Ym II#3 Cimento

MENTO MENTO
http://kisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter
N2024 YAPI MALZEMES II N2024 YAPI MALZEMES II
Dokuz Eyll niversitesi
naat Mhendislii Blm
MENTO MENTO
"imento" kelimesi, yontulmu ta krnts "imento" kelimesi, yontulmu ta krnts
anlamndaki Latince "caementum" kelimesinden anlamndaki Latince "caementum" kelimesinden
tremitir. tremitir.
Daha sonra bu kelime balayc anlamnda Daha sonra bu kelime balayc anlamnda
kullanlmaya balamtr. kullanlmaya balamtr.
19. yzyln balangcnda kil ieren, kiretalarnn 19. yzyln balangcnda kil ieren, kiretalarnn
yaklmas deneyleri imentonun kefine yol yaklmas deneyleri imentonun kefine yol
amtr. amtr.
MENTO MENTO
Bu balayc daha sonraki yllarda byk gelimeler Bu balayc daha sonraki yllarda byk gelimeler
gsterse de "Portland" ismi aynen korunmutur. gsterse de "Portland" ismi aynen korunmutur.
Aslnda Joseph Aspdin tarafndan retilen balayc, Aslnda Joseph Aspdin tarafndan retilen balayc,
retim srasnda yeterince yksek scaklklarda retim srasnda yeterince yksek scaklklarda
piirilmedii iin bugnk Portland imentosunun piirilmedii iin bugnk Portland imentosunun
zelliklerine tamamen sahip olamamtr. zelliklerine tamamen sahip olamamtr.
Yine de ngiltere Kirkgate stasyonunun yanndaki Yine de ngiltere Kirkgate stasyonunun yanndaki
halen ayakta olan "Wakefield Arms" binasnn Joseph halen ayakta olan "Wakefield Arms" binasnn Joseph
Aspdin'in yapt balayc ile yapld belirlenmitir. Aspdin'in yapt balayc ile yapld belirlenmitir.
MENTO MENTO
Hammaddelerin yksek scaklklara kadar piirilip Hammaddelerin yksek scaklklara kadar piirilip
tlmesi olay daha sonra 1845 ylnda Isaac Johnson tlmesi olay daha sonra 1845 ylnda Isaac Johnson
isimli bir ngiliz tarafndan gerekletirilmitir.. isimli bir ngiliz tarafndan gerekletirilmitir..
Yanda 1824 ylnda Joseph Aspdin ve Yanda 1824 ylnda Joseph Aspdin ve
orta iadam John Beverley orta iadam John Beverley
tarafndan Leeds kenti yaknlarndaki tarafndan Leeds kenti yaknlarndaki
Wakefield kasabasnda kurulan ve Wakefield kasabasnda kurulan ve
Portland imentosu retimi yaplan Portland imentosu retimi yaplan
imalathane grlmektedir. imalathane grlmektedir.
MENTO MENTO
Aada Joseph Aspdinin kk olu William Aspdinin Aada Joseph Aspdinin kk olu William Aspdinin
bir sermayedar ile birlikte kurduu Aspdin, Ord. and bir sermayedar ile birlikte kurduu Aspdin, Ord. and
Co. isimli irkete bal olan imento fabrikas Co. isimli irkete bal olan imento fabrikas
grlmektedir. 1852 ylnda kurulan bu fabrikada haftada grlmektedir. 1852 ylnda kurulan bu fabrikada haftada
512 ton imento retilmekteydi. 512 ton imento retilmekteydi.
MENTO MENTO
Trkiyede ise ilk imento fabrikalar 1910 ylnda Trkiyede ise ilk imento fabrikalar 1910 ylnda
Eskiehirde kurulan Arslan ve 1911 ylnda kurulmu olan Eskiehirde kurulan Arslan ve 1911 ylnda kurulmu olan
Eskihisar imento fabrikalardr. Eskihisar imento fabrikalardr.
lkemiz 39 imento fabrikas ve 18 tme tesisi ile lkemiz 39 imento fabrikas ve 18 tme tesisi ile
Avrupann ikinci,dnyann ise yedinci byk reticisi Avrupann ikinci,dnyann ise yedinci byk reticisi
konumundadr. konumundadr.
Cumhuriyetin kuruluuna kadar yllk toplam retimi Cumhuriyetin kuruluuna kadar yllk toplam retimi
35.000 tonu gemeyen Trk imento endstrisi 2005 35.000 tonu gemeyen Trk imento endstrisi 2005
ylnda 35 milyon ton, 2006 ylnda da 40 milyon retim ylnda 35 milyon ton, 2006 ylnda da 40 milyon retim
yapmtr. yapmtr.
MENTO RETM MENTO RETM
KALKER (KRETAI) CaCO KALKER (KRETAI) CaCO
33

KL KL Al Al
22
OO
33
, SiO , SiO
22
, Fe , Fe
22
OO
33

MENTO MENTO
CaO ( CaO (~~%65) %65)
SiO SiO
2 2
((~~%22) %22)
Al Al
22
OO
3 3
((~~%7) %7)
Fe Fe
22
OO
3 3
((~~%3) %3)

iMENTO iMENTO

HAMMADDE HAMMADDE
KIRMA KIRMA
TME TME
KARITIRMA (YA, KURU, YARI KURU)) KARITIRMA (YA, KURU, YARI KURU))
YAKMA (1450 YAKMA (1450--1650 1650CC))
KLNKER KLNKER
imento imento
retimi retimi
dnyadaki dnyadaki
CO CO
2 2
retiminin retiminin
%8nin %8nin
sorumlusudur. sorumlusudur.
MENTONUN ANA HAMMADDELER MENTONUN ANA HAMMADDELER
MENTO RETM EMASI MENTO RETM EMASI
KLNKER KLNKER
KLNKER KLNKER
KLNKER KLNKER
KLNKER RETM KLNKER RETM
KARIIMLARIN PRLMES KARIIMLARIN PRLMES
Frndaki maksimum scaklk 1500 Frndaki maksimum scaklk 1500Cye kadar Cye kadar
ykselmektedir. ykselmektedir.
Bu yksek scaklk altnda Bu yksek scaklk altnda
daha nce ilkel malzemenin daha nce ilkel malzemenin
ayrmas sonucu oluan; ayrmas sonucu oluan;
kire, silis, alumin, demiroksit kire, silis, alumin, demiroksit
aralarnda birleerek, aralarnda birleerek,
imentonun karmak imentonun karmak
bileimleri olan silikatlar ve bileimleri olan silikatlar ve
aluminatlar meydana getirir. aluminatlar meydana getirir.
KARIIMLARIN PRLMES KARIIMLARIN PRLMES
Frnn altndan gri krecikler halinde Frnn altndan gri krecikler halinde klinker klinker ad verilen ad verilen
pimi elemanlar kar. pimi elemanlar kar.
Frndan 1000 Frndan 1000Cye yakn bir scaklkta kan klinkerin Cye yakn bir scaklkta kan klinkerin
genel olarak hzl bir ekilde soutulmas gereklidir. Bu genel olarak hzl bir ekilde soutulmas gereklidir. Bu
amala hava akm salayan ve kendi ekseni etrafnda amala hava akm salayan ve kendi ekseni etrafnda
dnen soutucular kullanlr. dnen soutucular kullanlr.
Soutulan klinker bir krcdan geirilerek depolanr. Soutulan klinker bir krcdan geirilerek depolanr.
KLNKERN TLMES KLNKERN TLMES
Soutucudan kan klinker, boyutlar 1 Soutucudan kan klinker, boyutlar 1--3 cm arasnda 3 cm arasnda
deien, przl, gzenekli bir yzeye sahip, sert, deien, przl, gzenekli bir yzeye sahip, sert,
yuvarlak, koyu gri tanelerden oluur. yuvarlak, koyu gri tanelerden oluur.
Klinker su ile herhangibir reaksiyon yapmaz ve bu Klinker su ile herhangibir reaksiyon yapmaz ve bu
maddenin balayclk zellii yoktur. maddenin balayclk zellii yoktur.
Klinker ancak ince bir ekilde tldkten sonra Klinker ancak ince bir ekilde tldkten sonra
balayc zellii kazanr. balayc zellii kazanr.
Klinkere imentonun priz sresini dzenlemek iin az Klinkere imentonun priz sresini dzenlemek iin az
oranda (%3 oranda (%3--6) alta eklenir. 6) alta eklenir.
Al ta olmamas halinde imento ok hzl Al ta olmamas halinde imento ok hzl
sertleeceinden betonu rahata yerine yerletirme sertleeceinden betonu rahata yerine yerletirme
olana kalmaz. olana kalmaz.
Katkl Portland imentosu retiminde ise; puzolan olarak Katkl Portland imentosu retiminde ise; puzolan olarak
kullanlan hammadde bu aamada klinkere katlr. kullanlan hammadde bu aamada klinkere katlr.
KLNKER + ALI TAI (PRZ SRES) KLNKER + ALI TAI (PRZ SRES)
P P
KLNKER+ALI TAI+PUZOLAN (%19) KLNKER+ALI TAI+PUZOLAN (%19)
K K
Eski Eski
KLNKER+ALI TAI+PUZOLAN (%40) KLNKER+ALI TAI+PUZOLAN (%40)
T T
Eski Eski
KLNKER + ALI TAI KLNKER + ALI TAI
(PRZ SRES) (PRZ SRES)
CEM I CEM I
KLNKER+ALI TAI+PUZOLAN KLNKER+ALI TAI+PUZOLAN

CEM Il CEM Il
CEM CEM Ill Ill
CEM CEM IV IV
CEM CEM VV
Klinker ve dier katklar elik bilyal tclerde boyutlar 90 Klinker ve dier katklar elik bilyal tclerde boyutlar 90
mikron ile 6.5 mikron arasnda deien tanelere dntrlerek mikron ile 6.5 mikron arasnda deien tanelere dntrlerek
imento elde edilir. imento elde edilir.
tlen imento silolara gnderilerek gerekli sre bekletilip tlen imento silolara gnderilerek gerekli sre bekletilip
soumas ve kararl bir durum almas salanr. soumas ve kararl bir durum almas salanr.
imentonun zellikle scak ve kuru havalarda i yerine scak imentonun zellikle scak ve kuru havalarda i yerine scak
gnderilmesi halinde, betondaki su daha abuk buharlamakta gnderilmesi halinde, betondaki su daha abuk buharlamakta
ve daha hzl priz yapmaktadr. ve daha hzl priz yapmaktadr.
Bu nedenle kullanm yerine giden imento scaklnn en fazla Bu nedenle kullanm yerine giden imento scaklnn en fazla
75 75C olmas istenir. C olmas istenir.
MENTONUN SAKLANMASI MENTONUN SAKLANMASI
imentolarn drt aydan fazla bekletilmemeleri gerekir. imentolarn drt aydan fazla bekletilmemeleri gerekir.
Uygun depolama koullarnda bile imentolar ortamdan Uygun depolama koullarnda bile imentolar ortamdan
nem alp dayanm kaybna urayabilirler. nem alp dayanm kaybna urayabilirler.
imentolar kuru ambarlarda veya hava almayan, az imentolar kuru ambarlarda veya hava almayan, az
kapal silolarda saklanmaldr. kapal silolarda saklanmaldr.
Torbalar halinde saklanmas durumunda en ok 8 torba Torbalar halinde saklanmas durumunda en ok 8 torba
st ste dizilmelidir. st ste dizilmelidir.
Ayrca torba dizileri arasndan hava akm geebilmelidir. Ayrca torba dizileri arasndan hava akm geebilmelidir.
Zeminden rutubet almamas iin depo zeminine plastik Zeminden rutubet almamas iin depo zeminine plastik
rt serilip, yere ahap zgara yaplmas uygun olacaktr. rt serilip, yere ahap zgara yaplmas uygun olacaktr.
Ayrca bu amala antiyede zel depo yaptrlyorsa, Ayrca bu amala antiyede zel depo yaptrlyorsa,
binann tavannn iten eimli yaplmasnda yarar vardr. binann tavannn iten eimli yaplmasnda yarar vardr.
Bylece nemin youarak imento torbalar zerine Bylece nemin youarak imento torbalar zerine
damlamas nlenir. damlamas nlenir.
MENTO KMYASINDA KISALTMALAR MENTO KMYASINDA KISALTMALAR
CaO CaO CC
SiO SiO
22
SS
HH
22
O O HH
Al Al
22
OO
33
AA
Fe Fe
22
OO
33
FF
DNER FIRINDAK OLUAN DEMLER DNER FIRINDAK OLUAN DEMLER
Dner Frn En kesiti Dner Frn En kesiti Topaklanma ilemi Topaklanma ilemi Klinker reaksiyonlar Klinker reaksiyonlar
700Cye kadar
Hammaddeler
serbest
hareket eden
toz haldedir.
Tanecikler katdr.
Tanecikler
arasnda
reaksiyon
yoktur.
Kil tanecikleri
Kireta tanecikleri
Su tamamen buharlamtr.
Dehidrate
kil
tanecikleri
vardr.
900Cye kadar
Hammaddeler
hala serbest
hareket eden
toz haldedir.
Tanecikler katdr.
Tanecikler
arasnda
reaksiyon
yoktur.
Kalsinasyon devam ettike serbest
kire miktar artar.
Reaktif silis CaO
ile reaksiyona
girerek C
2
S
oluturur.
Kalsinasyonun
devam etmesi
scakl 850Cde
tutar.
1150-1200C
Tanecikler
yapkan
hale
gelmeye
balar
Kat
Tanecikler
arasnda
reaksiyon
olumaya
balar.
Serbest CaO
Kalsinasyon
sona erince
scaklk hzla
artmaya balar
Silikatlar ile
CaO reaksiyonu
sonucu
oluan
kk C
2
S
kristalleri
1200-1350
Agglomerasyon
olay baladnda
malzemeler sv ile
bir arada tutulur.
Yuvarlak belit kristalleri 1250Cnin
zerinde sv
faz oluur.
Kapiler kuvvetler
tanecikleri
birarada
tutar
keli belit kristalleri
Sv C
2
S CaOin
reaksiyona
girerek C
3
S
oluturmalarna
olanak salar
Frnn dn
Agglomeralarn
btnlemesini
tabakalanmasn
balatr.
1350-14500C
Paralklarn
tepeden birlikte
dmeleri
nedeniyle
Agglomeralama
ve paracklarn
tabakalanmas
devam eder.
Sv faz yeterli ise
topaklanma
oluur.
Sv faz yetersiz
ise tozlu klinker
oluur.
C
2
S kristalleri
miktar olarak
azalr, boyut
olarak byr.
C
3
S kristalleri
miktar ve boyut
olarak artar.
Souma
Souma ile
birlikte C
3
A
ve C
4
AF sv
fazda
kristalleir.
Souma
srasnda
topaklar ekilleri
aynen korur.
lamelli yap
belit
kristallerinde
grlr
MENTO MENTO
CC
33
S ( 3CaO.SiO S ( 3CaO.SiO
22
)) -- Alite Alite
CC
22
22
)) -- Belite Belite
CC
44
AF ( 4CaO.Al AF ( 4CaO.Al
22
O3.Fe O3.Fe
22
OO
33
) ) -- Celite Celite
CC
33
A ( 3CaO.Al A ( 3CaO.Al
22
OO
33
)) --
HAMMADDELER HAMMADDELER
33

KL KL Al Al
22
OO
33
, SiO , SiO
22
, Fe , Fe
22
OO
33

MENTO KARMA OKSTLER MENTO KARMA OKSTLER
MENTO MENTO
CC
33
22
)) -- HIZLI DAYANIM HIZLI DAYANIM
CC
22
22
)) -- YAVA VE SREKL DAYANIM YAVA VE SREKL DAYANIM
CC
44
22
O3.Fe O3.Fe
22
OO
33
) ) -- KLNKERLEME SICAKLIINI DRME KLNKERLEME SICAKLIINI DRME
CC
33
22
OO
33
)) -- KMYASAL ETKLERE (SLFATA) DAYANIKSIZLIK KMYASAL ETKLERE (SLFATA) DAYANIKSIZLIK
HAMMADDELER HAMMADDELER
33

KL KL Al Al
22
OO
33
, SiO , SiO
22
, Fe , Fe
22
OO
33

MENTONUN MENTONUN
HDRATASYONU HDRATASYONU
MENTO HDRATASYONU MENTO HDRATASYONU
Termodinamik ynden imentodaki karma bileenler frnda Termodinamik ynden imentodaki karma bileenler frnda
aldklar yksek s nedeniyle yksek entropiye sahiptirler. aldklar yksek s nedeniyle yksek entropiye sahiptirler.
imento imento

+ su + su
. .

