjuba ]atja u tixtieq tappella skond dan it-Titolu; u il-kelma "sentenza" tinkludi kull ordni tal-qorti mag]mul fuq dikjarazzjoni ta ]tija briferenza g]all-persuna misjuba ]atja u ssetg]a tal-Qorti ta l-Appell Kriminali li tag]ti sentenza tinkludi setg]a li tag]mel ordni b]al dak.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

227

498. (1) G]andu jkun hemm Qorti ta l-Appell Kriminali li jkollha [urisdizzjoni biex tisma u tidde`idi appelli ta]t dan itTitolu u appelli minn sentenzi mog]tija mill-Qorti tal-Ma[istrati kif ukoll biex tittratta pro`eduri o]ra ta]t dan it-Titolu. (2) Bla ]sara tad-disposizzjoni ta l-artikolu 418 dwar kif g]andha tkun kostitwita dik il-qorti g]as-smig] ta appelli minn sentenzi tal-Qorti tal-Ma[istrati, il-Qorti ta l-Appell Kriminali tkun kostitwita mill-Prim Im]allef, li jkun il-President tal-Qorti, u \ew[ im]allfin o]ra nominati mill-President ta Malta: I\da, fil-ka\ ta assenza jew impediment le[ittimu ta xi wie]ed mill-membri tal-qorti, il-President ta Malta jinnomina minflok im]allef ie]or jew im]allfin o]ra. (3) Id-de`i\joni fuq kull kwistjoni quddiem il-Qorti ta lAppell Kriminali tkun skond il-fehma tal-ma[[oranza tal-membri tal-qorti li jisimg]u il-kaw\a u g]andha ting]ata sentenza wa]da b]ala s-sentenza tal-qorti kollha. (4) Il-Qorti ta l-Appell Kriminali g]all-finijiet u bla ]sara taddisposizzjonijiet ta dan it-Titolu g]andu jkollha s-setg]a kollha li tidde`idi, skond dan it-Titolu, kull kwistjonijiet li je]tie[ li ji[u de`i\i sabiex issir [ustizzja fil-kaw\a li tkun quddiem il-qorti. (5) Id-disposizzjonijiet li hemm fdan it-Titolu ma g]andhomx japplikaw g]all-appelli minn sentenzi tal-Qorti tal-Ma[istrati. 499. (1) Appell jista jsir lill-Qorti ta l-Appell Kriminali fuq talba ta l-Avukat {enerali jew ta l-akku\at minn kull de`i\joni mog]tija wara l-qari ta l-att ta l-akku\a u qabel ma l-akku\at iwie[eb jekk hux ]ati jew le fuq kull wa]da mill-e``ezzjonijiet imsemmija fl-artikolu 449(1)( a ), ( b ), ( ` ), ( d ), u ( g ) u minn kull de`i\joni fuq l-e``ezzjoni ta inammissibbilt ta provi. (2) Jista jsir appell ukoll fuq talba ta l-akku\at minn kull deci\joni mog]tija fuq rikors ta l-Avukat {enerali skond l-artikolu 402(5) jew minn kull de`i\joni mog]tija wara l-qari ta l-att ta lakku\a u qabel ma l-akku\at iwie[eb jekk hux ]ati jew le fuq kull wa]da mill-e``ezzjonijiet imsemmija fl-artikolu 449(1)(e) u (f ). (3) Meta l-Avukat {enerali jew, skond il-ka\, l-akku\at ikun irid jappella skond is-subartikolu (1) jew (2) huwa g]andu jag]ti avvi\ ta appell permezz ta nota minnufih wara li ti[i mog]tija dde`i\joni tal-qorti u wara dan il-qorti, jekk ikun il-ka\, g]andha tisso spend i p ro `edu ri o] ra sa l- eg]lu q i\- \mien mo g] ti k if hawnhekk i\jed il quddiem provdut g]all-appell jew, jekk isir appell, sad-de`i\joni tieg]u mill-Qorti ta l-Appell Kriminali. (4) Appell skond is-subartikolu (1) jew (2) jsir brikors pre\entat fil-Qorti ta l-Appell Kriminali fi \mien tliet ijiem taxxog]ol mid-data tad-de`i\joni appellata. (5) Appell mag]mul skond dan l-artikolu mill-Avukat {enerali ma g]andux jissospendi l-esekuzzjoni tad-de`i\joni appellata. (6) Fuq kull appell skond dan l-artikolu, il-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha, jekk ji[i milqug] l-appell, tannulla d-de`i\joni appellata u tag]ti dak l-ordni g]al-liberazzjoni ta l-akku\at jew

Qorti ta l-Appell Kriminali. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXI. 1971.30; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.28, 40; VIII. 1990.3.

Appell mill-Avukat {enerali jew millakku\at. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: LVIII. 1974.68; LIII. 1981.8; XXII. 2005.6.

228

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

g]all-prosekuzzjoni o]ra tal-pro`eduri jew tag]ti dawk l-ordnijiet l-o]ra inklu\i ordnijiet g]all-arrest mill-[did jew g]all-kustodja tal-persuna akku\ata jew tag]ti dawk id-direttivi, kif je]tie[. (7) In-nuqqas ta l-akku\at li jappella skond dan l-artikolu ma jipprekludihx milli jqanqal il-kwistjoni li seta jqanqal bappell tali fappell li jista jag]mel skond l-artikolu ta wara dan.
Appell kontra dikjarazzjoni ta ]tija jew kontra sentenza. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: III. 2002.116. Appelli millAvukat {enerali kontra sentenza. Kap. 446.

500. (1) Persuna misjuba ]atja fuq att ta akku\a tista tappella lill-Qorti ta l-Appell Kriminali kontra d-dikjarazzjoni ta ]tija tag]ha fil-ka\ijiet kollha jew kontra s-sentenza mog]tija fuq iddikjarazzjoni ta ]tija tag]ha kemm-il darba s-sentenza ma tkunx wa]da iffissata bil-li[i. (2) Minkejja d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 28I(2) u ta l-Att dwar il- Probation , jekk l-Avukat {enerali jkun jidhirlu li ssentenza hi wa]da mtaffija ]afna, huwa wkoll jista jappella minn de`i\joni ta sejbien ta ]tija ta persuna g]al reat li g]alih tista te]el pri[unerija g]al \mien ta i\jed minn sentejn jekk is-sentenza tkun applikat id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 21 jew ta l-artikoli 28A sa 28H jew id-disposizzjonijiet ta l-Att dwar il-Probation. 500A. Meta jsir appell minn sentenza, parti offi\a tista, brikors, titlo b lill-Qo rti ta l-Appell Kriminali li ti[i ammessa, sew personalment sew bavukat, li tag]mel sottomissjonijiet dwar issentenza idonea li g]andha ting]ata lill-akku\at u jekk il-qorti tilqa dak ir-rikors, il-parti offi\a jew l-avukat tag]ha jing]ataw lopportunit li jag]mlu dawk is-sottomissjonijiet wara li l-qorti tkun semg]et is-sottomissjonijiet ta l-appellant li fuqhom ikun qed isejjes l-appell tieg]u; sew min ikun insab ]ati sew l-Avukat {enerali g]andhom jing]ataw l-opportunit li jwie[bu g]assottomissjonijiet li tag]mel il-parti offi\a jew l-avukat tag]ha: I\da jekk g]al xi ra[uni l-parti offi\a jew l-avukat tag]ha jonqsu milli jag]mlu s-sottomissjonijiet tag]hom dwar is-sentenza kif hawn aktar qabel imsemmi fil-jum stabbilit, dan in-nuqqas ma g]andux i\omm lill-qorti milli tkompli bis-smig] jew milli tag]ti ssentenza.

Sottomissjonijiet mill-parti offi\a quddiem il-Qorti ta l-Appell Kriminali dwar is sentenza. Mi\jud: III. 2002.117.

Riferenzi millAvukat {enerali. Mi\jud: III. 2002.117.

500B. (1) Meta persuna li tkun [iet pro`essata fuq att ta akku\a tkun [iet me]lusa (sew dwar l-att ta akku\a kollu jew parti minnu) l-Avukat {enerali jista, jekk jixtieq ikollu l-fehma tal-Qorti ta lAppell Kriminali fuq xi punt ta dritt li jkun qam matul il-ka\ u fitterminu ta \mien stabbilit fl-artikolu 504, jirreferi dak il-punt lillqorti, u l-qorti g]andha, skond dan l-artikolu, tqis il-punt u tag]ti fehemtha fuqu. (2) G]all-fini tal-konsiderazzjoni ta punt riferit ta]t dan lartikolu l-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha tisma r-ra[unijiet li jing]ataw (a ) mill-Avukat {enerali; u (b ) sew mill-avukat difensur, jekk il-persuna me]lusa tkun tixtieq tippre\enta xi ra[uni quddiem il-qorti jew, finnuqqas, mill-Avukat g]al G]ajnuna Legali.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

229

(3) Referenza ta]t dan l-artikolu ma g]andhiex tolqot il-kaw\a li dwarha ssir ir-referenza jew xi liberazzjoni fdik il-kaw\a. (4) Il-Bord imsemmi fl-artikolu 516(3) jista jag]mel regoli sabiex jirregola l-g]amla u l-kontenut tar-referenza mill-Avukat {enerali ta]t dan l-artikolu u sabiex jipprovdi g]al kull ]a[o]ra li g]andha xtaqsam ma dan jew li hi an`illari g]alih. 501. (1) Fuq kull appell kontra dikjarazzjoni ta ]tija millpersuna misjuba ]atja l-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha tilqa l-appell (a ) jekk jidhrilha li l-appellant kien [ie misjub ]ati ]a\in fuq il-fatti tal-kaw\a; jew (b ) jekk jidhrilha kaw\a, jew applikazzjoni influwenza fuq li kien hemm irregolarit matul ilkien hemm interpretazzjoni jew \baljata tal-li[i, li seta kellha il-verdett:
De`i\joni ta appelli fka\ijiet ordinarji. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXVII. 1975.29; III. 2002.118.

I\da l-qorti tista, minkejja li tkun tal-fehma illi l-punt imqajjem fl-appell skond il-paragrafu (b ) jista jkun de`i\ favur lappellant, ti`]ad l-appell jekk tqis illi ma saret ebda amministrazzjoni ]a\ina tal-[ustizzja. (2) Salvi d-disposizzjonijiet ta l-artikolu ta wara dan u ta lartikolu 508(1), il-qorti ta l-Appell Kriminali g]andha, jekk tilqa appell kontra dikjarazzjoni ta ]tija, t]assar id-dikjarazzjoni ta ]tija u tordna li ji[u re[istrati sentenza u verdett ta liberazzjoni. (3) Fuq appell kontra sentenza mill-persuna misjuba ]atja, ilQorti ta l-Appell Kriminali g]andha, jekk jidhrilha li missha ng]atat sentenza differenti, t]assar is-sentenza mog]tija fil-kaw\a, u tag]ti dik is-sentenza l-o]ra [ustifikata bil-li[i mill-verdett (li ma tkunx sentenza aktar gravi) minflok l-o]ra kif jidhrilha li missha ng]atat, u fkull ka\ ie]or g]andha ti`]ad l-appell. (4) Fuq appell kontra sentenza mill-Avukat {enerali, il-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha jekk jidhrilha li kellha ting]ata sentenza aktar gravi, t]assar is-sentenza mog]tija fil-kaw\a u tag]ti dik is-sentenza aktar gravi [ustifikata bil-li[i minflok l-o]ra kif jidhrilha li kellha ting]ata, u f kull ka\ ie]or g]andha ti`had lappell. 502. (1) Jekk jidher lill-Qorti ta l-Appell Kriminali li appellant, g]alkemm misjub ]ati mhux kif imiss fuq xi kap jew parti mill-att ta akku\a, [ie misjub ]ati kif imiss fuq xi kap ie]or jew parti mill-att ta akku\a, il-qorti tista jew tikkonferma ssentenza mog]tija lill-appellant fil-kaw\a jew tag]ti dik issentenza l-o]ra minflokha kif jidhrilha xieraq u kif tkun [ustifikata bil-li[i skond il-verdett fuq il-kap jew parti mill-att ta akku\a li dwarha l-qorti jidhrilha li l-appellant kien [ie misjub ]ati kif imiss: I\da kull sentenza o]ra b]al dik ma g]andhiex tkun aktar gravi mis-sentenza mog]tija fil-kaw\a me]uda fil-kompless, sew jekk is-sentenza l-a]]ar imsemmija kienet espressa li g]addiet fuq dik il-parti ta l-att ta akku\a sew jekk le. (2) Meta l-appellant ikun [ie misjub ]ati ta reat u l-[uri seta
Setg]at tal-Qorti ta l-Appell Kriminali fka\ijiet spe`jali. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXVII. 1975.30.

230

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

fuq l-att ta akku\a sabu ]ati ta xi reat ie]or, u fuq il-ba\i tadde`i\joni tal-[uri jidher lill-Qorti ta l-Appell Kriminali illi l-[uri kien effettivament sodisfatt dwar il-fatti li kienu jippruvawh ]ati ta dak ir-reat l-ie]or, il-qorti tista, minflok ma tilqa jew ti`]ad lappell, tissostitwixxi g]all-verdett mog]ti minn [uri verdett ta ]tija ta dak ir-reat l-ie]or, u tag]ti dik is-sentenza minflok issentenza mog]tija fil-kaw\a kif ikun [ustifikat bil-li[i g]al dak irreat l-ie]or, li ma tkunx sentenza aktar gravi. (3) Meta mad-dikjarazzjoni ta ]tija ta l-appellant il-[uri jkun ta verdett li jaqa fid-disposizzjonijiet ta l-artikolu 480(3), u lQorti ta l-Appell Kriminali jidhrilha li l-Qorti Kriminali waslet g]all-konklu\joni ]a\ina dwar l-effett ta dak il-verdett, il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista, minflok ma tilqa l-appell, tordna li ti[i re[istrata dik il-konklu\joni kif jidher lill-qorti li jkun me]tie[ skond il-li[i mill-verdett, u tag]ti dik is-sentenza (li ma tkunx sentenza aktar gravi) minflok is-sentenza mog]tija fil-kaw\a kif ikun [ustifikat bil-li[i. (4) Meta fuq appell kontra dikjarazzjoni ta ]tija l-Qorti ta lAppell Kriminali tkun tal-fehma li g]alkemm l-appellant ikun ikkommetta l-att jew g]amel l-ommissjoni mi[juba kontra tieg]u kien mi[nun fil-]in li sar l-att jew l-ommissjoni bmod li ma kienx responsabbli skond il-li[i g]all-atti tieg]u, il-qorti tista t]assar issentenza mog]tija fil-kaw\a u tordna li l-appellant jin\amm ta]t kustodja fl-Isptar Monti Karmelu fliema ka\ g]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 623(1), (2) u (3).
Appell minn verdett ta mhux ]ati min]abba [enn. Mi\jud: XXV. 1967.18.

503. (1) Persuna li fil-kaw\a tag]ha jing]ata verdett ta mhux ]ati min]abba [enn fil-]in ta l-att jew ta l-ommissjoni li bih tkun akku\ata tista tappella kontra l-verdett u fuq appell tali tapplika mutatis mutandis l-istess disposizzjoni li hemm fl-artikolu 501(l), salv kif provdut hawnhekk i\jed il quddiem. (2) Meta apparti minn dan l-artikolu (a ) appell kontra verdett b]al ma hu imsemmi fissubartikolu (1) jist]oqqlu li ji[i milqug], u (b ) ebda wa]da mir-ra[unijiet biex ji[i milqug] ma tirriferixxi g]all-kwistjoni tal-[enn ta l-akku\at, il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista ti`]ad l-appell jekk tkun talfehma li, kieku ma kienx g]all-[enn ta l-akku\at, il-verdett xieraq kien ikun li kien ]ati ta reat li mhux ir-reat akku\at bih. (3) Fil-ka\ ta appell skond is-subartikolu (1) l-appell jista jinstemg]a u ji[i de`i\ fl-assenza ta l-appellant u, jekk ma jkunx assistit minn avukat, g]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet ta lartikolu 519. (4) Meta skond is-subartikolu (1) appell ji[i milqug] (a ) jekk ir-ra[uni, jew wa]da mir-ra[unijiet, biex ji[i milqug] l-appell hija li d-de`i\joni tal-[uri dwar il[enn ta l-akku\at ma g]andhiex tibqa u l-Qorti ta lAppell Kriminali tkun tal-fehma li kien ]ati ta reat (sew jekk ir-reat li bih [ie akku\at jew xi reat ie]or li dwaru l-[uri seta sabu ]ati), il-qorti g]andha

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

231

tissostitwixxi g]all-verdett ta mhux ]ati min]abba [enn verdett ta ]ati ta dak ir-reat, u jkollha l-istess setg]at li twa]]al piena jew xorto]ra tittratta blakku\at kif il-qorti li quddiemha [ie [udikat kienet tkun tista tag]mel kieku l-[uri kien ta l-verdett sostitwit; (b ) fkull ka\ ie]or, il-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha tissostitwixxi g]all-verdett tal-[uri verdett ta liberazzjoni: I\da meta r-reat imsemmi fil-paragrafu (a ) ikun wie]ed li g]alih is-sentenza hija iffissata bil-li[i, is-sentenza g]andha (ikunu xikunu `-`irkostanzi) tkun wa]da ta pri[unerija g]al ]ajtu jew g]al \mien ta mhux anqas minn tnax-il sena. (5) I\-\mien ta kull sentenza mog]tija mill-Qorti ta l-Appell Kriminali fl-e\er`izzju tas-setg]at mog]tija bis-subartikolu (4)(a ) g]andu, jekk il-qorti ma tordnax xorto]ra, jibda jg]odd minn meta kien jibda jg]odd kieku kienet mog]tija fil-pro`eduri fil-Qorti Kriminali. 504. Kull appell ta]t dan it-Titolu g]andu jin[ieb quddiem ilQorti ta l-Appell Kriminali brikors li ji[i pre\entat fdik il-qorti, barra fejn hemm provdut xorto]ra, fi \mien ]mistax-il [urnata taxxog]ol mid-data tad-de`i\joni appellata. 505. (1) Barra mill-indikazzjonijiet komuni g]all-atti [udizzjarji, ir-rikors g]andu jkun fih il-fatti tal-kaw\a fil-qosor imma `ari, ir-ra[uni ta l-appell u t-talba ta l-appellant. (2) Ir-rikors g]andu, ta]t piena ta nullit , ikun iffirmat minn avukat jew mill-appellant stess. (3) L-atti tal-pro`ess tal-Qorti Kriminali g]andhom ji[u pre\entati mir-Re[istratur tal-Qrati quddiem il-Qorti ta l-Appell Kriminali fi \mien jumejn tax-xog]ol mill-[urnata minn meta ji[i pre\entat ir-rikors. (4) Kopja tar-rikors g]andha ti[i notifikata lill-Avukat {enerali jew lill-akku\at, skond il-ka\, mill-anqas tmint ijiem tax-xog]ol qabel il-[urnata stabbilita g]as-smig] ta l-appell, jekk il-qorti fxi ka\ ta ur[enza ma tordnax in-notifika bterminu aqsar. 506. Il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista, jekk jidhrilha me]tie[a jew espedjenti fl-interessi tal-[ustizzja (a ) tordna l-produzzjoni ta kull dokument, esibit, jew o[[ett ie]or li g]andhom xjaqsmu mal-kaw\a, li lproduzzjoni tag]hom jidhrilha li huma me]tie[a g]adde`i\joni tal-kaw\a; u (b ) jekk jidhrilha xieraq tordna lil kull xhieda li setg]u ji[u obbligati jixhdu fil-kaw\a biex jidhru g]all-e\ami u ji[u e\aminati quddiem il-qorti, sew jekk kienu msej]a fil-kaw\a sew jekk le, jew tordna li l-e\ami ta kull xhieda b]al dawk jsir bxi mod provdut mil-li[i; u (` ) jekk jidhrilha xieraq ta``etta x-xiehda, jekk offerta, ta kull xhud (inklu\ l-appellant) li jkun xhud kompetenti
Setg]at supplementari talQorti ta l-Appell Kriminali. Mi\jud: XXV. 1967.18. Forma u \mien biex isir l-appell. Mi\jud: XXV. 1967.18. Kontenut tar-rikors ta l-appell. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: LVIII. 1974.68; XXIV. 1995.362.

232

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI i\da li ma setax ji[i obbligat jixhed fil-kaw\a, u, jekk l-appellant jag]mel rikors g]alhekk, tar-ra[el jew talmara ta l-appellant, fka\ijiet meta x-xiehda tar-ra[el jew tal-mara ma setg]etx ting]ata fil-kaw\a ]lief wara dak ir-rikors, bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta lartikolu 635.

Dmir li ti[i ammessa xiehda. Mi\jud: XXV. 1967.18.

507. Ming]ajr ]sara g]all-[eneralit ta l-a]]ar artikolu qabel dan, meta ti[i offerta xiehda quddiem il-qorti skond dak l-artikolu, il-qorti g]andha, ]lief jekk tkun sodisfatta illi x-xiehda jekk ammessa ma tag]ti ebda lok biex ji[i milqug] l-appell, te\er`ita ssetg]a tag]ha skond dak l-artikolu li tir`eviha jekk (a ) jidher lill-qorti illi x-xiehda xaktarx tkun kredibbli u kienet tkun ammissibbli fil-kaw\a fuq kwistjoni li hija l-o[[ett ta l-appell; u (b ) il-qorti tkun sodisfatta li ma [ietx mi[juba fil-kaw\a, i\da li hemm spjegazzjoni ra[onevoli g]an-nuqqas biex ti[i hekk mi[juba.

Setg]a tal-Qorti ta l-Appell Kriminali li tordna kaw\a mili-[did. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXVII. 1975.30, 31.

508. (1) Meta ji[i milqug] appell kontra dikjarazzjoni ta ]tija min]abba biss ta provi me]uda jew li setg]u ji[u me]uda millQorti ta l-Appell Kriminali skond l-artikolu 506 u 507 jew min]abba punt imqajjem skond l-artikolu 501(1)( b ) u f kull ka\ jidher lill-qorti li l-interessi tal-[ustizzja hekk je]tie[u, il-qorti tista, minflok ma tordna li ji[u re[istrati sentenza u verdett ta liberazzjo ni kif pr ovd ut bl- ar tikolu 501 (2 ), jew bl- ar tiko lu 503(4)(b ), tordna li l-appellant jer[a ji[i pro`essat. (2) Appellant ma g]andux jer[a ji[i pro`essat skond dan lartikolu g]al ebda reat li ma jkunx (a ) ir-reat li dwaru [ie misjub ]ati fil-kaw\a ori[inali u li dwaru l-appell tieg]u [ie milqug] kif intqal qabel; (b ) xi reat li tieg]u seta [ie misjub ]ati fil-kaw\a ori[inali fuq att ta akku\a dwar ir-reat l-ewwel imsemmi; (`) xi reat mi[jub fxi kap alternattiv ta l-att ta akku\a li dwaru il-[uri [ie me]lus milli jag]ti verdett min]abba li sabu ]ati dwar ir-reat l-ewwel imsemmi. (3) Appellant li g]andu jer[a ji[i pro`essat g]al reat in esekuzzjoni ta ordni skond is-subartikolu (1) g]andu ji[i [udikat wara att ta akku\a [did. (4) Il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista, meta tordna kaw\a mill-[did skond is-subartikolu (1), tag]ti dawk l-ordnijiet li jidhrulha me]tie[a jew espedjenti g]all-kustodja jew g]all-]elsien mill-arrest bil-garanzija ta l-appellant pendenti s-smig] tal-kaw\a mill-[did. (5) Meta tkun ordnata kaw\a mill-[did skond is-subartikolu (1) fil-ka\ ta persuna li, minnufih qabel id-de`i\joni ta l-appell tag]ha, kienet su[[etta li ti[i mi\muma fl-Isptar Monti Karmelu in esekuzzjoni ta ordni tal-Qorti Kriminali, l-ordni g]andu jibqa jse]] pendenti s-smig] tal-kaw\a mill-[did b]allikieku l-appell ma

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

233

[ iex milq ug] u k ull or dn i m ag] mu l m ill-Qo rti ta l-Appell Kriminali, skond l-a]]ar subartikolu qabel dan ta dan l-artikolu g]all-kustodja jew g]all-]elsien tag]ha mill-arrest bil-garanzija g]andu jkollu effett bla ]sara ta l-imsemmi ordni. (6) Fkaw\a ordnata mill-[did skond is-subartikolu (l) ittraskrizzjoni tan-noti, bix- shorthand jew mod ie]or, tax-xiehda mog]tija minn kull xhud fil-kaw\a ori[inali tista, bil-permess ta l-im]allef, tinqara b]ala xiehda (a ) bi ftehim bejn il-prosekuzzjoni u d-difi\a; jew (b ) jekk l-im]allef ikun sodisfatt illi x-xhud huwa mejjet jew mhux kapa`i li jixhed jew li jattendi g]al dak liskop, jew li jkunu saru ming]ajr su``ess l-isforzi ra[onevoli kollha biex jinsab jew ti[i \gurata lattendenza tieg]u. (7) Meta persuna ordnata li ter[a ti[i pro`essata skond issubartikolu (1) ter[a ti[i misjuba ]atja fil-kaw\a mill-[did, ilQorti Kriminali tista tag]ti g]ar-reat kull sentenza awtorizzata mil-li[i, li ma tkunx sentenza aktar gravi minn dik mog]tija g]addikjarazzjoni ta ]tija ori[inali. (8) Meta l-persuna misjuba ]atja fil-kaw\a mill-[did ti[i kundannata g]all-pri[unerija jew detenzjoni, is-sentenza g]andha tibda tg]odd minn meta sentenza b]alha mog]tija fil-kaw\a ori[inali kienet tibda tg]odd, i\da fil-kalkolu ta\-\mien tassentenza tag]ha jew tal-perijodu li g]alih tista ti[i detenuta bissa]]a tas-sentenza, skond il-ka\, ma g]andux jittie]ed ka\ ta kull \mien li matulu kienet libera wara li [iet ]ielsa mill-arrest bilgaranzija skond is-subartikolu (4). 509. (1) Il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista, jekk jidhrilha xieraq, fuq rikors ta l-appellant te]les lill-appellant mill-arrest bilgaranzija pendenti d-de`i\joni ta l-appell tieg]u mag]mul skond lartikolu 499 jew 500. (2) Is-setg]a tal-Qorti ta l-Appell Kriminali skond issubartikolu (1) li te]les lill-appellant mill-arrest bil-garanzija, tista ti[i e\er`itata minn kull im]allef tal-qorti bl-istess mod kif tista ti[i e\er`itata mill-qorti u skond l-istess disposizzjonijiet; i\da, jekk l-im]allef ji`]ad rikors mill-appellant, l-appellant ikollu dritt li r-rikors ji[i de`i\ mill-Qorti ta l-Appell Kriminali. (3) Id-disposizzjonijiet tat-Titolu IV tat-Taqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i g]andhom japplikaw mutatis mutandis. (4) I\-\mien li fih l-appellant, pendenti d-de`izjoni ta l-appell tieg]u, ikun me]lus mill-arrest bil-garanzija ma jg]oddx b]ala parti minn kull perijodu ta pri[unerija jew ta detenzjoni skond issentenza kontra tieg]u. 510. (1) Kull e``ezzjoni kontra im]allef li jkun qieg]ed filQorti ta l-Appell Kriminali g]andha ting]ata, u d-de`i\joni dwar hekk g]andha tinqata, qabel ma l-appellant jibda jag]mel issottomissjonijiet tieg]u lill-qorti fuq il-merti ta l-appell. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 446(2), (3), (4), (5), (6),
E``ezzjoni kontra jew astensjoni ta im]allef. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: III. 2002.120. Sospensjoni ta lesekuzzjoni tassentenza. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXIX. 1989.4; III. 2002.119.

234

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

( 7) u ( 8) u d -d ispo sizzjon ijiet ta l-ar tiko lu 4 47 g] an dh om japplikaw fkull pro`eduri quddiem il-Qorti ta l-Appell Kriminali, i\da, hekk illi, g]all-fini ta dawk il-pro`eduri, kull riferenza f dawk id-disposizzjonijiet g]all-qari ta l-att ta akku\a g]andha tiftiehem b]ala riferenza g]all-bidu tas-sottomissjonijiet millappellant fuq il-merti ta l-appell, ir-riferenza fl-imsemmija subartikoli (2) u (4) g]all-akku\at g]andha tiftiehem b]ala li tinkludi lill-persuna misjuba ]atja fuq att ta akku\a li tkun appellat u lil kull persuna li tappella skond l-artikolu 503(1), u r-riferenza f l- im s em m i su b ar tik o lu (4 ) g ] as - sm ig ] t al- k aw\a g ] and h a tiftiehem b]ala riferenza g]as-smig] ta l-appell.
Mewt jew mard ta im]allef, Avukat {enerali, jew akku\at jew lavukat tieg]u. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: LVIII. 1974.68; III. 2002.121.

511. (1) Jekk, waqt is-smig] ta l-appell, xi wie]ed millim]allfin li jkun fl-Appell imut jew jimrad, g]andu ji[i surrogat im]allef ie]or kif provdut skond l-artikolu 498, u l-pro`eduri kollha g]andhom isiru mill-[did jekk il-qorti, fl-interessi tal[ustizzja, jidhrilha hekk xieraq jew jekk l-akku\at jag]mel talba fdak is-sens: I\da l-pro`eduri g]andhom fkull ka\ isiru mill-[did meta l-im]allfin surrogati jkunu tnejn jew i\jed: I\da wkoll ma tkunx tista ter[a ssir e``ezzjoni kontra m]allef li joqg]od fqorti li tkun [a [iet de`i\a jew xi kwistjoni li fuqha l-qorti tkun [a tat id-de`i\joni tag]ha qabel ma tkun saret issurroga ta l-im]allef jew im]allfin. (2) Jekk l-Avukat {enerali jew l-avukat delegat minnu jmut jew jimrad jew jekk l-avukat ta l-appellant imut jew jimrad jew jekk l-appellant stess jimrad, waqt is-smig] ta l-appell, ikun fiddiskrezzjoni tal-qorti kif l-interessi tal-[ustizzja je]tie[u li tordna li jer[g]u jsiru mill-[did il-pro`eduri kollha: I\da fil-ka\ tal-mewt ta l-avukat ta l-appellant jew fil-ka\ ta mard ta dak l-avukat u sostituzzjoni minn avukat ie]or, ilpro`eduri kollha g]andhom dejjem jer[g]u jsiru mill-[did jekk lappellant jag]mel talba g]al hekk.

Disposizzjonijiet dwar pro`eduri quddiem il-Qorti ta l-Appell Kriminali. Mi\jud: XXV. 1967.18. Emendat: XXI. 1971.27; XXVII. 1975.32; III. 2002.122; A.L. 407 ta l2007.

512. (1) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 420, l-artikolu 4 2 1 ( 1 ) , l- a r ti k o li 4 2 2 , 4 2 3 , 4 2 5 , 4 2 7 , 4 4 1 , 4 4 2 , 4 4 4 u 4 5 2 g]andhom japplikaw fkull pro`eduri quddiem il-Qorti ta l-Appell Krimimali: I\da, g]all-fini ta dawk il-pro`eduri, kull riferenza fdawk id-disposizzjonijiet g]all-qorti superjuri u g]all-qorti inferjuri g]andha tiftiehem rispettivament b]ala li tkun riferenza g]all-Qorti ta l-Appell Kriminali u g]all-Qorti Kriminali. (2) Bdak kollu li hemm fid-disposizzjonijiet ta l-artikolu 420, meta l-appellant li jkun g]amel id-dikjarazzjoni bil-[urament imsemmija fdak l-artikolu, ma jkunx jista ji[i assistit mill-Avukat g]al G]ajnuna Legali min]abba r-ra[uni li hemm fil-paragrafu ( a ) ta l-istess artikolu u meta kien assistit quddiem il-Qorti Kriminali minn avukat nominat skond l-artikolu 571, il-Qorti ta l-Appell Kriminali g]andha, safejn jista jkun, tinnomina l-istess avukat biex jassisti lill-appellant fil-pro`eduri ta l-appell, u ddisposizzjonijiet ta l-artikoli 571, 572 u 573 g]andhom japplikaw

KODII KRIMINALI relattivament g]al dik in-nomina.

[ K AP. 9.

235

(3) Il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista, jekk tikkonsidra li appell ikun fierag], tikkundanna lill-appellant g]al multa ta mhux i\jed minn mitejn u tnejn u tletin euro u erbg]a u disg]in `ente\mu (232.94). 513. Kull im]allef jista je\er`ita, dwar kull ]a[a li tkun [iet trattata mill-Qorti ta l-Appell Kriminali, waqt li kien qieg]ed fiha, is-setg]a tar-rakkomandazzjoni msemmija fl-artikolu 494 bl-istess mod kif dik is-setg]a tista ti[i e\er`itata minn im]allef li joqg]od fQorti Kriminali. 514. Ix-xog]ol ta re[istratur fil-Qorti ta l-Appell Kriminali jista jsir minn uffi`jal e\ekuttiv tal-qorti msemmi fl-artikolu 57(3) talKodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili.
Rakkomandazzjoni minn im]allef talQorti ta l-Appell Kriminali. Mi\jud: XXV. 1967.18. Xog]ol irre[istratur fil-Qorti ta l-Appell Kriminali. Mi\jud: XXV. 1967.18. Sostitwit: XXIV. 1995.360; XXXI. 2002.201. Kap. 12. Prerogattiva ta ]niena. Mi\jud: XXV. 1967.18.

515. (1) Ebda ]a[a fdan it-Titolu ma g]andha tolqot ilprerogattiva ta ]niena, i\da l-Prim Ministru fuq talba mag]mula lilu minn persuna kundannata wara att ta akku\a jew ming]ajr dik it-talba jista, jekk jidhirlu xieraq, fkull \mien jew (a ) jirriferixxi l-ka\ kollu lill-Qorti ta l-Appell Kriminali u l-ka\ g]andu mbag]ad ji[i ittrattat g]all-finijiet kollha b]ala appell lil dik il-qorti mag]mul millpersuna kundannata; jew (b ) jekk jixtieq l-g]ajnuna tal-Qorti ta l-Appell Kriminali fuq xi kwistjoni li tinqala fil-ka\, jirriferixxi dak ilpunt lil dik il-qorti g]all-opinjoni tag]ha fuqu, u lqorti g]andha tqis il-punt hekk mibg]ut lilha u tag]ti lill Prim Ministru l-fehma tag]ha fuqu skond hekk. (2) Is-setg]a tal-Qorti ta l-Appell Kriminali li te\er`ita lfunzjonijiet tag]ha skond dan l-artikolu tista ti[i e\er`itata g]alkemm il-persuna interessata ma tkunx g]al xi ra[uni pre\enti.

236

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Sostitwit: XXV. 1967.19. L-ilsien tal-qrati. Mi\jud: XVI. 1932.7. Emendat: XXX. 1934.12; XX. 1936.3; XIII. 1964.26. Sostitwit: XXXII. 1965.8. Emendat: LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.33, 40; IV. 1994.13. Kap. 189.

DISPOSIZZJONIJIET LI JG}ODDU G}ALL-QRATI TA {USTIZZJA KRIMINALI

516. (1) L-ilsien Malti jkun l-ilsien tal-qrati u, bla ]sara taddisposizzjonijiet ta l-Att dwar Pro`eduri {udizzjarji (U\u ta lIlsien Ingli\) il-pro`eduri kollha g]andhom isiru bdak l-ilsien. (2) Meta xi persuna akku\ata ma tifhimx l-ilsien li bih ikunu qed isiru l-pro`eduri jew ti[i mi[juba xi xiehda, dawk il-pro`eduri jew xiehda g]andhom ji[u interpretati lilha jew mill-qorti jew minn interpretu li ji[i mog]ti lilu l-[urament. (3) G]andu jkun hemm Bord li jkun mag]mul mill-Prim Im]allef, minn im]allef nominat mill-President ta Malta minn fost l-im]allfin li ordinarjament joqog]du fil-Qorti Kriminali, millAvukat {enerali, minn ma[istrat nominat mill-Ministru tal{ustizzja, u mill-president tal-Kamra ta l-Avukati bsetg]a li jag]mlu regoli msej]in Regoli tal-Qorti g]al kull wie]ed milliskopijiet imsemmija fl-artikolu 29 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili, safejn applikabbli, billi r-riferenza g]al dak ilkodi`i fdak l-artikolu tkun tiftiehem b]ala riferenza g]al dan ilkodi`i: I\da xejn fdawn ir-regoli mg]andu jkun inkompatibbli jew kuntrarju g]ad-dispo\izzjonijiet ta dan il-kodi`i jew ta li[ijiet o]ra. (4) Il-Bord jista ja[ixxi minkejja kull vakanza fost l-g]add talmembri tieg]u i\da mg]andux ja[ixxi jekk g]all-inqas il-Prim Im]allef u \ew[ membri o]ra ma jkunux pre\enti. (5) Ir-regoli mag]mula mill-Bord huma su[[etti g]allapprovazzjoni tal-President ta Malta u g]andhom ji[u ppubblikati fil-Gazzetta tal-Gvern.

