MGA BAYANI NA NAKIPAGLABA N SA PAGKAMIT NG

KALAYAAN NG PILIPINAS

JOSE P RIZAL
Si Jose P. Rizal (19 Hunyo 1861 k. 30 Disyembre 1896) na may buong pangalang Jos Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda,Ipinanganak sa Calamba, Laguna. si Jose Rizal ay ang Pambansang Bayani ng Pilipinas na lumaban sa mga kastila sa pamamagitan ng kaniyang mga nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo noong panahon ng pananakop ng Espanya sa bansa. May angking pambihirang talino, siya ay hindi lamang isang manunulat ngunit isa ring magsasaka, manggagamot, siyentipiko, makata, imbentor, iskultor, inhinyero, kuwentista, lingguwista, at may kaalaman sa arkitektura, kartograpiya, ekonomiya, antropolohiya, iktolohiya, etnolohiya, agrikultura, musika (marunong siyang tumugtog ng plawta), sining sa pakikipaglaban (martial arts), at pageeskrima. siya ay ang ika-pito sa labing-isang anak, Si Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro na kaniyang ang ama, ay kabilang sa ika-apat na henerasyong apo ni Domingo Lam-co, isang Tsinong mangangalakal na naglayag sa Pilipinas mula sa Jinjiang, Quanzhou noong kalagitnaan ng ika-labimpitong siglo. Si Lamco ay nakapag-asawa ng isang Pilipina sa katauhan ni Inez de la Rosa at upang makaiwas sa hostilidad ng mga Espanyol para sa mga Intsik ay pinalitan niya ang kaniyang apelyido ng Mercado (pangangalakal). Ang pangalan namang Rizal ay nagmula sa salitang Ricial o kabukiran na ginamit lamang ni Francisco (dahil siya ay isang magsasaka) alinsunod sa kautusan ni Gobernador Narciso Calaveria noong 1849 na magpalit ng mga apelyido ang mga Pilipino. Kalaunan ay ginamit na rin ni Francisco ang Rizal Mercado upang makaiwas sa kalituhan mula sa kaniyang kasamang mangangalakal. Ang ina naman niyang si Teodora Morales Alonso Realonda y Quintos, ay anak nina Lorenzo Alonzo (isang kapitan ng munisipyo ng Bian, Laguna, kinatawan ng Laguna sa Kortes ng Espanya, agrimensor, at kasapi ng isang samahan ng mga Katoliko) at ni Brijida de Quintos (na mula sa isang prominenteng pamilya). Ang kanilang apelyido ay pinalitan ng Realonda noong 1849.

EMILLIO AGUINALDO
Si Emilio Aguinaldo y Famy (Marso 22, 1869 Pebrero 6, 1964) ay isang Pilipinong heneral, pulitiko at pinuno ng kalayaan, ng 1, 1901). ay ang Isa unang Pangulo ng Republika 20, 1899Abril Pilipinas (Enero

siyang bayaning nakibaka para sa kasarinlan ng Pilipinas. Pinamunuan niya ang isang bigong pagaalsa laban sa Espanya noong 1896. Makaraang magapi ng Estados Unidos ang Espanya noong 1898, ipinahayag niya ang kalayaan ng Pilipinas at umupo bilang unang pangulo ng Pilipinas noong Hunyo 1899. Malakas ang kaniyang loob subalit nilarawang baguhan sapagkat naniwalang tatangkilin ng Estados Unidos ang kaniyang hangarin. Nang maging ganap at lantad ang mga hangarin ng Estados Unidos hinggil sa Pilipinas, muli niyang pinamunuan ang isang pag-aaklas mula 1899 hanggang 1901. Nadakip siya sa bandang huli ng mga Amerikano noong Marso 1901, makaraang makipaglaban sa loob ng dalawang taon. Nanumpa siya ng katapatan sa Estados Unidos. Siya rin ang pinakabatang pangulo ng Pilipinas. Ipinanganak siya sa Cavite el Viejo, Cavite noong Marso 22, 1869 kina Carlos Aguinaldo y Jamir at Trinidad Famy y Valero (1820-1916) Si Don Carlos ay isang gobernadorcillo at dahil may lahi siyang Tsino, Tagalog at Mestizo, nagkaroon sila ng yaman at kapangyarihan. Bilang bata, nakatanggap siya ng edukasyon mula sa isa niyang lola at maya-mayang nag-aral ng elementarya sa paaralang elementarya ng Cavite el Viejo noong 1880. Pagkatapos, nag-aral naman siya ng sekundarya sa Colegio de San Juan de Letran.

