B THNG MI

K HOCH TNG TH PHT TRIN THNG MI IN T VIT NAM GIAI ON 2006 - 2010

D THO 2

H Ni, thng 3 nm 2005

MC LC

Tng quan
Chng I

Nhng vn ch yu lin quan ti s pht trin thng mi in t ti Vit Nam

Chng II

Quan im, mc tiu v cc chnh sch pht trin

Chng III

Cc chng trnh, d n trng im

-2-

TNG QUAN K hoch tng th pht trin Thng mi in t Giai on 2006 2010 Cho ti nm 2005 thng mi in t (TMT) hnh thnh Vit Nam v bc u gp phn nng cao hiu qu kinh doanh ca mt s doanh nghip. Nh nc vch ra ch trng, ng li chung m ng cho TMT pht trin. Mt s hot ng nghin cu v trin khai c cc c quan nh nc cng nh cc doanh nghip tin hnh. Tuy nhin mi trng php l cho TMT cha hnh thnh, ngun nhn lc cn rt thiu v yu, h tng k thut cho TMT cha thun li. Mc tiu ca K hoch l ti 2010 TMT s gp phn nng cao ng k nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip nh ng dng mnh m TMT v nh s cng khai, minh bch v hiu qu ca nhiu dch v cng do cc c quan nh nc cung cp qua mng. t c mc tiu ny, nh nc s y mnh tuyn truyn, o to v TMT cho cc doanh nghip, kp thi xy dng mi trng php l thun li cho TMT v pht huy vai tr tin phong ca cc c quan nh nc trong vic ng dng TMT trong mua sm cng. Su chnh sch ln ca K hoch s l c s trin khai nhiu chng trnh, d n c th. Chnh sch th nht l trin khai mnh m v lin tc hot ng ph bin, tuyn truyn, o to v TMT. Chnh sch th hai l nhanh chng to lp mi trng thun li cho TMT vi vic ban hnh y v ng b cc vn bn quy phm php lut lin quan ti TMT. Chnh sch tip theo l cc c quan chnh ph mi cp cn phi i tin phong trong vic h tr v ng dng TMT. Chnh sch th t v th nm l pht trin h tng k thut cho TMT trn c s chuyn giao cng ngh t nc ngoi, t chc thc thi cc quy nh php lut lin quan ti TMT mt cch cng quyt, kp thi. Cui cng, chnh sch th su l tch cc tham gia cc hot ng hp tc quc t v TMT. Trn c s su chnh sch ny s trin khai nhiu chng trnh, d n c th. Mi chng trnh, d n s do mt c quan chu trch nhim ch tr song song vi s phi hp cht ch vi cc c quan khc. Kinh ph trin khai cc chng trnh, d n ch yu huy ng t ton x hi v ngun ngn sch hng nm cp cho tng c quan nh nc. Tuy nhin, nh nc cn thit lp Qu pht trin TMT t ngn sch nh nc ti tr cho nhng d n kh xc nh thuc thm quyn ca mt c quan c th, hoc nhng d n ch cn u t nh nhng s kch thch mnh m mi i tng ng dng TMT.

-3-

Chng I

NHNG VN CH YU LIN QUAN TI S PHT TRIN THNG MI IN T TI VIT NAM

I. TNH HNH PHT TRIN THNG MI IN T TRN TH GII 1. Tnh hnh pht trin chung Thng mi in t (TMT) ang pht trin mnh m trn phm vi ton th gii. Tuy nhin, s khc bit trong ng dng TMT gia cc nc pht trin v ang pht trin rt ln. Cc nc pht trin chim hn 90% tng gi tr giao dch TMT ton cu. Gn y mt s nn kinh t chu nh Hn quc hay i loan vn ln v tr cao trong bng xp hng ng dng TMT ton cu. V nhn thc, TMT tr thnh mt khi nim quen thuc i vi cc doanh nghip v hu ht ngi dn ti cc nc pht trin v ang dn dn tr nn quen thuc vi cc doanh nghip ca cc nc ang pht trin. Doanh nghip ngy cng nhn thc r cc c hi ca TMT v quan tm ti vic xy dng cc m hnh kinh doanh TMT, a TMT thnh mt phn khng th tch ri ca chin lc pht trin doanh nghip. V ngun nhn lc cho TMT, mc ph cp cng ngh thng tin (CNTT) ang tng nhanh, nhiu trng i hc c chng trnh o to chuyn ngnh v TMT. Cc doanh nghip, c bit l cc cng ty a quc gia, ch trng ti vic o to cn b v TMT. Hot ng qung co, bn hng v cung cp cc dch v h tr khch hng thng qua mng Internet tr thnh mt hot ng khng th tch ri khi thnh cng ca nhiu doanh nghip trn phm vi ton th gii. V xy dng chnh sch v mi trng php l cho TMT, c s chnh nhau kh r rt trong vic xy dng chnh sch v mi trng php l cho TMT gia cc nc pht trin v ang pht trin. Cc nc ang pht trin hin cn giai on xy dng chin lc CNTT quc gia, ch yu quan tm cc vn v h tng CNTT c bn, pht trin ngun nhn lc, bn a ha ng dng TMT, xy dng chun v bc u xy dng khung php l cho TMT. Trong khi cc nc pht trin hnh thnh chin lc pht trin TMT t thp k trc v c bn xy dng c mi trng thun li cho s pht trin ca TMT. V h tng CNTT v truyn thng, phn ln cc nc pht trin xy dng c h tng tin tin v CNTT v TT vi t l cao cc my tnh c ni mng LAN, WAN v Internet tc cao. Hn th na, cc nc pht trin, c bit l Hoa K, tip tc thng lnh cng ngh phn mm. Trong nhng nm gn y song song vi s m ca kh nhanh th trng vin thng, h tng CNTT v TT ca cc nc ang pht trin t c nhiu tin b, s ngi s dng Internet tng nhanh, tuy nhin v tng th th khong cch v h tng CNTT v TT gia hai nhm nc ny cn cch nhau rt xa. V bi cnh kinh t x hi, TMT pht trin thun li nht nhng nc m x hi mang tnh m, cc quan h kinh doanh da trn ch tn, nh nc cung cp nhng dch v cng cn thit lin quan ti thng mi v ng vai tr cht xc tc cho TMT, cng ng doanh nghip nng ng v c kinh nghim ng dng CNTT. Ngoi ra, quan h i tc chin lc trn c s hp tc thng xuyn v cht ch gia cc doanh nghip tr thnh tp qun kinh doanh trong x hi v vn ho tiu dng ca ngi dn v vn ho doanh nghip c hnh thnh vi nhng tin vng chc. T l ngi s dng Internet trn 10.000 ngi (*)
-4-

Khu vc Th gii Chu Phi Chu M Latin v Caribbean Bc M Chu u Chu - Hn Quc - Nht Bn - i Loan - Trung Quc - Vit Nam (**) * Ngun :

2002 972 100 669 5322 2079 558 5519 4493 3825 460 200

2001 812 85 499 4982 1799 416 5211 3842 2490 257 152

2000 647 59 342 4401 1391 307 4140 2994 2810 173 78

* Ngun: Bo co TMT v Pht trin 2003 ca UNCTAD

2. Tnh hnh pht trin TMT ti mt s nc Chu 2.1. Trung Quc Trung Quc l nc ng ngay sau Hoa K v s ngi s dng Internet. Tuy nhin, hn hai phn ba s ngi s dng Internet ti Trung Quc cha bao gi tin hnh giao dch mua bn trc tuyn. Vi tim nng pht trin thng mi to ln, tng trng TMT ca Trung Quc c ngha quyt nh cho c Khu vc Chu - Thi Bnh Dng v mt phn no nh hng khng nh ti TMT ton th gii. Tuy nhin, ti Trung quc h thng thanh ton trc tuyn cha pht trin, hu ht cc giao dch B2C c tin hnh di hnh thc giao dch trc tuyn nhng thanh ton vn theo phng thc truyn thng. H thng m bo an ton trn mng cn nhiu yu, c ti 80% ngi mua bn trc tuyn c vn lin quan ti an ton mng. Thm vo mng li giao thng vn ti cha hiu qu cng lm gim li ch t hot ng TMT ca cc doanh nghip. 2.2. Hn Quc Theo nh gi ca OECD, nm 2004 Hn Quc ng th nht trong s 30 nc thnh vin ca t chc ny v mc ng gp ca CNTT i vi ton nn kinh t cng nh i vi xut khu. Mc tng hng nm ca mua bn trc tuyn t khong 85% trong 2 nm 2001 v 2002. c on tng gi tr TMT nm 2002 t 29 t USD v s tng khong 10 ln vo nm 2006. Chnh ph Hn Quc rt tch cc h tr TMT pht trin. Nm 2000, Chnh ph ban hnh Chnh sch ton din i vi pht trin TMT, nm 2002 Chnh ph tip tc ban hnh Chin lc quc gia thc y kinh doanh in t. 3. Xu hng pht trin TMT ti 2010 Cc nc ang pht trin s l th trng tim nng cho TMT do t l kt ni Interrnet tng nhanh, kinh t tng trng kh n nh v nhn thc ngy cng r cc c hi do TMT mang li. Khu vc Chu - Thi Bnh Dng s vn ln dn u v mc ng dng TMT. Phng thc kinh doanh B2B tip tc chim u th so vi B2C trong cc giao dch TMT ton cu. Trong
-5-