Kap. 12.

Pro`eduri li ma jistg]ux ji[u ippubblikati. Emendat: IX. 1859.27; III. 1880.8,9; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.20; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3; III. 2002.123. Piena. Kemm iddum ilprojbizzjoni.

517. (1) Kull qorti ta [ustizzja kriminali tista, bordni iffirmat mir-re[istratur u mwa]]al fil-bieb ta l-edifizzju li fih ilqorti toqg]od, tipprojbixxi l-pubblikazzjoni, sa ma l-kaw\a tispi``a, ta kitba, stampata jew le, dwar ir-reat li fuqu tkun miexja l-kaw\a, jew dwar il-persuna ta l-imputat jew akku\at; u kull min jikser dak l-ordni, talli jiksru biss, isir ]ati ta disprezz lejn lawtorit tal-qorti, u je]el piena skond l-artikolu 686, barra minn kull piena o]ra li g]aliha jista jkun su[[ett il-]ati skond il-li[i, kemm-il darba bil-kitba jew bil-pubblikazzjoni tag]ha jirri\ulta reat ie]or: I\da g]al dan ir-reat l-ie]or, l-azzjoni kriminali titmexxa separatament, skond il-li[i. (2) Jekk l-ordni msemmi hawn fuq ikun ing]ata mill-Qorti talMa[istrati b]ala qorti istruttorja u ma jkunx [ie m]assar minn listess qorti qabel it-tmiem tal-kompilazzjoni, jibqa jse]] sakemm ji[i m]assar mill-Qorti Kriminali wara li jag]laq i\-\mien li fih lAvukat {enerali jista jippre\enta l-att ta l-akku\a, bordni ie]or iffirmat mir-re[istratur u mwa]]al fl-istess post fejn l-ewwel ordni kien [ie mwa]]al. (3) Meta l-Pulizija ssir taf bil-pubblikazzjoni ta xi kitba bi ksur ta dan l-artikolu, g]andha tg]arraf lill-qorti li tkun g]amlet l-

Dmirijiet talPulizija.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

237

ordni tal-projbizzjoni u tesegwixxi l-ordnijiet li tag]ti l-qorti, bilfomm jew bil-miktub, biex i[[ib lill-]ati quddiem l-istess qorti, bta]rika jew barrest. (4) Il-Qorti Kriminali jew il-Qorti ta l-Appell Kriminali tista ta]tar, flokha nfisha, lill-Qorti tal-Ma[istrati (Malta) jew lill-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), b]ala qorti ta [udikatura kriminali, sabiex tidde`idi fuq dan ir-reat; fdan il-ka\ il-qorti msemmija la]]ar tippro`edi b]allikieku l-ordni li [ie miksur kien mog]ti minnha stess. (5) Ebda m]allef jew ma[istrat ma jista ji[i irriku\at min]abba li kien l-im]allef jew ma[istrat fil-kaw\a meta [ie mog]ti l-ordni li g]alih ir-reat ikun jirriferixxi. (6) I\da, ma je]el ebda piena min jippubblika kitba li jkun fiha biss kopja vera ta l-akku\a jew ta l-att ta l-akku\a, jew il-[urnata biss mog]tija g]as-smig] tal-kaw\a, basta li ma ji[i mi\jud xejn li jista jittie]ed b]ala g]oti ta fehma fuq dik il-kaw\a, sew dwar irreat in [enerali kemm dwar il-persuna li tkun g]amlitu. 518. L-atti u d-dokumenti tal-qorti ta [ustizzja kriminali ma jistg]u jintwerew lil ]add, lanqas ma jistg]u jing]ataw kopji tag]hom, ming]ajr permess spe`jali tal-qorti, ]lief lill-Avukat {enerali, lill-partijiet fil-kaw\a jew lill-avukat jew prokuratur legali li jkun awtorizzat mill-istess partijiet; imma dawk l-atti kollha li jkunu nqraw fil-qorti bil-miftu], jista jarahom kull min irid u jistg]u jing]ataw kopji tag]hom, bil-]las tad-dritt soltu: I\da pro`essi verbali u kull xiehda u dokumenti mda]]lin mag]hom g]andhom jintwerew, u kopji tag]hom jing]ataw, biss fid-diskrezzjoni ta l-Avukat {enerali u bil-]las ta dawk iddrittijiet li jistg]u ji[u stabbiliti mill-Ministru responsabbli g]all[ustizzja skond l-artikolu 695. 519. Hu dmir tal-qrati ta [ustizzja kriminali li jipprovdu g]addifi\a [usta ta l-imputati jew akku\ati; u ma jkunx me]tie[ li jin]atru kuraturi g]al imputati jew akku\ati li ma jkunux ta l-et. 520. (1) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet l-o]ra ta dan ilKodi`i, id-disposizzjonijiet li [ejjin tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili g]andhom, ]lief sa fejn hu provdut xorto]ra fdan il-Kodi`i, jg]oddu g]all-qrati tal-[ustizzja kriminali: (a ) l-artikoli 8, 10 sa 12, 16 u 17, 23 sa 30, 57 sa 61, u 65 sa 76 li g]andhom xjaqsmu ma l-organizzazzjoni talqrati; (b ) l-artikoli 98 sa 106, 108 sa 110, 113 u 114, 119A u 123 li g]andhom xjaqsmu ma\-\minijiet [udizzjarji; (` ) l-artikoli 175 u 205; (d ) l-artikoli 558 sa 662 li g]andhom xjaqsmu ma xiehda bmod [enerali; u (e) l-artikoli 627 sa 633, u l-artikoli 635 sa 637 li g]andhom xjaqsmu ma provi permezz ta dokumenti u lesibizzjoni ta dokumenti li jkunu fil-pussess ta
Dmir tal-qorti li tipprovdi g]addifi\a kif jixraq ta l-akku\at. Disposizzjonijiet tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili li jg]oddu g]all-qrati ta [ustizzja kriminali. Emendat: IV. 1856.41; VIII. 1857.16; IX. 1859.28; XIII. 1964.26; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 1976.5; VIII. 1990.3; XXIV. 1995.360; XXXI. 2002.203; XXII. 2005.7. Kap. 12. Liema qorti g]andha taqta lka\ g]all-ksur ta lordni.

Im]allef jew ma[istrat ma jistax ji[i irriku\at g]aliex ikun ta lordni. Xjista ji[i ippubblikat.

Min jista jara l-atti u d-dokumenti talQrati Kriminali. Emendat: VIII. 1909.49; XIII. 1980.18; XXIX. 1990.21; IV. 1994.14; III. 2002.124.

238

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI ]addie]or.

Setg]a tal-qorti dwar provi mhux me]tie[a.

(2) Il-qrati hawn fuq imsemmija g]andhom is-setg]a li ma j]allux li jsir fil-provi, fit-trattazzjoni jew fid-difi\a, dak kollu li, fil-fehma tal-qorti, jista j[ib dewmien mhux me]tieg, jew ma jkunx rilevanti, jew ma jkollux xjaqsam max-xorta tal-kaw\a. 521. (1) Ir-re[istru u r-re[istratur imsemmijin fdan il-Kodi`i ji[u stabbiliti bregolamenti mag]mulin mill-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja ta]t dan l-artikolu. (2) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1), u sakemm isiru r-regolamenti ta]t l-imsemmi subartikolu (1), irre[istru u r-re[istratur huma dawk stess stabbiliti mill-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili, jew ma]tura bis-sa]]a tieg]u, g]all-qrati ta [urisdizzjoni `ivili. 522. (1) Il-qorti tista fid-diskrezzjoni tag]ha tmexxi lejn issewwa kull xhud li j]awwad fix-xiehda tieg]u, billi twissih, i\\ommu mwarrab g]alih wa]du, jew ukoll billi tordna l-arrest tieg]u. (2) Kull xhud li ma jkunx irid ja]lef jew jixhed meta hekk me]tie[ mill-qorti je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija g]al mhux i\jed minn tliet xhur. (3) Il-qorti li quddiemha ix-xhud ma jkunx irid ja]lef jew jixhed g]andha tordna l-arrest tax-xhud u g]andha tordna lillPulizija biex fi \mien tmienja u erbg]in sieg]a mill-arrest tressaq lix-xhud quddiem il-qorti kompetenti akku\at breat ta]t issubartikolu (2). (4) Meta x-xhud akku\at kif imsemmi fis-subartikolu (3), f kull \mien qabel ting]ata sentenza finali fir-rigward tieg]u, jag]ti x-xiehda tieg]u bil-[urament quddiem il-qorti li quddiemha tkun me]tie[a dik ix-xiehda u fi stadju li fih il-qorti tkun tista tir`eviha, dak ix-xhud ma g]andux je]el il-piena ta pri[unerija i\da g]andu je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta multa li ma tkunx aktar minn elf mija u erbg]a u sittin euro u disg]a u sittin `ente\mu (1,164.69). (5) Kull pro`edimenti kriminali in esekuzzjoni ta ordni talqorti ta]t is-subartikolu (3) g]andhom jitmexxew bl-ur[enza.

Re[istru u re[istratur. L-ewwel taqsima ta l-artikolu 30 ta l-Ord. VI ta l-1880 inkorporata. Sostitwit: XXXI. 2002.204. Kap. 12.

Setg]a tal-qorti dwar xhud li ma jkunx irid ig]id issewwa. Emendat: III. 2002.125; A.L. 407 ta l2007.

Jekk ikun hemm suspett ta prova falza. Emendat: XXV. 1967.21; XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3.

523. Meta l-qorti jkollha suspett ra[onevoli ta xi prova falza, hija tista tordna l-arrest tal-persuna suspetta ]atja ta dik il-prova falza; jekk dan ji[ri quddiem il-Qorti Kriminali jew il-Qorti ta lAppell Kriminali, din il-qorti tordna li din il-persuna ti[i mibg]uta quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati g]all-kompilazzjoni me]tie[a; u jekk ji[ri quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati, din il-qorti tippro`edi ex officio. 524. Jekk quddiem xi qorti ta [urisdizzjoni kriminali l-imputat jew l-akku\at i[ib ru]u bmod illi jfixkel il-bon-ordni tas-seduta, u, wara li ji[i mwiddeb mill-qorti, jibqa j[ib ru]u ]a\in jew jer[a j[ib ru]u ]a\in, il-qorti tista tordna illi huwa ji[i mbieg]ed millpost fejn tkun qieg]da ssir il-kaw\a jew, jekk ikun ta]t arrest, illi jittie]ed lur a l-] ab s, u tista tibda jew tko mpli l-kaw\a bl-

Im[ieba ]a\ina ta l-imputat jew akku\at. Mi\jud: XV. 1937.8. Emendat: XXVII. 1975.34.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

239

assistenza biss ta l-avukat jew prokuratur legali tieg]u jew, jekk huwa ma jkollux avukat jew prokuratur legali, bl-assistenza ta lAvukat g]al G]ajnuna Legali jew ta avukat jew prokuratur legali ie]or ma]tur mill-qorti. 525. (1) Id-disposizzjonijiet li [ejjin ig]oddu wkoll g]allQorti tal-Ma[istrati: (a ) l-artikolu 441: I\da l-qorti tista tippro`edi ex officio ming]ajr ittalba ta ebda parti; (b ) l-artikoli 443, 444 u 445; (` ) l-artikolu 451, sa fejn jirriferixxi dwar kif wie]ed g]andu jikkomunika ma trux-u-mutu, jew ma mutu u mhux trux, jew ma trux biss; u l-artikolu 452. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 362, 363, 364, 383 sa 387, inklu\i, u ta l-artikolu 397(5) g]andhom ukoll japplikaw g]allQ o r t i K r i m i n a li u g ] a ll - Q o r t i t a l- Ap p el l K r i m i n a li ; u d d i sp o s i zzj o n ij ie t ta l - ar t ik o l u 4 5 2 g ] an d h o m i k u n u w k o ll japplikaw g]all-Qorti ta l-Appell Kriminali fis-smig] ta appelli minn sentenzi tal-Qorti tal-Ma[istrati. (2A) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 412B(1) u (2) g]andhom ukoll japplikaw mutatis mutandis g]all-Qorti Kriminali g]arrigward ta persuna li tkun ta]t arrest g]al reat li dwaru jkun [ie ppre\entat att ta l-akku\a kif ukoll g]all-Qorti ta l-Appell Kriminali g]ar-rigward ta persuna li tkun ta]t arrest u li tkun parti fi pro`eduri ta l-appell quddiem dik il-Qorti: I\da g]ar-rigward tal-Qorti Kriminali d-de`i\joni relevanti g]andha fkull ka\ tittie]ed minn dik il-Qorti li toqg]od ming]ajr [urija. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 397(5) u ta l-artikolu 623 ig]oddu wkoll g]all-Qorti tal-Ma[istrati fil-ka\ijiet ta kompetenza tag]ha b]ala qorti ta [udikatura kriminali. 526. It-ta]rika tax-xhieda msej]in biex jidhru quddiem xi qorti ta [urisdizzjoni kriminali tista ti[i notifikata minn uffi`jal talPulizija Esekuttiva u d-disposizzjonijiet ta l-artikoli 441 u 442 g]andhom japplikaw lil kull xhud hekk im]arrek. 527. Wara sentenza li fkaw\a tillibera imputat jew akku\at, dan ma jistax g]all-istess fatt ikun su[[ett g]al kaw\a o]ra. 528. Meta ti[i ippruvata l-inno`enza g]al kollox ta l-akku\at, il-qorti tista, meta hemm lok g]al dan, tordna li jinfeta] pro`ess ta kalunnja jew ta xiehda falza kontra min ikun g]amel iddenunzja jew il-kwerela jew ta x-xiehda, jew kontra kull persuna o]ra responsabbli, billi t]ares id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 523.
Notifika tat-ta]rika tax-xhieda. Mi\jud: III. 1971;15. }add ma jista ji[i i[[udikat darbtejn g]all-istess fatt. Setg]a tal-qorti kontra lkalunnjaturi, e``., meta ti[i ippruvata l-inno`enza g]al kollox ta lakku\at. Disposizzjonijiet li jg]oddu g]all-qrati o]ra kriminali. Emendat: IV. 1856.42; V. 1868.32; XI. 1900.79; VIII. 1909.50; XXX. 1934.14; XV. 1937.9; VIII. 1944.3.4; XXXII. 1965.8; XXV. 1967.22; XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3; III. 2002.126.

240

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Ilsien li bih g]andu jin\amm irre[istru. Ir-re[istru jiswa b]ala prova talpro`eduri. Emendat: XV. 1937.10. Il-lok ta l-imputat u tax-xhieda filqorti. Emendat: IV. 1994.15.

529. Ir-re[istratur g]andu j\omm re[istru li fih g]andhom jitni\\lu l-pro`eduri tal-qorti, bl-ilsien li bih dawk il-pro`eduri jkunu jsiru, u dan ir-re[istru huwa prova awtentika ta dawk ilpro`eduri.

530. (1) L-akku\at g]andu jitqieg]ed fl-isbarra li jkun hemm g]aldaqshekk fis-sala tas-smig] tal-kaw\i. (2) Ix-xhieda, waqt li jixhdu, g]andhom jitqieg]du fil-post iddestinat g]alihom g]aldaqshekk: I\da dan ma jg]oddx fil-ka\ (a ) ta xhud ta et \g]ira li, jekk jitqieg]ed fil-post taxxhieda, jista, bil-mist]ija jew xorto]ra, jinfixel jew jaqbdu l-bi\a waqt li jkun qed jixhed u bhekk ikun ta ]sara g]all-finijiet tal-[ustizzja; (b ) ta xhud li, min]abba xju]ija, mard jew kondizzjoni fi\ika, ma jkunx jista bla nkomdu kbir joqg]od filpost iddestinat g]ax-xhieda.

Is-smig] tal-kaw\a g]andu jsir bilmiftu]. E``ezzjonijiet. Emendat: XXV. 1967.23; XXVII. 1975.40; III. 2002.127.

531. (1) Il-qorti g]andha \\omm is-seduti tag]ha bil-miftu]. I\da, il-qorti tista \\omm is-seduti tag]ha bil-mag]luq kull meta jidhrilha li s-smig] tal-kaw\a, jekk isir bil-miftu], jista joffendi ssens tal-mist]ija jew jag]ti skandlu; f kull ka\ b]al dan il-qorti g]andha qabel xejn tag]ti digriet fuq daqshekk u fih tag]ti r-ra[uni li g]aliha g]andu jsir hekk. (2) Meta s-seduta ssir bil-mag]luq, hadd ma jista jippubblika rapporti tal-pro`eduri, ta]t il-pieni stabbiliti g]ad-disprezz lejn lawtorit tal-qorti.

Setg]a tal-qorti li tirregola t-tmexxija tal-kaw\a, e``. Sostitwit: IV. 1994.16. Ordnijiet g]all-]las ta danni meta ting]ata ssentenza. Mi\jud: XVI. 2006.11. Kap. 446. }las ta spejje\. Mi\jud: XVI. 2006.11.

532. Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 516(3), (4) u (5), il-qorti g]andha s-setg]a li tag]ti ordnijiet sabiex ix-xog]ol jitmexxa sewwa u bla dewmien, u biex ji[i m]ares u mi\mum ilbon-ordni tas-seduti tag]ha, basta li f dawn l-ordnijiet ma jkun hemm xejn kuntrarju g]al-li[i. 532A. Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 24 ta l-Att dwar ilProbation g]ar-rigward tas-setg]a li g]andha l-qorti li tordna lill]ati j]allas id-danni g]andhom ukoll mutatis mutandis japplikaw kull meta ji[ri li persuna ting]ata sentenza wara li tkun instabet ]atja ta delitt. 532B. Meta persuna tinsab ]atja ta delitt punibbli bi pri[unerija hija jkollha t]allas dawk l-ammonti g]ar-rigward ta spejje\ skond ma l-Ministru jista jistabbilixxi permezz ta regolamenti. Dawk irregolamenti jistg]u jispe`ifikaw id-delitti u, jew il-pro`edimenti li dwarhom ikunu japplikaw ir-regolamenti kif ukoll liema parti ta lispejje\ tkun tista ti[i konvertita fi pri[unerija u liema parti tkun tista tin[abar b]ala dejn `ivili, jew li l-ammont kollu jkun jista ji[i hekk konvertit jew hekk jin[abar, u l-pro`edura applikabbli fkull ka\.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

241

533. (1) Meta l-kaw\a ssir mill-Pulizija ex officio , il-qorti g]andha meta tag]ti s-sentenza jew f kull ordni ie]or wara, tikkundanna l-]ati jew il-]atjin, ilkoll flimkien in solidum jew kull wie]ed g]alih, g]all-]las, lir-re[istratur, ta l-ispejje\ kollha jew ta parti mill-ispejje\ li jkollhom xjaqsmu mal-]atra ta esperti jew periti fil-pro`eduri, inklu\i dawk ta l-esperti li jkunu [ew ma]tura fl-istadju tal-pro`ess verbal ta l-inkjesta, fdak i\-\mien u fdak lammont b]al ma jkun [ie stabbilit fis-sentenza jew fl-ordni. (2) Fin-nuqqas tal-]las ta l-ispejje\, b]a1 ma jkun [ie stabbilit mill-qorti, il-qorti g]andha, fuq rikors tar-re[istratur, to]ro[ mandat ta arrest kontra l-persuna ikkundannata, bordni li din ilpersuna tin[ieb quddiemha, u l-qorti, wara li ti\gura ru]ha millidentit ta dik il-persuna, tibdel l-ammont hekk maqtug] fi pri[unerija, bil-kalkolu ta [urnata g]al kull ]dax-il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65) jew frazzjoni ta ]dax-il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65), u tibg]at il-]abs il-persuna ikkundannata g]a\-\mien li jo]ro[ minn dak il-kalkolu: I\da, il-persuna mibg]uta l-]abs min]abba li ma tkunx ]allset dawk l-ispejje\ tista te]les mill-piena mibdula f ]abs billi t]allas l-ispejje\ stabbiliti mill-qorti, bit-tnaqqis ta dik il-bi``a minnhom daqs kemm hija tkun skuntat f]abs bil-kalkolu msemmi fdan l-artikolu. (3) I\da, ir-re[istratur jista ji[bor l-ispejje\ hawn fuq imsemmija b]ala dejn `ivili, billi jag]mel fuq hekk dikjarazzjoni fl-atti tal-kaw\a, fkull \mien li jkun sakemm l-ispejje\ ma jkunux [ew mibdula fi pri[unerija; u meta ssir din id-dikjarazzjoni, iddisposizzjoni tas-subartikolu (2) ma tibqax tg]odd. (4) Il-[bir ta l-ispejje\ b]ala dejn `ivili jsir brikors lill-istess qorti g]all-esekuzzjoni tas-sentenza jew ordni, bil-mod li jing]ad fil-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili. 534. (1) Fil-ka\ ta reat kontra r-regolamenti dwar il-motorcars jew kontra kull li[i jew regolament dwar it-traffiku tal-vetturi, l-isp ejje\ jistg] u, jekk issir id-dikjarazzjoni m semm ija fissubartikolu (3) ta l-a]]ar artikolu qabel dan, jin[abru b]ala dejn `ivili ming]and sid il-vettura, g]ad li dan ma jkunx il-persuna li tkun [iet misjuba ]atja: I\da, jekk il-persuna misjuba ]atja ma tkunx sid il-vettura, dan ma jwe[ibx g]al spejje\ f somma akbar milli tkun tiswa lvettura. (2) Kemm-il darba sid il-vettura ma jkunx parti fil-kaw\a, ilqorti g]andha, fuq talba tar-re[istratur, tordna lis-sid biex jidher u jg]id g]aliex mg]andux ji[i ikkundannat li j]allas l-ispejje\ imsemmija hawn fuq; u l-qorti tordna illi l-ispejje\ jit]allsu mis-sid kemm-il darba dan ma jippruvax, g]as-sodisfazzjon tal-qorti, illi lvettura, meta sar ir-reat, kienet qieg]da ssuqha jew tie]u ]siebha lpersuna ]atja tar-reat, bla ma huwa kien jaf jew bla ma ta l-kunsens tieg]u, espress jew ta`itu. (3) G]all-finijiet ta dan l-artikolu il-kelma "vettura" tfisser l-istess b]al fl-artikolu 2 tal-Kodi`i tal-

Setg]a tal-qorti li tikkundanna lakku\at g]all-]las ta l-ispejje\ talperiti. Mi\jud: XXX. 1934.15. Emendat: XXIX. 1990.22; XIII. 2005.4; A.L. 407 ta l2007. Pro`eduri finnuqqas ta ]las.

Setg]a tarre[istratur li jippro`edi g]allispejje\ b]ala dejn `ivili. Il-mod li bih isir il[bir ta l-ispejje\. Kap. 12. Tmexxija g]all]las ta l-ispejje\ kontra sid ilvettura g]ad li dan ma jkunx ilpersuna ikkundannata. Mi\jud: XXX. 1934.15. Emendat: XXIX. 1990.23.

Pro`edura. }elsien ta sid ilvettura mill-]las ta l-ispejje\.

Tifsir ta "vettura" u "sid". Kap. 10.

242

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Li[ijiet tal-Pulizija; il-kelma "sid" tfisser il-persuna li fisimha tkun ]ar[et il-li`enza tal-vettura.

TAQSIMA II FUQ }WEJJE{ LI G}AND}OM XJAQSMU MA XI PRO~EDURI U XI KAW|I

Titolu I
RAPPORTI, DENUNZJI U KWERELI
Denunzja. Rapport. Emendat: IX. 1911.17. Dmirijiet talPulizija.

535. (1) Kull persuna tista tag]mel denunzja lil uffi`jal talPulizija Esekuttiva ta reat li tkun [iet taf bih bkull mod li jkun, u li g]alih il-Pulizija tista tmexxi ex officio. (2) I\da l-Pulizija ma tistax timxi fuq rapport jew denunzja anonimi, ]lief fil-ka\ ta reat maqbud fil-fatt jew meta r-rapport jew id-denunzja jkollhom xjaqsmu ma fatt permanenti. Fkull ka\ b]al dan, il-Pulizija tista tippro`edi fuq dak ir-rapport jew denunzja, wara li ti\gura ru]ha mill-flagranza tar-reat jew mill-fatt permanenti. 536. Id-denunzjant g]andu jfisser `ar il-fatt bl-irqaqat kollha tieg]u, u g]andu jag]ti, kemm jista jkun, dawk il-partikularitajiet kollha me]tie[a li ja``ertaw ir-reat, li jistabbilixxu x-xorta tieg]u kif ukoll li juru min huma l-awturi u l-kompli`i. 537. Id-denunzja tista ssir bil-fomm jew bil-miktub: I\da, meta d-denunzja ssir bil-fomm, hija g]andha, ]lief filka\ijiet li ma jkunux iridu dewmien, titni\\el bil-miktub minnufih u g]andha ti[i iffirmata mid-denunzjant, jew, jekk dan ma jkunx jaf jikteb, mill-uffi`jal tal-Pulizija li jkun hekk ni\\ilha bil-miktub. 538. Kull persuna li jidhrilha li hi offi\a breat u tkun trid tag]mel kwerela g]all-kundanna tal-]ati, jekk mag]ruf, jew, jekk m]ux mag]ruf, fil-ka\ li jinkixef, tista tag]mel din il-kwerela lil kull uffi`jal tal-Pulizija, ukoll bittra. 539. L-artikoli 536 u 537 ig]oddu wkoll g]all-kwereli.

Xg]andu jkun fiha d-denunzja. Emendat: IX. 1911.17. Forma taddenunzja. Mi\jud: IX. 1911.17.

Kwerela. Emendat: VI. 1871.34; III.1880.10; IX. 191l.18. L-artikoli 536 u 537 ig]oddu g]allkwereli. Mi\jud: IX. 1911.19. Dmir tal-Pulizija wara li tir`ievi rapport, denunzja jew kwerela. Emendat: VIII. 1990.3; III. 2002.128.

540. Meta l-Pulizija Esekuttiva tir`ievi rapport, denunzja jew kwerela, illi fuqhom g]andhom isiru pro`eduri, hija g]andha tg]arraf mill-aktar fis lill-Qorti tal-Ma[istrati (Malta), jew lillQorti tal-Ma[istrati (G]awdex), jew lil ma[istrat, skond il-ka\, biex tie]u minn g]andhom l-ordnijiet me]tie[a g]al dawk ilpro`eduri:

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

243

I\da, jekk wara r-rapport, id-denunzja jew il-kwerela kontra persuna, din ti[i m]arrka, jew, meta l-Pulizija Esekuttiva g]andha s-setg]a li tg]addi minnufih g]all-arrest tal-persuna, din il-persuna ti[i arrestata, il-Pulizija tista tg]arraf lill-qorti bir-rapport, denunzja jew kwerela, f dak il-]in li l-persuna m]arrka jew arrestata tin[ieb quddiemha. 541. (1) Jekk, fil-ka\ijiet li fihom it-tmexxija ta l-azzjoni kriminali tmiss lill-Pulizija Esekuttiva, din ma tkunx trid ta[ixxi wara d-denunzja, ir-rapport jew il-kwerela ta delitt, il-persuna li tkun g]amlet id-denunzja, ir-rapport jew il-kwerela tista titlob, brikors, lill-Qorti tal-Ma[istrati li ji[i ordnat lill-Pulizija li tmexxi l-pro`eduri me]tie[a; u jekk il-qorti, wara li, meta jin]tie[, tisma l-provi li j[ib ir-rikorrent, u l-Kummissarju tal-Pulizija, issib li prima facie h emm lok g]ad-denunzja, rapport jew kwerela, g]andha tilqa t-talba u tinnotifika, bil-mezz tar-re[istratur, lillKummissarju tal-Pulizja bl-ordni li tag]ti g]aldaqshekk: I\da, ir-rikorrent g]andu, qabel xejn ma t-talba tieg]u titmexxa l quddiem, iwettaq bil-[urament id-denunzja, ir-rapport jew il-kwerela, u jobbliga ru]u, ta]t penali, f somma li tiffissa lqorti, li jag]ti fil-kaw\a, jekk ikun imsejja], ix-xiehda tieg]u, inkella li jag]ti dawk il-provi li jkollu f idejh illi bihom l-imputat ikun jista jinsab ]ati: I\da wkoll fejn l-Avukat {enerali bnota jiddikjara li jkun intla]aq ftehim ma l-awtoritajiet kompetenti ta pajji\ ie]or li lqrati ta dak il-pajji\ g]andhom je\er`itaw [urisdizzjoni dwar iddelitt, il-Qorti tal-Ma[istrati g]andha tqis dik id-dikjarazzjoni konklussiva u g]andha minnufih ti`]ad ir-rikors. (2) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 383(2) u ta l-artikoli 386 u 387, ig]oddu, sa fejn jistg]u jg]oddu, g]all-penali msemmija fissubartikolu (1). (3) Kull de`i\joni tal-Qorti tal-Ma[istrati li tippermetti, g]al kollox jew biss f parti, rikors ta]t is-subartikolu (1) g]andha ti[i notifikata lill-Avukat {enerali fi \mien jumejn tax-xog]ol mid-data tad-de`i\joni u l-Avukat {enerali jista fi \mien sebat ijiem taxxog]ol minn notifika jag]mel rikors fil-Qorti Kriminali g]att]assir jew bdil tad-de`i\joni. Ir-rikorrent jista wkoll jag]mel rikors b]al dak fil-Qorti Kriminali fi \mien sebat ijiem tax-xog]ol mid-data tad-de`i\joni tal-Qorti tal-Ma[istrati li biha ma jkunx intlaqa r-rikors, sew g]al kollox sew biss fparti minnu. Rikors filQorti Kriminali ta]t dan is-subartikolu g]andu jkollu effett ta waqfien ta esekuzzjoni tad-de`i\joni tal-Qorti tal-Ma[istrati. 542. Jistg]u jag]mlu kwerela r-ra[el g]al martu jew il-mara g]al \ew[ha, l-axxendenti g]ad-dixxendenti, id-dixxendenti g]allaxxendenti, l-a]wa subien g]all-a]wa bniet jew bil-maqlub, kull persuna g]al o]ra li tkun ta]t it-tutela jew il-]sieb tag]ha, kull amministratur jew rappre\entant ta istituzzjoni pija jew korp morali ie]or mag]ruf mil-li[i, g]al kull reat mag]mul bi ]sara ta dik l-istituzzjoni jew korp morali, u l-werrieta immedjati g]ar-reati mag]mulin kontra l-awtur tag]hom.
Persuni li jistg]tu jag]mlu kwerela. Emendat: XI. 1900.81; XLVI. 1973.108. Pro`edura meta lPulizija Esekuttiva ma tkunx trid tmexxi fuq irrapport, iddenunzja jew ilkwerela. Mi\jud: VIII. 1909.51. Emendat: VIII. 1990.3; III. 2002.129.

244

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Ka\ijiet li fihom ilPulizija tista tmexxi ex officio. Emendat: IV. 1856.43; V. 1868.33; XX. 2005.20.

543. Il-pulizija tista ta[ixxi, ukoll ming]ajr il-kwerela privata, fkull wie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) fil-ka\ ta delitti li g]alihom il-li[i ma tiddisponix espressament li hija me]tie[a l-kwerela privata; (b ) fil-ka\ ta reati li jikkonsistu filli jin[iebu armi ipprojbiti fuq il-persuna jew fil-ka\ ta reat kontra lli[ijiet dwar is-sajd, il-vetturi jew id-dg]ajjes, inkella dwar arti jew seng]a; (`) fil-ka\ ta reat mag]mul kontra persuna li, min]abba xi difett tal-[isem jew tal-mo]], ma tkunx tista tmexxi l-azzjoni kriminali, ukoll jekk ir-reat ikun wie]ed li g]alih, kieku kien mag]mul kontra persuna o]ra, kienet tkun me]tie[a l-kwerela privata; (d ) fil-ka\ ta kull reat li jinteressa l-ordni pubbliku jew ilkomunit in [enerali; (e) fil-ka\ ta xi reat li jinvolvi vjolenza domestika: I\da g]all-finijiet ta dan il-paragrafu "vjolenza domestika" g]andu jkollha l-istess tifsira mog]tija lilha bl-artikolu 2 ta l-Att dwar il-Vjolenza Domestika: I\da wkoll g]andu jkun legali li, wara li jkunu nbdew pro`eduri fil-qorti bis-sa]]a ta dan l-artikolu g]al reat imsemmi fdan il-paragrafu, vittma allegata ta reat li jinvolvi vjolenza domestika tista titlob lillqorti li twaqqaf il-pro`eduri kontra l -awtur allegat, u meta ssir talba b]al dik il-qorti tista tidde`iedi u tordna li l-pro`eduri kontra l-awtur allegat jitkomplew, filwaqt li ting]ata konsiderazzjoni partikolari g]alla]jar interessi tal-minuri involuti, u g]andha tordna li dik it-talba u de`i\joni ji[u re[istrati fl-inkartamenti tal-ka\.

Kap. 481.

Ka\ijiet li fihom tin]tie[ il-kwerela tal-privat. Emendat: II. 1886.10; VIII. 1909.52; II. 1973.7; XX. 2005.21; XXII. 2005.8.

544. Ma jistg]ux isiru pro`eduri kriminali, ]lief fuq talba talparti privata, febda wie]ed mill-ka\ijiet li [ejjin: (a ) stupru vjolent; (b ) serq ta persuna; (`) attentat vjolent g]all-pudur; (d ) serq ta elettriku u reati ta]t l-artikolu 326(1)(`), (e ) u (f ): I\da, meta xi wie]ed minn dawn id-delitti jsir bi vjolenza pubblika, vjolenza domestika kif mfissra fl-artikolu 2 ta l-Att dwar Vjolenza Domestika, jew flimkien ma reat ie]or li jolqot l-ordni pubbliku, l-azzjoni kriminali titmexxa indipendentement millazzjoni tal-parti privata: I\da wkoll meta fil-ka\ ta delitt li jsir bi vjolenza domestika l-azzjoni kriminali tkun tmexxiet indipendentement mill-azzjoni tal-parti privata, id-disposizzjonijiet tat-tieni proviso ta l-artikolu 543(e ) g]andhom japplikaw ukoll g]al dak il-ka\.

E``ezzjoni. Kap. 481.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

245

545. (1) Meta l-azzjoni ma tistax titmexxa ]lief btalba talparti privata, il-kwerelant jista, f kull \mien sa ma ting]ata ssentenza finali, jirrinunzja g]all-kwerela li huwa jkun [a g]amel.

Rinunzja g]allkwerela. Emendat: II. 1886.11; XIV. 1889.47; XI. 1900.82; VIII. 1909.53. Rinunzja mhux a``ettata. Kwerela fierg]a jew vessatorja.

(2) L-imputat jew akku\at jista ma ja``ettax ir-rinunzja; fdan il-ka\ il-kaw\a tibqa sejra daqs li kieku ma tkunx saret ir-rinunzja. (3) Jekk ir-rinunzja ssir wara l-ftu] tal-kaw\a, u ji[i ippruvat li l-kwerela kienet fierg]a jew mag]mula biex tivvessa, jew bil-]sieb ta estorsjoni ta flus jew ta xi ]a[a o]ra, jew bil-]sieb ta qlig] ie]or, il-qorti tista, g]ad li jkun hemm ir-rinunzja, tg]addi l quddiem u tag]ti s-sentenza, billi tillibera lill-imputat jew akku\at u tordna li jittie]du pro`eduri kontra l-kwerelant, skond l-artikolu 528: I\da jekk il-kwerela ma tkunx tammonta g]al wie]ed mirreati msemmijin f dak l-artikolu, il-qorti tista tikkundanna lkwerelant g]all-piena tad-detenzjoni jew tal-multa jew ta lammenda, skond il-gravit tal-ka\.

