Sadraj

UVOD ....................................................................................................................................... 3 1.E-MAIL ...................................................................................................................................... 4 1.1.Izgled prozora ................................................................................................................. 5 1.2.Folderi za organizovanje ................................................................................................. 5 1.3.Nalog i e-mail adresa ...................................................................................................... 6 1.4.Kreiranje i slanje poruka ................................................................................................. 7 1.5.Slanje i primanje e-maila ................................................................................................ 8 2.VRSTE RAUNA E-MAIL POTE ......................................................................................... 9 2.1.Odgovaranje i prosleivanje poruka ............................................................................. 10 3.SPAM.. ............................................. 11 3.1.E-mail marketing oglaavanje ....................................................................................... 12 3.2.Nedostatci elektronske pote ......................................................................................... 13 3.3.Prednosti elektronske poste .......................................................................................... 13 4.Webmail ................................................................................................................................... 14 4.1.Kakva je razlika izmeu Webmail i Microsoft Outlook (ili drugog e -mail-a)? ............ 15 4.2. Kako doci do Webmaila? ........................................................................................... 15 4.3. Ponovni pristup webmail-u .......................................................................................... 15 4.4. Bonton elektronske pote: ............................................................................................ 16 Zakljuak..................................................................................................................................... 18 Literatura ..................................................................................................................................... 19

UVOD U ovom seminarskom radu cu pokuati rei neto vie o elektronskoj poti (E-mail), o nekim osnovnim pojmovima koji su vezani za e-mail. Spomenuti u i kako se kreira, alje i prima e-mail.

Elektronska pota, odnosno skraenim imenom E-mail, predstavlja najvie koriten servis Interneta poslije WWW servisa. Mreni servis elektronska pota je nastao 1971. godine, a koncipirao ga je ameriki inenjer Ray Tomlison. Elektronska pota je postala veoma popularna iz vie razloga, brza je, praktina i jeftina. Koncept je jednostavan, a takva je i praksa. Otkuca se poruka na kompjuteru,unese adresa na koju se salje poruka i pritisne dugme za potvrdu slanja(Send). Gotovo odmah, primalac e je itati(bilo gdje na svjetu) po cijeni lokalnog telefonskograzgovora. E-mail je znaajno olakao komunikaciju, ispunjavajui prazninu telefonskih razgovora i pisama, jer ne zahtjeva istovremeno prisustvo oba komunikatora. Elektronska pota je ,ustvari, datoteka koja se kroz mreu alje sa jednog kompjutera na drugi. Rane elektronske poruke bile su ograniene na jednostavne tekstualne poruke, slicne telegramu, ali kako je vrijeme odmicalo tako je i E-mail napredovao, usavrsavao se i razvijao, pa danas uz E-mail se salju i razne vrste pridruenih datoteka. To mogu biti datoteke iz programa za obradu teksta, slike, snimljeni zvuk, odnosno sve to se moe snimiti u vidu kompjuterske datoteke.

1. E-MAIL Elektronska pota predstavlja veoma brz i jeftin nain komuniciranja izmeu korisnika u raznim krajevima svijeta (mnogo jeftinije od telefonskih razgovora), koji po formi podsjea na klasino dopisivanje, izuzev to poruke putuju enormnom brzinom sa kraja na kraj svijeta (tipino ne due od nekoliko minuta). Elektronska pota danas predstavlja najrasprostranjeniji oblik linog komuniciranja. Da bi korisnik mogao koristiti usluge elektronske pote, on mora posjedovati svoje elektronsko sandue (engl, mailbox). Elektronsko potansko sandue je, zapravo, odreeni memorijski prostor na raunaru koji se brine o prijemu i otpremi korisnikove elektronike pote, i koji se naziva E-mail posluitelj(server). Naravno, elektronsko potansko sandue korisniku mora neko dodijeliti (npr. mreni administrator radne organizacije u kojoj je korisnik zaposlen). Svaki korisnik elektronske pote dobija adresu za elektronsku potu (odnosno tzv. E-mail adresu) oblika ime_korisnik@ime_raunara.gdje ime_korisnik predstavlja korisniko ime korisnika elektronske pote, dok ime_raunara predstavlja adresu raunara na kojem se nalazi elektronsko potansko sandue korisnika (primjer Email adrese je peroperic@bih.net.ba). Znak @ koji se javlja u E-mail adresama ita se et(engl. at), mada se u argonu susreu i izrazi ludo a,majmunsko a (engl. monkey a), pa ak i samo majmun. Za koritenje usluge elektronske pote koriste se posebni programi, nazvani E-mail klijenti, meu kojima su najpoznatiji Eudora, Microsoft Outlook (koji dolazi kao sastavni dio paketa Microsof Office) ,Lotus CC: Mail, Pegasus Mail i Outlook Express (koji dolazi kao sastavni dio Windows operativnih sistema u novijim verzijama koji je prikazan na sljedeoj slici)

