Professional Documents
Culture Documents
Схватање личности
Схватање личности
Схватање личности
2000 ,
,
. , ,
, , ,
, , , , .
, ,
, ...
, ,
? ,
, , , , ,
, .
?
,
, . ,
, ,
,
, ,
, ,
.
, , ,
, ,
.
,
, , , , , ,
,
,
.
,
, ,
.
146
(Contra Haer. 2,29,2)
.
, ,
. ,
.
. , .
.
.
.
.
. , ,
.
.
.
.
. , ,
,
.
. (=)
.
PREZ. A. \AKOVAC SHVATAWE LI^NOSTI U POSLEAPOSTOLSKOM PERIODU
147
. .1)
.
.
. .
.
, .
,
.
. 2)
. ,3)
.
.
. ,
,
. ,
.
.
. , , .
.
1)
148
. . ,
, .
.
, (ex nihillo), .
4) , . . , ,
,
.
.
,
.
,
. ,
. .
. .
,
.
.
, ,
.
0E}OPOgTBTJQFShUPUXOyLFkOPJPcGJMTPGP ", ,
J PE}HSUeQPUzyTUJZVD|DPVTJOFdQFkO.
?"
0L|PJLFO.
" ."
0E}NOROBUPODSMzHFJOBUO
" ,
UJFdROBUKyTUJ, LBhHzOOIUPK
, , , ?"
EIMBE.
"
"HzOOIUPKE}LBhROBUKyTUJLBUUJOBKMF
."
HPNzOPVK
" ?"
1MBUXOJLPK.
" , , ,
r)LBhUOLTNPOTHzOOIUPOMzHFJK
."
&dThOPcMzHPOUFK,
" . , ,
PNzOUPJHFBUPkKTVHLBUBUeRFNBJyH.
- , , ,
0SRKQPJO.
UeOBHSMHPO|DFJTNBPUXTUFSFO
, -
LBhOUJUVQeBO|DPOLBhTORFUPOLBhMMPJPN ? ,
FOPOLBhGReOPO
,
LBhHJONFOPOxLTUIKNzSBKNQ'
,
SDKUJOPKHFkTRBJHF
Ep.
4)
. . Clem. Alex. Protrepticus, XI, s. 114
(M.);
Clem.
Rom.
Ad. Cor.
XXXIV,
s. 6 (M.);
HPOzOBJFdE}LTNPKHFOOIUK,
."
OHLILBhUKZVDKHFHPTheop.
Apol. Ad Autol., I, s. 5 (M.); Greg. Nyss."
Ad.Simplicium
de
fide,
Vol
3,
1,
p.
65,
l.
3.
(M.);
."
OzOBJLBhPLFmOBeQPJUDB
.
", ?"
EJHSUPKORSQPVKyHz", ."
OPOUPLBhUMMB[B, FdMXKLBU'
PREZ.
A. \AKOVAC SHVATAWE LI^NOSTI"
U POSLEAPOSTOLSKOM
PERIODU
- 149
,
dEeBOLBhNNFUUO
, . , ""
dEeXOTXNUXOGTFJKBUKHFHPOzOBJ.
,
0UXKEPLFkSRK|DFJO.
UeOBHSMHPO|DFJTNBPUXTUFSFO
LBhOUJUVQeBO|DPOLBhTORFUPOLBhMMPJPN
FOPOLBhGReOPO
LBhHJONFOPOxLTUIKNzSBKNQ'
SDKUJOPKHFkTRBJHFHPOzOBJFdE}LTNPKHFOOIUK,
OHLILBhUKZVDKHFHPOzOBJLBhPLFmOBeQPJUDB
EJHSUPKORSQPVKyHzOPOUPLBhUMMB[B, FdMXKLBU'
dEeBOLBhNNFUUO
dEeXOTXNUXOGTFJKBUKHFHPOzOBJ.
0UXKEPLFkSRK|DFJO.
0LSBROBUPJ.
0, yQFJELBhLTNPKHFOOIUKNkOyGOI.
