NDRTIMI I ESES Eseja prbhet nga hyrja,zhvillimi i prmbajtjes dhe mbyllja apo prfundimi.

Pr ndrtimin e nj eseje hartohet plani i cili zbrthen tri elementet kryesore t tij. Pr do shtje t planit duhet t jet nj paragraf ose paragraf korrespondues n trup. Qllimi i do paragrafi duhet t jet i qart i rnditur i skicuar. Plani me t cilin ju filloni shkruhet n pika,kjo m pas duhet t mbulohet me fjali t ndara n paragraf.

Paragraft jan njsit themelore t tekstit. Paragraft e mirorganizuar ndihmojn lexuesit t kuptojn argumentin dhe poashtu shkrimtart t strukturojn idet e tyre n mnyr t prshtatshme. Struktura klasike e paragrafit prmban: fjalin kryesore (tematike), shpjegimin mbi fjalin tematike, shembullin konkret q e mbshtet shpjegimin, detajet shtes mbi shembullin e dhn dhe arsyetimin prfundimtar (ose prfundimin).

1. II. Paragrafi, organizimi dhe hapat e shkrimit

t nj eseje

a. Paragrafi dhe llojet e tij

Paragrafi prbhet nga disa fjali, t cilat trajtojn t njjtn tem. Kshtu, pr t arritur te paragrafi, njohurit kalojn nga fjalia. do fjali e ndrtuar mir i prket nj paragrafi. Paragrafi n vetvete sht nj form e rndsishme e organizimit t fjalive pr t komunikuar ide apo ndjenja t prqendruara n shtje t veant. Ai sht gjithashtu dhe baza e ndrtimit t eseve. Vendosja e ktyre fjalive n rendin e prshtatshm ofron nj

pamje t qart dhe interesante t tems q trajtohet. Paragrafi ka tri pjes prbrse: fjalin kryesore, pjesn e

mesme (trungun), dhe fjalin mbyllse.

Paragrafi i ngjan nj treni. Fjalia kryesore sht lokomotiva. Ajo sht fjalia q drejton paragrafin. Fjalit e pjess s mesme t paragrafit jan vagonat. Ato mbajn ngarkesn, t gjitha faktet dhe detajet q lidhen me temn. Fjalia mbyllse sht fundi i udhtimit. Ajo mbyll paragrafin. N shembullin m posht ilustrohen shpjegimet e msiprme: Dita e dbors! Dje ra shum dbor, prandaj dhe msimi mbaroi m hert. (Fjalia kryesore) Dbora filloi t binte para mesdits. N fillim, ishin vetm disa flok t mdhenj dbore, por nuk zgjati shum dhe ajo zuri t binte gjithnj e m tepr. Dbora mbuloi oborrin. N orn 12:30 drejtori i shkolls lajmroi se msimi at dit do t mbaronte n orn 1:00. (Trungu) Fal dbors, at mbasdite bm pushim! (Prfundimi) Por `jan fjalit n vetvete? Fjalia kryesore, sikurse kuptohet dhe nga titulli, sht fjalia e cila prmban temn q do t shpjegohet apo diskutohet n paragraf. Ajo kryen tre funksione: 1) Emrton subjektin. 2) Tregon se pr ciln pjes t subjektit do t shkruani. (Kjo pjes e subjektit quhet pik ose shtje prqendrimi.) 3) Trheq vmendjen e lexuesit.

Trungu nprmjet fjalive bn nj shpjegim ose prshkrim t

subjektit. T gjitha idet e shprehura n kt pjes renditen n mnyr t prshtatshme. Nj mnyr e mir pr ta realizuar kt sht renditja e ideve kryesore prpara se t shkruhet paragrafi.

Fjalia e fundit apo fjalia mbyllse, u sjell ndrmend lexuesve

prmbajtjen e paragrafit, ose u jep atyre nj ide pr t ciln mund t mendojn.

Paragrafi, sht pjes e prqendruar e nj shkrimi t shkurtr.

