CONTROLING VARIABLES MENGAWAL PEMBOLEH UBAH

MAKNA PEMBOLEH UBAH Mengawal pemboleh ubah dalam sesuatu eksperimen ialah memerhati hubungan di antara dua pemboleh ubah iaitu pemboleh ubah manipulasi (diubah-ubah/WTC) dan pemboleh ubah bergerakbalas (WTO).Pada masa yang sama pemboleh ubah lain mungkin mempengaruhi keputusan ka ian dimalarkan (ditetapkan /W!"). JENIS PEMBOLEH UBAH #. Pemboleh ubah manipulasi (WTC ialah perkara / ob ek / keadaan yang diubah-ubah pada permulaan eksperimen. $iasanya ia boleh diukur atau di%irikan dari segi &i'ikalnya seperti berat( bentuk( suhu( masa( tinggi( berat dan sebagainya bagi sesuatu perkara / ob ek / keadaan. ). Pemboleh ubah be!"e!a# balas (WTO ialah perkara / ob ek / keadaan yang akan bergerak balas sendiri setelah diubah-ubah pemboleh ubah dimanipulasi tadi. *a uga merupakan hasil keputusan eksperimen yang diperoleh atau yang perlu di%atat. +. Pemboleh ubah mala! (WKS ialah perkara / ob ek / keadaan yang ditetapkan (tidak diubah-ubah) supaya tidak mempengaruhi keputusan eksperimen. $iasanya pemboleh ubah malar ini lebih dari satu. *a uga dikenali sebagai &aktor-&aktor lain yang boleh mempengaruhi keputusan eksperimen. ,. !etiga-tiga pemboleh ubah di atas saling lengkap-melengkapi antara satu sama lain dalam sesuatu eksperimen. -. !etiga-tiga pemboleh ubah ini mestilah dinyatakan se%ara lengkap ketika menulis awapannya.

UKU$AN (CI$I "uhu Tinggi Masa $erat *sipadu Tebal Warna Pan ang $ilangan !e%erahan /arak

UKURAN (CIRI)

BEN%A (BAHAN

BENDA (BAHAN)
Suhu air Tinggi tiang Masa ais melebur Berat garam Isipadu kotak Tebal kain Warna tin Panjang kayu Bilangan buah Kecerahan nyalaan mentol Jarak lampu suluh dari skrin

air tiang ais melebur garam kotak kain tin kayu buah nyalaan mentol lampu suluh dari skrin

0amun begitu terdapat uga pemboleh ubah &an" 'i(a# pe!lu (in&a'a#an u#u!an ()i!in&a seperti Bulan* Min""u* Tahun* Wa#'u (an seba"ain&a bergantung pada bentuk soalan yang diberikan.

#.

*n a &air test that has been %arried out( three ob e%ts with the same base area as shown in 1iagram # are pla%ed on a %ardboard. Di dalam satu penyiasatan yang telah dijalankan tiga objek yang sama keluasan tapak telah diletakkan di atas sekeping kadbod seperti di dalam !ajah "#

%ia"!am /- Rajah 1 The %ardboard is gradually tilted and the results are re%orded in the table below. Kadbod itu diangkat sedikit demi sedikit pada satu hujung dan keputusannya direkodkan di dalam jadual di ba$ah# Ob+e)' Time 'a#en ,o! ob+e)'s 'o 'opple in- s / 3 ! 2 +

Table /- Jadual 1 a S'a'e . %yatakan &

i) what is %hanged (manipulated 4ariable) in this study. apa yang diubah 'pembolehubah dimanipulasi( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) ii) what is obser4ed (responding 4ariable) in this study. apa yang diubah 'pembolehubah bergerakbalas( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) iii) what is kept the same (%onstant 4ariable) in this study. apa yang diubah 'pembolehubah dimalarkan( dalam penyiasatan ini# )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))

).

1iagram ) shows the set-up o& an e5periment by a group o& pupils to study the length o& a %andle

le&t a&ter burning &or a %ertain period o& time. !ajah * menunjukkan persediaan satu eksperimen yang dijalankan oleh sekumpulan murid untuk menyiasat panjang lilin yang tinggal selepas dinyalakan sehingga tempoh tertentu#

%ia"!am 0 - Rajah 4 The result o& the in4estigation is re%orded in Table ,. Keputusan penyiasatan itu dicatatkan dalam Jadual +# Time - hou! Masa/ jam The len"'h o, )an(le le,' -)m Panjang lilin yang tinggal /cm a) "tate 6 %yatakan & i) what is %hanged (manipulated 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah dimanipulasi( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) ii) what is obser4ed (responding 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah bergerakbalas( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) iii) what is kept the same (%onstant 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah dimalarkan( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) # ## ) 3 + +

+. Table 7 shows the results o& intera%tion between the organisms a&ter , days. Jadual - menunjukkan hasil interaksi antara organisma.organisma selepas + hari# Organisms /rganisma Plant 8 9nimal : 9nimal ; *nitial number o& organisms Bilangan a$al organisma 3 , 0umber o& organisms le&t Bilangan organisma yang tinggal + , +

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

The number o& animals le&t in a habitat depends on the amount o& &ood a4ailable. Bilangan hai$an yang tinggal di dalam suatu habitat bergantung kepada jumlah makanan yang ada#

a) "tate 6 %yatakan & i) what is %hanged (manipulated 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah dimanipulasi( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) ii) what is obser4ed (responding 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah bergerakbalas( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) iii) what is kept the same (%onstant 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah dimalarkan( dalam penyiasatan ini# )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))

1iagram < below shows the o%%urren%e o& the phases o& the Moon that %an be seen &rom a lo%ation on the =arth. !ajah 0 menunjukkan kejadiaan 1asa bulan yang dapat dilihat dari satu lokasi di Bumi#

%ia"!am 1 - Rajah6

a ) "tate 6 %yatakan & i) what is %hanged (manipulated 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah dimanipulasi( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) ii) what is obser4ed (responding 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah bergerakbalas( dalam penyiasatan ini# ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) iii) what is kept the same (%onstant 4ariable) in this study. ,pa yang diubah 'pembolehubah dimalarkan( dalam penyiasatan ini# )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))