Slika 1. Outlook Express

1.1. Izgled prozora Izgled prozora (Interfejls) veoma je slian sa ostalim Microsoft programima. ine ga : 1. Title Bar ( Naslovna linija) 2. Standard Toolbar (Glavni meni) 3. Advanced toolbar ( Meni sa alatkama) 4. Outlook bar meni u kome se nalaze preice (shortcut)

Slika 2. Izgled prozora

1.2. Folderi za organizovanje Folderi koji slue za organizovanje poruka u Outlook-u su:

1. Inbox folderu kome se nalazi pota koju je neko poslao 2. Outbox Folder u kome se nalaze nae poruke spremne za slanje 3. Drafts folder u kome se nalaze nezavrene poruke 4. Sent Items folder u kome se nalaze poruke koje smo poslali 5. Deleted Items folder u kome se nalaze poruke koje smo obrisali

1.3. Nalog i e-mail adresa Da bi se koristio E-mail pored kompjutera potrebno je i napraviti nalog kod dobavljaa internet usluga, a veina ih ukljuuje e-mail u svoje usluge (teol,blic,inecco) ili nalog koji obezbjeuje besplatno koritenje e-maila (kao npr. Yahoo, hotmail) i odgovarajui softver za pristup njihovom serveru za potu. Potrebna je i jedinstvena e-mail adresa, da bi se koristio e-mail. E-mail adrese se univerzalno konstruiu na isti nain, a sastoje se

k, .yu, ba ) U adresama emaila se mogu koristiti slova, brojevi, take, i crticeObino se ne pravi razlika izmeu malih i velikih slova,ali se najvie koriste mala. Adrese su obino krae, da se lako izgovaraju i pamte. Najee je to ime praeno prvim slovom prezimena, ili prvi inicijal i prezime. To je jedna od kombinacija,sve ostale su dozvoljene, pod uslovom da je adresa jedinstvena na serveru. (npr. gorang@blic.net)

Da bi se koristio E-mail pored kompjutera potrebno je i napraviti nalog kod dobavljaa internet usluga, a veina ih ukljuuje e-mail u svoje usluge(teol,blic,inecco) ili nalog koji obezbjeuje besplatno koritenje e-maila(kao npr. Yahoo, hotmail) i odgovarajui softver za pristup njihovom serveru za potu. Potrebna je i jedinstvena e-mail adresa, da bi se koristio e-mail. E-mail ima 3 dijela: Ime korisnikog rauna At znak @ Ime korisnikog domena

Ime rauna je: skoro uvek ime koje se koristi da bi se osoba logovala na svoj Internet raun. Posle imena rauna dolazi @ znak., koji oznaava gde se zavrava ime rauna, a gde poinje ime domena. Na kraju stoji ime domena to je adresa kompanije, provajdera servisa, ili online srevisa.

1.4. Kreiranje i slanje poruka Da bi formirali poruku u Outlooku potrebno je 1. U glavnom meniju kliknuti na padajui meni File, 2. zatim na New/ Mail Message. Ovim komandama otvara se ovakav prozor :

Slika 3. New Message

To: - upisuje se ime primaoca, a klikom na ovu opciju dolazi se do adresara gde se moe izabrati eljena adresa. Cc: - upisivanje imena ostalih primaoca, a klikom na opciju se dolazi do adresara. Bcc: - slepa kopija (spreava da druge osobe saznaju da je odreena osoba primila poruku) Subject upisivanje predmeta poruke. Send slanje poruke (za izvrenje ove komande potrebna je konkcija sa internetom).