Nj paragraf i shkruar mir duhet t prmbaj disa tipare t veanta. S pari, paragrafi duhet t ket unitet. Kjo do t thot se ai t

prqendrohet mbi nj ide. Nj paragraf i mir duhet t ket nj mendim, nj qllim. Nse gjat shkrimit idet tuaja do t ndryshojn, ather edhe paragraft duhet t ndryshojn. S dyti, nj paragraf duhet t jet i kuptueshm. Kjo nnkupton q paragrafi t jet i qart dhe i renditur n mnyr logjike, pra arrin t kuptohet dhe me leximin e par. N paragraf t gjitha fjalit jan t lidhura me njra-tjetrn. Kjo lidhje logjike sht si nj mjet lidhs q i shton kuptim ideve dhe fjalive brenda paragrafit. S treti, paragrafi ka struktur. Rreshti i par i paragrafit sht m i zhvendosur prapa n krahasim me ato q vijn m pas n paragraf. Por, kur nj paragraf sht i plot? Paragrafi sht i plot kur fjalia kryesore sht trsisht e mbshtetur. Si rregull, kjo arrihet nse shkruhen nga tri deri n shtat fjali. Nse paragrafi juaj sht m i gjat se shtat fjali, ndajini ato n dy paragraf, ose mendoni nse t gjith ato detaje jan t rndsishme. Nse paragrafi sht m i shkurtr se tri fjali, kjo do t thot se ka mundsi q n t, t mos jet prfshir informacion i mjaftueshm pr mbshtetjen e ides. Mundohuni t`i shtoni fjali t tjera paragrafit, ose shtoni detaje t tjera.

"Fet` e best t`i kemi, po t ndar t mos jemi." Naim Frashri

PRGJIGJU DUKE CITUAR

2. 09-11-2010, 09:07#7

Dar_di

i/e regjistruar Antarsuar 16-08-2008 Vendndodhja Dardani e lasht (Oeneum), aty ku ajri i freskt m bn t ndihem i relaksuar. Postime 1,962 Faleminderit 0

Falenderuar 2 her n 1 postim

Paragraft jan katr llojesh: tregues, prshkrues, shpjegues dhe binds.

Paragrafi tregues, tregon nj histori apo ngjarje nga jeta e shkruesit>

Duke gatuar me gjyshen Gjyshja dhe un knaqeshim shum kur gatuanim n kopshtin prapa shtpis. (Fjalia

kryesore)

N fillim, mbushnim kutit bosh t kosit me shkopinj t vegjl dhe me t gjitha llojet e gjetheve. Kto ishin disa nga perimet tona. N vend t lakrs prdornim bar. Pastaj ushqimin e przienim me shkop dhe e linim n diell q t ziente. Gjat gjith kohs shikonim nse ushqimi ishte gati. Kishte raste kur n vend t krips dhe piperit, gjithka e sprkatnim me rr. (Detaje interesante) Dhe n fund, bnim nj gosti t madhe! (Fjalia mbyllse)

Paragrafi prshkrues, prshkruan nj objekt, person, vend ose ngjarje. Pr shkrimin e

nj paragrafi prshkrues prdoren fjal q e ndihmojn lexuesin ta shikoj, dgjoj, nuhas, ndjes dhe shijoj objektin e prshkrimit. Pranver N pranver, akulli e dbora fillojn t shkrijn e t mbushin lumenjt e liqenet. (Fjalia

kryesore) Natn, kur qielli sht i pastr, mund t shihen yjet, miliona yje, krahas vezullimit t drits s hns. Dhe ndonjher mund t shikoni edhe yjeq bien dhe zhduken para se t arrijn vijn e horizontit. (Detaji m i mir sht ruajtur pr n fund) Detaje mbi qetsin, yjet, etj. Paragrafi shpjegues, shpjegon nj send, ngjarje, etj, ose jep infoamcion. N t
prfshihen faktet q i nevojiten lexuesit pr ta kuptuar subjektin. Jeta me nj vlla t vogl T jetosh me vllam tim t vogl sht shum e vshtir. (Fjalia kryesore) S pari, ai mundohet t m kopjoj n do gj. Nse un pi nj got t dyt me qumsht, kshtu do t bj dhe ai. S dyti, ai gjithmon do t luaj me shokt e mi. Nse ne luajm basketboll, ai do t luaj me ne. Por ai sht shum i vogl. S treti, ai krkon t qndroj zgjuar sa dhe un. Gjithmon i thot mamit: Pse ai do t qndroj zgjuar m von se un? Mamaja m thot se ai dshiron t m ngjaj dhe pr kt duhet t jem krenar: (Shembuj q

shpjegojn subjektin)

Prpiqem t jem, por jo gjithmon sht e leht. (Ideja mbyllse) Paragrafi binds, shrben pr t shprehur nj opinion n lidhje me nj send, ngjarje, etj. Ai gjithashtu prpiqet ta bj lexuesin t jet dakord me mendimin tuaj lidhur me kt shtje. Pa rrug!

