ELEKTRO-PNOMATK

Kumanda devresinin, elektrikli g devresinde basnl hava ile gerekletirdii devrelere elektro-pnomatik devreler denir.

Elektrik Devre eitleri

1) 2) !)

Ak devre : anahtarlarn ak olduu ve alclarn almad

devredir.

Ka al devre: anahtarn kapal olduu ve alclarn alt devredir. K"a devre : devre akmnn alcya ulamadan devresini ksa yoldan
ve engelle karlamadan tamamlamasdr.

Sigortalar ortalama 7 telden oluur. er bir tel ! Am kaldrdndan bir ev iin "#!$7#%& Am normaldir. 'a(a balanr.

-Kaak ak# r$le"i: *iren akm ile kan akm arasnda bir +ark olursa atar. -%&rla#a : ,oprak ile -p bir iletken ile birbirine balanr.

.sakncas vardr, yanllkla / ile -0 yer deitirirse almalara +a( balanm olur.

-T$ rakla#a1

.0ri(lerde &,2 3 luk aydnlatmada ),2 3luk kablolar kullanlr.

&

-Elektrik Ak#: 1)D$'r(da) ak#1 4amana g5re y5n ve

iddeti deimeyen akma doru akm denir. 0iller ve akler doru akm kaynaklarndandr. 6oru akm kaynaklarnda kutuplar 789 ve 7.9 olarak ayrlr.

2)Alter)ati& ak#: 4amana g5re y5n

ve iddeti d(gn olarak deien akmlardr. .motor ile lamba ayn +a(dan beslenirse motorun d5ndn +ark edemeyi(, *"tr$ $"k$ ik $la+) :olt ve akm;(aman gr+ii, 'rekans 2< Hz .=lternati+ akm tra+olar yardmyla alaltlp, ykseltilebilinir

Di+$t: =lternati+ akm7=>9, doru akma76>9 ye evirirler.

,erili# : retecin iki ucundaki potansiyel +arka gerilim denir. @irimi 7V9 tur.
7U9 ile g5sterilir. )V# )<<<mV*milivolt)- )<<<V# ) k.*kilovolt)

Ak# : =lcdan birim (amanda geen elektrik yk miktarna akm denir. 7I9 ile
g5sterilir. @irimi amperdir 7A9. )A#)<<<mA, )<<<A#)kAAdir.

Dire) : =kmn geiine kar (orluk g5steren devre elemanna diren denir.
/ har+i ile g5sterilir. @irimi 7/9 dur. )<<<B # )kB , )<<<<<<B # )-B

'a(lar aras gerilim ?C< volt. 'a( D E5tr aras gerilim &&< volttur.

-,erili# 0l1l#e"i : *erilim iddetini 5len alete v$lt#etre denir.

:oltmetre devreye paralel balanr. :oltmetrenin i direnci ok byktr. Fanllkla seri balanrsa hatal 5lm yaplr. -A# er 0l1l#e"i : 6evreye seri balanr. 6irenci ok dk olduundan paralel balanrsa ciha( yanar. =nolog7ibreli9 5lm aletleri diGital 5lm aletlerine g5re daha +a(la hata yaparlar7 hassas deillerdir9. -Dire) 0l#e : 6iren 5len aletlere $2##etre ad verilmektedir. Sadece diren 5lerler.

-A.O #etre : 7Amper, .olt, Ohm9 6iren 5llrken devrede akm olmamalH 6iren gerilim altnda olmamaldr. . 6iren ve gerilim 5llr kenparalel balanr.

Krm(1 volt 5ler.

Siyah1 akm 5ler.