1.5. SLANJE I PRIMANJE E-MAILA U veini E-mail klijenata,pota(poruke) je razvrstana u foldere, od kojih su najznaajniji Inbox u kojem se uva pristigla pota, Outbox u kojem se uva pota spremna za slanje, Sent Items u kojem se uvaju kopije poslane pote,i Deleted Items, u kojem se uva pota spremna za brisanje. Bitno je naglasiti da korisnik ne mora biti prisutan za raunarom u trenutku pristizanje elektronike pote(niti njegov raunar uope mora biti ukljuen),jer se sva pota koja pristigne korisniku uva u njegovom elektronikom potanskom sanduetu (dakle,ne na korisnikovom raunaru). Tek na eksplicitan zahtjev,koji se izvodi pokretanjem komandi poput Receive, Check Mail ili neke sline (ovisno od konkretnog E-mail klijenta), sva pristigla elektronika pota se prebacuje na korisnikov raunar u Inbox folder. Slino, komandom Sent, sva prikupljena pota u Outbox folderu otprema se prvo u elektronsko potansko sandue, nakon ega se E-mail posluitelj dalje brine kako e otpremiti poruke na traeno odredite. U mnogim E-mail klijentima (npr.Outlook Expressu), komande Receive i Send objedinjene su u jednu komandu koja se zove Send/Receive. Prilikom slanja elektronike pote najvie se koristi protokol koji se naziva SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), dok za prijem elektronike pote obino koriste POP3 (Post Office Protocol version 3) ili IMAP (Internet Message Access Protocol ) protokoli. Da bismo kreirali novu poruku,u E-mail klijentu pokrenemo naredbu koja obino ima naziv poput New Mail ili Compose.Nakon pokretanja ove naredbe, pojavljuje se formular sa velikom praznom povrinom u koju unosimo tekst poruke,kao i nekoliko polja za unos,od kojih su najznaajnija polja obiljeena sa To:u koje unosimo E-mail adresu primaoca poruke,zatim Cc:u koje eventualno upisujemo adrese na koje elimo da poaljemo kopije iste poruke,kao i Subject:u koje upisujemo temu poruke,odnosno nekoliko rijei kojom rezimiramo sadraj poruke. Temu poruke primaoca vidi i bez potrebe za otvaranjem poruke,tako da teme pomau primaocu poruke da razlui koje e poruke prvo itati,a koje e moda potpuno ignorisati.Po zavretku pisanja poruke potrebno je zadati komandu Send kojom e se napisana poruka smjestiti u Outbox folder.Pored opisanih komandi,bitne komande koje se takoer susreu u E-mail klijentima su:Forward koja omoguava prosljeivanje primljene poruke nekom drugom korisnku, zatim Reply koja omoguava odgovaranje na primljenu poruku, i Delete koja omoguava brisanje poruke.Nain upotrebe ovih komandi je oigledan.

2. VRSTE RAUNA E-MAIL POTE POP3 - Post Office Protocol 3 (POP3) je vodea vrsta rauna e-pote na internetu. S POP3 raunom e-pote, vae poruke e-pote se preuzimaju na vae raunalo, a zatim se obino briu s posluitelja pote. Glavni nedostatak POP3 rauna je tekoa spremanja i prikazivanja vaih poruka na vie raunala. Isto tako, poruke koje poaljete s jednog raunala se ne kopiraju u mapu Poslano na drugim raunalima. IMAP - S Internet Message Access Protocol (IMAP) raunom imate pristup mapi pote na posluitelju pote i moete spremiti i obraivati potu bez preuzimanja na raunalo na kojem radite. Na taj nain moete koristiti vie raunala za pregledavanje svojih poruka, neovisno o tome gdje se nalazite. IMAP vam moe skratiti vrijeme jer moete pregledati samo zaglavlja poruka e-pote od koga je poruka i koji je predmet a zatim odabrati za preuzimanje samo one poruke koje elite itati. Vaa pota sprema se na posluitelj pote, to je obino sigurnije budui da administrator pote ili davatelj internetskih usluga izrauju sigurnosnu kopiju pote. MAPI - Messaging Application Programming Interface ili MAPI koristi se u programu Outlook s posluiteljem pote koji ima pokrenut Exchange. MAPI je vrlo slian IMAP protokolu, ali prua vie mogunosti kad se koristi unutar programa Outlook s raunom e-pote sustava Exchange. HTTP- Ovi rauni koriste web-protokol za pregledavanje i slanje e-pote. HTTP rauni ukljuuju Windows Live Mail. Outlook ne podrava HTTP raune, ali postoje dodaci koji vam doputaju koritenje programa Outlook s odreenim davateljima. Primjerice, Microsoft Outlook Live ukljuuje MSN Connector for Outlook koji vam omoguuje pristup Windows Live Mail raunu iz programa Outlook.

