Professional Documents
Culture Documents
Fizika Potisok
Fizika Potisok
Inymqm
6.1 Dovmcok
Iopynm zu novmcok
Onnc Osnaxa Ennnnn mopuyna
Ho1ncox na reno co nonymen
T
V
F
F m = g ,
F F T
m V =
Maca na reno noronero no noa (Voda)
TV
m kg
TV T V
m m m =
T T T
m V =
3
kg
1000
m
V V T T
m V V = =
Maca na reno noronero no ]nyn (Fluid)
(Hpnnnna maca) TS
m kg
TF T F
m m m =
Texnna na reno no ]nyn (Fluid)
(Hpnnnna rexnna)
TF
G N
TF T F
G G G =
TF TF
G m = g
-- uopmynara:
TV T V
m m m = ce unra
"macara na renoro no noara" e "macara na renoro" mnnyc "macara na noara".
Houomnn qopuynn
Onnc Osnaxa Ennnnn mopuyna
Cnna o rpannrannja - rexnna , , ... F G
2
kg m
N
s
=
G m = g
Iycrnna
3
kg
m
3
kg
1000
m
V
= (noa)
Hnomrnna (nonpmnncxa nnomrnna)
na xpyr ocnona na nnnnnap
2
m
2
S r = t (panyc r)
2
r
d = (njamerap d)
Bonymen na nnnnnap V
3
m
V bh Sh = =
Bonymen na c]epa V
3
m
3
4
3
V r
t
=
Maca m kg
m V =
Taena na ryc1nnn
Boa (V)
3 3 3
kg kg kg gr
1000 1 1 1
m dm cm
V
= = = =
Mopcxa noa
3
kg
1025 1,025
m
morska voda V
= =
Faxap (Cu)
3
kg
8900 8,9
m
Cu V
= =
Xnna (Hg)
3
kg
13600 13,6
m
Hg V
= =
Hnnx (Zn)
3
kg
7200 7,2
m
Zn V
= =
Anymnnnym (Al)
3
kg
2700 2,7
m
Al V
= =
Feron
3
kg
2200 2,2
m
beton V
= =
Hnyra
3
kg
500 0,5
m
pluta V
= =
Fensnn
3
kg
737 0,737
m
benzin V
= =
Herponeymor
3
kg
733 0,733
m
petroleum V
= =
Innnepnn
3
kg
1260 1,26
m
glicerin V
= =
Bosyx
3
3
kg
1,29 1,29 10
m
vozduh V
= =
Boopo
5
3
kg
0,09 9 10
m
H V
= =
-- Dovmcok e npmmnuvu zovo oe qu gu kpene kuenov oq qnovo nu
ezepevo, no neoe qu gu mzeuqe oq eoquvu. 8 ro puep 4.
-- Conenu eoqu e norycvu oq 5nuru eoqu, nu novmcokov e norone m zuvou
nonecno nnmeu eo ope ovkonky eo ezepo!
6.2.0 O5gucnyeuue
Cnnara co xoja ]nynor nacrojayna a ro ncrncnn reno no1oneno no nero ce nnxa
no1ncox nnn apxnueona cnna.
Onaa cnna onocno norncoxor e enaxna na rexnnara na ncrncnara reunocr (F ]nyn)
unjmro nonymen e enaxon co nonymenor na noronenoro reno.
Co
TF
m ro osnauyname uaca1a na 1eno1o no1one1o no qnyno1 (npnnnna uaca).
Co
T
m ro osnauyname uaca1a na 1eno1o (no nosyx).
Co
F
m ro osnauyname uaca1a na nc1ncnno1 qnyn, onocno no1ncoxo1/g.
- Teno no reunocr moxe:
1. a nnnna cnnara na norncoxor e nornema o cnnara na rexnnara na renoro.
Toram nema norncox.
2. a nen norncoxor o renoro no ]nynor n rexnnnara na renoro ce enaxnn.
Toram npnnnnara maca e nyna, onocno renoro no ]nynor nema rexnna!
Cneyna exa macara na renoro (no nosyxor) e enaxna na macara na norncnarnor ]nyn:
0
TF T F
m m m = = .
3. a ronn cnnara na norncoxor e nomana o raa na rexnnara na renoro.
Hpnnnnara macara enaxna na macara na renoro mnnyc macara na ncrncnnor
]nyn:
TF T F
m m m = .
xae mro
T
V - nonymenor na renoro T,
T
- rycrnnara na renoro T,
F
- rycrnnara na ]nynor
raxa a: macara na renoro e:
T T T
m V =
n macara na ncrncnnor ]nyn e:
F F T
m V =
.