"MMNOPE}QPROTLFJOGINhQTBKUKZ
VDK yH {SNBJPOHSOKMIRK
UPkKLBLPkK. MMUeUK
N}OUOFTFCOyOLSFeUUPOeQPJDS+NzOFJO,
UKE}EeLPVKLBhQPOISKyODFeSPOJ,
UOUKLSeTFXKyLEFDPNzOBK
DSOPOUUF. PUXKBcNzO,
YJBJUPRFPGBOFkTBJ, PL
QPROTLPVTJO|UJ BcE}LPM[POUBJ, |TU'
OBUK
LBhFmOBJLBhLPM[FTRBJRFKRzM7.
r"SBUPJPUOyTUJOMzHFJK,
PlPOLBh1MUXOyO5JNBe+BdOeTTFUBJQFShUP
LTNPV, MzHXOUJBUKN}OLBh
GRBSUKyTUJOHzHPOFO,
PMVRTFUBJE}PE}UFYFUBJRBOUPVNPeSBKE
JUOCPMITJOUPRFPUPU' BUTPJEPLFk
LBhQFShZVDKLBhQMKQOUXOQzSJMzHFTRB
JTBHSyTUJ
NFUUORFO|TUBJQPUz,
UBUBGTJOGRBSUO|DFJO, LBh
PlUFyYBGBOJTROBJLBhNFmOBJ|UJ
NOPKHSHzOOIUPK
LBhGRBSUPKRFKLBhEJUPUPRFKyTUJ,
UE}MPJQ
QOUBNFUUPUPOHFOOIULBhGRBSU.
UPUPVDSJOLBhQPROTLPVTJOBcZVDBhLBh
LPM[POUBJ yQFhFdHzOOIUPJTBO,
PU'
OyYINSUBOPOPUFGSPTOIKOQMF+TBO
, PE}EFJMBhLBhRSBTFkBJQMJO, MM'
PE}xLPTBeQPUFFdKTBKyDSPVOLBhGFJK
LBhLOBK, PE}NOOBHL[FTRBJBUK
RzNJK, FgQFSFdThOHzOOIUPJ.UHSHzOOIUPO
UHFOOU+NPJOyTUJLBhgTPOLBhUBUO,
LBhPUFEVONFJPUFUJN
QSPLSJRFeIORBUzSPVU{UFSPO
, -
? ,
,
,
."
" ."
", ?"
", ."
" - ,
, . , ""
,
, . ,
, ,
, ."
"
,
,
.
? ,
.
,
.
, ,
, ,
,
, , ,
- . ,
,
, ,
.
.
,
,
, , ,
. , "",
?" -
3 . ,
.5) 6),
.
5)
. L. G. Patterson, God and History in Early Christian Thought, London, 1967, 28 29.
: H. Jedin, Velika povijest Crkve, Vol. I, Zagreb 1972, str. 194
-205. M. Gough, The Early Christians, London 1961, p. 17 -39.
6)
150
.
,
, .
.
,
creatio ex nihillo .
.
, (
)
.
, ,
.
, , , ,
, .
.
o o oo, o
o oo, o o
o ooo, o o ,
o o .7)
.
o o?
o oo . o o oo. , oo
o oo. o o o oo oo
o, oo o o
o o, o o o o : o
O o , ooo o, o.
,
.
.
.
,
,
.
?
?
?
. ,
.
7)
, 7.
151
.
, :
, , .
, ,
, . ,
, , ,
. ,
, , . ,
.
, , ,
".
""
,
.
, ,
, ,
).
, ).
:
RFOPE}QPMMyTUJ
UHzOOIUB FdHSEJBGPSUJKOyOBUPkK,
PLOFSPJK
OB[IUOUBgUJPOUKEJBGPSK, MM', yQ'
QFJSPOFhUO
EJOPJBOQzNQXO, yQhxOKQPUFTUT7HFOOUPV
LBNOLBhUPUPGTFJKQOUXOBgUJPO.
UBUB|MBRF, GINh
yH, 1MUXOBLBh1VRBHSBO, TPGPKOESBK,
PiTQFSUFkDPK
NkOLBh|SFJTNBGJMPTPGeBKyYFHzOPOUP
0E}OyNPe, |GI,
NzMFJ1MUXOPKPE}1VRBHSPV
PE}QMKPEFOKMXKUPJBUBEPY[POUPK.
UHSMIR}KPUXK|DFJ NRPJKE' OyOUFRFO.
ZVDUPJ[X
yTUJO[XO|DFJ. FdN}OPO[XyTUJO,
MMPUJOQPJTFJF[O, PDxBVUO,
KLBhLeOITJKMMPUJLJOTFJFNMMPO
xBVUO. UJE}[ZVD, PEFhKOUFeQPJ. FdE}[,
P[X
PTB[, MMNFUBMBNCOPVTBUK[XK
{UFSPOEzUJUNFPTB[, MMNFUBMBNCOPVTBUK[XK
{UFSPOEzUJUNFUzDPOUJOKyLFeOPVPNFUzDFJ.