Slika 4. Rauni e-mail pote

2.1. Odgovaranje i prosleivanje poruka

Kada se ponu primati poruke, na neke e trebati i odgovoriti, a neke e trebati i proslijediti na drugu adresu. Da ne bi za svaki odgovor morali sastavljati novu poruku, moe se jednostavno pritisnuti dugme Reply-odgovor poiljaocu poruke ili Reply Allodgovor svim poiljaocima, ili dugme Forward-za prosleivanje poruke. Pritiskom na jedno od ovih dugmia, Outlook Express stvara novu poruku na bazi originala. Predmet e biti kopija prvobitnog predmeta, ali sa prefiksom Re: (odgovor) ili Fwd: (prosleeno). Originalna poruka e biti iskopirana u novu sa naslovom Original Message. Kad sastavljamo nove poruku, ili odgovaramo na primljene u offline reimu(kad niste u mrei) i zatim pritisnemo Send, poruka se ne alje odmah, ve biva smjetena u direktorijum Outbox. Ako Outbox sadri poruke, vidjeese broj u zagradi pored naziva direktorijuma koji vam ukazuje na broj poruke koje ekaju na slanje. Mnogo je ekonominije sastavljati poruke i odgovore u offline reimu, onda se ukljuiti na mreu i poslati ih odjednom. Kad je sve spremno za slanje i primanje poruka, treba pritisnuti dugme Send and Receive. Outlook Express e pozvati dobavljaa, poslati sve poruke koje ekaju u Outboxu, provjeriti nove prispjele poruke i prebaciti ih u Inbox. Brisanje poruka Direktorijumi Inbox i Sent Items e se vremenom napuniti starim porukama, koje bi trebalo obrisati, ako ih ne treba uvati. Da bi poruku obrisali, treba je prvo obiljeiti u dijelu za prikazivanje poruka i pritisnuti taster Delete ili dugme Delete
10

na paleti sa alatkama. Poruka e biti premjetena u direktorijumu Deleted Items. Da bi se poruka definitivno obrisala sa diska, treba kliknuti na direktorijum Deleted Items i iz menija dati komandu Empty Folder. Skice poruka (Drafts) U pripremi poruke esto se desi da je treba odloiti, jer treba unijeti neke izmjene ili se ekaju dodatne informacije. Komanda Save iz menija File smjeta nedovrenu poruku u direktorijum Drafts. Poruka se moe zatvoriti odmah i zavriti bilo kad. Organizovanje poruka Neke od primljenih poruka se proitaju i odmah obriu, dok neke sadre informacije koje treba sauvat i. Radi boljeg pregleda i organizacije u Outlook Expressu pored ve postojeih direktorijuma, moete sami napraviti direktorijume u koje ete smjetati svoje poruke. Sopstveni direktorijumi za poruke elektronske pote dodajemo opcijom New Folder u meniju File. Otvara se prozor Create Folder. Ako treba napraviti novi direktorijuim na nivou direktorijuma Outlook Expressa, u polje Folder name potrebno je upisati ime i pritisnuti ok. Ili ako je potreban poddirektorijum, izabere se direktorijum u koji e biti smjeten novi poddirektorijum, zatim File-New Folder-Create Folder , unese naziv i pritisne ok. Novi direktorijum e se pojaviti na listi na lijevoj strani prozora Outlook Expressa.