TEMEL ELEKTRK KAN3NLAR4

-O2# ka)()(1 Kapal bir elektrik devresinde devreden geen akm, gerilim ile doru , diren ile ters orantldr. 7I1 gerilim 7:99, 7/1 diren 7B99 45 36R 3547R

-O#ik +1k 1 =km ile gerilim arasndaki +a( +arknn s+r olduu durumlarda bu +orml kullanabiliri(. Fani motor olmayan devrelerde. 7lamba ocak gibi9 .Jndkti+ ve Kapasiti+ yklerde I#"$/ kullanlama(. Kerisinde bobin olan ciha(lar kapasiti+ ve endkti+ devreden ekilen gc g5sterir. >osL M) p# I $ " $ >osL Nat

-Kir$& ka)()lar : @ir dm noktasna gelen akmlarn toplam o dm noktasn terk eden akmlarn toplamna eittir.

41 8 42 5 4! 8 49 8 4:

-Paralel ve %eri ;a'l devreler : 0aralel bal devrelerde *erilim sabittir. Seri bal devrelerde ise =km sabittir.

*A) Eoktas iin " # ") 8 "& *<) Eoktas iin ") 8 "& # "

=RNEK: /)#?B /&#!B /e#O "#O

=>?M:

/e# /)$/&;/)8/& #7?$!9;7?8!9#&B

"# I;/ # 7)&;&9 # !A 6iren oranlar: !;?# & kat ")# 7/& $ "9;7/)8/&9# 7!$!9;7?8!9#?!;P#%A "&# 7/)$"9;7/)8/&9#&A @uradan u sonuca varlr: /)7?9 ohmdan # %A akm geer. /&7!9 ohmdan # & A akm geer. FaniQ /&;/)#");"& ise 7!;?9#7%;&9# 2 dir-

77Kir$& ak#lar ka)()( aralel devrelerde (+@(la)r77 -Kir$& ,erili# Ka)()( : bir elektrik devresinde devreye uygulanan gerilimler toplam devre direnleri (erine den gerilimlerin toplamna eittir.

J) 8 J& # I) 8 I & 8 I?

/e#O

I),I&,I?#O

=)Ae devrede) @ee) ak#) ;(l()#a" laB#4 "#I;/e # !<;)&#2 = I)# " $ /)# 2$?# )2 /e#/)8/&8/?# ?8%82#)& I&#"$/&#2$%#&< I?#"$/?# 2$2#&2
7

C-,? KA.RAMLAR4
-k(vvet ve +$la ;a'ldrD*#eka)ik) N#'$R K7E.m9#kuvvet7E9 $ yol7m9

Elektrikte i"e i N # I $ " $ t # 7:9$7=9$7sn9# SE.m.snT 7Gul.9 ,1 P 2ar&i ile @0"terilir 0 # U;t # 7 I $ " $ t 9 ;t # I $ " Q 0 # I $ " SUat#volt$ amperT )kN # )<<< N , )mN # )<<<kN

ELEKTROPNOMATK DE.RE ELEMANLAR4

1)A)a2tarlar : =nahtarlarn g5revi elektrik akm ile herhangi bir kullancy amak veya kapatmaktr. Kki ana grupta toplanrlar1 a) butonlar ;) kalc anahtarlar <(t$)lar : uyarld srece ilevini yerine getiren uyar kalktnda yay kuvveti ile eski haline d5nen anahtarlardr. 1) "t$ ;(t$)( *aa) ;(t$))E sakin konumda kontaklar kapaldr. @utona baslnca elektrik devresi alr butonun braklmasyla, yaya yardmyla tekrar eski konumunu alr.

2) "tart ;(t$)( *ka a+a) ;(t$)): sakin konumda devre aktr butona

basldnda devre kapanr.

!) i&t k$)(#l( *iki k(t( l(): bir kapayan birde aan butonlardan oluur.

ELEKTRO PNOMATK <3TONLAR

ANAFTARLAR*KLTL ELEMAN)
=nahtarlar mhrlenirse buton elde edilir.

1)%)r a)a2tarlar: areketli aygtlarda piston kolunun bir kontaa

arpmasyla hareketinin birini durdururken 5brn harekete geirir.

2)Pi#li %)r A)a2tarlar:

!)Ma)+etik a)a2tarlar:
?

&

)<

%i)+al la#;a": =kkor lambalardan yaplr. 6evrede akm olup olmadn g5sterir.