+ s + s

Suyla karlanca bu gizli enerjiyi aa karrlar ve Suyla karlanca bu gizli enerjiyi aa karrlar ve
hidratlamalar ekzotermik trdendir. hidratlamalar ekzotermik trdendir.
imentonun karma bileenlerinin su ile ayr ayr kimyasal imentonun karma bileenlerinin su ile ayr ayr kimyasal
reaksiyona girdikleri varsaylr ve hidratasyon sonunda her reaksiyona girdikleri varsaylr ve hidratasyon sonunda her
ana bileen tarafndan deiik hidratasyon rnleri oluur. ana bileen tarafndan deiik hidratasyon rnleri oluur.
MENTO MENTO
imentonun veya bir balayc maddenin dayanm imentonun veya bir balayc maddenin dayanm
kazanmas u olayn birbirini izlemesi sonunda kazanmas u olayn birbirini izlemesi sonunda
meydana gelmektedir. meydana gelmektedir.
1. 1. Hidratasyon olay: Hidratasyon olay:
imentoyu oluturan maddelerin su ile imentoyu oluturan maddelerin su ile
yapt kimyasal reaksiyondur. yapt kimyasal reaksiyondur.
2. 2. Katlama olay: Katlama olay: Priz yapma Priz yapma
3. 3. Sertleme olay: Sertleme olay:
Dayanm kazanma eklinde mekanik bir Dayanm kazanma eklinde mekanik bir
olaydr. olaydr.
MENTO MENTO
MENTO MENTO
3CaO.2SiO
2
(n-3) H
2
O +3Ca(OH)
2

C
3
S: 2(3CaO.SiO
2
)
+nH
2
O
3CaO.2SiO
2
(n-1) H
2
O +Ca(OH)
2

C
2
S: 2(2CaO.SiO
2
)
+nH
2
O
CC
33
22
)) -- HIZLI DAYANIM HIZLI DAYANIM
CC
22
22
)) -- YAVA VE SREKL DAYANIM YAVA VE SREKL DAYANIM
CC
44
22
O3.Fe O3.Fe
22
OO
33
) ) -- KLNKERLEME SICAKLIINI DRME KLNKERLEME SICAKLIINI DRME
CC
33
22
OO
33
)) -- KMYASAL ETKLERE (SLFATA) DAYANIKSIZLIK KMYASAL ETKLERE (SLFATA) DAYANIKSIZLIK
KARMA OKSTLERN HDRATASYON REAKSYONLARI KARMA OKSTLERN HDRATASYON REAKSYONLARI
CaO.SiO CaO.SiO
22
.H .H
22
OO = = C C S S HH = = Tobermorit Tobermorit
MENTO MENTO
imentoya balayclk zelliini kazandran C imentoya balayclk zelliini kazandran C--SS--H H
molekler byklkte olup, imento taneciklerinden molekler byklkte olup, imento taneciklerinden
yaklak 1000 defa daha kktr. yaklak 1000 defa daha kktr.
MENTO MENTO
KARMA OKSTLERN HDRATASYON REAKSYONLARI KARMA OKSTLERN HDRATASYON REAKSYONLARI
CaO.SiO CaO.SiO
22
.H .H
22
OO = = C C S S HH = = Tobermorit Tobermorit
CC--SS--H j H jeline eline tobermorit tobermorit ad verilir. ad verilir.
Tobermorit Tobermorit ismi, bu hidratasyon rnnn doada ayn isimle anlan bir ismi, bu hidratasyon rnnn doada ayn isimle anlan bir
minerale kimyasal bileim asndan benzemesinden dolay verilmitir. minerale kimyasal bileim asndan benzemesinden dolay verilmitir.
Jel Jel szc ise, kolloidal kat malzeme topluluunu ifade etmektedir. szc ise, kolloidal kat malzeme topluluunu ifade etmektedir.
Ca(OH) Ca(OH)
22
ise ise portlandit portlandit olarak adlandrlr. olarak adlandrlr.
3CaO.2SiO
2
(n-3) H
2
O +3Ca(OH)
2

C
3
S: 2(3CaO.SiO
2
)
+nH
2
O
3CaO.2SiO
2
(n-1) H
2
O +Ca(OH)
2

C
2
S: 2(2CaO.SiO
2
)
+nH
2
O
MENTO MENTO
MENTO MENTO
MENTO MENTO
Bogue-Lerch (1934)
tarafndan bulunan
deerler
Beaudoin-Ramachandran
(1992) tarafndan bulunan
deerler
MENTO MENTO
3 CaO.2SiO
2
(n-3) H
2
O + 3Ca(OH)
2

C
3
S: 2(3CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
C
3
S : Alite
CC
33
S silikatnn en nemli zellii imentonun prizini S silikatnn en nemli zellii imentonun prizini
abuklatrmas ve hzl dayanm kazandrmasdr. abuklatrmas ve hzl dayanm kazandrmasdr.
MENTO MENTO
C
2
S : Belite
3 CaO.2SiO
2
(n-1) H
2
O Ca(OH)
2

C
2
S: 2(2CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
CC
22
S silikatnn en nemli zellii yava ama srekli S silikatnn en nemli zellii yava ama srekli
dayanm kazandrmasdr. dayanm kazandrmasdr.
CC
33
S ve C S ve C
22
S in yapt reaksiyon sonucunda C S in yapt reaksiyon sonucunda C--SS--H H
sembol ile gsterilen kalsiyum silikat hidrate ile serbest sembol ile gsterilen kalsiyum silikat hidrate ile serbest
kire (Ca(OH) kire (Ca(OH)
22
) olumaktadr. ) olumaktadr.
MENTO MENTO
3CaO.2SiO
2
(n-3) H
2
O +3Ca(OH)
2

C
3
S: 2(3CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
Snm Kire
oluumu
Yap devaml su iinde bulunuyorsa, beton, Yap devaml su iinde bulunuyorsa, beton,
Ca(OH) Ca(OH)
22
nin devaml bir ekilde znmesi nin devaml bir ekilde znmesi
sonunda gittike boluklu bir hal alacak, sonunda gittike boluklu bir hal alacak,
ortam koullarna bal olan uzun veya ksa ortam koullarna bal olan uzun veya ksa
sren bir sre sonunda dayanmnn byk sren bir sre sonunda dayanmnn byk
lde azalmasyla yapnn emniyeti tehlikeli lde azalmasyla yapnn emniyeti tehlikeli
bir duruma girecektir. bir duruma girecektir.
Olumsuz etki
3CaO.2SiO
2
(n-1) H
2
O +Ca(OH)
2

C
2
S: 2(2CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
MENTO MENTO
3CaO.2SiO
2
(n-3) H
2
O +3Ca(OH)
2

C
3
S: 2(3CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
Snm Kire
oluumu
Serbest kirecin varl Serbest kirecin varl
nedeniyle oluan bazik nedeniyle oluan bazik
ortam, elik donatnn ortam, elik donatnn
paslanmasn paslanmasn
engellemektedir. engellemektedir.
Olumlu etki
3CaO.2SiO
2
(n-1) H
2
O + Ca(OH)
2

C
2
S: 2(2CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
pH pH<9.5 <9.5 -- 11.5 ise PASLANMA !! 11.5 ise PASLANMA !!
(ORTAMDA O (ORTAMDA O
22
ve SU ve SU
MEVCUTSA) MEVCUTSA)
pH pH >> 12.5 12.5
Paslanma olmaz Paslanma olmaz
MENTO MENTO
3CaO.2SiO
2
(n-3) H
2
O +3Ca(OH)
2

C
3
S: 2(3CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
Snm Kire
oluumu
Serbest kirecin varl Serbest kirecin varl
nedeniyle oluan bazik nedeniyle oluan bazik
ortam, elik donatnn ortam, elik donatnn
paslanmasn paslanmasn
engellemektedir. engellemektedir.
Olumlu etki
3CaO.2SiO
2
(n-1) H
2
O + Ca(OH)
2

C
2
S: 2(2CaO.SiO
2
)
+ n H
2
O
MENTO MENTO
C
3
A
CC
33
A sertletikten sonra olduka zayf dayanml bir hidrat oluur. A sertletikten sonra olduka zayf dayanml bir hidrat oluur.
s O .6H O 3CaO.Al O 6H O 3CaO.Al
2 3 2 2 3 2
+ +
O .13H O 4CaO.Al O 6H Ca(OH) O .6H O 3CaO.Al
2 3 2 2 2 2 3 2
+ +
Prize ilk balayan e olan C Prize ilk balayan e olan C
33
A hzla priz yapp yksek A hzla priz yapp yksek
hidratasyon ss aa karr. hidratasyon ss aa karr.
CC
33
Ann hzl prizi denetim altna alnmazsa, imento tmyle Ann hzl prizi denetim altna alnmazsa, imento tmyle
katlar ve silikatlarn olumasna olanak kalmaz. katlar ve silikatlarn olumasna olanak kalmaz.
CC
33
Ann priz hz retim aamasnda Ann priz hz retim aamasnda klinkere katlan al ta klinkere katlan al ta ile ile
yavalatr. yavalatr.
MENTO MENTO
C
3
A
CC
33
A + Alta A + Alta
O .31H .3CaSO O 3CaO.Al O 19H O) .2H 3(CaSO O .6H O 3CaO.Al
2 4 3 2 2 2 4 2 3 2
+ +
Etrenjit %227 hacim art Etrenjit %227 hacim art
Uygun miktarda al ta kullanldnda, aluminatlarn yzeyinde Uygun miktarda al ta kullanldnda, aluminatlarn yzeyinde
ince ineler eklinde ince ineler eklinde etrenjit (ettringite) etrenjit (ettringite) kristalleri meydana gelir. kristalleri meydana gelir.
Bu kristaller o kadar incedir ki hidratasyonun Bu kristaller o kadar incedir ki hidratasyonun
ilk zamanlarnda bunlar rijit bir yap meydana ilk zamanlarnda bunlar rijit bir yap meydana
getirmediinden dolay priz olay getirmediinden dolay priz olay
gereklemez. gereklemez.
MENTO MENTO
C
3
A
CC
33
A + Alta A + Alta
CC
33
A ve al tann birlemesiyle oluan A ve al tann birlemesiyle oluan
Candlot tuzu veya etrenjit (ettringite) Candlot tuzu veya etrenjit (ettringite)
(3CaO.Al (3CaO.Al
22
OO
33
.3CaSO .3CaSO
44
.31H .31H
22
O) ierdii ok miktardaki hidrat suyu O) ierdii ok miktardaki hidrat suyu
nedeniyle byk bir hacim kaplar. nedeniyle byk bir hacim kaplar.
2 4 3 2 2 2 4 2 3 2
+ +
Taze betonda ortam sv halde olduundan bu durum sakncal Taze betonda ortam sv halde olduundan bu durum sakncal
deildir. deildir.
MENTO MENTO
C
3
A
CC
33
A + Alta A + Alta
2 4 3 2 2 2 4 2 3 2
+ +
MENTO MENTO
C
3
A
imentoya al ta katlmad zaman C imentoya al ta katlmad zaman C
33
A hzl bir A hzl bir
ekilde hidratasyon yaparak, daha ilk dakikalarda ekilde hidratasyon yaparak, daha ilk dakikalarda
kk plaklar eklinde kristalleri meydana getirmek kk plaklar eklinde kristalleri meydana getirmek
suretiyle priz yapar. suretiyle priz yapar.
Byk bir snn aa kmasyla olusan bu olaya Byk bir snn aa kmasyla olusan bu olaya
ani (flash) priz ani (flash) priz
denilir. denilir.
Ani Priz Ani Priz
MENTO MENTO
C
3
A
Yalanc priz ise scak klinker kullanlmas halinde Yalanc priz ise scak klinker kullanlmas halinde
katlan al tann bir ksmnn alya dnmesi ile katlan al tann bir ksmnn alya dnmesi ile
olur. olur.
Suyla karan al aniden sertleir. Ancak al miktar Suyla karan al aniden sertleir. Ancak al miktar
az olduundan tm ktle sertlemez. az olduundan tm ktle sertlemez.
Yalanc Priz Yalanc Priz
MENTO MENTO
C
3
A
Yalanc Priz Yalanc Priz
Biraz bekleyip, uzun sre betonu kartrarak tekrar Biraz bekleyip, uzun sre betonu kartrarak tekrar
yumuama salanabilir. yumuama salanabilir.
yalanc priz yapma zelliine sahip imentolarla yalanc priz yapma zelliine sahip imentolarla
dklen betonlar ok abuk katlama eilimi dklen betonlar ok abuk katlama eilimi
gsterip, beton iiliinde zorluklar yaratr. gsterip, beton iiliinde zorluklar yaratr.
Ayrca pompa betonlarnda borularda tkanklklar Ayrca pompa betonlarnda borularda tkanklklar
yaratr. yaratr.
MENTO MENTO
PRZ OLAYI PRZ OLAYI
MENTO MENTO
PRZ OLAYI PRZ OLAYI
MENTO MENTO
C
3
A
CC
33
A + Cl Klor iyonlar A + Cl Klor iyonlar
CC
33
Ann imentoya salad olumlu bir Ann imentoya salad olumlu bir etki etki Cl Cl-- iyonlarn iyonlarn
balama yeteneine sahip olmasdr. balama yeteneine sahip olmasdr.
CC
33
A Cl iyonlar ile reaksiyona girerek Friedel tuzu oluturur. A Cl iyonlar ile reaksiyona girerek Friedel tuzu oluturur.
O .10H .CaCl O 3CaO.Al
2 2 3 2
Cl Cl
--
iyonlar betonarme yaplarda donatya ulatklar taktirde iyonlar betonarme yaplarda donatya ulatklar taktirde
klorit korozyonuna sebep olmaktadrlar. klorit korozyonuna sebep olmaktadrlar.
MENTO MENTO
C
4
AF: Celit
CC
44
AFnin hidratasyonu, hz daha kk olmak zere C AFnin hidratasyonu, hz daha kk olmak zere C
33
Ann Ann
hidratasyonu gibidir. hidratasyonu gibidir.
Hidratasyon reaksiyonu sonunda, al miktarnn belirli bir Hidratasyon reaksiyonu sonunda, al miktarnn belirli bir
deerin altnda olmamas halinde slfo deerin altnda olmamas halinde slfo--ferritler elde edilir. ferritler elde edilir.
Bunlar slfo Bunlar slfo--aluminatlarda alumin yerine Fe aluminatlarda alumin yerine Fe
22
OO
33
in konulmasyla in konulmasyla
elde edilen cisimlerdir. Ayrca altann az miktarda olmas elde edilen cisimlerdir. Ayrca altann az miktarda olmas
halinde, C halinde, C
44
AFnin hidratasyonu sonunda (3CaO.Fe AFnin hidratasyonu sonunda (3CaO.Fe
22
O3.H O3.H
22
O), O),
(CaO.Fe (CaO.Fe
22
O3.H O3.H
22
O), (3CaO.Al O), (3CaO.Al
22
O3.H O3.H
22
O) gibi hidrate bileimlerin O) gibi hidrate bileimlerin
meydana gelme olasl vardr. meydana gelme olasl vardr.
MENTO MENTO

