1.

,.???


...

, . ,
, . ,
, , , , , , ,
, , . , ,
,,,
. , , ,
,,...

, .
, , ,
. , , ,
, , .
, , ,
.
.()
,.

,.
.,:,
, , , , , , ,
, , , , , .
,.: l ,
; m ,; t ,.

,,,,
, , ,
,.
. ,
(),
.
.,

( , 1 m ).
8,5m ,8,5
. l = 8,5m .

. ,

8 ,5m = 850cm , 8 ,5 m = 0 ,0085km . :

0,6kg = 600g ; 30 s = 0,5min ; 0,036m 2 = 360cm 2 .

,
.
:
d = 9mm

m = 48kg

V = 112cm3

t = 27C

, ,
.
,,
,
.

:,
.

:
( ),
.

: ,
(, , .), (, , , ,
.),,,(,
.),(,,.).

.
1. .
2. ,
.
3. .

.
1. : ?,
? ( , .
).
?.
,

?. ?,
.
2.
.
3.
, ,
.

.
1. ,
.

,

.
2.
, ,
:
) , ,
, ,
,.
) , , , ,
,,.
) 100 ,
,

1,5L .
) ,
,,
,
,.

1. , 1 mm
(4)
..
2.
.
3.
.


1.
, , , ,
. ?
, (
, ),
.
2. /

,
.,
,,.

1.
(, , , ).
.,,
,
,
...

, , , , ,
.,,
,,.
,.
,,.
. ,
, ,
. ,
.

,
.
.,,
.,
,
. ,
. , .
,,
,
.

,
: , , , , , , , ,
.,
, ,

. ,
,
. , ,
,,
,
,
, ,

2006,
,
.

 ,
.

,:

,,
. ,
.

,
. ,
.

.,
. ,
().,
,
().

,
.

,
.

,.

.,
. ,
.
.

 ,
.,
,.

.
.

.
1. 23
.
2. ,
.
3. , .
,
.

.()
1.
?
2. ,
? ()
?
3. (,
, ),
(,)?

.
1.
,.
2. ()
,

( , .)
.
3. ,
. , ,
.
4.
.,
.

1.
,
,,

().
2. ,
.

1. .

.

,..

1. ,
,


.

( ),
,

.
.

,,
, , , ,
,,,,.

.
1.
.,
.

.()
1. ,
?
2.
.
3. , ? :

..
4. ,?

10

.
.
. ,
12 700km 149 000000km
. 1 392 000 km .

, ,
,
,
. , 180km ,

.

. ,
, ,

, ,
, 1 mm (
), 109 mm ,
12 m . ,

.,
354m , 465m .,
.,
,
.

,,,

11

1()

,
, ,
( )
( ) .
.

1.

()

()

4900
12100

5
12

12700

13

6700

140000

140

117000

117

46600

47

44200

44

3000

1392000

1392

3500

1000 km 1mm
.

, 1,
: , , , ,
,.

12


.:,
,,,,,,

1 ( ). ,

.
.
.

...
....

2()

, ,
.,

,
.

2.

(
)

()

58
108

1,16
2,16

150

3,00

13

228

4,56

778

15,56

1430

28,60

2900

58,00

4500

90,00

5900

118,00

, , 50 000 000 km
1m . ,
( 3 ),
120 m .

,
,
. , 2,
28 mm ,
3mm , 2mm ,
1 mm .

,
. .
,
2.
,
.

.,
.

.

,
. ,
(),
,.

14

1. 1?
2. 2?
3. 10 .
, .
( ) .

....

1.
,.
2.
,
,,.

?

?

,
,
?

15

()

.
. ,
, . ,

.
,.

.

, ,
, . ,
24 h ,59,
10h .,,
. , 243
,225.

.
. .
.

,
..,
.

16

, . ,
.

, , , , , , ,
,
.

.
1. !
2. .
. ,
.
(,,.).

.
1. (,,,).
2. ,
.

.
1.
,.
2. ,
24h

.,
.
3. ,
!
4.
?
5.
.

17


1.
. ,
,

(,,).

.
.

3.

08.12.2009

12:30

15.12.2009

12:28

22.12.2009

12:25

27
26

...
365

27

.
,
.
Zeni t

2.
,.
.

18


4.
(, = 42 )

08.12.2009

06:47

16:02

15.12.2009

06:53

16:03

19.12.2009

06:56

16:04

20.12.2009

06:57

16:04

...

21.12.2009

06:57

16:05

365

34.
,,
.
,
.
,
.

. ,
? ,
.

19

.
.,

365 . 88 , 687
, 11,86 .
.

