Dia Judith, tira od dawna jug skysey mugyhe POTEGA MITU Roxmowy Billa Moyersa x Josephem Campbellem Opracowata Betty Sue Flowers Praclogyt Trenewsz, Kania Gignum Krakow 1994n Tytut oryginalu: The Power of Myth Copyright (C) 1988 by Apostrophe $ Productions and Alfred van der Marck, Inc. Published by arrangement with Doubleday, a division of Bantam Doubleday Dell Publishing Group, Inc. Fotografie zamieszczone w ksigzce pochodza 2 oryginalu angielskiego, Opracowanie gratiezne LECH PRZYBYLSKI Copytight (©) for the Polish edition by Wydawnictwo Znak, Krakow 1994 ISBN 83-7006-210-6 NOTA REDAKTORA Prredstawione nizej rozmowy Billa Moyersa i Josepha Campbella toczyh sig w roku 1985 i 1986 w Skywalker Ranch George’a Lucasa, pédni w Muzeum Przyrodniceym w Nowym Jorku, Wielu 2 nas, czytajac ich onyginalne zapisy, bylo pod glebokim’ wrazeniem bogactwa maceriaha zeromadzonego podczas dwudziescu dwéch godzin filmowania, Jego wigksea czeéé trzcba byto wyciaé, aby 2 reszty skomponowaé szesciogodzin- ay serial telewizyjny. Pomyst narodzil sig 2 checi udostepnienia tego materiaku nie tylko widzom ogladajacym serial, lecz rSwnies, wszystkim, kxérzy jud od dawna wysoko cenili Campbella za jego prace. Redagujac te ksiazke, staralam sig utrzymaé tok i rytm owe) rozmowy, korzystajge rwnoczeénie ze sposobnosci, by wplataé w nig tu i dwdzic dodatkowe watki, odaoszace sig do poruszane] problematyki, a pojawiajace sig w rozmaitych miejscach zapisu. Usilowalam, o ile moanoéci, zachowaé ‘ogélny styl telewizyjnego serialu, Ksigzka wszakse ma sw6} wlasny kszrale i ducha; powinna byé dopelnieniem serialu, nie zaé jego ceplika. Ni tom powstal czeéciowo dlatego, ie jego tworzywem stat sig dialog idei godnych bacene} uwagi i rfleks "Jest rzecza jasna, Ze ~ ujmujac rzecz glebiej ~ ksiazka powstala dlatego, iz Bill Moyers zapragnal poruszyé fundamentalng i trudna problemacyke miu, Joseph Campbell zaf, 2 tak 2namienng dla siebie reetelnoscia intelektualng (wszak przez cale Zycie obcowal z problematyka mitu), zechcial odpowiadaé na przenikliwe pytania Moyersa, Wyrazam wdzigcz~ ‘nosé im obu za to, Ze moglam byé Swiadkiem tego ich spotkania, Jestem te swdzigczna naczelnemu redaktorowi wydawnictwa Doubleday, pani Jacque- line Kennedy Onassis, ktérej zainteresowanie pogladami JosephaCampbella bylo pierwseym impulsem do opublikowania tej ksigzki. Za ‘okazana mi pomoc dzigkuje r6wniez Karen Bordelon, Alice Fisher, Lynn Cohea, Sonyi Haddad, Joan Konner i Johnowi Flowersowi, w szezegélno- éci za8 Maggie Keeshen za wielokrotne preepisywanie tekstu i uwaine redaktorskie oko. Za pomoc w opracowaniu tckstu dziekuje takze Judy Doctoroff, Andie Tucher, Becky Berman i Judy Sandman. Trudne zadanie wysrukania ilustracji spadto na barki Very Aronow, Lynn Novick, sliabeth Fischer i Sabry Moore; pomagala im Annmati Ronnberg, Zacéwno Bill Moyers, jak i Joseph Campbell przeczytali maszynopis i wysungli wiele cennych sugestii jednakie specjalnie wdzigczna jestem im za to, Ze opatli sig pokusie nadawania swoim wypowiedziom styla ksig2kowego, postanowili natomiast zachowaé #ywy, konwersacyjny cha- rakter swego dialogu, Betty Sue FLOWERS, University of Texas, Austin WSTEP Jeszcze wiele tygodni po émierci Josepha Campbella wszystko, gdziekol- ‘wiek sig obrécilem, nasuwalo mi go na pamieé Wychodzac z kolejki podziemne| na Times Square i caujac energig napierajacego na mnie tumu, usmiechnglem sig do siebie, bo przypom- niaiem sobie, #e kiedys, w tym samym miejscu, Campbell pewaa swoja wizje wyrazil w takich oto slowach: ,,Najswie#sze weielenie Edypa, dalszy ciag romansu o Pigkne} i Bestii stoi tego popoludnia na rogu Caterdzieste} Drugiej Ulicy i Pigtej Alei i czeka na zmiane Swiatel Na prapremierze najnowszego filmu Johna Hustona The Dead, opar- tego na opowiadaniu Jamesa Joyce’a, pomyslalem znowu o Campbellu, Jedaym 2 jego pierwszych wainych dokonafi bylo opracowanie klucza do Finnegans Wake. W tym, co Joyce nazwat ,powsinym i stalym czynnikiem” ludzkich cierpies, Campbell rozpoznal glowny temat klasyczne} mitologii keyta preyezyna wszelkiego cierpienia - powiedziat — jest smiertel- nofé, pierwsey warunek 2ycia, Nie mozna jej negowaé, mamy afirmowaé 2yci Gedy ktéregos dnia roztrzasalismy problem cierpienia, Campbell wymienit obok siebie Joyce’a i Igjugarjuka, ,A kt62 to taki, ten Igjugarjul = spytalem, siemal lamige sobie jezyk na tym imieniu. ,,To byl seaman 2 eskimoskiego plemienia Karibu w péinocne| Kanadzie ~ odrzekt Campbell. — Ten facet powiedzial curopejskim gosciom, #e jedyna praw: deiwa madrosé bytuje 2 dala od ludzi, w wielkiej samotnosci, i 2e mozna do nie} dotrzeé tylko przez. cierpienie. Tylko wyszeczenie i cierpienie orwiersia, umys! na wszystko, co dla innych jest ukryte”. ‘»Ocaywiscie ~ powiedzialem. ~ Igiugarjuk”’