Professional Documents
Culture Documents
Asn Xuat Nitrobensen
Asn Xuat Nitrobensen
MUC LUC
MUC LUC.............................................................................1
GII THIEU CHUNG............................................................3
Chng I :TNH CHAT CUA NGUYEN LIEU VA SAN
PHAM..................................................................................4
I. Tnh chat cua nguyen lieu.......................................4
A. Tnh chat cua benzen ...............................................4
1. Cau tao cua vong benzen ..............................4
2. Tnh chat vat ly cua benzen ..........................5
3. Tnh chat hoa hoc cua benzen .......................6
B. Tnh chat cua axit nitric.............................................8
1. Tnh chat vat ly cua axit nitrric......................8.
2. Tnh chat hoa hoc cua axit nitrric...................9
C. Tnh chat cua axit sulfuric.......................................11
1. Tnh chat vat ly cua axit sulfuric..................11
2. Tnh chat hoa hoc cua axit sulfuric ..............11
D. Tnh chat cua Na2CO3..............................................13
1. Tnh chat vat ly cua Na2CO3.........................13
2. Tnh chat hoa hoc cua Na2CO3......................13
II. Tnh chat cua san pham.......................................14
1. Tnh chat vat ly cua nitrobenzen ................14
2. Tnh chat hoa hoc cua nitrobenzen...............15
Chng II : CAC PHNG PHAP SAN XUAT NITROBENZEN
........18
1. Nitro hoa bang axit HNO3........................................18
2. Nitro hoa bang axit HNO3 + H2SO4...........................18
3. Nitro hoa bang muoi cua HNO3............................19
4. Nitro hoa bang khi co them HCH3COO hay alhydricaxetic..........................................................................19
5. Nitro hoa bang phng phap the cac nhom sulfo,
amino, diazo bang nhom NO2...............................20
6. Nitro hoa bang oxit nit...........................................20
7. Nitro hoa bang oxit nit co mat H2SO4.................22
8. Nitro hoa bang HNO3 vi s tach nc phan ng
.................................................................................... 22
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Chng I.
TNH CHAT CUA NGUYEN LIEU VA SAN PHAM.
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
C
C
C
1,54 A0
C
1,40 A0
C
1,34 A0
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
5,5330C
iem soi
80,10C
879 kg/m3
o nht 200C
0,649.10-3 N.s/m2
29.10-3 N/m
1730 J/kg.o
Nhiet
chay
9,999 kcal/mol.
ang
ap
Nhiet hoa hi
Nhiet
538 C.
25oC
8.09kcal/kmol.
boc
chay
trong
khong
kh
Nhiet
289.45oC.
o
hoa
0.18g/100g H20.
o
tan
ti
trong
nc
han
Ap suat ti han
25oC
48.6
atm
Nhiet nong chay
o
hoa
0.05g/100g C6H6.
Nhiet
2,351 kcal/mol.
tan
30,1 kcal/kmol.
cua
lng
nc
nong
Ty trong ti han
trong
benzen
chay
0,3
g/ml.
SV: Pham Ngoc Hp- Lp: Hoa Dau - K44.
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Ten goi
Benzen
C6H5CH3
Toluen
tnc0C
tsoi0C
+5,5
80,1
Para-xilen
C6H5C2H5
Meta-xilen
110,6
0,8669
138,4
0,8610
144,4
0,8802
139,1
0,8641
136,2
0,8669
-95
C6H5(CH3)2 Xilen
Octo-xilen
Ty
khoi
0,8790
+13,
2
-29,0
Etylbenzen
-53,6
-94,0
Phan ng cong hp :
Kho thc hien, oi hoi ieu kien khac nghiet
: nhiet o, xuc tac, ap suat.
+ Phan ng kh :
+ 3H2
benzen
xyclohexan
Cl
CH
CH-
nhiet o, ap
Cl CH
suat
Cl
anh
sang
SV: Pham Ngoc HpLp: Hoa Dau - K44.
