CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR V QUN TR KINH DOANH Nhng ni dung chnh chng ny: 1.

. Khi nim qun tr v s cn thit ca qun tr trong cc t chc. 2. Bn chc nng c bn ca qun tr. 3. M t cc vai tr ca nh qun tr. 4. Xc nh c cc cp qun tr trong mt t chc v nhim v ch yu ca mi cp qun tr.

1.1. i cng v qun tr 1.1.1. Khi nim qun tr Thut ng qun tr c gii thch bng nhiu cch khc nhau v c th ni l cha c mt nh ngha no c tt c mi ngi chp nhn hon ton. + Mary Parker Follett cho rng qun tr l ngh thut t c mc ch thng qua ngi khc. nh ngha ny ni ln rng nhng nh qun tr t c cc mc tiu ca t chc bng cch sp xp, giao vic cho nhng ngi khc thc hin ch khng phi hon thnh cng vic bng chnh mnh. + Mt nh ngha gii thch tng i r nt v qun tr c James Stoner v Stephen Robbins trnh by nh sau: Qun tr l tin trnh hoch nh, t chc, lnh o v kim sot nhng hot ng ca cc thnh vin trong t chc v s dng tt c cc ngun lc khc ca t chc nhm t c mc tiu ra. Mi mt c nhn ca chng ta khng sc lc khng ti nng khng lng kin tr c th lm ht mi vic do vy chng ta cn c s chung sc v hp tc vi nhau. T tin trnh trong nh ngha ny ni ln rng cc cng vic hoch nh, t chc, lnh o v kim sot phi c thc hin theo mt trnh t nht nh. Khi nim trn cng ch ra rng tt c nhng nh qun tr phi thc hin cc hot ng qun tr nhm t c mc tiu mong i. Nhng hot ng ny hay cn c gi l cc chc nng qun tr bao gm: (1) Hoch nh: l tin trnh bt u t vic xc nh mc tiu sau chng ta tm ra cc gii php c th t c mc tiu (2) T chc: Thnh lp ra cc n v, cc b phn nh trong ni b t chc ca chng ta, chng ta xc nh nhng nhim v, trch nhim v quyn hn ca cc n v b phn ny, sau chng ta xy dng mt c cu t chc chng ta thc hin nhng mc tiu chng ta ra (y l cng vic lin quan n s phn b v sp xp ngun lc con ngi v nhng ngun lc khc ca t chc. Mc hiu qu ca t chc ph thuc vo s phi hp cc ngun lc t c mc tiu; )

(3) Lnh o: Tin trnh m cc nh qun tr s gy nh hng v ng vin nhn vin trn c s chng ta hiu r ng c v hnh vi ca ngi lao ng bng phong cch lnh o ca nh qun tr (Thut ng ny m t s tc ng ca nh qun tr i vi cc thuc cp cng nh s giao vic cho nhng ngi khc lm. Bng vic thit lp mi trng lm vic tt, nh qun tr c th gip cc thuc cp lm vic hiu qu hn; (4) Kim sot: So snh cc thnh qu chng ta t c trn thc t vi nhng mc tiu m chng ta ra. Nu chng ta t c mc tiu ri th pht trin mc tiu mi, nu chng ta cha t c mc tiu th trong trng hp ny chng ta cn xem xt nguyn nhn no dn n s sai lch v sai u chng ta tm ra bin php khc phc (Ngha l nh qun tr c gng m bo rng t chc ang i ng mc tiu ra. Nu nhng hot ng trong thc tin ang c s lch lc th nhng nh qun tr s a ra nhng iu chnh cn thit.) nh ngha ca Stoner v Robbins cng ch ra rng nh qun tr s dng tt c nhng ngun lc ca t chc bao gm ngun lc ti chnh, vt cht v thng tin cng nh ngun nhn lc t c mc tiu. Trong nhng ngun lc trn, ngun lc con ngi l quan trng nht v cng kh khn nht qun l. Yu t con ngi c th ni l c nh hng quyt nh i vi vic t c mc tiu ca t chc hay khng. Tuy nhin, nhng ngun lc khc cng khng km phn quan trng. V d nh mt nh qun tr mun tng doanh s bn th khng ch cn c chnh sch thc y, khch l thch hp i vi nhn vin bn hng m cn phi tng chi tiu cho cc chng trnh qung co, khuyn mi. + Mt nh ngha khc nu ln rng Qun tr l s tc ng c hng ch ca ch th qun tr ln i tng qun tr nhm t c nhng kt qu cao nht vi mc tiu nh trc. Khi nim ny ch ra rng mt h thng qun tr bao gm hai phn h: (1) Ch th qun tr hay phn h qun tr v (2) i tng qun tr hay phn h b qun tr. Gia hai phn h ny bao gi cng c mi lin h vi nhau bng cc dng thng tin (Hnh 1.1).