ANDRES BONIFACIO
Si Andrs Bonifacio (Nobyembre 30, 1863 Mayo 10, 1897) ay siyang namuno sa rebolusyon ng Pilipinas laban sa Espanya, ang unang rebolusyon sa Asya na lumaban sa pananakop ng mga bansang imperyalista sa Europa. Siya ay isinilang noong ika-30 ng Nobyembre, 1863 sa Tondo, Maynila. Ang kanyang magulang ay sina Santiago Bonifacio at Catalina de Castro. Siya ay nagsimulang mag-aral sa paaralan ni Don Guillermo Osmea sa Meisic sa Binondo, Maynila subalit siyay maagang nahinto sa pag-aaral. Bagamat siyay nahinto sa pag-aaral, may angkin siyang talino at marunong siyang bumasa at sumulat, at dalubhasa na rin sa pagsasalita sa wikang Kastila. Naulila sa magulang nang maaaga sa edad na 14. Naging tindero siya ng ratan at pamaypay na gawa sa papel de hapon. Nagtrabaho din siya bilang clerk, sales agent at bodegista (warehouseman). Nahilig siyang basahin ang mga nobela ni Jose Rizal at nang itinatag ang La Liga Filipina, sumapi siya kasama ni Apolinario Mabini.

APOLINARIO MABINI
Si Apolinario Mabini y Maranan (Hulyo 23, 1864Mayo 13, 1903), kilala bilang ang Dakilang Lumpo o Dakilang Paralitiko, ay isang Pilipinotheoretician na nagsulat ng konstitusyon ng Unang Republika ng Pilipinas noong 1899-1901, at naglingkod bilang ang kauna-unahang punong ministro noong 1899. Ipinanganak siya sa Talaga, Tanauan, Batangas sa mahihirap na mga magulang, sina Inocencio Mabini at Dionisia Maranan. Siya ay natuto ng abakada mula sa kanyang ina at ang pagsulat ay sa kanyang ingkong natutuhan. Nag-aral siya sa mataas na paaralan at nagpatuloy sa Colegio de San Juan de Letran na kung saan natamo ang katibayan sa pagka-Bachiller en Artes at naging propesor sa Latin. Sa Unibersidad ng Santo Tomasnaman siya nakapagtapos ng pagkaabogado noong 1894. Samantalang nag-aral ng batas, sumapi siya sa La Liga Filipina ni Jose Rizal. Si Mabini ay nagkasakit noong 1896 ng infantile paralysis na lumumpo sa kanya. Ipinasundo siya ni Aguinaldo at silay nagkamabutihan. Siyay lihim na ipinatawag ni Aguinaldo at hinirang siyang opisyal na tagapayo. Nang pasinayaan ni Aguinaldo ang Pamahalaang Republika inatasan niya si Mabini bilang kalihim panglabas (prime minister) at pangulo ng mga konseho. Sa panahong ito isinulat niya ang kanyang tanyag na akdang Tunay na Dekalogo. Noong 1899, si Mabini ay nadakip ng mga Amerikano sa Nueva Ecija at ipinabilanggo. Kanyang isinulat noon ang Pagbangon at Pagbagsak ng Himagsikang Filipino, El Simil de Alejandro, at El Libra. Noong ika-5 ng Enero, 1901, si Mabini ay ipinatapon sa Guam, ngunit kusa siyang nagbalik sa bansa noong Pebrero, 1903 kapalit ng panunumpa ng katapatan sa Estados Unidos. Siya ay nagkasakit ng kolera at namatay noong ika-13 ng Mayo, 1903sa Nagtahan, Maynila.