[XKE}ZVDNFUzDFJ, yQFh
[OBUORFKCPMFUBJ.
PUXKSBLBhPNFRzYFJQPUz,
UBOBUONRzMPJ[O.
PHSgEJPOBUKyTUJU[O
KUPRFP
MMTQFSORSXQPKPEJQBOUKyTUJOPE}
TOFTUJOFhUZVDUTNB, MM',
UBOEz7MVROBJUO
SNPOeBOUBUIO,
LBUBMFeQFJZVDUTNBLBhORSXQPK
PL|TUJO, PUXKLBe,
UBOEz7UOZVDONILzUJFmOBJ, QzTUI
Q'
BUKU[XUJLOQOFNBLBhPL|TUJOZVD|UJ,
MM
LBhBURFOyMGRIyLFkTFDXSFkQMJO.
152
.
- , , , ,
.
, , ,
, .
, , ,
.
.
( ),
. ,
.8)
.
.
, .
9) .
.
.
.
. : , 10).
. ,
.
per se.11)
8)
2, 24 27. : ,
. , ,
. , , , ,
, . , , ,
, , ,
, .
9)
2, 10
10)
ibid. 1, 2.
11)
.
( : : , ,
1997, . 136-137, ( : . ).
153
.12)
, ,
,
.
,
, .
( )
.
.
.
,
,
,
. ,
.13) .14)
: ,
, 15)
,
.
:
, .
12)
, 2, 25.
13)
op. cit. 2, 10, 2.
14)
15)
154
,
.
,
( . 15) .
,
. ,
,
, ( )
.
-
,
()
.
(
) de facto
.
Contra
heresis
,
, ,
.16)
, : ,
, ,
, ?17)
.
(. ).
, ,
.18)
16)
155
. : ...
, .
: , ,
, ,
, .19)
,
.
, ,
, ,
.20)
-
, //
, //
. 21)
.
: ,
.22)
,
.
.
( , ),
:
; ,
.23)
, ,
.
.
: , ,
, , .
, ,
,
19)
ibid 2, 34, 4
ibid 2, 53, 3
ibid 4, 20, 5
22)
Sch, 100, 14, 1 ,
23)
De anima, 21
20)
21)
156
// , , ,
//. , (
), ,
,
,
.24)
.
.
: ,
; , ... , .
25),
,
, .
1. . 2, 19 hinc apparet quoniam non est naturaliter anima incorruptibilis,
sed gartia Dei ... perficitur incorruptibilis .
.
.
,
,
.
,
, .
? ,
24)
De anima, 24, 5.
, , : Afonasin Eugene,
Pythagorean Symbolism and the Philosophic Paideia in the Stromateis of Clement of Alexandria,
Novosibirsk State University, http://www.bu.edu/wcp/MainAnci.htm
25)
157
, , ,
.
,
,
.
.
.
.
.
.
(-) ,
,
.
,
,
.
.
.
, .
. .
.
,
.
, .
, .
. ,
,
.
,
, ,
158
.
.
.
( )
,
.
, :
( . .) ,
,
.
.
.
.
.
.
.26)
,
.27)
.
.28)
.
,
, (),
. ,
, , .
. , ,
:
26)
: . , 4,5
, 10,5: , , ,
; , ,
, . . .
, , 1999, .139.
28)
.
27)
159
: () (.
) 29)
" -
(. VII, 2).
.
,
, .
, , ,
, (),
(. III, 2)
.
. , , (),
( ) (. . 5,30; 10,30), ,
,
(),
, ( ) :
, , , (. 4,4-6),
, .
(2) , ,
,
()
(. VII)
.
.
,
29)
.
, 1999 .,
.
160
,
, , , ,
.
,
(. IV, 2).
.
. 30)
.
,
.
,
.
, . .
. ( )
, ,
.
: , ;
: () ,
,
,
(. V, 2).
30)
, ,
(4, 20):
, ( 2,13)?
161
,
, .
: ... ... ( ) ( I, 3).
. ,
,
(
), .
. , , . , , , , ,
.
,
, ,
.
, .
,
,
, .
.
.
, .
.
.
.
,
,
.