phng thc B2C, loi hnh bn l tng hp (siu th TMT) d chim t l khng cao trong tng s ca hng bn l trc tuyn nhng li nm gi phn ln gi tr giao dch B2C trn th trng o. Vic kt hp ca hng bn l trc tuyn vi cc knh phn phi truyn thng vn l phng thc kinh doanh c nhiu doanh nghip la chn. II. TNH HNH PHT TRIN THNG MI IN T TI VIT NAM 1. Tnh hnh pht trin ti nm 2004 Nhiu doanh nghip bt u nhn thc c vai tr quan trng ca TMT i vi hot ng sn xut kinh doanh nhng cha bit cch trin khai ng dng TMT. T l doanh nghip la chn cng ngh v b tr nhn s phc v vic tham gia TMT cn thp, doanh nghip cng cha ch trng u t kinh ph cho o to. Mt t l rt thp cc doanh nghip c c cu t chc hp l phc v vic trin khai nhng d n TMT hin ti v tng lai ca n v mnh. Chi ph cho vic kt ni Internet c ci thin ng k nhng vn cn tng i cao, tc ng truyn chm l mt trong nhng tr ngi ln cho cc doanh nghip tham gia TMT. Nhiu doanh nghip cha u t tho ng cho ng dng TMT do nh nc cha tha nhn gi tr php l i vi cc giao dch thng mi s dng cc phng tin in t v cc quy nh lin quan v bo mt, thanh ton, ch k in t, v.v... 2. Hin trng nm 2004 v 2005 T nm 2004 nhn thc ca cc doanh nghip v TMT thay i nhanh. Nm 2002 ch c cha ti 800 doanh nghip c website, n nm 2004 con s ny ln n 3000 v ti u nm 2005 con s ny l (.). Tuy nhin, ng dng TMT ca doanh nghip cn mc s khai. Phn ln cc website ch dng mc cung cp thng tin khi qut v doanh nghip v sn phm, cha thc s l cng c tng tc gia khch hng v doanh nghip. Vic k kt hp ng in t v thanh ton trc tuyn trong cc giao dch thng mi cha thc hin c do thiu mt mi trng php l thch hp v cc h tng cng ngh tin hc v vin thng cn thit. Chnh ph cha c s ch o, hng dn hoc nh hng chnh thc no v cha c chnh sch khuyn khch, h tr cn thit cho doanh nghip. Ngun nhn lc phc v ng dng TMT cn thiu v cha trnh p ng nhu cu, mc d cc trung tm o to CNTT, cc khoa CNTT vn tip tc tng v s lng. Tp qun kinh doanh v tm l tiu dng ti VN cng cha hon ton thun li cho cc ng dng ca TMT. Ngi dn cn cha quen vi phng thc mua hng gin tip, doanh nghip cng cha xy dng c nhng quan h i tc tin cy a phng thc B2B vo p dng cho cc giao dch thng mi thng xuyn. 3. Mt s hot ng lin quan ti TMT ti 2005 3.1. ng li chung

Ngy 17/10/2000, B Chnh tr c Ch th 58/CT-TW v y mnh ng dng CNTT trong s nghip hin i ho, cng nghip ho t nc giai on n 2010. Ch th nu r: Tp trung pht trin cc dch v in t trong cc lnh vc ti chnh (thu, kho bc, kim ton) ngn hng, hi quan, hng khng, thng mi, thng mi in t Ngy 24/5/2001, Th tng Chnh ph c Quyt nh s 81/Q-TTg ph duyt nhim v ca Ch th 58/TC-TW, trong giao nhim v cho B Thng mi T chc trin khai cc bin php xc tin thng mi h tr cc doanh nghip tm kim th trng trong

-6-

v ngoi nc v xut khu sn phm CNTT; khuyn khch cc t chc, doanh nghip nc ngoi c cc hot ng hp tc, kinh doanh v h tr cc doanh nghip Vit Nam trong pht trin CNTT; trin khai k hoch pht trin TMT ca Vit Nam v chun b tch cc tham gia d n v TMT ca ASEAN v cc t chc kinh t khu vc, quc t. 3.2. T chc b my

Ngy 3/2/1998, Th tng Chnh ph c Cng vn s 363/VPCP-VPUB giao B Thng mi xy dng n thnh lp Hi ng quc gia v TMT, B Thng mi phi hp vi trn 10 B, Ngnh ch cht hon thnh v trnh Th tng Chnh ph n vo u thng 4/1999. Tuy nhin, Hi ng ny khng c thnh lp. Ngy 14/2/2001, B trng B Thng mi c Quyt nh s 0113/2001/Q-BTM thnh lp Ban Ch o ng dng v pht trin TMT. Ban Ch o xy dng n pht trin TMT giai on 2001-2005 v trnh Chnh ph vo thng 6/2001. n ny cng cha c ph duyt. Ngy 16/1/2004, Chnh ph ban hnh Ngh nh 29/N-CP v chc nng, nhim v ca B Thng mi. Ngh nh giao B Thng mi chc nng qun l nh nc v TMT v thnh lp V Thng mi in t tham mu cho B thc hin chc nng ny.

3.3

Hoch nh chnh sch v TMT

Ngy 9/3/1999, Th tng Chnh ph c Cng vn s 944/VPCP-TCQT giao B Thng mi lp Phng n tng bc tham gia v ng dng TMT Vit Nam. B Thng mi phi hp vi Tng cc Bu in trnh Th tng Chnh ph Phng n tng bc tham gia v ng dng TMT Vit Nam. Ngy 25/1/2002, Th tng Chnh ph c Cng vn s 68/VPCP-TH giao B Thng mi lm u mi xy dng Php lnh TMT. B Thng mi hon thnh D tho 6 Php lnh ny vo cui nm 2003. Thng 11/2003 Quc Hi quyt nh xy dng Lut Giao dch in t v thu ht d tho Php lnh TMT vo lut ny. Ngy 17/7/2002, Th tng Chnh ph c Quyt nh s 95/2002/Q-TTg giao B Thng mi ch tr d n T chc trin khai v pht trin TMT thi k n 2005. D n ny mi bt u trin khai giai on u.

3.4

Nghin cu khoa hc

Ngy 28/6/1999, Th tng Chnh ph c Cng vn s 3148/TC-HCSN giao B Thng mi xy dng D n quc gia v K thut TMT. B Thng mi lm u mi, phi hp vi trn 20 B, Ngnh trin khai nghin cu 14 tiu d n v xy dng mt bo co tng hp ca D n t thng 9/1999, hon tt cc th tc nghim thu D n vo u nm 2002. Nm 2001, B Thng mi t chc nghin cu ti khoa hc cp nh nc ( ti KC.01-05) v mt s vn k thut v cng ngh ch yu trong TMT v trin khai th nghim. Mt s b ngnh v nhiu t chc, doanh nghip tin hnh cc nghin cu v th nghim mc khc nhau v cc kha cnh lin quan ti TMT.

3.5

Hp tc quc t

Ngy 13/6/2000, y ban quc gia v Hp tc kinh t c Thng bo s 56/UB-TV giao B Thng mi lm u mi tng hp, xy dng Hip nh khung eASEAN. B Thng mi

-7-

phi hp vi cc B, Ngnh lin quan xy dng v trnh Th tng Chnh ph k Hip nh khung eASEAN vo thng 11/2000. Ngy 4/10/2002, Vn phng Chnh ph c Cng vn s 5549/VPCP-TCQT thng bo kin ca Ph Th tng V Khoan v vic ng giao B Thng mi lm u mi Vit Nam tham gia AFACT (T chc to thun li cho Thng mi v kinh doanh in t khu vc Chu - Thi Bnh Dng). B Thng mi, B Bu chnh Vin thng, B Khoa hc v Cng ngh v mt s c quan nh nc khc ch ng tham gia hp tc quc t v cc ch lin quan ti TMT trong c khun kh hp tc a phng vi APEC, ASEM, UNCITRAL, v.v... cng nh song phng vi mt s nc nh Hn quc, Nht bn.

