FUARUDIN BIN RAZALI MUHAMMAD SAUFI BIN BAKIM PTV 0201 PPISMP AMBILAN JULAI 2005

Merupakan bahan yang boleh dimakan,seterusnya digunakan oleh badan untuk proses tumbesaran dan pelbagai fungsi lagi. Bahan makanan berasal dari tumbuhan dan haiwan.
Setiap bahan makanan mempunyai satu atau dua fungsi dan tidak semua zat makanan ada dalam satu makanan,oleh itu setiap individu mesti mempelbagaikan hidangan daripada beberapa sumber makanan

Klasifikasi Sayur-sayuran: Klasifikasi mengikut bahagian tumbuh-tumbuhan Daun Bunga yang menguncup Cth : kangkung,sawi,kailan,kubis Cth : bunga kubis,brocoli,bunga kantan,jantung pisang

Buah buahan
Kekacang Akar dan bebawang Pucuk Batang Cendawan

Cth : tomato,petola,labu,terung,timun,jenis cili

Cth : kacang panjang,kacang buncis,kacang pis Cth : bawang ,lobak ,halia ,keladi ,keledek kentang Cth : pucuk ubi,pucuk paku,rebung,pucuk betik Cth : saderi,asparagus,lik Cth : kememe,busut,tiram,butang,terkukur

Kandungan zat makanan:

Jenis sayur Sayur sayuran hijau Zat galian vitamin A, B, dan C ,kalsium,dan zat besi

Sayuran jenis Vitamin c bunga menguncup Sayuran jenis kekacang Karbohidrat,protein,vitamin A dan B

Sayuran jenis buah Vitamin A dan C buahan

Sayuran jenis berakar Karbihidrat,vitamin A dan C

Sayuran jenis pucuk

vitamin

Cara memilih sayur- sayuran:

Pilih sayur- sayuran yang segar dan cerah warnanya Sayur sayuran jenis bunga mestilah cantik,magang dan keras Sayuran jenis kekacang mestilah cerah warnanya dan rangup apabila dipatah-patahkan Sayuran jenis akar dab bebawang perli keras dan kelihatan banyak air Sayuran jenis pucuk hendaklah warna cerah ,segar,dan kelihatan banyak air

Cara menyimpan buah-buahan dan sayur sayuran:

Buah buahan seperti pisang,epal,betik,tembikai dan jenis limau bolehlah disimpan ditempat yang sejuk pada suhu bilik. Sayur-sayuran dalam tin hendaklah dipindahkan di dalam bekas simpanan yang lain sebaik sahaja tin itu dibuka dan disimpan di dalam peti sejuk. Kentang ,keledek,labu,dan bawang hendaklah disimpan di dalam bilik yang agak gelap dan sejuk dan jika perlu hendaklah disimpan di dalam bakul rotan atau beg tali untuk mendapatkan udara.

Prinsip penyediaan:
Sebelum menyiang sayur-sayuran,ia perli dibasuh terlebih dahulu untuk menghilangkansegala kekotoran dan serangga yang melekat. Elakkan merendam sayur kerana vitamin C dalam sayur mudah hilang dalam larutan air. Ubi kentang perlu dikopek kulitnya dan perlu dimasak segera.Sekiranya ubi kentang direndam,zat makanannya akan hilang,dan jika dibiarkan pula tanpa direndam selepas kulit dibuang maka menyebabkannya menjadi lebam. Sayur sayuran jenis berakar dan bebawang perlu dikopek kulitnya. Sayuran jenis kekacang senang dimasak jika direndam dengan air panas selama 12jam-14jam. Sayuran daun hijau perlu dipotong sebaik sahaja hendak dimasak.sel yang rosak akan mengeluarkan enzim dan menambahkan kehilangan vitamin C. sayuran yang disejukkan tidak perlu persediaan dan tidak perli dinyahbekukan sebelum dimasak.