9)KalA a)a2tarlar: @ir elektrikli devresini kalc olarak ap kapatrlar.

ROLELER .E KONTAKT=RLER
Eormal almasnda ) den giren akm & den kar, =) ve =& bobin ulardr. @u ulara akm verilirse bobin paleti eker, ) den giren akm % ten kar. Ak $la) k$)takt0r ka a)r ka al $la)lar alrD @yk gl elektromanyetik alan anahtarlarna k$)takt0r denir. Kk gl elektromanyetik alan anahtarlarna ise r$le denir.

))

ELEKTROMANGET>MAGA =RNEK CEKLLER

@ir bobine 76emir ekirdek (erine sarlm iletken 9 akm verildii (amn metalleri eker.

ANAFTARLAR4N 3GAM D3R3MLAR4

Elle k(#a)da ekilleri

Di'er k(#a)da ekilleri:

)&

Ar ak# r$le"i *ter#ik) :

'arkl iki metal yaptrlr, u(ama katsaylar +arkl olduundan iki metal saa veya sola bklr ve temas ettii yerden alteri drr.

>a#a) r$leleri :

Paket alter:
)?

Fksek akm geiren anahtarlar.

D1B Ba#a) r$leleri: @obin enerGilendikten sonra gecikme yapan (aman

roleleridir. @obin enerGilendikten bir sre sonraQ normalde ak olan konta kapar, kapal konta aar.

Ter" Ba#) r$le"i: @obinin enerGisi kesildikten sonra gecikme yapan (amn
roleleridir. @u rolelerde bobin enerGilenme normalde ak kontak aniden kapanr normalde kapal kontakta aniden alr. @obinin enerGisi kesilince belirli bir sre sonra 5nceden kapanm kontaklar alr, alm kontaklarda kapanr.

)%

G=N KONTROL .ALHLER

0n5matik sistemlerde , kullanlan basnl havaya y5n veren ve alclara g5nderilmesini salayan val+lere y5n kontrol val+leri denir. Fapl biimleri , kumanda biimleri , yol ve konum durumlara g5re ok eitli y5n kontrol val+leri vardr. 0n5matik sistemlerde en ok kullanlan val+ eidi y5n kontrol val+leridir. 0roglamlanabilir kontrol sistemlerin endstriyel alanlarda yaygn bir ekilde kullanlmas pn5matik sistemlerin de bu sistemlerle beraber almasn salamtr. @5ylece , 5nceleri mekanik ve basnl hava ile kumanda edilen y5n kontrol val+leri dk voltaGl elektrik sinyalleri ile kumanda edilmeye balanmtr. alen endstriyel alanlarda kullanlan y5n kontrol val+lerini aadaki gibi gruplandrabiliri(.

Yol ve konum durumuna gre yn kontrol valfleri &;& 7 iki yollu iki konumlu 9 y5n kontrol val+leri ?;& 7 yollu konumlu 9 y5n kontrol val+leri %;& 7 d5rt yollu iki konumlu 9 y5n kontrol val+leri 2;&7 be yollu iki konumlu 9 y5n kontrol val+leri ?;? 7 yollu konumlu 9 y5n kontrol val+leri %;? 7 d5rt yollu konumlu 9 y5n kontrol val+leri 2;? 7 be yollu konumlu 9 y5n kontrol val+leri !;? 7 alt yollu konumlu 9 y5n kontrol val+leri

Basn l havann ge i! durumuna gre yn kontrol valfleri

)2

Eormalde ak y5n kontrol val+leri Eormalde kapal y5n kontrol val+leri

"umanda edili! !ekline gre yn kontrol valfleri Knsan gc ile kumanda edilen 7 elle , ayakla 9 y5n kontrol val+leri -ekanik olarak kumanda edilen y5n kontrol val+leri @asnl hava ile kumanda edilen y5n kontrol val+leri Jlektrik ve selenoid 7 Jlektro.magnetik 9 sinyallerle kumanda edilen y5n kontrol val+leri