4. Xu hng pht trin trong giai on 2006 2010 Vit Nam t ra mc tiu pht trin kinh t cao trong giai on 2006 2010 v coi pht trin thng mi mnh m, c bit l xut khu, l mt yu t quan trng t c mc tiu pht trin kinh t. Hi nhp kinh t quc t tr nn su sc v ton din vi vic gia nhp WTO v cui nm 2005 hoc trong nm 2006 cng s gp phn to ra mi trng thun li cho s pht trin ca TMT. Quc Hi v Chnh ph cng quyt tm xy dng mi trng php l thun li cho TMT. Giai on 2001 2005 TMT bt u hnh thnh Vit Nam, giai on 5 nm tip theo s chng kin s pht trin mnh m ca TMT. C th d on cc doanh nghip c quan h i tc mnh vi nc ngoi s l lc lng i tin phong ng dng TMT Vit Nam, ng thi cc doanh nghip va v nh vn cn s h tr ca Nh nc c th tip thu nhng ng dng tin tin ca TMT mt cch hiu qu. Loi hnh giao dch thng mi B2B s dn dn chim u th. III. NHNG THCH THC CH YU NH HNG TI S PHT TRIN THNG MI IN T TI VIT NAM GIAI ON 2006 - 2010 Mc d c hi cho s pht trin TMT ti Vit Nam trong nm nm ti l to ln nhng cc thch thc cng rt nng n. Ti thi im xut pht ca giai on ny Vit Nam phi ng u vi mt s th thch ch yu sau. 1. Ngun nhn lc cho TMT cn thiu

Phn ln doanh nghip mi nghe ni ti TMT nhng cha bit ti li ch, cc iu kin tham gia TMT Tuyt i a s dn chng cha bit ti khi nim TMT Cc c quan nh nc mi ngnh, mi cp cha bit ti khi nim TMT Mi c rt t lnh o doanh nghip v cn b qun l c kin thc ban u v TMT Mt s trng i hc bt u quan tm ti o to v TMT nhng i ng ging vin hu nh cha hnh thnh S cng chc nh nc bit ti TMT rt t, c o to manh mn t nm 2000 nh s h tr ca mt s d n song phng v a phng. Cha hnh thnh ngun nhn lc p ng vic ng dng, chuyn giao v pht trin cng ngh v TMT, k nng kinh doanh TMT, gii quyt tranh chp trong TMT Chng trnh o to ngun nhn lc CNTT theo Quyt nh 95

2. Mi trng php l v chnh sch cha hnh thnh 2.1 Khung php l:

-8-

Gi tr php l ca thng ip d liu: ang xy dng Lut giao dch in t, Lut Thng mi (sa i) , B Lut dn s (sa i). Ngh nh Ch k s v chng thc in t Cn nhiu vn bn php quy khc, nhng ti 2005 vn cha c k hoch c th xy dng v ban hnh.

2.2 Chin lc, chnh sch Mt s t tng ch o ln v TMT vn qu m h: Chin lc pht trin kinh t x hi 2001 - 2010 ca i hi ng IX, Ch th 58 ca B Chnh tr Cha c chin lc pht trin TMT di hn Cha c chnh sch, gii php c th no c ban hnh 2.3 Vn thc thi cc qui nh php lut Cc vn bn hng dn thi hnh Lut Giao dch in t v mt s lut khc: c th mt vi nm mi ban hnh Thc thi lut km 3. H tng ICT cn yu

H tng mng vin thng, c bit l Internet My tnh cc loi Cc phn mm ng dng An ninh, an ton mng

4. Cc thch thc khc 4.1 B my qun l cn non yu Mi chnh thc giao B Thng mi thng nht qun l nh nc v TMT vo u nm 2004, ngun lc cn hn ch. Cha c cc t chc h tr TMT thuc nh nc hoc phi li nhun. Cha c c quan thng k v TMT 4.2. Bi cnh kinh t - x hi cha thun li Chnh ph in t cn non yu, cha cung cp cc dch v cng thit yu cho TMT: hi quan in t, thu in t, cp php xut nhp khu in t, ng k u t in t, v.v... Tm l, tp qun mua bn: mua bn trc tip, Vn ha doanh nhn, ch tn ca doanh nghip, khai man gi tr mua bn, mua bn ha n, v.v...

-9-

Chng II

QUAN IM, MC TIU V CC CHNH SCH PHT TRIN

I. QUAN IM 1. Pht trin TMT s gp phn quan trng thc y thng mi v nng cao sc cnh tranh ca doanh nghip trong bi cnh Vit Nam hi nhp ngy cng su vo nn kinh t th gii. Thng mi in t to ra c hi mi gip cc doanh nghip m rng th trng, gim chi ph giao dch, tit kim thi gian, nng cao cht lng dch v sau bn hng, v.v... qua nng cao sc cnh tranh ca mnh. Trong giai on 2006 2010, Vit Nam s hi nhp su sc v ton din vo nn kinh t thng mi quc t. Vit Nam c th gia nhp WTO vo cui nm 2005 hoc trong nm 2006, hon thnh vic ct gim thu quan theo AFTA trong ASEAN, thc hin y cc cam kt vi Hoa K theo Hip nh Thng mi song phng, tham gia k kt v trin khai Hip nh thng mi t do ASEAN Trung quc (ACFTA) cng nh nhiu cam kt quc t khc lin quan ti thng mi. ng thi vi vic tip tc m ca th trng trong nc theo l trnh ca cc cam kt quc t, hng ho v doanh nghip Vit Nam cng c c hi rt ln thm nhp th trng ton cu. Pht trin mnh m thng mi in t s gip cc doanh nghip nm bt c cc c hi mi. 2. Doanh nghip l lc lng nng ct ng dng v pht trin TMT. Doanh nghip l ngi bn, ngi mua, ngi pht trin pht trin cng ngh ln nht. Chnh mi doanh nghip s t quyt nh c tham gia thng mi in t hay khng, tham gia nh th no, vo thi im no, s u t nhn lc v ngun lc ra sao, v.v... Ni cch khc, doanh nghip l lc lng nng ct i vi vic ng dng v pht trin thng mi in t. 3. Nh nc c vai tr to ra mi trng thun li, cung cp nhiu dch v cng h tr cho TMT v tch cc ng dng TMT Mc d doanh nghip l lc lng nng ct, ng vai tr quyt nh trong ng dng v pht trin thng mi in t nhng Nh nc ng vai tr quan trng. Nh nc c nhim v to ra mi trng thun li cho ng dng v pht trin thng mi in t, xy dng khung kh php l, thit lp s cnh tranh lnh mnh, h tr to ra c ch gii quyt tranh chp, b mt ring t, bo v ngi tiu dng, v.v... ng thi, Nh nc cng l khch hng rt ln ca cc doanh nghip, chim t trng ng k trong cc giao dch thng mi. Nh nc c nhim v cung cp cc dch v cng h tr cho thng mi in t nh hi quan in t, thu in t, ng k u t in t, cp php nhp khu in t, v.v... Nu nh nc khng hon thnh tt nhim v cung cp cc dch v cng ny th thng mi in t cng rt kh pht trin mt cch ton din v mnh mnh m. 4. Nh nc v doanh nghip cn ch ng, tch cc trong hp tc quc t to ra mi trng thun li, thu ht cng ngh tin tin cho s pht trin TMT Thng mi in t mang tnh ton cu. Ngay t nm 1998, Hi ngh b trng ln th hai ca T chc Thng mi Th gii (WTO) nhn mnh thng mi in t trn phm vi ton cu ang tng trng nhanh chng v to ra nhiu c hi mi cho thng mi. Cc thnh vin cng cam kt tip tc duy tr thc t khng nh thu hi quan i vi cc giao dch in t qua bin gii. Nm 2001 WTO tip tc khng nh thng mi in t to ra nhiu c hi mi nhng ng thi cng t ra nhng thch thc mi cho thng mi ca mi thnh vin, d l thnh vin pht trin hay ang