N lagjen ton nevojiten trotuar. (Fjalia kryesore shpreh opinionet) Kalimi n rrug sht i rrezikshm dhe i vshtir pa to. Ne nuk mund t ngasim biikletat, pasi prindrit nuk na len t`i ngasim n rrug. Po kshtu nuk mund t prdorim as patinat. N dimr, sht e vshtir t shkosh edhe n shtpit e shokve, sepse dbora grumbullohet n ant e rrugs. Kshtu jemi t detyruar t luajm n oborret e shtpive. (Arsye t dhna) Lagjet e tjera kan trotuare, po ne prse nuk duhet t kemi? (Fjalia mbyllse)

1. Organizimi i paragrafve dhe i nnshtjeve Nse n informacionin tuaj paraqiten dy paragraf negativ dhe vetm nj pozitiv, ather kjo tregon se jeni mjaft pesimist pr t ardhmen. Prshtypja q do t krijoni do t jet se do t`i lini m shum vend informacionit negativ n paragraft e mposhtm. Gjithmon duhet q materialin kryesor apo m t rndsishm ta vendosni prpara fundit t eses. Nj sistemim i mundshm mund t jet si shembulli i mposhtm; Robott n shrbim t qenieve njerzore (pozitive) Klonimi dhe rreziqet e tij (negative) Shkatrrimi i mjedisit pr shkak t teknologjis (negative) Mundohuni gjithmon t vendosni lidhje midis shtjeve, gj e cila do t`ju ndihmoj n prcaktimin e renditjes. M pas renditni dhe prcaktoni me numr rendor shtjet pr secilin paragraf. Tani q keni shtuar informacionin pr esen dhe keni prcaktuar nj renditje t tij, duhet br nj kopje e pastr e planit t rishikuar. Kjo sht dika q shpesh krkohet nga udhheqsi, pedagogu apo mentori.

Shkruaj aq drejt sa mundem, eci aq drejt sa mundem, sepse kjo sht mnyra m e mir, pr t arritur aty ku dua. H.G.
Wells

Prmbledhje e skic-ides Nj skic e qart e ideve do ju lejonte t kontrolloni me shpejtsi idet dhe shembujt e organizuar m par. far duhet mbajtur mend pr skicn e ideve? T shkruhet teza n krye t skics. Skica duhet t prmbaj patjetr hyrjen dhe prfundimin. Sigurohuni q i gjith materiali juaj ka lidhje me temn dhe zhvillohet sipas nj rendi logjik. Kontrolloni nse gjat shkrimit hasen paragraf t dobt ose pashtjelluar. Mundohuni t`i mnjanoni ato, ose t`u bashkngjitni m shum ide e shembuj ktyre paragrafve. Ruani baraspeshn ndrmjet ideve dhe shembujve. Mbani mend se skica sht nj lloj plani pr kopjen e par apo kopjen finale. Pasi t keni br skicn mundet gjithashtu, t shtoni, t hiqni ose riorganizoni informacionin para se t arrini n fazn tjetr, t quajtur kopja e par.

"Fet` e best t`i kemi, po t ndar t mos jemi." Naim Frashri

PRGJIGJU DUKE CITUAR

2. 14-12-2010, 12:14#10

Dar_di

i/e regjistruar Antarsuar 16-08-2008 Vendndodhja Dardani e lasht (Oeneum), aty ku ajri i freskt m bn t ndihem i relaksuar. Postime 1,962 Faleminderit 0 Falenderuar 2 her n 1 postim

Skica e mposhtme e tems tuaj ilustron veorit e msiprme t nj modeli t organizuar mir:

Paragrafi prbhet nga fjali. Fjalit vendosen n nj rend t caktuar, sipas kuptimit. Zhvendosja e tyre e bn paragrafin t pakuptimt.

Fjalit dhe paragraft formojn tekstin. Si fjalit, edhe paragraft, vendosen n nj rend t caktuar sipas kuptimit. Zhvendosja e tyre e bn tekstin t pakuptimt.

Paragrafi sht nj mendim i dhn i disa fjalve i cili prshkruan nj tem t caktuar,ai zakonisht prbhet prej disa fjalve 3-5-10.fjaleve. llojet e paragrafit jan.hyres,zhvillues dhe prfundues. t gjitha llojet e paragrafeve kan veqorit e tyre prmbledhse,pr nj tem t caktuar...

Paragrafi eshte pjesa perqendruese e nje teksti te shkurter . Paragrafet jane kater llojesh: tregues, pershkrues, shpjegues, bindes. Paragrafi pershkrues pershkruan nje objekt, person, vend ose ngjarje. Paragrafi shpjegues shpjegon nje send, ngjarje etj ose jep informacion. Ne te perfshihen faktet qe I nevojiten lexuesit per ta kuptuar subjektin. Paragrafi bindes sherben per te shprehur nje opinion nje lidhje me nje send, ngjarje etj..