3aenemxn: Bo saaunre sa norncox:
- Cexoe reno ce cmera exa e nanpaneno o xomorena cmeca, onocno exa rycrnnara na
renoro
T
e ncra no cexoja rouxa o renoro.
- Hocmarpnme camo momenrna cocroja es nnxene raxa a nncxosnocra na ]nynor ne ce
sema no osnp.
- He npannme pasnnxa nomery "nosyx" n "naxym", onocno ne sememe no osnp
norncoxor na nosyxor.
1 2 3
-----------------------------------------------------------------------------------------
Cnennre ojacnynana ce oaenn camo nopan roa mro pemanane na coonernn saaun
ce apa o namnre yuennnn. Meryroa, a na mncnene cme exa noonmro naxnn saaun no
ona npeme camo rn syner, co xpajnnor e]exr exa ne rn pasnpaar n nonecnnre saaun.
- Hmame ymre nexonxy nocnoxenn cnyuan xora renoro e no "enymna" cocroja.
4. oxonxy en o renoro e no nonpmnnara na ]nynor, a pyrnor en e no nosyx
roram norncox enyna camo na
TF
V = "nonymenor na en o renoro no ]nynor" raxa
a npnnnnara maca
TF T F T T F TF
m m m V V = =
5. oxonxy nma na ]nynn co pasnnunn rycrnnn, a renoro nnnna nomery nnn, roram
npnnnnara maca
1 2 1 1 2 2 TF T F T F F T T F TF F TF
m m m m m m V V V = = =
3naun ncrnre ]opmynn ce xopncrar camo mro ce seme no osnp
xonxan en o nonyueno1 na 1eno1o e no xoj qnynn.
- Kora renoro e nonecno o ncrncnarnor ]nyn
Axo renoro e nonecno o norncnarnor ]nyn, roa xe nma nerarnnna rexnna!
Bo onoj cnyuaj, mopa a ce paorn co 1eanncxn1e panenxn:
TF T F
G G G = n
TF TF
G m = g
.
(sa a ne oje o "nerarnnna" maca), n crporo rpea a ce non cmerxa sa cmeponnre na rexnnnre
xaxo n na cnre pyrn cnnn no saauara (nnn **Hpnmep 11).
4 5
- 3a ncnymrynane na reno no ]nynor
Kaxo mro pexonme no noropnnre saenemxn, no cnre saaun no onoj oen ja nocmarpnme
camo momenrnara cocroja na renoro es nnaene raxa a nncxosnocra na ]nynor ne ce sema
no osnp.
Toa snaun - naxo no onncor na saaua ce xopncrar soponn xaxo "ce nnxn", camo cnnara nnn
sapsynanero - a ne nnxenero, ce semenn no osnp!
Hejara e cnena: a peunme exa nmame reno co rycrnna noronema o ]nnor n ja pxnme no
nonpmnnara na ]nynor n ja cnymrnme o paxara. Tenoro xe nounyna a nara xon noro na
caor. Hexa e sapsynanero co xoe xe nounyna a nara.
3naun, o roa mro snaeme o mexannxara, cnnara xoja ejcrnyna nps renoro e
T
F m a = .
Meryroa, o noropnoro snaeme exa npnnnnara rexnna na renoro e:
TF TF
G m = g .
Onne ne cnna ce enaxnn, onocno:
TF T
m m a = g .
Ce pasnpa axo no ncnymrynane, renoro ce nnxn na rope (r.e. rycrnnara na renoro e nomana
o ]nynor) ce crann coonernnor snax npe nexropor (nnn ja onaa saaua).
6.2.1 Dpmepm oq npmvmcok
Hpnuep 1: Xomoreno
*
reno mepeno no nosyx rexn 3528 N, a no noa 2822,4N. Konxana e
rycrnnara na cyncrannnjara o xoja e nanpaneno renoro?
Pemenne: Texnnara na renoro mepena no nosyx e:
T
m g , a rexnnara na renoro no noa
e:
TV
m g . O onncor cneyna: 3528
T
N m = g , =2822,4
TV
m g . Ce apa ?
T
=
O ]opmynnre, co onne npomennnnn nmame:
TV T V
m m m = n
T T
m V = .