CH
Cl
+ 3 CI2
CH
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
O
CH
4500C
V2O5
benzen
C
9/2O2
CH
O
anhydricax
etic
+ HX ; (X =
Cl, Br)
Phan ng nitro hoa :
H2SO4
NO2
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
+ HNO3
55 600C
Phan ng sulfo hoa :
+
+ H2 O
SO3H
H2SO4
H2O
Phan ng ankyl hoa :
R
AlCl3
+ RCl
O
C R
HCl
R C ClAlCl+3
HCl
O
0
0,96 A
0
102
O
1,21 A0
1160
0
130
N
0
1,41114
A0
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
4 NO2
+ O 2 + 2 H 2O
Kh NO2 sinh ra lai tan vao axit nitric lam cho chat
long t khong mau tr nen co mau vang.
Ban than axit nitric tinh khiet t ion hoa nh sau :
2 HNO3
NO2+
+ NO3- +
H2O
NO 2+
2HClO4
2ClO4-
H3O+
4HNO3 +
2H2SO4
4NO2+ + 2HSO4- +
H3O+
Qua trnh phan ly nay tao nen nhieu ion nitroni
hn s t ion hoa cua axit nitric.
Mot so tnh chat vat ly cua axit nitric [6] :
Nhiet o soi
82,60C
-41,590C
1512,8 kg/m3
Ch so khuc xa nD25
1,397
o nht 200C
0,8.10-3 N.s/m2+
2,7474 J/g
10
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
2,1258 J/g
626,3 J/g
1.748 j/g.o
600 kcal/kmol
4Zn(NO3)2 +
NH4NO3
+ 3H2O
Nhng kim loai khac kh axit nitric ac en NO 2
va kh axit nitric loang en NO.
V du :
3CU
8HNO3(loang)
3CU(NO3)2
2NO
Pb
4HNO3(ac)
Pb(NO3)2
2NO2
4H2O
2H2O
ieu la la mot so kim loai thong thng nh Fe,
Al, va Cr khong nhng khong tng tac vi axit nitric
ac ma con c axit o thu ong hoa (do tao
thanh mang oxit rat mong va kho tan).
b. Tac dung vi phi kim :
Axit nitric co the oxi hoa c mot so nguyen to
khong kim loai nh C, P, As, S len so oxi hoa cao nhat :
SV: Pham Ngoc Hp- Lp: Hoa Dau - K44.
11
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
+
S
2HNO3(loang)
6HNO3(ac)
H2SO4
=
H2SO4
2 NO
+
4NO2
2H2O
Giong vi axit nitr, axit nitric ac oxi hoa ion Fe 2+
en ion Fe3+ con ban than axit c kh en NO. Khi
co d ion Fe2+, NO se ket hp vi ion o cho hp chat
mau nau va kem ben :
6FeSO4 + 3H2SO4 + 2HNO3 =
4H2O
FeSO4
+ NO
3Fe2(SO4)3
NO
[Fe(NO)]SO4
3HCl
NO
Cl 2
2H2O
Hon hp cua mot the tch axit nitric ac va ba
the tch axit clohidric ac c goi la cng thuy, no
co the hoa tan c ca vang va Platin.
3Pt + 4HNO3 + 12HCl = 3PtCl4 + 4NO + 8H2O
PtCl4
2HCl
H2[PtCl6]
Axit cloroplatinic
H2SO4
NO
+2
H NO2
H2 O
12
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
H+
HSO-4
HSO-4
H+
SO-4
H2SO4
H3SO4+ + HSO4-
13
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
V du :
2 H2SO4
Cu
CuSO 4
SO2
2H2O
Vi cac kim loai hoat ong, san pham s kh
axit sulfuric ngoai SO2 con tao thanh S, H2S.
V du :
Mg
2H 2SO4
3Mg
4H2SO4
4Mg
5H2SO4
MgSO 4
SO2
3MgSO4
4MgSO 4
+ H2S
2H2O
4H2O
+
4H2O
Axit sulfuric nong o ln hn 65%, nguoi khong
tac dung vi sat.
Vi mot so phi kim nh P, S, C b axit sulfuric ac
nong oxi hoa en oxit hoac axit tng ng.
