A. 1. Unang Paglalakbay Pinilit si Rizal ni Paciano na umalis pa tungong Espanya para makapag aral ng Medisina. 2.

Pangalawang Paglalakbay Si Rizal ay pa tuloy pa din sa pag sulat at sa Paris ay binisita nya ang kaibigan nyang si Antonio una. !. Mga "a#ilan ng Pagtira sa ondon

$ Mapa#usay ang kanyang kaalaman sa wikang %ngles $ Pag&aralan at iwasto ang aklat na Sucesos de las %slas 'ilipinasna isinulat ni Morga. $ igtas ang ondon sa kanyang pakikipaglaban sa kalupitan ng mga dayu#an sa Pilipinas. (. %mpresyon ni Rizal sa )ababayang mga *aga&Malolos Ayon kay Rizal+ namulat siya sa pananaw na ang kababai#ang Pilipino ay katuwang sa layunin para sa ikagagaling ng bayan. ,atay sa kanya+ ang mit#iin ng mga kadalaga#an ng Malolos para sa karunungan ay patunay ng pagkamulat sa tunay na ka#ulugan ng kabanalan & kabanalang nakatuon sa kabuti#ang&asal+ malinis na kalooban at matuwid na pag&iisip. ,inibigyang&diin ni Rizal ang tungkulin ng kababai#an & bilang dalaga at asawa & sa pagbangon ng kanilang dignidad at #alaga sa lipunan. )augnay nito+ inilalarawan niya ang katangian ng kababai#an sa Europa at bilang #alimbawa ay pinakita ang babaing Sparta bilang #uwaran ng pagiging mabuting ina. %pinapayo ni Rizal na gamitin ang #alimbawang ito upang maitaguyod ang isang anak na marangal at magtatanggol sa bayan. -. %mpresyon ni Rizal Sa .ongkong a. Maingay na pagdiriwang ng Bagong Taon ngPebrero 11- 13,

1888. b. Ang kaibahan ng tanghalan ng mga Tsino at paraan ng pagganap at paglalarawan ng mg galaw ng mga tauhan. c. Ang masaganang piging kung saan ang mga panauhin ay inaanihan ng labis na pagkain. d. Ang mga Dominikano ang pinakamayamang ordeng pangrelihiyon sa Hongkong dahilan sa pag-aari ng maraming mga bahay paupahan, at malaking halagang salapi na nakadeposito sa mga bangko na tumutubo ng malaking interes. /. *inanggi#an si Rizal ng pamilyang ,oustead sa ka da#ilanang ang tingin ng ina 0i 0elly ,oustead na #indi pa #anda si Rizal na mag ka pamilya. At iniisip ni 0elly ang mga babae na naka paligid kay Rizal. 1. M2A ,A,A%02 0A2)AR330 02 )AU20A4A0 )A4 R%5A 6 A. 7U %A 8Abril+ 1911: os ,a;os+ aguna<6 "alagitang taga& os ,a;os+ aguna na nakilala ni Rizal sa dalampasigan ng %log "ampalit noongsya ay 1/ na taong gulang pa lamang at ito ang babae na una niyang napagtuunan ng pag#anga. ,. SE2U0"A )A*%2,A) 8"isyembre+ 1911: *roso+ Maynila<6 "alagitang taga& ipa+ ,atangas na nakilala ni Rizal sa *roso+ Maynila na sinasabing unangniyang pag&ibig. =. ,,. . 8Pakil+ aguna<6 "alagang naninira#an sa Pakil+ aguna na pinaniniwalaang ang gurong si ". 7acinta %bardo aza nanakatira sa ba#ay ni 0icolas Regalado na kaibigan ni Rizal. Sa dalagang ito pilit ibinabaling niRizal ang kanyang atensyon para pawiin ang pangungulila kay Segunda. E. E303R R%>ERA6 Pinsan ni Rizal na binansagang ? a =uestion del 3riente@ ng matalik na kaibigan ni Rizal na si7ose Ma. =ecilio. %to ang pangalawang eonor sa bu#ay ni Rizal at ang dalagang sinasabingnais pakasalan ni Rizal at tanging babae sa kanyang bu#ay na tunay niyang mina#al ng kakaibasa iba pang babaing