Hmame:
3528
3528
9,8
360
T
T
T
N
m
m
m
=
=
=
g
n
2822,4
2822,4
9,8
288
TV
TV
TV
m
m
m
=
=
=
g
raxa a
288 360
360 288
72
TV T V
V
V
V
m m m
m
m
m
=
=
=
=
.
Ja xopncrnme ]opmynara 1000
V V
m V V = = sa a ro najeme nonymenor na renoro.
72
1000 72
0,072
V
m
V
V
=
=
=
na samenynajxn no
T T
m V = cneyna
360 0,072
360
0,072
5000
T T
T
T
T
m V =
=
=
=
.
Oronop: Iycrnnara na cyncrannnjara e
3
kg
5000
m
T
= .
3aenemxa: Fnejxn renoro norone no noa, xaxo ocnonna nponepxa na coonernocra na
oronopor, nponepnme exa onenara rycrnna na renoro e noronema o rycrnnara na
noara: 5000 >1000 no pe!
*
Kaxo mro pexonme no Ojacnynanero, n es sopor "xomoreno" cexoram a ce cmera exa renoro e
xomoreno.
T T
G m = g
T T
G m = + g
Cnnara narope norncoxor ja namanyna rexnnara na renoro.
8oayx 8oo
Hpnuep 2. Teno co maca 1kg m= ce crann no ca nanonner o onopor co noa. Hpn roa
renoro rone, a o caor ncrncnyna 180cm
3
noa. Co xonxana cnna renoro npnrncxa nps
noro na caor?
Pemenne: Hpannme cxnna o saauara.
Hmame: 1kg
T
m = , a nonymenor na ncrncnara noa e
nonymenor na renoro:
3 6 3
180cm 180 10 m
T
V
= = .
Cnnara co xoja renoro npnrncxa nps noro na caor e
npnnnnara rexnna nnn 1eanna1a na 1eno1o no noa1a,
onocno
TV TV
G m = g =? xae mro
TV
m e npnnnnara maca
nnn na uaca1a na 1eno1o no noa.
O ]opmynnre snaeme:
TV T V
m m m =
6 3
3
kg
1000 180 10 m
m
0,180kg
V v T
V
V
m V
m
m
=
=
=
3naun: 1kg 0,18kg 0,82kg
TV
m = = n
0,82 9,8 8N
TV
G m = = = g .
Oronop: 8N G =
180 cm
3
Hpnuep 3: Macara na eno reno mepena no naxym
*
e rpn narn noronema o neronara maca
no noa. Konxana e rycrnnara na cyncrannnjara o xoja e nanpanena renoro?
Mncnene: O onncor cneyna exa macara na renoro no noara e ena-rpernna o macara
na renoro (nanop o noara). 3naun ncrncnara noa "rn onna" pyrnre ne-rpernnn o
macara na renoro. Bnn ony no pemennero exa xe oneme naxna panenxa!
Pemenne: Io osnauyname macara na renoro co
T
m , a macara na renoro no noa co
TV
m .
O onncor cneyna: 3
T TV
m m = . Ce apa rycrnnara na renoro ?
T
=
O ]opmynnre, co onne npomennnnn nmame:
TV T V
m m m = n
T T
m V = .
&& Knyuno: 3a a ja najeme
T
, caxame
T
m a ocranyna no samenynane raxa a rpea a
ja pemnme panenxara 3
T TV
m m = sa
TV
m npe samenynane!!
3
3
3
T TV
TV T
T
TV
m m
m m
m
m
=
=
=
. 3amenynajxn:
3
3
2
3
T
T V
T
V T
V T
m
m m
m
m m
m m
=
=
=
. (Ene ja panenxara o mncnenero!)
O ]opmynnre snaeme:
T T
m V = n 1000
V V
m V V = = .
3amenynajxn nmame:
2
3
2
1000
3
V T
T
m m
V V
=
=
. Cxparynajxn ro V cneyna
2
1000
3
2
1000
3
3
1000
2
1500
T
T
T
T
=
=
=
=
Oronop
3
kg
1500
m
T
= .
3aenemxa: Kaxo n no npnnor npnmep, nejxn renoro noronyna no noa, xaxo ocnonna
nponepxa na coonernocra na oronopor, nponepnme exa onenara rycrnna na renoro e
noronema o rycrnnara na noara. 1500 >1000 no pe!
*
Kaxo mro pexonme no Ojacnynanero, ryxa cnre o cnennre nspasn ce exnnnanenrnn: "macara na renoro
mepeno no naxym", "macara na renoro mepena no nosyx" n camo "macara na renoro".