V du :
2 H2SO4
3SO2
2H2O
2H 2SO4
ArSO 3H
H3O+
H2SO4
6nC
14
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Zn
H2SO4
ZnSO4
H2
2533 kg/m3
8540C.
Khoi
105.99 kg/kmol.
lng
Ty
2.533 g/cm3.
trong
Nhiet
10.676 j/g.
phan
20oC
tao
thanh
7000 kcal/kmol
0,2493
15
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
H2O
NaHCO3
NaOH
Tac dung vi voi toi :
Na2CO3
CaCO3
Ca(OH)2
2NaOH
Tac dung vi CO2 va H2O :
Na2CO3
CO2
H2O
2NaHCO3
so
vat
ly
quan
trong
cua
5,850C
+ Nhiet o soi
101 kPa
210,90C
13 kPa
139,90C
4 kPa
108,20C
0,13 kPa
53,10C
+ Ty trong
SV: Pham Ngoc Hp- Lp: Hoa Dau - K44.
16
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
d41,5
1,344
d410
1,213
d415,5
1,208 - 1,221
d425
1,119
+ o nht (150C)
2,17.10-2 mPa.s
43,35 mN/m
35,97
1700C
18,15
14,18 J/g
94,1 J/g
+ Nhiet hoa hi
331 J/g
880C
4820C
1,8% V
+ Ty trong pha hi
4,1
+ Ch so khuc xa n15
1,55457
2H
NO2O
2
-H
NO
NHOH
2H
2H
NH2
+
H2 O
17
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Nitrobenzen
Nitrozo
Hydroxylamin
Anilin
- Kh trong moi trng kiem : chat kh Zn +
NaOH hoac NiAlH4. Phan ng tao ra cac san pham
NO2 kha phc
NO tap va kho
NHOHtach.
trung gian
[H]
N=N
nitrrobenzen
nitrrozo
hydroxyamin
O
NH2
oxibenzen
N = N
Az
NH NH
2
Azobenzen
Hydrazobenzen
2Zn
NH 4Cl
H2O
benzen
hydroxylamin
NO2
FeC3
18
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Cl2
Cl
HCl
Nitrobenzen
nitrobenzen
m clo
--CL + NaOH
O2N--
--OH + NaCL
Nhom
-NO2
la nhom hut electron manh lam
phan tan ien tch am va lam be cacbanion trong
phan ng the electrophyl.
3. ng dungcua nitrobenzen:
Nitrobenzen la mot san pham trung gian quan
trong . Hau het nitrobenzene c dung e chuyen
hoa thanh anilin ,benzidin, dinitrobenzene,lamf chat xuc
tien lu hoa cao su, dung e san xuat thuoc nhuom
anilin en .Ngoai ra con dung lam dung moi chon loc
e tinh che dau mo va moat so ng dung quan trong
na la dung e san xuat thuoc no va dung trong y
dc.
Chng II.
19
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
+ HONO2
ArNO2 + H2O
20
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
- Axit H2SO4
giup cho qua trnh tao ra NO 2+
nhanh,lam tang van toc phan ng.
- Hieu suat at c tng oi cao en 98% lai
khong can HNO3 tinh khiet. Ngoai H2SO4 ra con co the
dung cac tac nhan khac e hut nc nh : BF 3,
P2O5 ...
V du :
ArH + HNO3 + BF3 ArNO2 + BF3. H2O
3. Nitro hoa bang muoi cua HNO3 :
Phan ng xay ra theo phng trnh :
NaNO3
H2SO4
HNO3
NaHSO4
axetylnitrat.
21
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
HNO3
(CH 3CO)2 O
N2O5
2CH3COOH
N2O5
(CH3CO)2O
2CH3COONO2
CH 3COONO2
ArNO2
CH3COOH
Axit axetic cung ket hp vi HNO 3 tao thanh hp
chat phc chat hai cau t (HNO 3.HCH3COO) lam anh
hng en van toc phan ng.