kanyang inibig. '. =30SUE 3 3R*%2A 4 PERE5 8Madrid<6 %sang babaeng )astila na taga&Madrid na nakatagpo ni Rizal at pinag#andugan nito ng tula. 2. 3&SE%&SA0 8USU%&SE%)3< 8.apon<6 %sang .aponesa na nakatagpo ni Rizal sa bansang .apon+ nang sya ay maanyaya#an na magingkasapi ng pasuguan ng )astila sa bansang iyon. Siya ay pinaniniwalaang isa sa tatlong babainglabis na mina#al ni Rizal+ na nagparanas sa kanya ng pinakaromantikong ba#agi ng kanyangbu#ay. .. 2ER*RU"E ,E=)E** 8"isyembre+ 1999: =#alcott =rescent+ ondon<6 "alagang taga& ondon na nagkaroon ng li#im na kaugnayan kay Rizal. 2. 0E 4 ,3US*E" 8.ulyo+ 199A: Paris<6 Sinasabing ang babaing may karakter na pinakamalapit sa karakter ni Rizal sa la#at ngbabaing nagkaroon ng kaugnayan sa kanya. %to ang babaing may la#ing Anglo&Pilipino naminama#al din ni Antonio una. %. 73SEP.%0E ,RA=)E0 8"apitan<6 Ang babaing la#ing %ris# na mula sa .ongkong na nagpunta ng "apitan upang ipagamot angmata ng kanyang ama&ama#an. Siya ay inangking asawa ni Rizal ka#it walang pa#intulot ngsimba#an da#il na rin sa pagtanggi ng 3bispo ng =ebu na sila ay makasal. %to ay tinawagniyang ?dulce estrang#era@ sa kanyang #inabing tula ng pamamaalam. 9. ,U.A4&SPAR*A0 Ang layunin ng isang Spartan sa kanyang bu#ay ay maging isang ma#usay na mandirigma na may kakaya#ang ipagtanggol ang lunsod estdo. Ang bu#ay ng isang lalaking Spartan ay nakaplano na6 B Mula pagkasilang+ aalagaang mabuti ng ina ang isang sanggol na may malusog na pangangatawan at kung ang sanggol ay sakitin+ dadal#in siya sa bundok at pababayaang mamatay. B 1 taong gulang ipapasok sa barracks upang magsanay ng mga taktikang militar. B 2C taong gulang maari ng magkaroon ng asawa at pamilya

ngunit magpapatuloy ang pagsasanay&militar sa barracks. B !C taong gulang ay magiging ganap na mamayan at mandirigma ng Sparta. Magiging kabilang sa asembleya kung saan may karapatang makialam sa mga isyung estado. B /C taong gulang ay maari ka ng maglingkod sa pama#alaan bilang miyembro ng senado o mangasiwa sa barracks. ,. 1. 0agkaroon ng isang ma#abang sulatan sina Rizal at Pastells ukol sa usapin ng reli#iyon na naglalaman ng mga paniniwalang pangreli#iyon ni Rizal6 81< 2inagamit ng mga prayle ang reli#iyon sa pansariling kapakinabangan at 82< ang sariling pagpapasiya ay biyaya ng "iyos sa la#at ng tao. .indi nagtagumpay si Pastells na maibalik si Rizal para sa simba#an. 0akatanggap na rin si Rizal ng mga panau#in sa "apitan at nakasama niya ang kanyang mga kapamilya at nagpatayo na ng ba#ay sa *alisay. 0agtraba#o si Rizal sa "apitan bilang isang manggagamot. Ang kanyang mga pasyente ay mga ma#i#irap na #indi makabayad at mga mayayaman na nagbabayad ng malaki sa kanyang paglilingkod. 0ang tumira ang kanyang ina sa "apitan sa loob ng isaDt kala#ating taon+ ginamot din ito ni Rizal. 0akilala ang ka#usayan ni Rizal sa panggagamot ka#it na siya ay nasa "apitan+ sinasadya siya ng mga pasyente mula sa ibaDt ibang panig ng daigdig. 0aging interes din ni Rizal ang mga lokal na #alamang gamot. %tinayo ni Rizal ang isang sistema ng patubig sa "apitan upang magkaroon ng malinis na tubig sa bawat ba#ay ng "apitan. Ang malaking pana#on ni Rizal ay ginamit din niya sa pagtuturo ng mga kabataan sa "apitan. Ang pag&aaral ng mga wika ay ipinagpatuloy ni Rizal sa "apitan. Sa pana#ong ito ay natutunan niya ang wikang ,isaya+ Subuanin+ at Malayo. 2inamit din ni Rizal ang kanyang pana#on sa "apitan bilang isang magsasaka. Umabot ng 1C #ektarya ang lupang kanyang pag&aari na tinaniman niya ng abaka+ niyog+ punong ka#oy+ tubo + mais+ kape+ at cocoa. %tinayo din ni Rizal ang kooperatiba ng mga magasasaka sa

"apitan upang mabawasan ang monopolyo ng mga *sino sa lugar. 0aging malik#ain si Rizal sa "apitan sa pamamagitan ng paglik#a ng mga sumusunod6 81< sulpukan+ isang pagsindi ng sigarilyo na gawa sa ka#oy at: 82< makina sa paggawa ng bricks. 2.

