Professional Documents
Culture Documents
ChuongI - Gioi Thieu Chung
ChuongI - Gioi Thieu Chung
11/3/2008
Mc tiu mn hc
Trang b kin thc c bn v CSDL. Gii thiu phng php thit k, xy dng CSDL quan h, ngn ng SQL. Trang b nhng hiu bit c bn v thao tc vi CSDL thng qua mt phn mm ng dng qun tr CSDL quan h
11/3/2008
Yu cu mn hc
Nghe ging
11/3/2008
[1] Gio trnh qun tr CSDL v phn mm ng dng, Trng i hc Thng mi. [2]Nhp mn CSDL quan h. L Tin Vng, NXB Thng k, 2002. [3] Access 2002 Bible. Cary N.Prague & Michael R.Irwin, New York. NY, 2002 [4] Principles of Database Systems. Ullman, J.D, Computer Sience Press, Rockville, Md. 1982. [5] Nguyn l ca cc h CSDL. Nguyn Kim Anh, NXB i hc Quc gia H Ni, 2004.
11/3/2008
Ni dung l thuyt
Chng Chng Chng Chng 1: 2: 3: 4: Tng quan v CSDL Thit k CSDL quan h Ngn ng SQL Phn mm ng dng qun tr CSDL
11/3/2008
1.1.CSDL 1.2.Nhng ngi s dng CSDL 1.3.H qun tr CSDL 1.4.H CSDL 2.1.Cc mc tru tng 2.2.Lc CSDL 2.3.Tnh c lp d liu 3.1. M hnh thc th lin kt (ER)
3.2. M hnh d liu quan h 3.2.1. Cc khi ni m trong m hnh quan h 3.2.2. Bin i s ER sang lc quan h
11/3/2008
1.1. CSDL
nh ngha:
D liu: phn nh mt s vt hin tng trong th gii khch quan c lu tr trong my tnh di dng c cu trc (bn ghi) hoc khng c cu trc (hnh nh, m thanh) CSDL: tp hp d liu tng quan c t chc c lu tr trn cc phng tin lu tr nh a t, bng t v..v nhm tha m cc yu cu khai thc thng tin (ng thi) ca nhiu ngi s dng v ca nhiu chng trnh ng dng.
11/3/2008
c tnh ca CSDL
Chia s tc CSDL cho php nhiu ngi dng, nhiu ng dng. Bn vng tc d liu c t trn thit b lu tr n nh, cho php s dng li nhiu ln
11/3/2008
11/3/2008
Thng dng
Csdl trong cc ng dng qun l ngun nhn lc, dch v cng cng (in, nc...) Csdl khch hng, sn phm hng ho... ca cc ca hng trc tuyn (B2C) sn giao dch trc tuyn(B2B) Csdl lu tr d liu ca cc ng dng chuyn bit nh h thng thng tin a l (GIS_ Geographic Information System)
Thng mi in t
Chuyn bit
11/3/2008
11
CSDL lu tr di dng bng (hay quan h) l hnh thc lu tr nhiu nht v c ng dng rng ri nht hin nay.
11/3/2008
12
11/3/2008
13
Gim vic d tha: Mi mt ng dng khng cn phi c cc tp tin d liu ca ring n Trnh c s khng nht qun d liu D liu c chia s p dng cc chun nghim ngt p dng cc bin php an ton bo mt Cc rng buc phi c duy tr
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
14
Ngi dng cui: Khai thc CSDL thng qua cc ng dng hoc da trn phn mm qun tr CSDL. Ngi lp trnh ng dng: L ngi vit cc chng trnh ng dng cho php ngi s dng cui s dng CSDL. Ngi qun tr CSDL (Database Administrator): L ngi thu thp d liu, thit k v bo tr CSDL, thit lp cc c ch m bo an ton cho CSDL (sao lu, phc hi d liu).