3. SPAM Vrlo esto se uju razgovori i komentari o tome kako svakoga ivciraju spam poruke koje svakodnevno u veim ili manjim koliinama stiu u inboxe naih privatnih i poslovnih e-mail adresa. Iako manje vie svi imaju odreenu ideju o tome to je to spam, odnosno znaju da ih veliki broj e-mail poruka koje promoviraju razne replike Rolexa i ostala uda ivciraju i smetaju, mnogi ne znaju tonu definiciju spama niti kako je spam kod nas reguliran zakonom.Spam je, kratko reeno, svaki oblik neeljene, odnosno nenaruene elektronske pote. Sve one e-mail poruke koje niste direktno zatraili ili poiljatelju dali izriito doputenje da vam povremeno alje e-mail poruke o proizvodima i uslugama koje nude, njihov regularni newsletter ili to slino, moe se definirati kao spam. 1 Spam je nepoeljna komercijalna (ili skupna) e-mail. Zbog vrlo niske cijene slanja e-mail,spammeri mogu slati stotine milijuna e-mail poruke svaki dan preko jeftinoginternet.Stotine aktivnih spamera slanjem ovog volumen mail-a
1

http://en.wikipedia.org/wiki/Email-Spamming and computer viruses

11

rezultira informacije koje su preoptereenje za mnoge korisnike raunala koji primaju voluminozan nepoeljne pote svaki dan.

Slika 5. E-mail folder sa spam porukama

3.1. E-mail marketing oglaavanje E-mail marketing odnosno email oglaavanje je pored opeg internetnog

oglaavanja je meu najrazvijenijih oblika oglaavanja. Takav nain oglaavanja upotrebljavaju prije svega preduzea, koja prodaju proizvode odnosno usluge, koje su aktuelne vie puta na ljeto, jer ih preko email oglaavanja obavetavaju o svojoj ponudi i time pridobijaju potencialne kupce. E-mail marketing je nain obavjetavanja vaih potencialnih kupaca o svim proizvodima u vaoj online trgovini odnosno o svih novostima to se tie vae ponude.Kod email oglaavanja se radi prije svega o slanju elektronskih poruka ljudima, koji su zainteresovani za vau ponudu i koji se prostovoljno prijave, da ih zanima va proizvod odnosno vae usluge. Izgradnja odnosa sa to vie potencialnih stranaka je vrlo vana, jer se time pridobije na mouth to mouth marketingu. Email oglaavanje mora poticati u skladu s zakonom o zatiti osobnih podataka, zato se najprije uvjerite, da li imate dozvolu za slanje poruka razliitim korisnicima. Ako te dozvole nemate ne aljite oglasne poruke jer vas mogu prijaviti radi nezaeljene pote (SPAM) i zato ete odgovarati.

12

3.2. Nedostatci elektronske pote Najvei nedostatak je to to je nemogue odjednom prebaciti sve poruke iz elektronskog potanskog sandueta na korisniki raun pa ih pregleda bez potrebe za prikljuivanjem na Internet,s obzirom da na korisnikom raunaru postoji Inbox folder, ve se on samo simulira putem Web stranica (svaka poruka zapravo predstavlja Web stranicu). Drugim rijeima,za vrijeme pregledanja elektronike pote korisnik mora itavo vrijeme biti prikljuen na Internet ,ime se nepotrebno troe telefonski impulsi. Takoer kako se svaka poruka formira kao zasebna Web stranica,prikaz poruka moe se odvijati prilino sporo, naroito ukoliko je mrea zaguena. S druge strane, kod klasinih sistema elektronike pote zasnovanih na POP3 ili IMAP protokolu, korisniku je dovoljno da bude prikljuen na Internet samo nekoliko sekundi (koliko traje prebacivanje poruka iz elektronikog potanskog sandueta u korisniki Inbox folder), nakon ega je poruke mogue pregledati bez potrebe za troenjem telefonskih impulsa.