Hpnuep 4: uonex no noa moxe a nonrne xamen co maxcnmanen nonymen o 30 dm
3
, a
rycrnnara na xamenor e
3
2,4gr/cm . Konxan ronap moxe a nonrne roj uonex no nosyx.
Pemenne: Hajnpno a rn cpenme ennnnnre:
3 3
3 3
gr 1kg 100cm kg
2,4 ( ) 2,4 10
1000gr m cm m
T
= = , a
3 3 3
30dm 30 10 m V
= = .
Macara na xamenor no nosyx e
3 3
2,4 10 30 10 72kg
T T
m V
= = = .
Meryroa, uonexor ro nonrnyna xamenor xora e no noa, onocno ja nonrnyna cauo
npnnnna1a 1eanna na xaueno1, a roa e:
TV TV
G m = g .
3naun, apame ?
TV
m = g , a nejxn norncoxor o noara rn "onecnyna" renara no noa,
jacno e exa onennor oronop rpea a nma nomana rexnna o xamenor no nosyx
onocno nomana rexnna o 72 g .
O ]opmynnre:
TV T V
m m m = ;
T
m ro npecmeranme, a
3
1000 30 10 30
V V
m V
= = = .
Cneyna 72 30 42kg
TV
m = = , mro nma cmncna.
3naun, maxcnmannnor ronap nma rexnna 42 9,8 411,6N
TV
m = = g .
Oronop: 411,6N.
Hpnuep 5: Meranno reno co maca 39kg m= noroneno no noa rexn 323,4N. Hcroro reno
mepeno no pacrnop co nenosnara rycrnna rexn 284,2 N. a ce open rycrnnara na
cyncrannnjara o xoja e nanpaneno renoro n rycrnnara na pacrnopor.
Mncnene: a saenexnme exa renoro rexn nomanxy no pacrnopor o no noara.
Toa snaun exa no1ncoxo1 na 1eno1o no pac1nopo1 e noroneu o norncoxor na renoro
no noara, onocno macara na ncrncnara noa e nomana o macara na ncrncnnor pacrnop:
V F
m m < (F - pacrnop).
O roa cneyna exa rycrnnara na pacrnopor e noronema o rycrnnara na noara.
3naun,
V F
< , onocno oronopor rpea a e
3
1000kg/m
F
> .
Pemenne: Hexa V e nonymenor na renoro. Toram
T T
m V = ,
V V
m V = n
F F
m V = .
O onncor na saauara 39
T
m = , 323,4
TV TV
G m = = g n 284,2
TF TF
G m = = g .
3a a rn najeme macnre, ennme co g :
323,4/
33kg
TV
TV
m
m =
=
g
, a
284,2/
29kg
TF
TF
m
m
=
=
g
.
&& Hounyname co
TV T V
m m m = nejxn snaeme xonxy e
TV
m n
T
m !
3naeme: 33 39
6
TV T V
V
V
m m m
m
m
=
=
=
. Cneyna exa
3 3
6 1000
6 10 m
V V
m V
V
V
=
=
=
, na
3
3
3
39 6 10
39
6 10
6,5 10
T T
T
T
T
m V
=
=
=
=
.
Hcro raxa snaeme exa 29 39
10
TF T F
F
F
m m m
m
m
=
=
=
, na
3
3
3
10 6 10
10
6 10
1,67 10
F F
F
F
F
m V
=
=
=
=
.
Oronop: Iycrnnara na renoro e
3
6,5 10
T
= ,
a rycrnnara na pacrnopor e
3
1,67 10
F
= .
3anemxa: Pesynraror e no cxna co namero mncnene na noueroxor!
T T
G m = g
T T
G m = + g
Cnnara narope norncoxor e nomana no noara (neno) o no aennor pacrnop (ecno).
8oo Pocfeop
Hpnuep 6: Tenoro noroneno no noa rexn 3500 N, a no rnnnepnn rexn 3250 N. Konxana
e rycrnnara na cyncrannnjara o xoja e nanpaneno renoro?
Mncnene: 3a pasnnxa o noropnnor npnmep ryxa ne ja snaeme macara na renoro, no
snaeme exa pacrnopor e rnnnepnn, na o raenara xe ro unrame coonernara rycrnna.