Thng tin thun hay cn gi l thng tin ch huy l thng tin t ch th qun tr truyn xung i tng qun tr. Thng tin phn hi l thng tin c truyn t i tng qun tr tr ln ch th qun tr. Mt khi ch th qun tr truyn t thng tin i m khng nhn c thng tin ngc th n s mt kh nng qun tr. Nghin cu t thc tin qun tr ch ra rng vic truyn t thng tin trong ni b t chc thng b lch lc hoc mt mt khi thng tin i qua nhiu cp qun tr trung gian hay cn gi l cc b lc thng tin. Kt qu l hiu lc qun tr s km i. C s khc bit no gia qun l v qun tr khng? Mt s ngi v trong mt s trng hp ny th dng t qun tr v d nh qun tr doanh nghip hay cng ty, ngnh o to qun tr kinh doanh; V nhng ngi khc i vi trng hp khc th s dng t qun l chng hn nh qun l nh nc, qun l cc nghip on. Tuy hai thut ng ny c dng trong nhng hon cnh khc nhau ni ln nhng ni dung khc nhau, nhng v bn cht ca qun tr v qun l l khng c s khc bit. iu ny hon ton tng t trong vic s dng thut ng ting Anh khi ni v qun tr cng c hai t l management v administration. Khi nim chung: Qun tr l nhng hot ng nhm t c mc tiu mt cch c hiu qu bng s phi hp cc hot ng ca nhng ngi khc thng qua hoch nh, t chc, lnh o v kim tra cc ngun lc ca t chc. (qun tr l hot ng ca mt hoc mt s ngi nhm phi hp cc hot ng ca ngi khc chng ta t nhng mc tiu chung. Mi mt c nhn ca chng ta khng sc lc khng ti nng khng lng kin tr c th lm ht mi vic do vy chng ta cn c s chung sc v hp tc vi nhau. Th 2, cn phi c s phi hp gia cc hot ng cng thc hin mt mc tiu thng qua 4 cng vic l hoch nh, t chc, lnh o v kim tra, lm c nhng iu ny chng ta phi s dng nhng ti nguyn, ngun lc ca t chc bao gm con ngi, ti chnh, thi gian, thng tin) 1.2. S cn thit ca qun tr

Nhn ngc dng thi gian, chng ta c th thy ngay t xa xa c nhng n lc c t chc di s trng coi ca nhng ngi chu trch nhim hoch nh, t chc iu khin v kim sot chng ta c c nhng cng trnh v i lu li n ngy nay nh Vn L Trng Thnh Trung Quc hoc Kim T Thp Ai Cp... Vn L Trng Thnh, cng trnh c xy dng trc cng nguyn, di hng ngn cy s xuyn qua ng bng v i ni. Cng trnh v i ny c xy dng bi hn mt triu ngi lm vic trong sut 20 nm tri. Vy th, ai s l ngi ch o cho nhng ngi cng nhn lm vic? Ai s l ngi cung cp nguyn vt liu? ch c qun tr mi tr li c nhng cu hi . Cc nh qun tr s d kin nhng cng vic phi lm, t chc nhn s, nguyn liu, iu khin nhng ngi cng nhn, kim sot cng vic c thc hin ng nh d nh. Vai tr ca cng tc qun tr ngy cng quan trng k t khi xy ra cuc cch mng cng nghip m ra u tin nc Anh vo th k 18, trn qua i Ty Dng v xm nhp vo Hoa K gia th k 19. Tc ng ca ca cch mng ny l my mc thay th dn cho lao ng th cng, sn xut dy chuyn thay v sn xut mt cch manh mn v nht l giao thng lin lc hu hiu gia cc vng sn xut khc nhau gip tng cng kh nng trao i hng ha v phn cng sn xut. Vy, vai tr ca qun tr: + Qun tr l hot ng cn thit phi c thc hin khi con ngi kt hp vi nhau thnh cc t chc nhm t c mc tiu chung Hot ng qun tr l nhng hot ng ch pht sinh khi con ngi kt hp vi nhau thnh tp th. Khng c cc hot ng qun tr, mi ngi trong tp th s khng bit phi lm g, lm lc no, cng vic s din ra mt cch ln xn. Ging nh hai ngi cng iu khin mt khc g, thay v cng bc v mt hng th mi ngi li bc v mt hng khc nhau. Nhng hot ng qun tr s gip cho hai ngi cng khing khc g i v mt hng. Mt hnh nh khc c th gip chng ta khng nh s cn thit ca qun tr qua cu ni ca C. Mc trong b T Bn: Mt ngh s chi n th t iu khin mnh, nhng mt dn nhc th cn phi c ngi ch huy, ngi nhc trng.