JUAN LUNA
Si Juan Luna y Novicio ang nagpinta ng pamosong larawan Spolarium. Siya ay nakilala sa buong mundo sa pamamagitan ng kanyang pinsel gaya ng pagkakilala sa kanyang mga kaibigan sa pamamagitan ng pluma at espada. Siya ay ipinanganak noong Oktubre 23, 1857 sa Badoc, Ilocos Norte kina Joaquin Luna at Laureena Novicio sa Badoc, Ilocos Norte. Nagaaral siya sa Ateneo Municipal de Manila. Ang pangarap niyang maging isang mandaragat ay natupad matapos siyang mag-aral at magtrabaho sa brako sa murang gulang na 16. Marami siyang napuntahang magandang lugar at ibat ibang tao ang kanyang nakasama. Bagamat napagtala siya bilang mandaragat huminto para lamang maipagpatuloy niya ang pag-aaral sa pagpinta. Sa taong 1898, si Luna ay itinalaga ni Heneral Aguinaldo na isang sugo sa Europa para ipresenta ang panig ng mga Pilipino sa usaping pagkapayapaan. Siya ay inatake sa puso at namatay noong Disyembre 7, 1899 sa Hong Kong

GREGORIO DEL PILAR

Si Gregorio del Pilar ay ang pinakabatang heneral na lumaban sa Digmaang PilipinoAmerikano. Siya ay isinilang sa Bulakan, Bulakan noongNobyembre 14, 1875 kina Fernando del Pilar at Felipa Sempio. Si del Pilar ay unang nagaral kay Maestro de la san jose at pagkatapos ay nagpatuloy sa paaralan ng mananagalong na si Pedro Serrano Laktaw. Nag-aral siya sa Ateneo Municipal de Manila noong 1880 at tumira sa bahay ng kanyang tiyo na si Deodato Arellano kung saan sinasabing itinatag ang Katipunan. Sa murang gulang sumapi siya sa Katipunan. Naging pinuno ng mga katipunero at sumanib siya sa tropa ni Col. Vicente Enriquez kung saan napalaban siya at bunga ng maigting na pagtatanggol siya ay nahirang bilang tinyente sa gulang na 19. Ginawa siyang heneral ng isang brigada sa gulang na 22. Ang pagsalakay niya sa Paombong, Bulakan at Quingwa (ngayon ay Plaridel, Bulakan) ang nagpatanyag sa kanya. Napahanga niya siAguinaldo at itinaas siya bilang tinyente kung saan pinalaya niya ang lalawigang ito. Nang mamatay si Hen. Antonio Luna si del Pilar ang humalili sa maliit na hukbo ni Aguinaldo. Nang tinugis sila ng mga Amerikano sa Pasong Tirad noong Disyembre 2, 1899, nagpaiwan siya upang abangan ang mga kaaway habang tumatakas si Aguinaldo.

KALIKASAN ATING GINTONG YAMAN

Kapaligiran natin Diyos nag-alay Itoy mahalagang bahagi ng buhay; Sa mundong ito, lahat magkakaugnay Biyayang bigay, buhay binigyang kulay. Ito ay isang magandang kayamanan Na dapat nating pagkaingat-ingatan; Ang pundasyon ng ating kinabukasan Ang ating mahal na Inang Kalikasan. Pag-unlad nasa isip ng bawat isa Inuuna Agham at Teknolohiya Kalikasan ay naisasantabi na Pati na rin mga sarili nila. Kalikasan kapag ating pinagyaman Dulot nitoy biyaya sa sanlibutan; Ngunit kapag ito ay pinabayaan Hatid nitoy pinsala sa ating bayan. Walang imposible kung magtutulungan Tiyak pagbabago ating makakamtan; Magkaisa gobyerno at mamamayan

Kung itoy masira tayoy mawawalan.