Titolu II
FUQ L-" IN GENERE", L-A~~ESSI U R-" REPERTI"

546. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet tas-subartikoli li ji[u minnufih wara dan, wara r-rapport, id-denunzja jew il-kwerela ta reat li jista jing]ata l-piena ta pri[unerija g]al i\jed minn tliet snin, u jekk is-su[[ett materjali tar-reat ikun g]adu je\isti, g]andu ji[i deskritt l-istat tieg]u, bid-dettalji kollha wie]ed wie]ed, u g]andu ji[i msemmi l-istrument u l-mod li bih dan l-istrument seta j[ib l-effett. G]all-finijiet ta kull investigazzjoni b]al din, g]andu jsir a``ess fuq il-post: I\da fejn jirri\ulta li l-fatt li dwaru ma tkunx saret investigazzjoni ta]t dan is-subartikolu kien jikkostitwixxi reat li g]alih kienet ting]ata l-piena msemmija f dan is-subartikolu, nn u q q as l i t in \a m m i n v e s t i g a z zj o n i t a ] t d a n i s - s u b a rt i k o l u mg]andux, g]al dik ir-ra[uni biss, jippre[udika bkull mod li jkun li jinbdew jew jitkomplew pro`edimenti kriminali g]al dak ir-reat jew l-ammissibilit ta kull prova dwar dak ir-reat f dawk ilprocedimenti: I\da wkoll minkejja kull disposizzjoni o]ra, meta reat li jkun qed ji[i investigat ikun ta serq ta l-elettriku jew reat ta]t lartikolu 326(1)( ` ), ( e ) u ( f ) ebda a``ess ma g]andu jsir ]lief fuq talba espressa tal-Korporazzjoni Enemalta. (2) Il-ma[istrat li lilu jsiru r-rapport, id-denunzja jew ilkwerela msemm ija fl-a]]ar sub ar tiko lu qab el dan jista ma jag]milx a``ess jekk il-fatt li g]andu ji[i investigat huwa ksur g]all-finijiet ta l-artikolu 263( a ) kif imfisser fl-ewwel paragrafu ta l-artikolu 264(1) u jekk is-serq li g]alih il-ksur jirriferixxi jew jista jirriferixxi jkun dwar ]wejje[ li ma jkunux jiswew aktar minn tlieta u g ]ox rin eur o u d isg] a u g ]o xrin `ente\mu (23 .2 9),

Prova ta l-"in genere". Sostitwit: III. 1971.16. Emendat: XIII. 1980.19; XXIX. 1990.24; III. 2002.130; XXII. 2005.9; XVI. 2006.12; A.L. 407 ta l2007.

246

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

g]alkemm jista jkun ikkwalifikat kif imsemmi fl-artikolu 261(a ), ( b ), ( d ) , ( e ) , ( f ) u ( g ) jew xw]ud minnhom, ukoll jekk il-fatt x a k t ar x l i j ik k o s ti t w i x x i r ea t l i g ] a l i h h e m m i l- pi e n a t a pri[unerija g]al i\jed minn tliet snin: I\da d-de`i\joni ta ma[istrat li ma jag]milx a``ess skond dan is-subartikolu ma timpedix, dwar il-fatt jew il-fatti li dwarhom dik id-de`i\joni tkun ittie]det, l-istituzzjoni jew it-tkomplija ta pro`eduri kriminali g]al reat li jkun iktar gravi, sew min]abba xxorta tieg]u sew min]abba l-ammont involut sew g]al xi ra[uni o]ra, tkun liema tkun, mir-reati msemmija fdan is-subartikolu. (3) Meta r-reat li g]andu ji[i investigat ikun serq, li ma jkunx serq bi vjolenza kontra l-persuna, il-Ma[istrat jista minflok li jag]mel a``ess fuq il-post, jordna lil uffi`jal tal-Pulizija mhux ta]t il-grad ta spettur biex jistabbilixxi l-fatti rilevanti, u l-uffi`jal hekk ma]tur u kull fotografu jew espert ie]or li jkunu qed jg]inuh g]andhom jixhdu fl-inkjesta fuq il-fatti investigati u stabbiliti minnhom u g]andhom jipprodu`u r-ritratti kollha li jkunu ttie]du u l-o[[etti jew id-dokumenti l-o]ra kollha li jkunu rilevanti g]allinvestigazzjoni tag]hom. (4) Ir-rapport, id-denunzja jew il-kwerela msemmijin fissubartikolu (1) u fl-artikolu 551(1) jistg]u jsiru bil-fomm lillma[istrat i\da f kull ka\ l-istess rapport, denunzja jew kwerela g]andhom isiru bil-miktub lill-ma[istrat fi \mien jumejn taxxog]ol mill-jum li fih ikunu saru bil-fomm: I\da l-ma[istrat jista, meta jidhirlu li jkun xieraq li hekk jag]mel, jippro`edi skond id-disposizzjonijiet ta dan it-Titolu minkejja li r-rapport, id-denunzja jew il-kwerela ma jsirux bilmiktub fi\-\mien imsemmi. (4A) Meta r-rapport, id-denunzja jew il-kwerela jsiru lil Ma[istrat ta]t dan l-artikolu minn xi persuna li ma tkunx l-Avukat {enerali jew uffi`jal tal-pulizija, ir-rapport, id-denunzja jew ilkwerela g]andhom isemmu `ar lill-persuna suspettata li g]amlet irreat (hawn izjed il quddiem f dan l-artikolu msejj]a "il-persuna suspettata"). Il-Ma[istrat g]andu jordna li r-rapport, id-denunzja jew il-kwerela, skond ma jkun il-ka\, ji[i notifikat lill-persuna suspettata filwaqt li jag]tiha \mien g]al risposta u wara li jg]addi dak i\-\mien il-Ma[istrat g]andu jidde`iedi jekk jag]milx l-a``ess. Il-Ma[istrat g]andu jidde`iedi li jag]mel l-a``ess biss jekk ikun stabbilixxa li l-prerekwi\iti me]tie[a biex isir dak l-a``ess ikunu je\istu. (4B) Id-de`i\joni tal-Ma[istrat ta]t is-subartikolu (4A) g]andha ti[i notifikata lill-persuna li g]amlet ir-rapport, denunzja jew ilkwerela u lill-persuna suspettata. Kull wie]ed minnhom jista, fi \mien jumejn tax-xog]ol mid-data tan-notifika tad-de`i\joni, jag]mel rikors lill-Qorti Kriminali biex ti[i revokata d-de`i\joni tal-Ma[istrat u l-Qorti Kriminali g]andha tag]ti d-de`i\joni tag]ha fuq ir-rikors bl-ur[enza. (4~) Fkull ka\ fejn ikun ser isir a``ess ta]t id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (4A) u (4B) il-Ma[istrat li jmexxi l-a``ess g]andu jing]azel bil-polza minn fost il-Ma[istrati kollha.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

247

(5) Kopja tar-rapport, denunzja jew kwerela msemmijin fissubartikolu (1) u fl-artikolu 551(l) g]andhom jintbag]tu millma[istrat lill-Avukat {enerali fi \mien tlett ijiem tax-xog]ol minn meta l-ma[istrat ikun ir`eva dak ir-rapport, dik id-denunzja jew dik il-kwerela bil-miktub. (6) Id-de`i\joni li ma jsirx a``ess skond is-subartikolu (2) g]andha bl-istess mod ti[i notifikata lill-Avukat {enerali fi \mien tlett ijiem tax-xog]ol minn dik id-de`i\joni. 547. (1) L-a``ess isir min ma[istrat.
A``ess millma[istrat, Emendat: IX. 1859.29; VII. 1880.6; VI. 1939.2; A.L. 4 ta l-1963; A.L. 46 ta l-1965; XXXI. 1966.2; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3; III. 2002.131. jew, f`erti ka\ijiet quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex), mirre[istratur ta dik il-qorti.

(2) Kull meta l-Ma[istrat assenjat lill-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex) ikun nieqes g]al xi ftit ta\-\mien minn G]awdex bilpermess tal-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja, jew, min]abba impediment le[ittimu, ma jkunx jista jag]mel id-dmirijiet tieg]u, l-a``ess u l-pro`eduri kollha konnessi mieg]u jistg]u, bil-kunsens ta l-Avukat {enerali, jsiru mir-re[istratur li g]al dan il-g]an g]andu jkollu s-setg]at u d-dmirijiet kollha mog]tija bdan itTitolu lil Ma[istrat.. 548. Fl-a``ess g]andhom jin[iebu l-periti li jin]tie[u, u ta dan l-a``ess g]andu jsir pro`ess verbal: I\da l-ma[istrat jista, meta jidhirlu spedjenti, jag]ti ssetg]a lill-periti li jir`ievu dokumenti u jisimg]u x-xhieda bil[urament u li jie]du x-xiehda tag]hom bil-miktub u ddisposizzjonijiet ta l-artikolu 650(5) u ta l-artikolu 653(3) g]andhom japplikaw mutatis mutandis : I\da wkoll, l-"in genere" g]andu ji[i e\aminat biss minn persuni tal-professjoni kompetenti, kull meta hekk tkun titlob lim[ieba xierqa: I\da wkoll, bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 552(2), ebda espert ma g]andu jin]atar biss sabiex jisma x-xhieda bil-[urament u jie]u x-xiehda tag]hom bil-miktub u jistabbilixxi lfatti rilevanti. 549. (1) Il-pro`ess verbal g]andu ji[i iffirmat mill-ma[istrat jew minn uffi`jal li jkun g]amel l-a``ess.

Pro`ess verbal ta l-a``ess. Emendat: XIII. 1980.20; XXXII. 1986.9; XXIX. 1990.23.

Firma fuq ilpro`ess verbal. Emendat: X. 1858.1; XIII. 1980.2l; VIII. 1990.3. Ir-rapport tal-periti u x-xiehda taxxhieda g]andhom ji[u mdah]la malpro`ess verbal.

(2) Meta l-periti jag]tu l-fehma tag]hom frapport bil-miktub, imwettaq kif imiss bil-[urament, dan ir-rapport g]andu ji[i mda]]al mal-pro`ess verbal, u jitqies li jag]mel bi``a wa]da millistess pro`ess verbal.

248

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(3) Ix-xiehda tax-xhieda mismug]a fl-a``ess g]andha ti[i mda]]la wkoll fil-pro`ess verbal.
Kif g]andha tittie]ed ix-xiehda tax-xhieda. Il-pro`ess verbal jag]mel prova. Emendat: X. 1858.2; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; XIII. 1980.22; XVI. 2006.13.

(4) Din ix-xiehda g]andha tittie]ed bil-mod li tittie]ed ixxiehda tax-xhieda li jinstemg]u mill-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja, u g]andha l-istess effett. 550. (1) Il-pro`ess verbal mag]mul regolarment, jista jing]ata b]ala prova fis-smig] tal-kaw\a u x-xhieda, il-periti jew persuni o]ra li jkunu dehru fl-a``ess ma jistg]ux jin[iebu biex jag]tu xiehda fl-inkjesta quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja. (2) Madankollu il-Pulizija tkun tista [[ib lil kull wa]da millpersuni msemmija fis-subartikolu (1) biex tag]ti xiehda filk u m p i l az zj o n i q u d d i e m i l- Qo r t i t a l- Ma [ i s t r a t i b ] al a q o r t i istruttorja fuq materji spe`ifi`i u biex l-Avukat {enerali j[ib lil kull min irid minn dawk l-persuni skond id-disposizzjonijiet ta lartikolu 405. Il-persuna mixlija tkun tista wkoll i[[ib lil kull minn trid minn dawk il-persuni bil-g]an li jsirilha kontro-e\ami. (3) Il-qorti g]andha wkoll is-setg]a li tordna, g]all-istess effett, li jin[ieb kull wie]ed mill-periti jew mix-xhieda l-o]ra li mill-pro`ess verbal ikun jidher li [ie mismug] fl-a``ess; u, g]al daqshekk, dan il-perit jew xhud g]andu, fil-ka\ijiet kollha ta kompetenza tal-Qorti Kriminali, ji[i mda]]al fil-lista tax-xhieda ta l-Avukat {enerali, sabiex ji[i mismug], jekk ikun hemm b\onn. (4) I\da, id-dokumenti kollha u o[[etti materjali o]ra li fuqhom ikun sar pro`ess verbal, u li jkunu jistg]u jintrefg]u u jin[iebu bla tfixkil, g]andhom dejjem jin[iebu fil-kaw\a, flimkien mal-pro`ess verbal. (5) Il-pro`ess verbal g]andu jitqies li jkun mag]mul regolarment jekk ikun fih fil-qosor ir-rapport, id-denunzja jew ilkwerela, lista tax-xhieda mismug]a u l-provi mi[bura, u paragrafu finali li jkun fih il-konklu\jonijiet tal-ma[istrat inkwirenti.

Dmir ta l-Avukat {enerali li jda]]al fil-lista tax-xhieda, l-ismijiet tal-periti u tax-xhieda mismug]in fla``ess. Fil-kaw\a g]andhom jin[iebu d-dokumenti u lo[[etti mi[jubin fla``ess.

Il-ma[istrat g]andu jinforma lill-Avukat {enerali biddewmien. Mi\jud: XXIX. 1990.26. Emendat: XVI. 2006.14.

550A. (1) Meta l-pro`ess verbal ma jsirx fi \mien sittin [urnata mir-rapport, denunzja jew kwerela msemmija fl-artikolu 546(1) jew fl-artikolu 551(1), jew meta " repert " imsemmi fl-artikolu 558(1) ma jsirx fi \mien sittin [urnata mill-kxif tad-dokument, il-ma[istrat g]andu jag]mel rapport bil-miktub li fih jindika r-ra[uni taddewmien, u dan ir-rapport g]andu jintbag]at mill-ma[istrat lillAvukat {enerali mhux aktar tard minn tlett ijiem tax-xog]ol minn g]eluq is-sittin [urnata. (2) Fg]eluq kull xahar minn meta jkun sar l-ewwel rapport, ilma[istrat g]andu jag]mel rapport bil-miktub ie]or li fih jer[a jindika r-ra[uni tad-dewmien u kull rapport sussegwenti hekk mag]mul g]andu jintbag]at mill-ma[istrat lill-Avukat {enerali mhux aktar tard minn tlett ijiem tax-xog]ol minn g]eluq ix-xahar. (3) Wara li jiskadu s-sittin [urnata msemmija fis-subartikolu (1) kull min ikollu interess jista jag]mel rikors fejn jitlob lillma[istrat li huwa jinstema b]ala xhud, jew li jinstemg]u b]ala xhieda l-persuni indikati fir-rikors. Ir-rikors g]andu ji[i notifikat lill-Avukat {enerali li jkollu erbat ijiem \mien biex jirrispondi.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

249

551. (1) Fil-ka\ijiet ta mewt sobtu jew vjolenti jew suspetta, jew ta mewt li ma jkunx mag]ruf il-ka[un tag]ha, il-Pulizija Esekuttiva g]andha tag]mel ta dan rapport lil Ma[istrat; ilma[istrat g]andu jag]mel a``ess fuq il-kadavru, sabiex isib ilka[un tal-mewt, u g]andu, g]al dan l-iskop, ji[bor il-provi kollha li jkun jista; wara li jkun sama l-provi kollha, il-ma[istrat g]andu jag]mel u jiffirma pro`ess verbal, u fih jag]ti l-fehma tieg]u dwar il-ka[un tal-mewt. (2) Kull meta persuna tmut waqt li tkun il-]abs jew mi\muma f xi post ta reklu\joni ma]sub fl-Att dwar il-}abs, jew waqt li tkun fil-kustodja tal-Pulizija, g]andu jsir a``ess u g]andu jsir pro`ess verbal g]all-finijiet ta u skond id-disposizzjonijiet tassubartikolu (1). (3) Id-disposizzjoni ta l-a]]ar subartikolu qabel dan tapplika wkoll kull meta persuna tmut fl-Isptar Monti Karmelu fil-waqt li tkun qed tin\amm hemm bordni ta qorti mag]mul skond l-artikolu 525 jew l-artikolu 623(1) jew sabiex ti[i e\aminata minn periti nominati mill-qorti biex jirrapportaw fuq l-e``ezzjoni ta [enn. (4) Minkejja d-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1), fka\ijiet ta mewt sobtu jew ta mewt li ma jkunx mag]ruf il-ka[un tag]ha, il-ma[istrat jista, minflok li jag]mel a``ess fuq il-kadavru, u bla ]sara g]as-setg]at tieg]u ta]t l-artikolu 552, jag]mel kif provdut fl-artikolu 546(3), u meta jag]mel hekk id-disposizzjonijiet ta dak is-subartikolu g]andhom japplikaw mutatis mutandis. (5) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 547(2) jg]oddu g]al a``essi li jsiru g]all-fini ta dan l-artikolu. 552. (1) Il-ma[istrat jista, meta jidhirlu me]tie[, jordna l-ftu] u l-e\ami minn [ewwa tal-kadavru. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu u ta l-artikolu 551(1), ilma[istrat jista ja]tar espert mediku jew esperti medi`i u jista wkoll jag]ti lil dak l-espert jew lil dawk l-esperti s-setg]a li jisimg]u x-xiehda bil-[urament biex ji[u stabbiliti l-identit talkadavru u l-kaw\a tal-mewt. 553. Kemm-il darba l-kadavru jkun [ie midfun, il-ma[istrat jista jordna li ji[i maqlug] bil-kawtieli me]tie[a, kemm-il darba dan il-qlig] ikun jista jsir bla ]sara g]as-sa]]a pubblika. 554. (1) Il-ma[istrat jista jordna l-arrest ta kull persuna li waqt a``ess jikxef li hija ]atja, jew li kontra tag]ha jkunu n[abru indizji bi\\ejjed, kif ukoll il-qbid ta karti, ta o[[etti u in [enerali ta kull ]a[o]ra, li huwa jkun jidhirlu me]tie[a sabiex tinsab ilverit . Jista wkoll jordna tfittxija fi djar, f bini jew f re`inti, g]alkemm ikunu ta ]addie]or, meta huwa jkun [abar provi li j[ieg]luh ja]seb li xi ]wejje[ minn dawk imsemmija hawn fuq ikunu jinsabu hemm [ew. (2) Il-ma[istrat jista wkoll jordna li persuna indizjata ti[i ffotografata, meqjusa jew li jittie]du l-istampi ta subg]ajha jew li xi parti ta [isimha jew ]wejji[ha ji[u e\aminati minn esperti ma]tura minnu g]al dan l-iskop:

A``ess fuq ilmejjet fka\ ta mewt sobtu, e``. Emendat: XXX. 1934.16; VI. 1939.3; X. 1960.2; A.L. 4 ta l-1963; A.L. 46 ta l-1965; XXXI. 1966.2; III. 1971.17; LVIII. 1974.68; XXII. 1976.4; XIII. 1980.23; VIII. 1990.3; III. 2002.132. Kap. 260.

Awtopsja. Sostitwit: XIII. 1980.24.

Qlig] tal-kadavru mill-qabar.

Setg]a talma[istrat matul la``ess. Emendat: XXIX. 1990.27; III. 2002.133.

250

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

I\da meta l-ma[istrat ikun tal-fehma li dawk il-fotografiji (negattivi u kopji), stampi tas-subg]ajn, notamenti fuq il-qisien u kull ]a[a o]ra me]uda minn fuq il-[isem jew il-]wejje[ kif ing]ad ma jkunux aktar me]tie[a g]all-verifika tal-prova dwar l-" in genere ", huwa g]andu jordna d-distruzzjoni tag]hom jew jordna li jing]ataw lura lill-persuna li dwar]om jirreferu. (3) Fkull pro`edura ta]t dan it-Titolu l-ma[istrat g]andu jkollu l-istess setg]at u privileggi ta ma[istrat li jippresjedi l-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja.
Xg]andu jsir meta l-"in genere" ma jibqax je\isti, e``.

555. Jekk is-su[[ett materjali tar-reat ma jkunx je\isti aktar, jew g]al xi ra[uni ma jistax ikun ta]t il-g]ajnejn, jew, jekk ix-xorta tarreat tkun tali li ma tistax t]alli sinjali tieg]u permanenti, jew, jekk dawn is-sinjali jkunu [ew bxi mod meqruda, f dawn il-ka\ijiet, g]andu ji[i ivverifikat fil-kompilazzjoni l-istat tal-]a[a f dak ilwaqt u, sakemm jista jkun, l-istat li kienet fih qabel ma saret lo[[ett tar-reat; u x-xiehda fuq hekk g]andha tittie]ed bil-miktub u g]andha tag]mel sehem mill-kompilazzjoni: I\da, meta s-sinjali jkunu [ew meqruda, wie]ed g]andu jfittex li ji\gura wkoll, sakemm jista jkun, il-mod u l-ka[un li g]alihom dawn is-sinjali ma baqg]ux jidhru, u g]andhom jin[abru l-provi kollha li jistg]u jiswew biex juru li fil-fatt ir-reat kien sar.

Formalitajiet li g]andhom jit]arsu fil-kompilazzjoni ta falsifikazzjoni ta skrittura. Emendat: III. 1971.18.

556. (1) Fkull kompilazzjoni ta falsifikazzjoni ta skritturi, id-dokument attakkat b]ala falz, g]andu, malli ji[i ippre\entat, ji[i innumerat f kull pa[na, u g]andu jsir pro`ess verbal fuq l-istat materjali tad-dokument u fuq il-pre\entata tieg]u. (2) Il-pro`ess verbal g]andu jiddeskrivi kull ta]sira, \ieda jew il-kliem imda]]al bejn linja u o]ra f dak id-dokument, u kull `irkostanza o]ra li tista turi t-tibdil li jkun sar fih. (3) Sew id-dokument attakkat b]ala falz kemm ukoll il-pro`ess verbal jekk ikun sar, g]andu ji[i iffirmat, u fuq kull fa``ata kontrofirmat mill-ma[istrat tal-kompilazzjoni, mir-re[istratur, u wkoll, meta jista jkun, mix-xhieda u periti li jkunu ]adu sehem fl-a``ess. (4) Il-ma[istrat tal-kompilazzjoni minflok jag]mel il-pro`ess v er b al ims emm i f dan l- ar tik olu , jista jor dn a li ss ir k op ja f o to sta tik a ta d- d o ku m en t attak k at b ] ala f alz m i nn per s un a nominata minnu g]al hekk, liema kopja g]andha tin\amm filkustodja tar-re[istratur. Ir-re[istratur g]andu jipprodu`i dik ilkopja kull meta ji[i mitlub minn xi qorti ta [ustizzja kriminali.

Pro`edura li g]andha tit]ares fdak li g]andu xjaqsam malproduzzjoni ta dokument attakkat bhala falz.

557. (1) Meta dokument attakkat b]ala falz ikun jinsab merfug] f uffi``ju pubbliku, jew g]and persuna privata, ilma[istrat tal-kompilazzjoni g]andu jordna biex dak id-dokument jin[ieb il-qorti bla dewmien. (2) Il-persuna li jkollha d-dokument merfug] g]andha, hija obligata [[ibu, ta]t piena ta arrest, u jekk tonqos, tista ssir tfittxija g]ad-dokument u l-persuna tista tin\amm ta]t detenzjoni sakemm i[[ib dak id-dokument jew sakemm dak id-dokument ji[i maqbud, jew sa dak i\-\mien li l-qorti jidhrilha xieraq, skond ma tkun id-disubbidjenza ta dik il-persuna u skond il-gravit tal-ka\.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

251

(3) I\da l-privat li jkollu fil-pussess tieg]u skrittura privata attakkata b]ala falza, ma jistax ji[i m[ieg]el i[ib dik l-iskrittura, jekk qabel ma jkunx [ie m]arrek biex i[ibha quddiem il-qorti jew biex jag]ti r-ra[uni tieg]u l-g]aliex ma jkunx irid i[ibha. (4) Kemm-il darba r-ra[uni tar-rifjut ma ti[ix milqug]a, ilqorti g]andha tordna li dan il-privat ji[i m[ieg]el i[ib l-iskrittura privata, ukoll bl-arrest tal-persuna, jew bit-tfittxija, jew billi jin\amm ta]t detenzjoni sakemm i[ib id-dokument jew sakemm dan ji[i maqbud, jew sa dak i\-\mien li l-qorti jidhrilha xieraq, skond ma tkun id-disubbidjenza ta dik il-persuna u skond ilgravit tal-ka\. 558. (1) Meta jinkixef dokument li g]andu xjaqsam ma reat, wie]ed g]andu jfittex li ji\gura l-e\istenza u l-konservazzjoni tieg]u, u g]andu jsir pro`ess verbal, li jissejja] "repert". (2) Ta]t l-isem ta "dokument" tid]ol kull karta u kull ]a[a materjali li tista tag]ti informazzjoni, tifsir, jew prova o]ra dwar ir-reat, jew dwar il-]tija jew l-inno`enza ta l-imputat. 559. G]all-finijiet tal-verifika tal-prova dwar l-"in genere ", jew fil-ka\ ta " repert ", g]andhom jittie]du jew jissej]u fuq il-post periti ta ]ila fl-arti jew fis-seng]a, li jistg]u jag]arfu s-sinjali li jkun ]alla r-reat, l-istat u l-partikularitajiet tal-fatt permanenti, ilmezzi materjali li bihom xaktarx sar ir-reat, l-effetti li [ieb ir-reat, xeffetti o]ra jista j[ib il quddiem, u \-\mien li xaktarx idumu dawk l-effetti. 560. Fir-" reperti " ta armi u ta dak kollu li jidher li serva g]arreat, jew li kien iddestinat g]all-esekuzzjoni tieg]u jew li hu lprodott tar-reat, kif ukoll ta karti jew ta kull dokument ie]or li jista jiswa biex tinsab il-verit , g]andhom jittie]du jew jissej]u fuq il-post periti ta ]ila fl-arti jew fis-seng]a partikulari, biex jistabbilixxu x-xorta, l-istat jew l-u\u ta l-o[[ett li fuqu jsir ir"repert ". 561. Il-periti g]andhom jag]mlu fuq l-o[[etti tar-"repert " losservazzjonijiet u l-esperimenti kollha li titlob l-arti jew is-seng]a tag]hom. Huma g]andhom isemmu l-fatti li fuqhom ikunu ibba\aw l-osservazzjonijiet tag]hom, u g]andhom jag]tu l-fehma tag]hom b]al ma jing]ad fl-a]]ar \ew[ artikoli qabel dan. 562. Jekk il-perit ma jkunx jista jag]ti l-fehma tieg]u fuq ilpost, jew jekk il-perizja tkun tin]tie[ esperimenti ta kimika, jew pro`essi o]ra xjentifi`i, g]andu ji[i mog]ti lilu \mien qasir biex ilesti d-dikjarazzjoni jew ir-rapport tieg]u, i\da g]andu dejjem jittie]ed ]sieb li tin\amm il-prova ta l-identit ta l-o[[etti. 563. Fil-ka\ ta fatt permanenti, kull `irkostanza dwar l-" in genere ", g]andha ti[i ivverifikata minn perit wie]ed jew i\jed. I\da, kull `irkostanza b]al din tista wkoll ti[i ivverifikata minn xhieda o]ra, jekk l-e\ami tag]hom ikun bi\\ejjed biex jikxef u jistabbilixxi l-fatt permanenti, li tieg]u jkun me]tie[ li wie]ed ji\gura l-prova.
"Repert".

Tifsira ta "dokument".

Regoli g]ar"reperti" u l-provi "in genere".

Sej]a ta periti.

Fehma tal-periti.

|mien mog]ti lillperiti g]ar-rapport. Emendat: I. 1903.31.

E\ami ta `irkostanzi dwar fatt permanenti. Emendat: VI. 1871.35.

252

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Twettiq tal-perizja bil-[urament. Emendat: VIII. 1857.17; XXX. 1934.17. }atra ta periti.

564. (1) Kull perizja g]andha ssir, jew ti[i mwettqa, millperiti, b[urament me]ud quddiem il-ma[istrat tal-kompilazzjoni.

(2) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 650, il-periti g]andhom f kull ka\ ji[u ma]tura mill-ma[istrat talkompilazzjoni. 565. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet dwar id-dikjarazzjoni tal-periti, fir-"reperti " g]andhom jit]arsu dawn ir-regoli li [ejjin: (a ) jekk il-]a[a tkun minnha nfisha su[[etta g]al tibdil jew t]assir, g]andhom isiru fuqha l-perizji li jin]tie[u, u g]andha ssir deskrizzjoni tag]ha bl-akbar reqqa, kif jing]ad fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu; il-bi``a li tista tibqa mill-]a[a, g]andha ti[i ikkonservata; (b ) jekk il-]a[a jew il-bi``a mill-]a[a ikkonservata tkun tali li tista ssir kitba fuqha, g]andha ti[i immarkata bl-isem ta l-uffi`jal u ta kull min ikun ]a sehem filpro`eduri, u mbag]ad g]andha ti[i misrura fkarta jew fxoqqa; (`) jekk il-]a[a ma tkunx tali li tista ssir kitba fuqha, g]andha ti[i mqieg]da fre`ipjent addattat, jew fkamra, u mbag]ad g]andha ti[i mag]luqa quddiem dawk kollha li jkunu ]adu sehem fil-pro`eduri; (d ) il-pakk, ir-re`ipjent, jew il-bieb tal-kamra, g]andhom ji[u mag]luqin bi strixxi tal-karta jew tax-xoqqa, u g]andhom ji[u issi[illati, u mbag]ad iffirmati milluffi`jal u minn kull min ikun ]a sehem fil-pro`eduri; (e) jekk ikun jin]tie[, g]all-finijiet tal-[ustizzja, li jar[a jinfeta] il-pakk, ir-re`ipjent jew il-kamra, dawn g]andhom jer[g]u jinfet]u, jekk jista jkun, quddiem dawk li qabel ikunu ]adu sehem fil-pro`eduri, u g]andhom jer[g]u jing]alqu quddiemhom, jew, jekk dan ma jkunx jista jsir ming]ajr tfixkil, quddiem persuni o]ra, i\da g]andu jitqies, sakemm jista jkun, li kollox jit]alla fl-istat ta qabel. (2) Fil-ka\ijiet kollha, g]andu jsir pro`ess verbal.

Regoli dwar ir"reperti". Emendat: XXIX. 1990.28.

Setg]a talma[istrat fil-[abra tal-provi ta l-"in genere" u fir"reperti". Il-qorti tista tordna li l-bibien mag]luqa ji[u miftu]a bsa]]a. Setg]a ta l-uffi`jal inkarigat fxi ka\ijiet.

566. Fil-[abra ta provi dwar l-"in genere " u fir-" reperti ", ilma[istrat jista jordna, jekk ikun jidhirlu me]tie[, li ]add ma jo]ro[ mill-post fejn tkun qieg]da ssir l-investigazzjoni. 567. Jekk il-bieb tal-post fejn tkun issir l-investigazzjoni dwar l"in genere " jew ir-"repert ", jinsab mag]luq, u ]add ma jidher biex jift]u, il-ma[istrat jista jordna li ji[i miftu] bsa]]a. 568. (1) Meta ma jkunux jistg]u jittie]du jew ji[u m]arsa kif imiss il-kawtieli u l-formalitajiet imsemmijin ta]t dan it-Titolu sabiex ji[i a``ertat jew stabbilit xi fatt, jit]alla fid-diskrezzjoni ta l-uffi`ja1 inkarigat minnhom li minflokhom jie]u kull pass ie]or illi hu jkun jidhirlu l-a]jar fi`-`irkostanzi.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

253

(2) I\da, in-nuqqas ta dawn il-kawtieli jew formalitajiet mhux ta impediment illi fil-kaw\a tkun tista ssir, bil-mod li tag]ti l-li[i, il-prova tal-fatti li g]alihom dawk il-kawtieli jew formalitajiet ikunu jirriferixxu. 569. (1) L-atti kollha ta kull pro`edura ta]t dan it-Titolu, meta ma tkunx saret kompilazzjoni, g]andhom jinbag]tu millma[istrat lill-Avukat {enerali fi \mien tlitt ijiem tax-xog]ol. (2) L-Avukat {enerali g]andu jibg]at lura dawk l-atti lillma[istrat jew lill-ma[istrat tal-kompilazzjoni meta jkun jin]tie[ li l-investigazzjoni tissokta. (3) Meta dawk l-atti jintbag]tu lura lill-ma[istrat, iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 550A g]andhom, mutatis mutandis , japplikaw. (4) G]all-fini tas-subartikolu (2), dawk l-atti g]andhom jintbag]tu lura permezz ta nota li ti[i ppre\entata fil-Qorti talMa[istrati u, minkejja kull ]a[a li tista tinstab fdan il-Kodi`i, lAvukat {enerali ma g]andux jit]arrek sabiex jesibixxi dawk l-atti. (5) Meta fi pro`ess verbal il-ma[istrat ikun ordna li persuna ti[i mressqa quddiem il-qorti fuq xi akku\a wa]da jew aktar, ilMa[istrat g ]andu jordna li kopja ta l-istess pro`ess verbal tintbag]at mir-re[istratur lill-Kummissarju tal-Pulizija li, bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (6), g]andu jippro`edi skond hekk. (6) Minkejja d-disposizzjonijiet tas-subartikolu (5), fka\ ta dubju l-Kummissarju tal-Pulizija jista jikkonsulta ru]u ma lAvukat {enerali li jista jordna li ma g]andhom jittie]du ebda pro`eduri jew li l-pro`eduri li g]andhom jittie]du g]andhom ikunu g]al akku\a jew g]al akkuzi differenti minn dawk spe`ifikati millMa[istrat fil-pro`ess verbal, ming]ajr pre[udizzju g]all-jedd ta lAvukat {enerali li jordna xorto]ra kulmeta jkun hemm provi [odda: I\da jekk l-Avukat {enerali jkun ordna li ma g]andhom jittie]du ebda pro`eduri, huwa g]andu jibg]at rapport lill-President ta Malta fejn jiddikjara r-ra[unijiet g]aliex ikun g]amel dan.
L-atti g]andhom jinbag]tu lillAvukat {enerali. Emendat: VII. 1880.6; III. 1896.5; XI. 1900.83; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3; XXIX. 1990.29; III. 2002.134.

Titolu III
FUQ ID-DIFENSURI TA L-AKKU|AT

570. (1) L-Avukat g]al G]ajnuna Legali g]andu jassumi ming]ajr ebda ]las id-difi\a ta xi akku\at li ma jkun qabbad lil ebda avukat ie]or jew li jkun [ie ammess li j]arrek jew jiddefendi ru]u bil-benefi``ju ta l-g]ajnuna legali fxi qorti msemmija fdan il-Kodi`i. (2) It-talba g]all-assistenza mill-Avukat g]al G]ajnuna Legali jew g]all-benefi``ju ta l-g]ajnuna legali jsir jew brikors jew bilfomm lill-Avukat g]al G]ajnuna Legali. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 911(4), (5) u (6) tal-

Dmirijiet ta lAvukat g]al G]ajnuna Legali. Emendat: XXI. 1971.27. Sostitwit: III. 2002.135.

Kap. 12.

254

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili g]andhom mutatis mutandis japplikaw g]all-Avukat g]al G]ajnuna Legali. (4) Meta qorti ti[i mg]arrfa mill-akku\at li huwa ma rnexxilux iqabbad lil xi avukat jew li xtaq jag]mel u\u mill-benefi``ju ta lg]ajnuna legali, dik il-qorti g]andha tara li d-dikjarazzjoni li ssir mill-akku\at ti[i re[istrata fl-atti tal-kaw\a u g]andha tordna li dik id-dikjarazzjoni, flimkien mad-dettalji ta l-akku\at, g]andhom ji[u notifikati lill-Avukat g]al G]ajnuna Legali li jkollu jumejn tax-xog]ol biex jippre\enta risposta li fiha jindika jekk it-talba ta l-akku\at tkunx [iet a``ettata u jekk tkun, l-isem ta l-Avukat g]al G]ajnuna Legali li jkun se jirrappre\enta lill-akku\at: I\da fil-ka\ ta pro`eduri sommarji quddiem Qorti talMa[istrati b]ala Qorti ta {udikatura Kriminali, l-Qorti g]andha ta]tar lill-avukat li jkun imissu mill-elenku ta avukati msemmija fl-artikolu 91 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili sabiex jassisti lill-akku\at f dawk il-pro`eduri kif ukoll f kull appell minn xi de`i\joni mog]tija f dawk il-pro`eduri bdan illi qabel ma ji[i ppre\entat xi appell b]al dak huwa g]andu jikkonsulta lill-Avukat g]al G]ajnuna Legali li jista, fkull waqt, jidde`iedi li jittratta dak l-appell hu nnifsu. (5) L-Avukat g]al G]ajnuna Legali jista jirrifjuta l-g]ajnuna tieg]u biss g]al xi ra[uni li, fil-fehma tal-qorti, tkun prima facie ti[[ustifika `-`a]da ta l-g]ajnuna tieg]u. Fdak il-ka\ il-Qorti g]andha tordna li l-akku\at ikun rappre\entat minn avukat ie]or, li ma jkunx hu nnifsu sku\abbli, u li ji[i ma]tur mill-Qorti fuq irrakkomandazzjoni ta l-Avukat g]al G]ajnuna Legali mill-elenku ta avukati msemmija fl-artikolu 91 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili i\da l-qorti tista f `irkostanzi e``ezzjonali li g]andha ssemmi fid-digriet tag]ha tordna lil xi avukat ie]or li jassumi d-difi\a ta l-akku\at. (6) L-avukat li jin]atar mill-qorti fi`-`irkostanzi e``ezzjonali msemmija fis-subartikolu (5) g]andu jag]ti s-servizz tieg]u ming]ajr ebda ]las.
Konflitt fid-difi\a ta aktar minn akku\at wie]ed. Emendat: XXI. 1971.27; III. 2002.136.