5. Nitro hoa bang phng phap the cac nhom sulfo,
amino, diazo...bang nhom NO2 :
V du :
ArN = N O.NO2
NaNO3
NaNO2
ArN = N O NO +
Diazonitrat
Diazonitrit
ArNO2
N2
22
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
HNO3 . V vay dung ngay oxit nit trong qua trnh oxi hoa
nit la mot van e rat kinh te.
N2O4 nam hai dang ong phan :
N2O4
2NO2
3N2O4
O2N
+
NO2
benzen
trinitrobenzen
Khi tac dung benzen vi N2O4 ngi ta thng
them tac nhan phu tr vao v du nh AlCl 3 va FeCl3. Khi
co mat nhng clorit ay benzen se tac dung rat
manh liet vi N2O4 tao thanh mot phc chat.
V du : oi vi benzen th thanh phan cuoi cung
la:
2AlCl3.3C6H6.3N2O4
va FeCl3.2C6H6.2NO4
Trong o nc se tach ra khoi hp chat , ong
thi chat hu c C6H6N2O4 tach HNO2
ra va bien
thanh nitrobenzen.
Khi un nong AlCl3 vi N2O4 va hp chat thm
vang mat cua H2O
th phan ng xay ra theo phng trnh :
23
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
N2O4
AlCl3.NO2.NO2
H
AlCl3.NO2.NO2 + C6H6
NO2
( NO2AlCl )H+
Trong hp chat trung gian nay, hydrozen lien ket
vi nguyen t cacbon cung vi NO 2 , de dang tach ra
di dang ion e tao thanh nitrobenzen roi ket hp
vi phan t th hai AlCl3 thanh phan t.
Ngi ta con dung PCl 5 lam tac nhan phu tr,
phan ng xay ra theo phng trnh :
PCl5 + ArH + N2O4 POCl3 + HCl + NOCl +
ArNO2
Phng phap nay ch dung gan ni san suat
HNO3.
7. Nitro hoa bang oxit nit co mat H2SO4 :
Khi co mat H2SO4 th :
N2O3
2NO +
3H 2SO4
3HSO 4-
+ H3O+
N2O4
+ 3H2SO4
NO + + NO2+ + 3HSO4-
+ H3O+
N2O5
3H 2SO4
2NO 2+
3HSO4-
H3O
24
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
C6H5NO2
NOOSO3H
H2O
Phan ng vi toluen, meta va para xylen ,
clobenzen, nitrobenzen cung xay ra tng t nh the.
Angtraquinon cung cho san pham nitro khi tac dung N 2O4
trong moi trng oleum cha 5% SO3 cung vi axit
H2SO4 nong o 70 100%.
8. Nitro hoa bang HNO3 vi s tach nc phan ng :
u iem cua phng phap nay la khong dung
H2SO4 v viec thu hoi H2SO4 trong axit a dung ton
nhiet, he thong thiet b ac biet.
S tach nc tao thanh bang cach tao nen mot
hon hp ang ph gia nc va hydrocacbon thm hay
vi mot dung moi tr cho vao ty le vi lng HNO 3.
Nhieu ArH tao ra vi nc mot hon hp ang ph
nh : Toluen nc soi 84,10C (toluen soi 110,80C).
Benzen nc soi 690C
25
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
HNO3
Ar
HO*
NO2*
Ar*
Ar
NO2*
Ar*
Ar
HO*
ArNO2
+
+
+
HO*
HOH
HNO2
Chng III.
26
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
H2O
H2SO4
55 60 0C
NO2
+
HNO3
27
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
28
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
HNO3
HOSO2ONO2
H 2O
+ 2H2SO4
NO 2+ + H3O+ +
29
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
H2S2O7
+ HSO-4 +
H2SO4
Theo s bien oi cng o cua ng co tan
so 1400 cm-1 trong quang pho th hang so van toc cua
phan ng (1) la :
[NO2+] [H3O+] [HSO4-]2
K=
[HNO3] [H2SO4]2
NO2+ + H2O +
NO3- .