3.3. Prednosti elektronske poste Brzina Jedna od osnovnih karakteristika elektronske pote je u tome to omoguava brzinu ali upravo zbog te brzine i manju formalnost. Brzina kod elektronske pote znai gotovo trenutnu mogunost (re)akcije koja se mjeri u sekundama ili evl.minutama.

Brojne opcije Elektronska pota prua brojne mogunosti. Uz klasino itanje, spremanje i slanje tu su i mogunosti proslijeivanja/ forward, odgovaranja gostu-pojedincu i/li grupi gostiju, potvrda prijema poruke

Isplativost Uz brzinu kao gotovo nenadmanu prednost medija ne treba zanemariti ni isplativost. U odnosu na klasinu potu, a pogotovo cijene telefonskih razgovora, elektronska pota je znaajno jeftinija.

13

Pojednostavljivanje meunarodnog prometa Uz to to su utede novca i vremena najdramatinije upravo u meunarodnom prometu tj.komuniciranju s gostima-strancima, ova pogodnost omoguava komunikaciju u realnom vremenu i s raznim vremenskim zonama. Tu su i ostale pogodnosti poput one da ne moramo brinuti da li je primatelj poruke - na gost trenutno fiziki prisutan na svojoj adresi ili ne, jer moe kasnije proitati prispjelu elektronsku potu.

Interaktivnost Slijedea prednost elektronske pote, svakako je interaktivnost. Mogunost gotovo trenutnog odgovora/ feedback i askanja/ chat je neto to se niime do sada ne moe mjeriti te predstavlja gotovo nenadmanu prednost u odnosu na druge naine i medije glede doprinosa kvaliteti komuniciranja. Mogunost slanja na vie adresa Rije je o opciji koritenja raznih listi slanja/ mailing listi. Istu, jednom napisanu poruku, moe se automatski poslati odreenoj grupi pojedinaca/ tvrtki - gostiju te tako utedjeti dosta vremena i, samim time, novca. Preoputenakomunikacija Spoj brzine i pisanog traga moe biti problematian pa ak u nekoj mjeri i opasan i to posebno u poslovnom svijetu. Stoga je dobro, ako je ikako mogue, kod zahtjevnijih situacija priekati da poruka odstoji sat-dva, da se situacija sagleda i s drugih gledita kako bi se izbjegla mogua neprimjerena reakcija.

4. Webmail Webmail je e-mail aplikacija, koja omoguava itanje, slanje i organizovanje sopstvenih e-mail-ova preko Web broser-a, to znai da korisnik moe biti skoro bilo gde i imati pristip svojim porukama. Prednost Web mail u odnosu na outlook je to to se moe koristiti za pristup svojim porukama kada je korisnik daleko od kue i nije u prilici da koristi svoj raunar, odnosno svoj mail program.

14

4.1. Kakva je razlika izmeu Webmail i Microsoft Outlook (ili drugog e-mail-a)? Veina e-mail akaunta su nameteni u programima kao to su MS Outlook, Netscape Mail or Outllok Express, su nameteni da pomeraju poruke iz korisnikog servera na korisnikov raunaar kada korisnik otvori mail softver program. Korienjem Webmaila, korisnikov e-mail se ne premeta na rainar koji je u upotrebi. Umesto toga korisnik samo pogleda i prosledi potu koja je na serveru. S obzirom da se pota ne uva na raunaru, memorija je ograniena-na 2MB. Webmail najee koristi IMAP webmail program. Pisanje i slanje poruka se vri indetino kao i u MS Outlook-u. Ali je pregled poruka mogu samo ukoliko je uspostavljena konekcija sa internetom. 4.2. Kako doci do Webmaila? 1. Otvoriti Internet browser(npr. Internet Explorer) 2. U adress bar-u ukucati adresu sajta koji sadri opciju Webmail-a(Yahoo, Hotmail...) 3. Na sajtu uzabrati opciju Sign Up 4. Popuniti formular o podacima 5. Popunjene podatke potvrditi klikom na I Agree 4.3. Ponovni pristup webmail-u Da bi prijavljeni korisnik pristupio ponovo svojoj poti, potrebno je da se uloguje (Log In) i u novootvorenom prozoru ukuca pasword i korisnicko ime. Moguce je i da se korisnicko ime zapamti, tako da ga racunar prepoznaje i da je potrebno samo ukucati lozinku, tj. pasword da bi se pristupilo webmail sanducetu.