Tula tungkol sa Kalikasan

Ang ganda ng kalikasan ay tunay na yaman Bahagi na ito ng aking kabataan. Ito ang pundasyon nang ating kinabukasan. Kayat pagsisikapan kong itoy pagkainggatan. Ang gubat sa bundok ay gubat ng yaman. Pagkat sari-saring buhay dito matatagpuan. Ang sinag ng araw ditto ay walang kasing kinang. Ang himig ng hangin may dalang katahimikan. Ang lambak ang aking hardin. Punong-puno ito nang ibat-ibang pananim. Madaming bulaklak kahit saan tumingin. Masustansyang pagkain ang kaniyang hain. Ang hanging sariwa, naglilinis ng pang-unawa. Libre lang langhapin, hindi nakakasawa. May dalang himig sa musikerot makata, Na ang alay ay himig at tula. Ang pagbabago ay hindi makakamtan, Kung ang kalikasan ay mapababayaan. Ito ang lakas ng isip at ng ating katawan. Kapag nasira, tayo din ang mawawalan.

Susi sa Kinabukasan
(Tula tungkol sa edukasyon)
Kaalamang taglay kailangang tunay Sandatang dapat taglayin ninunman Dahil gamit natin sa pang araw-araw Na matatagpuan sa edukasyon lang Edukasyong hanap nasa eskwelahan Tinuturong ganap ng gurong mahusay Sa mag-aaral sa iba't ibang lugar Taglay ang araling mahalagang tunay Makamit ito ay walang kasing saya Sapagkat dala ay magandang simula Simula sa isang magandang biyaya Dala ay tagumpay maging dalubhasa Kahit mahirap babatain tunay Makamit lamang ang tamang kaalaman Na magiginng daan sa ating tagumpay Dahil ito'y susi sa magiging buhay Natutunan natin gamitin sa tama Upang ang tadhanang nakatakday saya Kaalamang taglay ito ang panangga Sa buhay natin na puro na problema

MAGULANG
By: Big Boy joe D. Valdez

Ang tao ay mapagmahal Gaya ng ating sariling magulang Sa mga kaibigan man, o kaaway Sila ang higit mong matatakbuhan at maasahan. Sa mga bagaybagay, sila ang takbuhan Sa kamalian nyo kayoy tinuturuan Sapagsubok na haharapin sila ang kramay Yan angmagulangtunay at tapat na kaibigan. Silay umalis upang tayoy makapag-aral Kaya kayo kabataan isapuso ang pag-aaral Upang masuklian ang sakrisipisyo ng magulang Walang hindi kaya bastat pagbubutihan. Umulan man o umaraw tuloy pa rin ang buhay Wag susuko sa hamon ng buhay Kaya natin yan, kung pagtutulungan Walang imposible sa ating magulang.

ANG AKING GURO, AKING BAYANI!

Paggising sa umaga, Diway inaantok pa Ngunit tayoy papasok na Papasok na sa eskwela Simula pagkabata hanggang sa pagtanda Kayo ay tumayong pangalawang ama o ina Nariyan para gumabay at mag-aruga, Pasasalamat lamang ay nararapat itakda. Sa aking paglaki Di iniisip mga pagkakamali, Ngunit ngiti lamang syang sinukli, At mga payong sa lungkot ay humahawi. Kayo ay laging kaalalay, Nagbibigay kulay sa aking buhay, Sya ring karamay sa kabiguan at lumbay Ikaw na nga guro,susi sa aming tagumpay. Kayat ako ay nagpapasalamat sa inyo Mga minamahal at ginigiliw na guro ko Walang pag-aalinlangang ipapakita ko Ikaw aking guro bayani ng buhay ko!