- 10 -

pht trin, ng thi WTO tha nhn tm quan trng ca vic to ra v duy tr mt mi trng thun li cho s pht trin ca thng mi in t trong tng lai. ng thi, cc nc thnh vin mt ln na cam kt tip tc duy tr thc t khng nh thu hi quan i vi cc giao dch in t qua bin gii. Cc t chc kinh t thng mi quc t v khu vc khc nh APEC, ASEM, ASEAN u coi thng mi in t c ngha quan trng trong pht trin kinh t thng mi v c gng to ra mi trng quc t thun li cho thng mi in t. Cc t chc chuyn mn, c bit l cc t chc thuc h thng Lin Hp quc nh UNCTAD, UNCITRAL, AFACT, v.v... c nhiu hot ng to ra mi trng thun li trn phm vi ton cu cho cc hot ng thng mi in t. Ngoi vic tham gia cc hot ng quc t a phng v nhiu bn, chng ta cng cn y mnh cc hot ng hp tc song phng vi cc nc v khu vc c khoa hc cng ngh tin tin v c quan h kinh t thng mi cht ch nh Hoa K, EU, Nht bn, Hn quc, v.v... 5. Pht trin TMT gn cht vi ng dng v pht trin CNTT S pht trin ca thng mi in t gn cht vi s pht trin ca CNTT v chnh ph in t. Trong nhng nm qua CNTT nc ta pht trin kh nhanh. Chin lc pht trin CNTT v truyn thng t TMT nh mt trong nhng tr ct chnh ca pht trin CNTT trong nhng nm ti. K hoch tng th pht trin TMT cn ph hp vi Chin lc pht trin CNTT v truyn thng cng nh K hoch tng th pht trin Chnh ph in t Vit Nam ti 2010. II. MC TIU 1. Phn ln (khong 70%) cc doanh nghip ln tin hnh giao dch doanh nghip ti doanh nghip (B2B) v ng dng TMT mc cao. Thc tin pht trin TMT trn th gii cho thy loi hnh B2B ra i trc khi xut hin loi hnh B2C. Khi cc doanh nghip ln tin hnh mua bn thng xuyn da trn cc mng gi tr gia tng (VAN Value Added Network) vi gi tr giao dch ln. Nh p dng TMT nn cc doanh nghip ny nng cao hiu qu kinh doanh v nng lc cnh tranh ca ca mnh. Internet ra i to ra mt cuc cch mng v TMT. Tuy nhin loi hnh giao dch B2B vn tip tc chim u th v c tc ng ch yu ti nng cao nng lc cnh tranh ca tng doanh nghip cng nh ca ton b nn kinh t. Thng k v TMT cho thy ti nhng nc c h tng CNTT tin tin, t l h gia nh c my vi tnh cao, kt ni Internet qua broadband, loi hnh giao dch B2B vn cao gp nhiu ln so vi B2C. Phn u ti nm 2010 phn ln (khong 70%) cc doanh nghip ln nm vng k nng kinh doanh trn mng v tin hnh cc giao dch B2B. 2. Hu ht (khong 90%) cc doanh nghip va v nh (DNV&N) bit ti li ch ca TMT v c ng dng nht nh Ti Vit Nam cng nh hu ht cc nc khc trn th gii, DNV&N rt nng ng v c v tr quan trng trong nn kinh t. Tuy nhin, cc doanh nghip ny b hn ch v ngun lc nn ng dng TMT l c hi h y mnh xc tin thng mi, m rng th trng, tit kim chi ph giao dch v chm sc khch hng, v.v... Thc t Vit Nam ti 2005 cho thy chnh cc doanh nghip va v nh l lc lng tin phong trong vic ng dng TMT.

- 11 -

Phn u ti nm 2010 hu ht (khong 90%) cc DNV&N bit ti li ch ca TMT v c nhng ng dng nht nh vo tng khu hay ca ton b cc khu ca giao dch thng mi. 3. Mt b phn ng k (khong 15%) h gia nh v c nhn c thi quen mua sm trn mng (B2C) Vit Nam l mt nc ang pht trin c thu nhp thp. Tuy nhin, Vit Nam ra mc tiu GDP nm 2010 s tng gp i so vi nm 2001. Nhng thnh tu pht trin kinh t trong giai on nm nm 2001 2005 cho thy vic t c mc tiu ny c th l hin thc. Thu nhp bnh qun u ngi, nht l cc vng th, tng nhanh trong khi chi ph cho my tnh c nhn v Internet gim mnh s to ra cng ng ngy cng tng cc h gia nh v c nhn s dng Internet cho cc mc ch khc nhau, c bit l cho vic mua sm trn mng. ng thi, t l thanh nin c o to tt, tip thu nhanh ci mi v hp th nh hng ca vn ho thng mi cc nc tin tin, v.v... ngy cng tng nhanh s l yu t quan trng thc y cc h gia nh v cc c nhn, c bit vng th, mua sm hng ho qua mng Internet. Cc doanh nghip cung cp cc dch v thit yu nh nc my, in, in thoi, ngn hng, v.v... ang pht trin mnh cc hnh thc thanh ton t ng. Nhiu siu th bn l v cc nh cung cp dch v khc v s tip tc ng dng mnh m hnh thc bn hng ho v dch v qua mng. Cc doanh nghip ny s to ra ng lc v thi quen cho cc h gia nh v c nhn ng dng TMT trong mua sm hng ho v dch v ca h. Chnh v vy, song song vi vic u tin h tr loi hnh B2B, c gng ti nm 2010 mt b phn ng k (khong 15%) h gia nh v c nhn c thi quen mua hng ho v dch v trn mng. 4. Tt c cc cho thu mua sm chnh ph c cng b trn cc trang tin in t ca cc c quan Chnh ph v 30% mua sm chnh ph c tin hnh trn mng (B2G). Vit Nam t ra mc tiu v trin khai cc bin php mnh m thc hin ci cch hnh chnh nhm nng cao hiu qu, n gin th tc, minh bch ho, hin i ho nn hnh chnh ca t nc. Song song vi Chng trnh ci cch hnh chnh, Vit Nam cng xy dng K hoch tng th pht trin Chnh ph in t ti nm 2010. y chnh l cc tin quan trng cc c quan chnh ph cung cp cc dch v cng gn cht vi TMT nh thu in t, hi quan in t, cp giy php nhp khu in t, chng nhn xut x hng ho qua mng, v.v... ng thi qu trnh ci cch hnh chnh v xy dng chnh ph in t cng to iu kin v bt buc cc c quan chnh ph phi minh bch ho cc hot ng mua sm chnh ph s dng ngn sch nh nc. Dn dn, cc c quan chnh ph t cp trung ng ti a phng phi tun th cht ch cc quy nh v u thu, cnh tranh trong mua sm cng, cng khai vic mua sm trn mng. Mc tiu t ra l ti nm 2010 hu ht cc cho thu mua sm chnh ph s c cng b cng khai trn mng v 30% mua sm chnh ph ng dng TMT hnh thc B2G. III. CC CHNH SCH PHT TRIN Bn mc tiu nu trn i vi TMT c th t c nu thc hin tt su chnh sch ln. Th nht, trin khai mnh m v lin tc hot ng ph bin, tuyn truyn, o to v TMT. Th hai, nhanh chng to lp mi trng thun li cho TMT vi vic ban hnh y v ng b cc vn bn quy phm php lut lin quan ti TMT. Th ba, cc c quan chnh ph mi cp cn phi i tin phong trong vic h tr v ng dng TMT. Th t, pht trin h tng k thut cho TMT trn c s chuyn giao cng ngh t nc ngoi. Th nm, t chc thc thi cc quy nh php lut

- 12 -

lin quan ti TMT mt cch cng quyt, kp thi. Th su, tch cc tham gia cc hot ng hp tc quc t v TMT. 1. Ph bin, tuyn truyn, o to v li ch v k nng ng dng TMT phi i trc mt bc v phi tin hnh lin tc. Nh nc phi coi y l mt cng vic ln gp phn pht trin TMT trong ngn hn, trung hn v di hn TMT gn cht vi cng ngh tin hc v truyn thng hin i. Tuy nhin ch th ca mi hot ng thng mi vn l con ngi, khng phi l cng ngh m chnh con ngi l nhn t quyt nh ti thnh cng ca vic ng dng TMT. Kinh nghim mt s nn kinh t chu cho thy mc d khng pht minh ra cng ngh ngun, mang tnh cch mng, nhng nh c chnh sch pht trin ngun nhn lc cho TMT tt nn vn xp th hng cao trong ng dng CNTT v TMT nh Hn quc, i loan, Singapore. Trong khi thc tin Vit Nam ti nm 2005 cho thy mt s doanh nghip ng dng CNTT rt tt nhng hu nh cha bit ti li ch ca TMT nn hu nh cha c k hoch trin khai tn dng cc c hi do TMT mang li. Hot ng ph bin, tuyn truyn, o to kh thu li nhun, chm thu hi vn nn cc doanh nghip t quan tm kinh doanh. y chnh l mt loi hnh dch v cng thuc chc nng ca nh nc 1.1. y mnh hot ng ph bin, tuyn truyn v TMT, c bit cho cc DNV&N ng dng TMT c lin quan su sc ti nhiu mt kinh t x hi nn i hi s hng ng v tham gia ca tt c tng lp nhn dn, mi lnh vc kinh t, mi loi hnh doanh nghip cng nh cc t chc kinh t - x hi. Do , vic ph bin, tuyn truyn su rng v cc vn lin quan ti TMT c ngha quyt nh ti vic ng dng TMT. Trong giai on 2006 - 2010 cn tp trung ph bin, tuyn truyn v li ch v k nng TMT nh sau: i. Ph bin, tuyn truyn cho cc nh qun l doanh nghip, c bit l cc DNV&N i.1 Theo loi hnh doanh nghip

Cc Tng cng ty ln ca nh nc: loi hnh doanh nghip ny c quy m ln nhng cha quan tm y ti cng tc o to cn b v TMT. Cn h tr cho cc nh lnh o cc Tng cng ty ln ca nh nc bit ti li ch ca TMT, t h s xy dng k hoch trin khai TMT ti chnh n v ca mnh. Cc doanh nghip t nhn, cc cng ty c phn: loi hnh doanh nghip ny ni chung c quy m va v nh, kh nng ng trong kinh kinh doanh v d tip thu cng ngh mi. Nu gii ch cc loi hnh doanh nghip ny hiu r li ch ca TMT h s nhanh chng v mnh dn t chc trin khai trong doanh nghip ca h. Cc doanh nghip c vn u t nc ngoi: thng c cng ngh tin tin, k nng qun l cao v nhanh nhy trong ng dng CNTT v TMT. Hot ng tuyn truyn i vi i tng ny ch yu cung cp thng tin cp nht v mi trng php l, v thc thi quyn s hu tr tu, c ch gii quyt tranh chp, v.v... lin quan ti TMT ca Vit Nam.