Bileen
Hidratasyon Hz
Balayclk
Deeri
Hidratasyon
Iss
Kimyasal
Dayankllk
C
3
S
lk hafta hzl, sonra
yava
Kuvvetli Orta Az
C
2
S
lk hafta yava,
sonra srekli artm
Kuvvetli Az yi
C
3
A Ani (lk dakika) Zayf ok Kt
C
4
AF Ani (lk dakika) Zayf Orta yi
MENTO MENTO
KAPLER BOLUKLAR KAPLER BOLUKLAR
JEL BOLUKLARI JEL BOLUKLARI
JEL PARTKLLER (lifsi Yap, Amorf, apraz Bal, 90 A JEL PARTKLLER (lifsi Yap, Amorf, apraz Bal, 90 A) CSH + ) CSH +
CAH, vb. HDRATE BLEENLER + Ca(OH) CAH, vb. HDRATE BLEENLER + Ca(OH)
22
+ HDRATE OLMAMI + HDRATE OLMAMI
MENTO + SU BOLUKLARININ BIRAKTII GZENEKLER. MENTO + SU BOLUKLARININ BIRAKTII GZENEKLER.
MENTO MENTO
MENTO MENTO
Ca(OH) Ca(OH)
22
ve CSH kristalleri ve CSH kristalleri
(S/=0.6 24Cde 5 gn hidrate olmu) (S/=0.6 24Cde 5 gn hidrate olmu)
MENTO MENTO
MENTO MENTO
Monosulfat Alimnat ve etrenjitin Monosulfat Alimnat ve etrenjitin
hekzegonal kristal yaps hekzegonal kristal yaps
MENTO MENTO
EE
TT
RR
EE
NN
JJ

TT
MENTO MENTO
Etrenjit Etrenjit
MENTO MENTO
Monoslfat Monoslfat
MENTO MENTO
PORTLAND MENTOSUNUN BLEM PORTLAND MENTOSUNUN BLEM
Ana Oksit Ana Oksit Arlka(%) Arlka(%)
Kire (CaO) Kire (CaO) 63 63--67 67
Silis (SiO Silis (SiO
22
) ) 20 20--25 25
Alumin (Al Alumin (Al
22
OO
33
) ) 55--99
Demir oksit (Fe Demir oksit (Fe
22
OO
33
)) 22--44
Magnezi (MgO) Magnezi (MgO) 0.5 0.5--33
Kkrt trioksit (SO Kkrt trioksit (SO
33
)) 11--22
Dier maddeler Dier maddeler 0.5 0.5--22
MENTO MENTO
KARMA OKST MKTARI HESABI KARMA OKST MKTARI HESABI
imentonun basit oksit deerlerinin bilinmesi imentonun basit oksit deerlerinin bilinmesi
davran hakknda yeterli bilgi vermez. davran hakknda yeterli bilgi vermez.
imentonun davrann etkileyen karma bileenler imentonun davrann etkileyen karma bileenler
Bogue formllerinden yararlanarak hesaplanr. Bogue formllerinden yararlanarak hesaplanr.
Kesin sonu vermeyen bu forml dnda, imento Kesin sonu vermeyen bu forml dnda, imento
karma bileenleri X n krlma, optik yntemler karma bileenleri X n krlma, optik yntemler
veya elektron mikroskopu ile inceleme yoluyla da veya elektron mikroskopu ile inceleme yoluyla da
belirlenebilir. belirlenebilir.
MENTO MENTO
BOUGE FORMLLER BOUGE FORMLLER
Al Al
22
OO
33
/Fe /Fe
22
OO
33
0.64 olmas durumunda 0.64 olmas durumunda
3 2 4
O 3.043Fe AF(%) C =
3 2 3 2 3
O 1.692Fe O 2.650Al A(%) C =
3 3 2 3 2 2 3
2.852SO O 1.43Fe O 6.718Al 7.600SiO 4.071CaO S(%) C =
S 0.7544C 2.687SiO S(%) C
3 2 2
=
Al Al
22
OO
33
/Fe /Fe
22
OO
33
<< 0.64 ise C 0.64 ise C
33
A olumaz. A olumaz.
Daha koyu renkteki Ferrari imentosu oluur. Daha koyu renkteki Ferrari imentosu oluur.
Ayrca Bogue formllerini puzolan katkl imentolar iin Ayrca Bogue formllerini puzolan katkl imentolar iin
kullanmak doru deildir. kullanmak doru deildir.
MENTO MENTO
Saysal rnek Saysal rnek
Aada kimyasal bileimi ve incelikleri verilen A ve B imentolarnn Aada kimyasal bileimi ve incelikleri verilen A ve B imentolarnn
A B
CaO 61 65
SiO
2
23 21
Al
2
O
3
6 9
Fe
2
O
3
4 3
MgO 0.5 0.5
SO
3
1 1
Dier 4.5 0.5
ncelik
(cm
2
/g)
2880 3160
a) a) Karma oksit deerlerini BOGUE formlleri ile Karma oksit deerlerini BOGUE formlleri ile
hesaplaynz. hesaplaynz.
b) b) Her iki tip imentonun zamanla dayanm kazanma Her iki tip imentonun zamanla dayanm kazanma
oranlarn ayn grafik zerinde gsteriniz. oranlarn ayn grafik zerinde gsteriniz.
c) c) Sz konusu imentolardan hangisinin dierine Sz konusu imentolardan hangisinin dierine
kyasla slfata kar daha dayankl olduunu kyasla slfata kar daha dayankl olduunu
nedeni ile aklaynz. nedeni ile aklaynz.
d) d) Hangi tip imentonun hidratasyon ssnn daha Hangi tip imentonun hidratasyon ssnn daha
yksek olmas beklenir?, neden? yksek olmas beklenir?, neden?
Al Al
22
OO
33
/Fe /Fe
22
OO
33
0.64 olmas 0.64 olmas
durumunda durumunda
3 2 4
O 3.043Fe AF(%) C =
3 2 3 2 3
O 1.692Fe O 2.650Al A(%) C =
3 3 2 3 2 2 3
2.852SO O 1.43Fe O 6.718Al 7.600SiO 4.071CaO S(%) C =
S 0.7544C 2.687SiO S(%) C
3 2 2
=
A B
C4AF C4AF 12,2 12,2 9,1 9,1
C3A C3A 9,1 9,1 18,8 18,8
C3S C3S 24,7 24,7 37,4 37,4
C2S C2S 43,2 43,2 28,2 28,2
ncelik
(cm
2
/g)
2880 3160
a) a) Karma oksit deerlerini BOGUE formlleri ile hesaplaynz. Karma oksit deerlerini BOGUE formlleri ile hesaplaynz.
MENTO MENTO
b) b) Her iki tip imentonun zamanla dayanm kazanma oranlarn ayn grafik Her iki tip imentonun zamanla dayanm kazanma oranlarn ayn grafik
zerinde gsteriniz. zerinde gsteriniz.
7 gn
28 gn
Zaman
B
a
s

D
a
y
a
n

Katkl
Katksz
BB
AA
B imentosunda C3S ve incelik fazla erken dayanm yksek B imentosunda C3S ve incelik fazla erken dayanm yksek
MENTO MENTO
c) c) Sz konusu imentolardan hangisinin dierine kyasla slfata Sz konusu imentolardan hangisinin dierine kyasla slfata
kar daha dayankl olduunu nedeni ile aklaynz. kar daha dayankl olduunu nedeni ile aklaynz.
A imentosu daha dayankl C3 A daha dk A imentosu daha dayankl C3 A daha dk
(C3S te daha dk Ca(OH)2 daha az karrr kimyasal dayankllk artar) (C3S te daha dk Ca(OH)2 daha az karrr kimyasal dayankllk artar)
d) d) Hangi tip imentonun hidratasyon ssnn daha yksek olmas Hangi tip imentonun hidratasyon ssnn daha yksek olmas
beklenir?,neden? beklenir?,neden?
B imentosunda Hidratasyon ss yksek (C3A, C3S B imentosunda Hidratasyon ss yksek (C3A, C3S
ve incelik fazla) ve incelik fazla)
MENTO MENTO
Ktle betonu retiminde hangi imentoyu tercih edersiniz? Neden? Ktle betonu retiminde hangi imentoyu tercih edersiniz? Neden?
Souk havada betonu retiminde hangi imentoyu tercih edersiniz? Souk havada betonu retiminde hangi imentoyu tercih edersiniz?
Neden? Neden?
Deniz ortamnda hangi imentoyu tercih edersiniz? Neden? Deniz ortamnda hangi imentoyu tercih edersiniz? Neden?
Erken Kalp almak gerektiinde hangi imento tercih edilir? Neden? Erken Kalp almak gerektiinde hangi imento tercih edilir? Neden?
MENTO MENTO
Kimyasal raporlarda Kimyasal raporlarda kire standard, silis modl, hidrolik kire standard, silis modl, hidrolik
modl, alumin modl modl, alumin modl gibi baz modller de verilir. gibi baz modller de verilir.
Kire Standart = Kire Standart =

Ca0 Ca0 -- (Serbest CaO + 0.7 SO (Serbest CaO + 0.7 SO
33
))
2.8 Si0 2.8 Si0
22
+ l.l + l.l Al Al
22
00
3 3
+ 0.7 Fe + 0.7 Fe
22
OO
33
100 100

Silis modl = Silis modl =
Si0 Si0
22

Al Al
22
00
33
+ Fe + Fe
22
OO
33
Kire standardnn % 90 Kire standardnn % 90--95 arasnda 95 arasnda, , Silis modlnn 2.2 Silis modlnn 2.2--2.6 arasnda 2.6 arasnda, , Hidrolik Hidrolik
modln l.8 modln l.8--2.2 2.2, , Almin modlnn l.5 Almin modlnn l.5--2.0 arasnda 2.0 arasnda deerler almas istenir. deerler almas istenir.
Hidrolik modl = Hidrolik modl =
Si0 Si0
22

Si0 Si0
22
+ + Al Al
22
00
33
+ Fe + Fe
22
OO
33
Alumin modl = Alumin modl =
Al Al
22
00
33
Fe Fe
22
OO
33
MENTO MENTO
MENTODA ZN VERLEN DEERLER MENTODA ZN VERLEN DEERLER
Klorr muhtevas Klorr muhtevas % 0.1'den, % 0.1'den,
S0 S0
33
miktar miktar % 3.5 veya %4den, % 3.5 veya %4den,
znmeyen kalnt miktar znmeyen kalnt miktar % 5'den, % 5'den,
kzdrma kayb kzdrma kayb % 5'den, % 5'den,
MgO muhtevas ktlece MgO muhtevas ktlece %5den %5den
TS EN 197-1'e gre
fazla olmamaldr.
MENTO MENTO
imentolarda kzdrma kayb, imentonun yksek imentolarda kzdrma kayb, imentonun yksek
scaklkta (975 scaklkta (97525 25C) kzdrlmas sonucu imentoyu C) kzdrlmas sonucu imentoyu
terkeden nem ve karbondioksitten ileri gelir. terkeden nem ve karbondioksitten ileri gelir.
Kzdrma kayb
ok az miktardaki su, imento retiminde kullanlan al ok az miktardaki su, imento retiminde kullanlan al
tann (CaSO tann (CaSO
44
.2H .2H
22
O) bnyesinden ve havadan bir miktar O) bnyesinden ve havadan bir miktar
nem alnmasndan kaynaklanr. nem alnmasndan kaynaklanr.
Karbondioksit ise, imentonun havadan karbondioksit Karbondioksit ise, imentonun havadan karbondioksit
alarak karbonatlama yapmasndan kaynaklanr. alarak karbonatlama yapmasndan kaynaklanr.
MENTO MENTO
znmeyen kalnt, imento bileenlerinin oluumunda znmeyen kalnt, imento bileenlerinin oluumunda
grev almayan silis miktarn ifade eder. grev almayan silis miktarn ifade eder.
znmeyen Kalnt
Normal olarak imento bileenleri hidroklorik asit Normal olarak imento bileenleri hidroklorik asit
ierisinde znmesine ramen, sadece silis bu asit ierisinde znmesine ramen, sadece silis bu asit
ierisinde znmez. ierisinde znmez.
znmeyen kalnt yzdesi, imento retiminde kimyasal znmeyen kalnt yzdesi, imento retiminde kimyasal
reaksiyonlarn tam olarak geliip gelimediini gstermesi reaksiyonlarn tam olarak geliip gelimediini gstermesi
bakmndan nemlidir. bakmndan nemlidir.
MENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL
ZELLKLER ve DENEYLER ZELLKLER ve DENEYLER
MENTOLARIN NCEL MENTOLARIN NCEL
imentolarda tane boyutlar genel olarak 6.5 imentolarda tane boyutlar genel olarak 6.5 -- 90 mikron 90 mikron
arasnda bulunur. ounluu 30 mikron civarndadr. arasnda bulunur. ounluu 30 mikron civarndadr.
Hidratasyon olaynn geliebilmesi ve balayclk zelliinin Hidratasyon olaynn geliebilmesi ve balayclk zelliinin
artmas iin imentolarda boyutlar 74 mikrondan byk artmas iin imentolarda boyutlar 74 mikrondan byk
tanelerin orannn % l4' gememesi istenir. tanelerin orannn % l4' gememesi istenir.
imento tanelerinin aktiflii ve hidratasyon sonucu daha imento tanelerinin aktiflii ve hidratasyon sonucu daha
yksek dayanmlar verebilmesi ince tlmelerine baldr. yksek dayanmlar verebilmesi ince tlmelerine baldr.
MENTOLARIN NCEL MENTOLARIN NCEL
ORTALAMA AP
D = 30
HDRATE OLMAMI
MENTO TANEC
HDRATASYON DERNL HDRATASYON DERNL
HDRATE MENTO
HDRATE OLMAMI
(YUMUAK BLGE)
~5.2
HDRATASYON DERNL HDRATASYON DERNL
AYDA AYDA ~~ 5.2 5.2
MENTOLARIN NCEL DENEYLER MENTOLARIN NCEL DENEYLER
imentolarn bu zellii deiik yntemlerle saptanr. imentolarn bu zellii deiik yntemlerle saptanr.
Bunlardan biri imentoyu TS EN 196 Bunlardan biri imentoyu TS EN 196--6 6
standardnda belirtilen 90 m gz standardnda belirtilen 90 m gz
aklkl elekten eleyerek, bu aptan aklkl elekten eleyerek, bu aptan
byk tanelerin miktarn saptamaktr. byk tanelerin miktarn saptamaktr.
Dier yntem zgl yzey alan Dier yntem zgl yzey alan
yntemidir. ( yntemidir. (TS EN 196 TS EN 196--6 ve ASTM C 6 ve ASTM C
204 204))
zgl alan 1 g imentoda bulunan zgl alan 1 g imentoda bulunan
taneciklerin yzey alanlarnn taneciklerin yzey alanlarnn
kapsad toplam yzey alandr, kapsad toplam yzey alandr,
cm cm
22
/g olarak gsterilir. /g olarak gsterilir.
Deney, standart koullarda sktrlan Deney, standart koullarda sktrlan
imento tabakasndan, havann geme imento tabakasndan, havann geme
zamann lme esasna dayanr. zamann lme esasna dayanr.
Bu yntem TS EN 196 Bu yntem TS EN 196--6 ve ASTM C 204 6 ve ASTM C 204
gibi standartlarda aklanmaktadr. gibi standartlarda aklanmaktadr.
Blaine saysnn 3000 cm Blaine saysnn 3000 cm
22
/g civarnda /g civarnda
olmas istenir. Trkiyede retilen olmas istenir. Trkiyede retilen
imentolarn incelii 2800 imentolarn incelii 2800--4000 cm 4000 cm
22
/g /g
civarndadr. civarndadr.
nceliin betona olumlu ve olumsuz etkileri: nceliin betona olumlu ve olumsuz etkileri:
a) a) ncelik betonun dayanmn arttrr. ncelik betonun dayanmn arttrr.
b) b) imentoyu slatmak iin gerekli su miktar imentoyu slatmak iin gerekli su miktar
artar. artar.
c) c) Fiziko Fiziko--kimyasal bir olay olan ilk slanmada, kimyasal bir olay olan ilk slanmada,
taneler inceldike daha byk s ortaya taneler inceldike daha byk s ortaya
kar. kar.
d) d) Daha fazla bzlmeye neden olur ve Daha fazla bzlmeye neden olur ve
atlamaya eilimi fazladr atlamaya eilimi fazladr
e) e) nce imentolu karmlarn terlemesi, iri nce imentolu karmlarn terlemesi, iri
taneli imento karmlarndan daha azdr. taneli imento karmlarndan daha azdr.
imentoda incelik imentoda incelik--zaman zaman--dayanm ilikisi dayanm ilikisi
150 200 250 300
50
40
30
20
1 yl
9
0