Pemenne: O raenara unrame:
3
1260kg/m
glicerin
= , a o onnc na saauara nmame:
3500N
TV
m = g , 3250N
TG
m = g .
enejxn co g nmame:
3500N
3500/
357kg
TV
TV
TV
m
m
m
=
=
=
g
g , a
3250N
3250/
332kg
TG
TG
TG
m
m
m
=
=
=
g
g .
3a noa nmame:
357 1000
TV T V
TV T V
T
m m m
m V V
V V
=
=
=
, a sa rnnnepnn nmame:
332 1260
TG T G
TV T G
T
m m m
m V V
V V
=
=
=
.
&& Knyuno: Ineame exa nere xpajnn panenxn moxeme a rn pemnme sa
T
V , a oxonxy rn
pemaname panenxnre no onoj nspas ocranyna camo npomennnnara V na pyrara crpana!
357 1000
T
V V = + 332 1260
T
V V = +
Hsenynauajxn rn onne pesynrarn moxeme a ja najnme npomennnnara V .
357 1000 332 1260
357 332 1260 1000
25 260
25
260
0,096
V V
V V
V
V
V
+ = +
=
=
=
=
. 3naun,
3
0,096m V =
3amenynajxn no nno xoj o nperxonnre panenxn:
357 1000
0,096 357 1000 0,096
0,096 357 96
0,096 453
453
0,096
4719
T
T
T
T
T
T
V V = +
= +
= +
=
=
=
.
Oronop:
3
4719kg/m
T
=
3aenemxn:
1. Kaxo mana nponepxa na onoj oronop rneame exa
T glicerin
> xaxo mro rpea (renoro norone
no rnnnepnnor).
2. Homana penarnnna pasnnxa nomery rexnnnre no pasnnunn ]nynn snaun exa renoro nma
noronema rycrnna. 3omro? Homanara pasnnxa snaun exa rexnnara na reno nonexe nnnjae,
onocno exa raa e noremxa (na n nomana)! (Bnn ja napenara saaua.)
Hpnuep 7: Cera nexoe pyro reno noroneno no noa rexn 3500 N, a no rnnnepnn rexn
3400 N. ann e rycrnnara na cyncrannnja o xoja e nanpaneno nonoro reno noronema nnn
nomana o raa sa renoro no nperxonnor npnmep?
Pemenne: 3naun cera pasnnxara na rexnnnre e nomana.
Kaxo n norope: 3500N
TV
m = g , 3400N
TG
m = g
enejxn co g nmame: 357kg
TV
m = , a
3400N
3400/
347kg
TG
TG
TG
m
m
m
=
=
=
g
g .
O raenara unrame:
3
1260kg/m
glicerin
= .
3a noa nmame: 357 1000
T
V V = + , a sa rnnnepnn nmame:
347 1260
347 1260
TG T G
TV T G
T
T
m m m
m V V
V V
V V
=
=
=
= +
.
Hsenynauajxn rn onne pesynrarn ocrannme camo co npomennnnara V.
357 1000 347 1260
357 332 1260 1000
10 260
10
260
0,038
V V
V V
V
V
V
+ = +
=
=
=
=
. 3naun,
3
0,038m V = (noman nonymen o norope!)
3amenynajxn no nno xoj o nperxonnre panenxn:
357 1000
0,038 357 1000 0,038
0,038 357 38
0,038 395
395
0,038
10395
T
T
T
T
T
T
V V = +
= +
= +
=
=
=
.
Oronop: Fnejxn 10395 4719 > cneyna exa rycrnnara na cyncrannnjara o xoja e
nanpaneno nonoro reno e noroneua.
`Hpnuep 8: Tenoro nanpaneno co mecnnr (nerypa o axap n nnnx), co maca
3kg m= noronena no noa rexn 25,5 N. Open rn macnre na axapor n nnnxor no
renoro.
Mncnene: Bonymenor na axap
Cu
V no renoro n nonymenor na nnnx
Zn
V no renoro mopa
a ce conpa o nonymenor na nenoro reno
T
V , a n macnre rpea a ce conpaar o
nxynnara maca. Ke nmame mnory panenxn!
Pemenne:
O onncor na saauara: 3kg
T
m = , 25,5N
TV
G = .
Kaxo n no cnre npnmepn ocera, o cnnara ja openme coonerara maca:
25,5N
25,5
2,6kg
TV
TV
TV
G
m
m
=
=
=
g
3naun ja nmame n panenxara: 2,6 1
2,6 1 1000
TV T V
V T
T
m m m
V
V
=
=
=
.