i.2 Theo loi hnh kinh doanh Thc t cho thy c mt s lnh vc kinh doanh c nhng yu t thun li cho ng dng TMT. Trong lnh vc dch v l cc hot ng kinh doanh trong du lch, ti chnh, vn ti, gii tr,

- 13 -

phn phi. Trong lnh vc hng ho l cc hot ng kinh doanh cc mt hng nh thit b CNTT v truyn thng, nng sn, ho cht, c kh, dt may, th cng m ngh. Trong hot ng ph bin, tuyn truyn cn ch trng vo cc nh lnh o doanh nghip trong cc lnh vc kinh doanh ny. ii. Ph bin, tuyn truyn cho cc cn b lnh o kinh t cc cp Cc nh hoch nh chnh sch v ra quyt nh ng vai tr quan trng trong vic xy dng chnh sch v thc thi php lut lin quan ti TMT nhng t c c hi tm hiu v lnh vc ny. Cn ph bin, tuyn truyn v cc li ch cng nh cc ri ro khi ng dng TMT cho cc cn b lnh o kinh t ti cc b ngnh Trung ng cng nh cc nh lnh o kinh t cc tnh, c bit l cn b ca cc s thng mi, ti chnh, u t, t php. iii. Ph bin, tuyn truyn cho gii tr cc th Trong giai on 2006 2010 h tng CNTT v TT trong khu vc dn c s tng i pht trin cc th ln. ng thi cc dch v h tr cho TMT nh phn phi, thanh ton cng pht trin kh nhanh cc th. Trong s ngi tiu dng th gii tr rt nng ng, thch tm hiu ci mi v ngy cng ch ng v kinh t. V vy, pht trin TMT cho loi hnh B2C trc ht tp trung vo gii tr th. Ch trng s dng cc phng tin ph bin, tuyn truyn c sc truyn ti cao nh truyn hnh, bo vit, bo in t. Phng php ph bin, tuyn truyn cn hp dn v kch thch ngi tham gia ng dng vo thc tin. 1.2. Ph bin, tuyn truyn li ch ca TMT ti ngi tiu dng, ng thi khuyn khch cc doanh nghip ng dng TMT trc tip bn hng ti ngi tiu dng (B2C) Khng ch do kh khn v cc vn cng ngh, c bit l mc truy cp Internet cn thp, m tp qun v tm l mua sm ca ngi tiu dng Vit Nam cng l mt yu t cn tr cho vic mua sm qua mng. Nc ta cha phi l mt nc cng nghip ho, phn ln ngi tiu dng cha c tc phong cng nghip, cha tun theo nhng quy nh cht ch v thi gian, tun th php lut, bit i hi li ch hp php ca ngi tiu dng, v.v... Song song vi h tr v khuyn khch cc doanh nghip ng dng TMT bn hng trc tip ti ngi tiu dng, chng ta cn ph bin, tuyn truyn v li ch ca TMT cho ng o ngi tiu dng, trc ht l ngi tiu dng ti cc th v u tin ph bin v li ch mua trn mng cc dch v v cc sn phm c s ho. 1.3. Pht trin ngun nhn lc cho TMT mt cch ng b v cn i Vic y mnh hot ng ph bin, tuyn truyn v TMT c tc ng to ln x hi quan tm ti cc li ch ca TMT. Tuy nhin hot ng ny mang tnh b rng v phong tro, cn phi c cc hot ng nhm pht trin ngun nhn lc cho TMT mt cch ng b v cn i mang tnh b su, din ra lin tc. Da trn ngun nhn lc c tri thc v nhiu kha cnh lin quan ti kinh t, thng mi, CNTT v TT, php l, s hu tr tu, bo v ngi tiu dng, an ninh, v.v... mi c th a TMT tht s i vo cuc sng. Pht trin ngun nhn lc l vic lm ca ton x hi, nh nc ch h tr mnh trong giai on u, sau chnh cc doanh nghip l lc lng ch yu trong vic pht trin ngun nhn lc, c bit l t chu chi ph cho vic ny. i. o to ti cc trng i hc, cao ng v cc trng dy ngh

- 14 -

Ti nm 2005 mt s trng i hc chuyn ngnh kinh t thng mi ging dy v TMT. iu ny phn nh s nng ng, nm bt thc tin v gn hot ng o to vi hot ng sn xut kinh doanh trong cng tc o to i hc ca chng ta. Trong giai on 2006 ti 2010 cn m rng hot ng o to chnh quy v TMT ti nhiu trng i hc khp c nc khng nhng trong chuyn ngnh kinh t thng mi m c cc chuyn ngnh khc nh CNTT, php l, an ninh. Ngoi o to v TMT cp i hc, cn quan tm o to cp cao ng v hc ngh. Cc trng dy ngh thuc cc chuyn ngnh thng mi, du lch, qun tr kinh doanh, v.v... s o to ra i ng ng o ngi lao ng bit cch tham gia vo cc hot ng kinh t trong thi i ca Internet. ii. o to cho cn b qun l nh nc TMT ch c th pht trin mnh v gp phn quan trng vo tng trng kinh t, nng cao nng lc cnh tranh quc gia khi nh nc to ra c mi trng thun li. C nhiu b ngnh Trung ng v tt c cc a phng lin quan ti hoch nh chnh sch v thc thi php lut lin quan ti TMT. Vic o to cn b ti cc c quan nh nc lin quan l rt cp bch v phi i trc mt bc. Tuy nhin, vic o to phi bm st chc nng, nhim v ca tng c quan gn cht hot ng o to vi thc tin. C th t chc o to theo cc chuyn . Chuyn lin quan ti kha cnh kinh t ca TMT cho cc b ngnh Thng mi, Ti chnh, Cng nghip, Nng nghip v Pht trin nng thn, Thu sn, Ngn hng Trung ng. Chuyn lin quan ti an ninh, an ton, s hu tr tu trong TMT cho cc b ngnh Cng an, T php,Vn ho Thng tin, Khoa hc v Cng ngh, Bu chnh v Vin thng. Chuyn v cc tranh chp trong TMT cho B T php, Vin Kim st Nhn dn ti cao, To n Nhn dn ti cao. Cc chuyn v bo v ngi tiu dng, thng k, cnh tranh lnh mnh v.v... lin quan ti TMT cng cn c t chc cho cc c quan tng ng. Song song vi o to cho cc cn b qun l nh nc cp trung ng cng phi o to cho cc cn b cp a phng, u tin cho cp tnh, theo cc chuyn trn. iii. Vn ng v h tr mt s doanh nghip tham gia hot ng o to v TMT: Ngun nhn lc ca nh nc c th trc tip tham gia hot ng o to TMT c s lng cha nhiu. Trong khi mt s doanh nghip CNTT v nhng l do khc nhau kh nhit tnh trong hot ng o to TMT. Chng ta cn khuyn khch cc cng ty CNTT, c bit l cc cng ty a quc gia v cc cng ty trong nc c hot ng kinh doanh gn cht vi s m rng ca TMT cung cp dch v o to v TMT. 1.4. Tp trung o to ngun nhn lc v h tr y mnh ng dng TMT gia cc doanh nghip ln Thc tin trn th gii cho thy giao dch gia cc doanh nghip ln chim t trng rt cao trong tng kim ngch xut nhp khu. Khi cc doanh nghip ln ng dng mnh m TMT s gp phn rt nhanh v mnh ti hiu qu chung ca mi doanh nghip cng nh ca ton b nn kinh t. Ti hu ht cc nc pht trin loi hnh B2B gia cc doanh nghip ln hnh thnh cch y vi thp k v tip tc pht trin nhanh. Trong khi Vit Nam cc doanh nghip ln hu nh cha ng dng TMT trong cc hot ng thng mi.