Yapl! #i imlerine gre yn kontrol valfleri @ilyal y5n kontrol val+leri 6iskli y5n kontrol val+leri Srgl y5n kontrol val+leri Jmme subapl y5n kontrol val+leri

<R G=N KONTROL .ALHNN %=GLENC

@ir y5n kontrol val+i s5ylenirken veya ya(lrken 5nce yol ve konum durumu belirtilir. 6aha sonra srasyla val+in basnl havay geiri durumu , val+e
)!

kumanda biimi ve val+in yapl ekli s5ylenir. @ir 5rnek vermek gerekirse V?;& Eormalde ak elle kumandal srgl y5n kontrol val+i V diye s5ylenir.

962 G=N KONTROL .ALH Wi+t etkili silindirlerin altrlmasnda kullanlrlar. :al+e kumanda biimi elle , mekanik olarak , hava sinyalleri ve elektro.manyetik sinyallerle yaplabilmektedir. -ekanik ve hava sinyali ile kumanda edilen %;& val+ler ska kullanlmaktadr. Xekil.P de bir %;& y5n kontrol val+i kesiti ve sembol resmi g5rlmektedir. Srgl tipte yaplanlar ok kullanlmaktadr.

ekil-I

"e#;$l

ekil-1J

:62 G=N KONTROL .ALHLER

0n5matik sistemlerde i+t etkili silindirlerin altrlmasnda ve ba( komple devrelerde kullanlrlar. @u va+lerin konum deitirmesi genellikle basnl hava ile yaplmaktadr. Xekil.)) de bir 2;& srgl y5n kontrol val+i kesit ve sembol resmi g5rlmektedir.

)7

ekil-11

ekil-12

:62 .ALHLERLE HT ETKL %LNDRLERDE G=N KONTROL?

Jndstriyel alanlarda i+t etkili silindirlerin y5n kontrol 2;& y5n kontrol val+leri ile yaplr. @u nedenle ok eitli y5n kontrol val+leri imal edilmitir. Jn ok kullanlan y5n kontrol val+leri srgl tip 2;& y5n kontrol val+leridir. 2;& y5n kontrol val+lerinin kumandas mekanik olarak basnl hava ile ve elektrik sinyalleri ile kumanda edilenleri en ok kullanlanlardr. Xekil.)? da bir 2;& y5n kontrol val+i ile i+t etkili silindirin y5n kontrol g5rlmektedir.

ekil-1!

2;& y5n kontrol val+inin butonuna basld (aman val+ten geen basnl hava silindire girer 7 = 9 ve pistonu ileri hareket ettirir. Silindirin dier tara+nda 7 @ 9 bulunan basnl hava 2;& y5n kontrol val+inin dier ksmndan geerek atmos+ere atlr. 7 Xekil.)? 9 :al+in konumu deitirildii (aman val+ten geen basnl hava silindirin dier tara+ndan 7 @ 9 girer ve pistonu geri iter. Silindirden kan 7 = 9 hava val+ten geerek atmos+ere atlr. 7 Xekil.)% 9

)C

ekil-19

<a")l 2ava ile k$)tr$l edile) :62 +0) k$)tr$l val&i ile +0) k$)tr$l1:
@tn elemanlarn basnl hava ile alt pn5matik devrelerde i+t etkili silindirlerin y5n kontrolnde basnl hava ile kumanda edilen 2;& y5n kontrol val+leri kullanlr. Xekil.)2 ve )!A da basnl hava ile kumanda edilen 2;& y5n kontrol val+i ile i+t etkili silindirin y5n kontrolnn iki deiik ekli g5rlmektedir.

ekil-1:

ekil- 1K )P

Xekil.)2 de ) nolu ?;& butonlu y5n kontrol val+inin butonuna bastm( (aman 2;& y5n kontrol val+inden geen basnl hava pistonu geriye 7 . 9 iter. & nolu ?;& y5n kontrol val+inin butonuna basld (aman 2;& y5n kontrol val+inden geen basnl hava pistonu ileri 7 8 9 iter. @5ylece i+t etkili silindirde ileri.geri 7 8 , . 9 hareketi salanr. Xekil.)! de ise 2;& basnl hava kumandal bir y5n kontrol val+i 2;& elle kumandal baka bir y5n kontrol val+i ile edilerek silindirden ileri geri 7 8 , . 9 hareketin elde edilii g5rlmektedir.