,
.
, .
() .


. ,
.
,
.

20


,
,,
.:,,,,,
,,,,,.
.

. ,
23,5 . ,

23,5 ..
.

. ,

.
.

. ,
.

. , , ,
.

21

,
.,

,
.

, , , , , ,
,
,,(,
).

.
1. !
2. .
. ,
.,,
,
(,,.).

.
1. , 23

,
.

.
1.
.
().,,
30 , 45 60 .
. ?

. ,

?

22

2.
. ,
? ,
,
.
3.
?
4.
.

1. , ,
, , .

,
.
2.
,
, ,
.

23

.
3500km 384 000 km
.
,
. ,
. , 40 %
.

,
27,3.

,.


. .
: ,
,.

,
.
().
, ,
. , ,

.
.
,.
,
.(

24

) ,
(). ,
.

.
,
. ().
,.
,
.
,,
.,
( )
.
().,,
.
,

. ,
.

,
.
(, ) .
29,5.

25

.
(),
.
,
, .. .
,
,,
.

.
1. 23
.
2.
.
3. ,.
,
.

.()
1.
?
2. ?
3. ,
?

.
1.
.
2. ,
,.
(5).

26


5.

1
15.12.2009 06:04
14:59
X
X

16.12.2009

07:00

15:52

19.12.2009

09:00

18:52

...

20.12.2009

09:27

19:54

31

24.12.2009

10:56

23:57

3. .,

. ,
,
.
4. ,
X.
5. , ,
:
?
?
,
.

.
.?
6. ,
. ,

?
7.

?
8. ,
,,
.

27


1. .
,
?
2.
.
3.
.
4.
.

1.

. ,
,,,,
.

1. ,
,
.

1. ( )
?
2. ?
3.

.
?
.
4. ,
,
.
5.
.

28

. ,
.

.

,
, ,
.
.

..,
3000 .
,
. ,
.,
. , ,
, . ,
40.,
2,
,,

,.

,
.
, .
.
, , ,
.

. ,
,
.

29

,
7 500 C 30000C .

6 000 C .
,
6 000C .

4 000C .

3 000 C .

,
.
,
,.

,,,.

,
, ,
,
.

30

.
2. 23
.
3.
.
4. ,,,.
5.
.

.
1. : ,
.
2. ,
?
3. .
4.
..

.
1. ,
.
2. .
.,
:

..,
.

. .
,.

.
3.
.
.

1. ,.
2. ,?

31


1.
,?
, ,
?
2. ,
,?
3. ,
,

. ? ,
?!

, ,
, ,
.,
.
,
.

,,
. ,

. , ,
,

,.

,
, ,
,.

?
,
. ,
.
,.

32

, ,
.

, ,
,

.

(),,,
, ( ), , .
.

.
1.
.
2. ,
.

.
1. .
?
2. !
3. ,
?

33

1. .

2.
.?
3. .
. ,
.
4. ,..,
.
5. , ,
.?

1. , , ,
..
2. ,.
3. .
.
?
?

.,
??
??

34

1).
2):
;
(
).
3) .

.
4)
.
5)().
6)
:
,
();
.
1) . :
,,,...
2) .
.
, ,
.,
,(
). , , ,
.
,,
;
.
?

:,?
,
, ? .
(). ,
,

35


,.,
.

. , ,
.
. (0C)
.
.
, ,
.
, ,
(, , , ).
: () .

.
.
3) .
4)
.
2)
tA,1. ,
(, 10 )
tA,2.
.

.
(
).
.
.
;
.
5)?
.?

.
?
:
,.
,.(5

36

) .

, ,

;
.

.
.
, ,
;,.
,
, .
()
5 .
.
.
5

().

.
,
,
.
,,.,

.
!
,
(

.
.).

).
:

(
) .

37

,
. ,
( ),
.

,
(
).
6)
:,
( ) . ,
.
,
,(
) . ;
,.
?

. , (
) ,
.()
,.
. ,
. ,
()
;.

,
. ,
.


.

38

().
().
,
.
,:.

?()

.
..
,
,
.

(,
).
( ),
.
.
. ,
h
( mm) t( 0C).,

().

,:
,
,?
,?
?
.....
?

39

: ,
, ,
.
.
.
, .

,
..
;

.

:
, , ,
,;

;
);
),,..
))().

a
g

40

,
,....
, , ,
.
?
.
,
, ,
.
(.),
, . ,
. (
) .
().,
(),,.
.
,
. ,
.
.
,
,
, !
!

:
Bat er i ja

S l .1

:
,
,.