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 15
11/3/2008
Khi nim
H qun tr CSDL l mt phn mm cho php to lp CSDL v iu khin mi truy nhp i vi CSDL . Qun l d liu lu di H tr truy nhp d liu ln mt cch hiu qu
c im
11/3/2008
16
11/3/2008
17
H tr t nht mt cch t chc d liu (m hnh d liu) Lu tr, truy xut v cp nht d liu Qun l giao dch (transaction management) iu khin tng tranh (concurrency control) Chp lu v phc hi d liu. Bo mt d liu Duy tr tnh ton vn/nht qun d liu. Cung cp cc tin ch H tr truyn thng d liu
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 18
Cho my tnh c nhn:Microsoft Access Cho my ch: Microsoft SQL Server, MySQL, Oracle
11/3/2008
11/3/2008
20
1.4. H CSDL
Khi nim
11/3/2008
21
11/3/2008
22
K nhn 1
K. nhn 2
Mc khung nhn
K nhn N
Mc vt l
11/3/2008
23
Mc khung nhn:
M t ch mt phn ca ton b CSDL. H thng c th cung cp nhiu khung nhn i vi cng mt CSDL. M t nhng d liu no c lu tr trong CSDL v cc mi quan h no tn ti gia cc d liu ny. M t d liu c lu tr nh th no. Ti mc vt l, cc cu trc d liu mc thp phc tp c m t chi tit.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 24
Mc vt l:
11/3/2008
2.2. Lc CSDL
Lc khi nim l b khung ca CSDL mc khi nim. Lc vt l l b khung ca CSDL mc vt l. Lc khung nhn c gi l lc con.
11/3/2008
25
2.3.Tnh c lp d liu
Khi nim
Kh nng thay i mt nh ngha lc trong mt mc m khng nh hng n nh ngha lc mc cao hn tip theo c gi l tnh c lp d liu. c lp d liu mc vt l l kh nng thay i lc mc vt l m khng dn n cc chng trnh ng dng phi vit li. Cc thay i ti mc vt l i khi l cn thit tng hiu nng h thng. c lp d liu mc logic l kh nng thay i lc mc logic m khng dn n cc chng trnh ng phi vit li. Cc thay i ti mc logic l cn thit bt k khi no cu trc logic ca CSDL b sa i.
Phn loi
c lp d liu mc logic l kh t c hn so vi c lp d liu mc vt l do cc chng trnh ng dng ph thuc nhiu vo cu trc logic ca d liu m h ang truy cp.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
26
3. M hnh d liu
Khi nim
M hnh d liu l mt m t ca vic t chc d liu trong CSDL: d liu, rng buc c nh ngha cho d liu cng quan h gia cc d liu. M hnh d liu da trn i tng
Phn loi
V d: M hnh thc th lin kt ER (Entity-Relationship model) M hnh d liu da trn bn ghi V d: M hnh d liu phn cp, m hnh d liu mng, m hnh d liu quan h.
11/3/2008
27
M hnh thc th lin kt da trn c s s nhn thc ca th gii thc bao gm mt tp cc i tng c s c gi l cc thc th v mt tp cc lin kt gia cc i tng ny.
11/3/2008
28
Ti sao dng ER ?
11/3/2008
29
M hnh thc th lin kt l cch tip cn chnh m hnh ha d liu theo khi nim (conceptual data modeling). M hnh ER l cng c giao tip gia ngi s dng cui cng v ngi thit k CSDL xy dng CSDL trong giai on phn tch. M hnh ER c dng xy dng m hnh d liu theo khi nim (conceptual data model) nhm biu din cu trc v cc rng buc ca CSDL.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 30
11/3/2008
kt kt kt kt
11/3/2008
31
Nhm bao gm tp thc th ging nhau (t nht cn c mt tp cc thuc tnh chung) c gi l mt tp thc th (kiu thc th) Biu din
Nhn vin Tn
11/3/2008
32
M t c gch chn phn bit vi cc thuc tnh khc Gi tr khc rng v thnh phn khng cha cc thng tin thay i Kha n, kha phc, kha d tuyn, kha chnh
11/3/2008
33
Thuc tnh phc hp: Hp thnh ca mt s thnh phn thng tinthuc tnh ca thc th.
11/3/2008
34
H m
Nhn vin
H tn Tn
CMTND
K nng
11/3/2008
35
Nhm bao gm cc lin kt cng kiu c gi l mt tp lin kt (kiu mi lin kt/mi lin kt) Biu din
Nhn vin Trc thuc Phng ban
1 Phng ban
11/3/2008
36
mt - mt (one-to-one): mt thc th a trong E1 lin kt vi mt thc th b trong E2 v ngc li nhiu - nhiu (many-to-many): mt thc th a trong E1 lin kt vi nhiu thc th b trong E2 v ngc li. mt - nhiu (one-to-many): mt thc th a trong E1 lin kt vi nhiu thc th b trong E2; mt thc th b trong E2 lin kt vi mt thc th a trong E1. l mt: Tp thc th E2 l s tng qut ha ca tp thc th E1, hay E1 l mt kiu c bit ca E2
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 37
11/3/2008
n Nh cung cp Cung ng
n Sn phm
11/3/2008
38
S tm tt thng tin cn lu tr trong mt csdl c m t bng m hnh thc th lin kt c gi l s thc th lin kt hay s ER. S ER ca mt c s d liu thuc mt ng dng c xy dng trn cc c t ca d liu cho ng dng .