Talumpati ng Pagtatapos ni Jay Caluag

Apat na taon na ang nakalilipas, marami-rami na rin ang ating napagdaanan bilang isang batch, at dumating na rin ang araw ng ating pagtatapos. Kung datiy narito tayo para sa mga misa, selebrasyon, o laro, ngayoy nasa binubungang palaruan tayo para magpaalam sa ating minamahal na eskuwelahan. Masaya ako dahil marami sa atin ang makaaakyat ngayon upang tanggpain ang diploma, na marami ang nakakuha ng mga pagpupugay. Pinalad din ako bilang balediktoryan ng taong ito. Ngunit hindi ito matutupad kung hindi dahil sa aking mga guro, na kahit akoy pinahihirapan ay tuloy pa rin ang paggabay sa aking pagkatao. Sa aking mga kaklase, na bagaman ay isang maingay at sabaw na klase, ay maaasahan ang suportat pagmamalasakit sa isat isa. Sa aking mga magulang, na kahit mahal ang matrikula rito sa Ateneoy nagsikap pa rin sila na akoy patapusin. At higit sa lahat, sa Diyos na patuloy ang pagbibigay sa akin ng mga biyaya at pagmamahal. Sa maraming leksyon na aking natutuhan dito, ang pinaka-importanteng nalaman ko ay ang kahalagahan ng pagtutulungan. Nakasanayan ko na magtrabo mag-isa, ngunit nalaman ko lang na mas mabilis kapag mayroon kang katuwang sa trabaho, mas masaya kapag may kasama kang kaibigan. Kaya pagpunta natin sa susunod na yugto na ating buhay, alalahanin ninyo na lang na ang atingpagkakaibigan, ang ating pagsasama ay hindi mapawi. Na kahit tayoy uugod-ugod na ay may maaasahang tulong pa rin mula sa inyo. Sa ating pagtatapos, sana itoy maging daan upang magsimula ng panibagong kabanata sa ating mga buhay-buhay. Hinanda na tayo ng ating paaralang maging mabubutit mararangal na tao. Ngayon na ang oras para isabuhay ang mga ito. Bilang isang taong may MAGIS at may pagmamahal sa kapwa.

Palaisipan
1. Kung kailan mo pinatay, saka pa humaba ang buhay. Sagot: kandila 2. Baboy ko sa pulo, ang balahibo'y pako. Sagot: langka 3. Nang sumipot sa maliwanag, kulubot na ang balat. Sagot: ampalaya 4.Tinaga ko ang puno, sa dulo nagdurugo. Sagot: gumamela 5. Naabot na ng kamay, ipinagawa pa sa tulay. Sagot: kubyertos 6. Malaking supot ni Mang Jacob, kung sisidlan ay pataob. Sagot: kulambo 7. Maliit pa si kumare, marunong ng humuni. Sagot: kuliglig 8. Dumaan ang hari, nagkagatan ang mga pari. Sagot: siper 9. Munting hayop na pangahas, aaligid-aligid sa ningas. Sagot: gamu-gamo 10. Magandang prinsesa, nakaupo sa tasa. Sagot: kasoy

TALAMBUHAY
VICENTE LIM
Si Vicente Lim ay isinilang noong Pebrero 24, 1888 sa bayan ng Calamba sa Laguna, kina Jose Lim, isang mayamang Tsino at ina na si Antonia Podico, isang kilalang negosyante. Ang kanyang pamilyang pinagmulan ay may malaking kabuhayan. Siya ang unang Pilipinong nagtapos ng pagaaral sa West Point Academy sa Estados Unidos noong 1914 kung saan nanguna siya sa pagsusulit sa military academy. Bago ito, nagtapos din siya ng kursong edukasyon sa Pamantasang Normal ng Pilipinas noong taong 1908. Siya ang nahirang na pangalawang tenyente ng Philippine Scouts sa Kuta ng San Pedro sa Iloilo. Mas mahirap ang sinapit niya nang ilipat ang pgkakadestino nya ng pwesto sa Sulu, sumunod ay sa Zamboanga at nang huli ay sa For McKinley sa Lalawigan ng Rizal. Nahirang siyang Kapitan noong taong 1922 at naging Major noong 1923. Noong bumalik siya sa Pilipinas pagkatapos magaral sa Estados Unidos. Nagturo din siya sa Philippine Military Academy sa Baguio. Pagkatapos nito ay bumalik siya sa Estados Unidos para muling magaral at naging unang Pilipino nakakuha ng kurso sa Kolehiyo ng Hukbong Katihan (Army College) sa Washington noong 1929. Naging ROTC Commandant ng Colegio de San Juan de Letran noong bumalik sa Pilipinas. Nagretiro noong 1936 na may ranggong Colonel. Nang taong sumiklab ang World War II, siya ang naging Brigadier General ng Hukbong Sandatahan ng Pilipinas. Napiit si Vicente Lim sa Capas, Tarlac pagkatapos makubkob ng mga Hapon ang Bataan noong taong 1942. Nakalaya siya at naging miyembro ng kilusang gerilya. Dahil sa paglaban sa pamahalaang Kolonyal, siya ay dinakip ng mga Hapon noong 1944. Nakulong sa Fort Santiago at inilipat sa Bilibid Prison sa Maynila. Noong taong din yaon,siya binitay sa Chinese Cemetery.