Penggunaan Sajimakanan Dalam setiap hidangan makanan harian, sayur-sayuran perlu dihidangkan kerana :

Sebagai makanan sampingan dalam hidangan utama ,contohnya seperti ubi kentang, sayur-sayuran hijau dan salad yang dihidangkan bersama-sama dengan daging atau dibuat ulam. Digunakan sebagai ramuan asas dalam hidangan sup atau dikisar sebagai hidangan untuk bayi atau pesakit. Sebagai hidangan utama bagi golongan Vegetarian. Digunakan dalam penyediaan membuat sos seperti tomato, cili dan bawang. Untuk membuat acar ( chutney ). Contohnya seperti buah timun dan bawang. Sebagai hiasan hidangan. Contohnya seperti buah tomato, daun bawang dan daun ketumbar.

BIJIRIN DAN HASIL BIJIRIN

bijirin merupakan bahagian utama dalam sajimakanan harian manusia. bijirin yang penting adalah adalah seperti beras, gandum, oat, barli, jagung, sekoi dan rai. bijirin membekalkan tenaga dan boleh digunakan dalam bentuk asalnya atau dalam bentuk yang telah diproses. Kandungan Zat *Bijirin mengandungi 3 bahagian iaitu sekam, endosperma dan embrio atau germa gandum. *Sekam merupakan bahagian luar bijirin dan terdapat beberapa lapisan dan bertindak melindungi isirong. *Embrio terdapat di bahagian hujung isirong. *Isirong bijirin merupakan tempat zat-zat makanan dan ini termasuklah karbohidrat, lemak, protein, vitamin dan garam mineral. *Embrio dan sekam, kaya dengan garam mineral, vitamin dan selulosa. *Endosperma pula kaya dengan sumber karbohidrat.

*Kebanyakan bijirin kaya dengan sumber tenaga tetapi kandungan zatnya bergantung pada bahagian mana yang digunakan. *Kebanyakan vitamin yang terdapat ialah kumpulan B, kandungan zat protein pula terdapat dalam keadaan yang berkurangan tetapi dapat dikayakan dengan protein tambahan seperti susu. *Zat makanan yang paling banyak terdapat ialah zat karbohidrat iaitu kanji dan pelawas. *Kanji bayak terdapat di dalam endosperma, manakala selulosa banyak terdapat di dalam sekam. *Garam mineral yang wujud ialah kalsium, zat besi dan fosforus, manakala lemak pula terdapat dalam kuantiti yang kecil.

Cara Memilih Bijirin Dan Hasil Bijirin

Pilih bijirin yang elok dan tidak berulat. Pilih bijirin bers dan jagung yang kelihatan hening warnanya dan bagi tepung gandum pilih warna yang kekuningan seperti tepung susu. Pilih bijirin yang kering dan tidak berketul-ketul Cara memilih tepung bijirin, seperti tepung gandum, tepung beras dan tepung jagung ialah apabila dirasa dengan tangan ia tidak kesat dan berkeadaan peroi. Apabila ditekan dengan jari pula, jari itu tidak berubah. Pilih bijirin dan tepung bijirin yang tidak mempunyai bau yang busuk atau tengit.

Cara Menyimpan Bijirin Dan Hasil Bijirin

Makanan bijirin seperti keropok dan makanan rangup perlu di simpan di tempat yang kering. Selepas kotak di buka, makanan itu perlulah di simpan di dalam sarung makanan dan di tutup rapat sebelum memasukkan semula ke dalam kotak dan tutup semula dengan rapat. Cara menyimpan seperti ini ialah untuk mengelakkan makanan tersebut menjadi lemau. Tepung, gula dan makanan kering yang lain perlu disimpan di dalam bekas yang tertutup ketat dan di letakkan di tempat yang kering pada suhu bilik. Beras juga hendaklah di simpan di dalam bekas yang tertutup tetapi tidak perlu begitu ketat, kerana apabila kekurangan udara, beras akan menjadi lembap dan berkulat. Gunakan bijirin yang telah disimpan lama yang masih boleh digunakan sebelum menggunakan bijirin yang baru di beli. Bekas-bekas botol atau tin-tin kosong yang bertutup boleh digunakan untuk menyimpan bahan makanan.