!6! G=N KONTROL .ALHLER

Y konumlu y5n kontrol val+leri genellikle srgl tipte yaplmaktadr. Jndstriyel alanlarda oka kullanlmaktadr. :al+ konumlar ) , < , & veya a , < , b gibi rakam ve har+lerle g5sterilir. :al+in o konumuna merke( konumu denir. Y konumlu y5n kontrol val+lerinde ok deiik merke( konumlar vardr. Xekil.)C de ?;? bir val+in kesit ve sembol resimleri g5rlmektedir.

ekil-1L

ekil-1M

"e#;$l re"#i

? KON3ML3 .ALHLERDE MERKE> D3R3MLAR4

Y konumlu val+lerdeki merke( durumlar genellikle F , R , , , I gibi ekillerdedir. :al+ merke( konumdayken genellikle alclarda hareket yoktur. Xekil.)P da konumlu val+lerin merke( konumlarnn sembol resimleri g5rlmektedir.

&<

ekil. )P

96! .E :6! G=N KONTROL .ALHLER

Y konumlu val+ler daha ok hidrolik sistemlerde kullanld gibi pn5matik sistemlerde de kullanlmaktadrlar. *enellikle normalde kapal durumdadrlar. @u anlam orta 7 merke( 9 konumda akkan veya basnl hava geii ve dolaysyla alclarda hareket yoktur. Y konumlu val+ler genellikle kapal hidrolik devrelerde ok kullanlmaktadr. @u val+lerin bir +aydas da piston kurs sonuna varmadan istenilen bir yerde durdurulabilir veya y5n deitirilebilir. Xekil.&< de bir %;? y5n kontrol val+inin kesit sembol resmi g5rlmektedir.

ekil. &<

<A%4NL4 FA.AN4N ,EC D3R3M3NA ,=RE G=N KONTROL .ALHLER

NORMALDE A4K .ALHLER: Kompres5rden gelen basnl hava val+e girip k deliinden kp doruca sisteme gidiyorsa b5yle val+lere normalde ak val+ denir. @aka bir deyile hibir operasyon yaplmadan basnl havaya geit veren val+lere normalde ak val+ denir. Xekil.&) de normalde ak bir val+ kesiti ve sembol
&)

resmi

g5rlmektedir.

ekil.&) NORMALDE KAPAL4 .ALHLER: Kompres5rden gelen basnl hava val+e girdii halde k deliinden kmyorsa b5yle val+lere normalde kapal val+ denir. @aka bir deyile val+e giren basnl havann k deliinden kmas iin val+ butonuna basmak gerekiyorsa b5yle val+lere normalde kapal val+ denir. Xekil.&& de normalde kapal bir val+in kesit ve sembol resmi g5rlmektedir.

ekil- 22

G=N KONTROL .ALHLERNN K3MANDA METOTLAR4

0n5matik sistemlerde basnl havann y5nn kontrol eden ve istediimi( yere g5nderilmesini salayan elemanlar y5n kontrol val+lerdir. F5n kontrol val+leri imal edilirken konum deitirmelerini salayacak kumanda veya kontrol sistemleri ile yaplmlardr. :al+in ad s5ylenirken val+in kumanda metoduyla s5ylenir. @utonlu , pedall , elektromanyetik kumandal , basnl hava kumandal gibi. @u nedenle val+leri kumanda edili metotlarna g5re 5yle sralayabiliri(1
&&

)"a) @1A1 ile k(#a)da edile) +0) k$)tr$l val&leri1 @u val+ler insanlar tara+ndan kumanda edilir. Kumanda ekli el veya ayak ile olduundan val+lerde buna uygun olarak imal edilirler. Xekil.&? te

dorudan insanlar tara+ndan kumanda edilen val+lerin kumanda metotla Cekil-2!