- 15 -

APEC t mc tiu thng mi phi giy t vo nm 2010 trong cc nn kinh t ang pht trin. Tham gia hi nhp kinh t trong APEC trong lnh vc thng mi phi giy t trc ht i hi chng ta phi tp trung h tr cho cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu ln. 2. y nhanh vic to lp mi trng php l TMT to ra nhiu c hi mi cho cc doanh nghip. V vy, ti nm 2005 mc d gi tr php l ca thng ip d liu trong cc giao dch thng mi cha c php lut tha nhn nhng nhiu doanh nghip trong nc tch cc, ch ng ng dng TMT. Tuy nhin, TMT ch c th pht trin mnh m khi cc giao dch thng mi thng qua phng tin in t c php lut m bo. TMT lin quan ti nhiu lnh vc nhng do ngun lc c hn nn chng ta cn xy dng k hoch son tho v ban hnh cc vn bn quy phm php lut vi trnh t hp l. Trc ht cn ban hnh cc vn bn php quy tha nhn gi tr php l ca thng ip d liu trong cc hot ng thng mi, tip l cc vn bn iu chnh cc vn m bo cho thng ip d liu c gi tr php l, cui cng l cc vn bn iu chnh cc hnh vi khc lin quan ti TMT. Khi son tho cc vn bn php quy cn phi t chc cho ng o cng dn, cng ng cc doanh nghip v cc nhm li ch tham gia gp vi cc hnh thc ph hp. ng thi cn tham kho kinh nghim ban hnh cc vn bn lut tng ng ca cc nc khc. 2.1. Cc vn bn php quy tha nhn gi tr php l ca thng ip d liu Ti cui nm 2006 cn ban hnh cc lut to nn tng cho TMT l Lut Giao dch in t, Lut Thng mi (sa i) v B Lut dn s (sa i) (quy nh chung v hp ng) 2.2. Cc vn bn php quy iu chnh cc vn m bo cho thng ip d liu c gi tr php l Ti cui nm 2007 cn ban hnh cc vn bn php quy iu chnh nhiu kha cnh lin quan ti TMT nh ch k s v chng thc in t (CA), hp ng in t, an ton v bo mt, gii quyt tranh chp, v.v... 2.3. Cc vn bn php quy khc Trong cc nm 2008 2010 cn ban hnh y cc vn bn quy phm php lut iu chnh mi kha cnh lin quan ti TMT nh bo v ngi tiu dng, bo v quyn s hu tr tu, ti phm trn mng, cc vn v thu ni a v thu hi quan, v.v... 3. Cc c quan chnh ph phi nhanh chng cung cp cc dch v h tr TMT v ch ng, tch cc tham gia TMT K hoch tng th pht trin Chnh ph in t ti nm 2010 s h tr cho Chng trnh ci cch hnh chnh nhm to ra s cng khai, minh bch, hiu qu ca cc c quan nh nc t Trung ng ti a phng. ng dng TMT trong cc c quan nh nc l mt bin php quan trng gp phn xy dng thnh cng chnh ph in t nc ta. Hn na mua sm chnh ph chim t l ng k trong thng mi nn nu cc c quan nh nc y mnh vic mua hng ho v dch v trn mng s kch thch cc doanh nghip phi ng dng TMT tng c hi bn sn phm hng ho v dch v ca mnh. Song song vi vic ng dng TMT trong mua sm chnh ph ti cc b ngnh v chnh quyn a phng (B2G), cc c quan nh nc cng phi y mnh vic cung cp cc dch v cng

- 16 -

h tr cho TMT (G2B) nh hi quan in t, khai bo v np thu in t, cp php nhp khu in t, ng k kinh doanh in t, chng nhn xut x hng ho xut khu in t, v.v... 3.1. ng dng TMT trong mua sm chnh ph Ci cch hnh chnh l hot ng c mc u tin cao t nay cho ti 2010 vi mc tiu hin i ho, minh bch ho v nng cao hiu qu nn hnh chnh quc gia. Xy dng chnh ph in t s gn lin vi ci cch hnh chnh. Mua sm chnh ph chim t trng rt ln trong tng giao dch thng mi. Nhiu nc ban hnh cc quy nh cht ch v ngha v ca cc c quan nh nc phi ng dng TMT trong mua sm cng nhm t hiu qu cao nht t tin thu ca nhn dn. Chng hn, Ch th ca Tng thng Hoa K v thng mi in t ngy 17/12/1999 nhn mnh ngi ng u cc c quan chnh ph phi thc y s dng thng mi in t vic mua sm ca lin bang c nhanh hn, r hn, tit kim cho ngi np thu. Trong giai on 2006 2010 cn sa i cc quy nh v u thu trong mua sm chnh ph theo hng bt buc cc ch u t phi cng b mi thu trn trang tin in t (trang web) chnh thc ca t chc mi thu v cc trang tin in t ca cc c quan khc, chng hn ca B KHT, Thng mi, Ti chnh i vi mua sm ca cc c quan trung ng v ca S KHT, Thng mi, Ti chnh i vi mua sm ca cc c quan thuc chnh quyn a phng. 3.2. y mnh cung cp cc dch v cng h tr cho TMT Nhiu dch v cng l nhng mt xch khng th tch ri trong chu trnh giao dch thng mi, nu cc dch v cng ny khng c tin hc ho v p ng cc i hi t ng ho giao dch trn mng th TMT cng rt kh pht trin. Trong giai on 2006 2010 cn y mnh cung cp cc dch v cng h tr cho TMT. Quy nh n nm 2010 cc c quan a c phn ln (70%) dch v cng ln mng. Nhng dch v cn u tin cung cp trn mng cng sm cng tt nh sau:

Thu in t: thu ni a, thu xut nhp khu (B Ti chnh) Hi quan in t (B Ti chnh) Cc th tc xut nhp khu in t (B Thng mi) Cc th tc lin quan ti u t, ng k kinh doanh in t (B KHT) Cc loi giy php chuyn ngnh lin quan n hot ng thng mi (hin do rt nhiu B cp: B Cng nghip, B Nng nghip v Pht trin Nng thn, B Xy dng, B Vn ha - Thng tin, B Khoa hc v Cng ngh, B Y t, B Lao ng, Thng binh v X hi, v.v...) Gii quyt tranh chp trn mng

Ngoi ra cn c quy nh c th v s phi hp gia cc b ngnh cung cp tt c cc dch v cng gn vi thng mi theo quy trnh "mt ca" i vi doanh nghip. y l vn kh thc hin vi c nhng nc nh Singapore, Hn Quc. Tuy nhin ta l nc i sau nn c th hc tp kinh nghim t cc nc khc. 4. Ch ng pht trin h tng k thut cho TMT trn c s chuyn giao cng ngh t nc ngoi Trong giai on 2001 2005 h tng CNTT v truyn thng nc ta thay i nhanh chng theo hng hin i ho v cc ph s dng ngy cng thp. y l yu t quan trng

- 17 -

TMT hnh thnh v bt u pht huy hiu qu kinh t. Tuy nhin c th nhn thy ngoi h tng Internet ra th hu ht cc h tng k thut khc cn thit cho TMT vn cn ang trong giai on th nghim. Trong giai on 2006 2010 chng ta cn ch ng pht trin h tng CNTT v truyn thng theo Chin lc pht trin CNTT v truyn thng ti 2010. Ngoi ra, cn pht trin h tng k thut cho TMT trn c s chuyn giao cng ngh t nc ngoi. y l con ng nhanh nht tip cn vi cng ngh tin tin ca th gii v TMT. 4.1. H tr cc ngn hng thng mi, cc t chc tn dng trin khai nhanh hot ng thanh ton in t v tng bc a vo ng dng mt cch an ton, hiu qu Thanh ton in t l mt khu quan trng trong hot ng thng mi in t. Trong giai on pht trin ban u ca TMT ti Vit Nam (2001 2005) hu nh cha tn ti dch v thanh ton in t. Tuy nhin, t nm 2006 nu cc ngn hng vn cha cung cp dch v thanh ton in t th s cn tr ln ti s pht trin ca TMT. i. H tr thng qua cc cc t chc tn dng quc t Nhng kt qu ca chng trnh hin i ho hot ng cc ngn hng thng mi quc doanh t ngun vn vay WB, ADB, v.v... trong giai on 2001 2005 v nhng nm tip theo v ang gip mt s ngn hng th nghim v bc u a vo ng dng cc dnh v thanh ton in t. ii. H tr thng qua to mi trng cnh tranh lnh mnh v c l trnh m ca thch hp Cnh tranh gia cc ngn hng v cc t chc tn dng trong nc cng vi cc cam kt hi nhp kinh t quc t trong lnh vc ngn hng, c bit l cc cam kt vi Hoa K theo Hip nh Thng mi song phng v cc cam kt vi WTO, s thc y mnh cc ngn hng hin i ho, cung cp cc dch v mi bao gm c thanh ton in t. iii. H tr thng qua cc chng trnh nghin cu khoa hc, chng trnh th nghim: Trong giai on 2001 2005 c mt s d n vi kinh ph t ngn sch nh nc h tr cho nghin cu th nghim thanh ton in t nh d n K thut TMT, ti NCKH cp nh nc KC 01-05 v mt s vn k thut v cng ngh trong TMT. Trong giai on 2006 2010 cn tip tc h tr nghin cu th nghim v trin khai cho cc ngn hng cng nh mt s doanh nghip i tin phong trong vic tham gia thanh ton in t. 4.2. Ban hnh cc chnh sch, bin php khuyn khch u t v chuyn giao cng ngh nhm thc y pht trin h tng k thut cho TMT, cc chnh sch lin quan ti ti chnh nhm h tr mnh cho vic tham gia TMT i. Ban hnh cc chnh sch, bin php khuyn khch u t v chuyn giao cng ngh TMT lin quan cht ch ti nhiu lnh vc ca CNTT v truyn thng, sn xut kinh doanh, dch v, xut nhp khu, v.v... u t vo nghin cu cng nh ng dng TMT c ri ro nht nh, v vy cn c cc chnh sch v bin php khuyn khch u t vo lnh vc ny.

u t vo kinh doanh da trn TMT u t vo cng ngh, phn mm phc v TMT u t vo ph bin, chuyn giao cng ngh h tr cho TMT

- 18 -

ii. Ban hnh cc chnh sch lin quan ti ti chnh mt cch thng thong nhm h tr mnh cho vic tham gia TMT Mc d tham gia TMT s mang li nhiu li ch cho cc doanh nghip, nhng kinh nghim t nhiu nc v c Vit Nam cho thy khng phi mi doanh nghip u sn sng tham gia TMT, trong giai on u nh nc cn ban hnh cc chnh sch thng thong kch thch cc doanh nghip tham gia TMT. Trong s cc chnh sch , cc chnh sch lin quan ti ti ti chnh c v tr rt quan trng. Khi TMT tr nn ph bin, s dn dn xa b cc khc bit gia vic tin hnh cc hot ng thng mi c hoc khng tham gia TMT.