30
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
N O
OH . . . . . . O
NO2+ + NO3- +
H2O
H3O+
NO3-
31
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
OH
NO2
H
- OH
H
NO
- 2
-
- H2O
NO2
32
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
+ HONO2
O
O
C6H5 . N
- H2 O
C6H5NO2
OH
O H
OH
O H
OH
(HNO3)
Qua mot so nghien cu khac Tronop con thay
rang gia nitrobenzen va axit nitric ton tai mot phc
chat co thanh phan la : C6H5NO2 + HNO3 va C6H5NO2 +
2HNO3.
SV: Pham Ngoc Hp- Lp: Hoa Dau - K44.
33
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
H2SO4
HOSO2ONO2
NO2+
HOSO2ONO2
H2O
+ H2SO4-
nhanh
+
+
NO2
(II)
HSO4-
hay
H+
H2SO4
NO2
H
34
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
hay
35
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
cham dan i
tang dan
len
Nhng nhom ng pha ben phai clo lam tang
dan van toc phan ng va cang ln khi cang i ve
pha ben phai. Nhng nhom ng pha ben trai clo
lam cham dan phan ng mc o ln hay nho la
tuy thuoc vao mc o cach xa clo.
Anh hng lam cham cua nhom nitro rat ln.
Neu a nhom nitro vao hp chat thm , se lam giam
hang so van toc cua qua trnh nitro hoa ve sau nay
t 105 107 lan.
Qua thc nghiem a xac nhan rang toc o nitro
hoa nitrobenzen cc ai 25 0C khi nong o H2SO4 90% ,
khi nitro hoa bang H2SO4 nong o 95% th toc o
phan ng giam i hn hai lan, con nitro hoa bang
H2SO4 nong o 80% th toc o phan ng giam i 3000
lan. V tr van toc cc ai phu thuoc vao nhiet o, v
du : nitro hoa nitrobenzen 5 0C th van toc cc ai khi
nong o axit H2SO4 la 89% , nhng nitro hoa 40 0C th
van toc cc ai khi nong o H2SO4 la 91%.
Qua so lieu tren chng to rang khong phai
nong o H2SO4 va H2O quyet nh van toc phan ng
nitro hoa ma chnh la do ham so axit (H 0 ) : ac trng
khuynh hng cua moi trng oi vi s truyen
proton cho kiem trung tnh.
fB
a
.
H+
H0 = - lg
fBH+
Trong o :
a : hoat o cua proton.
H+
fB va fBH+ : he so hoat o kiem trung tnh B va
axit cung vi BH+ .
36
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
37
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
O
O=NO N
O
V sau trong iu kin nitro ho hp cht nitrozo chuyn thnh
hp cht diazo ri thnh hp cht oxy, cng c th b chuyn nhm
c bit to thnh para- nitrophenol. Sau phenol, cng nh
para- nitrophenol b nitro ho n hp cht polinitro.
C ch phn ng ny gii thch r s to thnh dn xut ca
phenol; meta crezol v meta clorphenol t benzen, toluen v
clorbenzen.
5. Nhng yu t nh hng n qu trnh nitro ho:
a. nh hng ca lng axit HNO3.
Khi nitro ho bng hn hp axit nitric v sulfuric nu tng lng
benzen (nhiu hn lng HNO3) th phn ng nitro ho s chm li, hiu
sut phn ng gim i v cn d mt lng ln benzen, nhng nu tng lng HNO3 trong hn hp th li c tc dng ngc li.
Thc nghim nghin cu v phn ng nitro ho thy rng nu lc
ny ly mt lng tng ng 100 phn trng lng HNO3 v 100 phn
trng lng benzen th hiu sut phn ng t c 80% so vi benzen.
Nu ly 150 phn benzen cc thng s khc gi nguyn th hiu sut
phn ng ch t c 20%. Cn khi ly 50 phn benzen th hiu
sut li tng n 90%. Do vy khi tng lng HNO3 th c li cho phn
ng , v to ra nhiu ion nitroni , lm tng cc hiu sut, ngc li khi
gim lng HNO3 hiu sut phn ng s gim v lng benzen khng
phn ng s tng ln.
b. nh hng ca nng axit H2SO4.