Science Trivia
Have a Heart
If all major forms of cardiovascular disease were eliminated, human life expectance would increase by 9.78 years. SOURCE: National Center for Health Statistics Pillow Talk A new survey of pillow primping practices indicates that 23% of people consider themselves stackers; 20% plumpers; 16% are rollers; 16% cuddlers; while the reminder are smashers and crunchers. SOURCE: Survey by DuPont Co. TB or Not TB? Treatment-resistant tuberculosis has been reported in 42 states and Washington, D.C., up from 13 states during the tuberculosis epidemic of the late 1980s and early 1990s. SOURCE: Centers for Disease Control and Prevention (CDC) DID YOU KNOW? The world record for passing gas was set on Japanese television, 3,000 times in a row SOURCE: Grossology: The science of Really Gross Things DID YOU KNOW? The typical American child watches 1,680 minutes of television per week (about two months a year). The same youth spends 38 minutes a week in meaningful conversation with his or her parents. SOURCE: A.C. Nielson Co. DID YOU KNOW? . . . that a cricket's ears are on its knees? That a fly has tastebuds on its feet. SOURCE: Nature Museum of the Chicago Academy of Sciences DID YOU KNOW? Mexico City is sinking at a rate of 18 inches per year as a result of draining the water table for human consumption. SOURCE: National Water Commission DID YOU KNOW? The aqualung, a device for breathing under water was invented by Jacques Cousteau and Emile Gagnan of the French Navy in 1943 so that "frogmen" could put mines under enemy ships. STRANGE BUT TRUE-In 1994, scientists in Australia invented a way of removing fleece from sheep without shearing. They injected the sheep with a special hormone, then wrapped them in lightweight hairnets. Three weeks later, the fleece could be peeled off the sheep by hand.

1. There are 62,000 miles of blood vessels in the human body laid end to end they would circle the earth 2.5 times 2. At over 2000 kilometers long, The Great Barrier Reef is the largest living structure on Earth 3. The risk of being struck by a falling meteorite for a human is one occurrence every 9,300 years 4. A thimbleful of a neutron star would weigh over 100 million tons 5. A typical hurricane produces the energy equivalent of 8,000 one megaton bombs Facts 6 10

6. Blood sucking hookworms inhabit 700 million people worldwide

7. The highest speed ever achieved on a bicycle is 166.94 mph, by Fred Rompelberg 8. We can produce laser light a million times brighter than sunshine 9. 65% of those with autism are left handed 10. The combined length of the roots of a Finnish pine tree is over 30 miles Facts 11 15

11. The oceans contain enough salt to cover all the continents to a depth of nearly 500 feet 12. The interstellar gas cloud Sagittarius B contains a billion, billion, billion liters of alcohol [JFrater is planning to move there in the near future] 13. Polar Bears can run at 25 miles an hour and jump over 6 feet in the air 14. 60-65 million years ago dolphins and humans shared a common ancestor 15. Polar Bears are nearly undetectable by infrared cameras, due to their transparent fur Facts 16 20

16. The average person accidentally eats 430 bugs each year of their life 17. A single rye plant can spread up to 400 miles of roots underground 18. The temperature on the surface of Mercury exceeds 430 degrees C during the day, and, at night, plummets to minus 180 degrees centigrade 19. The evaporation from a large oak or beech tree is from ten to twenty-five gallons in twenty-four hours 20. Butterflies taste with their hind feet, and their taste sensation works on touch this allows them to determine whether a leaf is edible