Meka)ik $larak k(#a)da edile) +0) k$)tr$l val&leri: @u val+lere dorudan insan tara+ndan deil , ba( mekanik vastalar veya mekani(malar tara+ndan kumanda edilirler. Xekil.&? te val+lerdeki mekanik kumanda metotlar g5rlmektedir.

&?

.al&leri) ;a")l 2ava ile k(#a)da edil#e"i: F5n kontrol val+lerinin kumandas 7 konum detirmesi 9 sistemden alnan veya herhangi bir sinyal g5nderici val+ten gelen basnl hava ile yaplabilir. @ir pn5matik devrede basnl hava ile kontrol veya kumanda edilebilen y5n kontrol val+leri kullanarak devrenin otomatik olarak almas salanabilir. Xekil.&? te basnl hava ile kumanda metotlar g5rlmektedir.
................................................................................................................. .................................................................................................................

Cekil 1JD 0>- ,ekniinde 6ebinin Kodlara *5re Rineer 6eiimi K$#;i)e Edil#i Tek)ik $%$ Valfler &$ Yollu- $ "onumlu Valfler' (%$ Valfler &( Yollu- $ "onumlu Valfler' Kombine teknik, 5nceden yaplm olan tek bir kontrol tekniine +ayda salamak ve daha verimli sonu almak iin uygulanan bir tekniktir ve birden +a(la gruplanabilen val+ler iin uygulanr. Kombine teknii, debinin kontrolnde byk oranda doruluk ve gvenilirlik salar. @ir 5rnek verecek olursak, PAlu grubu ele alalm. @u grubun tek k olsun ve grup P adet bams( shutter olan P adet val+ten olusun.

Cekil 11D 0E- ,eknii ile debinin kontrol

Cekil 12D 0E-.0U- Kombinasyonu ile

&%

Cekil 1!D ,ekli &;& :al+, Sembol ve K Faps

@u PAlu gruptan C tanesi 0E- teknii ile, bir tanesi ise 0U- teknii ile kontrol edilsin. Xekil ))Ade bu gruba ait 0E- teknii ile kontroldeki gra+ik g5rlmektedir. *ra+ikteki her bir adm bir shutter ara birimini i+ade etmektedir. @urada debinin oransal deiimi salanmtr. Xekil )&Ade ise V)Z numara ile g5sterilen ksm PAlu gruptan bir tanesinin 0U- teknii ile 0E- tekniinin kombinasyonu sonucu kontrol edilmesinin daha lineer bir sonucu i+ade ettiini g5stermektedir. Sonu itibaryla bahsettiimi( kontrol y5ntemleri debinin kontrolnde hem h(l ve hem de gvenilir sonular vermektedir ki ayn (amanda bu kontrol y5ntemleri havann basncn kesinlikle etkilememektedir.

.ALH .ER%GONLAR4 .E GAP4LAR4

Tekli .al&ler$%$ Valfler &$ Yollu- $ "onumlu Valfler' Xekil )?Aden g5rld gibi bu val+lerin bir girii ve bir k olmak (ere toplam & adet yolu ve normalde kapal veya normalde ak olmak (ere & konumu bulunmaktadr. Xekil )%Aden g5rld gibi bu val+lerin bir girii, bir k ve bir de eg(o( k olmak (ere toplam ? adet yolu ve normalde kapal veya normalde ak olmak zere 2 konumu bulunmaktadr.
&2

ekil 14. Tekli 3/2 Valf, Sembol ve ap!

:62 .al&ler *: G$ll(- 2 K$)(#l( .al&ler)

Kki adet ?;& val+ten olumaktadr. @ir tanesi normalde ak dieri ise normalde kapaldr.7ekil)29

Cekil 1:D 2;& :al+ g5vde9

Cekil 1KD -ono blok :al+lerde ,ek ve ?Al Wkl :al+ler7ayn

&!