Slika 6. Primjer webmail-a

15

4.4. Bonton elektronske pote: Odgovoriti na poruku to prije najdue u roku od 24 sata; Obvezno naznaiti na to se odreeni odgovor odnosi/ Subject=Predmet; Naznaiti postojanje priloga/ attachments; Svaka poruka za sebe idealno jedna poruka/ izbjegavati Re: Re: Izbjegavati kratice/ mogu zbunjivati; Izbjegavati spam-ove/ hladni mail; Kopiranje - samo relevantni dio poruke; Pustiti poruku da evl. odstoji sat-dva/ izbjegavanje urbe, nesporazuma; Forward / proslijeivanje - odvagnuti to, kome; Dogovoriti protokole slanja poruka ( to, kada, kome, zato, kako/ forma, ton); Ne koristiti tiskana slova, osobne sadraje; Naznaiti ako elimo poslati kopiju poruke nekom drugom (CC); Oznaavanje: I/ informacija; U/ hitno; AR/ traena akcija.

Preporuka: Redovito itati poruke u odreeno doba dana - prije i poslije podne, a ako to ne inimo - obavijestiti o tome poiljatelje - goste Redovito istiti dolaznu/ inbox i odlaznu/ outbox potu itati poruke od vrha prema dnu/ nove verzije iste poruke

16

Organizirati poruke prema poiljateljima, hitnosti/ utede vremena U sluaju brojnih poruka prvo itati naslove, hitne poruke uvati poruke/ folderi kljuna podruja tedjeti vrijeme koristiti adresar, grupiranje primatelja... Tzv. osjeajne ikonice/ emoticons za izraavanje osjeaja koristiti s mjerom/ u manje slubenim prigodama

17

Zakljuak Moemo zakljuiti da je elektronska pota,odnosno e-mail,danas najrasprostranjeniji oblik linog komuniciranja.Predstavlja veoma brz i jeftin nain komuniciranja izmeu korisnika u raznim krajevima svijeta.Korisnik treba da pazi i provjerava svoju e-mail potu uvijek da bi se sauvao od raznih virusa koji su danas veoma pristupacni i naravno spam-a. Elektronska pota predstavlja analogiju tradicionalnoj poti. Elektronska pota, e-pota, ili kolokvijalno imejl, mejl su razliiti nazivi za mreni servis koji omoguava slanje i primanje poruka raznovrsnog sadraja. Omoguava nam da piemo i aljemo privatne poruke bilo gdje u svijetu, a koje stiu na odreenu adresu za manje od jednog dana. Mree elektronske komunikacije osiguravaju pristup i konferencijama na svakoj lokalnoj mrei. Elektronska pota bolje titi privatnost poruke. Poruke se alju direktno na odreenu adresu, a kao zatita privatnosti poruke moe se upotrijebiti lozinka. Brzina prenoenja i niski trokovi omoguavaju este i brze odgovore. Koritenje elektronske pote omoguava pristup cijelom nizu baza podataka s informacijama s najrazliitijih podruja. Omoguuje licima da na produktivan nain komuniciraju i s najudaljenijim mjestima s minimalnim ogranienjima materijalne prirode.

18

Literatura Klem, Dr Nikola 1999, Racunarstvo i informatika za I razred srednje kole, Zavod za udzbenike i nastavna sredstva, Beograd. Juri, eljko 2005, Informatika 1-3 razred gimnazije, SARAJEVO PUBLISHING, Sarajevo http://webmail.usask.ca decembar 2013 (Internet) http://google-oglasavanje.com/email-marketing-oglasavanje decembar 2013 (Internet) http://www.besplatniprogrami.org/mozilla-thunderbird decembar 2013 (Internet) http://en.wikipedia.org/wiki/Email decembar 2013 (Internet) http://www. mailnavigator.com decembar 2013 (Internet)

19