g
n
28 g
n
7
g
n
B
a
s

D
a
y
a
n
-
M
P
a
Blaine incelii m
2
/kg
MENTOLARIN PRZ SRES MENTOLARIN PRZ SRES
imentonun su ile birletirildii an ile imento imentonun su ile birletirildii an ile imento
hamurunun katlaarak plastik zelliini kaybettii an hamurunun katlaarak plastik zelliini kaybettii an
arasndaki sreye arasndaki sreye
priz alma sresi priz alma sresi denilmektedir. denilmektedir.
Bu olayn balang ve biti saatleri, alma saatleri Bu olayn balang ve biti saatleri, alma saatleri
asndan ok nemlidir. asndan ok nemlidir.
Normal Portland imentolarnda prizin, 1 saatten nce Normal Portland imentolarnda prizin, 1 saatten nce
balamamas ve 10 saatten nce tamamlanmas istenir. balamamas ve 10 saatten nce tamamlanmas istenir.
Priz zelliine bal olarak imentolarn kullanm yerleri farkldr. Priz zelliine bal olarak imentolarn kullanm yerleri farkldr.
rnein, su kaaklarn nlemek amacyla hzl priz rnein, su kaaklarn nlemek amacyla hzl priz
yapan (8 yapan (8 -- l5 dakika aras) imentolar kullanlr. l5 dakika aras) imentolar kullanlr.
ine al ta konulmadan retilen baz imentolar ok ine al ta konulmadan retilen baz imentolar ok
ksa srede (8 ksa srede (8--15 dakika) priz yaparlar. 15 dakika) priz yaparlar.
imentonun bekletilme sresi: imentonun bekletilme sresi:
Uzun sre bekletilmi imentolarda d ortamdan alnan nem nedeniyle Uzun sre bekletilmi imentolarda d ortamdan alnan nem nedeniyle
priz ge balar. priz ge balar.
imentolarn priz sreleri u faktrlerin etkisindedir: imentolarn priz sreleri u faktrlerin etkisindedir:
Scaklk: Scaklk:
Scak ortamlarda priz sresi, hidratasyon olay hzland iin ksalr. Scak ortamlarda priz sresi, hidratasyon olay hzland iin ksalr.
Scakln dmesi ise priz sresini uzatr. Scakln dmesi ise priz sresini uzatr.
Kartrma suyu miktar: Kartrma suyu miktar:
Fazla miktarda su kullanmak balayc maddenin priz sresinin Fazla miktarda su kullanmak balayc maddenin priz sresinin
uzamasna yol aar. uzamasna yol aar.
imentolarn priz sreleri imentolarn priz sreleri "Vicat inesi" "Vicat inesi"
ad verilen alet ile saptanr. ad verilen alet ile saptanr.
zel hazrlanm zel hazrlanm
normal kvamdaki normal kvamdaki
standart imento standart imento
hamuru, standart bir hamuru, standart bir
kap iine (Vicat kap iine (Vicat
halkas) dzgn bir halkas) dzgn bir
ekilde yerletirilir. ekilde yerletirilir.
Daha sonra Vicat inesi denilen standart Daha sonra Vicat inesi denilen standart
bir ine kendi arl ile belirli bir ine kendi arl ile belirli
ykseklikten zerine drlr. Batma ykseklikten zerine drlr. Batma
miktarlar llr. miktarlar llr.
Bu ilem belirli zaman aralklarnda Bu ilem belirli zaman aralklarnda
tekrarlanr. nceleri ok batan ine, tekrarlanr. nceleri ok batan ine,
sonralar ok az batar ve belirli sre sonralar ok az batar ve belirli sre
sonra hi batmaz. sonra hi batmaz.
ne ucunun kalbn tabanndan ne ucunun kalbn tabanndan 33--5 mm 5 mm
uzaklkta olmas halinde, uzaklkta olmas halinde, priz balam priz balam
demektir. demektir.
ne ne 0.5 mm 0.5 mm batt zaman ise batt zaman ise priz sona priz sona
ermitir. ermitir.
Priz srelerinin belirlenmesi iin Priz srelerinin belirlenmesi iin
kullanlacak yntemler TS EN 196 kullanlacak yntemler TS EN 196--3de 3de
ve ASTM C 191de belirtilmitir. ve ASTM C 191de belirtilmitir.
Vicat inesi aletinin deiik ve otomatik olanlar da bulunmaktadr. Vicat inesi aletinin deiik ve otomatik olanlar da bulunmaktadr.
MENTOLARIN HDRATASYON ISISI MENTOLARIN HDRATASYON ISISI
imentoyu oluturan ana bileenlerin su ile yaptklar imentoyu oluturan ana bileenlerin su ile yaptklar
kimyasal reaksiyon nedeniyle bir miktar s aa karrlar. kimyasal reaksiyon nedeniyle bir miktar s aa karrlar.
Hidratasyon ssnn aa kma hz, imento bileenleri ile Hidratasyon ssnn aa kma hz, imento bileenleri ile
su arasnda yer alan kimyasal reaksiyonlarn hzna baldr su arasnda yer alan kimyasal reaksiyonlarn hzna baldr
ve hidratasyonu etkileyen en nemli faktr zamandr. ve hidratasyonu etkileyen en nemli faktr zamandr.
kan s nedeniyle betonun scaklk derecesi artar. kan s nedeniyle betonun scaklk derecesi artar.
Hidratasyonun bu ekzotermik davran, hidratasyon ssnn Hidratasyonun bu ekzotermik davran, hidratasyon ssnn
aa kma hz ve miktar bakmndan bir ok sakncal aa kma hz ve miktar bakmndan bir ok sakncal
durum oluturabilir. durum oluturabilir.
zellikle barajlar gibi byk ktle zellikle barajlar gibi byk ktle
betonlarnn retiminde i gerei hizl betonlarnn retiminde i gerei hizl
beton retimlerinde sorun nemlidir. beton retimlerinde sorun nemlidir.
Byk ktle betonlarnda i scaklk Byk ktle betonlarnda i scaklk
ykselir, hava ile temasta bulunan d ykselir, hava ile temasta bulunan d
ksm sour ve bzlr. ksm sour ve bzlr.
Byk ktle ise d ksmn bzlmesini Byk ktle ise d ksmn bzlmesini
nlemeye alacandan, scaklk nlemeye alacandan, scaklk
farklarnn yol at gerilmeler farklarnn yol at gerilmeler
sonucunda beton atlar. sonucunda beton atlar.
imentonun incelii hidratasyon ssn arttran bir faktrdr. imentonun incelii hidratasyon ssn arttran bir faktrdr.
Ancak imentonun karma bileenlerininde hidratasyon ss Ancak imentonun karma bileenlerininde hidratasyon ss
zerine etkisi nemlidir. zerine etkisi nemlidir.
Karma
bileen
lk 48 saatte
kan s (cal/g)
Toplam Is
(cal/g)
C
3
A 150 207
C
3
S 100 120
C
2
S 10 62
C
4
AF 40 100
imentolarn hidratasyon slar imentolarn hidratasyon slar
ise kalorimetre cihaz ile ise kalorimetre cihaz ile
llebilmektedir. llebilmektedir.
MENTOLARIN HDRATASYON MENTOLARIN HDRATASYON
ISILARINA GRE SIRALAMASI ISILARINA GRE SIRALAMASI
Aluminli imento (dk scaklktan en az zarar Aluminli imento (dk scaklktan en az zarar
gren) gren)
Yksek mukavemetli Portland imentolar Yksek mukavemetli Portland imentolar
Normal Portland imentosu Normal Portland imentosu
Curuf imentosu ve dier puzolanl imentolar Curuf imentosu ve dier puzolanl imentolar
(souktan en fazla zarar gren) (souktan en fazla zarar gren)

MENTOLARIN ZGL AIRLII MENTOLARIN ZGL AIRLII
imentolarn zgl arl tiplerine gre deiir. imentolarn zgl arl tiplerine gre deiir.
Normal portland imentosunun Normal portland imentosunun
zgl arl 3.10 zgl arl 3.10--3.15 civarnda, 3.15 civarnda,

katkl (trasl ve curuflu) imentolarda katkl (trasl ve curuflu) imentolarda
ise ise
2.90 civarndadr. 2.90 civarndadr.
MENTOLARIN ZGL AIRLII MENTOLARIN ZGL AIRLII
imentolarn zgl arl tiplerine gre deiir. imentolarn zgl arl tiplerine gre deiir.
imentonun zgl arl Le imentonun zgl arl Le
Chatelier balonu ad verilen zel Chatelier balonu ad verilen zel
bir cam kap iinde gazya bir cam kap iinde gazya
kullanlarak belirlenir. kullanlarak belirlenir.
MENTOLARIN MEKANK DAYANIMI MENTOLARIN MEKANK DAYANIMI
Hidratasyon olaynn seyrini Hidratasyon olaynn seyrini
deitiren btn faktrler deitiren btn faktrler
imentonun dayanm zerine de imentonun dayanm zerine de
etkilidir. etkilidir.
imentonun dayanmn etkileyen faktrleri imentonun dayanmn etkileyen faktrleri
aadaki gibi sralayabiliriz: aadaki gibi sralayabiliriz:
a) a) Zamana ait faktrler Zamana ait faktrler
b) b) imento zelliklerinin dayanm zerine etkileri imento zelliklerinin dayanm zerine etkileri
c) c) Ortam koullar ile ilgili faktrler Ortam koullar ile ilgili faktrler
Zaman (Gn)
B
a
s

D
i
y
a
g
r
a
m
t b a f ln + =
Bant 500 gne kadar anlaml
Zaman Faktr Zaman Faktr
DAYANIMI ETKLEYEN FAKTRLER DAYANIMI ETKLEYEN FAKTRLER
MENTO TP MENTO TP
MENTO NCEL MENTO NCEL
MNERAL KATKILAR MNERAL KATKILAR
KMYASAL KATKILAR KMYASAL KATKILAR
imento zelliklerinin dayanm zerine etkileri imento zelliklerinin dayanm zerine etkileri
SICAKLIK SICAKLIK
BAIL NEM BAIL NEM
Kr koullar Kr koullar
Ortam koullarnn dayanma etkisi Ortam koullarnn dayanma etkisi
Ortam koullarnn dayanma etkisi Ortam koullarnn dayanma etkisi
Nem ve rzgar: Nem ve rzgar: OOrtamn nemi dk ve ar rtamn nemi dk ve ar
rzgarl ise hzl buharlamaya neden olur. rzgarl ise hzl buharlamaya neden olur.