,
(1).

( +)
,
( )

41

.
( )
, , ( +)
.

()
, , ,
..

,?
,
().
,
.
.
,
. ,
.

.
. .
:1,
.,:2,
(
). , 121212..,
. ,
.
. ,
,
, . ,
,
.

.:(),()
.
.
. ,
!!

,().

42

 , ,
.

:,,.

.

, ( )
().

.,,..
,
, , ( ).

. . ,
,.
,

.,
.

43

,,

. 2500 .
.
,,
.
. ,

.

, , ,
, , () (y).
.
.

,.
,
.
. ,
,,.

,
.
.

,
.
, ,
.

(
),,,
,,,,.

,.
, ,

.
..

44



.
. 11,5 .
,
(), 60 .
,
, ,
80 .

,
,
.,,
.

( ), ,
( ), , ,
,,,.

.
1.
.
2.
,.

45

1. , ,
.
2.
,,
.
3. .

.
1. ,,
,
..
2.
.
.,
.
3.
.
.
.
??

4.
.
5.
,
.

46


1. ( ,
).
2. ,
.?
3. ,()
().
4. .
.

1. ,
.,,
.

.
2. 23
(12
).
, .
, .

.
3. ,
,.,
,
.
4. (,
) , ..
.

47

:
1 ,
.
2.
,
. .
.
3
( )
.
().
4,
.
5,.

.
6().
7.
8 () ,
,.
9.

:
;
(
);
;
.

1) (
).
? ?

.
, ,.. , ,
, ?
.,,

48

.
.

.
,.,?

,:
,();
();
,
.
; ,
().

2)?
.
(), ( ).
( , ), ()
.
() , ,
. ,
?(
, ) , .
, ,
,. ,
..
,,
!
.

3,4) ,
? ,
, ,
,.
,
,
.

5)
: , , ,
(),.

49

,()
,().
,
:(),.

.
,
,.
.
:
(,
,),:
2. 1
, ( ),
,
() .

(.1.).

.
(
).

a) )

. 1

: ,
!!!
,
(.1.).
, g, 900.
g
( 3 = 3 . ,
g.

50

6)
().
,

).
,
.
;
, ,
(),,
,
(.1.,.2)

=900

g
3

.1.)
svetilk
a

ogledal
o
.2

7,8)
()
, . ;
()
(
)(.3).,
(.
3).,?
().,
..,
(),
,
.

pr i zma

a)
b)

51

:,.
.
:,,
.
.

.
.
. Word
(.5).

.4

.5

,
.
.

9)
,
(
).


.
().
.

52

: , ,
, ,
(),.
1.1. .
?
.
(),;
.
.
(
), .

.
(,,).
1.2.,
?
.?
:
!!!

.
.

: ,
,.
( )
.

. ,
,.

53

.
(
).
T-t eme na
ogl edal ot o
O -opt i ~ki c ent ar

T
F

O pt i ~ka oska

F-f okusna t o~ka

: , , ,
.
3.1.:
()
.
.
, .. ,
.
,,,
,
f.

( ,
,..).,.
, ,
.
3.2. ( 5 V)
.

().
;
..
(
, ).

...?
4. (
, ;
, ;
?).

54

5.().
(
).

,
;
; ,
, ,
.
: (),
(). ,
.
, ,

,.
G
V
B
D
\

D1

V1

G1

B1

A1

S l . 7.

:
, ;
,,
(
)7.
,
. ,
,,

55


, ..
..
:,(),,.
()
.,

.
.
.

(8)(8).
,,,
.
.
(
()
(cm)
).
8.00

9.00

10.00
, ...

.
.
, (.
1011).(
), ,
.


Dr vena
pr a~ka

Mar ker
8.00 (znamenc e)
. ,

A
B

.
S l . 8.

56

1. Edward Victor & Richard Kellough, Science K8, an integrated approach,

PearsonEducation,NewYork,2004.
2. Alfred E. Friedl, Teaching science to children, an inquiry approach, The
McGrawHill,NewYork,1997.
3. ,,,,1986.
4. . . , ,
,,1998.
5. Charles W. McLaughlin & Marilyn Thompson, Glencoe Physical Science,
Glencoe,NewYork,1997.
6. , (
),,,2005.
7. , , , 6.
(),,,1994.
8. http://indianastandardsresources.org
9. http://indianastandards.org
10. http://homepage.ntlworld.com/mjpowell/Astro/NakedEye
Planets/NakedEyePlanets.htm
11. http://woodlandsjunior.kent.sch.uk
12. http://www.scienceyear.com

57