571. (1) Jekk avukat li jkun ]a fidejh id-difi\a ta aktar minn akku\at wie]ed, isib li d-difi\a ta wie]ed jew ta aktar millakku\ati mhix kompatibbli ma l-interessi ta wie]ed jew aktar mill-akku\ati l-o]ra, hu g]andu jitlaq minnufih id-difi\a ta dak jew ta dawk mill-akku\ati illi ma tkunx kompatibbli mad-difi\a ta dak jew ta dawk mill-akku\ati l-o]ra li jkun bi ]siebu j\omm fidejh. (2) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1) jg]oddu wkoll meta l-Avukat g]al G]ajnuna Legali, min]abba impediment le[ittimu, ma jkunx jista jie]u f idejh id-difi\a, jew ma jkunx bi\\ejjed wa]du g]ad-difi\i li jkunu jin]tie[u.

Ir-re[istratur g]andu jg]arraf bil-]atra lill-avukat ma]tur. Emendat: III. 2002.137.

572. Il-]atra tad-difensur li ssir ta]t l-artikolu 570(4), g]andha ti[i mg]arrfa mir-re[istratur lill-avukat ma]tur. Il-]atra g]andha ti[i a``ettata jew irrifjutata bil-miktub; fdan l-a]]ar ka\, g]andha ting]ad ir-ra[uni tar-rifjut.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

255

573. (1) Jekk l-avukat ma]tur mill-qorti jirrifjuta l-inkarigu, il-qorti tisma r-ra[uni tar-rifjut, u, jekk issibha tajba, tg]addi g]all-]atra ta avukat ie]or; inkella tiddikjara li mhemmx lok g]ar-rifjut. (2) Jekk l-avukat jippersisti fir-rifjut, il-qorti g]andha, skond i`-`irkostanzi, b]ala mi\ura ta dixxiplina, jew twiddbu bilmag]luq, jew i``anfru fil-qorti bil-miftu], jew tissospendih mille\er`izzju tal-professjoni tieg]u g]al \mien ta mhux aktar minn xahar. Il-qorti g]andha s-setg]a wkoll li tag]ti dawk il-pieni dixxiplinari hawn fuq imsemmija kollha flimkien.

Meta l-avukat ma ja``ettax il-]atra.

Piena.

Titolu IV
FUQ IL-GARANZIJI

574. (1) L-imputat jew akku\at li jkun ta]t arrest g]al delitt jew g]all-kontravvenzjoni jista, btalba tieg]u jew kif provdut flartikolu 574A, ji[i mog]ti l-]elsien mill-arrest, meta huwa jag]ti garanzija tajba li jidher g]al kull att tal-pro`ess fi\-\mien u fil-post li ji[u lilu ordnati ta]t dawk il-kondizzjonijiet li l-Qorti jkun jidhrilha xieraq li timponi fid-digriet li jag]ti l-]elsien mill-arrest liema digriet g]andu f kull ka\ ji[i notifikat lill-imputat jew akku\at. (2) Il-President ta Malta jista wkoll fka\ijiet spe`jali, jag]ti l-]elsien mill-arrest lil imputat li jkun arrestat g]al delitt jew g]al kontravvenzjoni, ta]t dawk il-kondizzjonijiet li l-President ta Malta jkun jidhirlu sewwa li jag]mel. L-imputat li jonqos li j]ares xi wa]da minn dawn il-kondizzjonijiet jista jer[a ji[i arrestat minnufih. 574A. * (1) Meta l-imputat jew l-akku\at li jkun ta]t arrest jitressaq g]all-ewwel darba quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati, sew b]ala qorti ta [udikatura kriminali sew b]ala qorti istruttorja, ilqorti g]andha tara li jinqraw bmod `ar u sew lill-imputat sew lillakku\at l-akku\i li jkunu qed jin[iebu u, wara li jsir l-e\ami ta limputat kif provdut fl-artikolu 392 skond ma je]tie[u l-pro`eduri, hija g]andha tisma fil-qosor lill-uffi`jal prosekutur jew akku\atur u kull prova li tin[ieb minn dak l-uffi`jal dwar ir-ra[unijiet li jkunu jsa]]u l-akku\i u dwar ir-ra[unijiet u `-`irkostanzi, jekk ikun hemm, li jkunu jmorru kontra l-]elsien mill-arrest ta l-akku\at jew l-imputat. (2) Wara li l-qorti tisma lill-uffi`jal tal-Pulizija akku\atur jew prosekutur u kull prova li tin[ieb kif provdut fis-subartikolu (1), ilqorti g]andha tg]arraf lill-akku\at jew imputat li jista jin]eles g]al xi \mien mill-arrest ta]t garanzija mill-qorti ta]t dawk ilkondizzjonijiet li ji[u stabbiliti minnha u g]andha tistaqsih xikollu xi jg]id dwar l-arrest u d-detenzjoni ulterjuri tieg]u u dwar irra[unijiet u `-`irkostanzi li jmorru favur il-]elsien tieg]u. (3) Meta xi reati li jkunu qeg]din ji[u imputati jkunu

}elsien mill-arrest bil-garanzija. Emendat: IV. 1897.1; XVI. 1921.8; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 2002.138.

Setg]a talPresident ta Malta fka\ijiet spe`jali.

Pro`eduri malli persuna tidher g]all-ewwel darba quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati. Mi\jud: III. 2002.139.

*Fis-se]] mill-1 ta Jannar, 2004.

256

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

jikkonsistu f xi reat imsemmi fl-artikolu 575(2) il-qorti g]andha, wara li tisma lill-akku\at jew imputat kif provdut fis-subartikolu (2) ta dan l-artikolu, tistaqsi lill-uffi`jal prosekutur jew akku\atur dwar jekk huwa g]andux xi jg]id fuq il-kwistjoni tal-]elsien millarrest ta]t garanzija ta l-akku\at jew imputat, u dan l-a]]ar imsemmi jkun jista wkoll jag]ti r-risposta tieg]u. (4) Meta ebda wie]ed mir-reati li jkunu qeg]din ji[u imputati ma jkun jikkonsisti f xi reat imsemmi fl-artikolu 575(2) il-qorti g]andha, wara li tisma lill-akku\at jew imputat kif provdut fissubartikolu (2) ta dan l-artikolu, tistaqsi lill-uffi`jal prosekutur jew akku\atur dwar jekk huwa u l-Avukat {enerali g]andhomx xi jg]idu, bil-miktub jew xorto]ra, fuq il-kwistjoni tal-]elsien millarrest ta l-akku\at jew imputat, u dan l-ahhar imsemmi jkun jista ukoll jag]ti r-risposta tieg]u. (5) Fi tmiem is-sottomissjonijiet bhalma hemm provdut fissubartikoli ta qabel ta dan l-artikolu, il-qorti g]andha te\amina ``irkostanzi li jmorru favur jew kontra dik id-detenzjoni. (6) Jekk il-qorti jirri\ultalha li d-detenzjoni ulterjuri ta lakku\at jew imputat ma tkunx imsejsa fuq xi disposizzjoni ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra li tawtorizza l-arrest u d-detenzjoni tal-persuna arrestata, il-qorti g]andha te]les lil dik il-persuna millarrest ming]ajr kondizzjoni. (7) Jekk il-qorti ma jkollhiex ra[uni g]aliex te]les ming]ajr ebda kondizzjoni lill-akku\at jew imputat ta]t id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (6) hija madankollu tista, salvi d-disposizzjonijiet ta l-artikolu 575(1) ta dan il-Kodi`i u kemm-il darba l-]elsien ma jkunx projbit bxi disposizzjoni tal-li[i, te]les lil dik il-persuna mill-arrest ta]t garanzija u ta]t dawk il-kondizzjonijiet li jista jidhrilha xierqa. (8) Jekk il-qorti ma jkollhiex ra[uni g]aliex te]les ming]ajr kondizzjoni lill-akku\at jew imputat u ti`]ad milli tag]ti lil dik ilpersuna l-]elsien mill-arrest, il-qorti g]andha tibg]at lil dik ilpersuna biex tin\amm ta]t kustodja u g]andhom japplikaw iddisposizzjonijiet ta l-artikolu 575(11). (9) Meta l-qorti tordna l-]elsien mill-arrest tal-persuna akku\ata jew imputata, sew ming]ajr ebda kondizzjoni sew bgaranzija su[[etta g]al kondizzjonijiet, ta]t xi disposizzjoni ta dan l-artikolu, id-de`i\joni tal-qorti fdak ir-rigward g]andha ti[i notifikata lill-Avukat {enerali sa mhux aktar tard mill-[urnata taxxog]ol li jkun imiss u l-Avukat {enerali jista jag]mel rikors quddiem il-Qorti Kriminali sabiex jitlob l-arrest mill-[did u detenzjoni ulterjuri tal-persuna li tkun [iet hekk mehlusa jew sabiex jemenda l-kondizzjonijiet, inklu\ l-ammont tal-garanzija, li setg]u [ew stabbiliti mill-Qorti tal-Ma[istrati.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

257

575. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (2) ta l-artikolu 574, fil-ka\ ta (i) imputat ta delitt kontra s-sigurt tal-Gvern, jew (ii) imputat ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija g]al g]omru, i l - q o r t i ti s t a t ag ] t i ] el s i e n m i l l - a r r es t , b i s s je k k , w ar a l i tikkunsidra i`-`irkostanzi kollha tal-ka\, in-natura u l-gravit tarreat, il-karattru, ante`edenti, asso`jazzjonijiet u rabtiet f ilkommunit ta l-imputat, kif ukoll kull ]a[a o]ra li tkun tidher li hi rilevanti, tkun sodisfatta illi ma hemmx perikolu illi l-imputat jekk ji[i me]lus mill-arrest (a ) jonqos li jidher g]all-ordni ta l-awtorit msemmija flobbligazzjoni tal-garanzija; jew (b ) jin]eba jew jitlaq minn Malta; jew (` ) ma josservax xi kondizzjoni li l-qorti jkun jidhrilha xieraq li timponi fid-digriet tag]ha li bih jing]ata l]elsien; jew (d ) jinterferixxi jew jipprova jinterferixxi max-xhieda jew bxi mod ie]or jintral`ja jew jipprova jintral`ja l-kors tal-[ustizzja fir-rigward tieg]u jew xi persuna o]ra; jew (e ) jikkommetti xi reat ie]or. (2) Fkull stadju minbarra dak imsemmi fl-artikolu 574A, itt alb a g ] all - ] els ie n m i ll- a r r es t j ew k u ll ta lb a g ]a l bd i l f ilkondizzjonijiet tal-]elsien wara li jkun ing]ata dak il-]elsien, g]andha ssir brikors, u g]andha tkun ikkomunikata lill-Avukat {enerali dak in-nhar stess bkopja ta l-istess rikors, kull meta tkun mag]mula minn (a ) imputati ta falliment dolu\; (b ) imputati tad-delitti msemmijin fis-Sub-titolu III tatTitolu III tat-Taqsima II ta l-Ewwel Ktieb ta dan ilKodi`i, meta dawn id-delitti jkunu su[[etti g]all-piena ta pri[unerija g]al aktar minn sena; (` ) imputati ta delitti su[[etti g]all-piena ta aktar minn tliet snin pri[unerija. (3) L-Avukat {enerali jista, mhux aktar tard mill-jum taxxog]ol ta wara, bnota, jopponi t-talba, u fiha jag]ti r-ra[unijiet ta l-oppo\izzjoni tieg]u. (4) Il-]elsien mill-arrest ta]t garanzija jing]ata dejjem fil-ka\ imsemmi fil-proviso ta l-artikolu 432(1). (4A)* Meta l-Qorti tal-Ma[istrati, sew b]ala qorti ta [udikatura kriminali sew b]ala qorti istruttorja, tag]ti l-]elsien mill-arrest lillpersuna ta]t arrest jew fi \mien li ji[i wara temenda lkondizzjonijiet tal-]elsien mill-arrest, id-de`i\joni tal-qorti f dak ir-rigward g]andha ti[i notifikata lill-Avukat {enerali sa mhux aktar tard mill-[urnata tax-xog]ol li ti[i minnufih wara u l-Avukat
*Fis-se]] mill-1 ta Jannar, 2004.

Delitti li g]alihom ma jing]atax il]elsien mill-arrest. Emendat: IV. 1897.1; I. 1903.32; XVI. 1921.9; VI. 1947.15; A.L. 46 ta l-1965; XXI. 1971.32; LVIII. 1974.68; XLIX. 198l.4; XXIX. 1989.2; VIII. 1990.3; III. 2002.140.

Talba g]all-]elsien mill-arrest.

Oppo\izzjoni millAvukat {enerali.

Meta l-]elsien mill-arrest ma jistax ji[i irrifjutat.

258

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

{enerali jista brikors jitlob lill-Qorti Kriminali biex jikseb larrest mill-[did u d-detenzjoni ulterjuri tal-persuna li tkun [iet hekk me]lusa jew biex jemenda l-kondizzjonijiet, inklu\ l-ammont li jit]allas b]ala garanzija, li setg]u [ew stabbiliti mill-Qorti talMa[istrati. (5) Meta fka\ ta persuna imputata ta delitt li dwaru l-Qorti tal-Ma[istrati tkun g]addiet g]al kumpilazzjoni li tin]tie[, lAvukat {enerali ma jkunx jew (a ) ippre\enta l-att ta l-akku\a, jew (b ) bag]at lill-imputat biex ji[i [udikat mill-Qorti talMa[istrati kif provdut fl-artikolu 370(3)(a ) jew flartikolu 433(5) ta dan il-Kodi`i jew fxi provvediment simili fxi li[i o]ra fi\-\minijiet spe`ifikati fis-subartikolu (6), li jibdew jg]oddu minn dakinhar li fih il-persuna imputata tin[ieb quddiem l-imsemmija qorti, jew minn dakinhar meta hija ti[i arrestata kif provdut flartikolu 397(5), dik il-persuna g]andha ting]ata l-]elsien millarrest ta]t garanzija. (6) (a ) I\-\minijiet li g]alihom jirriferi s-subartikolu li ji[i qabel dan huma: tnax-il xahar fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija ta anqas minn erba snin; (ii) sittax-il xahar fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija ta erba snin jew aktar i\da anqas minn disa snin; u (iii) g]oxrin xa]ar fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija ta disa snin jew aktar. (b ) I\-\minijiet msemmija fil-paragrafu (a ) jitwaqqfu g]al dak l-istess \mien li matulu i\-\minijiet msemmija flartikoli 401 u 407 u fl-artikolu 432(3) ta dan il-Kodi`i ikunu mwaqqfa g]al xi ra[uni msemmija fl-artikolu 402(1) u (2) ta dan il-Kodi`i, kif ukoll g]al dak i\\mien li fih il-qorti ma tkunx tista tkompli bilkumpilazzjoni ]lief wara d-de`i\joni fuq xi kwistjoni quddiem qorti o]ra. (`) I\-\minijiet imsemmija fil-paragrafu (a ) jitwaqqfu wkoll g]al dak l-istess \mien li matulu l-atti talkumpilazzjoni jkunu g]and il-Qorti tal-Ma[istrati biex jinstemg]u xhieda kif provdut fl-artikolu 405(5) ta dan il-Kodi`i. (7) Il-]elsien mill-arrest ta]t garanzija g]andu jing]ata wkoll dejjem lil persuna imputata ta reat kemm-il darba fi\-\minijiet spe`ifikati fis-subartikolu (9), li jibdew jg]oddu kif provdut fissubartikolu (8), ma jkunx hemm sentenza finali li tillibera, issib ]ati jew tikkundanna lill-persuna hekk imputata. (8) I\-\minijiet spe`ifikati fis-subartikolu (9) jibdew jg]oddu: (a ) meta ma tkunx saret kumpilazzjoni, minn dakinhar li fih il-persuna imputata tin[ieb quddiem il-Qorti tal(i)

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

259

Ma[istrati jew minn dak inhar meta hija tkun [iet arrestata kif provdut fl-artikolu 397(5); (b ) meta tkun saret kumpilazzjoni, minn dakinhar li fih lAvukat {enerali jibg]at lill-imputat biex ji[i [udikat mill-Qorti tal-Ma[istrati kif provdut fl-artikolu 370(3)(a ) jew fl-artikolu 433(5) ta dan il-Kodi`i jew fxi provvediment simili fxi li[i o]ra, jew minn dakinhar li jkun [ie ippre\entat l-att ta l-akku\a: I\da meta l-imputat isib o[[ezzjoni illi l-ka\ ji[i ittrattat bi pro`edura sommarja kif provdut fl-artikolu 370(3)( d ), i\-\mien jibda jg]odd minn dakinhar li fih ikun [ie ippre\entat l-att ta lakku\a. (9) (a ) I\-\minijiet li g]alihom jirreferu s-subartikoli (7) u (8) huma: erba xhur fka\ ta kontravvenzjoni jew ta delitt su[[ett g]all-pieni tal-kontravvenzjonijiet jew g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien mhux aktar minn sitt xhur; (ii) tmien xhur fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien i\jed minn sitt xhur i\da mhux i\jed minn erba snin; (iii) tnax-il xahar fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien i\jed minn erba snin i\da mhux i\jed minn g]axar snin; (iv) erbg]a u g]oxrin xahar fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien i\jed minn g]axar snin i\da mhux i\jed minn ]mistax-il sena; (v) tletin xahar fka\ ta delitt su[[ett g]all-piena ta pri[unerija i\jed minn ]mistax-il sena. (b ) I\-\minijiet imsemmija fil-paragrafu (a ) jitwaqqfu g]al dak i\-\mien li fih il-qorti ma tkunx tista tkompli tisma l-kaw\a ]lief wara d-de`i\joni fuq xi kwistjoni quddiem qorti o]ra jew g]al xi ra[uni msemmija fl-artikolu 402(1) u (2); (ii) g]al dak l-istess \mien li matulu l-atti talkumpilazzjoni jkunu g]and il-Qorti talMa[istrati biex jinstemg]u xhieda mitluba millimputat kif provdut fl-artikolu 406 ta dan ilKodi`i; (iii) g]al dak i\-\mien li l-ka\ ikun quddiem il-Qorti ta l-Appell Kriminali fuq appell ta l-imputat minn digriet interlokutorju jew fuq appell ta limputat jew ta l-Avukat {enerali kif provdut flartikolu 499; (iv) meta l-kaw\a tkun [iet im]ollija g]al data o]ra fuq talba ta l-imputat jew tad-difensur tieg]u, g]al dak i\-\mien mid-data ta dik it-talba saddata li g]aliha jkun [ie m]olli s-smig] tal(i) (i)

260

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI kaw\a.

(10) Id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (5) u (7) ma g]andhomx japplikaw jekk meta ssir it-talba g]all-g]oti tal-]elsien mill-arrest jew fi \mien [img]a mit-talba jkun [ie ppre\entat l-att ta l-akku\a, jew meta mandat ta arrest kontra l-persuna imputata jkun in]are[ kif provdut fl-artikolu 579, kemm jekk fl-istess jew fxi kaw\a o]ra kontrih li tkun g]adha pendenti quddiem xi qorti ta [ustizzja kriminali.
Il-qorti g]andha tg]id xinhuma rra[unijiet tag]ha.

(11) Meta tirrifjuta li tag]ti l-]elsien mill-arrest il-qorti g]andha tg]id xikunu r-ra[unijiet tag]ha g]al dak ir-rifjut fl-istess digriet li bih ti`]ad il-]elsien mill-arrest, u dak id-digriet g]andu ji[i notifikat lill-imputat. 575A. (1) Ming]ajr ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 574A(6) i\da minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra, meta l-Qorti tal-Ma[istrati f kull \mien tordna l]elsien mill-arrest ta persuna li (a ) tkun akku\ata breat skedat u li tkun re`idiva skond lartikoli 50 u 51; u (b ) tkun [iet qabel misjuba ]atja ta reat skedat bsentenza li tkun g]addiet b[udikat, l-ordni tal-Qorti g]andu jing]ata fil-qorti bil-miftu] f data li tkun [iet notifikata minn qabel lill-prosekuzzjoni u lill-persuna akku\ata u g]andu ji[i notifikat lill-Avukat {enerali mhux aktar tard mill[urnata tax-xog]ol li jkun imiss. (2) L-Avukat {enerali jista, mhux aktar tard mill-[urnata taxxog]ol li jkun imiss wara d-data tan-notifika lilu ta l-ordni talQorti tal-Ma[istrati, jag]mel rikors quddiem il-Qorti Kriminali sabiex jitlob it-t]assir jew tibdil ta l-ordni u l-Qorti Kriminali g]andha ta]tar [urnata g]as-smig] tar-rikors li tkun mhux aktar tard minn jumejn tax-xog]ol minn meta [ie pre\entat ir-rikors. IlQorti Kriminali g]andha tag]ti d-de`i\joni tag]ha fuq ir-rikors blur[enza. (3) L-esekuzzjoni ta l-ordni tal-Qorti tal-Ma[istrati li jordna l]elsien mill-arrest tal-persuna akku\ata g]andha ti[i sospi\a tul i\\mien mog]ti lill-Avukat {enerali biex jag]mel rikors lill-Qorti Kriminali ta]t dan l-artikolu u, wara li jsir ir-rikors, sakemm ilQorti Kriminali tag]ti d-de`i\joni tag]ha. (4) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 575(1) g]andhom japplikaw ukoll fil-ka\ ta persuna akku\ata breat skedat. (5) G]all-finijiet ta dan l-artikolu "reat skedat" tfisser reat minn dawk elenkati fl-Iskeda D.

}elsien ta]t garanzija fil-ka\ ta reati skedati. Mi\jud: XVI. 2006.15.

Ammont talgaranzija. Emendat: IV. 1897.2.

576. L-ammont tal-garanzija g]andu jkun fil-limiti stabbiliti mil-li[i, skond il-kondizzjoni ta l-imputat, ix-xorta u l-kwalit tarreat, u \-\mien tal-piena li g]aliha r-reat ikun su[[ett.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

261

577. (1) Il-garanzija ssir billi jin[ieb ple[[ tajjeb, li jobbliga ru]u bil-miktub g]as-somma stabbilita. (2) Il-garanzija tista ssir ukoll, meta hekk jidhrilha sewwa lqorti, bid-depo\itu biss tas-somma jew ta rahan li jiswa daqsha, jew bl-obbligazzjoni biss ta l-imputat. (3) I\da, fil-ka\ijiet ta kontravvenzjonijiet jew ta delitti ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali skond l-artikolu 370(1) u l-artikolu 371(2), il-qorti tista, meta hekk jidhrilha sewwa, te]les l-imputat, matul il-kaw\a, minn kull xorta ta garanzija msemmija fdan l-artikolu. (4) L-imputati ta delitt li jaqbe\ il-kompetenza tal-Qorti talMa[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali, jistg]u, jekk ma jkunx hemm oppo\izzjoni mill-Avukat {enerali, ji[u me]lusin minn kull xorta ta garanzija msemmija fdan l-artikolu, meta jkun jidher, minn `ertifikat ma]ru[ mill-Kummissarju tal-Pulizija, li huma fqar u nies ta morali tajba. 578. L-effett tal-garanzija huwa li l-imputat jew akku\at ji[i me]lus mill-arrest: I\da, il-qorti tista, wara, fkull waqt ie]or tal-pro`eduri, fuq talba tal-Pulizija, jew, skond il-ka\, ta l-Avukat {enerali, meta jin[iebu quddiemha ra[unijiet tajba, u wara li tisma l-imputat jew akku\at, tne]]ilu l-benefi``ju tal-]elsien mill-arrest, u tordna larrest tieg]u mill-[did. 579. (1) Jekk l-imputat jew akku\at jonqos li jidher g]allordni ta l-awtorit msemmiia fl-obbligazzjoni tal-garanzija, jew jonqos li josserva xi kondizzjoni imposta mill-qorti fid-digriet tag]ha li bih tag]ti l-]elsien mill-arrest, jew jin]eba jew jitlaq minn Malta, jew waqt li jkun me]lus mill-arrest jikkommetti delitt li ma jkunx wie]ed ta natura involontarja, jew jinterferixxi jew jipprova jinterferixxi max-xhieda jew bmod ie]or jintral`ja jew jipprova jintral`ja il-kors tal-[ustizzja fir-rigward tieg]u jew ta xi persuna o]ra, is-somma msemmija fl-obbligazzjoni tg]addi favur il-Gvern ta Malta, u, barra minn dan, ji[i ma]ru[ mandat ta arrest kontra tieg]u: I\da din id-disposizzjoni ma g]andhiex tapplika meta lqorti tkun tal-fehma illi l-ksur tal-kondizzjoni imposta fid-digriet li bih jing]ata l-]elsien mill-arrest ma hiex ta konsegwenza serja. (2) Kull persuna li tonqos milli t]ares xi wa]da millkondizzjonijiet imposti mill-qorti fid-digriet tag]ha li bih tag]ti l]elsien mill-arrest ta]t garanzija tkun ]atja ta reat u te]el, meta tinsab ]atja, il-piena ta multa jew ta pri[unerija g]al \mien ta mhux aktar minn sitt xhur, jew g]al multa u pri[unerija flimkien u l-ammont stabbilit fil-]elsien mill-arrest ta]t garanzija jista ji[i konfiskat favur il-Gvern ta Malta. (3) Minkejja d-disposizzjonijiet ta xi li[i, kull persuna akku\ata breat kif imsemmi fis-subartikolu (2) g]andha ti[i mressqa l-Qorti ta]t arrest, u l-Pulizija tkun tista, fl-istess pro`edimenti, titlob ir-revoka tal-]elsien mill-arrest u l-arrest mill[did ta dik il-persuna. Il-pro`edimenti g]al reat ta]t is-subartikolu

Kif issir ilgaranzija. Emendat: IV. 1897.3; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; VIII. 1990.3; III. 2002.141.

Effett tal-garanzija. Emendat: XII. 1914.13; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

Effetti tan-nuqqas ta dehra talpersuna ta]t garanzija, e``. Emendat: XXII. 1976.4. Sostitwit: XXIX. 1989.3. Emendat: XXIX. 1990.30; III. 2002.142; XVI. 2006.16; XI. 2009.10.

262

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(2) g]andhom jittie]du mill-Pulizija u ji[u de`i\i mill-Qorti blur[enza. (4) Il-Pulizija tista tid]ol fkull fond sabiex ti\gura li lkondizzjonijiet imposti mill-qorti kif ing]ad fis-subartikolu (1) ikunu qeg]din ji[u m]arsa. Il-Pulizija tista wkoll tarresta ming]ajr mandat kull persuna suspettata breat ta]t is-subartikolu (2).
Il-qorti li minnha jing]ata l-]elsien mill-arrest. Emendat: VI. 1871.36; A.L. 46 ta l-1965; XXV. 1967.24; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; VIII. 1990.3; III. 2002.143. Meta tista ssir ittalba g]all-]elsien mill-arrest bilgaranzija.

580. (1) Il-]elsien mill-arrest jing]ata lill-imputat jew akku\at mill-Qorti tal-Ma[istrati jew mill-Qorti Kriminali, li ta]t is-setg]a tag]ha, skond il-ka\, ikun, jew g]andu jkun detenut.

(2) It-talba g]all-]elsien mill-arrest tista ssir fkull waqt talkaw\a, wara li jitni\\lu bil-miktub il-kwerela jew ir-rapport u le\ami msemmi fl-artikolu 390, u din it-talba tista ssir mhux biss matul il-kompilazzjoni, imma wkoll quddiem l-im]allef tal-Qorti Kriminali wara li l-imputat ji[i mibg]ut biex jitqieg]ed ta]t att ta akku\a jew wara li ji[i ippre\entat l-att ta l-akku\a, g]alkemm ilQorti tal-Ma[istrati ma tkunx tag]tu l-]elsien mill-arrest. (3) It-talba g]all-]elsien mill-arrest, quddiem il-Qorti Kriminali, issir brikors, li fuqu l-qorti tag]ti, jekk ir-rikors ikun oppost mill-Avukat {enerali, [urnata biex tisma lill-arrestat u lillAvukat {enerali, u tordna li dawn ji[u innotifikati bkopja taddigriet. (4) }lief kif provdut fl-artikolu 575(2), it-talba g]all-]elsien mill-arrest quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati, issir bil-fomm. 581. Fil-ka\ imsemmi fl-artikolu 579, lill-arrestat ma jistax jer[a ji[i mog]ti l-]elsien mill-arrest fl-istess kaw\a.

Kif issir it-talba g]all-]elsien millarrest quddiem ilQorti Kriminali,

quddiem il-Qorti tal-Ma[istrati. Ma jer[ax jing]ata l-]elsien millarrest lil wie]ed li jer[a ji[i arrestat min]abba li naqas li jidher. Il-]elsien millarrest ma jing]atax mill-qorti ex officio. Il-qorti tista tordna li jing]ata avvi\ qabel talple[[ li sejjer jin[ieb. Il-qorti tista ittawwal i\-\mien g]ad-dehra ta lakku\at. Jedd tal-ple[[ li ji[i me]lus millple[[erija fxi ka\ijiet.

582. (1) Il-qorti ma tistax ex officio tag]ti l-]elsien mill-arrest ta]t garanzija, meta dan il-]elsien ma jitolbux l-imputat jew lakku\at. (2) Il-qorti tista tordna li jing]ata avvi\ qabel ta erbg]a u g]oxrin sieg]a tal-ple[[ li jkun sejjer jin[ieb.

(3) Il-qorti tista, g]al ra[uni tajba, ittawwal i\-\mien li qabel tkun iffissat g]ad-dehra ta l-akku\at jew imputat. 583. Jekk ple[[ ikollu ra[un jissuspetta illi l-imputat jew akku\at ikun sejjer ja]rab, huwa jista, wara li juri lill-Pulizija Esekuttiva li g]andu ra[un il-g]aliex hekk issuspetta, jitlob l-arrest mill-[did ta l-imputat jew akku\at, u bhekk je]les mill-ple[[erija tieg]u:

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

263

I\da l-imputat jew akku\at jista jer[a ji[i me]lus millarrest, kemm-il darba j[ib garanzija [dida. 584. L-ammont tal-garanzija ji[i regolat b]al ma sejjer jing]ad hawn: G]all-kontravvenzjonijiet, minbarra l-ka\ tal-kontravvenzjoni imsemmija fl-artikolu 338( t ), l-ammont tal-garanzija huwa minn erba euro u sitta u sittin `ente\mu (4.66) sa disa euro u tnejn u tletin `ente\mu (9.32): g]all-kontravvenzjoni msemmija fl-artikolu 338( t ), jew g]ad-delitti su[[etti g]all-piena taddetenzjoni jew ta anqas minn sena pri[unerija, l-ammont talgaranzija huwa minn sitta u erbg]in euro u disg]a u ]amsin `ente\mu (46.59) sa tlieta u g]oxrin elf mitejn u tlieta u disg]in euro u tlieta u sebg]in `ente\mu (23,293.73); f kull ka\ ie]or lammont tal-garanzija huwa dik is-somma, mhux anqas minn mija u sittax-il euro u sebg]a u erbg]in `ente\mu (116.47), illi l-qorti jidhrilha, fi`-`irkostanzi, li tkun bi\\ejjed biex ti\gura sa fejn huwa possibbli illi l-imputat jew akku\at jidher kif provdut skond il-li[i. 585. (1) G]all-[bir tas-somma stabbilita fl-obbligazzjoni talgaranzija, fil-ka\ imsemmi fl-artikolu 579, il-qorti li quddiemha kellu jidher l-imputat jew akku\at, tg]addi, skond il-ka\, jew g]all]ru[ u esekuzzjoni ta mandat ta qbid jew ta arrest kontra l-ple[[ sakemm tit]allas is-somma, jew g]ad-dikjarazzjoni ta l-akkwist tad-depo\itu favur il-Gvern ta Malta, jew, fka\ ta rahan, tordna lbejg] tieg]u. (2) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1) jg]oddu wkoll g]all-imputat jew akku\at meta dan ikun obbliga ru]u flimkien mal-ple[[, in solidum jew bmod ie]or, jew meta l-garanzija tkun ing]atat ta]t l-obbligazzjoni ta l-imputat jew akku\at biss, g]alkemm hu jkun [ie arrestat, ikkundannat jew illiberat fuq ir-reat li g]alih ikun [ie lilu mog]ti l-]elsien mill-arrest. 586. (1) Kull min ji[i arrestat min]abba li ma jkunx ]allas issomma li g]aliha jkun obbliga ru]u, g]andu jin\amm fdetenzjoni g]al \mien ta mhux aktar minn [urnata g]al kull ]dax-il euro u ]amsa u sittin `ente\mu (11.65) ta dik is-somma, sew jekk dik ilpersuna tkun l-imputat jew l-akku\at sew jekk tkun il-ple[[. (2) Jekk il-persuna hekk detenuta ma jkollhiex biex titmantna minn tag]ha, g]andu jmantniha l-Gvern; i\da f dan il-ka\ hija tista tkun im[ieg]la ta]dem b]all-pri[unieri l-o]ra li huma su[[etti g]ax-xog]ol, u tista tin\amm fkull ]abs li jkun. 587. Jekk il-garanti jmut jew isiefer, ukoll jekk g]al xi \mien, jew ifalli, l-imputat jew akku\at g]andu j[ib floku garanti ie]or tajjeb. Jekk jonqos li j[ib dan il-garanti ie]or, hu jer[a ji[i arrestat.
Detenzjoni g]al min ma j]allasx issomma talgaranzija. Emendat: IV.1874.11; XXIX. 1990.31; A.L. 407 ta l2007. Regoli g]allammont talgaranzija. Emendat: IV. 1897.4; II. 1973.8; XXXVIII. 1973.4; XLIX. 1981.4; A.L. 407 ta l2007.

{bir tal-garanzija. Emendat: VIII. 1857.18.

Bidla tal-garanti fxi ka\ijiet. Emendat: III. 2002.144.

264

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Titolu V

FUQ L-ATT TA L-AKKU|A

Forma ta l-att ta l-akku\a. Emendat: Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 7; XVI. 1932.9; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40. Xg]andu jkun fih l-att ta l-akku\a. Emendat: XIV. 1889.48; XI. 1900.84, 85; XXX. 1934.18; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.35; XXII. 1976.4.

588. Fil-ka\ijiet ta reati ta kompetenza tal-Qorti Kriminali, latt ta l-akku\a g]andu ji[i mag]mul bil-miktub u g]andu ji[i iffirmat mill-Avukat {enerali.

589. L-att ta l-akku\a jsir fl-isem tar-Repubblika ta Malta, u g]andu (a ) isemmi l-qorti li jin[ieb quddiemha; (b ) jag]ti `ar il-partikularitajiet ta l-akku\at; (`) ifisser il-fatt li jikkostitwixxi r-reat, bilpartikularitajiet li jkunu jistg]u jing]ataw dwar i\\mien u l-lok li fihom ikun sar il-fatt u dwar il-persuna li kontra tag]ha r-reat ikun sar, flimkien ma``irkostanzi kollha li, skond il-li[i u fil-fehma ta lAvukat {enerali, jistg]u jkabbru jew inaqqsu l-piena; u (d ) jispi``a b[abra fil-qosor li fiha l-imputat ji[i akku\at tar-reat kif mi[jub jew imfisser fil-li[i, u bit-talba sabiex jitmexxa kontra l-akku\at skond il-li[i, u sabiex l-istess akku\at ji[i ikkundannat g]all-piena stabbilita mil-li[i (hawn jing]ad l-artikolu tal-li[i li jikkontempla r-reat) jew g]al kull piena o]ra li skond il-li[i tista ting]ata skond kif ji[i iddikjarat ]ati lakku\at:

Kap. 248.