Phn ng nitro ho l phn ng sinh ra nc, nu khng c cht ht
nc th nng HNO3 s gim i v do vy n mt lc no phn
ng dng li vi mt nng ca HNO3 xc nh. Mt khc khi HNO3
SV: Pham Ngoc Hp- Lp: Hoa Dau - K44.
38
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
long, nhit cao , qu trnh oxy ho li mnh lit hn nitro ho. Axit
H2SO4 l cht ht nc mnh , nn n c dng lm tc nhn ht nc
trong qu trnh nitro ho. Nc sinh ra trong qu trnh tin hnh nitro ho
v nc c sn trong HNO3 s lin kt vi axit H2SO4 di dng: H2SO4. x
H2O. V vy nng H2SO4 nh hng nhiu n qu trnh nitro ho.
Axit H2SO4 mt nng thch hp no y s cho vn tc nitro ho
cc i, chnh lc ny n l cht hot ng ho nhn thm, tng
linh ng ca ion NO2+,v lm cho nng lng hot ho ca phn ng
by gi l nh nht v phn ng cho vn tc cc i.
Nhng mi nhit khc nhau , vn tc phn ng li cc i vi
nng H2SO4 khc nhau. V d: nitro ho benzen vi vn tc cc i
khi tin hnh 250C v nng H2SO4 l 89,9%. Vn tc s gim i 2
ln khi nng H2SO4 l 95% v 3000 ln khi nng H2SO4 l
80%.
Di y l th thc nghim ca Mactixen v s ph thuc ca
hng s vn tc phn ng (K) vo nng H2SO4 v nhit .
K
k
Hm lng H2O trn 1 K 250C
3,22
mol H2SO4
0,03
1,50
0,63
3,22
01,03
0,18
39
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
40
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Mnh dn
41
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Nitro ho thng tin hnh trong thit b bng gang hoc thp
chu axit hay bng thp khng r, c lp thm my khuy, c o bc
ngoi v ng xon lm lnh bn trong tng cng b mt trao i
nhit.khi nitro ho bng axt nitric long th tin hnh trong thit b
bng snh hay trong thit b trng men hoc lm bng thp khng
g v bng thp pha kim loi qu.
V d: Thit b nitro ho lm vic gin on:
42
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
N c
N c
KH?
6
GHI CH
1. thn
2. o ngoi
3 .ng cho nguy n liu vo
4.ng xon
5. m y khuy
6 . ng cho sn phm ra
43
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
hn h p axit quay tr l i
n c ra
KH?n?n
sn phm nitro ra
hi n c qu
nhit
hi ra
GHI CH
1. ng xon rut g
2. b khu?ch t n i l u
4. c nh khuy
5. m y khuy
NgoI ra ngi ta cn dng mt s loi thit b nh: Nitrator Smitta(hnh1) .thit b Ntrrator Bia-xi (hnh 2):
SV: Pham Ngoc Hp- Lp: Hoa Dau - K44.
44
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Hnh1:
Thit b Nitrator-Smita
benzen
Hnh2:
Thit b Bia-xi
1
chuyn
dng
hn hp axit
benzen
H2O
chuyn
dng
2
H2O
hn hp axit
3
1.My khoy
2.b phn lm lnh
3.B phn cho sn phm ra
1.My khoy
2.Nguyn t lm lnh
3.B phn cho sn phm ra
C H 2 SO 4 .
140
140 C HNO 3
Trong :
45
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
C
: Nng ca axit H 2SO4 trong hn hp nitro ho (% khi lH
2SO4
ng).
ng).