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
39
V d
Siu th c t chc thnh cc phng, mi phng c mt ngi qun l v mt s nhn vin Mi phng c 1 ngi qun l, v mi ngi qun l cng l mt nhn vin trong siu th Mi mt hng c bn bi ch mt phng v mi phng s bn mt s mt hng nht nh.
11/3/2008
40
Mi khch hng s t mua cc mt hng t siu th M thng qua cc ha n. Mi ha n bao gm danh sch cc mt hng v s lng tng ng cho mi khch hng c th. Mi mt hng c th do nhiu nh cung cp khc nhau cung cp v mi nh cung cp li cung cp nhiu mt hng khc nhau Mi mt hng c mt gi do nh cung cp a ra cho siu th.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 41
11/3/2008
Cc bc xy dng s ER
B1: Xc nh cc kiu thc th lin kt chnh B2: Xc nh cc thuc tnh cho cc kiu thc th ny B3: Xc nh cc thuc tnh kha v thuc tnh kt ni B4: Xc nh cc mi lin kt B5: Xy dng lc
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 42
11/3/2008
11/3/2008
43
Biu din mi d liu di dng cc bng, bng c nh dng gm cc hng v ct. M t vic t chc d liu trong h qun tr c s d liu.
11/3/2008
44
11/3/2008
45
Quan h (Relation)
Mt quan h l mt bng
1 thuc tnh
Mi hng (bn ghi) TenNCC biu din mt b gi tr ca quan h. S Hi H cc b c gi l lc Kinh lng ca quan h. Mi ct (trng) biu S_Shop din mt thuc tnh/ Hi H thnh phn ca cc b. S cc thnh Bibica phn c gi l bc ca quan h.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
1 b gi tr
46
ngha:
Thuc tnh l mt tnh cht ring bit ca mt i tng cn c lu tr trong CSDL phc v cho vic khai thc d liu v i tng. Cc thuc tnh cho i tng nh cung cp hng ha l TenNCC, iaChi,
V d:
11/3/2008
47
Tn gi: Thuc tnh c t tn mt cch gi nh nhng khng qu di hoc qu ngn. VD: SNAME, TEN_NCC, TenNCC, TnNCC Kiu: Mi thuc tnh u phi thuc mt kiu kiu d liu nht nh. V d: TenNCC kiu xu k t Char, NgaySinh kiu ngy thng Date. Min gi tr (MGT): L tp tt c cc gi tr m thuc tnh c th c. V d: SanPham c cc gi tr thuc tp {Bnh m, Bnh ngt, Ko}. Gi tr c bit: gi tr rng/NULL.
11/3/2008
48
B gi tr (Tupe)
ngha
Mt b l cc thng tin ca mt i tng thuc quan h. Hai b bt k trong quan h l khc nhau t nht gi tr ca mt thuc tnh. Mt b khng th c xc nh nh v tr ca n trong quan h b nhn din nh kha
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 49
c im
11/3/2008
Kha (Key)
Kha ca quan h l mt hay mt tp hp cc thuc tnh m gi tr ca n xc nh duy nht mt b trong mt quan h (kha ni).
Kha n l kha ch c mt thuc tnh.Kha kp l kha c hai thuc tnh tr ln Kha ti thiu l kha cha ti thiu cc thuc tnh c th to thnh 1 kha cho quan h. Kha chnh (primary key) l mt kha ti thiu tt nht cho quan h.Cc kha cn li gi l kha d b Mt/ mt tp thuc tnh ca quan h m gi tr ca n khp vi kha chnh ca mt quan h khc th n c gi l kha ngoi (foreign key) ca quan h .
11/3/2008
50
Kha (Key)
TenNCC Hi H Kinh S_Shop Hi H Kinh Bibica
Kha {TenNCC, SanPham} {TenNCC, SanPham, Gia} cng l kha {TenNCC, SanPham}: Kha ni, kha ti thiu, kha chnh.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
51
11/3/2008
52
Lc quan h
Quan h
11/3/2008
Lc quan h
M t:
11/3/2008
54
Th hin ca quan h
Th hin (tnh trng) ca quan h R, k hiu l TR, l tp hp cc b gi tr ca quan h R vo mt thi im. Ti nhng thi im khc nhau th quan h s c nhng th hin khc nhau
11/3/2008
55
Nu cc thc th trong E c xc nh thng qua mt lin kt vi mt tp thc th F no th lc R tng ng c thuc tnh l cc thuc tnh trong kha chnh ca F.