Sonu : Sonu : Hidratasyon iin gerekli yeterli su Hidratasyon iin gerekli yeterli su
olmazsa, hidratasyon yavalar veya duraklar. olmazsa, hidratasyon yavalar veya duraklar.
Bu duruma paralel olarak beton Bu duruma paralel olarak beton
dayanmndaki art ya azalr veya tamamen dayanmndaki art ya azalr veya tamamen
durur. durur.
SICAKLIK ETKS SICAKLIK ETKS
EN UYGUN SICAKLIK EN UYGUN SICAKLIK
NORMAL BETONDA NORMAL BETONDA
10 10 -- 15 15CC
BARAJ vb KTLE BETONLARINDA BARAJ vb KTLE BETONLARINDA
5 5 -- 10 10CC
SICAKLIK > 32 SICAKLIK > 32C C
veya veya SICAKLIK < 5 SICAKLIK < 5CC ise ise
NLEM ALINMALIDIR. NLEM ALINMALIDIR.
Kr Scakl (C)
Basn Dayanm
(MPa)
10
0
50
40
30
20
10
20 30 40 50
Beton Ya :
28 gn
1 gn
Dkm ve sertleme Dkm ve sertleme
srasnda yksek scaklklar srasnda yksek scaklklar
erken dayanmlar artrmakla erken dayanmlar artrmakla
birlikte ileriki yalardaki birlikte ileriki yalardaki
dayanmlar drmektedir. dayanmlar drmektedir.
Nedeni: Nedeni: Hzla erken gelien Hzla erken gelien
hidratasyonun daha zayf bir hidratasyonun daha zayf bir
yap oluturmasdr. yap oluturmasdr.
NEM ETKS NEM ETKS
Nem Oran
imento tarafndan balanan su (g/g)
0.2
0
0.04
Toplam su
Buharlamayan su
0.08
0.12
0.16
0.20
0.24
0.28
0.32
0.36
0.40
0.4 0.6 0.8 1.0
Bal nemin %80 altna Bal nemin %80 altna
dt durumlarda dt durumlarda
hidratasyon olduka hidratasyon olduka
yavalamakta, %30un altnda yavalamakta, %30un altnda
ise pratik olarak durmaktadr. ise pratik olarak durmaktadr.
imentonun hidratasyonun imentonun hidratasyonun
srekli olabilmesi iin srekli olabilmesi iin
ortamda suyun bulunmas ortamda suyun bulunmas
gerekmektedir. gerekmektedir.
Karmdan sonraki ilk iki saatteki scakln betonun dayanm Karmdan sonraki ilk iki saatteki scakln betonun dayanm
geliimine etkisi geliimine etkisi
18
0
90 28 14 7 3
15
50
45
40
35
30
25
20
Sre (gn)
Basn Dayanm (Mpa)
13
C
21
C
38
C
29
C
46
C
4C
NEM ETKS NEM ETKS
18
0
90 28 14 7 3
5
45
40
35
30
25
20
15
10
Sre (gn)
Basn Dayanm (Mpa)
Srekli nemli
Srekli havada
Sudan karlma
zaman:
3 gn
7 gn
14
gn
28
gn
PRZ HIZLANDIRMA YNTEMLER PRZ HIZLANDIRMA YNTEMLER
Prizi abuklatran katk maddeleri kullanmak Prizi abuklatran katk maddeleri kullanmak
Suyun buharlamasna yol amayacak ekilde Suyun buharlamasna yol amayacak ekilde
(70 (70--80 80C) doygun buhar banyosu yaptrmak. C) doygun buhar banyosu yaptrmak.
RTRE RTRE
RTREnin (BZLME) ZARARLARI RTREnin (BZLME) ZARARLARI
2. DONATIDA PARAZT GERLMELER OLUMASI 2. DONATIDA PARAZT GERLMELER OLUMASI
1. ATLAKLAR OLUMASI 1. ATLAKLAR OLUMASI
ATLAKLAR ATLAKLAR
EKME DAYANIMINI DRR EKME DAYANIMINI DRR
ERYE GREN SU LE BRLKTE ERYE GREN SU LE BRLKTE
DONA DAYANIKLILIK DONA DAYANIKLILIK
KMYASAL ETKLERE DAYANIKLILIK KMYASAL ETKLERE DAYANIKLILIK
AZALIR! AZALIR!
RTRE (BZLME) ENGELLENRSE RTRE (BZLME) ENGELLENRSE
ATLAK OLUUR. ATLAK OLUUR.
PLASTK PLASTK RTRE RTRE ATLAI ATLAI
RTRE RTRE
HDROLK RTRE HDROLK RTRE
TERMK RTRE TERMK RTRE
BOLUKLARDAK SUYUN KAYBI BOLUKLARDAK SUYUN KAYBI
KTLE BETONLARINDA KTLE BETONLARINDA --DI SICAKLIK FARKI DI SICAKLIK FARKI
BNYESEL RTRE BNYESEL RTRE
MENTO HDRATASYON RNLERNN MENTO HDRATASYON RNLERNN
DAHA AZ HACM KAPLAMASI DAHA AZ HACM KAPLAMASI
ERKEN PLASTK RTRE ERKEN PLASTK RTRE
TERLEMENN BUHARLAMAYI KARILAYAMAMASI TERLEMENN BUHARLAMAYI KARILAYAMAMASI
KARBONATLAMA RTRES KARBONATLAMA RTRES
KARBONATLAMA SONRASINDA ORTAYA IKAN KARBONATLAMA SONRASINDA ORTAYA IKAN
SUYUN BUHARLAMASI SUYUN BUHARLAMASI
3Ca(OH)
2
+CO
2
CaCO
3
+H
2
O
RTRE RTRE
MENTO ZELLKLERNN RTREYE ETKS MENTO ZELLKLERNN RTREYE ETKS
Rtre oluumunda imento ile ilgili faktrlerin en Rtre oluumunda imento ile ilgili faktrlerin en
nemlilerinden biri inceliktir. nemlilerinden biri inceliktir.
nceliin artmasyla daha fazla imento tanesi ayn zamanda nceliin artmasyla daha fazla imento tanesi ayn zamanda
hidratasyona katlarak nemli miktarda rtre meydana hidratasyona katlarak nemli miktarda rtre meydana
getirirler. getirirler.
ncelik ile artan su miktar da rtrenin artmasnda rol oynar. ncelik ile artan su miktar da rtrenin artmasnda rol oynar.
nceliin artmasyla hidratasyon hzlandndan klcallk nceliin artmasyla hidratasyon hzlandndan klcallk
suyunun byk bir ksm tutulmu olur. Bylece suyun byk suyunun byk bir ksm tutulmu olur. Bylece suyun byk
bir ksm tutulduundan buharlama az miktarda gerekleir. bir ksm tutulduundan buharlama az miktarda gerekleir.
RTRE RTRE
imentonun kimyasal bileiminin rtre zerinde nemli bir imentonun kimyasal bileiminin rtre zerinde nemli bir
etkisi olup olmad ise tartlan bir konudur. etkisi olup olmad ise tartlan bir konudur.
Bazlarna gre byle bir etki pratik ynden mevcut deildir. Bazlarna gre byle bir etki pratik ynden mevcut deildir.
imentonun baz genletirici maddeleri iermesi nedeniyle bu gre imentonun baz genletirici maddeleri iermesi nedeniyle bu gre
katlmak mmkn olmamaktadr. katlmak mmkn olmamaktadr.
imentoda birlememi kire (CaO), MgO ve SO imentoda birlememi kire (CaO), MgO ve SO
33
gibi hacim gibi hacim
genlemesi yapan maddelerin standartlarda belirtilen miktarlarn genlemesi yapan maddelerin standartlarda belirtilen miktarlarn
biraz daha zerinde bulunmas rtreyi nemli derecede azaltabilir. biraz daha zerinde bulunmas rtreyi nemli derecede azaltabilir.
Bu hacim genlemesi yapan maddelerin miktarlarn uygun semek Bu hacim genlemesi yapan maddelerin miktarlarn uygun semek
suretiyle rtresiz (genleen) imento yaplabilmektedir. suretiyle rtresiz (genleen) imento yaplabilmektedir.
RTRE RTRE
imento retiminde priz sresini dengelemek amacyla imento retiminde priz sresini dengelemek amacyla
kullanlan al tann da, rtre zerine etkisi bulunmaktadr. kullanlan al tann da, rtre zerine etkisi bulunmaktadr.
Az miktarda al ta kullanlmas imentonun hidrate Az miktarda al ta kullanlmas imentonun hidrate
elemanlarnn i yapsn etkileyerek rtrenin artmasna neden elemanlarnn i yapsn etkileyerek rtrenin artmasna neden
olmaktadr. olmaktadr.
Eer imentonun daha az rtre yapmas isteniyorsa, Eer imentonun daha az rtre yapmas isteniyorsa,
normalden biraz daha fazla al ta kullanlmaldr. normalden biraz daha fazla al ta kullanlmaldr.
Deiik tip imentolar bakmndan karlatrma yaplrsa; hidratasyon Deiik tip imentolar bakmndan karlatrma yaplrsa; hidratasyon
hz dk olan puzolanik imentolarn Portland imentolarndan daha hz dk olan puzolanik imentolarn Portland imentolarndan daha
fazla rtre yapmaya elverili olduu sylenebilir. fazla rtre yapmaya elverili olduu sylenebilir.
RTRE RTRE
imentonun karma bileenlerinin rtre zerine etkileri kesin imentonun karma bileenlerinin rtre zerine etkileri kesin
olarak bilinmemekle beraber u grler geerlidir : olarak bilinmemekle beraber u grler geerlidir :
Bir imentoda fazla miktarda C Bir imentoda fazla miktarda C
22
S bulunmas rtrenin fazla olmasna S bulunmas rtrenin fazla olmasna
yol aabilir. yol aabilir.
nk bu bileenin hidratasyonu olduka yava gereklemektedir. nk bu bileenin hidratasyonu olduka yava gereklemektedir.
Bu nedenle C Bu nedenle C
22
Sin fazla olmas buharlamayan su miktarn Sin fazla olmas buharlamayan su miktarn
azaltacak, buharlaabilen suyun miktarn arttracak ve bu durumda azaltacak, buharlaabilen suyun miktarn arttracak ve bu durumda
rtre fazlalaacaktr. rtre fazlalaacaktr.
RTRE RTRE
MENTO RTRES LM MENTO RTRES LM
imentolarn rtresi saf imento hamurundan prizmalar imentolarn rtresi saf imento hamurundan prizmalar
zerinde rtreyi lmekle elde edilir. zerinde rtreyi lmekle elde edilir.
Genellikle bu amala 40 x 40 x 160 mmlik kalplar Genellikle bu amala 40 x 40 x 160 mmlik kalplar
kullanlmaktadr. Hazrlanan imento hamuru bu kalplara kullanlmaktadr. Hazrlanan imento hamuru bu kalplara
yerletirildikten 24 saat sonra kalptan karlarak prizmann yerletirildikten 24 saat sonra kalptan karlarak prizmann
LL
oo
uzunluu hassas bir ekilde llr. uzunluu hassas bir ekilde llr.
Daha sonra atmosferde t gn tutulan prizmann rtresi: Daha sonra atmosferde t gn tutulan prizmann rtresi:
o
t o
t
L
L L

=
MENTO MENTO
MENTO KMYASAL DAYANIKLILII MENTO KMYASAL DAYANIKLILII
Balayc maddelerde aranan en nemli zellik bu malzemenin Balayc maddelerde aranan en nemli zellik bu malzemenin
yksek bir dayanma sahip olmas ve bunu zamanla yitirmemesidir. yksek bir dayanma sahip olmas ve bunu zamanla yitirmemesidir.
imentolarn iinde bulunan zararl maddeler dorudan imentolarn iinde bulunan zararl maddeler dorudan
doruya hacim sabitliini bozan, snmemi kire (Ca0), doruya hacim sabitliini bozan, snmemi kire (Ca0),
magnezi (Mg0) ve S0 magnezi (Mg0) ve S0
33
'dr. 'dr.
Bunlarn su ile yaptklar reaksiyon sonucu nemli bir hacim Bunlarn su ile yaptklar reaksiyon sonucu nemli bir hacim
artmas meydana gelir. artmas meydana gelir.
MENTO MENTO
LE CHATELER DENEY LE CHATELER DENEY
Snmemi kire ve magnezinin imento iinde zarar Snmemi kire ve magnezinin imento iinde zarar
oluturabilecek miktarda bulunup bulunmad, pratik bir deney oluturabilecek miktarda bulunup bulunmad, pratik bir deney
olan ve olan ve TS EN 196 TS EN 196--33de belirtilen, Le Chatelier (Genleme) de belirtilen, Le Chatelier (Genleme)
deneyi ile saptanabilir. deneyi ile saptanabilir.
Genleme deneyinin esas amac, balanmam (serbest) CaO Genleme deneyinin esas amac, balanmam (serbest) CaO
ve/veya MgO hidratasyonu sebebiyle sonradan ortaya ve/veya MgO hidratasyonu sebebiyle sonradan ortaya
kabilecek genleme riskinin deerlendirilebilmesidir. kabilecek genleme riskinin deerlendirilebilmesidir.
MENTO MENTO
Bu deneyde kullanlan alet 30 mm Bu deneyde kullanlan alet 30 mm
apl yark bir silindir ve yark apl yark bir silindir ve yark
kenarlara bal 150 mm kenarlara bal 150 mm
uzunluundaki inelerden ibarettir uzunluundaki inelerden ibarettir
Pirin silindir bir cam zerine konulup, iine standart kvamda imento Pirin silindir bir cam zerine konulup, iine standart kvamda imento
hamuru doldurulur. hamuru doldurulur.
st yzey dzeltildikten sonra, cam levha ile kapatlr ve stne bir st yzey dzeltildikten sonra, cam levha ile kapatlr ve stne bir
arlk konur. arlk konur.
24 240.5 saat kalp su iinde (veya 20 0.5 saat kalp su iinde (veya 20C, %98 bal nem ortamnda) C, %98 bal nem ortamnda)
tutulduktan sonra inenin iki ucu arasndaki uzaklk llr. tutulduktan sonra inenin iki ucu arasndaki uzaklk llr. (a) (a)
MENTO MENTO
Sudan karlan kalp tekrar suya Sudan karlan kalp tekrar suya
konur ve 30 konur ve 305 dakikada kaynama 5 dakikada kaynama
noktasna gelinceye kadar stlr. noktasna gelinceye kadar stlr.
3saat 3saat 5 dakika kaynar su iinde kalan kalp karlarak, tekrar ine 5 dakika kaynar su iinde kalan kalp karlarak, tekrar ine
ular aras uzaklk llr ular aras uzaklk llr (b) (b)
Daha sonra kalbn 20 Daha sonra kalbn 2022Ca kadar soumas salandktan sonra Ca kadar soumas salandktan sonra
inenin iki ucu arasndaki uzaklk tekrar llr inenin iki ucu arasndaki uzaklk tekrar llr (c). (c).
c c -- a 10 mm olmas istenir. a 10 mm olmas istenir.
MENTO MENTO
SO SO
33

S0 S0
33
imento iine hammaddelerden, katklardan veya imento iine hammaddelerden, katklardan veya
kullanlan yakttan girmektedir. kullanlan yakttan girmektedir.
Ayrca klinkere eklenen al tandan kaynaklanan S0 Ayrca klinkere eklenen al tandan kaynaklanan S0
33

slfo slfo -- aluminat tuzlarnn olumasna neden olmaktadr. aluminat tuzlarnn olumasna neden olmaktadr.
Bu maddenin CEM I, CEM II, CEM IV ve CEM V iin Bu maddenin CEM I, CEM II, CEM IV ve CEM V iin
%3.5den CEM III iin ise % 4 ' den fazla olmamas istenir. %3.5den CEM III iin ise % 4 ' den fazla olmamas istenir.
ESK MENTO TPLER ESK MENTO TPLER
P 32.5 P 32.5
P 42.5 P 42.5
P 52.5 P 52.5
BEYAZ MENTO (BP 32.5, BP 42.5)
YKSEK FIRIN CURUFLU(C 32.5, C 42.5)
SLFATA DAYANIKLI (SD 32.5)
P (TS 19) P (TS 19)
K 32.5 K 32.5
T 32.5 T 32.5
KATKILI MENTOLAR KATKILI MENTOLAR
KATKILI MENTOLAR KATKILI MENTOLAR
MENTO
TP
ARET P
KLNKER
YKSEK
FIRIN
CURUFU
SLKA
TOZU
PUZOLAN
VOLKANK,
TORTUL
AKTF
KL
UUCU KL
SLSL KALKERL
PM
ST
KALKER
TOZU
PORTLAND
KOMPOZE
PK/A
PK/B
80-94
65-79
6-20
21-35
PUZOLANK
PZ/A
PZ/B
65-89
45-64
--
--
--
--
--
--
--
--
11-35
36-55
KOMPOZE
KZ/A
KZ/B
40-64
20-39
18-30
31-50
--
--
--
--
--
--
--
--
18-30
31-50
PORTLAND
CURUFLU
PC/A
PC/B
80-94
65-79
6-20
21-35
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
PORTLAND
KALKERL
PL/A
PL/B
80-94
65-79
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
6-20
21-35
YEN MENTO TPLER YEN MENTO TPLER
TS EN 197 TS EN 197--1'e gre imento Trleri 1'e gre imento Trleri
imentolarla ilgili yeni Trk standard olan TS EN 197 imentolarla ilgili yeni Trk standard olan TS EN 197--1 Genel 1 Genel
imentolar standard kapsamndaki 27 farkl genel imento, imentolar standard kapsamndaki 27 farkl genel imento,
aada verilen 5 ana tipte olmak zere gruplandrlmtr. aada verilen 5 ana tipte olmak zere gruplandrlmtr.
CEM I Portland imentosu CEM I Portland imentosu
CEM II Portland CEM II Portland--kompoze imento kompoze imento
CEM III Yksek frn cruflu imento CEM III Yksek frn cruflu imento
CEM IV Puzolanl imento CEM IV Puzolanl imento
CEM V Kompoze imento CEM V Kompoze imento
TS EN 197 TS EN 197--1 standardnda imentolarn tanm, 1 standardnda imentolarn tanm,
ana imento tipi, ana imento tipi,
Portland imentosu klinkeri oran, Portland imentosu klinkeri oran,
ikinci ana bileen, ikinci ana bileen,
standart dayanm snf (28 gnlk) ve standart dayanm snf (28 gnlk) ve
erken dayanm kazanma hz erken dayanm kazanma hz
dikkate alnarak yaplmtr. dikkate alnarak yaplmtr.
ana bileen, ana bileen, (rn. Portland imentosu klinkeri); (rn. Portland imentosu klinkeri);
ikinci ana bileen, ikinci ana bileen, (rn. uucu kl, yksek frn crufu, (rn. uucu kl, yksek frn crufu,
kalker, silis duman); (majr katklar) kalker, silis duman); (majr katklar)
minr ilave bileen, minr ilave bileen, (rn. uucu kl, yksek frn crufu, (rn. uucu kl, yksek frn crufu,
kalker, doal puzolan) kalker, doal puzolan)
priz ayarlayc, priz ayarlayc, (rn. kalsiyum slfat; alta) (rn. kalsiyum slfat; alta)
kimyasal katklar, kimyasal katklar, (rn. pigmentler, hava srkleyici (rn. pigmentler, hava srkleyici
katklar). katklar).
TS EN 197 TS EN 197--1deki deiik imento tiplerine gre imentonun 1deki deiik imento tiplerine gre imentonun
bileen malzemeleri u ekildedir: bileen malzemeleri u ekildedir:
SS-- granle yksek frn crufu; granle yksek frn crufu;
DD-- silis duman; silis duman;
PP-- doal puzolan; doal puzolan;
QQ-- doal kalsine puzolan; doal kalsine puzolan;
VV-- silissi uucu kl; silissi uucu kl;
WW-- kalkersi uucu kl; kalkersi uucu kl;
TT-- pimi ist; pimi ist;
MM-- yukardakilerden ikisi veya daha fazlas yukardakilerden ikisi veya daha fazlas
LL-- kalker kalker
kinci ana bileeni belirten harfler ise yledir: kinci ana bileeni belirten harfler ise yledir:
Dayanm
Snf
Basn Dayanm (MPa)
Priz
balama
sresi(dk)
Genleme
(mm)
Erken Dayanm
Standart
Dayanm
2 gnlk 7 gnlk 28 gnlk
32.5 N - > 16.0
> 32.5 s52.5 > 75
s 10
32.5 R > 10.0 -
42.5 N > 10.0 -
> 42.5 s62.5 > 60
42.5 R > 20.0 -
52.5 N > 20.0 -
> 52.5 - > 45
52.5 R > 30.0 -
lkemizde TS EN 197 lkemizde TS EN 197--1'e gre, en son ekliyle 32.5, 42.5 ve 52.5 1'e gre, en son ekliyle 32.5, 42.5 ve 52.5
MPa olmak zere standart dayanm snf bulunmaktadr. MPa olmak zere standart dayanm snf bulunmaktadr.
Ayrca her dayanm snf iin iki erken dayanm snf tanmlanmtr. Ayrca her dayanm snf iin iki erken dayanm snf tanmlanmtr.
Portland imentosu klinkerinin
oran (A) yksek, (B) orta ve (C)
dk
Alt-snf N normal erken
dayanm, R hzl erken dayanm
Standart dayanm
snflar
Alt-tip, ikinci ana bileen
(bu rnekte yksek frn
crufu)
Ana imento tipi
CEM II/A-S 42,5 N
Ana
tipler