&& O onaa panenxa moxeme a najeme
T
V :
2,6 3 1000
1000 3 2,6
0,4
0,0004
1000
T
T
T
V
V
V
=
=
= =
Cera nexa e
Cu
m macara na axapor, a
Zn
m nexa e macara na nnnxor no renoro (nere
nsmepenn no nosyxor!). O raenara nmame:
3
8900kg/m
Cu
= ,
3
7200kg/m
Zn
= .
3naun
8900
Cu Cu Cu
Cu Cu
m V
m V
=
=
n
7200
Zn Zn Zn
Zn Zn
m V
m V
=
=
, a
0,0004
Cu Zn T
Cu Zn
V V V
V V
+ =
+ =
n
3
Cu Zn T
Cu Zn
m m m
m m
+ =
+ =
(Hocnennre ne panenxn ce o mncnenero!)
&& O ryxa nma mnory naunnn na pemanane...
Axo rn conpame npnnre ne panenxn, o neno xe onname:
Cu Zn
m m + , a cnope
uernprara panenxa roa e 3kg
T
m = . Hmame:
8900
7200
8900 7200
3 8900 7200
Cu Cu
Zn Zn
Cu Zn Cu Zn
Cu Zn
m V
m V
m m V V
V V
=
+ = +
+ = +
= +
.
Ja pemnme rperara panenxa no ena o nenosnarnre na ce onna:
0,0004
0,0004
Cu Zn T
Cu Zn
Cu Zn
V V V
V V
V V
+ =
+ =
=
.
&& Fnejxn nn rpea n nere macn ne e naxno ann ja pemnme sa
Cu
V (xaxo mro
npannnme) nnn sa
Zn
V .
3amenynajxn ro onoj pesynrar no nperxonara panenxa, xoneuno crnrnyname o panenxa
co ena nenosnara! Cneyna:
4 3
3 8900 7200
3 8900 (0,0004 ) 7200
3 3,56 8900 7200
3 3,56 1700
1700 3,56 3
1700 0,56
0,56
1700
3,3 10 m
Cu Zn
Zn Zn
Zn Zn
Zn
Zn
Zn
Zn
Zn
V V
V V
V V
V
V
V
V
V
= +
= +
= +
=
=
=
=
=
. Cera moxeme a rn najeme macnre.
Io samenyname onoj pesynrar no nropara panenxa: 7200
Zn Zn
m V =
3naun
4
7200
7200 3,3 10
2,4kg
Zn Zn
Zn
Zn
m V
m
m
=
=
=
a onoj pesynarar ro samenyname no uernprara panenxa.
onname:
3
3
3 2,4
0,6kg
Cu Zn
Cu Zn
Cu
Cu
m m
m m
m
m
+ =
=
=
=
.
Oronop: 2,4kg
Zn
m = n 0,6kg
Cu
m = .
3aenemxa: Tyxa npnncnnnre ea enocrannn, no maremarnxara eme ocra cnnerxana!
**Hpnuep 9: Bo mnpox ca craneno e xnna, a nps nea noa. Merannara rouxa cnymrena
no caor nen, raxa mro onnara nononnna n e noronena no xnnara, a ropnara no noara.
Open ja rycrnnara na cyncrannnjara o xoja e nanpanena ronxara.
**Hpnuep 10: Bo mnpox ca craneno e xnna, a nps nea noa. Merannara rouxa cnymrena
no caor nen, raxa mro onnara 1pe1nna e no1onena no anna1a, a ropnara ne
1pe1nnn no noa1a. Open ja rycrnnara na cyncrannnjara o xoja e nanpanena ronxara.
Pemenne: Jacno e exa onaa ronxa e nonecna o ronxara no nperxonnor npnmep,
onocno rycrnnara na ronxara no onaa saaua rpea a e nomana o 7300 kg/m
3
.
Ja pemnme saauara na ncrnor naunn. Hexa V e nonymenor na ronxara.
Toram
2
3
V V
m V = n
1
3
Hg Hg
m V = , a
T T
m V =
1 2
3 3
1 2
2 3
1 2
13600 1000
3 3
5200
T Hg V
T Hg V
T Hg V
T
T
m m m
V V V
= +
= +
= +
= +
=
Oronop:
3
5200kg/m
T
=
Pemenne: Hpannme cxnna o saauara.
Co V ro osnauyname nonymenor na rouxara. Toram
1
2
V
V V = n
1
2
Hg
V V =
2
V V
V
m = n
1
2
Hg Hg
m V = , a
T T
m V = .