DAGING Daging merupakan makanan yang sangat berkhasiat di kalangan diet kita. Daging terdiri daripada tisu-tisu berotot dan berlemak, yang boleh di dapati daripada kebanyakan haiwan, antaranya seperti lembu, burung, ayam, itik, angsa, dan haiwan-haiwan lain. Daging merupakan sumber makanan yang mahal, walaupun begitu, kita boleh berjimat dengan membeli daging daripada bahagian yang murah harganya. Bahagian-bahagian yang murah boleh diubah suai dengan makanan lain dan boleh menjadi sejenis makanan yang berselera sementara yang liat boleh di kisar untuk menyenagkan kerja memasak.

Klasifikasi Daging Daging putih seperti daging ayam, arnab, dan kambing muda. Dagingnya tidak begitu mampat dan mengandungi kurang lemak serta mempunyai tisu-tisu otot yang di cantum oleh tisu-tisu pengikat. Daging merah seperti daging kambing dan daging lembu. Rasa daging ini lebih enak daripada daging putih.

Kandungan Zat Makanan

Daging mengandungi zat protein yang tinggi. Dalam tisu-tisu ototnya terdapat 2 jenis protein iaitu protein sel otot dan protein tisu pengikat. Dalam protein sel otot pula terdapat kandungan protein yang tinggi iaitu miosin. Selain itu terdapat protein aktin, aktomiosin dan mioglobulin ( yang mempengaruhi warna daging ) Kandungan zat lemak juga banyak terdapat dalam daging, Cuma ia berubah mengikut kawasan mana haiwan itu dipelihara. Semasa proses tumbesaran, kandungan lemak akan bertambah. Kandungan utama lemak ialah trigliserida. Lemak memberian sumber tenaga yang banyak. Di dalam daging terdapat zar karbohidrat yang di kenali sebagai glikogen yang terdapat di dalam gentian otot dan bertukar ke asid laktik selepas haiwan itu di sembelih. Kandungan garam mineral dalam daging terdiri daripada zat besi, kuprum dan fosforus, Garam mineral tidak terbakar dan tidak memberi tenaga tetapi penting untuk membaiki dan membina sel-sel juga menetapkan prosesproses hidup.

Cara Memilih Daging

Pilih daging yang di sembelih dan tidak mempunyai bau yang kuat. Pilih daging yang elok, berkeadaan lembap tetapi jangan berair. Pilih daging yang kelihatan pejal dan anjal apabila di tekan. Pilih daging yang apabila di sentuh airnya tidak melekat pada tangan. Pilih daging lembu yang warnanya merah muda dan lemaknya keras bewarna kuning, manakala bagi daging kambing pula, pilih yang warna dagingnya merah muda dan lemaknya bewarna putih dan pejal.

Cara Menyimpan Daging

Daging Mentah 1 Daging seperti daging ayam, kambing dan lembu hendaklah dilap dengan kain bersih, dibungkus atau di bahagi-bahagikan untuk satusatu masakan dan disimpan di bahagian sejukbeku atau di ruangan khas untuk menyimpan daging di dalam peti ais. Purata suhu di dalam ruangan sejuk beku ini ialah 15 c. Ini ialah suhu yang di kehendaki bagi menyimpan daging beku lebih lama. 2 Sebaik-baiknya daging itu hendaklah digunakan di dalam tempoh masa beberapa hari sahaja. 3 Elakkan daging mentah daripada tersentuh dengan daging yang sudah di masak kerana daging mentah mungkin mengandungi bakteria beracun yang boleh menyebabkan keracunan makanan. Daging masak senang di cemari oleh bakteria dan merupakan tempat yang sesuai untuk bakterai membiak.