Genel
imento
tipleri
Bileim (ktlece % olarak)
Ana bileenler Minr ilave
bileen
Klinker

K
Yksek
frn
crufu

S
Silis
duman

D
Puzolan Uucu kl Pimi
ist

T
Kalker
Doal

P
Doal
kalsine
edilmi
Q
Silissi

V
Kalkersi

W

L

LL
CEM I
Portland
imento
CEM I 95-100 - - - - - - - - - 0-5
YEN MENTO TPLER (TS YEN MENTO TPLER (TS--EN197) EN197)
Ana
tipler

Genel
imento
tipleri
Ana bileenler Minr
ilave
bileen
Klinker

K
Yksek
frn
crufu

S
Silis
duman

D
Puzolan Uucu kl Pimi
ist

T
Kalker
Doal

P
Doal
kalsine
edilmi
Q
Silissi

V
Kalkersi

W

L

LL
CEM II
Portland
cruflu
imento
CEM II/A-S 80-94 6-20 - - - - - - - - 0-5
CEM II/B-S 65-79 21-35 - - - - - - - - 0-5
Portland silis
dumanl
imento
CEM II/A-D 90-94 - 6-10 - - - - - - - 0-5
Portland
puzolanl
imento
CEM II/A-P 80-94 - - 6-20 - - - - - - 0-5
CEM II/B-P 65-79 - - 21-35 - - - - - - 0-5
CEM II/A-Q 80-94 - - - 6-20 - - - - - 0-5
CEM II/B-Q 65-79 - - - 21-35 - - - - - 0-5
Portland
uucu kll
imento

CEM II/A-V 80-94 - - - - 6-20 - - - - 0-5
CEM II/B-V 65-79 - - - - 21-35 - - - - 0-5
CEM II/A-W 80-94 - - - - - 6-20 - - - 0-5
CEM II/B-W 65-79 - - - - - 21-35 - - - 0-5
Portland
pimi istli
imento
CEM II/A-T 80-94 - - - - - - 6-20 - - 0-5
CEM II/B-T 65-79 - - - - - - 21-35 - - 0-5
Portland
kalkerli
imento

CEM II/A-L 80-94 - - - - - - - 6-20 - 0-5
CEM II/B-L 65-79 - - - - - - - 21-35 - 0-5
CEM II/A-LL 80-94 - - - - - - - - 6-20 0-5
CEM II/B-LL 65-79 - - - - - - - - 21-35 0-5
Portland
kompoze
imento
CEM II/A-M 80-94 --------------------------------------------6-20--------------------------------------- 0-5
CEM II/B-M 65-79 ------------------------------------------ 21-35 -------------------------------------- 0-5
Ana
tipler

Genel
imento
tipleri
Ana bileenler
Minr ilave
bileen
Klinker

K
Yksek
frn
crufu

S
Silis
duman

D
Puzolan Uucu kl
Pimi
ist

T
Kalker
Doal

P
Doal
kalsine
edilmi
Q
Silissi

V
Kalkersi

W

L

LL
CEM III
Yksek frn
cruflu
imento
CEM III/A 35-64 36-65 - - - - - - - - 0-5
CEM III/B 20-34 66-80 - - - - - - - - 0-5
CEM III/C 5-19 81-95 - - - - - - - - 0-5
CEM IV
Puzolanik
imento