1 1
2 2
1 1
2 2
1 1
13600 1000
2 2
7300
T Hg V
T Hg V
T Hg V
T
T
m m m
V V V
= +
= +
= +
= +
=
Oronop:
3
7300kg/m
T
=
**Hpnuep 11: Konxan najronem ronap moxe a nonrne anon co nonymen V=10m
3
nanonner co noopo. Texnnara na npasen anon e 27,6N.
Mncnene: Hajronemnor ronap e npnnnnara rexnna na nonnnor anon, onocno cnnara
co xoja anonor rpra narope. 3naun - no onoc na rpannrannj - raa rpea a e nerarnnna
onocno nacouena narope!
3omro n nno nerarnnna rexnna? Hopan roa mro noopo e nonecen o nosyx.
Onaa nocnena peuennna rpea a nn nomara co pasnpane na roa mro snaun "npnnnnara
rexnna na nonnnor anon". a ce norcernme exa npnnnna 1eanna na eno 1eno e
1eanna na 1eno1o unnyc 1eanna1a na nc1ncna1no1 qnyn. Koj e ncrncnarnor ]nyn
ryxa?Bosyxo1.
Momenranno a mncnnme camo na nna1pemnoc1a na anono1 (cnnxa B), onocno xaxo
renoro a e esrexnncxa xoxa xoja on]axa nonymen o
3
10m V = , a nanonner co noopo.
Ona snaun exa:
VB H vozduh
G G G = xae mro
VB
G e npnnnnara rexnna na nnarpemnnor
anon,
H
G e rexnnara na noopoor, a
vozduh
G rexnnara na ncrncnarnor nosyx.
Kae a ja xopncrnme rexnnara 27,6N
B
G = na npasen anon? Hpnnnnara rexnna na
nnarpemnnor anon ana nxynnnor moxen ronap na anonor meryroa 1eanna1a na
npasnno1 anon e en o 1oj 1onap. 3naun sa a ce onna najronem ronap, rexnnara na
anonor rpea a ce oseme o npnnnnara rexnna na nonnor anon.
- Tyxa xe mopame a paornme co rexnnn, a ne camo co macn xaxo ocera! Toa e
nejxn nonnnor anon xe nma nerarnnna rexnna (cnnara e nacouena narope). Cexoram
xora ce paorn sa nerarnnna rexnna, mopa a ce xopncrar rexnncxnre panenxn.
Pemenne: Iycrnnara na nosyxor e:
3
kg
1,29
m
vozduh
= , a na noopo e:
3
kg
0,09
m
H
= .
Hmame: 0,09 10 9,8
8,82N
H H
H
H
G V
G
G
=
=
=
g
n 1,29 10 9,8
126,42N
vozduh vozduh
vozduh
vozduh
G V
G
G
=
=
=
g
.
3naun 8,82 126,42
117,6N
VB H vozduh
VB
VB
G G G
G
G
=
=
=
onocno 117,6N
VB
G = nacoueno narope.
Cneyna exa npnnnnara rexnna na nonnnor anon e:
117,6 27,6
90N
VB B
VB B
G G
G G
=
=
.
Oronop: Maxcnuannno1 1onap e 90N.
+ =
A B C
**Hpnuep 12: O noro na een asen, neprnxanno narope ce nsnnexyna eroncxn nox
co nonymen
3
2m V = . Co xonxana cnna rpea a ce nneue noxor sa a roj npn
nsnnexynanero ce nnxn pamnomepno sapsano co sapsynane
2
0,1m/s a = ?
Mncnene: Hexa
TV
G e npnnnnara rexnna (cnna), onocno rexnnara na noxor no
noara. Taa e cnna nacouena naony. Fnoxor ce xpena narope co sapsynane , onocno
xpajnara pesynranrna cnna - e
R T
F a m = (nacouena narope). 3naun, apame cnna F
raxa a
R TV
F F G = . 3naun
R TV
F F G = + n oronopor rpea a ne noronema o nere
pyrn cnnn.
Pemenne: Iycrnna na eron e
3
kg
2200
m
beton
= .
Hn rpea ?
T
m = , ?
TV
G = n ?
R
F =
3naun 2200 3
6600kg
T beton T
T
T
m V
m
m
=
=
=
, a 0,1 6600
660N
R T
R
R
F a m
F
F
=
=
=
.