46
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
hn h p nitro
ho
N c hoc axit
lam vic
N c hoc hn h p
melanz
H2so4
4
5
3
GHI CH
1. th ng cha axit
2. th ng l ng
3. Th ng cha hn h p Nitro ho
4. Bm
5. Bm tun hon
5. thi?t b?lm l nh
47
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
2
HNO3 hoc
hn h p melanz
khng kh?n?n
H2o
H2o
N c hoc
axit lm vic
khng kh?n?n
H2sO4
khng kh?n?n
hn h p nitro ho
1
3
GHI CH
1. th ng cha axit
3.Thi?t b?trn
2. Th ng l ng
3. Th ng cha hn h p nitro ho
48
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
H2so 4
nguy n
HNo 3
l i u u
Tr n a x i t
Ni t r o h o
l n g
Ax it l m v i c
S n ph m n i t r o
Tr ?c h l y
Ng u y n l iu b a n
u v s n ph m
t r ?c h l y
N c
Du n g d ?c h Na2CO
a x i t l m
v i u sa u k h i
t r ?c h l y
kh v
c c
r a
N c r a
s n ph m
49
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
- Nitro ho benzen.
- Tch sn phm nitrobenzen v axit d.
- Ra sn phm v trung ho sn phm.
- Lng axit dng.
- Trch ly nitrobenzen trong axit dng bng benzen.
Trong cng nghip sn xut: Nitrobenzen c th tin hnh bng
phng php gin on hay lin tc.
1. S sn xut nitrobenzen bng phng php lin tc hai bc:
Cho benzen ln nitrobenzen v hn hp axit cha 25% HNO 3
(theo trng lng) vo thit b (1). Nitro ho tin hnh t 3 n 10 pht
nhit 46-97,50C. Sau chy sang thit b phn ly (2), phn
chia thnh 2 lp. Lp trn l nitrobenzen chy sang thit b (3) ra
bng nc , ri chuyn sang thit b phn ly (4). Lp di l nitrobenzen
tip tc em i iu ch anilin (hoc cho vo kho) cn lp nc trn
bm quay li thit b ra (3).
Lp axit lng di thit b phn ly (2) chy vo thit b nitro ho
(nitrator) tc dng lin tc bc hai (5), ng thi cho benzen nguyn
cht vo trn ln vi lp axit . Nh ho ca benzen v axit dng t
thit b (5) chy xung thit b phn ly (6), phn ly thnh 2 lp, lp
trn l hn hp benzen v nitrobenzen, c bm ln thit b nitro ho
tc dng lin tc (1), cn lp di l axit dng em i c c v ti
sinh hn hp axit.
Trong thit b (5) khng ch s dng hon ton axit nitric d trn
m cn c nhim v trch ly nitrobenzen ra khi axit dng. Hiu
sut nitrobenzen t c l 99% so vi l thuyt.
50
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
S s n x u t Ni t r o b en z en LIN T C HAI BC
h N H P
a x IT
3
5
7
7
n c em
t in h c h ?
n it r o
b ez en
a x i t
d ng
GHI CH
1; 5 Thi?t B?Nitro ho t c dng li n tc
7.b m
51
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
10
HNO3(83%)
BenZen
H2SO4
6
7
GHI CH
1;2;3;4 THi?t b?Nitro ho
9.Thi?t b?bc hi
5;6;7 Th ng cao v?
10.Thi?t b?ng ng p k?
8. Th ng cha axit d ng
52
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
n it r o b en zen
12
13
14
i t r i c h l y
h 2o
h 2o
b en z en v
n i t r o b en z en
15
11
h 2o
h 2o
GHI C H
1. thi?t b?nitro ho
2. Th ng l ng benzen
8.Thi?t b?phn ly
9.Th ng cha axit d ng
12 .Thi?t b?i?u ch
nh t l
13 .Thi?t b?i?u ch
nh nhit
3. Th ng cha hn h p axit
4 . Th ng cha axit d ng
14.Thi?t b?
15.Th ng cha benzen
h 2o
5;10;11. bm
53
Nitrobenzen
9
9
dung d?ch
sau khi
trung ho
8
2
Hi
ra
H2O
H2O
Hi nu c
qu nhit
vo
H2O
Benzen
H2O
kh?n?n
dung d?ch
Na2CO3
H2O
H2O
Hn H p Ax?t
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
54
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
55
HNO3
H2O
7:ni nitrator
8:thi?t b?lm l nh
9:thi?t b?phn ring
10:thi?t b?ra v trung ho
H 2SO4
9
13
Axit d ng em tr?ch
ly
H2O
BENZEN
H2O
11
10
18
14
Sn phm nitrobenzen
12
Dung d?ch
NaOH
16
Axit d ng
15
16:thi?t b?tr?ch ly
Axit d ng
Nitrobenzen
ln benzen
BENZEN
17
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Thiet Ke Phan Xng
56
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
98.5%.