11/3/2008
56
Bc 2: Bin i lin kt
Mt lin kt gia cc tp thc th E1, E2, .., Ek c bin thnh mt lc R trong thuc tnh ca R l tp tt c cc thuc tnh trong kha ca mi E1, E2, , Ek
V d: Ta c quan h WORKS IN (ENAME, DNAME) trong ENAME l nhn vin trong phng DNAME, cn quan h MANAGES (ENAME, DNAME) th ENAME l qun l ca phng DNAME t li tn nu c 2 thuc tnh ca hai tp no trng tn Xc nh min gi tr v khng lm mt cc thc th.
11/3/2008
57
EMPS(ENAME, SALARY); MANAGERS(ENAME); DEPTS(DNAME, DEPT#); SUPPLIERS(SNAME, SADDR); ITEMS(INAME, ITEM#); ORDERS(O#, DATE); CUSTOMERS(CNAME, CADDR, BALANCE);
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
58
WORKS_IN(ENAME, DNAME); MANAGES(ENAME, DNAME); CARRIES(INAME, DNAME); PLACED_BY(O#, CNAME); SUPLLIES(SNAME, INAME, PRICES); INCLUDES(O#, INAME, QUANTITY).
11/3/2008
59
Bc 3: Tm kha cho cc lc
Ngyn tc
Nu mt lc quan h c bin i t mt tp cc thc th, kha ca lc quan h chnh l kha ca tp thc th. Nu mt lc quan h c bin i t mt lin kt nhiu nhiu th kha ca quan h l tt c cc thuc tnh (kho) ca quan h Nu mt lc quan h c bin i t mt lin kt mt mt gia hai tp thc th E v F th kha ca lc quan h c th l kho ca E hoc l kho ca F. Nu mt lc quan h c bin i t mt lin kt nhiu mt t E1, E2, , Ek-1 n Ek th kha thng l hp cc kha ca E1, E2, .., Ek-1.
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
60
EMPS(ENAME, SALARY); MANAGERS(ENAME); DEPTS(DNAME, DEPT#); SUPPLIERS(SNAME, SADDR); ITEMS(INAME, ITEM#); ORDERS(O#, DATE); CUSTOMERS(CNAME, CADDR, BALANCE);
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
61
WORKS_IN(ENAME, DNAME); MANAGES(ENAME, DNAME); CARRIES(INAME, DNAME); PLACED_BY(O#, CNAME); SUPLLIES(SNAME, INAME, PRICES); INCLUDES(O#, INAME, QUANTITY).
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng 62
11/3/2008
Bc 4: Gin c lc CSDL
Nguyn tc
Khi hai lc quan h c kho chung, c th t hp cc thuc tnh ca hai lc ny v thay th hai lc ny bng mt lc quan h mi vi tp thuc tnh l hp ca hai tp thuc tnh ca hai lc quan h ban u.
Tit kim khng gian b nh Truy vn thun tin
11/3/2008
63
EMPS(ENAME, SALARY, DNAME) DEPTS(DNAME, DEPT#, MGR) ITEMS(INAME, ITEM#, DNAME) CUSTOMERS(CNAME, CADDR, BALANCE) SUPPLIERS(SNAME, SADDR) ORDERS(O#, DATE, CNAME) SUPPLIES(SNAME, INAME, PRICE) INCLUDES(O#, INAME, QUANTITY)
11/3/2008
64
NHAN_VIEN (TenNV, Luong, TenPhong) PHONG_BAN(TenPhong, MaPhong, NguoiQuanLy) MAT_HANG(TenHang, MaHang, TenPhong) KHACH_HANG(TenKH, DiaChi, SoDuTK) NHA_CUNG_CAP(TenNCC, DiaChi) DON_DAT_HANG(MaDDH, NgayLap, TenKH) CUNG_UNG(TenNCC, TenHang, Gia) CHI_TIET_DON_HANG(MaDDH, TenHang, SoLuong)
11/3/2008
65
Ch mc
Database Management System (DBMS): H qun tr CSDL. Data Definition Language (DDL): Ngn ng nh ngha d liu Data Manipulation Language (DML): Ngng ng thao tc d liu Data Control Language (DCL): Ngn ng iu khin d liu Entity Relationship(ER): M hnh d liu thc th lin kt Hierachical Model: M hnh d liu phn cp Network Model: M hnh li Relational Model: M hnh quan h
Bi ging - CSDL v Phn mm ng dng
11/3/2008
66