Daging Beku
Daging beku perlu disimpan di bahagian sejuk beku pada suhu 18 c. Bungkusan daging perlu dibuka dan kemudian daging tersebut perlu di simpan di dalam bekas, dilindungi dan dinyahbekukan dengan sempurna sebelum di masak. Perlu diingat, daging ini perlu dinyahbekukan di tempat yang sejuk. Dilarang menyimpan semula daging yang telah dinyahbekukan untuk mengelakkan bakteria yang mungkin aktif dalam daging itu.

Ofal Ofal merupakan organ dalam tubuh haiwan seperti mempedal, hati, limpa, buah pinggang, lidah dan perut. Daging ini perlu dibungkus dahulu sebelum disejukbekukan dan jangan ditutup rapat. Ofal tidak boleh disimpan lebih daripada 1 atau 2 hari. Seelokeloknya digunakan pada hari itu juga.

Daging Masak

* Sejukkan daging masak terlebih dahulu sebelum di simpan di dalam peti sejuk. * Daging masak ini tahan disimpan selama 3 - 4 hari di dalam peti sejuk.

IKAN DAN KARANGAN LAUT

Ikan dan karangan laut merupakan sumber protein haiwan yang berguna dan merupakan makanan yang unik dan penting. Kandungan lemak yang tinggi di dalam daging ikan sama ada kuning, merah, jingga, atau kelabu sementara daging ikan bewarna keputihan mempunyai kurang lemak.

Klasifikasi Ikan dan Karangan Laut

Ikan putih : ikan ini mempunyai kandungan lemak dalam hati ikan dan biasanya tidak dimakan. Ikan berlemak : lemak ikan ini didapati pada seluruh daging ikan dan warnanya gelap. Karangan Laut : mempunyai kulit keras di sebelah luar seperti ketam, lokam, kerang, udang besar. Karangan laut mengandungi lemak yang disimpan di dalam hati.

Cara Menyimpan Ikan

Ikan segar senang menjadi busuk dan sebaikbaiknya dimasak pada hari yang samakita membeli ikan itu. Ikan boleh disimpan selama 1 2 hari di dalam peti sejuk. Untuk mengelakkan bau ikan daripada berbau pada makanan lain di dalam peti sejuk, ikan bolehlah di bungkus tetapi jangan terlalu ketat dengan bahan politrin dan di impan di bahagian sejuk beku. Biasanya ikan yang di jual di pasar sentiasa di letak di atas ketulan ais supaya ikan tidak cepat busuk.

SUSU DAN HASIL TENUSU

Susu ialah makanan yang baik untuk semua orang pada semua peringkat umur. Walaupun begitu, susu bukanlah lengkap untuk menjadi makanan tunggal dalam saji makanan kerana ia tidak mengandungi zat besi dan sedikit vitamin C. Vitamin C ini pula mudah hilang oleh tindakan cahaya atau semasa pemanasan.

Klasifikasi susu
Susu segar Susu ini ialah susu lembu yang mengandungi lemak dan bahan pepejal lain. Kandungan lemaknya tidak kurang daripada 3 % dan bahan pepejal lain sebanyak 8 %. Susu Homogeni
* susu jenis ini ialah susu yang telah di suamkan.

* titik-titik lemak diuraikan menjadi kumin-kumin yang lebih kecil dan ia tersebar sama rata ke

seluruh bahagin susu.

Cara Menyimpan Susu

Semua jenis susu seperti susu segar, krim atau yoghurt perlu disimpan di dalam peti sejuk. Bekas tempat menyimpan susu perlu di tutup ketat. Makanan ini boleh tahan disimpan selama 1 minggu Sekiranya terdedah pada suhu bilik atau cahaya matahari, bahan susu ini akan rosak, rasanya tadak sedap dan kualitinya akan berkurangan. Aiskrim dan air sarbat perlu disimpan di tempat sejukbeku. Susu pekat atau susu cair sebelum di buka boleh disimpan pada suhu bilik tetapi selepas dibuka, ia perlu di simpan di dalam peti sejuk.