Min gim cc loi thu: thu thu nhp doanh nghip, thu gi tr gia tng Cc u i v tn dng: li sut u t

4.3. Xy dng mng kinh doanh in t cho mt s ngnh cng nghip Giao dch B2B chim trn 90% giao dch thng mi in t. Nh nc cn h tr xy dng mng kinh doanh in t cho mt s ngnh cng nghip nhm to cho TMt pht trin, ng thi gp phn nng cao nng lc cnh tranh ca mt s ngnh cng nghip khi Vit Nam tr thnh thnh vin ca WTO. 5. T chc thc thi cc quy nh php lut lin quan ti thng mi in t mt cch cng quyt, kp thi 5.1. Xy dng c ch, b my mnh thc thi bo v quyn s hu tr tu, b mt ring t, bo v ngi tiu dng Cc vn v bo v quyn s hu tr tu, b mt ring t v bo v ngi tiu dng gn rt cht vi thng mi truyn thng, trong TMT cc vn ny cng gn cht hn. Do tnh tc thi, lin tc 24/7 v xuyn quc gia ca n, TMT i hi phi c s phi hp cht ch mang tnh ton cu i vi vic thc thi quyn bo v s hu tr tu, b mt ring t v bo v ngi tiu dng. Cho ti nm 2005 chng ta vn cha thc thi y cc quy nh php lut v cc vn trn ngay trong thng mi tryn thng. V vy, trong giai on 2006 2010 chng ta cn xy dng c ch, b my mnh thc thi cc quy nh php lut i vi quyn bo v s hu tr tu, b mt ring t v bo v ngi tiu dng va c trong thng mi truyn thng, va c trong TMT. 5.2. Xy dng c ch, b my gii quyt tranh chp mnh sn sng p ng c cc vn pht sinh trong TMT Hot ng thng mi bao gi cng gn lin vi gii quyt tranh chp. Trong khi b my v c ch gii quyt cc tranh chp thng mi truyn thng tng i hon chnh th trn th gii cng nh Vit Nam hu nh cha xc lp c b my v c ch gii quyt cc tranh chp pht sinh trn c s ng dng TMT. Trong giai on 2006 2010 cn xy dng c ch, b my gii quyt tranh chp c hiu qu sn sng gii quyt mt cch tho ng cc tranh chp pht sinh trong TMT thng qua cc hnh thc nh gii quyt tranh chp qua c ch t ho gii, c quan trng ti kinh t, cc c quan hnh chnh hay to n kinh t hoc to n hnh chnh. 5.3. Quy nh c quan chu trch nhim thng k v TMT, trin khai nhanh hot ng thng k v TMT

- 19 -

Thng k v TMT c ngha quan trng i vi cc c quan nh nc khi xy dng chin lc, chnh sch tm v m cng nh i vi cc doanh nghip khi xc nh chin lc kinh doanh ca mnh. Thng k tt s gip cc nh lm chnh sch xc nh ng n nhng nh hng hin ti v tim tng ca nn kinh t s ho, qua nh gi c tc ng ca cc chin lc CNTT, t dn n vic sa i chin lc sao cho khai thc c ti u tim nng kinh t ca nhng cng ngh mi. Chng ta ban hnh Lut Thng k v ang tch cc trin khai lut ny. Trong giai on 2006 2010 cn xy dng h thng ch tiu thng k v nn kinh t s ho, gip nh gi mt cch ton din v c h thng vic ng dng TMT trn phm vi ton quc, ng thi quy nh mt c quan chu trch nhim qun l nh nc v thng k TMT. 6. Ch ng, tch cc tham gia hp tc quc t v TMT v cc ch lin quan nh thun li ho thng mi v thng mi phi giy t TMT l kt tinh ca hi nhp kinh t quc t v ton cu ho. Khng mt nc no c th pht trin TMT nhanh v lnh mnh nu khng c s hp tc quc t mt cch su sc v ton din v thng mi v cc lnh vc khc nh vin thng, ti chnh, hi quan, vn ti, v.v... Mt mt, Vit Nam cn ch ng tham gia hp tc quc t m rng th trng xut khu cho hng ho v dch v ca mnh, thng nht cc chun v cng ngh, thu hi quan, bo v quyn s hu tr tu, bo v ngi tiu dng, gii quyt tranh chp, an ton trong cc giao dch thng mi s dng Internet, v.v... Mt khc, thng qua hp tc quc t chng ta c th tranh th s gip ca cc t chc quc t v cc nc khc v o to ngun nhn lc, cng ngh, chnh sch, php lut, v.v... Trong hp tc a phng cn u tin cc t chc kinh t - thng mi quc t v khu vc nh WTO, APEC, ASEAN, ASEM v cc t chc chuyn trch v thng mi ca UN nh UNCTAD, UNCITRAL, AFACT. Trong hp tc song phng cn u tin hp tc vi cc nc tin tin v TMT v c quan h thng mi mt thit vi ta nh Hoa K, EU, Nht Bn, Hn Quc, Singapore.

- 20 -

Chng III

CC CHNG TRNH, D N
Mt s chng trnh, d n cn c trin khai theo su chnh sch ln nhm pht trin nhanh v vng chc TMT trong giai on 2006 2010. Mi chng trnh, d n do mt c quan ch tr v c th c nhiu c quan phi hp. B Thng mi vi t cch l c quan qun l nh nc v TMT cng phi hp vi B K hoch v u t, B Ti chnh v cc c quan ch tr c trch nhim xy dng c th ni dung, tin v kinh ph cho tng chng trnh, d n. I. PH BIN, TUYN TRUYN V O TO V TMT Chng trnh, d n 1 1.1 Ph bin, tuyn truyn v TMT Cho cng ng cc doanh nghip Cho mt s lnh vc - Du lch - Ti chnh - Vn ti -Vn ho, Gii tr - Phn phi - Dt may 1.2 1.3 2 2.1 2.2 Cho cc cn b lnh o kinh t Cho thanh nin cc th Pht trin ngun nhn lc o to chnh quy ti cc trng i hc, cao ng o to ti cc trng dy ngh o to cn b qun l nh nc V thng mi V thu, hi quan Cc ngnh cng nghip, nng nghip, thu sn Ngn hng An ninh S hu tr tu Bn quyn Gii quyt tranh chp n v Nm hon thnh

Phng Thng mi v 2010 Cng nghip Vit Nam (VCCI) Tng cc Du lch (TCDL) B Ti chnh (TC) B Giao thng vn ti (GTVT) B Vn ho thng tin (VHTT) B Thng mi (TM) TM, B Cng nghip (CN) TM,TC, Ngn hng Nh nc (NHNN) Hi Tin hc ch tr, on thanh nin B Gio dc v o to (GD) B Lao ng (L) TM TC TM NHNN B Cng an (CA) B Khoa hc v Cng ngh (KHCN) B Vn ho Thng tin (VHTT) B T php (TP), 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2010 2010 2010 2008 2008 2008 2010 2010 2010 2010

- 21 -

Thng k

2.3 3

Vn ng, h tr cc doanh nghip tham gia o to Tuyn truyn, h tr cc doanh nghip ln ng dng TMT Ph bin v li ch ca vic mua bn trc tuyn t ng gia cc doanh nghip ln (hnh thc B2B Integration)trong mt s ngnh nh dt may, in t, c kh, xi mng, ch bin g, v.v... Ph bin, tuyn truyn ti ngi tiu dng H tr cc doanh nghip bn l qua mng

Vin Kim st Nhn dn Ti cao (VKSTC), To n Nhn dn Ti cao (TATC) Tng cc Thng k (TCTK), B Bu chnh Vin thng (BCVT), TM TM, BCVT, B K hoch v u t (KHT) TM, NHNN, TC, VCCI, B Cng nghip (CN), B Nng nghip v Pht trin nng thn (NN&PTNT), B Thu sn (TS) TM, VCCI, i Ting ni VN, Truyn hnh VN Cc S TM, S BCVT