Si Rizal ay na libot ang buong "apitan at kagubatan+ na diskubre nyang mga specimens ay insecto+ ibon+ a#as+ butiki+ palaka+ kabibe at mga #alaman. Siya ay nakapagpadala ng (- reptiles+ A mammals+ 1! uri ng ibon at isda+ at /9 crustaceans.)abilang sa mga ito ang a#as& taling bilao+ 'urina p#ilippensis+ at ataybia o 0aEa naEa inn. Pinag&aralan din niya ang bu#ay ng isang peste na tinawag na =#alcosoma atlas o oang+ nasiyang tumutupok sa ang mga puno ng buko sa lugar. 0a diskubre din ni Rizal ang bibi#irang specimen at ito ay kinilala ng mga scientists6F a. "raco rizali 8a Glying dragon< b. Apogonia rizali 8a small beetle< c. R#acop#orus rizali 8a rare Grog< =. Ang ginawa ni Rizal ay tinuruan niya ang mga kabataan sa "apitan ng mga aralin sa wika+ #eograpiya+ kasaysayan+ matematika+ gawaing industriyal at iba pa. Ang oras ay mula alas 26CC #anggang alas (6CC ng #apon. Ang ilan sa mga iniambag ni Rizal sa ag#am sa "apitan ay ang mga sumusunod6 81< Pinasok ni Rizal ang mga kagubatan at baybay dagat ng "apitan para sa pag#a#anap ng mga specimen upang ipadala niya sa mga museo ng Europa: 82< 0akapag&ipon siya ng !(/ na uri ng mga kabibi at: 8!< 0atagpuan niya ang species ng "raco rizali+ Apogonia rizali at R#acop#orus rizali.

".

2ustong tulungan ni Rizal ang mga kabataan na matuto at iba#agi ang kanyang mga nalalaman at sa ka da#ilanan na kulang

ang mga kabataan sa "apitan sa edukasyon. E. %numpisa#an niya ang ilang proyektong pangkomunidad sa "apitan6 81< Paglilinis ng mga latian upang mawala ang malaria: 82< Paglalagay ng pailaw sa lansangan ng "apitan at: 8!< Pagpapaganda ng liwasan at ang paglalagay ng mapa ng Mindanao sa plasa. '. "a#il sa ginamit ni Rizal and industriya ay naging matagumpay6 1. Ang modernong pagsasaka sa pamamagitan ng pag&aangkat sa Estados Unidos ng mga makabagong makinarya. 2. Ang pagnenegosyo ay isa sa mga naging gawain ni Rizal sa "apitan. 0akipagsosyo siya kay Ramon =arreon+ mangangalakal na taga& "apitan+ sa negosyo ng pangingisda+ kopra#an at abaka. !. %tinayo din ni Rizal ang kooperatiba ng mga magasasaka sa "apitan upang mabawasan ang monopolyo ng mga *sino sa lugar. 2.

Ang retraksyon ay ang pag bawi o pag bago sa unang sinabi.

0asabi ni 'r. ,alaguer na may natanggap siyag sulat ng dalawang bersyon galing kay 'r. Pi at ang ?eHact copy@ na gawa at may pirma ni Rizal sa arpobispo. .indi rin sigurado si 'r. ,alaguer kung si Rizal nga ang nagsulat at nagpirma. 0asabi ring ?eHact copy@ lang ang natanggap niya+ #indi ito ang ori#inal da#il kopya lamang ito. Mayroon din nagsasabi na dati pang nagretract si Rizal upang makasalan si 7osep#ine ,racken. 0gunit walang ebidensya na talagang nagpakasal silang dalawang kasi wala silang marriage contract. )ung totoo man ito o gawa gawa lang nga mga prayle+ mayroon motibo ang mga prayle na ibalita ito sa mga Pilipino.

Una para pagduda#an si Rizal sa mga kanyang ginawa da#il anong klaseng bayani ka kung sa dulo ay babawiin mo lang ang la#at ng iyong sinabi at nagawa. 2inawa rin ito ng mga Griars upang mawalang ng motibasyon ang mga Pilipino para lumaban da#il wala na silang iniidolo at upang matigal ang rebolusyon. At para sa akin di nag retraksyon si Rizal da#il gusto nyang sabi#in sa mga Prayle na di siya sang&ayon sa ginagawa nila+ pero isa pa din siyang )atoliko at #indi naintindi#an ng mga Prayle kaya madami ng bersyon kumakalat tungkol dito. lang mga iyon ang