,r( la)a;ilir .al&ler

*ruplanabilir val+lerde &;&, ?;& ve 2;& versiyonlar bulunmaktadr. &;& ve ?;& versiyonlarnda bir grupta maksimum P adet val+ bulunmaktadr. *ruplanabilir val+lerde de shutter teknoloGisi kullanlmaktadr. *ruplanabilir val+lerde mono blokta bulunan val+ says P adet olarak sabittir. Jer, 5rnein ?Al ya da %Al ya da &Ali bir val+ grubu yaplmak istenirse sadece grubun k says deitirilerek istenilen val+ says kadar gruplama yaplabilir. -ono bloktaki P adet val+in her biri )<< lit;dak lk debiden oluan ori+ise sahiptir. [rnein &Ali grup yaplmak istenirse & adet ktan oluan kapak taklarak her biri %2< lit;dak debiye sahip & adet val+ elde edilir. ?Al grupta ise ? adet ktan oluan kapak kullanlr ve her biri ?<< lit;dak lk debiye sahip ? adet val+ elde edilir. 7Xekil )!9 -ono blok val+ler de bir mani+old (erine oturtularak kendi iinde gruplanabilir. @unun en byk avantaG ok a( yer kaplamasdr 7Xekil )79.
Cekil 1LD *ruplanabilir :al+lerin Kendi Kinde *ruplanmas

&7

.ALHLERN 3GAR4LMA%4

?;& yay geri getirilmeliselenoid val+i selenoid, prensip olarak bir bobinin enerGilenmesi sonucu oluan manyetik eki kuvveti ile bir pime hareket verir. 0im ise val+in yolunu aar veya kapatr.

&C

SLNDRLER
A) Tek Etkili Silindirle a) tek etkili !ilindir b) tek etkili yay "eri "etirmeli !ilindirler B) ift Etkili Silindirler a) ift etkili !ilindirler b) ift etkili yay "eri "etirmeli !ilindirler

ELEKTRK DEVRE EMALAR N N N!MARALAND R LMAS 1) Start# Stop d$meleri% butonlar & S'#S2#S3#S( diye numarandrlr. ") )ole ve kontakt*rler +'#+2#+3 diye numarandrlrlar. #) ,ner-i .atlar !oldan !a$a do$ru numaralandrlrlar. 4) /l"lay0 !en!*rler 1'#12#13 2eklinde numaralandrlrlar. $) Valf bobinleri '# 2# 3 olarak numaralandrlrlar. %) Snr ana.tarlarda bir nevi ana.tar konumunda bulundu$undan bunlarda S'#S2#S3 2eklinde numaralandrlr.

SENS&RLER' AL( LA) * LAR)

1) +,tik al-.la/.0.lar

&P

baz !en!*rlerin pnomatik "*!terimleri3

?<

1ir 2k kayna$ yardmyla al0ya 2k "*nderilerek te!pit yaplr. 42$n .er.an"i bir malzeme ile ke!ilme!i durumunda kontaklar konum de$i2tirir.

") nd1ktif al-.la/.0.lar 2 /l"lay0 ieri!indeki manyetik alan iletken bir metal 0i!im yakla2trlarak ra.at!z edilir %uyarlr&. Ve "irdap akmlar olu2ur . olu2an akm !aye!inde elektronik devre ana.tarlama yapar.

#) Ka,a3itif al-.la/.0.lar

?)

1ir kondan!*rn kapa!ite!i metal veya metal olmayan bir 0i!me "*re de$i2ir. ,lektrik!el alana 0i!min "irme!i ile kapa!ite de$i2ir ve ana.tarlama "erekle2ir ana.tarlama kabiliyeti !en!*r ara!nda bulunan potan!iyometre !aye!inde me!afe 25mm nin zerine kmamaldr. DEVRE K!RMA 1) ke3ik 4al.56a de7re3i

?&