TV TV
G m = g , xae mro
TV T V
m m m = . 1000 3
3000kg
V V T
V
V
m V
m
m
=
=
=
.
Cneyna 6600 3000
3600
TV T V
TV
TV
m m m
m
m
=
=
=
. 3naun: 3600 9,8
35280N
TV TV
TV
TV
G m
G
G
=
=
=
g
.
3amenynajxn,
660 35280
35280 660
36940N
R TV
F F G
F
F
F
=
=
= +
=
.
Oronop: 36940N F = .
TV
G
R
F
Hpnuep 13: oxonxy noxor o nperxonara saaua nexn na semjara, ann rpea nonexe
nnn nomanxy cnna? (Feroncxnn nox o
3
3m narope a ce nnxn pamnomepno sapsano
co sapsynane
2
0,1m/s a = ?)
Mncnene: Pesynranrnara cnna
R
F e ncrara, no cera rpea a ce nrne noremxo reno.
3omro? Hpnunnara e exa cera rpea a ce xpena nenara rexnna na noxor, a ne camo
npennnara rexnna. Texnnara na eno reno
T
G e cexoram noronema o rexnnara na
ncroro reno no noa (npnnnnara rexnna), onocno
T TV
G G > . 3naun xpanor rpea a
xpena noronema rexnna, na noronema cnna xe ne norpena.
Pemenne: Fapame cnna F raxa a
R T
F F G = . 3naun
R T
F F G = + n oronopor rpea a
ne noronema o nere pyrn cnnn.
Kaxo n no nperxonara saaua: 2200 3
6600kg
T beton T
T
T
m V
m
m
=
=
=
, a 0,1 6600
660N
R T
R
R
F a m
F
F
=
=
=
.
Cera nn rpea camo 6600 9,8
64680
T T
T
T
G m
G
G
=
=
=
g
.
Cneyna:
660 64680
64680 660
65340N
R T
F F G
F
F
F
=
=
= +
=
.
Oronop: 65340N 36940N > raxa a noronema cnna e norpena xora noxor e nanop o
noara.
Hpnuep 14: ne rena co enaxnn nonymenn, a pasnnunn macn noronenn ce no noa.
Tenoro co maca
1
2kg m = ce nnxn naony co sapsynane
1
/3 a = g , a renoro co nenosnara
maca
2
m ce nnxn narope co sapsynane
2
/5 a = g . Konxana e macara
2
m ?
Pemenne: Hajnpno rpea a e jacno exa rycrnnara na npnara ronxa e noronema o
rycrnnara na noara xoja o cnoja crpana e noronema o rycrnnara na nropara ronxa,
onocno
2 1 V
< < , raxa a
2 1 V
m m m < < .
Hexa V e nonymenor na ronxnre. Toram 1000
V v
m V V = = sa nere ronxn.
Hmame:
1 1
TV T V
m m m = n
2 2
T V T V
m m m = , xae mro
1
1
1kg
T
m m = = .
Texnnara na npnara ronxa e:
1
1 TV
G m = g . Meryroa,
1 1 1
G m a = .
1
1
1
1 1
/3 2kg
0,67kg
TV
TV
TV
m m a
m
m
=
=
=
g
g g .
3amenynajxn, nmame:
1 1
0,67 2
1,33
TV T V
V
v
m m m
m
m
=
=
=
.
3amenynajxn ro ona no nropara panenxa, nmame:
1 2
1
2
1,33
TV T V
TV
m m m
m m
=
=
.
Texnnara na nropara ronxa e:
2
2 T V
G m = g . Meryroa,
2 2 2
G m a = .
2
2 2
2 2
2
2
2
/ 5 ( 1,33)
1,33
5
1
(1 ) 1,33
5
T V
m m a
m m
m
m
m
=
=
=
+ =
g
g g
onocno
2
2
2
6
( ) 1,33
5
5
1,33
6
1,11
m
m
m
=
=
=
Oronop:
2
1,11kg m = .
3aenemxn:
1. Hpn nroporo samenynane, onnme
1
3
2
1,33 10
TV
m m
= , a nejxn apame
2
m onaa
panenxa e npannnno nocranena sa napena samena (nnn npnmep 2 xae mro ona ne eme
cnyuajor na rpeame a ja npenprnme panenxara).
2. Hpn nroporo opeynane na
2
G nma snaxor mnnyc nejxn ronxara ce nnxn narope.
3. Hponepxa na pasymnocr onocno ann
2 1 V
m m m < < : 1,11 <1,33 <2.