Benzen:
0.9%.
Nc:
Dinitrobenzen khng ln hn:
0.5%.
0.1%.
57
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
(kt thc!)
(n tnh ton)
58
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
59
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
60
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
61
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Chng IV.
94%
98%
Lang
99%
Trung hoa
98%
Ra
98,5%.
62
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
= 47,220 (kmol/h)
= 3683,16 (kg/h)
3758,327 (kg/h)
63
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
281,710 (kg/h).
11,268 (kg/h)
3380,523
(kg/h)
1. Lng vat chat ra khoi thiet b phan ng :
-Khoi lng nitrobenzen khi ra khoi thiet b nitro
hoa:
3683,16.123
.0,98 = 5691,899( kg / h)
78
3683,16.18
.0,98 = 832,961( kg / h)
78
+ Lng nc vao cung hon hp nitro hoa la :
135,221 (kg/h).
+ Tong lng nc ra khoi thiet b nitro hoa :
832,961 + 135,221
= 968,182 (kg/h).
64
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Khoi
lng
(kg/h)
Lng ra
Tha
nh
pha
n (%)
Hon hp
nitro hoa:
HNO3
Ten
san
pham
Khoi
lng
(kg/h)
Than
h
pha
n (%)
C6H5NO2
5691,8
99
79,73
88
HNO3
H2SO4
2974,86
0
H2SO4
59,497
3,79
H2O
270,442
H2O
270,44
2
13,56
100
C6H6
968,18
2
1,03
135,221
Tong
3380,52
3
0,83
73,663
Benzen
Tap chat
3683,16
0
98
2
Tap
chat
75,167
1,05
Tong
7138,8
50
100
75,167
Tong
3758,32
7
Tong
cong
7138,85
0
100
65
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
66
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
67
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
Q2 = 25.G(kcal/h).
68
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
69
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
= 1431262,925
(kcal/h).
Nhiet lng do tac nhan lanh mang ra khoi thiet
b :
Q5 = 45.G = 45 . 57250,517
= 2576273,265
(kcal/h).
Bang can bang nhiet lng cua thiet b nitro
hoa.
Nhiet lng vao (kcal/h)
Nhiet lng do nguyen lieu mang vao
Q1
3940,727
1431262,92
5
1241230,73
9
57250,517
2733684,90
8
Tong
Nhiet lng ra (kcal/h)
Nhiet lng do nc lam lanh mang ra
Q5
2576273,26
5
157411,643
Tong
2733684,90
8
70
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
KET LUAN
Qua mot thi gian tm kiem va nghien cu tai
lieu, em nhan thay viec a nitrobenzen vao san xuat
co tam quan trong rat ln, nitrobenzen la mot san
pham co gia tr, no c s dung rong rai trong
nhieu nganh cong nghiep. c thiet ke day chuyen
san xuat nitrobenzen phuc vu cho nganh tong hp hu
c la mot c muon ln oi vi sinh vien cong
nghe hoa hoc.
c s giup va hng dan tan tnh cua
thay giao TS. Hoang Xuan Tien em a hoan thanh
ban o an thiet ke phan xng san xuat
nitrobenzen vi nang suat 45.000 (tan/nam). Do thi
gian co han nen trong qua trnh hoan thanh ban o
an khong tranh khoi sai sot, em tat mong s ch
bao va gop y cua cac thay co e ban o an
cua em hoan thien hn.
Em xin chan thanh cam n!
Ha noi, ngay 31
thang 01 nam 2004.
Sinh vien
Tran Phi Hang.
71
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
72
O AN TOT NGHIEP
San Xuat Nitrobenzen
73