CEM IV/A 65-89 - ----------------------11-35 -------------------- - - - 0-5
CEM IV/B 45-64 - --------------------- 36-55 -------------------- - - - 0-5
CEM V
Kompoze
imento
CEM V/A 40-64 18-30 - ----------18-30--------- - - - - 0-5
CEM V/B 20-38 31-50 - ----------31-50--------- - - - - 0-5
MENTO TPLER MENTO TPLER
Portland Tipi imento Trleri Portland Tipi imento Trleri
TS 197 TS 197--1'e gre lkemizde retilen Portland imentolar, en son 1'e gre lkemizde retilen Portland imentolar, en son
ekliyle aada grld gibi tiptir. ekliyle aada grld gibi tiptir.
CEM I 32.5 CEM I 32.5 (Normal Portland imentosu) (Normal Portland imentosu)
CEM I 42.5 CEM I 42.5 (Yksek Dayanml imento) (Yksek Dayanml imento)
CEM I 52.5 CEM I 52.5 (Yksek Dayanml imento) (Yksek Dayanml imento)
Ancak barajlar, deniz yaplar, slfatl zeminlerde yaplacak inaatlar iin Ancak barajlar, deniz yaplar, slfatl zeminlerde yaplacak inaatlar iin
uygun deillerdir. uygun deillerdir.
CEM I 42.5 ve CEM I 52.5 CEM I 32.5a gre; CEM I 42.5 ve CEM I 52.5 CEM I 32.5a gre;
daha fazla kalker ierirler ve daha ince tlmlerdir. daha fazla kalker ierirler ve daha ince tlmlerdir.
Bileiminde C Bileiminde C
33
S daha fazla olduundan dayanmlar daha S daha fazla olduundan dayanmlar daha
fazladr. Bu nedenle P32.5'a kyasla daha fazla Ca(OH) fazladr. Bu nedenle P32.5'a kyasla daha fazla Ca(OH)
22
oluur. oluur.
Bu yzden kimyasal dayankllklar daha azdr. Bu yzden kimyasal dayankllklar daha azdr.
Hidratasyon slar fazladr ve daha fazla karm suyu gerektirirler. Hidratasyon slar fazladr ve daha fazla karm suyu gerektirirler.
Bu imentolar yksek yaplar iin arzu edilen zelliklere sahiptirler. Bu imentolar yksek yaplar iin arzu edilen zelliklere sahiptirler.
Yurt dnda ise, imento iin ok yaygn olarak Amerikan ASTM Yurt dnda ise, imento iin ok yaygn olarak Amerikan ASTM
snflandrlmas kullanlmaktadr. snflandrlmas kullanlmaktadr.
imento Tipi
Ana Bileenlerinin Miktarlar
(%)
ncelik
(cm
2
/g)
ASTM CSA C
3
S C
2
S C
3
A C
4
AF
I Normal 50 24 11 8 1800
II Orta (Ara tip) 42 33 5 13 1800
III Yksek hzla
dayanm kazanan
60 13 9 8 2600
IV Dk Isl 26 50 5 12 1900
V Slfata Dayankl 40 40 4 9 1900
Amerikan ASTM snflandrlmasna gre; Amerikan ASTM snflandrlmasna gre;
Bir Portland imentosunun Bir Portland imentosunun
hangi hzla hidratasyon yapaca, hangi hzla hidratasyon yapaca,
hangi hzla ve ne kadar hidratasyon ss aa karaca, hangi hzla ve ne kadar hidratasyon ss aa karaca,
hangi hzla dayanm kazanabilecei ve hangi hzla dayanm kazanabilecei ve
hangisinin slfat etkilerine daha dayankl olabilecei, hangisinin slfat etkilerine daha dayankl olabilecei,
karma bileenlerinin miktarlarna bal olarak karma bileenlerinin miktarlarna bal olarak
anlalabilmektedir. anlalabilmektedir.
rnein, incelii ayn olmak koulu ile II.tip imentonun C rnein, incelii ayn olmak koulu ile II.tip imentonun C
33
A A
ierii I.tip imentodan daha az olduundan, hidratasyon ss ierii I.tip imentodan daha az olduundan, hidratasyon ss
I.tip imentoya gre daha dk, slfat etkilerine dayankll I.tip imentoya gre daha dk, slfat etkilerine dayankll
ise daha yksektir. ise daha yksektir.
imento Tipi
(%)
ncelik
(cm
2
/g)
ASTM CSA C
3
S C
2
S C
3
A C
4
AF
I Normal 50 24 11 8 1800
II Orta (Ara tip) 42 33 5 13 1800
III Yksek hzla
dayanm kazanan
60 13 9 8 2600
IV Dk Isl 26 50 5 12 1900
III.tip imentonun dierlerine gre daha fazla C III.tip imentonun dierlerine gre daha fazla C
33
S iermesi ve S iermesi ve
CC
33
Snin erken dayanma katks bulunmas nedeni ile III.tip Snin erken dayanma katks bulunmas nedeni ile III.tip
imentonun erken dayanm yksek olmaktadr. imentonun erken dayanm yksek olmaktadr.
nceliinin ve C nceliinin ve C
33
S ieriinin fazlal nedeniyle, bu tip imentolar S ieriinin fazlal nedeniyle, bu tip imentolar
yksek oranlarda hidratasyon ss aa karrlar. yksek oranlarda hidratasyon ss aa karrlar.
imento Tipi
(%)
ncelik
(cm
2
/g)
ASTM CSA C
3
S C
2
S C
3
A C
4
AF
I Normal 50 24 11 8 1800
II Orta (Ara tip) 42 33 5 13 1800
III Yksek hzla
dayanm kazanan
60 13 9 8 2600
IV Dk Isl 26 50 5 12 1900
ASTM Portland imentolarnn Dayanm Kazanma Oranlar ASTM Portland imentolarnn Dayanm Kazanma Oranlar
imento Tipi
I. Tip normal imentoya kyasla
dayanm kazanma (%)
1. Gn 7. Gn 28. Gn 3 Ay
I 100 100 100 100
II 75 85 90 100
III 190 120 110 100
IV 55 55 75 100
V 65 75 85 100
Normal Normal Portland imento Portland imentosu su
En ok kullanlan imento trdr. Normal Portland imentosu En ok kullanlan imento trdr. Normal Portland imentosu
(CEM I) zemininde veya yer alt suyunda slfat bulundurmayan (CEM I) zemininde veya yer alt suyunda slfat bulundurmayan
normal betonarme yaplar iin uygundur. normal betonarme yaplar iin uygundur.
Normal Normal Portland imento Portland imentosu su
Klinker bileiminde C Klinker bileiminde C
33
S ve C S ve C
22
S miktarlarnn klinker ktlesinin S miktarlarnn klinker ktlesinin
2/3 nden az ve CaO/SiO 2/3 nden az ve CaO/SiO
2 2
orannn ktlece 2.0den az orannn ktlece 2.0den az
olmamas snrlar bulunmaktadr. olmamas snrlar bulunmaktadr.
MgO ierii en fazla %5 olarak snrlandrlmtr. MgO ierii en fazla %5 olarak snrlandrlmtr.
Bu imento yaklak %95 Bu imento yaklak %95--%100 klinker kullanlarak retilir. %100 klinker kullanlarak retilir.
Ancak iinde ok az oranda (%5) ilave bileenler de (CaSO Ancak iinde ok az oranda (%5) ilave bileenler de (CaSO
44
ve ve
yardmc tc maddeler dnda) bulunabilir. yardmc tc maddeler dnda) bulunabilir.
Ultra Erken Dayanm Yksek Ultra Erken Dayanm Yksek imento imento
Bu tip imentolar, hzl dayanm Bu tip imentolar, hzl dayanm
geliimi salamas bakmndan ok geliimi salamas bakmndan ok
ince tlmlerdir. ince tlmlerdir.
Blaine incelii 7000 Blaine incelii 7000--9000 cm 9000 cm
22
/g /g
civarndadr. civarndadr.
CC
33
S ierikleri %45 S ierikleri %45--48, 48,
CC
33
A ierikleri %14.3 A ierikleri %14.3--14.9 14.9
arasndadr. arasndadr.
nceliklerin fazla olmas nedeniyle hzl hidratasyon nceliklerin fazla olmas nedeniyle hzl hidratasyon
yapar. ok ince ve hidratasyon hznn yksek olmas yapar. ok ince ve hidratasyon hznn yksek olmas
nedeni ile erken yalardaki dayanm geliimleri de nedeni ile erken yalardaki dayanm geliimleri de
yksektir. yksektir.
rnein, 16 saatte, hzl dayanm kazanan Portland rnein, 16 saatte, hzl dayanm kazanan Portland
imentosunun 3 gnlk dayanm deerine, 24 saatte ise, imentosunun 3 gnlk dayanm deerine, 24 saatte ise,
7 gnlk dayanm deerine eriir. 7 gnlk dayanm deerine eriir.
28 gnden sonraki dayanm art ise ok azdr. 28 gnden sonraki dayanm art ise ok azdr.
Son zamanlarda C Son zamanlarda C
33
S ierii ok yksek (%60) ve C S ierii ok yksek (%60) ve C
22
S ierii S ierii
ok dk (%10) olan ultra erken yksek dayanml imentolar ok dk (%10) olan ultra erken yksek dayanml imentolar
yaplmaktadr. yaplmaktadr.
Bunlarn priz balang sresi 70 dakika, biti sresi ise, 95 Bunlarn priz balang sresi 70 dakika, biti sresi ise, 95
dakika civarnda olmaktadr. Bu nedenle sz konusu dakika civarnda olmaktadr. Bu nedenle sz konusu
imentolarn ilenebilirlik sresi daha azdr. imentolarn ilenebilirlik sresi daha azdr.
Ultra erken dayanm yksek imento, erken dayanm istenen Ultra erken dayanm yksek imento, erken dayanm istenen
ve hemen hizmete girmesi gereken bir ok yapda baaryla ve hemen hizmete girmesi gereken bir ok yapda baaryla
kullanlabilir. kullanlabilir.
Dk sl Portland imentosu Dk sl Portland imentosu
Byk hacimli ktle betonlarnda, imento Byk hacimli ktle betonlarnda, imento
hidratasyonunun geliimiyle scakln hidratasyonunun geliimiyle scakln
ykselmesi betonda ciddi atlaklara yol ykselmesi betonda ciddi atlaklara yol
aabildiinden, bu tip yaplarda aabildiinden, bu tip yaplarda
kullanlacak imentonun hidratasyon kullanlacak imentonun hidratasyon
ssnn dk olmas zorunludur. ssnn dk olmas zorunludur.
Bu amala gelitirilen dk sl Portland Bu amala gelitirilen dk sl Portland
imentosu, ASTM standardnda Tip IV imentosu, ASTM standardnda Tip IV
imentosuna kart gelir. imentosuna kart gelir.
Dk Isl Portland imentosu Dk Isl Portland imentosu
Dk sl Portland imentosunun C Dk sl Portland imentosunun C
33
S ve C S ve C
33
A gibi hzl hidrate A gibi hzl hidrate
olan bileenlerinin olduka az olmas, dayanmnn normal olan bileenlerinin olduka az olmas, dayanmnn normal
Portland imentosundan daha yava gelimesine neden olur. Portland imentosundan daha yava gelimesine neden olur.
Ancak son dayanm deerleri ayndr. Ancak son dayanm deerleri ayndr.
Dier taraftan, dayanm geliiminin yeterli olmas iin imento Dier taraftan, dayanm geliiminin yeterli olmas iin imento
inceliinin en az 3200 cm inceliinin en az 3200 cm
22
/g olmas gerekir. /g olmas gerekir.
ngiliz BS 1370 (1979) standardnda da bulunan bu tr ngiliz BS 1370 (1979) standardnda da bulunan bu tr
imentolarn 7 gnlk hidratasyon ss imentolarn 7 gnlk hidratasyon ss 60 cal/g ve 28 gnlk 60 cal/g ve 28 gnlk
hidratasyon ss ise 70 cal/gdr. hidratasyon ss ise 70 cal/gdr.
ZEL MENTOLAR ZEL MENTOLAR
imentolar kimyasal yaplar ve fiziksel zellikleri farkl imentolar kimyasal yaplar ve fiziksel zellikleri farkl
olduundan, hidratasyon srasnda farkl davranlar olduundan, hidratasyon srasnda farkl davranlar
gsterir. gsterir.
imento retiminde, hammaddeleri uygun semek imento retiminde, hammaddeleri uygun semek
koulu ile, istenen zelliklerde deiik imentolar elde koulu ile, istenen zelliklerde deiik imentolar elde
edilebilir. edilebilir.
Ekonomik bakmdan ucuz olmas ve evreye daha az Ekonomik bakmdan ucuz olmas ve evreye daha az
zarar vermesi nedeniyle, baz inorganik doal zarar vermesi nedeniyle, baz inorganik doal
malzemeler veya endstriyel atk maddeler eklenerek de malzemeler veya endstriyel atk maddeler eklenerek de
imento retimi yaplmaktadr. imento retimi yaplmaktadr.
Curuflu imentolar Curuflu imentolar
Ham demir retimi art olan crufda genel olarak % 12 Ham demir retimi art olan crufda genel olarak % 12--18 18
Al Al
22
00
33
, % 26 , % 26--34 Si0 34 Si0
22
, % 42 , % 42--48 Ca0, ve az oranlarda Mg0, Fe 48 Ca0, ve az oranlarda Mg0, Fe
22
00
33
, ,
MnO, CaS ve MnS bulunur. MnO, CaS ve MnS bulunur.
Bileiminden de kolaylkla grld gibi curuf, imento Bileiminden de kolaylkla grld gibi curuf, imento
retiminde zel ilemlerle kil yerine kullanlabilir. retiminde zel ilemlerle kil yerine kullanlabilir.
Ayrca agrega yerine de beton retiminde kullanlr. Ayrca agrega yerine de beton retiminde kullanlr.
Bu malzemenin nc kullanm ekli ise, bir balayc Bu malzemenin nc kullanm ekli ise, bir balayc
maddeye (Portland imentosu, kire, al gibi) kartrlarak maddeye (Portland imentosu, kire, al gibi) kartrlarak
kullanlmasdr. kullanlmasdr.
Curuf aniden soutulup, amorf ve cams yapya gelince, Portland Curuf aniden soutulup, amorf ve cams yapya gelince, Portland
klinkeri ile kartrlp, al ta eklenmesinden sonra birlikte klinkeri ile kartrlp, al ta eklenmesinden sonra birlikte
tlerek veya ayr ayr tldkten sonra kartrlmas ile tlerek veya ayr ayr tldkten sonra kartrlmas ile
imento haline getirilir. imento haline getirilir.
Curufun klinkere oranla daha zor tlebilir olmas, birlikte Curufun klinkere oranla daha zor tlebilir olmas, birlikte
tme koullarnda klinkerin ince, curufun ise daha kaba kalmas tme koullarnda klinkerin ince, curufun ise daha kaba kalmas
durumunu ortaya karr. Bu nedenle ayr ayr tme koullarnda durumunu ortaya karr. Bu nedenle ayr ayr tme koullarnda
elde edilen curuflu imento ile yaplan betonlarda, ilenebilirlik ve elde edilen curuflu imento ile yaplan betonlarda, ilenebilirlik ve
dayanm bakmndan daha iyi sonular alnmaktadr. dayanm bakmndan daha iyi sonular alnmaktadr.
Curuflu imentolarn hidratasyonu daha yava gelitiinden, Curuflu imentolarn hidratasyonu daha yava gelitiinden,
daha uzun sre kr gerektirir. Bu nedenle kurak iklimli daha uzun sre kr gerektirir. Bu nedenle kurak iklimli
blgelerde kullanlmas doru deildir. blgelerde kullanlmas doru deildir.
Slfatl sular, deniz sular, klorlu sular, karbonatl sular, termal Slfatl sular, deniz sular, klorlu sular, karbonatl sular, termal
sular, buz zc maddeler vb. ile yaplan uzun sreli deneyler sular, buz zc maddeler vb. ile yaplan uzun sreli deneyler
sonucunda curuflu imentolarn zararl kimyasal etkiler altnda sonucunda curuflu imentolarn zararl kimyasal etkiler altnda
performanslarnn yksek olduu belirlenmitir. performanslarnn yksek olduu belirlenmitir.
Cruflu imentolarn zellikleri aadaki ekilde zetlenebilir : Cruflu imentolarn zellikleri aadaki ekilde zetlenebilir :
a) a) Mekanik dayanmlar ilk gnlerde, ayn miktarda imento ve S/ oran Mekanik dayanmlar ilk gnlerde, ayn miktarda imento ve S/ oran
iin Normal Portland imentolarna kyasla dktr. iin Normal Portland imentolarna kyasla dktr.
b) b) Curuflu imentolar souk havada kullanlmaya elverili deildir. Curuflu imentolar souk havada kullanlmaya elverili deildir.
c) c) Kimyasal etkilere kar dayankll fazladr. Deniz suyu ve slfatl Kimyasal etkilere kar dayankll fazladr. Deniz suyu ve slfatl
ortamlara Portland imentosundan daha dayankldr. ortamlara Portland imentosundan daha dayankldr.
d) d) Dk hidratasyon slar vardr. Bu nedenle bu imentolar baraj inaat Dk hidratasyon slar vardr. Bu nedenle bu imentolar baraj inaat
gibi byk ktleli yaplar iin uygundur. gibi byk ktleli yaplar iin uygundur.
Cruflu imentolarn zellikleri aadaki ekilde zetlenebilir : Cruflu imentolarn zellikleri aadaki ekilde zetlenebilir :
e) e) retim enerjisi ve hammadde kullanm bakmndan maliyetleri daha retim enerjisi ve hammadde kullanm bakmndan maliyetleri daha
dktr . dktr .
f) f) Daha geirimsiz beton yapmna uygun olup, don olayna daha Daha geirimsiz beton yapmna uygun olup, don olayna daha
dayankldr. dayankldr.
Aluminli imentolar Aluminli imentolar
Bu imentolar, boksit ile kalkerin bir dner frnda eritilinceye Bu imentolar, boksit ile kalkerin bir dner frnda eritilinceye
(1700 (1700C) kadar piirilmesi ile elde edilir. C) kadar piirilmesi ile elde edilir.
Bu imentolarda alumin miktar % 30' dan fazladr. Bu imentolarda alumin miktar % 30' dan fazladr.
Aluminli imentonun esas karma bileenleri kalsiyum aluminat Aluminli imentonun esas karma bileenleri kalsiyum aluminat
(CA) ve dikalsiyum silikat (C (CA) ve dikalsiyum silikat (C
22
S) dr. S) dr.
Bu imento asit karakterli olduundan asitlerden zarar Bu imento asit karakterli olduundan asitlerden zarar
grmez. grmez.
Genel olarak bu imentolar aadaki kimyasal Genel olarak bu imentolar aadaki kimyasal
bileime sahiptir. bileime sahiptir.
Ana Oksit Ana Oksit Arlka(%) Arlka(%)
Alumin (Al Alumin (Al
22
OO
33
)) 40 40--45 45
Kire (CaO) Kire (CaO) 35 35--42 42
22
OO
33
)) 55--15 15
Silis (SiO Silis (SiO
22
) ) 44--10 10
e) e) Yksek scaklklara kar dayankldr. Yksek scaklklara kar dayankldr.
Aluminli imentolarn zellikleri aadaki ekilde zetlenebilir : Aluminli imentolarn zellikleri aadaki ekilde zetlenebilir :
a) a) Bu imentolarn mekanik dayanmlar hzl bir ekilde geliir. Ayn Bu imentolarn mekanik dayanmlar hzl bir ekilde geliir. Ayn
koullarda 1 gnlk dayanm, Portland imentosunun 8 aylk koullarda 1 gnlk dayanm, Portland imentosunun 8 aylk
dayanmna edeerdir. dayanmna edeerdir.
b) b) Bu imentolarn prizi ve sertlemesi srasnda nemli derecede s kar. Bu imentolarn prizi ve sertlemesi srasnda nemli derecede s kar.
c) c) Aluminli imentolarla retilen betonlarda Ca(OH) Aluminli imentolarla retilen betonlarda Ca(OH)
22
olumaz. Bu nedenle olumaz. Bu nedenle
kimyasal etkilere ok dayankldr. kimyasal etkilere ok dayankldr.
d) d) Aluminli imentolarn hidratasyonu iin fazla su gerekir. Aluminli imentolarn hidratasyonu iin fazla su gerekir.
Uucu Kl imentolar Uucu Kl imentolar
Uucu kller imentoya hammadde olarak, klinker ve alta ile Uucu kller imentoya hammadde olarak, klinker ve alta ile
birlikte tlerek veya mamul imentoya dorudan olmak zere birlikte tlerek veya mamul imentoya dorudan olmak zere
ekilde katlabilir. ekilde katlabilir.
TS EN 197 TS EN 197--1 Genel imentolar standardnda, sillissi ve kalkersi uucu 1 Genel imentolar standardnda, sillissi ve kalkersi uucu
kllerin klinkere arlka %6 kllerin klinkere arlka %6--35 aras oranda katlabilecei belirtilmi 35 aras oranda katlabilecei belirtilmi
ve Portland ve Portland--Uucu kll imento (CEM II) olarak adlandrlmtr. Uucu kll imento (CEM II) olarak adlandrlmtr.
Uucu kll imentolarn, istenen mekanik zellikleri salayabildikleri Uucu kll imentolarn, istenen mekanik zellikleri salayabildikleri