I\da fil-ka\ ta reati kontra l-Att dwar l-Istampa li jkunu jikkonsistu fabbu\i fil-pubblikazzjoni ta kitba stampata, l-Avukat {enerali jista, minflok ma jda]]al fl-att ta l-akku\a l-kelmiet talkitba stampata li jkunu jikkostitwixxu r-reat, isemmi biss dik ilkitba stampata jew dik il-parti tag]ha li tikkostitwixxi r-reat, i\da, meta jsir hekk, kopja ta dik il-kitba stampata ti[i mda]]la ma l-att ta l-akku\a, kemm-il darba ma tkunx fost l-atti tal-kompilazzjoni. 590. (1) L-att ta l-akku\a g]andu ji[i ippre\entat fir-re[istru tal-qorti, u r-re[istratur g]andu jni\\el fl-a]]ar tieg]u, il-[urnata tal-pre\entata. (2) Ma l-att ta l-akku\a l-Avukat {enerali g]andu jippre\enta wkoll l-atti tal-kompilazzjoni flimkien ma nota tax-xhieda, dokumenti u o[[etti o]ra li jkollu l-]sieb li jipprodu`i fil-kaw\a.

Pre\entata ta l-att ta l-akku\a. Emendat: LIII. 1981.9.

G]aqda ta akku\i fatt ta akku\a wie]ed.

591. Akku\i kontra \ew[ persuni jew aktar b]ala awturi jew kompli`i fl-istess reat, jew b]ala ]atjin ta reati diversi li jkollhom konnessjoni bejniethom, jistg]u jin[iebu fatt ta akku\a wie]ed u i[[udikati kollha fl-istess kaw\a, g]alkemm xi wie]ed minn dawn ir-reati jkun ta kompetenza inferjuri. 592. Ir-reati huma konnessi (a ) meta jsiru fi \mien wie]ed minn \ew[ persuni jew

Meta jing]ad li reat hu konness ma ie]or.

KODII KRIMINALI aktar mi[burin flimkien;

[ K AP. 9.

265

(b ) meta jsiru fi \minijiet u postijiet diversi u minn persuni diversi wara ftehim li jkun sar bejniethom minn qabel; (` ) meta reat isir biex iservi ta mezz g]al reat ie]or; (d ) meta reat isir biex jiffa`ilita l-esekuzzjoni jew ilkonsumazzjoni ta reat ie]or, jew biex ji\gura lill-]ati l-impunit dwar reat ie]or. 593. (1) |ew[ reati jew aktar mag]mulin minn persuna wa]da, g]alkemm mhux konnessi bejniethom, jistg]u jin[iebu f att ta akku\a wie]ed u ji[u i[[udikati fl-istess kaw\a, g]ad li xi wie]ed minn dawn ir-reati jkun ta kompetenza inferjuri; meta jsir hekk, latt ta l-akku\a g]andu jitqassam f diversi kapi, u f kull wie]ed minnhom g]andha tit]ares id-disposizzjoni ta l-artikolu 589. (2) I\da l-qorti tista, fuq talba ta l-Avukat {enerali, tordna li dawn ir-reati ji[u i[[udikati kull wie]ed g]alih. 594. Il-qorti tista wkoll, fuq talba ta l-Avukat {enerali, tordna l-firda tal-kaw\i, kemm-il darba \ew[ akku\ati jew i\jed ikunu mi[jubin flimkien fatt ta akku\a wie]ed.
Att ta akku\a wie]ed kontra listess persuna g]al bosta reati g]alkemm mhux konnessi. Emendat: XI. 1900.86; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. Il-qorti tista tordna kaw\a g]aliha g]al kull reat. Ka\ijiet o]ra fejn il-qorti tista tordna l-firda tal-kaw\i. Emendat: XI. 1900.86; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 1976.6. Setg]a tal-qorti li tordna l-g]aqda ta atti ta akku\a. Emendat: XI. 1900.86; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. L-Avukat {enerali jista jda]]al lisku\a fl-att ta lakku\a. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

595. Fil-ka\ijiet imsemmijin fl-artikoli 591 u 593, jekk \ew[ atti ta akku\a jew i\jed ji[u ippre\entati fl-istess \mien jew fi \minijiet diversi, il-qorti tista, fuq talba ta l-Avukat {enerali, tordna li huma ji[u mag]qudin biex ji[u i[[udikati flimkien. 596. Meta, g]al ra[uni ta sku\a, it-tnaqqis tal-piena jkun imiss isir f latitudni li jkunu jid]lu fiha \ew[ gradi jew aktar, l-Avukat {enerali jista fl-att ta l-akku\a jitlob wa]da minn dawk il-pieni i\g]ar imda]]la fdik il-latitudni, u li, skond il-provi li jkun hemm, huwa jidhirlu li tkun tg]odd g]ad-delitt; u f dan il-ka\, l-Avukat {enerali g]andu fl-att ta l-akku\a jsemmi wkoll l-isku\a, u l-qorti ma tkunx tista tag]ti piena akbar minn dik li tkun [iet mitluba flatt ta l-akku\a. 597. (1) Il-qorti tista, sew ex officio, kemm ukoll fuq e``ezzjoni ta l-akku\at, tordna l-korrezzjoni ta l-att ta l-akku\a, basta li dan isir qabel ma l-akku\at iwie[eb g]all-mistoqsija jekk hux ]ati jew le: i\da ebda ]a[a mg]andha ti\died fl-att ta lakku\a li tkun tista tag]mel i\jed gravi r-reat.

Korrezzjoni ta att ta akku\a millqorti ex officio jew fuq talba ta lakku\at, Emendat: V. 1868.34; VI. 1871.37; III. 1896.6; XII. 1913.23; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 2002.145.

266

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

jew btalba ta lAvukat {eneral.

(2) Dan l-ordni jista jing]ata wkoll fuq talba ta l-Avukat {enerali kull meta jkun hemm \ball jew difett fl-att ta l-akku\a, ukoll meta, min]abba dan l-i\ball jew difett, l-akku\at ikun ta le``ezzjoni tan-nullit ta l-att ta l-akku\a jew il-qorti ex officio tkun qanqlet il-kwistjoni tan-nullit ta l-att ta l-akku\a. (3) Meta l-korrezzjoni ta l-att ta l-akku\a ti[i ordnata millqorti ex officio , jew fuq talba ta l-Avukat {enerali, l-akku\at jista jitlob li l-kaw\a ti[i m]ollija g]al [urnata o]ra, sabiex ilesti ddifi\a. (4) L-att ta l-akku\a ma jistax ji[i attakkat min]abba difetti flatti tal-kompilazzjoni, u l-akku\at lanqas ma jista jitlob li, min]abba xi wie]ed minn dawk id-difetti, il-kaw\a ma tg]addix il quddiem fuq dak l-istess att ta akku\a, ]lief jekk dak id-difett ikun jikkonsisti fin-nuqqas g]al kollox tar-rapport ta l-uffi`jal talPulizija jew ta l-e\ami ta l-imputat jew tad-de`i\joni li tiddikjara li l-imputat g]andu jitqieg]ed ta]t att ta akku\a, inkella fir-rifjut tal-qorti istruttor ja, ming]ajr ra[uni tajba, li tism a l-provi mi[jubin mill-imputat; bla ]sara dejjem tal-jedd ta l-akku\at u ta l-Avukat {enerali li jopponi li jin[ieb fil-kaw\a xi att li ma jkunx mag]mul skond il-li[i, u li jkun irid jin[ieb sabiex bih issir xi prova. (5) Lanqas ma jista att ta akku\a ji[i attakkat g]allinkompetenza tal-qorti li g]amlet il-kompilazzjoni, min]abba li lkompilazzjoni kien imissha ssir mill-Qorti tal-Ma[istrati (Malta) u mhux mill-Qorti tal-Ma[istrati (G]awdex) jew mill-Qorti talMa[istrati (G]awdex) u mhux mill-Qorti tal-Ma[istrati (Malta). 598. (1) Kull \ball fl-isem ta l-akku\at jew filpartikularitajiet l-o]ra tieg]u, jista, bil-permess tal-qorti, ji[i ikkorre[ut. (2) Jekk l-akku\at ma jag]tix e``ezzjoni fuq dan l-i\ball qabel ma huwa jwie[eb jekk hux ]ati jew le fuq l-akku\a, il-kaw\a tg]addi l quddiem b]allikieku l-isem u l-partikularitajiet imni\\lin fl-att ta l-akku\a kienu tassew dawk ta l-akku\at: I\da l-qorti tista, fkull att ta wara, i\\id il-veru isem jew il-partikularitajiet veri, jekk dawn ji[u mag]rufin, u f dan il-ka\ din i`-`irkostanza ti[i mni\\la fl-atti tal-kaw\a.

L-akku\at jista jitlob li l-kaw\a tit]alla g]al [urnata o]ra. Difetti fl-atti talkompilazzjoni li g]alihom jista ji[i attakkat l-att ta lakku\a.

L-inkompetenza tal-qorti istruttorja ratione loci ma [[ibx nullit ta att ta akku\a.

Korrezzjoni ta \ball fl-isem ta lakku\at.

Korrezzjoni ta \balji fl-att ta lakku\a li jo]or[u mill-provi mi[jubin filkaw\a. Emendat: IV. 1856.44; IX. 1857.17; V. 1868.35; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

599. (1) Il-qorti tista fkull waqt tal-kaw\a sakemm il-[uri ma jag]tix il-verdett tieg]u, tordna li ji[i ikkorre[ut kull \ball li, mill-provi li jin[iebu fil-kaw\a, jinsab li sar fl-att ta l-akku\a dwar i`-`irkostanzi ta \mien, post u persuna, meta, fejn, u kontra min sar ir-reat, jew dwar l-indikazzjoni jew id-deskrizzjoni tal-]wejje[ li fuqhom sar ir-reat:

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

267

I\da, fdan il-ka\, mg]andu jittie]ed ebda qies ta ebda ]a[a li, min]abba dik il-korrezzjoni, tag]mel i\jed gravi r-reat, kemm-il darba dan l-aggravament ma jkunx mi[jub espressament fl-att ta l-akku\a; u l-qorti tista, jekk tara li dik il-korrezzjoni setg]at tag]mel ]sara lill-akku\at fid-difi\a tieg]u, t]oll, fuq talba tieg]u, il-[uri, u t]alli l-kaw\a g]al [urnata o]ra, biex tag]ti \mien lill-akku\at li jlesti d-difi\a fuq l-att ta l-akku\a hekk ikkorre[ut, basta li l-akku\at jag]mel dik it-talba fkull \mien qabel l-indirizz imsemmi fl-artikolu 465 jew, jekk din il-korrezzjoni ssir wara lindirizz hawn fuq imsemmi, qabel il-verdett tal-[uri. (2) Kull \ball fir-riferenza g]all-artikolu ta dan il-Kodi`i, jew ta li[i o]ra li ssemmi l-piena li l-applikazzjoni tag]ha tkun [iet mitluba fl-att ta l-akku\a, jista ji[i ikkorre[ut f kull \mien sakemm ting]ata s-sentenza. (3) Kull difett jew \ball imsemmi fdan l-artikolu, jista jin[ieb il quddiem mill-Avukat {enerali jew mill-akku\at jew mill-avukat tieg]u jew mill-qorti ex officio. 600. (1) L-Avukat {enerali jista j`edi att ta akku\a li jkun [ie ippre\entat minnu, basta li dan isir qabel ma l-akku\at iwie[eb jekk hux ]ati jew le fuq l-akku\a, u fdan il-ka\ il-kaw\a ma timxix i\jed il quddiem u l-akku\at ji[i illiberat; i\da jekk l-akku\at ikun la]aq wie[eb jekk hux ]ati jew le fuq l-akku\a, l-att ta l-akku\a ma jistax ji[i `edut ming]ajr il-kunsens ta l-akku\at. (2) Fil-ka\ il-wie]ed u l-ie]or, i`-`essjoni ta att ta akku\a mhix ta xkiel g]all-ftu] ta pro`ess [did g]al kollox kontra lakku\at, jekk jinsabu provi [odda. 601. Ebda akku\at ma jista ji[i misjub ]ati ta reat li ma jkunx mi[jub espressament fl-att ta l-akku\a, jew li ma jkunx kompri\ jew involut fl-att ta l-akku\a skond l-artikolu 467. 602. Meta l-att ta l-akku\a ma ji[ix ippre\entat fi\-\mien li jmissu, il-qorti tista, fuq talba ta l-imputat, u wara li tisma lAv u k a t { e n e r a l i , t o r d n a l i l - i m p u t a t j i [ i i l l i b e r a t , u d disposizzjonijiet ta l-artikolu 434 g]andhom, mutatis mutandis , japplikaw: I\da, din id-disposizzjoni ma tg]oddx, jekk fi\-\mien li ssir it-talba hawn fuq imsemmija, l-att ta l-akku\a jkun [ie ippre\entat.

Ma jitti]idx qies ta l-aggravament tar-reat li jo]ro[ mill-korrezzjoni ta \ball fl-att ta lakku\a. Setg]a tal-qorti.

|ball fir-riferenza g]all-artikolu talli[i.

Min jista j[ib il quddiem id-difett jew l-i\ball. ~essjoni ta att ta akku\a, Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68.

mhix ta xkiel g]al pro`ess [did fuq provi [odda. Akku\at ma jistax jinsab ]ati ta reat mhux imda]]al flatt ta l-akku\a. Nuqqas ta pre\entata ta att ta akku\a fi\\mien stabbllit. Emendat: V. 1868.36; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; III. 2002.146.

Titolu VI
FUQ IL-{URATI

603. (1) Kull persuna ta l-et ta wie]ed u g]oxrin sena jew i \jed , l i t oq g ] o d f Ma lta u li tk u n `it tad in t a Mal ta, tk u n ikkwalifikata biex isservi b]ala [urat kemm-il darba dik il-persuna tkun taf bi\\ejjed bl-ilsien Malti, tkun ta kondotta tajba u tkun tajba biex isservi ta [urat.

Kwalifiki biex wie]ed iservi ta [urat. Emendat: X. 1858.3; X. 1896.2; XXX. 1934.19; A.L. 46 ta l-1965; XXXIII. 1972.6; XLIX. 1981.4.

268
Skwalifiki.

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(2) Bdanakollu ebda persuna li tkun instabet ]atja minn xi qorti kompetenti f Malta ta xi delitt punibbli bil-piena tal-mewt jew pri[unerija g]al \mien ta iktar minn sena, jew ta xi wie]ed mid-delitti dwar il-pa`i u l-unur tal-familja msemmija fis-Subtitolu II tat-Titolu VII tat-Taqsima II ta l-Ewwel Ktieb ta dan ilKodi`i ma tkun kwalifikata biex isservi ta [urat: I\da din id-disposizzjoni ma tapplika g]al ebda persuna b]al dik li tkun kisbet ma]fra ]ielsa jew g]al xi persuna misjuba ]atja ta omi`idju involontarju jew xi delitt ie]or kontra l-persuna, sku\abbli g]al xi wa]da mir-ra[unijiet imsemmija fl-artikolu 227, u fl-artikolu 230(a ) u (b ). (3) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (2) g]andhom japplikaw g]al kull persuna li tinsab ]atja, minn qorti kompetenti ta xi pajji\ ie]or, ta xi delitt imsemmi fdak is-subartikolu jew ta xi delitt li, ikun kif ikun deskritt fil-li[i ta dak il-pajji\, jaqa ta]t id-deskrizzjoni ta xi wie]ed mill-imsemmija delitti.

Persuni mhux tajba biex iservu ta [urati.

(4)

Mhumiex tajba biex iservu ta [urati (a ) l-interdetti u l-inabilitati; (b ) il-falluti mhux rijabilitati; (`) il-persuni li, min]abba difett mag]ruf, tal-[isem jew tal-mo]], ma jitqisux tajba, biex iservu ta [urati; (d ) il-persuni li jkunu ta]t pro`ess fuq delitt, sakemm jispi``a l-pro`ess.

Persuni ]ielsa milli jservu ta [urati. Emendat: X. 1858.4; X. 1896.3; VIII. 1909.54; X. 1960.3; XXV. 1962.5; A.L. 46 ta l-1965; XXVII. 1970.186; XXVII. 1975.36, 40; IV. 1994.17; XXIV. 1995.360, 362; III. 2002.147; I. 2005.24; XVI. 2006.17.

604. (1) Huma me]lusin milli jservu ta [urati Il-Membri tal-Kamra tad-Deputati, Sindki u Segretarji E\ekuttivi tal-Kunsilli Lokali, l-Im]allfin, il-konsli onorarji, iss a`er d ot i, m em b r i tal- F o r zi A rm a ti t a Mal ta, i l- p er su n i li g]andhom il-kariga ta Kapijiet ta Dipartimenti tal-Gvern u ddeputati tag]hom, il-ma[istrati, ir-Re[istratur tal-Qrati, l-uffi`jali tal-Pulizija Esekuttiva, il-professuri u l-g]alliema full-time ta lUniversit , is-surmastrijiet ta l-iskejjel sekondarji, primarji u tekni`i, l-Uffi`jali Medi`i tad-Distretti, l-ispetturi tas-sa]]a, lUffi`jal Prin`ipali u l-Uffi`jali tal- Probation u kull persuna o]ra ta kull xorta skond ma l-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista, minn \mien g]al \mien, jistabbilixxi bOrdni fil-Gazzetta. (2) Barra dawn, il-qorti tista, fuq talba g]aldaqshekk, te]les milli jservu ta [urati, l-ispi\jari tar-r]ula, it-tobba, il-kirurgi jew obstetri`i li jkunu fl-e\er`izzju attwali tal-professjoni tag]hom, u k u l l m i n i k u n g ] a l a q s i t t i n s e n a , k e m m - i l d a r b a , f x i k a \ partikulari, il-qorti ma jkunx jidhrilha xorto]ra g]all-finijiet tal[ustizzja. (3) Persuna li tkun qed tie]u ]sieb ta familja jew ta persuna li tkun tbati minn xi mard fi\iku jew mentali hi wkoll me]lusa milli sservi ta [urat.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

269

605. (1) Il-Kummissarju tal-Pulizija jew ir-rappre\entant tieg]u, Ma[istrat, l-Avukat {enerali jew ir-rappre\entant tieg]u, ilPresident tal-Kamra ta l-Avukati u l-President tal-Kamra talProkuraturi Legali g]andhom, darbtejn fis-sena, jag]mlu, milla]jar li jafu (a ) lista ta persuni ikkwalifikati kif imiss u bi\\ejjed tajba biex iservu ta [urati fil-kaw\a kontra persuni li jitkellmu bil-Malti; (b ) lista ta persuni li jkollhom il-kwalifiki kollha kif imiss biex iservu ta [urati imma li ma jkunux jafu bi\\ejjed tajjeb bl-ilsien Malti, u jkunu jafu bi\\ejjed tajjeb bl-ilsien Ingli\ biex jistg]u jifhmu u jsegwu lpro`eduri immexxija bdan l-ilsien. (2) Il-listi jissej]u: il-wa]da "Lista tal-{urati g]all-kaw\a kontra persuni li jitkellmu bil-Malti" u l-o]ra "Lista ta {urati Spe`jali g]all-kaw\a kontra persuni li jitkellmu bl-Ingli\". Il-listi g]andhom isiru fl-ordni alfabetiku tal-kunjomijiet u g]andu jkun fihom l-isem, il-kunjom u l-professjoni tal-[urati, u l-lok fejn ikun joqg]od kull [urat. (3) Min-numru kollu ta persuni li jkunu fuq il-listi hawn fuq imsemmija, g]andha ssir lista o]ra bl-ismijiet ta persuni tajba biex iservu b]ala primi [urati. In-numru tal-primi [urati mg]andux ikun i\jed mis-sitta wa]da tan-numru kollu fkull lista. (4) Il-primi [urati g]andhom ikollhom ukoll il-kwalifika li jkunu fil-fatt servew f[uri fil-Qorti Kriminali. (5) Il-listi g]andhom ji[u ma]ru[a fil-Gazzetta tal-Gvern fixxahar ta Awissu ta kull sena. (6) Fi \mien ]mistax-il [urnata mill-pubblikazzjoni tal-listi, kull persuna li jkollha l-kwalifiki me]tie[a mil-li[i biex isservi b]ala [urat jew b]ala [urat spe`jali u li tkun trid ti[i mni\\la fillista, jew, li ma jkollhiex il-kwalifiki me]tie[a biex isservi b]ala [urat jew b]ala [urat spe`jali, u tkun trid ti[i m]assra mil-lista, g]andha tag]mel rikors g]aldaqshekk lill-Qorti Kriminali. (7) Il-qorti fuq din it-talba tippro`edi fil-qosor. (8) Ir-re[istratur g]andu jni\\el fuq il-listi kull korrezzjoni illi l-qorti tordna. (9) Fl-ewwel ]mistax-il [urnata tax-xahar ta Novembru ta kull sena, il-listi ikkorre[uti tal-[urati u tal-[urati spe`jali li jistg]u ji[u msej]in biex iservu fis-sena ta wara, g]andhom ji[u ma]ru[a fil-Gazzetta tal-Gvern: I\da, l-uffi`jali msemmijin fis-subartikolu (1) jistg]u, f kull \mien, i\idu fil-listi hawn fuq imsemmija l-isem ta kull [urat jew [urat spe`jali ie]or li jkollu l-kwalifiki, u, fkull ka\ b]al dan, kull isem li jkun [ie hekk mi\jud g]andu ji[i ma]ru[ filGazzetta tal-Gvern, u jg]oddu g]aldaqshekk id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (6), (7) u (8). (10) Listi supplementari ikkorre[uti tal-[urati u tal-[urati spe`jali, bdawk il-korrezzjonijiet li tkun ordnat il-qorti, g]andhom

Kif g]andha ssir illista tal-[urati. Emendat: X. 1858.5; X. 1896.4,5,6,7; Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 8 (a), (b), (`); VIII. 1909.55; XVI. 1932.10; XXX. 1934.20; XX. 1936.5; XXXIII. 1972.7; XLVI. 1973.108; XXVII. 1975.40; IV. 1994.18. XXIV. 1995.362; XVI. 2006.18.

270

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

ji[u ma]ru[a fil-Gazzetta tal-Gvern. (11) Meta ji[u ippubblikati l-listi msemmijin fis-subartikoli (9) u (10), l-ismijiet tal-persuni mni\\lin fuq il-listi g]andhom jinkitbu, kull isem g]alih, fuq poloz tal-par`mina jew tal-karta, kemm jista jkun b]al xulxin fil-g]amla u fid-daqs. L-ismijiet tal[urati u tal-primi [urati g]andhom jitqieg]du f \ew[ kaxex separati, u l-ismijiet tal-[urati spe`jali u tal-primi [urati spe`jali f\ew[ kaxex separati o]ra. (12) Il-kaxex g]andhom jin\ammu msakkrin g]and ir-re[istratur u g]andhom jinfet]u quddiem l-im]allef jew im]allfin fil-qorti bilmiftu]. (13) L-Im]allfin tal-Qorti Kriminali jew kull tnejn minnhom jistg]u jordnaw li l-ismijiet tal-persuni li l-imhallfin hawn fuq imsemmija jkun jidhrilhom li mhumiex tajbin biex iservu b]ala [urati ji[u m]assrin mill-listi.
It-tlug] tal-poloz li g]andu jsir kull xahar. Emendat: IV. 1856.45; X. 1896.8; III. 1976.7; XIV. 1976.3; XVI. 2006.19.

606. (1) Ir-re[istratur, kull xahar, g]andu jifta] il-kaxex u jtella g]axar poloz mill-kaxxa li jkun fiha l-ismijiet tal-primi [urati u erbg]in polza mill-kaxxa li jkun fiha l-ismijiet tal-[urati ordinarji: I\da l-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista, bOrdni fil-Gazzetta, jistabbilixxi metodi ta g]a\la differenti li jkunu bba\ati fuq mekkani\mu komputerizzat. (2) Il-poloz imtellg]in jin\ammu g]and ir-re[istratur, u l-kaxex ji[u msakkrin mill-[did u issi[illati. (3) Kemm-il darba, qabel it-tmiem tas-sena, fkull wa]da millkaxex ma jibqax numru ta poloz li jil]aq daqs is-sitta wa]da tal[urati irre[istrati, ir-re[istratur g]andu jer[a jitfa fil-kaxex ilpoloz imtellg]in matul is-sena, li jkun fihom l-ismijiet tal-[urati li ma jkunux servew matul dik is-sena. (4) Fit-tlug] tal-poloz, l-ismijiet ta dawk li jkunu mietu jew li jkunu skwalifikati jew li ma jkunux tajba biex iservu ta [urati kif jing]ad fl-artikolu 603(2), (3) u (4) jew li jkunu me]lusa ta]t lartikolu 604, ma jg]oddux u jitqiesu b]ala li ma telg]ux. Il-poloz ta dawn il-persuni g]andhom jitne]]ew mill-kaxex.

}ru[ ta l-ismijiet fil-Gazzetta talGvern.

(5) Ir-re[istratur g]andu jie]u ]sieb li jo]ro[ fil-Gazzetta talGvern l-ismijiet li ji[u hekk imtellg]in. (6) Kull meta jkun hemm \ew[ im]allfin jew aktar nominati biex joqg]odu separatament fil-qorti, jew kull meta r-re[istratur ikun g]al xi ra[uni hekk awtorizzat mill-qorti, ir-re[istratur jista jtella u jippubblika \ew[ listi separati jew iktar ta ismijiet ta persuni biex iservu ta [urati, u kull lista ti[i mtellg]a u pubblikata sk ond id- dispo sizzjo nijiet ta qabel ta dan l- artiko lu, u ddisposizzjonijiet kollha tal-li[i g]andhom japplikaw g]al kull wa]da minn dawk il-listi separatament. (7) Kull meta fil-fehma tal-qorti n-numru ta primi [urati jew ta [urati ordinarji, jew tat-tnejn, li jkunu se jittellg]u f xi xahar jew g]all-fini ta xi kaw\a (mag]duda kaw\a li tkun [iet im]ollija g]al darbo]ra g]al xi wa]da mir-ra[unijiet imsemmija fl-artikolu

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

271

613) g]andu jkun ikbar min-numru msemmi fis-subartikolu (1) jew fl-artikolu 618, il-qorti tista tordna li jittella dak in numru ta poloz mill-kaxxi li jkun fihom l-ismijiet tal-primi [urati jew tal[urati ordinarji, jew tat-tnejn, kif jidhrilha xieraq. 607. (1) Kull min ma jkollux il-kwalifiki jew ma jkunx su[[ett biex iservi ta [urat, jew ikollu ra[unijiet spe`jali biex jitlob li ji[i me]lus milli jservi b]ala [urat, jista jg]arraf bdan lill-qorti, brikors li g]andu ji[i ippre\entat \mien erbat ijiem min-notifika tat-ta]rika msemmija fl-artikolu li [ej. (2) Il-qorti te\amina dan ir-rikors u, jekk issib li r-ra[uni mi[juba hija tajba, tordna lir-re[istratur li j]assar l-isem ta dik ilpersuna, u li jqieg]ed floku l-isem ta persuna o]ra. (3) G]andhom jitqieg]du wkoll ismijiet ta persuni o]ra flok lismijiet ta dawk li ma jistg]ux ikunu m]arrka min]abba li jkunu msifrin jew g]al xi ra[uni o]ra. (4) Lista bl-ismijiet tal-persuni li jkunu [ew imtellg]in flok persuni o]ra g]andha titwa]]al fil-bieb tas-sala li fiha toqg]od ilqorti g]all-anqas erbg]a u g]oxrin sieg]a qabel il-kaw\a li fiha dawk il-persuni jkunu msej]in b]ala primi [urati jew b]ala [urati ordinarji. (5) Ir-rikorsi tal-[urati li jkunu [ew imtellg]in flok persuni o]ra, u li ma jkollhomx il-kwalifiki jew ma jkunux su[[etti biex iservu ta [urati jew ikollhom ra[uni tajba biex ji[u me]lusa milli jservu b]ala [urati, ji[u de`i\i mill-qorti fil-jum ta smig] il-kaw\i, qabel il-qari ta l-att ta l-akku\a. (6) Fil-ka\ ta persuna msemmija fl-artikolu 604, talba biex din ma sservix ta [urat tista ssir permezz ta ittra indirizzata lirre[istratur, u dik l-ittra g]andha titqies b]ala rikors g]all-finijiet kollha ta dan l-artikolu. (7) Qabel ma te]les persuna milli sservi ta [urat kif provdut fis-subartikoli (2) u (5) u fl-artikolu 611(5), il-qorti tista titlob li tisma lill-persuna li titlob dak il-]elsien bil-[urament. 608. (1) Kull persuna li l-isem tag]ha jkun tala kif jing]ad flartikolu 606, g]andha ti[i msej]a bta]rika, li g]andha ting]ata lill-persuna nfisha, jew, jekk ma tkunx tista tinsab bla tfixkil, g]andha tit]alla fil-lok fejn soltu hija toqg]od bid-dar, g]all-anqas erbat ijiem qabel il-kaw\a. (2) Kull persuna mtella flok o]ra skond l-a]]ar artikolu qabel dan, g]andha ti[i m]arrka bil-mod li jing]ad fis-subartikolu (1), g]all-anqas jumejn qabel il-kaw\a. (3) Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 441(3) ig]oddu g]atta]rikiet tal-[urati. (4) Ir-regolamenti mag]mulin ta]t l-artikolu 362(2) g]annotifika bil-posta g]andhom ikunu wkoll japplikaw g]an-notifika ta`-`itazzjoni msemmija fis-subartikolu (1) ta dan l-artikolu u ddisposizzjonijiet tas-subartikoli (3) u (4) ta l-istess artikolu g]andhom mutatis mutandis japplikaw g]an-notifika ta `itazzjoni ta]t dan l-artikolu. Persuna li ti[i notifikata bdik i`-`itazzjoni kif
Ta]rika tal-[urati. Emendat: IV. 1856.47; V. 1868.37; XII. 1913.24; III. 2002.148. Talba g]all-]elsien minn [urat. Emendat: IV. 1856.46; IV. 1994.19. Il-qorti te\amina rrikors.

{urati flok o]rajn.

Twa]]il tal-lista ta [urati mtellg]in flok persuni o]ra.

Talba g]all-]elsien ta [urat imtella flok persuna o]ra.

272

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

provdut fdawk ir-regolamenti jew kif provdut fdan is-subartikolu g]andhom jitqiesu b]ala li jkunu [ew im]arrka bil-mod provdut fdan l-artikolu.
Jekk [urat jonqos li jidher. Sostitwit: XIV. 1976.4. Piena. Setg]a tal-qorti li ta]fer il-piena.

609. Kull wie]ed im]arrek bil-mod li jing]ad fl-a]]ar artikolu qabel dan, u li, ming]ajr ra[uni li l-qorti tqis b]ala tajba, jonqos li jidher fil-]in imsemmi fit-ta]rika, jew, li meta jidher, ma jibqax sakemm il-qorti tibg]atu, ji[i minnufih ikkundannat mill-qorti g]al multa u jkun jista ji[i m[ieg]el jidher biex iservi ta [urat permezz ta mandat ta akkumpanjament jew ta arrest: I\da l-qorti tista, fuq rikors li jsir g]aldaqshekk, ta]fer il-multa, kemm-il darba tkun sodisfatta li kien hemm ra[uni tajba li g]aliha naqas li jidher jew irtira. 610. (l) Il-[uri g]andu jkun mag]mul minn prim [urat u tmien [urati ordinarji.

Kif g]andu jkun mag]mul il-[uri. Emendat: X. 1896.9; XIV. 1976.5. {urati supplenti.

(2) I\da, jekk il-kaw\a tkun ta xorta tali li tkun te]tie[ smig] fit-tul, il-qorti tista, qabel ma jittellg]u l-[urati, tordna li jittellg]u mhux i\jed minn sitt ismijiet o]ra, u l-[urati li isimhom jittellg]u wara l-ismijiet ta l-ewwel tmien [urati ordinarji, ikunu [urati supplenti, u jassistu g]as-smig] tal-kaw\a. (3) Id-disposizzjonijiet kollha tal-li[i dwar il-[uri u l-[urati li jiffurmaw il-[uri, ig]oddu g]al dawn il-[urati supplenti, imma dawn il-[urati supplenti ma jistg]ux ikunu pre\enti u lanqas ma jistg]u jie]du sehem f ebda deliberazzjoni, ]lief fka\ ta mewt jew ta xi impediment ta xi wie]ed mill-[urati l-o]ra. (4) Imiss lill-qorti li tidde`iedi jekk tkunx skond il-li[i r-ra[uni ta l-impediment, u t-tqeg]id ta [urat flok ie]or isir fl-istess ordni li bih l-ismijiet tal-[urati supplenti jkunu [ew imtellg]in.

Mewt jew impediment talprim [urat. Formazzjoni tal[uri. Emendat: IV. 1856.48; IX. 1859.30; V. 1868.38; X. 1896.9,10; VIII. 1909.56; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XIV. 1976.6; XVI. 2006.20.

(5) Fil-ka\ ta mewt jew impediment tal-prim [urat, iddmirijiet tieg]u jag]milhom wie]ed mill-[urati l-o]ra li ji[i ma]tur mill-qorti. 611. (1) Il-[uri g]andu ji[i iffurmat kif sejjer jing]ad hawn: L-ismijiet tal-persuni m]arrkin biex iservu ta [urati g]andhom jinkitbu kull isem g]alih fuq poloz tal-par`mina jew talkarta, kemm jista jkun b]al xulxin fil-g]amla u fid-daqs tag]hom. Ir-re[istratur jaqra jg]ajjat, fil-qorti, l-ewwel il-poloz li jkun fihom l-ismijiet tal-primi [urati, u jqieg]edhom fkaxxa, imbag]ad dawk li jkun fihom l-ismijiet tal-[urati ordinarji, u jqieg]edhom fkaxxa o]ra. Wara dan, g]andu j]awwad il-poloz fil-kaxxa li jkun fiha lismijiet tal-primi [urati, itella wa]da bix-xorti, u jaqra jg]ajjat lisem miktub fiha. Il-persuna li isimha jkun fuq il-polza li titla, g]andha ti[i l quddiem, u r-re[istratur g]andu jistaqsi, l-ewwel lill-Avukat {enerali u mbag]ad lill-akku\at, jekk ikunux bi ]siebhom jirriku\aw lil din il-persuna. (2) Ir-riku\i jistg]u jkunu jew perentorji jew g]al ra[uni. Irriku\i perentorji huma dawk li jsiru bla ma ting]ata ra[uni, u leffett tag]hom hu li l-persuna li lilha jolqtu ma tistax toqg]od b]ala

{urati riku\ati. Riku\i perentorji jew g]al ra[uni.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

273

[urat fdik il-kaw\a. Ir-riku\i g]al ra[uni, huma dawk li jsiru billi ting]ata ra[uni, u l-effett tag]hom hu li, jekk din ir-ra[uni tinsab tajba mill-qorti, ir-riku\a ti[i milqug]a u l-persuna ti[i esklu\a; i\da jekk ir-ra[uni ma ti[ix misjuba tajba, ir-riku\a ti[i mi`]uda u l-persuna approvata: I\da bil-g]an li ssir ir-riku\a ta [urat g]al ra[uni l-Avukat {enerali jew l-akku\at jistg]u jitolbu li l-[urat jissejja] biex iwie[eb bil-[urament g]all-mistoqsijiet li jsiru lill-[urat biex ti[i stabbilita r-ra[uni g]ar-riku\a. (3) Bla ma ting]ata ra[uni jistg]u ji[u riku\ati tliet persuni mill-Avukat {enerali u daqshekk ie]or minn kull akku\at; i\da, jekk l-akku\ati fkaw\a wa]da jkunu aktar minn tlieta, kull wie]ed minnhom g]andu jedd g]al \ew[ riku\i perentorji biss. (4) Ir-riku\i mag]mulin minn wie]ed mill-akku\ati, ig]oddu wkoll g]all-akku\ati l-o]ra li jkunu sejrin ji[u flimkien mieg]u jew warajh i[[udikati mill-istess [uri g]alkemm dawn l-akku\ati l-o]ra ma jkunux iridu jag]mlu dawk ir-riku\i. (5) Kull persuna tista, g]al ra[uni tajba, qabel jew wara ttlug] ta isimha, ti[i mill-qorti me]lusa milli sservi ta [urat. (6) Meta persuna li jitla isimha ma tidhirx, jew, g]alkemm tidher, ti[i riku\ata jew me]lusa, g]andhom jittellg]u ismijiet o]ra bl-istess ordni, sakemm ji[i appruvat prim [urat. (7) Imbag]ad isir it-tlug] ta l-ismijiet mill-kaxxa tal-poloz tal[urati ordinarji, bl-istess mod li jsir it-tlug] tal-prim [urat, sakemm ji[u approvati tmien [urati ordinarji, u, meta l-qorti tkun hekk ordnat, in-numru ta [urati supplenti li l-qorti tkun ordnat. (8) Id-disa [urati, li l-ismijiet tag]hom ikunu hekk [ew imtellg]in u approvati, jiffurmaw il-[uri. 612. Fil-[urament tal-[urati g]andha tit]ares din il-formula: Irre[istratur idur lejn il-[uri u jg]id: Intom ta]ilfu u twieg]du quddiem Alla u l-bnedmin li te\aminaw bir-reqqa kollha l-akku\i li jin[iebu kontra A. B. ; li ma tqarrqux la l-interessi ta l-akku\at u lanqas dawk tar-Repubblika ta Malta li f isimha dak hu akkuzat; li, ming]ajr permess tal-Qorti, ma tikkomunikaw ma ]add sakemm tag]tu l-verdett tag]kom; li ma t]allux jag]mlu bikom il-mibeg]da jew il-]a\en, lanqas il-bi\a, jew il-[ibda tal-qalb; li tidde`idu fuq l-akku\i u fuq id-difi\a, kif tg]idilkom ru]kom u kif t]ossu [ewwa fikom, bla ma \\ommu ma ]add u bfehma qawwija kif jixraq lil nies onesti u ]ielsa. Hekk Alla jg]inkom. Wara dan kull wie]ed mill-[urati jie]u l-[urament. 613. (1) Meta, min]abba dawk li ma jidhrux jew li ji[u riku\ati jew me]lusa, jispi``aw l-ismijiet imqeg]din fil-kaxxa talpoloz tal-primi [urati, il-qorti tista jew t]alli l-kaw\a g]al darbo]ra, jew tordna li mill-kaxxa tal-poloz tal-[urati ordinarji jittella isem ie]or man-numru msemmi fl-artikolu 610(1) u (2), u ta]tar wie]ed mill-[urati li l-isem tag]hom ikun [ie mtella biex jag]mel id-dmirijiet ta prim [urat. (2) Meta, min]abba wa]da mir-ra[unijiet imsemmijin fisNumru permess ta riku\i perentorji.