2008

2010 2010

2007 2007

II. XY DNG MI TRNG PHP L CHO TMT Chng trnh, d n 1 Cc vn bn php quy tha nhn gi tr php l ca giao dch in t B Lut dn s (sa i) B sung quy nh v hp ng in t Lut Thng mi (sa i) B sung quy nh v gi tr php l ca thng ip d liu trong cc giao dch thng mi Lut Giao dch in t Tha nhn gi tr php l ca thng ip d liu trong cc giao dch dn s, bao gm thng mi, v cc giao dch hnh chnh. Cc vn bn php quy iu chnh cc vn c th Ngh nh v hp ng in t trong thng mi Hng dn thc hin Lut giao dch in t v Lut Thng mi (sa i), B Lut dn s (sa i) Ngh nh v ch k s v chng thc in t Ngh nh v thanh ton in t Ngh nh v giao dch in t trong lnh vc ti chnh, thu, hi quan Mt s ngh nh khc thc hin Lut Giao dch in t trong cc lnh vc kinh t Thng t v ng k cp php u t, thnh lp doanh nghip qua mng Thng t v ng k, cp php, chng nhn xut x hng
- 22 -

n v

Nm hon thnh 2005 2005 2006 2005 2006

TP TM Quc Hi, TM, BCVT, v.v...

TM BCVT NHNN TC GTVT, XD, v.v... KHT TM

2006 2005 2006 2006 2006 2007 2007 2006

ho, v.v... lin quan ti cc th tc xut nhp khu qua mng Cc vn bn php quy khc B Lut hnh s (sa i) Thm chng mi v hnh pht i vi ti phm trn mng, bao gm ti phm v TMT Ngh nh v pht vi phm hnh chnh trong lnh vc thng mi (sa i) Thm chng mi v pht vi phm hnh chnh trong TMT Ngh nh v chng c dng thng ip d liu Hng dn thc hin B Lut t tng dn s, quy nh cc tiu chun tha nhn chng c dng thng ip d liu Quyt nh ca B trng B Thng mi v cc quy nh bo v ngi tiu dng khi tham gia TMT R sot cc quy nh cn tr TMT H thng cc vn bn quy phm php lut ca Vit Nam thay i nhanh v lin tc. Cn r sot thng xuyn s nht qun ca cc quy nh trong h thng cc vn bn ny, pht hin nhng quy nh gy cn tr cho TMT v thng bo, phi hp gia cc c quan sa i.

B Cng an (CA) TM

2007 2006

CA

2006

TM, Hi bo v ngi tiu dng TM, TP

2006 2010

III. CC C QUAN NH NC NG DNG V CUNG CP CC DCH V CNG H TR TMT Chng trnh, d n 1. ng dng TMT trong mua sm chnh ph Ngh nh v mua sm chnh ph Quy nh v ngha v ca cc c quan nh nc phi ng dng TMT trong mua sm cng v quy nh cc th tc lin quan Xy dng t chc qun l v h tr ng dng TMT Thit k v duy tr Trang tin in t mua sm quc gia v bt buc tt c mua sm cng cp chnh ph phi thng bo mi thu, xt thu, v.v... ti trang tin ny Cc c quan nh nc Trung ng ng dng TMT trong mua sm cng Tu theo gi tr mua sm hng ho v dch v cng, cng b mi thu, xt thu, v.v... ti Trang tin in t mua sm quc gia hoc ti trang tin in t ca c quan mnh n v Nm hon thnh 2007

KHT

KHT

2006

GTVT, XD, NN&PTNT, CN, TS, CA, QP, v.v...

2007

Cc c quan nh nc a phng ng dng TMT TP HCM, H Ni, Hi 2008 trong mua sm cng. Phng, Nng, v.v... Mi tnh, thnh ph c Trang tin in t mua sm cng. Tu theo gi tr mua sm hng ho v dch v cng, cng b mi thu, xt thu, v.v... ti Trang tin in t mua sm quc gia hoc ti trang tin in t ca tnh, thnh ph Xy dng cc chun trao i d liu in t trong mua
- 23 -

TM, KHT

2008

sm cng Nghin cu, xy dng v ban hnh cc chun trao i d liu in t, cc h s, mu biu chun dng in t s dng trong mua sm cng t Trung ng ti a phng, c tnh ti s khc bit trong mua sm cng ca tng ngnh, tng lnh vc. 2 Cung cp trn mng cc dch v cng h tr TMT Cc th tc lin quan ti xut nhp khu Cung cp trn mng cc dch v ng k, cp php, chng nhn, v.v... lin quan ti xut nhp khu, bao gm nhiu th tc chuyn ngnh do cc b qun l nh cng nghip, nng nghip, y t, thu sn, v.v... Th tc khai bo v np thu hi quan in t Th tc khai bo v np thu in t Cc th tc lin quan ti u t in t ng k kinh doanh, ph duyt d n u t t c vn t ngn sch nh nc, v.v... TM ch tr, CN, N&PTNT, TS, v.v... 2010

TC TC KHT

2006 2007 2008

IV. PHT TRIN H TNG K THUT CHO TMT Chng trnh, d n 1 n v Nm hon thnh 2007

Thanh ton in t NHNN Ban hnh cc vn bn quy phm php lut lin quan ti thanh ton in t, hng dn cc ngn hng thng mi v cc t chc tn dng y mnh ng dng cng ngh Cc bin php khuyn khch u t v chuyn giao cng ngh u t vo kinh doanh da trn TMT u t vo cng ngh, phn mm H tr tham gia TMT H tr cc doanh nghip ng dng TMT thng qua cc u i v tn dng v thu thu nhp doanh nghip, VAT, v.v...

TM BCVT TC, TM

2010 2010 2008

Xy dng cc chun trao i d liu s dng trong TMT TM, BCVT, KHCN Xy dng cc biu mu chun dng in t cho cc ngnh nh thng mi, ti chnh , vn ti, hi quan, v.v... ng dng mnh m cc chun trao i d liu in t EDI v ebXML. Tiu chun ho cc vn bn, chng t s dng trong TMT Xy dng u mi hu cn (logistics) cho cc hot ng thng mi, c bit l xut nhp khu Xy dng mng kinh doanh in t cho mt s ngnh
- 24 -

2010

5 6 7

TM TM, TC, GTVT TM

2007 2010 2010

cng nghip V. THC THI CC QUY NH PHP LUT Chng trnh, d n 1 n v Nm hon thnh 2010 2010 2010

C ch, b my thc thi quyn s hu tr tu, b mt ring t, bo v ngi tiu dng Quyn s hu tr tu, bao gm bn quyn KHCN, VHTT, CA, TM B mt ring t CA Bo v ngi tiu dng TM, Hip hi Bo v ngi tiu dng Gii quyt tranh chp Gii quyt tranh chp qua c quan hnh chnh, qua ho gii Bc u thnh lp mt Ban ho gii trong TMT cung cp dch v gii quyt tranh chp trn mng Gii quyt qua trng ti kinh t Gii quyt qua to n Thng k v TMT Xy dng cc tiu ch thng k trong lnh vc TMT. T chc thu thp s liu thng k v cng b rng ri. TM

2006

Trng ti kinh t, VCCI 2008 TP, TANDTC 2010 TCTK, TM, BCVT 2010

VI. HP TC QUC T V TMT Chng trnh, d n 1. n v Nm hon thnh 2006

Nghin cu v tc ng ca gia nhp WTO i vi chnh TM sch TMT ca Vit Nam Tip tc theo di Quyt nh ca WTO v vic khng p dng thu hi quan i vi ccs giao dch in t qua bin gii Tham gia cc hot ng lin quan ti TMT, thng mi TM, BCVT, CA, phi giy t v thun li ho thng mi trong APEC KHCN Tham gia cc hot ng lin quan ti TMT trong ASEM TM, BCVT Tham gia cc hot ng lin quan ti TMT trong ASEAN V kha cnh thng mi V kha cnh k thut

2010

3 4

2010

TM BCVT

2010 2010 2010

Hp tc vi cc c quan chuyn mn lin quan ti TMT TM

- 25 -

thuc Lin Hp quc (UNCITRAL, UNCTAD, CEFACT, AFACT, v.v...) 6 Hp tc song phng vi cc nc v nn kinh t TM Thc y thng mi song phng, hi ho cc tiu chun, tip nhn h tr k thut, hc tp kinh nghim xy dng chnh sch v qui nh php lut, v.v... R sot cc quy nh trong cc hip c quc t lin quan TP, TM ti TMT Tin hnh nghin cu mt cch thng xuyn cc quy nh trong cc hip c ca cc t chc quc t, cc hip c m Vit Nam tham gia lin quan ti TMT. xut vic thc thi v tham gia cc hip c quc t lin quan ti TMT.

2010

- 26 -