: , , ,
162
, (= )
(== ) . ( )
,
, .
,
, , ,
(), . , ,
() , () , (= )
. 5. , , (= ) , (= ) ( ) ( XL).
, , , , , ( ) ( XLI, 1).
.
,
,
, . .
.
.
.
. 31) 32)
31)
Apol. 65
32)
163
a , .
,
. ()
, , .33)
.
.
.
, , .
,
,
.
.
;
, ;
, , , ;
; , .34)
33)
Disciplina arcana .
34)
Contra Her. IV,33,7 .
, II, , 1991,.71
164
(. ) , ,
, .35)
,
.
36).
.
, .
.37) ,
.
,
.38)
39).
.
.
: , ,
, ,
/. . ./ ,
.40)
.41)
,
35)
165
42)
( ) .
,
.
, ,
.
, .
-
:
, .
. , ,
, .
, ,
...
, .
,
.
... , , .
. ,
.
43)
.
,
.
,
.
(
, , ,
).
, .
:
, , :
42)
. ibid. 3, 18, 7: () ,
( . .).
43)
Ibid. 2, 29, 2.
166
(privatam precem),
.44)
: , ,
( ) (sigillatim et
privatim) , .
: , , ;
,
, .
(publica et communis) , ,
, ,
. , ,
, .45)
.
() ,
.
, ,
(-)
, .
,
,
, . ,
.
. ,
. :
Episcopus est in Ecclesia, et Ecclesia in episcopo46)
. ( )
, .
.
, ,
.
. , ,
44)
167
( )
, (.
),
ex nihillo. ,
,
, ,
,
,
, ,
, 47)
.
.
. : ,
, , .
, (episcopum in ecclesia esse et ecclesiam in
episcopo), .48)
.
.
.
.
47)
48)
168
. ,
.
.
() .
,
.49)
: ()
.50)
,
. ,
: , ,
, , ,
, , ,
,- , ,
,
.51)
,
:
,
.
, ,
(ordinatio) .52)
: ,
, , .
,
, ,
.53)
, . ,
,
.54)
49)
169
: , ,
, . ,
, , .
, , ,
. (Christianus non est qui in Christi ecclesia non est)
55)
. (
, ,
).
(
)
.
, ,
- ,
.56)
57).
. ,
207..,
,
.
, , , . . ,
, , 1997, . 42.
55)
, , ,
, . .
.
56)
,
.
57)
R. E. Roberts, The Thology of Tertullian (Epworth press, 1924)
: TERTULLIAN belongs to that period in the history of Christianity when it was developing
doctrinally into a defender of the Rule of Faith, when the Scriptures were in process of being formed
into a select body of writings, when the episcopal office was assuming importance as an ecclesiastical
function, when the reaction which is associated with the name of Montanus was being felt, when the
Monarchian controversy was agitating the Church, and when Greek philosophy and Christianity were
in process of gradual fusion. In such a period Tertullian played an important part.
170
, ( Ad Praxeum)
,
-
.
.
.
,
,58)
.
,
:
,
. ... ( ),
.59)
,
:
... ,
.( . .)
(substance) ,
:
: , ,
; ,
, . 60)
,
. ,
. ,
58)
171
,
,
, .
.
, .
, , .
:
// ?61),
: , ,
. , .
, , ;
; , ,
; , ,
.62)
:
,
(forms) , / /
, .63)
, ;
/substance/
. ,
, () ,
; ,
..
.
.
. ,
.
.
61)
ibid. IX
ibid. X
63)
ibid. XIII
62)
172
.
.
,
, ,
. ( , )
( , )
// . ,
, ;
,
. .
, .
: //
, ,
64).
.
.65) ,
o .
una substantia, tres personae66).
o
""
o
.
.
. , ,
,
, .
64)
ibid. XXVII
. . , , . 18.
66)
Ad. Prax. 11-12, PL 2, 167CD.
65)
173
,
.
.
67). (h latrei,a), (
dogmatikh,) (evkllhsiasttikh, ta,xh).68)
.
.
,
.
.
.
, .
.
.
.
. .
.
,
, . , ,
. ,
, ,
.
. ,
.
. , . ,
.
.
. 67)
. , . . , ,
, - 1995, . 6.
68)
Ibid. . 6.
174
.
, ,
,
.
, , ,
,
.
.
ex nihillo
.
,
.
, ,
.
,
. ,
( ,
) , ,
, ,
.
,
,
.
175