Ir-riku\i minn wie]ed millakku\ati jg]oddu wkoll g]allakku\ati l-o]ra. Setg]a tal-qorti li te]les persuna milli sservi ta [urat. Tlug] ta ismijiet o]ra meta l-persuni mtellg]in ma jidhrux, e``. Tlug] ta l-ismijiet tal-[urati ordinarji.

Kostituzzjoni tal[uri. Formola tal[urament tal[urati. Emendat: XXVII. 1975.37.

Jekk jispi``aw lismijiet tal-primi [urati u tal-[urati ordinarji minn [ewwa l-kaxex. Emendat: VIII. 1909.57; XIV. 1976.7.

274

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

subartikolu (1), jispi``aw l-ismijiet mill-kaxxa tal-[urati ordinarji, il-qorti tista jew t]alli l-kaw\a g]al [urnata o]ra, inkella ssejja] biex isservi b]ala [urat persuna li tkun tinsab fl-awla u illi l-qorti tqis li hija ikkwalifikata biex isservi b]ala [urat; u din il-persuna tkun tista ti[i riku\ata biss g]al ra[uni. Id-dmirijiet ta prim [urat jistg]u wkoll, jekk ikun me]tie[, jing]ataw lill-persuna li tkun [iet hekk imsej]a.
Setg]a tal-qorti li tag]ti li ji[u irtirati r-riku\i perentorji.

(3) I\da, fil-ka\ijiet imsemmijin fis-subartikoli (1) u (2), ilqorti tista, sabiex ikun jista ji[i iffurmat il-[uri u l-kaw\a ma ti[ix im]ollija g]al darbo]ra, tag]ti permess lill-partijiet li jirtiraw wa]da jew aktar mir-riku\i perentorji tag]hom. 614. In-nuqqas fpersuna tal-kwalifiki me]tie[a biex tista sservi ta [urat, g]andu jin[ieb il quddiem mill-Avukat {enerali jew mill-akku\at. Tista wkoll tistqarru l-persuna nfisha, jew, jekk tkun ]a[a mag]rufa minn kul]add, tista tiddikjarah il-qorti. I\da, jekk dan in-nuqqas ta dawn il-kwalifiki ma jin[iebx hekk il quddiem, jew ma ji[ix mistqarr jew iddikjarat, u l-persuna ti[i approvata b]ala tajba biex tie]u l-[urament, wara ma tista ssir ebda oppo\izzjoni min]abba n-nuqqas ta kwalifiki f dik ilpersuna. 615. Ebda persuna m]arrka, g]alkemm me]lusa mil-li[i milli isservi ta [urat, illi ma tiddikjarax, qabel ma ti[i approvata biex tie]u l-[urament, li trid tinqeda bil-jedd ta dak il-]elsien, ma tista, wara li ti[i approvata, titlob il-benefi``ju ta dak il-]elsien. 616. (1) L-ispejje\ tal-manteniment tal-[urati matul il-qadi tad-dmirijiet tag]hom u fil-]in li fih jistg]u jie]du ikel u xorb, jo]ro[hom il-Gvern. (2) Il-[urati g]andhom il-jedd g]all-]las ta l-ispejje\ tattra[itt, fl-istess ka\ijiet u bl-istess mod b]ax-xhieda. (3) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista bregolamenti jipprovdi g]all-]las tal-[urati g]as-servizz tag]hom.

Riku\a ta [urat min]abba nuqqas ta kwalifika. Emenedat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII.1974.68.

Il-benefi``ju tal]elsien minn [urat ma jistax jintalab jekk ma jin[iebx il quddiem qabel ma l-[urat ji[i approvat. Manteniment tal[urati. Emendat: X. 1896.11; XXVII. 1975.38. Spejje\ tat-tra[itt.

}elsien tal-[urat mill-arrest g]al djun. Emendat: IX. 1859.31; III. 2002.149.

617. (1) Ebda wie]ed im]arrek biex iservi ta [urat ma jista ji[i arrestat g]al djun, waqt li minn daru jkun sejjer dritt g]all-qorti jew lura mill-qorti dritt g]al daru. (2) Kull min, bxi mod ikun li jkun, xjentement jikkomunika jew jipprova jikkomunika ma persuna li isimiha jkun tela biex isservi ta [urat u jkun [ie ppubblikat kif provdut fl-artikolu 606(5) u fl-artikolu 607(4), bil-hsieb li j[ieg]lha tmil sewwa favur jew kontra l-akku\at, ikun ]ati ta reat u je]el, meta jinsab ]ati, il-piena ta pri[unerija minn tliet xhur sa disa xhur: Bdana per li fka\ li r-reat ji[i kommess minn uffi`jal pubbliku li jkollu d-dmir li jara li ma ssirx din il-komunikazzjoni, il-piena applikabbli ti\died bi grad. (3) Id-disposizzjonijiet ta qabel ta dan l-artikolu jg]oddu, mutatis mutandis , brelazzjoni g]all-membri tal-[uri ma]tur b]alma jg]oddu brelazzjoni g]all-persuni m]arrka biex iservu ta

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

275

[ur ati jew li isim hom ik un [ ie pp ubblikat kif im semmi fissubartikolu (2). 618. Kull meta, skond l-artikolu 5l6, il-pro`eduri fkaw\a g]andhom isiru bl-ilsien Ingli\, ir-re[istratur g]andu, bla telf ta \mien, jifta] il-kaxex li jkun fihom l-ismijiet tal-[urati spe`jali u jerfa g]axar poloz minn [ewwa l-kaxxa li jkun fiha l-ismijiet talprimi [urati u erbg]in polza minn [ewwa l-kaxxa li jkun fiha lismijiet tal-[urati ordinarji, biex iservu fil-[uri ta dik il-kaw\a. 619. Id-disposizzjonijiet kollha tal-li[i dwar il-[uri jg]oddu g]all-[uri spe`jali.
Tlug] ta l-ismijiet tal-[urati spe`jali. Mi\jud: Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 9. Emendat: XXX. 1934.21; XX. 1936.6. Id-disposizzjonijiet dwar il-[uri jg]oddu g]all- [uri spe`jali. Mi\jud: Ordni fil-Kunsill ta l-1899, art. 9.

Titolu VII
ALLEGAZZJONIJIET TA {ENN U KWISTJONIJIET KOLLATERALI O}RA QUDDIEM IL-QORTI KRIMINALI

620. (1) Kull allegazzjoni ta [enn, jew ta kull fatt ie]or li, min]abba fih, jekk il-fatt ikun veru, l-akku\at mg]andux, sew g]al dak il-waqt kemm f kull \mien il quddiem, ji[i msejja] biex iwie[eb g]all-akku\a, jew ig]addi [uri, jew jiskonta l-piena, g]andha qabel xejn ti[i maqtug]a minn [uri. (2) Kemm-il darba wie]ed, wara li jkun qala ta]t kondizzjoni l-ma]fra tal-piena, ji[i, mill-Pulizija Esekuttiva, min]abba li jkun kiser il-kondizzjoni tal-grazzja, me]ud mill-[did il-]abs jew imqieg]ed mill-[did fl-istat li kien fih qabel dik il-grazzja, biex jiskonta jew ikompli jiskonta l-piena li g]aliha jkun [ie ikk und ann at, kull allegazzjoni ta fatt li h uwa jag]m el u li min]abba fiha, jekk dan il-fatt ikun veru, il-kondizzjoni hawn fuq imsemmija, kif mi[juba kelma bkelma fl-att tal-grazzja, mg]andhiex titqies b]ala li [iet miksura, g]andha tkun ukoll maqtug]a mill-[uri. (3) Kull allegazzjoni msemmija fdan l-artikolu g]andha tin[ieb quddiem il-Qorti Kriminali brikors. (4) Fuq dan ir-rikors, il-qorti, bdigriet, tag]ti l-[urnata biex fiha tisma r-rikorrent u l-Avukat {enerali, u tordna li dawn ji[u innotifikati bkopja ta dak id-digriet. 621. Meta l-Avukat {enerali ikun bi ]siebu jikkontesta lallegazzjoni msemmija fl-a]]ar artikolu qabel dan, g]andu jag]mel dan bil-miktub. 622. G]ad-de`i\joni ta kull allegazzjoni b]al din, il-qorti tista tinkariga lill-[uri li jkun [a [ie mag]\ul g]all-kaw\a fuq l-att ta lakku\a.

Allegazzjoni ta [enn jew ta fatt ie]or. Emendat: IV. 1856.49; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40. Ksur talkondizzjoni talma]fra.

Pro`edura.

L-oppo\izzjoni ta l-Avukat {enerali issir bil-miktub. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. Setg]a tal-qorti li tinkariga lill-istess [uri g]ad-de`i\joni ta l-allegazzjoni.

276

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Fejn g]andha tin\amm il-persuna mi[nuna. Emendat: VIII. 1909.58; XII. 1914.14; XXVII. 1975.30; XVIII. 1976.52; VIII.1990.3. Kap. 262. Spejje\ talmanteniment.

623. (1) Meta, fuq l-allegazzjoni msemmija fl-artikolu 620(1), l-akku\at ji[i iddikjarat mi[nun, il-qorti tordna li dan jin\amm ta]t kustodja fl-Isptar Monti Karmelu biex hemmhekk jibqa ta]t kustodja u mi\mum skond id-disposizzjonijiet tat-Taqsima IV ta lAtt dwar is-Sa]]a Mentali jew kull disposizzjoni o]ra ta li[i jew le[islazzjoni applikabbli g]all-ka\, u dawk id-disposizzjonijiet g]andhom japplikaw g]all-akku\at skond dan. (2) L-ispejje\ tal-manteniment u tal-kura tal-persuna mi[nuna jo]ro[hom il-Gvern, bla ]sara tal-jedd tal-Gvern li jie]u lura dawn l-ispejje\ minn fuq ]wejje[ dik il-persuna, jew, jekk din ma jkollhiex beni tag]ha, li jdur fuq dawk il-persuni li jkunu fid-dmir jag]tu l-manteniment lill-persuna mi[nuna. (3) Dawn l-ispejje\ jinqiesu fuq ir-rati stabbiliti fir-regolamenti ta l-Isptar Monti Karmelu, li jkunu jse]]u fdak i\-\mien. (4) Id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (2) u (3) jg]oddu wkoll fil-ka\ ta imputat li ji[i mibg]ut fl-Isptar Monti Karmelu bdigriet tal-Qorti tal-Ma[istrati, ta]t l-artikoli 402 u 525. 624. Jekk ji[i mill-[uri iddikjarat fatt, li min]abba fih mg]andhiex titqies miksura l-kondizzjoni ta l-att tal-grazzja, ilqorti tag]ti l-ordnijiet me]tie[a biex ma t]allix li ti[i miksura lkondizzjoni hawn fuq imsemmija wara dik id-dikjarazzjoni; u lqorti tista, g]al dan il-]sieb, tordna li l-persuna li tkun qalg]at ilgrazzja tin\amm kustodja fxi ]abs pubbliku, fejn ikun jaqbel li ti[i mi\muma. 625. Jekk l-Avukat {enerali ma jopponix allegazzjoni ta]t dan it-Titolu, il-qorti tippro`edi b]allikieku l-verit ta l-allegazzjoni [iet ippruvata.

Kif jinqiesu. Is-subartikoli (2) u (3) ig]oddu wkoll g]all-Qorti talMa[istrati. Setg]a tal-qorti dwar ilkondizzjonijiet talma]fra. Mi\jud: IV. 1856.50.

Meta l-Avukat {enerali ma jopponix lallegazzjoni. Emendat: A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.68. Il-kaw\a tissokta l quddiem meta jispi``a limpediment.

626. Fil-ka\ijiet kollha illi, min]abba li wa]da millallegazzjonijiet imsemmijin fdan it-Titolu ti[i ippruvata, il-kaw\a ma tkunx tista ssir jew ma tkunx tista tissokta, jew ti[i mwaqqfa l-esekuzzjoni tas-sentenza, il-kaw\a g]andha tissokta l quddiem jew is- sen ten za g ] and h a ti[ i es egw ita, h ekk k if ji sp i``a limpediment. 627. Kull meta jkun me]tie[ li jin]atar [uri [did g]ad-de`i\joni ta wa]da mill-allegazzjonijiet imsemmija fl-artikoli ta qabel ta dan it-Titolu, dan il-[uri g]andu ji[i ma]tur u g]andu jippro`edi skond ir-regoli stabbiliti fdan il-Kodi`i dwar il-[uri. 628. Fil-ka\ijiet kollha msemmija fl-artikoli ta qabel ta dan itTitolu, kull allegazzjoni g]andha ti[i de`i\a mill-[uri bl-akbar g]add ta voti.

Il-[uri g]andu ji[i mag]\ul skond irregoli [enerali.

Il-[uri jidde`idi blakbar g]add ta voti. L-art. 3 ( 3) ta lOrd. XXXVII ta l1934 sa fejn jiddisponi li dde`i\joni tal-[uri g]andha tittie]ed bl-akbar g]add ta voti, inkorporat.

KODII KRIMINALI Titolu VIII Dwar Assistenza Re`iproka fMaterja Kriminali

[ K AP. 9.

277

Mi\jud: IX. 2003.128. Regolamenti. Mi\jud: IX. 2003.128.

628A. (1) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista jag]mel regolamenti sabiex jag]ti se]] lil xi arran[ament, inklu\ xi trattat, konvenzjoni, ftehim jew qbil li fih Malta tkun parti jew li jkun xorto]ra applikabbli g]al Malta u li jipprovdi g]al assistenza re`iproka fmaterja kriminali. (2) Ir-regolamenti mag]mula ta]t dan l-artikolu jista jkun fihom dawk id-disposizzjonijiet li l-Ministru jista jidhirlu xierqa fi`-`irkostanzi, inklu\a l-applikazzjoni, bkull modifika xierqa, ta kull wa]da mid-disposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra. 628B. (1) Ming]ajr pre[udizzju g]all-[eneralit tas-setg]a mog]tija lill-Ministru bl-artikolu 628A, il-Ministru jista bmod partikolari, jag]mel regolamenti li bihom jindika l-persuna, korp, sew jekk ikun persuna [uridika jew le, awtorit jew a[enzija kompetenti g]all-g]an li ting]ata l-assistenza li tista tintalab ta]t x i ar r an [ am e n t b ] al d ak im se m m i f l- ar ti k o lu 6 2 8 A( 1 ) u li jippreskrivu l-kondizzjonijiet u l-pro`eduri g]all-e\ekuzzjoni ta kull talba g]al assistenza b]al dik g]al kull g]an jew g]anijiet minn dawn li [ejjin (a ) l-interrogazzjoni ta persuni li jkunu qeg]din ji[u investigati jew pro`essati g]al xi reat kriminali; (b ) il-[bir ta provi jew l-g]oti ta xiehda; (` ) in-notifika ta kull dokument jew att; (d ) l-inter`ettazzjoni ta komunikazzjonijiet; (e ) it-trasferiment temporanju g]al g]anijiet ta identifikazzjoni jew sabiex tinkiseb xiehda jew assistenza o]ra; (f) id-d]ul u t-tfittxija fkull fond u l-qbid ta kull o[[ett; (g ) it-te]id ta marki tas-swaba jew kampjuni intimi jew mhux intimi; (h ) l-e\umazzjoni ta xi katavru; (i) (j) l-g]oti ta records u dokumenti; l-investigazzjoni dwar ir-rikavat ta xi reat;

Kondizzjonijiet u pro`eduri g]alle\ekuzzjoni ta talba g]al assistenza. Mi\jud: IX. 2003.128.

(k ) il-monitora[[, l-iffri\ar jew il-qbid ta xi assi ta kull xorta inklu\i ta kontijiet bankarji; u (l) il-verifika ta xi prova jew materjal ie]or. (2) Kull regolament mag]mul ta]t id-disposizzjonijiet ta lartikolu 628A u ta dan l-artikolu g]andu jkun fih riferenza g]allarran[ament li dawk ir-regolamenti jkunu ma]suba biex i[ibu fisse]].

278

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Taqsima III FUQ }WEJJE{ LI JG}ODDU G}ALL-KAW|I KRIMINALI KOLLHA

Titolu I
Emendat: XI. 1900.87.

FUQ IX-XHIEDA U L-PERITI

Sub-titolu I
FUQ IX-XHIEDA
Min hu kompetenti b]ala xhud. Emendat: IX. 1859.32; III. 1880.11. Tifsir lix-xhud fuq l-importanza tal[urament.

629. (1) Kull min hu fsensieh jista jin[ieb b]ala xhud, jekk ma jkunx hemm xi e``ezzjoni kontra l-kompetenza tieg]u.

(2) Il-qorti tfisser lix-xhud l-importanza tal-[urament, meta jkollha dubju jekk ix-xhud, min]abba l-et jew g]al xi ra[unijiet o]ra, jafx bdik l-importanza; u jekk, g]alkemm tag]millu dan ittifsir, il-qorti jkun jidhrilha me]tie[ illi x-xhud, qabel ma jixhed, g]andu ji[i mg]arraf a]jar fuq il-konsegwenzi ta xiehda falza, hija tista, jekk fil-f ehm a tag ]h a x -x ieh da ta d ak ix- xh ud tkun importanti g]all-finijiet tal-[ustizzja, t]alli l-kaw\a g]al [urnata o]ra, u, jekk dan il-ka\ ji[ri fil-Qorti Kriminali, t]oll il-[uri. 630. }add ma jista ji[i esklu\ milli jixhed min]abba li ma jkollux xi et partikulari; hu bi\\ejjed illi l-qorti tkun sodisfatta illi x-xhud, g]alkemm mhux ta l-et, jaf illi hija ]a[a ]a\ina li wie]ed jixhed il-falz. 631. (1) Ix-xhud li jistqarr ir-Reli[jon Kattolika Rumana g]andu ja]lef kif hi d-drawwa ta dawk li huma ta dik ir-reli[jon; u x-xhud li ma jistqarrx din ir-reli[jon g]andu ja]lef bil-mod li huwa jidhirlu illi hu ta l-akbar rabta g]all-kuxjenza tieg]u. (2) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu jg]oddu g]all-ka\ijiet kollha li fihom jing]ata [urament. 632. Il-formula tal-[urament li jing]ata lix-xhieda hi din li [ejja: Int A.B. a]lef (jew, wettaq solennement) li x-xiehda li sejjer tag]ti, tkun is-sewwa, is-sewwa kollu u xejn ]lief is-sewwa. Hekk Alla jg]inek.

Ebda et partikulari mhija me]tie[a sabiex wie]ed ikun kompetenti g]al xhud. {urament li g]andu jittie]ed mix-xhud. Emendat: V. 1868.39; XXXV. 1974.6.

Formula tal[urament.

Interess ta xhud. Emendat: VIII. 1909.59.

633. (1) Ebda e``ezzjoni kontra l-kompetenza ta xhud ma tista ting]ata min]abba li hu jkun il-parti li g]amlet id-denunzja, jew il-kwerela, jew ir-rapport jew ir-rikors li fuqhom ikunu nbdew il-pro`eduri, inkella min]abba li x-xhud ikun ji[i mid-demm jew im]allat bi \wie[, jew min]abba li jkollu kuntratt, impieg, jew interess ie]or mal-parti hawn fuq imsemmija, jew ma l-imputat jew akku\at; imma f kull ka\ b]al dan, ix-xhud ji[i mismug], u

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

279

min g]andu ji[[udika l-fatti, meta jkun g]al kollox perswa\ u konvint li x-xiehda hija vera, g]andu jippro`edi fuq dik ix-xiehda bl-istess mod s]i] u ferm, daqs li kieku dawk il-fatti [ew ippruvati m in n p er su na bar r an ija jew m in n wi e]ed l i m g] an d u xej n xjaqsam kif jing]ad hawn fuq. (2) Madankollu, jit]alla fid-diskrezzjoni tal-qorti, li tie]u qies tal-grad ta qrubija tax-xhud mid-demm, tal-mod li bih huwa juri li kieku ma jixtieqx jixhed kontra l-mara jew kontra r-ra[el, kontra axxendent jew dixxendent, jew kontra ]uh, o]tu, iz-ziju, in-neputi, u ta `irkostanzi partikulari o]ra tal-ka\, biex ma [[eg]elx jixhed ix-xhud illi juri li jixtieq li ma jixhedx kontra persuna li ti[i minnu fxi wie]ed jew ie]or mill-gradi hawn fuq imsemmija. 634. (1) L-imputat jew akku\at, btalba tieg]u, jista jixhed ta]t [urament, minnufih li l-prosekuzzjoni tag]laq il-parti tag]ha, barra minn meta jinqala l-b\onn li jixhed ukoll wara, fwaqt ie]or tal-kaw\a, jew jekk il-qorti jkun jidhrilha xieraq li tbiddel l-ordni ta l- pr o v i; u l- pr o s eku zzj on i tis ta t ag] m il lu k on tro - e\am i, g]alkemm dan il-kontro-e\ami jkun jista j[ibu ]ati tar-reat li g]alih ikun imputat jew akku\at: I\da, in-nuqqas ta l-imputat jew akku\at li jag]ti x-xiehda tieg]u ma jistax iservi ta kumment kuntrarju mill-prosekuzzjoni.
Xhud li juri li kieku ma jixtieqx jixhed min]abba li jkun ji[i millakku\at, e``.

L-imputat jew akku\at jista jixhed. Mi\jud: VIII. 1909.60. Emendat: IX. 1911.20.

Il-prosekutur ma jista jag]mel ebda kumment kuntrarju jekk l-akku\at ma jixhedx. Disposizzjonijiet dwar ix-xhieda li jg]oddu g]allimputat jew akku\at. E``ezzjoni.

(2) Id-disposizzjonijiet tal-li[i dwar ix-xhieda jg]oddu g]allimputat jew akku\at li jag]ti x-xiehda tieg]u ta]t [urament.

(3) Id-disposizzjoni tas-subartikolu (1) ma tg]oddx g]allkaw\i fl-appell. 635. (1) Bdak kollu li jing]ad fl-artikolu 633, ir-ra[el ma jistax jin[ieb xhud favur jew kontra martu, u l-mara favur jew kontra \ew[ha, ]lief meta (a ) ir-reat ikun sar kontra x-xhud jew kontra l-axxendenti jew id-dixxendenti tieg]u; (b ) fil-ka\ ta reati kontra d-disposizzjonijiet ta lOrdinanza dwar il-Qirda tal-Kummer` filProstituzzjoni, meta r-ra[el jew il-mara tal-parti imputata jew akku\ata tkun persuna li fuqha jew dwarha jkun sar ir-reat jew tkun persuna li fuq il-qlig] tal-prostituzzjoni tag]ha l-imputat jew akku\at ikun g]ex; (` ) btalba ta l-imputat jew akku\at g]ax-xiehda ta mart jew \ew[ l-imputat jew akku\at stess, meta dan jista jixhed ta]t [urament skond l-a]]ar artikolu qabel dan. (2) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu jg]oddu wkoll jekk irra[el jew il-mara ta l-imputat jew akku\at ikunu xhud favur jew kontra wie]ed barrani illi jkun g]addej kaw\a flimkien mar-ra[el jew il-mara tax-xhud.

Meta r-ra[el jew ilmara ta l-akku\at jistg]u jixhdu. Emendat: II. 1886.12; VIII. 1909.61; XXXVIII. 1973.5.

Kap. 63.

280

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Ma tistax issir oppo\izzjoni g]allkompetenza ta xhud minhabba li qabel kien [ie misjub ]ati, e``.

636. Ebda e``ezzjoni dwar il-kompetenza ta xhud ma ti[i milqug]a min]abba (a ) li milli jistqarr huwa nnifsu, jew xorto]ra, jinsab li huwa kien sar ]ati ta reat jew li bxi mod kien [ie misjub ]ati, ikkundannat, im`anfar, jew imwa]]al piena minn qorti jew awtorit o]ra; jew (b ) li kien imputat ta l-istess reat li fuqu tkun me]tie[a xxiehda tieg]u, meta l-Gvern ikun weg]du jew tah limpunit sabiex hekk ikun jista jixhed; jew (`) li jkollu interess fil-kwistjoni li fuqha tkun me]tie[a xxiehda tieg]u, jew fir-ri\ultat tal-kaw\a.

E``ezzjonijiet li jolqtu biss ilkredibbilt taxxhud.

637. L-e``ezzjonijiet dwar wa]da jew o]ra mir-ra[unijiet imsemmijin fl-artikoli 630, 633 u 636, jolqtu biss il-kredibbilt taxxhud, u fuq din, id-de`i\joni tit]alla fid-diskrezzjoni ta min g]andu ji[[udika l-fatti, billi jittie]ed qies ta l-im[ieba, kondotta u karattru tax-xhud, tal-fatt jekk ix-xiehda g]andhiex mis-sewwa jew hix konsistenti, u ta fattizzi o]ra tax-xiehda tieg]u, u jekk ixxiehda hix imsa]]a minn xiehda o]ra, u ta`-`irkostanzi kollha talka\. 638. (1) B]ala regola, g]andu jitqies li tin[ieb il-prova l-aktar s]i]a u sodisfa`enti illi l-ka\ ikun jag]ti, u li ma jit]alla barra ebda xhud li x-xiehda tieg]u tkun importanti. (2) Bdan kollu, fkull ka\, ix-xiehda ta xhud biss, jekk emmnut minn min g]andu ji[[udika fuq il-fatt, hija bi\\ejjed biex tag]mel prova s]i]a u kompluta minn kollox, daqs kemm kieku lfatt [ie ippruvat minn \ew[ xhieda jew aktar. 639. (1) Bdak kollu li jing]ad fl-a]]ar artikolu qabel dan, ]add ma jista ji[i misjub ]ati ta kalunnja, sper[ur, jew [urament falz, fuq ix-xiehda we]edha ta xhud wie]ed biss li jmeri l-fatt li jkun xehed qabel ta]t [urament l-imputat jew l-akku\at; i\da dan limputat jew akku\at jista ji[i misjub ]ati fuq ix-xiehda ta xhud wie]ed biss, meta din ix-xiehda tkun korroborata fxi `irkostanza li tkun tiswa biex tistabbilixxi d-delitt allegat, minn provi o]ra mi[jubin skond il-li[i. (2) Lanqas ma jista ]add ji[i misjub ]ati ta delitt kontra ssigurt tal-Gvern, ]lief fil-ka\ ta delitt ta]t l-artikolu 55, fuq ixxiehda we]edha ta xhud wie]ed biss; i\da fdan il-ka\ bi\\ejjed li xhud wie]ed jipprova fatt u xhud ie]or jipprova fatt ie]or, meta kull wie]ed minn dawn il-fatti jkun jiswa biex jistabbilixxi d-delitt.

G]andha tin[ieb la]jar prova.

Xhud wie]ed wa]du hu bi\\ejjed.

Meta xhud wie]ed wa]du mhux bi\\ejjed. Emendat: XXIV. 1946.2; IX. 1950.2; XXII. 1988.20; XVI. 2006.21.

Xiehda talkompli`i.

(3) Meta l-uniku xhud kontra l-akku\at dwar xi reat fi pro`ess li jinstema quddiem il-[urati tkun persuna kompli`i, il-Qorti g]andha tag]ti direttiva lill-[urati biex ji\nu x-xiehda li dak ixxhud jag]ti bkawtela qabel ma jserr]u fuqha u jaslu biex isibu ]ati lill-akku\at. 640. Fis-smig] ta xhud trux-u-mutu, jew trux biss, jew mutu biss, g]andhom jit]arsu r-regoli mi[jubin fl-artikolu 451 dwar kif wie]ed g]andu jiftiehem ma akku\at trux-u-mutu, jew trux biss, jew mutu biss.

E\ami ta xhud trux-u-mutu, jew trux biss jew mutu biss.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

281

641. B]ala regola, kull min ikun pre\enti fil-qorti waqt is-smig] ta kaw\a, ma jistax jin[ieb b]ala x]ud fdik il-kaw\a: I\da, il-qorti tista fid-diskrezzjoni tag]ha ma toqg]odx g]al din ir-regola fka\ijiet spe`jali, meta jidhrilha li hemm ra[uni bi\\ejjed biex tag]mel hekk. 642. (1) L-avukati u l-prokuraturi legali ma jistg]ux ji[u m[eg]lin jixhdu fuq ]wejje[ li jkunu [ew jafu min]abba li lpartijiet infishom ikunu fdaw fil-patro`inju jew konsult tag]hom. (2) Din ir-regola tg]odd ukoll g]al dawk li huma obbligati milli[i g]as- sig riet d war ] wejje[ li f uq] om tintalab ix- xiehda tag]hom. 643. Ebda xhud ma jista jkun im[ieg]el iwie[eb g]al mistoqsijiet, meta t-twe[iba tista [[ibu ta]t pro`ess kriminali:

Xhud pre\enti waqt is-smig] talkaw\a ma jistax jin[ieb jixhed. Setg]a m]ollija fid-diskrezzjoni tal-qorti. Sigriet professjonali.

Mistoqsijiet li jistg]u j[ibu ]ati lix-xhud. Emendat: XII. 1913.25. E``ezzjoni.

I\da, fil-ka\ ta pro`ediment ta]t l-artikolu 338(h ), fuq limputazzjoni ta g]oti ta post g]al-log]ob ta azzard u ta interess, jew ta g]ajnuna mog]tija g]al dan il-log]ob, kull min ikun ]a sehem jew issie]eb f dan il-log]ob, u li x-xiehda tieg]u tkun me]tie[a biex tipprova l-akku\a hawn fuq imsemmija, jista ji[i m [ i eg ] e l i w ie [ e b g ] al k u l l m i s t o q s i j a d w ar d ik l- ak k u \ a, g] alkemm it-twe[iba g] aliha tkun tista [[ibu ta] t pr o`ess kriminali; i\da, fkull ka\ b]al dan, kull min ikun ta dik ix-xiehda fuq dik l-akku\a, u jkun xehed fedelment is-sewwa, mill-a]jar li jaf, jaqla mill-qorti `ertifikat ta dawn i`-`irkostanzi, u, bis-sa]]a ta dan i`-`ertifikat, ji[i me]lus minn kull piena g]as-sehem li jkun ]a fil-log]ob li fuqu tkun l-akku\a u li fuqha huwa jkun xehed b]ala xhud. 644. Jit]alla fid-diskrezzjoni tal-qorti li tidde`idi, fkull ka\ partikulari, jekk xhud, min]abba li t-twe[iba g]al xi mistoqsija tista ttelliflu [iehu, g]andux ji[i m[ieg]el jew le jwie[eb g]al dik il-mistoqsija. 645. Id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 570, 574, 578, 579, 580, 583, 584, 585, 586, 590, 592, 598, 599, ta l-artikolu 60 (1)2 u ta lartikolu 605 tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili jg]oddu wkoll g]all-qrati ta [ustizzja kriminali u l-imsemmija ar tiko li 57 0 , 5 74 , 58 3, 59 0 , u 59 2 j g] od du wko ll g] al ku ll pro`edura ta]t it-Titolu II tat-Taqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan ilKodi`i.

Mistoqsijiet li jikxfu l-im[ieba ]a\ina tax-xhud.

Disposizzjonijiet tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili, li jg]oddu g]allQrati ta {ustizzja Kriminali. Emendat: IV. 1856.51; III. 2002.150. Kap. 12.

282

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

L-e\ami tax-xhieda jsir fil-qorti u viva voce. Emendat: IV. 1856.52; V. 1868.40; VI. 1871.38; XI. 1900.88; XII. 1913.26; A.L. 46 ta l-1965; LVIII. 1974.6; XXXII. 1997.3; XVI. 2006.22. E``ezzjonijiet.

646. (1) Bla ]sara tad-disposizzjonijiet li [ejjin ta dan lartikolu, ix-xhieda g]andhom dejjem ji[u e\aminati fil-qorti u viva voce.