takdirde, slfata dayankllk, geirimsizlik, dk hidratasyon ss takdirde, slfata dayankllk, geirimsizlik, dk hidratasyon ss
gibi olumlu ynleri vardr. gibi olumlu ynleri vardr.
Portland Puzolanl imento Portland Puzolanl imento
lkemiz iin en nemli imento tr, doal puzolan kullanlarak lkemiz iin en nemli imento tr, doal puzolan kullanlarak
retilen retilen Portland puzolanl Portland puzolanl imentolardr (CEM II/AB imentolardr (CEM II/AB--PQ). PQ).
Bu tip imentolar daha nce Trasl(TS 26) ve Katkl(TS 10156) Bu tip imentolar daha nce Trasl(TS 26) ve Katkl(TS 10156)
imentolar olarak tanmlanmaktayd. imentolar olarak tanmlanmaktayd.
Portland puzolanl imentolarda TS EN 197 Portland puzolanl imentolarda TS EN 197--1 e gre, doal ve 1 e gre, doal ve
doal kalsine edilmi puzolan miktar % 6 doal kalsine edilmi puzolan miktar % 6--35 arasndadr. 35 arasndadr.
Portland puzolanl imento retimi, klinker, puzolanik madde ve Portland puzolanl imento retimi, klinker, puzolanik madde ve
bir miktar al ta karmnn birlikte tlmeleri ile bir miktar al ta karmnn birlikte tlmeleri ile
yaplmaktadr. yaplmaktadr.
lkemiz puzolan kaynaklar asndan zengindir. Bu nedenle trasl lkemiz puzolan kaynaklar asndan zengindir. Bu nedenle trasl
imentolarn bilinli retimi ve bilinli tketimi halinde, lkemiz imentolarn bilinli retimi ve bilinli tketimi halinde, lkemiz
asndan yararl sonular verir. asndan yararl sonular verir.
Frna girmeyen malzeme miktarnn fazlal, bu tip imentonun Frna girmeyen malzeme miktarnn fazlal, bu tip imentonun
retiminin ekonomik olmasn salar. retiminin ekonomik olmasn salar.
Her %1 orannda puzolan katksnn imento maliyetine %0.5 d Her %1 orannda puzolan katksnn imento maliyetine %0.5 d
salad aratrmalar sonucu ortaya kmtr. salad aratrmalar sonucu ortaya kmtr.
Bu nedenle puzolan katkl imento retimi, bir ok fabrikada normal Bu nedenle puzolan katkl imento retimi, bir ok fabrikada normal
Portland imentosu retiminin nne gemitir. Portland imentosu retiminin nne gemitir.
Puzolanl imentolarn olumlu ve olumsuz ynleri vardr. Puzolanl imentolarn olumlu ve olumsuz ynleri vardr.
Olumlu ynleri: Olumlu ynleri:
lke ekonomisi asndan yararldr, lke ekonomisi asndan yararldr,
retim srasnda daha az evre kirlilii yaratr, retim srasnda daha az evre kirlilii yaratr,
Zararl ortamlara dayankldr, Zararl ortamlara dayankldr,
Hidratasyon ss dktr, Hidratasyon ss dktr,
yi kohezyon zellii vardr, yi kohezyon zellii vardr,
Uzun sreli dayanm art gsterir. Uzun sreli dayanm art gsterir.
Ancak bu zellikler her trasl imento iin geerli olmayabilir. Ancak bu zellikler her trasl imento iin geerli olmayabilir.
Puzolanl imentolarn olumlu ve olumsuz ynleri vardr. Puzolanl imentolarn olumlu ve olumsuz ynleri vardr.
Olumsuz ynleri: Olumsuz ynleri:
lk dayanmlarn nispeten dktr, lk dayanmlarn nispeten dktr,
Daha iyi bakm gerektirir, Daha iyi bakm gerektirir,
Souk blgelerde daha dikkatli kullanm gerektirir, Souk blgelerde daha dikkatli kullanm gerektirir,
ok ince trasla tlm imentolarda erken rtre ok ince trasla tlm imentolarda erken rtre
olay fazladr. olay fazladr.
Trasl imentolarn sorunu; Trasl imentolarn sorunu;
puzolanlarda balanmayan silis yzdesinin fazla olmas puzolanlarda balanmayan silis yzdesinin fazla olmas
halinde, bu silisin puzolanik aktivite gstermemesi nedeniyle, halinde, bu silisin puzolanik aktivite gstermemesi nedeniyle,
geirimlilik ve dayankllk ynnden sakncalar oluturmasdr. geirimlilik ve dayankllk ynnden sakncalar oluturmasdr.
Baz traslarmz yksek oranda (%7) balanmayan silis Baz traslarmz yksek oranda (%7) balanmayan silis
iermektedir. iermektedir.
Ancak CEM II/B Ancak CEM II/B--P iin bu deer %1 ile snrldr. P iin bu deer %1 ile snrldr.
Sz edilen zellikler CEM II tipi imentolar aada belirtilen Sz edilen zellikler CEM II tipi imentolar aada belirtilen
iler iin uygun klar: iler iin uygun klar:
Byk ktleli yaplar, temel inaatlar, depo Byk ktleli yaplar, temel inaatlar, depo--silo inaatlar, sva silo inaatlar, sva
ileri, briket vb. yap eleman retimi ve zellii olmayan basit ileri, briket vb. yap eleman retimi ve zellii olmayan basit
bina inaatlar. bina inaatlar.
Buna karlk bu tip imentolar yksek dayanm gerektiren Buna karlk bu tip imentolar yksek dayanm gerektiren
yksek yaplar vb. yerlerde kullanmak doru deildir. yksek yaplar vb. yerlerde kullanmak doru deildir.
Beyaz imento Beyaz imento
Hammaddesi beyaz kil Hammaddesi beyaz kil
(kaolen), kalker, mermer (kaolen), kalker, mermer
tozu olan bir Portland tozu olan bir Portland
imentosudur. imentosudur.
22
00
33
) (%0.3 den az) ve mangann ok az olmas ) (%0.3 den az) ve mangann ok az olmas
nedeniyle, hafif yeil nedeniyle, hafif yeil--beyaz renkte olan bu imento mimari gaye beyaz renkte olan bu imento mimari gaye
ile yaplarda kullanlr. ile yaplarda kullanlr.
Beyaz imento Beyaz imento
Mekanik zelliklerinin Mekanik zelliklerinin
normal Portland imentosu normal Portland imentosu
ile ayn olmas istenir. ile ayn olmas istenir.
Beyaz imentonun retiminde kullanlan hammaddeler farkl olduu gibi Beyaz imentonun retiminde kullanlan hammaddeler farkl olduu gibi
retim yntemleri de Portland imentosundan farkldr. retim yntemleri de Portland imentosundan farkldr.
Bu nedenle maliyetleri normal Portland imentosunun 3 kat kadardr. Bu nedenle maliyetleri normal Portland imentosunun 3 kat kadardr.
Pigmentler imentonun dayanmna ve srklenmi hava zerine Pigmentler imentonun dayanmna ve srklenmi hava zerine
olumsuz etki yapabilirler. rnein, ok ince pigmentler su ihtiyacn olumsuz etki yapabilirler. rnein, ok ince pigmentler su ihtiyacn
arttrarak karmn hava ieriini azaltrlar. arttrarak karmn hava ieriini azaltrlar.
Renkli imentolar Renkli imentolar
Bu tip imentolar, beyaz imento iine incelii imento ile ayn olan toz Bu tip imentolar, beyaz imento iine incelii imento ile ayn olan toz
halindeki (% 1 halindeki (% 1--5 arasnda) metal oksitlerinden oluan pigmentlerin 5 arasnda) metal oksitlerinden oluan pigmentlerin
eklenmesi ile elde edilir. eklenmesi ile elde edilir.
rnein, sar renk iin; demir oksit hidrate, krmz renk iin; demir rnein, sar renk iin; demir oksit hidrate, krmz renk iin; demir
oksit, yeil renk iin; krom oksit, mavi renk iin; Lazurite, siyah renk oksit, yeil renk iin; krom oksit, mavi renk iin; Lazurite, siyah renk
iin; magnetik demir oksit, beyaz renk iin; titan oksit kullanlr. iin; magnetik demir oksit, beyaz renk iin; titan oksit kullanlr.
Ekonomiktir, ancak Normal Portland imentosunun yerine betonarme Ekonomiktir, ancak Normal Portland imentosunun yerine betonarme
inaatlarda kullanlmamasna dikkat etmek gerekir. inaatlarda kullanlmamasna dikkat etmek gerekir.
Har imentosu Har imentosu
Yksek dayanm gerektirmeyen dolgu, sva, Yksek dayanm gerektirmeyen dolgu, sva,
har ilerinde kullanlan, %60 a kadar puzolanik har ilerinde kullanlan, %60 a kadar puzolanik
madde ieren zel bir balaycdr. madde ieren zel bir balaycdr.
retimde puzolan olarak uucu kl, tras ve retimde puzolan olarak uucu kl, tras ve
curuf gibi maddeler kullanlr. curuf gibi maddeler kullanlr.
Har imentosunun 7 ve 28 gnlk basn dayanmlarnn srasyla en az Har imentosunun 7 ve 28 gnlk basn dayanmlarnn srasyla en az
10 MPa ve 16 MPa olmas istenir. 10 MPa ve 16 MPa olmas istenir.
CC
33
A ierii belli bir deerden dk olan imentolar da slfata A ierii belli bir deerden dk olan imentolar da slfata
dayankl imento olarak adlandrlr. dayankl imento olarak adlandrlr.
Slfata Dayankl imentolar Slfata Dayankl imentolar
imentolarn slfata kar en dayanksz gesi C imentolarn slfata kar en dayanksz gesi C
33
A karma A karma
oksitidir. oksitidir.
Portland imentolarnda C Portland imentolarnda C
33
A karma oksiti %8 A karma oksiti %8 -- 11 oranlarnda 11 oranlarnda
deitiinden, bu tip imentolar slfat etkisinde kalan yap deitiinden, bu tip imentolar slfat etkisinde kalan yap
elemanlarnda kullanmak doru deildir. elemanlarnda kullanmak doru deildir.
Slfata dayankl imentolar, iinde en fazla %5 orannda C Slfata dayankl imentolar, iinde en fazla %5 orannda C
33
A A
ieren klinkerin bir miktar al ta ile tlmesi sonucu retilir. ieren klinkerin bir miktar al ta ile tlmesi sonucu retilir.
Bu imentoda C Bu imentoda C
33
A ve (C A ve (C
44
AF + 2C AF + 2C
33
A) miktarlar srasyla en fazla A) miktarlar srasyla en fazla
%5 ve %25 olmaldr. %5 ve %25 olmaldr.
Bu tip imentolar deniz suyu ve slfatl su ieren zeminler ve Bu tip imentolar deniz suyu ve slfatl su ieren zeminler ve
dier slfatl ortamlar iin en dayankl imentolardr. dier slfatl ortamlar iin en dayankl imentolardr.
Normal Portland imentosu Normal Portland imentosu
S/ oran : 0.65 S/ oran : 0.65
Slfata dayankl imento Slfata dayankl imento
S/ oran : 0.65 S/ oran : 0.65
ncelikleri 4000 ncelikleri 4000--5000 cm 5000 cm
22
/gdr. /gdr.
Sper Slfat imentosu Sper Slfat imentosu
Bu imento, %80 Bu imento, %80--85 orannda (en az %65) granle 85 orannda (en az %65) granle
yksek frn curufu ierir. yksek frn curufu ierir.
retimde ayrca anhidrit (%10 retimde ayrca anhidrit (%10--15 orannda CaSO4) ve 15 orannda CaSO4) ve
en ok %5 orannda P klinkeri kullanlr. en ok %5 orannda P klinkeri kullanlr.
Bu imento, kimyasal etkilere (zellikle sodyum ve kalsiyum Bu imento, kimyasal etkilere (zellikle sodyum ve kalsiyum
slfat etkilerine) dayankldr. slfat etkilerine) dayankldr.
Sper Slfat imentosu Sper Slfat imentosu
Sper slfat imentosunun hidratasyon olaynn geliimi Sper slfat imentosunun hidratasyon olaynn geliimi
farkldr. farkldr.
lk gnlerdeki dayanm daha ok kalsiyum lk gnlerdeki dayanm daha ok kalsiyum--alumino alumino--slfohidrat slfohidrat
(ettringite) oluumundan ve daha sonraki dayanmlar ise CSH (ettringite) oluumundan ve daha sonraki dayanmlar ise CSH
oluumundan salanmaktadr. oluumundan salanmaktadr.
Erken Dayanm Yksek imentolar Erken Dayanm Yksek imentolar
Bu tip imentolar ince tlm (en Bu tip imentolar ince tlm (en
az 3500 cm az 3500 cm
22
/g Blaine) balayclar /g Blaine) balayclar
olup, hzl dayanm gerektiren yerlerde olup, hzl dayanm gerektiren yerlerde
kullanlr. kullanlr.
Bu imentolarn 2 ve 7 gnlk Bu imentolarn 2 ve 7 gnlk
dayanmlar (30 MPa ve 40 MPa) ayn dayanmlar (30 MPa ve 40 MPa) ayn
tip Normal Portland imentolarna tip Normal Portland imentolarna
kyasla yksektir (10 MPa ve 21 MPa). kyasla yksektir (10 MPa ve 21 MPa).
Blaine incelii 4500 ile 6000 cm Blaine incelii 4500 ile 6000 cm
22
/g arasndadr. Daha fazla incelik /g arasndadr. Daha fazla incelik
10 ile 20 saat arasndaki dayanm nemli derecede arttrr. 10 ile 20 saat arasndaki dayanm nemli derecede arttrr.
Erken Dayanm Yksek imentolar Erken Dayanm Yksek imentolar
Hzl sertleen Portland imentosu (ASTM Tip III), dayanm Hzl sertleen Portland imentosu (ASTM Tip III), dayanm
geliimi daha hzl olan erken yksek dayanml imento olarak geliimi daha hzl olan erken yksek dayanml imento olarak
da tanmlanr da tanmlanr
Hzl sertleen Portland imentosunun dayanm art hz yksek Hzl sertleen Portland imentosunun dayanm art hz yksek
miktardaki C miktardaki C
33
S (%55 den fazla, bazen %70 civarnda) ieriine ve S (%55 den fazla, bazen %70 civarnda) ieriine ve
imento klinkerinin ince tlmesine baldr. imento klinkerinin ince tlmesine baldr.
Hidrofob imentolar suyla kolay slanmadklarndan bu tip Hidrofob imentolar suyla kolay slanmadklarndan bu tip
imentolar kullanlarak retilen har ve betonlar daha uzun sre imentolar kullanlarak retilen har ve betonlar daha uzun sre
kartrmak gerekir. kartrmak gerekir.
Hidrofob imento grn olarak normal Portland imentosuna Hidrofob imento grn olarak normal Portland imentosuna
benzer. Fakat kf kokusu gibi bir karakteristik zellie sahiptir. benzer. Fakat kf kokusu gibi bir karakteristik zellie sahiptir.
Hidrofob imentolar Hidrofob imentolar
Bu tip imentolar, rutubete kar dayankl olmas amacyla, Bu tip imentolar, rutubete kar dayankl olmas amacyla,
klinkere hidrofob bir eleman (%0.1 klinkere hidrofob bir eleman (%0.1--0.4 orannda stearik asit, 0.4 orannda stearik asit,
oleic asit) eklenip tlmesi ile elde edilir. oleic asit) eklenip tlmesi ile elde edilir.
Bu katklar ayn zamanda klinkerin tlebilirliini arttrr. Bu katklar ayn zamanda klinkerin tlebilirliini arttrr.
Aratrma iin alan sondaj kuyularnda derinlik, 10000 m Aratrma iin alan sondaj kuyularnda derinlik, 10000 m
civarnda olduundan bu tip imento ile doldurulmalar uygun civarnda olduundan bu tip imento ile doldurulmalar uygun
olmaktadr. olmaktadr.
Oil Oil--well imentosu well imentosu
ok stn zelliklere sahip bir imentodur. Grout veya slurry ok stn zelliklere sahip bir imentodur. Grout veya slurry
olarak yerkabuundaki atlaklardan binlerce metre derinlie olarak yerkabuundaki atlaklardan binlerce metre derinlie
kadar pompalanabilecek ilerde kullanlr. kadar pompalanabilecek ilerde kullanlr.
Yer kabuunda derinlie bal olarak scaklk deimektedir. Yer kabuunda derinlie bal olarak scaklk deimektedir.
rnein, 5000 m derinlikte scaklk 150 rnein, 5000 m derinlikte scaklk 150Cyi ve basn 100 MPa Cyi ve basn 100 MPa
geebilir. geebilir.
Oil Oil--well imentosu well imentosu
Bu tip imentolar yukarda belirtilen koullar altnda ulamas Bu tip imentolar yukarda belirtilen koullar altnda ulamas
gereken yere priz yapmadan gidebilmelidir. gereken yere priz yapmadan gidebilmelidir.
Ayrca, yeniden sondaj ilemine izin verecek kadar da hzl Ayrca, yeniden sondaj ilemine izin verecek kadar da hzl
dayanm kazanmas gerekmektedir. dayanm kazanmas gerekmektedir.
Doal imento Doal imento
Bu tip imento, imento kayas olarak adlandrlan ve iinde %25 Bu tip imento, imento kayas olarak adlandrlan ve iinde %25
kadar kil ieren kiretann kalsinasyonu ve tlmesi ile elde kadar kil ieren kiretann kalsinasyonu ve tlmesi ile elde
edilir. edilir.
Portland imentosuna benzeyen bu imento Portland imentosu Portland imentosuna benzeyen bu imento Portland imentosu
ve hidrolik (su) kireci arasnda zellie sahiptir. ve hidrolik (su) kireci arasnda zellie sahiptir.
Doal imentonun kalsinasyon scakl dk olduu iin Doal imentonun kalsinasyon scakl dk olduu iin
pratik olarak C pratik olarak C
33
S iermez ve yava sertleir. S iermez ve yava sertleir.
Ayrca antibakteriyel imento su depolar, yzme havuzlarnda Ayrca antibakteriyel imento su depolar, yzme havuzlarnda
ve bakteri, mantar bulunan benzer yerlerde de kullanlmaktadr. ve bakteri, mantar bulunan benzer yerlerde de kullanlmaktadr.
Antibakteriyel imento Antibakteriyel imento
Bu imento mikrobiyolojik fermentasyonu nlemek iin Bu imento mikrobiyolojik fermentasyonu nlemek iin
antibakteriyel maddeler kullanlarak retilen bir Portland antibakteriyel maddeler kullanlarak retilen bir Portland
imentosudur. imentosudur.
Bakteriyel etkiye, gda maddesi reten tesislerin yer Bakteriyel etkiye, gda maddesi reten tesislerin yer
betonlarnda rastlanlmaktadr. Bu gibi yerlerde, imento betonlarnda rastlanlmaktadr. Bu gibi yerlerde, imento
zerinde oluan bakterilerle birlikte nemin varl fermentasyona zerinde oluan bakterilerle birlikte nemin varl fermentasyona
yol amaktadr. yol amaktadr.
Ayrca antibakteriyel imento su depolar, yzme havuzlarnda Ayrca antibakteriyel imento su depolar, yzme havuzlarnda
ve bakteri, mantar bulunan benzer yerlerde de kullanlmaktadr. ve bakteri, mantar bulunan benzer yerlerde de kullanlmaktadr.
Antibakteriyel imento Antibakteriyel imento
Aluminyum tozu, hidratasyon srasnda genleip, rtreyi Aluminyum tozu, hidratasyon srasnda genleip, rtreyi
engeller. Bu tip imentolarda jips, kire ve aluminat tr katklar engeller. Bu tip imentolarda jips, kire ve aluminat tr katklar
da bulunmaktadr. da bulunmaktadr.
Bunlardan baka deiik amal; rnein, rtresiz ve genileyen Bunlardan baka deiik amal; rnein, rtresiz ve genileyen
imentolar (grout) vardr. imentolar (grout) vardr.
Bu tip imentolar zel dolgu, makina ankraj vb. problemlerde Bu tip imentolar zel dolgu, makina ankraj vb. problemlerde
kullanlr. Genelde ilerinde bir miktar aluminyum tozu vardr. kullanlr. Genelde ilerinde bir miktar aluminyum tozu vardr.
MENTO MENTO
http://kisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter
N2024 YAPI MALZEMES II N2024 YAPI MALZEMES II
Dokuz Eyll niversitesi
naat Mhendislii Blm

Ym II#3 Cimento

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ym II#3 Cimento

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MENTO MENTO

You might also like