+ Qun tr nhm to lp v duy tr mt mi trng ni b thun li nht, trong cc c nhn lm vic theo nhm t hiu sut cao nht nhm hon thnh mc tiu chung ca t chc Khi con ngi hp tc li vi nhau trong mt tp th cng nhau lm vic, nu bit qun tr th trin vng v kt qu s cao hn, chi ph s t hn. Trong nn kinh t th trng cnh tranh gay gt, phi lun tm cch hn ch chi ph v gia tng hiu nng. Hot ng qun tr l cn thit t c hai mc tiu trn, ch khi no ngi ta quan tm n hiu qu th chng hot ng qun tr mi c quan tm ng mc. Khi nim hiu qu th hin khi chng ta so snh nhng kt qu t c vi nhng chi ph b ra. Hiu qu cao khi kt qu t c nhiu hn so vi chi ph v ngc li, hiu qu thp khi chi ph nhiu hn so vi kt qu t c. Khng bit cch qun tr cng c th t c kt qu cn c nhng c th chi ph qu cao, khng chp nhn c. + Qun tr l tin trnh lm vic vi con ngi v thng qua con ngi nhm t mc tiu chung ca t chc + Mt t chc s tht bi hoc v nu cng tc qun tr ti v ngc li. Tht vy, khi ni n nguyn nhn s ph sn ca cc doanh nghip th c th c nhiu nguyn nhn, nhng nguyn nhn hng u thng vn l qun tr km hiu qu, hay nh qun tr thiu kh nng. Trong cng hon cnh nh nhau, nhng ngi no bit t chc cc hot ng qun tr tt hn, khoa hc hn, th trin vng t kt qu s chc chn hn. iu quan trng khng ch l vic t c kt qu m cn nhng vn nh t tn km thi gian, tin bc, nguyn vt liu 1.3. Cc chc nng ca qun tr 1.3.1. Hoch nh Hoch nh l chc nng u tin trong tin trnh qun tr, bao gm: vic xc nh mc tiu hot ng, xy dng chin lc tng th t mc tiu v thit lp mt h thng cc k hoch phi hp cc hot ng Hoch nh lin quan n d bo trong tng lai, nhng mc tiu cn t c v nhng phng thc t c mc tiu . Nu khng lp k hoch ng n v thn

trng th d dn n tht bi trong qun tr. C nhiu cng ty khng hot ng c hay ch hot ng vi mt phn cng sut do khng c hoch nh hoc hoch nh km. 1.3.2. T chc y l chc nng thit k c cu, t chc cng vic v t chc nhn s cho mt t chc. Cng vic ny bao gm: xc nh nhng vic phi lm, ngi no phi lm, phi hp hot ng ra sao, b phn no c hnh thnh, quan h gia cc b phn c thit lp th no, v h thng quyn hnh trong t chc c thit lp ra sao? T chc ng n s to ra mi trng ni b thun li thc y hot ng t mc tiu, t chc km th cng ty s tht bi, d hoch nh tt. 1.3.3. Lnh o Mt t chc bao gi cng gm nhiu ngi, mi mt c nhn c c tnh ring, hon cnh ring v v tr khc nhau. Nhim v ca lnh o l phi bit ng c v hnh vi ca nhng ngi di quyn, bit cch ng vin, iu khin, lnh o nhng ngi khc, chn lc nhng phong cch lnh o ph hp vi nhng i tng v hon cnh cng s trng ca ngi lnh o, nhm gii quyt cc xung t gia cc thnh phn. Lnh o xut sc c kh nng a cng ty n thnh cng d k hoch v t chc cha tht tt, nhng s chc chn tht bi nu lnh o km. 1.3.4. Kim tra Sau khi ra nhng mc tiu, xc nh nhng k hoch, vch r vic xp t c cu, tuyn dng, hun luyn v ng vin nhn s, cng vic cn li vn cn c th tht bi nu khng kim tra. Cng tc kim tra bao gm vic xc nh thnh qu, so snh thnh qu thc t vi thnh qu c xc nh v tin hnh cc bin php sa cha nu c sai lch, nhm bo m t chc ang trn ng i ng hng hon thnh mc tiu. Nhng chc nng trn y l ph bin i vi mi nh qun tr, d cho l tc mt cng ty ln, hiu trng mt trng hc, trng phng trong c quan, hay ch l t trng mt t cng nhn trong x nghip. D nhin, ph bin khng c ngha l ng nht. V mi t chc u c nhng c im v mi trng, x hi, ngnh ngh, quy trnh cng ngh ring v.v. nn cc hot ng qun tr cng c nhng hot ng khc nhau. Nhng

nhng ci khc nhau ch l khc nhau v mc phc tp, phng php thc hin, ch khng khc nhau v bn cht. S khc bit ny s c ch ra phn sau, khi chng ta xem xt cc cp bc qun tr.