(2) Ix-xiehda tax-xhieda, sew kontra kemm favur l-imputat jew akku\at, kemm-il darba tkun ittie]det bil-[urament matul ilkompilazzjoni, skond il-li[i, tista tin[ieb b]ala prova: Basta li x-xhud jin[ieb ukoll fil-qorti biex ji[i e\aminat viva voce kif provdut fis-subartikolu (1) ]lief jekk ix-xhud ikun mejjet, ikun barra minn Malta jew ma jkunx jista jinsab u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (8): I\da wkoll meta x-xhud ikun minuri ta]t is-sittax-il sena u tin[ieb bi prova re[istrazzjoni bl-awdjo u bil-video tax-xiehda talminuri, il-minuri ma g]andux jin[ieb biex ji[i e\aminat viva voce kemm-il darba l-Qorti ma tordnax li jsir xorto]ra g]al xi ra[uni li tori[ina wara d-data meta dak il-minuri jkun ta x-xiehda tieg]u u lQorti tqis li dan ikun fl-interess ta l-amministrazzjoni tal-[ustizzja u l-kxif tas-sewwa. (3) Id-dikjarazzjonijiet jistg]u jin[iebu b]ala prova, kemm-il darba jsiru minn xi ]add li jkun qieg]ed imut u jkun jaf li hu wasal g]all-mewt, minbarra meta d-dikjarant ikun sejjer imut ta]t sentenza mog]tija bli[i. (4) Il-pro`essi verbali jistg]u jin[iebu b]ala prova b]al ma jing]ad fl-artikolu 550. (5) Ix-xiehda ta kappillan jew ta sa`erdot ie]or li jag]mel floku jew ta k ull x] ud ie]or li jkun [ie mismug] matul ilk om pilazzjon i, dwar l-awten ti`it t a l- at ti jew tar- r e[ istr i parrokkjali mag]mulin jew mi\mumin minn l-istess kappillan jew sa`erdot u li g]andhom xjaqsmu ma twelid, \wie[ jew mewt, jew dwar l-awtenti`it ta kopji ta dawn l-atti jew re[istri, jew ta estratti minnhom, inkella dwar il-fatt li l-akku\at huwa l-persuna msemmija f dawk l-atti, re[istri, kopji jew estratti, jistg]u wkoll jin[iebu b]ala prova. (6) Ix-xiehda tan-nutari ta Malta jew ta xhieda o]ra mismug]in matul il-kompilazzjoni dwar l-awtenti`it ta l-atti jew tar-re[istri mag]mulin jew mi\mumin mill-istess nutari, jew dwar l-awtenti`it ta kopji ta dawn l-atti jew re[istri jew estratti m i n n h o m , i n k el l a d w ar i l - f a t t l i l - a k k u \a t h u wa l- per s u n a msemmija f dawk l-atti, re[istri, kopji jew estratti, jistg]u wkoll jin[iebu b]ala prova. (7) Minkejja d-disposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra, `ertifikat li jkun jidher li [ie ma]ru[ minn tabib re[istrat jew kirurgu dentali re[istrat dwar l-e\ami tieg]u ta xi persuna, sew jekk ]ajja jew mejta, jew dwar xi offi\a fuq il-persuna li xi ]add isofri jew dwar xi marda fi\ika jew tal-mo]] li xi ]add ikollu, jista

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

283

jin[ieb b]ala prova u, sakemm ma ji[ix ippruvat il-kuntrarju, g]andu jkun prova tal-kontenut tieg]u, basta li `-`ertifikat ikollu ttimbru li jinqara `ar tat-tabib jew kirurgu dentali li jo]ro[ dak i``ertifikat li jkun juri ismu, il-kwalifiki professjonali tieg]u, lispe`jalizzazzjoni tieg]u u l-indirizz tieg]u u basta dak i`-`ertifikat ikun konfermat baffidavit mit-tabib jew mill-kirurgu dentali, skond il-ka\: i\da wkoll, il-parti l-wa]da u l-o]ra jistg]u j[ibu lillimsemmi tabib jew lill-imsemmi kirurgu dentali, skond il-ka\, biex ji[i e\aminat fil-qorti u viva voce , u l-qorti tista wkoll ex officio tordna dak l-e\ami. (8) Ix-xiehda ta tabib re[istrat jew kirurgu dentali re[istrat annessa ma pro`ess verbal, jew ta tabib jew kirurgu dentali b]al dak li jkun [ie mismug] matul il-kompilazzjoni dwar l-e\ami tieg]u ta xi persuna, sew jekk ]ajja sew jekk mejta, jew dwar xi offi\a fuq il-persuna li xi ]add isofri jew dwar xi marda fi\ika jew tal-mo]] li xi ]add ikollu, tista tin[ieb b]ala prova ming]ajr il]tie[a li l-imsemmi tabib jew kirurgu dentali jin[ieb fil-qorti kif provdut fil-proviso tas-subartikolu (2): i\da, ]lief jekk ix-xhud ikun mejjet, ikun barra minn Malta jew ma jkunx jista jinstab, ilparti l-wa]da u l-o]ra jistg]u jitolbu, jew il-qorti tista ex officio tordna, li dak ix-xhud jer[a ji[i e\aminat fil-qorti u viva voce . (9) Il-validit ta l-atti hawn fuq imsemmija u l-ammissibbilt tag]hom ma jistg]ux ji[u attakkati min]abba li ma jkunx jidher mill-atti nfishom li [ew mag]mula jew ir`evuti bil-[urament jew bxi solennit o]ra me]tie[a mil-li[i, jekk it-te]id ta dan il[urament jew it-t]aris ta din is-solennit ji[i ippruvat bxi mod ie]or. (10) L-Avukat {enerali, kif ukoll l-akku\at, jista jitlob li ji[i de`i\ mill-qorti, qabel ma jibda s-smig] tal-kaw\a, jekk ix-xiehda ta xi xhud g]andhiex ti[i ammessa, kif jing]ad fis-subartikolu (2). (11) Meta jing]ad li xi xhud miet, siefer jew ma jkunx jista jinstab, il-qorti tista tqis l-allegazzjoni ppruvata bir-rapport ma]luf tal-marixxall jew uffi`jal esekutur ie]or illi bih iwettaq li huwa sar jaf \gur li dak ix-xhud hu mejjet jew imsiefer, jew li huwa g]amel it-tfittxija li tin]tie[ u ma rnexxilux isibu. 647. (1) Jekk ikun me]tie[ li tinstema x-xiehda ta xi persuna li min]abba l-mard jew ix-xju]ija tag]ha ma tkunx tista tidher ilqorti, dik il-persuna g]andha tinstema mill-qorti, jew jekk il-qorti hekk tordna, minn membru tal-qorti, fil-post fejn toqg]od: I\da l-qorti tista tiddelega s-smig] tax-xiehda ta kull xhud b]al dak lil assistent [udizzjarju. (2) Meta x-xiehda me]tie[a tkun dik ta persuna li ma tkunx toqg]od fil-G\ira fejn ikunu qed isiru l-pro`eduri u ji[i muri lillqorti li dik il-persuna tkun ser t]alli lil Malta, il-qorti tista tiddelega s-smig] tax-xiehda lil wa]da mill-persuni li jistg]u ji[u delegati biex jisimg]u x-xiehda skond is-subartikolu (1); u fil-ka\ ta xhud li jkun ser jistema f G]awdex jew f Kemmuna, il-qorti tista wkoll, jekk fi`-`irkostanzi jkun hekk [ustifikat u l-Avukat {enerali ma jo[[ezzjonax, tawtorizza lir-re[istratur biex jisma dik ix-xiehda u jag]ti l-[urament me]tie[.
Smig] fid-dar tieg]u ta xhud marid jew imdah]al fi\\mien. Mi\jud: XI. 1900.89. Emendat: VI. 1939.4; A.L. 4 ta l-1963; XIII. 1964.26; A.L. 46 ta l-1965; XXXI. 1966.2; XXV. 1967.26; LVIII. 1974.68; XXVII. 1975.40; III. 1976.8; VIII. 1990.3; III. 2002.151; XXXI. 2002.205. Kap. 12.

284

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Jedd ta l-akku\at li jkun pre\enti. Qari fil-qorti taxxiehda hekk me]uda. Irrekordjar fuq tejp jew fuq video ta xiehda. Mi\jud: XXXI. 2002.206. Meta jintbag]tu dokumenti jew xi att lil persuna fpajji\ barrani. Mi\jud: XXXI. 2007.24.

(3) L-imputat jew akku\at g]andu jedd li jkun pre\enti waqt issmig] tax-xhud. (4) Ix-xiehda me]uda kif jing]ad fdan l-artikolu g]andha tinqara fil-qorti, u ta dan g]andha titni\\el tifkira fl-atti tal-kaw\a. 647A. Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikoli 646 u 647, il-qorti tista jekk tqis li jkun hekk xieraq, tippermetti l-irrekordjar fuq tejp jew fuq video ta xi xiehda me]tie[a minn xhud, skond kodi`ijiet ta prattika li l-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista, bregolamenti, jippreskrivi. 647B. Bmod konformi ma, u skond kull trattat, konvenzjoni, patt jew ftehim, bejn Malta u pajji\ ie]or jew li japplika g]al dawk i\-\ew[ pajji\i jew li dawk i\-\ew[ pajji\i huma parti fih, xejn mg]andu j\omm milli jintbag]tu dokumenti dwar pro`eduri jew xi att li jirrigwarda l-pro`edimenti jista jintbag]at direttament bilposta lil xi persuna li tkun tinsab fit-territorju tal-pajji\ barrani fi lsien li dik il-persuna tkun tifhem: I\da flimkien mad-dokumenti dwar pro`eduri g]andu jkun hemm rapport li jindika lil dik il-persuna r-rimedji disponibbli u dik l-informazzjoni dwar id-drittijiet u l-obbligazzjonijiet tieg]u dwar dak id-dokument tista tinkiseb ming]and l-awtorit emittenti jew ming]and awtorit kompetenti o]ra fMalta.

Prova ta l-identit tal-persuna jew ta l-o[[ett.

648. Biex issir il-prova ta l-identit ta persuna li g]andha ti[i mag]rufa jew ta o[[ett li g]andu jin[ieb b]ala prova, mhux me]tie[, b]ala regola, li x-xhud jag]raf dik il-persuna minn fost persuni o]ra, jew dak l-o[[ett minn qalb o]rajn b]alu, ]lief meta lqorti, fxi ka\ partikulari, ikun jidhrilha xieraq tag]mel dan g]allfinijiet tal-[ustizzja. 649. (1) Meta l-Avukat {enerali jikkomunika lil Ma[istrat talba mag]m ula mill-awtor it [udizzjarja, proseku tr i`i jew amm inistrattiva ta pajji\ bar ra minn Malta jew minn qo rti internazzjonali g]all-e\ami ta xhud li jkun jinsab f Malta, jew g]al xi investigazzjoni, perkwi\izzjoni jew/u qbid, il-ma[istrat g]andu je\amina bil-[urament dak ix-xhud, fuq il-mistoqsijiet li jkunu [ew mibg]uta mill-awtorit jew qorti hawn fuq imsemmija jew xorto]ra, u g]andu jni\\el din ix-xiehda bil-miktub, jew imexxi l-investigazzjoni mitluba, jew jordna l-perkwi\izzjoni jew/u qbid kif mitlub, skond il-ka\. L-ordni g]al perkwi\izzjoni jew/u qbid g]andu ji[i esegwit m ill-Pulizija. Il- Ma[istrat g]andu jikkonforma mal-formalitajiet u pro`edimenti indikati fit-talba ta l-awtorit barranija sakemm dawn ma jkunux kuntrarji g]all-ordni pubbliku jew g]al li[i pubblika interna ta Malta. (2) Id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (1) jg]oddu biss meta ttalba ta l-awtorit [udizzjarja, prosekutri`i jew amministrattiva barranija jew tal-qorti internazzjonali ssir bis-sa]]a ta, jew skond, xi trattat, konvenzjoni, ftehim jew qbil li jipprovdi g]al assistenza re`iproka fi ]wejje[ kriminali bejn Malta u l-pajji\, jew bejn Malta u l-qorti, li jag]mel it-talba jew li japplikaw g]al dawk i\-\ew[ pajji\i jew li fihom dawk i\-\ew[ pajji\i jku nu parti jew li japplikaw g]al Malta u dik il-qorti jew li fihom kemm Malta kemm

E\ami ta xhieda dwar reati ta kompetenza talQrati tal-{ustizzja barra minn Malta. L-artikoli 1 u 2 ta l-Ordinanza IV ta l-1872 huma inkorporati. Emendat: A.L. 4 ta l-1963; VIII. 1990.3. Sostitwit: III. 2002.152. Emendat: XIII. 2002.9; IX. 2003.127; XXXI. 2007.25; XI. 2009.11.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

285

dik il-qorti jkunu parti. Dikjarazzjoni mag]mula minn jew ta]t lawtorit ta l-Avukat {enerali li tikkonferma li t-talba tkun saret bis-sa]]a ta, u skond, dak it-trattat, konvenzjoni, ftehim jew qbil tkun prova konklu\iva ta dak li jkun jinsab fdik id-dikjarazzjoni. F l - a s se n z a t a d a k i t- tr at t at , k o n v en z j o n i , f t eh im j e w q b i l g]andhom japplikaw id-disposizzjonijiet tas-subartikolu (3). (3) Meta l-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jikkomunika lil Ma[istrat talba mag]mula mill-awtorit [udizzjarja ta pajji\ barra minn Malta g]all-e\ami ta xhud li jkun jinsab Malta, dwar reat ta kompetenza tal-qrati ta dak il-pajji\, il-Ma[istrat g]andu je\amina bil-[urament dak ix-xhud fuq il-mistoqsijiet li jkunu [ew mibg]uta m ill-awtorit hawn fuq im semmija jew xorto]ra, g]alkemm l-imputat ma jkunx pre\enti u g]andu jni\\el din ixxiehda bil-miktub. (4) Il-ma[istrat g]andu jibg]at ix-xiehda hekk me]uda, jew irrizultat ta l-investigazzjoni mmexxija, jew id-dokumenti jew o[[etti misjuba jew maqbuda in esekuzzjoni ta xi ordni ta perkwi\izzjoni jew/u qbid, lill-Avukat {enerali. (5) G]all-finijiet tas-subartikoli (1) u (3), il-Ma[istrat g]andu jmexxi l-pro`edimenti kemm jista jkun bmod simili daqs li kieku dawn kienu inkjesta li g]andha xtaqsam mal-" in genere " i\da g]andu jikkonforma ru]u mal-formalitajiet u l-pro`eduri indikati mill-awtorit estera rikjedenti sakemm ma jkunux kontra l-prin`ipji fondamentali tal-li[i Maltija u g]andu jkollu l-istess setg]at, jew kwa\i kemm jista jkun l-istess setg]at, li huma mog]tija bil-li[i lill-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti istruttorja, kif ukoll is-setg]at, jew kwa\i kemm jista jkun is-setg]at, li huma bil-li[i mog]tija lilu bkonnessjoni mal-verifika tal-prova dwar l-" in genere ": i\da Ma[istrat ma jistax jarresta persuna, sabiex jing]ata effett lil ordni mag]mul jew mog]ti ta]t l-artikolu 554(2), jew fuq suspett ra[onevoli li dik il-persuna tkun g]amlet reat, kemm-il darba l-fatti li jkunu jammontaw g]ar-reat li dik il-persuna tkun akku\ata jew suspettata li g]amlet ma jkunux ukoll jammontaw g]al reat li jista ji[i pro`essat fMalta. (5A) Jekk it-talba ma tkunx tista, jew ma tkunx tista gal kollox, ti[i esegwita skond il-formalitajiet, pro`eduri jew termini li ji[u indikati mill-awtorit barranija rikjedenti, l-awtorit rikjedenti g]andha ti[i mg]arrfa filwaqt li ji[i indikat i\-\mien kalkolat li fih jew il-kondizzjonijiet li ta]thom, l-e\ekuzzjoni tat-talba tista tkun possibbli. (6) Meta t-talba ta l-awtorit estera tkun biex jinstema xhud jew espert bil-mezz ta video konferenza d-disposizzjonijiet tassubartikoli (7) sa (12), it-tnejn inklu\i, g]andhom japplikaw. (7) Il-Ma[istrat g]andu j]arrek lill-persuna li jkollha tinstema biex tidher fil-]in u l-post li jkun mg]ammar bfa`ilitajiet ta video konferenza kif appuntat g]al dak il-g]an mill-Ma[istrat. IlMa[istrat g]andu jag]ti se]] g]al kull mizuri g]all-protezzjoni talpersuna li jkollha tinstema li l-Avukat {enerali jista jiddikjara li dwarhom ikun sar qbil ma l-awtorit rikjedenti estera. (8) Il-Ma[istrat g]andu jmexxi l-udjenza u fejn ikun me]tie[ il-Ma[istrat g]andu jappunta interpretu biex jassisti matul l-

286

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

udjenza. Il-Ma[istrat pre\enti g]andu ji\gura li l-persuna li jkollha tinstema ti[i identifikata u l-pro`edimenti jsiru u jkomplu f kull ]in skond il-prin`ipji fondamentali tal-li[i ta Malta. (9) Il-persuna li jkollha tinstema tista tinvoka d-dritt li ma tixhidx li kien ikollha ta]t il-li[i ta Malta jew ta]t il-li[i tal-pajji\ ta l-awtorit rikjedenti estera. (10) Salvi l-mi\uri g]all-protezzjoni tal-persuna li jkollha tinstema li g]alihom hemm riferenza fis-subartikolu (7), ilMa[istrat g]andu fi tmiem l-udjenza j\omm minuti li juru d-data u l-post ta l-udjenza, l-identit tal-persuna li nstemg]at, l-identitajiet u l-funzjonijiet tal-persuni l-o]ra kollha li ]adu sehem fl-udjenza, kull [urament li jkun ittie]ed u l-kondizzjonijiet tekni`i li fihom tkun saret l-udjenza. Id-dokument li fih ikunu [ew re[istrati lminuti g]andu jintbag]at lill-Avukat {enerali sabiex ji[i mibg]ut lill-awtorit estera rikjedenti. (11) Id-disposizzjonijiet li [ejjin g]andhom japplikaw mutatis mutandis g]all-persuna li jkollha tinstema skond iddisposizzjonijiet tas-subartikolu (6): (a ) id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 522, meta l-persuna li jkollha tinstema tonqos milli tixhed meta hekk me]tie[a tag]mel mill-Ma[istrat; (b ) id-disposizzjonijiet ta l-artikoli 104, 105, 107, 108 u 109, skond ma jkun il-ka\, meta l-persuna li jkollha tinstema ma tixhidx il-verit , g]al dan il-g]an ilpro`edimenti quddiem l-awtorit estera g]andhom jitqiesu li jkunu pro`edimenti li jkunu qeg]din isiru fMalta u l-persuna li jkollha tinstema g]andha titqies li tkun persuna li tkun qed tixhed fdawk ilpro`edimenti. G]all-g]an li ti[i determinata l-piena li tkun tg]odd skond kif jista jkun me]tie[ fi pro`edimenti g]al sper[ur ta]t dan is-subartikolu, ilfatt kriminali indagat jew li jkun se ji[i [udikat millawtorit rikjedenti estera g]andu jitqies li jkun su[[ett g]all-piena li g]aliha kien ikun su[[ett kieku l-istess fatt [ara Malta jew fil-[urisdizzjoni tal-qrati kriminali ta Malta. (12) Id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (6) sa (11), it-tnejn inklu\i, g]andhom japplikaw meta l-persuna li jkollha tinstema tkun persuna akku\ata fil-pajji\ ta l-awtorit estera rikjedenti bdan li l-udjenza g]andha ssir biss bil-kunsens tal-persuna li jkollha tinstema u li r-regoli ta evidenza u pro`edura li kienu jg]oddu g]ad-depo\izzjoni ta persuna akku\ata fi pro`edimenti kriminali f Malta jkunu wkoll jg]oddu g]ad-deposizzjoni talpersuna akku\ata li jkollha tinstema ta]t dan l-artikolu. (13) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu g]andhom jg]oddu wkoll mutatis mutandis meta t-talba ta l-awtorit estera tkun biex jinstema xhud jew espert bil-mezz ta konferenza bit-telefon, sakemm ix-xhud jew l-espert jag]ti l-kunsens tieg]u g]as-smig].

KODII KRIMINALI Sub-titolu II

FUQ IL-PERITI

[ K AP. 9.
Mi\jud: XI. 1900.90.

287

650. (1) Fil-ka\ijiet kollha li fihom g]all-e\ami ta persuna jew ta ]a[a tkun tin]tie[ ]ila jew seng]a spe`jali, g]andha ti[i ordnata perizja.

Dwar il-periti. Mi\jud: XI. 1900.90. Emendat: XXX. 1934.22; A.L. 4 ta l-1963; XXXI. 1966.2; III. 1971.19; VIII. 1990.3; XXXII. 1997.3; XIII. 2005.5. G]a\la tal-periti. }atra ta periti uffi`jali.

(2)

Il-periti ji[u mag]\ulin mill-qorti:

I\da l-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista, wara li jikkonsulta mal-Prim Im]allef, ja]tar persuna wa]da jew i\jed b]ala periti uffi`jali sabiex jag]tu l-fehma tag]hom fuq ]wejje[ li jirrikjedu disposizzjonijiet o]ra ta dan il-Kodi`i u li jridu ]ila, teknika jew seng]a spe`jali, u meta ji[u ma]tura dawn il-persuni, il-qorti g]andha tag]\el il-periti minn fost dawk il-persuni fuq sistema ta rota. (3) G]all-finijiet ta l-artikolu 533, id-drittijiet tal-periti uffi`jali g]ax-xog]ol tag]hom fkull ka\ partikulari ji[u intaxxati mir-re[istratur l-istess kif hu stabbilit li g]andhom ji[u intaxxati ddrittijiet ta periti o]ra. (4) B]ala regola l-periti g]andhom jin]atru fnumru bil-fard. (5) Il-qorti, kull meta jkun hemm b\onn, tag]ti lill-periti ddirezzjonijiet me]tie[a u \-\mien li fih g]andhom jag]mlu rrapport tag]hom. Il-Qorti tal-Ma[istrati, sew b]ala qorti ta [udikatura kriminali sew b]ala qorti istruttorja, tista wkoll tag]ti s-setg]a lill-periti, jekk ikunu [ew nominati aktar minn perit wie]ed, li jir`ievu dokumenti u li jisimg]u xhieda ta]t [urament quddiem l-imputat u f kull ka\ b]al dan, il-qorti ma g]andhiex titlob aktar provi dwar id-dokumenti hekk prodotti jew ter[a te\amina x-xhieda hekk mismug]a, sakemm il-qorti ma tqisx li dan ikun me]tie[ jew sakemm l-imputat ma jag]milx talba li jsir dan. Meta jkunu [ew nominati aktar minn perit wie]ed, il-qorti g]andha tindika liema perit ikollu s-setg]a li jag]ti l-[urament. (6) Id-de`i\joni tal-qorti li ta]tar periti g]andha titni\\el bilmiktub u g]andha ti[i notifikata lill-esperti hekk ma]tura. 651. (1) Il-periti jistg]u ji[u irriku\ati biss g]all-istess ra[unijiet li g]alihom jista ji[i irriku\at im]allef. (2) Ir-riku\a g]andha ssir bil-mod u fi\-\mien kif hu stabbilit fil-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili g]ar-riku\a talperiti fil-kaw\i `ivili. 652. Il-periti ji[u m]arrkin l-istess b]al ma jit]arrku x-xhieda. Huma g]andhom ja]ilfu li jaqdu bil-]aqq u bis-sewwa d-dmirijiet tag]hom.

Taxxa tad-drittijiet tal-periti uffi`jali.

Numru ta periti. Direzzjonijiet lillperiti.

Periti riku\ati. Mi\jud: XI. 1900.90. Kap. 12.

Ta]rika u [urament tal-periti. Mi\jud: XI. 1900.90.

288
Rapport. Mi\jud: XI. 1900.90. Emendat: III. 1971.20; VIII. 1990.3.

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

653. (1) Il-periti, meta jispi``aw ix-xog]ol u l-esperimenti li titlob il-professjoni jew is-seng]a tag]hom, g]andhom jag]mlu bilfomm jew bil-miktub ir-rapport tag]hom, skond id-direzzjonijiet tal-qorti. (2) Ir-rapport g]andu fkull ka\ isemmi l-fatti u `-`irkostanzi li fuqhom il-periti jkunu ibba\aw il-fehma tag]hom. (3) Jekk matul ix-xog]ol tag]hom, il-periti jkunu ]adu informazzjonijiet ming]and persuni o]ra fuq `irkostanzi ta fatt, dawn il-persuni g]andhom jissemmew fir-rapport, u g]andhom ji[u mismug]in fil-qorti b]al kull xhud ie]or: I\da d-disposizzjoni ta hawn fuq ta dan is-subartikolu ma g]andhiex tapplika dwar kull persuna li l-periti jkunu semg]u bil[urament skond l-artikolu 650(5), i\da, bla ]sara tas-smig] mill[did ta dik il-persuna mill-qorti kif provdut fl-imsemmi subartikolu. (4) Fil-ka\ijiet ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati, dawn il-persuni jistg]u ji[u mismug]in b[urament mill-qorti, ukoll matul ix-xog]ol tal-periti.

Xg]andu jkun fih ir-rapport. Smig] fil-qorti taxxhieda mismug]in mill-periti.

Rapport mag]mul bil-fomm g]andu jitni\\el bilmiktub. Perit uffi`jali jista jag]ti l-opinjoni tieg]u lill-qorti waqt seduta. Mi\jud: XXX. 1934.23. Sostitwit: III. 1971.21. Emendat: VIII. 1990.3. Tifsir a]jar millperiti. Mi\jud: XI.1900.90. Emendat: XXVII. 1975.40. Min g]andu jidde`idi mhux marbut li joqg]od g]ar-rapport talperiti. Mi\jud: XI. 1900.90. Disposizzjonijiet o]ra li jg]oddu g]all-periti. Mi\jud: XI. 1900.90.

(5) Ir-rapport, jekk isir bil-fomm, g]andu jitni\\el bil-miktub mir-re[istratur jew minn min jag]mel floku. 654. Fka\ijiet ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta [udikatura kriminali, il-perit jista ji[i msejja] mill-qorti biex ikun pre\enti waqt is-smig] tal-kaw\a sabiex jag]ti l-opinjoni tieg]u lill-qorti, basta li l-fehma tal-periti ti[i mog]tija quddiem lakku\at.

655. Kull wa]da mill-partijiet, il-qorti, u, fil-ka\ijiet ta kompetenza tal-Qorti Kriminali, kull wie]ed mill-[urati, jistg]u jitolbu mill-periti tifsir a]jar fuq ir-rapport tag]hom, kif ukoll fuq dak li jidhrilhom li jista jag]mel aktar `ara l-fehma tal-periti. 656. Min g]andu jidde`idi mhux marbut li joqg]od g]all-fehma tal-periti kontra l-perswa\joni tieg]u.

657. Id-disposizzjonijiet ta l-artikolu 452(4) u (5) ig]oddu g]all-periti.

Titolu II
FUQ IL-KONFESSJONI
Konfessjoni ta imputat jew akku\at.

658. Kull ]a[a li imputat jew akku\at jistqarr, sew bil-miktub kemm ukoll bil-fomm, tista tittie]ed bi prova kontra min ikun

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

289

stqarrha, kemm-il darba jinsab li din il-konfessjoni [iet mag]mula minnu volontarjament u ma [ietx im[ieg]la jew me]uda btheddid jew bbi\a, jew bweg]diet jew bi twebbil ta vanta[[i. 659. (1) Meta l-konfessjoni titni\\el bil-miktub fil-waqt li ti[i mag]mula, il-kitba g]andha ti[i ippre\entata; u biss jekk ji[i ippruvat li l-kitba [iet meqruda jew mitlufa, tista minflok, issir ilpr ova b il- fomm , sabiex ti[i ippr uvata s-sustanza ta dik ilkonfessjoni. (2) Xejn fdan l-artikolu ma jimpedixxi li tittie]ed b]ala prova kull konfessjoni o]ra bil-fomm li tkun saret qabel jew wara. 660. Meta tinqara jew ting]ata bi prova kontra l-imputat jew akku\at parti biss minn kitba jew minn diskors, huwa jkollu jedd jitlob li jinqara jew li ting]ata bi prova l-kitba kollha jew id-diskors kollu; imma tista ti[i emnuta dik il-parti biss minn dik il-kitba jew diskors li tkun tidher li tist]oqq twemmin. 661. Konfessjoni ma tag]milx prova ]lief kontra min jag]milha, u mhix ta pre[udizzju g]al ebda persuna o]ra.
Jedd ta l-akku\at li jitlob li tinqara jew li ting]ata bi prova l-kitba kollha jew iddiskors kollu. Il-konfessjoni ma tistax tkun ta ]sara g]al terzi. Il-konfessjoni li ssir bil-miktub g]andha tin[ieb.

Titolu III
FUQ ID-DE~I|JONIJIET U L-ESEKUZZJONI TAG}HOM

662. (1) Ta]t l-isem [eneriku ta "de`i\joni" jid]lu: kull verdett tal-[uri fuq il-fatt, kull sentenza tal-qorti li tillibera, issib ]ati jew tikkundanna lill-imputat jew akku\at, kull pro`ess verbal li jsir dwar a``ess jew kompilazzjoni o]ra ta]t id-disposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i (barra minn a``ess g]all-finijiet tal-verifika tal-prova dwar l-" in genere "), u, minnbarra dawn, kull digriet jew ordni definitiv ie]or tal-qorti. (2) Kull de`i\joni tal-Qorti ta l-Appell Kriminali u tal-Qorti Kriminali li biha ti[i de`i\a kwistjoni ta li[i, g]andu jkun fiha qabel kollox ir-ra[unijiet li jkunu wasslu l-qorti g]al dik idde`i\joni: I\da relattivament g]all-Qorti ta l-Appell Kriminali, ilqorti tista, jekk l-appellant ikun f kustodja u hija tal-fehma illi lappell g]andu ji[i milqug] u l-appellant liberat, tag]ti minnufih issentenza tag]ha li biha tillibera l-appellant u tirri\erva li tag]ti rra[unijiet tag]ha f data ulterjuri anki fl-assenza tal-persuna interessata. 663. (1) Kull de`i\joni tal-qorti g]andha ting]ata millim]allef jew ma[istrat fil-qorti bil-miftuh: i\da de`izjoni li tag]ti jew tirrifjuta ]elsien mill-arrest tista ting]ata in camera .

Tifsir ta "de`i\joni". Emendat: IX. 1857.18; XXX. 1934.24; XXV. 1967.27; III. 2002.153.

Ra[unijiet.

Il-qari tadde`i\joni jsir bilmiftu]. Emendat: IX. 1857.19; XII. 1913.27; XXX. 1934.25; VIII. 1990.3; III. 2002.154.

290

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

L-artikoli 474 u 478 ig]oddu g]allverdett tal-[uri fuq il-fatt. Re[istrazzjoni tadde`i\jonijiet talQorti Kriminali. Re[istrazzjoni tarra[unijiet.

(2) G]al dak li hu l-verdett tal-[uri fuq il-fatt, ig]oddu ddisposizzjonijiet ta l-artikoli 474 u 478. (3) Kull de`i\joni tal-Qorti Kriminali g]andha ti[i irre[istrata mir-re[istratur, u dak ir-re[istru huwa l-prova awtentika ta dik idde`i\joni. (4) Ir-ra[unijiet imsemmijin fis-subartikolu (2) ta l-a]]ar artikolu qabel dan g]andhom ji[u irre[istrati flimkien madde`i\joni. (5) Id-de`i\jonijiet tal-Qorti tal-Ma[istrati, jekk jinkitbu millma[istrat li jidde`idi, g]andhom jintrefg]u fl-ori[inal tag]hom, u tg]odd g]alihom id-disposizzjoni ta l-artikolu 518. Fkull ka\, sunt ta din id-de`i\joni g]andu jitni\\el f re[istru apposta, u dan is-sunt jag]mel prova awtentika ta dik id-de`i\joni, daqs li kieku kien kopja legali tag]ha. Is-sunt g]andu jkun fih l-isem tal-qorti li tag]ti d-de`i\joni, l-ismijiet tal-partijiet, id-data tad-de`i\joni, u lpartikularitajiet imsemmijin fl-artikolu 382, jew, fil-ka\ ta digrieti, is-sustanza tal-parti dispo\ittiva. 664.* Id-de`i\jonijiet jistg]u ji[u mog]tija bil-mag]luq filka\ijiet biss imsemmija fl-artikoli 409 u 531: I\da, id-digriet imsemmi fl-artikolu 531, id-de`i\jonijiet imsemmijin fl-artikolu 620, il-verdett fuq il-fatt, is-sentenza li tillibera, jew li ssib ]ati jew li tikkundanna lill-imputat jew akku\at, u d-de`i\joni dwar jekk hemmx jew le ra[unijiet bi\\ejjed biex l-imputat jitqieg]ed ta]t att ta akku\a, g]andhom jing]ataw fil-qorti bil-miftu]. 665. Bla ]sara tad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 28A u ddisposizzjonijiet ta dan il-Kodi`i dwar il-]las ta pieni ta flus, kull de`i\joni g]andha ti[i esegwita minnufih li ting]ata.

De`i\jonijiet talQorti talMa[istrati. Sunt tadde`i\jonijiet fre[istru apposta. Is-sunt g]andu sa]]a ta prova. Xg]andu jkun fih is-sunt.

De`i\jonijiet li jistg]u jing]ataw bil-mag]luq. E``ezzjonijiet.

Esekuzzjoni tassentenzi. Emendat: XII. 1914.15; XXX. 1934.26; IV. 1951.2; XXV. 1967.28; XXI. 1971.34; XXIX. 1990.32. Id-de`i\jonijiet talQorti Kriminali u tal-Qorti ta lAppell Kriminali ji[u esegwiti millmarixxal. Emendat: I. 1939.3; A.L. 4 ta l-1963; XXXI. 1966.2; XXV. 1967.29; VIII. 1990.3.

666. (1) Id-de`i\jonijiet tal-Qorti Kriminali u tal-Qorti ta lAppell Kriminali ji[u esegwiti mill-marixxall jew minn persuna o]ra mog]tija s-setg]a g]aldaqshekk mill-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja. (2) G]all-finijiet ta dan l-artikolu, de`i\joni tal-Qorti talMa[istrati jew tal-Qorti Kriminali titqies li hija de`i\joni tal-Qorti ta l-Appell Kriminali jekk ikun sar appell minn dik id-de`i\joni u dan l-appell ji[i wara irrinunzjat jew iddikjarat null u bla effett, jew mag]dud de\ert ta]t l-artikolu 422.

*Ara wkoll l-art. 24 ta l-Att dwar is-Sigrieti Uffi`jali (Kap. 50).

KODII KRIMINALI Titolu IV

[ K AP. 9.

291

FUQ O{{ETTI TA PROPRJET TA L-IMPUTAT JEW AKKU|AT JEW TA NIES O}RA U LI G}ANDHOM XJAQSMU MA PRO~EDURI KRIMINALI

667. L-o[[etti li jkollhom xjaqsmu mal-pro`eduri kriminali g]andhom, bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet li [ejjin ta dan itTitolu, jin\ammu mir-re[istratur sa tmiem dawk il-pro`eduri inklu\i l-pro`eduri kollha ta l-appell.

L-o[[etti g]andhom jin\ammu mirre[istratur. Emendat: XXV. 1967.30. Sostitwit: III. 2002.155. Re[istrazzjoni ta l-o[[etti. Sostitwit: III. 2002.155.

668. (1) L-o[[etti li jkollhom xjaqsmu mal-pro`eduri k r i m i n a l i g ] an d h o m ji n g ] a t aw m i l l - Q o r t i l ir- r e[ is tr at u r u g]andhom, bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet li [ejjin ta dan itTitolu, jibqg]u fil-kustodja tar-re[istratur ]lief meta jkun hekk me]tie[ mill-qorti g]as-smig] ta dawk il-pro`eduri. (2) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista jag]mel regolamenti li jkunu jipprovdu g]ar-re[istrazzjoni u lpreservazzjoni ta proprjet li jkollha rabta ma pro`eduri kriminali u dwar il-mod kif g]andu jin\amm tag]rif dwar kull `aqlieq ta dik il-proprjet . 669. (1) Ir-re[istratur g]andu ji\gura li l-o[[etti kollha lilu kkunsinnati g]andhom ji[u katalogati, ma]\una u preservati sew kif ukoll mi\muma fpost sigur li ji[i stabbilit mir-re[istratur. (2) G]all-g]anijiet ta dan l-artikolu, ir-re[istratur jista, blapprovazzjoni tal-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja, ja]tar lil persuni o]ra biex i\ommu dawk l-o[[ett jew klassijiet ta o[[etti f ismu ta]t dawk il-pattijiet u kondizzjonijiet li l-Ministru jista jqis li jkun sew i\da l-ismijiet ta dawk il-persuni g]andhom ji[u ppubblikati fil-Gazzetta. 670. (1) Kull o[[ett li jkun ser ji[i rilaxxat mir-re[istratur lil xi persuna jew li g]andu jinqered jew inkella jsir minnu xorto]ra skond il-provvedimenti ta dan it-Titolu g]andu ji[i biss rilaxxat, meqrud jew isir xorto]ra minnu wara li jsir pro`ess verbal li jkun fih deskrizzjoni pre`i\a ta l-o[[etti rilaxxati, il-kwantit u lkwalit tag]hom u kull fotografija, re[istrazzjoni tal-video u xbihat tal- computer ta dik il-proprjet hekk kif il-ma[istrat jew irre[istratur jista jqis li g]andhom isiru. (2) Il-pro`ess verbal g]andu jkun iffirmat mir-re[istratur u jekk il-proprjet ser ti[i rilaxxata, meqruda jew isir xorto]ra minnha matul il-pro`eduri in genere jew matul il-kumpilazzjoni, dan g]andu jkun iffirmat ukoll mill-ma[istrat. Fkull ka\ meta l-o[[etti jkunu ser ji[u rilaxxati lil xi persuna matul pro`eduri kriminali li ma jkunux [ew finalment de`i\i, dawk l-o[[etti g]andhom biss ji[u hekk rilaxxati wara li l-persuna li lilha jkunu se jing]ataw lo[[etti tintrabat bil-miktub li ter[a tipprodu`i dik il-proprjet jekk il-qorti hekk tordnalha li tag]mel. (3) Minkejja kull provvediment ie]or ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra, pro`ess verbal li jsir skond id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu, inklu\a kull fotografija, re[istrazzjonijiet tal- video u

Preservazzjoni ta proprjet. Sostitwit: III. 2002.155.

G]andu jsir pro`ess verbal meta l-o[[etti ji[u rilaxxati. Sostitwit: III. 2002.155.

292

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

xbihat tal- computer , g]andu jkun ammissibbli b]ala prova fi pro`edimenti kriminali b]allikieku kienu l-o[[etti nnifishom deskritti fil-pro`ess verbal. (4) Id-disposizzjonijiet ta dan it-Titolu g]andhom ukoll ikunu japplikaw mutatis mutandis g]al kull o[[ett esibit filwaqt li jkunu qeg]din isiru pro`edimenti ta]t il-provvedimenti tat-Titolu II tatTaqsima II tat-Tieni Ktieb ta dan il-Kodi`i wkoll matul dak i\\mien li l-pro`ess verbal relattiv jkun g]and l-Avukat {enerali. (5) Id-disposizzjonijiet ta dan l-artikolu g]andhom japplikaw mutatis mutandis g]al o[[etti li jkun sar minnhom skond ilprovvedimenti ta l-artikoli 671, 672 u 673.
O[[etti pprojbiti. Sostiwit: III. 2002.155.

671. (1) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (2), meta l-Kontrullur tad-Dwana ji``ertifika li xi o[[etti li jkunu mi\muma mir-re[istratur jkunu o[[etti li ma jistg]ux ji[u importati f Malta, r-re[istratur g]andu jag]mel rikors quddiem il-qorti kompetenti u jitlobha tordna t-tne]]ija ta dawk l-o[[etti. Il-qorti g]andha tilqa r-rikors meta din tkun sodisfatta li l-o[[etti involuti jkunu qeg]din [ewwa Malta bi ksur tal-li[i. (2) Meta l-o[[etti li ji[u `ertifikati mill-Kontrullur tad-Dwana kif provdut fis-subartikolu (1) jkunu o[[etti li jkunu [ew esibiti b]ala provi matul pro`eduri kriminali li jkunu g]adhom ma [ewx finalment konklu\i, ir-rikors li r-re[istratur jag]mel g]andu ji[i notifikat lill-parti imputata jew akku\ata u lill-Avukat :enerali jew lill-Kummissarju tal-Pulizija skond il-ka\ sabiex jag]mlu ssottomissjonijiet tag]hom, u l-qorti ma g]andhiex tilqa r-rikors kemm-il darba ma tkunx sodisfatta li l-o[[etti nnifishom ma jkunux jew ma jkunux g]adhom me]tie[a b]ala provi fil-pro`eduri. (3) Meta l-qorti tkun ordnat it-tne]]ija ta l-o[[etti skond ilprovvedimenti ta dan l-artikolu, r-re[istratur g]andu jne]]i dawk l-o[[etti billi jeqridhom, i\da l-Ministru responsabbli g]all[ustizzja jista jordna li l-o[[etti jitne]]ew bkull mod ie]or li jkun g]al ra[unijiet spe`jali li ji[u espressament dikjarati fl-ordni.

O[[etti esibiti f`erti pro`eduri. Sostitwit: III. 2002.155. Kap. 37. Kap. 233.

672. Minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra, meta l-o[[ett ikun [ie esibit f qorti filwaqt li jkunu qeg]din isiru pro`eduri g]al xi reat kontra l-Ordinanza tad-Dwana jew kontra l-Att dwar il-Kontroll fuq il-Kambju u l-o[[ett ikun [ie kkonfiskat favur il-Gvern bis-sa]]a tat-t]addim ta xi disposizzjoni ta dan il-Kodi`i jew ta xi li[i o]ra dak l-o[[ett g]andu ji[i rilaxxat favur il-Kontrullur tad-Dwana. Fkull ka\ ie]or l-o[[ett esibit kif hawn aktar qabel imsemmi ma g]andux ji[i rilaxxat, ]lief fl-e\ekuzzjoni ta de`i\joni finali tal-qorti `ivili kompetenti, jekk il-Kontrullur tad-Dwana jo[[ezzjona g]al dak ir-rilaxx. 673. (1) Bdak kollu li hemm fid-disposizzjonijiet ta qabel ta dan it-Titolu u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 671 ilqorti g] andha, fuq rikors ta l-Avukat {enerali mag]mul fi kwalunkwe \mien matul il-pro`eduri kriminali jew, meta l-awtur tad-delitt ikun assenti jew mhux mag]ruf, qabel ma jinbdew ilpro`eduri, tordna lir-re[istratur li jiddisponi minn kull o[[ett li jkollu xjaqsam mal-pro`eduri kriminali jew ma xi delitt, sew jekk dak l-o[[ett ikun so[[ett g]all-konfiska sew jekk le, fkull wie]ed

Tne]]ija ta o[[etti li g]andhom xjaqsmu ma pro`eduri kriminali. Sostitwit: III. 2002.155.

KODII KRIMINALI minn dawn il-ka\i li [ejjin:

[ K AP. 9.

293

(a ) meta, min]abba x-xorta, il-kwantit jew il-kobor ta dak l-o[[ett, ikun jen]tie[ ]afna spazju sabiex dan lo[[ett ikun jista jin\amm; (b ) meta dak l-o[[ett ikun jista jit]assar jew jonqoslu lvalur tieg]u matul i\-\amma jew inkella l-ispi\a g]allmanutenzjoni tieg]u tkun wisq akbar bparagun malvalur tieg]u; (` ) meta ma jkunx prattiku jew konvenjenti li dak l-o[[ett g]al xi ra[uni o]ra jin\amm fkustodja; (d ) meta, min]abba l-assenza ta l-akku\at, pro?ess ma jing]alaqx fi \mien sentejn mill-[urnata li fiha dak lo[[ett ikun in[ieb g]all-ewwel darba quddiem il-qorti; (e ) fkull ka\ ie]or meta l-qorti jidhrilha xieraq. (2) Ir-rikors g]al ordni b]al dik imsemmija fis-subartikolu (1) u fl-istess `irkostanzi msemmija f dak is-subartikolu jista jsir ukoll mir-re[istratur, fliema ka\ ir-rikors g]andu ji[i notifikat lillAvukat {enerali g]ar-risposta tieg]u fdak il-perjodu, li ma jkunx inqas minn jumejn tax-xog]ol, kif jista ji[i stabbilit mill-Qorti u rrikors ma g]andux jintlaqa meta l-Avukat {enerali jo[[ezzjona g]ar-rikors. (3) Id-disposizzjonijiet tas-subartikoli (1) u (2) g]andhom japplikaw ukoll jekk dawk l-o[[etti jkunu sekwestrati. (4) Meta l-qorti tilqa rikors li jsir taht dan l-artikolu, l-ordni tal-qorti g]andha ti[i notifikata lill-persuni kollha, jekk ikun mag]ruf fejn dawn jinstabu, identifikati mir-re[istratur b]ala li g]andhom interess fl-o[[etti, bdan illi l-ordni tal-qorti ma g]andhiex tkun su[[etta g]ar-revoka jew g]all-modifika ]lief fuq talba ta l-Avukat {enerali. (5) Jekk l-o[[ett jinbieg], ir-rikavat g]andu ji[i depo\itat filqorti u g]andu jsir minnu malli jintemmu l-pro`eduri bl-istess mod b]allikieku dan kien l-o[[ett li tieg]u hu r-rikavat. (6) Jekk l-o[[ett ma jinbieg]x, ir-rikavat jista jsir minnu hekk kif ir-re[istratur jista jqis li jkun xieraq bla ]sara g]all-]las ta dak l-indennizz li jista jkun dovut lis-sid ta l-o[[ett imne]]i. 674. (1) Minkejja kull disposizzjoni o]ra ta dan il-Kodi`i jew ta kull li[i o]ra i\da bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 671, meta xi proprjet li tkun esibita l-qorti matul il-pro`edimenti, tkun tappartjeni lil xi persuna li ma tkunx involuta b]ala persuna prin`ipali, kompli`i jew asso`jata fir-reat kriminali li jkun jifforma l-materja ta dawk il-pro`eduri, dik il-persuna, wara li [[ib prova bmod sodisfa`enti dwar it-titolu li jkollha g]al dik il-proprjet u tissodisfa lill-qorti li ma kienx g]ad hemm il-b\onn li dik ilproprjet tibqa materjalment esibita fl-inkartament tal-pro`eduri, g]andu jkollha jedd g]ar-rilaxx ta dik il-proprjet favur tag]ha bordni tal-Qorti ta]t dawk il-pattijiet u kondizzjonijiet li l-Qorti tista tqis li jkunu adatti, salv, wara dak ir-rilaxx, kull dritt l jista jkollu l-imputat jew l-akku\at jew kull persuna o]ra skond il-li[i.
Rilaxx ta o[[etti filwaqt li jkunu qeg]din isiru lpro`eduri. Sostitwit: III. 2002.155. Emendat: XVI. 2006.23.

294

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(2) L-ordni msemmija fis-subartikolu (1) tista ting]ata jew binizjattiva tal-Qorti nnifisha jew wara li jsir rikors minn min ikun q ie g ] ed j it lo b l i jin g ] a ta l- p r o p r je t . Me ta l- Q o r ti ta [ ix x i binizjattiva tag]ha nnifisha hija g]andha t]abbar il-]sieb li jkollha li to]ro[ ordni b]al dik permezz ta digriet. Digriet b]al dak jew rikors li jsir minn min ikun qieg]ed jitlob li jing]ata l-proprjet skond ma jg]id dan is-subartikolu g]andu ji[i notifikat lill-Avukat {enerali jew lill-Kummissarju tal-Pulizija skond il-ka\, u lillimputat, jew l-akku\at, li kull wie]ed minnhom ikollu ]amest ijiem tax-xog]ol g]ar-risposta tieg]u. (3) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (4), jekk lo[[ett ikun jappartjeni lill-persuna imputata jew akku\ata u dan bebda mod ma jkollu xjaqsam mar-reat jew ikun bxi mod me]tie[ g]all-iskop ta xi pro`eduri kriminali, l-qorti g]andha, wara li tisma lill-Avukat {enerali jew lill-Kummissarju talPulizija, skond il-ka\, tag]ti lura l-o[[ett lill-persuna imputata jew akku\ata li lilha jkun jappartjeni l-o[[ett jew tikkunsinnah lillpersuna li hu ja]tar g]al dak l-iskop jew li jkollha l-jedd tidher g]alih. (4) Minkejja d-disposizzjonijiet tas-subartikolu (3), il-qorti tista tastjeni milli tordna li jing]ata] lura l-o[[ett lill-persuna imputata jew akku\ata (a ) meta l-valur ta l-o[[ett ikun kbir u l-persuna imputata jew akku\ata tkun fqira jew ta fortuna suspetta; jew (b ) meta l-persuna imputata jew akku\ata tkun ippro`essata g]al falsifikazzjoni bil-]sieb li tapproprja ru]ha minn xi o[[ett ta ]addie]or, jew g]al serq, jew g]al xi reat ie]or kontra l-proprjet : I\da d-disposizzjonijiet ta dan is-subartikolu ma jg]oddux jekk l-imputat jag]ti garanzija tajba.
Tne]]ija ta o[[etti meta jintemmu lpro`eduri. Sostitwit: III. 2002.155.

675. (1) Bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet ta l-artikolu 671 u tas-subartikoli li [ejjin ta dan l-artikolu, meta l-Qorti fi tmiem ilpro`eduri kriminali ma tkunx ipprovdiet dwar kif l-o[[etti esibiti matul il-pro`eduri g]andhom jitne]]ew skond il-li[i, kull o[[ett li jkun [ie hekk esibit g]andu jibqa jin\amm mir-re[istratur. (2) Meta l-Qorti tal-Ma[istrati b]ala Qorti ta [udikatura kriminali tordna l-liberazzjoni ta l-imputat skond kif provdut flartikolu 401(2) u l-Qorti tidde`iedi xg]andu jsir mill-o[[etti esibiti quddiemha, dik id-de`i\joni ma g]andhiex ti[i esegwita qabel ma jg]addi l-perjodu ta xahar li g]alih hemm referenza flartikolu 433(3) u jekk l-Avukat {enerali, f dak il-perjodu, jo]ro[ mandat g]all-arrest tal-persuna liberata, dik id-de`i\joni g]andha tibqa ming]ajr effett. (3) Meta l-Qorti tal-Ma[istrati b]ala qorti ta istruttorja kriminali tordna l-liberazzjoni ta l-imputat i\da ma tidde`idix xg]andu jsir mill-o[[etti esibiti fil-pro`eduri, u l-Avukat {enerali ma jo]ro[x mandat g]all-arrest tal-persuna liberata, dawk l-o[[ett g]andhom jibqg]u jin\ammu mir-re[istratur u jekk fi \mien sena mid-data tal-liberazzjoni ma jer[g]u jinbdew ebda pro`eduri [odda kif provdut fl-artikolu 434 u l-o[[etti ma jkunux [ew rilaxxati

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

295

skond id-disposizzjonijiet ta dan it-titolu, r-re[istratur jista jag]mel rikors quddiem il-Qorti sabiex din to]ro[ ordni li tkun tawtorizza li jing]ataw lura l-o[[etti lil kull min dawn ikunu jappartjenu, jekk mag]rufa, jew li tkun tiddikjara dawk l-o[[etti kkonfiskati favur il-Gvern ta Malta meta ma jkunx mag]ruf lil min ikunu jappartjenu dawk l-o[[etti. (4) Meta fxi sentenza finali ta xi qorti ta [urisdizzjoni kriminali ma jsir ebda provvediment dwar xg]andu jsir millo[[etti li jkunu [ew esibiti fil-pro`eduri u ma ssir ebda talba g]arrilaxx ta dawk l-o[[etti fi \mien xahar mid-data ta dik issentenza, dawk l-o[[etti, sakemm ma jkunux [ew konfiskati bissa]]a tal-provvedimenti ta l-artikolu 18 jew ta kull disposizzjoni o ] r a ta d an i l - Ko d i` i j ew ta x i l i[ i o ] r a , g ] a n d h o m j i[ u kkonfiskati u l-qorti g]andha, fuq rikors tar-re[istratur u bla ]sara g]ad-disposizzjonijiet tas-subartikolu (5), tordna r-rilaxx ta dawk l-o[[etti favur il-Gvern ta Malta. (5) Kull min minnufih qabel il-konfiska kellu jedd bil-li[i g]all-o[[etti konfiskati kif hawn aktar qabel imsemmi, jew ilwerrieta le[ittimi tag]hom, g]andu jkollhom jedd g]al kumpens g]all-o[[etti konfiskati i\da meta l-o[[etti jkunu inbieg]u, dak ilkumpens ma g]andux ikun je``edi l-ammont tar-rikavat li l-Gvern jag]mel mill-bejg] ta l-o[[etti u bdan ukoll li l-kumpens jintalab permezz ta rikors quddiem il-qorti kompetenti fi \mien sitt xhur mid-data ta l-ordni msemmija fis-subartikolu (2). 676. Ir-re[istratur jista jiddisponi minn kull o[[ett li ji[i kkonfiskat favur il-Gvern skond id-disposizzjonijiet ta dan ilKodi`i kemm-il darba l-o[[ett m a jkunx [ie esibit matul xi prosekuzzjoni kriminali fliema ka\ l-o[[ett ma g]andux jitne]]a qabel is-sentenza finali u mhux ming]ajr il-kunsens mog]ti bilquddiem tal-Kummissarju tal-Pulizija jew ta l-Avukat {enerali skond il-ka\. 677. (1) Kull o[[ett li jkollu jing]ata lura lil xi persuna min]abba f xi ordni li l-qorti tag]mel fis-sentenza finali tag]ha g]andu jin\amm mir-re[istratur g]al \mien sitt xhur li matulu jkun jispetta lil dik il-persuna, jew lill-werrieta le[ittimi tag]ha, li jitolbu lura dak l-o[[ett ming]and ir-re[istratur. Matul l-istess \mien ir-re[istratur jkollu d-dmir li jag]mel dak kollu me]tie[ biex isib u jinnotifika bl-ordni ma]ru[a mill-qorti lill-persuna li lilha g]andhom jing]ataw lura l-o[[etti. (2) Meta l-persuna li lilha g]andhom jing]ataw lura l-o[[etti, jew il-werrieta tag]ha, jonqsu sew bmod spontanju sew wara li ji[u notifikati bl-ordni tal-qorti milli jitolbu lura l-o[[etti fi\-\mien stabbilit fis-subartikolu (1) jew meta r-re[istratur fl-istess perjodu ma jirnexxilux isib lil dik il-persuna, jew lill-werrieta le[ittimi tag]ha, u ma ssir ebda talba g]all-o[[etti kif imsemmi qabel bmod spontanju, dawk l-o[[etti ji[u kkonfiskati favur il-Gvern. (3) Fil-ka\ li dawk l-o[[etti jkunu jappartjenu lil sidien kon[unti r-re[istratur g]andu jitqies li jkun ]ares dmirijietu sew u skond il-li[i jekk huwa jag]ti l-o[[etti lil xi wie]ed minn dawk issidien.
O[[etti konfiskati. Sostitwit: III. 2002.155.

Meta l-o[[etti jkollhom jitre[[g]u lura bordni tal-qorti fis-sentenza finali. Sostitwit: III. 2002.155.

296

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

(4) Ir-re[istratur g]andu brikors jirreferi lill-qorti li tkun tat is-sentenza kull tilwima li tkun tolqot il-jedd fuq dawk l-o[[etti. Irrikors g]andu ji[i notifikat lill-partijiet kollha li jkollhom ]amest ijiem tax-xog]ol li fihom ikunu jistg]u jag]mlu r-risposta tag]hom u wara li jiskadi dak il-perjodu l-qorti g]andha tqieg]ed ir-rikors fuq il-lista g]as-smig] u wara li tisma lill-partijiet g]andha tidde`iedi dwar xg]andu jsir mill-proprjet . Ma hux mog]ti appell mid-de`i\joni tal-qorti. (5) Jekk il-persuna li lilha jkollhom jing]ataw lura l-o[[etti, jew il-werrieta le[ittimi tag]ha, jitolbu lura l-o[[etti fi\-\mien imsemmi fis-subartikolu (1), dawk l-o[[etti g]andhom, sakemm ma jkunx hemm xi impediment le[ittimu, jing]ataw lura mirre[istratur ming]ajr ebda ]las. (6) Jekk l-o[[etti jkunu [ew konfiskati skond dan l-artikolu u [ew wara mibjug]in birkant wara li jkunu [ew pubblikati l-avvi\i, il-persuna li lilha kellhom jing]ataw lura l-o[[etti skond l-ordni tal-qorti, jew il-werrieta le[ittimi tag]ha, jkunu jistg]u jitolbu lammont li jkun inkiseb mill-bejg] wara li ttnaqqas kull spi\a u drittijiet dovuti lir-re[istratur sakemm dik it-talba ssir fi \mien sentejn minn meta l-proprjet tkun tne]]iet.
Meta s-sid ma jkunx mag]ruf. Sostitwit: III. 2002.155.

678. (1) Meta l-qorti fl-a]]ar sentenza tag]ha tkun ordnat li proprjet g]andha titre[[a lura i\da ma ssemmix lill-persuna li lilha g]andha hekk titre[[a lura dik il-proprjet u l-identit ta dik il-persuna ma tkunx mag]rufa, dak l-o[[ett g]andu jin\amm mirr e[ i s t r a t u r g ] a l \m i e n s i t t x h u r, f l i e m a p er j o d u k u l l m i n jippretendi li jkollu xi jedd skond il-li[i fuq dak l-o[[ett jista ji[i l quddiem biex jitlob dak l-o[[ett. (2) Meta l-persuna li jkollha jedd skond il-li[i fuq dak l-o[[ett tonqos milli titlob dak l-o[[ett fi\-\mien spe`ifikat fis-subartikolu (1), jew meta l-pretenzjonijiet mag]mulin f dak il-perjodu jkunu [ew mi`]uda mill-qorti, l-o[[ett ji[i kkonfiskat favur il-Gvern. (3) Kull talba li ssir ta]t is-subartikolu (1) g]andha ssir brikors quddiem dik il-qorti fejn l-o[[ett ikun esibit u g]andha ti[i notifikata lir-re[istratur u lill-Kummissarju tal-Pulizija jew lillAvukat {enerali, skond il-ka\, li mbag]ad ikollhom g]axart ijiem tax-xog]ol li matulhom ikunu jistg]u jag]mlu risposta. Malli jiskadi \-\mien g]all-pre\entata tar-risposta l-qorti g]andha tidde`iedi fuq ir-rikors u ma huwiex mog]ti appell minn dik idde`i\joni. (4) Jekk il-qorti tilqa r-rikors l-o[[ett g]andu jing]ata lil min jag]mel it-talba g]alih ming]ajr ebda ]las.

Regoli li g]andhom ji[u osservati fittne]]ija ta lo[[etti kkonfiskati. Emendat: XXV. 1967.31. Sostitwit: III. 2002.155.

679. Meta ji[i biex jiddisponi minn o[[etti kkonfiskati favur ilGvern skond ma hemm f dan il-Kodi`i r-re[istratur g]andu josserva dawn ir-regoli li [ejjin: (a ) o[[etti li ma jkunu ta ebda valur jew ta ftit valur jistg]u jitne]]ew fid-diskrezzjoni tar-re[istratur sakemm jin\amm notament sew ta dik it-tne]]ija; (b ) armi tan-nar, munizzjon, splu\ivi jew sustanzi perikolu\i o]ra g]andhom ji[u kkunsinnati lill-

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

297

awtoritajiet idonei ma]tura mill-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja sabiex dawn l-o[[etti jitne]]ew minnhom; (` ) o[[etti o]ra li jkunu ta valur g]andhom jinbieg]u birkant mir-re[istratur wara l-pubblikazzjoni ta millinqas tliet avvi\i f[urnal ta kuljum u kull rikavat fi flus g]andu jg]addi g]and il-Gvern. 680. M]assar bl-Att III. 2002.155 .
Radd ta l-o[[etti ta l-imputat meta tispi``a l-kaw\a. Emendat: XXV. 1967.32. Radd ta o[[etti lil sidhom meta limputat ikun assenti jew il-]ati ma jkunx mag]ruf. Emendat: IV. 1856.53. Pro`edura tar-radd ta l-o[[etti lil sidhom. Emendat: XXIX. 1990.33. Bejg] birkant ta o[[etti li g]andhom xjaqsmu ma pro`eduri kriminali. Mi\jud: XXI. 1971.35. Emendat: LVIII. 1974.68. Bejg] bi rkant ta proprjet li ma ssirx talba g]aliha minn sidha. Mi\jud: XXIX. 1990.34. Ordni tal-qorti g]all-bejg], xandir u radd. Meta l-prezz li lo[[etti j[ibu jaqa fidejn il-Gvern. Emendat: XXVII. 1975.39.

681. M]assar bl-Att III. 2002.155 .

682. M]assar bl-Att III. 2002.155 .

683. M]assar bl-Att III. 2002.155 .

683A. M]assar bl-Att III. 2002.155 .

684. M]assar bl-Att III. 2002.155 . 685. M]assar bl-Att III. 2002.155 .

298

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Titolu V

FUQ IL-QIMA LI G}ANDHA TIN{IEB LILL-QORTI

Id-disposizzjonijiet tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili dwar il-qima li g]andha tin[ieb lill-qorti, ig]oddu g]all-qrati kriminali. Emendat: XI. 1900.91. Kap. 12. Il-kundanni ma jaqg]ux bilpreskrizzjoni. Emendat: XI. 1900.92; III. 2002.156.

686. Id-disposizzjonijiet tal-Kodi`i ta Organizzazzjoni u Pro`edura ~ivili fuq il-qima li g]andha tin[ieb lill-qorti, ig]oddu g]all-qrati kriminali.

Titolu VI
FUQ IL-PRESKRIZZJONI

687. (1) Id-de`i\jonijiet li bihom ting]ata kundanna ma jaqg]ux bil-preskrizzjoni febda \mien. (2) I\-\mien ta preskrizzjoni g]ar-rigward ta kull reat kriminali g]andu jkun sospi\ mill-waqt li imputazzjoni u, jew att ta akku\a ji[u notifikati lill-persuna akku\ata jew imputata sa dak i\-\mien meta ting]ata sentenza finali u definittiva filpro`edimenti li jkunu inbdew b]ala ri\ultat ta dik l-imputazzjoni jew att ta akku\a. 688. Bla ]sara ta fejn il-li[i tiddisponi xorto]ra, l-azzjoni kriminali taqa bi preskrizzjoni (a ) bl-eg]luq ta g]oxrin sena g]ad-delitti su[[etti g]allpiena ta pri[unerija g]al \mien ta mhux anqas minn g]oxrin sena; (b ) bl-eg]luq ta ]mistax-il sena g]ad-delitti su[[etti g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien ta anqas minn g]oxrin sena u mhux anqas minn disa snin; (`) bl-eg]luq ta g]axar snin g]ad-delitti su[[etti g]allpiena ta pri[unerija g]al \mien ta anqas minn disa snin u mhux anqas minn erba snin; (d ) bl-eg]luq ta ]ames snin g]ad-delitti su[[etti g]allpiena ta pri[unerija g]al \mien ta anqas minn erba snin u mhux anqas minn sena; (e) bl-eg]luq ta sentejn g]ad-delitti su[[etti g]all-piena ta pri[unerija g]al \mien ta anqas minn sena, jew talmulta jew g]all-pieni tal-kontravvenzjonijiet; (f) bl-eg]luq ta tliet xhur g]all-kontravvenzjonijiet, u g]all-in[urji bil-fomm su[[etti g]all-pieni talkontravvenzjonijiet.

Preskrizzjoni ta azzjoni kriminali. Emendat: XI. 1900.92; VIII. 1909.62; XXI. 1971.36; XLIX. 1981.4; A.L. 162 ta l1996.

G]a\-\mien talpreskrizzjoni ma jitti]idx qies ta``irkostanzi li jnaqqsu l-piena jew tar-re`idiva. Emendat: XI. 1900. 92.

689. G]all-effetti tal-preskrizzjoni g]andu jittie]ed qies talpiena li g]aliha r-reat ikun ordinarjament su[[ett, apparti minn kull sku\a jew `irkostanza o]ra partikulari li, min]abba fiha, skond illi[i, ir-reat ikun su[[ett g]al piena i\g]ar; lanqas ma g]andu jittie]ed qies ta\-\ieda fil-piena min]abba re`idiva.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

299

690. Fit-tiqjis ta\-\mien tal-preskrizzjoni, ix-xhur u s-snin jing]addu skond il-kalendarju komuni. 691. (1) G]ar-reati ikkunsmati, i\-\mien tal-preskrizzjoni jibda mill-jum tal-konsumazzjoni; g]all-attentati, mill-jum li fih isir l-a]]ar att ta esekuzzjoni; g]ar-reati kontinwati, mill-jum li fih isir l-a]]ar ksur tal-li[i; u g]ar-reati permanenti mill-jum li fih ma tibqax il-permanenza tar-reat. (2) Jekk l-azzjoni kriminali ma tkunx tista tin[ieb il quddiem jew ma tkunx tista titkompla ]lief wara awtorizzazzjoni spe`jali jew wara d-de`i\joni ta kwistjoni mi[juba f kaw\a o]ra g]aliha, il-mixi ta\-\mien tal-preskrizzjoni jieqaf, u jer[a jibda jie]u l-kors tieg]u minn dak in-nhar li fih ting]ata l-awtorizzazzjoni jew li tinqata l-kwistjoni. 692. I\-\mien tal-preskrizzjoni g]ad-delitti ma jibdiex jimxi meta l-]ati ma jkunx mag]ruf. 693. (1) I\-\mien tal-preskrizzjoni jinkiser bkull att talpro`ediment li ji[i innotifikat lill-imputat jew akku\at dwar il-fatt li g]alih ikun imputat jew akku\at. (2) I\-\mien tal-preskrizzjoni jinkiser ukoll bil-mandat ta larrest jew, jekk ma jkunx hemm lok g]all-arrest, bi`-`itazzjoni, g]alkemm il-mandat ta l-arrest jew i`-`itazzjoni jkunu baqg]u bla effett min]abba li l-imputat jew akku\at jin]eba jew jitlaq minn Malta. (3) I\-\mien miksur tal-preskrizzjoni jer[a jibda miexi mill[did mill-[urnata li jkun [ie miksur. (4) Il-ksur tal-preskrizzjoni g]andu effett kontra dawk kollha li jkunu ]adu sehem fir-reat, g]alkemm l-att li bih tkun [iet miksura l-preskrizzjoni jkun sar kontra wie]ed biss. 694. Il-preskrizzjoni hija applikata mill-qorti ex officio, u limputat jew akku\at ma jistax jirrinunzja g]aliha.

I\-\mien jing]ad skond ilkalendarju. Emendat: XI. 1900.92. Bidu ta\-\mien talpreskrizzjoni. Emendat: XI. 1900.92.

Sospensjoni talpreskrizzjoni.

Il-preskrizzjoni ma timxix meta l-]ati mhux mag]ruf. Emendat: XI. 1900.92. Ksur ta\-\mien talpreskrizzjoni. Emendat: XI. 1900.92.

Applikazzjoni talpreskrizzjoni millqorti ex officio. Emendat: XI. 1900.92.

Titolu VII
FUQ IT-TARIFFI
Mi\jud: XXX. 1934.27. Setg]a tal-Ministru responsabbli g]all[ustizzja li jag]mel tariffi. Mi\jud: XXX. 1934.27. Emendat: A.L. 4 ta l-1963; XXXI. 1966.2.

695. (1) Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista jbiddel it-tariffi ta drittijiet fl-Iskedi li hawn ma dan il-Kodi`i jew i\id mag]hom u jista jag]mel tariffi o]ra flok dawk fl-Iskedi hawn fuq imsemmija. (2) Kull tibdil, \ieda jew tariffa [dida flok o]ra jibdew ise]]u mill-[urnata li jin]ar[u fil-Gazzetta tal-Gvern.

300

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI Titolu VIII

DISPOSIZZJONIJIET {ENERALI

Mi\jud: VIII. 1974.2. Emendat: XXXI. 2002.207. Tifsir. Mi\jud: VIII. 1974.2. Regolamenti. Mi\jud: XXXI. 2002.208.

696. Fdan il-Kodi`i l-fra\i "jiem tax-xog]ol" ma tinkludix isSibtijiet. 697. Il-Ministru responsabbli g]all-[ustizzja jista jag]mel regolamenti g]all-implimentazzjoni tad-disposizzjonijiet ta dan ilKodi`i u, bmod [enerali, biex i[ib fis-se]] id-disposizzjonjiet ta dan il-Kodi`i. 698. (1) Il-Ministru jista jag]mel regolamenti sabiex jistabbilixxi skema ta kumpens g]all-vittmi ta xi delitt ta]t dawk il-kondizzjonijiet u restrizzjonijiet u bla ]sara g]al konsiderazzjonijiet u kwalifiki b]al dawk hekk kif il-Ministru jista jipprovdi dwarhom u sabiex jistabbilixxi fond biex jiffinanzja skema b]al dik. (2) Ming]ajr pre[udizzju g]all-[eneralit tas-subartikolu (1), kull skema stabbilita ta]t dan l-artikolu: (a ) jista jkollha applikazzjoni [enerali li tkun testendi g]ad-delitti kollha jew li tista tkun limitata g]al dawk id-delitti li jistg]u jkunu spe`ifikati fir-regolamenti; (b ) tista tkun tipprovdi li kumpens li jing]ata mill-Gvern lill-vittma g]andu jit]allas biss meta l-vittma tkun e\awriet kull rimedju li jkollha disponibbli kontra l]ati g]all-]las ta danni li l-vittma tkun [arrbet; (`) tista tkun tipprovdi dwar l-og]la ammont tas-somma li tista tit]allas lil xi vittma individwali jew lil grupp ta vittmi b]ala kumpens ta]t l-iskema. (3) Il-Gvern g]andu ji[i surrogat fid-drittijiet tal-vittma kontra l-]ati g]all-]las ta kull somma li l-vittma tir`ievi ming]and ilGvern skond kull skema stabbilita bregolamenti ta]t dan lartikolu.

Kumpens li jing]ata lil vittmi ta xi delitt. Mi\jud: XVI. 2006.24.

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

301

SKEDA A (Artikoli 380 (6), 429 (4) u 695)

Mi\juda: XI. 1900.93. Emendata: Not. tal-Gvern Nru. 124 ta' l-1941; XIII. 1983.4. Sostitwita: A.L. 407 ta l-2007.

DRITTIJIET LI JIT}ALLSU LILL-PULIZIJA ESEKUTTIVA FIL KAW|I MAG}MULIN BI KWERELA PRIVATA 1. G]al kull notifka ta `itazzjoni lill-kwerelat ......................... 2. G]al kull notifika ta avvi\ lill-kwerelant .............................. 3. G]al kull notifika ta ta]rika lix-xhud ................................... 4. G]al kull notifika ta taxxa .................................................... 5. G]al kull avvi\ li bih il-kaw\a ter[a tin[ieb g]as-smig] ....... 6. Mad-drittijiet mi[jubin hawn fuq, ji\diedu b]ala peda[[ dawn li [ejjin: Jekk il-persuna li g]andha tkun innotifikata bl-att tkun toqg]od fil-post prin`ipali tad-Distrett tal-Pulizija li to]ro[ l-att ..... Jekk fkull post ie]or imma fil-limiti ta dan id-distrett ............. Jekk barra mil-limiti ta dan id-Distrett jew fuq il-ba]ar [ewwa l-[urisdizzjoni territorjali ta Malta .................................... 0.12 0.12 0.12 0.20 0.12

0.09 0.17 0.35

302

KAP. 9.]

KODII KRIMINALI

Mi\juda: XI. 1900.93. Emendata: Not. tal-Gvern Nru. 248 ta l-1941; XIII. 1983.4. Sostitwita: A.L. 407 ta l-2007.

SKEDA B (Artikoli 380 (6), 429 (4) u 695)

DRITTIJIET LI JIT}ALLSU FIR-RE{ISTRU FIL-KAW|I MAG}MULIN BI KWERELA PRIVATA 1. 2. 3. 4. G]al kull digriet jew de`i\joni .............................................. G]all-pre\entata ta kull rikors jew nota ................................ G]al kopji - g]al kull mitt kelma jew frazzjoni ta mitt kelma G]al kull taxxa ta l-ispejje\ .................................................. 0.58 0.23 0.08 0.06

*Fil-prattika, jit]allsu wkoll fil-Qorti Kriminali d-drittijiet li [ejjin: 1. G]al kull digriet ..................................................................... 2. G]al kopji ta atti, g]al kull pa[na ta 100 kelma .................... 3. G]al taxxa ta spejje\, g]al kull pa[na tal-kont ta l-ispejje\ ... 4. G]al kull rikors jew nota ........................................................ 5. G]al kull `ertifikat ta]t l-art. 174 ta l-Att dwar il-Forzi Armati ta Malta ............................................................................. *NOTA: Milli jidher, id-drittijiet mi[jubin fin-Nri. 1 u 2 jittie]du skond it-Tabella XII imsemmija fil-Proklama XXI tal-11 ta Ottubru, 1825; id-dritt mi[jub fin-Nru. 3 skond ittlettax-il paragrafu tat-Tabella XIII imsemmija f dik ilProklama; id-dritt mi[jub fin-Nru. 4 skond ka\ simili (Paragrafu Nru. 2) fl-Iskeda B. 0.49 0.07 0.04 0.12 0.35

KODII KRIMINALI

[ K AP. 9.

303

SKEDA ~ (Artikoli 411 u 695)

Mi\juda: XVI. 1921.10. Emendata: XII1. 1983.4; VIII. 1990.3. Sostitwita: A.L. 407 ta l-2007.

DRITTIJIET LI JIT}ALLSU LID-DIFENSURI QUDDIEM ILQORTI TAL-MA{ISTRATI - KOMPETENZA KRIMINALI 1. G]all-kitba ta kwerela ippre\entata lill-Pulizija sabiex jinbeda pro`ediment kriminali kontra persuna ................................. 2. G]all-pre\entata ta kull rikors ............................................... 3. Assistenza professjonali: Fkull kaw\a ta kompetenza tal-Qorti tal-Ma[istrati kompetenza kriminali, g]al kull seduta .................................minn sa Fil-kompilazzjonijiet, g]al kull seduta ................................. minn sa NOTA: G]al kull attendenza fa``essi li jkollhom xjaqsmu ma akku\i, mad-drittijiet hawn fuq imsemmija ji\died iddritt ta 58`. 4. L-ispejje\ tal-vetturi ji[u intaxxati g]alihom. 0.47 0.47

0.58 1.75 0.58 1.40

Skeda D (Artikolu 575A)

Mi\juda: XVI. 2006.25.

(a kull delitt li dwaru hemm piena ta \mien massimu ta pri[unerija ta disa snin jew aktar; (b ) id-delitti kkontemplati fl-artikoli 198 sa 207, 216(1)(a ), ( b ), ( `) u (e ), 217, 262(1)(a ) u ( b ), u 263 ta dan il-Kodi`i (minbarra l-u\u ille[ittimu jew il-konsum ta servizz); (` ) kull serq li jsir kontra persuna ta]t l-et ta tnax-il sena jew li jkollha i\jed minn sittin sena minbarra s-serq ta vetturi.